Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 106

T.C.

CUMHURBAŞKANLIĞI
DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI
Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü

2022 YILI
CAMİLER VE DİN GÖREVLİLERİ HAFTASI
HADİS-İ ŞERİF EZBERLEME YARIŞMASI
-HADİS-İ ŞERİF METİNLERİ-

Ankara - 2022
2022 YILI
CAMİLER VE DİN GÖREVLİLERİ HAFTASI
HADİS-İ ŞERİF EZBERLEME YARIŞMASI
-HADİS-İ ŞERİF METİNLERİ-
Derleyen: Ömer Faruk ARSLAN

Grafik&Tasarım: Ahmet Sefa BARIŞ

Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü


Cami Hizmetleri Daire Başkanlığı

Üniversiteler Mah. Dumlupınar Bulvarı


No.147/A 06800 Çankaya/Ankara

Tel: 0312 295 73 23-25


Faks: 0312 284 55 25
E-Posta: dinhizmetleri@diyanet.gov.tr
Yarışma Aşamaları ve Sorumluluk Alanları

İlçe ve İhtisas/Eğitim Merkezi Aşaması 1-25 arası Hadis-i Şerifler

İl Aşaması 1-50 arası Hadis-i Şerifler

Bölge Aşaması 1-75 arası Hadis-i Şerifler

Final Aşaması 1-100 arası Hadis-i Şerifler


1. Hadis-i Şerif

Ana Konu : İman


Alt Konu : Hidayet

ُ ‫ ث ّ َُم يَ ُق‬،‫اللَ َويُ ْث ِنى َعلَ ْي ِه ِب َما ُه َو أَهْ ُل ُه‬


:‫ول‬ َ ّ ‫ يَ ْح َم ُد‬،‫اس‬ ُ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) يَخْ ُط‬
َ ‫ب ال ّ َن‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ُ ‫ َكا َن َر ُس‬:‫ال‬
ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن َجا ِب ٍر َق‬

َ ّ ‫َاب‬
".ِ‫الل‬ ِ ‫ َوخَ ْي ُر ْال َح ِد‬،‫ َو َم ْن يُ ْض ِل ْل ف ََل هَا ِد َي لَ ُه‬،‫الل ف ََل ُم ِض ّ َل لَ ُه‬
ُ ‫يث ِكت‬ ُ َ ّ ‫" َم ْن يَ ْه ِد ِه‬

Câbir’den nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) insanlara hitap ederken önce lâyık-ı vechile Allah’a
hamd ve senâ eder, sonra da “Bir kimseye Allah hidayet verirse artık onu saptıracak yoktur; Allah’ın sap-
tırdığına da hidayet verecek yoktur. Sözün en hayırlısı Allah’ın Kitabı’dır.” buyururdu.

(M2007 Müslim, Cum’a, 45)

7
2. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: İslam

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ‫َع ِن ا ْب ِن ُع َم َر َق‬

ُ ‫الل َوأ َ ّ َن ُم َح ّ َمدًا َر ُس‬ َ "


َ ‫ َو‬،‫ َو ْال َح ِّج‬،‫ َوإِيتَا ِء ال ّ َز َكا ِة‬،‫الص َل ِة‬
‫ص ْو ِم‬ َ ّ ‫ام‬ َ َ ّ ‫ول‬
ِ ‫ َوإِق‬،ِ‫الل‬ ُ َ ّ ‫ شَ َها َد ِة أ َ ْن َل إِلَ َه إِ ّل‬:‫ال ْس َل ُم َعلَى خَ ْم ٍس‬
ِ ْ ‫ُب ِن َي‬
". ‫َر َمضَ ا َن‬

İbn Ömer’in naklettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“İslâm beş esas üzerine kurulmuştur: Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Resûlü
olduğuna şehâdet etmek, namaz kılmak, zekât vermek, haccetmek ve Ramazan orucunu tutmak.”

(B8 Buhârî, Îmân, 2)

8
3. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: İmanın Tadı

: َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


‫ال‬ َ َ ‫َع ْن أَن ٍَس َعن ال ّ َن ِبي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ
،ِ‫ب ْال َم ْر َء َل يُ ِح ُّب ُه إِ ّ َل ِ ّ َل‬
َ ّ ‫ َوأ َ ْن يُ ِح‬،‫ب إِلَ ْي ِه ِم ّ َما ِس َوا ُه َما‬
َ ّ ‫الل َو َر ُسولُ ُه أ َ َح‬
ُ َ ّ ‫ َم ْن َكا َن‬،‫ان‬ ٌ ‫"ث ََل‬
ِ ْ ‫ث َم ْن ُك ّ َن ِفي ِه َو َج َد ِب ِه ّ َن َح َل َو َة‬
ِ ‫الي َم‬
َ
".‫ار‬ ُ َ ّ ‫َوأ َ ْن يَ ْك َر َه أ َ ْن يَ ُعو َد ِفى ْال ُك ْف ِر بَ ْع َد أ َ ْن أ َ ْن َق َذ ُه‬
ِ ‫ َك َما يَ ْك َر ُه أ ْن يُ ْق َذ َف ِفى ال ّ َن‬،‫الل ِم ْن ُه‬

Enes (b. Mâlik) tarafından nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“Şu üç özellik kimde bulunursa o kimse imanın tadını alır: Allah ve Resûlü’nü her şeyden çok sevmek, bir
kimseyi yalnızca Allah rızası için sevmek, Allah kendisini kurtardıktan sonra tekrar inkârcılığa dönmek-
ten ateşe atılmaktan kaçındığı gibi kaçınmak.”

(M165 Müslim, Îmân, 67)

9
4. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: İmanın Şubeleri

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

ِ ْ ‫ َو ْال َح َيا ُء ُش ْع َب ٌة ِم َن‬،‫يق‬ َ َ ْ َ ُ َ ّ ‫ أ َ ْفضَ ُل َها َل إلَ َه إ ّ َل‬،ً‫لي َما ُن ِب ْض ٌع َو َس ْب ُعو َن ُش ْع َبة‬
ِ ْ َ‫"ا‬
".‫ان‬
ِ ‫الي َم‬ ِ ‫ َوأ ْوضَ ُع َها إِ َما َط ُة ال َذى َع ِن ال ّط ِر‬،‫الل‬ ِ ِ

Ebû Hüreyre’den rivayet edildiğine göre, Allah Resûlü (sav) şöyle buyurmuştur:
“İmanın yetmiş küsur şubesi vardır. Bunların en üstünü “Lâ ilâhe illâllâh” (Allah’tan başka ilâh yok-
tur.) sözüdür. En alt derecesi ise yoldaki eziyet veren şeyleri kaldırmaktır. Hayâ da imanın bir şubesidir.”

(N5008 Nesâî, Îmân, 16; M153 Müslim, Îmân, 58)

10
5. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Allah’a Sığınmak

ُ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َكا َن يَ ْد ُعو يَ ُق‬


:‫ول‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫ إِ ّ َن َر ُس‬:َ‫ال أ َ ُبو ُه َر ْي َرة‬
ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َق‬

َ ْ‫َاق َو ُسو ِء ْالَخ‬


".‫ال ِق‬ ِ ّ ‫"اَل ّلَ ُه ّ َم! إِ ّنِى أ َ ُعو ُذ ِب َك ِم َن‬
ِ ‫الش َق‬
ِ ‫اق َوال ِّنف‬

Ebû Hüreyre’nin rivayet ettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle dua ederdi:
“Allah’ım! Bozgunculuktan, münafıklıktan ve kötü ahlâktan sana sığınırım.”

(D1546 Ebû Dâvûd, Vitr, 32)

11
6. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Kur’an-ı Kerim Tilaveti

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫َع ْن َعائِشَ َة َعن ال ّ َن ِبي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ
‫ َو َمث َُل ا ّلَ ِذى يَ ْق َرأ ُ ْال ُق ْرآ َن َو ُه َو يَ َت َعا َه ُد ُه َو ُه َو َعلَ ْي ِه شَ ِدي ٌد َفلَ ُه‬،‫ام‬ ْ ٌ ‫" َمث َُل ا ّلَ ِذى يَ ْق َرأ ُ ْال ُق ْرآ َن َو ُه َو َحا ِف‬
َ ّ ‫ظ لَ ُه َم َع‬
ِ ‫الس َف َر ِة ال ِك َر‬
ِ ‫أ َ ْج َر‬
". ‫ان‬

Hz. Âişe’den nakledildiğine göre, Peygamber (sav) şöyle demiştir:


“Kur’an’ı ezberleyip okuyan kişi, Allah katındaki seçkin meleklerle birlikte olacaktır. Kur’an’ı zorlanarak
da olsa devamlı okumaya çalışan kişiye ise iki kat ecir vardır.”

(B4937 Buhârî, Tefsîr, (Abese) 1)

12
7. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Peygamberlere İman

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

ِ ‫ َو ِدي ُن ُه ْم َو‬،‫ أ ُ ّ َم َها ُت ُه ْم شَ ّ َتى‬،‫ َو ْال َ ْن ِب َيا ُء إِخْ َو ٌة لِ َع ّ َل ٍت‬،‫الد ْن َيا َو ْال ِخ َر ِة‬
".ٌ‫احد‬ ُّ ‫يسى ا ْب ِن َم ْريَ َم ِفى‬ ِ ‫"أَنَا أ َ ْولَى ال ّ َن‬
َ ‫اس ِب ِع‬

Ebû Hüreyre’den nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Ben dünyada ve âhirette Meryem oğlu İsa’ya insanların en yakın olanıyım. Peygamberler, ataları bir,
anneleri ayrı kardeştirler. Dinleri ise tektir.”

(B3443 Buhârî, Enbiyâ, 48)

13
8. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Cuma Namazı

َ ‫ َف َق‬،‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َذ َك َر يَ ْو َم ْال ُج ُم َع ِة‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة أ َ ّ َن َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬

".‫الل شَ ْي ًئا إِ ّ َل أ َ ْع َطا ُه إِ ّيَا ُه‬


َ َ ّ ‫ َل يُ َوا ِف ُق َها َع ْب ٌد ُم ْس ِل ٌم َو ُه َو يُ َص ِّلى يَ ْسأ َ ُل‬،ٌ‫" ِفي ِه َسا َعة‬

Ebû Hüreyre’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) cuma gününden bahsederek şöyle buyurmuş-
tur:
“Onda öyle bir an vardır ki şayet bir Müslüman namaz kılarken o âna rastlar da Allah’tan bir şey isterse
Allah, ona dilediğini mutlaka verir.”

(M1969 Müslim, Cum’a, 13)

14
9. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Tevbe

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ‫الل َق‬
ِ َ ّ ‫َع ْن َع ْب ِد‬

َ ‫ْب أ َ ْن يَ ُت‬
".‫وب ِم ْن ُه ث ّ َُم َل يَ ُعو َد ِفي ِه‬ َ ّ ‫"اَل ّ َت ْوبَ ُة ِم َن‬
ِ ‫الذن‬

Abdullah (b. Mes’ûd) tarafından nakledildiğine göre, Allah Resûlü (sav) şöyle buyurmuştur:
“Günahtan tevbe etmek, günahı terk edip bir daha ona dönmemektir.”

(HM4264 İbn Hanbel, I, 446)

15
10. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Hacet Gidermede Dikkat Edilecek Hususlar

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ‫َع ْن ُم َعا ِذ ْب ِن َج َب ٍل َق‬
َ
".‫ َوال ِ ّظ ِّل‬،‫يق‬
ِ ‫ار َع ِة ال ّط ِر‬ ِ ‫ اَ ْل َب َرا َز ِفى ْال َم َو‬:‫ث‬
ِ ‫ َو َق‬،‫ار ِد‬ َ ‫"اِ ّتَ ُقوا ْال َم َل ِع َن ال ّ َث َل‬

Muâz b. Cebel’den nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Lânetlenmeye neden olan üç şeyi yapmaktan sakının; su kaynaklarının çevresine, yol ortasına ve gölgelik
yerlere abdest bozmaktan.”

(D26 Ebû Dâvûd, Tahâret, 14)

16
11. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Beden Temizliği

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫ال ال ّ َن ِبي‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ُّ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
َ َ
ٍ َ‫"ل تَ َعالَى َعلَى ُك ِّل ُم ْس ِل ٍم َح ٌّق أ ْن يَ ْغت َِس َل ِفى ُك ِّل َس ْب َع ِة أ ّي‬
".‫ام يَ ْو ًما‬ ِ َّ ِ

Ebû Hüreyre’den nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:


“Her yedi günde bir yıkanmak, Yüce Allah’ın her Müslüman üzerindeki hakkıdır.”

(B898 Buhârî, Cum’a, 12)

17
12. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Beş Vakit Namaz

ُ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) يَ ُق‬


:‫ول‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫ت َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬ ِ ِ‫َع ْن َح ْن َظلَ َة ْال َكات‬
َ ‫ب َق‬
ُ ‫ َس ِم ْع‬:‫ال‬

ِ َ ّ ‫ضوئِ ِه ّ َن َو َم َوا ِقي ِت ِه ّ َن َو َع ِل َم أ َ ّنَ ُه ّ َن َح ٌّق ِم ْن ِع ْن ِد‬


".‫الل دَخَ َل ْال َج ّ َن َة‬ ُ ‫ات ْالخَ ْم ِس ُر ُكو ِع ِه ّ َن َو ُس ُجو ِد ِه ّ َن َو ُو‬
ِ ‫الصلَ َو‬
َ ّ ‫ظ َعلَى‬
َ ‫" َم ْن َحا َف‬

(Hz. Peygamber’e vahiy kâtipliği yapan) Hanzala (b. Rebî’) Kâtib anlatıyor: Allah Resûlü’nü (sav) şöyle
derken işittim:
“Rükûları, secdeleri, abdestleri ve vakitlerine riayet ederek beş vakit namaz(ı kılmay)a devam eden ve bu
beş vakit namazın Allah katından gelen bir emr-i hak olduğunu kabul eden kimse cennete girer.”

(HM18535 İbn Hanbel, IV, 266)

18
13. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Secde

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة أ َ ّ َن َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬
ُّ ‫ فَأ َ ْك ِث ُروا‬،ٌ‫اجد‬
".‫الد َعا َء‬ ِ ‫"أ َ ْق َر ُب َما يَ ُكو ُن ْال َع ْب ُد ِم ْن َر ِّب ِه َو ُه َو َس‬

Ebû Hüreyre’den rivayet edildiğine göre, Allah Resûlü (sav) şöyle buyurmuştur:
“Kulun Rabbine en yakın olduğu (an) secde hâlidir. Öyleyse (secdede iken) çokça dua ediniz.”

(M1083 Müslim, Salât, 215)

19
14. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: İman ve Ahlak

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

".‫"أ َ ْك َم ُل ْال ُم ْؤ ِم ِني َن إِي َمانًا أ َ ْح َس ُن ُه ْم ُخ ُل ًقا‬

Ebû Hüreyre’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Müminlerin iman bakımından en mükemmeli, ahlâk bakımından en güzel olanıdır.”

(D4682 Ebû Dâvûd, Sünnet, 15)

20
15. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Kalp ve Amel

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

".‫ َولَ ِك ْن يَ ْن ُظ ُر إِلَى ُق ُلو ِب ُك ْم َوأ َ ْع َمالِ ُك ْم‬،‫ص َو ِر ُك ْم َوأ َ ْم َوالِ ُك ْم‬ َ َ ّ ‫"إِ ّ َن‬
ُ ‫الل َل يَ ْن ُظ ُر إِلَى‬

Ebû Hüreyre’den nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Allah sizin suretlerinize ve mallarınıza bakmaz, ancak kalplerinize ve amellerinize bakar.”

(M6543 Müslim, Birr, 34)

21
16. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: İyilik ve Kötülük

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال لِ َوا ِب َص َة‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫َع ْن َوا ِب َص َة ْب ِن َم ْع َب ٍد ْال َ َس ِد ِّي أ َ ّ َن َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬

ُ ‫الص ْد ِر َوإِ ْن أ َ ْفتَا َك ال ّ َن‬


‫اس‬ ُ ‫اط َمأ َ ّ َن إِلَ ْي ِه ْال َق ْل‬
ِ ْ ‫ َو‬،‫ب‬
َ ّ ‫ال ْث ُم َما َحا َك ِفى ال ّ َن ْف ِس َوتَ َر ّ َد َد ِفى‬ ْ ‫س َو‬ ْ ‫اَ ْل ِب ُّر َما‬... "
ُ ‫اط َمأ َ ّنَ ْت إِلَ ْي ِه ال ّ َن ْف‬
". ‫ َوأ َ ْفت َْو َك‬."

Esed kabilesine mensup Vâbisa b. Ma’bed, Resûlullah’ın (sav) kendisine şöyle dediğini nakletmiştir:
“… İyilik, gönlü huzura kavuşturan ve içe sinen şeydir; kötülük ise, insanlar sana fetva verseler (onaylasa-
lar) bile, gönlü(nü) huzursuz eden ve iç(in)de bir kuşku bırakan şeydir.”

(DM2561 Dârimî, Büyû’, 2)

22
17. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Allah İçin Sevmek

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبي َذ ٍّر َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

ُ ‫الل َو ْال ُب ْغ‬


َ ّ ‫ض ِفي‬
".ِ‫الل‬ ِ َ ّ ‫ب ِفي‬ ِ ‫"أ َ ْفضَ ُل ْال َ ْع َم‬
ُّ ‫ال ْال ُح‬

Ebû Zer’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Amellerin en faziletlisi Allah için sevmek ve Allah için nefret etmektir.”

(D4599 Ebû Dâvûd, Sünnet, 2)

23
18. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Mümin Kardeşliği

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ‫ير َق‬
ٍ ‫ش‬ ِ ‫َع ِن ال ُّن ْع َم‬
ِ َ‫ان ْب ِن ب‬
َ ّ ‫ تَدَا َعى لَ ُه َسائِ ُر ْال َج َس ِد ِب‬،‫ إِ َذا اشْ َت َكى ِم ْن ُه ُع ْض ٌو‬،‫ َمث َُل ْال َج َس ِد‬،‫اح ِم ِه ْم َوتَ َعا ُط ِف ِه ْم‬ "
‫الس َه ِر‬ ُ ‫َمث َُل ْال ُم ْؤ ِم ِني َن ِفى تَ َوا ِّد ِه ْم َوتَ َر‬
". ‫َو ْال ُح ّ َمى‬

Nu’mân b. Beşîr’in naklettiğine göre Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Müminler, birbirlerini sevmede, birbirlerine merhamet ve şefkat göstermede, tıpkı bir organı rahatsızlan-
dığında diğer organları da uykusuzluk ve yüksek ateşle bu acıyı paylaşan bir bedene benzer.”

(M6586 Müslim, Birr, 66; B6011 Buhârî, Edeb, 27)

24
19. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Hayâ

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أَن ٍَس َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

".‫ َو َما َكا َن ْال َح َيا ُء ِفى شَ ْي ٍء إِ ّ َل زَانَ ُه‬،‫ش ِفى شَ ْي ٍء إِ ّ َل شَ انَ ُه‬
ُ ‫" َما َكا َن ْالف ُْح‬

Enes (b. Mâlik)’ten rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:
“Arsızlık nerede ve kimde olursa olsun çirkinleştirir; hayâ ise nerede ve kimde olursa olsun zarifleştirir”

(T1974 Tirmizî, Birr, 47)

25
20. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Evlilik

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل َع ْن ُه) َعن ال ّ َن ِبي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ ِ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة ( َر‬
ُ َ ّ ‫ض َي‬
".‫ين ت َِربَ ْت يَدَا َك‬ ْ ‫ ف‬،‫ لِ َمالِ َها َولِ َح َس ِب َها َو َج َمالِ َها َولِ ِدي ِن َها‬:‫" ُت ْن َك ُح ْال َم ْرأ َ ُة ِل َ ْربَع‬
ِ ‫َاظف َْر ِب َذ‬
ِّ ‫ات‬
ِ ‫الد‬ ٍ

Ebû Hüreyre’den (ra) nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“Bir kadınla dört şeyden dolayı evlenilir: Malı, soyu, güzelliği ve dini için. Sen dindar olanını seç. (Aksi
hâlde) fakr u zarurete duçar olursun!”

(B5090 Buhârî, Nikâh, 16)

26
21. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Mahremiyet

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫َع ْن ث َْوبَا َن َعن ال ّ َن ِبي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ
"...‫ فَإِ ْن نَ َظ َر َف َق ْد دَخَ َل‬،‫ام ِر ٍئ َح ّ َتى يَ ْست َْأ ِذ َن‬
ْ ‫ت‬ِ ‫"ل يَ ِح ُّل ِل ْم ِر ٍئ أ َ ْن يَ ْن ُظ َر ِفى َج ْو ِف بَ ْي‬
َ

Sevbân’dan nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:


“Hiç kimsenin izinsiz olarak bir başkasının evinin içine bakması helâl değildir. Eğer bakarsa (eve) girmiş
demektir...”

(T357 Tirmizî, Salât, 148; HM22779 İbn Hanbel, V, 280)

27
22. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: İsim Koyma

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ّ ‫َع ْن أ َ ِبى‬
َ ‫الد ْردَا ِء َق‬

".‫"إِ ّنَ ُك ْم ُت ْد َع ْو َن يَ ْو َم ْال ِق َيا َم ِة ِبأ َ ْس َمائِ ُك ْم َوأ َ ْس َما ِء آبَائِ ُك ْم فَأ َ ْح ِس ُنوا أ َ ْس َما َء ُك ْم‬

Ebu’d-Derdâ’nın naklettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Muhakkak ki siz kıyamet günü isimlerinizle ve babalarınızın isimleriyle çağrılacaksınız. O hâlde (çocuk-
larınıza) güzel isimler koyun.”

(D4948 Ebû Dâvûd, Edeb, 61)

28
23. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Aile İçi İletişim

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

ِ ‫ إِ ْن َك ِر َه ِم ْن َها ُخ ُل ًقا َر‬،ً‫"ل يَ ْف َر ْك ُم ْؤ ِم ٌن ُم ْؤ ِم َنة‬


".‫ض َي ِم ْن َها آخَ َر‬ َ

Ebû Hüreyre’nin naklettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Mümin, hanımına karşı kötü duygular beslemesin; çünkü onun bazı huylarından hoşlanmasa da diğer
huylarından hoşlanabilir.”

(M3645 Müslim, Radâ’, 61)

29
24. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Kadın, Cami ve Cemaat

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫َع ِن ا ْب ِن ُع َم َر أ َ ّ َن َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬

َ ّ ‫اج َد‬
".ِ‫الل‬ َ
ِ َ ّ ‫"ل ت َْم َن ُعوا إِ َما َء‬
ِ ‫الل َم َس‬

İbn Ömer’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Allah’ın kadın kullarının Allah’ın mescitlerine gelmelerine engel olmayın.”

(M990 Müslim, Salât, 136)

30
25. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Engellilik ve Sabır

ُ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) يَ ُق‬


:‫ول‬ َ َ ‫ت ال ّ َن ِب َي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ّ َ ‫الل َع ْن ُه) َق‬
ُ ‫ َس ِم ْع‬:‫ال‬ ُ َ ّ ‫ض َي‬ ٍ ِ‫َع ْن أَن َِس ْب ِن َمال‬
ِ ‫ك ( َر‬
".‫َص َب َر َع ّ َوضْ ُت ُه ِم ْن ُه َما ْال َج ّ َن َة‬ ُ ‫ إِ َذا ا ْب َتلَ ْي‬:‫ال‬
َ ‫ت َع ْب ِدى ِب َح ِبي َب َت ْي ِه ف‬ َ َ ّ ‫"إِ ّ َن‬
َ ‫الل تَ َعالَى َق‬

Enes b. Mâlik (ra) diyor ki: Ben Hz. Peygamber’in (sav) şöyle buyurduğunu işittim:
“Yüce Allah, “İki sevgilisi (olan gözlerini almak sureti) ile kulumu sınadığımda sabrederse, bu ikisine kar-
şılık ona cenneti veririm.” buyurdu.”

(B5653 Buhârî, Merdâ, 7)

31
26. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Peygambere İtaat

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة أ َ ّ َن َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬
َ ‫ َو َم ْن يَ ْأبَى؟" َق‬،ِ‫الل‬
‫ َو َم ْن َع َصانِى َف َق ْد‬،‫ َم ْن أ َ َطا َع ِنى دَخَ َل ْال َج ّ َن َة‬:‫ال‬ َ ‫ يَا َر ُس‬:‫ " َقالُوا‬،‫ إِ ّ َل َم ْن أَبَى‬،‫" ُك ُّل أ ُ ّ َم ِتى يَ ْد ُخ ُلو َن ْال َج ّ َن َة‬
َ ّ ‫ول‬

".‫أَبَى‬

Ebû Hüreyre’den nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Ümmetimin hepsi cennete
girecektir, yüz çeviren müstesna!” Orada bulunanlar “Ey Allah’ın Resûlü, yüz çeviren kim?” diye so-
runca, Hz. Peygamber, “Bana itaat eden cennete girer. Bana isyan eden yüz çevirmiş demektir.” şeklinde
cevap vermiştir.

(B7280 Buhârî, İ’tisâm, 2)

32
27. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Peygamberi Tasdik Etmek

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) أ َ ّنَ ُه َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َع ْن َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬

ُ ‫وت َولَ ْم يُ ْؤ ِم ْن ِبا ّلَ ِذى أ ُ ْر ِس ْل‬


‫ت ِب ِه‬ ُ ‫" َوا ّلَ ِذى ن َْف‬
ُ ‫ ث ّ َُم يَ ُم‬،‫س ُم َح ّ َم ٍد ِب َي ِد ِه! َل يَ ْس َم ُع ِبى أ َ َح ٌد ِم ْن َه ِذ ِه ْال ُ ّ َم ِة يَ ُهو ِد ٌّي َو َل ن َْص َرانِ ٌّي‬
". ‫ار‬ ِ ‫إِ ّ َل َكا َن ِم ْن أ َ ْص َح‬
ِ ‫اب ال ّ َن‬

Ebû Hüreyre’den Resûlullah’ın (sav) şöyle dediği nakledilmiştir:


“Muhammed’in canını elinde tutan Allah’a yemin ederim ki bu ümmetten bir Yahudi veya Hıristiyan beni
işitir, sonra da benim kendisiyle gönderildiğim (vahy)e iman etmeden ölürse mutlaka ateş ehlinden olur.”

(M386 Müslim, Îmân, 240)

33
28. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Kur’an-ı Kerim’i Öğrenmek ve Öğretmek

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َق‬
َ ‫… َف َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

‫يح ِه ُك ُّل‬ ٍ ‫آن لِ َم ْن تَ َع ّلَ َم ُه َف َق َرأ َ ُه َو َقا َم ِب ِه َك َمث َِل ِج َر‬


ُ ‫اب َم ْح ُش ّ ٍو ِم ْس ًكا يَف‬
ِ ‫ُوح ِب ِر‬ ْ ‫ ف‬،‫" تَ َع ّلَ ُموا ْال ُق ْرآ َن‬
ِ ‫َاق َر ُءو ُه َوأ َ ْق ِرئُو ُه فَإِ ّ َن َمث ََل ْال ُق ْر‬
". ‫ك‬ ٍ ‫ َو َمث َُل َم ْن تَ َع ّلَ َم ُه َف َي ْر ُق ُد َو ُه َو ِفى َج ْو ِف ِه َك َمث َِل ِج َر‬،‫ان‬
ٍ ‫اب ُو ِك َئ َعلَى ِم ْس‬ ٍ ‫َم َك‬

Ebû Hüreyre’den gelen rivayete göre,… Allah Resûlü (sav) şöyle buyurmuştur:
“Kur’an’ı öğrenin, onu okuyun ve okutun. Kur’an’ı öğrenen, okuyan ve gereğini yapan kimse, her tarafa
koku yayan misk dolu bir kaba benzer. Kur’an’ı öğrendiği hâlde (onu okumayan ve okutmayan) yatıp uyu-
yan kimse ise ağzı bağlı bir misk kabına benzer.”

(T2876 Tirmizî, Fedâilü’l-Kur’ân, 2)

34
29. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: İmanın Gereği

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

ِ َ ّ ‫ َو َم ْن َكا َن يُ ْؤ ِم ُن ِب‬،‫الل َو ْال َي ْو ِم ْال ِخ ِر ف ََل يُ ْؤ ِذ َجا َر ُه‬


‫الل‬ ِ َ ّ ‫" َم ْن َكا َن يُ ْؤ ِم ُن ِب‬
ِ َ ّ ‫ َو َم ْن َكا َن يُ ْؤ ِم ُن ِب‬،‫الل َو ْال َي ْو ِم ْال ِخ ِر ف َْل ُي ْك ِر ْم ضَ ْي َف ُه‬
". ‫َو ْال َي ْوم ْال ِخ ِر ف َْل َي ُق ْل خَ ْي ًرا أ َ ْو لِ َي ْص ُم ْت‬
ِ
Ebû Hüreyre’den nakledildiğine göre, Allah Resûlü (sav) şöyle buyurmuştur:
“Allah’a ve âhiret gününe iman eden kişi misafirine ikram etsin. Allah’a ve âhiret gününe iman eden kişi
komşusunu rahatsız etmesin. Allah’a ve âhiret gününe iman eden kişi ya hayır söylesin ya da sussun.”

(D5154 Ebû Dâvûd, Edeb, 122, 123)

35
30. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Muhasebe ve Ahirete Hazırlık

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫َع ْن شَ ّ َدا ِد ْبن أ َ ْو ٍس َعن ال ّ َن ِبي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ ِ
َ ّ ‫اج ُز َم ْن أ َ ْت َب َع ن َْف َس ُه َه َواهَا َوتَ َم ّ َنى َعلَى‬
".ِ‫الل‬ ِ ‫ َو ْال َع‬،‫س َم ْن دَا َن ن َْف َس ُه َو َع ِم َل لِ َما بَ ْع َد ْال َم ْو ِت‬
ُ ‫"اَ ْل َك ِّي‬

Şeddâd b. Evs’ten nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:


“Akıllı kişi kendisini hesaba çeken ve ölümden sonrası için çalışandır. Âciz kişi ise arzularına uyup bir de
Allah’tan (bağışlanma) umandır.”

(T2459 Tirmizî, Sıfatü’l-kıyâme, 25)

36
31. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Mümin

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫ أ َ ّ َن َر ُس‬:)‫الل َع ْن ُه‬
ِ َ ّ ‫ول‬ ِ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة ( َر‬
ُ َ ّ ‫ض َي‬
ُ ‫ َو َك َذلِ َك ْال ُم ْؤ ِم ُن يُ َك ّ َفأ‬،‫اع َت َدلَ ْت‬ ِ ‫ فَإِ َذا َس َكن‬،‫يح ُت َك ِّف ُئ َها‬
ْ ‫َت‬ ُ ‫ ِم ْن َح ْي‬،‫" َمث َُل ْال ُم ْؤ ِم ِن َك َمث َِل خَ ا َم ِة ال ّ َز ْر ِع يَ ِفى ُء َو َر ُق ُه‬
ُ ‫ث أَتَ ْت َها ال ِّر‬
". ‫الل إِ َذا شَ ا َء‬ َ ‫ َو َمث َُل ْال َكا ِف ِر َك َمث َِل ْال َ ْر َز ِة‬،‫ِب ْال َب َل ِء‬
ُ َ ّ ‫ص ّ َما َء ُم ْع َت ِدلَ ًة َح ّ َتى يَ ْق ِص َم َها‬

Ebû Hüreyre’den (ra) nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Mümin, yeşil ekine benzer. Rüzgârla eğilir (fakat yıkılmaz). Rüzgâr sakinleştiğinde yine doğrulur. İşte
mümin de böyledir; o da bela ve musibetler sebebiyle eğilir (fakat yıkılmaz). Kâfir ise sert ve dimdik selvi
ağacına benzer ki Allah onu dilediği zaman (bir defada) söküp devirir.”

(B7466 Buhârî, Tevhîd, 31)

37
32. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Münafık

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫َعن ا ْبن ُع َم َر َعن ال ّ َن ِبي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ ِ ِ
".ً‫ تَ ِعي ُر إِلَى َه ِذ ِه َم ّ َر ًة َوإِلَى َه ِذ ِه َم ّ َرة‬،‫الشا ِة ْال َعائِ َر ِة بَ ْي َن ْال َغ َن َم ْي ِن‬
َ ّ ‫" َمث َُل ْال ُمنَا ِف ِق َك َمث َِل‬

İbn Ömer’in rivayet ettiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“Münafık, iki sürü arasında gidip gelen şaşkın koyun gibidir. Bir o sürüye gider, bir bu sürüye!”

(M7043 Müslim, Sıfâtü’l-münâfıkîn, 17)

38
33. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: İbadetlerde Devamlılık

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫َع ْن َعائِشَ َة أ َ ّ َن َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬

".‫الل أ َ ْد َو ُم ُه َوإِ ْن َق ّ َل‬ َ ّ ‫ َوإِ ّ َن أ َ َح‬،‫اللَ َل يَ َم ُّل َح ّ َتى تَ َم ّلُوا‬


ِ َ ّ ‫ب ْال َع َم ِل إِلَى‬ َ ّ ‫ فَإِ ّ َن‬،‫"اِ ْكلَفُوا ِم َن ْال َع َم ِل َما ُت ِطي ُقو َن‬

Hz. Âişe’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Güç yetirebileceğiniz amelleri yapmaya gayret ediniz. Allah usanmaz da siz usanırsınız. Allah katında
amellerin en sevimlisi az da olsa devamlı olanıdır.”

(D1368 Ebû Dâvûd, Tatavvu’, 27)

39
34. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Vitir ve Dua

:‫آخ ِر ِوت ِْر ِه‬ ُ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َكا َن يَ ُق‬
ِ ‫ول ِفى‬ َ َ ‫ أ َ ّ َن ال ّ َن ِب َي‬:‫ب‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ّ ٍ ِ‫َع ْن َع ِل ِّى ْب ِن أ َ ِبى َطال‬

َ ‫ْت َك َما أ َ ْث َن ْي‬


‫ت‬ َ ‫ َوأ َ ُعو ُذ ِب َك ِمن‬،‫" اَل ّلَ ُه ّ َم! إِ ّنِى أ َ ُعو ُذ ِب ِرضَ ا َك ِم ْن َسخَ ِط َك َو ِب ُم َعافَاتِ َك ِم ْن ُع ُقوبَ ِت َك‬
َ ‫ أَن‬،‫ْك َل أ ُ ْح ِصى ثَنَا ًء َعلَ ْي َك‬
". ‫َعلَى ن َْف ِس َك‬

Ali b. Ebû Tâlib’den nakledildiğine göre, Hz. Peygamber vitir namazının sonunda şöyle dua ederdi:
“Allah’ım! Gazabından rızana sığınırım, cezalandırmandan affına sığınırım. Senden (gelecek her türlü
azaptan) Sana sığınırım. Seni lâyıkıyla övmeyi beceremem. Sen, kendini övdüğün gibisin.”

(N1748 Nesâî, Kıyâmü’l-leyl, 51)

40
35. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: İmamlık ve Müezzinlik

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

ْ ‫ اَل ّلَ ُه ّ َم أ َ ْر ِش ِد ْالَئِ ّ َم َة َو‬،‫ل َما ُم ضَ ا ِم ٌن َو ْال ُم َؤ ِّذ ُن ُم ْؤتَ َم ٌن‬


".‫اغ ِف ْر لِ ْل ُم َؤ ِّذنِي َن‬ ِ ْ َ‫"ا‬

Ebû Hüreyre’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“İmam (kendisine uyanların namazlarına) kefil, müezzin ise (namaz vakitleri konusunda) kendisine gü-
venilen kimsedir. Allah’ım! İmamlara (kefil oldukları konuda) muvaffakiyet ver, müezzinleri de (olası tak-
sirlerinden dolayı) bağışla!”

(T207 Tirmizî, Salât, 39)

41
36. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Cuma Günü

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة أ َ ّ َن ال ّ َن ِب َي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ّ
‫السا َع ُة إِ ّ َل ِفى يَ ْو ِم‬
َ ّ ‫س يَ ْو ُم ْال ُج ُم َع ِة ِفي ِه ُخ ِل َق آ َد ُم َو ِفي ِه أُد ِْخ َل ْال َج ّ َن َة َو ِفي ِه أُخْ ِر َج ِم ْن َها َو َل تَ ُقو ُم‬ َ ّ ‫"خَ ْي ُر يَ ْو ٍم َطلَ َع ْت َعلَ ْي ِه‬
ُ ‫الش ْم‬
". ‫ْال ُج ُم َع ِة‬

Ebû Hüreyre’den rivayet edildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“Güneşin doğduğu en hayırlı gün, Cuma günüdür. Âdem o gün yaratıldı, o gün cennete konuldu ve o gün
cennetten çıkarıldı. Kıyamet de ancak Cuma günü kopacaktır.”

(M1977 Müslim, Cum’a, 18)

42
37. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Namaz ve İlk Hesap

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َع ْن َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬
َ ‫ اُ ْن ُظ ُروا لِ َع ْب ِدى ِم ْن تَ َط ُّوع فَإِ ْن ُو ِج َد لَ ُه تَ َط ُّو ٌع َق‬:‫الل َع ّ َز َو َج ّ َل‬ َ ‫ص َل ُت ُه فَإِ ْن َكا َن أ َ ْك َملَ َها َوإِ ّ َل َق‬ "
:‫ال‬ ٍ ُ َ ّ ‫ال‬ َ ‫ب ِب ِه ْال َع ْب ُد‬ َ ‫أ َ ّ َو ُل َما يُ َح‬
ُ ‫اس‬
". ‫أ َ ْك ِم ُلوا ِب ِه ْالف َِريضَ َة‬

Ebû Hüreyre’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“(Kıyamet günü) kulun ilk hesaba çekileceği şey namazıdır. Eğer bunu tam olarak yapmışsa (ne âlâ!) Ama
(farz namazları tamam) değilse Yüce Allah, “Kulumun nafilelerine bakın.” buyurur. Eğer nafile namazı
bulunursa, “Onunla farzları tamamlayın.” buyurur.”

(N468 Nesâî, Salât, 9)

43
38. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Ramazan Orucu ve Kadir Gecesi

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل َع ْن ُه) َعن ال ّ َن ِبي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ ِ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة ( َر‬
ُ َ ّ ‫ض َي‬
ْ ‫ َو َم ْن َقا َم لَ ْيلَ َة ْال َق ْد ِر إِي َمانًا َو‬،‫اح ِت َسا ًبا ُغ ِف َر لَ ُه َما تَ َق ّ َد َم ِم ْن َذ ْن ِب ِه‬
‫اح ِت َسا ًبا ُغ ِف َر لَ ُه َما تَ َق ّ َد َم ِم ْن‬ ْ ‫صا َم َر َمضَ ا َن إِي َمانًا َو‬ "
َ ‫َم ْن‬
". ‫َذ ْن ِب ِه‬

Ebû Hüreyre’den (ra) rivayet edildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“İnanarak ve sevabını Allah’tan umarak Ramazan orucunu tutan kimsenin geçmiş günahları bağışlanır.
İnanarak ve sevabını Allah’tan umarak Kadir Gecesi’ni ihya eden kimsenin de geçmiş günahları bağışla-
nır.”
(B2014 Buhârî, Fadlü leyleti’l-kadr, 1)

44
39. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Takva ve İyilik

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى َذ ٍّر َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال لِى َر ُس‬

".‫اس ِب ُخ ُل ٍق َح َس ٍن‬ َ ّ ‫ َوأ َ ْت ِب ِع‬،‫ْت‬


َ ‫ َوخَ الِ ِق ال ّ َن‬،‫الس ِّي َئ َة ْال َح َس َن َة ت َْم ُح َها‬ َ َ ّ ‫"اِ ّتَ ِق‬
َ ‫الل َح ْي ُث َما ُكن‬

Ebû Zerr’in rivayet ettiğine göre, Resûlullah (sav) ona şöyle buyurmuştur:
“Nerede olursan ol, Allah’a karşı sorumluluğunun bilincinde ol! Kötülüğün peşinden iyi bir şey yap ki onu
yok etsin. İnsanlara da güzel ahlâka uygun biçimde davran!”

(T1987 Tirmizî, Birr, 55)

45
40. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Ahiret Azığı

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ول َق‬
ُ ‫ال َر ُس‬ ُ ‫ك يَ ُق‬ َ ‫ت أَن‬
ٍ ِ‫َس ْب َن َمال‬ َ ‫الل ْب ِن أ َ ِبى بَ ْك ٍر َق‬
ُ ‫ال َس ِم ْع‬ ِ َ ّ ‫َع ْن َع ْب ِد‬

".‫اح ٌد يَ ْت َب ُع ُه أَهْ ُل ُه َو َمالُ ُه َو َع َم ُل ُه َف َي ْر ِج ُع أَهْ ُل ُه َو َمالُ ُه َويَ ْب َقى َع َم ُل ُه‬


ِ ‫َان َويَ ْب َقى َو‬ َ ‫"يَ ْت َب ُع ْال َم ِّي‬
ِ ‫ت ث ََلثَ ٌة َف َي ْر ِج ُع ا ْثن‬

Abdullah b. Ebû Bekir anlatıyor: Enes b. Mâlik’ten işittiğime göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:
“Üç şey öleni (mezara kadar) takip eder; ikisi geri döner, biri kalır. Ailesi, malı ve ameli onu takip eder.
Ailesi ve malı geri döner, ameli kalır.”

(M7424 Müslim, Zühd, 5)

46
41. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Kalp

ُ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) يَ ُق‬


:‫ول‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫ت َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬ ُ ‫ير يَ ُق‬
ُ ‫ َس ِم ْع‬:‫ول‬ ٍ ‫ش‬ِ َ‫ت ال ُّن ْع َما َن ْب َن ب‬ َ ‫َع ْن َعا ِم ٍر َق‬
ُ ‫ َس ِم ْع‬:‫ال‬

ُ ‫ أ َ َل َو ِه َي ْال َق ْل‬،‫َت ف ََس َد ْال َج َس ُد ُك ّلُ ُه‬


".‫ب‬ ْ ‫ َوإِ َذا ف ََسد‬،‫صلَ َح ْال َج َس ُد ُك ّلُ ُه‬ َ ‫أ َ َل َوإِ ّ َن ِفى ْال َج َس ِد ُم ْض َغ ًة إِ َذا‬..."
َ ‫صلَ َح ْت‬

Âmir’in en-Nu’mân b. Beşîr’den işittiğine göre, Allah Resûlü (sav) şöyle buyurmuştur:
“…Bilin ki! Vücutta öyle bir et parçası vardır ki o, iyi (doğru ve düzgün) olursa bütün vücut iyi (doğru ve
düzgün) olur; o bozulursa bütün vücut bozulur. Bilin ki! O, kalptir.”

(B52 Buhârî, Îmân, 39)

47
42. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Yaptığını Allah (cc) İçin Yapmak

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) أ َ ّنَ ُه َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ ‫َع ْن أ َ ِبى أ ُ َما َم َة َع ْن َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬

ْ ‫ َف َق ِد‬،ِ‫ َو َم َن َع ِ ّ َل‬،ِ‫ َوأ َ ْع َطى ِ ّ َل‬،ِ‫َض ِ ّ َل‬


ِ ْ ‫است َْك َم َل‬
".‫الي َما َن‬ َ ‫ َوأ َ ْبغ‬،ِ‫ب ِ ّ َل‬
َ ّ ‫" َم ْن أ َ َح‬

Ebû Ümâme’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Kim Allah için sever, Allah için nefret eder, Allah için verir, Allah için (kötülüklere) engel olursa, imanını
kemale erdirmiş olur.”

(D4681 Ebû Dâvûd, Sünne, 15)

48
43. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Sabır

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ‫َع ِن ا ْب ِن ُع َم َر َق‬

".‫اس َو َل يَ ْص ِب ُر َعلَى أ َ َذا ُه ْم‬ ُ ِ‫اس َويَ ْص ِب ُر َعلَى أ َ َذا ُه ْم أ َ ْع َظ ُم أ َ ْج ًرا ِم َن ْال ُم ْؤ ِم ِن ا ّلَ ِذى َل يُخَ ال‬
َ ‫ط ال ّ َن‬ ُ ِ‫"اَ ْل ُم ْؤ ِم ُن ا ّلَ ِذى يُخَ ال‬
َ ‫ط ال ّ َن‬

İbn Ömer’den nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurdu:


“İnsanlarla bir arada yaşayan ve onların eziyetlerine sabreden mümin, insanlarla bir arada yaşamayan ve
onların eziyetlerine sabretmeyen müminden daha büyük ecre nail olur.”

(İM4032 İbn Mâce, Fiten 23; HM5022 İbn Hanbel, II, 44)

49
44. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Misafire İkram Etmek

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫ َوأ َ ّ َن ال ّ َن ِب َي‬،‫َاسا ُف َق َرا َء‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ّ ً ‫الص ّ َف ِة َكانُوا أُن‬ َ ‫ أ َ ّ َن أ َ ْص َح‬:‫َع ْن َع ْب ِد ال ّ َر ْح َم ِن ْب ِن أ َ ِبى بَ ْك ٍر‬
ُّ ‫اب‬

".‫س أ َ ْو َسا ِد ٌس‬


ٌ ‫ َوإِ ْن أ َ ْربَ ٌع َفخَ ا ِم‬،‫ث‬ ْ ‫" َم ْن َكا َن ِع ْن َد ُه َط َعا ُم ا ْث َن ْي ِن ف َْل َي ْذه‬
ٍ ِ‫َب ِبثَال‬

Abdurrahman b. Ebû Bekir anlatıyor: Suffe ashâbı fakir insanlardı. Hz. Peygamber (sav) şöyle buyur-
muştu:
“Kimin yanında iki kişilik yemek varsa üçüncü bir kişiyi, dört kişilik yiyeceği olan beşinci ya da altıncı bir
kişiyi misafir etsin!”

(B602 Buhârî, Mevâkîtü’s-salât, 41)

50
45. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: İnsanın İmtihanı

ُ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) يَ ُق‬


:‫ول‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫ت َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬ ُ ‫س ِم ْع‬...:
َ ‫ال‬ َ ‫َع ْن ُح َذ ْي َف َة َق‬
"
ِ ‫الص َد َق ُة َو ْال َ ْم ُر ِب ْال َم ْع ُر‬
‫وف َوال ّ َن ْه ُي َع ِن‬ َ ّ ‫الص َل ُة َو‬ ِّ ‫ار ِه يُ َك ِّف ُرهَا‬
َ ّ ‫الص َيا ُم َو‬ َ
ِ ‫ِف ْت َن ُة ال ّ َر ُج ِل ِفى أهْ ِل ِه َو َمالِ ِه َون َْف ِس ِه َو َولَ ِد ِه َو َج‬
". ‫ْال ُم ْن َك ِر‬

Huzeyfe’nin işittiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“İnsan, ailesi, malı, nefsi, çocuğu ve komşusu ile sınanır; oruç, namaz, sadaka ve iyiliği emredip kötülük-
ten sakındırma işte bu sınanma (esnasındaki kusurlarına) kefaret olur.”

(M7268 Müslim, Fiten, 26; B525 Buhârî, Mevâkîtü’s-salât, 4)

51
46. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Evlilik

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫أ َ ّ َن أَبَا ُه َر ْي َر َة َح ّ َدثَ ُه ْم أ َ ّ َن ال ّ َن ِب َي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ّ
َ ‫ أ َ ْن ت َْس ُك‬:‫ال‬
".‫ت‬ َ ‫ف إِ ْذنُ َها؟" َق‬
َ ‫ َو َك ْي‬،ِ‫الل‬ َ ‫ يَا َر ُس‬:‫ " َقالُوا‬،‫ َو َل ُت ْن َك ُح ْال ِب ْك ُر َح ّ َتى ُت ْست َْأ َذ َن‬،‫"ل ُت ْن َك ُح ْال َ ّيِ ُم َح ّ َتى ُت ْست َْأ َم َر‬
َ ّ ‫ول‬ َ

Ebû Hüreyre’nin anlattığına göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:


“Kendi onayı alınmadıkça dul kadınla, kendisinden izin alınmadıkça da bakire kız ile nikâh yapılmaz.”
Oradaki sahâbîler, “Yâ Resûlallah! Bakire bir kızın izni nasıl olur?” diye sordular. O (sav) da, “Sessiz
kalmasıyla.” buyurdu.

(B5136 Buhârî, Nikâh, 42)

52
47. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Akrabalık Bağı

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َعن ال ّ َن ِبي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ
".‫ْسأ َ ٌة ِفى ْالَث َِر‬ ِ ‫صلَ َة ال ّ َر ِح ِم َم َح ّ َب ٌة ِفى ْالَهْ ِل َم ْث َرا ٌة ِفى ْال َم‬
َ ‫ َمن‬،‫ال‬ ِ ‫ فَإِ ّ َن‬،‫"تَ َع ّلَ ُموا ِم ْن أَن َْسا ِب ُك ْم َما ت َِص ُلو َن ِب ِه أ َ ْر َحا َم ُك ْم‬

Ebû Hüreyre’den nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:


“Akrabalık ilişkilerinizi sürdürebilmeniz için neseplerinizi (sülâlenizi) tanıyın. Çünkü akrabalık bağları-
nın canlı tutulması ailede sevgiyi güçlendirir, malı artırır ve ömrü uzatır.”

(T1979 Tirmizî, Birr, 49; HM8855 İbn Hanbel, II, 374)

53
48. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Yaşlıya Hürmet Etmek

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ ٍ ِ‫َع ْن أَن َِس ْب ِن َمال‬
َ ‫ك َق‬

".‫الل لَ ُه َم ْن يُ ْك ِر ُم ُه ِع ْن َد ِس ِّن ِه‬ َ ‫اب شَ ْي ًخا لِ ِس ِّن ِه إِ ّ َل َق ّ َي‬


ُ َّ ‫ض‬ ٌّ َ‫" َما أ َ ْك َر َم ش‬

Enes b. Mâlik’in rivayet ettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Bir genç, ihtiyar bir kimseye yaşından dolayı hürmet ederse, Allah da ona yaşlılığında kendisine hürmet
edecek birisini hazırlar.”

(T2022 Tirmizî, Birr, 75)

54
49. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Yetimi Kollayıp Gözetmek

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َعن ال ّ َن ِبي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ
ٌ ‫ت ِفى ْال ُم ْس ِل ِمي َن بَ ْي‬
".‫ت ِفي ِه يَ ِتي ٌم يُ َسا ُء إِلَ ْي ِه‬ ٌ ‫ت ِفى ْال ُم ْس ِل ِمي َن بَ ْي‬
ٍ ‫ َوشَ ُّر بَ ْي‬.‫ت ِفي ِه يَ ِتي ٌم يُ ْح َس ُن إِلَ ْي ِه‬ ٍ ‫"خَ ْي ُر بَ ْي‬

Ebû Hüreyre’den nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:


“Müslümanlar(ın evleri) arasında en hayırlı ev, içinde kendisine iyi davranılan bir yetimin bulunduğu ev-
dir. Müslümanlar arasında en kötü ev ise, içinde kendisine kötü davranılan bir yetimin bulunduğu evdir.”

(İM3679 İbn Mâce, Edeb, 6)

55
50. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Hasta Ziyaretinde Dua

ً ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َكا َن إِ َذا َعا َد َم ِر‬


ُ ‫يضا يَ ُق‬
:‫ول‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫ أ َ ّ َن َر ُس‬،‫َع ْن َعائِشَ َة‬
ِ َ ّ ‫ول‬

".‫ ِشفَا ًء َل يُغَا ِد ُر َس َق ًما‬،‫ َل ِشفَا َء إِ ّ َل ِشفَا ُؤ َك‬،‫الشا ِفى‬ َ ‫ اِشْ ِف ِه أَن‬،‫اس‬
َ ّ ‫ْت‬ ِ ‫"أ َ ْذ ِه‬
َ ‫ب ْال َب‬
ِ ‫ َر ّ َب ال ّ َن‬،‫اس‬

Hz. Âişe’den nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) bir hastayı ziyaret ettiğinde şöyle derdi:
“Ey insanların Rabbi! Hastalığın sıkıntısını gider! Ona şifa ver, şifa veren sensin. Senin vereceğin şifadan
başka şifa yoktur. Öyle bir şifa ver ki ardında hiç hastalık izi bırakmasın!”

(M5709 Müslim, Selâm, 47)

56
51. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: İman ve Mükâfatı

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ‫ت َق‬ َ ّ ‫َح ّ َدثَنَا ُع َبا َد ُة ْب ُن‬
ِ ‫الصا ِم‬

‫الل َوا ْب ُن أ َ َم ِت ِه َو َك ِل َم ُت ُه‬ َ ‫ َوأ َ ّ َن ِع‬،‫ َوأ َ ّ َن ُم َح ّ َمدًا َع ْب ُد ُه َو َر ُسولُ ُه‬،)‫يك لَ ُه‬
ِ َ ّ ‫يسى َع ْب ُد‬ َ َ ‫" َم ْن َق‬
ُ َ ّ ‫ أَشْ َه ُد أ َ ْن َل إِلَ َه إِ ّل‬:‫ال‬
َ ‫الل َو ْح َد ُه َ(ل شَ ِر‬

ِ ‫الل ِم ْن أ َ ِّى أ َ ْب َو‬


". ‫اب ْال َج ّ َن ِة ال ّ َث َمانِ َي ِة شَ ا َء‬ ُ َ ّ ‫ أ َ ْدخَ لَ ُه‬،‫ َوأ َ ّ َن ال ّ َنا َر َح ٌّق‬،‫ َوأ َ ّ َن ْال َج ّ َن َة َح ٌّق‬،‫وح ِم ْن ُه‬
ٌ ‫أ َ ْل َقاهَا إِلَى َم ْريَ َم َو ُر‬

Ubâde b. Sâmit’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Her kim, “Şehâdet ederim ki tek olan Allah’tan başka ilâh yoktur, (ortağı da yoktur); Muhammed O’nun
kulu ve elçisidir; İsa da Allah’ın kulu ve Allah’ın kullarından bir kadının oğlu, Meryem’e ulaştırdığı (em-
riyle onda var ettiği) kelimesi ve Allah’tan (gelen) bir ruhtur. Cennet haktır, cehennem haktır.” derse Allah
onu, cennetin sekiz kapısından hangisini dilerse oradan cennetine koyar.”
(M140 Müslim, Îmân, 46)

57
52. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Hasta Ziyareti ve Meleklerin Duası

ُ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) يَ ُق‬


:‫ول‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫ت َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن َع ِل ٍّي َق‬
ُ ‫ َس ِم ْع‬:‫ال‬

‫ص ّلَى َعلَ ْي ِه‬ "


َ ‫ فَإِ ْن َكا َن غ ُْد َو ًة‬.ُ‫س َغ َم َر ْت ُه ال ّ َر ْح َمة‬ َ ‫ َمشَ ى ِفى ِخ َرا َف ِة ْال َج ّ َن ِة َح ّ َتى يَ ْج ِل‬،‫َم ْن أَتَى أَخَ ا ُه ْال ُم ْس ِل َم َعائِدًا‬
َ َ‫ فَإِ َذا َجل‬.‫س‬
". ‫ك َح ّ َتى يُ ْص ِب َح‬ َ ‫ص ّلَى َعلَ ْي ِه َس ْب ُعو َن أ َ ْل‬
ٍ َ‫ف َمل‬ َ ‫ َوإِ ْن َكا َن َم َسا ًء‬.‫ك َح ّ َتى يُ ْم ِس َي‬ َ ‫َس ْب ُعو َن أ َ ْل‬
ٍ َ‫ف َمل‬

Hz. Ali, Resûlullah’tan (sav) şu sözleri duyduğunu haber vermiştir:


“Hasta olan Müslüman kardeşini ziyarete giden kimse, onun yanında oturuncaya kadar (âdeta) cennet
meyveleri içinde yürümüş olur. Oturduğu zaman onu rahmet kaplar. Eğer ziyareti sabahleyin olursa akşa-
ma kadar yetmiş bin melek onun için dua ve istiğfar eder. Ziyareti akşam olursa sabaha kadar yetmiş bin
melek onun için dua ve istiğfar eder.”
(İM1442 İbn Mâce, Cenâiz, 2)

58
53. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Kur’an-ı Kerim ve Mucize

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َعن ال ّ َن ِبي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ
"
ُ َ ّ ‫يت َو ْح ًيا أ َ ْو َحا ُه‬
‫الل‬ ِ َ‫َما ِم َن ْال َ ْن ِب َيا ِء نَ ِب ٌّي إِ ّ َل أ ُ ْع ِط َي ِم َن ْالي‬
ُ ِ‫ َوإِ ّنَ َما َكا َن ا ّلَ ِذى أُوت‬،‫ات َما ِم ْث ُل ُه أُو ِم َن أ َ ْو آ َم َن َعلَ ْي ِه ْال َبشَ ُر‬
". ‫ فَأ َ ْر ُجو أ َ ّنِى أ َ ْك َث ُر ُه ْم تَا ِب ًعا يَ ْو َم ْال ِق َيا َم ِة‬،‫إلَ َي‬
ّ ِ
Ebû Hüreyre’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:
“Hiçbir peygamber yoktur ki, insanların inanmaları için kendisine mucizeler verilmiş olmasın. Bana ve-
rilen ise Allah’ın vahyettiği vahiy (Kur’ân-ı Kerîm)dir. Bu sayede ben kıyamet günü ümmeti en çok olan
peygamber olacağımı ümit ediyorum.”

(B7274 Buhârî, İ’tisâm, 1)

59
54. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Peygambere İman

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ ٍ ِ‫َع ْن أَن َِس ْب ِن َمال‬
َ ‫ َق‬:‫ك َقال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

".‫" ُطوبَى لِ َم ْن آ َم َن ِبي َو َرآنِي َم ّ َر ًة َو ُطوبَى لِ َم ْن آ َم َن ِبي َولَ ْم يَ َرنِي َس ْب َع ِم َرا ٍر‬

Enes b. Mâlik’ten rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav), “Ne mutlu, beni görüp de iman edenlere!”
sözünü bir kere söyledi. “Ne mutlu, beni görmeden iman edenlere!” ifadesini ise yedi defa tekrarladı.

(HM12606 İbn Hanbel, III, 155)

60
55. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Mümin

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫ أ َ ّنَ ُه َس ِم َع َر ُس‬:‫اص‬
ِ َ ّ ‫ول‬ ِ ‫الل ْب ُن َع ْم ِرو ْب ِن ْال َع‬
ِ َ ّ ‫َح ّ َدثَ ِني َع ْب ُد‬

ُ ‫ َوا ّلَ ِذي ن َْف‬..."


".‫ َو َو َق َع ْت َفلَ ْم ت َْك ِس ْر َولَ ْم ُت ْف ِس ْد‬،‫ َو َوضَ َع ْت َط ِّي ًبا‬،‫ إِ ّ َن َمث ََل ْال ُم ْؤ ِم ِن لَ َك َمث َِل ال ّ َن ْحلَ ِة أ َ َكلَ ْت َط ِّي ًبا‬،‫س ُم َح ّ َم ٍد ِب َي ِد ِه‬

Abdullah b. Amr b. el-Âs’ın işittiğine göre, Allah Resûlü (sav) şöyle buyurmuştur:
“…Muhammed’in canı elinde olan Allah’a yemin olsun ki mümin bal arısına benzer; güzel şeyler yer, güzel
şeyler üretir, (güzel yerlere) konar, (konduğu yeri de) kırmaz ve bozmaz.”

(HM6872 İbn Hanbel, II, 199; NM253 Hâkim, Müstedrek , I, 110 (1/76))

61
56. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Münafık

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫أ َ ّ َن ال ّ َن ِب َي‬:‫الل ْبن َع ْمرو‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ّ ٍ ِ ِ َ ّ ‫َع ْن َع ْب ِد‬
"
ِ ‫ َو َم ْن َكان َْت ِفي ِه خَ ْصلَ ٌة ِم ْن ُه ّ َن َكان َْت ِفي ِه خَ ْصلَ ٌة ِم َن ال ِّنف‬،‫أ َ ْربَ ٌع َم ْن ُك ّ َن ِفي ِه َكا َن ُمنَا ِف ًقا خَ الِ ًصا‬
‫ إِ َذا ا ْؤ ُت ِم َن‬:‫َاق َح ّ َتى يَ َد َع َها‬
".‫اص َم ف ََج َر‬ َ ‫ َوإِ َذا َح ّ َد‬،‫خَ ا َن‬
َ َ‫ َوإِ َذا خ‬،‫ َوإِ َذا َعا َه َد َغ َد َر‬،‫ث َك َذ َب‬

Abdullah b. Amr’ın rivayet ettiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“Şu dört özellik kimde bulunursa o, tam bir münafık olur. Kimde bu niteliklerden biri bulunursa onu terk
edinceye kadar kendisinde münafıklıktan bir özellik vardır: Kendisine bir şey emanet edildiğinde hıyanet
eder. Konuştuğunda yalan söyler. Söz verdiğinde cayar. Husumet sırasında haktan sapar.”

(B34 Buhârî, Îmân, 24)

62
57. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Allah’a (cc) Sığınmak

ُ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) يُ َع ّ ِو ُذ ْال َح َس َن َو ْال ُح َس ْي َن َويَ ُق‬


:‫ول‬ َ َ ‫ َكا َن ال ّ َن ِبي‬:‫ال‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ُّ َ ‫الل َع ْن ُه) َق‬
ُ َ ّ ‫ض َي‬ ٍ ‫َع ِن ا ْب ِن َع ّ َب‬
ِ ‫اس ( َر‬
".‫ َو ِم ْن ُك ِّل َع ْي ٍن َل ّ َم ٍة‬،‫ان َوهَا ّ َم ٍة‬
ٍ ‫الل ال ّ َتا ّ َم ِة ِم ْن ُك ِّل شَ ْي َط‬ ِ ‫ أ َ ُعو ُذ ِب َك ِل َم‬،‫يل َوإِ ْس َحا َق‬
ِ َ ّ ‫ات‬ َ ‫"إِ ّ َن أَبَا ُك َما َكا َن يُ َع ّ ِو ُذ ِب َها إِ ْس َما ِع‬

İbn Abbâs’tan (ra) nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) Hasan ile Hüseyin için dua ederek şu söz-
lerle Allah’a sığınırdı: “Her tür şeytandan, haşereden, kem nazardan Allah’ın tam kelimelerine —sonsuz
iradesine ve hükmüne— sığınırım.” Sonra da, “Atanız İbrâhim de bu duayı oğulları İsmâil ile İshak için
yapardı.” derdi.

(B3371 Buhârî, Enbiyâ, 10)

63
58. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Mükellefiyet

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫َع ْن َعائِشَ َة أ َ ّ َن َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬

َ ّ ‫ َو َع ِن‬،َ‫ َو َع ِن ْال ُم ْب َتلَى َح ّ َتى يَ ْب َرأ‬،‫ظ‬


".‫الص ِب ِّى َح ّ َتى يَ ْك َب َر‬ َ ‫ َع ِن ال ّ َنائِم َح ّ َتى يَ ْس َت ْي ِق‬:‫" ُر ِف َع ْال َقلَ ُم َع ْن ث ََلثَ ٍة‬
ِ

Hz. Âişe’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Üç kişiden sorumluluk kaldırılmıştır: Uyuyandan uyanıncaya kadar, akıl hastalığına duçar olandan aklı
başına gelinceye kadar ve çocuktan bulûğ (ergenlik) çağına gelinceye kadar.”

(D4398 Ebû Dâvûd, Hudûd, 17)

64
59. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Allah’ı Anmak

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

‫ َوإِ ْن َذ َك َرنِى ِفى‬،‫ إِ ْن َذ َك َرنِى ِفى ن َْف ِس ِه َذ َك ْر ُت ُه ِفى ن َْف ِسى‬،‫ َوأَنَا َم َع ُه ِحي َن يَ ْذ ُك ُرنِى‬،‫الل َع ّ َز َو َج ّ َل أَنَا ِع ْن َد َظ ِ ّن َع ْب ِدى ِبى‬ ُ ‫" يَ ُق‬
ُ َ ّ ‫ول‬
" ... ‫ل ُه ْم خَ ْي ٌر ِم ْن ُه ْم‬
ٍ َ ‫ل َذ َك ْر ُت ُه ِفى َم‬
ٍ َ ‫َم‬

Ebû Hüreyre’nin rivayet ettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Yüce Allah buyuruyor ki: Kulum beni nasıl düşünüyorsa ben öyleyim. O, beni anarken ben onunla bera-
berim. O, beni kendi başına anarsa, ben de onu kendim anarım. O, beni bir topluluk içinde anarsa, ben
onu daha hayırlı bir topluluk içinde anarım…”

(M6805 Müslim, Zikir, 2; B7405 Buhârî, Tevhîd, 15)

65
60. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Namaz ve Arınma

ُ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) يَ ُق‬


:‫ول‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة أ َ ّنَ ُه َس ِم َع َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬

ُ ‫ َما تَ ُق‬،‫ يَ ْغت َِس ُل ِفي ِه ُك ّ َل يَ ْو ٍم خَ ْم ًسا‬،‫اب أ َ َح ِد ُك ْم‬ "


‫ َل يُ ْب ِقى ِم ْن َد َرنِ ِه‬:‫ “ َقالُوا‬.‫ول َذلِ َك يُ ْب ِقى ِم ْن َد َرنِ ِه؟‬ ِ ‫أ َ َرأ َ ْي ُت ْم لَ ْو أ َ ّ َن ن َْه ًرا ِب َب‬
". ‫الل ِب َها ْالخَ َطايَا‬
ُ َ ّ ‫ يَ ْم ُحو‬،‫ات ْالخَ ْم ِس‬ َ ّ ‫ َف َذلِ َك َمث َُل‬:‫ال‬
ِ ‫الصلَ َو‬ َ ‫” َق‬.‫شَ ْي ًئا‬

Ebû Hüreyre’nin işittiğine göre, Resûlullah (sav) bir defasında şöyle demiştir:
“Birinizin kapısının önünden bir nehir geçse ve onda her gün beş defa yıkansa, bu o kimsenin kirinden bir
şey bırakır mı, ne dersiniz?” Sahâbîler, “Onun kirinden hiçbir şey bırakmaz.” demişler, bunun üzerine
Resûlullah, “İşte beş vakit namaz da böyledir! Allah onlarla günahları yok eder.” buyurmuştur.

(B528 Buhârî, Mevâkîtü’s-salât, 6)

66
61. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Müminin Mümin Üzerindeki Hakkı

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

‫ َويُشَ ِّم ُت ُه‬،‫ َويُ َس ِّل ُم َعلَ ْي ِه إِ َذا لَ ِق َي ُه‬،‫ َويُ ِجي ُب ُه إِ َذا َد َعا ُه‬،‫ات‬
َ ‫ َويَشْ َه ُد ُه إِ َذا َم‬،‫ض‬
َ ‫ يَ ُعو ُد ُه إِ َذا َم ِر‬:‫ال‬ ُّ ‫" لِ ْل ُم ْؤ ِم ِن َعلَى ْال ُم ْؤ ِم ِن ِس‬
ٍ ‫ت ِخ َص‬
". ‫اب أ َ ْو شَ ِه َد‬
َ ‫ْص ُح لَ ُه إِ َذا َغ‬ َ ‫إِ َذا َع َط‬
َ ‫ َويَن‬،‫س‬

Ebû Hüreyre’den nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Müminin mümin üzerinde altı hakkı vardır: Hastalandığında onu ziyaret eder, öldüğünde cenazesinde
bulunur, kendisini davet ettiğinde davetine icabet eder, onunla karşılaştığında selâm verir, aksırdığında
ona hayır duada bulunur, yanında ve gıyabında onun için samimi davranır.”

(T2737 Tirmizî, Edeb, 1; N1940 Nesâî, Cenâiz, 52)

67
62. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Ramazan Ayı

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬
"
،‫يم‬ ْ ُ ‫ َو ُت ْغلَ ُق ِفي ِه أ َ ْب َو‬،‫الس َما ِء‬
ِ ‫اب ال َج ِح‬ َ ّ ‫اب‬ ِ ‫الل َع ّ َز َو َج ّ َل َعلَ ْي ُك ْم‬
ُ ‫ ُت ْفت َُح ِفي ِه أ َ ْب َو‬،‫ص َيا َم ُه‬ َ ‫ َف َر‬،‫أَتَا ُك ْم َر َمضَ ا ُن شَ ْه ٌر ُم َبا َر ٌك‬
ُ َّ ‫ض‬
َ ّ ‫َو ُتغ َُّل ِفي ِه َم َر َد ُة‬
". ‫الش َيا ِطين‬
ِ
Ebû Hüreyre’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:
“Mübarek Ramazan ayı size geldi. Yüce Allah bu ayda size oruç tutmayı farz kıldı. Bu ayda sema (cennet)
kapıları açılır, cehennem kapıları ise kapanır ve şeytanların azgınları bağlanır.”

(N2108 Nesâî, Sıyâm, 5)

68
63. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Cuma ve Ramazan

ُ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َكا َن يَ ُق‬


:‫ول‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة أ َ ّ َن َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬

".‫ب ْال َك َبائِ َر‬ ٌ ‫ ُم َك ِّف َر‬،‫ َو َر َمضَ ا ُن إِلَى َر َمضَ ا َن‬،‫ َو ْال ُج ُم َع ُة إِلَى ْال ُج ُم َع ِة‬،‫س‬
ْ ‫ات َما بَ ْي َن ُه ّ َن إِ َذا‬
َ ‫اج ُت ِن‬ ُ ‫ات ْالخَ ْم‬
ُ ‫لصلَ َو‬
َ ّ َ‫"ا‬

Ebû Hüreyre’nin rivayet ettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Büyük günahlardan kaçınıldığı takdirde, beş vakit namaz ile Cuma, bir sonraki cumaya kadar ve Rama-
zan diğer Ramazan’a kadar, aralarında işlenen günahların bağışlanmasına vesiledir.”

(M552 Müslim, Tahâret, 16)

69
64. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Niyet ve Önemi

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ‫اب َق‬
ِ ‫ط‬َ ّ َ‫َع ْن ُع َم َر ْبن ْالخ‬
ِ
‫ َو َم ْن َكان َْت‬،‫الل َو َر ُسولِ ِه‬
ِ َ ّ ‫ َف ِه ْج َر ُت ُه إِلَى‬،‫الل َو َر ُسولِ ِه‬ ُ ‫" إِ ّنَ َما ْال َ ْع َم‬
ِ َ ّ ‫ َف َم ْن َكان َْت ِه ْج َر ُت ُه إِلَى‬،‫ َوإِ ّنَ َما ِل ْم ِر ٍئ َما نَ َوى‬،‫ال ِبال ِّن ّ َي ِة‬

َ ‫ َف ِه ْج َر ُت ُه إِلَى َما ه‬،‫ام َرأ َ ٍة يَ َت َز ّ َو ُج َها‬


". ‫َاج َر إِلَ ْي ِه‬ ْ ‫ِه ْج َر ُت ُه لِ ُد ْن َيا يُ ِصي ُب َها أ َ ِو‬

Ömer b. Hattâb’ın naklettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Ameller niyete göredir. Herkes sadece niyetinin karşılığını alır. Kim Allah ve Resûlü için hicret ederse, hic-
reti Allah ve Resûlü’nedir. Kim de erişeceği bir dünyalık veya evleneceği bir kadından dolayı hicret ederse,
onun hicreti de hicretine sebep olan şeyedir.”

(M4927 Müslim, İmâre, 155; B1 Buhârî, Bedü’l-vahy, 1)

70
65. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Sorumluluk

ُ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) يَ ُق‬


:‫ول‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫ أ َ ّنَ ُه َس ِم َع َر ُس‬:)‫الل َع ْن ُه‬
ِ َ ّ ‫ول‬ ُ َ ّ ‫ض َي‬ ِ َ ّ ‫َع ْن َع ْب ِد‬
ِ ‫الل ْب ِن ُع َم َر ( َر‬
ٌ ‫اع َو ُه َو َم ْس ُئ‬ َ ِ ْ ‫ ف‬،‫ول َع ْن َر ِع ّ َي ِت ِه‬ ُّ "
،‫ول َع ْن َر ِع ّ َي ِت ِه‬ ٍ ‫ َوال ّ َر ُج ُل ِفى أهْ ِل ِه َر‬،‫ول َع ْن َر ِع ّ َي ِت ِه‬
ٌ ‫ َو ُه َو َم ْس ُئ‬،‫اع‬
ٍ ‫َال َما ُم َر‬ ٌ ‫اع َو َم ْس ُئ‬
ٍ ‫ُكل ُك ْم َر‬
". ‫ول َع ْن َر ِع ّ َي ِت ِه‬
ٌ ‫ َو ُه َو َم ْس ُئ‬،)‫اع‬ ِ ‫َو ْال َم ْرأ َ ُة ِفى بَ ْي‬
ِ ‫ َو ْالخَ ا ِد ُم ِفى َم‬،‫ت ز َْو ِج َها َرا ِع َي ٌة َو ِه َي َم ْس ُئولَ ٌة َع ْن َر ِع ّ َي ِت َها‬
ٍ ‫ال َس ِّي ِد ِه ( َر‬
Abdullah b. Ömer’in (ra) işittiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:
“Hepiniz sorumlusunuz ve hepiniz yönettiklerinizden mesulsünüz. Devlet başkanı bir sorumludur ve yö-
nettiklerinden mesuldür. Evin beyi bir sorumludur ve yönettiklerinden mesuldür. Evin hanımı da bir so-
rumludur ve yönettiklerinden mesuldür. Hizmetçi de efendisinin malı üzerinde bir sorumludur ve yönet-
tiklerinden mesuldür.”
(B2409 Buhârî, İstikrâz, 20)

71
66. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: İhlas

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ ٍ ِ‫َع ْن أَن َِس ْب ِن َمال‬
َ ‫ك َق‬

َ ‫ َم‬،‫ َوإِيتَا ِء ال ّ َز َكا ِة‬،‫الص َل ِة‬


ُ َ ّ ‫ات َو‬
ٍ ‫الل َع ْن ُه َر‬
".‫اض‬ َ ّ ‫ام‬ َ َ َ َ
ِ ‫ َوإِق‬،‫ َو ِع َبا َدتِ ِه ل شَ ِريك ل ُه‬،‫ل َو ْح َد ُه‬ ِ ْ ‫الد ْن َيا َعلَى‬
ِ َ ّ ِ ‫الخْ َل ِص‬ ُّ ‫" َم ْن فَا َر َق‬

Enes b. Mâlik’ten rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Kim hiçbir ortağı olmayan, tek olan Allah’a ihlâsla ibadet ederek, namazı dosdoğru kılarak, zekâtı vererek
dünyadan ayrılırsa, Allah kendisinden razı olduğu hâlde ölmüş olur.”

(İM70 İbn Mâce, Sünnet, 9)

72
67. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Sorumluluk

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫ت أ َ ّ َن ال ّ َن ِب َي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ّ َ ّ ‫َع ْن ُع َبا َد َة ْب ِن‬
ِ ‫الصا ِم‬

ْ ‫ َو‬،‫ َوأ َ ُّدوا إِ َذا ا ْؤ ُت ِم ْن ُت ْم‬،‫ َوأ َ ْوفُوا إِ َذا َو َع ْد ُت ْم‬،‫ اُ ْص ُد ُقوا إِ َذا َح ّ َد ْث ُت ْم‬،‫ أَضْ َم ْن لَ ُك ُم ْال َج ّ َن َة‬،‫ُس ُك ْم‬ "
‫اح َف ُظوا‬ ِ ‫اِضْ َم ُنوا لِي ِستًّا ِم ْن أ َ ْنف‬
". ‫ َو ُك ُّفوا أ َ ْي ِديَ ُك ْم‬،‫ُضوا أ َ ْب َصا َر ُك ْم‬
ُّ ‫ َوغ‬،‫وج ُك ْم‬
َ ‫ُف ُر‬

Ubâde b. Sâmit’ten nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:


“Bana kendi adınıza altı şeyin güvencesini verin, ben de size cennetin güvencesini vereyim: Konuştuğu-
nuzda doğru söyleyin, söz verdiğinizde sözünüzü tutun, size (bir şey) emanet edildiğinde ona riayet edin,
iffetinizi koruyun, gözlerinizi (bakılması yasak olandan) sakının ve ellerinizi (haramdan) çekin. ”

(HM23137 İbn Hanbel, V, 323)

73
68. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Tevekkül

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ‫اب َق‬
ِ ‫ط‬َ ّ َ‫َع ْن ُع َم َر ْبن ْالخ‬
ِ
".‫وح ِب َطانًا‬ َ ّ ‫الل َح ّ َق تَ َو ُّك ِل ِه لَ ُرز ْق ُت ْم َك َما ُت ْر َز ُق ال‬
ً ‫ط ْي ُر ت َْغدُو ِخ َم‬
ُ ‫اصا َوتَ ُر‬ ِ َ ّ ‫"لَ ْو أ َ ّنَ ُك ْم ُك ْن ُت ْم تَ َو ّ َك ُلو َن َعلَى‬
ِ

Ömer b. Hattâb’ın naklettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Eğer siz gereği gibi Allah’a tevekkül etmiş olsaydınız, tıpkı sabahleyin kursakları boş olarak çıkıp (akşam)
doymuş bir şekilde dönen kuşların rızıklandırıldığı gibi sizler de rızıklandırılırdınız.”

(T2344 Tirmizî, Zühd, 33; İM4164 İbn Mâce, Zühd, 14)

74
69. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Hileden Sakınmak

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ك‬
ُ ‫ال لِى َر ُس‬ ُ ‫ال أَن‬
ٍ ِ‫َس ْب ُن َمال‬ َ ‫َق‬

َ ‫ ث ّ َُم َق‬،"‫ش ِل َ َح ٍد فَا ْف َع ْل‬


‫ "يَا ُبن ّ ََي َو َذلِ َك ِم ْن ُس ّ َن ِتى َو َم ْن أ َ ْح َيا‬:‫ال لِى‬ "
َ ‫يَا ُبن ّ ََي إِ ْن َقد َْر َت أ َ ْن ُت ْص ِب َح َو ُت ْم ِس َى لَ ْي‬
ٌّ ‫س ِفى َق ْل ِب َك ِغ‬
". ‫ُس ّ َن ِتى َف َق ْد أ َ َح ّ َب ِنى َو َم ْن أ َ َح ّ َب ِنى َكا َن َم ِعى ِفى ْال َج ّ َن ِة‬

Enes b. Mâlik anlatıyor: Resûlullah (sav) bana dedi ki:


“Evlâdım! Eğer kalbinde hiç kimseye karşı hile olmadan sabaha ve akşama erişmeyi başarabilirsen bunu
yap. İşte bu benim sünnetimdir. Kim benim sünnetimi yaşatırsa beni sevmiş olur, kim de beni severse cen-
nette benimle birlikte olur.”

(T2678 Tirmizî, İlim, 16)

75
70. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Merhamet

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ‫الل ْب ِن َع ْم ٍرو َق‬
ِ َ ّ ‫َع ْن َع ْب ِد‬

‫صلَ َها‬ َ ّ ‫اح ُمو َن يَ ْر َح ُم ُه ُم ال ّ َر ْح َم ُن اِ ْر َح ُموا َم ْن ِفى ْال َ ْر ِض يَ ْر َح ْم ُك ْم َم ْن ِفى‬ "


َ ‫ اَل ّ َر ِح ُم ِش ْج َن ٌة ِم َن ال ّ َر ْح َم ِن َف َم ْن َو‬،‫الس َما ِء‬ ِ ‫اَل ّ َر‬
". ‫الل‬
ُ َ ّ ‫الل َو َم ْن َق َط َع َها َق َط َع ُه‬
ُ َ ّ ‫صلَ ُه‬
َ ‫َو‬

Abdullah b. Amr’dan nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Merhametliler, Rahmân’ın merhamet ettiği kimselerdir. Siz yeryüzündekilere merhamet edin ki gökteki-
ler de size merhamet etsin! “Rahim” Rahmân’(dan) bir bağdır. Kim onunla irtibatını sürdürürse Allah da
onunla irtibatını sürdürür; kim de onu koparırsa Allah da o kimseyle ilişkisini koparır.”

(T1924 Tirmizî, Birr, 16)

76
71. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: İyi İnsan Olmak

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫َع ْن أ َ ِبي ُه َر ْي َر َة أ َ ّ َن ال ّ َن ِب َي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ّ
َ ‫ إِ ّ َل َق‬،‫ات ِم ْن ِجي َرانِ ِه ْال َ ْدنَ ْي َن ِبخَ ْي ٍر‬
ُ ‫ َق ْد َق ِب ْل‬:‫ال تَ َبا َر َك َوتَ َعالَى‬
‫ت شَ َها َد َة‬ ُ ‫" َما ِم ْن ُم ْس ِل ٍم يَ ُم‬
ٍ ‫وت َف َيشْ َه ُد لَ ُه ث ََلثَ ُة أَهْ ِل أ َ ْب َي‬
". ‫ َو َغف َْر ُت لَ ُه َما أ َ ْعلَ ُم‬،‫ِع َبا ِدي َعلَى َما َع ِل ُموا‬

Ebû Hüreyre’den nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:


“Bir Müslüman öldüğünde, en yakın komşularından üç hane halkı kendisinin iyi bir insan olduğuna şa-
hitlik ederlerse, Yüce Allah, “Bildikleri kadarıyla şahitlikte bulunan kullarımın şahitliğini kabul ettim ve
kendi bildiklerimi de bağışladım.” buyurur.”

(HM9284 İbn Hanbel, II, 409)

77
72. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Emr-i Bi’l-Ma’ruf ve Nehyi Ani’l-Münker

ُ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) يَ ُق‬


:‫ول‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫ت َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬ ُ ‫…س ِم ْع‬:
َ ‫ال‬َ ‫َع ْن أ َ ِبى َس ِعي ٍد ْال ُخ ْد ِر ِّي َق‬

".‫ان‬
ِ ‫الي َم‬ ُ ‫" َم ْن َرأَى ِم ْن ُك ْم ُم ْن َك ًرا ف َْل ُي َغ ِّي ْر ُه ِب َي ِد ِه فَإِ ْن لَ ْم يَ ْس َت ِط ْع َف ِب ِل َسانِ ِه فَإِ ْن لَ ْم يَ ْس َت ِط ْع َف ِب َق ْل ِب ِه َو َذلِ َك أَضْ َع‬
ِْ ‫ف‬

Ebû Saîd el-Hudrî’nin işittiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Sizden herhangi biriniz bir kötülük görürse onu hemen eliyle değiştirsin. Buna gücü yetmiyorsa diliyle
değiştirsin, ona da gücü yetmiyorsa kalbiyle (o kötülüğe) tavır koysun, (onu hoş görmesin). Ve bu da ima-
nın asgarî gereğidir.”

(M177 Müslim, Îmân, 78)

78
73. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Allah Yolunda Savaşanı Desteklemek

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) أ َ ّنَ ُه َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ ‫َع ْن َز ْي ِد ْب ِن خَ الِ ٍد ْال ُج َه ِن ِّي َع ْن َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬

".‫ َو َم ْن خَ لَ َف ُه ِفى أَهْ ِل ِه ِبخَ ْي ٍر َف َق ْد َغ َزا‬،‫الل َف َق ْد َغ َزا‬


ِ َ ّ ‫يل‬ ِ ‫" َم ْن َج ّ َه َز َغ‬
ِ ‫ازيًا ِفى َس ِب‬

Zeyd b. Hâlid el-Cühenî’den nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Her kim Allah yolunda savaşacak bir askeri (savaş için) donatırsa kendisi de savaşmış gibi olur. Kim de
Allah yolunda savaşa çıkan gazinin arkasından ailesine iyi bir şekilde göz kulak olursa o da savaşmış gibi
olur.”

(M4902 Müslim, İmâre, 135; B2843 Buhârî, Cihâd, 38)

79
74. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Şehitlik

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل َع ْن ُه) َعن ال ّ َن ِبي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ ُ َ ّ ‫ض َي‬
ِ ‫ك ( َر‬ َ ‫ت أَن‬
ٍ ِ‫َس ْب َن َمال‬ َ ‫َع ْن ُح َم ْي ٍد َق‬
ُ ‫ َس ِم ْع‬:‫ال‬
َ ّ ‫الد ْن َيا َو َما ِفي َها إِ ّ َل‬
‫الش ِهي َد لِ َما يَ َرى ِم ْن ف َْض ِل‬ ُّ ‫الد ْن َيا َوأ َ ّ َن لَ ُه‬
ُّ ‫الل خَ ْي ٌر يَ ُس ُّر ُه أ َ ْن يَ ْر ِج َع إِلَى‬ ُ ‫" َما ِم ْن َع ْب ٍد يَ ُم‬
ِ َ ّ ‫وت لَ ُه ِع ْن َد‬
ُّ ‫الش َها َد ِة فَإِ ّنَ ُه يَ ُس ُّر ُه أ َ ْن يَ ْر ِج َع إِلَى‬
". ‫الد ْن َيا َف ُي ْقت ََل َم ّ َر ًة أُخْ َرى‬ َّ

Humeyd diyor ki, “Enes b. Mâlik’ten (ra) işittiğime göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“Ölüp de Allah katında hayırlı bir mertebeye erişen kullar içinde, şehitten başka hiç kimse -kendisine
içindekilerle birlikte dünya verilecek olsa bile- yeniden dünyaya gelmek istemez. Şehit, şehitliğin ne kadar
üstün bir mertebe olduğunu gördüğü için, dünyaya dönüp bir kez daha şehit olmayı arzular.”

(B2795 Buhârî, Cihâd, 6)

80
75. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Musibet ve Dua

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫َع ْن أ ُ ّم َسلَ َم َة َقالَ ْت‬
ُ ‫ال َر ُس‬ ِ
"
‫َآج ْرنِى ِفي َها َوأ َ ْب ِد ْل لِى‬ ُ ‫ اَل ّلَ ُه ّ َم! ِع ْن َد َك أ َ ْحت َِس‬،‫اج ُعو َن‬
ِ ‫ب ُم ِصي َب ِتى ف‬ ِ َ ّ ِ ‫ إِ ّنَا‬:‫صابَ ْت أ َ َح َد ُك ْم ُم ِصي َب ٌة ف َْل َي ُق ْل‬
ِ ‫ل َوإِ ّنَا إِلَ ْي ِه َر‬ َ َ ‫إِ َذا أ‬
".‫خَ ْي ًرا ِم ْن َها‬

Ümmü Seleme’nin naklettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Birinizin başına bir musibet/acı bir şey geldiği zaman, “Biz Allah’a aidiz ve biz O’na döneceğiz. Allah’ım!
Başıma gelen musibetin/acının mükâfatını senden bekliyorum, bundan dolayı bana ecir ihsan et, benim
için onu daha hayırlısıyla değiştir.” desin.”

(D3119 Ebû Dâvûd, Cenâiz, 17-18; M2126 Müslim, Cenâiz, 3)

81
76. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Allah’a İman

ٍ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َك ِل َم‬


‫ات أ َ ُقولُ ُه ّ َن ِفى ْال ِوت ِْر‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ُ ‫ َع ّلَ َم ِنى َر ُس‬:)‫الل َع ْن ُه َما‬
ِ َ ّ ‫ول‬ ِ ‫ال ْال َح َس ُن ْب ُن َع ِل ٍّى ( َر‬
ُ َ ّ ‫ض َى‬ َ ‫َق‬

َ ‫ار ْك لِى ِفي َما أ َ ْع َط ْي‬


َ ‫ َو ِق ِنى شَ ّ َر َما َقضَ ْي‬،‫ت‬
،‫ت‬ َ ‫ َوتَ َو ّلَ ِنى ِفي َم ْن تَ َو ّلَ ْي‬،‫ت‬
ِ َ‫ َوب‬،‫ت‬ َ ‫" اَل ّلَ ُه ّ َم اهْ ِدنِى ِفي َم ْن َه َد ْي‬
َ ‫ َو َعا ِف ِنى ِفي َم ْن َعا َف ْي‬،‫ت‬
". ‫ت‬
َ ‫ت َر ّبَنَا َوتَ َعالَ ْي‬ َ ‫ َوإِ ّنَ ُه َل يَ ِذ ُّل َم ْن َوالَ ْي‬،‫فَإِ ّنَ َك ت َْق ِضى َو َل يُ ْقضَ ى َعلَ ْي َك‬
َ ‫ تَ َبا َر ْك‬،‫ت‬

(Resûlullah’ın torunu) Hasan b. Ali (ra) şöyle demiştir: “Allah Resûlü (sav) vitirde okumam için bana şu duayı
öğretti:
“Allah’ım, hidayete erdirdiklerinle beraber beni de hidayete erdir. Sıhhat ve afiyet verdiklerinle beraber bana da
afiyet ver. Himaye ettiğin kimseler gibi beni de himaye et. Bana verdiğin nimetleri bereketlendir. Verdiğin hükmün
şerrinden beni koru. Hükmü sen verirsin, senin üstüne hüküm verecek kimse yoktur. Senin dost olduğun kimse asla
zelil olmaz. Eksiklikler sana yakışmaz. Ey Rabbimiz! Yücesin ve kutlusun.”
(T464 Tirmizî, Vitr, 10)

82
77. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Cennete Girmeye Vesile Davranışlar

ُ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) ِم ْن َغ ْز َو ِة تَ ُبو َك َفلَ ّ َما َرأ َ ْي ُت ُه خَ ِل ًّيا ُق ْل‬
َ ‫ يَا َر ُس‬:)‫ت (لَ ُه‬
‫ول‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ ‫ أ َ ْق َب ْلنَا َم َع َر ُس‬:‫ال‬
ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن ُم َعا ِذ ْب ِن َج َب ٍل َق‬

َ ‫ َق‬.‫اللِ! أَخْ ِب ْرنِي ِب َع َم ٍل يُ ْد ِخ ُل ِني ْال َج ّ َن َة‬


: ‫ال‬ َّ

‫ َوت َْل َقى‬،‫ َو ُت َؤ ِّدي ال ّ َز َكا َة ْال َم ْف ُروضَ َة‬،‫الص َل َة ْال َم ْك ُتوبَ َة‬
َ ّ ‫ ُت ِقي ُم‬،‫الل َعلَ ْي ِه‬
ُ َ ّ ‫ َو ُه َو يَ ِسي ٌر َعلَى َم ْن يَ ّ َس َر ُه‬،‫يم‬ َ ‫" بَ ٍخ لَ َق ْد َسأ َ ْل‬
ٍ ‫ت َع ْن َع ِظ‬
" ...‫الل َع ّ َز َو َج ّ َل َل ُتشْ ِر ُك ِب ِه شَ ْي ًئا‬
َ َّ
Muâz b. Cebel anlatıyor: Allah Resûlü (sav) ile Tebük Seferi’nden dönüyorduk. Onun yalnız olduğunu görünce, “Yâ Resûlallah! Bana
cennete girmemi sağlayacak bir davranış söyler misin?” dedim. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu:
“Aferin sana! Sen önemli bir konu hakkında soru sordun. Fakat bu, Allah’ın kendisi için kolaylaştırdığı kişiye kolay gelir. Farz namazı kılarsın,
farz olan zekâtı verirsin ve O’na hiçbir şeyi ortak koşmayarak Allah’a kavuşursun…”

(HM22418 İbn Hanbel, V, 237)

83
78. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Göz Değmesi (Nazar)

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫اس َعن ال ّ َن ِبي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ ٍ ‫َع ِن ا ْب ِن َع ّ َب‬
"...‫"اَ ْل َع ْي ُن َح ٌّق َولَ ْو َكا َن شَ ْي ٌء َسابَ َق ْال َق َد َر َس َب َق ْت ُه ْال َع ْي ُن‬

İbn Abbâs’tan nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:


“Nazar (göz değmesi) gerçektir. Eğer kaderin önüne geçecek bir şey olsaydı nazar onun önüne geçerdi…”

(M5702 Müslim, Selâm, 42)

84
79. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Allah’a İtaat ve Teslimiyet

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫ َف َق‬،‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) يَوْ ًما‬
ُ ‫ال لَ ُه َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬
ِ ‫ف َر ُس‬ َ ‫ أ َ ّنَ ُه َر ِك‬،‫ أ َ ّنَ ُه َح ّ َدثَ ُه‬،‫اس‬
َ ‫ب خَ ْل‬ ِ َ ّ ‫َعنْ َع ْب ِد‬
ٍ ‫الل ب ِْن َع ّ َب‬
‫ َواعْ لَمْ أ َ ّ َن‬،ِ‫الل‬
َ ّ ‫ْت َفاسْ َت ِعنْ ِب‬ َ ّ ‫ت َفاسْ أ َ ِل‬
َ ‫ َوإِ َذا اسْ َت َعن‬،َ‫الل‬ َ ‫ َوإِ َذا َسأ َ ْل‬،‫َك‬
َ ‫الل ت َِج ْد ُه ُت َجاه‬ ْ ‫الل يَحْ ف‬
ِ ‫ اِحْ ف‬،‫َظ َك‬
َ َ ّ ‫َظ‬ َ َ ّ ‫َظ‬ ٍ ‫" يَا غ َُل ُم إِ ّنِي ُم َع ِّل ُم َك َك ِل َم‬
ِ ‫ اِحْ ف‬:‫ات‬
َ َ ْ
ُ َ ّ ‫ إِ ّل ِبشَ ْي ٍء َق ْد َك َت َب ُه‬،‫ َولَ ِو اجْ َت َم ُعوا َعلَى أ َ ْن يَ ُض ُّرو َك لَمْ يَ ُض ُّرو َك‬،‫الل لَ َك‬
‫الل‬ ُ َ ّ ‫ إِ ّل ِبشَ ْي ٍء َق ْد َك َت َب ُه‬،‫ال ُ ّ َم َة لَ ِو اجْ َت َم ُعوا َعلَى أ َ ْن يَ ْن َف ُعو َك لَمْ يَ ْن َف ُعو َك‬
". ‫ف‬ ُّ ‫ت‬
ُ ‫الص ُح‬ ِ ‫ َو َج ّ َف‬،‫ت ْال َ ْق َل ُم‬ َ ‫َعلَي‬
ِ ‫ ُر ِف َع‬،‫ْك‬

Abdullah b. Abbâs, bir gün aynı binit üzerinde Allah Resûlü’nün (sav) arkasındayken onun kendisine şöyle dediğini anlattı:
“Delikanlı! Sana bazı şeyler öğreteceğim. Allah’ı gözet ki Allah da seni gözetsin. Allah’ı gözet ki Allah’ı (daima) yanında bulasın.
Bir şey istediğinde Allah’tan iste! Yardıma muhtaç olduğunda Allah’tan yardım dile! Şunu bil ki bütün insanlar sana fayda
vermek için toplansa Allah’ın takdiri dışında sana fayda veremezler. Ve yine bütün insanlar sana zarar vermek için toplansa
Allah’ın takdiri dışında sana hiçbir şeyde zarar veremezler. Bu konuda kalemler kaldırılmış (karar verilmiş), sayfalar kurumuş-
tur (hüküm kesinleşmiştir).”
(HM2669 İbn Hanbel, I, 293; T2516 Tirmizî, Sıfatü’l-kıyâme, 59)

85
80. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Mümin

َ َ َ َ َ ‫الل‬
ٍ ‫ ُت ْؤتِى أ ُ ُكلَ َها ُك ّل ِح‬،‫ "أخْ ِب ُرونِى ِبشَ َج َر ٍة َم َث ُل َها َمث َُل ْال ُم ْس ِل ِم‬:)‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّل َم‬
‫ين‬ ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ‫َع ِن ا ْب ِن ُع َم َر َق‬

َ ‫ َفلَ ّ َما لَ ْم يَ َت َك ّلَ َما َق‬،‫ت أ َ ْن أَتَ َك ّلَ َم َوث ّ ََم أ َ ُبو بَ ْك ٍر َو ُع َم ُر‬
‫ال ال ّ َن ِب ُّي‬ ُّ ‫ َو َل ت َُح‬،‫" ِبإِ ْذ ِن َر ِّب َها‬
ُ ْ‫ َف َو َق َع ِفى ن َْف ِسى أ َ ّنَ َها ال ّ َنخْ لَ ُة َف َك ِره‬،"‫ت َو َر َق َها‬
". ‫ " ِهي ال ّ َنخْ لَ ُة‬:)‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬
َ َ
َ
İbn Ömer anlatıyor: “Bir gün Allah Resûlü (sav) (benim de aralarında bulunduğum bir topluluğa),
“Bana bir ağaç söyleyin ki o ağaç Müslüman’a benzer, Rabbinin izniyle her zaman meyve verir ve yap-
rakları da dökülmez.” buyurdu. İçimden, “Bu, hurma ağacıdır.” demek geldi. Fakat orada Ebû Bekir ve
Ömer varken konuşmayı uygun bulmadım. Ancak onlar da konuşmayınca Allah Resûlü, “Bu, hurma
ağacıdır.” buyurdu.”
(B6144 Buhârî, Edeb, 89)

86
81. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: İkiyüzlülük

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫ال ال ّ َن ِبي‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ُّ َ ‫ َق‬:‫ال‬
َ ‫الل َع ْن ُه) َق‬ ِ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة ( َر‬
ُ َ ّ ‫ض َي‬
".‫ َذا ْال َو ْج َه ْي ِن ا ّلَ ِذى يَ ْأتِى َه ُؤ َل ِء ِب َو ْج ٍه َو َه ُؤ َل ِء ِب َو ْج ٍه‬،ِ‫الل‬
َ ّ ‫اس يَ ْو َم ْال ِق َيا َم ِة ِع ْن َد‬
ِ ‫"ت َِج ُد ِم ْن شَ ِّر ال ّ َن‬

Ebû Hüreyre’nin (ra) rivayet ettiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“Kıyamet günü Allah katında insanların en kötülerinin şunlara bir yüzle, bunlara diğer bir yüzle gelen
ikiyüzlüler olduğunu görürsün!”

(B6058 Buhârî, Edeb, 52)

87
82. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İman


Alt Konu: Rızık ve Kanaat

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

َ ّ ‫ َف ُه َو أ َ ْج َد ُر أ َ ْن َل ت َْز َد ُروا نِ ْع َم َة‬.‫ َو َل تَ ْن ُظ ُروا إِلَى َم ْن ُه َو ف َْو َق ُك ْم‬،‫"اُ ْن ُظ ُروا إِلَى َم ْن ُه َو أ َ ْسف ََل ِم ْن ُك ْم‬
".ِ‫الل‬

Ebû Hüreyre’nin naklettiğine göre, Allah Resûlü (sav) şöyle buyurmuştur:


“Sizden aşağıda olanlara bakın; yukarıda olanlara bakmayın. Bu, Allah’ın (size verdiği) nimetleri küçüm-
sememeniz bakımından daha uygun olur.”

(M7430 Müslim, Zühd, 9)

88
83. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Sadaka

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل َع ْن ُه) َعن ال ّ َن ِبي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ ِ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة ( َر‬
ُ َ ّ ‫ض َي‬
َ ّ ‫ َو ْال َك ِل َم ُة ال‬،ٌ‫ص َد َقة‬ "
‫ط ِّي َب ُة‬ َ ‫ يُ ِعي ُن ال ّ َر ُج َل ِفى دَا ّبَ ِت ِه يُ َحا ِم ُل ُه [ َعلَ ْي َها] أ َ ْو يَ ْر َف ُع َعلَ ْي َها َمتَا َع ُه‬،‫ص َد َق ٌة ُك ّ َل يَ ْو ٍم‬
َ ‫ُك ُّل ُس َل َمى َعلَ ْي ِه‬
".‫ص َد َق ٌة‬ َ ُ ِ ‫َو ُك ُّل خَ ْط َو ٍة يَ ْم‬
ِ ‫ َود َّل ال ّط ِر‬،ٌ‫ص َد َقة‬
َ ‫يق‬ َ ‫الص َل ِة‬
َ ّ ‫شي َها إِلَى‬

Ebû Hüreyre’den (ra) nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“Vücuttaki bütün eklemler için her gün sadaka vermek gerekir. Bineğine binmek isteyen kişiye yardım et-
mek veya eşyasını bineğine yüklemek sadakadır. Güzel söz ve namaza giderken atılan her adım sadakadır.
Yol göstermek sadakadır.”

(B2891 Buhârî, Cihâd, 72)

89
84. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Allah’a Dost Olmak

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َعنْ أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬
‫ َو َما يَ َز ُال‬،‫ت َعلَ ْي ِه‬ ُ ْ‫ب إِلَ ّ َى ِم ّ َما ا ْف َت َرض‬ َ ّ ‫ َو َما تَ َق ّ َر َب إِلَ ّ َى َع ْب ِدى ِبشَ ْى ٍء أ َ َح‬،‫ال َمنْ َعادَى لِى َولِ ًّيا َف َق ْد آ َذ ْن ُت ُه ِب ْال َحرْ ِب‬ َ ‫الل تَ َعالَى َق‬ َ َ ّ ‫إِ ّ َن‬
"

‫ش ِب َها َو ِرجْ لَ ُه ا ّلَ ِتى‬


ُ ‫ َويَ َد ُه ا ّلَ ِتى يَ ْب ُط‬،‫ْص ُر ِب ِه‬ ِ ‫ َوبَ َص َر ُه ا ّلَ ِذى يُب‬،‫ْت َسمْ َع ُه ا ّلَ ِذى يَسْ َم ُع ِب ِه‬ ُ ‫ ُكن‬،‫َع ْب ِدى يَ َت َق ّ َر ُب إِلَ ّ َى ِبال ّ َن َوا ِف ِل َح ّ َتى أَحْ َب ْب ُت ُه‬
". ‫ َولَ ِئ ِن اسْ َت َعا َذنِى َل ُ ِعي َذ ّنَ ُه‬،‫ َوإِ ْن َسأَلَ ِنى َلُعْ ِط َي َّن ُه‬،‫يَمْ ِشى ِب َها‬

Ebû Hüreyre’nin rivayet ettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Yüce Allah şöyle buyurur: “Kim benim bir velî kuluma (dostuma) düşmanlık ederse, ben de ona harp ilân ederim. Kulum,
kendisine farz kıldığım şeylerden daha sevimli bir şeyle bana yaklaşamaz. Kulum nafile ibadetlerle de bana yaklaşmaya devam
eder, ta ki ben onu severim. (Sevince de) artık onun işiten kulağı, gören gözü, tutan eli, yürüyen ayağı olurum. Benden isterse
muhakkak ona (istediğini) veririm. Bana sığınırsa muhakkak onu korur ve kollarım…”

(B6502 Buhârî, Rikâk, 38)

90
85. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Dua

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ‫َع ِن ا ْب ِن ُع َم َر َق‬

َ ‫" َو َق‬.‫ب إِلَ ْي ِه ِم ْن أ َ ْن يُ ْسأ َ َل ْال َعا ِف َي َة‬


َ ّ ‫الل شَ ْي ًئا يَ ْع ِنى أ َ َح‬ "
‫ال‬ ُ ‫الد َعا ِء ُف ِت َح ْت لَ ُه أ َ ْب َو‬
ُ َ ّ ‫اب ال ّ َر ْح َم ِة َو َما ُس ِئ َل‬ ُ َ‫َم ْن ُف ِت َح لَ ُه ِم ْن ُك ْم ب‬
ُّ ‫اب‬

". ‫الد َعا ِء‬


ُّ ‫الل ِب‬ ُّ ‫ "إِ ّ َن‬: )‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬
ِ َ ّ ‫الد َعا َء يَ ْن َف ُع ِم ّ َما نَ َز َل َو ِم ّ َما لَ ْم يَن ِْز ْل َف َعلَ ْي ُك ْم ِع َبا َد‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬
ُ ‫َر ُس‬

İbn Ömer’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Sizden her kime dua kapısı açılmış ise ona rahmet kapıları açılmıştır. Allah’tan istenilen şeyler arasında
O’na en sevimli geleni, afiyettir.” Resûlullah (sav) konuşmasına şöyle devam etmiştir: “Dua, başa gelen ve
henüz gelmeyen belaya karşı fayda sağlar. Öyleyse ey Allah’ın kulları, duaya sarılın!”

(T3548 Tirmizî, Deavât, 101)

91
86. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Abdest ve Arınma

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق َال‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫ أ َ ّ َن َر ُس‬:َ‫َعنْ أ َ ِبى ُه َر ْي َرة‬
ِ َ ّ ‫ول‬
ِ ‫أَوْ َم َع‬- ‫َس َل َوجْ َه ُه خَ َر َج ِمنْ َوجْ ِه ِه ُك ُّل خَ ِطي َئ ٍة نَ َظ َر إِلَ ْي َها ِب َع ْي َن ْي ِه َم َع ْال َما ِء‬
"‫آخ ِر َق ْط ِر‬ َ ّ ‫" إِ َذا تَ َو‬
َ ‫ َفغ‬-‫أ َ ِو ْال ُم ْؤ ِم ُن‬- ‫ضأ َ ْال َع ْب ُد ْال ُمسْ ِل ُم‬
‫ فَإِ َذا َغ َس َل ِرجْ لَ ْي ِه خَ َر َج ْت‬-‫آخ ِر َق ْط ِر ْال َما ِء‬ ِ ‫أَوْ َم َع‬- ‫ فَإِ َذا َغ َس َل يَ َد ْي ِه خَ َر َج ِمنْ يَ َد ْي ِه ُك ُّل خَ ِطي َئ ٍة َكا َن بَ َطشَ ْت َها يَدَا ُه َم َع ْال َما ِء‬-‫ْال َما ِء‬
". ‫وب‬
ِ ُ‫الذن‬ُّ ‫ َح ّ َتى يَخْ ُر َج نَ ِق ًّيا ِم َن‬-‫آخر َق ْطر ْال َما ِء‬ َ
ِ ِ ِ ‫أوْ َم َع‬- ‫ ُك ّل خَ ِطي َئ ٍة َمشَ ْت َها ِرجْ َل ُه َم َع ْال َما ِء‬."
ُ

Ebû Hüreyre’den nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Müslüman -veya mümin- bir kul/kişi abdest alır da yüzünü yıkarsa, gözleri ile baktığı her günah suyla -yahut suyun son dam-
lasıyla- yüzünden çıkar gider. Ellerini yıkadığı zaman elleriyle işlediği her günah su ile -yahut suyun son damlası ile- beraber
ellerinden çıkar gider. Ayaklarını yıkadığı zaman ayaklarının yürüyerek işlediği her günah su ile -yahut suyun son damlasıyla-
birlikte çıkar gider. Sonunda o kul/kişi günahlarından arınmış olur.”

(M577 Müslim, Tahâret, 32; T2 Tirmizî, Tahâret, 1)

92
87. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: İmam, Cemaat ve Saf Düzeni

:‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) أ َ ّنَ ُه َق َال‬ َ َ ‫َعنْ أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َعن ال ّ َن ِبي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ

‫ َوإِ َذا َس َج َد‬،ُ‫ َر ّبَنَا لَ َك ْال َحمْ د‬:‫ َف ُقولُوا‬،‫الل لِ َمنْ َح ِم َد ُه‬ ِ ْ ‫" إِ ّنَ َما ُج ِع َل‬
َ ‫ َوإِ َذا َق‬،‫ فَإِ َذا َر َك َع َفارْ َك ُعوا‬،‫ ف ََل تَخْ َت ِلفُوا َعلَ ْي ِه‬،‫ال َما ُم لِ ُي ْؤت ّ ََم ِب ِه‬
ُ َ ّ ‫ال َس ِم َع‬

".‫الص َل ِة‬
َ ّ ‫ف ِمنْ ُحسْ ِن‬ َ ّ ‫ فَإِ ّ َن إِ َقا َم َة‬،‫الص َل ِة‬
ّ ِ ‫الص‬ َ ّ ‫ َوأ َ ِقي ُموا‬،‫وسا أَجْ َم ُعو َن‬
َ ّ ‫الص‬
َ ّ ‫ف ِفى‬ َ ‫ص ّلَى َجالِ ًسا ف‬
ً ‫َص ّلُوا ُج ُل‬ َ ‫ َوإِ َذا‬،‫َفاسْ ُجدُوا‬

Ebû Hüreyre’den rivayet edildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“İmam ancak kendisine uyulmak için vardır. Öyleyse (namazda) ondan farklı davranmayın. O rükûa
varınca siz de rükûa varın. “Semiallâhü limen hamideh.” dediği zaman “Rabbenâ leke’l-hamd.” deyin.
Secdeye gittiği zaman siz de secdeye gidin. Oturarak namaz kıldığı vakit siz de hep birlikte oturarak kılın.
Namazda safı düzgün tutun. Çünkü safı düzgün tutmak namazın güzelliğindendir.”
(B722 Buhârî, Ezân, 74)

93
88. Hadis-i Şerif

Ana Konu: İbadet


Alt Konu: Cuma ve Hutbe

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

َ ّ ‫ام َو َم ْن َم‬
‫س‬ َ ْ
ٍ َ‫ت ُغ ِف َر لَ ُه َما بَ ْي َن ُه َوبَ ْي َن ال ُج ُم َع ِة َو ِزيَا َد ُة ث ََلثَ ِة أ ّي‬ َ ‫َاس َت َم َع َوأَن‬
َ ‫ْص‬ ْ ‫ضو َء ث ّ َُم أَتَى ْال ُج ُم َع َة ف‬ َ ّ ‫" َم ْن تَ َو‬
ُ ‫ضأ َ فَأ َ ْح َس َن ْال ُو‬
".‫ْال َح َصى َف َق ْد لَغَا‬

Ebû Hüreyre’nin naklettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Kim abdest alır ve abdesti güzelce almaya özen gösterir sonra cumaya gelir ve (hutbeye) kulak verip ses-
sizce dinlerse o Cuma ile gelecek Cuma arasındaki günahları ve üç günlük (günahı) daha affolunur. Kim
de (hutbeyi dinlemeyip yerdeki) çakıl taşlarıyla meşgul olursa boş bir şey yapmıştır.”

(M1988 Müslim, Cum’a, 27)

94
89. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: İyilik ve Kötülüğün Karşılığı

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َع ْن َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬

ٍ ‫ فَإِ ْن َع ِملَ َها َك َت ْب ُت َها َعشْ َر َح َسن‬،ً‫ إِ َذا ه ّ ََم َع ْب ِدى ِب َح َس َن ٍة َولَ ْم يَ ْع َم ْل َها َك َت ْب ُت َها لَ ُه َح َس َنة‬:‫الل َع ّ َز َو َج ّ َل‬
‫َات إِلَى َس ْب ِع ِمائَ ِة‬ َ ‫" َق‬
ُ َ ّ ‫ال‬

ِ ‫ فَإِ ْن َع ِملَ َها َك َت ْب ُت َها َس ِّي َئ ًة َو‬،‫ َوإِ َذا ه ّ ََم ِب َس ِّي َئ ٍة َولَ ْم يَ ْع َم ْل َها لَ ْم أ َ ْك ُت ْب َها َعلَ ْي ِه‬،‫ض ْع ٍف‬
". ‫اح َد ًة‬ ِ

Ebû Hüreyre’nin naklettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“İzzet ve celâl sahibi Allah şöyle buyurdu: “Kulum iyi bir iş yapmaya niyet eder de yapmazsa ona bir iyilik
(sevabı) yazarım. Ama onu yaparsa on kattan yedi yüz kata kadar iyilik (sevabı) yazarım. Eğer (kulum)
bir kötülük yapmaya niyet eder de yapmazsa onu (bir günah olarak) yazmam. Fakat onu yaparsa ona bir
kötülük (günahı) yazarım.”
(M335 Müslim, Îmân, 204; B6491 Buhârî, Rikâk, 31)

95
90. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Merhamet

ُ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) يَ ُق‬


:‫ول‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫ت َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫أ َ ّ َن أَبَا ُه َر ْي َر َة َق‬
ُ ‫ َس ِم ْع‬:‫ال‬
"
ِ ‫ َوأ َ ْن َز َل ِفى ْال َ ْر ِض ُج ْز ًءا َو‬،‫الل ال ّ َر ْح َم َة ِمائَ َة ُج ْز ٍء فَأ َ ْم َس َك ِع ْن َد ُه تِ ْس َع ًة َوتِ ْس ِعي َن ُج ْز ًءا‬
‫ َف ِم ْن َذلِ َك ْال ُج ْز ِء‬،‫احدًا‬ ُ َ ّ ‫َج َع َل‬
".‫ َح ّ َتى ت َْر َف َع ْال َف َر ُس َحا ِف َرهَا َع ْن َولَ ِدهَا خَ شْ َي َة أ َ ْن ُت ِصي َب ُه‬،‫اح ُم ْالخَ ْل ُق‬
َ ‫يَ َت َر‬
Ebû Hüreyre’nin işittiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:
“Allah rahmeti yüz parçaya ayırdı, doksan dokuz parçasını yanında tuttu, bir parçasını ise yeryüzüne
indirdi. İşte bu bir parça (rahmet) sayesinde bütün mahlûklar birbirlerine merhametli davranırlar. Hatta
kısrak (yavrusunu emzirirken) basıp da ona zarar verme korkusuyla ayağını (bu rahmetin eseriyle) kal-
dırır.”
(B6000 Buhârî, Edeb,19)

96
91. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: İyilik ve Sağlam Karakter

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ‫َع ْن ُح َذ ْي َف َة َق‬

‫اس أ َ ْن‬ "


ُ ‫ إِ ْن أ َ ْح َس َن ال ّ َن‬،‫ُس ُك ْم‬
َ ‫ َولَ ِك ْن َو ِ ّط ُنوا أ َ ْنف‬،‫ َوإِ ْن َظلَ ُموا َظلَ ْمنَا‬،‫اس أ َ ْح َس ّ َنا‬
ُ ‫ إِ ْن أ َ ْح َس َن ال ّ َن‬:‫َل تَ ُكونُوا إِ ّ َم َع ًة تَ ُقولُو َن‬
".‫ َوإِ ْن أ َ َسا ُءوا ف ََل ت َْظ ِل ُموا‬،‫ُت ْح ِس ُنوا‬

Huzeyfe (b. Yemân) tarafından nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:
“İnsanlar iyilik yaparlarsa biz de iyilik yaparız, zulmederlerse biz de zulmederiz.” diyen zayıf karakterli
kimseler olmayın. Bilakis iyilik yaptıklarında insanlara iyilikle karşılık vermeyi, kötülük yaptıklarında ise
onlara zulmetmemeyi alışkanlık hâline getirin.”

(T2007 Tirmizî, Birr, 63)

97
92. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Hayra Anahtar, Şerre Kilit Olmak

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ ٍ ِ‫َع ْن أَن َِس ْب ِن َمال‬
َ ‫ك َق‬
"
ُ َ ّ ‫ َف ُطوبَى لِ َم ْن َج َع َل‬،‫ َمغَالِي َق لِ ْلخَ ْي ِر‬،‫لش ِّر‬
‫الل‬ َ ّ ِ‫يح ل‬ ِ ‫ َوإِ ّ َن ِم َن ال ّ َن‬،‫لش ِّر‬
َ ِ‫اس َمفَات‬ َ ّ ِ‫ َمغَالِي َق ل‬،‫يح لِ ْلخَ ْي ِر‬ ِ ‫إِ ّ َن ِم َن ال ّ َن‬
َ ِ‫اس َمفَات‬
". ‫الش ّر َعلَى يَ َد ْي ِه‬ ُ َ ّ ‫ َو َو ْي ٌل لِ َم ْن َج َع َل‬،‫يح ْالخَ ْي ِر َعلَى يَ َد ْي ِه‬
ِ َ ّ ‫يح‬
َ ِ‫الل َمفَات‬ َ ِ‫َمفَات‬
Enes b. Mâlik’ten rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:
“Öyle insanlar vardır ki (âdeta) hayrın anahtarları, şerrin sürgüleri gibidir. Kimisi de şerrin anahtarları
ve hayrın sürgüleri gibidir. Ne mutlu! Yüce Allah’ın, hayrın anahtarlarını ellerine verdiği o kimselere! Ve
yazıklar olsun Yüce Allah’ın şerrin anahtarlarını ellerine verdiği o kimselere!”

(İM237 İbn Mâce, Sünnet, 19)

98
93. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Takva

َ ‫اس يَ ْو َم َفتْح َم ّ َك َة َف َق‬


:‫ال‬ َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) خَ َط‬
َ ‫ب ال ّ َن‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ َ ‫َع ِن ا ْب ِن ُع َم َر أ َ ّ َن َر ُس‬
ِ َ ّ ‫ول‬
ِ
"
َ ‫الل َق ْد أ َ ْذه‬
ُ ‫َب َع ْن ُك ْم ُع ِّب ّ َي َة ْال َجا ِه ِل ّ َي ِة َوتَ َعا ُظ َم َها ِبآبَائِ َها فَال ّ َن‬
ِ َ ّ ‫اس َر ُج َل ِن َر ُج ٌل بَ ٌّر تَ ِق ٌّي َك ِري ٌم َعلَى‬
‫الل‬ ُ ‫يَا أ َ ّيُ َها ال ّ َن‬
َ َ ّ ‫اس إِ ّ َن‬
" ... ‫اب‬ ُ َ ّ ‫اس بَ ُنو آ َد َم َوخَ لَ َق‬
ٍ ‫الل آ َد َم ِم ْن ُت َر‬ ِ َ ّ ‫َاج ٌر شَ ِق ٌّي َه ِّي ٌن َعلَى‬
ُ ‫الل َوال ّ َن‬ ِ ‫َوف‬

İbn Ömer’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav), Mekke’nin fethi günü insanlara hitap ederek
şöyle buyurmuştur:
“Ey İnsanlar! Allah sizden câhiliye gururunu ve atalarla övünme âdetini gidermiştir. İnsanlar iki gruptur:
İyi, takva sahibi, Allah katında değerli kişi ve günahkâr, bedbaht Allah katında değersiz kişi. İnsanlar,
Âdem’in çocuklarıdır ve Allah, Âdem’i topraktan yaratmıştır…”
(T3270 Tirmizî, Tefsîrü’l-Kur’ân, 49; D5116 Ebû Dâvûd, Edeb, 110, 111)

99
94. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Güzel Ahlak


Alt Konu: Doğruluk ve Yalancılık

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬
َ َ ‫الل‬
ِ َ ّ ‫ول‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬ َ ‫الل َق‬ِ َ ّ ‫َع ْن َع ْب ِد‬
"
ِّ ‫ َو َما يَ َز ُال ال ّ َر ُج ُل يَ ْص ُد ُق َويَت ََح ّ َرى‬،‫ َوإِ ّ َن ْال ِب ّ َر يَ ْه ِدى إِلَى ْال َج ّ َن ِة‬،‫الص ْد َق يَ ْه ِدى إِلَى ْال ِب ِّر‬
‫الص ْد َق‬ ِّ ‫ فَإِ ّ َن‬،‫الص ْد ِق‬
ِّ ‫َعلَ ْي ُك ْم ِب‬
ِ ‫ َوإِ ّ َن ْالف ُُجو َر يَ ْه ِدى إِلَى ال ّ َن‬،‫ور‬
‫ َو َما يَ َز ُال‬،‫ار‬ ِ ‫ فَإِ ّ َن ْال َك ِذ َب يَ ْه ِدى إِلَى ْالف ُُج‬،‫ َوإِ ّيَا ُك ْم َو ْال َك ِذ َب‬،‫ص ِّدي ًقا‬ِ ‫الل‬ِ َ ّ ‫َب ِع ْن َد‬َ ‫َح ّ َتى يُ ْكت‬
".‫الل َك ّ َذابًا‬ َ ‫ال ّ َر ُج ُل يَ ْك ِذ ُب َويَت ََح ّ َرى ْال َك ِذ َب َح ّ َتى يُ ْكت‬
ِ َ ّ ‫َب ِع ْن َد‬

Abdullah (b. Mes’ûd) tarafından nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:
“Doğruluktan ayrılmayın. Çünkü doğruluk (insanı) iyiliğe, iyilik de cennete götürür. Kişi devamlı doğ-
ru söyler ve doğruluktan ayrılmazsa Allah katında “doğru/sıddîk” olarak tescillenir. Yalandan sakının!
Çünkü yalan (insanı) kötülüğe, kötülük de cehenneme götürür. Kişi devamlı yalan söyler, yalan peşinde
koşarsa Allah katında “yalancı/kezzâb” olarak tescillenir.”
(M6639 Müslim, Birr, 105)

100
95. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: İnsanlara İyilikle Muamele

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ‫الل ْب ِن ُع َم َر َق‬
ِ َ ّ ‫َع ْن َع ْب ِد‬

َ ‫ َو َم ْن‬،‫ َو َم ْن َد َعا ُك ْم فَأ َ ِجي ُبو ُه‬،‫الل فَأ َ ْع ُطو ُه‬


‫ فَإِ ْن لَ ْم‬،‫ص َن َع إِلَ ْي ُك ْم َم ْع ُروفًا َف َكا ِف ُئو ُه‬ ِ َ ّ ‫ َو َم ْن َسأ َ َل ِب‬،‫الل فَأ َ ِعي ُذو ُه‬ ْ ‫" َم ِن‬
ِ َ ّ ‫اس َت َعا َذ ِب‬
". ‫ت َِجدُوا َما [ ُت َكا ِف ُئونَ ُه] فَا ْد ُعوا لَ ُه َح ّ َتى تَ َر ْوا أ َ ّنَ ُك ْم َق ْد َكاف َْأ ُت ُمو ُه‬

Abdullah b. Ömer’in naklettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Allah için size sığınan kimseye sığınak olun. Allah için isteyen kimseye verin. Sizi davet edene icabet edin,
size bir iyilik yapana karşılığını verin. Eğer onun karşılığını verecek bir şey bulamazsanız, karşılıkta bu-
lunduğunuza kanaat getirinceye kadar ona dua edin.”

(D1672 Ebû Dâvûd, Zekât, 38)

101
96. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: İyi Arkadaş - Kötü Arkadaş

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫ َعن ال ّ َن ِبي‬،‫وسى‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُم‬

‫ َوإِ ّ َما أ َ ْن‬،‫ إِ ّ َما أ َ ْن يُ ْح ِذيَ َك‬،‫ك‬ "


ِ ‫ ف ََحا ِم ُل ْال ِم ْس‬،‫ير‬
ِ ‫ك َونَا ِف ِخ ْال ِك‬
ِ ‫ َك َحا ِم ِل ْال ِم ْس‬،‫الس ْو ِء‬ ِ ‫الصالِ ِح َو ْال َج ِل‬
َ ّ ‫يس‬ ِ ‫إِ ّنَ َما َمث َُل ْال َج ِل‬
َ ّ ‫يس‬

ً ‫ َوإِ ّ َما أ َ ْن ت َِج َد ِر‬،‫ إِ ّ َما أ َ ْن يُ ْح ِر َق ثِ َيابَ َك‬،‫ير‬


". ‫يحا خَ ِبي َث ًة‬ ً ‫ َوإِ ّ َما أ َ ْن ت َِج َد ِم ْن ُه ِر‬،‫تَ ْبتَا َع ِم ْن ُه‬
ِ ‫ َونَا ِف ُخ ْال ِك‬،‫يحا َط ِّي ًبا‬
Ebû Musa’dan nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“İyi arkadaşla kötü arkadaş misk taşıyan kimse ile körük üfüren kimse gibidir. Misk taşıyan ya sana onu
ikram eder yahut sen ondan (miski) satın alırsın ya da ondan güzel bir koku duyarsın. Körük üfüren kimse
ise ya elbiseni yakar ya da ondan kötü bir koku duyarsın!”

(M6692 Müslim, Birr, 146; B5534 Buhârî, Sayd, 31)

102
97. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Devlet Otoritesi ve Adalet

َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬


:‫ال‬ َ َ ‫َع ْن أ َ ِبى ُه َر ْي َر َة َعن ال ّ َن ِبي‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِّ ِ
،‫ َوإِ ْن يَ ْأ ُم ْر ِب َغ ْي ِر ِه‬.‫ َكا َن لَ ُه ِب َذلِ َك أ َ ْج ٌر‬،‫الل َع ّ َز َو َج ّ َل َو َعد ََل‬
ِ َ ّ ‫ فَإِ ْن أ َ َم َر ِبت َْق َوى‬.‫ يُ َقات َُل ِم ْن َو َرائِ ِه َويُ ّ َت َقى ِب ِه‬،ٌ‫ال َما ُم ُج ّ َنة‬ "
ِ ْ ‫إِ ّنَ َما‬
". ‫َكا َن َعلَ ْي ِه ِم ْن ُه‬

Ebû Hüreyre’den nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:


“Devlet otoritesi en büyük hamidir. Haksızlıklarla onun vasıtasıyla (yani hukuk yoluyla) mücadele edilir
ve onun vasıtasıyla (tehlikelerden) korunulur. Şayet bu otoriteyi kullanan(lar), Allah’tan sakınmayı em-
reder ve adaletle hükmeder(ler)se bu yaptıklarından sevap kazanır(lar). Bunun aksine davranır(lar)sa
(vebalini) çeker(ler).”
(M4772 Müslim, İmâre, 43)

103
98. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Faiz

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫َع ْن أ َ ِبى َس ِعي ٍد ْال ُخ ْد ِر ِّي َق‬
َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬

‫ يَدًا‬،‫ ِم ْثالً ِب ِم ْث ٍل‬،‫ َو ْال ِم ْل ُح ِب ْال ِم ْل ِح‬،‫ َوال ّ َت ْم ُر ِبال ّ َت ْم ِر‬،‫ير‬ َ ّ ‫ َو‬،‫ َو ْال ُب ُّر ِب ْال ُب ِّر‬،‫ض ِة‬
َ ّ ‫الش ِعي ُر ِب‬ َ ّ ‫ض ُة ِب ْال ِف‬
َ ّ ‫ َو ْال ِف‬،‫َب‬ َ ّ ‫َب ِب‬ َ ّ َ‫" ا‬
ِ ‫الش ِع‬ ِ ‫الذه‬ ُ ‫لذه‬
". ‫ اَ ْل ِخ ُذ َو ْال ُم ْع ِطى ِفي ِه َس َوا ٌء‬،‫اس َت َزا َد َف َق ْد أ َ ْربَى‬
ْ ‫ َف َم ْن زَا َد أ َ ِو‬،‫ِب َي ٍد‬

Ebû Saîd el-Hudrî’nin naklettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Altına karşılık altın, gümüşe karşılık gümüş, buğdaya karşılık buğday, arpaya karşılık arpa, hurmaya
karşılık hurma, tuza karşılık tuz, eşit miktarda ve peşin olarak satılır. Her kim daha fazla verir veya alırsa
muhakkak faiz uygulaması yapmıştır. Alanla veren bu hususta eşittir.”

(M4064 Müslim, Müsâkât, 82)

104
99. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Rızık

:(‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم‬ َ َ ‫الل‬


ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬ َ ‫ َق‬:‫ال‬
ُ ‫ال َر ُس‬ َ ‫الل َق‬
ِ َ ّ ‫َع ْن َجا ِب ِر ْب ِن َع ْب ِد‬
َ ّ ‫الل َوأ َ ْج ِم ُلوا ِفى ال‬ "
َ َ ّ ‫ فَا ّتَ ُقوا‬.‫ َوإِ ْن أ َ ْب َطأ َ َع ْن َها‬،‫وت َح ّ َتى ت َْست َْو ِف َي ِرزْ َق َها‬
‫الل‬ َ ‫ فَإِ ّ َن ن َْف ًسا لَ ْن تَ ُم‬.‫ب‬
ِ َ‫طل‬ ُ ‫أ َ ّيُ َها ال ّ َن‬
َ َ ّ ‫اس اِ ّتَ ُقوا‬
". ‫ َو َد ُعوا َما َح ُر َم‬،‫ ُخ ُذوا َما َح ّ َل‬.‫ب‬ َ ّ ‫َوأ َ ْج ِم ُلوا ِفى ال‬
ِ َ‫طل‬

Câbir b. Abdullah’ın naklettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:


“Ey insanlar! Allah’tan (hakkıyla) sakının ve (rızkınızı) ararken güzel yollarla arayın. Zira hiç kimse,
rızkını elde etmeden ölmeyecektir, gecikse bile (rızkına kavuşacaktır). Allah’tan (hakkıyla) sakının ve (rız-
kınızı) ararken güzel yollarla arayın. Helâl olanı alın, haram olanı terk edin.”

(İM2144 İbn Mâce, Ticâret, 2)

105
100. Hadis-i Şerif

Ana Konu: Sosyal Hayat


Alt Konu: Hakiki Müflis
:(‫ال‬ َ ‫الل َعلَ ْي ِه َو َس ّلَ َم) َق‬ َ َ ‫الل‬
ُ َ ّ ‫(ص ّلى‬ ِ َ ّ ‫ول‬َ ‫ أ َ ّ َن َر ُس‬،َ‫َعنْ أ َ ِبى ُه َر ْي َرة‬
ْ "
‫ام‬
ٍ ‫ص َي‬ ِ ‫ يَأتِى يَوْ َم ْال ِق َيا َم ِة ِب َص َل ٍة َو‬،‫س ِمنْ أ ُ ّ َم ِتى‬ َ ‫ "إِ ّ َن ْال ُم ْف ِل‬:‫ال‬ َ ‫ َف َق‬،َ‫س ِفينَا َمنْ َل ِدرْ َه َم لَ ُه َو َل َمتَاع‬ ُ ‫أَت َْد ُرو َن َما ْال ُم ْف ِل‬
ُ ‫ اَ ْل ُم ْف ِل‬:‫س؟" َقالُوا‬
،‫ َو َه َذا ِمنْ َح َسنَاتِ ِه‬،‫ َف ُيعْ َطى َه َذا ِمنْ َح َسنَاتِ ِه‬،‫ َوضَ َر َب َه َذا‬،‫َك َد َم َه َذا‬ َ ‫ َو َسف‬،‫ال َه َذا‬ َ ‫ َوأ َ َك َل َم‬،‫ َو َق َذ َف َه َذا‬،‫ َويَ ْأتِى َق ْد شَ َت َم َه َذا‬،‫َو َز َكا ٍة‬
".‫ار‬ َ
ِ ‫ ث ّ َُم ُط ِر َح ِفى ال ّ َن‬،‫ أ ُ ِخ َذ ِمنْ خَ َطايَاهُمْ َف ُط ِر َح ْت َعلَ ْي ِه‬،‫ َقب َْل أ ْن يُ ْقضَ ى َما َعلَ ْي ِه‬،‫فَإِ ْن َف ِن َي ْت َح َسنَا ُت ُه‬
Ebû Hüreyre’den nakledildiğine göre, bir gün Resûlullah (sav), “Müflis kimdir, biliyor musunuz?” diye sordu.
Ashâbı, “Bize göre müflis, parası ve malı olmayan kimsedir.” dediler. Bunun üzerine Hz. Peygamber, “Şüphesiz
ki ümmetimin müflisi, kıyamet günü namaz, oruç ve zekâtla gelir. Aynı zamanda şuna sövmüş, buna iftira etmiş,
şunun malını yemiş, bunun kanını dökmüş ve şunu dövmüş bir hâlde gelir. Bunun üzerine iyiliklerinin sevabı şuna
buna verilir. Üzerindeki kul hakları bitmeden sevapları biterse, hak sahiplerinin günahları kendisine yüklenir. Son-
ra da cehenneme atılır.” buyurdu.
(M6579 Müslim, Birr, 59)

106
Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Cami Hizmetleri Daire Başkanlığı

You might also like