Master PTX Training 4.0

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 303

CHUYỂN ĐỔI ĐIỆN TÁI

TẠO THÀNH SẢN PHẨM


NĂNG LƯỢNG KHÁC
PGS.TS. Phạm Hoàng Lương
Giảng viên cao cấp (công nghệ và chính sách năng lượng)
Giám đốc, Viện Khoa học Công nghệ quốc tế Việt Nam –Nhật Bản
Đại học Bách Khoa Hà Nội

ThS. Nguyễn Trọng Tín


PtX
Phó Trưởng khoa Kỹ thuật Công nghệ, Trường Cao đẳng Công nghệ Quốc tế LILAMA2
2 Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm
18.09.2023

Tài liệu này không được phép sử dụng bởi bất kỳ


bên thứ ba nào khác, bao gồm các nội dung của
Đào tạo về PtX tái tạo

bài giảng trực tuyến, bài thuyết trình và sổ tay


hướng dẫn – đặc biệt là phim, sản phẩm đồ họa
và hình ảnh được sử dụng trong tài liệu này. Tài
liệu chỉ được sử dụng cho mục đích học thuật, và
không được sao chép, phân phối hoặc sử dụng
với mục đích thương mại.

2
3 Chương trình
18.09.2023

1 2 3 4
Đào tạo về PtX tái tạo

Giới thiệu về PtX Các phương thức Các khía cạnh kinh tế Hạ tầng PtX
tái tạo sản xuất PtX tái tạo của PtX tái tạo Giải pháp tốt nhất để vận chuyển
Tại sao cần thảo luận Những yếu tố cần thiết Xu hướng diễn biến của và bảo quản các sản phẩm PtX
về PtX tái tạo vào cho sản xuất sản phâm chi phí sản xuất PtX và (bao gồm cả GH2)?
thời điểm hiện tại? PtX, bao gồm hydro năng lượng tái tạo (NLTT)?
xanh (GH2) Yếu tố nào giúp giảm chi
phí?

5 6 7
Các thị trường cho Tiêu chí bền vững cho Các chính sách và quy định hỗ trợ
PtX tái tạo PtX tái tạo phát triển PtX tái tạo
Xác định thời điểm phù Tiêu chí bền vững nào sẽ Cần những chính sách và quy định nào để
hợp để bắt đầu phát triển được áp dụng cho PtX tái khởi động việc xây dựng Chiến lược quốc
thị trường PtX tại nước tạo? Tại sao cần chú trọng gia về PtX? Làm thế nào để gia tăng tốc độ
bạn như thế nào? đến các tiêu chí này? phát triển thị trường và các hoạt động
thương mại?

4
4 Danh sách từ viết tắt
18.09.2023

CAPEX: Chi phí đầu tư • OPEX : Chi phí vận hành Các công thức chuyển đổi chính
• PEM: Điện phân màng trao đổi proton
• 1 kWh H2 = 3,6 MJ H2
Đào tạo về PtX tái tạo

CCfD: Hợp đồng chênh lệch cacbon


• PtX / PtL / PtG: Chuyển đổi điện tái 1 MWh H2 = 3,4 MMBTU H2
CCS: Thu hồi và lưu trữ cacbon tạo thành sản phẩm khác (X)/ sản
phẩm dạng lỏng (L)/ khí (G) 1 MJ H2 = 0,277 kWh H2
DAC: Thu giữ trực tiếp từ không khí
• ĐMT: Điện mặt trời Chuyển đổi giữa:
FH: Giờ vận hành đầy tải
• NLTT: Năng lượng tái tạo • kWh và kg H2:
GW: Gigawatt • Hệ thống NLTT: Hệ thống năng lượng 1 kg H2 = 33,3 kWh H2 (đơn vị nhiệt (HU)/nhiệt trị)
HVDC: Điện cao thế một chiều tái tạo 1 MWh H2 = 30 t H2
• RWGS: Phản ứng chuyển hóa nước - 1 Mio t H2 = 33 TWh H2
LCOE: Chi phí sản xuất điện/năng khí nghịch
lượng quy dẫn • Giá trị bằng tiền trên mỗi một đơn vị khối
• SMR: Reforming metan bằng hơi nước
LOHC: Chất mang hydro hữu cơ lỏng • SOEC: Điện phân oxit rắn lượng hoặc nhiệt trị
LHV: Nhiệt trị thấp • 4,5 cent/kWh H2 = 45 Euro/MWh H2 = 1,5
• TWh: Terawatt giờ
Euro/kg H2
• WACC: Chi phí sử dụng vốn bình quân
(được tính bằng chi phí bình quân với hoặc: 1 Euro/kg H2 = 3 cent/kWh H2
tỷ trọng được lấy theo các loại vốn mà • 100 Euro/MWh H = 3,33 Euro/kg H
2 2
doanh nghiệp sử dụng: vốn vay, vốn
chủ sở hữu, v.v) hoặc: 1 Euro/kg H 2 = 30 Euro/MWh H 2

3
5
18.09.2023

Mô-đun 1
So sánh Nguồn tích trữ năng lượng và Nguồn năng

Giới thiệu
Đào tạo về PtX tái tạo

lượng
• Mức phát thải cam kết theo Thỏa thuận Paris
• Các trụ cột hỗ trợ quá trình chuyển dịch năng lượng

Giới thiệu
Chuyển đổi điện tái tạo thành các sản phẩm khác
(PtX)
• Khái niệm không chỉ bao gồm hydro
• Giảm phát thải cacbon bền vững Nội dung
Hiệu quả năng lượng và điện khí hóa
• Hiệu quả và khả năng đáp ứng
• Dự báo nhu cầu năng lượng

Chuỗi giá trị PtX và các dự án liên quan

5
6
MÔ-ĐUN 1: Thông điệp chính
So sánh Nguồn tích trữ năng lượng và Nguồn năng lượng
18.09.2023

• Sự khác biệt cơ bản: nhiên liệu hóa thạch là nguồn lưu trữ năng lượng hữu hạn, đang cạn kiệt rất nhanh chóng do hoạt động tiêu thụ của con người,
trong khi NLTT là các nguồn năng lượng gần như vô hạn. Đốt nhiên liệu hóa thạch để giải phóng năng lượng là quá trình một chiều.

Chuyển đổi điện năng thành các sản phẩm khác (PtX)
• Hydro chủ yếu có vai trò là chất mang năng lượng, có tính bền vững nếu được sản xuất từ nguồn NLTT và cacbon tái tạo.
Đào tạo về PtX tái tạo

• Để đạt được mức phát thải theo Thỏa thuận Paris, cần giảm hoàn toàn phát thải cacbon trong các hệ thống năng lượng và loại bỏ hoàn toàn năng
lượng hóa thạch trong chuỗi giá trị sản phẩm.
• Do điện năng tái tạo vẫn còn một số giới hạn nhất định, những ngành khó giảm phát thải cacbon nhất là những ngành cần ưu tiên áp dụng giải pháp PtX.

Hiệu quả năng lượng và điện khí hóa


• Để sử dụng nhiên liệu dạng lỏng (nhiên liệu tổng hợp) cho các dịch vụ giao thông vận tải thay vì sử dụng điện trực tiếp, cần thêm nguồn cung NLTT gấp 5
lần hiện nay đảm bảo cung cấp các dịch vụ tương tự.
• Sinh khối không phải là chất mang năng lượng mà là nguồn cacbon vì phần lớn năng lượng bị mất đi trong quá trình sinh trưởng của thực vật.
• PtX có hiệu suất tổng thể thấp, tuy nhiên đây là phương thức duy nhất để loại bỏ hoàn toàn năng lượng hóa thạch.
• Đối với các mục đích năng lượng, PtX là phương án phù hợp nhất để áp dụng cho các ngành không thể hoặc chưa thể sử dụng điện trực tiếp.
• Hydro xanh và PtX chỉ là một trong năm trụ cột của quá trình chuyển dịch sang một nền kinh tế phi hóa thạch toàn cầu, bao gồm cả quá trình chuyển
dịch năng lượng. Các trụ cột còn lại có tầm quan trọng và đóng góp cao hơn.
• Nhu cầu toàn cầu đối với điện năng tái tạo là rất cao: để thay thế các nhà máy điện hạt nhân và nhà máy điện sử dụng nhiên liệu hóa thạch, để cung
cấp năng lượng cho giao thông, để cung cấp năng lượng cho hoạt động sưởi ấm và làm mát, và cuối cùng là cho PtX, bao gồm cả gH2

Chuỗi giá trị PtX và các dự án liên quan


• PtX là quá trình chuyển đổi phức tạp từ điện năng tái tạo thành phân tử được sử dụng như chất mang năng lượng hoặc hóa chất. Quá trình chuyển đổi này
cần có kiến thức từ các thị trường thượng nguồn và hạ nguồn, tương tự như trong kinh doanh dầu khí.

236
7 Quan niệm sai lầm cố hữu của nhân loại về các nguồn năng lượng
18.09.2023

Nguồn
Fossil năng lượng Nguồn năng lượng
Renewable
thạch tạo
Đào tạo về PtX tái tạo

hóa
Energy Sources tái
Energy Sources

Dầu
Oil
Khí
Gas
Than
Lignitenon
Mặt
Sun trời
(Lignite)
Coal Gió
Wind
Than đá Nước
Water
Sinh khối
Biomass

Ai có thểWho
phát finds
hiện điểm
the
sai lầm lớn
bigtrong hình này?
mistake?

6
8 Quan niệm sai lầm cố hữu của nhân loại về các nguồn năng lượng
18.09.2023

Nguồn
Fossil Nguồn
Renewable
năng lượng
Energy hóa thạch
Sources năng lượng
Energy tái tạo
Sources
Đào tạo về PtX tái tạo

Lưu trữ

Oil
Dầu
Gas
Khí
Lignite Mặt
Sun trời
Than
Coal Gió
Wind
non
Nước
Water
Than đá
Sinh
Biomass
khối

500năm
yearssau
later
Ai có thểWho
phátfinds
hiện the
điểm
500
sai lầm big
lớn mistake?
trong hình này?

7
9 Tái chế nguồn năng lượng
Đào tạo về PtX tái tạo 18.09.2023

One-Way-Process
Quá trình 1 chiều Re(sidue)cycle
Tái chế chất tồn dư

Các chất tồn dưto


Residues
thải ra môi trường
Environment

Chất tồn dư
Residues
XtP Residues
Chuyển đổiand
chất tồn
XtP
Chuyển đổi Nhiên dư và Energy
Solar năng lượng
Chuyển đổi Nhiên liệu hóa liệu Synthetic Fuel
tổng hợp thành mặt trời thành nhiên
to Synthetic Fuel
thạchFossil
thànhFuel
điện to Power
năng điện năng
to Power liệu tổng hợp
PtX
PtX

liệu Fuel
Fossil
Nhiên hóa thạch Nhiên liệu
Cần chuyển sang mô hình Synthetic Fuel
tổng hợp
“Tái chế năng lượng và
vật liệu tồn dư”

8
10 Power-to-X: Khái niệm không chỉ bao gồm hydro
18.09.2023

Gió
Giảm phát thải cacbon
ĐIỆN TÁI TẠO
Đào tạo về PtX tái tạo

Mặt trời Công


nghiệp

Thủy điện Hộ gia đình

Phương
Địa nhiệt tiện giao
thông
HYDRO
Chất tồn dư
có nguồn Hóa chất
gốc sinh học
Cacbon tái tạo và
CO2 Nhiên liệu chuyển
Nhựa
đổi từ điện năng
CACBON
TÁI TẠO
Cacbon
Vật liệu
được tái chế

Không có cacbon hóa thạch Không có nhiên liệu hóa thạch

Nguồn: Dựa trên tài liệu của nova-Institut 2020 (Tài liệu số #12 của Nova về
cacbon tái tạo tháng 09/2020)
9
9
Đào tạo về PtX tái tạo 18.09.2023

11
Power-to-X: Khái niệm
không chỉ bao gồm hydro

Dựa trên tài liệu của Nova Institute 2020 (Tài liệu số #12 của Nova về cacbon tái tạo tháng
09/2020)
12 Mở rộng khái niệm:
Chuyển đổi điện năng thành các sản phẩm
18.09.2023

nhị cấp và tam cấp (Power-to-X-to-Y)


Kết thúc vòng đời sản phẩm/Tận dụng nhiệt
Đào tạo về PtX tái tạo

CO2, khí quyển


CO2, công nghiệp

HẤP PHỤ
CO2
( )

Điện phân
Sản phẩm

CO2 được sử dụng như nguồn nguyên


liệu, kết hợp với NLTT trong các quá trình
sản xuất tuần hoàn

Nguồn: Fraunhofer IGB, Sinh lời từ CO2, (chưa xác định ngày phát hành)
13 Cacbon tái tạo
Dòng lưu chuyển của carbon hiện tại và tương lai
18.09.2023

Hiện tại Tương lai (2050)


Đào tạo về PtX tái tạo

giao thông điện +


Thực phẩm 4% không cacbon hóa thạch
Sinh khối:
Nông nghiệp & Thức ăn
Lâm nghiêm chăn nuôi 18%
30%

Tái chế 10% Hóa chất &


Nhựa 19%

Sinh khối: Thực phẩm &


Nông nghiệp & thức ăn
Lâm nghiêm chăn nuôi 50%
Nhiên liệu hóa Năng lượng & 60%
thạch: Dầu, khí, Nhiên liệu 59%
than 60% Vật liệu &
Tái sử dụng 20%
Hóa chất 35%

Sử dụng CO2 Năng lượng &


Nhiên liệu

Nguồn cung C Nhu cầu C Nguồn cung C Nhu cầu C

Nguồn: Dựa trên tài liệu của Nova Institute 2020 (Tài liệu số #12 của Nova về
carbon tái tạo tháng 09/2020)
14 Các nền kinh tế trên thế giới phải đạt mục tiêu trung hòa khí hậu
vào năm 2050
18.09.2023

1 Nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng


Công trình,
Mức phát thải CO2 toàn cầu của ngành năng lượng (Gt/năm)

tòa nhà
Đào tạo về PtX tái tạo

trong mọi lĩnh vực


Công trình,
tòa nhà Để đạt được mức phát thải cam kết Giao thông
vận tải
theo Thỏa thuận Paris…
Giao thông
vận tải
Hệ thống
sưởi
2 Đạt tỷ trọng 100% NLTT
Hệ thống Điện
sưởi năng

Điện năng Công nghiệp


3 Điện khí hóa tất cả các lĩnh vực như
sưởi ấm và vận tải hạng nhẹ

… và đạt mục tiêu


Phát thải ròng
bằng không
4 Power-to-X cho các ngành và
Công lĩnh vực không thể điện khí hóa trực tiếp.
nghiệp

Nguồn: Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế, "Điện tái tạo từ Hydro,
Triển vọng công nghệ cho chuyển dịch năng lượng", 2018, tr.10/1.
15 Tỷ trọng đóng góp mức giảm phát thải khí nhà kính (KNK)
theo từng giải pháp giảm nhẹ tại EU
18.09.2023

Mức giảm phát thải cacbon so với năm 1990


trong khối EU27

Điện khí hóa và điện năng Hydro trung hòa cacbon là


trung hòa cacbon
hợp phần đóng góp lớn
Hiệu quả năng lượng
thứ 3 trong mục tiêu đạt
được trung hòa cacbon
Hydro trung hòa cacbon vào năm 2050!
Các giải pháp quản lý nhu
cầu điện và tuần hoàn

Sinh khối

Thu giữ, lưu trữ hoặc và sử


dụng cacbon

Thay đổi tập quán sử dụng đất


hoặc canh tác nông nghiệp

Những sáng kiến khác

Nguồn: Agora Energiewende, Agora Industry (2021): 12 Nhận định về


12 Hydro, tr.8/ h.1
16 Các trụ cột của quá trình chuyển dịch
năng lượng
18.09.2023

Sử dụng đủ và Hiệu quả năng lượng là


Đào tạo về PtX tái tạo

biện pháp đầu tiên phải áp dụng…

…để giải quyết một phần trong tổng nhu


cầu năng lượng. Phần còn lại:
NLTT và sử dụng NLTT để điện khí hóa

Điện khí hóa trực tiếp


Hiệu quả năng lượng
các nhu cầu năng lượng.

Tiết kiệm năng lượng

Phân tử xanh (PtX)


Năng lượng tái tạo
Đối với các lĩnh vực khó giảm phát thải:

các quá trình


áp dụng PtX (bao gồm gH2)

13
17 Ưu tiên sử dụng hiệu quả năng lượng, sau đó điện khí hóa nhu cầu năng lượng
Ví dụ như xe ô tô
18.09.2023

Xe chạy động cơ đốt trong


Xe điện chạy hoàn toàn Xe chạy pin nhiên liệu H2 sử dụng nhiên liệu lỏng (PtL)
bằng pin chuyển đổi từ H2
Đào tạo về PtX tái tạo

Điện tái tạo Điện tái tạo Điện tái tạo


100% 100% 100%
Truyền tải (95%) Truyền tải (95%)
Truyền tải (95%)
Điện phân (70%) Điện phân (70%)
Sử dụng cho ắc quy Hydro Hydro
86% 67% 67%
Động cơ điện (85%) Nén / vận chuyển (80%) PtL (70%)
Hiệu suất cơ học (95%) Vận tải (95%)

32% Pin nhiên liệu 60% 44% Nhiên liệu lỏng

Động cơ điện (85%) Động cơ đốt trong (30%),


Hiệu suất cơ học (95%) Hiệu suất cơ học (95%)

69% Tổng 26% Tổng 13% Tổng

Nguồn: (hình minh họa phỏng theo) Agora Verkehrswende, Agora Energiewende
14
và Frontier Economics, Chi phí tương lai của nhiên liệu tổng hợp sản xuất từ điện,
2018, tr.12/h.2.
18
18.09.2023

Birgitt Scheppart: BW Mobil Formel zu Elektromobilität, als Alternative zu vorheriger Folie


Đào tạo về PtX tái tạo
19 Thách thức đối với tất cả các công nghệ PtX:
Hiệu suất năng lượng tổng thể thấp
18.09.2023

Bảng 1: Hiệu suất chuyển đổi điện năng thành điện năng (PtP) với các loại nhiên liệu trung gian giàu Hydro
khác nhau
Nên sử dụng điện năng dựa trên các
công nghệ lưu trữ có hiệu quả cao hơn
Nhiên liệu Hiệu suất PtP Hiệu suất PtP
(pin, thủy điện tích năng) nếu có thể
Đào tạo về PtX tái tạo

(CO2 từ không khí) (CO2 từ khí thải)

Chỉ nên sử dụng nhiên liệu tổng hợp


trong các trường hợp dễ vận chuyển
hoặc cần lưu trữ lâu dài
→ Nếu sản phẩm cuối cùng là điện năng thì hiệu suất tổng thể rất thấp!
Tổn thất chuyển đổi trong sản xuất hydro và các sản phẩm PtX hạ nguồn
Sử dụng điện Điện thành nhiên liệu Điện thành nhiên liệu
trực tiếp Hydro dạng lỏng (PtL) dạng khí (PtG) mmonia
Amoniac
Điện tái tạo
Điện phân

Tổng hợp PtX1

Hiệu suất sản xuất


tổng thể 1 PtL và PtG, có sử dụng DAC.

15 Nguồn: OECD & IEA, Năng lượng tái tạo cho ngành công nghiệp - từ năng lượng xanh đến vật liệu và nhiên liệu xanh,
2017, tr. 49/bảng 1. SRU, Wasserstoff im Klimaschutz: Klasse statt Masse, 2021, tr. 23/h. 5.
20
Năng lượng trên một đơn vị khối lượng (MJ/kg)
18.09.2023

Mật độ năng
Chemical Energylượng
Content hóa học (MJ/kg)
(MJ/kg)

Pin
Lithium Ion Li-Ion
Battery 0.05
Đào tạo về PtX tái tạo

Etanol
Ethanol 19.90
Amoniac
Ammonia 23.00
Methanol 31.10
Than cứng
antraxit Coal
Anthracite 31.40
Dầu Oil
Crude thô 41.90
DầuDiesel
diesel 45.30
Khí đốt
Gasoline 45.80
Kerosene
Dầu hỏa 46.30
Liquid Natural
Khí tự nhiênGas
lỏng 55.00
Methane 55.50
Hydrogen 142.00

0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 140.00 160.00


16 Nguồn: đã điều chỉnh: Chiến lược & Mở khóa tiềm năng hydro tại Nam Phi, 10/2020, tr.6/h1 và
TheChemicalEngineer, H2 và NH3 – Sự kết hợp hoàn hảo cho một xã hội không phát thải cacbon, 05/2020.
21
Năng lượng trên một đơn vị
18.09.2023

khối lượng (trục x) và thể tích (trục y)

Đòi hỏi ít
Đào tạo về PtX tái tạo

Nặng Nhẹ không gian


lưu trữ hơn

Đòi hỏi ít không gian lưu trữ hơn


Mật độ năng lượng theo thể tích (MJ/l)

Đòi hỏi ít không gian lưu trữ hơn


nhưng nặng hơn diesel nhưng nhẹ hơn diesel Lỏng
Than Diesel Gốc hydro
Diesel tổng hợp Khí hóa lỏng
Diese sinh học
Xăng Khí tự nhiên
Đòi hỏi nhiều
Rắn
không gian Ethanol
lưu trữ hơn và sinh học Đòi hỏi nhiều không gian lưu trữ hơn
nặng hơn diesel nhưng nhẹ hơn diesel

Đòi hỏi nhiều


Tế bào pin NMC Khí tự nhiên không gian
lưu trữ hơn
Mật độ năng lượng theo khối lượng (MJ/l)

17 Nguồn: DNV GL AS Tư vấn Môi trường Hàng hải, So sánh các nguồn nhiên liệu thay thế trong lĩnh vực Hàng hải, 07/2019, tr.4/h. 1.
22 Nhu cầu điện tái tạo để sản xuất hydro xanh vào năm 2050 trên toàn cầu
18.09.2023

Nhu cầu điện tái tạo để sản xuất hydro xanh (TWh/năm) So sánh:
Trong năm 2021, toàn thế giới
sản xuất được khoảng 8.000 TWh
Đào tạo về PtX tái tạo

BNEF
điện tái tạo
(Kịch bản • ĐMT đạt khoảng 1.000
khí hậu NEO)
TWh/năm
ETC
• Điện gió đạt khoảng 2.000
Hội đồng Hydro
(Kịch bản 2°C)
(Kịch bản Chỉ giảm phát TWh/năm.
thải cacbon phía cung cấp
IRENA năng lượng)
(Kịch bản 1,5oC)
Nguồn: Cơ quan Năng lượng Quốc tế:
Đánh giá năng lượng toàn cầu 2021
Wood Mackenzie
(Kịch bản 1,5oC)

Ghi chú: Kịch bản Chỉ giảm phát thải


IEA cacbon tại phía cung cấp năng lượng của
(Kịch bản NZE đến năm 2050) Ủy ban Chuyển đổi Năng lượng (ETC) là
một kịch bản minh họa cho nhu cầu tiêu
thụ năng lượng cuối cùng vào năm 2050,
không áp dụng các đòn bẩy năng suất
năng lượng. Kịch bản này giả định hydro
hydro xanh (Mt/năm) xanh sẽ chiếm 85% tổng sản lượng hydro
Kịch bản 1,5oC Kịch bản 2oC Kịch bản dưới 2oC vào năm 2050.

Nguồn: Liên minh hành động của IRENA, giảm phát thải cacbon cho các ngành
18
sử dụng điện cuối cùng: Nhận định chuyên sâu thực tế về hydro xanh, 2021, tr.11/h. 2.
23 Nhu cầu hydro ở Đức vào năm 2050 phụ thuộc vào hành vi của chúng ta!
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

Duy trì công nghệ cũ + ứng dụng cacbon thấp

Ghi chú: Trong các kịch bản chiến lược


dài hạn của EU, Đức chiếm 20%
tỷ trọng về giá trị trong nhóm 28 nước
thành viên EU

Tiết kiệm năng lượng

Nguồn: Öko-Institut eV, Wasserstoff und wasserstoffbasierte Energieträger bzw.


19
Rohstoffe, 2020, tr.80/ 3-1.
24 Công suất năng lượng tái tạo cần bổ sung để sản phẩm PtX đáp ứng được
nhu cầu dầu mỏ tại Đức?
18.09.2023

Nhu cầu điện năng và quy mô công suất điện tái tạo cần mở rộng tại Đức tương ứng với các
mức hiệu suất khác nhau trong sản xuất hydrocarbon tổng hợp dạng lỏng.
Đào tạo về PtX tái tạo

Hiệu suất 48% (hiện tại) Hiệu suất 57% (trong dài hạn)
Sản phẩm Nhu cầu Số giờ Công suất Nhu cầu Số giờ Công suất
CxHy điện đầy tải mở rộng điện đầy tải mở rộng

giờ/năm giờ/năm
Điện gió trên bờ
Điện gió ngoài khơi
Điện mặt trời

Lưu ý: Dữ liệu về sản lượng hydrocarbon tổng hợp và hiệu suất sử dụng giá trị nhiệt trị thấp của hydrocarbon tổng hợp

Năm 2019, Đức tiêu thụ khoảng 100 triệu tấn dầu khoáng Chúng ta cần, hoặc:
→ 1.163 TWh CxHy. • 1.000 GW điện gió trên bờ,
• 500 GW điện gió ngoài khơi hoặc
Để thay thế hoàn toàn nhu cầu dầu khoáng nêu trên bằng dầu thô • 2.200 GW điện mặt trời
để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ dầu của Đức
tổng hợp, cần tăng công suất điện tái tạo gấp 11 lần giá trị cột cuối

Nguồn: Öko-Institut eV, Wasserstoff und wasserstoffbasierte Energieträger bzw.


20
Rohstoffe, 2020, p.64/h.2-6.
25 Power-to-X: Các bước chuyển đổi từ năng lượng tái tạo thành
nguyên liệu/nhiên liệu
18.09.2023

Chuyển đổi + Tinh chế


Phát điện Các nguồn năng lượng Các ứng dụng/Lĩnh vực
Đào tạo về PtX tái tạo

DAC, Cacbon (C)


Năng lượng Sinh khối; (nguồn tiềm năng: Chuyển đổi điện năng thành nhiên liệu
(Nguồn điểm
tái tạo CO, CO2,
phát thải)
CnHmOy)
Bổ sung

Điện phân Hydro (H2)


tạo hydro Chuyển đổi điện năng thành hóa chất, ví dụ:
chất bảo quản thực phẩm, dược phẩm,
mỹ phẩm hoặc nhựa

Tách từ Nitơ (N2)


không khí

Nguồn: Minh họa của tác giả dựa trên ấn phẩm: Frontier Economics/Word Energy
21
Council, International Aspects of a Power-to-X Roadmap (Các khía cạnh quốc tế
của lộ trình Power-to-X), năm 2018, tr.15/4.
26 Chuỗi giá trị Power-to-X và Liên kết giữa các ngành
18.09.2023

Các công ty điện


lực (chủ sở hữu và
Sản xuất điện đơn vị vận hành)
tái tạo và vận
Đơn vị cung cấp Đơn vị quản lý
hành hệ thống công nghệ vận hành lưới điện
truyền tải
Truyền tải & Đơn vị quản lý
Đào tạo về PtX tái tạo

phân phối vận hành lưới điện


điện phân phối
Đơn vị cung cấp
công nghệ

Chủ sở hữu và
Điện phân Thu giữ trực tiếp từ không khí
đơn vị vận hành

Nguyên & (Công nghệ)


Tổng hợp & Tinh chế
nhiên liệu
tổng hợp Vận hành
Đường ống dẫn

Tàu biển
Vận chuyển
sản phẩm PtX Xe tải, tàu hỏa

GTVT (Hàng không,


Lưu trữ và cung cấp tàu biển, xe tải trọng lớn)
sản phẩm PtX Công nghiệp (luyện kim,
xi măng)
Ứng dụng
Hóa chất
sản phẩm (phân bón)
PtX

Sản xuất PtX


toàn cầu

22
27 PtX trong thực tế: Westküste100, Đức
18.09.2023

(Mở rộng quy mô PtL)


Đào tạo về PtX tái tạo

Nhà máy
lọc dầu
tổng hợp

Nguồn: Westküste 100, Grüner Wasserstoff und Dekarbonisierung im industriellen Maßstab, 2020.
28
Liên kết giữa các ngành để sản xuất
hóa chất xanh theo Thyssenkrupp
18.09.2023

Sản xuất NLTT


Đào tạo về PtX tái tạo

Nhà máy
Ngành công nghiệp phát thải
CO2
Nhà máy điện phân
H2

Mạng lưới khí tự nhiên

Nhà máy tích hợp H2 & SNG


Người
tiêu dùng

GTVT

Nhà máy tích hợp H2 & Methanol Tinh chế

Ngành thép
Nhà máy tích hợp H2 &
Amoniac/Ure

Công nghiệp hóa chất

Nông nghiệp

Nguồn: Thyssenkrupp, tích hợp năng lượng tái tạo: “Power-to-X” cân bằng cung và cầu,
năm 2020.
29 Các dự án hydro sạch và đầu tư (tính đến tháng 11 năm 2021)
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

221 dự án quy mô lớn 133 dự án ngành 72 dự án kinh tế 51 dự án hạ tầng 43 nhà máy sản xuất
sử dụng cho công nghiệp giao thông vận tải tích hợp H2 quy mô GW
Sản phẩm tinh chế, Tàu hỏa, tàu thuyền, xe tải, Phối hợp liên ngành và Lưu trữ, chuyển đổi, vận chuyển, Các dự án H2 tái tạo > 1GW và
amoniac, metanol, ô tô, và các ứng dụng H2 khác một số dự án với phân phối H2 các dự án H2 cacbon thấp
nguyên liệu cho sx thép cho giao thông các loại hình người dùng >200ktpa
và các ngành CN cuối khác nhau

23 Nguồn: IRENA, Geopolitics of the Energy Transformation The Hydrogen Factor


(Địa chính trị của quá trình chuyển đổi năng lượng - Nhân tố hydro), tr.42/h. 3.3.
30 Các dự án hydro công nghiệp đã công bố
18.09.2023

Theo vùng Theo ngành


Đào tạo về PtX tái tạo

Số lượng of
Number dựprojects
án (hàng năm)
(annual) Tích lũy
Cumulative Số lượng of
Number dựprojects
án (hàng năm)
(annual) Tích lũy
Cumulative
50 125 50 125
AMER (11) Other
Khác (22)(22)
APAC (18) 40 Methanol
Metanol (16) (16) 40
40 EMEA (85) 100 40 Steel
Thép (24)
(24) 100
6
Oilchế
Tinh dầu (24)
refining (24) 11
30 75 Ammonia
30 Amoniac (28) (28) 75
21 21 5
20 17 50 20 17 50
4 3 9
2 2 34 4
10 4 9 10 2
3 9 4
10 5 5 25 10 8 25
2 2 15 5 4 2 5
11 1 2 6 7 2
7 6 0 0 7 2 1 0 0 7
4 4 4 3 4
0 0 0 0
2021 2023 2025 2027 2029 N/A 2021 2023 2025 2027 2029 N/A

Lưu ý: chỉ bao gồm các dự án được công bố chính thức đã công khai
công suất của tổ máy điện phân. N/A có nghĩa là nhà phát triển đã
không tiết lộ năm vận hành của dự án.

Nguồn: BloombergNEF, 2022


31 Tóm lược phần Giới thiệu
Tại sao chúng ta cần PtX?
18.09.2023

• PtX là chìa khóa cho bước cuối cùng trong mục tiêu
giảm nhiên liệu hóa thạch, dẫn tới loại bỏ hoàn toàn
nhiên liệu hóa thạch
Đào tạo về PtX tái tạo

• Ngoài ra, PtX là các chất mang năng lượng với vai
trò bổ trợ để đạt được mục tiêu hạn chế sự nóng lên
toàn cầu <2°C
Là chất mang năng lượng thiết yếu để đạt mục tiêu
trung hòa khí hậu vào năm 2050, đặc biệt cho phép
điện khí hóa gián tiếp các ngành khó giảm phát thải.
• Cho phép chuyển đổi điện tái tạo thành vật liệu và
chất mang năng lượng (H2, hóa chất nền, nhiên
liệu tổng hợp, v.v. )
• Chất mang năng lượng so với phân tử → mật độ
năng lượng so với đặc điểm của phân tử. Mục tiêu
chung: thay thế nhiên liệu hóa thạch!
• Tiềm năng sử dụng NLTT toàn cầu: Có thể vận
chuyển và giao dịch PtX trên toàn cầu

Các câu hỏi chính: Phân bổ!


24
Bắt đầu từ đâu và tập trung vào những lĩnh vực nào?
32
MÔ-ĐUN 1: Thông điệp chính
So sánh Nguồn tích trữ năng lượng và Nguồn năng lượng
18.09.2023

• Sự khác biệt cơ bản: nhiên liệu hóa thạch là nguồn tích trữ năng lượng hữu hạn, đang cạn kiệt rất nhanh chóng do hoạt động tiêu thụ của con người,
trong khi NLTT là các nguồn năng lượng gần như vô hạn. Đốt nhiên liệu hóa thạch để giải phóng năng lượng là quá trình một chiều.

Chuyển đổi điện năng thành các sản phẩm khác (PtX)
• Hydro chủ yếu có vai trò là chất mang năng lượng, có tính bền vững nếu được sản xuất từ nguồn NLTT và cacbon tái tạo.
Đào tạo về PtX tái tạo

• Để đạt được mức phát thải theo Thỏa thuận Paris, cần giảm hoàn toàn phát thải cacbon trong các hệ thống năng lượng và loại bỏ hoàn toàn năng
lượng hóa thạch trong chuỗi giá trị sản phẩm.
• Do điện năng tái tạo vẫn còn một số giới hạn nhất định, những ngành khó giảm phát thải cacbon nhất là những ngành cần ưu tiên áp dụng giải pháp PtX.

Hiệu quả năng lượng và điện khí hóa


• Để sử dụng nhiên liệu dạng lỏng (nhiên liệu tổng hợp) cho các dịch vụ giao thông vận tải thay vì sử dụng điện trực tiếp, cần thêm nguồn cung NLTT gấp 5
lần hiện nay đảm bảo cung cấp các dịch vụ tương tự.
• Sinh khối không phải là chất mang năng lượng mà là nguồn cacbon vì phần lớn năng lượng bị mất đi trong quá trình sinh trưởng của thực vật.
• PtX có hiệu suất tổng thể thấp, tuy nhiên đây là phương thức duy nhất để loại bỏ hoàn toàn năng lượng hóa thạch.
• Đối với các mục đích năng lượng, PtX là phương án phù hợp nhất để áp dụng cho các ngành không thể hoặc chưa thể sử dụng điện trực tiếp.
• Hydro xanh và PtX chỉ là một trong năm trụ cột của quá trình chuyển dịch sang một nền kinh tế phi hóa thạch toàn cầu, bao gồm cả quá trình
chuyển dịch năng lượng. Các trụ cột còn lại có tầm quan trọng và đóng góp cao hơn.
• Nhu cầu toàn cầu đối với điện năng tái tạo là rất cao: để thay thế các nhà máy điện hạt nhân và nhà máy điện sử dụng nhiên liệu hóa thạch, để
cung cấp năng lượng cho giao thông, để cung cấp năng lượng cho hoạt động sưởi ấm và làm mát, và cuối cùng là cho PtX, bao gồm cả gH2

Chuỗi giá trị PtX và các dự án liên quan


• PtX là quá trình chuyển đổi phức tạp từ điện năng tái tạo thành phân tử chất mang năng lượng hoặc hóa chất. Quá trình chuyển đổi này cần có kiến thức
từ các thị trường thượng nguồn và hạ nguồn, tương tự như trong kinh doanh dầu khí.

236
33

“Theo bạn, cơ hội


18.09.2023

phát triển PtX tại


quốc gia bạn nằm ở
Đào tạo về PtX tái tạo

lĩnh vực nào?”

“Những thách
Cùng điểm lại thức lớn nhất
là gì?”
kiến thức
25
Đào tạo về PtX tái tạo 18.09.2023

26
34
35
Các phương thức sản xuất Hydro
18.09.2023

• Các phương thức sản xuất H2


• H2 xanh dương vs. H2 xanh lá
Mô-đun 2
• Các ứng dụng của H2

Các phương thức


Đào tạo về PtX tái tạo

Nguồn cung hydro


• Điện phân kiềm

sản xuất PtX • Điện phân màng trao đổi proton (PEM)
• Điện phân oxit rắn (SOEC)

Nguồn cung cacbon


• Nguồn cacbon bền vững
• Thu giữ trực tiếp từ không khí (DAC)

Các sản phẩm hạ nguồn


• Hydro xanh
• Methanol
• Amoniac xanh

27
36
“Theo bạn – hydro
18.09.2023

hiện đang được


sản xuất
Đào tạo về PtX tái tạo

như thế nào?”

“Theo bạn thì


Cùng điểm lại loại hydro màu
nào được coi là

kiến thức bền vững?”

28
37 Các phương án sản xuất hydro (phân loại H2 theo màu chỉ định)
18.09.2023

Nguyên liệu thô Quá trình Sản phẩm phụ Chỉ định màu
và nguồn năng lượng sản xuất hydro của quá trình hydro
+E Điện phân với điện hạt nhân Oxy + Hydro hồng
Đào tạo về PtX tái tạo

+E Điện phân với điện hỗn hợp Oxy + Hydro vàng

+NL
Điện phân Oxy + Hydro xanh lá
Nước
mặt trời/
Gió
Nhiệt phân Oxy + Hydro xanh lá

Quang phân Oxy + Hydro xanh lá

Sinh
Rắn Khí hóa CO2 + Hydro xanh lá** Ghi chú:
E: năng lượng;
khối RE: năng lượng tái tạo;
Khí
sinh
Phản ứng reforming* CO2 + Hydro xanh lá**
* Reforming hơi nước /
học reforming tự nhiệt;
Nhiệt phân hydrocarbon
(Pyrolysis)/ Plasmalysis + E
Carbon rắn + Hydro ngọc lam ** Có những hạn chế
nhất định, xem thêm
Khí tự nhiên/metan Hydro xanh dương
Phản ứng reforming*
CO2 (có CCS)
+ phần ghi chú.

CO2 + Hydro xám

Than đá Khí hóa CO2


+ Hydro đen

Nguồn: Sachverständigenrat für Umweltfragen, Wasserstoff im Klimaschutz: Klasse statt Masse, tháng 6 năm 2021,
tr.17/hình 4.
29
Hydro xanh lá
38 • Được sản xuất thông qua quá trình điện Hydro xám
phân hydro từ nguồn NLTT • Được sản xuất từ nguồn nhiên liệu hóa thạch
18.09.2023

• Hydro xanh lá hoàn toàn không phát thải thông qua quá trình reforming hơi nước
CO2 • Có phát thải CO2 (không trung hòa CO2)
Đào tạo về PtX tái tạo

HYDRO

Hydro ngọc lam


Hydro xanh dương
• Được sản xuất thông qua quá trình chưng khô • Được sản xuất tương tự như hydro xám
metan (Tách nhiệt CH4) hoặc plasmalysis
(Tách điện hóa CH4) • Tuy nhiên, CO2 được thu giữ và lưu trữ
ngầm dưới lòng đất (CCS)
30 • Được coi là trung hòa CO2 nếu nhiệt cung cấp
cho lò phản ứng lấy từ nguồn NLTT
39 Hydro xanh dương “xanh” đến mức nào?
Phân tích vòng đời phát thải KNK của H2 xanh dương so với khí tự nhiên, dầu diesel và than đá
18.09.2023

Phát thải KNK trên đơn vị nhiệt năng


Đào tạo về PtX tái tạo

Phát thải CO2 và CH4 nhất thời của H2 xanh


dương có thể cao hơn so với khí tự nhiên!
gCO2 tương đương/MJ

→H2 xanh dương chỉ tốt hơn 10% so với H2


xám!

Phải xem xét phát thải CH4 do rò rỉ khí →


Trong một số trường hợp, sử dụng khí tự
nhiên trực tiếp có thể vẫn tốt hơn (thay vì
H2 xanh dương)

Độ sạch của H2 xanh dương phụ thuộc vào


hoạt động kiểm toán có độ tin cậy cao và
thu giữ khí thải)
dương (không

Khí tự nhiên

Than đá
Hydro xanh

Dầu diesel
Hydro xám

dương (có thu


giữ khí thải)
Hydro xanh

thường xuyên kiểm tra việc tuân thủ các


quy định!

Nguồn: Howarth/Jacobson, How green is blue hydrogen? (Hydro xanh dương “xanh” đến mức nào?), 2021,
31 tr.8/hình 1.
40 Phát thải KNK trong suốt vòng đời của hydro
Phải giảm đáng kể lượng metan rò rỉ để có thể ứng dụng hydro xanh dương!
18.09.2023

Phát thải KNK trong suốt vòng đời của các phương thức Tổng lượng phát thải KNK từ hydro dựa trên nhiên liệu
sản xuất hydro hóa thạch có CCS trên cơ sở GWP tính cho 20 năm
Đào tạo về PtX tái tạo

Trên cơ sở tính toán tiềm năng nóng lên toàn cầu (GWP) trong Tỷ lệ metan rò rỉ tính bằng phần trăm lượng khí tiêu thụ được
20 năm, 2050 thể hiện trong dấu ngoặc đơn dưới mỗi cột

Các chuẩn nhiên liệu hóa thạch dùng để so sánh


dựa theo các tiêu chí kĩ thuật trong sản xuất hydro của
Hệ thống phân loại về bền vững tài chính EU
Xám

70% lượng giảm phát thải tương đối so với các


chuẩn nhiên liệu hóa thạch dựa trên các tiêu chí
về năng lượng tái tạo trong Hệ thống phân loại
theo Đạo luật ủy quyền về Khí hậu của EU
dương
Xanh

Dựa theo các tiêu chí kĩ thuật của Hệ thống


phân loại về bền vững tài chính EU (giảm
phát thải 70% so với nhiên liệu hóa thạch)

ĐMT + PEM Howarth & Jacobson Trung bình thế giới Mục tiêu của Sáng kiến Tốt nhất theo xếp hạng
xanh

(3,50 %) theo IEA (1,50 %) Khí hậu Dầu khí của MiQ (0,05 %)
ĐG trên bờ + PEM (0,20 %)

Hydro +PEM Phát thải quá trình tăng thêm nếu không thu giữ cacbon (90% thu giữ - SMR)

Phát thải quá trình nếu không thu giữ cacbon (98% thu giữ - ATR)
Ghi chú:
Phát thải từ quá trình Phát thải phía thượng nguồn Phát thải nhất thời
NG = khí tự nhiên
SMR = reforming metan bằng hơi nước
PEM = điện phân màng polyme
Nguồn: Agora Energiewende, Agora Industry, 12 Insights on Hydrogen (12 Nhận định về Hydro), 2021, tr. 43f.
32
43 Các phương án sản xuất hydro
18.09.2023

Các phương pháp sản xuất


hydro
Đào tạo về PtX tái tạo

Nhiên liệu Các nguồn


hóa thạch tái tạo

Reforming hydrocarbon Nhiệt phân hydrocarbon Quá trình sinh khối Phân tách nước

Reforming Oxy hóa Reforming Nhiệt phân Quang phân Điện phân
hơi nước không tự nhiệt nước nước nước
hoàn toàn
Trong các quá trình PtX, nên sử dụng
sinh khối như nguồn CACBON, Kiềm PEM Oxit rắn
không phải như nguồn năng lượng!

Sinh học Nhiệt hóa học

Quang phân Lên men có Khí hóa Nhiệt phân Hóa lỏng
Lên men tối Đốt cháy
sinh học ánh sáng sinh khối
Nguồn: S. Shiva Kumar, V. Himabindu (Khoa học Vật liệu cho Công nghệ Năng lượng), Hydrogen production by
33 PEM water electrolysis – A review (Sản xuất hydro bằng điện phân nước PEM – Bài đánh giá), 2019, tr.443/hình 1.
44 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
Thiết bị điện phân hoạt động như thế nào?
18.09.2023

Thiết bị điện phân bao gồm anot và catot được • Do sử dụng các loại chất điện phân khác nhau
ngăn cách bằng chất điện phân/màng và dẫn truyền các loại ion khác nhau, mỗi loại
Đào tạo về PtX tái tạo

máy điện phân có cách hoạt động khác nhau:


• Kiềm và Màng trao đổi kiềm (AEM)
Anot Catot • Màng trao đổi proton (PEM)
Oxy Hydro
• Tế bào điện phân oxit rắn (SOEC)

Oxi hóa Khử

Nguồn: Thomas Schmidt, Wasserstofftechnik, 2020, tr.257f.


34 Nguồn: Trung tâm PtX, ENERTRAG, 2022
47 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
18.09.2023

Thông số chính của các công nghệ


điện phân khác nhau Máy phát DC
Kiềm Màng trao đổi Proton
Máy phát DC
Máy phát DC
Oxit rắn
Đào tạo về PtX tái tạo

Màng ngăn
Catot Anot Catot
Anot Catot
Anot

điện cực

điện cực
điện cực

điện cực

điện cực
điện cực
Dung dịch điện phân

Anot Anot
Anot
Catot Catot
Catot

Điện phân màng trao Điện phân oxit rắn


Điện phân kiềm
đổi proton (PEM) (SOEC)

Nhiệt độ vận hành, °C 60-80°C 50-80°C 650-1.000°C

Hiệu suất điện áp 62-82% 67-82% < 110%


Tuổi thọ cụm điện phân 20.000-90.000 giờ 60.000-90.000 giờ < 10.000 giờ

Áp suất vận hành khoảng 30 bar < 50 bar khoảng 1 bar

Hiện tại 63-703; 62-825 56-603; 65-825 74-813; 65-855


Hiệu suất theo %
Trong dài hạn 70-803; 78-845 67-743; 75-845 77-903; 87-955
36
Nguồn: IRENA, Green Hydrogen Cost Reduction (Giảm chi phí hydro xanh), năm 2020, tr. 31/Hình 6. Frontier Economics/Word Energy
Council, International Aspects of a Power-to-X Roadmap (Các khía cạnh quốc tế của lộ trình Power-to-X), năm 2018, tr.62/1.
49 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
Công nghệ điện phân kiềm
18.09.2023

Phản ứng xảy ra giữa hai điện cực trong


dung dịch nước và chất điện phân lỏng.
Đào tạo về PtX tái tạo

1. Quá trình điện phân nước phân tách H2O


thành H2 và O2 bằng cách cho dòng điện
một chiều (DC) di chuyển giữa hai điện
cực qua một dung dịch điện phân với độ
dẫn ion cao
2. Các ion hydroxide (OH-) di chuyển từ cực
âm sang cực dương qua chất điện phân
→ H2 hình thành ở phía cực âm.
Catot Anot
1
3. H2O → H2 + O2
2

Ghi chú: Các máy điện phân sử dụng dung dịch kiềm lỏng gốc natri hydroxide hoặc kali
hydroxide làm chất điện phân đã có mặt trên thị trường trong nhiều năm. Các phương
pháp nghiên cứu mới hiện nay thử nghiệm sử dụng màng trao đổi kiềm rắn (AEM) làm
chất điện phân và đang cho thấy tiềm năng từ các kết quả trong phòng thí nghiệm.
Nguồn: MDPI, CFD Modeling and Experimental Validation of an Alkaline Water Electrolysis Cell for Hydrogen Production
(Mô hình CFD và kiểm tra thử nghiệm tế báo điện phân nước kiềm cho sản xuất Hydro), tháng 12/2020, tr3ff.
Nguồn: Advances In Hydrogen Generation Technologies, Hydrogen Production by Membrane Water Splitting
Technologies (Những tiến bộ trong công nghệ sản xuất hydro, Sản xuất hydro theo công nghệ phân tách nước sử dụng
màng), tháng 08/2018, tr.30.
50 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
18.09.2023

Công nghệ điện phân màng trao đổi proton (PEM) Catot Anot

Chất điện phân polymer rắn dẫn ion proton


được kẹp giữa hai điện cực để hình thành
Đào tạo về PtX tái tạo

một hệ màng điện cực (MEA).

1. H2O phản ứng tại cực dương để tạo Hydro Oxy


thành O2 và các ion hydro tích điện dương

Màng ngăn
(proton)
2H2O → O2 + 4H+ + 4e-

2. Các electron chạy qua mạch ngoài và các


ion hydro di chuyển có chọn lọc qua
PEM đến cực âm
Phản ứng cực âm Phản ứng cực dương

3. Tại cực âm, các ion hydro kết hợp với


 Công nghệ PEM thay thế chất điện phân lỏng (như
các electron từ mạch ngoài tạo thành khí trong công nghệ điện phân kiềm) bằng chất điện phân
hydro polyme rắn, cho phép truyền dẫn có chọn lọc các ion
37
4H+ + 4e- → 2H2 dương như proton
Nguồn: International PtX Hub, Water electrolysis explained – the basis for most Power-to-X processes (Giải thích
về điện phân nước – cơ sở cho hầu hết các quá trình Power-to-X), năm 2021.
51 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
18.09.2023

Đồng điện phân CO2 và hơi nước ở nhiệt độ cao sử dụng công nghệ điện
phân ô xít rắn (SOEC)
1. Hơi nước ở cực âm kết hợp với các Phản ứng H2O
Đào tạo về PtX tái tạo

electron từ mạch ngoài tạo thành khí


H2 và các ion oxy tích điện âm. Điện cực
canot anot
2. Tiếp theo, năng lượng nhiệt (cùng với
năng lượng điện được cung cấp) được Canot:
sử dụng để phân tách khí → các sản
phẩm điện phân và khí nguyên liệu
chưa tham gia phản ứng sau đó đi ra Anot:
ngoài qua cực âm
3. Ion oxy đi qua màng gốm rắn và phản
ứng ở cực dương để tạo thành khí O2
và tạo ra electron cho mạch ngoài.

Nguồn: Journal of Energy Chemistry (Tạp chí hóa học Năng lượng), 2017.
53
18.09.2023

“Làm thế nào để


Đào tạo về PtX tái tạo

có thể thu được


cacbon cho
PtX tái tạo?”
Kiểm tra
kiến thức
40
Điện phân: Nguồn carbon Sản xuất PtX Với CO2 + nước, có thể biến điện năng
Sản xuất sản phẩm PtX như thế nào? thành hầu hết các loại nhiên, nguyên liệu
Chúng ta cũng cần nguồn CACBON BỀN VỮNG
Điện năng thành Các sản phẩm khác

Điện năng Điện phân Tổng hợp


tái tạo
bổ sung

C Nâng cấp
từ hoặc từ
H2O
DAC/CCU sinh
khối Nhiên liệu và
nguyên liệu
phi hóa thạch

CCU: Thu hồi và sử dụng cacbon


39 DAC: Thu giữ trực tiếp từ không khí

Nguồn: Minh họa của tác giả


56 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
Thu giữ CO2 bằng công nghệ Thu giữ không khí trực tiếp (DAC)
18.09.2023

Thách thức về chi phí CO2:


Đào tạo về PtX tái tạo

• Sinh khối
(90 EUR/tCO2)
• Khí thải công nghiệp
(30-50 EUR/tCO2)
• Thu giữ trực tiếp từ không khí
(DAC)
(150-180 EUR/tCO2)
• Hiện tại ở mức khoảng
400 EUR/tCO2

DAC đảm bảo nguồn CO2 bền vững và


luôn sẵn có.
Ở một số nơi có thể cân nhắc sử dụng
sinh khối.
Nguồn hình ảnh: Climeworks.com
42
57 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
18.09.2023

Thu giữ CO2 bằng công nghệ DAC


CO2 được thu giữ trực Khí tổng hợp được
tiếp từ môi trường Không khí chuyển hóa thành nhiên
Không khí
không khí, sử dụng không còn liệu hydrocarbon. Do sử
Đào tạo về PtX tái tạo

xung quanh CO2


NLTT dụng nguồn CO2 khí
quyển, sản phẩm tạo ra
là nhiên liệu trung hòa
cacbon

CO2 ĐẬM ĐẶC


Nguồn: Beuttler C., Charles L., và Wurzbacher J. (2019) The Role

khí trong giảm phát thải khí nhà kính từ hoạt động của con người)

THU HỒI NHIỆT


KHÍ TỔNG HỢP
Gas Emissions (Vai trò của công nghệ Thu giữ trực tiếp từ không

CẤP NƯỚC
of Direct Air Capture in Mitigation of Anthropogenic Greenhouse

NĂNG LƯỢNG
TÁI TẠO

NƯỚC-KHÍ NGHỊCH

FISHCHER-TROPSCH
CO2 và nước được cấp

CHUYỂN HÓA
vào bộ điện phân. Nhà
máy của Climeworks có
khả năng vận hành bằng ĐIỆN PHÂN
nhiệt thải từ quá trình NHIÊN LIỆU
điện phân HYDROCARBON
TRUNG HÒA CO2 - Sinh khối: 90 EUR/tCO2
- Khí thải công nghiệp:
Front. Clim, tr.5/h. 5.

DAC đảm bảo nguồn CO2 bền vững và luôn sẵn có! 30 EUR/tCO2
Ở một số nơi có thể cân nhắc phương án sinh khối. - DAC 150-180 EUR/tCO2
Hiện tại khoảng
Thách thức: Chi phí cho DAC 400 EUR/tCO2
Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
Những ngành nào đang sử dụng hydro? Ứng dụng trong các ngành:

HYDRO

Công nghiệp hóa chất Ứng dụng năng lượng Lọc dầu

Chất khử khí Thay thế khí tự nhiên Hydroformyl hóa


Hydro hóa Lưu trữ năng lượng Xử lý bằng hydro
Methane Nhiên liệu cho động cơ Hydrocracking
Methanol Tuabin khí
Quá trình Fischer-Tropsch Pin nhiên liệu
Ammonia
Cồn
Nguồn: Minh họa của tác giả dựa trên: GS. TS. KS. B. Epple, Innovative Energieumwandlungsprozesse – Energy
43 Systems and Technology (Hệ thống và Công nghệ Năng lượng), TU Darmstadt.
62 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
18.09.2023

Sử dụng Khí tổng hợp để sản xuất hydrocarbon, cồn và dimethyl ether (DME)
Khí tổng hợp là nền tảng cho mọi quá trình sắp xếp
Xăng/ Sáp phân tử
Diesel Naphtha Cồn/
Olefin C + ½ O2 → CO
Aldehyde
Đào tạo về PtX tái tạo

C + H2O → CO + H2
Alkane Tăng sản lượng H2 bằng cách áp dụng phản ứng
Khử quặng sắt FTS Ethanol chuyển hóa Nước-Khí (Water-Gas-Shift - WGS):
Isobutane CO + H2O → CO2 + H2

Khí Hóa chất Polyolefin


Ethylene-
tổng hợp Oxychemical
Hydrogen Propylene
CO + H2 Nhiên liệu Polymer

Reforming
Acrilic acid Màu tổng hợp
Phát điện tổng hợp
Xăng/ Keo
Amoniac Methanol Olefin VAM
Acetic Acid Ketene
M100/M85 Acetic Ester
Phân bón Formaldehyde MTO/MTB
MTBE
Nhựa
DME Xăng

47
63 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
Các quá trình sản xuất các sản phẩm PtX khác nhau
18.09.2023

1. Quá trình methane hóa 2. Quá trình Fischer-Tropsch


Đào tạo về PtX tái tạo

Sản xuất “khí tự nhiên” tổng hợp – CH4 Sản xuất dầu thô tổng hợp (CXHY) sau đó tinh chế thành các
Quá trình: Quá trình Sabatier, đã hoàn thiện, đã khả dụng loại nhiên liệu tổng hợp
thương mại, phức tạp Xăng, diesel, dầu hỏa thông qua hydro cracking, isomer hóa
Quá trình khác vẫn ở quy mô phòng thí nghiệm/giai đoạn và chưng cất
thử nghiệm Quá trình tổng hợp Fischer-Tropsch (FTS), đã hoàn thiện, khả
Hiệu suất tổng thể khoảng 50% dụng thương mại cho khối lượng lớn

Hiện CH4 tổng hợp từ H2 có giá thành rất cao Hiệu suất tổng thể thấp (dưới 50%)
Cần CO và H2 => cần bổ sung quá trình RWGS
Các quá trình sử dụng DAC quy mô nhỏ hơn đang trong giai
3. Quá trình methanol
đoạn phát triển/thí điểm
Quá trình sản xuất olefin cho ngành nhựa, OME Nhiên liệu tổng hợp từ H2 có giá thành rất cao
(oxymethylene ether), DME (dimethyl ether)
Có thể sản methanol trực tiếp từ CO2 và H2 4. Amoniac Xanh

48
64 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
3.1. Methane hóa: Sản xuất khí tổng hợp bằng quá trình Sabatier
18.09.2023

4H2 + CO2 → CH4 + 2H2O (+nhiệt) Tận dụng cho


điện phân và
Đào tạo về PtX tái tạo

Methane tổng hợp Từ quá trình các quá trình


điện phân khác
METHANE HÓA

SINH HỌC XÚC TÁC


bể phản ứng lò phản ứng
sinh học nhiệt độ cao

môi trường
phản ứng

Thiết bị trộn chất xúc tác


Tái chế trong
Methane hóa

BƠM VÀO MẠNG LƯỚI TRUYỀN DẪN KHÍ ĐỐT


vi khuẩn
các quá trình
điện năng khác
ĐIỆN PHÂN

Bộ phân tách
LÊN MEN METHANE
Khí sinh học thô

XỬ LÝ
SƠ CẤP
Khí sinh học

methane sinh học Sản xuất Methane (CH4) xanh bằng quá trình Sabatier ở 300–400°C,
áp suất 30 bar, xúc tác nickel.
TINH CHẾ KHÍ SINH HỌC ĐÃ SƠ CHẾ
Hiệu quả chuyển đổi xấp xỉ 50%
Nguồn: Terega, Methane tổng hợp: Teréga nỗ lực vì tương lai của khí đốt, 2022.
49 Nguồn: Technische Universität Berlin, Technischer Stand und Flexibilität des Power-to-Gas-Verfahrens, 2018, p.4.
65 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
18.09.2023

3.2. Quá trình tổng hợp Fischer-Tropsch (FTS): Sản xuất chất lỏng tổng hợp (I)

• Phản ứng FTS là một trong những phản


Không khí/
ứng tăng mạch cacbon (–CH2–) để sản
Đào tạo về PtX tái tạo

khí thải
xuất các hydrocacbon có độ dài khác Nhiệt thải Hiệu suất tổng thể
nhau (parafin hoặc olefin).
< 50% khi sử dụng
• FTS là công nghệ hoàn thiện, đã được áp Sản xuất nhiệt
H2 xanh
dụng để sản xuất nhiên liệu tổng hợp trên Thu giữ CO2 Nhiệt thải
quy mô lớn. Nhiệt phục vụ
điện phân nhiệt
Nhiệt thải
độ cao
• Dự kiến sẽ khó giảm chi phí sâu hơn.
Nhiệt thải
• Nhưng thương mại hóa RWGS vẫn là một
thách thức về công nghệ!
Sản xuất Hydro Tổng hợp
Chuyển hóa
(không phát thải Fischer-Tropsch
• Sản lượng của FTS phụ thuộc vào loại CO2)
khí nước nghịch
(FTS)
Dầu thô tổng hợp
sản phẩm cuối cùng (hiệu suất chuyển đổi Nâng cấp
từ CO + H2 đến sản phẩm cuối cùng)
Nước Nước

• Diesel: 230°C, 40 bar, 60 – 90%


Tiềm năng
Điện năng Nước
• Xăng: 340°C, 25 bar, 85% tái chế nước
Nhiên liệu

Nguồn: Tổng hợp từ: Öko-Institut e.V.: Wasserstoff und wasserstoffbasierte Energieträger bzw. Rohstoffe, 2020,
50 p.63/Abb.2-16.
Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
3.2. Quá trình tổng hợp Fischer-Tropsch: Sản xuất chất lỏng tổng hợp (II)

• Áp dụng quá trình FTS để sản xuất Không khí/


khí thải
nhiên liệu tổng hợp trên quy mô lớn.
Nhiệt thải

• Khi kết hợp với Co-SOEC, quá trình


này có thể được mở rộng đến quy Sản xuất nhiệt

mô thương mại. Thu giữ CO2 Nhiệt thải


Nhiệt phục vụ Nhiệt thải
điện phân nhiệt
độ cao

Nhiệt thải

Sản xuất Hydro Tổng hợp


Chuyển hóa
(không phát thải Fischer-Tropsch
khí nước ngược
CO2) (FTS)
Dầu thô tổng hợp
Nâng cấp

Nước Nước

Tiềm năng
Điện năng Nước
tái chế nước
Nhiên liệu

51
67 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
3.2. FTS: Sản xuất PtX phi tập trung bằng công nghệ DAC (giai đoạn thí điểm)
18.09.2023

Kopernikus-Dự án P2X
Đào tạo về PtX tái tạo

Các giai đoạn trong quá trình mở rộng Không


Nhiên liệu

quy mô áp dụng công nghệ DAC


khí
máy bay từ
Khí tổng hợp Dầu thô không khí
tổng hợp

Nhà máy thí điểm hiện đang sản xuất 10 lít Thu giữ trực tiếp từ Đồng điện phân Tổng hợp Fischer-Tropsh Lọc dầu
không khí
nhiên liệu mỗi ngày Nguồn CO2 bền vững
Chuyển đổi điện tái tạo
với hiệu suất cao
Hydrocarbon tổng hợp không chứa
sulfur và hợp chất thơm
Chuyển đổi thành
nhiên liệu máy bay

Một nhà máy với công suất 200 lít/ngày


đang được lên kế hoạch trong khuôn khổ
dự án Kopernikus

Nhà máy mẫu với quy mô megawatt có


công suất sản xuất 1500-2000 lít/ngày

Nguồn: KIT, Kohlendioxidneutrale Kraftstoffe aus Luft und Strom, 2019; Zenid, Jet Fuel from Air
52 (Nhiên liệu Máy bay phản lực từ Không khí), 2020; Climeworks, 2020.
68 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
3.3. Tổng hợp metanol (CH3OH): Sản xuất nhiên liệu dạng lỏng
18.09.2023

Khả năng giảm chi phí


trong tương lai gắn liền với
tiến bộ của công nghệ điện
Đào tạo về PtX tái tạo

Xăng,
phân, chứ không nằm ở kerosen,
quá trình tổng hợp. diesel

Tổng hợp metanol là một


Tổng hợp metanol Chuyển đổi &
công nghệ đã hoàn thiện. nâng cấp
Ở quy mô lớn, dự kiến sẽ
khó có thể giảm chi phí Có thể sử
dụng trực tiếp
sâu hơn.
Chi phí đầu tư
Quá trình tổng hợp metanol ở
250°C và 75 bar, hiệu suất 80%. Chi phí vận hành cố định Quá trình phức tạp.
Nếu sử dụng công nghệ DAC và Tổng hợp DME/OME,
điện năng tái tạo, chi phí điện năng tổng hợp olefin,
sẽ cao gấp 5 lần so với sử dụng oligome hóa, khử
nhiên liệu hóa thạch, từ 100 đến lưu huỳnh bằng hydro
200 USD/tấn.
Nguồn: Tổng hợp từ: Agora Verkehrswende, Agora Energiewende và Frontier Economics (2018): The Future Cost
of Electricity-Based Synthetic Fuels (Chi phí tương lai của nhiên liệu tổng hợp sản xuất từ điện), tr.69/hình 14.
69 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX Nước
Không
khí
18.09.2023

3.4. Amoniac xanh Điện phân


Nguồn điện
Phân tách
bền vững

• Tách N2 từ không khí bằng thiết bị tách khí Hydro Nitơ


đông lạnh (ASU) và năng lượng điện
Đào tạo về PtX tái tạo

3H2 + N2
• NH3 xanh được sản xuất từ hydro xanh (H2) và
nitơ (N2) qua quá trình Haber-Bosch công Lợi thế lớn: QUÁ
TRÌNH Nguồn điện
HABER- bền vững
nghiệp (mức độ trưởng thành công nghệ cao) NH3 cho phép hình BOSCH

→ 2NH3
thành một giải pháp
sản xuất + lưu trữ Amoniac
điện năng hoàn toàn
trung hòa CO2; không
Có thể sử dụng NH3 xanh như thế nào? chịu giới hạn của tình ỨNG DỤNG
ỨNG DỤNG MỞ RỘNG
HIỆN NAY
• Chất mang năng lượng cho mục đích sử dụng trạng khan hiếm vật Phân bón
Lữu trữ năng lượng để sản xuất điện năng

cuối là H2, cho phép vận chuyển dễ dàng hơn liệu hoặc thiếu không (sau cracking)
trong pin nhiên
Dùng pin
nhiên liệu
Đốt trực tiếp
trong động
Làm lạnh
(mật độ năng lượng cao hơn so với H2) gian lưu trữ. liệu PEM kiềm cơ, tuabin

Chất nổ Nhiên liệu vận tải


• Nhiên liệu trong pin nhiên liệu Đốt trực tiếp Dùng trực (sau cracking)
Dệt may và
trong động cơ, tiếp trong tế trong pin nhiên
dược phẩm
• hoặc đốt trực tiếp trong động cơ đốt trong tuabin bào oxit rắn liệu PEM

Truyền nhiệt
• và để giảm phát thải cacbon trong sản xuất Chuyển pha/ lưu trữ nhiệt
dạng hấp thụ
phân bón quy mô lớn

Nguồn: Hội Khoa học Hoàng gia Anh, Ammonia: zero-carbon fertiliser, fuel and energy store
53 (Amoniac: dự trữ năng lượng, nhiên liệu và phân bón không cacbon), 2020
70 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
18.09.2023

Tách amoniac trong pin nhiên liệu để phát điện –


nếu sử dụng chất xúc tác, chỉ thải ra nước và N2
Không khí
Đào tạo về PtX tái tạo

Không khí Lớp phủ


xúc tác

Pin nhiên liệu

được đốt cháy


Lò phản ứng
phân tách

54

Nguồn: Campfire, NH3 (teil 2): Grüner Ammoniak – Energieträger der Zukunft (mehr), n.d.
71 Điện phân Nguồn cacbon Sản xuất PtX
18.09.2023

Mức độ sẵn sàng của các công nghệ sản xuất, lưu trữ và phân phối PtX chính
Sản xuất hydro có cacbon thấp Hydrocarbon tổng hợp Lưu trữ và phân phối
Đường ống Hydro hóa
Bồn lưu trữ (tất cả lỏng
Xe tải (tất cả các
Đào tạo về PtX tái tạo

các chất mang NL)


chất mang NL) Bồn chứa amoniac

Hố muối ngầm (salt


cavern)

Oxi hóa không hoàn toàn Bể chứa H2 lỏng

Nhiệt phân (pyrolysis)/ nhiệt phân Khí hóa sinh Metan tổng hợp Phối trộn vào mạng
plasma chất hữu cơ khối lưới cấp khí tự nhiên

Khí hóa than đá Hydrocarbon lỏng Tàu chuyên chở LOHC)


tổng hợp
Reforming
ngầm Reforming hơi Sản xuất hydro Hydrua kim loại
Đốt tuần hoàn hóa chất (Chemical Looping) nước có hấp phụ tự nhiên Tách nước bằng
Nhiệt phân chất hữu cơ Tách nước bằng quang xúc tác
(Pyrolysis) – phân hủy có Mỏ dầu, tầng chứa dầu
nhiệt hóa đã cạn kiệt
xúc tác

Điện phân Các quá trình Hydrocarbon tổng hợp Lữu trữ Phân phối
sản xuất khác

Nguyên mẫu quy mô nhỏ Nguyên mẫu quy mô lớn Mẫu Cập nhật thị tường Đã trưởng thành

Nguồn: IEA, Global Hydrogen Review 2021 (Đánh giá Hydro Toàn cầu 2021), 2021, tr.170.
55
72 MÔ-ĐUN 2: Thông điệp chính – 1/2
18.09.2023

Sản xuất hydro


• Có nhiều cách khác nhau để sản xuất H2, hãy cảnh giác với các phương án thân thiện với khí hậu giả mạo → nguy cơ hiệu ứng
khóa (lock-in)
• Phát thải từ H2 xanh dương có thể cao hơn khí tự nhiên, phải đánh giá kĩ tình trạng rò rỉ metan và kiểm toán chặt chẽ phòng
Đào tạo về PtX tái tạo

chống tham nhũng!


• Vì một tương lai không nhiên liệu hóa thạch, chúng ta cần 3 nguyên tố: C, N2, H2
• Hydro đóng vai trò trung tâm và là nguyên tố mang năng lượng phản ứng của các quá trình sản xuất và có thể thay thế nhiên
liệu hóa thạch trong nhiều lĩnh vực

Điện phân
• Hydro và oxy (xanh lá) được sản xuất từ quá trình điện phân nước sử dụng năng lượng (tái tạo). Do đó, điện phân nước chính là
công nghệ cơ sở của quá trình PtX
• Với quá trình đồng điện phân oxit rắn CoSOEC: Chỉ cần CO2 và nước, có thể sử dụng điện năng để sản xuất trực tiếp khí tổng hợp
và sau đó là gần như mọi thứ khác. Tuy nhiên, CO2 xanh có vai trò tối quan trọng trong việc giảm phát thải cacbon trong sản xuất
nhiên liệu tổng hợp. Trong dài hạn, CO2 phải đến từ công nghệ DAC hoặc sinh khối

Nguồn Cacbon và Nitơ


• Cần phải có các giải pháp giảm chi phí
• Vấn đề về khối lượng → khối lượng cacbon và nitơ tái tạo đầu vào có thể đạt được/có tính thực tế
• Cacbon tái tạo là một ràng buộc đáng kể

236
73 MÔ-ĐUN 2: Thông điệp chính – 2/2
18.09.2023

Nguồn cung ứng sản phẩm PtX, sản xuất:


• H2 được sử dụng làm sản phẩm và năng lượng đầu vào trong công nghiệp hóa chất, làm năng lượng thay thế trong các
ứng dụng năng lượng, và làm nguyên liệu đầu vào để tinh chế thành các sản phẩm khác, chủ yếu là nhiên liệu xanh và
Đào tạo về PtX tái tạo

các hóa chất nền tảng như metanol, ethylen hoặc amoniac
• Các sản phẩm PtX khác nhau được sản xuất bằng các quá trình khác nhau
• Nhiên liệu xanh như metanol, xăng, dầu diesel hoặc nhiên liệu máy bay được sản xuất thông qua quá trình tổng hợp
Fischer-Tropsch (FT) cần đầu vào là khí tổng hợp (CO + 2H2)
• Máy điện phân tạo ra H2 và nếu thu được CO2 từ công nghệ DAC hoặc Sinh khối, sẽ cần thêm một quá trình RWGS
nhằm tạo ra khí tổng hợp (CO và H2) và đưa vào quá trình FT. Công nghệ CoSOEC có khả năng sản xuất trực tiếp
và tạo ra khí tổng hợp chỉ trong một bước
• Nếu dự định sản xuất amoniac dựa trên quá trình Haber Bosch, sẽ cần H2 cũng như N2 từ không khí và không cần
cacbon

236
Đào tạo về PtX tái tạo 18.09.2023

57
74
75 “Những ứng dụng
PtX nào có thể
18.09.2023

triển khai tại


nước bạn trong
Đào tạo về PtX tái tạo

“Bạn chọn quá tương lai?”


trình PtX nào
cho quốc gia
của mình?”
“Thử thách lớn
Thảo luận nhất đối với việc
thiết lập nhà máy
nhóm nhỏ PtX ở nước bạn là
gì?”

56
76
18.09.2023

Chi phí sản xuất hydro xanh


Mô-đun 3 • Diễn biến cụ thể ở từng quốc gia (chi phí NLTT, quy định)

Các khía cạnh


• Hydro xanh lá so với xanh dương
Đào tạo về PtX tái tạo

Diễn biến chi phí sản xuất NLTT

kinh tế của
• So sánh chi phí NLTT trên thế giới (điện gió, ĐMT)
• Diễn biến chi phí các nguồn năng lượng truyền thống
• Tiềm năng NLTT toàn cầu

PtX tái tạo


Diễn biến chi phí máy điện phân
• Kiềm và PEM
• Các yếu tố phụ thuộc

Mở rộng quy mô và triển vọng sản xuất hydro và PtX


• Hydro xanh
• Amoniac xanh
• Nhiên liệu tổng hợp, v.v.

58
77
18.09.2023

“Những thách
Đào tạo về PtX tái tạo

thức lớn nhất để


giảm chi phí sản
xuất H2 xanh
Cùng điểm lại là gì?”

kiến thức
59
78
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

1. Chi phí sản xuất Hydro xanh


Phụ thuộc vào một số yếu tố chính

60
79 1. Chi phí sản xuất hydro xanh
Chi phí sản xuất hydro ở Đức: hiện tại và năm 2050
18.09.2023

Những số liệu và xu hướng chính thể hiện rõ thách thức hiện nay!
Đơn vị: cent/kWh H2*
Đào tạo về PtX tái tạo

Hydro xám Hydro xanh dương


Khoảng
Hydro xanh lá (xu hướng) Hydro xanh lá (máy điện phân giảm giá) dao động

Giả định giá CO2 ở Đức:


Năm 2030: 100 Euro/t
Năm 2050: 100 Euro/t
+ thuế nhập
khẩu cacbon
100 Euro/t

6 cent/kWh H2 = 2 Euro/kg H2

Nguồn: Tiến sĩ Steffen Bukold (Greenpeace Energy), Blauer Wasserstoff, 2020, tr.8.
61
Chi phí sản xuất H2 quy dẫn từ khí tự nhiên theo nhiều mức giá
80
và từ điện tái tạo, năm 2022
Chi phí sản xuất H2 quy dẫn
8.-10.11.22

từ khí tự nhiên theo nhiều


mức giá mức giá khí đốt và
từ điện tái tạo, 2022
Đào tạo về PtX tái tạo

Thông tin cập nhật của IEA,


Châu Âu – Trung Trung
5 USD
/MBtu
10 USD 25 USD
/MBtu /MBtu
30 USD 45 USD
/MBtu /MBtu điện gió Đông - Quốc - tháng 9 năm 2022!
ngoài khơi ĐMT ĐMT

Khí tự nhiên, có CCUS Điện phân nước


Chi phí CAPEX OPEX Giá CO2
nhiên liệu Nguồn: Global Hydrogen Review
Bản quyền của IEA
(Đánh giá Hydro Toàn cầu), IEA 2022
Ghi chú: CCUS = Thu hồi, sử dụng và lưu trữ cacbon; CAPEX = chi phí đầu tư; OPEX = chi phí
vận hành. Đối với điện phân, chi phí thay thế cụm điện phân đã nằm trong OPEX. Giá CO2 giả
định 80 USD/tấn.
Nguồn: Dựa trên dữ liệu của McKinsey & Company, Hội đồng Hydro, IRENA (2020); IEA GHG
(2014); IEA GHG (2017); E4Tech (2015); Kawasaki Heavy Industries; Element Enerergy (2018).
81 1. Chi phí sản xuất hydro xanh
Chi phí sản xuất hydro xanh lá và xanh dương (Euro/KWh H2)
18.09.2023

Hội đồng Hydro 2020, 2021


Đào tạo về PtX tái tạo

thấp cao thấp cao thấp cao thấp cao


cao thấp cao thấp cao
0,02 Euro/kWh = 0,66 Euro/kg
Hiện nay Hiện nay
Hydro xanh dương Hydro xanh lá

Hội đồng Hydro 2020, 2021

Nguồn: Sachverständigenrat für Umweltfragen, Wasserstoff im Klimaschutz: Klasse statt Masse,


62 tháng 6/2021, tr.22/h.5.
82 Cơ hội cắt giảm chi phí sản xuất hydro phát thải thấp
IEA cập nhật: Tháng 9/2022!
8.-10.11.22

Chi phí sản xuất H2 quy dẫn của từng loại công nghệ trong năm 2021 và năm 2030, 2050
theo Kịch bản Phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050
Đào tạo về PtX tái tạo

Khí tự nhiên Khí tự nhiên Than Than Điện gió Điện gió
ĐMT Hạt nhân
không CCUS có CCUS không CCUS có CCUS trên bờ ngoài khơi

Nguồn: Global Hydrogen Review (Đánh giá Hydro Toàn cầu), IEA; 2022
83 1. Chi phí sản xuất hydro xanh
Cách giảm chi phí sản xuất? Các yếu tố và xu hướng chính
18.09.2023

Chi phí sản xuất hydro xanh CAPEX: chi phí đầu tư cho thiết bị điện phân (bao gồm cả
USD/kg hệ thống phụ trợ)
Đào tạo về PtX tái tạo

12 Tài chính & rủi ro: Lãi suất phụ thuộc vào cơ chế
↓ Rủi ro
Với chi phí ↓ Giá điện huy động vốn và rủi ro theo nhận thức của dự án
10 8 cent/kWh ↓ Chi phí vốn Vận hành và bảo trì (O&M): Thường được thanh toán
điện
↑ Hiệu suất theo Thỏa thuận mức độ dịch vụ (SLA) hoặc bảo hành →
8 ↑ Tuổi thọ là CAPEX trả sau, chi trả khi thay thế cụm điện phân hoặc
↑ Giờ đầy tải linh phụ kiện khác (1-3% CAPEX mỗi năm)
USD/kg

6 Với chi phí Chi phí điện năng (dưới dạng chi phí cho một thành phần
5 cent/kWh của dự án (CAPEX) hoặc theo hợp đồng mua điện (OPEX;
điện
bao gồm cả thuế, phí, phụ phí...))
4
Chi phí nước không đáng kể

2 Hiệu suất = Sản lượng GH2 trên một đơn vị điện năng
Hiệu suất càng cao, chi phí cho mỗi kg GH2 càng thấp.
Vòng đời: Chi phí vốn có thể dàn trải trên sản lượng GH2 trong
0
toàn bộ vòng đời
2020 2030
vốn cost Chi phí tài chínhFinancing
Capital
Chi phí Chi phícost
O&M Giờ đầy tải (phụ thuộc vào sự sẵn có của điện năng tái tạo)
O&M
Chi phí điệncosts
năng Chi phí nước Electricity costs xác định tỷ lệ sử dụng nhà máy
Nguồn: Roland Berger & FCH, Development of Business Cases for Fuel Cells and Hydrogen Applications for
64 Regions and Cities (Xây dựng luận cứ phát triển ứng dụng pin nhiên liệu và hydro cho các khu vực, thành phố),
2017.
84
1. Chi phí sản xuất hydro xanh
18.09.2023

Phạm vi CAPEX, độ chắc chắn về sản lượng


và khối lượng tiềm năng
Đào tạo về PtX tái tạo

Phạm vi
CAPEX
giả định

Nguồn: Roland Berger & FCH, Development of Business Cases for Fuel Cells and Hydrogen Applications for Regions and Cities, 2017
(Xây dựng luận cứ phát triển ứng dụng pin nhiên liệu và hydro cho các khu vực, thành phố).
85
1. Chi phí sản xuất hydro xanh
18.09.2023

Chi phí sản xuất hydro (tái tạo) ở châu Âu giai đoạn đến năm 2030
Khi nào và bằng cách nào hydro xanh trở nên cạnh tranh?
Chi phí sản xuất H₂ tái tạo so với H₂ dựa trên Tác động của định giá cacbon lên chi phí
Đào tạo về PtX tái tạo

nhiên liệu hóa thạch, có và không có thu giữ cacbon sản xuất hydro vào năm 2030

Giá H2 tái tạo trung bình năm 2030 (=3,7 Euro/kg H2)

tối đa
H2 dựa trên hóa thạch, có thu giữ cacbon Euro/t CO2
trung bình H2 tái tạo
H2 dựa trên hóa thạch Khí tự nhiên H2 dựa trên H2 dựa trên hóa thạch H2 tái tạo
tối thiểu EU
hóa thạch có thu giữ cacbon

65

Nguồn: Agora Energiewende, Making renewable hydrogen cost-competitive (Giúp hydro tái tạo cạnh tranh về chi phí), tr.14/h.3+4
86 1. Chi phí sản xuất hydro xanh
Tác động của CAPEX, Số giờ vận hành đầy tải (FLH) và chi phí điện
18.09.2023

Giá điện năng 40 USD/MWh CAPEX 450 USD/kWe 100 USD/MWh


Đào tạo về PtX tái tạo

80 USD/MWh
60 USD/MWh

650 USD/kWe 40 USD/MWh


20 USD/MWh
550 USD/kWe
0 USD/MWh
450 USD/kWe
Nếu FLH cao, chi
350 USD/kWe
phí vốn máy điện
250 USD/kWe phân không còn
là vấn đề

Chi phí điện năng


Số giờ đầy tải Số giờ đầy tải luôn là vấn đề
quan trọng
*Các giá trị được tính trên cơ sở hiệu suất máy điện phân 69% (LHV), tỷ lệ chiết khấu 8%
và tuổi thọ cụm điện phân 95.000 giờ.
Nguồn: IEA, The Future of Hydrogen – Seizing today‘s opportunities,
66 (Tương lai của Hydro – Nắm bắt cơ hội hôm nay), 2019, tr.47/h.12.
87 1. Chi phí sản xuất hydro xanh
Chi phí sản xuất hydro tái tạo theo số giờ vận hành
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

Chi phí hệ thống điện phân (620 Euro/kW) + chi phí cố định

Chi phí hệ thống điện phân (410 Euro/kW) + chi phí cố định

Chi phí hệ thống điện phân (160 Euro/kW) + chi phí cố định
Chi phí sản xuất hydro [ Euro/kg ]

Giá điện (16 Euro/MWh)

~ 2 Euro/kg hydro dựa trên hóa thạch, có hoặc không có thu gữ cacbon, giá CO2 = 50 Euro/t

ĐMT ở Điện gió Điện gió ngoài khơi


miền Nam trên bờ và
châu Âu điện lai gió-mặt trời

Số giờ vận hành hàng năm

Nguồn: Agora Energiewende, Making renewable hydrogen cost-competitive (Giúp hydro tái tạo cạnh tranh
67 về chi phí), tr.12/h.2
88 1. Chi phí sản xuất hydro xanh H2 xanh lá sẽ cạnh tranh về
Triển vọng toàn cầu khả quan hơn rất nhiều chi phí so với H2 xám và
18.09.2023

xanh dương!
Diễn biến chi phí hydro theo phương pháp sản xuất Phụ thuộc chủ yếu vào
LCOE của điện tái tạo
Đào tạo về PtX tái tạo

USD/kg H2 2018
1 USD/kg là khả thi vào

2,3-3,8
4,5

2,1-3,6
4,0 năm 2050 hoặc sớm hơn.

1,6-3,0

1,5-2,8

1,5-2,7
3,5

1,5-2,4
1,0-2,2

1,2-2,3
3,0

1,1-2,0

1,4-1,8
2,5 Ghi chú:
• ALK: nước kiềm

0,8-1,3
2,0 • LCOE: chi phí năng lượng quy dẫn

0,7-0,9
1,5 • MWh: megawatt giờ
1,0 • PEM: màng điện phân polymer
0,5
Giả định về chi phí dựa trên các
0,0 dự án xây dựng mới (greenfield),
Xám X.dương Xanh lá Xanh lá Xám X.dương Xanh lá Xanh lá Xám X.dương Xanh lá Xanh lá
không bao gồm chi phí cho tòa nhà
và yêu cầu làm mát tòa nhà.
LCOE điện tái tạo
(USD/MWh)

Nguồn: biên soạn từ: TS. Raed Kombargi, TS. Shihab Elborai, TS. Yahya Anouti và Ramzi Hage, “The dawn of
68 green hydrogen: Maintaining the GCC’s edge in a decarbonized world” (Bình minh của hydro xanh: Duy trì lợi thế
của GCC trong một thế giới phi cacbon hóa), Strategy&, 2020, tr.5/h.3.
https://www.strategyand.pwc.com/m1/en/reports/2020/the-dawn-of-green- hydro.html
89 1. Chi phí sản xuất hydro xanh
Chi phí sản xuất hydro xanh gồm những gì?
18.09.2023

Bốn thông số chính có vai trò quyết định Giờ vận hành đầy tải (FLH): cao hơn →
Đào tạo về PtX tái tạo

tính khả thi về mặt kinh tế của hoạt động kinh tế hơn / hệ số phụ tải cao
sản xuất H2 từ NLTT CAPEX: giảm theo quy mô + thời gian
→ Cần đánh giá cụ thể theo quốc gia OPEX: không đổi
1. Chi phí điện tái tạo sử dụng trong quá WACC: rủi ro theo nhận thức thấp hơn
trình (chi phí điện năng quy dẫn: LCOE), → WACC thấp hơn
2. Chi phí đầu tư máy điện phân, Hiệu suất điện phân: tăng theo quy mô +
3. Số giờ vận hành (hệ số phụ tải) trên cơ thời gian
sở hàng năm (IRENA 2019), Khử muối (chi phí không đáng kể)
4. Các vấn đề vận chuyển và lưu trữ
Chúng ta cần điện năng tái tạo
chuyên biệt, rẻ và nhiều!
+ Tối ưu hóa công suất phát điện
cho PtX!

69
90
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

2. Diễn biến chi phí sản xuất


năng lượng tái tạo

70
91 “Trên toàn thế giới,
18.09.2023

chi phí/ thỏa thuận mua


điện rẻ nhất đối với điện
mặt trời quy mô lớn là bao
nhiêu UScent/kWh?”
Đào tạo về PtX tái tạo

“LCOE điện mặt trời


dự kiến vào năm
2030 ở nước bạn là
bao nhiêu
UScent/kWh?”

Cùng điểm lại “LCOE điện gió


dự kiến vào năm
2030 ở nước bạn
kiến thức là bao nhiêu
UScent/kWh?”

71
92 2. Diễn biến chi phí NLTT
Nguồn điện quy mô lớn mới có giá rẻ nhất theo quốc gia, đầu năm 2020
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

Đức
50 USD

V.Q. Anh
45 USD

Hoa Kỳ Nhật Bản


37 USD 71 USD

Trung Quốc
38 USD
Gió trên bờ Ấn Độ
Gió ngoài khơi 33 USD Ghi chú: Tính toán LCOE
ĐMT quy mô lớn - trục cố định
Brazil không bao gồm các khoản
ĐMT quy mô lớn - trục xoay
30 USD trợ giá hoặc miễn thuế.
Khí tự nhiên – CCGT
Than Hình trên thể hiện LCOE
Nam Phi Úc chuẩn cho mỗi quốc gia,
Chưa có số liệu 30 USD 39 USD
tính bằng USD/MWh.
Nguồn: BloombergNEF, Scale-up of Solar and Wind Puts Existing Coal, Gas at Risk
72 (Mở rộng quy mô năng lượng mặt trời và gió đẩy than, khí đốt vào thế rủi ro), 2020.
93 2. Diễn biến chi phí NLTT
Diễn biến chi phí điện mặt trời và gió
18.09.2023

Công nghệ điện gió và mặt trời trở thành trụ cột Chuẩn đối sánh LCOE toàn cầu của
kinh tế trong công cuộc chuyển dịch năng lượng điện mặt trời, gió và pin
Đào tạo về PtX tái tạo

Ước tính theo


LCOE (USD/MWh, giá thực 2019) lịch sử giá nếu
sử dụng pin
0,40
0,35
0,30
0,25
0,20 Pin
lưu trữ
0,15 ĐMT trục cố định
0,10 ĐMT trục xoay

0,05
0 Điện gió ngoài khơi

Năm hoàn thành các dự án theo loại công nghệ


Điện gió trên bờ

Điện mặt trời Điện mặt trời tập trung (CSP) Điện gió trên bờ Điện gió ngoài khơi

Nguồn: Renewable Market Watch, Renewable Power Generation Costs Reduction - 2020 Overview in the Recent
73 Study of IRENA Released in 2021 with LCOE of Renewable Energy Technologies
(Mức giảm chi phí sản xuất điện tái tạo - Nhận định tổng quan 2020 trong nghiên cứu gần đây của IRENA, công bố
năm 2021 kèm theo LCOE của các công nghệ năng lượng tái tạo), 2020.
Nguồn: BloombergNEF, Sự bành trướng của năng lượng mặt trời và gió đẩy than, khí đốt vào thế rủi ro, 2020.
94
2. Diễn biến chi phí NLTT
18.09.2023

Tỷ trọng năng lượng sơ cấp từ các nguồn Tỷ trọng điện năng sản xuất từ NLTT, 2020
NLTT, 2019
Đào tạo về PtX tái tạo

Các nguồn NLTT được xem xét bao gồm thủy điện, điện mặt trời, Bao gồm điện năng từ thủy điện, năng lượng mặt trời, gió, sinh khối
điện gió, địa nhiệt, năng lượng sinh học, sóng và thủy triều. và chất thải, địa nhiệt, sóng và thủy triều.
Không bao gồm nhiên liệu sinh học truyền thống, vốn có thể là
nguồn quan trọng, đặc biệt ở bối cảnh thu nhập thấp.

Không có dữ liệu
Không có dữ liệu

Nguồn: Our world in Data dựa trên Đánh giá thống kê năng lượng thế giới BP (2020)
Lưu ý: Năng lượng sơ cấp được tính dựa trên pp thay thế, xem xét sản xuất năng lượng kém hiệu quả từ NL hóa thạch Nguồn: Our world in Data dựa trên Đánh giá thống kê năng lượng BP & Ember(2021)

Nguồn: Hannah Ritchie/Max Roser (trang Our World in Data), Năng lượng tái tạo, 2020.
95 2. Sự phát triển của năng lượng tái tạo
Sản lượng điện mặt trời, 2020 (TWh/năm)
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

Không có dữ liệu

Nguồn: Hannah Richie/Max Roser, Our World in Data, Renewable Energy - Solar energy generation
74 (trang Our World in Data, Dữ liệu về NLTT - Sản lượng năng lượng mặt trời), 2020.
96 2. Sự phát triển của năng lượng tái tạo
Sản lượng điện gió, 2020 (TWh/năm)
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

Không có dữ liệu

Nguồn: Hannah Richie/Max Roser, Our World in Data, Renewable Energy - Solar energy generation
75 (trang Our World in Data, Dữ liệu về NLTT - Sản lượng năng lượng mặt trời), 2020.
97 2. Diễn biến chi phí NLTT
→ Tầm quan trọng của số giờ vận hành đầy tải
18.09.2023

Số giờ đầy
tải (FLH)
Đào tạo về PtX tái tạo

Cần FLH cao → Địa điểm lý tưởng là những vị trí có hệ thống lai ĐMT và gió!
Đồng thời thể hiện: các địa điểm có tiềm năng lớn về thủy điện và địa nhiệt
Nguồn: Fasihi Mahdi & Breyer Christian, Journal of Cleaner Production, Baseload electricity and hydrogen supply
76 based on hybrid PV-wind power plants, (tạp chí Cleaner Production, Cung cấp điện và hydro cho phụ tải cơ sở
dựa trên các nhà máy lai ĐMT-điện gió, 2020, tr.9/h.8.
98 2. Diễn biến chi phí NLTT
Mỗi GW điện phân cần tới 1-4 GW NLTT bổ sung!
18.09.2023

Số GWh điện năng sản xuất hàng năm từ 1 GW công nghệ tái tạo Hình 19
Đào tạo về PtX tái tạo

Cần triển khai


NLTT quy mô
siêu lớn!

Điện gió ngoài khơi Điện gió trên bờ Điện mặt trời

Nguồn: Agora Energiewende, Agora Industry (2021): 12 Nhận định về Hydro , tr. 32
77
99 2. Diễn biến chi phí NLTT
Diễn biến chi phí nguồn phát điện tại Đức
18.09.2023

Than non
CCGT
CCGT có khấu trừ nhiệt Chi phí vận hành So sánh LCOE của các nhà máy
Đào tạo về PtX tái tạo

Điện gió trên bờ Chi phí sản xuất điện ĐMT và điện gió trên bờ mới lắp đặt
quy dẫn
ĐMTMN quy mô nhỏ
ĐMT quy mô lớn
với chi phí vận hành hiện tại của
nhà máy nhiệt điện than non và
Than non CCGT (ở Đức).
CCGT
CCGT có khấu trừ nhiệt Chi phí vận hành
78 Chi phí sản xuất điện
Điện gió trên bờ
quy dẫn
Ghi chú: Chi phí nhiệt điện than non và khí
ĐMTMN quy mô nhỏ
ĐMT quy mô lớn
tăng do cơ chế định giá cacbon

Than non
Tổng chi phí trên cả vòng đời CAPEX + OPEX
LCOE =
CCGT Tổng sản lượng điện năng trên cả vòng đời
CCGT có khấu trừ nhiệt Chi phí vận hành

Điện gió trên bờ Chi phí sản xuất điện


ĐMTMN quy mô nhỏ quy dẫn
ĐMT quy mô lớn

Chi phí vận hành / Chi phí sản xuất điện quy dẫn [Euro cent/kWh năm 2021]
Nguồn: Fraunhofer ISE, Levelized Cost of Electricity Renewable Energy Technologies
(Chi phí sản xuất điện quy dẫn của các công nghệ năng lượng tái tạo), 2021, tr.5.
100 2. Sự phát triển của NLTT
Bổ sung PtX
18.09.2023

Việc triển khai sản xuất PtX


Đào tạo về PtX tái tạo

Năm cơ sở Năm mục tiêu


không có PtX có PtX dựa trên năng lượng tái tạo
tăng NLTT
thêm
PtX
hơn nữa
... không nên dẫn đến
gia tăng sử dụng
Hóa thạch tăng
năng lượng hóa thạch,
Tái tạo nhiên liệu
hóa thạch
Chỉ tiêu
tăng NLTT
mà cần

... dựa trên


Có Không
năng lượng tái tạo bổ sung
bổ sung bổ sung

Nhu cầu điện năng tái tạo bổ sung cho PtX


cần được tích hợp vào các chiến lược năng lượng và khí hậu (NDC)

78,1
101 2. Sự phát triển của năng lượng tái tạo
Tỷ trọng NLTT trong tổng công suất phát điện
18.09.2023

Một số quốc gia - 2020 hoặc mới nhất


Đào tạo về PtX tái tạo

Uruguay

Brazil

Chile

Việt Nam

Argentina

Ma rốc

Jordan

Nam Phi

Algeria

Đức

Toàn cầu

Điện mặt trởi Điện gió Hydro Các nguồn tái tạo khác

78,2
102 2. Sự phát triển của năng lượng tái tạo
Khả năng tiếp cận điện năng
18.09.2023

Các quốc gia thiếu hụt theo tỷ lệ tiếp cận điện năng (2010-2019)
Đào tạo về PtX tái tạo

Tỷ lệ tiếp cận điện năng, Mức tăng khả năng tiếp cận điện năng
2019 (%) hàng năm, 2009-2019 (%)

Ấn Độ Ấn Độ

Kenya Kenya

Nigeria Nigeria

Uganda Uganda

Mozambique Mozambique

Cộng hòa Công gô Cộng hòa Công gô

Chad Chad

Trung bình toàn cầu Trung bình toàn cầu

Nguồn: IEA, IRENA, UNSD, Ngân hàng Thế giới, WHO (2021)
78,3
103
18.09.2023

“Để giảm chi phí điện


Đào tạo về PtX tái tạo

NLTT ở nước bạn,


những thách thức
nào là lớn nhất?
Có thể áp dụng
giải pháp gì?"
Thảo luận
nhóm nhỏ
79
104
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

3. Diễn biến chi phí


máy điện phân

80
105
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

“Theo bạn, điều gì sẽ


thúc đẩy việc giảm
chi phí của máy
điện phân trong
tương lai?”
Kiểm tra
kiến thức
của bạn
81
106 3. Diễn biến chi phí của máy điện phân
Phân tích chi phí của máy điện phân kiềm (các chi phí ở thời điểm hiện tại)
18.09.2023

Công suất
Phân tích chi phí theo thành phần
Đào tạo về PtX tái tạo

tác động

Chi phí đầu tư (USD/kW el)


đến giá!

Phần còn lại của hệ thống phụ trợ


Xử lý khí
Điện tử công suất
Dàn pin
Chi phí đầu tư (USD/kWel)

Một trong các chi phí chính là


cụm tế bào điện phân
1MW = 1000USD/kW
100MW = 450USD/kW
Nguồn: Dựa trên phân tích của IRENA, dựa trên Böhm và cộng sự 2020
82 Nguồn: IRENA, Green Hydrogen Cost Reduction (Giảm chi phí Hydro xanh), 2020, trang 71/Hình 25.
107 3. Diễn biến chi phí của máy điện phân
Diễn biến chi phí của máy điện phân
18.09.2023

Các chi phí đang trên đà giảm


trong những năm qua
Máy điện phân màng trao đổi proton (PEM)
Máy điện phân (MĐP) kiềm -50%
Đào tạo về PtX tái tạo

-40%

-83%
$2,8/W
$2,0/W
$1,2/W $1,4/W
chưa sản xuất
0,2 USD/W*
2014 2019 2019 2014 2019 2019
(do phương Tây sản xuất) (do Trung Quốc (do phương Tây (do Trung Quốc
sản xuất) sản xuất) sản xuất)
*giá trị gần đúng và có thể thay đổi theo cải tiến công nghệ và chi phí vật liệu.
83 Nguồn: Minh họa của tác giả dựa trên: BloomberNEF, Hydrogen Economy Outlook 2020
(Triển vọng về nền kinh tế hydro năm 2020).
108 3. Diễn biến chi phí của máy điện phân:
Chuẩn CAPEX của hệ thống máy điện phân
18.09.2023

W (real 2020)
Đào tạo về PtX tái tạo

Forecast
Dự báo
CAPEXcapex
PEM máy điện phân PEM
Kỳ vọng trong nửa
expectation đầu2021
in 1H năm 2021
CAPEX máyalkaline
Western điện phâncapex
kiềm của phương Tây
Kỳ vọng trong nửa
expectation đầu2021
in 1H năm 2021

PEM

MĐP kiềm Trung


Chinese Quốc
alkaline
MĐP kiềm Phương
Western Tây
alkaline

Chinese
CAPEX máyalkaline
điện phâncapex expectation
kiềm Trung in 1H
Quốc – kỳ vọng nửa2021
đầu năm 2021
019 2025 2030 2035 2040 2045 205
Ghi chú: giả định bán hàng một lần trong năm 2021 với đơn hàng vài chục megawatt và đơn hàng
83.1 vài trăm megawatt vào năm 2025.
Nguồn: BloombergNEF, 2022.
109 3. Diễn biến chi phí của máy điện phân
Diễn biến chi phí trong tương lai của máy điện phân theo công suất lắp đặt
18.09.2023

(đường cong chi phí giảm do kinh nghiệm dự kiến)


Đào tạo về PtX tái tạo

Đường cong chi phí máy điện phân


IRENA – Kịch bản Năng lượng dự kiến 2030
Chi phí máy điện phân (USD/kW el)

IRENA – Kịch bản Năng lượng Chuyển dịch 2030


1 TW công suất lắp đặt vào năm 2050
5 TW công suất lắp đặt vào năm 2050

Ghi chú:
1 TW công suất lắp đặt đến năm 2050
được tính bằng khoảng 1,2 TW công
suất tích lũy do tuổi thọ và thay thế.
Tương tự, 5 TW vào năm 2050 tương
đương với 5,48 TW công suất tích lũy
đã triển khai.
(Dựa trên phân tích của IRENA).

Nguồn: IRENA, Green Hydrogen Cost Reduction (Giảm chi phí Hydro xanh), 2020, trang 71/Hình 25.
84
110 3. Diễn biến chi phí của máy điện phân
Ước tính và dự báo các lô hàng máy điện phân sản xuất hàng năm, 2018-2022
18.09.2023

MW Theo thị trường


By market Theo type nghệ
Bycông
Dự báo Dự báo Dự báo Dự báo
Đào tạo về PtX tái tạo

Conservative
thận trọng Optimistic
lạc quan Conservative
thận trọng Optimistic
lạc quan
2,464

354 15% 19%


26% 25% 22%
1,839 31%
301
AMER SOE
277
EMEA PEM
270
APAC ALK
85% 81%
1,809 74% 75% 78%
69%
458 1,292
36
200 116
135 155
306
86 101 119
2018 2019 2020 2021 2022 2022 2018 2019 2020 2021 2022 2022
Nguồn: BloombergNEF, 2022.
111
3. Phát triển dự án máy điện phân, hiện trạng năm 2018
18.09.2023

ĐP Kiềm ĐP Oxit rắn Công suất trung bình


Đào tạo về PtX tái tạo

ĐP PEM Không xác định

Quy mô trung bình các dự án mới


Số lượng dự án mới

(MW)
Nguồn: IRENA, Hydrogen – A Renewable
Energy Perspective (Hydro – Viễn cảnh
năng lượng tái tạo), 2019, tr.13/fig.2.

Các giai đoạn phát triển các dự án


chuyển đổi điện năng thành hydro
theo công nghệ điện phân và quy
mô dự án

85

Nguồn: Quarton và Samsatli, 2018 và Cơ sở dữ liệu của IRENA


112 Các dự án máy điện phân trong tương lai đã công bố
18.09.2023

Theo công nghệ máy điện phân Theo vùng


Đào tạo về PtX tái tạo

Hàng năm (GW)


Annual Theo công nghệ
By electrolyzer điện phân
technology Tích lũy Hàng
Cumulative năm (GW)
Annual Theo vùng
By region Tích lũy
Cumulative
50 Unknown 46.4 150 50 46.4 150
Không xác định AMER MỸ
CHÂU

Thousands
Thousands
ĐP Oxit
Solid rắn
oxide CHÂU
APAC Á - THÁI BÌNH DƯƠNG
40 ĐP
PEMPEM 120 40 CHÂU
EMEA ÂU – TRUNG ĐÔNG – CHÂU PHI 120
ĐP Kiềm
Alkaline
30 90 30 31 90
19.6 46 19.6
20 16.9 60 20 16.9 60
11.5 5
11.5 3 4
10 5.4 6.9 4.6 4.5 19 16 30 10 5.4 6.9 4.6 4.5 9 30
11 2.5 0.3 1.5 1.9
8 2.5 12 16
0.3 1.5 1.9 4 5 2 2 2
2
1 1 1 1 2 3 3 1 1 4 4 4 2 2
1 5 4
0 1 0 0 0
2021 '22 '23 '24 '25 '26 '27 '28 '29 '30 >'30 N/A 2021 '22 '23 '24 '25 '26 '27 '28 '29 '30 >'30 N/A

Nguồn: BloombergNEF, 2022.


113
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

4. Mở rộng quy mô và triển vọng


sản xuất hydro và PtX

86
114 4. Mở rộng quy mô và Triển vọng sản xuất H2 và PtX
Chi phí sản xuất hydro xanh hiện tại phụ thuộc vào sự kết hợp
18.09.2023

giữa các nguồn điện gió và ĐMT


Đào tạo về PtX tái tạo

„Bản đồ này không đại diện hoặc ảnh hưởng đến tình trạng hoặc chủ quyền đối với bất kỳ lãnh thổ nào, đến việc phân định biên giới
và ranh giới quốc tế cũng như tên của bất kỳ lãnh thổ, thành phố hoặc khu vực nào. CAPEX máy điện phân = 450 USD /kWe, hiệu
suất (LHV) = 74 %; CAPEX điện mặt trời và CAPEX điện gió trên bờ = từ 400–1 000 USD /kW và 900–2 500 USD /kW tùy theo khu
vực; tỷ lệ chiết khấu = 8%.”

Nguồn: Sachverständigenrat für Umweltfragen, Wasserstoff im Klimaschutz: Klasse statt Masse,


87 tháng 6 năm 2021, trang17/hình 8.
115 4. Mở rộng quy mô và Triển vọng sản xuất H2 và PtX
Ước tính tới năm 2050 mới nhất theo BNEF: Chi phí sản xuất hydro xanh
18.09.2023

quy dẫn tính theo USD/kg H2


Đào tạo về PtX tái tạo

Có thể vào khoảng 0,8–


1,6 US$/kg H2 ở hầu hết
các nơi trên thế giới;
Chủ yếu phụ thuộc vào
chi phí điện tái tạo.

Nguồn: BloombergNEF, Triển vọng kinh tế hydro, 2020, tr.28.


88
116
4. Mở rộng quy mô và Triển vọng sản xuất H2 và PtX
18.09.2023

Chi phí chủ yếu phụ thuộc vào chi phí điện tái tạo!

$/kg 2030 $/MMBtu* $/kg 2050 $/MMBtu*


Đào tạo về PtX tái tạo

3 2,85 3

hang đá
2.5 2.5

2
1,97
2
hang đá 1,74
1,48
1.5 1.5
hang muối
1,01
1 1 0,84
ĐMT Gió Gió Gió Trung Gió Nhật
0.5 Úc Trung Quốc Nhật Bản 0.5 Quốc Bản
Úc ĐMT
$21/MWh $28/MWh $47/MWh $17/MWh $33/MWh
$12/MWh
0 0
Thấp
Low Trung
Midbình Cao
High Thấp
Low Trung bình
Mid Cao
High
Ghi chú - Chi phí lưu trữ được tính toán với giả định 50% tổng nhu cầu hydro cần phải lưu trữ.
- Chi phí vận chuyển được tính cho vận chuyển qua 50km đường ống truyền tải. Sản xuất Vận chuyển Lưu trữ
- Chi phí nén và chuyển đổi đã được tính toán trong chi phí lưu trữ
89
*1 MWhH2 = 3,4 MMBtu H2

Nguồn: BloombergNEF, Hydrogen Economy Outlook (Triển vọng về nền kinh tế hydro), 2020, tr.5.
117 LCOH2 từ điện tái tạo, 2050
18.09.2023

(số liệu
$/kg (real 2020) $/MMBtu
thực tế 2020)
1.8 CấpPowered
điện từ điện mặt PV
trời 13.4
by solar
1.6 Cấp điện từby 11.9
Đào tạo về PtX tái tạo

Powered
1.4 điện gió trên
onshore windbờ 10.4
1.2 8.9
PEM MĐP PEM
electrolyzer
1.0 7.4
0.8 6.0
0.6 4.5
0.4 MĐP Kiềm
Alkaline electrolyzer 3.0
0.2 1.5
0.0 0.0

Thailand
Brazil

Argentina

Indonesia
Australia

Malaysia

Netherlands
Vietnam

Italy

Philippines
Canada
Tây BanSpain

HànKorea
TrungChina
Jordan
Africa

Sweden

France
Peru

Thổ Turkey

Germany
Mexico

Poland
U.S.

India

Japan
VQ U.K.
U.A.E.
Chile

Colombia

Quốc
Điển
Nhĩ Kỳ

Quốc
Úc

Anh
Đức
Độ

Pháp

Hà Lan
Thái Lan

Bản
Phi

Nha

Nam

Ba Lan
Ấn
Nam

Nhật
Thụy

Việt
South

South
Ghi chú: Giả sử chi phí máy điện phân hội tụ với chi phí tương ứng trong sản xuất Hydro: Tính kinh tế của hoạt động sản xuất từ NLTT
(web | terminal). Chi phí điện năng theo Cập nhật LCOE 6 tháng đầu năm 2021 của BNEF (web | terminal), kịch bản trung bình.
Các chi phí điện năng này đã được chiết khấu thêm 25% (gió) và 26% (ĐMT) do các khoản tiết kiệm từ việc bổ trí sản xuất H2 ở cùng
khu vực sản xuất NLTT và việc chi phí NLTT giảm nhanh hơn do bổ sung nhu cầu cho H2.
Nguồn: BloombergNEF, 2022.
118 Chi phí sản xuất hydro quy dẫn từ điện tái tạo, 2021-2050
18.09.2023

(số liệu
$/kg (real thực tế
2020) $/MMBtu
2020)
Đào tạo về PtX tái tạo

12 89.3
Japan
Nhật Bản
10 Hàn Quốc
South Korea 74.4

8 Đức
Germany 59.5
Trung Quốc
China
6 44.6
Hoa Kỳ
U.S.

4 Brazil
Brazil 29.8

2 14.9

0 0.0
2021 2025 2030 2035 2040 2045 2050

Nguồn: BloombergNEF.
119
1. Chi phí sản xuất hydro xanh
Tác động của chiến tranh Nga đối với chi phí hydro xanh ở châu Âu
18.09.2023

Chi phí sản xuất Hydro quy dẫn tại châu Âu


USD/kg hydro
Đào tạo về PtX tái tạo

Thời điểm Nga


tấn công Ukraina

Xanh lá – Bán đảo Iberia* Xanh dương – châu Âu Xám – châu Âu

*Mức giá dựa trên kết quả đấu thầu NLTT năm 2020/21 tại Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha
Nguồn: Rystad Energy HydrogenCube

Nguồn: Tạp chí ĐMT, Invasion of Ukraine an inadvertent boost for green hydrogen
63 (Cuộc xâm lược tại Ukraine vô tình thúc đẩy phát triển hydro xanh), 03/2022.
120 Các dự án sản xuất H2 kết hợp với CCS trong tương lai đã được công bố
18.09.2023

Theo nguồn nhiên liệu Theo vùng


Đào tạo về PtX tái tạo

Số lượng dự
Number án (hàng
of projects năm)
(annual) Tích lũy
Cumulative Số lượng of
Number dựprojects
án (hàng năm)
(annual) Tích lũy
Cumulative
20 Không
Unknown rõ 80 20 80
AMER
Loại
Otherkhác APAC
Sinh khối&&
Biomass Rác 14
waste 14 14 14
15 Than đá
Coal
60 15 EMEA 60
1
Khí tự nhiên
Natural gas 4 1 3 4
(SMR/ATR)
(SMR/ATR) 1
10 2 40 10 3 40
2 7 7 3
6 6 6 6
5 5 1
5 4 4 1 3 1 20 5 4 4 2 1 20
3 8 1 1 9 3 8 2 1
1 1 2 6 2 7
1 5 4 4 4 3 3 1 3 1 4
3 3 1 2 0 2 2 1 0
0 1 0 0 1 1 1 1 0
2021 '23 '25 '27 '29 N/A 2021 '23 '25 '27 '29 N/A

Nguồn: BloombergNEF, 2022.


121 Năm mà sức cạnh tranh của H2 'xanh lá' vượt H2 'xanh dương'
18.09.2023

​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​
Country in:
Các quốc gia tại:

Americas ​ ​ ​ ​ Việt Nam
Vietnam ​ ​
CHÂU MỸ
Asia-Pacific
Đào tạo về PtX tái tạo

CHÂU
Europe, Á - THÁI BÌNH
Middle DƯƠNG
​ ​ East & Africa
CHÂU ÂU – TRUNG ĐÔNG – CHÂU PHI ​ ​ ​ U.S. ​ ​

​ ​ ​ ​ ​ U.K. ​ ​

​ ​ ​ ​ ​ Thái Lan
Thailand ​ ​

​ ​ ​ ​ ​ Hà Lan
Netherlands ​ ​

​ ​ ​ Thụy Điển
Sweden ​ Mexico U.A.E. ​

​ ​ ​ TâySpain
Ban Nha ​ Italy Ba Lan
Poland ​

​ ​ ​ Jordan ​ Đức
Germany Philippines ​

​ ​ ​ Chile Thổ Nhĩ Kỳ


Turkey Pháp
France Hàn Quốc
Malaysia South Korea

Trung Quốc
China Brazil India
Ấn Độ Úc
Argentina Australia Canada Indonesia Nhật Bản
Japan
2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030
Nguồn: BloombergNEF, 2022.
122 Năm mà sức cạnh tranh của H2 'xanh lá’ mới vượt H2 'xám' mới
18.09.2023

Các quốc gia


Country in:tại:
Americas
CHÂU MỸ
U.S.
Asia-Pacific
Đào tạo về PtX tái tạo

CHÂU Á - THÁI BÌNH DƯƠNG


CHÂU ÂU –Middle
Europe, TRUNGEast
ĐÔNG& –Africa
CHÂU PHI
Thổ Nhĩ Kỳ Netherlands
Turkey Hà Lan

Thụy Điển
Sweden Thái Lan
Thailand Mexico

Jordan Philippines Germany


Đức

Argentina Italy U.K.

Ấn Độ
India Việt Nam
Vietnam Malaysia

Trung Quốc TâySpain


China Ban Nha Indonesia U.A.E.

Brazil Chile Úc
Australia Pháp
France Ba Lan South
Poland Hàn Quốc
Korea Canada Nhật Bản
Japan
2025-26
2025 2027-28
2027 2029-30
2029 2031-32
2031 2033-34
2033 2035-36
2035 2037-38
2037 2039
Nguồn: BloombergNEF, 2022.
123 Năm mà sức cạnh tranh của H2 'xanh' vượt khí tự nhiên
18.09.2023

Country in: tại:


Các quốc gia
Americas
Đào tạo về PtX tái tạo

CHÂU MỸ
Asia-Pacific
CHÂU Á - THÁI BÌNH DƯƠNG
Europe, – TRUNGEast
CHÂU ÂU Middle &–Africa
ĐÔNG CHÂU PHI

Jordan TâySpain
Ban Nha Thổ Nhĩ Kỳ
Turkey

Ấn Độ
India Trung Quốc
China Philippines

Chile Úc
Australia Thái Lan
Thailand U.S.

Brazil Argentina Vietnam


Việt Nam Sweden
Thụy Điển Indonesia Italy

2030-32
2030 2033-35
2033 2036-38
2036 2039-41
2039 2042-44
2042 2045-47
2045 2048-50
2048
Nguồn: BloombergNEF, 2022.
124
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

“Các động lực chính


để giảm chi phí trong
tương lai đối với
hydro xanh là gì?”

Cùng điểm lại


kiến thức
90
125 4. Mở rộng quy mô và Triển vọng sản xuất H2 và PtX
Làm thế nào để giảm 85% chi phí sản xuất hydro xanh trong tương lai?
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

Chi phí sản xuất Hydro (USD/kg H2)

HIỆN NAY TƯƠNG LAI

Nguồn: IRENA, Green Hydrogen Cost Reduction (Giảm chi phí Hydro xanh), 2020, trang 71/Hình 25.
91
126 4. Mở rộng quy mô và Triển vọng sản xuất H2 và PtX
LCOH2 từ loại điện tái tạo rẻ nhất có sẵn ở 30 quốc gia
18.09.2023

(số liệu thực tế


Đào tạo về PtX tái tạo

$/kg (real 2020) $/MMBtu


14 2020) 104.2

12 89.3
H2 tái tạoH2
Renewable
10 74.4
Convergence
Sự hội tụ chi phíof máy
Chinese
điện and
phân
western electrolyzer costs,
của Trung Quốc và phương Tây,
8 reduction in điện
renewable
59.5
giảm chi phí tái tạo
electricity cost
6 44.6
Tiếp tục giảm
Further chi phí
decline in máy điện phân
electrolyzer
và chi phí điện tái tạo
and renewable electricity costs
4 29.8

2 14.9
Low-cost H2 from fossil fuels without CCS
0 H2 chi phí thấp từ nhiên liệu hóa thạch không CCS 0.0
2021 2025 2030 2035 2040 2045 2050

Nguồn: Bloomberg NEF, 2022.


91,1
127 4. Mở rộng quy mô và Triển vọng sản xuất H2 và PtX
Chi phí hydro xanh sẽ giảm dựa trên:
18.09.2023

1. giảm chi phí máy điện phân


6,0 2. tăng hiệu quả
3. giảm chi phí điện năng
Đào tạo về PtX tái tạo

Chi phí máy điện phân


năm 2020: 1000 USD/kW
5,0

Chi phí máy điện phân


giá điện
Chi phí hydro (USD/kg H2)

vào năm 2050:


4,0 Chi phí máy điện phân 65USD/MWh
năm 2020: 650 USD/kW
300 USD/kW ở công
suất lắp đặt 1TW giá điện
20 USD/MWh
Chi phí máy điện phân
Chi phí máy điện phân
3,0 năm 2020: 1000 USD/kW vào năm 2050:
130 USD/kW ở công Ghi chú: Hiệu suất ở công suất danh
suất lắp đặt 5TW
Mức chi phí sản xuất Chi phí máy điện phân định là 65% với LHV là 51,2 kWh/kg H2
2,0 vào năm 2020 và 76% (tại LHV là 45,8
từ nhiên liệu hóa thạch vào năm 2050:
Chi phí máy điện phân năm kWh/kg H2) vào năm 2050. Tỷ lệ chiết
2020: 650 USD/kW 300 USD/kW ở công khấu là 8% và tuổi thọ cụm điện phân
suất lắp đặt 1TW
1,0 là 80.000 giờ.
Chi phí máy điện phân Chi phí đầu tư máy điện phân cho năm
vào năm 2050: 2020 là 650-1000 USD/kW. Chi phí
130 USD/kW ở công máy điện phân đạt 130-307 USD/kW
0 suất lắp đặt 5TW
do triển khai 1-5 TW công suất vào
2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050
năm 2050.
Nguồn: IRENA, Green Hydrogen Cost Reduction (Giảm chi phí Hydro xanh), 2020, trang 71/Hình 25.
92
128
4. Mở rộng quy mô và Triển vọng sản xuất H2 và PtX
Chi phí sản xuất H2 xanh với hệ thống lai tích hợp ĐMT tập trung
18.09.2023

(CSP)/ĐMT theo ước tính của DLR Giả định:


Hiệu suất điện phân: 70%
CAPEX của hệ thống điện phân 1000€/kWHel
ĐMT không gian mở (GER)
Đào tạo về PtX tái tạo

Lãi suất đầu tư: 5%


Chi phí vận hành và bảo trì: 3,3% CAPEX/năm
Thời gian vận hành: 20 năm
Chi phí sản xuất hydro [€/kg]

=> Ảnh hưởng của FLH và chi phí điện


năng của nguồn NLTT đến chi phí sản
xuất H2 trong quá trình điện phân. Hình
bên chỉ ra rằng với nhà máy điện lai
tích hợp ĐMT/CSP, chi phí sản xuất
H2 sẽ ở mức thấp hơn 3 EUR/kg.

Sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch

Giờ vận hành đầy tải hệ thống Điện phân [giờ/năm]

93
Nguồn: DLR, Wasserstoff al ein Fundament der Energiewende Teil 1:
Technologien und Perspektiven für eine nachhaltige und ökonomische
Wasserstoffversorgung, 09/2020, p.12/fig.7.
129 4. Mở rộng quy mô và Triển vọng sản xuất H2 và PtX
Khả năng cạnh tranh về chi phí sản xuất trong tương lai của các sản phẩm PtX
18.09.2023

Cập nhật cuối tháng 3 năm 2022:


Giá khí đốt cao hơn tới 4 lần (Nhập khẩu khí tự nhiên tại EU: 30$/MMbtu = 100$/MWh)
Dầu Diesel: Giá dầu Brent tại EU tăng 60% (Giá dầu Brent tại EU 120 USD/thùng)
Giá Amoniac cao hơn tới 3,5 lần (Giá amoniac 1100$/t NH3)
Đào tạo về PtX tái tạo

Chi phí nguyên liệu CO2 – Cao Chi phí nguyên liệu CO2 cao:
DAC = 400 USD/tấn trong ngắn hạn
Chi phí nguyên liệu CO2 – Thấp - 100 USD/tấn trong dài hạn
Chi phí điện năng
Chi phí nguyên liệu CO2 thấp:
OPEX
CO2 sinh học = 30 USD/tấn
CAPEX
Giả định: Giá amoniac được tính
Giá khí đốt – 7 USD/Mbtu toán theo giá điện là 50 USD/MWh
Giá dầu diesel – 75 USD/thùng với FLH = 3.000 trong ngắn hạn &
25 USD/MWh trong dài hạn
Giá amoniac – 300 USD/tấn NH3

Ngắn hạn Dài hạn Ngắn hạn Dài hạn Ngắn hạn Dài hạn Vẫn sẽ có một sự khác biệt lớn về giá của khí tổng
Khí mê tan Nhiên liệu tổng hợp Amoniac qua quá hợp và dầu diesel tổng hợp.
tổng hợp dạng lỏng trình điện phân

Sản xuất amoniac trong tương lai gần tươi sáng hơn.

Nguồn: IEA, The Future of Hydrogen (Tương lai của Hydro), 2019, tr.60/hình 22.
94
130 Các mức giảm chi phí trong tương lai của các loại nhiên liệu xuất xứ từ Hydro
Cập nhật theo IEA: Tháng 9 năm 2022!
8. -10,11. 22

Chi phí sản xuất quy dẫn của amoniac, khí metan tổng hợp và dầu hỏa tổng hợp của các lộ trình sản xuất dựa trên
điện năng trong kịch bản Phát thải ròng bằng không vào năm 2050, số liệu năm 2021, 2030 và 2050

Amoniac metan tổng hợp Dầu hỏa tổng hợp


Đào tạo về PtX tái tạo

Cột bên phải


CAPEX+OPEX của quá trình tổng hợp
Chi phí nguyên liệu CO2 – Cao
Chi phí nguyên liệu CO2 – Thấp
Chuyển đổi nhiên liệu tổng hợp
Hydro

Cột bên trái


Tổng OPEX
TỔNG CAPEX
Điện năng
Các mức giá hiện nay

Bản quyền thuộc về IEA

Ghi chú: NH3 = amoniac; MBtu = triệu đơn vị nhiệt Anh; CAPEX = chi phí vốn; OPEX = chi phí vận hành. Chi phí sản xuất đề cập đến khu vực Trung Đông.
Giá hiện tại đề cập đến giá trung bình của châu Âu đối với amoniac, khí đốt tự nhiên và dầu hỏa trong bảy tháng đầu năm 2022. Cột bên trái cho mỗi năm
cung cấp thông tin phân tích chi phí điện, CAPEX (máy điện phân + nhà máy tổng hợp), OPEX (máy điện phân + nhà máy tổng hợp) và chi phí nguyên liệu
CO2, trong khi cột bên phải cho mỗi năm cung cấp thông tin phân tích chi phí hydro, CAPEX và OPEX (nhà máy tổng hợp), chi phí chuyển đổi và chi phí
nguyên liệu CO2.
Nguồn: Phân tích của IEA dựa trên dữ liệu từ McKinsey &; Company và Hội đồng Hydro

Nguồn: Global Hydrogen Review (Đánh giá Hydro Toàn cầu), IEA; 2022
131 4. Mở rộng quy mô và Triển vọng sản xuất H2 và PtX
Diễn biến chi phí sản xuất amoniac xanh
18.09.2023

Chi phí sản xuất amoniac quy dẫn (LCOA) [USD/t]

800
Thành phần chi phí amoniac xanh
Các chi phí được xác
Đào tạo về PtX tái tạo

cho khu vực châu Phi hạ Sahara


700
định dựa trên chi phí
600 của hydro xanh
Tổng hợp
amoniac
500 Nước
Tách khí
400 Vận hành và bảo trì
CAPEX của quá trình tổng hợp amoniac
300 OPEX của quá trình tổng hợp amoniac
Lưu trữ hydro
200
CAPEX của máy điện phân
OPEX của máy điện phân
100
@8ct/kWh @5ct/kWh
0 Chi phí sản xuất amoniac theo phương pháp truyền thống
2020 2030 năm 2020: 300 US$/t, hiện nay đă tăng lên 650 US$/t

Nguồn: Richard Michael Nayak-Luke & René Bañares-Alcántara Royal society of chemistry, Techno-economic
viability of islanded green ammonia as a carbon-free energy vector and as a substitute for conventional
production (Hiệp hội hóa học hoàng gia, Tính khả thi về kinh tế-kỹ thuật của amoniac xanh độc lập với vai trò là
vectơ năng lượng không cacbon và thay thế cho hoạt động sản xuất thông thường), 2020.
132 4. Mở rộng quy mô và Triển vọng sản xuất H2 và PtX
Diễn biến chi phí sản xuất amoniac xanh
18.09.2023

Amoniac sản xuất từ khí tự nhiên (NG) so với ammoniac xanh ở các khu vực tốt nhất với công suất tích lũy 10 Gt NH3/năm

Khoảng giá dầu thô ±20% (USD/thùng)


Đào tạo về PtX tái tạo

Chi phí ammoniac (EUR/tấn NH3

Chi phí ammoniac (EUR/tấn NH3


Amoniac xanh 2020 Amoniac xanh 2030
Amoniac xanh 2040 Amoniac xanh 2050
Amoniac gốc khí tn Amoniac gốc khí tn+28€/tCO2
Amoniac gốc khí tn+61€/tCO2 Amoniac gốc khí tn+75€/tCO2
Amoniac gốc khí tn+150€/tCO2

Nguồn: Mahdi Fasihi và cộng sự, Global potential of green ammonia based on hybrid PV-wind power plants
95 (Tiềm năng toàn cầu của amoniac xanh dựa trên các nhà máy điện hỗn hợp gió-ĐMT), Applied Energy 294,
2021, tr.13/hình 14.
133 4. Mở rộng quy mô và Triển vọng sản xuất H2 và PtX
Mức giá CO2 cần thiết để tạo ra tính cạnh tranh cho nhiên liệu vận chuyển tổng hợp
18.09.2023

và khí tổng hợp


Đào tạo về PtX tái tạo

Diesel tổng hợp Metan tổng hợp

Cấn có giá CO2 ở mức 75 USD/thùng


Để nhiên liệu tổng hợp

Cấn có giá CO2 ở mức 10 USD/MBtu


có thể cạnh tranh với
nhiên liệu hóa thạch: cần

(USD/tCO2)
chi phí điện năng thấp

(USD/tCO2)
và giá CO2 cao!

FLH cao hơn sẽ bù đắp


cho chi phí điện năng!
Chi phí điện năng (USD/MWh) Chi phí điện năng (USD/MWh)

Chi phí sản xuất nhiên liệu vận chuyển Mức giá CO2 cần thiết có thể cạnh tranh với
tổng hợp và khí metan. nhiên liệu hóa thạch ở mức 75 USD/thùng và
với khí đốt tự nhiên ở mức 10 USD/Mbtu.
Nguồn: IEA, The Future of Hydrogen (Tương lai của Hydro), 2019, tr.62/hình 23.
96
134 4. Mở rộng quy mô và Triển vọng sản xuất H2 và PtX
Chi phí nhiên liệu hàng không tổng hợp được thúc đẩy bởi chi phí H2 với khả năng
18.09.2023

giảm 70% vào năm 2050… Nhưng theo giả định nào?
Điện phân nước + RWGS Nguyên liệu CO2
Đào tạo về PtX tái tạo

Chi phí sản xuất tính theo Chi phí H2 có thể có những • CO công nghiệp
2
USD/tấn nhiên liệu hàng không thay đổi lớn tùy theo nguồn (hiển thị trong biểu đồ)
tổng hợp điện và khu vực 81 USD/tấn vào
Được tính toán cho H2 dựa năm 2020
trên năng lượng mặt trời ở 66 USD/tấn vào
phản lực truyền thống + thuế

mức năm 2030


7,3 USD/kg H2 vào • Thu giữ trực tiếp từ
năm 2020 không khí (không có
3,2 USD/kg H2 vào trong biểu đồ)
Giá nhiên liệu

năm 2030 600-800 USD/tấn


1,7 USD/kg H2 vào năm 2020
năm 2050 100 USD/tấn vào
năm 2030

Nguồn: World Economic Forum, Clean skies for tomorrow –sustainable aviation fuels as a pathway to net-zero
97 aviation (Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Bầu trời trong xanh cho tương lai –nhiên liệu hàng không bền vững là con
đường dẫn đến phát thải ròng bằng không trong ngành hàng không), 2020, tr.39/ hình 20.
135 MÔ-ĐUN 3: Thông điệp chính– 1/ 2
18.09.2023

Chi phí sản xuất hydro xanh


• Do thành phần chi phí chính của H2 xanh là cung cấp điện năng, việc giảm chi phí đã được thực hiện thông qua việc
triển khai NLTT có giá cạnh tranh. Chậm nhất đến năm 2050, H2 xanh sẽ đủ sức cạnh tranh. Chiến tranh Ukraine đã
khiến hydro xanh dương và hydro xám mất tính kinh tế ở khu vực châu Âu sớm hơn nhiều so với dự kiến
Đào tạo về PtX tái tạo

• Các máy điện phân dự kiến sẽ có chi phí giảm do sự gia tăng mạnh mẽ về quy mô và công suất sản xuất, bên cạnh
việc tăng hiệu suất và độ bền.
• Máy điện phân cần có số giờ hoạt động tối thiểu mỗi năm cùng với chi phí điện thấp để có thể sản xuất hydro hiệu quả
về chi phí → Chi phí điện có ảnh hưởng đáng kể

Diễn biến chi phí sản xuất năng lượng tái tạo
• Tổng quan chi phí NLTT trên toàn thế giới cho thấy LCOE của ĐMT, điện gió, v.v. đã giảm 80-90% trong thập kỷ qua.
Dự kiến các chi phí này còn giảm hơn nữa trong thời gian tới, đặc biệt là ĐMT
• Nhiều quốc gia và khu vực trên thế giới có điều kiện tốt để phát triển điện gió và điện mặt mặt trời để đạt đủ FLH cần
thiết thông qua sự kết hợp giữa ĐMT và điện gió.
• Tuy nhiên, vẫn cần triển khai NLTT mạnh mẽ hơn nữa vì 1 GW điện phân cần có 1-4 GW năng lượng tái tạo bổ sung

Diễn biến chi phí của máy điện phân


• Trong những năm qua, chi phí đã giảm xuống theo đường cong lĩnh hội dự kiến do sự gia tăng số lượng và quy mô
của các dự án (tầm quan trọng của tính kinh tế nhờ quy mô, tương tự như với các mô-đun ĐMT

236
136 MÔ-ĐUN 3: Thông điệp chính -2/ 2
18.09.2023

Mở rộng quy mô và Triển vọng sản xuất Hydro và PtX


• Nhiều quốc gia sẽ có thể sản xuất hydro xanh với giá khoảng 1 USD/kg hoặc thấp hơn trong tương lai xa hơn,
phụ thuộc phần lớn vào chi phí điện tái tạo
Đào tạo về PtX tái tạo

• Có thể giảm tới 85% chí phí sản xuất H2 xanh trong dài hạn nhờ sự kết hợp giữa việc có được chi phí điện năng và
chi phí máy điện phân rẻ hơn và việc tăng hiệu suất và vận hành tối ưu hóa máy điện phân

236
Đào tạo về PtX tái tạo 18.09.2023

99
137
138
18.09.2023

“Bạn quan sát


Đào tạo về PtX tái tạo

được gì và có những
phát hiện gì từ
các nội dung của
mô-đun kinh tế?”

Thảo luận
mở rộng
98
139
18.09.2023

Mô-đun 4

Hạ tầng
Đào tạo về PtX tái tạo

Phương án vận chuyển


• So sánh cự ly vận chuyển dài và ngắn

PtX tái tạo Hạ tầng PtX tái tạo


• Các sản phẩm PtX (sản phẩm phái sinh của H2)

Phương án lưu trữ


• Địa điểm lưu trữ vật lý
Nội dung
• Các khâu lưu trữ sản phẩm (lỏng, khí)

100
140

“Phương án tốt nhất


18.09.2023

để vận chuyển hydro


trong cự ly
Đào tạo về PtX tái tạo

5.000 km?”

“Phương án
Cùng điểm lại vận chuyển
hydro nào
kiến thức tốn kém nhất?"

101
141 4.1. Vận chuyển
Mỗi phương thức vận chuyển đều gặp những thách thức riêng
18.09.2023

Xử lý/ lưu trữ cho xuất khẩu Vận chuyển Lưu trữ sau nhập khẩu/ xử lý Phân phối/ xử lý Ngành sử dụng

H2 lỏng (LH2) bằng tàu biển


Đào tạo về PtX tái tạo

Hóa hơi Giao thông


Hóa lỏng Lưu trữ Vận chuyển Lưu trữ Vận chuyển LH2
LH2 bằng tàu bằng xe đầu kéo
Hóa hơi
H2 nén (CGH2) bằng đường ống
Công nghiệp
Phân phối CGH2
Nén Lưu trữ Đường ống Lưu trữ bằng đường ống
(không CGH2 (không hoặc xe đầu kéo
bắt buộc) bắt buộc)
Năng lượng
Khử hydro
Chất mang hydro hữu cơ lỏng
(LOHC) bằng tàu biển hoặc
Vận chuyển
Hydro hóa Lưu trữ Vận chuyển
LOHC bằng tàu
Lưu trữ
LOHC bằng
Tách hydro Xây dựng
đường ống
xe đầu kéo
N2 từ thiết bị tách khí (ASU)
Tách NH3
Amoniac (NH3) bằng tàu biển
(đường ống)
Tổng hợp NH3 Lưu trữ Vận chuyển Lưu trữ Sử dụng NH3 trực tiếp
NH3 bằng tàu
CO2, ví dụ từ thu gữ khí trực tiếp từ không khí

Sản phẩm PtL (dầu thô từ


Tổng hợp PtL Lưu trữ
Vận chuyển PtL
Lưu trữ Sử dụng PtL
quá trình FT hoặc metanol)
bằng tàu

Màu sắc: Hydro khí Hydro lỏng LOHC Amoniac PtL Năng lượng quy trình chính: Điện Nhiệt
bằng tàu/đường ống
Nguồn: Heinrich Böll, Grundkurs Wasserstoff (Hydro căn bản), Phần II, 10/2021.
102
142 4.1. Vận chuyển CHUỖI CUNG ỨNG HYDRO NÉN (C-H2)

So sánh chuỗi
18.09.2023

Nén H2 Xếp C-H2 Vận chuyển C-H2 Dỡ C-H2 Nén H2


(250 bar) lên tàu bằng tàu khỏi tàu (70 bar)

cung ứng C-H2 với Từ máy nén Lưu trữ ở áp suất 250 bar Đến máy nén

H2 hóa lỏng (LH2)


và amoniac (NH3) – Dùng năng lượng Dùng năng lượng Dùng năng lượng Dùng năng lượng Dùng năng lượng
Đào tạo về PtX tái tạo

(thất thoát) (thất thoát) (thất thoát) (thất thoát) (thất thoát)

bang Western
TB (thấp) Thấp (Thấp) Cao (Thấp) Thấp (Thấp) Thấp (Thấp)

Australia CHUỖI CUNG ỨNG HYDRO HÓA LỎNG (LH2)


Nén H2 Hóa lỏng Lưu trữ LH2 Xếp LH2 lên tàu Vận chuyển Dỡ LH2 Lưu trữ Tái hóa khí LH2 Nén H2
(50 - 250 bar) hydro -253℃ Từ nơi lưu trữ LH2 bằng tàu khỏi tàu LH2 Gia nhiệt từ -253℃ (70 bar)
H2 ở -253℃ Lưu trữ ở -253℃ Đến nơi lưu trữ -253℃ lên 20℃

Dùng năng lượng (thất thoát) Dùng năng lượng Dùng năng lượng Dùng năng lượng (thất thoát) Dùng Dùng năng lượng Dùng năng lượng
Rất cao (TB) (thất thoát) (thất thoát) Trung bình (Cao) năng lượng (thất thoát) (thất thoát)
Thấp (Thấp – Thấp (Thấp) (thất thoát) Thấp (Thấp – TB (Thấp)
- ~30% năng lượng được sử dụng tái hóa lỏng) - Khả năng bốc hơi cao Thấp (Thấp) tái hóa khí)
- Chỉ tồn tại quy mô nhỏ - Chỉ tồn tại quy mô nhỏ
- Công nghệ mới do NASA
phát triển

CHUỖI CUNG ỨNG AMONIAC (NH3)


Tổng hợp Vận chuyển NH3 Dỡ NH3 Tinh lọc H2
Nén H2 Lưu trữ NH3 Xếp NH3 lên tàu Lưu trữ NH3 Tách NH3 Nén H2
(150 - 300 bar) NH3 -33 ℃ Từ nơi lưu trữ
bằng tàu khỏi tàu -33 ℃ NH3 → H2 + N2
Để sử dụng
70 bar
H2 + N2 → NH3 Lưu trữ ở -33℃ Đến nơi lưu trữ pin nhiên liệu

Dùng năng lượng Dùng năng lượng Dùng năng lượng Dùng năng lượng (thất thoát) Dùng năng lượng Dùng năng lượng Dùng năng lượng (thất thoát)
(thất thoát) (thất thoát) (thất thoát) Trung bình (Thấp) (thất thoát) (thất thoát) Rất cao (Rất cao)
Cao (Thấp) Thấp (Thấp) Thấp (Thấp) Thấp (Thấp) Thấp (Thấp)
- Quy trình rửa NH3 có “xanh” - ~35% năng lượng được sử dụng
không? (Phát thải CO2?) - Công nghệ chưa trưởng thành
- Có thể cần cracking - Chỉ có ở quy mô nhỏ

Nguồn: Global Energy Ventures (GEV), GEV SCOPING STUDY DELIVERS ZERO EMISSION SUPPLY CHAIN
109 FOR GREEN HYDROGEN (Nghiên cứu xác định phạm vi của GEV về chuỗi cung ứng Hydro xanh không phát
thải, 03/2021.
144 4.1. Vận chuyển
Chi phí theo cự ly của các phương án vận chuyển hydro đường dài
18.09.2023

Đường ống H2 Hydro hóa lỏng Amoniac Tàu chở hydro nén
Đào tạo về PtX tái tạo

Cự ly từ 2.600 km trở xuống:


Vận chuyển H2 bằng đường
ống và H2 nén bằng tàu là
Đường
ống H2
Hydro hóa lỏng lựa chọn rẻ nhất.
Các nguồn khác giả định
cự ly lên tới 5.000 – 8.000 km
nếu chuyển đổi được hệ
thống đường ống hiện tại!

Với cự ly từ 2.600 đến


16.000 km, nên sử dụng H2
hóa lỏng, amoniac hoặc các
sản phẩm PtL
Cự ly (km)

Nguồn: Liên minh châu Âu, Assessment of Hydrogen Delivery Options (Đánh giá các phương án phân phối hydro),
103 2021 – JRC124206, tr.3.
145 4.1. Vận chuyển
So sánh tổng chi phí vận chuyển hydro của các phương án đã chọn
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

Các chi phí


bao gồm
Chi phí vận chuyển

chi phí hạ tầng


và chi phí
chuyển đổi và
(Euro/MWh)

tái chuyển đổi


giữa Hydro và
Amoniac, LH2,
LOHC

33 Euro/MWh
= 1 Euro/kg
Cự ly vận chuyển tính bằng km

Đường ống: Xây mới; vận chuyển siêu vùng (Prognose 2020) Vận chuyển Amoniac bằng tàu: Vận chuyển liên vùng (IEA 2019)
Đường ống: Chuyển đổi 75%; vận chuyển siêu vùng (EHB 2020) Vận chuyển LOHC bằng tàu: Vận chuyển siêu vùng (IEA 2019)
Vận chuyển LH2 bằng tàu: Vận chuyển siêu vùng (IEA 2019)

Nguồn: Nationaler Wasserstoffrat, Wasserstofftransport (Hội đồng Hydro quốc gia, Vận chuyển hydro),
104 tháng 7/2021, tr.4.
146 4.1. Vận chuyển
Chi phí vận chuyển hydro dựa trên cự ly và khối lượng (USD/kg H2, năm 2019)
18.09.2023

Khối lượng (tấn/ngày)


Đào tạo về PtX tái tạo

Đường ống truyền tải


Lớn Chú thích:

H2 nén

Đường ống phân phối Tàu


H2 lỏng Amoniac
Trung
bình Chất mang hydro hữu cơ dạng lỏng

Xe tải

Nhỏ Không
hiệu
quả

Rất Không
nhỏ hiệu
quả

Địa phương Thành thị Liên tỉnh Liên lục địa

Cự ly (km)

Nguồn: BloombergNEF, Hydrogen Economy Outlook Key messages (Thông điệp chính về triển vọng nền kinh tế
106 hydro), 2020, tr.4/h.4.
152 4.1. Vận chuyển
Câu hỏi then chốt: Vận chuyển điện hay hydro? Phụ thuộc vào nhiều yếu tố!
18.09.2023

Ví dụ về chi phí nhập khẩu điện/hydro từ khu vực Trung Đông - Bắc Phi (MENA) đến Đức, 2030.

Kịch bản 1: Mục đích sử dụng cuối là điện năng Kịch bản 1: Mục đích sử dụng cuối là hydro
Đào tạo về PtX tái tạo

P. Án P. Án

P. Án Đường ống H2 P. Án Đường ống H2

Giá điện
tái tạo Giá điện
(Cent/kWh) Cân tái tạo
rẻ hơn rẻ hơn
bằng (Cent/kWh)

Cân bằng
H2 cho giá trị
cao hơn trên mỗi Bắc Bắc
đơn vị kWh – có Phi Phi
khả năng bù trừ
cho các mức chi
phí cao hơn
rẻ hơn

Cự ly Cự ly
(km) (km)

Nguồn: Guidehouse, Electrons or molecules: Comparing electricity and hydrogen imports from the MENA region
108 to Europe (Điện tử hay phân tử: So sánh nhập khẩu điện và hydro từ khu vực MENA tới châu Âu), 2020, tr.7.
153 4.1. Vận chuyển
Bài toán kinh tế của hydro giao phẩm vào năm 2030 và 2050
18.09.2023

Chi phí chuyển giao H2 năm 2030 Chi phí chuyển giao H2 năm 2050
• Phương án cải tạo đường ống
Đào tạo về PtX tái tạo

(nếu có sẵn) là rẻ nhất


Sử dụng
LCOH cao cuối Hydro
(Đức) + • Phương án vận chuyển bằng
bể lưu trữ
tàu phù hợp hơn với sản phẩm
Xây mới
Châu Âu
6 GW từ hydro hoặc khi phương án
16 GW
Sử dụng đường ống không khả thi
Trung cuối
Cải tạo Quốc Amoniac
LCOH thấp
(Iberia) và
nâng cấp
8 GW
8 GW
• Ở châu Âu, về lâu dài, vận
lưu trữ trong
hang đá chuyển đường dài có thể tốn
Sản xuất tại Đường ống Cáp UHVDC Vận chuyển Sản xuất tại Đường ống Cáp UHVDC Vận chuyển kém hơn so với sản xuất trong
địa phương từ vùng có từ vùng có bằng tàu biển địa phương từ vùng có từ vùng có bằng tàu biển
LCOH cao LCOH thấp từ vùng có LCOH cao LCOH thấp từ vùng có nước, nhưng châu Âu rất có thể
(3.000 km) (3.000 km) LCOH thấp (3.000 km) (3.000 km) LCOH thấp
(7.000 km, (7.000 km, sẽ cần nhập khẩu thêm song
9.000 tấn 9.000 tấn
H2eq) H2eq) song với việc tự sản xuất!
Ghi chú: Sản xuất hydro xanh đã bao gồm chi phí lưu trữ sản lượng tương đương 50% nhu cầu hàng
năm. Đây là đường ống dẫn khí với chi phí cải tạo thấp nhất theo báo cáo của nhóm Sáng kiến Mạng
lưới Hydro Trục chính Châu Âu (EHB).
Nguồn: Agora Energiewende/Agora Industry, 12 Thông tin chuyên sâu về Hydro, 2021, tr. 33/h.20.
110
154 4.1. Vận chuyển
Từ tầm nhìn của châu Âu cho năm 2030
18.09.2023

Các đường ống hydro sẽ giúp


duy trì hoạt động kinh doanh của
ngành công nghiệp châu Âu và
Đào tạo về PtX tái tạo

đảm bảo thị trường năng lượng


vững chắc.

EU nên thúc đẩy các thị trường


PtX quốc tế để có nguồn cung
ổn định các loại
hóa chất cũng như nhiên liệu
hàng hải và hàng không.

Nhập khẩu nhiên liệu tổng hợp


hoặc metanol sản xuất theo
Amoniac Metanol Dầu tổng hợp (FT)
cách bền vững từ những nơi có
nguồn năng lượng tái tạo giá rẻ
Argentina Nam Phi Ai Cập Ma Rốc
sẽ tiết kiệm chi phí hơn so với
sản xuất ở Đức.
Úc Tây Ban Nha Đan Mạch Đức

Nguồn: Agora Energiewende, Agora Industry, 12 Nhận định về Hydro, 2021, tr. 41/h.25.
111
155 Các dự án vận chuyển H2 bằng tàu biển đã công bố
18.09.2023

Theo phân khúc Theo vùng


Đào tạo về PtX tái tạo

Số dự
Number of án (hàng (annual)
projects năm) Tích lũy
Cumulative Số dự
Number of án (hàng (annual)
projects năm) Tích lũy
Cumulative
12 Compressed H (2) 40 12 40
Hydro nén (2) 2 AMER
Châu Mỹ(6) (6)
Liquid organic hydrogen carrier 36
Chất mang hydro hữu cơ lỏng (4) (4) 9
EMEA (10)Trung Đông và Châu Phi (10)
Châu Âu, 9
Liquefied H (5)
9 H2 lỏng hóa 2(5) 30 9 APAC
Châu Á(20)
– Thái Bình Dương (20) 30
Ammonia (25)
Amoniac (25) 1
3
2
6 5 20 6 5 20
4 4
1
3 3 3 3 3 3
1 1
3 2 2 2 6 10 3 2 2 2 6 10
1 5 1 1 1 3 1
1 1 1 2 1
1 1 3 1 1 3
2 2 2 2 2 2 2
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0 0 0 0
2021 '23 '25 '27 '29 N/A 2021 '23 '25 '27 '29 N/A

Nguồn: BloombergNEF
156

“Phương án nào
18.09.2023

tốt nhất để
lưu trữ H2 với
Đào tạo về PtX tái tạo

số lượng lớn?”

“Thách thức
Cùng điểm lại lớn nhất khi
lưu trữ H2
kiến thức là gì?”

112
157 4.2. Lưu trữ
Các phương án lưu trữ hydro
18.09.2023

10
8
6
Lưu trữ H2 4
2 Mật độ năng lượng (MJ/l)
Đào tạo về PtX tái tạo

0
CGH2, LH2 CcH2
Vật liệu 700 bar
Vật lý

Hấp phụ
Lưu trữ kết hợp
Ví dụ: Zelithen,
ống nano cacbon 1. Nạp: Hydro hóa
2. Xả: Khử nước
Lưu trữ áp suất Lưu trữ
cao (CGH2) dạng lỏng (LH2)
lên đến 700 bar ở -253°C
Các chất mang hydro
hữu cơ lỏng
Ghi chú: Sơ đồ minh họa một hang động hiện có ở
Nén lạnh (CcH2) với 1. Hấp phụ trên bề mặt kim loại miền bắc nước Đức. Một số hang được tập hợp tại
áp suất 300 bar, 2. Liên kết với mạng tinh thể kim loại một đầu hang, từ đó lượng khí dự trữ trong các hang
nhiệt độ -235°C giải phóng khi gia nhiệt được phân phối vào mạng lưới dẫn khí, được làm
sạch và làm khô trước nếu cần thiết.

Nguồn: GS. TS. KS. B. Epple Innovative Energieumwandlungsprozesse – Energy Systems and Technology TU
113 Darmstadt, Stoffliche Nutzung von Synthesegas.
Nguồn: DLR, Wasserstoff al ein Fundament der Energiewende Teil 1: Technologien und Perspektiven für eine
nachhaltige und ökonomische Wasserstoffversorgung, 09/2020, tr.27/h.22.
158
4.2. Lưu trữ
Các phương án lưu trữ hydro
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

Composite sợi cacbon

Lớp bảo vệ hình vòm

Van an toàn
nhiệt áp
(TPRD)

Van
Cảm biến nhiệt độ
Ống lót

Nguồn: Office of Energy Efficiency and Renewable Energy Nguồn: Office of Energy Efficiency and Renewable Energy
(Cục Hiệu quả Năng lượng và Năng lượng Tái tạo, Hoa Kỳ),
Nguồn: Cục Khoa học địa chất Úc, 2022
(Cục Hiệu quả Năng lượng và Năng lượng Tái tạo), 2022
2022
161 4.2. Lưu trữ
Chi phí lưu trữ năng lượng quy dẫn
18.09.2023

Lưu trữ dưới lòng đất là


Đào tạo về PtX tái tạo

Năm
hình thức rẻ nhất để lưu trữ Tháng
Ít chu kỳ
hydro với quy mô lớn Tuần
Ngày

TUY NHIÊN: Các phương án


lưu trữ quy mô lớn với chi phí
thấp như hang muối lại bị̣ giới
hạn về mặt địa lý
Nhiều
chu kỳ
Chi phí sử dụng các công
nghệ lưu trữ dạng lỏng Mỏ dầu khí Hang muối Hang đá Amoniac LOHC H2 lỏng H2 khí
thay thế thường cao hơn cả cạn kiệt

chi phí sản xuất H2 Chi phí


hiện tại
Chi phí
tương lai

Nguồn: Agora Energiewende, Agora Industry, 12 Nhận định về Hydro, 2021, tr.18/h.9.
114
162 4.2. Lưu trữ
So sánh các phương án lưu trữ hydro
18.09.2023

Dạng khí Dạng lỏng Dạng rắn


Đào tạo về PtX tái tạo

Hang Mỏ dầu khí Hang Bể chứa Hydro Amoniac LOHC Hydride


muối cạn kiệt đá áp suất cao lỏng kim loại

Đặc tính sử Thể tích nhỏ-


Thể tích lớn, Thể tích trung Thể tích lớn, Thể tích lớn, Khối lượng
dụng chính Thể tích lớn, Thể tích nhỏ, trung bình,
nhiều tháng- bình, nhiều nhiều tháng- nhiều tháng- nhỏ, nhiều
(thể tích và theo mùa hàng ngày nhiều ngày-
tuần tháng-tuần tuần tuần ngày-tuần
chu kỳ) tuần

LCOS đối chuẩn Chưa được


(USD/kg)1 đánh giá

LCOS khả thi Chưa được


trong tương lai1 đánh giá

Độ sẵn có Không Không Không Không Không


Hạn chế Hạn chế Hạn chế
về mặt địa lý hạn chế hạn chế hạn chế hạn chế hạn chế

Chi phí H2 xanh tại nơi nhận có thể đạt khoảng


Chi phí có thể thấp hơn 20-25% ở các quốc gia có nguồn 2 USD/kg (15 USD/MMBtu*) vào năm 2030 và
NLTT và địa điểm lưu trữ hydro tốt nhất, bao gồm Hoa Kỳ, 1 USD/kg (7,4 USD/MMBtu*) vào năm 2050 ở
Brazil, Úc, khu vực Scandinavia và Trung Đông Trung Quốc, Ấn Độ và Tây Âu.
*1 MWh H2 = 3,4 MMBtu H2
Nguồn: BloombergNEF, Hydrogen Economy Outlook (Triển vọng kinh tế hydro), 2020, tr3/bảng 1.
163 Các dự án lưu trữ H2 ngầm đã công bố
18.09.2023

Theo phân khúc Theo vùng


Đào tạo về PtX tái tạo

Số dựofán
Number (hàng năm)
projects (annual) Tích lũy
Cumulative Số dựofán
Number (hàng năm)
projects (annual) Tích lũy
Cumulative
10 Hang đá (1) 40 10 Châu Á – Thái Bình Dương (0) 40
Tầngcavern
Rock ngậm nước
(1) (2) APAC (0)
Châu Mỹ (5)
8 8
Mỏ dầu(2)
Aquifer khí cạn kiệt (10) AMER (5)
8 32 8 Châu Âu, Trung Đông và 7 32
Hang muối
Depleted gas field (10) 7
(24) 1 EMEA (32)
Châu Phi (32)
Salt cavern (24) 1
6 24 6 24
1 3

4 3 3 16 4 3 3 8 16
7
1 2 2 5 2 2
2 1 1 1 4 8 2 1 1 1 8
1 1 3 3 1 3
2 0 0 2 0 0
1 1 1 1 1 1 1 1 1
0 0 0 0
2021 '23 '25 '27 '29 N/A 2021 '23 '25 '27 '29 N/A

Nguồn: BloombergNEF, 2022.


165 MÔ-ĐUN 4: Các thông điệp chính
18.09.2023

Các phương án vận chuyển


• Tổng quan về ba chuỗi cung ứng H2 chính
• Do chi phí vận chuyển H2 phụ thuộc vào cự ly và khối lượng, đường ống dẫn H2 và H2 nén sẽ rẻ hơn so với LOHC khi
Đào tạo về PtX tái tạo

vận chuyển với khối lượng nhỏ và quãng đường ngắn hơn. Lựa chọn phương án vận chuyển tốt nhất giữa điện, H2
hay các sản phẩm có mức độ tổng hợp cao hơn phụ thuộc chủ yếu vào mục đích sử dụng cuối, cũng như giá
điện tái tạo và khoảng cách

Các phương án lưu trữ


• Lưu trữ H2 với số lượng lớn sẽ là một trong những những thách thức đáng kể cho nền kinh tế H2 trong tương lai,
đặc biệt đối với các quốc gia và khu vực bắt buộc phải lưu trữ H2, ví dụ cho mục đích sưởi ấm vào mùa đông.
Đồng thời, hoạt động lưu trữ và phân phối H2 rất phức tạp (đắt tiền, tốn nhiều năng lượng), là một trong những nhược
điểm lớn nhất của công nghệ lưu trữ năng lượng trực tiếp.
• Chi phí lưu trữ phụ thuộc vào loại hình lưu trữ và số chu kỳ sử dụng, dự kiến chi phí này sẽ còn giảm sâu hơn nữa.

236
Đào tạo về PtX tái tạo 18.09.2023

117
166
167
18.09.202
3

“Phương án
Đào tạo về PtX tái tạo

vận chuyển và
lưu trữ hydro nào
tốt nhất cho
nước bạn?”
Thảo luận mở

116
168
18.09.2023

Mô-đun 5

Thị trường cho


Lộ trình của PtX
Đào tạo về PtX tái tạo

• Hiện trạng nguồn và tình hình sử dụng hydro


Nhu cầu thị trường cho PtX tái
• Tầm quan trọng của việc ưu tiên điện khí hóa

PtX tái tạo trước


tạo
Đường cong chi phí giảm phát thải cận biên

Nội dung
Phân loại nhu cầu chuyển dịch năng lượng
• Phân loại: Các lựa chọn không hối tiếc

Trường hợp các ngành điển hình


• Công nghiệp thép
• PtL cho ngành hàng không

118
169 Hydrogen - Hiện trạng nguồn và mục đích sử dụng
18.09.2023

Sản xuất
chuyên dụng
Đào tạo về PtX tái tạo

69mt H2 trong đó:


. <0,4 mt H2 được sản xuất Lọc dầu
Khí tự
nhiên bằng công nghệ CCUS
. và <0,1mt H2 được sản xuất
bằng NLTT Nhu cầu H2
Amoniac tinh khiết
Than Tổn thất GTVT
<0,01mt H2
Dầu Khác
4mt H2
Điện/khác Metanol
12mt H2
DRI Nhu cầu hỗn hợp
4mt H2
H2 và khí đốt
sản xuất bằng Khác
vd: sưởi
NLTT 26mt H2

Phụ phẩm Ghi chú: *Triệu TOE: Triệu tấn dầu tương đương
của hydro
Nguồn: Financial Times, The race to scale up green hydrogen, 2021 (Thời báo Tài chính,
119 Cuộc đua mở rộng quy mô hydro xanh, 2021).
170 Dòng cung cấp hydro tại khu vực EU27 năm 2030 dựa trên mục tiêu
sản xuất 10 triệu tấn/năm
18.09.2023

Gói “Fit for 55”


Công nghiệp
Đào tạo về PtX tái tạo

(mục tiêu 50%)


Nhiên liệu xanh 3,8 triệu mt
Mục tiêu 3,9 triệu mt (126 TWh)
chiến lược hydro (130 TWh)
H2 xanh nội địa
10,0 triệu mt
Điện NLTT (333 TWh) Tổn thất chuyển GTVT
14,3 triệu mt đổi nhiên liệu (mục tiêu 2,6%)
(477 TWh) 3,9 triệu mt 2,9 triệu mt
(130 TWh) (97 TWh)

Tổn thất chuyển


đổi điện phân
4,3 triệu mt
(144 TWh)

Lượng H2 có thể
phải nhập khẩu Tổn thất chuyển đổi
1,0 triệu mt 0,5 triệu mt
(33 TWh) (17 TWh)

Nguồn: S&P Global, Tính năng: Hydrogen targets in EU 2030 climate package will need huge renewable power
119.1 (Các mục tiêu hydro trong gói khí hậu 2030 của EU sẽ cần lượng điện năng tái tạo khổng lồ), 08/2021.
171 Mọi người đều đồng ý rằng hydro là chìa khóa để giảm phát thải cacbon cho
công nghiệp
18.09.2023

Nhu cầu năm 2050 Tỷ trọng năng Mức thay đổi (Mt H2)
(Mt H2) lượng cuối cùng
Đào tạo về PtX tái tạo

Công
nghiệp

GTVT

Điện

Nhiệt sưởi
cho công trình

Hội đồng BNEF IEA IRENA


ETC
Hydro Green Net 1.5
Climate zero

Công GTVT Điện


nghiệp
Nhiệt sưởi cho Năng lượng cuối cùng
công trình Ghi chú: Năng lượng cuối cùng
không bao gồm nguyên liệu thô
và các mục đích phi năng lượng
khác.
Nguồn: Agora Energiewende, Agora Industry, 12 Insights on Hydrogen (12 nhận định về Hydro), 2021, tr. 14/h.25.
120
172 Ước tính nhu cầu H2 toàn cầu cho năm 2050 để đạt 500 triệu tấn H2/năm
18.09.2023

Sản lượng hydro (Triệu tấn)


Đào tạo về PtX tái tạo

Hydro xám

Hydro xanh dương

Hydro xanh lá

Hydro từ điện phân

Phần trăm nhu cầu sử dụng


năng lượng cuối cùng
không của IEA
của IRENA

phía cung của


ETC
phát thải cacbon
Sản lượng
hydro hiện tại

Kịch bản 1,5 oC

thải ròng bằng

Kịch bản chỉ giảm


Kịch bản phát

Kịch bản Xanh


của BNEF

Hội đồng
Hydro

Nguồn: IRENA, Geopolitics of the Energy Transformation The Hydrogen Factor


121 (Địa chính trị trong chuyển đổi năng lượng: Yếu tố hydro), tr.20/h.1.1., 2022
173

“Ở nước bạn,
18.09.2023

những ngành nào có


tiềm năng lớn nhất
Đào tạo về PtX tái tạo

về PtX tái tạo


trong dài hạn?”

“Bạn sẽ sử dụng các

Cùng điểm lại sản phẩm PtX tái tạo


ĐẦU TIÊN
trong ngành nào
kiến thức ở nước bạn?"

122
174 Các ngành công nghiệp vẫn sử dụng nguồn hóa thạch - Cần bắt đầu từ đâu?
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

99,9% 83% 87% 99,9%

Hóa thạch Phi hóa thạch

Nguồn: Minh họa của tác giả dựa trên: IEA, Iron & Steel (Sắt & Thép), 2020; IEA, International Shipping
123 (Vận tải quốc tế), 2020; dena, Feedstocks for the chemical industry (Nguyên liệu cho ngành hóa chất), 2019.
175 Các ngành công nghiệp vẫn sử dụng nhiên liệu hóa thạch
18.09.2023

Ngành hàng không


Nguyên liệu hóa học
Hiện tại: 3% mức phải thải CO2 toàn cầu
Hiện nay: amoniac chủ yếu được tạo ra từ metan, nước và
Hiệu suất sử dụng năng lượng đang được cải thiện, nhưng tổng quy không khí, sử dụng quá trình reforming metan bằng hơi nước
Đào tạo về PtX tái tạo

mô đội bay và lượng chuyến bay đang tăng lên → ngành hàng không (SMR) và quá trình Haber-Bosch → Quá trình SMR sản xuất
có thể sẽ tạo ra 24% lượng phát thải CO2 toàn cầu vào năm 2050. ~90% CO2 (chiếm khoảng 1,8% lượng khí thải CO2 toàn cầu).
Những thách thức chính: phải thiết kế lại máy bay và động cơ, bố trí
thêm hệ thống lưu trữ hydro, yêu cầu về sản xuất nhiên liệu một cách
bền vững, xây dựng hạ tầng mới so với cải tạo hạ tầng cũ, và chi phí.
Ngành vận tải
Ở thời điểm hiện tại, ngành vận tải quốc tế hầu như không
Ngành thép
sử dụng nhiên liệu cacbon thấp (do thiếu các quy định chính
Được thúc đẩy bởi tốc độ tăng trưởng dân số và GDP, nhu cầu sách).
thép toàn cầu có khả năng tăng (sự mở rộng của nền kinh tế Ấn Độ,
Vào tháng 4/2018, IMO (Tổ chức Hàng hải Quốc tế) thông qua
các nước ASEAN và châu Phi).
một chiến lược về giảm phát thải KNK → những quy định này có
Giảm phát thải CO2 ngắn hạn: có thể ứng dụng giải pháp cải thiện hiệu thể giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí, các tác động tiêu cực đến
quả năng lượng & thu gom phế liệu. sức khỏe đối với những người sống tại hoặc gần các cảng lớn và
Giảm phát thải CO2 dài hạn: cần phải áp dụng các công nghệ mới để những tác động môi trường đối với đại dương – NHƯNG: có
khử trực tiếp sắt (DRI) & khử nóng chảy nhằm tạo điều kiện thuận lợi nguy cơ là dòng vốn đấu tư sẽ chỉ tập trung vào công nghệ
cho việc tích hợp sử dụng nguồn điện cacbon thấp (trực tiếp hoặc nhiên liệu hóa thạch và trì hoãn việc chuyển đổi sang nhiên
thông qua điện phân hydro) và CCUS; các chiến lược sử dụng hiệu liệu trung hòa cacbon!
quả vật liệu.

Nguồn: IEA, Iron & Steel (Sắt & Thép), 2020; IEA, International Shipping (Vận tải quốc tế), 2020; dena, Feedstocks for the chemical industry
(Nguyên liệu cho ngành hóa chất), 2019.
176
GIẢM PHÁT THẢI CACBON NGÀNH THÉP ỨNG DỤNG HYDRO
BẰNG HYDRO
18.09.2023

Ngành thép và sắt chịu trách nhiệm đối với tối đa 10% lượng KNK toàn cầu.
Khi chuyển đổi nguyên liệu từ Cacbon sang Hydro, phần thải ra sẽ là hơi nước
thay vì CO2. Nhiệm vụ này khả thi về mặt công nghệ, nhưng khó đạt được về
quy mô.

PHÁT THẢI CO2


TỪ NGÀNH THÉP
Đào tạo về PtX tái tạo

Tổng phát thải CO2


trong công nghiệp
Giấy & Nhôm
bột giấy 2%
2% ĐỐT H2 KHỬ NÓNG CHẢY VỚI
KHỬ TRỰC TIẾP PHUN H2
thay thế khí đốt tự nhiên thay thế than thay thế khí tự nhiên PLASMA DỰA TRÊN HYDRO
thay thế than

Ngành khác
Sắt và thép
29%

Phát thải CO2


Xi măng
29% 3,7 GT H2 TRONG
Sản lượng thép SẢN XUẤT THÉP
hàng năm toàn cầu
Hóa chất 1.869 MT
& hóa dầu

70%
tổng sản lượng thép phù hợp Sắt Hydro
cho dây chuyền sản xuất
sử dụng H2
Cần khoảng
TRUYỀN THỐNG DỰA TRÊN HYDRO
1.308 Mt
công suất sản xuất 1t 55 kg
cần chuyển đổi thép H2

than QUÁ TRÌNH NÀY ĐÒI HỎI NHỮNG GÌ?


quặng
cốc thép

quặng
thép

Bể phản ứng 72 Mt 500 GW 4.000 TWh


Sắt Sắt công suất
130 số tấn H2 mỗi năm
máy điện phân
điện xanh mỗi năm
lò cao
Hydro Ví dụ: khử quặng mịn
dựa trên hydro
của Primetals Technologies
177 1. Bước 1: Xây dựng một đường cong chi phí để giảm mức phát thải cận biên
cho một quốc gia cụ thể để xác định các ưu tiên
18.09.2023

Đường cong chi phí để giảm mức phát thải CO2 cận biên trên toàn cầu giả sử 1 USD/kg H2 vào năm 2050
Giá CO2 (USD/tấn CO2) Sưởi hộ gia đình và
Đào tạo về PtX tái tạo

làm nóng nước

Chi phí giảm phát thải đối với Vận tải


hydro tái tạo chuyển giao ở mức biển
Metanol
1 USD/kg cho người dùng quy mô Thủy Nhiệt điện khí
lớn, 4 USD/kg cho phương tiện tinh
giao thông đường bộ Nhôm
Amoniac

Thép Xi măng
Giảm không Lọc
cần chi phí dầu

Xe ô-tô Xe buýt Xe tải

Với đường cong đặc tính dành riêng cho nước bạn, có thể nhận thấy Gt CO2/năm
mức tiết kiệm CO2 tiềm năng và mức giá CO2 cần áp dụng đối với
các lĩnh vực của nước bạn.

124 Nguồn: BloombergNEF, Hydrogen Economy Outlook (Triển vọng kinh tế hydro), 2020, tr.6/h. 1.
178 Giá cacbon trên thế giới
18.09.2023

USD/tCO
$/t-CO 2 (2022,
2 (2020 thực tế)
real)
250
Metanol
Đào tạo về PtX tái tạo

Methanol
Xi măng
Cement,
Nhôm, Thủy Glass
Aluminum, tinh
200 Amoniac
Ammonia

150
Lọc dầu
Oil refining
Thép
Steel (dựa trên khí tự nhiên)
(gas-based)
100
Thép (dựa trên than)
Steel (coal-based)
European
EU
Union
United
VQ Canada
50 Kingdom
Anh Trung
California China
Quốc
U.S. (RGGI)
0
2012 14 16 18 20 22 24 26 28 30
Quá khứ
Historic Dự báo
Forecast

Nguồn: BloombergNEF
179 2. Bước 2: Tham khảo thang hydro sạch
Việc phân bổ sản phẩm H2 rất quan trọng!
18.09.2023

Không thể tránh khỏi


Đào tạo về PtX tái tạo

Phân bón Hydro hóa Metan Hydrocracking Khử lưu huỳnh

Vận tải biển Vận tải địa hình khó Thép Nguyên liệu hóa chất Lưu trữ dài hạn

Hàng không cự ly lớn* Tàu ven biển và sông Xe lửa vùng xa Xe cổ điển Xử lý CO2 cục bộ

Hàng không cự ly trung bình* Xe tải và xe khách đường dài Gia nhiệt công nghiệp đến nhiệt độ cao

Hàng không chặng ngắn Phà địa phương Thương mại sưởi ấm Lưới điện biệt lập Nhập khẩu điện sạch UPS

Tàu hỏa
Máy bay hạng nhẹ Xe tải khu vực Gia nhiệt công nghiệp đến nhiệt độ trung bình/thấp Nhiệt sưởi gia đình
nông thôn

Nhiên liệu xanh


Tàu điện ngầm và xe buýt Xe H2FC Giao hàng đô thị Xe 2 và 3 bánh Cân bằng lưới điện
khối lượng lớn

Không có tính cạnh tranh


* Nhờ amoniac hoặc nhiên liệu xanh thay vì H2 dạng khí hoặc lỏng Nguồn: Liebreich Associates (bản quyền ý tưởng: Adrian Hiel/Energy Cities

Nguồn: Recharge, Liebreich: 'Ngành dầu mỏ đang vận động hành lang cho ô tô chạy bằng
125 hydro một cách kém hiệu quả vì muốn trì hoãn quá trình điện khí hóa', 06/2021.
180 3. Bước 3: Bắt đầu với các lựa chọn không hối tiếc!
→ Có thể khác nhau ở mỗi quốc gia!
18.09.2023

Công GTVT Điện Tòa nhà


Nhu cầu về phân tử
nghiệp
Đào tạo về PtX tái tạo

(H2, amoniac) xanh

Không hối tiếc - Chất phản ứng (thép - Hàng không cự ly lớn - Lưu trữ NLTT dự phòng - Mạng lưới sưởi ấm
DRI) - Vận tải hàng hải tùy thuộc vào tỷ trọng gió, (đáp ứng nhu cầu nhiệt
- Nguyên liệu mặt trời và cơ cấu nhu còn lại)
(amoniac, hóa chất) cầu theo mùa

- Xe tải và xe buýt ** - Quy mô tuyệt đối của


Gây tranh cãi - Nhiệt công nghiệp
- Hàng không và vận nhu cầu với các lựa
nhiệt độ cao chọn về tính linh hoạt
chuyển cự ly ngắn
- Tàu hỏa*** và lưu trữ khác

Không phù hợp - Công nghiệp nhiệt - Xe ô tô - Hệ thống sưởi cấp độ


cao - Xe vận tải nhẹ tòa nhà

* Sau khi đã sử dụng tối đa NLTT, môi trường và nhiệt thải. Đặc biệt phù hợp với các hệ thống sưởi ấm khu vực có nhiệt độ dòng nhiệt cao. Cần
lưu ý rằng theo Định dạng báo cáo chung của UNFCCC, sưởi ấm quy mô lớn được phân loại là một phần của ngành điện.
** Rất nhiều sản phẩm hiện đang sử dụng năng lượng điện sẽ thuận lợi hơn so với sử dụng năng lượng hydro như cho xe hạng nặng và xe buýt.
Hiện tại, một số lĩnh vực công nghiệp nặng sử dụng nguồn năng lượng hydro chỉ tại các địa điểm có sự tích hợp sẵn (cảng, cụm công nghiệp)
*** Phụ thuộc vào khoảng cách, tần số và lựa chọn cung cấp năng lượng

Nguồn: Agora Energiewende, Agora Industry, 12 Insights on Hydrogen (12 nhận định về Hydro), 2021, tr. 12/h.4.
126
181 Các dự án hydro công nghiệp đã công bố
18.09.2023

Theo
By
Theosegment
phân
lĩnh vực khúc Theo
By
Theoregion
vùng
khu vực
Đào tạo về PtX tái tạo

Số lượngofdự
Number án (hàng
projects năm)
(annual) Lũy kế
Cumulative Số lượngofdự
Number án (hàng(annual)
projects năm) Lũy kế
Cumulative
50 Other (22) 125 50 AMER (11) 125
Khác (22) AMER (11)
Methanol (16)
Metanol (16) 40 APAC (18)
APAC (18) 40
40 Sắt (24)
Steel (24) 100 EMEA (85)
40 EMEA (85) 100
Lọcrefining
dầu (24) (24) 6
Oil 11
Amoniac (28)
Ammonia (28)
30 75 30 75
21 5 21
20 17 3 9 50 20 17 50
4
4 2 2 34
10 2 10
3 9 4 4 9
10 8 25 10 25
5 4 2 5 5 2 15 5
6 7 2 11 2 2
7 2 1 0 0 7 7 1 0 0
4 3 4 4 6 4
0 0 0 0
2021 '23 '25 '27 '29 N/A 2021 '23 '25 '27 '29 N/A

Nguồn: BloombergNEF
182
4. Bước 4: Áp dụng tiêu chí phân bổ đối với H2 xanh và PtX
Sử dụng điện trực tiếp là ưu tiên trên hết
18.09.2023

Cách tiếp cận bổ trợ đối


Sử dụng điện Cách tiếp cận bổ trợ
H2 với sản phẩm PtG và PtL PtX
trực tiếp đối với hydro
dựa trên CO2
Tàu hỏa
Đào tạo về PtX tái tạo

không có đường dây trên cao


Giao
thông Xe tải đường dài và xe buýt
vận tải không có đường dây trên cao
Vận tải đường thủy nội địa

Máy bơm nhiệt trong các tòa nhà và Pin nhiên liệu CHP* trong các tòa nhà hiện có, Các tòa nhà hiện có với các hạn chế về cách nhiệt
khu công nghiệp đã cách nhiệt tốt với những hạn chế về cách nhiệt và hệ thống sưởi kết hợp với lò hơi dự phòng
Sưởi ấm
Hệ thống sưởi nhiệt độ cao sử dụng Gia nhiệt quá trình cần nhiệt ở nhiệt độ cao Gia nhiệt quá trình cần nhiệt ở nhiệt độ cao
điện trở, plasma, v.v. cho các ứng dụng khó điện khí hóa cho các ứng dụng khó điện khí hóa

Ngành Nguồn cacbon cho hóa chất hữu cơ


Sản xuất amoniac; khử trực tiếp
công cơ bản
quặng sắt trong sản xuất thép
nghiệp

Lưu trữ dài hạn và tái chuyển đổi trong Lưu trữ dài hạn và tái chuyển đổi trong
Lưu trữ ngắn hạn các nhà máy điện khí và động cơ đốt hydro các nhà máy nhiệt điện khí
Ngành
điện

*CHP: đồng phát nhiệt và điện. Cần lưu ý, các nhà máy CHP sử dụng H2 nói chung cũng
PtX hiệu quả nhất trong các lĩnh vực
có thể đóng góp phần sưởi ấm khu vực để đáp ứng nhu cầu nhiệt tồn dư [– sau khi đã sử mà sử dụng điện trực tiếp có thể
dụng tối đa NLTT, nhiệt môi trường xung quanh và nhiệt thải. Đặc biệt phù hợp với các hệ
127 thống sưởi ấm khu vực quy mô lớn với nhiệt độ dòng chất mang nhiệt cao hiện nay.] không kinh tế hoặc không khả thi.
Nguồn: Minh họa riêng phỏng theo: Agora Verkehrswende, Agora Energiewende and Frontier Economics (2018): The Future costs of electricty based synthetic fuels
(Chi phí tương lai của nhiên liệu tổng hợp dựa trên điện)
183 5. Bước 5: Hãy xem xét và đánh giá các lựa chọn
thị trường H2 trong bối cảnh nước bạn!
18.09.2023

Một số lựa chọn gây ra khá nhiều tranh cãi


Khả năng chấp nhận của thị trường chung Kích thước hình tròn thể hiện tiềm năng triển khai H2
Năm mà thị phần bán hàng >1% vào năm 2050 (TWh)
Đào tạo về PtX tái tạo

Thị trường tiềm năng lớn


Lọc dầu
Xe ô tô cỡ trung Sưởi cho
Xe buýt Taxi
tòa nhà
nội thành Tích hợp
xe nâng hàng NLTT
Xe buýt/tải Xe ô tô cỡ Xe/ tàu
cỡ nhỏ lớn Tàu chở xe khách điện
khách Thép
(DRI)
X. tải
Các bước tiến khả thi
Xe ô tô ngắn và trung hạn
cỡ nhỏ
Gia nhiệt với
Phát điện nhiệt độ cao
Nhiên liệu tổng
hợp cho tàu
vận chuyển
Nhiệt sưởi quy
Nhiên liệu tổng hợp cho hàng không hàng hóa
mô trung/nhỏ

Các lựa chọn


Các bước tiến khả thi dài hạn
Ưu điểm của hydro so với các cấp độ khử cacbon khác nhau
128

Nguồn: Fuel Cells and Hydrogen, Hydrogen Roadmap Europe (Pin nhiên liệu và Hydro, Lộ trình Hydro tại Châu Âu) 2019, tr.62/h.28.
184 6. Bước 6: Xem xét mức độ sẵn sàng về mặt công nghệ của các công nghệ
chính trong sản xuất, lưu trữ và phân phối PtX
18.09.2023

Công nghiệp Giao thông vận tải Tòa nhà Phát điện
Đào tạo về PtX tái tạo

lò hơi
Điện phân NH3 Đồng phát nhỏ H2 Đồng phát nhỏ
PEM FC SOFC
Bơm nhiệt khí đốt Tuabin phát điện khí đốt
Bơm nhiệt CH4
tự nhiên sử dụng tự nhiên dùng H2 hỗn hợp
tổng hợp
nhiều H2

DRI bằng H2 Điện phân NH3 (NLTT) Gia nhiệt tới Phương tiện Pin nhiên liệu
hỗn hợp nhiệt độ cao đường sắt nhiệt độ cao

Lò cao dùng Tuabin phát điện khí đốt


Điện phân MEOH (NLTT) Bơm nhiệt kim
H2 hỗn hợp dùng H2 nguyên chất
loại hydrua H2

Khí thải của lò luyện dùng hệ thống tua-bin pin


máy bay
H2 và CCUS nhiên liệu lai
nhỏ

Nhà máy nhiệt điện than


DRI dùng H2 hoàn toàn dung NH3 hỗn hợp

Khử nóng chảy bằng Tuabin NH3


plasma dựa trên H2 Lò trộn
máy bay cỡ trung

Sắt & Thép Hóa chất Khác LD road HD road Vận tải biển Khác Tòa nhà Phát điện

Thử nghiệm nhỏ Thử nghiệm lớn Vận hành thử Cập nhật thị trường Thương mại chính thức

Nguồn: IEA, Global Hydrogen Review 2021 (Đánh giá hydro toàn cầu năm 2021), 2021, tr.171.
129
185 Thép trung hòa cacbon, 2050
18.09.2023

Đường cung tiềm năng của thép Chi phí của các phương pháp sản xuất thép
trung hòa cacbon trung hòa cacbon
Đào tạo về PtX tái tạo

Levelized cost
Chi phí quy dẫn củaofthép
steel ($/t crude
(USD/tấn steel)
thép nguyên khối) Levelized
Chi cost
phí quy dẫn ofthép
của steel ($/tsteel)
(USD/tấn thép)
Bổ sung
Retrofit
800 …
800
Natural Coal and
Thu giữ Direct
Khí tự nhiên Điện khí hóa
620 700 gas and carbon
cacbon trực tiếp
586 610 + bù trừ electrification
Thép tái chế
offsets Recycled và than
steel capture
600 525 646 600
500 Hydrogen
Hydro
538
400 477 432 466 400
Đức
Germany 300
200 Hoa
U.S.Kỳ 200
Trung
ChinaQuốc 100
0 0
Natural gas Thép
Khí tự nhiên Recycled
tái chế
Hydrogen
Hydro CCS
CCS Electrolysis
Điện phân 0 1,000,000 2,000,000
++offsets
bù trừ steel Potential
Sản net-zero
lượng thép steel
trung hòa production
cacbon (ktpa)
tiềm năng (ktpa)

Ghi chú: Phân tích này giả định một kịch bản có chi phí thấp nhất Ghi chú: CCS = thu hồi và lưu trữ cacbon
để đáp ứng mục tiêu sản xuất thép gần như trung hòa cacbon.
Nguồn: BloombergNEF, 2022. Nguồn: BloombergNEF
186 7. Bước 7: Phân tích thị trường ở nước bạn!
Ví dụ từ đường cong chi phí phát thải cận biên: Thép xanh tại Đức
18.09.2023

Mức giảm phát thải CO2 tối đa ở Đức


Đào tạo về PtX tái tạo

triệu tấn CO2/năm triệu tấn CO2/năm • Chi phí sản xuất thép thô:
659 USD/tấn (20/12/2019)
Năm 2030: Khử trực tiếp bằng khí tự nhiên trộn 7,5% hydro xanh = 557,15 euro/tấn
• Chi phí bổ sung với ô tô
sản xuất từ thép cacbon
thấp
~500 euro/xe
Chi phí tránh phát thải CO2 ở Đức • Một chiếc xe có giá 50.000
euro có phải là quá đắt?

euro/tấn CO2 euro/tấn CO2

Năm 2030: 60 euro/tấn CO2 cho khử trực tiếp sử dụng 100% khí tự nhiên
99 euro/tấn CO2 cho khử trực tiếp bằng hydro

Nguồn: Agora Energiewende und Wuppertal Institut (2019): Klimaneutrale Industrie: Schlüsseltechnologien und
131 Politikoptionen für Stahl, Chemie und Zement. Berlin, tháng 11/2019, tr.167.
HySteel / DWV, Grüner Stahl - Die Wasserstoffrevolution der Stahlindustrie, Tháng 6 năm 2021.
187
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

Sản xuất thép xanh


Sản xuất thép phi hóa thạch: Giới thiệu HYBRIT (Hydrogen
breakthrough Ironmaking Technology - Công nghệ đột phá
sản xuất sắt bằng hydro) – YouTube

132
188 Sản xuất thép thân thiện với khí hậu tại Thụy Điển
18.09.2023

Mục tiêu: Tại Thụy Điển, thép xanh sẽ được sản xuất trên quy mô công nghiệp từ năm 2026
và dự kiến đạt công suất sản xuất 2,7 triệu tấn thép nguyên liệu vào năm 2030 + giảm
thiểu ít nhất 10% lượng phát thải CO2 của quốc gia này (trong dài hạn)
Đào tạo về PtX tái tạo

Sản xuất
sắt
Khai thác
(Sắt xốp) Video
quặng sắt Tập 5: Addressing the root cause
(Giải quyết nguyên nhân gốc rễ của vấn đề) (0:25-4:34)

Nguồn: Minh họa của tác giả dựa trên: Klimareporter (Wille, J.), Grüner Stahl am Start
133 (Nguồn gốc của thép xanh), 2021
189 Các thị trường cao cấp cho Thép xanh
Sáng kiến Thép xanh từ H2
18.09.2023

Tăng lên 5 triệu tấn thép xanh vào năm 2030


Các yếu tố thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ Giá cacbon ETS EU, EUR/tấn CO2
thép xanh của khách hàng
Đào tạo về PtX tái tạo

Tương
đương với Q1/2021: 2026:
130-180 Kết thúc giai đoạn A
Sản xuất hết công suất: 2,5 triệu tấn thép
cấp vốn 50 triêu €
cán nóng và cán nguội
EUR/xe
- Nhận thức của người tiêu dùng
- Công bố lượng khí thải CO2 Q4/2021: 2026-2030:
- Áp lực từ chính sách Kết thúc giai đoạn B
cấp vốn 2,5 tỉ €
Giai đoạn tiếp nối mở rộng quy mô lên đến
công suất tối đa 5 tấn vào năm 2030

- Tiềm năng thị trường nghìn tỷ đô la

Nửa đầu 2022: 2030:


02/2021 Dự tính Bắt đầu xây dựng Sản lượng hằng năm đạt
(hoàn thiện các giấy phép) 5 triệu tấn thép phi hóa thạch
đến 2030 2024:
Bắt đầu sản xuất

Thép xanh từ H2: Nhà máy thép quy mô lớn không phát thải CO2
Hãng xe Mercedes-Benz sử dụng nguyên liệu thép xanh vào sản xuất
phát huy quan hệ đối tác phương tiện vào năm 2025, giảm phát thải cacbon của quá trình sản xuất.

Kết nối hệ thống sưởi quy mô lớn và nhiệt tuần hoàn

Quặng sắt viên chất


lượng cao của DR
Mật độ CO2 trong Thép
sản phẩm thép phi CO2

Khách hàng

Thành thẩm
Điện phân Lò phản ứng DR lò điện hồ quang máy cán nóng Sản thẩm
quy mô lớn

TƯƠNG LAI
HIỆN TẠI
Điện
NLT
T
Tuần hoàn phế liệu

Nguồn: www.h2greensteel.com; https://media.daimler.com/ 28.09.2021.


134
190
Ví dụ: Đức giảm phát thải cacbon trong ngành thép
18.09.2023

Tác động đến chi phí điện năng và chi phí sản phẩm
Đào tạo về PtX tái tạo

Tăng nhu cầu điện? Tăng chi phí sản xuất thép?
Chi phí sản xuất 1kg H2: Giá 1 tấn thép: khoảng 400 EUR, bao gồm 50 EUR cho
3,6-5,3 EUR/kg, sử dụng 50-55 kWh nhiên liệu than

→ Cần 50kg H2 để sản xuất 1 tấn thép @ 3.6 EUR/kg H2:


Nếu thay than bằng H2, chi phí sẽ tăng thêm 180
Đức (Quốc gia sản xuất thép lớn nhất EU): EUR/tấn thép
Cần 100 TWh điện tái tạo để loại bỏ hoàn toàn phát → Tăng 1/3 giá thành
thải cacbon trong ngành công nghiệp sản xuất thép
với sản lượng hàng năm là 42 triệu tấn thép @ 1,80 €/kg H2 (2030):
Chênh lệch giá sẽ giảm khoảng 10%
→ 100 TWh điện tái tạo bổ sung tương ứng với
→ Tổng nhu cầu điện ở Đức tăng 20%!

So sánh: Công viên năng lượng mặt trời Benban (Ai Cập):
3.800 GWh/năm; diện tích sử dụng đất 37,2 km2
→ cần tương đương 3,8% điện năng để giảm phát thải
cacbon cho ngành thép của Đức
135
Các dự án thép cacbon thấp đã được công bố

Tổng lượng
thép sản xuất Các dự án
Những dự án cacbon (triệu tấn/năm)* Công ty (năm ra mắt)

thấp nào đã được


công bố trong
ngành thép?
Green Steel Tracker đã tổng hợp các thông tin công
khai về các khoản đầu tư vào công nghệ cacbon
thấp cho ngành công nghiệp sản xuất thép và trình
bày một cách minh bạch tại một địa chỉ duy nhất,
hoạt động này nhằm mục đích hỗ trợ các cấp ra
quyết định chính sách và các ngành công nghiệp,
giới học thuật cũng như xã hội dân sự.

Tải dữ liệu

Quy mô dự án:
Thí
Dữ liệu sẽ tập trung vào sản xuất thép sơ cấp (xem phương pháp * Nguồn: World Steel Quy mô
điểm
Dư án chứng thực Hợp tác nghiên
đầy đủ vận hành cứu và phát triển
luận “methodology” để biết thêm thông tin). Khi nói đến đầu tư vào trong năm 2021
công nghệ cacbon thấp, chúng tôi đang muốn đề cập đến các khoản
đầu tư gắn liền với các mục tiêu khí hậu tham vọng phù hợp với các
mục tiêu của Thỏa thuận Paris.

Nguồn: https://www.industrytransition.org/green-steel-tracker/
Những nơi có dự án đã được công bố?

Số lượng dự án trên mỗi Quy mô dự án: Số lượng dự án trên mỗi quốc gia
công ty và quốc gia
Quy mô đầy đủ Dư án chứng thực vận hành

Thí điểm
Hợp tác nghiên cứu và phát triển

Nguồn: https://www.industrytransition.org/green-steel-tracker/
193 Mức độ nhạy cảm về chi phí đối với hoạt động sản xuất amoniac và thép
18.09.2023

Amoniac Thép
Chi phi quy dẫn của amoniac ($/tấn)

Chi phí quy dẫn của thép ($/tấn)


Đào tạo về PtX tái tạo

Chi phí điện năng ($/MWh) Chi phí điện năng ($/MWh)
DRI-EAF thương mại bằng khí đốt
Khí đốt tự nhiên (SMR, không giảm phát thải) – cao Khí đốt tự nhiên (SMR, không giảm phát thải) – thấp
DRI-EAF thương mại bằng khí đốt với CCUS
Khí đốt tự nhiên (ATR) với CCUS – cao Khí đốt tự nhiên (ATR) với CCUS – thấp
DRI-EAF bằng 100% H2 (hiện tại)
Điện phân (2030) Điện phân (hiện tại)
DRI-EAF bằng 100% H2 (2030)

Ghi chú: SMR = quá trình nhiệt hóa hơi mêtan. ATR = quá trình reforming nhiệt tự động. DRI-EAF = sắt hoàn nguyên trực tiếp -
lò điện hồ quang. CCUS = thu hồi, sử dụng và lưu trữ cacbon.

Nguồn: IEA, Global Hydrogen Review 2021 (Đánh giá hydro toàn cầu năm 2021), 2021, tr.66
136
194
Chuỗi giá trị của hydro:
H2.Ruhr tại Đức
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

Tây Ban Nha (Iberdrola)

Sản xuất Sản phẩm


Sản xuất Vận chuyển đến Đức
năng lượng cuối cùng:
H2 xanh Ammonia xanh …từ năm 2024
xanh

Ý (Enel) Thung lũng Ruhr, Đức (Eon)

Sản xuất năng Vận chuyển đến Đức Sản xuất Mua bán và lưu
lượng xanh …xây dựng một nhà máy điện phân tại địa phương H2 xanh trữ NH3 xanh
với công suất ban đầu là 20 MW vào năm 2025

• Từ 2032, sản lượng lên tới 80.000 tấn H2/năm


• Đến năm 2050, vùng Ruhr cần 150 tỷ kWh H2

137

Nguồn: IWR, Eon plant reines Wasserstoff-Verteilnetz im Ruhrgebiet und Wasserstoff-Beimischung im Gasnetz in Sachsen-Anhalt , 10/2021.
195 Nhà sản xuất tàu vận tải H2 tại Úc xây dựng nhà máy xanh với quy mô 2,8 GW
18.09.2023

Chuỗi cung ứng Hydro nén (C-H2)

Hydro nén Tàu bốc hàng C-H2 Tàu C-H2 Dỡ hàng C-H2 Hydro nén
250 bar Từ thùng nén Được lưu trữ tại 250 bar Từ thùng nén 70 bar
Đào tạo về PtX tái tạo

Dùng năng Dùng năng Dùng năng Dùng năng Dùng năng
lượng (tổn thất) lượng (tổn thất) lượng (tổn thất) lượng (tổn thất) lượng (tổn thất)
Trung bình (thấp) Thấp (thấp) Cao (thấp) Thấp (thấp) Thấp (thấp)

Hình 1: Chi phí quy dẫn của Hydro (LCOH)

Khối lượng: 200.000 tpa Khối lượng: 200.000 tpa

Nguồn: (1) PV Magazine, Australian hydrogen ship maker to develop 2.8 GW green facility
138 (Nhà sản xuất tàu vận tải hydro của Úc xây dựng nhà máy xanh quy mô 2,8 GW), 10/2021.
(2) PV Magazine, Compressed green hydrogen ship for Aussie exports deemed ‘highly competitive’
(Tàu vận chuyển hydro xanh nén phục vụ xuất khẩu của Úc được đánh giá là 'có tính cạnh tranh cao'), 03/2021.
196
Đầu tư vào H2 xanh
18.09.2023

Điện ĐMT Điện

hoặc ĐG
Đào tạo về PtX tái tạo

→ cần xây dựng


Thị
trường
Điện
trên cơ sở một
điện hệ thống (năng
Điện
Bao tiêu
Máy Lưu trữ lượng) tích hợp

Nén
Nén
công
điện phân
Dịch vụ
mạng lưới
H2 nghiệp và linh hoạt
Máy nén

Trước khi xem xét chi phí đầu tư cơ sở hạ tầng, cần xem xét một số nguyên nhân khiến chi phí tăng cao, gồm:
1.Chi phí năng lượng đầu vào
2.Tổn thất do hiệu suất chuyển đổi
3.Các tổn thất khác, ví dụ: do nén, lưu trữ và vận chuyển
139

Nguồn: Timera Energy, Green hydrogen investment case drivers, (Các yếu tố thúc đẩy đầu tư hydro xanh), 11/2021
197
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

PtL cho hàng không


ProQR tại Braxin

139.1
198 ProQR tại Braxin
18.09.2023

Dự án của GIZ phối hợp cùng với Bộ Khoa học, Công nghệ và Đổi mới Braxin, và các đối tác dự án
Hàng không vũ trụ Đức và Cơ quan Dầu mỏ, Khí tự nhiên và Nhiên liệu sinh học.
Đào tạo về PtX tái tạo

• Dự án nhằm mục tiêu tạo ra một trường hợp tham khảo có thể áp dụng trên quy mô quốc tế cho việc
sản xuất và sử dụng tại địa phương loại nhiên liệu hàng không bền vững là sản phẩm của quá
trình chuyển đổi từ điện năng thành nhiên liệu dạng lỏng (PtL SAF)

• Về tính kinh tế, các nhà máy điện phân tán quy mô nhỏ sản xuất nhiên liệu cho ngành hàng không
từ điện tái tạo sẽ có thể đặt ở vùng sâu vùng xa ở miền Bắc Braxin do chi phí vận chuyển nhiên liệu
rất cao

• Mối liên hệ giữa NLTT và công nghệ Fischer Tropsch

• Sản xuất gần nơi tiêu thụ nhiên liệu

• ProQR sẽ hỗ trợ lập quy hoạch, tài trợ, xây dựng và vận hành một nhà máy thử nghiệm ở Braxin
Nguồn: GIZ (2020): https://www.giz.de/en/worldwide/63299.html
139.2
199 ProQR tại Braxin
18.09.2023

Kịch bản: Tập trung – Phân tán – Độc lập


Đào tạo về PtX tái tạo

Phân phối

(Tập trung)
Khai Vận Tinh lọc Sử dụng
thác chuyển

(Phân tán)
Trồng Vận chuyển Tiền Tinh lọc Phân phối Sử dụng
cây cục bộ xử lý sinh học

Nhiên liệu tổng hợp

(Độc lập)

Năng lượng mới Nhà máy lọc dầu siêu nhỏ Sử dụng

Nguồn: ProQR (2021): Aviacao limpa para o Brasil (Du lịch sạch đến Braxin). https://ptx-hub.org/wp-
139.3 content/uploads/2021/06/20210611_Apresentacao-Marcos-Costa-GIZ_Webinar_ProQR.pdf -
200 ProQR tại Braxin
18.09.2023

Mô hình nhà máy


Đào tạo về PtX tái tạo

Không khí
xung quanh Khí đốt

Dầu

Thu giữ
Dầu diesel
Nhiệ
t Phân tách
(áp suất cao)

Nâng cấp

Nguồn phát điện


Nhiên liệu
hàng không

Nguồn: ProQR (2021): Aviacao limpa para o Brasil (Du lịch sạch đến Braxin). https://ptx-hub.org/wp-
139.4 content/uploads/2021/06/20210611_Apresentacao-Marcos-Costa-GIZ_Webinar_ProQR.pdf -
201
18.09.2023

Nhà máy phát điện


Đào tạo về PtX tái tạo

chạy nền sử dụng


hydro ở vùng xa xôi
CEOG ở Guiana thuộc Pháp

139.5
202 Guiana thuộc Pháp:
18.09.2023

Nhà máy điện tái tạo CEOG


Đào tạo về PtX tái tạo

Nhà máy điện Tây Guiana (Centrale Electrique de l'Ouest Guyanais -


CEOG) là sự kết hợp tối ưu của một nhà máy điện mặt trời, một hệ
thống lưu trữ năng lượng dài hạn bằng hydro và một hệ thống
pin (lưu trữ năng lượng ngắn hạn) để cung cấp công suất chạy
nền liên tục 24/7

-Hệ thống điện mặt trời với công suất 55 MW


-Máy điện phân kiềm công suất 16 MW, áp suất 16 bar
-Hệ thống lưu trữ hydro với dung lượng lưu trữ 128MWh
-Sản xuất khoảng 860 tấn/năm
-Hệ thống pin nhiên liệu phát điện vào ban đêm, công suất 3 MW
-Dự án cũng sẽ bao gồm một hệ thống pin lưu trữ.

Nhà máy điện tích hợp điện mặt trời và hydro xanh sẽ cung cấp
-công suất phát điện cố định 10MW từ 8 giờ sáng đến 8 giờ tối
-và 3MW từ 8 giờ tối đến 8 giờ sáng
-được cho là có chi phí thấp hơn nhà máy điện diesel
Nguồn: ESI Africa (2021) https://www.esi-africa.com/industry-sectors/smart-technologies/worlds-largest-green-
139.6 hydrogen-power-project-to-begin-construction/ -
203 CEOG tại Guiana thuộc Pháp
18.09.2023

Liên doanh
Đào tạo về PtX tái tạo

HDF Energy và các đối tác cổ phần, quỹ cơ sở hạ tầng Meridiam và nhà
điều hành dầu khí SARA đã thông báo khởi công xây dựng Nhà máy
điện tái tạo CEOG ở Guiana thuộc Pháp.
[…]
Đây là lần đầu tiên một dự án NLTT cung cấp điện lên lưới thông qua
Hợp đồng mua bán điện dựa trên công suất, vốn thường chỉ áp dụng
cho các nhà máy nhiệt điện […] Loại hợp đồng bao tiêu điện của CEOG
này đảm bảo tính khả dụng và ổn định của nguồn điện. Đặc điểm cuối
cùng này rất quan trọng trong việc cấp điện các lưới điện độc lập hoặc
giảm tắc nghẽn trên các mạng lưới điện lớn.
(ESI Châu Phi, 2021)

Nguồn: ESI Africa (2021) https://www.esi-africa.com/industry-sectors/smart-technologies/worlds-largest-green-


hydrogen-power-project-to-begin-construction/
Hình minh họa: HDF Energy
204 CEOG tại Guiana thuộc Pháp
18.09.2023

Công nghệ
Đào tạo về PtX tái tạo

Các hệ thống pin nhiên liệu công suất lớn sẽ kết hợp công nghệ cụm pin
nhiên liệu dựa trên màng trao đổi proton (PEM), làm mát bằng chất
lỏng. Đây là công nghệ độc quyền của Ballard có tên FCgen®-LCS.
[…]
McPhy Energy là nhà cung cấp thiết bị phân phối và sản xuất hydro
hàng đầu có trụ sở tại Pháp, hiện đang cung cấp công nghệ điện phân
kiềm áp suất cao Augmented McLyzer cho dự án.
[…]
Vận hành ở áp suất 30 bar, máy điện phân công suất cao 16MW của
McPhy Augmented McLyzer sẽ sản xuất khoảng 860 tấn hydro xanh
mỗi năm.
(Năng lượng NS, 2021)

Nguồn: NS Năng Lượng (2021).: https://www.nsenergybusiness.com/projects/centrale-electrique-de-louest-


guyanais-ceog-hydrogen-power-project/
Hình minh họa: HDF Energy
205 Ví dụ từ đường cong chi phí cận biên: Ngành công nghiệp
hóa chất tại Đức
18.09.2023

Giảm phát thải CO2 tối đa tại Đức


Đào tạo về PtX tái tạo

Triệu tấn CO2/Jahr Triệu tấn CO2/


Jahr
So sánh tiềm năng giảm phát thải với quá trình nhiệt hóa hơi điển hình;
Vào năm 2050: Lượng phát thải khí CO2 giảm được tương ứng với sản
lượng 700 TWh H2 (trong và ngoài nước)

Chi phí tránh được từ CO2 tại Đức

Tính toán các chi phí tránh được từ CO2 trên cơ sở giảm phát thải CO2
so với quá trình nhiệt hóa hơi điển hình.

Nguồn: Agora Energiewende und Wuppertal Institut (2019): Klimaneutrale Industrie: Schlüsseltechnologien und Politikoptionen für
Stahl, Chemie und Zement. Berlin, tháng 11/2019, tr.187.
206 MÔ-ĐUN 5: Các thông điệp chính
18.09.2023

Lộ trình PtX
• Tổng quan về các nguồn năng lượng sử dụng trong các ngành công nghiệp
• Hiện nay nhu cầu và việc sử dụng hydro còn hạn chế. Hydro chủ yếu được sử dụng trong lọc dầu và sản xuất
Đào tạo về PtX tái tạo

amoniac. Trong tương lai, nhu cầu đối với H2 dự kiến sẽ tăng lên mốc khoảng 500 triệu tấn H2/năm, trong đó các
ngành công nghiệp sẽ là những khách hàng trọng điểm

Đường cong chi phí giảm mức phát thải cận biên và phân loại nhu cầu chuyển đổi
• Có một số ngành và ứng dụng không thể không sử dụng hydro, tuy nhiên, ở những ngành khác, hydro sẽ không
thể cạnh tranh được, và do đó không phù hợp để xây dựng một nền kinh tế hydro - nên bắt đầu với các lựa chọn
khả thi và ít rủi ro và cần lưu ý sử dụng điện trực tiếp là ưu tiên hàng đầu.

Các ví dụ điển hình về ngành công nghiệp sử dụng hydro


• Ngành công nghiệp sản xuất thép
• PtL cho ngành hàng không: ProQR Braxin
• Nhà máy điện sử dụng hydro ở vùng sâu vùng xa

236
207
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

Xem video này trong giờ nghỉ

www.youtube.com/
watch?v=ywHJt88H5YQ
141
208
“Hydro và PtX
18.09.2023

có vai trò gì
ở nước bạn?”
Đào tạo về PtX tái tạo

“Đâu là những
cơ hội cho
thị trường này?”
Chia nhóm Hãy lấy đồ uống và

và thảo luận cùng thảo luận


trong nhóm của
bạn nhé

140
209
18.09.2023

Mô-đun 6 Các khía cạnh của Khung EESG


• Môi trường

Các tiêu chí


• Xã hội
Tài liệu đào tạo PtX tái tạo

• Kinh tế • Quản trị


Các tiêu chí bền vững đối với PtX
Bền vững đối
Các tiêu chí Bền vững
… dọc theo Chuỗi giá trị PtX
tái tạo
• Năng lượng

với PtX tái tạo •




Cacbon bền vững
Sử dụng đất
Sử dụng nước
Nội dung

• Tái chế + nguyên liệu thô quan trọng

Các Chương trình Chứng nhận

142
210 Thỏa thuận Paris
18.09.2023

→ thử thách 1,5°


Hạn chế sự gia tăng nhiệt độ Paris
Tài liệu đào tạo PtX tái tạo

Mục tiêu
ở mức 1,5°C của Thỏa thuận ist
Paris noch
Giảm phát thải KNK để đạt vẫn còn xa vời weit
được mục tiêu Phát thải ròng
bằng "0".

Foto: HvM-22-03-Antwerp

142,1
211 Làm thế nào để thực hiện Thỏa thuận Paris?
- Tầm nhìn bao quát hơn
18.09.2023

17. QUAN HỆ ĐỐI TÁC

Sự phì dưỡng VÌ CÁC MỤC TIÊU


1. XÓA NGHÈO

16. HÒA BÌNH, CÔNG LÝ VÀ

Đói nghèo Khủng hoảng nước CÁC THỂ CHẾ MẠNH MẼ


Đào tạo về PtX tái tạo

2. KHÔNG CÒN
NẠN ĐÓI

Sức khỏe
15. TÀI NGUYÊN VÀ MÔI

Mất đa dạng sinh học TRƯỜNG TRÊN ĐẤT LIỀN

3. SỨC KHỎE VÀ
CÓ CUỘC SỐNG TỐT

Độc sinh thái Giáo dục 14. TÀI NGUYÊN VÀ MÔI


TRƯỜNG TRÊN ĐẤT LIỀN

4. GIÁO DỤC

CÁC MỤC TIÊU


CÓ CHẤT LƯỢNG

Phát thải
Cacbon
13. HÀNH ĐỘNG VỀ KHÍ HẬU
PHÁT TRIỂN
BỀN VỮNG 5. BÌNH
ĐẲNG
GIỚI

Khan hiếm
Tác nhân gây
tài nguyên 12. TIÊU THỤ VÀ SẢN XUẤT
CÓ TRÁCH NHIỆM

ô nhiễm không khí


6. NƯỚC SẠCH VÀ VỆ SINH

Hàng hóa & dịch vụ Bất bình đẳng


có giá phải chăng
11. CÁC THÀNH PHỐ VÀ
CỘNG ĐỒNG BỀN VỮNG

7. NĂNG LƯỢNG SẠCH VÀ


GIÁ THÀNH HỢP LÝ

Tiêu dùng quá mức 10. GIẨM BẤT BÌNH ĐẲNG


8. CÔNG VIỆC TỐT VÀ
TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ
9. CÔNG NGHIỆP, SÁNG TẠO
& PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG

“Tầm nhìn hình ống” về Cacbon là chưa đủ!

142.2
212 Làm thế nào để thực hiện Thỏa thuận Paris?
- Tầm nhìn bao quát hơn
18.09.2023

17. QUAN HỆ ĐỐI TÁC


17 Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) vì
hành tinh, con người và sự thịnh vượng
VÌ CÁC MỤC TIÊU
1. XÓA NGHÈO

16. HÒA BÌNH, CÔNG LÝ VÀ


CÁC THỂ CHẾ MẠNH MẼ
2. KHÔNG CÒN
NẠN ĐÓI
Đào tạo về PtX tái tạo

15. TÀI NGUYÊN VÀ MÔI


TRƯỜNG TRÊN ĐẤT LIỀN

Kinh tế
3. SỨC KHỎE VÀ
CÓ CUỘC SỐNG TỐT

14. TÀI NGUYÊN VÀ MÔI


TRƯỜNG TRÊN ĐẤT LIỀN

Sự thịnh vượng
4. GIÁO DỤC
CÓ CHẤT LƯỢNG

CÁC MỤC TIÊU Xã hội


PHÁT TRIỂN
13. HÀNH ĐỘNG VỀ KHÍ HẬU

5. BÌNH

BỀN VỮNG
ĐẲNG
GIỚI

Con người
12. TIÊU THỤ VÀ SẢN XUẤT

Sinh quyển
CÓ TRÁCH NHIỆM

6. NƯỚC SẠCH VÀ VỆ SINH

11. CÁC THÀNH PHỐ VÀ


CỘNG ĐỒNG BỀN VỮNG

7. NĂNG LƯỢNG SẠCH VÀ


GIÁ THÀNH HỢP LÝ

10. GIẨM BẤT BÌNH ĐẲNG


8. CÔNG VIỆC TỐT VÀ
Hành tinh
TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ
9. CÔNG NGHIỆP, SÁNG TẠO
& PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG

142.3
214 Khía cạnh bền vững của PtX
18.09.2023

EESG: Yếu tố quan trọng nhất trong sản xuất và sử dụng PtX tái tạo
MÔI TRƯỜNG (E) QUẢN TRỊ (G)
Năng lượng Tình hình chính trị
Đào tạo về PtX tái tạo

G
Hợp tác đa ngành + đa cấp

E
Cacbon
Nước Minh bạch + pháp quyền
Sử dụng đất Môi trường kinh doanh
Đa dạng sinh học Quyền làm chủ
Tài nguyên (Các nguyên liệu thô Sự tham gia của các bên liên quan
quan trọng)
Rủi ro ô nhiễm & An toàn PtX XÃ HỘI (S)
KINH TẾ (E)
Đói nghèo năng lượng + Khả năng

E S
Tăng trưởng tách rời ô nhiễm
Giá trị gia tăng nội địa Sản phẩm tiếp cận
Sử dụng lao động Nhân quyền
Cơ cấu năng lượng Tiêu chuẩn về lao động
Sáng tạo, R&D, Chuyển giao Quy trình Việc làm, kỹ năng và đào tạo
công nghệ Sức khỏe và an toàn
Cơ sở hạ tầng Chính sách Chuyển dịch công bằng
Kinh tế tuần hoàn
144
215 Cần xem xét các mối quan tâm về tính bền vững ở nhiều cấp độ đánh giá
khác nhau
18.09.2023

Các cấp độ can thiệp Cấp độ lãnh thổ Công cụ


Đào tạo về PtX tái tạo

Đo lường/Giám sát
Chính sách Thể chế Chính sách Cấp độ quốc tế
và Công cụ EU/tổ chức siêu Định giá/Đánh giá
chương trình Ưu đãi quốc gia
Tiêu chuẩn

Sản xuất Chuỗi giá trị Quốc gia Chứng nhận


Quy trình Quy trình Khu vực
Thẩm định

Sản phẩm Chỉ số


Vận hành
Địa Địa phương
phương • dữ liệu
Nhà máy/ Sản phẩm • ngưỡng
Đầu tư
Địa điểm • mốc thời gian

145
216 Thách thức: Ứng dụng các tiêu chuẩn bền vững
Hướng tới một khái niệm đánh giá toàn diện
18.09.2023

Các tiêu chuẩn bền vững phải


đảm bảo các nội dung
Đào tạo về PtX tái tạo

• toàn vẹn hệ sinh thái


• giá trị kinh tế gia tăng
• hòa nhập xã hội
• việc làm thỏa đáng và nhân quyền
• minh bạch
• sự đón nhận của công chúng
• hỗ trợ tài chính
ở mỗi cấp độ và
ở mỗi khâu trong chuỗi giá trị

146
217 RỦI RO
Lồng ghép chiến lược PtX vào các mục tiêu
SDG và NDC CƠ HỘI
18.09.202
3

• Kéo dài công trình, • Quản trị tốt • Giá trị trong nước
nhà máy điện sử • Sự tham gia • Cơ cấu nguồn điện hiện tại + Tạo giá trị trong
dụng NL hóa thạch • Tiếp cận có hệ thống • Nợ công nước và việc làm
Đào tạo về PtX tái tạo

• Khan hiếm nước


• Suy giảm hệ sinh
+ Tăng cường
thái năng lực
• Xung đột sử dụng
1. XÓA
NGHÈO
6. NƯỚC SẠCH
VÀ VỆ SINH
+ FDI
đất + Tăng tốc phát
• Tham nhũng triển NLTT
• Nợ + Tăng cường tiếp
7. NĂNG LƯỢNG SẠCH VÀ GIÁ THÀNH HỢP LÝ
• Đói nghèo năng 8. CÔNG VIỆC 9. CÔNG NGHIỆP,
cận năng lượng
7. NĂNG LƯỢNG
lượng SẠCH VÀ GIÁ
THÀNH HỢP LÝ
TỐT VÀ TĂNG
TRƯỞNG KINH TẾ
SÁNG TẠO & PHÁT
TRIỂN HẠ TẦNG
12. TIÊU THỤ VÀ
SẢN XUẤT CÓ + Phát triển và tái
TRÁCH NHIỆM
• Suy giảm sự chấp thiết CSHT
nhận của địa + Đáp ứng nhu cầu
phương đối với hydrocacbon tổng
NLTT. 13. HÀNH hợp trong nước
• Thiếu các mô hình ĐỘNG VỀ

tái chế + sử dụng


KHÍ HẬU
+ Xây dựng quan hệ
bền vững các nhà
CÁC MỤC TIÊU đối tác lâu dài
PHÁT TRIỂN
máy sản xuất NLTT. BỀN VỮNG

Nguồn: Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc UNESCO, 2021
147 Nguồn: Nationaler Wasserstoffrat, Nachhaltigkeitskriterien für Importe von erneuerbarem Wasserstoff und PtX-
Produkten, 06/2021.
218
18.09.2023

“Các dự án PtX
ở nước bạn cần giải
Đào tạo về PtX tái tạo

quyết những thách thức


về tính bền vững nào?”

Thảo luận “… và
giải quyết
nhóm nhỏ như thế nào?”

148
219 Khía cạnh Môi trường
18.09.2023

Quá trình sản xuất PtX đòi hỏi các yếu tố đầu vào khác nhau, từ điện đến nguyên
liệu. Cách thức chọn nguồn cung và quản lý các yếu tố này là vấn đề cực kỳ quan
trọng, quyết định tính bền vững về môi trường của sản phẩm cuối cùng.
Đào tạo về PtX tái tạo

Nguồn cung điện cho PtX phải luôn đảm bảo tính TÁI TẠO + BỔ SUNG và có sự tương quan với nhau.
Năng lượng +
Cacbon Ưu tiên các nguồn cacbon đảm bảo một chu trình CO2 khép kín. Hạn chế và loại bỏ dần việc sử
dụng các nguồn điểm công nghiệp.
Việc sử dụng tài nguyên nước không nên làm trầm trọng thêm rủi ro về nguồn nước trong khu vực. Các nhà
Nước, Đất + máy khử mặn phải tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về quản lý nước mặn và cung cấp điện.
Đa dạng
sinh học Mặc dù các công nghệ PtX cần diện tích đất nhỏ hơn đáng kể so với các công nghệ tương đương, nhưng
khi triển khai, nên tránh các khu vực có trữ lượng cacbon hoặc tiềm năng đa dạng sinh học cao.

Tài nguyên + Nguyên liệu thô trọng yếu (CRM): Giảm nhu cầu những loại nguyên liệu thô khan hiếm thông qua
Tái chế các chiến lược ngăn ngừa, kéo dài vòng đời và tái chế.

Việc sản xuất, vận chuyển và lưu trữ PtX phải tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn và chống ô nhiễm
Rủi ro ô nhiễm nghiêm ngặt dựa trên Đánh giá tác động môi trường (EIA).
+ An toàn
Khí thải của quá trình vận chuyển và lưu trữ phải được tính đến khi đánh giá cường độ cacbon của PtX.

149
220 Khía cạnh Môi trường
NĂNG LƯỢNG
18.09.2023

ĐIỆN NĂNG Cường độ cacbon của quá trình sản xuất PtX (H2)
Đào tạo về PtX tái tạo

sử dụng các nguồn cung cấp điện khác nhau (điện phân PEM)
237

Cường độ cacbon (gCO2eq/MJ của H2)


250

Tính tái tạo 200

150
ENTSO-E
Mạng lưới các đơn vị
100 vận hành hệ thống
điện truyền tải châu
56 Âu (khoảng 41%
năng lượng hóa
50 35 thạch, 36% NLTT)
15 Lưới điện Thụy Sĩ
0 đại diện cho cơ cấu
nguồn điện với tỷ
Lưới điện trọng NLTT cao (chủ
ENTSO-E Swiss grid ĐMT
Solar PV Gió trên
Wind bờ
(onshore) yếu là thủy điện)
Thụy Sĩ

150
221 Khía cạnh Môi trường
NĂNG LƯỢNG
18.09.2023

ĐIỆN Năm mục tiêu


Năm cơ sở
Đào tạo về PtX tái tạo

không có PtX có PtX dựa trên năng lượng tái tạo


tăng
Tính thêm
PtX
NLTT hơn nữa

bổ sung
tăng nhiên liệu hóa thạch

Chỉ tiêu tăng NLTT

không bổ sung

Nhu cầu về NLTT bổ sung cho PtX cần được tích hợp vào các
chiến lược năng lượng và khí hậu (NDC)
→ Hãy chuẩn bị một kế hoạch cấp quốc gia!

153 Nguồn: biên soạn từ: Öko-Institut e.V., Không thể coi là đương nhiên: Bảo vệ khí hậu và tính bền vững
thông qua PtX), 2019, tr.12.
222 Khía cạnh Môi trường
NĂNG LƯỢNG
18.09.2023

Phát thải cacbon từ quá trình


Việc bắt đầu
sản xuất PtX: để đạt mức
ĐIỆN NĂNG sản xuất PtX
giảm 70%
Đào tạo về PtX tái tạo

KHÔNG được dẫn đến


lượng phát thải,
gia tăng sử dụng
khoảng 90%
nhiên liệu
lượng điện
hóa thạch mà
sử dụng phải Tính tái tạo Tính bổ sung
TÓM TẮT không phát
phải dựa trên
NLTT bổ sung.
NỘI DUNG thải cacbon

Khoảng cách
Tương quan Tương quan Sản xuất
nhỏ về mặt
về địa lý về thời gian sản phẩm PtX
địa lý
khi đơn vị
giữa đơn vị sản
ký hợp đồng
xuất điện
sản xuất NLTT
và đơn vị sản
đã phát điện
xuất PtX

154
223 Khía cạnh Môi trường
18.09.2023

CACBON: Cacbon tái tạo

CACBON Cần thiết cho việc sản xuất hydrocacbon


Có thể thu được từ nhiều nguồn khác nhau:
Đào tạo về PtX tái tạo

• không khí xung quanh


• các nguồn sinh khối
Chu trình • các nguồn điểm công nghiệp/địa chất
Để có sản phẩm PtX trung hòa cacbon, cần có một chu trình cacbon khép kín.
Cacbon Chu trình cacbon càng ngắn càng tốt → ít nguyên tử cacbon trong khí quyển hơn

Chu vi của đường tròn biểu thị


Sinh khối
Chất lỏng khoảng thời gian giữa thời điểm
sinh học
một nguyên tử cacbon được
tách khỏi khí quyển và quay trở
Khí
lại khí quyển.
sinh học
Một chu trình cacbon nếu được giải phóng

Hóa thạch

Một bể chứa cacbon nếu để lại trong lòng đất

155
224 Khía cạnh Môi trường
CACBON
18.09.2023

CACBON Chu
trình Độ
Khả năng
Đào tạo về PtX tái tạo

Nguồn cacbon Chi phí hoàn thiện Các vấn đề bền vững Sinh khối
mở rộng Năng lượng 10 năm
khép công nghệ hóa thạch
kín Hơn 1000 năm

• Việc mở rộng quy mô


Không khí
Chu trình xung quanh
(DAC)

Cao (hiện
nay)
Thấp Cao
dẫn đến các yêu cầu
năng lượng (Chi phí)
• Quản lý sử dụng đất
Cacbon Thấp, • Rủi ro sử dụng đất Bể chứa cacbon
nhưng phụ
Tùy thuộc (ILUC) Hơn 100 triệu năm
Nguồn thuộc vào
sinh học ✓ sự sẵn có
Cao vào các Rủi ro đa dạng sinh học

trong khu yếu tố • Phân bổ có hiệu quả


vực (ví dụ nhiên liệu sinh học)

• Rủi ro hiệu ứng khóa


(các công nghệ hóa
thạch)
Nguồn điểm Giảm dần
Trung bình- • Lộ trình loại bỏ dần
công nghiệp X Thấp
cao
theo
(CCU) thời gian • Chỉ ký Hợp đồng với
các ngành công nghiệp
hiệu suất cao,
khó điện khí hóa

156
225 Khía cạnh Môi trường
CACBON: Các nguồn điểm công nghiệp
18.09.2023

CACBON
Rủi ro đáng kể CO2 trong khí quyển
Đào tạo về PtX tái tạo

xảy ra Hiệu ứng


Chu trình khóa đối với các
Cacbon công nghệ và
quá trình công
+ Thu giữ
nghiệp sử dụng cacbon Quá trình cháy
Cacbon từ các nhiều CO2. Quá trình
nguồn điểm NLTT
cháy
công nghiệp
Nhiên liệu
không mang xanh tái tạo
tính bền vững:
vẫn được thải Cacbon trong tài nguyên hóa thạch CO2 chứa trong tầng địa chất
vào khí quyển

Tiềm năng tái chế: có thể thu giữ và tái sử dụng một lượng lớn cacbon
hóa thạch thông qua công nghệ Thu hồi và Sử dụng Cacbon (CCU).

160
226 Khía cạnh Môi trường
CACBON: Cacbon tái tạo
18.09.2023

CACBON
CO2 trong khí quyển
Đào tạo về PtX tái tạo

Sinh khối/ thu


TÁI TẠO giữ từ không khí
Chu trình
Cacbon
Chu kỳ với các Quá trình cháy
nguồn cacbon
tái tạo là NLTT
Nhiên liệu xanh
phương án
tái tạo
tốt nhất
Cacbon có nguồn gốc địa chất

157
227 Khía cạnh Môi trường
CACBON: Cacbon tái tạo
18.09.2023

CACBON Công nghệ DAC là lựa chọn tốt nhất Yêu cầu: Ý kiến chỉ trích:
cho tầm nhìn dài hạn: • Yêu cầu năng lượng • Quá trình sử dụng nhiều năng lượng
Đào tạo về PtX tái tạo

• Chu trình cacbon khép kín, tức tương tự như đối với
thời • Giảm khoảng 10% hiệu suất của
máy điện phân quá trình sản xuất
• Đáp ứng đủ về mặt số lượng và có
• Quản lý sử dụng đất
TÁI TẠO sẵn tại mọi địa điểm sản xuất tiềm
năng
• Tăng tổng chi phí sản xuất nhiên
liệu thêm 30%
Chu trình • Nhưng: hiệu suất thấp và chi phí • Chưa được triển khai ở quy mô lớn
tăng
Cacbon • Rủi ro hạn chế về quỹ đất

Bảng 3.1 Hiệu quả sản xuất nhiên liệu tổng hợp (đầu ra nhiên liệu so với đầu vào điện)

Thu giữ trực tiếp Lộ trình* Hiệu quả sản xuất hiện nay

từ không khí Không khí


Khí thải
Ví dụ: đốt gỗ
Lên men
Ví dụ: nâng cấp khí sinh học
(DAC) Điện phân nhiệt độ thấp
Điện phân nhiệt độ cao

*Sự khác biệt giữa Fischer-Tropsch và lộ trình metanol là không đáng kể


Nguồn: Cơ quan môi trường Đức, 2016

Nguồn: Öko-Institut, Phác thảo tiêu chí bền vững cho nhiên liệu tổng hợp sử dụng trong giao thông vận tải, 2017,
158 tr. 12/bảng 3-1.
228 Khía cạnh Môi trường
CACBON: Cacbon tái tạo
18.09.2023

CACBON
Sinh khối có thể là nguồn cacbon quan trọng trên lộ trình giảm phát thải KNK
Đào tạo về PtX tái tạo

→ nên đưa vào các kế hoạch sản xuất paraffin từ điện năng và các sản phẩm PtL khác
• Có thể đến từ phụ phẩm có nguồn gốc sinh học
• Vòng tuần hoàn cacbon khép kín = có tính tái tạo
Chu trình
Cacbon
Nguồn Yêu cầu: Ý kiến chỉ trích:
Độ sẵn có của sinh khối là hữu hạn → có thể
sinh khối • Chỉ sử dụng các loại phụ phẩm
không có sẵn tại nhiều địa điểm giàu tiềm
• Sử dụng các tiêu chí tối thiểu tương tự năng sản xuất nhiên liệu tổng hợp (ví dụ như
như đối với nhiên liệu sinh học, đặc Trung Đông)
biệt về các mặt đa dạng sinh học và sử Rủi ro sử dụng đất và đa dạng sinh học
dụng đất (theo các khung quốc tế) Phân bổ hiệu quả trong một thế giới có PtX:
sinh khối là nguồn cacbon, không phải là
• Ưu tiên quá trình sử dụng tài nguyên
chất mang năng lượng
hiệu quả nhất!

159
229 Khía cạnh Môi trường
Nước
18.09.2023

NƯỚC Nước được sử dụng như một loại nhiên liệu hàng không bền vững (SAF)
- (lít H2O/lít SAF)
Đào tạo về PtX tái tạo

Lượng nước
tiêu thụ trên
mỗi lít SAF

Cồn cho động cơ


phản lực (AtJ) PtL
Dầu mè Đậu nành Củ cải đường Gió, ĐMT

Nguồn: UBA (2016). Chuyển đổi điện thành chất lỏng (PtL): Tiềm năng và triển vọng cung cấp nhiên liệu
hàng không tái tạo trong tương lai. Cơ quan Môi trường Đức.
230 Khía cạnh môi trường
Nước (đất và đa dạng sinh học)
18.09.2023

NƯỚC
Lượng nước tiêu thụ cho ngành hydro vào năm 2050
Đào tạo về PtX tái tạo

so với các ngành được lựa chọn hiện nay (tỷ m3)

Lượng nước
tiêu thụ trên
mỗi lít SAF

Sản xuất điểm Sản xuất hydro


Nông nghiệp Công nghiệp Đô thị đến (2050)
(2018)

Nguồn: Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế (IRENA), Địa chính trị trong chuyển đổi năng lượng:
163 Yếu tố Hydro, 01/2022, tr.9.
231 Khía cạnh Môi trường
Nước
18.09.2023

Có thể giảm tiêu thụ nước khi


sử dụng NLTT!
NƯỚC
Đào tạo về PtX tái tạo

ĐMT Điện gió ĐMT tập Địa nhiệt Cải tạo khí (nhiệt hóa metan – SMR)
trung
(CSP)

Lượng nước
tiêu thụ
Lượng nước
tiêu thụ trong
Lượng nước tiêu thụ

suốt vòng đời


đối với các
phương thức
sản xuất hydro
khác nhau
Nguồn: Energypost.eu, Sản xuất hydro vào năm 2050: 74EJ sẽ cần bao nhiêu nước?, 2021.
162
233 Khía cạnh môi trường
Nước (đất và đa dạng sinh học)
18.09.2023

NƯỚC 1. Đánh giá tính bền vững ngay


từ đầu, xem xét dữ liệu khu vực
Đào tạo về PtX tái tạo

về mức độ căng thẳng về nước


2. Nếu căng thẳng về nước là
Căng thẳng đáng kể: có thể áp dụng giải
pháp khử mặn nước
về nước
Ưu điểm ✓ Cao
Sản xuất PtX có thể • Chi phí 0,6-1,6 Euro/m3 vào năm 2030 (< 2% Trung bình
tổng chi phí sản xuất H2) Thấp
phải cạnh tranh • Có tiềm năng tạo ra giá trị gia tăng trong
với các mục đích nước
Rủi ro X
sử dụng nước • Là quá trình tiêu tốn rất nhiều năng lượng:
khác. phải đáp ứng yêu cầu về điện tương tự
như đối với các nhà máy PtX
• Thải bỏ nước mặn: bắt buộc thực hiện
đánh giá sinh thái độc lập dựa trên các chỉ
số và pháp luật trong nước để giảm thiểu tác
động tiêu cực đến các yếu tố bên ngoài

Nguồn: Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế (IRENA), Địa chính trị trong chuyển đổi năng lượng: Yếu tố Hydro,
164 01/2022, tr.9.
Nguồn ảnh: Indiatimes, Thiết bị khử mặn bằng năng lượng mặt trời sẽ biến nước biển thành nước ngọt phục vụ
400.000 người, 10/2021.
235 Khía cạnh Môi trường
Đất
18.09.2023

ĐẤT Diện tích đất cần thiết cho các loại SAF khác nhau để đạt tỷ lệ trộn
5% trong tổng nhiên liệu máy bay toàn cầu (17 triệu tấn PtL).
Nhiên liệu máy bay
Đào tạo về PtX tái tạo

Độ che phủ đất


sinh học Sinh khối 100%
Sử dụng đất ĐMT
Điện gió
33%
3-4%
HEFA (Đậu nành)
350.000km2

Nhiên liệu
máy bay Điện gió PtL
sinh học 8.600km2
Điện mặt trời PtL
AtJ (Ngô)
5.000km2
80.000km2

500 km 250 km

167
236 Khía cạnh Môi trường
Tài nguyên và Tái chế
18.09.2023

NGUYÊN LIỆU THÔ


TRỌNG YẾU (CRM)
Đào tạo về PtX tái tạo

Nhiên liệu hóa thạch


Dầu Hoa Kỳ Ả Rập Xê Út Nga

• Iridi dùng trong Khí tự


nhiên Hoa Kỳ Nga

công nghệ điện Đồng Trung Quốc


phân PEM
Niken
• Tantal dùng Nga

trong công nghệ Coban CHDC Congo Nga Úc


Khoáng sản

điện phân PEM Than chì Trung Quốc

• Bạch kim dùng


Đất hiếm Trung Quốc Hoa Kỳ
trong công nghệ
điện phân kiềm Liti Úc Trung Quốc

(AEL) Bạch kim Nam Phi Nga

• …

Nguồn: IEA, Vai trò của Khoáng sản trọng yếu trong Quá trình chuyển dịch năng lượng sạch.
168.1 https://iea.blob.core.windows.net/assets/24d5dfbb-a77a-4647-abcc-
667867207f74/TheRoleofCriticalMineralsinCleanEnergyTransitions.pdf
237 Khía cạnh Môi trường
Tài nguyên và Tái chế
18.09.2023

NGUYÊN LIỆU THÔ Lượng CRM cần thiết để đáp ứng Nhu cầu Iridi trong các ứng dụng
TRỌNG YẾU (CRM) mục tiêu H2 xanh của EU năm 2050
Đào tạo về PtX tái tạo

(2.250TWh với 50% AEL, 50% PEM)


khác nhau
30

Nhu cầu Iridi (tấn)


% sản lượng CRM
• Iridi dùng trong CRM
toàn cầu hàng năm 25
công nghệ điện 20
Iridi 122%
phân PEM
Tantal 33% 15
• Tantal dùng
trong công nghệ Bạch kim 25% 10
điện phân PEM 5
Raney-Ni 0,4%
• Bạch kim dùng
0
trong điện phân Niken (loại 1) 2%
2020 2030 2040 2050
kiểm (AEL)
Coban 0,1% Other electrochemical
Các ứng uses
dụng điện hóa khác H2 electrolysis
Điện phân H2
• … CRM theo định nghĩa của danh sách Nguyên liệu thô Sản lượng Iridi trung bình hàng năm 2014-2018
trọng yếu năm 2020 của Ủy ban EU
Mục tiêu 2050: Lộ trình Hydro châu Âu

169
238 Khía cạnh Môi trường
Tài nguyên và Tái chế
18.09.2023

NGUYÊN Loại Chiến lược Mô tả ngắn PEM AEL


LIỆU THÔ Ngăn Giảm Giảm lượng CRM sử dụng Ir, Ta, Pt Pt, Ni
Đào tạo về PtX tái tạo

TRỌNG YẾU ngừa


(CRM) Thay thế Thay thế CRM bằng vật liệu khác - Pt, Co
Cơ cấu công nghệ Cân bằng giữa AEL, PEM và (sau Ir, Ta, Pt Pt, Co, Ni
Các này là) SOEC
Mở rộng Nâng cao năng suất Nâng cao năng suất cụm điện phân Ir, Ta, Pt Pt, Co, Ni
chiến lược
tiết kiệm
Kéo dài tuổi thọ Kéo dài tuổi thọ cụm điện phân Ir, Ta, Pt Pt, Co, Ni
• ngăn ngừa
• mở rộng Tái chế Xử lý thủy luyện Pt -
• tái chế Hòa tan nhanh Pt -
Xử lý axit Với những chiến lược này, có Pt -
Hòa tan điện hóa chọn lọc thể tiết kiệm tới 95% lượng Pt -
CRM sử dụng.

170
239

“Tiêu chí bền vững


18.09.2023

nào sẽ khó đáp ứng


nhất ở nước bạn?”
Đào tạo về PtX tái tạo

“Bạn cho rằng tiêu chí


Cùng điểm lại bền vững nào là quan
trọng trong hoạt động

kiến thức sản xuất PtX,?”

143
240 Các khía cạnh Xã hội
18.09.2023

Quá trình chuyển đổi các hệ thống năng lượng và ứng dụng các công nghệ mới như PtX
luôn có ý nghĩa xã hội to lớn.
Không chỉ là chuyển dịch đơn thuần. Quá trình này phải là “Chuyển dịch công bằng”
Đào tạo về PtX tái tạo

Khả năng tiếp cận


PtX không được xung đột với khả năng tiếp cận các nguồn tài nguyên thiết yếu của người dân,
năng lượng +
tài nguyên vốn phải được đảm bảo và giám sát trong toàn bộ chuỗi giá trị.

Nhân quyền + Nhân quyền và các tiêu chuẩn lao động cơ bản phải được tôn trọng trong toàn bộ chuỗi giá trị.
Tiêu chuẩn Đánh giá tính bền vững phải bao gồm các mối quan tâm về mặt xã hội.
lao động Cộng đồng và người lao động nên được tiếp cận cơ chế khắc phục.

Sức khỏe + Các tiêu chuẩn an toàn của PtX phải tuân theo các hướng dẫn kỹ thuật nghiêm ngặt, liên tục
An toàn được kiểm tra và cập nhật.

Tiềm năng tạo việc làm tại địa phương và khu vực nên được khai thác và khi cần thiết,
Việc làm +
Kỹ năng nên tạo điều kiện thuận lợi để người lao động chuyển đổi từ các ngành công nghiệp hóa thạch
sang NLTT. Mục tiêu này dẫn đến yêu cầu đào tạo lại lực lượng lao động.

176
241 Khía cạnh Xã hội
Khả năng tiếp cận năng lượng và tài nguyên
18.09.2023

Khả năng tiếp cận điện, 2019


KHẢ NĂNG TIẾP CẬN:
Tỷ lệ dân số có khả năng tiếp cận và sử dụng điện. Định nghĩa được sử dụng trong thống kê
quốc tế áp dụng các tiêu chí rất thấp để đánh giá “có khả năng tiếp cận và sử dụng điện”.
% được
Đào tạo về PtX tái tạo

Cụm từ này được định nghĩa là người dân có một nguồn điện có thể cung cấp ánh sáng ở mức
1. Năng lượng: kết nối độ hết sức cơ bản, và có thể sạc một điện thoại hoặc cấp điện cho radio chạy 4 tiếng mỗi ngày.
Dân số tiếp cận
với nguồn điện (SDG7) Thế giới (triệu người) điện
2. Nước:
• căng thẳng về nước
• nước uống sạch
(SDG6)
Châu Phi
• tưới tiêu hạ Sahara

• khử mặn (cơ hội và


IRENA 2020
rủi ro) phục vụ sản
xuất H2/Ptx và nhu
cầu địa phương
3. Đất: xung đột sử TÍNH BỔ SUNG
dụng đất

SDG7 (năng lượng) chưa đủ để thúc đẩy một sự chuyển đổi toàn diện. Một phần của vấn đề: các
mục tiêu, chỉ số tổng quát và chi tiết đều không chỉ rõ ai chịu trách nhiệm cho mỗi hành động.

Nguồn: Trang Our World in Data, Khả năng tiếp cận điện, 2021.
177
242 Khía cạnh xã hội
Nhân quyền và Tiêu chuẩn lao động
18.09.2023

TIÊU CHUẨN Kể từ năm 2010: Đã có 197 cáo buộc vi phạm nhân quyền trong tất cả 5 phân ngành NLTT
LAO ĐỘNG (gió, mặt trời, năng lượng sinh học, địa nhiệt, thủy điện), bao gồm:
Đào tạo về PtX tái tạo

giết người, đe dọa và hăm dọa; cướp đất; điều kiện làm việc nguy hiểm và mức lương dưới
ngưỡng nghèo; và hành động gây hại cho cuộc sống và sinh kế của người dân bản địa.

Tỷ lệ các công ty trong lĩnh vực năng lượng mặt trời, sinh học và địa nhiệt có chính sách về
Tiêu chuẩn lao động cốt lõi quyền của người lao động.
• Quyền tự do hiệp hội và
thương lượng tập thể
• Xóa bỏ tất cả các hình
thức lao động cưỡng ép
hoặc bắt buộc
• Xóa bỏ lao động trẻ em
một cách hiệu quả Chính sách chống Chính sách về Chính sách về Tự do thành lập hiệp
• Xóa bỏ phân biệt đối xử phân biệt đối xử lao động cưỡng bức lao động trẻ em hội và quyền thương
lượng tập thể
trong việc làm và nghề Năng lượng sinh học Điện mặt trời Địa nhiệt
nghiệp
Luật pháp và thực tiễn quốc tế vẫn chưa xây dựng đầy đủ
mối quan hệ giữa nhân quyền, biến đổi khí hậu và năng lượng

178 Nguồn: Trung tâm Tài nguyên Doanh nghiệp & Nhân quyền, Đối chuẩn Năng lượng tái tạo & Nhân quyền, 06/2020.
Trung tâm Tài nguyên Doanh nghiệp & Nhân quyền, NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO VỚI RỦI RO VỀ QUYỀN & LỢI NHUẬN,
09/2018, tr.16/h.2.
243 Khía cạnh xã hội
Nhân quyền và Tiêu chuẩn lao động
18.09.2023

TIÊU CHUẨN 1. Xác định, ngăn ngừa và giám sát các rủi ro nổi bật liên quan đến nhân quyền (HR) và
LAO ĐỘNG VÀ quyền của người lao động (LR) trong lĩnh vực hoạt động.
Đào tạo về PtX tái tạo

NHÂN QUYỀN 2. Nhận biết các bên liên quan: người lao động và gia đình họ, cộng đồng địa phương, bất kỳ
người/nhóm người nào khác mà cuộc sống và môi trường của họ có thể bị ảnh hưởng bởi
các hoạt động của bạn, bao gồm cả các đại diện hợp pháp, liên đoàn lao động, tổ chức xã
Làm thế nào để đưa hội hoặc môi trường.
nguyên tắc tôn trọng
3. Tương tác với các bên liên quan, đặc biệt là những người bị ảnh hưởng bởi các hoạt
nhân quyền và quyền động, tích hợp quan điểm và mối quan tâm của họ vào quá trình ra quyết định và phát triển
của người lao động cách tiếp cận đối với HR và LR của doanh nghiệp.
vào công việc kinh 4. Triển khai hệ thống báo cáo, đảm bảo bí mật và không trả đũa.
doanh của tôi?
5. Tính minh bạch về HR và LR: xác định các rủi ro và tác động, các biện pháp giảm thiểu, bồi
thường, khắc phục đã thực hiện và kết quả của các hành động đó.
6. Mở rộng các cam kết sang các đối tác kinh doanh và nhà cung cấp, hướng tới việc mở
rộng các cam kết ra toàn bộ chuỗi cung ứng và các quan hệ đối tác.
7. Làm việc với các đối tác và nhà cung cấp để giảm thiểu các tác động bất lợi có liên quan
trực tiếp đến hoạt động, sản phẩm hoặc dịch vụ thông qua các cơ chế riêng, hoặc hợp tác
phát triển các giải pháp phi tố tụng thông qua bên thứ ba.
Nguồn: EDP, Chính sách Nhân quyền và Quyền của người lao động.
179
Việc làm Trung Quốc

246 Khía cạnh xã hội Hàng triệu việc làm


trong ngành
NLTT ở một
Việc làm và Kỹ năng
18.09.2023

Hoa Kỳ
số nước
Đức
Ấn Độ

BÌNH NƯỚC NÓNG


VIỆC LÀM VÀ ĐIỆN MẶT TRỜI NĂNG LƯỢNG MẶT TRỜI Bắc Phi

KỸ NĂNG
Đào tạo về PtX tái tạo

Phần còn lại


của châu Phi

Việc làm Nam Phi

• Tăng trong ngành


Triệu việc làm năm 2020
NLTT Việc làm (triệu)

• Giảm trong ngành Chứng chỉ cấp thấp hơn Chuyên gia STEM

NL hóa thạch Chuyên gia ngoài STEM Hành chính


Việc làm trong ngành NLTT
ĐIỆN GIÓ TRÊN BỜ ĐIỆN GIÓ NGOÀI KHƠI
Việc làm và Chuyển theo công nghệ (Kịch bản 1,5°C
và PES*, năm 2030 và 2050)
dịch công bằng Việc làm theo kịch bản 1,5°C >
• Sự chênh lệch/ PES
*Kịch bản
đa dạng giữa các Gió Năng lượng
khu vực Hydro theo kế hoạch
Mặt trời
Kỹ năng và Đào tạo Yêu cầu về nguồn nhân lực đối với người lao
Điện sinh khối
• Cơ cấu trình độ động trong lĩnh vực ĐMT, điện gió (trên bờ và
ngoài khơi) và bình nước nóng năng lượng
kỹ năng mặt trời.

Nguồn: IRENA / ILO, Đánh giá thường niên về Năng lượng tái tạo và Việc làm 2021, 10/2021, h. 9,11,15.
180
247
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

“Những vấn đề
kinh tế - xã hội và
quản trị nào là
quan trọng khi
phát triển PtX tái tạo
Cùng điểm lại ở nước bạn?”

kiến thức
182
248 Khía cạnh Kinh tế
18.09.2023

Sản xuất và giao dịch sản phẩm PtX sẽ góp phần cải thiện sự thịnh vượng kinh tế và
phúc lợi. Cần khai thác các tiềm năng nhảy vọt.
Đào tạo về PtX tái tạo

Giá trị gia tăng + PtX có thể mang lại cơ hội nhảy vọt để vượt qua sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch.
Tăng trưởng Sản xuất cũng cần được tích hợp vào các mạng lưới sản xuất tại địa phương để tận dụng tiềm năng
tách rời ô nhiễm của chúng.

Cơ cấu PtX phải là một phần không thể thiếu của quá trình chuyển dịch năng lượng.
năng lượng + Cần xem xét tính ổn định của lưới điện khu vực khi đánh giá tính bền vững của PtX.
Chuyển đổi Cần xem xét phương án áp dụng các giải pháp không nối lướit.

Thương mại + Đối với một số quốc gia và khu vực, PtX mang đến những cơ hội xuất khẩu mới; tuy nhiên, điều này
Chuyển giao không nên gây thiệt hại cho các ưu tiên phát triển trong nước.
công nghệ Chuyển giao công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển kiến thức bản địa là chìa khóa.

Cơ sở hạ tầng + PtX nên được đưa vào các chương trình tài trợ và đầu tư cả ở khu vực công và tư nhân.
Tài chính công Các cơ sở hạ tầng như đường ống và cảng sẽ phải tương thích với PtX.

183
249 Khía cạnh Kinh tế
Cơ cấu năng lượng và Chuyển đổi
18.09.2023

CƠ CẤU
NĂNG LƯỢNG
Đào tạo về PtX tái tạo

VÀ CHUYỂN ĐỔI

Cơ cấu năng lượng


• nguồn hóa thạch
• nguồn tái tạo

Các xu hướng và Ma-rốc Tỷ trọng NLTT trong


kịch bản năng lượng tổng công suất phát điện
H2 và PtX Nam Phi (một số quốc gia - số liệu
• tiềm năng 2020 hoặc mới nhất)
• thực tế
Đức

Thiết kế thị trường Thế giới


(ETS, CDM, v.v.)
Điện mặt trời Điện gió NLTT khác

188
250 Khía cạnh kinh tế
Giá trị gia tăng và Tăng trưởng tách rời ô nhiễm
18.09.2023

GIÁ TRỊ Dự án mới: đảm bảo lợi nhuận kinh tế + đóng góp cho sự phát triển của địa phương
GIA TĂNG VÀ • Chia sẻ lợi nhuận công bằng giữa chủ sở hữu, người lao động và cộng đồng địa phương
→ đánh giá việc tuân thủ các quy định trong nước về lao động, ví dụ như mức lương tối thiểu
Đào tạo về PtX tái tạo

TĂNG TRƯỞNG
→ thanh tra hợp đồng lao động + tiền lương
TÁCH RỜI
• Điều kiện kinh tế địa phương cần được cải thiện kịp thời
Ô NHIỄM → đánh giá các chỉ số kinh tế (vĩ mô) trong hồ sơ thống kê
→ Mức độ cải thiện phúc lợi và an sinh của con người vượt xa mức tăng GDP
Tăng gấp đôi tỷ trọng NLTT vào năm 2030 làm tăng phúc lợi toàn cầu lên 2,7% trong khi GDP
Giá trị
Giá trị gia tăng GDP tăng 0,6%
gia tăng
- bình quân đầu người
cấp địa phương
- Khía cạnh kinh tế
Tiêu dùng và đầu tư
- tăng trưởng tổng thể -
cấp khu vực Khía cạnh xã hội
- cơ cấu ngành - cấp
Việc làm
quốc gia
Chi phí cho sức khỏe và giáo dục
- cường độ cacbon không bao gồm ảnh hưởng đến sức khỏe do ô nhiễm
không khí tại địa phương

- mức độ & xu hướng


Khía cạnh môi trường Phúc lợi
Phát thải khí nhà kính

Tiêu thụ vật liệu

Nguồn: IRENA, Lợi ích của năng lượng tái tạo: Đo lường các khía cạnh kinh tế, 2016, tr.33.
184
251 Khía cạnh kinh tế
Giá trị gia tăng và Tăng trưởng tách rời ô nhiễm
18.09.2023

GIÁ TRỊ
GIA TĂNG VÀ Phúc lợi con người
Đào tạo về PtX tái tạo

TĂNG TRƯỞNG
TÁCH RỜI Tách rời Tương quan Hoạt động kinh tế (GDP)
Tài nguyên
Ô NHIỄM
Tách rời Tương quan
Tác động

Sử dụng tài nguyên


Tăng trưởng
tách rời ô nhiễm
→đề cập đến việc phá vỡ Thời gian

mối liên hệ giữa tăng


trưởng kinh tế và suy Tác động môi trường
thoái môi trườngYếu
Tách rời tương quan

• Tách rời tuyệt đối: biến số ảnh hưởng đến môi trường tiếp tục ổn
Mạnh
định hoặc giảm trong khi động lực tăng trưởng kinh tế ngày càng lớn
• Tách rời tương đối: biến số ảnh hưởng đến môi trường tăng lên,
KNK
Thời gian
nhưng mức tăng nhỏ hơn tốc độ tăng trưởng của biến số nền kinh tế.
Nguồn: UNIDO, Nền Kinh tế Tuần hoàn: Động lực phát triển công nghiệp bao trùm và bền vững, 04/2021.
185
252 Khía cạnh kinh tế
Giá trị gia tăng và Tăng trưởng tách rời ô nhiễm
18.09.2023

GIÁ TRỊ Công cụ điều tiết Quy định, lệnh cấm, tiêu chuẩn, giới hạn
GIA TĂNG VÀ
Công cụ quy hoạch Quy hoạch vùng, sử dụng đất, quy hoạch đô thị
Đào tạo về PtX tái tạo

TĂNG TRƯỞNG
TÁCH RỜI Công cụ dựa trên Các công cụ tạo nguồn thu (thuế, phí); Trợ cấp (chi trả trực tiếp, thu nhập không
Ô NHIỄM thị trường hoặc tính thuế); Quyền tài sản (giấy phép, giấy phép được phép giao dịch);
công cụ kinh tế Khác (lợi ích của người dùng, trách nhiệm môi trường, chi trả dịch vụ hệ sinh thái)
Tách rời tuyệt đối
Tăng trưởng Đầu tư công Đầu tư cơ sở hạ tầng, mua sắm, Tách rời tương đối Tách rời tuyệt đối Trong phạm vi/ hướng tới
giới hạn tài nguyên

tách rời ô nhiễm chi nghiên cứu & phát triển (R&D)
Phúc lợi
Công cụ dựa trên Cam kết tự nguyện, đàm phán,
→ đề cập đến việc sự hợp tác mạng lưới
phá vỡ mối liên hệ
giữa tăng trưởng Công cụ dựa trên Chiến dịch thông tin, giáo dục, Gói cải cách GPP,
Tài nguyên
tái tạo

kinh tế và suy thoái thông tin dịch vụ tư vấn + nâng cao năng lực, Mục tiêu +
Thuế
phí
ETR/EHS
rộng hơn +
chứng nhận
& nâng cao Tiêu chuẩn &
Nghiên cứu thỏa thuận nhận thức Quy định

môi trường dán nhãn, báo cáo + phát triển tự nguyện


Nghiên cứu

giám sát môi trường,


& phát triển

Tái chế +

tiếp cận thông tin + quyền tư pháp


thiết kế
sinh thái
Khai thác bền vững tài nguyên tái tạo
Lệnh cấm &
hạn ngạch
Tài nguyên
phi tái tạo

Nguồn: DYNAMIX, Làm thế nào để biết đã đạt được tăng trưởng tách rời tuyệt đối hay chưa?
186 Và như vậy đã đủ chưa?, 10/2015, từ tr.19.
253 Khía cạnh kinh tế TÍNH CÔNG BẰNG

Giá trị gia tăng và Tăng trưởng tách rời ô nhiễm


18.09.2023

Kinh tế tuần hoàn Nguyên liệu trong


nền kinh tế được
luân chuyển liên tục
Đào tạo về PtX tái tạo

ở giá trị cao

Hoạt động của con


Tất cả năng lượng đều
người tạo ra giá trị
dựa trên các nguồn tài
ngoài thước đo
nguyên tái tạo
tài chính

NGUYÊN LIỆU THÔ 7 TRỤ CỘT


THIẾT KẾ của nền Kinh
Từ chối tế Tuần hoàn
Khai thác nguồn
Tư duy lại Hỗ trợ về mặt cấu trúc
cho sức khỏe và phúc nước với tốc độ bền
TÁI CHẾ KINH TẾ SẢN XUẤT, vững và tối đa hóa
Giảm TUẦN HOÀN
CHẾ BIẾN
lợi của con người và
các giống loài khác phục hồi tài nguyên

I
HỒ
Tái sử dụng

ỤC
Sửa chữa

TÍ N

PH
H

NG
Tân trang CHẤT THẢI

MI


NH
Hỗ trợ và củng cố
PHÂN Bảo tồn xã hội và
Tái sản xuất


ẠC cấu trúc đa dạng

KH
PHỐI H văn hóa nhân loại
sinh học
Chuyển đổi mục đích SỬ DỤNG.
THU GOM TÁI SỬ DỤNG.
sử dụng SỬA CHỮA

Tái chế
Thu hồi
Nguồn: SRIP – Nền Kinh tế tuần hoàn.
187 Nguồn II: https://pbs.twimg.com/media/ETzOWQpXgAQYnr7.png
254
18.09.2023

“Dự án của bạn có


tiềm năng tạo ra
những tác động
Đào tạo về PtX tái tạo

kinh tế - xã hội
tích cực nào?”

“Làm thế nào


để tránh hoặc
Thảo luận giảm nhẹ các
tác động tiêu cực
tiềm tàng?”
nhóm nhỏ
189
255 Khía cạnh quản trị
18.09.2023

Các tiêu chuẩn, cơ chế chứng nhận quốc gia + quốc tế phải đảm bảo khung pháp lý
phù hợp để mở rộng nhanh chóng thị trường và giao dịch PtX.
Đào tạo về PtX tái tạo

Thiết yếu: cam kết chính sách rõ ràng, trao quyền, sự tham gia của các bên liên quan.
Các tiêu chuẩn PtX tái tạo sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc khởi động thị trường và cần bao quát
Tiêu chuẩn + toàn bộ chuỗi giá trị.
Chứng nhận
Các chương trình chứng nhận phải minh bạch về các thủ tục và tiêu chí đánh giá.
Cần thành lập các hội đồng và cơ chế thảo luận bàn tròn về PtX, tổ chức đào tạo cho các bên liên
Tính minh bạch + quan. Ngoài ra, cần áp dụng những cách tiếp cận “từ dưới lên” như khảo sát, đạt đồng thuận dựa trên
Nhiều bên tham gia nguyên tắc tự nguyện, báo trước và có đủ thông tin (FPIC), cùng với cơ chế kiểm toán và quyền tiếp
cận các thủ tục khiếu nại.

Cam kết chính sách


PtX tái tạo cần trở thành một phần của các chiến lược năng lượng và khí hậu, và được đưa vào NDC.
+ Sự nhất quán

Sự ổn định + Ổn định chính trị và tôn trọng pháp quyền là những điểm cần cân nhắc quan trọng khi thiết lập quan hệ
Pháp quyền đối tác song phương hoặc đa phương.

190
256 Khía cạnh quản trị
Phương diện: Cam kết chính sách và Sự nhất quán
18.09.2023

Về Quản trị
Ví dụ
Đào tạo về PtX tái tạo

Tiêu chuẩn Thực hiện PA


& (PA: Thỏa thuận Paris về KNK) https://www4.unfccc.int/sites/ndcstagin
g/PublishedDocuments/Chile%20First/
Chứng nhận Chile%27s_NDC_2020_english.pdf
-- NDC
Tính minh bạch (Đóng góp do quốc gia tự quyết định)
&
Nhiều bên tham gia -- Điều 6
(Các cơ chế hợp tác)
Cam kết chính sách
&
-- Cam kết về trung hòa cacbon
Sự nhất quán
-- Chiến lược H2 cấp quốc gia
Ổn định -- Lộ trình PtX
& ...
Pháp quyền
https://www.nrcan.gc.ca/sites/www.
nrcan.gc.ca/files/environment/hydr
ogen/NRCan_Hydrogen-Strategy-
... Canada-na-en-v3.pdf

202
257 Khía cạnh quản trị
18.09.2023

Tiêu chuẩn và Chứng nhận


TIÊU CHUẨN VÀ
CHỨNG NHẬN • Sản phẩm PtX cần CÁC TIÊU CHUẨN NGHIÊM NGẶT VỀ TÍNH BỀN VỮNG
Đào tạo về PtX tái tạo

→ không thể hy sinh để nhanh chóng tạo đà cho thị trường


(xem nhiên liệu sinh học):
Yêu cầu đối với tăng trưởng thị trường phải luôn đi đôi với tiêu chuẩn về tính bền vững!
cơ chế chứng • Các tiêu chuẩn phải được xây dựng thông qua quy định pháp lý toàn diện và
hài hòa; phải có đầy đủ các cơ chế CHỨNG NHẬN
nhận PtX
• Đơn giản
• Yêu cầu về tính bền vững xuyên suốt toàn bộ chuỗi cung ứng và cho từng yếu tố liên
• Minh bạch quan
• Nhất quán với quy • Đảm bảo một sân chơi bình đẳng giữa các lĩnh vực thông qua các nguyên tắc chứng
định hiện hành nhận áp dụng cho tất cả các thị trường và sản phẩm
• Bao trùm các bên
→ phải tính đến yếu tố chi phí!
liên quan
• Chú ý đến quyền con người và quyền người lao động, đưa các khía cạnh kinh tế - xã
hội vào quá trình đánh giá, đặc biệt khi vận hành ở những khu vực có rủi ro xã hội cao

191
258 Khía cạnh quản trị
Tiêu chuẩn và Chứng nhận
18.09.2023

Phạm vi lãnh thổ


TIÊU CHUẨN VÀ
CHỨNG NHẬN Toàn cầu
Đào tạo về PtX tái tạo

Các tổ chức /
chương trình
chứng nhận
Châu Âu

RED II

Quốc gia

Mức độ tham vọng về tính bền vững

Ghi chú: IPHE: Chương trình đối tác Kinh tế hydro và Pin nhiên liệu
192
259 Khía cạnh quản trị: Tiêu chuẩn và Chứng nhận
18.09.2023

Trạng Quốc
Tên Cơ quan Hiệu lực pháp lý
thái gia

TIÊU CHUẨN & Các đạo luật ủy Ủy ban Ràng buộc pháp lý đối với RFNBO trong
✓ quyền về RED II châu Âu lĩnh vực giao thông*
CHỨNG NHẬN
Đào tạo về PtX tái tạo

Đang Ủy ban Ràng buộc pháp lý đối với “đầu tư bền


Hệ thống phân loại
x.dựng châu Âu vững”
Một số tiêu ✓ CertifHy FCH JU Chứng nhận tự nguyện
chuẩn hydro ✓ CMS 70 TÜV SÜD Chứng nhận tự nguyện
xanh đã có Đang Pháp lệnh Nguồn Chính phủ
Điều kiện để được miễn khoản thu EEG
hiệu lực dụng x.dựng NLTT (EEG) Đức
hoặc đang Chính phủ
✓ Các tiêu chí SDE++
Hà Lan
Điều kiện để nhận nguồn vốn chính phủ
trong quá
trình hình Tiêu chuẩn
✓ AFHYPAC
AFHYPAC
thành Hợp nhất thành tiêu chuẩn duy nhất trên toàn EU?
Tiêu chuẩn nhiên Bang Ràng buộc đối với chỉ tiêu phát thải của
✓ liệu cacbon thấp California các đơn vị cung cấp nhiên liệu
thử 'Chương trình chứng nhận Chính phủ
?
nghiệm GO Hydrogen' Úc
Ghi chú: *RFNBO: nhiên liệu tái tạo có nguồn gốc phi sinh học. REDII điều chỉnh đề xuất áp dụng áp dụng cho
193 tất cả các lĩnh vực sử dụng cuối.
Nguồn: Guidehouse, EU certification frameworks Sustainability criteria for green hydrogen, Knowledge Session
Certification of Green Hydrogen (Tiêu chí về tính bền vững trong Khung chứng nhận của EU đối với hydro xanh,
261 Khía cạnh quản trị
Tiêu chuẩn và Chứng nhận
18.09.2023

TIÊU CHUẨN VÀ
Khung pháp lý (RED II)
CHỨNG NHẬN
Đào tạo về PtX tái tạo

1. Đề án tham gia tự nguyện 1. Đề án thiết lập các nguyên tắc


Ví dụ: ISCC trên cơ sở khung pháp lý cơ bản
Quy trình và công nhận các tổ chức chứng
chứng nhận tại EU nhận. Nhà sản xuất đăng ký
2. Tổ chức chứng nhận tham gia đề án.
Ví dụ: TÜV SÜD
Nhà sản xuất báo cáo khối 2. Hoạt động kiểm toán được
thực hiện bởi kiểm toán viên của
lượng RFNBO đưa vào thị
tổ chức chứng nhận
trường và lượng phát thải 3. Các bên tham gia
thị trường 3. Số lượng sản xuất được các
KNK liên quan cho cơ quan
bên tham gia thị trường nhập
có thẩm quyền. Báo cáo Các bên tham Các bên tham gia
vào cổng thông tin của Cơ quan
gia thị trường thị trường có tài
này có thể sử dụng Bằng được đăng ký 3. Cơ quan đăng ký khoản người dùng đăng ký quốc gia
chứng về tính bền vững tại Cơ quan quốc gia trực tiếp
đăng ký quốc gia 4. Dữ liệu được chuyển đến Cơ
(PoS) nếu có hệ thống sở dữ liệu của Liên minh (chưa
đăng ký quốc gia. 4. Cơ sở dữ liệu của liên minh được thiết lập)

Nguồn: Hội đồng Năng lượng Thế giới, Hài hòa toàn cầu về Chứng nhận hydro, 01/2022, tr.17/h.1.
193.2
263 Mục tiêu giảm phát thải KNK của các cơ chế, chương trình
Quy định/ Lĩnh vực Loại H2 Chỉ tiêu giảm Mức cơ sở tham Ngưỡng
tiêu chuẩn chiếu
CertifHy Giao thông H2 từ các nguồn 60% 91 gCO2tđ/MJ 36,4 gCO2tđ/MJ
tái tạo
Tiêu chuẩn của - H2 cacbon thấp - - 14,51 gCO2tđ/kgH2
Liên minh Hydro
- H2 sạch và tái tạo - - 4,9 gCO2tđ/kgH2
Trung Quốc

LCFS Giao thông H2 từ điện phân và 20% 94 gCO2tđ/MJ 76,1 gCO2tđ/MJ


dựa trên sinh học
RED II Giao thông H2 từ các nguồn tái 70% 94 gCO2tđ/MJ 28,2 gCO2tđ/MJ
tạo
RTFO Giao thông H2 (không bao gồm 60% 83,8 gCO2tđ/MJ 33,52 gCO2tđ/MJ
sinh khối) (xăng + diesel)
TÜV Süd CMS 70 Giao thông H2 (không bao gồm 60% nhiên 94 gCO2tđ/MJ 37,6 gCO2tđ/MJ
điện phân) liệu hóa thạch
Tất cả, ngoại trừ H2 (không bao gồm 60% H2 xám 89,7 gCO2tđ/MJ 35,9 gCO2tđ/MJ
giao thông điện phân)
Tất cả H2 từ điện phân 75% Nhiên liệu hóa 23,5 gCO2tđ/MJ -
193,3
thạch/ H2 xám (tuỳ 22,42 gCO2tđ/MJ
theo ứng dụng)
Nguồn: Hội đồng Năng lượng Thế giới, Hài hòa toàn cầu về Chứng nhận hydro, 01/2022, tr.17/bảng 5.
264 Khía cạnh quản trị
Tiêu chuẩn và Chứng nhận
18.09.2023

Không yêu cầu Cân bằng khối lượng Chứng nhận Chuỗi
TIÊU CHUẨN VÀ Hành trình sản phẩm
100% tái tạo giảm KNK (MB)
CHỨNG NHẬN
Đào tạo về PtX tái tạo

Các hệ thống chứng Đưa vào Hệ thống đăng ký


nhận hiện có: 1 GH-GO/MWh* CertifHy-GO

• ISCC/ Hydro có Giảm Sản xuất & Mua GH


100% tái tạo > 60% KNK GO
nguồn gốc NLTT (B&C)
• CertifHy (chỉ riêng GH
EU) GO
• Hydro xanh/ TÜV
SÜD Giảm > 60- Chứng nhận
Chuỗi Hành trình
100% tái tạo 75% KNK
sản phẩm
+ MB hoặc trên
Các tiêu chí bao gồm cơ sở hợp đồng
bổ sung phát thải liên quan đến quá trình
nén, hóa lỏng, vận chuyển

Nguồn: (Biên tập từ) TÜV SÜD, Certification systems on Hydrogen and its relevance for a sustainable future
196 (Các hệ thống chứng nhận về Hydro và tầm quan trọng đối với tương lai bền vững), Phiên họp về Chứng nhận
Hydrogen xanh, 24.11.2021.
* Đơn vị giao dịch: Đơn vị Đảm bảo nguồn gốc (GO) cho 1 MWh Hydrogen xanh (GH) (dựa trên nhiệt trị thấp)
265 Tiêu chuẩn và Chứng nhận
Cơ chế Sản xuất & Mua (B&C) và cấp chứng nhận Đảm bảo nguồn gốc (GO)
18.09.2023

Thuộc tính:
Nguồn tái tạo + Bền vững 5T của GO:
Đào tạo về PtX tái tạo

TRA ĐƯỢC GỐC


Tài khoản
GO Tài khoản P
Cty Điện lực
Hủy THEO DÕI ĐƯỢC
1MWh* TRAO ĐỔI ĐƯỢC
TÍNH MINH BẠCH
1MWh* TIN CẬY CAO
Tài khoản thương nhân Tài khoản thương nhân

Thương Bằng chứng


nhân hydro hủy

Thương
1MWh*
nhân hydro

H2
thông thường
Nguồn: (Biên tập từ) TÜV SÜD, Certification systems on Hydrogen and its relevance for a sustainable future
197 (Các hệ thống chứng nhận về Hydro và tầm quan trọng đối với tương lai bền vững), Phiên họp về Chứng nhận
Hydrogen xanh, 24.11.2021.
266 Khía cạnh quản trị
Tiêu chuẩn và Chứng nhận
18.09.2023

TIÊU CHUẨN VÀ
CHỨNG NHẬN
Đào tạo về PtX tái tạo

Sản xuất Trao đổi (xuất/nhập khẩu) Tiêu thụ

Trao đổi
sản phẩm hay Sản vận chuyển thực tế Sản
các đặc tính? phẩm phẩm
PtX PtX

chuyển giao trong môi trường ảo


Chứng Chứng
nhận nhận

199
267 Tiêu chuẩn và Chứng nhận
Cách tiếp cận Cân bằng khối lượng (MB)
18.09.2023

Hệ thống đăng ký
Đào tạo về PtX tái tạo

Chứng Chứng
nhận nhận

PtX tái tạo

H2 hóa thạch

Đầu vào Sản xuất Sản phẩm

198
268 Khía cạnh quản trị
Tiêu chuẩn và Chứng nhận
18.09.2023

TIÊU CHUẨN VÀ

1. TÁCH BIỆT
Lô PtX tái tạo
CHỨNG NHẬN
Đào tạo về PtX tái tạo

GO cho PtX tái tạo

Các
Luồng thực và luồng ảo của GO Lô H2 cacbon thấp
phương pháp
chứng nhận 2. MB Lô H2 xám

Lô PtX tái tạo

GO của PtX tái tạo

Luồng ảo của GO
GO của PtX tái tạo
3. B&C

Lô H2 cacbon thấp
Luồng thực của GO Lô H2 xám
Lô PtX tái tạo

Nguồn: (biên tập từ) https://ars.els-cdn.com/content/image/1-s2.0-S0301421520300586-gr2.jpg


200
269 Nguồn cacbon đủ điều kiện trong các quy định/tiêu chuẩn khác nhau về hydro/RFNBOs
Tiêu chí bền Các quy định Chương Cơ chế
vững cho trình
H2/RFNBO tài trợ
Đào tạo về PtX tái tạo

Quy định/ ISCC CertifHy dena – TÜV Süd Tiêu Chương Chương H2Global LCFS RED II RTFO
Tiêu chuẩn PLUS Đăng CMS 70 chuẩn trình trình
ký của Liên chứng chứng
Biogas minh H2 nhận nhận Zero
Trung (Nhật Cacbon
Quốc1 Bản)2 3
Phát thải KNK Well- Well-to- Theo Well-to- Well-to- Well-to- Well-to- Well-to- Well-to- Well-to- Well-to-
to- Gate nhu cầu Wheel Wheel Gate Gate Wheel Wheel Wheel Wheel5
Wheel
Nguồn cacbon đủ điều kiện
Cacbon dựa trên + đang cập + ngoài ngoài n/a + + + đang chờ +
hóa thạch nhật phạm vi phạm vi DA

Cacbon nguồn + đang cập + ngoài ngoài n/a + + + đang chờ +


gốc sinh học nhật phạm vi phạm vi DA
Cacbon từ DAC - đang cập + ngoài ngoài n/a + đang cập + Đang chờ +
nhật phạm vi phạm vi nhật DA
Tiêu chí bổ sung
Sử dụng đất Hội đồng Năng
Nguồn: + lượng Thế -giới, Hài hòa toàn
- cầu về Chứng
- nhận hydro, -01/2022, tr.34/bảng
- 10. - + + - -
193.1
Tiêu thụ nước +/- - - - - - +/- +/- +/- +/- -

Tác động xã hội + - - - - - - + + - -


270
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

“Cơ chế chứng nhận


có tầm quan trọng
như thế nào? Bạn có
đồng ý với cách tiếp
cận của EU không?”
Thảo luận mở

201
274 MÔ-ĐUN 6: Các thông điệp chính
18.09.2023

Khung EESG
• Để thực hiện Thỏa thuận Paris, hoạt động kinh tế cần giảm dần và ngưng sử dụng tài nguyên hóa thạch, vì tương
lai của cả nền kinh tế và sinh quyển
• Các khía cạnh bền vững của PtX cần tính đến toàn bộ chuỗi giá trị và đặc biệt cần phân tích khía cạnh môi trường,
Đào tạo về PtX tái tạo

kinh tế, xã hội và quản trị


• Phải xem xét các mối quan tâm về tính bền vững dựa trên nhiều mức độ đánh giá khác nhau
Các tiêu chí bền vững
• Các khía cạnh môi trường đa dạng của hoạt động sản xuất PtX đóng vai trò thiết yếu, quyết định định mức độ
bền vững
• Quá trình chuyển đổi hệ thống năng lượng và ứng dụng các công nghệ mới như PtX luôn có ý nghĩa xã hội to lớn.
Quá trình này không chỉ là chuyển dịch đơn thuần, mà phải là “Chuyển dịch công bằng”
• Hoạt động sản xuất và giao dịch PtX phải góp phần cải thiện sự thịnh vượng và phúc lợi kinh tế cũng như an sinh
môi trường (tăng trưởng tách rời ô nhiễm). Cần khai thác các tiềm năng nhảy vọt.
• Tính bổ sung là yêu cầu bắt buộc đối với hoạt động sản xuất điện năng tái tạo. Việc sử dụng NLTT để sản xuất
hydro không làm giảm hiệu quả chuyển dịch năng lượng tổng thể, đặc biệt là quá trình phi cacbon hóa ngành điện.
Các cơ chế chứng nhận
• Các tiêu chuẩn, cơ chế chứng nhận quốc gia và quốc tế phải đảm bảo khung pháp lý phù hợp để mở rộng nhanh
chóng thị trường và giao dịch PtX

236
275

“Bạn nhận thấy việc


18.09.2023

tuân thủ các tiêu chí


bền vững ở nước bạn
Đào tạo về PtX tái tạo

quan trọng
như thế nào?”

Chú ý: cần xem xét

Thảo luận mở năng lượng (cả tái tạo và


bổ sung), nguồn cacbon,
các vấn đề sử dụng đất,
mức độ khả dụng của
nguồn nước

203
Đào tạo về PtX tái tạo 18.09.2023

204
276
277
18.09.2023

Mô-đun 7 Tóm tắt quá trình phát triển chính sách của EU
(2020-2021)

Chính sách và

Đào tạo về PtX tái tạo

RefuelEU Aviation
• Luật khí hậu • FuelEU Maritime
• Chỉ thị Năng lượng

quy định hỗ trợ


tái tạo RED và RED II
Đề xuất chính sách và khung pháp lý
Chính sách và Quy định hỗ trợ
• Các biện pháp phía cung

PtX tái tạo • Các biện pháp phía cầu PtX tái tạo
Đẩy mạnh sự tăng trưởng của thị trường
• Lộ trình Nội dung
• Ví dụ về các quốc gia điển hình

205
278 Xây dựng một dự án hydro xanh
→ Cần có phương pháp tiếp cận toàn diện!
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

Nguồn
điện
• Thiết lập các mục tiêu cụ thể và các bước trung gian
• Lưu ý rằng dự án có thể gặp thách thức về mặt kinh tế
→ tìm kiếm đối tác, xây dựng quan hệ hợp tác
Khách → tìm kiếm nguồn tài trợ, trợ cấp, v.v.
hàng và • Xây dựng câu chuyện của mình và truyền cảm hứng tới
ứng dụng các bên cho vay và/hoặc các sáng kiến chính trị
khả thi • Suy nghĩ từ quan điểm của khách hàng
• Luôn cởi mở với những cơ hội và hãy linh hoạt
Sản xuất
PtX

206
279 Các bước mở rộng thị trường
18.09.2023

tấn/năm
Nhà máy thực nghiệm Nhà máy thí điểm Mở rộng quy mô
công nghiệp
Đào tạo về PtX tái tạo

150.000
Có thể là: ưu đãi
thuế, tiền từ cơ
20.000
chế hỗ trợ hoặc
ưu tiên
20

Những thử nghiệm Các công nghệ và quy Tích hợp khái niệm tổng
đầu tiên về công nghệ trình được công nghiệp thể trên quy mô công
2020 và quy trình ~2023 hóa ~2027 nghiệp Năm
• PtX đối mặt với tình thế lưỡng nan ‘con gà - quả trứng’ điển hình: đã sẵn sàng phát triển về mặt công nghệ, nhưng lại chưa đủ
sức bật về mặt kinh tế
• Cung: nhà đầu tư cho rằng nhu cầu PtX chưa đạt đủ quy mô yêu cầu
• Cầu: khách hàng tiềm năng phàn nàn rằng vẫn chưa có đủ nguồn cung ổn định với giá phải chăng. Ngoại lệ: Ngành hàng không
• Chỉ riêng động lực của Cơ chế thị trường là không đủ để tạo ra sự chuyển đổi đột phá và hiệu quả.
• Để kích hoạt thị trường, cần can thiệp chính sách nhằm hỗ trợ về khung pháp lý, nghiên cứu - phát triển (R&D) và tài chính đối với
cả hai phía của thị trường (cung & cầu), đồng thời xây dựng quỹ bù đắp ảnh hưởng của biến đổi khí hậu!

207
280
18.09.2023

“Hãy nêu một số


Đào tạo về PtX tái tạo

công cụ chính sách


mà nước bạn
sử dụng để đẩy mạnh
tăng trưởng thị trường?”
Cùng điểm lại
kiến thức
208
281 Các công cụ chính sách đẩy mạnh tăng trưởng thị trường
18.09.2023

1 Tín hiệu chính


sách dài hạn
2 Tạo nhu cầu
3 Giảm thiểu
rủi ro đầu tư
4 Xóa bỏ
các rào cản
5 R&D + chia sẻ
kiến thức
Đào tạo về PtX tái tạo

• Các lộ trình PtX • Định giá phát thải • Các khoản vay + • Tiêu chuẩn an toàn • Tài trợ trực tiếp
• Các mục tiêu CO2 và ô nhiễm tín dụng xuất khẩu + bền vững cho dự án
• Các chiến lược • Chỉ thị và lệnh cấm • Bảo lãnh rủi ro • Tránh đánh thuế • Vốn vay ưu đãi
công nghiệp • Tiêu chuẩn thực hiện • Cơ chế giao dịch năng lượng hai lần • Sáng kiến hợp tác
• Các thỏa thuận và • Miễn thuế “đảm bảo nguồn gốc” • Chứng nhận cường đa phương
cam kết quốc tế • Đấu giá ngược • Giảm thiểu rủi ro: độ và nguồn gốc • Các chiến dịch
Hợp đồng chênh lệch phát thải CO2 truyền thông
cacbon (CCfD) • Đối chuẩn cho các • Giải thưởng
209
• Giảm thuế quy trình
• Khuôn khổ quốc tế Lộ trình NEDO về pin nhiên
NDC theo Thỏa thuận RED II, Tiêu chuẩn nhiên Các khoản vay của ngân
Paris; Thỏa thuận xanh của liệu sạch của Canada; Hệ hàng chính sách Trung Quốc; liệu và hydro của Nhật Bản;
Mối quan hệ đối tác quốc tế về
EU; Chiến lược hydro cấp thống giao dịch phát thải Tập đoàn tài chính năng Tầm nhìn đến năm 2020
hydro và pin nhiên liệu trong
quốc gia của Đức; Chiến EU ETS, quy định về mua lượng sạch Australia; Các dự của EU; Chương trình đổi
nền kinh tế (IPHE); Tổ chức
lược hydro cơ bản của sắm công đối với vật liệu án vì lợi ích chung của châu mới cấp quốc gia của Đức
Tiêu chuẩn hóa Quốc tế
Nhật Bản; Cam kết Văn cacbon thấp của Hà Lan; Âu; Chính sách cho vay năng về công nghệ pin nhiên liệu
(ISO); HySafe; Chứng nhận
minh Sinh thái của Trung Nghĩa vụ về nhiên liệu tái tạo lượng của EIB; Nguồn vốn từ và hydro; Chương trình
CertifHy của EU […], Đạo
Quốc; Chương trình "Make cho ngành giao thông vận tải ngân hàng đa phương; Cơ dành cho pin nhiên liệu và
luật ủy quyền về RED II
in India" […] của Vương quốc Anh chế Kết nối châu Âu (CEF) hydro của Bộ năng lượng
(RTFO); Miễn thuế 45Q […] Hoa Kỳ và chương trình
dành cho CCUS của Mỹ […] H2@Scale […]

Nguồn: Minh họa của tác giả dựa trên: IEA, Tương lai của Hydro, 2019, tr.175/bảng 12 ff..
282 Điển hình tại EU: Mục tiêu chính sách là tăng cung và cầu H2 xanh và giảm thiểu
rủi ro thương mại cho bên mua!
18.09.2023

Quỹ Khí hậu Sửa đổi Hệ thống giao dịch


xã hội EU phát thải KNK của EU
Sáng kiến Hàng hải –
Quy chế Chia sẻ Nỗ lực -
Đào tạo về PtX tái tạo

phát thải CO2 ngành hàng hải


SCF EU ETS về các hoạt động chống
biến đổi khí hậu
FuelEU ESR
Sáng kiến Hàng không –
nhiên liệu hàng không Cơ chế Điều chỉnh

Giao thông
bền vững Biên giới Cacbon
ReFuelEU Mục tiêu CBAM
Khí hậu
Chỉ thị về AFID 2030 LULUCF Quy định về phát thải và
Cơ sở hạ tầng CO2 loại bỏ KNK ra khỏi các
Nhiên liệu Thay thế lĩnh vực Sử dụng đất,
in RED Thay đổi mục đích sử
cars ETD EED dụng đất và Lâm nghiệp
Quy định về tiêu chuẩn
khí thải CO2 của ô tô con Chỉ thị về Năng lượng Tái tạo
và xe tải
Chỉ thị về Thuế Năng lượng Chỉ thị về Sử dụng Năng lượng Hiệu quả

210
283 Phát triển chính sách I
18.09.2023

Thỏa thuận Xanh châu Âu Mới 2019: Động lực chính thúc đẩy quá trình chuyển dịch năng lượng với mức giảm phát thải KNK
của EU đạt -55% và chú trọng giữ vững mục tiêu trung hòa cacbon vào năm 2050 theo Luật Khí hậu của EU.
Các đạo luật và chính sách được thông qua hoặc lấy ý kiến trong năm 2020 và 2021
Đào tạo về PtX tái tạo

Các chính sách và chiến lược không ràng buộc


• Chiến lược Hydro của EU (08/07/2020): Mục tiêu đến năm 2030, tổng quy mô công suất điện phân hydro tái tạo đạt
2x40 GW (40 GW tại EU và 40 GW tại các quốc gia đối tác lân cận), sản xuất từ nguồn điện tái tạo
• Chiến lược Tích hợp Hệ thống Năng lượng (08/07/2020): đẩy mạnh tính tuần hoàn và tính linh hoạt của hệ thống năng
lượng bằng cách tận dụng lợi thế từ sự phối hợp liên ngành
• Ủy ban châu Âu đã công bố nhiều chiến lược hỗ trợ: Chiến lược NLTT Ngoài khơi, Chiến lược vì Ngành Vận tải Bền
vững và Thông minh
Các chính sách và chiến lược ràng buộc
• Luật Khí hậu Châu Âu (30/06/2021): giảm ít nhất 55% lượng phát thải KNK vào năm 2030 so với năm 1990 và mục tiêu
ràng buộc về trung hòa khí hậu (phát thải ròng bằng không) tại EU vào năm 2050
• Fit-for-55 (14/07/2021): hướng đến hầu hết toàn bộ các khía cạnh của nền kinh tế EU, đặc biệt là trong lĩnh vực năng
lượng, công nghiệp và vận tải
• Chỉ thị Năng lượng tái tạo (RED): đề ra các quy tắc phát triển NLTT trên hầu hết các lĩnh vực kinh tế EU và tạo ra nhu
cầu tối thiểu 4,9 triệu tấn riêng đối với hydro sản xuất từ NLTT

Nguồn: Hydrogen Europe (Hydro Châu Âu), Hydrogen – Enabling a zero emission society
(Hydrogen – Điều kiện cần cho một xã hội không phát thải), tr.33ff.
284 Phát triển chính sách II
18.09.2023

Các chính sách và chiến lược ràng buộc


• Chỉ thị về Hệ thống giao dịch phát thải KNK (ETS) của EU: giảm phát thải KNK bằng hệ thống 'cap-and-trade'1Ghi
chú; công cụ chính sách quan trọng để hỗ trợ nguồn tiêu thụ cho H₂ tái tạo.
Đào tạo về PtX tái tạo

• Chỉ thị Sử dụng Năng lượng Hiệu quả (EED)


• Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Cacbon (CBAM): bảo vệ các lĩnh vực sản xuất thép, nhôm, xi măng, phân bón và điện
khỏi nguy cơ rò rỉ cacbon, đồng thời giảm dần hạn ngạch phát thải miễn phí của các ngành này (trong giai đoạn 10
năm từ 2026 đến 2035) 2Ghi chú
• Chương trình Bù đắp và Giảm phát thải Cacbon trong hàng không quốc tế (CORSIA): áp dụng việc bù đắp cacbon
cho các chuyến bay bên ngoài EU
• Chỉ thị về Thuế Năng lượng (ETD): đánh thuế sản phẩm năng lượng dựa trên hàm lượng năng lượng thay vì khối
lượng sản phẩm và phân loại thuế sản phẩm dựa trên hiệu suất môi trường của chúng khi thiết lập mức thuế suất
tối thiểu3Ghi chú
• Quy định về Cơ sở Hạ tầng Nhiên liệu Thay thế (AFIR - trước đây là AFID) đề xuất: các mục tiêu ràng buộc nhằm
phát triển cơ sở hạ tầng tiếp/nạp nhiên liệu hydro dọc theo các trục giao thông chính
• Tiêu chuẩn Hiệu suất Phát thải CO₂ đối với ô tô con và xe tải: bao gồm cả mục tiêu mới về giảm 100% khí thải vào
năm 2035, chỉ báo cho việc loại bỏ động cơ đốt trong theo quy hoạch hiện tại (từ trạm bơm đến phương tiện) nhằm
tạo điều kiện cho các phương tiện không phát thải.

Nguồn: Hydrogen Europe (Hydro Châu Âu), Hydrogen – Enabling a zero emission society
(Hydrogen – Điều kiện cần cho một xã hội không phát thải), tr.33ff.
285 Phát triển chính sách III
18.09.2023

Các chính sách và chiến lược ràng buộc


• Sáng kiến Năng lượng Hàng hải bền vững của châu Âu (FuelEU Maritime): thúc đẩy sử dụng nhiên liệu sạch trong giao thông
hàng hải; định hướng mục tiêu về cường độ phát thải KNK trung bình của đội tàu lớn (tổng trọng tải trên 5.000 tấn). Mục tiêu
giảm phát thải 2% vào năm 2025 và 75% vào năm 2050 đối với tất cả hành trình nội khối EU có ghé cảng tạm dừng được
Đào tạo về PtX tái tạo

bảo hiểm, và một nửa số chuyến đi giữa EU và các cảng tạm dừng không thuộc EU (phù hợp với phạm vi mở rộng của EU ETS)
• Sáng kiến Năng lượng Hàng không bền vững của châu Âu (RefuelEU Aviation): thúc đẩy sử dụng nhiên liệu sạch trong ngành
vận tải hàng không; quy định kể từ năm 2023, các đơn vị cung cấp nhiên liệu có nghĩa vụcung cấp nhiên liệu hàng không bền
vững (SAF) cho các hãng hàng không tại tất cả các sân bay của EU (chỉ xét đến SAF là nhiên liệu sinh học, nhiên liệu sinh học
tiên tiến và RFNBO (nhiên liệu tái tạo có nguồn gốc phi sinh học) có cấu tạo phân tử hóa học tương đương với nhiên liệu hóa
thạch mà chúng đang thay thế). Sau năm 2030, quy định về tỷ lệ nhiên liệu điện tử (RFNBO) tối thiểu. Đến năm 2050, mục
tiêu đạt tối thiểu 63% SAF, trong đó có ít nhất 28% nhiên liệu tổng hợp.
• Quy định về Mạng lưới Năng lượng xuyên Châu Âu (TEN-E) (bản sửa đổi 2020): là cột mốc pháp lý quan trọng khi xem xét các
hạng mục cơ sở hạ tầng của ngành năng lượng (cập nhật năm 2020), xét trên 5 lĩnh vực: điện, mạng lưới khí đốt thông minh,
hydro, hệ thống điện phân và CO2. Hơn nữa, quy định này thiết lập kế hoạch chuyển đổi cơ sở hạ tầng sử dụng khí tự nhiên
sang hydro và sự xuất hiện của một ‘mạng lưới hydro trục chính'
• RED II (07/2021): bản cập nhật và thay thế của RED, ảnh hưởng đến các ngành như sản xuất sinh khối nông nghiệp, sản xuất
sinh khối lâm nghiệp, sản xuất từ rác thải và phụ phẩm, sản xuất nhiên liệu sinh khối, thương mại, hậu cần và vận tải, các nhà
máy khí sinh học có mức nhiệt định mức đầu vào từ 2 MW trở lên, các nhà máy điện sinh khối có công suất từ 20 MW FWL trở
lên, các đơn vị cung cấp dịch vụ kinh doanh điện hoặc nhiệt liên quan trong danh sách kiểm tra mới và quy trình kiểm toán mức
chênh lệch, tính toán mức phát thải KNK so với giá trị mặc định, tự công bố, và các tuyên bố bền vững.

Nguồn: Hydrogen Europe (Hydro Châu Âu), Hydrogen – Enabling a zero emission society
(Hydrogen – Điều kiện cần cho một xã hội không phát thải), tr.33ff.
286 Phát triển chính sách IV
Mạng lưới hydro trục chính
18.09.2023

của châu Âu
Có thể hoàn thiện Mạng lưới
Đào tạo về PtX tái tạo

hydro trục chính vào năm 2040

Tuyến ống dẫn H2 chuyển đổi từ tuyến ống khí


tự nhiên hiện có

Tuyến ống dẫn H2 xây mới


Các tuyến ống bổ sung khả thi
Quốc gia trong phạm vi nghiên cứu
Quốc gia ngoài phạm vi nghiên cứu
Điểm lưu trữ H2 tiềm năng:
Hang muối hiện hữu/mới

Điểm lưu trữ H2 tiềm năng:


tầng nước ngầm

Điểm lưu trữ H2 tiềm năng:


mỏ dầu khí cạn kiệt

Cụm công nghiệp


Thành phố, phục vụ
mục tiêu định hướng
(trong trường hợp
chưa xác định được
Cụm công nghiệp)

Nguồn: European Hydrogen Backbone (Mạng lưới hydro trục chính châu Âu), How a dedicated hydrogen
211 infrastructure can be created (Xây dựng cơ sở hạ tầng chuyên dụng cho hydro), 2020 tr.8/h.5.
287
Cách tiếp cận hài hòa trong xây dựng
quy chế thông qua Đạo luật H2
18.09.2023

Khởi động Tăng trưởng Phát triển thị trường


Đào tạo về PtX tái tạo

Xây dựng thung lũng Hydro


CSHT cho Hydro
Đạo luật

Các dự án tăng tốc để đạt Chuyển đổi số lượng lớn các CSHT từ
mục tiêu 1 triệu tấn vào Xây dựng CSHT hydro trục chính toàn châu Âu dành cho khí đốt tự nhiên sang dành cho
năm 2024 của EU hydro tinh khiết

Hydro thay thế cho khí tự nhiên

Thúc đẩy sản xuất


Thị trường cho Hydro

Các dự án tăng tốc để đạt


Chuyển đổi sang mô hình thị trường
Đạo luật

mục tiêu 1 triệu tấn vào Thúc đẩy tiêu thụ phổ thông cho các mặt hàng năng lượng
năm 2024 của EU

Đảm bảo nguồn gốc để chấp thuận và áp thuế


sản xuất hydro
288 Cấu trúc quy định – Các khối hình thành khung chính sách đầy đủ cho
nền kinh tế H2
18.09.2023

Ngoài các công cụ chính sách,


Đào tạo về PtX tái tạo

Tính bền vững cần có cấu trúc hỗ trợ phù hợp
Tích hợp hệ thống để đẩy mạnh cung & cầu H2 xanh
Cung Cầu
Loại trừ rủi ro Hợp đồng chênh lệch
cacbon

Hợp đồng cung cấp H2 Chỉ tiêu cần đạt


(hỗ trợ vận hành)
H2 trong CHP*

Hỗ trợ đầu tư Định giá CO2 (ETS/BEHG**)

Miễn trừ thuế & lệ phí Mua sắm công

212 Cơ sở hạ tầng và thị trường


*CHP: Nhà máy nhiệt trung tâm/ Nhà máy đồng phát nhiệt – điện
**BEHG: Brennstoffemissionshandelsgesetz (Đạo luật kinh doanh lượng khí thải từ nhiên liệu). Đạo luật kinh doanh khí thải từ nhiên liệu của Đức là cơ sở cho việc
kinh doanh các chứng chỉ khí thải từ nhiên liệu và đảm bảo rằng khí thải được định giá không thuộc phạm vi kinh doanh khí thải của EU.
Nguồn: biên soạn từ: Matthias Deutsch (Agora Energiewende) / Matthias Schimmel (Guidehouse), Making renewable hydrogen cost-competitive Policy instruments
for supporting green H2 (Xây dựng các công cụ Chính sách cạnh tranh về chi phí hydro tái tạo để hỗ trợ H 2 xanh), SỰ KIỆN TRỰC TUYẾN, 08/7/2021, tr.16-21.
289 Kiến nghị Chính sách: Các giải pháp trọng cung
18.09.2023

• Viện trợ đầu tư có thể tài trợ cho CAPEX của các tổ máy điện phân.
Ở cấp EU, Quỹ Đổi mới hỗ trợ các công nghệ cải tiến phát thải cacbon thấp (như các
hệ thống máy điện phân) bằng nguồn thu từ EU ETS.
Đào tạo về PtX tái tạo

• Miễn thuế và lệ phí cho các tổ máy điện phân: giảm chi phí điện năng, thành phần lớn
nhất của OPEX.

• Các công cụ giảm thiểu rủi ro để giảm chi phí tài chính: giảm đáng kể chi phí đầu tư
cần thiết

• Hợp đồng cung cấp H₂: hỗ trợ cung và cầu → có thể được sử dụng để bù đắp cho
các khoản chênh lệch chi phí còn lại

213
Nguồn: Matthias Deutsch (Agora Energiewende) / Matthias Schimmel (Guidehouse), Making renewable hydrogen cost-
competitive Policy instruments for supporting green H2 (Xây dựng các công cụ Chính sách cạnh tranh về chi phí hydro tái tạo
để hỗ trợ H xanh), 2021, tr.46ff.
290 Kiến nghị Chính sách: Các giải pháp trọng cầu
18.09.2023

• Định giá cacbon kích hoạt các biện pháp giảm thiểu phát thải KNK hiệu quả về chi phí
• Hợp đồng chênh lệch cacbon (CCfD): tạo điều kiện đầu tư, giảm thiểu rủi ro đầu tư dài hạn
Đào tạo về PtX tái tạo

• Hạn ngạch PtL trong ngành hàng không sẽ đảm bảo tính an toàn đầu tư
• Mức phí hỗ trợ cố định cho các Tác động của cơ chế định giá cacbon
lên chi phí sản xuất hydro vào năm 2030
nhà máy CHP chạy bằng nhiên liệu
H₂ tái tạo mới → hỗ trợ trên mỗi đơn vị
năng lượng được tạo ra, chi trả mức
chênh lệch chi phí CAPEX + OPEX Giá trung bình của H2 tái tạo vào năm 2030 (=3,7 €/kg H2)

khi sử dụng nhiên liệu H₂ tái tạo so với


sử dụng khí tự nhiên
• Mua sắm công xanh
Giá CO2 trong những năm 2020 sẽ
không đủ cao để đảm bảo nhu cầu H2 Khí tự nhiên
H2 dựa trên
nhiên liệu hóa thạch
H2 dựa trên nhiên liệu hóa thạch
áp dụng công nghệ thu giữ cacbon
H2 tái tạo

xanh ở mức ổn định Giả định giá điện từ khí đốt tự nhiên khoảng 20 euro/MWh. Giả định tỷ suất thu giữ cacbon của H2 dựa trên nhiên liệu hóa thạch áp dụng công nghệ
thu giữ cacbon đạt khoảng 75%.

→ cần có khung chính sách cho H2!


214
Nguồn: Matthias Deutsch (Agora Energiewende) / Matthias Schimmel (Guidehouse), Making renewable hydrogen cost-competitive Policy
instruments for supporting green H2 (Xây dựng các công cụ Chính sách cạnh tranh về chi phí hydro tái tạo để hỗ trợ H2 xanh), 2021, tr.47.
291 Khuyến nghị chính sách: Kết nối cung & cầu
18.09.2023

Đấu thầu toàn cầu và cào bằng OPEX


Đào tạo về PtX tái tạo

EU
Hệ thống đấu thầu toàn cầu sẽ hỗ trợ đẩy nhanh tiến độ
của các dự án hydro sạch
Khuyến Khuyến
khích khích
phía cung phía cầu

Đơn vị cung cấp Đơn vị tiêu thụ


Hợp đồng chênh lệch cacbon
Hình thành các hợp đồng mua bán dài hạn
giữa đơn vị cung cấp và đơn vị tiêu thụ - Đấu thầu Giá cacbon Ngân sách công
tương lai đáng tin cậy

Qua các năm, giá thầu sẽ giảm xuống và giá


cacbon sẽ tăng lên, và các khoản thanh toán
như trên sẽ bị loại bỏ dần

215
292 Công cụ chính sách: Hợp đồng chênh lệch cacbon (CCfD)
18.09.2023

Mục tiêu: thúc đẩy đầu tư của ngành vào các công
nghệ giảm ô nhiễm đột phá bằng cách bù đắp chi
phí vận hành (OPEX) tăng thêm của công nghệ
Đào tạo về PtX tái tạo

Đơn vị Công ty quản lý mới trong khi giảm rủi ro đầu tư trong dài hạn và
phát điện hợp đồng cacbon
đặt nền móng cho các thị trường xanh tiên phong.
thấp (LCCC)

Đơn vị phát điện có thể ổn định doanh thu của Hợp đồng chênh lệch Khi giá thị trường cao
hơn giá cam kết, đơn vị
(cho công nghệ cụ thể)
mình ở mức giá thỏa thuận trước (giá cam kết) phát điện hoàn trả phần
chênh lệch
thông qua hợp đồng dài hạn với LCCC.
a) Giá thị trường < giá cam kết Giá
Giá cam kết cho
điện năng cacbon thấp

Giá điện
→ LCCC thanh toán phần chênh lệch cho đơn vị
cam kết

phát điện Giá tham chiếu


Giá điện tham chiếu

b) Giá thị trường > giá cam kết (giá thị trường)
Khi giá thị trường thấp
→ Đơn vị phát điện thanh toán phần chênh lệch hơn giá cam kết, đơn vị
cho LCCC phát điện được trả thêm
phần chênh lệch

Cũng có thể áp dụng cho thị trường thép,


xi măng và phân bón
217
Nguồn: Renewable UK, Rebecca Explains It All: The CfD
(Một Vương quốc Anh tái tạo, giải thích đầy đủ của Rebecca: Hợp đồng CfD), ngày 17/9/2019.
293 Ví dụ: Ngành sản xuất thép của Đức Yêu cầu vốn của CCfD có thể rất lớn:
Cách thức hoạt động của Hợp đồng chênh lệch
18.09.2023

kinh phí cần thiết để chuyển đổi 1/3


cacbon (CCfD) sản lượng thép sơ cấp của Đức sang
sử dụng H₂ ước tính rơi vào khoảng 1,1–
Lượng phát thải CO2
trên mỗi tấn thép thô Chi phí CO2/giá CO2 2,7 tỷ Euro mỗi năm (Agora, tr.48).
Đào tạo về PtX tái tạo

(đơn vị tCO2) (đơn vị Euro/tCO2)


OPEX của sản xuất thép thô1
Mức giảm CO2 Mức giá
được chính
phủ bảo đảm

Euro/ tấn thép thô


-1,5 tCO2
50
CfD: điều chỉnh
100** linh hoạt theo giá
1,7 CO2
50
0,2* Chênh lệch
Công nghệ thép Công nghệ thép chi phí
Chi phí giảm phát CfD Giá CO2 trong
phát thải nhiều phát thải ít CO2 thải CO2 trong sản EU ETS
CO2 (lò cao) (khử trực tiếp xuất thép đến 1 Theo cơ chế phân bổ hạn mức phát thải miễn phí
bằng H2) năm 2030 hiện hành. Do chi phí CO₂ được tính vào OPEX,
** Giả định: Mỗi tấn thép thô: chi phí bổ sung khi giá cacbon tăng từ 50 Euro/tCO₂ (2021) lên
*Giả định: Chất khử sử dụng 65% H2
150 Euro/ giảm 1,52 tấn CO2. 90 Euro/tCO₂ vào năm 2040, OPEX của công
xanh còn lại là % khí tự nhiên hóa thạch
nghệ BF-BOF (Lò cao - Lò thổi oxy) sẽ tăng, làm
trong quá trình khử trực tiếp
giảm chênh lệch chi phí.
216
Nguồn:
1) Agora Energiewende, 2019, Hình D.7.
2) Matthias Deutsch (Agora Energiewende) / Matthias Schimmel (Guidehouse), Giúp hydro tái tạo cạnh tranh
về chi phí - Công cụ chính sách hỗ trợ H2 xanh, 2021, tr.77.
294 Lộ trình tích hợp các khuyến nghị chính sách (đề xuất)
18.09.2023

2021-2030: hỗ trợ hình thành thị trường H2 Sau 2030: thiết lập thị trường H2 đầy đủ
Đào tạo về PtX tái tạo

Hợp đồng chênh lệch cacbon (CCfD)


Chỉ tiêu PtL (5%) Chi tiêu PtL hàng không (>5%)
Hỗ trợ nhà máy CHP chạy H2 Chỉ tiêu H2 trong nhà máy điện khí
Các thị trường tiên phong
Cầu

Định giá cacbon (EU ETS / BEHG-Luật mua bán phát thải nhiên liệu)
Mua sắm công
Dán nhãn các vật liệu cơ bản thân thiện với khí hậu
Hợp đồng cung cấp H2 (giai đoạn 1) Hợp đồng cung cấp H2 (giai đoạn 2)
Cung

Viện trợ đầu tư

Công nghiệp Vận tải Năng lượng Liên ngành

Nguồn: (Đã điều chỉnh) Matthias Deutsch (Agora Energiewende) / Matthias Schimmel (Guidehouse),
218 Giúp hydro tái tạo cạnh tranh về chi phí - Công cụ chính sách hỗ trợ H2 xanh, 2021, tr.32.
295
Khuyến nghị chính sách: Tóm tắt
18.09.2023

Từ giai đoạn đầu, Khung chính sách nên tập trung vào các ứng dụng mà PtX LÀ PHƯƠNG ÁN CẦN THIẾT VÀ
KHÔNG HỐI TIẾC
→ các chỉ tiêu tổng quát quá thiếu chính xác và không đảm bảo được hạ tầng cho tương lai
Đào tạo về PtX tái tạo

CÁC THỊ TRƯỜNG XANH TIÊN PHONG có khả năng mở rộng có thể giúp xây dựng luận cứ ủng hộ phát triển

hydro tái tạo cạnh tranh về chi phí - Công cụ chính sách hỗ trợ H2 xanh, 2021, tr.50/h. 3.
Nguồn: Matthias Deutsch (Agora Energiewende) / Matthias Schimmel (Guidehouse), Giúp
H₂ tái tạo
Ngắn hạn: Dán nhãn hiệu quả giảm CO₂ + mua sắm công có thể giúp tạo ra các thị trường tiên phong
(1) Nhãn dán: truyền đạt sự cần thiết của việc đặt mức giá cao để thu hồi vốn đã đầu tư vào các quy trình
sản xuất mới (ví dụ: dựa trên H₂ tái tạo)
(2) Các tiêu chuẩn cho phép xác định các quy tắc hạch toán tổng cường độ phát thải, ví dụ đối với lượng
PtX sử dụng trong quá trình sản xuất vật liệu cơ bản

[Euro /MWh]
(3) Chính phủ tạo ra nhu cầu bằng cách thiết lập các yêu cầu
tối thiểu về mua sắm công xanh đối với các vật liệu cơ
bản có nhiều khả năng sử dụng PtX làm đầu vào (ví dụ Viện trợ đầu tư
Chênh lệch chi phí do
như thép hoặc nhựa trong xây dựng) công cụ hỗ trợ CHP bù đắp

Các hợp đồng cung cấp có thể thúc đẩy cạnh tranh giữa hoạt động Giả cacbon
tăng
sản xuất trong và ngoài EU
Tạo tương tác giữa các công cụ phía cung và phía cầu
H2 tái tạo H2 từ nguồn Khí tự
hóa thạch nhiên
296
Mục tiêu ban đầu của khung chính sách
18.09.2023

về hydro tái tạo Nhắm đến các lĩnh vực ứng dụng
Tỷ Euro mỗi năm
Các công cụ hỗ trợ H2 tái tạo mà H2 là phương án cần thiết và
‘không hối tiếc’ Đức EU
- Các biện pháp phía cầu
Đào tạo về PtX tái tạo

Thấp Cao Thấp Cao


Phương án 1: Hợp đồng cacbon nhằm chuyển đổi 33% (đối với Đức) hoặc 50%
(đối với EU) công suất sản xuất thép sơ cấp sang công nghệ H₂-DRI trong khi vẫn
duy trì cơ chế phân bổ hạn mức phát thải miễn phí hiện hành (2022–2035/2040) 1,1* 2,7* 4,1* 10,2*

Thu hồi chi phí: Thuế khí hậu hoặc doanh thu của EU ETS
Hoặc Phương án 2: CCfD nhằm chuyển đổi 33% (đối với Đức) hoặc 50% (đối với
EU) công suất sản xuất thép sơ cấp sang công nghệ H₂-DRI thông qua việc tăng
0* 1,6* 0* 6,1*
dần giá CO₂ thực tế từ 50 Euro/tấn (2021) lên 90 Euro/tấn vào năm 2040

Hàng không - chỉ tiêu PtL (2025-2030: 10% và 2030–2050: tăng dần, đến 100% vào
năm 2050) Đặt chỉ tiêu 10% trên toàn EU trong lĩnh vực hàng không, tạo ra
nhu cầu nhiên liệu e-kerosene (dầu hỏa xanh), dẫn đến gia tăng sản xuất 1,4 1,9 10,3 14
H₂ và PtL tái tạo cũng như học hỏi công nghệ
Thu hồi chi phí: Chi phí bổ sung được chuyển sang người dùng cuối (hành khách)
* chi phí trung bình hàng năm của một danh mục hợp đồng CfD 10 năm, bỏ qua ảnh hưởng của việc xây dựng
thêm và loại bỏ dần sau đó
Nguồn: (Trích, có điều chỉnh từ) Matthias Deutsch (Agora Energiewende) / Matthias Schimmel (Guidehouse),
Giúp hydro tái tạo cạnh tranh về chi phí - Công cụ chính sách hỗ trợ H2 xanh, 2021, P.20.
297
Các công cụ chính sách quan trọng:
18.09.2023

Phát triển và hợp tác quốc tế Để tiếp cận các thị trường cao cấp,
các tiêu chuẩn EU phải được đáp ứng
ở cấp độ EU và quốc tế
Đào tạo về PtX tái tạo

Thiết lập tiêu chuẩn + xóa bỏ rào cản


tiêu chuẩn hóa cấp quốc tế là yếu tố then chốt trong toàn bộ chuỗi giá trị, bao gồm “đảm bảo nguồn gốc”
Các dự án R&D, thực nghiệm chiến lược + chia sẻ kiến thức
cải thiện khả năng tiếp cận kiến thức công nghệ thiết yếu sẽ là nền tảng đảm bảo thị trường quốc tế công bằng
Đồng tài trợ (ví dụ: cho các dự án thí điểm) giữa các quốc gia sẽ giúp phân phối lại khả năng tiếp cận các
nguồn tài chính
Đối thoại giữa các bên liên quan quốc tế
sự tham gia của nhiều bên liên quan thúc đẩy thương mại quốc tế + tạo khuôn khổ quốc tế bao trùm
Các thỏa thuận quốc tế
thiết lập các tuyến giao thương quốc tế
Các quy định nghiêm ngặt
Tính bền vững và tôn trọng quyền con người + xã hội là yếu tố quyết định để đảm bảo hợp tác quốc tế
công bằng

219
298 Công cụ chính sách: Tài chính và đầu tư
18.09.2023

Nguồn tài chính nên đi theo 4 hướng chính


Đào tạo về PtX tái tạo

Hỗ trợ của nhà nước: trợ cấp, định giá cacbon hợp lý, dự án thí điểm, CCfD

R&D và triển khai quy mô lớn: giảm chi phí sản xuất và sử dụng

Lợi thế kinh tế nhờ quy mô: các chuỗi cung ứng, cơ sở hạ tầng rộng khắp

Đầu tư lớn vào sản xuất bổ sung NLTT

219.1
299
Thu hồi chi phí của chính sách hỗ trợ như thế nào?
18.09.2023

Ngân sách Thị trường xanh


Thuế điện năng Phụ phí khí hậu Nghĩa vụ sử dụng
khu vực công tiên phong
• Các khoản tiền lớn • Nguồn vốn được đảm • Khuyến khích sử dụng • Buộc các bên có nghĩa • Khuyến khích hệ thống
Đào tạo về PtX tái tạo

trong ngắn hạn bảo (không bị đóng vật liệu hiệu quả, thay vụ phải chịu chi phí H2 dán nhãn vật liệu cơ
• Chi phí sẽ được tự băng ngân sách hoặc thế vật liệu bản thân thiện với khí
động phân chia trên cơ quỹ cạn kiệt) hậu → giúp truyền đạt
sở công bằng xã hội, • Nhắm đúng đối tượng sự cần thiết của các
do tính chất lũy tiến của người tiêu dùng sản phẩm thân thiện
cơ chế tính thuế với khí hậu

+
Energiewende) / Matthias Schimmel (Guidehouse), Giúp hydro tái tạo
Nguồn: Minh họa của tác giả dựa trên: Matthias Deutsch (Agora

• Phân phối chi phí - lợi • Khó thực hiện về mặt • Là một công cụ hoàn • Các bên có nghĩa vụ • Dựa vào mức độ sẵn
nhuận không công pháp lý toàn mới với cách chuyển gánh nặng chi sàng chi trả thêm cho
Công cụ chính sách hỗ trợ H2 xanh, 2021, tr.51-53.

bằng trong dài hạn. • Tạo gánh nặng không thiết lập phức tạp → phí tăng sang người các sản phẩm thân
• Có khả năng dẫn đến tương xứng lên các hộ cần thời gian để tạo dùng cuối → các nghĩa thiện với khí hậu của
cạnh tranh về chi phí Đào tạo về PtX tái tạo

gián đoạn nguồn vốn, gia đình có thu nhập ra dòng vốn đáng kể vụ có tác động lớn hơn các hộ gia đình +
ví dụ do cắt giảm hoặc thấp → hiệu ứng phân đối với các cá nhân có doanh nghiệp
đóng băng ngân sách phối tiêu cực thu nhập thấp hơn →
• Có thể cần miễn trừ hiệu ứng phân phối tiêu
cho các ngành thâm cực
dụng năng lượng • Cần có các tiêu chuẩn
• Biện pháp sử dụng điện vững chắc + chứng

– trực tiếp gặp bất lợi do


giá điện tăng
nhận minh bạch, dễ hiểu
300 Thực hiện hoạch định chính sách như thế nào?
(1) Trước hết cần thiết lập Chiến lược Quốc gia!
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

Chiến lược Quốc gia


Phát triển năng lực con người (HCD): phương thức bắt đầu mà không cần đầu tư R&D
Chương trình CHƯƠNG TRÌNH
R&D tuy R&D 1 TẦM NHÌN 2 LỘ TRÌNH 3 CHIẾN LƯỢC 4
quan trọng • Xác định các mục chỉ
nhưng nên • Hỗ trợ nghiên cứu cơ • Thể hiện tiềm năng/ • Xác định các cột mốc và
chỉ tiêu lớn
tiêu chính
bản và lĩnh vực mới mục tiêu cuối cùng
được áp dụng • Trình bày lịch trình chỉ
• Đảm bảo nhất quán với
các thành phần chính
• Bắt đầu các chương • Thống nhất quan điểm
phù hợp với trình tham vọng và công - tư báo cho quá trình mở sách năng lượng khác
mạo hiểm rộng quy mô
nhu cầu và • Nhấn mạnh lợi ích và • Áp dụng các biện pháp
• Hướng tới vị trí • Trình bày những hành trực tiếp, tích hợp và tạo
khả năng của dẫn đầu
giá trị gia tăng
động cần thúc đẩy thuận lợi
mỗi quốc gia! công nghệ
• Đưa ra một lịch
trình thực hiện

• Xây dựng nền tảng thông tin


QUAN HỆ ĐỐI TÁC CÔNG - TƯ • Tạo sự đồng thuận về tầm nhìn
• Cùng phối hợp thực hiện các hành động tương lai

Nguồn: (đã điều chỉnh) IRENA, Hydro xanh – Hướng dẫn hoạch định chính sách, 2020, tr.20/hình 2.2.
220
301 Thực hiện hoạch định chính sách như thế nào?
(2) Thiết lập các ưu tiên chính sách
18.09.2023

Bắt đầu từ đâu?


Từ các phương án
Đào tạo về PtX tái tạo

Tạo điều kiện không hối tiếc!


Tăng năng lực Giảm chi phí Hướng tới sự phát triển nhu
sản xuất và điện tái tạo phục bền vững cầu và thâm
khắc phục chi vụ sản xuất H2 Rào cản đối với quá trình
• Các cơ chế nhập thị trường
phí đầu tư cao xanh chứng nhận triển khai H2 xanh có thể
cho H2 xanh
của máy điện • Điều chỉnh thuế, • Dán nhãn thân đặc trưng theo ngành, hoặc
thiện với môi • Chỉ tiêu công có tính phổ quát (rào cản
phân + hạ tầng phí điện và lưới
suất điện phân
trường
hỗ trợ điện
• Các biện pháp / • Chỉ tiêu cơ cấu chính là chi phí).
• CCfD
• Trợ cấp yêu cầu về tính H2 xanh Cam kết + các nghĩa vụ
• Đấu thầu
• Cho vay bổ sung • Yêu cầu về sản
• Biểu giá điện hỗ chính trị (→ đảm bảo
• Miễn thuế phẩm xanh
trợ (FIT)/thưởng
thêm (FIP)
• Các chương trình doanh số) đảm bảo an ninh
mua sắm công đầu tư và có thể trở thành
• Thuế cacbon
• Hạn mức trụ cột trong khâu tạo đà
cho thị trường
Chính sách
Nguồn: có điều chỉnh từ: IRENA, Liên minh hành động, Phi cacbon hóa trong các ngành sử dụng cuối:
221 Nhận định thực tế về hydro xanh, 2021, tr.13/hình 3.
302
Các chiến lược hydro đã triển khai
và đang xây dựng (tính đến tháng
18.09.2023

Phần Lan

10/2021) Thụy Điển

Đan Mạch

Hà Lan Phần Lan


Đào tạo về PtX tái tạo

Bỉ CH Séc
Đức
Áo
Pháp
Bồ Đào Nha

Na Uy Tây Ban Nha


Ý

VQ
Anh
Liên bang Nga
Liên minh châu Âu
Trung Quốc Nhật Bản
Ma rốc Hàn Quốc
Ai Cập

Ả Rập Xê Út

Úc

Niu Di-lân
222

Nguồn: IRENA, Vấn đề địa chính trị trong chuyển dịch năng lượng: Yếu tố Hydrogen, tr.39/hình 3.1
303
Chiến lược hydro (2017-2021)
18.09.202
3

Đức Pháp
Đào tạo về PtX tái tạo

06/2020 09/2020

Nhật Bản Hàn Quốc Hà Lan EU Trung Quốc Bỉ


12/2017 01/2019 04/2020 07/2020 03/2021 10/2021

Pháp Úc Na Uy Bồ Đào Nha


06/2018 09/2019 05/2020 07/2020

Tây Ban Nha Canada


06/2020 12/2020

223
304
LIÊN MINH CHÂU ÂU TẬP TRUNG VÀO CÁC CHIẾN LƯỢC HYDRO
ĐÃ CÔNG BỐ
18.09.2023

Xuất bản tháng 7/2020

Mục tiêu chính trong Chiến lược Hydro của EU là khuyến khích đầu tư của CÁC BIỆN PHÁP HỖ TRỢ & THÚC ĐẨY
CÁC các nước thành viên và khu vực tư nhân bằng cách nới lỏng một số
hạn chế về quy định và tài chính. Từ đó, EU hướng tới xây dựng quan hệ
ĐIỂM hợp tác toàn châu Âu thông qua thiết lập một khung quy định và tiêu chuẩn HỖ TRỢ VÀ ĐẨY MẠNH
Một số chương trình và tổ chức hỗ trợ vốn (Liên minh
Hydro sạch châu Âu, InvestEU, Quỹ Đổi mới ETS, v.v.):
CHÍNH chung, phát triển hệ thống hạ tầng tại EU, và hình thành một thị trường châu khoảng 180-470 tỷ euro cho hydro xanh lá, 3-18 tỷ euro
Đào tạo về PtX tái tạo

Âu toàn cầu. SẢN XUẤT, ỨNG DỤNG cho hydro xanh dương; 24-42 tỷ euro cho máy điện phân;
VÀ CÁC DỰ ÁN HYDRO 220 – 340 tỷ euro cho chi phí sản xuất và kết nối điện tái
Khuyến khích các nước thành viên và tư nhân đầu tư: củng cố vị tạo; 11 tỷ euro cho công nghệ thu giữ, sử dụng và lưu trữ
thế chiến lược của EU trên trường quốc tế, hỗ trợ R&D và đổi mới sáng cacbon (CCUS); 65 tỷ euro cho vận chuyển/phân phối/lưu
tạo, phát triển các công nghệ then chốt, khuyến khích công nghiệp hóa trữ/trạm hydro (tất cả vốn đầu tư thuộc khu vực công
và thúc đẩy ứng dụng hydro và/hoặc tư)

Điều phối hợp tác trên toàn châu Âu: xây dựng cơ sở hạ tầng
ở châu Âu, thiết lập khung pháp lý cho châu Âu, điều phối
nghiên cứu và các dự án thử nghiệm, thu thập ý kiến phản hồi
THIẾT LẬP CÁC MỐI QUAN HỆ
MỤC TIÊU ĐỐI TÁC QUỐC TẾ VÀ HỖ TRỢ
TẠO KHUNG PHÁP LÝ HIỆU QUẢ
CHIẾN LƯỢC HỢP TÁC TRONG CHÂU ÂU Hạn ngạch và tỷ lệ tối thiểu của hydro xanh trong ứng
CHỦ ĐẠO Phát triển thương mại quốc tế: xây dựng thị trường quốc tế, Xây dựng các mạng lưới vận chuyển trong khu vực EU
dụng công nghiệp và giao thông vận tải,
ngưỡng phát thải ít cacbon, chứng nhận hydro tái tạo,
thiết lập mối quan hệ đối tác trong lĩnh vực nhập khẩu (Đông Âu và với các nước đối tác, tạo thị trường quốc tế Đảm bảo nguồn gốc (GO),
và Bắc Phi), xuất khẩu công nghệ hydro ra ngoài EU Hợp đồng chênh lệch cacbon (CCfD)

Thúc đẩy quá trình chuyển dịch năng lượng của EU: dự báo đến
năm 2050, hydro sẽ chiếm 13-14% trong tổng cơ cấu năng lượng của CÔNG SUẤT ĐIỆN PHÂN
châu Âu, 25% sản lượng điện tái tạo sẽ được dùng để sản xuất hydro

CÁC NGÀNH SỬ DỤNG


Công suất Ước tính
điện phân sản lượng
hydro tái tạo

Nguồn: Chiến lược hydro châu Âu (2020)


CÔNG NGHIỆP GIAO THÔNG HỆ THỐNG ĐIỆN 1
Phát triển hydro ít phát thải cacbon – Yele Consulting
40 GW tại châu Âu và 40 GW tại các nước đối tác nhập khẩu
VẬN TẢI

224

Nguồn: Yele, Phát triển hydro giảm phát thải cacbon: Phân tích chiến lược & lộ trình trên toàn thế giới, 2020, tr.10.
305

ĐỨC Đã ban hành các chỉ tiêu


18.09.2023

TẬP TRUNG VÀO CÁC CHIẾN LƯỢC HYDRO

Xuất bản: Tháng 6/2020


có tính ràng buộc ĐÃ CÔNG BỐ

Thiết lập các mối quan hệ đối tác quốc tế (ví dụ với Ma-rốc) là ưu tiên chính của BIỆN PHÁP HỖ TRỢ
CÁC Chính phủ Liên bang Đức. Đức hướng đến xuất khẩu công nghệ đồng thời nhập
ĐẨY NHANH VIỆC RA Ngân sách 7 tỷ euro: hỗ trợ tài chính
Đào tạo về PtX tái tạo

khẩu điện tái tạo, hydro, metan và các sản phẩm hạ nguồn tổng hợp khác.
ĐIỂM Chính phủ Đức tin rằng chỉ có hydro xanh mới có tính bền vững trong dài hạn. MẮT THỊ TRƯỜNG CÔNG cho R&D, các dự án hydro, công
Điện phân nước là phương thức sản xuất chính được cân nhắc hiện nay, nhưng có nghiệp hóa và cơ sở hạ tầng (các
CHÍNH thể nghiên cứu nhiều phương án khác trong tương lai (gia công gốc sinh học, NGHỆ HYDRO Ở ĐỨC khoản trợ cấp, cho vay và CCfD)
quang hợp nhân tạo, v.v.).

Tiên phong trên thế giới: hỗ trợ và đầu tư vốn và


R&D, phát triển các công nghệ then chốt trên toàn HỖ TRỢ CÁC MỐI QUAN HỆ THIẾT LẬP
chuỗi giá trị hydro ĐỐI TÁC QUỐC TẾ KHUNG PHÁP LÝ HIỆU QUẢ
Ngân sách 2 tỷ euro để xây dựng Thiết lập các tiêu chuẩn bền vững rõ ràng,
MỤC TIÊU Thiết lập các mối quan hệ đối tác, khuyến khích và tăng cường hợp tác quốc tế hỗ trợ hệ thống hóa và phân loại
môi trường đối với điện, hydro và các
thương mại quốc tế và xây dựng thị trường quốc tế:
CHIẾN LƯỢC nhập khẩu điện tái tạo, hydro và metan từ các nước đối sản phẩm hạ nguồn tổng hợp

CHỦ ĐẠO tác, xuất khẩu công nghệ Đức sang các nước đối tác,
thiết lập khung pháp lý hiệu quả tại châu Âu và trên
CÔNG SUẤT ĐIỆN PHÂN
toàn thế giới, xây dựng cơ sở hạ tầng quốc tế & SẢN LƯỢNG HYDRO
Hoàn thành các mục tiêu phát triển bền vững quốc tế Mục tiêu
và đạt được trạng thái trung hòa cacbon: hydro xanh sản lượng hydro
là yếu tố then chốt cho quá trình chuyển dịch năng lượng
thành công của Đức, 20% hydro ít phát thải cacbon vào Công suất
năm 2030 điện phân
CÁC NGÀNH SỬ DỤNG
Lượng điện
tái tạo cần thiết

Nguồn: Chiến lược hydro châu Âu (2020)


CÔNG NGHIỆP HỆ THỐNG ĐIỆN GIAO THÔNG Phát triển hydro ít phát thải cacbon – Yele Consulting
VẬN TẢI

Nguồn: Yele, Phát triển hydro giảm phát thải cacbon: Phân tích chiến lược & lộ trình trên toàn thế giới, 2020, tr.10.
225
306 Các công cụ tài trợ của Đức hướng tới
18.09.2023

phát triển các dự án PtX trên toàn thế giới

Xúc tiến các dự án hydro xanh quốc tế dựa trên đấu giá
Đào tạo về PtX tái tạo

Hướng dẫn tài trợ quốc gia cho dự án hydro quốc tế tại các nước
ngoài khối EU

H2Uppp (Chương trình đối tác công tư thúc đẩy hydro toàn cầu):
Cung cấp các dịch vụ hỗ trợ cho các dự án nhỏ của khu vực tư nhân

Các quỹ đổi mới trên phạm vi toàn cầu cũng như song phương

Đã triển khai
Tài trợ dự án riêng lẻ:
Tài trợ cho các dự án ở Ả Rập Xê Út và Chile vào tháng 12/2020

Nguồn: BMWi, 2021


307 “Cần xem xét những
khía cạnh nào khi nói
18.09.2023

về chiến lược chính trị


để hỗ trợ các sản
Đào tạo về PtX tái tạo

phẩm H2/PtX?”

“Chiến lược
chính trị là gì,
Thảo luận mở và bao gồm các
yếu tố cốt lõi
nào?”
308
Đảm bảo tính bền vững và tích hợp hệ thống
18.09.2023

1. Xác định các tiêu chí rõ ràng về tính bền vững cho các quá trình và sản phẩm PtX
trung hòa khí hậu
2. Thiết lập quy định pháp lý và cơ chế chứng nhận
Đào tạo về PtX tái tạo

3. Xây dựng lộ trình áp dụng các tiêu chí bền vững


PtX cần lượng NLTT đáng kể → xác định các tiêu chí cho điện phân sử dụng NLTT
RED II dự đoán 3 phương pháp thử nghiệm việc sử dụng NLTT khi máy điện phân sản xuất
H₂ tái tạo cho ngành vận tải:
i. Máy điện phân tiêu thụ NLTT theo tỷ trọng tương ứng trong cơ cấu nguồn điện của
lưới điện → kết hợp với yêu cầu cắt giảm ít nhất 70% lượng phát thải KNK, cách
này chỉ khả thi ở những quốc gia có hệ thống điện đã giảm phát thải cacbon gần
như hoàn toàn (như Na Uy hoặc Iceland)
ii. Máy điện phân hoạt động trong hệ thống tách biệt, đấu nối trực tiếp với nguồn sản
xuất NLTT chuyên biệt
iii. Máy điện phân tiêu thụ 100% điện năng tái tạo từ lưới điện
→ tính bổ sung, tương quan về thời gian và địa lý!

Nguồn: Matthias Deutsch (Agora Energiewende) / Matthias Schimmel (Guidehouse),


Giúp hydro tái tạo cạnh tranh về chi phí - Công cụ chính sách hỗ trợ H2 xanh, 2021, tr.57f.
309 Ví dụ về quốc gia: Các quyết định định hướng việc sử dụng
hydro bền vững trong bối cảnh giảm phát thải cacbon ở Đức
18.09.2023

TRUNG HÒA KNK VÀO NĂM 2050

CÁC MỤC TIÊU KHÍ HẬU NHẤT QUÁN VỚI THỎA THUẬN PARIS
Đào tạo về PtX tái tạo

Xây dựng các tiêu chí về tính Thúc đẩy thị trường
bền vững, ký kết hiệp định tăng số lượng máy điện phân Hoàn thành chuyển dịch
song phương với các nước đối tác và đảm bảo hiệu suất hệ thống sang hydro xanh

SẢN XUẤT Mở rộng số lượng máy điện phân Thực hiện nhập khẩu các
HYDRO XANH trong các cụm tiêu thụ, kết hợp sản phẩm hạ nguồn với
với mở rộng công suất NLTT cơ cấu nguồn cung đa dạng

Từng bước xây dựng hệ thống Thay thế hydro xám bằng
quy định quản lý các mạng hydro xanh lá trong các
lưới hydro đường ống hiện có

HẠ TẦNG VÀ Liên kết các kế hoạch phát triển mạng lưới để Hoàn thành loại bỏ
MẠNG LƯỚI tăng cường gắn kết các lĩnh vực hydro, khí đốt & khí tự nhiên và
điện và phù hợp hơn với các mục tiêu khí hậu ngừng vận hành các
mạng lưới phân phối

Đẩy nhanh Những nhà máy điện đầu tiên


việc mở rộng NLTT được cải tạo để tái chuyển đổi
hydro

Nguồn: SRU, Wasserstoff im NGÀNH Phát triển hơn nữa danh mục Đạt tỷ trọng 100% NLTT
Klimaschutz: Klasse statt ĐIỆN các phương án lưu trữ và tính linh hoạt trong hệ thống điện
Masse, 2021, tr.78/hình 12.
310 SRU: Các quyết định định hướng việc sử dụng
hydro bền vững trong bối cảnh giảm phát thải cacbon
18.09.2023

TRUNG HÒA KNK VÀO NĂM 2050

CÁC MỤC TIÊU KHÍ HẬU NHẤT QUÁN VỚI THỎA THUẬN PARIS
Đào tạo về PtX tái tạo

Xây dựng các nhà máy thử nghiệm, Khai thác các nguồn cacbon
các dự án thí điểm và nghiên cứu Chuyển đổi các quá trình công thông qua tái tuần hoàn, DAC
ứng dụng hydro nghiệp theo hướng hydro xanh hoặc CCU

CÔNG NGHIỆP Quyết định về các công nghệ Từng bước thay thế các Hoàn thiện quá trình
thân thiện với khí hậu sẽ được nguồn năng lượng hóa thạch giảm phát thải cacbon
đầu tư tiếp theo và nguyên liệu thô bằng hydro trong công nghiệp
xanh

Tập trung mở rộng Hạn chế đăng ký mới xe Hoàn thành loại bỏ các phương
hạ tầng ô tô theo hướng chở người dưới 9 chỗ sử tiện sử dụng động cơ đốt trong
giao thông điện dụng động cơ đốt trong đang lưu thông

GIAO THÔNG Quyết định công nghệ tương lai Tăng cường xúc tiến thị trường
và hạ tầng sạc trong vận tải PtX trong ngành vận tải biển và
hàng hóa hạng nặng hàng không

Ngừng lắp đặt hệ thống


Hạn chế nghiêm ngặt việc lắp đặt
sưởi ấm bằng khí đốt
mới hệ thống sưởi ấm bằng khí đốt
trong các tòa nhà mới
trong các tòa nhà hiện tại
SƯỞI ẤM Tăng tốc đổi mới và Hoàn thành loại bỏ sử
quy hoạch nguồn cung dụng khí tự nhiên để
Nguồn: SRU, Wasserstoff im
nhiệt sưởi ấm đô thị sưởi ấm tòa nhà
Klimaschutz: Klasse statt
Masse, 2021, tr.78/hình 12.
311 Điều gì đang xảy ra trên toàn thế giới trong ngành hydro/PtX?
Tổng quan các chính sách H2 quốc gia dựa trên các nguồn NLTT khác nhau
18.09.2023

Hình 17 Các nước có tiềm năng lớn nhất về PtX trên thế giới
Đào tạo về PtX tái tạo

Na Uy

Nga

Tây Ban Nha


Hoa Kỳ
Trung
Ma-rốc Quốc

Các Tiểu vương quốc


Ả Rập Thống nhất

Ả Rập Xê Út

Úc

Nam Phi
Argentina
Gió
Chủ yếu là gió, ở một số nơi là kết hợp
Điện mặt trời
Chủ yếu là điện mặt trời, ở một số nơi là kết hợp

226 Kết hợp

Nguồn: Frontier Economics/Word Energy Council, International Aspects of a Power-to-X Roadmap


(Các khía cạnh quốc tế của lộ trình Power-to-X), năm 2018, tr.43/h.17.
312
Phân loại các quốc gia sản xuất PtX tiềm năng
18.09.2023

và đại diện mỗi nhóm


Ví dụ
Phân loại Động lực và mức độ sẵn sàng sử dụng PtX
điển hình
▪ PtX đã nằm trong mục tiêu chính trị (năng lượng) của quốc gia
▪ Có tiềm năng xuất khẩu và chứng tỏ đã sẵn sàng cho PtX
Đào tạo về PtX tái tạo

Người đi ▪ Là đối tác thương mại quốc tế không phức tạp Na Uy


tiên phong ➢ Đặc biệt phù hợp cho các giai đoạn đầu của quá trình thâm nhập
thị trường

▪ Tiềm năng NLTT chưa được khai phá


▪ Có khung pháp lý (về năng lượng) đã phát triển nhưng chưa được coi
Nhà vô địch trọng với các thể chế vững chắc
chưa lộ diện ➢ PtX có thể trở thành đề tài được xem xét nghiêm túc nếu được hỗ trợ
hợp lý

▪ Có nguồn tài nguyên sẵn có dồi dào: các khu đất lớn thường đi cùng
với nguồn NLTT lớn
Người ▪ Chưa hẳn đã có tiền đề để phát triển PtX, cần hỗ trợ thúc đẩy Úc
khổng lồ ➢ Cung cấp PtX theo cấp số nhân theo nhu cầu của thị trường trưởng
thành

▪ Là trung tâm tranh luận về PtX của châu Âu với tiềm năng PtX mạnh
Tiềm năng ▪ Quan hệ đối tác năng lượng với châu Âu dẫn đến hậu thuẫn chính trị
với nhiều ➢ Có tiềm năng để đi đầu phát triển công nghệ; có khả năng phụ thuộc Ma-rốc
kỳ vọng nhiều vào hậu thuẫn chính trị vững chắc

▪ Chuyển đổi lâu dài mang tính quốc tế từ nguồn năng lượng hóa thạch
sang nguồn năng lượng xanh
Người ▪ PtX đa dạng hóa danh mục đầu tư như một chiến lược tăng trưởng dài Ả Rập
chuyển đổi hạn thay thế Xê Út
➢ Có động lực mạnh mẽ phát triển công nghệ xuất khẩu PtX; có thể cần
hậu thuẫn chính trị và hợp tác với EU/DE
▪ Một phần tiềm năng nguồn NLTT chưa được khai phá, có thể đi kèm
Ứng viên với các chính sách biến đổi khí hậu quốc gia đầy tham vọng
▪ Xuất khẩu PtX cạnh tranh với nhu cầu năng lượng quốc gia đang tăng Trung Quốc
227 chưa chắc
chắn ➢ Động lực và tiềm năng xuất khẩu PtX chưa rõ ràng – có thể thúc đẩy
Nguồn: Frontier Economics/Word Energy
phát triển công nghệ PtX tuy nhiên chưa chấc chắn về xuất khẩu
Council, Các khía cạnh quốc tế của lộ trình
Power-to-X, năm 2018, tr.43/h.17.
HÃY XEM BÁO CÁO SAU:
313
Tổng quan: Các hoạt động hướng tới https://www.weltenergierat.de
18.09.2023

phát triển chiến lược hydro /wp-


content/uploads/2020/10/WE
C_H2_Strategies_finalreport.
pdf
Đào tạo về PtX tái tạo

Tình hình hiện tại

Đã công bố chiến lược quốc gia


Đang xây dựng chiến lược quốc gia
Thảo luận chính sách/Dự án thí điểm ban đầu
228 Nguồn: Hội đồng Năng lượng Thế giới, Tài liệu làm việc:
Chiến lược Hydro Quốc gia, 09/2021, tr.5/Hình.1.
314 Các chiến lược hydro quốc gia tính tới thời điểm ngày 06/01/2022
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

26 Đã có
Available

22 Đang xây dựng


In preparation

Hỗ trợ dự for
Support án thí điểm
pilot andvà
3 thử nghiệm
demonstration projects
Initialluận
8 Thảo policy discussions
chính sách ban đầu

5 Chưa có hoạt động


No activity

101 Chưa đánh giá


Not assessed

Nguồn: BloombergNEF
315
Kinh nghiệm quốc tế để phát triển thành công
18.09.2023

thị trường hydro (1)


Kinh nghiệm
Chủ đề Bài học
từ:
Đào tạo về PtX tái tạo

Thúc đẩy NLTT để


Các dự án sản xuất hydro bằng điện phân mới ở quy mô GW phải đi liền với phát triển các nhà máy phát
đảm bảo sự phát triển
1 điện tái tạo mới. Ví dụ: ở Biển Bắc, dự án NortH2 có kế hoạch lắp đặt hạ tầng điện gió ngoài khơi với
song song của hydro công suất 10 GW vào năm 2040 để sản xuất hydro xanh.
xanh Liên minh châu Âu
Những quốc gia có nhiều bên liên quan tham gia vào việc phát triển nền kinh tế hydro sẽ lập kế hoạch và
Các bên liên quan thực hiện các dự án một cách linh hoạt hơn. Ví dụ, Chile đã tổ chức các hội nghị bàn tròn với sự tham gia
2 đa dạng của các bên thuộc khu vực công, tư nhân và cả các tổ chức hợp tác quốc tế để xây dựng Chiến lược H 2
Chile quốc gia.

Tầm quan trọng của Chiến lược hoặc Lộ trình cấp quốc gia về hydro hình thành định hướng để các bên liên quan trong nước
chiến lược/ lộ trình phát triển dự án. Ví dụ dẫn ở đây là Chile và Nhật Bản. Nhật Bản có một lộ trình tập trung rõ ràng vào
định hướng cho các phát triển và áp dụng các công nghệ tiêu thụ hydro. Nhật Bản định hình bản thân là nước nhập khẩu H 2.
3 hành động liên quan Trong chiến lược H2 của mình, Chile xác định vai trò là nước xuất khẩu hydro và các dẫn xuất phái sinh.
Chile và Nhật Bản Nhờ đó, chỉ trong chưa đầy 2 năm nước này đã thu hút đầu tư cho 4 dự án lớn về sản xuất nhiên liệu
đến hydro ở cấp
quốc gia xanh.

Nhật Bản xây dựng chiến lược hydro với nhiều mục tiêu mang tính định lượng. Nhật Bản đặt ra các mục
Thiết lập các mục tiêu tiêu về số lượng phương tiện hoặc xe buýt chạy pin nhiên liệu, số lượng hệ thống nhiệt - điện kết hợp
4 rõ ràng về ứng dụng phục vụ sinh hoạt, hoặc lượng điện được tạo ra trong các nhà máy điện quy mô lớn vào năm 2025, 2030
hydro Nhật Bản hoặc 2050. Mức độ cụ thể này hình thành cam kết ứng dụng và cho phép dự đoán lượng hydro cần thiết
để đáp ứng nhu cầu thị trường Nhật Bản.

© Hinicio 2021
316
Kinh nghiệm quốc tế để phát triển thành công
thị trường hydro (2)
18.09.2023

Kinh nghiệm
Chủ đề Bài học
từ:
Đào tạo về PtX tái tạo

Liên minh châu Âu đã xác định các cảng biển làm trung tâm ứng dụng hydro xanh tiềm năng. Các cảng
Tạo ra các trung tâm biển tập trung lưu lượng lớn xe tải chở hàng, có các cơ sở công nghiệp nặng và nhà máy nhiệt điện bao
hydro để tổng hợp nhu quanh, có vị trí dễ tiếp cận nguồn NLTT ngoài khơi, là điểm vận chuyển ra quốc tế hydro và các sản phẩm
cầu và đẩy nhanh sử phái sinh.
5 dụng hydro số lượng
Liên minh châu Âu Các đặc tính trên cho phép cảng biển gộp nhiều bên mua hydro thành nhóm có tiềm năng sản xuất đáp
lớn hơn ở các khu vực
tập trung ứng nhu cầu hydro theo cách bán tập trung. Khái niệm về các cảng hydro này cũng có thể áp dụng được
cho các trung tâm hội tụ nhu cầu sử dụng H2 trong đất liền.

Hợp tác quốc tế ở cấp Trong suốt hơn 5 năm phát triển các dự án cho khu vực Mỹ Latinh, Hinicio nhận thấy cần phải xúc tiến
khu vực để tăng lợi thế hoạt động tổng hợp nhu cầu trên toàn khu vực để thu hút các nhà cung cấp công nghệ và thúc đẩy việc
xây dựng các trung tâm dịch vụ hậu mãi tại địa phương.
thương lượng đối với
6 các nhà cung cấp thiết
Uruguay Đôi khi một dự án đơn lẻ không tạo ra đủ lượng cầu cần thiết (ví dụ: xe buýt chạy bằng pin nhiên liệu) để
bị khi tổng hợp nhu nhà sản xuất cung cấp các dịch vụ sau bán hàng ở các nước Mỹ Latinh, đặc biệt là các nước nhỏ như
cầu của cả khu vực Costa Rica.

Hình thành/ áp dụng Các cơ chế Đảm bảo nguồn gốc hydro xanh lần đầu tiên được đề xuất ở châu Âu, trong đó CertifHy có
cơ chế đảm bảo nguồn vai trò quan trọng nhất. Cơ chế này giúp tạo ra sức kéo của thị trường đối với sản phẩm hydro xanh và ít
7 gốc hydro xanh trong cacbon thấp trên toàn EU, không phụ thuộc vào địa điểm sản xuất. Từ đó, cơ chế này cải thiện căn cứ
giai đoạn đầu áp dụng Liên minh châu Âu cho quyết định đầu tư và đảm bảo tính minh bạch cũng như trao quyền cho người tiêu dùng

Cung cấp các ưu đãi


Những ưu đãi tài chính làm giảm chênh lệch chi phí giữa công nghệ hóa thạch và giải pháp thay thế sử
tài chính để giảm
dụng hydro, cho phép người tiêu dùng đưa ra quyết định không chỉ dựa trên giá cả. Ví dụ, ở California,
8 chênh lệch chi phí giữa
người mua FCEV (xe điện chạy pin nhiên liệu) có thể được giảm giá tới 4.500 đô la. Các hình thức ưu đãi
hydro và nhiên liệu tài chính khác có thể là khấu trừ thuế, giảm thuế hoặc lợi ích về thuế khi nhập khẩu thiết bị hydro.
Hoa Kỳ
© Hinicio 2021 hóa thạch
317 Ví dụ: Cách tiếp cận của Costa Rica để tập trung phát triển hydro:
Đánh giá chi tiết các tiêu chí chính về phát triển ngành
18.09.2023

Kết quả: Tập trung vào 1. Giao thông và 2. Sử dụng trong công nghiệp

Sử dụng trong công nghiệp Vận tải


Tiềm năng giảm
Decarbonizat Tiềm năng giảm
Decarbonizat Tổng điểm:
Đào tạo về PtX tái tạo

Tổng điểm:
phát thải cacbon
ion potential 3,1/5 ion thải
phát cacbon
potential 4,95/5
5 5
4 4
3 Alignment 3 Alignment
Phù hợp với lộ
Technology
Áp dụng Phù hợp với lộ Áp dụng
Technology
2 2
công nghệ
adoption trìnhwith
giảm phát công nghệ
adoption trìnhwith
giảm phát
1 decarboniz… 1 decarboniz…
thải cacbon thải cacbon
0 0

Potential ThịPotential
trường tiềm Potential ThịPotential
trường tiềm
Thị trường tiềm Thị trường tiềm
Market forH2 năng
Marketnăm2030
2030 Market năng năm 2030
năng cho năng cho Hfor2
Market 2030
green H2… tại Costa Rica
in Costa Rica green H2… tại Costa Rica
in Costa Rica
xanh... xanh...
Ứng dụng nhiệt trong công nghiệp Lưu trữ năng lượng
Tiềm năng giảm
Decarbonizat Tổng điểm: Tiềm năng giảm
Decarbonizat Tổng điểm:
phátpotential
ion thải cacbon 2,55/5 phát thải cacbon
ion potential 1,60/5
5 5
4 4
3 Alignment 3 Alignment
Technology
Áp dụng Phù hợp với lộ Technology
Áp dụng Phù hợp với lộ
2 2
adoption
công nghệ 1 trìnhwith
giảm phát adoption
công nghệ 1 trìnhwith
giảm phát
decarboniz…
thải cacbon decarboniz…
thải cacbon
0 0

Potential
Thị trường tiềm ThịPotential
trường tiềm Potential
Thị trường tiềm ThịPotential
trường tiềm
229
Market
năng choforH2 Market
năng 2030
năm 2030 Market
năng choforH2 Market
năng năm2030
2030
© Hinicio 2021 - GIZ CR: Nghiên cứu khả năng green H2…
xanh... intạiCosta
CostaRica
Rica green H2…
xanh... intạiCosta
CostaRica
Rica
sản xuất, sử dụng và xuất khẩu hydro xanh
318 Trong vòng chưa đến một thập kỷ nữa,
hydro xanh của Costa Rica có thể đủ cạnh tranh*
18.09.2023

để thay thế diesel, dầu tàu và LPG


H2 xanh so với Nhiên liệu hóa thạch tại Chi phí ước tính của H2 xám so với
Đào tạo về PtX tái tạo

Costa Rica[1] H2 xanh tại Costa Rica[2]


0.100 10
USD/MJ

USD/kg H2
0.050 5
0.000 0
2021 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2021 2030 2040 2050
Năm Năm

Than
Than Dầu
Dầu nhiên liệu
nhiên liệu H2 từ điện
H2 từ năng lượngđiện gió
gió
Dầu diesel
Dầu dDiesel LPG
LPG H2 từ điện
H2 từ ĐMTnăng lượng PV (quang điện)
mặt trời
H2 (gió)
H2 (gió) H2 (PVĐMT)
H2 (ĐMT) H2 xám
H2 xám

1) Hydro xanh từ điện gió sẽ có thể cạnh tranh với diesel trong vòng chưa đến một thập kỷ nữa.*
2) Hydro xám không phải là phương án phù hợp cho Costa Rica. Hinicio nhận thấy hiện không có các nhà máy H2 xám ở Costa Rica.
Hydro xanh từ điện gió sẽ trở nên cạnh tranh trước khi các dự án reforming metan được xây dựng và đi vào hoạt động.
[1]: Hinicio, 2021 với thông tin từ ICE, 2018 (Plan de Expansión de la Generación Eléctrica)
[2]: Giá khí tự nhiên giả định theo tính toán của Hinicio dựa trên thông tin từ ICE, 2018, .
Thông tin thêm về các tham số LCOH được thảo luận ở Phụ lục 1 - Phương pháp luận
230 * Tính cạnh tranh về chi phí này dựa trên so sánh quy đổi MJ - MJ. Do đó, cần có một phân tích toàn diện hơn trong đó xét đến TCO (tổng chi phí sở hữu, cụ thể là
CAPEX cho việc thay thế công nghệ) để đưa ra kết luận chi tiết và chắc chắn hơn về khả năng cạnh tranh về chi phí.
© Hinicio 2021 - GIZ CR: Nghiên cứu khả năng sản xuất, sử dụng và xuất khẩu hydro xanh
319 Ví dụ về quốc gia: Phân tích SWOT cho PtX ở Chile
18.09.2023

Hydro
Xanh
ở Chile
Một trong những nước có tiềm năng lớn nhất về năng lượng mặt trời và
gió trên thế giới với hệ số công suất cao (mặt trời: >35%; gió: >60%) =>
Đào tạo về PtX tái tạo

100% H2 xanh).

Thiếu nước ở phía bắc (=> khử mặn nước biển).


Điểm mạnh
Ở khoảng cách xa so với các thị trường tiêu thụ (Xuất khẩu H2).

Thách thức Cơ hội thực hiện các dự án được tích hợp hoàn toàn (=> liên kết ngành).
Có khả năng chuyển đổi các nhà máy điện than sang sản xuất H2 xanh,
hoặc chạy bằng H2 (Khí đốt/H2).
Cơ hội

Tiềm năng NLTT ở Chile:


 >1.865 GW
 >5.000 TWh/năm (≈70 TWh nhu cầu/năm)

231
320 GIZ hỗ trợ chiến lược H2 quốc gia của Chile (I)
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

Hợp tác với chương trình Hỗ trợ đấu thầu Thành lập Xuất bản phiên bản Đề xuất các Hợp tác tổ chức các
năng lượng mặt trời quốc tế về H2 Hiệp hội thứ hai của cuốn quy phạm và hội thảo thông tin H2
chiến lược của CORFO trong vận tải Hydro Chile: “H2 en Chile” quy định về H2 “Mision Cavendish”
(Cơ quan phát triển sản xuất) khai thác mỏ H2 Chile cho Chile (8 hội thảo với hơn
(CORFO chủ trì) 1.800 người tham dự)

H2 xanh làm phương án Hội nghị H2 quốc tế “Công cụ H2” Hội nghị H2 quốc tế Chiến lược điều tiết Hợp tác xây dựng
lựa chọn ở Bắc Chile lần thứ nhất ở Chile dùng để đánh giá lần hai ở Chile (200- chuẩn quốc tế của H2 chiến lược H2
(Tiềm năng NLTT, mạng (40-120 người tham dự) kinh tế các dự án 420 người tham dự) tại Chile quốc gia của Chile
lưới khí đốt và khai thác H2 tích hợp
mỏ, v.v.)

232
321 GIZ hỗ trợ chiến lược H2 quốc gia của Chile (II)
18.09.2023
Đào tạo về PtX tái tạo

Đối thoại chính trị Thay mặt Chile kêu gọi Xây dựng quy phạm Khởi động hội nghị Kêu gọi đóng góp đề xuất cho
song phương về H2 dự án (6 đề cương và và quy định về H2 bàn tròn xây dựng hỗ trợ kỹ thuật (21 đề xuất
trong khuôn khổ đề xuất dự án hỗ trợ cho Chile cơ chế đền bù thuế CO2 dự án được nộp và 6 dự án
Đối tác Năng lượng xây dựng BMWI) được chọn để hỗ trợ kỹ thuật)

Xác định các phương án Tổ chức thường xuyên các Phân tích các yếu tố Phân tích tiềm năng tạo việc làm Phân tích cơ sở hạ tầng
tài trợ xanh cho các dự án hội thảo kỹ thuật H2 (8 hội thảo môi trường/giấy phép và chuỗi giá trị địa phương trong và chuỗi cung ứng cần
H2 (178 phương án/ trong năm 2020 với 1.480 người cho các dự án H2 nền kinh tế H2 – NDC (22-/2030; thiết cho xuất khẩu H2
14 phương án cho Chile) tham gia/3.350 lượt xem) 87-/2040 và 94.000 năm 2050)

233
322 GIZ hỗ trợ chiến lược H2 quốc gia của Chile (III)
18.09.2023

nay
Khởi động nền tảng H2 xanh
Đào tạo về PtX tái tạo

cho Mỹ Latinh và vùng Caribbean Phân tích công nghệ Hỗ trợ kỹ thuật cho một số
Thu hồi và Sử dụng Cacbon dự án hydro nhất định ở Chile
tiên tiến và tiềm năng của nó (nghiên cứu tính khả thi, tư vấn,
ở Chile v.v.)

3 – 4/11/2020
Hội nghị H2 Quốc tế lần thứ ba ở Bổ sung cho phân tích
Chile: “Hội nghị thượng đỉnh H2 tiềm năng tạo việc làm
Xanh” (>5.700 người tham dự!) cho các dự án H2 không
liên quan đến NDC
(≈320.000 việc làm mới
đến năm 2050)

234
323 Ví dụ về quốc gia: Chile Những thay đổi
Nền kinh tế H2 đòi hỏi thay đổi khung pháp lý
18.09.2023

cần thiết về quy phạm


và quy định pháp lý

Sản xuất Nâng cấp Lưu trữ Phân phối Tiêu thụ
Đào tạo về PtX tái tạo

Các quy định và thay đổi quy chuẩn


cần thiết

Tổng số quy định


Quy định mới:
Quy định điều chỉnh:
Đề xuất:
Hướng dẫn:

Ngắn hạn: 2020 - 2024


Trung hạn: 2025 - 2028
Dài hạn: 2029 trở đi

235
324 MÔ-ĐUN 7: Các thông điệp chính
18.09.2023

Tóm tắt quá trình phát triển chính sách của EU (2020-2021)
• Khi thiết kế một dự án hydro, cần suy nghĩ từ góc nhìn của khách hàng, sử dụng một cách tiếp cận toàn diện
• PtX hiện đối mặt với tình huống ‘con gà-quả trứng’ điển hình: đã sẵn sàng để phát triển về mặt công nghệ, nhưng
Đào tạo về PtX tái tạo

chưa sẵn sàng các điều kiện về mặt kinh tế. Tự thân thị trường sẽ không vượt qua được thách thức này.
• Để vượt qua thách thức này, chính phủ cần can thiệp đối với cả hai phía cung và cầu.
• Có năm lĩnh vực cần can thiệp chính sách

Cấu trúc quy định và khuyến nghị chính sách


• Bên cạnh các công cụ chính sách, cần có cấu trúc hỗ trợ phù hợp để tăng cường cung và cầu GH 2
• Để thâm nhập vào các thị trường cao cấp, phải đáp ứng các tiêu chuẩn EU ở cấp độ EU và quốc tế
• Lập chiến lược quốc gia trước

Tăng tốc thị trường


• Cam kết chính trị + nghĩa vụ đảm bảo an ninh đầu tư và có thể trở thành xương sống của bước tạo đà cho thị trường

236
325 Đề xuất cuối cùng
18.09.2023

• Để có tính bền vững, hydro (H2) phải được tạo ra từ nguồn điện tái tạo có tính bổ sung
→ Nếu không, nó sẽ làm suy yếu tổng thể quá trình chuyển dịch sang các nguồn NLTT (→ tính bổ sung)
• Bằng cách tiến xa hơn H2 một bước về phía PtX, các phương án sử dụng và giá trị gia tăng tạo ra sẽ nhiều hơn
Đào tạo về PtX tái tạo

đáng kể
• Quá trình sản xuất PtX không chỉ cần H2 mà còn cả C, N2 và các chất khác. Tất cả cần được tạo ra từ nguồn bền vững!
Nguồn C: phụ phẩm sinh học, DAC, cacbon tái chế từ chất thải hoặc CCU (từ những ngành vẫn sẽ tồn tại trong tương lai
không còn năng lượng hóa thạch)
• PtX có thể cung cấp nguyên liệu thô và nhiên liệu trung hòa cacbon cho công nghiệp: hóa chất và phân bón, thép,
xi măng hoặc thủy tinh cũng như nhiên liệu cho ngành hàng không và vận tải biển
• Các quốc gia nên xác định cơ cấu PtX và giải pháp PtX phù hợp với nhu cầu và tham vọng trong dài hạn của mình.
(1) thực hiện phân tích SWOT
(2) xây dựng chiến lược H2/PtX quốc gia
(3) thiết kế lộ trình PtX với các mục tiêu có thể đo lường và mốc thời gian rõ ràng
• Các biện pháp phải phù hợp với các Mục tiêu phát triển bền vững (SDG) và Đóng góp do quốc gia tự quyết định
(NDC) theo Thỏa thuận Paris của quốc gia
• Nên thúc đẩy chính sách PtX quốc gia thông qua các cơ hội, ưu tiên và nhu cầu trong nước
• Quan hệ hợp tác và đối tác quốc tế =giúp đẩy nhanh tiến độ chuyển giao tri thức và công nghệ, tạo ra lợi ích chung,
giao dịch thương mại cũng như nguồn doanh thu rất giá trị
236
326 NLTT PtX có thực sự đang khởi động không? Cường điệu hay thực tế?
Bảy dấu hiệu mở rộng quy mô hướng tới nền kinh tế PtX tái tạo (BNEF)
18.09.2023

Các mục tiêu khí hậu


hướng tới Quy định và thị trường cho
phát thải ròng bằng 0 Các mục tiêu đi cùng với các sản phẩm phát thải thấp Thiết bị tương thích với
được luật hóa cơ chế đầu tư PtX trở nên phổ biến
Đào tạo về PtX tái tạo

Khuyến khích các nhà sản xuất


Sự cần thiết phải giảm phát Tạo nguồn thu cho nhà sản xuất, tạo ra sản phẩm phát thải thấp Tạo thuận lợi và giảm chi phí
thải cacbon trong những tăng tính cạnh tranh, nâng cao (ví dụ: thép, xi măng, phân bón, chuyển đổi nhiên liệu sang các
ngành khó giảm phát thải năng lực + kinh nghiệm nhựa) sản phẩm PtX

1 2 3 4 5 6 7
Các chính sách và
Tiêu chuẩn nghiêm ngặt về biện pháp khuyến khích
khí thải đối với phương giảm phát thải cacbon
Hài hòa hóa các tiêu chuẩn trong công nghiệp
+ Gỡ bỏ rào cản pháp lý tiện vận tải hạng nặng

Khuyến khích hoạt động sản xuất Giúp điều phối đầu tư hạ tầng,
Xóa bỏ hoặc giảm thiểu
và mua các sản phẩm xe tải chạy mở rộng quy mô sử dụng hiệu quả
các rào cản đối với dự án PtX
bằng pin nhiên liệu và tàu biển sản phẩm PtX, và khuyến khích
chạy bằng NH3 sử dụng PtX
Nguồn: (đã điều chỉnh) BNEF, Triển vọng nền kinh tế hydro, 2020.
237
327
18.09.2023

“Bạn muốn bắt đầu


Đào tạo về PtX tái tạo

phát triển H2 và PtX ở


nước bạn như thế nào?”

Thảo luận mở

238
Đào tạo về PtX tái tạo 18.09.2023

239
328
Cảm ơn bạn đã
chú ý lắng nghe!

241
330 Tài liệu tham khảo
18.09.2023

Agora Verkehrswende, Agora Energiewende và Frontier Economics (2018). Chi phí nhiên liệu tổng hợp dựa trên điện năng trong tương lai - https://static.agora-
energiewende.de/fileadmin/Projekte/2017/ SynKost_2050/Agora_SynKost_Study_EN_WEB.pdf
Đào tạo về PtX tái tạo

BloombergNEF [BNEF] (ngày 30/3/2020). Triển vọng kinh tế hydro – Thông điệp chính. https://data.bloomberglp.com/professional/sites/24/BNEF-Hydrogen-Economy-Outlook-Key-
Messages-30-Mar-2020.pdf
Böhm, H., Zauner, A., Rosenfeld, D.C, Tichler, R. (ngày 15/4/2020). Dự đoán diễn biến chi phí cho hoạt động triển khai công nghệ chuyển đổi điện năng thành khí đốt quy mô lớn trong
tương lai dựa trên hiệu ứng quy mô, Năng lượng ứng dụng, 264. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2020.114780
Bukold, S. Dr. (tháng 1 năm 2020). Blauer Wasserstoff Perspektiven Und Grenzen Eines Neuen Technologiepfades. Greenpeace Energy. https://www.greenpeace-
energy.de/fileadmin/docs/publikationen/Studien/blauer-wasserstoff-studie-2020.pdf
Deutsche Energie-Agentur GmbH [dena] (tháng 6 năm 2019). Nguyên liệu thô cho ngành hóa chất. Berlin.
https://www.dena.de/fileadmin/dena/Publikationen/PDFs/2019/Feedstocks_for_the_chemical_industry.pdf
Fasihi, M., Breyer, C. (ngày 10 tháng 1 năm 2020). Cung cấp điện và hydro chạy nền dựa trên các nhà máy kết hợp điện gió-mặt trời. Journal of Cleaner Production, 243.
https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.118466
Götz, M., McDaniel Koch, A., Graf, F. (2014). Công nghệ tiên tiến và các góc nhìn của các khái niệm về quy trình metan hóa CO 2 trong ứng dụng chuyển đổi điện thành khí đốt, Hội nghị
nghiên cứu của Liên minh khí đốt quốc tế. Hội nghị nghiên cứu liên minh khí đốt quốc tế. Copenhagen.
Hội đồng Hydro và McKinsey&Company (tháng 2 năm 2021). Tầm nhìn về hydro - Góc nhìn về đầu tư hydro, phát triển thị trường và khả năng cạnh tranh về chi phí.
https://hydrogencouncil.com/wp-content/uploads/2021/02/Hydrogen-Insights-2021-Report.pdf
Cơ quan Năng lượng Quốc tế [IEA] (tháng 6 năm 2019). Tương lai của hydro: Nắm bắt cơ hội hôm nay. https://iea.blob.core.windows.net/assets/9e3a3493-b9a6-4b7d-b499-
7ca48e357561/ The_Future_of_Hydrogen.pdf
IEA (2020). Sắt và Thép. IEA. Paris. https://www.iea.org/reports/iron-and-steel
IEA (2020). Hiện trạng ngành giao thông, 2020. IEA. Paris. https://www.iea.org/reports/tracking-transport-2020

242
331
18.09.2023

International Renewable Energy Agency [IRENA] (2020). Hydrogen xanh: Hướng dẫn hoạch định chính sách. Cơ quan Năng lượng tái tạo Quốc tế. Abu Dhabi. https://irena.org/-
/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2020/Nov/IRENA_Green_hydrogen_policy_2020.pdf
IRENA (2020). Chi phí Phát điện Tái tạo năm 2019. Cơ quan Năng lượng tái tạo Quốc tế, Abu Dhabi. https://www.irena.org/-/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2020/Jun/
Đào tạo về PtX tái tạo

IRENA_Power_Generation_Costs_2019.pdf
IRENA (2020). Giảm chi phí H2 xanh – Mở rộng quy mô điện phân để đáp ứng mục tiêu khí hậu 1,5°C. Cơ quan Năng lượng tái tạo Quốc tế. Abu Dhabi. https://www.irena.org/-
/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2020/Dec/IRENA_Green_hydrogen_cost_2020.pdf
Kalis, M. (ngày 28 tháng 4 năm 2021). Tin tức Chi tiết Hydro: Chúng ta cần hệ thống phân loại màu và hệ thống chứng nhận cho hydro xanh. Erneuerbare Energien Hamburg.
https://www.erneuerbare-energien-hamburg.de/en/news/overview/details/hydrogen-we-need-a-colour-scheme-and-a-certification-system-for-green-hydrogen.html
Karlsruher Institut für Technologie [KIT] (2019). Kohlendioxidneutrale Kraftstoffe aus Luft und Strom. https://www.kit.edu/kit/pi_2019_107_kohlendioxidneutrale-kraftstoffe-aus-luft-und-
strom.php
Liebreich, M. (ngày 16 tháng 10 năm 2020). Để Hydro Không còn là Bong bóng – Phần 2: Nhu cầu. BNEF. https://about.bnef.com/blog/liebreich-separating-hype-from-hydrogen-part-
two-the-demand-side/
Nayak-Luke, RM và Bañares-Alcántara, R. (2020). Tiềm năng kinh tế-kỹ thuật của amoniac xanh tách rời với vai trò là một vectơ năng lượng không phát thải cacbon và là chất thay thế
cho sản xuất thông thường. Hiệp hội Hóa học Hoàng gia. Khoa học Năng lượng và Môi trường, 9. https://pubs.rsc.org/en/content/articlelanding/2020/ee/d0ee01707h#!divAbstract
Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế [OECD] và IEA (2017). NLTT cho Công nghiệp - Từ năng lượng xanh đến vật liệu và nhiên liệu xanh.
https://iea.blob.core.windows.net/assets/48356f8e-77a7-49b8-87de-87326a862a9a/Insights_series_2017_Renewable_Energy_for_Industry.pdf
Öko-Insitut eV (tháng 12 năm 2017). Phác thảo các tiêu chí bền vững cho nhiên liệu tổng hợp được sử dụng trong giao thông vận tải. Freiburg.
https://www.oeko.de/fileadmin/oekodoc/Sustainability-criteria-for-synthetic-fuels.pdf
Öko-Institut eV (tháng 9 năm 2019). Không nên mặc định: bảo vệ khí hậu và tính bền vững thông qua PtX. Freiburg.
https://www.oeko.de/fileadmin/oekodoc/Impulse_paper_criteria_for_e-fuel_production.pdf
Öko-Institut eV (ngày 4 tháng 9 năm 2020). Wasserstoff und wasserstoffbasierte Energieträger bzw. Rohstoffe. https://www.oeko.de/fileadmin/oekodoc/Wasserstoff-und-
wasserstoffbasierte-Brennstoffe.pdf

243
332
18.09.2023

Valera-Medinaa, A., Xiaoa, H., Owen-Jones, M., David, W.I.F, Bowena, P.J. (Tháng 11 năm 2018) Amoniac tạo ra điện năng. Tiến bộ trong Khoa học Năng lượng và Đốt cháy, 69,
63-102. https://doi.org/10.1016/j.pecs.2018.07.001
Đào tạo về PtX tái tạo

Westküste 100 (2021). Sektorenkopplung komplett: Grüner Wasserstoff und Dekarbonisierung im industriellen Maßstab. https://www.westkueste100.de/#ProjektHome
Hội đồng Năng lượng Thế giới [WEC], Frontier Economics (ngày 18 tháng 10 năm 2018). Các khía cạnh quốc tế của lộ trình biến đổi năng lượng thành X (PtX).
https://www.weltenergierat.de/wp-content/uploads/2018/10/ 20181018_WEC_Đức_PTXroadmap_Full-study-englisch.pdf
WEC và McKinsey&Company (tháng 11 năm 2020). Bầu trời xanh cho ngày mai: Nhiên liệu hàng không bền vững là con đường giúp ngành hàng không có phát thải ròng bằng 0.
http://www3.weforum.org/docs/WEF_Clean_Skies_Tomorrow_SAF_Analytics_2020.pdf
Yélé Consulting (tháng 12 năm 2020). Phát triển hydro ít phát thải cacbon: Phân tích Chiến lược & Lộ trình trên Toàn thế giới. Paris.
https://www.yele.fr/wp-content/uploads/2020/12/Hydrogen-strategies-and-roadmaps-analysis_Yele-Consulting_2020.pdf
Zickfeld, F. và Wieland, A. (tháng 6 năm 2012). Năng lượng Sa mạc năm 2050: Các Góc nhìn về Hệ thống Năng lượng Bền vững cho khu vực Liên minh Châu Âu, Trung Đông và
Bắc Phi. Dii GmbH. Munich.
http://www.desertec-uk.org.uk/reports/DII/DPP_2050_Study.pdf

243

You might also like