Temat 45 127

Temat:
Wypowiedź
argumentacyjna – jak ją
przygotować?
Czas realizacji: 2 × 45 min

Plan działania
1. Aktywne wprowadzenie.
2. Zapoznanie się z zasadami dotyczącymi two-
rzenia i budowy wypowiedzi argumentacyjnej.
3. Analiza przykładowej wypowiedzi argumenta-
cyjnej.
4. Formułowanie argumentów i popieranie ich
przykładami. (Czas na ćwiczenia, ćw. 1.)
5. Budowanie tezy. (Czas na ćwiczenia, ćw. 2.)
6. Rozpoznawanie różnych rodzajów argumentów.
(Czas na ćwiczenia, ćw. 3. i 4.)
7. Porządkowanie argumentów.
8. Klasowa debata. (Czas na ćwiczenia, ćw. 5.)
9. Odróżnianie przykładów od argumentów.
(Czas na ćwiczenia, ćw. 6.)
10. Zadanie pracy domowej. (Czas na ćwiczenia,
ćw. 7.)

Co chcemy osiągnąć?
Uczeń:
• identyfikuje tekst jako informacyjny (I.2.1)
• wyszukuje w tekście niezbędne informacje
(I.2.2)
• dostrzega relacje między częściami wypowiedzi
(I.2.4)
• odróżnia fakty od opinii (I.2.6)
• wyjaśnia dosłowne i przenośne znaczenie wyra-
zów i wyrażeń (II.2.4)
• rozpoznaje słownictwo wartościujące (II.2.6)
• uczestniczy w rozmowie na zadany temat
(III.1.1)
• odróżnia argumenty logiczne od emocjonalnych
(III.1.2)
• tworzy logiczną semantycznie całość (III.1.3)
• dokonuje selekcji informacji (III.1.4)
• tworzy plan tekstu (III.2.3)
• doskonali ciche i głośne czytanie (IV.1)
• kształci różne formy zapisywania informacji
(IV.2)

Strategie do wyboru
Aktywne wprowadzenie
Propozycja 1. – Zabawa dydaktyczna. Klasa zosta-
je podzielona na zespoły śledcze, które otrzymują
od nauczyciela teksty historii detektywistycznej
128 Temat 45

(materiały dla nauczyciela). Każda grupa ma za

zadanie odkryć, co naprawdę wydarzyło się w opi-
sanej opowieści. W tym celu uczniowie powinni
wykonać następujące polecenia:
• określić, czy dzieci powiedziały mamie prawdę,
• znaleźć dowody na potwierdzenie swojej tezy,
• wyjaśnić, jak odnalezione dowody pomogą odkryć
prawdę.
Liderzy drużyn przedstawiają swoje rozwiązania
na forum klasy.

Analiza przykładowej wypowiedzi

argumentacyjnej
Propozycja 1. – Aktywne czytanie. Uczniowie
zapoznają się z przykładową wypowiedzią argu-
mentacyjną znajdującą się na s. 124 i formułują
w zeszycie notatkę (np. w formie tabeli) dotyczącą
budowy tej formy wypowiedzi.

Porządkowanie argumentów
Propozycja 1. – Burza mózgów. Prowadzący zapi-
suje na tablicy tezę Warto uprawiać sport. Ucznio-
wie zapisują na małych kartkach argumenty na
poparcie tezy i przyklejają je na tablicy. W wyniku
dyskusji uczestnicy zajęć porządkują argumenty –
usuwają powtarzające się oraz układają je zgodnie
z hierarchią ważności – od najważniejszego do naj-
mniej ważnego. Na zakończenie ćwiczenia zostaje
sformułowany wniosek.

Klasowa debata
Propozycja 1. – Debata „za” i „przeciw”. Nauczy-
ciel poleca, aby uczniowie wyjaśnili, jak rozumieją
tezę Człowiek jest kowalem własnego losu, i określili,
czy zgadzają się z takim stwierdzeniem. Osoby,
które zgadzają się, stają po jednej stronie klasy,
a osoby, które się nie zgadzają, po przeciwnej –
w ten sposób tworzą się dwa zespoły. Grupy przy-
stępują do zbierania argumentów „za” i „przeciw”,
które zapisują na arkuszach. Następnie przedstawi-
ciele drużyn prezentują swoje argumenty na prze-
mian. Na zakończenie uczniowie oceniają przebieg
dyskusji. Nauczyciel podsumowuje debatę, biorąc
pod uwagę trafność poszczególnych wypowiedzi.
Temat 45 129