Professional Documents
Culture Documents
Bai Giang Mon Thuc Tap Dien Lanh 1
Bai Giang Mon Thuc Tap Dien Lanh 1
Trang
Trang 1
3. Tháo bơm dầu:..............................................................................................60
4. Tháo nắp máy ở đầu máy:.............................................................................63
Phần 3: THÁO LẮP VÀ BẢO DƯỠNG MÁY NÉN LẠNH MITSUBISHI
FB_2LST NẮP CÁCTE, ROTO, TRỤC CƠ, THANH TRUYỀN VÀ PISTON64
I. Mục Đích-Yêu Cầu:...........................................................................................64
1. Mục đích:......................................................................................................64
2. Yêu cầu:........................................................................................................64
II. Tháo Lắp và Bảo Dưỡng:.................................................................................65
1. Tháo nắp cácte:.............................................................................................65
2. Tháo roto:......................................................................................................65
3. Tháo trục khuỷu:...........................................................................................66
8. Tháo piston và thanh truyền:.........................................................................68
V. Tổng Kết:.........................................................................................................70
Phần 1: GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ MÁY NÉN CARRIER............................72
I. Mục Đích_Yêu Cầu:..........................................................................................72
II. Giới Thiệu Sơ Lược Về Máy Nén:...................................................................72
1. Đặc điểm của máy nén:.................................................................................72
2. Ưu và nhược điểm của máy nén:..................................................................73
III. Quy Trình Tháo Và Lắp Máy Nén:.................................................................73
IV. Quan Sát:.........................................................................................................75
Phần 2: THÁO LẮP VÀ BẢO DƯỠNG MÁY NÉN LẠNH CARRIER ỐNG
HÚT, NẮP TRÊN MÁY NÉN, BỘ VAN HÚT ĐẨY, BƠM DẦU................76
I. Mục Đích-Yêu Cầu:...........................................................................................76
1. Mục đích:......................................................................................................76
2. Yêu cầu:........................................................................................................76
II. Tháo Lắp và Bảo Dưỡng:.................................................................................77
1. Tháo ống hút ở 2 tầm:...................................................................................77
2. Tháo nắp trên của máy:.................................................................................78
3. Tháo bộ van đẩy và hút:................................................................................79
4. Tháo bơm dầu:..............................................................................................81
Phần 3: THÁO LẮP VÀ BẢO DƯỠNG MÁY NÉN LẠNH CARRIER NẮP
MÁY NÉN, NẮP CÁCTE, ROTO, TRỤC CƠ, PISTON VÀ THANH
TRUYỀN..........................................................................................................84
I. Mục Đích-Yêu Cầu:...........................................................................................84
1. Mục đích:......................................................................................................84
2. Yêu cầu:........................................................................................................84
II. Tháo Lắp và Bảo Dưỡng:.................................................................................85
1. Tháo nắp máy nén:........................................................................................85
2. Tháo nắp cácte:.............................................................................................86
3. Tháo roto:......................................................................................................87
4. Tháo trục khuỷu:...........................................................................................87
5. Tháo piston và thanh truyền:.........................................................................88
V. Tổng Kết:.........................................................................................................90
IV. Quan Sát:.........................................................................................................97
Phần 1: GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ MÁY NÉN YORK................................119
I. Mục Đích Và Yêu Cầu:...................................................................................119
Trang 2
1. Mục đích:....................................................................................................119
2. Yêu cầu.......................................................................................................119
II. Giới Thiệu Sơ Lược Về Máy Nén:.................................................................120
1. Đặc điểm:....................................................................................................120
2. Khái niệm về máy nén ngược dòng:...........................................................120
3. Ưu nhược điểm:..........................................................................................120
4. Nguyên lý làm việc của máy nén pittong:...................................................121
III. Quy Trình Tháo Lắp:....................................................................................121
IV. Quan Sát:.......................................................................................................124
Phần 2: THÁO LẮP VÀ BẢO DƯỠNG MÁY NÉN YORK, NẮP MÁY, BƠM
DẦU, NẮP CACTE, CỤM VAN...................................................................125
I. Mục Đích Và Yêu Cầu:...................................................................................125
1. Mục đích:....................................................................................................125
2. Yêu cầu:......................................................................................................125
II. Tháo Lắp Và Bảo Dưỡng:..............................................................................126
1. Nắp máy:.....................................................................................................126
2. Bơm dầu:.....................................................................................................127
3. Nắp cacte:....................................................................................................131
4. Cụm van đẩy và van hút:.............................................................................132
Phần 3: THÁO LẮP VÀ BẢO DƯỠNG MÁY NÉN YORK, PITTONG, TAY
BIÊN, TRỤC KHỦY, BỘ ĐỆM KÍN TRỤC................................................135
I. Mục Đích Và Yêu Cầu:...................................................................................135
1. Mục đích.....................................................................................................135
2. Yêu cầu:......................................................................................................135
II. Tháo Lắp Và Bảo Dưỡng:..............................................................................136
1. Pittong:........................................................................................................136
2. Tay biên:.....................................................................................................137
3. Bộ lọc môi chất và bộ đệm kín:..................................................................139
4. Bánh đà:......................................................................................................140
5. Trục khuỷu:.................................................................................................140
III. Tổng Kết:......................................................................................................141
Trang 3
MÁY NÉN LẠNH
MITSUBISHI L_4920
Trang 4
Phần I:
Trang 5
2. Ưu và nhược điểm của máy nén:
Do máy nén Mistubishi L-4920 là máy nén nửa kín nên nó có những ưu và
nhược điểm của dòng máy này là:
a. Ưu điểm:
+ Loại trừ nguy cơ hỏng hóc và sự rò rỉ của cụm bịt kín cổ trục ở máy nén hở.
Máy nén gần như kín môi chất lạnh.
+ Gọn nhẹ hơn diện tích lắp đặt nhỏ hơn máy nén hở.
+ Không có tổn thất truyền động do trục khuỷu máy nén gắn trực tiếp lên động
cơ, tốc độ vòng quay đạt tối đa.
b. Nhược điểm:
+ Chỉ sử dụng được cho những môi lạnh không dẫn điện và ăn mòn đồng như
Freon. Không sử dụng được cho amoniac (NH3) vì amoniac (NH3) ăn mòn đồng và
dẫn điện.
+ Khó điều chỉnh năng suất lạnh vì không có puli, chỉ có thể điều chỉnh qua
biến tần.
+ Khó sửa chữa động cơ vì động cơ nằm trong vùng tuần hoàn môi chất.
+ Mỗi lần động cơ cháy đòi hỏi phải tẩy rữa cẩn thận.
+ Độ quá nhiệt hơi hút cao vì hơi hút phải làm mát động cơ.
III. Quy Trình Tháo Và Lắp Máy Nén:
Trước khi tiến hành tháo lắp máy nén ta cần phải trao đổi với giáo viên hướng
dẫn để nhận thiết bị và dụng cụ.
Tiến hành chia thành từng nhóm nhỏ (2-3 người/ 1 lần tháo lắp) để tiến hành
tháo lắp. Công việc tháo lắp có thể được tiến hành theo các bước nhỏ sau đây:
+ Bước 1: Tháo nắp máy nén (nắp xylanh).
+ Bước 2: Tháo bộ van đẩy và hút.
+ Bước 3: Tháo nắp máy nén ở 2 đầu máy.
+ Bước 4: Tháo nắp cácte.
+ Bước 5: Tháo vẩy dầu.
+ Bước 6: Tháo thanh truyền và piston.
+ Bước 7: Tháo roto.
+ Bước 8: Tháo trục khuỷu.
Trên đây là 8 bước để tiến hành tháo máy nén Mitsubishi L-4920. Sau khi tháo
xong thì chúng ta tiến hành dùng dầu nhẹ hoặc xăng để lau chùi sạch sẽ từng chi tiết
và thay thế các chi tiết hỏng hóc (nếu cần) trước khi lắp lại. Để tiến hành lắp lại
máy thì ta thực hiện ngược lại các bước trên.
Trang 6
Sơ đồ về qui trình tháo lắp máy nén:
Máy Nén
MITSUBISHI
L-4920
Tháo nắp trên máy nén Lắp nắp trên máy nén
Tháo nắp ở 2 đầu máy nén Lắp nắp ở 2 đầu máy nén
Trang 7
IV. Quan Sát:
+ Các học viên chia thành từng nhóm nhỏ.
+ Theo thứ tự từng nhóm quan sát máy trước khi tiến hành tháo lắp và bảo
dưỡng máy.
+ Sử dụng giấy viết ghi chú các vấn đề quan trọng trong khi quan sát được.
1. Trình bày sơ lược về đặc điểm cũng như cấu tạo của máy nén?
2. Nêu ưu và nhược điểm của máy nén nữa kín.
3. Nêu sơ lược về qui trình để tháo lắp và bảo dưỡng máy nén?
4. Hãy nêu nguyên lý hoạt động của máy nén?
Trang 8
Phần II:
Trang 9
+ Khi tháo các chi tiết có khối lượng nặng cần chú ý không nên làm một mình
mà cần phải có người phụ để bê các chi tiết để xuống nhẹ nhàng.
II. Tháo Lắp và Bảo Dưỡng:
1. Tháo nắp trên máy nén:
a. Cách tháo lắp:
Nắp trên của máy nén thì được cố định vào thân máy bằng 10 bulong, để tháo
nắp ta dùng clê để mở các bulông (nên sử dụng clê có đầu vòng để vặn). Khi vặn ta
cũng nên vặn đối xứng các bulong với nhau, sau khi vặn hết 10 bulong thì ta dùng
tay nhắc nắp máy lên một cách nhẹ nhàng tránh làm rách hoặc gãy ron đệm kín.
Trên nắp trên của máy nén thì được chia làm 2 khoang một khoang là khoang hút,
còn khoang còn lại là khoang đẩy. Trên nắp máy cũng có nơi để lấy tín hiệu áp suất
đầu đẩy.
Sau khi đã tháo nắp máy xong ta tiến hành lau chùi sạch sẽ bằng dầu nhẹ hoặc
xăng trước khi tiến hành lắp vào. Để lắp vào thì ta đặt ron đệm kín lên và chỉnh sửa
cho đúng vị trí, sau đó ta tiến hành đặt nắp máy lên và vặn các bulong lại. Khi vặn
các bulong nên chú ý vặn đối xứng.
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo kích thước và lấy số liệu.
+ Kiểm tra độ kín của ron đệm kín giữa nắp máy và thân máy.
+ Có nhận xét gì về bề rộng của phần cao áp và thấp áp trên máy nắp máy…
Trang 10
2. Tháo bộ van hút và đẩy:
a. Cách tháo lắp:
Ở máy nén Mitsubishi L-4920 thì van hút và van đẩy là dạng van lá.
Sau khi đã tháo nắp trên của máy nén ta có thể nhìn thấy bộ van đẩy, dùng
khóa để vặn các cữ ra.
Mỗi cữ có 3 lá van đẩy, các cữ có nhiệm vụ bảo vệ các lá van không cho các lá
van bị cong trong quá trình đẩy.
Trang 11
Khi tháo các cữ ta nhớ đánh dấu các vị trí của các cữ và các lá van, sắp xếp cho
đúng vị trí để khi lắp vào cho đúng.
Các lá van đẩy có nhiệm vụ đóng kín các lỗ đẩy để trong quá trình piston đi
xuống thì các là van này đóng kín các lỗ này lại.
Các lá van hút thì được bố trí ngay trên đầu của xylanh, các lá van hút thì có
nhiệm vụ đóng kín các lỗ hút trong quá trình đẩy (quá trình piston đi lên).
Trang 12
Hình 27: Nắp máy
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo kích thước của nắp máy: đường kính nắp máy, bề dày của
nắp…và lấy số liệu.
+ Kiểm tra ron đệm kín của nắp máy và thân máy.
+ Nhận xét các chi tiết trên nắp máy.
- Nắp đậy trục khuỷu:
a. Cách tháo lắp:
Nắp đậy trục khuỷu thì được cố định vào thân máy bằng 10 bulong, để tháo
được nắp ta tiến hành dùng khoá để vặn 10 bulong, ta nên dùng khóa có đầu vòng
để vặn. Sau khi vặn hết 10 bulong thì ta dùng 2 bulong vặn vào 2 lỗ nông có trên
nắp và siết từ từ vào, cũng chú ý nên vặn đối xứng 2 bulong này. Tiếp theo ta dùng
tay đỡ lấy nắp và đặt xuống chỗ sạch sẽ rồi tiến hành lau chùi sạch sẽ trước khi lắp
vào. Để lắp vào thì ta đưa nắp máy lên rồi tiến hành siết các bulong lại, nên siết các
bulong vừa tay.
Trang 13
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo kích thước của nắp máy: đường kính nắp máy, bề dày của
nắp…và lấy số liệu.
+ Kiểm tra ron đệm kín của nắp máy và thân máy.
+ Nhận xét các chi tiết trên nắp máy.
4. Tháo nắp cácte:
a. Cách tháo lắp:
Do nắp cácte nằm ở phía dưới cùng của máy nên để mở được nắp cácte thì ta
cần phải lật máy xuống. Trước khi lật thì ta dùng gỗ kê sẵn sau đó lật máy nằm
ngang xuống.
Nắp cácte thì được cố định vào thân máy bằng 16 bulong, ta dùng khoá vặn các
bulong này ra và tháo được nắp cácte. Tránh làm rách hoặc gãy miếng ron đệm kín
giữa nắp cácte máy và thân máy. Để nắp cácte xuống chỗ sạch sẽ dùng dầu hoặc
xăng lau sạch sẽ trước lắp vào lại.
Trang 14
Có 2 vẩy dầu cố định trên 2 thanh truyền, ta dùng điếu để vặn 2 ty trên mỗi tay
biên sẽ tháo được cánh vẩy dầu. Khi tháo ra cần chú ý chiều bề mặt cong của cánh
vẩy dầu hướng như thế nào để khi lắp vào cho chính xác, cánh vẩy có chiều cong
hướng vào mặt trong của thân máy.
Trang 15
Stato sẽ tạo từ trường quay rôto, còn rôto của máy thì được cố định vào trục
khuỷu của máy bằng một bulong. Vì vậy khi roto quay thì trục cơ cũng quay theo,
để tháo được trục khuỷu thì ta cần phải tháo roto trước. Ta dùng khóa vặn bulong
siết rôto ra, khi vặn ta nên cố định trục khuỷu lại. Sau khi đã tháo được bulong ta có
thể lấy được rôto ra.
Khi lấy rôto cần phải lấy một cách cẩn thận, tránh làm trầy xước, hư hỏng lớp
cách điện trên stato
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo các kích thước của roto và lấy kết quả.
+ Kiểm tra độ rơ của roto.
7. Tháo trục khuỷu:
a. Cách tháo lắp:
Ở máy nén Mitsubishi L_4920 thì muốn tháo được piston thì ta cần tháo trục cơ
trước. Vì đường kính của xylanh thì nhỏ hơn chiều rộng của tay biên nên ta không
thể đưa được tay biên cùng piston lên phía trên được mà phải chờ tháo thanh truyền
ra mới tiến hành lấy piston ra khỏi máy được.
Trang 16
Hình 33: Trục khuỷu.
Trang 17
piston vào xylanh nên cẩn thận không nên làm trầy xước mặt gương của xylanh
cũng như của piston.
Trang 18
V. Tổng Kết:
Như vậy công việc tháo lắp của máy nén Mitsubishi L_4920 đã hoàn tất, trong
quá trình tháo lắp thì người học cần chú ý làm đúng các yêu cầu kỹ thuật đã được
nêu ra ở từng bộ phận. Trước khi tháo cần chú ý từng vị trí của các chi tiết của một
bộ phận được lắp đặt như thế nào để khi lắp vào cho thật chính xác.
Sau khi đã tháo xong người học phải dùng cọ lau chùi sạch sẽ từng bộ phận
bằng dầu rồi mới lắp vào trở lại. Khi đã lắp máy hoàn tất ta cũng phải vệ sinh thân
máy cho sạch sẽ và đưa máy vào vị trí cũ như trước khi tháo lắp.
Lau chùi dụng cụ và dọn dẹp xưởng.
Bàn giao lại máy và dụng cụ cho người hướng dẫn.
1. Ở máy nén Mistsubishi L_4920 thì van đẩy và van hút là dạng van gì? Trình
bày nguyên lý hoạt động của cụm van này.
2. Nêu cấu tạo và công dụng của cánh vẩy dầu trong máy nén?
3. Trình bày nguyên lý hoạt động của máy nén?
4. Ở máy nén Mitsubishi L_4920 thì trên piston có mấy secmăng và công dụng
của từng loại.
5. Trình bày đường đi của môi chất trong máy nén?
6. Mức dầu bôi trơn trong máy nén ở vị trí nào của kính xem dầu thì tốt cho
máy nén?
7. Nêu vai trò của một số bộ phận chính trong máy nén (piston, xylanh, thanh
truyền…)?
Trang 19
MÁY NÉN LẠNH
MITSUBISHI
FB_2LST
Trang 20
Phần I:
Trang 21
2. Ưu và nhược điểm của máy nén:
Do máy nén Mistubishi FB_2LST là máy nén nửa kín nên nó có những ưu và
nhược điểm của dòng máy này là:
a. Ưu điểm:
+ Loại trừ nguy cơ hỏng hóc và sự rò rỉ của cụm bịt kín cổ trục ở máy nén hở.
Máy nén gần như kín môi chất lạnh.
+ Gọn nhẹ hơn diện tích lắp đặt nhỏ hơn máy nén hở.
+ Không có tổn thất truyền động do trục khuỷu máy nén gắn trực tiếp lên động
cơ, tốc độ vòng quay đạt tối đa.
b. Nhược điểm:
+ Chỉ sử dụng được cho những môi lạnh không dẫn điện và ăn mòn đồng như
Freon. Không sử dụng được cho amoniac (NH3) vì amoniac (NH3) ăn mòn đồng và
dẫn điện.
+ Khó điều chỉnh năng suất lạnh vì không có puli, chỉ có thể điều chỉnh qua
biến tần.
+ Khó sửa chữa động cơ vì động cơ nằm trong vùng tuần hoàn môi chất.
+ Mỗi lần động cơ cháy đòi hỏi phải tẩy rữa cẩn thận.
+ Độ quá nhiệt hơi hút cao vì hơi hút phải làm mát động cơ…
III. Quy Trình Tháo Và Lắp Máy Nén:
Trước khi tiến hành tháo lắp máy nén ta cần phải trao đổi với giáo viên hướng
dẫn để nhận thiết bị và dụng cụ.
Tiến hành chia thành từng nhóm nhỏ (2-3 người/ 1 lần tháo lắp) để tiến hành
tháo lắp. Công việc tháo lắp có thể được tiến hành theo các bước nhỏ sau đây:
+ Bước 1: Tháo nắp máy nén.
+ Bước 2: Tháo bộ van đẩy và hút.
+ Bước 3: Tháo bơm dầu
+ Bước 4: Tháo nắp máy nén ở 2 đầu máy.
+ Bước 5: Tháo nắp cácte.
+ Bước 6: Tháo roto.
+ Bước 7: Tháo trục khuỷu.
+ Bước 8: Tháo thanh truyền và piston.
Trên đây là 8 bước để tiến hành tháo máy nén Mitsubishi FB_2LST. Sau khi
tháo xong thì chúng ta tiến hành dùng dầu nhẹ hoặc xăng để lau chùi sạch sẽ từng
chi tiết và thay thế các chi tiết hỏng hóc (nếu cần) trước khi lắp lại. Để tiến hành
lắp lại máy thì ta thực hiện ngược lại các bước trên.
Trang 22
Sơ đồ về qui trình tháo lắp máy nén:
Máy Nén
MITSUBISHI
FB_2LST
Tháo nắp trên máy nén Lắp nắp trên máy nén
Tháo nắp đầu máy nén Lắp nắp đầu máy nén
Trang 23
IV. Quan Sát:
+ Các học viên chia thành từng nhóm nhỏ.
+ Theo thứ tự từng nhóm quan sát máy trước khi tiến hành tháo lắp và bảo
dưỡng máy.
+ Sử dụng giấy viết ghi chú các vấn đề quan trọng trong khi quan sát được.
1. Trình bày sơ lược về đặc điểm cũng như cấu tạo của máy nén?
2. Nêu ưu và nhược điểm của máy nén nữa kín.
3. Nêu sơ lược về qui trình để tháo lắp và bảo dưỡng máy nén?
4. Hãy nêu nguyên lý hoạt động của máy nén?
Trang 24
Phần II:
Trang 25
+ Khi tháo cần phải được tiến hành một cách cẩn thận, không được đùa giỡn
trong khi tháo lắp tránh trường hợp xảy ra các sự cố đáng tiếc.
+ Khi tháo các chi tiết có khối lượng nặng cần chú ý không nên làm một mình
mà cần phải có người phụ để bê các chi tiết để xuống nhẹ nhàng.
II. Tháo Lắp và Bảo Dưỡng:
1. Tháo nắp trên máy nén:
a. Cách tháo lắp:
Nắp trên máy của máy nén Mitsubishi FB_2LST thì được cố định vào thân máy
bằng 10 bulong, để tháo nắp ta dùng clê để mở các bulông (nên sử dụng clê có đầu
vòng để vặn). Khi vặn ta cũng nên vặn đối xứng các bulong với nhau, sau khi vặn
hết 10 bulong thì ta dùng tay nhắc nắp máy lên một cách nhẹ nhàng tránh làm rách
hoặc gãy ron đệm kín. Trên nắp trên của máy nén thì được chia làm 2 khoang một
khoang là khoang hút, còn khoang còn lại là khoang đẩy. Trên nắp máy cũng có nơi
để lấy tín hiệu áp suất đầu đẩy.
Sau khi đã tháo nắp máy xong ta tiến hành lau chùi sạch sẽ bằng dầu nhẹ hoặc
xăng trước khi tiến hành lắp vào. Để lắp vào thì ta đặt ron đệm kín lên và chỉnh sửa
cho đúng vị trí, sau đó ta tiến hành đặt nắp máy lên và vặn các bulong lại. Khi vặn
các bulong nên chú ý vặn đối xứng và chỉ nên vặn vừa sức nhưng phải đảm bảo kín.
Chú ý: Không dùng vít dẹp để cạy nắp máy ra khỏi máy để tránh làm hư
roăng.
Trang 26
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo kích thước tại từng vị trí trên nắp máy và lấy số liệu.
+ Kiểm tra độ kín của ron đệm kín giữa nắp máy và thân máy.
+ Có nhận xét gì về bề rộng của phần cao áp và thấp áp trên máy nắp máy…
2. Tháo bộ van hút và đẩy:
a. Cách tháo lắp:
Sau khi ta đã tiến hành tháo nắp máy xuống thì ta tháo tiếp cụm van đẩy và hút.
Cụm van đẩy thì được đặt trên thân máy ta chỉ cần dùng tay là lấy được cụm
van đẩy xuống. Khi đã lấy cụm van đẩy xuống ta tiến hành dùng lục giác để tháo
van đẩy ra khỏi cụm đế van. Chú ý là nên nhớ đúng vị trí của 2 van đẩy để khi lắp
lại cho chính xác.
Khi tháo cụm van đẩy ra khỏi đế van thì ta dùng khoá tháo lá van đẩy ra. Nên
đánh dấu của từng lá van của cụm van đẩy.
Lá van hút thì được đặt ngay trên đỉnh xylanh, lá van hút thì được cố định bằng
chốt định vị ta chỉ việc dùng tay là có thể lấy được lá van hút xuống. Chú ý khi lấy
xuống nên đánh dấu vị trí để khi lắp lại cho đúng.
Trang 27
Nguyên lý hoat động van đẩy:
Khi piston đi lên áp suất trong xy lanh tăng lên đến khi áp suất trong xy lanh
lớn hơn áp suất trên khoang đẩy thì lá van đẩy sẽ mở ra lúc này hơi quá nhiệt sẽ đi
qua lổ van đẩy vào khoang đẩy. Khi piston lên điểm chết trên thì lượng hơi quá
nhiệt trong xy lanh đã được đẩy vào khoang đẩy. Khi piston bắt đầu đi xuống do áp
suất trên khoang đẩy lớn hơn áp suất trong xy lanh nên lá van đẩy đóng lại ngăn
cách khoang đẩy với xylanh.
Ở máy nén Mitsubishi FB_2LST thì cụm van đẩy là dạng van đĩa, nó cũng có
cấu tạo giống như các dạng van đĩa thông thường bao gồm 4 bộ phận chính:
+ Đế van.
+ Lò xo ( ở máy nén
Mitsubishi FB_2LST thì lò
xo dạng lò xo lá)
+ Lá van đĩa.
+ Bulong cố định.
* Cần chú ý trong quá
trình tháo lắp không được
tác động lực mạnh lên lá
van tránh biến dạng, khi lấy
ra cần để nơi an toàn tránh
dính đất cát trên lá van. Khi Hình 40: Cụm van đẩy.
lắp đặt cần chú ý phải lắp đặt đúng bề mặt của lá van tránh lắp sai vị trí. Khi lắp lá
van đẩy cần óc được xiết chặt tay.
Trang 28
Nguyên lý hoạt động của lá van hút:
Khi piston ở điểm chết trên bắt đầu quá trình đi xuống thì áp suất trong khoang
xy lanh nhỏ hơn áp suất trên khoang hút nên lá van hút đi xuống mở thông lổ van
hút với xy-lanh, đồng thời áp suất trên khoang đẩy lớn hơn áp suất trong xy-lanh lá
van đẩy đóng kín lại ngăn cách khoang đẩy với xy-lanh. Hơi bảo hòa khô từ khoang
hút sẽ đi xuống và vào xy-lanh cho đến khi piston đến điểm chết dưới, khi piston ở
điểm chết dưới bắt đầu đi lên bắt đầu quá trình nén thì khi này áp suất tromg xy
lanh lớn hơn áp suất trong khoang hút, dưới tác động của áp suất trong xy lanh thì lá
van hút sẽ đóng lổ van hút lại kết thúc quá trình hút.
Trang 29
trục ra vì như thế có thể làm rách roăng đệm kín, sau đó dùng tay đỡ nắp ụ trục
chính để xuống chỗ sạch sẽ. Trên nắp ụ trục chính còn có van xả dầu.
Van xả dầu có tác dụng xả dầu thừa trong ổ đỡ về carte của máy nén, nguyên lý
hoạt động khí áp suất dầu trong ổ đỡ cao hơn áp suất qui định, nên đẩy lò xo làm
cửa van xả dầu mở ra, xả dầu ra.
Sau khi đã tháo được nắp ụ trục chính xuống ta tiến hành tháo bơm dầu, bơm
dầu thì được lắp trên nắp ụ trục chính bằng 8 bulông, ta dùng clê vặn 8 bulong này
ra thì thấy được bơm dầu. Dùng tay ấn vào phía trong của ụ trục chính (phía trong ổ
đỡ) để lấy toàn bộ bơm dầu ra. Khi lấy bơm dầu ra thì nên để chổ sạch sẽ không cho
dính đất, cát…
Ở máy nén Mitsubishi FB_2LST thì sử dụng bơm dầu là bơm bánh răng ăn
khớp trong, cấu tạo của bơm dầu gom 3 bộ phận chính:
+ Bánh răng chủ động.
+ Bánh răng bị động.
+ Nắp che kín bánh răng có rãnh định hướng.
Nguyên lý hoạt động:
Khi bánh răng chủ động quay (nhận chuyển động quay từ trục cơ) thì dầu sẽ
được hút và ép từ khoang hút sang khoang đẩy trên nắp che kín có hai rãnh đinh
hướng để dầu vào và ra bơm dầu. Dầu sẽ được bơm vào trục cơ .
Trang 30
Khi tháo lắp chú ý không đặt sai vị trí của nắp bơm dầu vì như vậy sẽ sai vị
trí đường dầu dẫn đến bơm dầu không làm việc có thể làm hư hỏng máy
Để tiến hành lắp đặt lại thì ta thực hiện các tháo tác ngược lại với khi tháo. Chú
ý khi lắp vào phải lau chùi sạch sẽ bằng dầu chuyên dụng, và tha thêm một lớp dầu
bôi trơn trước khi lắp vào lại. Khi siết các bulong nên siết vừa sức và phải đảm bảo
là tuyệt đối kín.
Dầu trước khi được bơm hút vào thì cũng qua phin lọc dầu rồi mới được bơm
đưa vào trục khuỷu.
Trang 31
+ Kiểm tra lọc dầu.
4. Tháo nắp máy ở đầu máy:
a. Cách tháo lắp:
Nắp máy nén thì được cố định vào thân máy bằng 38 bulong, để tháo nắp máy
ra ta dùng khoá vặn 38 bulong này ra nên sử dụng khoá có đầu vòng để vặn. Khi
tháo nên chú ý là để ý roăng đệm kín giữa nắp máy và thân máy không nên để roăng
bị rách hoặc trầy xước.
Có tác dụng giữa kín thân máy và được gắn thêm ống hút hơi bảo hoà khô từ
dàn bay hơi về.
Sau khi tháo xong ta tiến hành lau chùi sạch sẽ, nên để nắp nơi sạch sẽ tránh
dính bẩn. Để lắp vào thì ta thực hiện các thao tác ngược lại so với khi tháo.
1. Ở máy nén Mistsubishi FB_2LST thì van đẩy và van hút là dạng van gì?
Trình bày nguyên lý hoạt động của cụm van này.
2. Nêu cấu tạo và công dụng của bơm dầu trong máy nén?
3. Trình bày đường đi của dầu bôi trơn trong máy nén?
4. Nêu cách tháo lắp bơm dầu của máy nén?
Trang 32
Phần III:
Trang 33
c. An toàn:
+ Khi tháo cần phải được tiến hành một cách cẩn thận, không được đùa giỡn
trong khi tháo lắp tránh trường hợp xảy ra các sự cố đáng tiếc.
+ Khi tháo các chi tiết có khối lượng nặng cần chú ý không nên làm một mình
mà cần phải có người phụ để bê các chi tiết để xuống nhẹ nhàng.
II. Tháo Lắp và Bảo Dưỡng:
1. Tháo nắp cácte:
a. Cách tháo lắp:
Do nắp cácte nằm ở phía dưới cùng của máy nên để mở được nắp cácte thì ta
cần phải lật máy xuống. Trước khi lật thì ta dùng gỗ kê sẵn sau đó lật máy nằm
ngang xuống.
Nắp cácte thì được cố định vào thân máy bằng 14 bulong, ta dùng khoá vặn các
bulong này ra (nên dùng khoá có đầu vòng) và tháo được nắp cácte. Tránh làm rách
hoặc gãy miếng ron đệm kín giữa nắp cácte máy và thân máy. Để nắp cácte xuống
chỗ sạch sẽ dùng dầu hoặc xăng lau sạch sẽ trước lắp vào lại. Để lắp vào lại thì ta
thực hiện lại các thao tác như trước khi tháo ra.
Trang 34
siết rôto ra, khi vặn ta nên cố định trục khuỷu lại. Sau khi đã tháo được bulong ta có
thể lấy được rôto ra.
Trang 35
Hình 49: Trục khuỷu.
Trục khuỷu có nhiệm vụ chính là truyền chuyển động cho thanh truyền và
piston.
Trước khi tháo trục khuỷu thì ta tiến hành tháo 2 ty trên mỗi thanh truyền. Ta
dùng điếu để vặn. Sau khi vặn 2 ty trên mỗi thanh truyền thì đẩy 2 ty lên để lấy ốp
tay biên ra và để đúng vị trí. Đẩy cả thanh truyền cùng với piston lên phía trên, sau
đó dùng kiềm tháo khóa chốt trục khuỷu ra và tiến hành lấy trục khuỷu ra một cách
nhẹ nhàng tránh làm va chạm và trầy xước trục khuỷu cũng như các bộ phận bên
trong máy.
Để lắp vào thì ta thực hiện các quá trình ngược lại với khi tháo ra. Chú ý khi
lắp vào thì cần phải lau chùi sạch sẽ và nên bôi thêm một lớp vào rồi mới lắp vào.
Trang 36
8. Tháo piston và thanh truyền:
a. Cách tháo lắp:
Sau khi ta đã tiến hành tháo được trục khuỷu thì ta tiến hành tháo và lấy piston
ra khỏi thân máy. Khi tháo cần chú ý là nên tháo một cách nhẹ nhàng tránh làm trầy
xước piston cũng như xylanh.
Việc tháo piston ra khỏi thân máy khá đơn giản, sau khi đã lấy piston ra thì nên
để chỗ sạch sẽ và tiến hành tháo rời thanh truyền và piston ra.
Dùng kiềm nhọn mở 2 khóa ắc piston, sau đó dùng búa nhựa gõ nhẹ lấy ắc ra
khỏi piston. Nhớ đánh dấu vị trí ắc piston trên piston trước khi tháo.
Để lắp piston vào lại thì ta thực hiện lại các bước trên nhưng cần chú ý là phải
lau chùi sạch sẽ bằng dầu chuyên dụng trước khi lắp vào lại. Khi đưa piston vào
xylanh nên cẩn thận không nên làm trầy xước mặt gương của xylanh cũng như của
piston.
Trang 37
Hình 52: Thanh truyền và piston sau khi tháo.
Trang 38
Nhiệm vụ của học viên:
+ Do kích thước của từng chi tiết trên piston, thanh truyền và lấy kết quả đo
được.
+ Tính toán thể tích hút lý thuyết của máy nén.
+ Kiểm tra đường kính của piston so với xylanh.
+ Xem xét các secmăng có trên piston và nêu công dụng của từng loại.
+ Có nhận xét gì về piston của máy nén Mitsubishi?
+ Kiểm tra và xem xét bề mặt ngoài của piston máy nén.
V. Tổng Kết:
Như vậy công việc tháo lắp của máy nén Mitsubishi FB_2LST đã hoàn tất,
trong quá trình tháo lắp thì người học cần chú ý làm đúng các yêu cầu kỹ thuật đã
được nêu ra ở từng bộ phận. Trước khi tháo cần chú ý từng vị trí của các chi tiết của
một bộ phận được lắp đặt như thế nào để khi lắp vào cho thật chính xác.
Sau khi đã tháo xong người học phải dùng cọ lau chùi sạch sẽ từng bộ phận
bằng dầu rồi mới lắp vào trở lại. Khi đã lắp máy hoàn tất ta cũng phải vệ sinh thân
máy cho sạch sẽ và đưa máy vào vị trí cũ như trước khi tháo lắp.
Lau chùi dụng cụ và dọn dẹp xưởng.
Bàn giao lại máy và dụng cụ cho người hướng dẫn.
Trang 39
MÁY NÉN LẠNH
CARRIER
Trang 40
Phần I:
Trang 41
+ Sử dụng môi chất Frêon.
+ Máy nén có 6 piston (4 piston tầm thấp và 2 piston tầm cao).
+ Máy nén có sử dụng bơm dầu, bơm dầu là bơm li tâm.
+ Máy nén được làm mát trực tiếp bằng hơi môi chất.
2. Ưu và nhược điểm của máy nén:
Do máy nén Carrier là máy nén nửa kín nên nó có những ưu và nhược điểm
của dòng máy này là:
a. Ưu điểm:
+ Loại trừ nguy cơ hỏng hóc và sự rò rỉ của cụm bịt kín cổ trục ở máy nén hở.
Máy nén gần như kín môi chất lạnh.
+ Gọn nhẹ hơn diện tích lắp đặt nhỏ hơn máy nén hở.
+ Không có tổn thất truyền động do trục khuỷu máy nén gắn trực tiếp lên động
cơ, tốc độ vòng quay đạt tối đa.
b. Nhược điểm:
+ Chỉ sử dụng được cho những môi lạnh không dẫn điện và ăn mòn đồng như
Freon. Không sử dụng được cho amoniac (NH3) vì amoniac (NH3) ăn mòn đồng và
dẫn điện.
+ Khó điều chỉnh năng suất lạnh vì không có puli, chỉ có thể điều chỉnh qua
biến tần.
+ Khó sửa chữa động cơ vì động cơ nằm trong vùng tuần hoàn môi chất.
+ Mỗi lần động cơ cháy đòi hỏi phải tẩy rữa cẩn thận.
+ Độ quá nhiệt hơi hút cao vì hơi hút phải làm mát động cơ…
III. Quy Trình Tháo Và Lắp Máy Nén:
Trước khi tiến hành tháo lắp máy nén ta cần phải trao đổi với giáo viên hướng
dẫn để nhận thiết bị và dụng cụ.
Tiến hành chia thành từng nhóm nhỏ (2-3 người/ 1 lần tháo lắp) để tiến hành
tháo lắp. Công việc tháo lắp có thể được tiến hành theo các bước nhỏ sau đây:
+ Bước 1: Tháo ống hút môi chất ở tầm hút một và tầm hút 2.
+ Bước 2: Tháo nắp máy nén.
+ Bước 3: Tháo bộ van đẩy và hút.
+ Bước 4: Tháo nắp máy nén ở 2 đầu máy.
+ Bước 5: Tháo nắp cácte.
+ Bước 6: Tháo roto.
+ Bước 7: Tháo trục khuỷu.
+ Bước 8: Tháo thanh truyền và piston.
Trên đây là 8 bước để tiến hành tháo máy nén Carrier. Sau khi tháo xong thì
chúng ta tiến hành dùng dầu nhẹ hoặc xăng để lau chùi sạch sẽ từng chi tiết và thay
Trang 42
thế các chi tiết hỏng hóc (nếu cần) trước khi lắp lại. Để tiến hành lắp lại máy thì ta
thực hiện ngược lại các bước trên.
Sơ đồ về qui trình tháo lắp máy nén:
Máy Nén
CARRIER
Tháo các ống hút ở 2 tầm Lắp các ống hút ở 2 tầm
Tháo nắp trên máy nén Lắp nắp trên máy nén
Tháo nắp đầu máy nén Lắp nắp đầu máy nén
Trang 43
+ Theo thứ tự từng nhóm quan sát máy trước khi tiến hành tháo lắp và bảo
dưỡng máy.
+ Sử dụng giấy viết ghi chú các vấn đề quan trọng trong khi quan sát được.
Câu Hỏi Ôn Tập:
1. Trình bày sơ lược về đặc điểm cũng như cấu tạo của máy nén?
2. Nêu ưu và nhược điểm của máy nén nữa kín.
3. Nêu sơ lược về qui trình để tháo lắp và bảo dưỡng máy nén?
4. Hãy nêu nguyên lý hoạt động của máy nén?
Trang 44
Phần II:
Trang 45
c. An toàn:
+ Khi tháo cần phải được tiến hành một cách cẩn thận, không được đùa giỡn
trong khi tháo lắp tránh trường hợp xảy ra các sự cố đáng tiếc.
+ Khi tháo các chi tiết có khối lượng nặng cần chú ý không nên làm một mình
mà cần phải có người phụ để bê các chi tiết để xuống nhẹ nhàng.
II. Tháo Lắp và Bảo Dưỡng:
1. Tháo ống hút ở 2 tầm:
a. Cách tháo lắp:
+ Tháo ống hút ở tầm thấp áp:
Để tháo được nắp trên phần thấp áp của máy nén ra thì trước tiên ta cần phải
tháo bộ góp ống hút hơi thấp áp. Ống hút hơi thấp áp có nhiệm vụ nhận hơi từ giàn
bay hơi tới và đưa vào khoan hút. Bộ góp ống hút thì được cố định vào 2 đầu của
nắp máy nén bằng 4 bulong, ta dùng clê vặn 4 bulông này ra thì có thể tháo được bộ
góp ống hút ra. Khi vặn chú ý nên vặn đối xứng với nhau và nên dùng tay đỡ bộ ống
góp tránh để rớt, sau khi lấy xuống cần tiến hành lau chùi và để nơi sạch sẽ trước
khi lắp vào.
Trang 46
Hình 55: Ống hút tầm cao
Trang 47
Hình 57: Nắp máy nén tầm thấp và tầm cao
áp.
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Sử dụng cụ tiến hành đo đạc các kích thước trên nắp máy và lấy số liệu.
+ Kiểm tra độ kín của roăng đệm kín giữa nắp máy và thân máy.
+ Có nhận xét gì về bề rộng của khoang hút và khoang đẩy trên máy nắp
máy…
3. Tháo bộ van đẩy và hút:
a. Cách tháo lắp:
Sau khi ta đã tiến hành tháo nắp máy xuống thì ta tháo tiếp cụm van đẩy và hút.
Cụm van đẩy thì được đặt trên thân máy ta chỉ cần dùng tay là lấy được cụm
van đẩy xuống. Khi đã lấy cụm van đẩy xuống ta tiến hành dùng clê để tháo van đẩy
ra khỏi cụm đế van. Chú ý là nên nhớ đúng vị trí của 2 van đẩy để khi lắp lại cho
chính xác.
Trang 48
Hình 58: Cụm đế van.
Lá van hút thì được đặt ngay trên đỉnh xylanh, lá van hút thì được cố định bằng
chốt định vị ta chỉ việc dùng tay là có thể lấy được lá van hút xuống. Chú ý khi lấy
xuống nên đánh dấu vị trí để khi lắp lại cho đúng.
+ Lá van đẩy thì được cố định vào đế van bằng 2 bulong, ta chỉ dùng clê thì có
thể tháo được 2 lá van đẩy ra. Trên lá van đẩy có các cử để cố định lá van đẩy tránh
cho các lá van đẩy bị cong vênh.
Trang 49
Trang 50
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo kích thước của từng bộ phận trên cụm van, lá van hút, lá van
đẩy và lấy kết quả đo được.
+ Kiểm tra độ kín của lá van trên cụm van đẩy ( xem xét lá van có bị cong
vênh, có bị móp, có khít với đế van hay không?)
+ Nhận xét về cụm van lá trên máy nén Carrier.
+ Kiểm tra roăng đệm trên giữa cụm van và thân máy.
4. Tháo bơm dầu:
a. Cách tháo lắp:
Bơm dầu của máy nén Carrier thì được lắp trên nắp ụ trục chính, để tháo bơm
dầu thì ta cần tháo nắp ụ trụ chính của máy xuống.
Nắp của ụ trục chính thì được cố định vào thân máy bằng 8 bulong, ta dùng
khoá vặn 8 bulong ra (nên dùng khoá có đầu vòng để vặn, và cũng nên vặn đối xứng
các bulong với nhau). Sau khi đã vặn hết 8 bulong ra thì ta tiến hành tháo nắp ụ trục
chính ra, không được dùng các vật dẹp như tuavít để nạy ụ trục ra vì như thế có thể
làm rách roăng đệm kín, sau đó dùng tay đỡ nắp ụ trục chính để xuống chỗ sạch sẽ.
Trang 51
Hình 62: Bơm dầu.
Dầu trước khi được hút vào bơm dầu thì phải qua bộ lọc dầu rồi mới tới bơm
để đưa dầu vào trục cơ. Nhiệm vụ của bơm dầu là lọc các chất cặn bã có trong dầu.
Để tiến hành lắp đặt lại thì ta thực hiện các tháo tác ngược lại với khi tháo. Chú ý
khi lắp vào phải lau chùi sạch sẽ bằng dầu chuyên dụng, và tha thêm một lớp dầu
bôi trơn trước khi lắp vào lại. Khi siết các bulong nên siết vừa sức và phải đảm bảo
là tuyệt đối kín.
Trang 52
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành lấy kích thước từng chi tiết trên bơm dầu và nắp ụ trục chính, lấy
kết quả đo được.
+ Có nhận xét gì về bơm dầu của máy nén này.
+ Mô phỏng lại hoạt động của bơm dầu khi máy nén hoạt động.
+ Kiểm tra lọc dầu.
Câu Hỏi Ôn Tập:
Trang 53
Phần III:
Trang 54
c. An toàn:
+ Khi tháo cần phải được tiến hành một cách cẩn thận, không được đùa giỡn
trong khi tháo lắp tránh trường hợp xảy ra các sự cố đáng tiếc.
+ Khi tháo các chi tiết có khối lượng nặng cần chú ý không nên làm một mình
mà cần phải có người phụ để bê các chi tiết để xuống nhẹ nhàng.
II. Tháo Lắp và Bảo Dưỡng:
1. Tháo nắp máy nén:
a. Cách tháo lắp:
Nắp máy nén (phía roto) thì được cố định vào thân máy bằng 18 bulong, để
tháo nắp máy ra ta dùng khoá vặn 18 bulong này ra nên sử dụng khoá có đầu vòng
để vặn và vặn các bulong đối xứng với nhau. Khi tháo nên chú ý là để ý roăng đệm
kín giữa nắp máy và thân máy không nên để roăng bị rách hoặc trầy xước.
Có tác dụng giữa kín thân máy và được gắn thêm ống hút hơi trung áp từ đầu
nén thấp áp tới. Và có thêm bộ phận lọc được gắn trên nắp máy bằng các đai ốc
Sau khi tháo xong ta tiến hành lau chùi sạch sẽ, nên để nắp nơi sạch sẽ tránh
dính bẩn. Để lắp vào thì ta thực hiện các thao tác ngược lại so với khi tháo.
Trang 55
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo kích thước từng vị trí trên nắp máy và lấy kết quả đo được.
+ Kiểm tra độ kín giữa nắp và máy.
+ Kiểm tra roăng đệm kín giữa nắp và thân máy.
+ Kiểm tra bộ phận lọc trên nắp máy.
2. Tháo nắp cácte:
a. Cách tháo lắp:
Do nắp cácte của máy nằm ở phía dưới cùng của máy nên để mở được nắp
cácte thì ta cần phải lật máy xuống. Trước khi lật thì ta dùng gỗ kê sẵn sau đó lật
máy nằm ngang xuống.
Nắp cácte thì được cố định vào thân máy bằng 14 bulong, ta dùng khoá vặn các
bulong này ra (nên dùng khoá có đầu vòng và vặn các bulong đối xứng với nhau) và
tháo được nắp cácte. Tránh làm rách hoặc gãy miếng ron đệm kín giữa nắp cácte
máy và thân máy. Để nắp cácte xuống chỗ sạch sẽ dùng dầu hoặc xăng lau sạch sẽ
trước lắp vào lại. Để lắp vào lại thì ta thực hiện lại các thao tác như trước khi tháo
ra.
Trang 56
3. Tháo roto:
a. Cách tháo lắp:
Stato sẽ tạo từ trường quay rôto, còn rôto của máy thì được cố định vào trục
khuỷu của máy bằng một bulong. Vì vậy khi roto quay thì trục cơ cũng quay theo,
để tháo được trục khuỷu thì ta cần phải tháo roto trước. Ta dùng tay vặn bulong siết
rôto ra (trên bulông cố định của máy nén Carrier này thì có thêm ống để ta có thể
dùng tay vặn ra), khi vặn ta nên cố định trục khuỷu lại. Sau khi đã tháo được bulong
ta có thể lấy được rôto ra. Rotor và stato được làm mát nhờ hơi quá nhiệt trung áp
hoà trộn với hơi môi chất từ bình trung vào đầu hút tầm cao
Khi lấy rôto cần phải lấy một cách cẩn thận, tránh làm trầy xước, hư hỏng lớp
cách điện trên stato. Để lắp vào lại thì ta thực hiên lại các bước trên.
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo các kích thước của roto và lấy kết quả.
+ Kiểm tra độ rơ của roto.
Trang 57
Trước khi tháo trục khuỷu thì ta tiến hành tháo 2 ty trên mỗi thanh truyền. Ta
dùng điếu để vặn. Sau khi vặn 2
ty trên mỗi thanh truyền thì đẩy
2 ty lên để lấy ốp tay biên ra và
để đúng vị trí. Đẩy cả thanh
truyền cùng với piston lên phía
trên, sau đó dùng kiềm tháo
khóa chốt trục khuỷu ra và tiến
hành lấy trục khuỷu ra một cách
nhẹ nhàng tránh làm va chạm
và trầy xước trục khuỷu cũng
như các bộ phận bên trong máy.
Để lắp vào thì ta thực hiện
các quá trình ngược lại với khi
tháo ra. Chú ý khi lắp vào thì
cần phải lau chùi sạch sẽ và nên
bôi thêm một lớp vào rồi mới
lắp vào.
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên: Hình 67: Trục khuỷu.
+ Tiến hành đo kích thước
từng bộ phận trên trục khuỷu của máy nén.
+ Kiểm tra độ rơ của trục khuỷu.
+ Nhận xét về cấu tạo của trục khuỷu.
+ Kiểm tra đường dầu trong trục khuỷu.
5. Tháo piston và thanh truyền:
a. Cách tháo lắp:
Sau khi ta đã tiến hành tháo được trục khuỷu thì ta tiến hành tháo và lấy piston
ra khỏi thân máy. Khi tháo cần chú ý là nên tháo một cách nhẹ nhàng tránh làm trầy
xước piston cũng như xylanh.
Việc tháo piston ra khỏi thân máy khá đơn giản, sau khi đã lấy piston ra thì nên
để chỗ sạch sẽ và tiến hành tháo rời thanh truyền và piston ra.
Trang 58
Hình 68: Thanh truyền và piston.
Dùng kiềm nhọn mở 2 khóa ắc piston, sau đó dùng búa nhựa gõ nhẹ lấy ắc ra
khỏi piston. Nhớ đánh dấu vị trí ắc piston trên piston trước khi tháo.
Để lắp piston vào lại thì ta thực hiện ngược lại với các bước trên nhưng cần chú
ý là phải lau chùi sạch sẽ bằng dầu chuyên dụng trước khi lắp vào lại. Khi đưa
piston vào xylanh nên cẩn thận không nên làm trầy xước mặt gương của xylanh
cũng như của piston.
Ở máy máy nén Carrier thì chỉ có 1 secmăng khí và không có secmăng dầu.
Khoá secmăng là khoá vuông
+ Xecmăng khí: làm kín khe hở giữa thành xilanh với pittông, ngăn chặn không
cho khí trong xilanh đi về các te và đầu hút máy nén.
Vì xecmăng là chi tiết dể gãy nên khi thật cần thiết mới tháo và phải dùng kìm
chuyên dụng.
Trang 59
Hình 69: Secmang khí.
Trang 60
Câu Hỏi Ôn Tập:
Trang 61
MÁY NÉN LẠNH BUNGARI
Trang 62
Phần I:
Trang 63
+ Bơm dầu là bơm bánh răng ăn khớp ngoài.
+ Làm mát máy nén bằng nước.
+ Là máy nén thuận dòng.
2. Ưu điểm và nhược điểm của máy nén:
a. Ưu điểm:
+ Có thể điều chỉnh vô cấp năng suất lạnh nhờ điều chỉnh vô cấp tỷ số đai
truyền.
+ Bảo dưỡng. sửu chữa dễ dàng.
+ Dễ gia công các chi tiết thay thế hoặc toàn bộ vì công nghệ chế tạo đơn giản.
+ Có thể sử dụng động cơ điện, xăng…để truyền động máy nén thuận tiện cho
những nơi không có điện hoặc dùng lắp đặt cho các phương tiện giao thông.
Không có tổn thất thể tích do trao đổi chất giữa khoang hút và khoang đẩy là
cho hơi hút bị nóng lên.
Có khả năng tăng tiết diện clape hút và đẩy do diện tích bố trí clape rộng, giảm
tổn thất áp suất.
b. Nhược điểm:
+ Tốc độ thấp, vòng quay nhỏ nên máy nén rất cồng kềnh, chi phí vật liệu cho
một đơn vị lạnh cao.
+ Dễ rò rỉ môi chất qua chỗ bịt kín trục.
+ Máy nén thuận dòng.
+ Máy nén thuận dòng là máy nén mà dòng môi chất không đổi hướng khi đi
qua xylanh.
+ Máy nén thuận dòng là máy nén cỡ trung và cỡ lớn, hơi môi chất đi vào phần
giữa của xylanh. Khi pittong đi xuống môi chất đi vào khoảng giữa pittong rồi đi
vào clape hút vào xylanh. Clape hút đặt ngay trên đầu pittong khi pittong đi xuống
clape hút tự động mở do áp suất bên trong xylanh bé hơn áp suất bên ngoài nên môi
chất tự động chảy vào pittong. Khi pittong xuống điểm chết dưới kết thúc quá trình
hút. Khi pittong bắt đầu đi lên, áp suất bên trong xylanh tăng dần làm cho van hút
đóng dần đến khi nào thắng được áp suất của van đẩy thì van đẩy tự động mở làm
cho dòng hơi tràn vào buồng đẩy vào nắp dẫn hướng đi vào ống đẩy.
+ Khối lượng pittong lớn nên lực ma sát lớn, lực quán tính lớn khó tăng tốc độ
vòng quay trục khuỷu. Do tốc độ hạn chế nên máy nén loại này rất cồng kềnh.
Trang 64
III. Quy trình tháo lắp máy nén:
Trước khi tiến hành tháo lắp máy nén ta cần phải trao đổi với giáp viên hướng
dẫn để nhận thiết bị và dụng cụ.
Tiến hành chia thành từng nhóm nhỏ ( 3-4 người/ một lần tháo lắp)
Công việc tháo lắp có thể được tiến hành theo những bước nhỏ sau đây.
+ Tiến hành tháo nắp máy nén.
+ Tháo bơm dầu.
+ Tháo nắp cacte.
+ Tháo cụm van đẩy.
+ Tháo bộ đệm kín trục.
+ Tháo thanh truyền ra khỏi trục khuỷu và lấy pittong ra khỏi xylanh.
+ Sau đó tiến hành tháo cụm van hút, tháo ắc pittong để lấy tay biên ra khỏi
pittong.
+ Cuối cùng ta tháo trục khuỷu.
Đó là thứ tự các bước để ta tiến hành tháo lắp máy nén. Sau khi tháo máy nén
xong ta bắt đầu dùng dầu để lau chùi sạch sẽ các chi tiết máy và thay thế các chi tiết
bị hư hỏng( nếu có ) trước khi lắp lại. để tiến hành lắp máy nén vô lại ta tiến hành
ngược lại các bước trên. Chú ý các bước tháo bơm dầu, tháo cacte, tháo cụm van
đẩy không bắt buộc theo thứ tự.
Trang 65
Sơ đồ về quy trình tháo lắp máy nén:
MÁY NÉN
BUNGARY
Tháo cụm van hút,ắc piston Lắp cụm van hút,ắc piston
Trang 66
IV. Quan Sát:
Các học viên chia thành từng nhóm nhỏ.
Theo thứ tự từng nhóm quan sát máy trước khi tiến hành tháo lắp và bảo dưỡng
máy.
Sử dụng giấy viết ghi chú các vấn đề quan trọng trong khi quan sát.
1. Trình bày sơ lược về đặc điểm cũng như cấu tạo của máy nén Bungary?
2. Nêu ưu và nhược điểm của máy nén hở? Từ đó hãy trình bày ưu và nhược
điểm của máy nén Bungary?
3. Nêu sơ lược về qui trình để tháo lắp và bảo dưỡng máy nén Bungary?
4. Trình bày nguyên lý hoạt động của máy nén?
Trang 67
Phần II:
Trang 68
II. Tháo Lắp Và Bảo Dưỡng:
1. Nắp máy:
a. Cách tháo lắp:
Nắp máy được cố định vào thân máy bằng 14 bulong.
+ Cách mở:
Dùng khóa để mở các bulong đai ốc, chú ý là bên dưới nắp máy có hai lò xo
chống thủy kích đang ở trạng thái nén khá mạnh. Vì vậy chúng ta phải mở các
bulong sao cho đối xứng để lò xo không đẩy nắp máy nén bong lên làm hư các ren
ốc, lưu ý khi tháo các đai ốc ta phải dùng chìa khóa cho đúng cỡ để không bị trợt
gai.
Sau khi mở các bulong trên hai nắp máy xong ta lấy hai nắp máy ra và nhớ để
các bulong đai ốc theo trình tự của nắp máy để khi lắp vào không bị lộn. Tiếp theo
ta lấy lò xo chống thủy kích ra.
Trang 69
đai ốc xiếc ở hai vị trí đối xứng nhau để giữ cho nắp máy thăng bằng sau đó ta tiếp
tục xiếc các con ốc còn lại.
+ Cấu tạo lò xo chống thủy kích.
Làm bằng thép chuyên dụng, chịu lực nén cao.
Trang 70
Cấu tạo bơm dầu:
Trang 71
+ Bánh răng chủ động và bánh răng bị động. Công dụng của bánh răng chủ
động và bánh răng bị động là để tạo ra áp lực dầu khi trục cơ quay
Trang 72
+ Tiến hành lấy kích thước đường kính chân răng, đỉnh răng và bước răng của
bơm dầu.
+ So sánh sự khác biệt giữa bơm đầu loại bánh răng ăn khớp trong và bánh
răng ăn khớp ngoài? Ưu nhược điểm của 2 loại này.
+ Tại sao máy nén bungary lại có hai chế độ bôi trơn( bơm dầu và vẩy dầu) mà
không phải một?
+ Kiểm tra độ rơ của trục bánh răng chủ động và bánh răng bị động?
3. Nắp cacte:
Khoang cacte có nhiệm vụ là chứa dầu bôi trơn cho máy nén và các chi tiết
khác như: trục cơ,tay biên, trục khuỷu…. do đó ta cần phải tháo cacte ra.
a. Cách tháo và lắp:
Để tháo nắp cácte ta dùng khóa
mở các bulong đai ốc trên nắp cácte ra,
khi mở nắp cácte ta cần chú ý mở các
bulong sao cho đối xứng để tránh bị
kê. Chú ý nên để một con ốc phía trên
cùng để lấy ra cho dễ dàng. Sau khi
lấy nắp máy ra ta nên để các con ốc
theo thứ tự để lắp vào cho dễ dàng,
nắp phải được để ngửa để tránh bụi.
Trước khi lắp vào ta phải lau chùi sạch
sẽ và quy trình lắp được thực hiện Hình 77: Nắp Cacte.
ngược lại với quy trình mở.
Cấu tạo như sau:
Trang 73
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên.
+ Tiến hành đo kích thước của nắp cacte và lấy kết quả?
+ Kiểm tra độ kín của nắp cacte để tránh dầu rò rỉ ra ngoài.
4. Cụm van đẩy:
a. Tháo cụm van đẩy:
Cụm van đẩy được cố định vào xylanh nhờ lực nén của lò xo, nên trên cụm van
đẩy không có các bulong đai ốc cố định vào thân máy. Do đó việc lấy cụm van đẩy
ra khỏi máy là rất dễ sau khi đã lấy lò xo chống thủy kích.
Cách tháo : sau khi mở nắp máy ta dùng tay lấy cụm van đẩy ra. Để trên vải
sạch sẽ để tranh bị trày sướt bề mặt đế van. Tiếp theo ta dùng khóa và vít mở đai ốc
giữa ra rồi ta lấy nắp van ra và tiếp theo nắp trên lá van, rồi dùng tay lấy nắp định vị
ra rồi sau cùng là lấy đĩa van đẩy, cụm van đẩy ra lau chùi sạch sẽ.
Trang 74
+ Đế van đẩy:
Trang 75
+ Nắp trên đĩa van xả:
Trang 76
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo kích thước các bộ phận trên cụm van đẩy và lấy kết quả.
+ Kiểm tra độ nén của lò xo và độ cong vênh của lá van đẩy.
+ Kiểm tra xem khi lá van bị đẩy lên thì có bị lệch khỏi vị trí cân bằng không?
Trang 77
Phần III:
Trang 78
II. Tháo Lắp Và Bảo Dưỡng:
1. Pittong:
+ Pittong.
Pittong trượt có dạng hình trụ, dòng thẳng, chuyển động tịnh tiến qua lại trong
xylanh thực hiện quá trình hút, nén và đẩy môi chất.
Vì máy nén là thuận dòng nên rất lớn và nặng nề vì van hút bố trí trên đỉnh.
Mỗi pittong thường có 3 sec măng khí để giữ hơi môi chất có áp suất cao trong quá
trình nén và đẩy không rò rỉ trở lại khoang có áp suất thấp. ngoài ra còn có một sec
măng dầu để quét đều dầu bôi trơn trên bề mặt ma sát giữa pittong và xylanh.
Nguyên lý hoạt động.
Khi pittong đi xuống ( thực hiện quá trình hút ) thể tích trong xylanh tăng dần
làm cho áp suất giảm dần, giảm cho đến khi nào áp suất trong xylanh nhỏ hơn áp
suất bên ngoài xylanh thì van hút mở ra cho môi chất tràn vào xylanh qua các lỗ
trên xylanh rồi sau đó vào van hút lên phía trên. Môi chất tiếp tục vào cho đến khi
pittong đến điểm chết dưới kết thúc quá trình hút.
Khi pittong đi lên ( thực hiện quá trình đẩy ) thì khi đó thể tích trong xylanh sẽ
giảm dần, áp suất tăng dần làm cho van hút đóng dần, nếu pittong tiếp tục đi lên thì
áp suất tăng cao cho đến khi nào áp suất thắng được lực đẩy của lò xo van đẩy thì
van đẩy mở ra môi chất đi vào bộ phận dẫn hướng qua van xả.
Trang 79
Hình 83: Piston.
a. Cách tháo:
Dùng khóa mở bulong đai ốc rồi sau đó lấy các bạc chốt pittong và rút pittong
ra ngoài qua nắp máy phía trên. Sau đó ta dùng kiềm mũi nhọn tháo hai vòng chặn
ắc pittong ra ngoài rồi dùng búa và cây gỗ đóng tháo ắc pittong ra. Như vậy là đã
tháo rời tay biên, ắc pittong và pittong ra ngoài.
b. Cách lắp:
Ngược với các bước tháo. Trước hết ta
đút tay biên vào trong pittong rồi dùng búa
và cây gỗ đóng ắc pittong vào, sau đó ta
dùng kiềm nhọn bóp nhỏ đưa vòng chặn ắc
pittong vào và đặt vào đúng vị trí rồi đúc
ngược lại vào xylanh đến trục cơ, sau đó đưa
vòng lót pittong vào rồi vặn buloong đai ốc
lại. chú ý pittong nào thì gắn đúng vị trí ấy
trong xylanh.
c. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo kích thước pittong và
Hình 84: Piston và thanh truyền.
lấy kết quả
+ Kiểm tra đường kính của piston so với xylanh.
+ Kiểm tra và xem xét bề mặt ngoài của piston máy nén.
Trang 80
2. Tay biên:
Cấu tạo như hình vẽ
Trang 81
Hình 86: Secmang khí.
Trang 82
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo đường kính của secmang.
+ So sánh đường kính của secmang với đường kính của bơm dầu.
+ Kiểm tra độ đàn hồi của secmang.
3.Cụm van hút:
a. Cách tháo lắp:
Dưới cùng là đế van hút, trên là đĩa van hút,
bên trong đĩa van hút có một vòng cách để bảo
đảm khoảng cách hoạt động nhất định cho đĩa
van. Trên cùng là nắp van hút. Ngoài ra còn có
một chốt định vị để định vị cho đĩa van hút đúng
Hình 88: Cụm van hút.
vị trí.
Toàn bộ cụm van được mô tả như hình vẽ
+ Đế van:
Trên đế van hút có các rãnh dẫn hướng môi chất chính giữa có một lỗ đặt
buloong để khóa chặt toàn bộ cụm van.
Trang 83
+ Lá van hút:
Đĩa van hút làm bằng hợp kim chuyên dụng có độ bền rất cao. Cấu tạo như
hình vẽ.
Trang 84
4. Bánh đà:
Bánh đà có tác dụng tạo truyền chuyển động từ động cơ từ động cơ điện thông
qua dây đai đến trục khuỷu của máy nén. Mặt khác bánh đà cũng tạo moment quay
cho trục khuỷu.
Trang 85
Trang 86
Câu Hỏi Ôn Tập
1. Nêu nhiệm vụ của bộ đệm kín trục? Có máy loại đệm kín ổ trục? Ở máy nén
Bungary bộ đệm kín ổ trục là loại gì?
2. Nêu cấu tạo và nguyên lý hoạt động của piston của máy nén Bungary?
Trong máy nén Bungary có mấy loại secmăng? Nêu công dụng của từng loại?
3. Nêu vai trò của thanh truyền trong máy nén?
4. Trình bày cấu tạo cũng như nguyên lý hoạt động của cụm van hút ở máy nén
Bungary?
5. Vai trò của trục khuỷu trong máy nén?
Trang 87
MÁY NÉN YORK
Trang 88
Phần I:
Trang 89
II. Giới Thiệu Sơ Lược Về Máy Nén:
1. Đặc điểm:
+ Máy nén York là máy nén hở một cấp dòng không thẳng.
+ Có 4 xylanh bố trí theo hình chữ V trong đó có 2 pittong giảm tải.
+ Sử dụng môi chất là NH3.
+ Bơm dầu là bơm bánh răng ăn khớp trong.
+ Giảm tải bằng cách điều chỉnh áp suất dầu.
+ Máy nén là máy nén ngược dòng.
2. Khái niệm về máy nén ngược dòng:
Máy nén ngược dòng là loại máy nén mà dòng môi chất đổi hướng khi đi qua
xylanh. Máy nén ngược dòng là máy nén có van hút không bố trí trên đầu piston và
lắp xung quanh xilanh.
3. Ưu nhược điểm:
a. Ưu điểm.
+ Pittong của máy nén ngược dòng rất đơn giản, gọn nhẹ, lực quán tính nhỏ,
tốc độ cao.
+ Xylanh có chiều cao thấp có thể bố trí gọn nhẹ trong thân máy nhưng không
thông với cacte.
b. Nhược điểm:
+ Diện tích bố trí van hút và van xả nhỏ do phải bố trí trên nắp xylanh nên tổn
thất tiết lưu lớn.
+ Do khoang hút và khoang đẩy liền nhau dẫn đến việc trao đổi nhiệt giữa hai
khoang nên có tổn thất thể tích vì môi chất bị đốt nóng.
Trang 90
4. Nguyên lý làm việc của máy nén pittong:
4 5 6
7
3 8
2
1
9
A 10 A A A
11 B D B D B D
B D
C C C C
Hình 97: Nguyên lý làm việc của máy nén piston ngược dòng.
Khi khuỷu 10 ở vị trí A, pittong ở điểm chết trên. Clape hút 4 và clape đẩy 7
đều đóng.
Khi khuỷu 10 đến vị trí B, pittong đi xuống thực hiện quá trình hút, clape hút
mở, hơi từ khoang 5 đi vào buồng xylanh, clape đẩy vẫn đóng do áp suất ở buồng
đẩy 6 cao hơn.
Quá trình hút kết thúc khi khuỷu 10 đến vị trí C pittong tiến đến điểm chết
dưới. pittong đổi hướng đi lên phía trên bắt đầu quá trình nén. Do chênh áp suất nên
clape hút và đẩy đều đóng.
Pittong đi lên thực hiện quá trình nén và đẩy hơi nén vào khoang đẩy. clape
hút đóng và clape đẩy bắt đầu mở khi có chênh lệch áp suất giữa khoang trong
xylanh và khoang đẩy. Quá trình đẩy kết thúc khi khuỷu quay tại điểm A và pittong
đạt điểm chết trên. Khi đó quá trình sẽ lại bắt đầu chu kỳ mới.
III. Quy Trình Tháo Lắp:
Trước khi tiến hành tháo lắp máy nén ta cần phải trao đổi với giáp viên hướng
dẫn để nhận thiết bị và dụng cụ.
Tiến hành chia thành từng nhóm nhỏ ( 3-4 người/ một lần tháo lắp)
Công việc tháo lắp có thể được tiến hành theo những bước nhỏ sau đây.
+ Tiến hành tháo nắp máy nén.
+ Tháo bơm dầu.
+ Tháo nắp cacte.
+ Tháo cụm van .
+ Tháo bộ đệm kín trục.
Trang 91
+ Tháo thanh truyền ra khỏi trục khuỷu và lấy pittong ra khỏi xylanh.
+ Sau đó tiến hành tháo cụm van hút, tháo ắc pittong để lấy tay biên ra khỏi
pittong.
+ Cuối cùng ta tháo trục khuỷu.
Đó là thứ tự các bước để ta tiến hành tháo lắp máy nén. Sau khi tháo máy nén
xong ta bắt đầu dùng dầu để lau chùi sạch sẽ các chi tiết máy và thay thế các chi tiết
bị hư hỏng( nếu có ) trước khi lắp lại. để tiến hành lắp máy nén vô lại ta tiến hành
ngược lại các bước trên. Chú ý các bước tháo bơm dầu, tháo cacte, tháo cụm van
đẩy không bắt buộc theo thứ tự.
Trang 92
Sơ đồ về quy trình tháo lắp máy nén:
MÁY NÉN
YORK
Tháo cụm van hút,ắc piston Lắp cụm van hút,ắc piston
Trang 93
IV. Quan Sát:
+ Các học viên chia thành từng nhóm nhỏ.
+ Theo thứ tự từng nhóm quan sát máy trước khi tiến hành tháo lắp và bảo
dưỡng máy.
+ Sử dụng giấy viết ghi chú các vấn đề quan trọng trong khi quan sát.
1. Trình bày sơ lược về đặc điểm cũng như cấu tạo của máy nén York?
2. Nêu ưu và nhược điểm của máy nén ngược dòng? Từ đó hãy trình bày ưu và
nhược điểm của máy nén York?
3. Nêu sơ lược về qui trình để tháo lắp và bảo dưỡng máy nén York?
4. Trình bày nguyên lý hoạt động của máy nén?
Trang 94
Phần II:
Trang 95
II. Tháo Lắp Và Bảo Dưỡng:
1. Nắp máy:
Nắp máy được cố định vào thân máy bằng 16 bulong
Công dụng.
Có công dụng đảm bảo độ kín cho khoang đẩy.
Ngoài ra trên nắp máy còn có một van công dụng như van an toàn, khi áp suất
của môi chất trong khoang đẩy lớn thắng lực đẩy lò xo của van thì van này cho phép
mở ra môi chất đi qua van trở về khoang hút.
a. Cách tháo lắp:
+ Cách tháo:
Ta phải chọn khoá cho thích hợp sau đó mở bulông đai ốc trên từng nắp máy
nhưng chú ý phải mở đối xứng để đảm bảo cho đai ốc. Sau khi mở xong nắp máy
nào thì ta phải để ngăn nắp theo mày đó để khỏi lộn và lắp vào dễ dàng.
Sau khi tháo nắp ra ta phải chú ý đặt nắp máy ngửa lên để tránh bụi bán vào.
+ Cách lắp:
Trước khi lắp vào ta tiến hành bảo dưỡng bằng cách lau chùi bằng dầu cho
sạch sẽ. Ta đặt nắp máy lên thân máy rồi xiếc một đai ốc ở giữa trước để giữ nắp
máy cho thăng bằng. Sau đó ta dùng khóa xiếc chặt các bulong đai ốc, chú ý là phải
xiếc cho đối xứng và phải đặt đúng vị trí.
Trang 96
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo kích thước trên nắp và lấy kết quả
+ Kiểm tra độ kín của nắp máy.
Trang 97
2. Bơm dầu:
+ Đặc điểm của bơm dầu.
Bơm dầu của máy nén York là bơm bánh răng ăn khớp trong do đó có thể quay
theo hai chiều tức là chiều quay của động cơ không phụ thuộc chiều quay của bơm
dầu. Bơm dầu dạng bánh răng bị động nhỏ đặt vào trong lòng của bánh răng chủ
động
Bơm dầu của máy nén York khác với
bơm dầu của máy Bungary ở chỗ là: ở máy
Bungary bơm dầu chỉ quay một chiều còn máy
nén York bơm dầu quay được hai chiều. Một
điều khác nữa là bơm dầu của máy Bungary là
ăn khớp ngoài còn máy York là ăn khớp trong
+ Nguyên lý hoạt động của bơm dầu:
Dầu được chứa trong catte, trước khi bơm
Hình 99: Bơm dầu.
đi dầu được đưa qua bộ lọc thô tại đây các chất
cặn bã được lưới lọc giữ lại. Dầu ra khỏi bộ lọc thô tương đối sạch chỉ còn lại
những chất cặn với kích thước nhỏ rồi được bơm dầu hút vào sau đó được đưa đến
bộ lọc tinh. Bộ lọc tinh này tiếp tục lọc sạch tất cả những chất cặn bã còn lại mà bộ
lọc thô không lọc được. Dầu sau khi ra khỏi bộ lọc tinh được chia làm 3 đường:
+ Một đường đi vào truc cơ để bôi trơn các ổ trục, bạc, tay biên và bôi trơn
ắc piston , bôi trơn xilanh. Sau khi bôi trơn dầu sẽ rơi xuống lại cacte.
+ Đường thứ hai là dầu đi vào bôi trơn bạc đạn phía có bánh đà.
+Đường thứ ba dầu đi vào cơ cấu giảm tải thực hiện chế độ giảm tải của máy
nén.
Trang 98
Sơ đồ đường đi của dầu trong máy nén.
4
3 5 6 7
1
10
1.Bộ lọc thô, 2. Bơm dầu, 3,4. Bộ lọc tinh, 5. Bộ phân pittong và xylanh, 6.
Trục khuỷu, 7. Bộ đệm kín, 8. Van ba ngã, 9. Van điện từ, 10. Cơ cấu giảm tải.
Hình 101: Đường đi của dầu bôi trơn trong máy nén.
Bơm dầu
vàobơm
Van điều
chỉnh áp
lực dầu
bôi trơn
Nắp bơm
Bộ lọc tinh
Đường dầu đi bôi Đường dầu từ dầu
trơn bộ lọc thô
+ Bộ lọc tinh:
Trang 99
Thực hiện nhiệm vụ lọc cặn bẩn có trong dầu mà sau khi qua bộ lọc thô vẫn
còn.Và đưa dầu sạch đi đến các chi tiết bôi trơn như đã nói ở trên.
Trang 100
+ Bộ sấy dầu:
Đây là điểm khác biệt giữa các máy, chỉ có máy York mới có bộ sấy dầu
Nguyên lí hoạt động của bộ sấy dầu như sau:
Bộ cảm biến đo nhiệt độ của dầu trong cacte máy rồi truyền tín hiệu cho rơle
nhiệt độ. Khi nhiệt độ của dầu xuống thấp hơn giới hạn mà ta cài cho rơle nhiệt thì
rơle nhiệt đóng mạch bộ sấy dầu. Lúc này bộ sấy dầu bắt đầu làm việc. Trước tiên
là bộ sấy dầu nung nóng dầu lên trong khi đó thì bộ cảm biến nhiệt vẫn đo nhiệt độ
của dầu trong cacte.
Khi dầu được bộ sấy dầu đung nóng đến một nhiệt độ nào đó, mà ta cài cho
role nhiệt thì role nhiệt sẽ ngắt mạch bộ sấy dầu, khi đó bộ sấy dầu sẽ mất điện nên
ngưng hoạt động không nung nóng nữa và đến khi nào nhiệt độ của dầu trong catte
xuống thấp thì nó hoạt động lại.
Bộ sấy dầu bên trong thực chất là một thanh điện trở đốt nóng mà thôi.
a. Cách tháo lắp:
Ta dùng khóa thích hợp mở các bulong đai ốc trên bơm dầu ra và đặt chúng
theo thứ tự. Sau khi tháo xong ta tiến hành bảo dưỡng rồi lắp vào theo thứ tự ngược
lại.
+ Bộ phận giảm tải:
Hoạt động: cơ cấu giảm tải hoạt động nhờ vào tín hiệu áp lực dầu đi vào cơ
cấu. Khi máy nén làm việc quá tải thì tín hiệu này sẽ được tác động đến van điện từ
và khi đó áp lực dầu sẽ mất( không có dầu vào cơ cấu ) lúc này vai trò của nó được
thực hiện( giảm tải bằng cách lá van hút nâng lên làm cho môi chất trở về xylanh ).
Trang 101
Cấu tạo của bộ phận giảm tải.
AÙ
p suaát
daàu
Pittoâng
thuûy löïc
Trang 102
4. Cụm van đẩy và van hút:
Cụm van đẩy có chức năng đẩy môi chất đi lên phía trên khoang đẩy khi
piston thực hiện hành trình đi lên.Khi piston đi lên thì lá van đẩy mở ra và cho môi
chất đi qua.
Cụm van đẩy được gắn chặt trên thân máy nén.
Trang 103
a. Cách tháo lắp:
Chọn khoá cho thích hợp với bulông đai ốc trên cụm van rồi sau đó tiến hành
mở bulông đai ốc. Chú ý khi mở phải mở đối xứng, sau đó dùng tay nhất cụm van
ra và để theo thứ tự , phải để trên vải sạch để tránh bụi bẫn.
Cách lắp: Ngược lại với mở ra ta dùng tay đặt cụm van xả vào đúng vị trí rồi
dùng khoá xiết các bulông lại chú ý là phải lắp sao cho đúng các lá van xả trong
cụm của nó tránh hiện tượng là lắp lộn.
Trang 104
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo kích thước các bộ phận trên cụm van đẩy và lấy kết quả
+ Kiểm tra độ kín của lá van đĩa trên cụm van đẩy.
+ Kiểm tra xem khi lá van bị đẩy lên thì có lệch khỏi vị trí cân bằng không.
+ Nhận xét về lò xo của cụm van.
Trang 105
Phần III:
Trang 106
II. Tháo Lắp Và Bảo Dưỡng:
1. Pittong:
Công dụng: chuyển động tịnh tiến qua lại trong xylanh để thực hiện quá trình
hút, nén và đẩy môi chất lạnh.
Nguyên lý hoạt động.
Khi pittong đi xuống ( thực hiện quá trình hút ) thể tích trong xylanh tăng dần
làm cho áp suất giảm dần, giảm cho đến khi nào áp suất trong xylanh nhỏ hơn áp
suất bên ngoài xylanh thì van hút mở ra cho môi chất tràn vào xylanh qua các lỗ
trên xylanh rồi sau đó vào van hút lên phía trên. Môi chất tiếp tục vào cho đến khi
pittong đến điểm chết dưới kết thúc quá trình hút.
Khi pittong đi lên ( thực hiện quá trình đẩy ) thì khi đó thể tích trong xylanh sẽ
giảm dần, áp suất tăng dần làm cho van hút đóng dần, nếu pittong tiếp tục đi lên thì
áp suất tăng cao cho đến khi nào áp suất thắng được lực đẩy của lò xo van đẩy thì
van đẩy mở ra môi chất đi vào bộ phận dẫn hướng qua van xả.
Trang 107
a. Cách tháo:
Để tháo được piston và tay biên ta phải dùng khoá mở các con đai ốc ở phía
dưới cacte ra trước. Rồi sau đó mới dùng tay lấy cụm piston và tay biên ra
khỏixylanh
Muốn tháo pittong rời khỏi tay biên thì trước hết ta phải tháo ắc pittong. Vì ắc
pittong có công dụng nối giữa pittong và tay biên, mà ắc pittong được giữ cố định
trên pittong nhờ vòng chặn. Vì vậy trước hết ta phải dùng kiềm tháo vòng chặn rồi
dùng búa và gỗ để đóng ắc pittong ra sau đó lấy pittong và tay biên rời ra.
Piston là bộ phận quan trọng của máy nén có độ bóng rất cao. Do đó khi tháo
piston ra ta phải để piston trên vải sạch sẽ,và khi lắp vào phải đảm bảo không được
lắp lộn, piston nào thì phải lắp đúng xilanh đó để khỏi bị kẹt.
Cách lắp:
Cách lắp được thực hiện ngược lại với cách tháo. Trước hết ta phải ngắn
pittong và tay biên lại với nhau sau đó đưa vào xylanh. Chú ý khi lắp vào pittong
nào thì phải đặt đúng xylanh đó thì mới đảm máy nén hoạt động tốt được.
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo kích thước pittong và lấy kết quả.
+ Kiểm tra độ nhẵn bóng của pittong.
+ Có nhận xét gì về pittong của máy nén York?
2. Tay biên:
a. Công dụng:
Tay biên là chi tiết nối
giữa pittong và trục khuỷu để
biến chuyển động quay của
trục khuỷu thành chuyển động
tịnh tiến của pttong trong
xylanh. Tay biên làm việc với
lực tải thay đổi nhanh do đó
cần có độ dẻo cao nên thường
làm bằng hợp kim đồng và
nhôm.
Trang 108
- Secmang.
Máy nén York mỗi pittong có hai secmang khí và một secmang dầu.
Vì secmang là chi tiết dễ bị gãy nên khi nào cần thiết mới tháo và phải dùng
kiềm chuyên dụng.
+ Secmang khí:
Sec măng khí có nhiệm vụ làm kín khe hở giữa pittong và xylanh, giảm bớt độ
rò rỉ giữa pittong và xylanh. Ngăn chặn không cho không khí trong xylanh đi về
cacte và đầu hút máy nén. Để đảm bảo độ kín tốt thì mặt ngoài của sec măng phải
ép chặt vào mặt gương xylanh tại mọi điểm và lực ép phải đều. sec măng khí ở
trạng thái bình thường đường kính sec măng phải lớn hơn đường kính xylanh, khi
lắp sec măng vào xylanh thì khe hở ở khóa sec măng chừng vài đem. Độ cứng của
sec măng nhỏ hơn độ cứng của xylanh. Bề dày của sec măng phải nhỏ hơn khe lắp
sec măng trên pittong tính bằng phần trăm mm. các sec măng phải lắp lệch nhau
một góc1200 để đảm bảo độ kín tốt hơn.
+ Secmang dầu:
Sec măng dầu nhằm thoa một lớp dầu mỏng lên thành xylanh và gạt dầu thừa
ra khỏi xylanh về cacte. Sec măng dầu thường dùng để làm kín và luôn giữ một lớp
dầu bôi trơn cho pittong và xylanh. Sec măng dầu cũng được làm bằng hợp kim
gang có độ cứng nhỏ hơn độ cứng của xylanh vì xylanh đắt tiền và khó sửa chữa
hơn.
Trang 109
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo đường kính của secmang.
+ Kiểm tra độ đàn hồi của secmang.
+ So sánh đường kính của secmang với đường kính của xylanh.
3. Bộ lọc môi chất và bộ đệm kín:
a. Bộ lọc môi chất:
Bộ lọc môi chất có tác dụng lọc các chất cặn bã, rỉ sét do đường ống gây nên.
Hơi hạ áp trước khi vảo khoang hút môi chất phải qua bộ lọc môi chất tại đây
các chất dơ được giữ lại phần còn lại là môi chất sạch đi vào khoang hút.
Các chi tiết của bộ phận đệm kín: bulong, nắp, lò xo xoắn ốc, chốt con lăn,
vòng “O”, bạc, ốc công hãm, vành bịt trục, long đền , ổ chặn, ụ trục, miếng đệm.
Trang 110
c. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Kiểm tra lưới lọc của bộ lọc môi chất.
+ Kiểm tra các bộ phận đệm kín.
4. Bánh đà:
Bánh đà có tác dụng tạo truyền chuyển động từ động cơ từ động cơ điện thông
qua dây đai đến trục khuỷu của máy nén. Mặt khác bánh đà cũng tạo moment quay
cho trục khuỷu.
a. Cách tháo:
Trước hết ta phải dùng khóa mở đai ốc ra tiếp theo ta dùng búa và dụng cụ đục
lấy vòng hãm bánh đà ra rồi sau đó lấy bánh đà ra.
b. Cách lắp:
Trước hết ta lắp chốt vào trước. chú ý ta phải lắp chốt hơi nghiên ra ngoài một
chút thì mới ngắn bánh đà vào, xong rồi ta ngắn các vòng hãm vào rồi dùng khóa
xiếc đai ốc lại cho thật chặt.
5. Trục khuỷu:
Trục khuỷu làm nhiệm vụ truyền chuyển động cho tay biên đồng thời bên
trong trục khuỷu có đường dẫn dầu bôi trơn đến các bạc biên, bạc đạn, pittong và
xylanh.
a. Cách tháo:
Sau khi tháo bộ đệm kín trục, bơm dầu và bánh đà ta dùng thanh gỗ đóng vào
đầu của trục khuỷu ở phía trục chính về phía bơm dầu một cách cẩn thận trong quá
trình đóng phải đỡ trục khuỷu để tránh rớt trục khuỷu vì trục khuỷu khá nặng. Lấy
trục khuỷu ra ngoài lao chùi cẩn thận. Trên trục khuỷu có các lổ để dẫn dầu đi bôi
trơn piston và ụ trục chính.
Cách lắp: Các bước lắp ta thực hiện ngược lại với các bước tháo. Ta dùng búa
và cây gỗ đóng nhẹ vào, tuy nhiên ta chú ý là phải dùng gỗ kê do đó ta cần đóng
nhẹ để trục khuỷu vào đúng vị trí.
b. Kiểm tra và đánh giá:
Nhiệm vụ của học viên:
+ Tiến hành đo kích thước trục khuỷu của máy nén York và lấy kết quả.
+ Kiểm tra độ rơ của trục khuỷu.
+ Kiểm tra các đường dẫn dầu trên trục khuỷu.
Trang 111
III. Tổng Kết:
Như vậy công việc tháo lắp của máy nénYork đã hoàn tất, trong quá trình tháo
lắp thì người học cần chú ý làm đúng các yêu cầu kỹ thuật đã được nêu ra ở từng bộ
phận. Trước khi tháo cần chú ý từng vị trí của các chi tiết của một bộ phận được gắn
như thế nào để khi lắp vào cho thật chính xác.
Sau khi đã tháo xong người học phải dùng cọ lau chùi sạch sẽ từng bộ phận
bằng dầu rồi mới lắp vào trở lại. Khi đã lắp máy hoàn tất ta cũng phải vệ sinh thân
máy cho sạch sẽ và đưa máy vào vị trí cũ như trước khi tháo lắp.
Lau chùi dụng cụ và dọn dẹp xưởng.
Bàn giao lại máy và dụng cụ cho người hướng dẫn.
Câu Hỏi Ôn Tập
Trang 112
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. TS. Lê Xuân Hoà. Đề tài NCKH cấp bộ: Thiết Kế, Chế Tạo Mô Hình
Thí Nghiệm Hệ Thống Lạnh Công Nghiệp Mini Có Một Dàn Bay Hơi Dùng Máy
Nén Loại Kín, Có Khả Năng Tạo Ra Các Sự Cố. Tp.HCM 01/2004.
4. Các tài liệu từ các sinh viên ngành nhiệt điện lạnh.
5. http://www.google.com.vn/search/"reciprocating compressor"
Trang 113