‫وزارت آموزش عالی‬

‫م‪ Institute‬سسه آموزش عالی شاین درخشش‬

‫دانشکده اقتصاد‬

‫اقتصاد افغانستان‬

‫ده جلسه آموزش از راه دور‬

‫مه ‪2020‬‬

‫ترم ‪3‬‬

‫مقدمه‬
‫من احمد فیصل انگار هستم‪.‬‬

‫شش سال سابقه کار با سازمانهای غیردولتی ملی و بین المللی ‪ ،‬دولت و بخش خصوصی‪.‬‬

‫عالقه مند به ‪ ،‬اقتصاد ‪ ،‬اقتصاد ملی ‪ ،‬مدیریت پروژه و برنامه ‪ ،‬فروش ‪ ،‬بازاریابی و توسعه تجارت‪.‬‬

‫راه های ارتباطی‬

‫ایمیل‪: Angaarahmadfaisal@gmail.com‬‬

‫واتس اپ‪955 160 786 0093 :‬‬

‫سواالت خود را جمع کنید و از طریق نماینده کالس با من در میان بگذارید‬

‫سرفصل دروس‬
‫اقتصاد چیست‬
‫بررسی اجمالی اقتصاد افغانستان‬
‫در حال توسعه در مقابل اقتصادهای توسعه یافته‬
‫بخشهای اقتصادی‬
‫تولید ناخالص داخلی افغانستان‬
‫افغانستان و بیکاری‬
 ‫رشد اقتصادی افغانستان‬
‫درآمد ملی‬
‫منابع درآمد دولتی‬
‫صرفه جویی اقتصادی‬
‫سرمایه گذاری در افغانستان‬
‫تجارت افغانستان‬
‫تورم در افغانستان‬
‫بودجه ملی افغانستان‬
‫چه چیزی را باید در نظر گرفت؟‬
‫مباحث به نوعی شبیه اقتصاد کالن با تمرکز بر افغانستان است‪ .‬و‬
‫ما با داده ها سر و کار داریم و یافتن داده های دقیق کار سختی در افغانستان است ‪ ،‬زیرا هیچ منبع داده دقیق و واحدی وجود ندارد‪.‬‬

‫اقتصاد‬
‫اقتصاد از واژه یونانی ‪ Oikonomos‬به معنای کسی است که یک خانواده را اداره می کند‪.‬‬

‫شباهت اقتصاد با خانوار چیست؟‬

‫خانوار باید درباره هر یک از اعضای خانه تصمیم بگیرد‪.‬‬

‫بخش واژه‬
‫درآمد‬
‫هزینه‬
‫اقتصاد چیست؟‬
‫مدیریت منابع کمیاب در جامعه برای حداکثر استفاده از آنها‪.‬‬

‫این نشان می دهد که چگونه می توان حداکثر خروجی را از ورودی های محدود بدست آورد‪.‬‬

‫در تخصیص مناسب منابع به ما کمک می کند‪.‬‬

‫اقتصاد مربوط به توزیع ایده آل منابع در جامعه است‪.‬‬

‫چرا اقتصاد مهم است؟‬

‫منابع محدود و نیازها نامحدود هستند ‪ ،‬اقتصاد منابع را به بیشترین وجه کارآمد اختصاص می دهد‪.‬‬

‫در اختصاص منابع برای داشتن حداکثر بازده به ما کمک می کند‪.‬‬

‫در تصمیم گیری خوب به ما کمک می کند‪.‬‬

‫این به ما کمک می کند تا اولویت نیازها را برای رفع مهمترین نیازها اولویت بندی کنیم‪.‬‬

‫اقتصاد در مقابل اقتصاد‬

 ‫اقتصاد‪ :‬دانش اقتصادی ‪ ،‬مطالعه رفتار اقتصادی افراد جامعه است‪.‬‬

‫اقتصاد‪ :‬دانش اقتصادی ‪ ،‬مطالعه رفتار اقتصادی افراد جامعه است‪.‬‬

‫اقتصاد‪ :‬اقتصاد گروهی از افراد است که برای داشتن زندگی خوب با یکدیگر معامله می کنند‪.‬‬

‫اقتصاددانان چه کاری انجام می دهند؟‬

‫اقتصاددانان نحوه توزیع منابع در جامعه را بررسی می کنند‪.‬‬

‫آنها رفتار افراد را هنگام تصمیم گیری مطالعه می کنند‪.‬‬

‫مطالعه نحوه دریافت درآمد افراد و نحوه مدیریت هزینه های زندگی خود‪.‬‬

‫آنها همچنین مطالعه می کنند که چگونه مردم منابع خود را برای تأمین نیازهای خود اختصاص می دهند‪.‬‬

‫اقتصاد افغانستان به طور خالصه‬

‫کشوری در حال توسعه و کم درآمد‬

‫‪37،172،386‬جمعیت‬

‫‪18،734‬میلیارد دالر‬

‫تولید ناخالص داخلی سرانه ‪ 513‬دالر‬

‫در حال توسعه در مقابل اقتصادهای توسعه یافته‬

‫در حال توسعه‬
‫خطرات بهداشتی‪ :‬دسترسی کم به آب آشامیدنی سالم ‪ ،‬بهداشت و بهداشت‬
‫زیرساخت‪ :‬سطح ضعیف زیرساخت ها از جمله منبع تغذیه ‪ ،‬حمل و نقل ‪ ،‬ساختمان و غیره‪.‬‬

‫اقتصادی‪ :‬سرانه کم درآمد ‪ ،‬پس انداز و سرمایه گذاری کم ‪ ،‬نرخ باالی بیکاری ‪ ،‬وابستگی به بخش کشاورزی ‪ ،‬وابستگی به واردات‬
‫نیازهای اساسی زندگی و غیره‪.‬‬

‫مزایای توسعه اقتصادها‬

‫وظایف با تخفیف یا تنظیمات ترجیحی تجارت آزاد‬
‫جذب سرمایه گذاری بین المللی به دلیل عدم رقابت‬
‫فرصت های باالتر برای ایجاد مشاغل‬
‫در دسترس بودن فرصت های بورس تحصیلی برای توسعه نیروی کار‬
‫معایب اقتصادهای در حال توسعه‬
‫عدم مراقبت های بهداشتی با کیفیت و میزان باالی مرگ و میر‬
 ‫عدم حاکمیت قانون‬
‫دیوان ساالری ناشی از فساد اداری‬
‫کمبود قدرت ساخت‬
‫اقتصادهای توسعه یافته‬
‫به سطح باالیی از صنعتی شدن رسیده است‬
‫سطح باالی درآمد‬
‫پیشرفت فناوری‬
‫سطح باالی توسعه زیرساخت ها‬
‫نرخ پایین بیکاری‬
‫مزایای اقتصادهای توسعه یافته‬
‫انجام کار آسان است که منجر به ایجاد شغل باالتر می شود‬
‫شانس باالتر برای ایجاد نیروی کار‬
‫درآمد بیشتر که منجر به پس انداز و سرمایه گذاری باالتر می شود‬
‫نرخ پایین فساد اداری‬
‫جذب سرمایه گذاری خارجی‬
‫عیب‬
‫اقتصاد بازار آزاد که منجر به بحران بزرگی شده است‬
‫نابرابری درآمد در سطح باالتر‬
‫سرمایه داری و شکاف درآمد در بخشهای مختلف جامعه‬
‫افراد ثروتمند ثروتمندتر و فقیر فقیرتر می شوند‬
‫رقابت تجاری‬
‫بخشهای اقتصادی‬
‫بخش اقتصادی چیست؟‬
‫گروهی از فعالیتهای اقتصادی در زیر یک چتر منفرد با بازدههایی به نوعی مشابه‪ .‬هر بخش بخش خاصی از تولید ناخالص داخلی‬
‫کشور را تشکیل می دهد‪.‬‬

‫به عنوان مثال کشاورزی ‪ ،‬صنعت ‪ ،‬خدمات ‪.،‬‬

‫بخشهای اقتصادی افغانستان‬

‫در افغانستان ‪ ،‬سه بخش اقتصادی به شرح زیر وجود دارد‪:‬‬

‫کشاورزی و دامداری‬
‫کشاورزی‬
 ‫صید ماهی‬
‫جنگلداری‬
‫بخشهای اقتصادی افغانستان‬
‫صنعت‬
‫معدن‬
‫ساخت‬
‫تولید انرژی‬
‫ساخت و ساز‬
‫بخشهای اقتصادی افغانستان‬
‫سرویس‬
‫دولت‬
‫ارتباطات‬
‫حمل و نقل‬
‫دارایی‪ ،‬مالیه‪ ،‬سرمایه گذاری‬
‫‪...‬‬

‫بخشهای اقتصادی افغانستان ‪ ،‬تولید ناخالص داخلی و اشتغال‬

‫در افغانستان ‪ ،‬بخشهای اقتصادی بخشهای اقتصادی دارای بخشهای زیر هستند‪:‬‬

‫کشاورزی ‪٪23 ،‬‬

‫صنعت ‪٪21‬‬

‫خدمات ‪٪56‬‬

‫استخدام توسط بخشها‬

‫کشاورزی ‪٪44.3‬‬

‫صنعت ‪٪18.1‬‬

‫خدمات ‪٪37.6‬‬

‫تولید ناخالص داخلی چیست؟‬

‫تولید ناخالص داخلی برای تولید ناخالص داخلی است‬
‫این یک معیار پولی برای ارزش بازار کلیه کاالهای نهایی و خدمات تولید شده در یک بازه زمانی خاص در مرزهای یک کشور‬
‫است‪.‬‬

‫تولیدات ناخالص داخلی تولیدات ناخالص داخلی‬

‫این یک عامل اصلی برای اندازه گیری رشد اقتصادی است‪.‬‬
 ‫تولید ناخالص داخلی افغانستان ‪ 18.734‬میلیارد دالر در سال ‪ 2019‬است‪.‬‬

‫با این میزان تولید ناخالص داخلی ‪ ،‬افغانستان در رتبه ‪ 113‬جهانی قرار دارد‪.‬‬

‫تولید ناخالص اسمی و واقعی‪Nominal Vs Real GDP‬‬

‫اسمی تولید ناخالص داخلی است که با تورم تنظیم نشده است‬

‫در تولید ناخالص داخلی واقعی ‪ ،‬اثرات تورم تنظیم می شود‬
‫تولید ناخالص داخلی چیست؟‬
‫این نتایج کل اقتصاد را اندازه گیری می کند‬
‫اندازه یک اقتصاد را اندازه می گیرد‬
‫این عملکرد اقتصادی را نشان می دهد‬
‫اگر تولید ناخالص داخلی واقعی افزایش یابد ‪ ،‬این بدان معناست که اقتصاد در حال انجام است و جای نگرانی نیست‪.‬‬

‫تولید ناخالص داخلی سرانه ‪ -‬تولید ناخالص سرانه‬

‫تقسیم تولید ناخالص داخلی یک کشور بر اساس کل جمعیت آن‪.‬‬

‫در سال ‪ ، 2019‬تولید ناخالص داخلی سرانه در افغانستان ‪ 513‬دالر بود‪.‬‬

‫با این تولید ناخالص داخلی سرانه ‪ ،‬افغانستان در رتبه ‪ 177‬جهانی قرار دارد‬

‫تجزیه و تحلیل تولید ناخالص داخلی و اشتغال‬

‫تولید ناخالص ملی‬
‫کشاورزی ‪٪23 ،‬‬

‫صنعت ‪٪21‬‬

‫خدمات ‪٪56‬‬

‫استخدام‬
‫کشاورزی ‪٪44.3‬‬

‫صنعت ‪٪18.1‬‬

‫خدمات ‪٪37.6‬‬

‫بیکاری در افغانستان‬
‫وضعیت بی کاری هنوز در جستجوی کار بیکاری نامیده می شود‪.‬‬

‫بیکاری زمانی اتفاق می افتد که فردی که حداقل چهار هفته گذشته به طور فعال در جستجوی کار است و قادر به یافتن کار نیست‪.‬‬

‫اشتغال کامل ‪ ،‬کم کاری و بیکاری‬

‫اشتغال کامل‪ :‬به اقتصادی با حداکثر ‪ 4‬درصد بیکاری اشتغال کامل گفته می شود‪.‬‬

‫کم کاری به این معنی است که شما شغلی دارید اما ناکافی است یا بر اساس شرایط شما با حقوق کمتر است‪.‬‬
 ‫بیکاری یعنی شغل ندارید‪.‬‬

‫انواع بیکاری‬
‫اصطکاکی ‪ -‬اصطکاکی‪ :‬در نتیجه افرادی که داوطلبانه شغل خود را در یک اقتصاد تغییر می دهند رخ می دهد‪.‬‬

‫یافتن شغل دیگر زمان می برد‪.‬‬

‫تازه فارغ التحصیالنی که در جستجوی شغل هستند بخشی از این نوع هستند‪.‬‬

‫کوتاه مدت است و از نظر اقتصادی مشکلی ندارد‪.‬‬

‫ادامه هید‬
‫چرخه ای ‪ -‬دورانی‪ :‬آیا در تعداد کارگران بیکار در طی دوره های رشد اقتصادی و نزولی تفاوت وجود دارد‪.‬‬

‫نوسانات قیمت نفت ‪ ،‬نرخ اشتغال در این صنعت را تغییر می دهد‬

‫این نوع بیکاری در حالی که رکود اقتصادی است افزایش می یابد و باید کامالً جلوگیری شود‪.‬‬

‫ادامه هید‬
‫بیکاری ساختاری ‪ -‬ساختاری‪ :‬از طریق تغییر تکنولوژیک در ساختار اقتصادی که بازارهای کار در آن کار می کنند ‪ ،‬ایجاد می‬
‫شود‪.‬‬

‫مکانیزاسیون اقتصاد‬
‫آموزش نیروی کار در این نوع بیکاری هزینه بر است‪.‬‬

‫پیامدهای بیکاری‬
‫اگر نرخ بیکاری از ‪ ٪6-5‬افزایش یابد ‪ ،‬عواقب منفی زیر را بر اقتصاد وارد می کند‪:‬‬

‫افراد بیکار را از نظر مالی و عاطفی از بین می برد‬

‫مصرف را کاهش می دهد ‪ ،‬زیرا افراد بیکار درآمدی برای هزینه ندارند‪.‬‬

‫ادامه هید‬
‫امکان پیشرفت شغلی در فارغ التحصیالن تازه وارد کمتر است زیرا آنها نمی توانند شغل ایده آل خود را پیدا کنند‪.‬‬

‫بیکاری سرانجام به فقر منجر می شود‬

‫این میزان جرم و جنایت را افزایش می دهد ‪ ،‬زیرا مردم منبع درآمد دیگری ندارند‪.‬‬

‫تغذیه نامناسب در کودکان منجر به رشد جسمی و روانی ضعیف تری می شود‪.‬‬

‫چگونه نرخ بیکاری را اندازه گیری کنیم؟‬

‫نرخ بیکاری = بیکار ‪ /‬نیروی کار‬
‫نیروی کار‬
‫واجد شرایط کار‬
‫فعاالنه در جستجوی کار‬
‫به کار گرفته شده‬
 ‫بیکار‬
‫ادامه هید‬
‫این گروه از افراد شامل نیروی کار نمی شوند‪:‬‬

‫افرادی که بدنبال کار نبوده اند‬

‫افرادی که شرایط کار ندارند ‪ ،‬دانشجویان ‪ ،‬بازنشسته ها‬
‫هر کس زیر ‪ 16‬سال‬

‫نیروی کار در افغانستان‬

‫نرخ بیکاری در افغانستان‬
‫راه حل های بیکاری‬
‫سیاست های پولی‬
‫سیاست پولی انبساطی ‪ -‬افزایش عرضه پول‬
‫کاهش نرخ بهره ‪ -‬برای افزایش پس انداز و سرمایه گذاری‪.‬‬

‫سیاست های مالی‬

‫کاهش مالیات ‪ -‬برای ترغیب مشاغل به سرمایه گذاری بیشتر‬
‫هزینه ها را افزایش می دهد ‪ -‬برای ایجاد مشاغل دولتی‬
‫راه حل بیکاری در افغانستان‬
‫در افغانستان ‪ ،‬دولت توانایی استخدام افراد را ندارد ‪،‬‬
‫ظرفیت اشتغال بخش خصوصی به نوعی اشباع شده است‪ .‬بنابراین تالش های توسعه بخش خصوصی م‪ work‬ثر خواهد بود‪:‬‬

‫سهولت شکل گیری تجارت‬

‫ایجاد شرکتهای کوچک و متوسط)‪(SME‬‬

‫ارتقا کارآفرینی و خوداشتغالی‬

‫رشد اقتصادی چیست؟‬
‫رشد اقتصادی عبارت است از افزایش تولید کاالها و خدمات اقتصادی ‪ ،‬در مقایسه با یک بازه زمانی به دوره دیگر ‪.‬‬

‫افزایش تولید ناخالص داخلی یک کشور از زمان به زمان‪.‬‬

‫رشد اقتصادی افغانستان در سال ‪ ٪2.9 2019‬بوده و هم اکنون ‪ ٪2-‬است‪.‬‬

‫رشد اقتصادی به چه معناست؟‬

‫کسب و کارها سود بیشتری دارند ‪،‬‬
‫آنها سرمایه بیشتری برای سرمایه گذاری بیشتر دارند ‪،‬‬
‫مشاغل بیشتری ایجاد می شود ‪،‬‬
‫درآمد مردم افزایش می یابد ‪ ،‬و‬
‫مصرف کنندگان پول بیشتری برای خرید محصوالت ‪ /‬خدمات اضافی دارند‬
‫اثرات رشد اقتصادی‬
‫رشد اقتصادی‬

‫اشتغال را افزایش می دهد‬

‫فقر را کاهش می دهد‬

‫بیکاری را کاهش می دهد‬

‫درآمد مالیاتی را افزایش می دهد‬

‫خدمات عمومی را افزایش می دهد‬

‫مصرف را افزایش می دهد‬

‫سرمایه گذاری را تشویق می کند‬

‫درآمد را افزایش می دهد‬

‫سطح زندگی را بهبود می بخشد‬

‫کیفیت آموزش را افزایش می دهد‬

‫عوامل م‪ on‬ثر در رشد اقتصادی‬

‫منابع انسانی (مهارت ها ‪ ،‬آموزش ‪ ،‬آموزش)‬

‫سرمایه فیزیکی (جاده ها ‪ ،‬ماشین آالت ‪ ،‬کارخانه ها)‬
‫منابع طبیعی (معادن ‪ ،‬مواد معدنی ‪ ،‬استفاده موثر از آن)‬
‫فناوری (نوآوری ‪ ،‬اکتشافات ‪)... ،‬‬
 ‫رشد و توسعه اقتصادی‬
‫رشد اقتصادی‬
‫افزایش تولید و درآمد ‪ ،‬تغییرات مثبت تولید ناخالص داخلی‬
‫استاندارد زندگی را در نظر نمی گیرد‬
‫این یک پدیده قابل بازگشت است‬
‫توسعه اقتصادی‬
‫افزایش تولید واقعی و درآمد‬
‫در بهبود سطح زندگی و رفاه متمرکز است‬
‫این یک پدیده غیر قابل بازگشت است‬
‫درآمد ملی در افغانستان‬
‫مقدار پولی که فرد در طی یک دوره مالی از فعالیت های اقتصادی خود دریافت می کند‪.‬‬

‫میزان پولی که شخص از فعالیتهای اقتصادی خود در مدت زمان مشخصی کسب می کند‬
‫درآمد ملی ‪ -‬عاید ملی‬
‫آیا مجموع درآمد حاصل از فعالیتهای اقتصادی کشور در یک دوره زمانی ‪ ،‬عمدتا ً یک سال ‪ ،‬به یک کشور تعلق می گیرد‪.‬‬

‫این شامل پرداخت هایی است که به همه منابع یا به صورت دستمزد ‪ ،‬سود ‪ ،‬اجاره و سود انجام می شود‪.‬‬

‫م‪ National‬لفه های درآمد ملی‬

‫هزینه های شخصی‬

‫سرمایه گذاری‬
‫هزینه های دولت‬
‫صادرات خالص ‪ ،‬مقایسه صادرات و واردات‬
‫درآمد ملی یعنی چه؟‬
‫این نتیجه همه فعالیت های اقتصادی است ‪،‬‬
‫اگر درآمد ملی به طور مداوم در حال افزایش باشد ‪ ،‬اقتصاد در حال رشد است‬
‫اندازه اقتصاد و عملکرد آن را نشان می دهد‪.‬‬

‫چرا درآمد ملی را اندازه گیری کنیم؟‬

‫برای پیش بینی روند توسعه آینده اقتصاد‪.‬‬

‫برای کمک به دولت در تدوین برنامه ها و سیاست های مناسب برای افزایش نرخ رشد‪.‬‬

‫برای ارزیابی استاندارد زندگی در یک کشور‬

‫برای ارزیابی امید به زندگی‬
‫درآمد ملی افغانستان‬
 ‫بر اساس گزارش های اخیر ‪ ،‬درآمد ملی افغانستان ‪ 73.13‬میلیارد دالر در سال ‪ 2018‬بوده است‪.‬‬

‫این افزایش ‪ 4‬درصدی نسبت به سال ‪ 70.57( 2017‬میلیارد دالر) نشان می دهد‬

‫درآمد سرانه ‪ -‬عید سرانه‬

‫درآمد سرانه ) ‪ ( PCI‬یا متوسط درآمد متوسط درآمد کسب شده برای هر نفر در یک کشور در یک سال مشخص را اندازه گیری‬
‫می کند‪.‬‬

‫با تقسیم درآمد کل کشور بر کل جمعیت آن محاسبه می شود‪.‬‬

‫درآمد هر سرمایه در افغانستان ‪ 1970‬دالر در سال ‪ 2018‬است ‪ ،‬با ‪ 30‬دالر افزایش نسبت به سال ‪.2018‬‬

‫‪PCI‬یعنی چه؟‬

‫این به معنای استاندارد زندگی در یک کشور و توسعه آن است‪.‬‬

‫به مقایسه و تجزیه و تحلیل ثروت جمعیت مختلف و مناطق مختلف کمک می کند‪.‬‬

‫چرا ‪ PCI‬اندازه گیری می شود؟‬

‫نشان دادن ثبات ثروت در یک کشور مهم است‬

‫نشان دادن رشد درآمد در یک کشور مهم است‬
‫این به دولت کمک می کند تا سیاست های افزایش درآمد در یک کشور را توسعه دهد‪.‬‬

‫منابع درآمد دولتی‬

‫به طور کلی ‪ ،‬دولت ها دو نوع درآمد دارند‪:‬‬

‫درآمد مالیاتی‪ :‬شامل مالیات بر درآمد افراد و شرکت های بزرگ است‬
‫درآمد غیر مالیاتی‪ :‬سایر درآمدهای دولتها بدون مالیات‬
‫تصدی تصدی‬
‫جریمه ها ‪ -‬جریمه ها‬
‫اجاره ‪ /‬فروش امالک دولتی‬
‫بدهی های دولتی‬
‫منابع درآمد دولت افغانستان‬
‫درآمد مالیات‬
‫وظایف سفارشی‬
‫فعالیتهای سازمانی‬
‫اجاره و فروش امالک دولتی‬
‫بدهی های دولت‬
‫کمک مالی‬
‫درآمد ‪ ،‬هزینه و پس انداز‬
 ‫درآمد‪ :‬مبلغی است که فرد در طی یک دوره مالی از فعالیت های اقتصادی خود دریافت می کند‪.‬‬

‫هزینه‪ :‬مقدار پولی که فرد در طول یک دوره مالی برای تقاضای خود هزینه می کند‪.‬‬

‫پس انداز‪ :‬به مبلغی که پس از هزینه باقی می ماند پس انداز گفته می شود و سپس به سرمایه گذاری تغییر می کند‪.‬‬

‫صرفه جویی اقتصادی‬

‫پس انداز بخشی از درآمد است که برای هزینه های جاری هزینه نمی شود و در آینده هزینه می شود‪.‬‬

‫پس انداز به یک فرد یا یک خانواده کمک می کند تا از نظر اقتصادی از امنیت برخوردار شوند‪.‬‬

‫به کل پس اندازهای انجام شده توسط همه خانواده های یک اقتصاد پس انداز کل گفته می شود‪.‬‬

‫پس انداز منجر به سرمایه گذاری در یک چرخه اقتصادی می شود‪.‬‬

‫افغانستان و صرفه جویی اقتصادی‬

‫پس انداز در افغانستان دو نوع است‪:‬‬

‫رسمی‪ :‬پس انداز موجود در چرخه اقتصادی از طریق موسسات مالی‬

‫غیررسمی‪ :‬پس انداز در خانه ‪ /‬بالش نگهداری می شود‪.‬‬

‫پس انداز کمتر به معنای سرمایه گذاری کمتر است‬

‫ادامه هید‬
‫پس انداز اقتصادی در افغانستان به دالیل زیر تقریبا ً به صورت غیررسمی انجام می شود‪:‬‬

‫درآمد کم‬
‫اعتماد به موسسات مالی‬
‫مسائل مذهبی ‪ -‬عالقه‬
‫عدم قطعیت ‪ -‬اطمینان ندارید‬
‫سرمایه گذاری‬
‫سرمایه گذاری به معنای اختصاص پول برای انتظار سود در آینده است‪.‬‬

‫در امور مالی ‪ ،‬یک سرمایه گذاری در حال خرید دارایی است که در آینده با قیمت باالتری فروخته می شود‪.‬‬

‫به عنوان مثال تحصیالت دانشگاهی می تواند یک سرمایه گذاری در نظر گرفته شود زیرا شما به امید کسب مدرک و شغل مناسب‬
‫پس از فارغ التحصیلی (سود آینده) وقت و پول خود را سرمایه گذاری می کنید‪.‬‬

‫چرا ما سرمایه گذاری می کنیم؟‬

‫با سرمایه گذاری می توانید پول خود را رشد دهید‪.‬‬

‫سرمایه گذاری باعث ایجاد ثروت در گذر زمان می شود‪.‬‬

‫بازده باالتری کسب کنید‬

‫سرمایه گذاری امنیت طوالنی مدت فعلی و آینده را تضمین می کند‪.‬‬

‫رسیدن به اهداف مالی‪.‬‬

 ‫اهمیت سرمایه گذاری برای اقتصاد افغانستان‬
‫رسیدن به نرخ رشد اقتصادی باالتر‬
‫تشکیل مشاغل جدید‬
‫افزایش مالیات بر درآمد دولت‪.‬‬

‫ایجاد فرصت های شغلی جدید‬

‫افزایش درآمد ملی و سرانه‬
‫مصرف را افزایش دهید‬
‫سرمایه گذاری محلی و خارجی‬
‫سرمایه گذاری محلی‪ :‬هنگامی که یک سرمایه گذار پول خود را در کشور مبدا سرمایه گذاری کند‪.‬‬

‫وقتی یک افغان با انتظار سود در آینده در افغانستان سرمایه گذاری می کند‪.‬‬

‫مزایای سرمایه گذاری محلی‬

‫پول را در چرخه اقتصادی محلی نگه می دارد‬
‫کمک به ساختن جامعه‬
‫مزایای شناخت بازار محلی ‪ ،‬مصرف کننده ‪،‬‬
‫دسترسی به نیروی کار ارزان قیمت محلی‬
‫امکانات یارانه های دولتی‬
‫مشکالت سرمایه گذاری محلی در افغانستان‬
‫درآمد کم است‪.‬‬

‫خانواده ها بزرگ هستند‪.‬‬

‫استفاده از بانک به دلیل اعتماد و مسائل مذهبی کمتر است‪.‬‬

‫هزینه زیاد است ‪ ،‬و‬

‫پس انداز صفر یا خیلی کمتر است‪.‬‬

‫سرمایه گذاری خارجی‬

‫سرمایه گذاری بین المللی ‪ /‬خارجی آن دسته از سرمایه گذاری هایی است که در خارج از بازارهای داخلی انجام می شود‪.‬‬

‫سرمایه گذاری خارجی نشان دهنده مالکیت خارجی تأسیسات تولیدی است‪.‬‬

‫آمازون به عنوان یک شرکت بین المللی سرمایه گذاری بین المللی دارد‪.‬‬

‫‪Etisalat‬سرمایه گذاری بین المللی دارد‪.‬‬

‫مزایای سرمایه گذاری خارجی‬

‫اشتغال و رشد اقتصادی را افزایش می دهد‬
 ‫توسعه منابع انسانی‬
‫توسعه مناطق عقب مانده‬
‫تأمین مالی و فناوری‬
‫صادرات را افزایش می دهد‬
‫ایجاد بازار رقابتی‬
‫سرمایه گذاری خارجی در افغانستان‬
‫‪2015‬‬

‫‪164‬میلیون دالر‬

‫‪2017‬‬

‫‪53‬میلیون دالر‬

‫‪2018‬‬

‫‪139‬میلیون دالر‬

‫سرمایه گذاری خارجی در بخشهای مختلف‬

‫بخش خدمات بخش عمده ای از سرمایه گذاری خارجی را به خود جلب کرده است‬
‫پس از آن ‪ ،‬کشاورزی این کار را انجام داد‬
‫و سرانجام ‪ ،‬صنعت در سالهای اخیر بخش کمتری از سرمایه گذاری خارجی را تأمین کرده است‪.‬‬

‫سرمایه گذاری خارجی و افغانستان‬

‫اگر به عنوان یک سرمایه گذار خارجی در افغانستان سرمایه گذاری کنید ‪ ،‬شرایط زیر را خواهید داشت‪:‬‬

‫نقطه قوت‬
‫سطح پایین رقابت‬
‫حاشیه سود باال ‪،‬‬
‫نیروی کار ارزان اما واجد شرایط‬
‫سطح پایین وظیفه در واردات ماشین آالت شما ‪ ٪0‬عوارض ‪ ،‬و ‪ ٪1‬عوارض واردات مواد اولیه دارید‬
 ‫ادامه هید‬
‫نقطه ضعف‬
‫امنیت‬
‫بوروکراسی و زیرساخت های ضعیف‬
‫ضعف سیستم حقوقی و اجرای قانون‬
‫فساد‬
‫اقتصاد و تجارت افغانستان‬
‫اگر در یک سوپرمارکت در افغانستان قدم می زنید و می توانید موارد زیر را پیدا کنید‪:‬‬

‫آیفون آمریکایی ‪،‬‬

‫قهوه برزیلی و‬
‫یک بطری آب میوه ایرانی ‪،‬‬
‫شما اثرات تجارت را تجربه می کنید‪.‬‬

‫تجارت چیست؟‬
‫تجارت شامل انتقال کاال ‪ /‬خدمات از یک مکان به مکان دیگر ‪ ،‬اغلب در ازای دریافت پول است‪.‬‬

‫خرید کاال ‪ /‬خدمات با هدف فروش مجدد آن با قیمت باالتر برای کسب سود تجارت نامیده می شود‪.‬‬

‫‪Business Vs Trade‬کارو بار در مقابل تجارت‬

‫تجارت کل کار تولید ‪ ،‬فروش و کنترل تولید کاال یا ارائه خدمات است ‪.‬‬

‫تجارت ‪ ،‬فعالیتی محدودتر ‪ ،‬فقط شامل خرید و فروش کاال ‪ /‬خدمات است‪.‬‬

‫انواع تجارت‬
‫سه نوع تجارت وجود دارد‬
‫تجارت صادراتی‪ :‬صادرات به معنای فروش کاالها و خدمات به خارج از کشور یا به کشورهای دیگر است‪.‬‬

‫تجارت واردات‪ :‬منظور از واردات ‪ ،‬خرید کاال و خدمات از کشورهای دیگر است‪.‬‬

‫‪Entrepot Trade‬انبار سازی‪ :‬به معنای واردات کاال از یک کشور و صادرات آن به کشور دیگر پس از افزودن مقداری ارزش به‬
‫آن است‪.‬‬

‫چرا ما به تجارت نیاز داریم؟‬

‫ظرفیت تولید ‪ :‬ظرفیت کافی برای تأمین نیاز داخلی نیست‪.‬‬

‫قیمت ‪ :‬قیمت کاالها و خدمات وارداتی ارزان تر از کاالها و خدمات تولید داخل است‪.‬‬

‫کیفیت ‪ :‬کیفیت کاالها و خدمات وارداتی ارزان تر از کاالها و خدمات تولید داخل است‪.‬‬

‫در دسترس بودن ‪ :‬تولید برخی کاالها و خدمات در داخل کشور غیرممکن است‪.‬‬

‫مزایای تجارت‬
 ‫دسترسی به انواع کاالها و خدمات واجد شرایط با قیمت مناسب‪.‬‬

‫تجارت تولید را تشویق می کند ‪ ،‬زیرا بازارهای دیگر برای فروش کاال ‪ /‬خدمات باز است‪.‬‬

‫تجارت رقابت را افزایش می دهد که از نظر قیمت و کیفیت مناسب است‬

‫تجارت فناوری را به کشورهای در حال توسعه منتقل می کند‪.‬‬

‫ایجاد شغل ‪ ،‬از آنجا که تولید تشویق می شود ‪ ،‬این امر فرصت های شغلی را افزایش می دهد‪.‬‬

‫تجارت افغانستان‬
‫صادرات‬

‫واردات‬

‫‪105‬شریک‬

‫‪331‬محصول‬

‫‪7406‬دالر آمریکا‬

‫‪156‬محصول‬

‫‪875.2‬دالر آمریکا‬

‫تراز تجاری ‪ -‬بیالنس تجارت‬

‫تراز تجاری مقایسه صادرات و واردات است‬
‫تراز تجاری‪ :‬وقتی ارزش واردات و صادرات برابر باشد‪.‬‬

‫کسری تجارت‪ :‬وقتی ارزش واردات یک کشور بیش از مقدار صادرات باشد‪.‬‬

‫مازاد تجارت‪ :‬وقتی ارزش صادرات یک کشور بیش از مقدار واردات باشد‪.‬‬

‫تراز تجاری افغانستان‬

‫‪-7.30‬دالر‬

‫بیلیون‬
 ‫‪2014‬‬

‫‪-6،32‬دالر‬

‫بیلیون‬

‫‪2015‬‬

‫‪-6،93‬دالر‬

‫بیلیون‬

‫‪2016‬‬

‫‪-96/7‬میلیارد دالر‬

‫‪2017‬‬

‫‪6.96‬دالر‬

‫بیلیون‬

‫‪2018‬‬

‫اقالم صادراتی افغانستان‬

‫فرش و فرش‬

‫زعفران‬
 ‫سنگ قیمتی‬

‫میوه های خشک شده‬

‫میوه های تازه‬

‫سبزیجات‬

‫شرکای صادراتی افغانستان‬

‫پاکستان‬

‫هند‬

‫چین‬

‫بوقلمون‬

‫ایران‬

‫‪57‬شریک کوچک دیگر‬

‫اقالم وارداتی افغانستان‬

‫محصوالت غذایی‬

‫ماشین آالت‬

‫منسوجات‬
 ‫فرآورده های نفتی‬

‫‪327‬محصول دیگر‬

‫شرکای واردات افغانستان‬

‫پاکستان‬

‫هند‬

‫قزاقستان‬

‫ازبکستان‬

‫ایران‬

‫‪99‬شرکای دیگر‬

‫مشکالت تجاری در افغانستان‬

‫افغانستان اقالم با ارزش کمتر را صادر کرده و اقالم را با ارزش باالتر وارد می کند‪.‬‬

‫وضعیت ضعیف زیرساخت ها ‪،‬‬

‫فقدان قانون منطقی و چارچوب تجارت ‪،‬‬
‫ادامه ناامنی‬
‫ادامه هید‬
‫کمبود نیروهای متخصص و متخصص‬
‫مسئله سفارشی‬
‫عدم شفافیت و ضعف در اجرای قانون‬
‫مشکالت سیاسی‬
‫عدم حمایت دولت تجارت را در افغانستان دشوارتر می کند‬
‫نحوه تقویت بخش تجارت افغانستان‬
 ‫به آن سوی منطقه نگاه کنید‬
‫اصالحات را فراموش نکنید‬
‫تمرکز بر امور مالی‬
‫ایجاد خدمات توسعه تجارت‬
‫آگاه سازی مشاغل از فرصت ها (نمایشگاه ‪ ،‬توافق نامه ها و موارد دیگر‪).‬‬
‫روابط را ایجاد و افزایش دهید‬
‫تورم در افغانستان‬
‫تورم یک افزایش پایدار در سطح عمومی قیمت کاالها و خدمات در یک اقتصاد در طی یک دوره زمانی است‪.‬‬

‫تورم به معنای افزایش هزینه های زندگی با افزایش قیمت کاالها و خدمات است‪.‬‬

‫منابع تورم‬
‫سمت تقاضا‪ :‬وقتی تقاضای کلی کاالها و خدمات با سرعت بیشتری افزایش یابد ‪ ،‬ظرفیت تولید اقتصاد افزایش می یابد‪.‬‬

‫درآمد افزایش می یابد ‪،‬‬

‫مردم پول بیشتری برای خرید کاالها و خدمات بیشتر دارند‬
‫اقتصاد نزدیک به اشتغال کامل است‬
‫ادامه هید‬
‫‪Cost-Push:‬هنگامی اتفاق می افتد که هزینه تولید افزایش یابد‪.‬‬

‫افزایش دستمزد‬
‫قیمت مواد اولیه‬
‫فاکتور فشار سود‬
‫مالیات های باالتر‬
‫ادامه هید‬
‫سایر عوامل‬
‫چاپ پول بیشتر‬
‫انتظار تورم‬
‫تورم متوسط‬
‫شایان ذکر است ‪ ،‬تورم متوسط با نرخ ‪ ٪2‬می تواند تقویت کننده رشد اقتصادی باشد‪.‬‬

‫قیمت ها به نوعی باال خواهد بود ‪ ،‬بنابراین تولیدکنندگان را به سرمایه گذاری ‪ ،‬استخدام بیشتر و عرضه بیشتر ترغیب می کند‪.‬‬

‫از خطر تورم که تأثیر تخریب بیشتری بر اقتصاد دارد جلوگیری می کند‪.‬‬

‫تأثیر تورم بر اقتصاد‬

‫اگر نرخ تورم ‪ ٪2‬افزایش یابد ‪ ،‬این شرایط منفی زیر را برای اقتصاد به وجود می آورد‪:‬‬
 ‫عدم اطمینان ایجاد می کند‬
‫انتظار تورم باالتر ایجاد می شود‬
‫صادرات کمتر رقابتی است‪.‬‬

‫با افزایش قیمت محصوالت محلی ‪ ،‬واردات افزایش می یابد‪.‬‬

‫این شرکت قصد دارد در بلند مدت تراز تجاری منفی ایجاد کند‬
‫انواع تورم‬
‫خزنده‬

‫‪3٪‬‬

‫انتظار تورم باالتر‬

‫مردم بیشتر می خرند‬
‫پیاده روی‬

‫‪3-10٪‬‬

‫مردم نیازهای اساسی بیشتری را خریداری می کنند‬

‫قیمت ها سریعتر افزایش می یابند‬
‫برای جلوگیری از قیمت باالتر در آینده‬
‫گالوپ زدن‬

‫‪10٪ +‬‬

‫پول سریعتر ارزش خود را از دست می دهد‬

‫درآمد توانایی تأمین نیازهای اولیه را ندارد‬
‫سرمایه گذاری ها کاهش می یابد‬
‫اشتغال کاهش می یابد‬
‫تورم بیش از حد‬

‫‪50٪ +‬‬

‫قیمت ها مانند سر به فلک کشیدن در حال افزایش هستند‬

‫دولت ها پول بیشتری برای پرداخت هزینه جنگ چاپ می کنند‬
 ‫آلمان ‪1920‬‬

‫چگونه دولت ها با تورم مبارزه می کنند؟‬

‫تقاضای کل باید کاهش یابد‪.‬‬

‫سیاست پولی انقباضی ‪ -‬سیاست پولی انقباضی‬

‫عرضه پول را کاهش می دهد‬
‫برای تشویق پس انداز و دلسرد کردن سرمایه گذاری ‪ ،‬نرخ بهره را افزایش می دهد‬
‫نیاز به ذخیره را افزایش می دهد ‪ -‬پول ضمانت بانک ها نزد بانک مرکزی است‬
‫ادامه هید‬
‫سیاست مالی انقباضی ‪ -‬سیاست مالی انقباضی‬
‫تأخیر ‪ /‬کاهش هزینه های دولت‬
‫مالیات را افزایش دهید‬
‫اشخاص حقیقی‬
‫شرکت های بزرگ‬
‫تورم در افغانستان‬
‫سیاست های مبارزه با تورم در افغانستان‬
‫بانک دا افغانستان از سیاست پولی به ویژه کاهش نیازهای ذخیره و ذخیره صریحا ً با هدف مبارزه با تورم استفاده می کند‪.‬‬

‫کاهش هزینه های دولت‬

‫بودجه و اقتصاد ملی‬
‫بودجه ملی سندی است که توسط دولت ارائه می شود و درآمدهای پیش بینی شده و هزینه های پیشنهادی خود را برای سال مالی آینده‬
‫ارائه می دهد‪.‬‬

‫بودجه دولت بیانیه مالی ساالنه مورد را نشان برآورد عاقالنه از درآمد مورد انتظار و هزینه های پیش بینی شده در طول یک سال‬
‫مالی است‪.‬‬

‫بخشهای اصلی بودجه ملی افغانستان‬

‫دفاع سکتور دفاعی‪-‬‬

‫امور اقتصادی امور اقتصادی‪-‬‬

‫حفاظت از محیط زیست محافظت از محیط زیست‪-‬‬

‫سالمتی سکتور صحت‪-‬‬

‫آموزش و پرورش سکتور تعلیمی‪-‬‬

‫تراز بودجه ‪ ،‬کسری و مازاد‬

‫تراز‪ :‬وقتی کل درآمد برابر با کل هزینه ها باشد‬
 ‫کسری‪ :‬وقتی کل هزینه ها از کل درآمد بیشتر باشد‬
‫مازاد‪ :‬وقتی کل درآمد بیشتر از کل هزینه باشد‬
‫انواع بودجه ملی افغانستان‬
‫بودجه استاندارد ‪ /‬مشترک‪ :‬برای هزینه های معمول و روزانه نهادهای دولتی استفاده می شود‪ .‬به عنوان مثال دستمزد ‪ ،‬حقوق ‪ ،‬ثابت‬
‫‪... ،‬‬

‫بودجه توسعه‪ :‬برای تأمین اعتبار پروژه های توسعه در سطح ملی استفاده می شود‪ .‬مثالً ساختن مدرسه ‪ ،‬احداث جاده‪.‬‬

‫چرا بودجه بندی برای دولت ها مهم است؟‬

‫درآمد و هزینه ها را کنترل کنید‬
‫اولویت ها را تعیین کنید و اهداف عددی تعیین کنید‬
‫جهت فعالیتهای دولتی راهنمایی کنید‬
‫نهادهای مختلف دولتی را با دامنه کاری به نحوی مشابه هماهنگ کنید‬
‫اهداف و نتایج بدست آمده را برای عموم به اشتراک بگذارید‬
‫بودجه ملی افغانستان ‪ 1399‬در یک نگاه‬

‫‪#‬‬

‫بودجه‬

‫داده ها‬

‫‪1‬‬

‫کل بودجه‬

‫‪Af 428‬میلیارد‬

‫‪2‬‬

‫بودجه استاندارد ‪ /‬مشترک‬

‫‪289‬میلیارد افریقا ‪٪67 ،‬‬

 ‫‪3‬‬

‫بودجه توسعه‬

‫‪139‬میلیارد دالر ‪٪33 ،‬‬

‫‪4‬‬

‫بودجه اختیاری ‪ -‬بودجه انتخابی‬

‫‪44٪‬از کل‬

‫‪5‬‬

‫بودجه غیر اختیاری بودجه غیر اختیاری‪-‬‬

‫‪66‬و از کل‬

‫بودجه ملی افغانستان ‪ 1399‬در یک نگاه‬

‫بودجه ملی افغانستان ‪ 1399‬در یک نگاه‬

‫بودجه ملی افغانستان ‪ 1399‬در یک نگاه‬

‫بودجه ملی افغانستان ‪ 1399‬در یک نگاه‬

‫بودجه ملی افغانستان ‪ 1399‬در یک نگاه‬

‫بودجه ملی افغانستان ‪ 1399‬در یک نگاه‬

‫تعداد ‪ 566‬پروژه‬

‫‪442‬‬
 ‫پروژه های سرمایه گذاری مشترک ‪9‬‬

‫کل غیر دیس پروژه های ‪115‬‬

‫بودجه ملی افغانستان ‪ 1399‬در یک نگاه‬