OCHRONA KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

OPRACOWANIE – WYKŁAD I ĆWICZENIA

ZAGADNIENIE 1. POJĘCIE KONKURENCJI GOSPODARCZEJ. CELE OCHRONY KONKURENCJI

GOSPODARCZEJ (W/ĆW)

Ochrona prawna w ramach systemu:

a) Publicznoprawnego → ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów

b) Prywatnoprawnego → ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

Zakres regulacji ustawy: Ustawa określa warunki rozwoju i ochrony konkurencji oraz zasady podejmowanej
w interesie publicznym ochrony interesów przedsiębiorców i konsumentów.

Konkurencja gospodarcza - Konkurencja jest procesem rynkowym, w których podmioty obecne na rynku
prowadzą działania w celu zawierania transakcji. Obejmuje wszystkie bieżące i potencjalne kontroferty i
substytuty, które nabywca może brać pod uwagę. O konkurencji można mówić w odniesieniu do przedsiębiorców
– producentów, oferentów usług, ale również występuje konkurencja pracownicza i konsumencka.

ZAGADNIENIE 3. POJĘCIE RYNKU WŁAŚCIWEGO I POZYCJI DOMINUJĄCEJ NA RYNKU

RYNEK WŁAŚCIWY

Rynek właściwy jest to rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości (w tym
jakość) – są uznawane przez ich nabywców za substytuty oraz są oferowane na obszarze, na którym ze względu
na ich rodzaj i właściwości – istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen
i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji.

Pojęcie rynku właściwego jest istotne pod względem zjawiska podziału rynków – porozumienia w tym zakresie
są zakazane. Podziały takie mogą mieć charakter:

• Terytorialny (geograficzny) – kiedy strony porozumienia umawiają się co do tego, że każda z nich działać
będzie wyłącznie na pewnym obszarze, nie podejmując konkurencji na innych obszarach
• Podmiotowy – kiedy strony porozumienia dzielą między siebie kontrahentów, względnie asortymentowy,
kiedy to strony dokonują podziału towarów lub usług (każda z nich rezerwuje sobie określony asortyment).

POZYCJA DOMINUJĄCA

Pozycja dominująca jest to to pozycja przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji
na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów,
kontrahentów oraz konsumentów; domniemywa się, że przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział
w rynku właściwym przekracza 40%.

ZAGADNIENIE 4. PRAKTYKI OGRANICZAJĄCE KONKURENCJĘ I ZAKAZY STOSOWANIA TYCH

PRAKTYK

Wyróżnia się dwie grupy: 1) porozumienia ograniczające konkurencję; 2) nadużywanie pozycji dominującej.

POROZUMIENIA OGRANICZAJĄCE KONKURENCJ Ę

FORMY POROZUMIEŃ OGRANICZAJĄCYCH KONKURENCJĘ
1) umowy zawierane między przedsiębiorcami, między związkami przedsiębiorców oraz między
przedsiębiorcami i ich związkami albo niektóre postanowienia tych umów;
2) uzgodnienia dokonane w jakiejkolwiek formie przez dwóch lub więcej przedsiębiorców lub ich związki;
3) uchwały lub inne akty związków przedsiębiorców lub ich organów statutowych.

ZAKAZY POROZUMIEŃ OGRANICZAJĄCYCH KONKURENCJĘ

Zakaz: Zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie
w inny sposób konkurencji na rynku właściwym.

Antykonkurencyjny:

a) cel porozumienia - odnoszony jest najczęściej do motywacji stron porozumienia (celu podjętych przez nie
działań), wiązany jest jednak nie tyle z subiektywnym zamiarem naruszenia konkurencji, co raczej z
zamiarem osiągnięcia określonych skutków, które to skutki mogą mieć antykonkurencyjny wymiar.
b) skutek porozumienia - sprzeczności z prawem nie można wywieść z samego brzmienia porozumienia,
konieczne jest wykazanie, że może ono negatywnie oddziaływać na konkurencję na rynku. Określenie tak
rozumianego skutku porozumienia wymaga przeprowadzania analiz opartych na kryteriach obiektywnych
(najczęściej ekonomicznych).

Jakie porozumienia są zakazane? – te, polegające na:

• ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów;
• ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji;
• podziale rynków zbytu lub zakupu;
• stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów,
stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;
• uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia,
niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;
• ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem;
• uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych przedsiębiorców
i przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków składanych ofert, w szczególności zakresu
prac lub ceny.

POROZUMIENIA CENOWE
• Zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest ustalanie cen sprzedaży lub cen odsprzedaży
towarów. Porozumienia tego typu mogą być zawierane zarówno przez przedsiębiorców działających na tym
samym szczeblu obrotu (i to zarówno po stronie popytu, jak i podaży), jak i przez przedsiębiorców
działających na różnych szczeblach obrotu.
• Porozumienia cenowe zaliczają się do najcięższych naruszeń przepisów prawa konkurencji, a tym samym
prawie zawsze są one sprzeczne z prawem.
• Szczególna szkodliwość porozumień cenowych wiąże się z tym, że w sposób bezpośredni pozbawiają one
konsumentów możliwości zakupu towaru lub usługi po cenie niższej niż nielegalnie ustalona.
• Dodatkowo zawarcie porozumienia z reguły prowadzi do ustalenia cen na poziomie wyższym od rynkowego
(nawet jeżeli ceny w wyniku zawarcia porozumienia okresowo spadają - np. w celu eliminacji konkurentów -
to po pewnym czasie, kiedy cel zostanie osiągnięty, następuje ich wzrost, obliczony na zrekompensowanie
poniesionych "strat" i utrzymanie sztucznie zawyżonej rentowności).
 porozumienie dotyczące ustalenia cen, jakie stosowane mają być przez
uczestników porozumienia. Ten sam efekt może zostać osiągnięty w nieco
bardziej zawoalowany sposób, poprzez ustalenia pewnych jednolitych
Ustalanie cen oraz
mechanizmów kalkulacji ceny, które obowiązywać mają wszystkich uczestników
ustalanie formuł
porozumienia. Celem zawarcia porozumienia może być przy tym zarówno
cenowych
utrzymanie cen na już istniejącym poziomie, jak i ich podwyższenie. Również
porozumienia, które zmierzają do czasowego obniżenia ceny celem eliminacji
części konkurentów z rynku, objęte są zakazem.
porozumienie dotyczące ustalenia cen minimalnych (a więc cen, poniżej których
żaden z uczestników porozumienia nie może sprzedawać swoich usług lub
produktów). Tym samym każdy z uczestników porozumienia zachowuje pewną
niezależność polityki cenowej. W praktyce oznacza to również, iż ceny na rynku
Ceny minimalne
mają zróżnicowany charakter, co może utrudniać wykrycie porozumienia.
Jednocześnie każda ze stron ma gwarancję, że ceny nie spadną poniżej pewnego
poziomu (a tym samym gwarancję określonego poziomu rentowności), co nie
byłoby możliwe w warunkach konkurencji.
uczestnicy porozumienia ustalają pewną cenę albo pewien przedział cenowy, do
Ustalanie cen docelowych którego osiągnięcia dążyć będą w określonym czasie. Ustalenie to dotyczyć
(targetowych) może zarówno pewnych rodzajów produktów (usług), jak i określonych klientów
(bądź kategorii klientów).
Ustalenie cen rekomendowanych jest sprzeczne z prawem, jeżeli ma miejsce
między konkurentami. Tego typu ustalenia eliminują w znacznym stopniu
niepewność co do polityki cenowej innych graczy rynkowych. Nawet jeżeli ceny
Ceny rekomendowane rekomendowane nie są wiążące, to uczestnicy porozumienia mogą założyć z
dużą dozą pewności, że większość jego uczestników (jeżeli nie wszyscy), będzie
się stosować do zapadłych ustaleń, jest to bowiem w ich interesie (choćby z tego
względu, że pozwala utrzymać ceny na wyższym poziomie).

POROZUMIENIA KONTYNGENTOWE
• porozumienia dotyczące ustalania wielkości produkcji bądź zbytu, jak również porozumienia dotyczące
inwestycji (np. w nowe linie produkcyjne).
• Cel ich zawierania jest prosty, oparty na zależności między podażą a cenami na rynku - kontrolowanie podaży
umożliwia bądź znacząco ułatwia kontrolę cen. W wielu zresztą wypadkach porozumienia kontyngentowe
towarzyszą porozumieniom związanym z ustalaniem cen.
• Dodatkowo w wielu wypadkach porozumienia takie pozwalają stronom utrzymać swoją pozycję rynkową
(następuje tzw. zamrożenie udziałów rynkowych).

Rodzaje porozumień kontyngentowych:

• Kwoty produkcyjne lub sprzedażowe

o Ich przedmiotem jest ustalenie pewnych kwot produkcyjnych lub kwot sprzedażowych. Kwoty
te w wielu wypadkach ustalone są w odniesieniu do "alokowanych" poszczególnym
producentom lub dostawcom udziałów rynkowych.
• Ograniczenie działalności marketingowej
o Np. ograniczenia dotyczące promocji produktów oraz ograniczenia dotyczące innych form
promocji (np. metod promocji stosowanych w relacjach ze sprzedawcami detalicznymi piwa).
• Porozumienia specjalizacyjne
o tj. takie, w których jedna ze stron dobrowolnie rezygnuje z produkcji określonego towaru bądź
świadczenia pewnej usługi; "wynagrodzeniem" jest z reguły analogiczne zobowiązanie drugiej
strony względem innego produktu lub usługi, co zbliża tego typu porozumienia do podziału
rynków) .
• Porozumienia odnośnie do dystrybucji towarów
 o Kontrolę nad produkcją strony mogą także uzyskać, ustalając, że dystrybucja towarów odbywać
się będzie w ściśle określony sposób (np. strony umawiają się, że poza "własnym terytorium"
sprzedawać będą wyłącznie za pośrednictwem konkurenta (jego sieci dystrybucji).
• Niedozwolona standaryzacja produktów lub metod produkcji
o Standaryzacja produktów lub usług również może służyć ograniczeniu konkurencji na rynku.
Wyłączony zostaje bowiem jeden z kluczowych aspektów konkurencji, jakim jest
innowacyjność.

ZMOWY PRZETARGOWE
Artykuł 6 ust. 1 pkt 7 Ustawy zakazuje tzw. zmów przetargowych. Praktykę taką stanowi "uzgadnianie przez
przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego
organizatorem przetargu warunków składanych ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny".

UMOWNA DYSKRYMINACJA KONTRA HENTÓW LUB KONKURENTÓW

Sprzeczne z prawem są porozumienia między przedsiębiorcami, których przedmiotem jest ustalenie
dyskryminacyjnych warunków transakcji z podmiotami trzecimi, o ile prowadzi to do zróżnicowania warunków
konkurencji między takimi podmiotami trzecimi (a więc uprzywilejowuje jedne z nich względem innych). Tak
rozumiana dyskryminacja będzie zachodzić zarówno wtedy, kiedy wskutek zawarcia porozumienia jednakowe
sytuacje będą traktowane w sposób zróżnicowany, jak i w sytuacji, w której niejednakowe sytuacje traktowane
będą w sposób jednolity.

POROZUMIENIA W SPRAWIE TRANSAKCJI WI ĄZANYCH

Zakazane będą także porozumienia wiązane, tj. porozumienia, których przedmiotem jest nałożenie na
kontrahenta obowiązku zakupu produktu, który jest mu niezbędny, oraz innego produktu (produktu wiązanego),
którego zakup jest warunkiem realizacji transakcji, pomimo tego, że nie pozostaje on w żadnym racjonalnym ani
zwyczajowym związku z zakupem produktu głównego, będącego podstawą transakcji.

WYŁĄCZENIA SPOD ZAKAZU POROZUMIEŃ OGRANICZAJĄCY CH KONKURENCJĘ

1) Reguła de minimis - ustawowe wyłączenie porozumień bagatelnych zawieranych między (art. 7 ust 1):

1) konkurentami, których łączny udział w rynku w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie

porozumienia nie przekracza 5 %;

2) przedsiębiorcami, którzy nie są konkurentami, jeżeli udział w rynku posiadany przez któregokolwiek z
nich w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 10 %.

Przepisów o wyłączeniach de minimis nie stosuje się do przypadków określonych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i 7
(najcięższe porozumienia mogące skutkować naruszeniem konkurencji bez względu na wielkość uczestniczących
przedsiębiorców

2) wyłączenia w drodze rozporządzeń

3) wyłączenia z powodów korzyści ekonomicznych, technologicznych oraz korzyści dla konsumentów

4) Reguła rozsądku – wyłączenia grupowe (art. 8) stosowane do porozumień które:

 1) przyczyniają się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub
gospodarczego:

2) zapewniają nabywcy lub użytkownikowi odpowiednią część wynikających z porozumień korzyści;

3) nie nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do

osiągnięcia tych celów;

4) nie stwarzają tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w

zakresie znacznej części określonych towarów.

NADUŻYWANIE POZYCJI D OMINUJĄCEJ

Zakaz nadużywania pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców może
polegać w szczególności na:

• bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych albo
rażąco niskich, odległych terminów płatności lub innych warunków zakupu albo sprzedaży towarów;
o Np. Gmina będąc monopolistą na rynku usług składowania odpadów komunalnych nadużywa
pozycji dominującej, pobierając zróżnicowane opłaty za przyjmowanie odpadów na wysypisko,
niższe - jeżeli sama wykonuje ich przywóz i wyższe, gdy czynności te wykonuje inny
przedsiębiorca.
• ograniczeniu produkcji, zbytu lub postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów lub konsumentów;
• stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów,
stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;
• uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia,
niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;
• przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji;
o Np. Gmina będąca właścicielem przystanków autobusowych na jej terenie odmawia zawierania
umów z wszystkimi lub niektórymi przewoźnikami na korzystanie z tych przystanków.
o Np. Parafia będąca właścicielem cmentarza odmawia przedsiębiorcy pogrzebowemu
wykonywania usług pogrzebowych na danym cmentarzu.
• narzucaniu przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści;
o Np. Stosowanie przez monopolistę – gminę działającą przez zakład budżetowy w umowach o
usługi doprowadzania wody klauzul wyłączających jego odpowiedzialność za przerwy w
dostawie wody.
• podziale rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych.

ZAGADNIENIE 4A. DECYZJE W SPRAWACH PRAKTYK OGRANICZAJĄCYCH KONKURENCJĘ

1. Prezes Urzędu wydaje decyzję o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję, jeżeli stwierdzi naruszenie
zakazów określonych w art. 6 lub w art. 9 ustawy lub w art. 101 lub w art. 102 TFUE.

Prezes Urzędu może w decyzji nakazać, w celu zaniechania stosowania praktyki lub usunięcia jej skutków,
zastosowanie środków polegających w szczególności na:

1) udzieleniu licencji praw własności intelektualnej na niedyskryminacyjnych warunkach;\

2) umożliwieniu dostępu do określonej infrastruktury na niedyskryminacyjnych warunkach;
3) zmianie umowy;
4) zapewnieniu innym podmiotom dostawy określonych produktów lub świadczenia określonych usług na
niedyskryminacyjnych warunkach.
2. Decyzja zobowiązująca przedsiębiorcę do wykonania zaproponowanych zobowiązań

3. Umorzenie postępowania w przypadku niestwierdzenia stosowania praktyki ograniczającej konkurencję

ZAGADNIENIE 5. KONTROLA KONCENTRACJI PRZEDSIĘBIORCÓW NA RYNKU

KIEDY ZAMIAR KONCENTRACJI PODLEGA ZGŁOSZENIU PREZESOWI UOKI K?

Jeżeli:

1) łączny światowy obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym

rok zgłoszenia przekracza równowartość 1 000 000 000 euro lub
2) łączny obrót na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku
obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50 000 000 euro.

OBOWIĄZEK DOTYCZY ZAMIARU :

1) połączenia dwóch lub więcej samodzielnych przedsiębiorców

2) przejęcia – przez nabycie lub objęcie akcji, innych papierów wartościowych, udziałów
3) utworzenia przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorcy
4) nabycia przez przedsiębiorcę części mienia innego przedsiębiorcy (całości lub części przedsiębiorstwa), jeżeli
obrót realizowany przez to mienie w którymkolwiek z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie

NIE PODLEGA ZGŁOSZENIU ZAMIAR KONCENTRACJI:

1) jeżeli obrót przedsiębiorcy, nad którym ma nastąpić przejęcie kontroli, zgodnie z art. 13 ust. 2 pkt 2, nie
przekroczył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w żadnym z dwóch lat obrotowych poprzedzających
zgłoszenie równowartości 10 000 000 euro;
2) jeżeli obrót żadnego z przedsiębiorców, o których mowa w art. 13 ust. 2 pkt 1 lub 3, nie przekroczył na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w żadnym z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie
równowartości 10 000 000 euro;
3) polegającej na przejęciu kontroli nad przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami należącymi do jednej grupy
kapitałowej oraz jednocześnie nabyciu części mienia przedsiębiorcy lub przedsiębiorców należących do tej
grupy kapitałowej –jeżeli obrót przedsiębiorcy lub przedsiębiorców, nad którymi ma nastąpić przejęcie
kontroli, i obrót realizowany przez nabywane części mienia nie przekroczył łącznie na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej w żadnym z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie równowartości 10
000 000 euro;
4) polegającej na czasowym nabyciu lub objęciu przez instytucję finansową akcji albo udziałów w celu ich
odsprzedaży,
5) przedsiębiorców należących do tej samej grupy kapitałowej.

DECYZJE W SPRAWACH KONCENTRACJI

Prezes Urzędu, w drodze decyzji:

• wydaje zgodę na dokonanie koncentracji, w wyniku której konkurencja na rynku nie zostanie istotnie
ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynku. (zgoda
bezwarunkowa)
• wydaje zgodę na dokonanie koncentracji, gdy –po spełnieniu przez przedsiębiorców zamierzających
dokonać koncentracji warunków konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona, w szczególności
przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynku (zgoda warunkowa –uzależniona od
wykonania nałożonych obowiązków lub przyjęcia zobowiązań)
Ponadto: zgoda wyjątkowa; brak zgody na koncentrację. Czasowość decyzji – wygaśnięcie po upływie dwóch lat

ZAGADNIENIE 6. PRAKTYKI NARUSZAJĄCE ZBIOROWE INTERESY KONSUMENTÓW

Zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

• Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie sprzeczne z prawem
lub dobrymi obyczajami zachowanie przedsiębiorcy, w szczególności:
o 1) stosowanie postanowień wzorców umów, które zostały wpisane do rejestru postanowień
wzorców umowy uznanych za niedozwolone,
o 2) naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji;
o 3) nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej konkurencji;
o 4) proponowanie konsumentom nabycia usług finansowych, które nie odpowiadają potrzebom tych
konsumentów ustalonym z uwzględnieniem dostępnych przedsiębiorcy informacji w zakresie cech
tych konsumentów lub proponowanie nabycia tych usług w sposób nieadekwatny do ich
charakteru.

Nie jest zbiorowym interesem konsumentów suma indywidualnych interesów konsumentów.

DECYZJE W SPRAWACH PRAKTYK NARUSZAJĄCYC H ZBIOROWE INTERESY KONSUMENTÓW

• Prezes Urzędu wydaje decyzję o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i
nakazującą zaniechanie jej stosowania, jeżeli stwierdzi naruszenie zakazu
• W decyzji Prezes Urzędu może określić środki usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych
interesów konsumentów w celu zapewnienia wykonania nakazu, w szczególności zobowiązać przedsiębiorcę
do złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia o treści i w formie określonej w decyzji np.:
nakazać publikację decyzji w całości lub w części, z zaznaczeniem, czy decyzja ta jest prawomocna, w
określonej w niej formie, na koszt przedsiębiorcy
• Nie wydaje się decyzji jeżeli przedsiębiorca zaprzestał stosowania praktyki, wówczas Prezes Urzędu wydaje
decyzję o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i stwierdzającą zaniechanie jej
stosowania

ZAKAZ STOSOWANIA NIEDOZWOLONYCH POS TANOWIEŃ WZORCÓW UMÓW

 Zakazane jest stosowanie we wzorcach umów zawieranych z konsumentami niedozwolonych postanowień

umownych, o których mowa w art. 3851 § 1 KC.

 Prawomocna decyzja o uznaniu postanowienia wzorca umowy za niedozwolone ma skutek wobec

przedsiębiorcy, co do którego stwierdzono stosowanie niedozwolonego postanowienia umownego oraz
wobec wszystkich konsumentów, którzy zawarli z nim umowę na podstawie wzorca wskazanego w decyzji.

 Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli
kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy
(niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia
stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny
Decyzje w zakresie zakazu stosowania niedozwolonych postanowień wzorców umów:

ZAGADNIENIE 7. SYSTEM OCHRONY KONKURENCJI

URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

• Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest centralnym organem administracji rządowej
odpowiedzialnym za kształtowanie oraz realizację polityki ochrony konkurencji i konsumentów w Polsce.
Prezes UOKiK jest niezależnym organem powoływanym przez Prezesa Rady Ministrów w drodze otwartego
konkursu.
• Misją UOKiK jest podnoszenie poziomu dobrobytu konsumentów poprzez skuteczną ochronę ich interesów
i bezpieczeństwa oraz wspieranie rozwoju konkurencji, z poszanowaniem zasad otwartości i dialogu w
relacjach z uczestnikami rynku.
• Urząd został utworzony w 1990 r. jako Urząd Antymonopolowy, następnie przekształcony w UOKiK w 1996.
• Kompetencje w zakresie ochrony konkurencji
o zwalczanie antykonkurencyjnych praktyk stosowanych przez przedsiębiorców -
niedozwolonych porozumień oraz nadużywania pozycji dominującej
o kontrola koncentracji przedsiębiorców
o monitorowanie pomocy publicznej udzielanej przez państwo
o eliminowanie praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową
o przeciwdziałanie zatorom płatniczym - nadmiernemu opóźnianiu się ze spełnianiem świadczeń
pieniężnych w transakcjach handlowych
• Kompetencje w zakresie ochrony konsumentów
o eliminowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz niedozwolonych
klauzul wzorców umów
o nadzór nad Inspekcją Handlową
o nadzór rynku, zapewnianie bezpieczeństwa produktów nieżywnościowych, zarządzanie
systemem monitorowania i kontrolowania jakości paliw i paliw stałych
o monitorowanie systemu polubownego rozwiązywania sporów konsumenckich
o finansowanie poradnictwa dla konsumentów w ramach infolinii i systemu e-porad
o poradnictwo w sprawach transgranicznych świadczone w ramach Europejskiego Centrum
Konsumenckiego
 POWIATOWY RZECZNIK KONSUMENTÓW

Kompetencje Powiatowego Rzecznika Konsumentów:

• Zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów

konsumentów.
• Składanie wniosków w sprawie ochrony interesów konsumentów.
• Występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów.
• Współdziałanie z właściwymi miejscowo delegaturami Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów,
organami Inspekcji Handlowej oraz organizacjami konsumenckimi.
• Wytaczanie powództw na rzecz konsumentów oraz wstępowanie, za ich zgodą, do toczącego się
postępowania w sprawach o ochronę interesów konsumentów.
• Występowanie w charakterze oskarżyciela publicznego, w sprawach o wykroczenia na rzecz konsumentów.
• Rzecznik konsumentów może w szczególności wytaczać powództwa na rzecz konsumentów oraz wstępować,
za ich zgodą do toczącego się postępowania w sprawach o ochronę interesów konsumentów.
• Rzecznik konsumentów w sprawach o wykroczenia na szkodę konsumentów jest oskarżycielem publicznym
w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.