biutP t VİTAMİNLER ETKİNLİK biy£>riti\Av

ritiW
A. A§agidaki §emada bos birakilan yerleri doldurunuz.

VITAMINLER

I 1
(?) Suda Qozunen Vitaminler

© A vitamini
©

| A §agidaki tammlan ait olduklan terimlerle e§le §tiriniz .

\ E§le$tirme w

B Eksikliginde uyu§ukluk ve tembellik gorulen vitamin ge§ididir. A . D vitamini

a Kemiklerde kalsiyum iyonlannm birikmesini uyaran vitamindir. B . B vitamini

m Karotenden elde edilen vitamindir. C . A vitamini

(S Eksikliginde di§ eti kanamasi goriilen vitamindir. P* C vitamini

D A, D, E ve K vitaminlerinin genel ozelliklerindendir. E. Depolanma

B. Yagda ve suda $ozunen vitaminlerin ozelliklerini a §agidaki kutucuklara yazimz.

Yagda Qdzunen Vitaminler Suda Qozunen Vitaminler

r

©,

1
 biutP VİTAMİNLER ETKİNLİK biyt£>riti\Av
ritiW
i aretlelZl Ortak ozellikleri V" lie i§aretleyiniz .
^
1 . Hucre zanndan gegebilme )
2 Depolanabilme )
B vitamini
-
5 Enerji verici olmama )
.
4 Koenzim olarak gtirev yapma

K vitamini h Provitamin olarak alinma )

A §agidaki ifadeler dogru ise " b" , yanli§ ise ‘

7" kutucugunu
/
DOGRUl YANLI$
^ I V" ile i§aretleyiniz . b y

:« A , 0, E ve K vitaminleri yagda erir.

12, Vitaminler ikinci sirada enerji verici olarak kullamlir.

J. Vitaminler diizenleyici organik besinlerdir.

4 Eksik olan bir vitaminin yerine mineraller kullamlmaktadir.

f

Biitiin vitaminler hiicre zarindan gegebilir.

6, C vitamini eksikliginde gece korlugii goriilur.

7. Bitkilerden karoten olarak alinan pigment , karacigerde A vitaminine ddnu§tiiruliir.

£8. Vitaminler sindirime ugramaz.

E vitamini eksikliginde kemik erimesi gozlenir

10 . Gece kdrliigii A vitamini eksikliginde ortaya gikar.

2
 biutP E VİTAMİNLER ETKİNLİK 3 biy£>riti\Av
ritiW
Afagidaki ozellikleri verilen vitaminlerin neler olduklarim kar §ilarina yazimz .

^
• Siniflama

Fazlasi idrarla a+ilan vitamin ?e§itleridir .

Karacigerde depolanan vitamin ge itleridir .

^
Bitkilerden provitamin olarak alman vitamin ge$itleridir .

C. Asagida kutucuklarda vitaminler ve vitamin eksikliginde ortaya $ikan hastaliklar verilmi§tir. Kutucuklarda verilen vitaminler ile
9 J bu vitaminlerin eksikliginde ortaya 9ikan hastaliklari e§ le§tiriniz.
•

Vitaminler Vitamin Eksikliginde Ortaya

Qikan Hastalik

A vitamini
• Kisirlik

D vitamini
• Beriberi

E vitamini Gece korlugu

K vitamini
• Skorbut
B vitamini # Ra§itizm

C vitamini Kanin geg pihtilagmasi

A agtdaki cumlolerdc bo§ birakulan yorlori uygun kclime I eric tamamlayimz .

^
1. A, Q P E v a „ vilaminleri, yagda 902Linen vitaminEer grulbuna girer .

2, , vitamini eksikliginde akoftofirt denilen hastalik odaya gikar.

2. vitamininin cm maddesi beainlerie alimr ya da gune$in uhraviyole

nir.
, i
^miam iite deride sentezle

7. A § agidaki tabloyu doldurunuz .

Vitaminler

L Yagda gozunenler:

Suda gozunenler:

3
 biutP I VİTAMİNLER ETKİNLİK
1 biu$>rfti\Av
ritiW
1. Apagidaki ifadelerden dogru olanlari (D), yanlip olaf ] 2. Verilen cumlelerdeki bopluklari apagidaki kavram-
lari (Y) olarak iparetleyiniz. 20 puan) lardan uygun olanlari ile doldurunuz. (16 puan)

a. Vitaminler inorganik duzenleyicidirler. ( )

Sentetik Gece Rapitizm
b. Vitaminler hucre zarindaki porlardan gepebilirler. ( )
Deri Osteomalazi E
c. Vitaminler enerji vermezler. ( )
Karaciger Skorbit K
d. Vitaminler koenzim olarak kullamlirlar. ( )
C Koenzim B
e. Turn vitaminler ipiktan olumsuz etkilenirler. ( )
a. A vitamini vucudumuzdaki organm-
f. Bir vitamin pepidinin eksikligi bapka bir vitamin pe- da uretilir.
pidi ile giderilebilir. ( ) b. A vitamini eksikliginde kbrluQu gbrulur.
g. Vitaminlerin hepsi provitamin olarak uretilir. ( ) c. D vitamini altindaki hucrelerde gu-
nep ipigmin etkisiyle uretilir.
h. Kalin bagirsakta K ve B vitaminlerini ureten bakteri-
d. D vitamini eksikli§inde pocuklarda eQri bacak
ler yapar. ( )
olarak kendini gbsteren buyiiklerde
i. C vitamininin bncii hali yoktur. ( ) kemik erimesiyle kendini gosteren
hastaliklari olu§ur.
i. Karaci§erde A vitamini hem sentezlenir hem de de-
polamr. ( ) e. Ureme sisteminin duzenli palipmasmda
vitamini etkilidir.
j. Deri alti hucreleri gune§ ipigimn etkisiyle D vitamini
f. En buyuk vitamin pepidi vitaminidir.
sentezlerler. ( )
g. Yaralanmalarda kanm pihtilapmasmi saglayan vita-
k. Guniimuzde vitaminler sentetik olarak uretilebilirler. min vitaminidir.
( ) h. Kalin bagirsakta mutualist bakteriler tarafindan

I. Yuksek sicaklik ve basmp vitaminleri etkilemez. ( ) uretilen vitaminler ve

vitaminleridir.
m. Vitaminler hidroliz ile parpalanamaz. ( )
. Beriberi ve pelegra
i vitamini eksikli-
n. A , D, E, K vitaminleri gunluk tiiketilmelidir. ( ) ginde gdriilur.

o. B, C vitaminlerinin fazlasi idrar ile atilir. ( ) i. C vitamini eksikliginde di$ etlerinde kanama ile
kendini gosteren olupur.
6. A ve B vitaminlerinin eksikligi kisa siirede hissedil-
j. EndOstriel olarak uretilen vitaminlere
mez. ( )
vitaminler denir.
.
p A vitamini eksikliginde gece korlugu gorulur. ( ) k. Vitaminlerden, enzimlerin yapisina katilabilenlere
adi verilir.
r. B vitamini eksikliginde beri beri ve pelegra gorulur. ( )
L. Gunluk tuketilmesi gereken ve fazlasi idrar ile
s. C vitamini eksildiginde kanm gep pihtila§masi gorii-
atilan vitaminler ve
.
IQr ( ) vitaminleridir.

4
biutP E VİTAMİNLER ETKİNLİK 1 biy£>riti\Av
ritiW
A agida yanlif verilen ifadeleri sadece alti qizili boliimleri degiftirerek diizeltiniz.
^
1. Bitkiler turn vitaminleri sentezlevemez . ?

2. Beriberi E vitamini eksikliginde gorulen bir hastaliktir. ?

3. Hayvanlar B1 ve C vitaminlerini bagirsaklarindaki bak-

?
teriler yardimiyla uretebilir .

4. K vitamini deride gune§ i§igi yardimiyla uretilebilir. ?

5. Vitaminler 4. enerji kaynagimizdirlar. ?

6. Enzim yapisindaki kofaktor olarak vitaminler kullamlir.

7. Suda eriyen vitaminler A, D, E, K vitaminleridir. ?

4

8. Yagda eriyen vitaminler idrarla di$ari atiliriar. ?*

9. Di§ eti kanamalari B3 vitamini eksikliginde gorulur . ?

10. Vitaminler bagirsakta sindirilerek kana kari$irlar. ?

B. ASAGIDA TABLODA VERiLEN ViTAMiNLERiN KARSISINA EKSiKUGiNDE iNSAN VUCUDUNDA MEYDANA

GELEN DURUMLARIKISACA YAZINIZ.

VlTAMiNLER EKSlKLidlNDE
A Vitamini
D Vitamini
E Vitamini
K Vitamini
B Grubu vitaminler
C Vitamini

5
VİTAMİNLER ETKİNLİK

6
biutP P VİTAMİNLER ETKİNLİK 3 biy£>riti\Av
ritiW
Afagida verilen vitaminicrin eksikliginde goriilen hastaliklar ile e§le§ tiriniz.

? 1. BH1 vitamini a . Skorbut

2. A vitamini b. Kanin pihtila§mamasi

? 3. K vitamini c. Anemi

? 4. C vitamini d. Gece korlugu

5. B3 vitamini e. Kisirlik

6. E vitamini f. Ra§itizm
?
? 7. D vitamini g. Beriberi

8. B12 vitamini h. Pellegra

A agida yanlif verilen ifadeleri sadece alti ?izili bdliimleri degi tirerek diizeltiniz.
^ ^
1. Bitkiler turn vitaminleri sentezleyemez. ?

7
2. Beriberi E vitamini eksikliginde goriilen bir hastaliktir. h

3. Hayvanlar B1 ve C vitaminlerini bagirsaklarindaki bak-

teriler yardimiyla uretebilir.

4. K vitamini deride gune§ i§igi yardimiyla uretilebilir. 7

5. Vitaminler 4. enerji kaynagimizdirlar. ?

6. Enzim yapisindaki kofaktor olarak vitaminler kullamlir.

7. Suda eriyen vitaminler A, D, E, K vitaminleridir. 7

8. Yagda eriyen vitaminler idrarla digari atilirlar.

9. Di§ eti kanamalari B3 vitamini eksikliginde gorulur.

10. Vitaminler bagirsakta sindirilerek kana kari§irlar.

7
 biutP E VİTAMİNLER ETKİNLİK 3 biy£>riti\Av
ritiW
B- Agagida vitamin ve minerallere ait bazi ozellikler verilmigtir. Venn diyagrami uzerinde bu ozellikleri uygun gekilde
yerlegtiriniz..

a . Solunum tepkimelerinde kullanilmama

<2> Vitamin Mineral
b. Kofaktor olarak gorev yapma
c . Hiicre zarindan direkt gegme
d. Organik yapili olma
e . Sindirime uQramama
f. Inorganik yapili olma
g. Ototrof canlilar tarafindan sentezlenebilme
h. Koenzim olarak gorev yapma
i. Duzenleyici olma

Etkinlik 7
Agagidaki bogluklari uygun gekilde doldurunuz.

Yagda Qoziinen Vitaminler Suda Qoziinen Vitaminler

vitaminleri ? vitaminleri ve vitamini

depolanabilir. r vitamini harig vucutta depolanamaz.
Eksikligi gabuk Eksikligi gabuk
Hiicre zarindan ile geger. ? Hiicre zarindan ile geger.
Eksikliklerinde; Eksikliklerinde;
A vitamini B vitaminleri Hafiza sorunlari
vitamini Ragitizm, Osteomalazi Halsizlik
vitamini Kisirlik Yorgunluk
vitamini Kanin pihtilagamamasi Depresyon
goriiliir. C vitamini —>

goriiliir.

V
C. Vitamin tabletlerinin koyu renkli gigelerde satilmasinin nedeni nedir? Agiklayimz.

8
 biutP VİTAMİNLER ETKİNLİK : biy£>riti\Av
ritiW
Eslestirelim Agagida verilenleri eglegtiriniz.
^
Agagida vitaminler ile ilgili bazi ozellikler ve venn gemasi verilmigtir. Numaralandirilmig ozellikleri gemada uygun alan-
lara yaziniz.

Suda gozunen Yagda gozunen © Eksikliginde hastaliklar olugur. © Eksikligi hemen ortaya gikar.

© Sentetik olarak uretilebilir. © Eksikligi bir sure sonra anlagilir.

© Fazlasi idrar ile atilir. © Enerji vermezler.

© Karacigerde depo edilir. © Hucre zarinda gegebilirler.

© Depo edilemez. $1? Polimerlegemezler.

Acik Uclu Soru 3 - A agidaki soruyu cevaplayiniz.

^
Vitaminler ‘
‘organik duzenleyicl" molekuller olarak isimlendirilir. Bunun nedenlni apiklaymiz.

Bosluk Doldurma Agagidaki cumlelerde bog birakilan yerleri uygun ifadelerle doldurunuz.

Agagida verilen ifadeler vitaminleri sembolize etmektedir. Verilen bilgilerin kargilarina ilgili vitamini yaziniz.

A D E K B

9 a. Suda eriyenler :

? b. Yagda eriyenler :

? c. Eksikliginde gece korlugu gorulebilir :

? d. Eksikliginde dig eti kanamasi gorulur :
9
- e. Eksikliginde ragitizm gorulur :

? f. Eksikliginde kan pihtilagamamasi gorulur :

? g. Sindirilmeyenler :

? h. Enerji vermeyenler :

Agagida suda gozunen ve yagda gozunen vitaminlerin bazi ozellikleri verilmigtir .

Venn diyagrami uzerine bu ozellikleri yerlegtiriniz.

a. Karacigerde depolanir.
b. Fazlasi idrarla digari atilir.
c. Eksikliginde hastaliklar meydana gelir.
Eksikliginde olugabilecek hastaliklarin etkileri er-
d. ken ortaya gikar.
e. Enerji vermezler .
f. Duzenleyicidirler.
9 - Organik yapilidirlar .
Eksikliginde olugabilecek hastaliklarin etkisi geg
h. ortaya gikar .

9
 biutP E VİTAMİNLER ETKİNLİK 5 biy£>riti\Av
ritiW
ETKiNLiK - 1 BO§LUK DOLDURMA
1
A vitamini yagda Vitaminler rafitizm

steroit hormon fizyolojik suda

Verilen kelimeleri kullanarak a §agidaki cumlelerde bos birakilan kisimlari tamamlaymiz.

1. Insan vucudunda kan yolu ile tasinan kimyasal habercilere denir.

2. Insulin protein yapili, esey hormonlari yapili hormonlara ornektir.

Hormonlar , biiyume ve gelif menin duzenlenmesi, uremenin saglanmasi, ig dengenin korunmasi gibi birgok ola-
3.
yin gergekleftirilmesinde if lev gosterir.
biyokimyasal tepkimelerde ve enerji donusumu olaylarinda rol oynayan birgok enzimin yardimci kismini olustu-
4.
rur.

5. eksikliginde gece korlugu ortaya gikar.

B. D vitamini eksikliginde yeteri kadar kalsiyum alamayan cocuklarda rahatsizligi gorulur.

7. B grubu vitaminler ile C vitamini gozunen vitaminlerdir.

8. A, D, E ve K vitaminleri cozunen vitaminlerdir.

0 Asagidaki verilen hastaliklarin altina hangi vitaminin eksikligi sonucu ortaya giktigim yaziniz.

<
? Gece Korlugu
i
? Kansizlik
1
?
9
4
Skorbut
i
9 Rafitizm
I
I

? Osteomalazi
!l? l Kisirlik
i
Beriberi
i
I ? ! Kanin Geg Pihtilafmasi
i

10
 biutP VİTAMİNLER ETKİNLİK biy£>riti\Av
ritiW
Asagida birbiriyle baglantili ciimleler verilmi§tir . Etkinlikteki ciimlelerin dogru (D) ya da yanli§
( Y ) olduguna karar vererek ilerleyiniz ve dogru ?iki§i bulunuz.

B ve C vitaminleri vucutta depo o 1. £iki§

edilir.
Vitaminlerin tamami o 2. Qiki§
enzim yapisina katilir.
A , D, E ve K vitaminlerinin fazlasi o
3. Qiki§

Vitaminler sindirilmeden once

hucre zarindan gegemezler.
o —
*
idraria di§ atilir.
ari
o 4. gikig

© • Insanlar ihtiyap duyduklari o 5. ?iki§

vitaminleri uretebilirler.
Vitaminler hucre yapisina o 6. ?iki§
katilmazlar ve enerji verici
* •

olarak kullamlmazlar. o 7. Qiki§

Oncul olarak alinan bazi vita-

O - minler vucutta aktifle§ebilirler.

^ 8. gikig

Dogru ciki $:

Asagida vitamin ve minerallere ait bazi ozellikler verilmigtir. Venn diyagrami uzerinde bu ozellikleri uygun gekilde
yerlegtiriniz..

a. Solunum tepkimelerinde kullamlmama

Vitamin Mineral
b. Kofaktor olarak gorev yapma
c. Hucre zarindan direkt gegme •d •a
d. Organik yapili olma •c •b
e. Sindirime uQramama •g •e •f
f.
g.
Inorganik yapili olma
Ototrof canlilar tarafindan sentezlenebilme
•h •i
h. Koenzim olarak gorev yapma
i. Duzenleyici olma

A §agidaki tabloda verilen vitaminlerin ozelliklerini uygun

^ekilde doldurunuz.
Vitaminler Depolanir (+) / Depolanmaz (-) Vucuttaki i§levi Eksikliginde ortaya gikan hastaliklar

Gormede, hucre yenilen- Tavuk karasi

mesinde, metabolik olay-
larda etkilidir.
Gece korluqu

Buyiime ve solunumda rol Beri beri, pellegra

oynar. Anemi
Vucut direncini artirir. Hemolo-
bin olu§umunda demirin baQir- Skorbut
saklardan emiliminde etkilidir
Kalsiyum emilim ve kemik Ra itizm
olu§umunda yardimci olur. ^
Osteomalazi
Antioksidandir. Hucre zari
l£©8 %!? * < ' hasarlarini onleme ve ureme or-
aanlarinin aktivitesinde etkilidir .
Kisirlik

WMX -- Kan pihtila masinda,

^
yaralarin iyile mesinde rol
^
o \ / n^ r
Kan pihtila
^ masi

11
 biutP VİTAMİNLER ETKİNLİK 1 biy£>riti\Av
ritiW
B. Yagda ve suda gozunen vitaminlerin ozelliklerini agagidaki kutucuklara yazimz.

Yagda Qozunen Vitaminler Suda Qozunen Vitaminler

# Fazlasi karacjgerde depolanir. Fazlasi depolanmaz.

Eksikligi geg ortaya gi.kar. EksikliQinde oju§an hastal.ikjar gabuk ortaya.gi.kar,
Fazlasi. zehir etkisi pJugturabiHr. Fazlasi idrarla atilir.

Asagida yanlis verllen ifadelerl Sddece d|ti glz.HI bdlumLeri deglstirarek diizeLtiniz.,

1. Brtkiler tUm vitaminled sentezleyemez .

sentozleyebilir

2. Beriberi E vitamini eksiikl igi nde gdrQlen bir hastaliktir. ,

B. vitamini

3. HayvanUar B 1 ve C vitaminlerini batjii rsaklanndaki bak>

B12 ve IK
te riler yardnmvyfa Qretebilir.

4. K vitamini deride gQneg \ § igi yardirmiyla Qretilebilir. vitamini

5. Vitaminler 4. enerji kaymagimizdirllar. enerij vermezler

6. Enzim yapisi ndaki kofaktor olarak vitaminler kullanil i r. koenzim

7. Suda erryen vitaminler A , D , E: K vitaminlsridir. B ve G

B. YaQda eriyen vitaminler idrarta digan alilirlar. fkaracigerde depolamrllar

B. DM? eta kanamalari B3 vitamini eksikliQindle gbrfilUr. C vitamin i

10, Vitaminler bagirsakla sindiiileirek kana karifirlar. sindirilmeden

Etkinlik 7
A§ agidaki bo § luklari uygun §ekilde doldurunuz.

Yagda Qozunen Vitaminler Suda Qozunen Vitaminler

... A,P,. E,K vitaminleri ? ....Bgrubu vitaminleri ve ..P... vitamini

Karacigerde depolanabilir. B 12 vitamini harig vucutta depolanamaz.
Eksikligi gabuk hissedilmez (? Eksikligi gabuk hissedilir

Hucre zarindan difuzyon ile geger. ? _

Huere zarmdan . kolayla?tirilmi? difuzyon Ne geger
Eksikliklerinde; Eksikliklerinde;
A vitamini Gecekorlugu B vitaminleri Hafiza sorunlari
..P... vitamini Ragitizm, Osteomalazi Halsizlik
..P... vitamini Kisirlik Yorgunluk
...K . vitamini Kanin pihtilagamamasi Depresyon
gorulur. (? C vitamini Skorbut

gorulur.

12