Studiefiche

Vanaf academiejaar 2023-2024

Duurzaam materiaalgebruik: kunststoffen en afgeleide materialen (E078320)

Cursusomvang (nominale waarden; effectieve waarden kunnen verschillen per opleiding)

Studiepunten 3.0 Studietijd 90 u
Aanbodsessies en werkvormen in academiejaar 2023-2024
A (semester 2) Nederlands Gent werkcollege
hoorcollege

Lesgevers in academiejaar 2023-2024

Daelemans, Lode TW11 Verantwoordelijk lesgever
Aangeboden in onderstaande opleidingen in 2023-2024 stptn aanbodsessie
Bachelor of Science in de ingenieurswetenschappen (afstudeerrichting chemische 3 A
technologie en materiaalkunde)
Brugprogramma Master of Science in Chemical Engineering 3 A
Brugprogramma Master of Science in Sustainable Materials Engineering 3 A
Master of Science in Electrical Engineering (afstudeerrichting Communication and 3 A
Information Technology )
Master of Science in Electromechanical Engineering (afstudeerrichting Control 3 A
Engineering and Automation)
Master of Science in Electromechanical Engineering (afstudeerrichting Electrical Power 3 A
Engineering)
Master of Science in Electrical Engineering (afstudeerrichting Electronic Circuits and 3 A
Systems)
Master of Science in Industrial Engineering and Operations Research (afstudeerrichting 3 A
Manufacturing and Supply Chain Engineering)
Master of Science in Electromechanical Engineering (afstudeerrichting Maritime 3 A
Engineering)
Master of Science in Electromechanical Engineering (afstudeerrichting Mechanical 3 A
Construction)
Master of Science in Electromechanical Engineering (afstudeerrichting Mechanical Energy 3 A
Engineering)
Master of Science in Industrial Engineering and Operations Research (afstudeerrichting 3 A
Transport and Mobility Engineering)
Master of Science in de ingenieurswetenschappen: architectuur (afstudeerrichting 3 A
architectuurontwerp en bouwtechniek)
Master of Science in de ingenieurswetenschappen: architectuur (afstudeerrichting 3 A
stadsontwerp en architectuur)
Master of Science in Chemical Engineering 3 A
Master of Science in Civil Engineering 3 A
Master of Science in de ingenieurswetenschappen: bedrijfskundige systeemtechnieken en 3 A
operationeel onderzoek
Master of Science in de ingenieurswetenschappen: bouwkunde 3 A
Master of Science in de ingenieurswetenschappen: chemische technologie 3 A
Master of Science in de ingenieurswetenschappen: materiaalkunde 3 A
Master of Science in de ingenieurswetenschappen: toegepaste natuurkunde 3 A
Master of Science in Engineering Physics 3 A
Master of Science in Fire Safety Engineering 3 A
Master of Science in Sustainable Materials Engineering 3 A
Voorbereidingsprogramma tot Master of Science in de ingenieurswetenschappen: 3 A
(Goedgekeurd) 1
 materiaalkunde en tot Master of Science in Sustainable Materials Engineering A

Onderwijstalen
Nederlands
Trefwoorden
Materialen, kunststoffen, milieu, levenscyclusanalyse, recyclage, duurzaamheid, circulair
materiaalgebruik, duurzaam ontwerp.
Situering
Materialen vormen een belangrijke pijler voor een moderne en duurzame maatschappij. Een
enorme uitdaging voor de 21e eeuw is dan ook het verduurzamen van materiaalgebruik
ondanks de toenemende vraag en verbruik. Deze cursus legt de link tussen de materialen en
de technologie die een duurzame samenleving mogelijk maken, gaande van de ontginning tot
de recyclage, waarbij de focus in deze cursus ligt op kunststoffen en afgeleide materialen.
Inhoud
Brede blik op de rol van materialen in onze maatschappij
• Grondstoffen en materialen, bevoorradingsketen (supply chain) van materialen.
• Klimaat en CO2 problematiek; energie-, water- en koolstofvoetafdruk.
• De wereld in data: bevolking, economie en materiaalgebruik, IPAT vergelijking.
• Duurzaamheidskaders, maatschappij, economie en milieu (people, profit, planet).
• Levenscyclusanalyse (LCA) methodologie.
• Gevolgen voor het industriële landschap, regelgeving, definitie en evaluatie van
• duurzaam materiaalgebruik en circulaire economie.
Kunststoffen en afgeleide materialen in een duurzame maatschappij
• Kunststoffen gebaseerd op fossiele grondstoffen en natuurlijke kunststoffen, biogebaseerde
• en biodegradeerbare kunststoffen.
• Recyclagetechnieken, end-of-life aspecten, afvalstromen, hergebruik en verwijdering van
• afvalstromen.
• Problematiek rond vervuiling en microplastics.
• Gerelateerde materialen: textielmaterialen, composieten, …. .
Case studies en voorbeelden
• Huidige staat van sector en economie.
• Oefeningen met reële data en argumentatie.
• Case-studies en voorbeelden uit industrie en onderzoek (ook a.d.h.v. aansluitende
• gastlessen).
• Circulaire economie en duurzaam ontwerp (materiaalkeuzes, ontwerpkeuzes, …).
Begincompetenties
null
Eindcompetenties
1 Verwerven van kennis omtrent de fundamenten omtrent duurzame technologie en
1 bijhorende concepten.
2 Verklaren van basisconcepten m.b.t. duurzaam materiaalgebruik, gaande van ontginning tot
1 einde-leven, en de plaats in de maatschappij begrijpen en kunnen verklaren.
3 Kunnen samenvatten van deze complexiteit rekening houdend met multidisciplinaire
1 inzichten.
4 Kennis verwerven en kunnen beargumenteren welke mogelijkheden er zijn om
1 materiaalgebruik te sturen om de duurzaamheid ervan te verbeteren.
5 Aan de hand van materiaalselectie software en/of data een inschatting kunnen maken over
1 de duurzaamheid van materiaalgebruik in een specifieke ingenieurstoepassing.
Creditcontractvoorwaarde
Toelating tot dit opleidingsonderdeel via creditcontract is mogelijk mits gunstige beoordeling van de competenties
Examencontractvoorwaarde
Dit opleidingsonderdeel kan niet via examencontract gevolgd worden
Didactische werkvormen
Hoorcollege, werkcollege

(Goedgekeurd) 2
Leermateriaal
Slides worden ter beschikking gesteld via Ufora.
Referenties
Ashby, Michael F. Materials and the environment. Butterworth-Heinemann, 2021 (https://www.
sciencedirect.com/book/9780128215210/materials-and-the-environment) .
Vakinhoudelijke studiebegeleiding

Evaluatiemomenten
periodegebonden en niet-periodegebonden evaluatie
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de eerste examenperiode
Schriftelijke evaluatie
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de tweede examenperiode
Schriftelijke evaluatie
Evaluatievormen bij niet-periodegebonden evaluatie
Werkstuk
Tweede examenkans in geval van niet-periodegebonden evaluatie
Examen in de tweede examenperiode is mogelijk
Toelichtingen bij de evaluatievormen
Schriftelijk examen, gesloten boek.
Niet-periodegebonden evaluatie: verslagen waarin je zelfstandig opzoekwerk uitvoert m.b.t.
een duurzaamheidskwestie. Indiening en (globale) feedback gebeurt via Ufora. Aanwezigheid
bij gastlessen.
Eindscoreberekening
Periodegebonden evaluatie: staat op 15 van de 20 credits.
Niet-periodegebonden evaluatie: staat op 5 van de 20 credits.

(Goedgekeurd) 3