Republic of the Philippines

SURIGAO DEL NORTE STATE UNIVERSITY

“For Nation’s Greater

FIL 214 – PAGTUTURO NG FILIPINO BILANG

PANGALAWANG WIKA

PANGKAT 1
PAGBABAYBAY NG MGA SALITA

Ipinasa nina:

1. Dela Victoria, Jaquelyn D.

2. Taganas, Mediza Theresse M.
3. Maturan, Coleen R.
4. Cuarteros, Jamaica G.
5. Dulguime, Roselin E.
6. Espaldon, Maricar L.
7. Morta, Jenita D.

Ipinasa kay:

Gng. Pilmore M. Causing

Tel. Nos.: (086) 826-0135; Email: surigaostatecollege@yahoo.com

(086) 231-7798 URL: ssct.edu.ph
 I. Panimula
Ang pagbaybay ay ang pagsusulat ng mga salita o mga salita sa pamamagitan ng lahat
ng kinakailangang letra sa tama nitong pagkasunod-sunod. Ito ay isa sa mga importanteng
bahagi ng isang wika. Mahalaga ang pagbaybay upang malaman natin kung papaano
baybayin ang isang salita. At ang pagkakaroon ng kaalaman sa pagbaybay lalo na sa mga
salitang Filipino, ay nangangahulugang maalam ka sa sariling wika.

Mula elementarya hanggang hayskul ay tinuturuan na ng mga guro sa pagbaybay ng

tamang mga salita ngunit hindi lingid sa ating kaalaman na mas tinututukang ituro ng ating
mga guro ang tamang pagbaybay sa mga salitang banyaga kaya ito ang kadalasang nagiging
suliranin ng mga mag-aaral pagdating sa pagbaybay ng tama sa mga salitang Filipino na kung
tutuusin ay sariling wika. Kadalasan kapag nagbabaybay ng mga salitang Filipino ay
nakakamali-mali pa at nagkakapalit-palit pa ang mga letrang binabaybay na salita . Sanhi ito
ng kakulangan natin sa kaalaman sa pagbabago ng ating wika at kakulangan sa pagtutok natin
sa ating pagbaybay ng mga salitang Filipino.

Isa pa sa naobserbahan ng mga mananaliksik, bunga ng pandemya sa taong 2019 o

mas kilalang COVID-19, ay ang mga bata ay hindi na marunong magbaybay ng mga salita
kahit na sa pagbasa gawi ng Modular Learning. Kulang-kulang ang kanilang mga letra sa
pagbaybay ng isang salita, at naoobserbahan ng din ng mga mananaliksik na hindi sila
marunong magsulat ng bawat letra sa kanilang pagbaybay.

Dagdag pa rito naobserbahan din ng mga mananaliksik ang paggamit ng mga

jejemon na salita ng mga kabataan ngayon sa larangan ng teknolohiya sa
pakikipagkomunikasyon. Imbis na “dito” ay binabaybay nilang “D2”, dahil sa inibang
pagbaybay ay nasasanay sila sa pagpapaikli ng mga salita at iniiba nila ang wastong
pagbaybay ng mga salitang Filipino at nadadala nila ito sa paaralan, sa kanilang pagsulat.

Bunga ng mga obserbasyong ito ay naisip ng mga mananaliksik na pagtuonan ng

pansin ang mga kabataan o mga estudyaante sa ngayon sa kanilang pagbaybay sa Filipino.

Ang layunin ng pag-aaral na ito ay matuklasan ang kakayahan ng mga mag-aaral sa

pagbabay ng mga salitang Filipino batay sa Ortograpiyang 2014
Suring Basa ng Mga Literatura

Mahalagang maintindihan ang kasaysayan ng Wikang Pambansa kung paano ito

nagsimula bilang Tagalog (kung saan umalma ang mga Bisaya), naging Pilipino, at
ngayon nga ay Filipino na. Isang arkipelago ang Filipinas kung kaya nagkaroon ito ng
maraming katutubong wika. Ang maganda sa penomenong ito ay nagkaroon din ng
kaniya-kaniyang literatura ang bawat etnolingguwistikong grupo. Dahil dito, maraming
mulat na mga kritiko katulad ni Isagani R. Cruz ang nagsasabing “isa sa
pinakamayamang literatura sa mundo ay ang literatura ng Filipinas."
Noon pa mang sinulat ang 1935 Konstitusyon, nabanggit na ang pagkakaroon ng
wikang pambansa. Nakasaad sa Artikulo 14 Seksiyon 3 na, “Ang Konggreso ay gagawa
ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang pambansa na
batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika," (Art. 14, Sek. 3)
Noong 1936, itinatag ni Pangulong Manuel Quezon ang Surian upang mamuno
sa pag- aaral at pagpili sa wikang pambansa. Tungkulin ng Surian na magsagawa ng
pananaliksik, gabay at alituntunin na magiging batayan sa pagpili ng wikang pambansa
ng Filipinas. Si Jaime de Veyra ang naging tagapangulo ng komite na nagsagawa ng
pag-aaral, at napili nito ang Tagalog bilang batayan ng “Wikang Pambansa."
Ipinalabas ni Pangulong Quezon noong 1937 ang Kautusang Tagapagpaganap
Blg. 134 na nag-aatas na Tagalog ang batayan ng wikang gagamitin sa pagbubuo ng
wikang pambansa. Dahil sa pagsusumikap ni Pangulong Quezon na magkaroon tayo
ng wikang pagkakalilanlan, hinirang siyang “Ama ng Wikang Pambansa." Noong 1940
ipinalabas ni Pangulong Quezon ang Kautusang Tagapaganap Blg. 203 na
nagpapahintulot sa pagpapalimbag ng talatinigang Tagalog- Ingles at Balarila sa
Wikang Pambansa. Pinasimulan din nito ang pagtuturo ng Wikang Pambansa sa lahat
ng mga paaralan sa buong bansa.
Noong 1959 nagpalabas si Kagawaran ng Edukasyon Kalihim si Jose Romero
ng Kautusang Blg. 7 na nagsasaad na Pilipino ang opisyal na tawag sa wikang
pambansa.
Sa 1973 Konstitusyon noong kapanahunan ng diktador na si Pangulong
Ferdinand Marcos, nakasaad sa Artikulo 15 Seksiyon 2 at 3 na

“Ang Batasang Pambansa ay magsasagawa ng mga hakbang tungo sa

pagpapaunlad at pormal na paggamit ng pambansang wikang Pilipino. Hangga’t
hindi binabago ang batas, ang Ingles at Pilipino ang mananatiling mga wikang
 opisyal ng Pilipinas."

Noong panahon naman ng Rebolusyonaryong Gobyerno sa ilalim ni Pangulong

Corazon C. Aquino muling binago ang Konstitusyon noong 1987 kung saan
nakasaad sa Artikulo 14 Seksiyon 6 na:

“Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang, ito

ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba
pang mga wika."

Kahalagahan ng Wikang Filipino

Baaco, Belgira et a. (2013), ang pagkakaroon ng wikang pambansa ay nagbibigay

daan sa pagkakaisa ng mga mamamayan at nagbibigay tulong sa pag-unlad ng iba’t ibang
aspeto sa isang bansa. Ang wikang pambansa ay nagiging isang malaking daan ng
komunikasyon upang mapalago at mapagbuti ang takbo ng politikal, sosyolohikal, at
maging ang ekonomikal na aspeto ng lipunan.

Ayon kay Cabughay (2012), isang importanteng salik sa paglago ng ekonomiya ay

ang paggamit ng wika na maiintindihan ng mga maralita.

Dagdag pa ni Aguilar (1994), ito ang pinakamahalagang tungkuling ng wika,

sapagkat dito pinaiiral ang malikhaing paglalang ng mga bagong pamamaraan at bagong
paniniwala. Sa tungkuling ito, ang wika ay kinakailangang matatas at maunlad.
Importanteng maintindihan natin kung paano nakakaapekto ang pagpapaunlad ng sariling
wika.

A. Para paunlarin ang kakayahan sa pagtuturo ng Filipino bilang pangalawang wika sa

paraan ng pagbabaybay, maaari gawin ang mga sumusunod:
 Magkaruon ng Malalim na Pang-unawa: Alamin ang mga patakaran sa baybayin at
kahulugan ng mga wika sa Filipino. Maaring mag-aral ng mga pagsasanay sa
baybayin at iba pang aspeto ng wika tulad ng intonasyon.
 Magsanay Araw-araw: Magsanay Araw-araw na pagbabasa at pagsusulat gamit ang
tamang baybayin. Ito ay magbibigay sa iyo ng kasanayan at pag-unlad sa pagtuturo.
 Pagsasanay sa Klase: Magkaruon ng aktibidad sa klase na naglalaman ng
pagsasanay sa baybayin. Maari rin itong isama sa mga gawain at proyekto ng mga
mag-aaral.
  Magturo ng Kontekstwal na Pagsasanay: Ituro ang baybayin sa pamamagitan ng
mga kontekstwal na halimbawa at pagsasanay upang mas mapadali ang pang-unawa
ng mga mag-aaral.
 Kolaborasyon: Makipagtulungan sa kapwa guro o eksperto sa Filipino upang
mapanatili ang mataas na kalidad ng pagtuturo at mapalitan ang mga ideya.
Sa pamamagitan ng mga hakbang na ito, maaari mong paunlarin ang iyong kakayahan sa
pagtuturo ng Filipino bilang pangalawang wika gamit ang tamang baybayin.

B. Ang pagiging mahusay na guro ng wika ay nagdadala ng maraming benepisyo sa mga

mag-aaral. Nakakatulong ito sa mas mabilis na pag-unlad ng kanilang kasanayan sa
pagsasalita, pagsusulat, at pang-unawa sa iba't ibang wika. Nagbibigay ito ng
masusing pagtutok sa tamang gramatika, bokabularyo, at komunikasyon, na mahalaga
para sa kanilang personal at propesyunal na pag-unlad.
Ang pagiging mahusay na guro ng wika sa paraang pagbabaybay ay may maraming
benepisyo, kabilang ang:

 Mas Malalim na Pang-unawa: Ang pagsasanay sa baybayin ay nagbubukas ng pinto

sa mas malalim na pang-unawa ng wika, kabilang ang tamang paggamit ng mga titik
at balarila.
 Mas Mabisang Pagtuturo: Ang mahusay na guro ng wika ay may kakayahang
magturo nang mas epektibo, dahil nauunawaan niya ang mga komplikadong bahagi
ng wika at maaring magbigay ng mga klarong halimbawa.
 Magandang Halimbawa: Ang isang guro na mahusay sa baybayin ay nagbibigay ng
magandang halimbawa sa kanyang mga mag-aaral, naglalagay ng mataas na antas ng
pamantayan sa kanilang sarili.
 Pagpapalawak ng Kasanayan: Ang pagiging mahusay sa baybayin ay nagbubukas
ng mga oportunidad para sa mga mag-aaral na mapalawak ang kanilang sariling
kasanayan sa wika, tulad ng pagsusulat at pagsasalita.
 Pagpapaunlad ng Kultura: Ang pag-unlad sa baybayin ay naglalaman ng kahulugan
at kasaysayan, na nagpapalawak ng pag-unawa sa kultura ng bansa at ng mga taong
nagsasalita ng wika.
 Pagpapaunlad ng Pagkatuto: Ang pagbabaybay ay nagbibigay ng estratehiya para
sa mas mabisang pagkatuto, dahil nagbibigay ito ng masusing focus sa wastong
pagsulat at pagsasalita.
  Pagpapaunlad sa Pagtuturo: Ang pagiging mahusay na guro ng wika ay
nagbubunga ng mataas na antas ng pagtuturo, nagiging instrumento sa pag-unlad ng
edukasyon at lipunan.
Sa kabuuan, ang pagiging mahusay na guro ng wika sa paraang pagbabaybay ay nagdadala
ng masusing pang-unawa at pagpapahalaga sa wika, nagpapahusay sa pagtuturo, at
nagtataguyod ng masusing pag-unlad sa edukasyon.

C. Ang pag-aaral ng Filipino bilang pangalawang wika ay maaaring makatagpo ng iba't

ibang hamon sa klasrum. Narito ang ilang mga hamon na maaaring umiirap at kung
paano ito maaring isaalang-alang:
 Diverse Backgrounds ng Mag-aaral: Dahil sa iba't ibang antas ng kaalaman at
kasanayan sa wika, mahalaga ang pagkakaroon ng adaptableng pagtutok para
mabigyang pansin ang pangangailangan ng bawat mag-aaral.
 Modernisasyon at Teknolohiya: Ang paggamit ng modernong teknolohiya sa
pagtuturo ng Filipino, lalo na ang baybayin, ay maaaring hamakin ng ilang mag-aaral.
Mahalaga ang pagtuklas ng mga makabagong paraan para mas mapahikayat sila.
 Globalization: Sa mundo ng globalisasyon, ang pag-aaral ng iba't ibang wika ay
nagiging mas kritikal. Subalit, maaaring maging hamon ito sa pagtuturo ng Filipino
bilang pangalawang wika dahil sa iba't ibang mga wika na rin ang itinuturo at
pinagtutuunan ng atensyon.
 Pangangailangan sa Praktikal na Pagsasanay: Ang praktikal na pagsasanay sa
pang-araw-araw na buhay, trabaho, at iba pang konteksto ay mahalaga upang
mapanatili ang kahalagahan ng wika sa pangangailangan ng mga mag-aaral sa
hinaharap.
 Pagkakaroon ng Relevance: Ang pagtuturo ng Filipino ay mas epektibo kapag ito ay
naiuugma sa pangangailangan at interes ng mga mag-aaral. Ang pagtutok sa mga
kontekstuwal na pagsasanay at halimbawa ay maaaring makatulong.
 Kahalagahan ng Multilingualism: Sa konteksto ng pagiging multilingual, ang
hamon ay maaaring magmula sa pangangailangan ng masusing integrasyon ng mga
wika sa pang-araw-araw na komunikasyon.
Ang mga guro at mga institusyon ng edukasyon ay dapat na magtaguyod ng masusing plano
sa pagtuturo, mula sa paggamit ng mga modernong teknolohiya hanggang sa pag-unlad ng
mga kurikulum na nakatutok sa pangangailangan ng mga mag-aaral. Ang pangangailangan
para sa pag-aaral ng Filipino bilang pangalawang wika ay maaaring malunasan sa
pamamagitan ng pagsasanay, pagpapahalaga, at pagbibigay-halaga sa kahalagahan ng
wika sa pambansang pagpapaunlad.

Bilang isang guro, Nakita naming ang kahinaan ng isang mag-aaral hindi lang sa
pagbabasa pati Narin ang sa pagbabaybay. Para maibsan ang kahinaan ng mga mag-aaral,
ginawa naming ang mga sumusunod.

 Regular na Pagsusuri: Isagawa ang regular na pagsusuri ng mga gawain, proyekto,

at pagsasanay sa baybayin ng mga mag-aaral. Dito, maari mong makita ang mga
partikular na aspeto ng baybayin na maaaring magkaruon ng kakulangan o
pagkukulang.
 Feedback mula sa Mag-aaral: Humingi ng feedback mula sa mga mag-aaral ukol sa
kanilang karanasan sa pag-aaral ng baybayin. Maaring ito ay gawin sa pamamagitan
ng mga survey o simple na usapan upang malaman ang kanilang mga hinanakit o mga
aspeto na nais pang pagtuunan din ng pansin.
 Pag-obserba sa Klase: Obserbahan ang mga aktwal na klase at pagsasanay sa
baybayin. Maaring ito ay naglalaman ng pagsusuri sa paraan ng pagtuturo, kung
paano ina-approach ang mga gawain, at kung gaano kahusay ang mga mag-aaral sa
paggamit ng baybayin.
 Kolaborasyon sa Kapwa Guro: Makipagtulungan sa ibang guro ng Filipino o mga
eksperto sa wika upang makakuha ng ibang perspektiba at suhestiyon sa pagtuturo ng
baybayin.
 Pagsusuri ng Resulta ng Pagsusulit: Tingnan ang mga resulta ng mga pagsusulit at
asesment sa baybayin. Ito ay makakatulong sa pag-identify kung saan mahina ang
mga mag-aaral at kung paano maaaring mapabuti ang kanilang kasanayan.
 Pamamahagi ng Kaalaman: Magkaruon ng regular na pakikipag-ugnayan sa iba't
ibang guro, departamento, at mga eksperto sa Filipino upang mapanatili ang
pagbabahagi ng kaalaman at pinakamahusay na praktika sa pagtuturo ng baybayin.

Sa pamamagitan ng mga hakbang na ito, mabilis na makilala ang puwang o kahinaan sa

pagtuturo ng Filipino sa pagbabaybay sa mga mag-aaral. Ang mahalaga ay maging bukas
sa pagbabago at pag-unlad, at patuloy na pagtuunan ng pansin ang mga aspeto ng
pagtuturo na nangangailangan ng pagsasaalang-alang at pagpapabuti.
Kahinaan sa Pagsulat ng mga Mag-aaral.

Kapuna- puna sa mga nabasang komposisyon ang kakulangan sa nilalaman

(content). Batay narin sa karanasan ng mga mananaliksik, madalas ang pagkakamali sa
pagbaybay ng mga mag- aaral bunga ng naimpluwensyahan sila ng ibang wika at ang
pagpapaikli ng mga salita kaya nasasanay at nadadala sa pagsulat sa pang akademiko.
Nakita rin sa komposisyon ang maraming kamalian sa paggamit ng mga bantas, malaking
titik at sa paraan ng pagbaybay lalo pa’t may kudlit ang salita. Isama rin dito ang pagbuo
ng mga salita at mga pangungusap, kasama ang paglalapi at pagsusunod-sunod ng mga
salita sa pagbuo ng pangungusap (Smith 2016).
 I. Layunin
Hangarin ng proyektong ito ang mapataas ang antas ng kakayahang pangwika ng mga
mag-aaral sa pagbabaybay sa loob ng isang akademikong taon. Ito ay maglalaman ng mga
hakbang na naglalayong mapaunlad ang kanilang kasanayan sa baybayin ng Filipino.
Narito ang Konkreto at Mesurableng Hakbang sa aming pagsasanay.

 Regular na Pagsasanay sa Baybayin:

- Itataguyod ang regular na pagsasanay sa baybayin gamit ang mga kontekstwal na
pagsasanay at praktikal na halimbawa.
- Maglalagay ng mga pagsusulit at gawain na naglalaman ng baybayin upang
masukat ang pag-unlad ng bawat mag-aaral.
 Integrasyon sa Araw-araw na Komunikasyon:
- Itutok ang pag-aaral sa baybayin sa pang-araw-araw na komunikasyon upang
mapatatag ang pag-unawa sa pangunahing gamit ng wika sa pang-araw-araw na
buhay.
 Pamamahagi ng Kaalaman sa Baybayin:
- Magkakaroon ng mga sesyon para sa pagtuturo ng mga kaalaman sa baybayin
hindi lamang sa loob ng silid-aralan kundi pati na rin sa pamayanan.
 Modernisasyon ng Pagtuturo:
- Itutok ang mga gawain at pagsasanay sa baybayin sa mga modernong pamamaraan
tulad ng paggamit ng teknolohiya, mobile apps, at iba pang online resources.
 Feedback at Pagpapahalaga:
- Magbibigay ng regular na feedback sa bawat mag-aaral upang malaman ang
kanilang mga kahinaan at magbigay ng suhestiyon para sa improvement.
- Itataguyod ang pagpapahalaga sa kahalagahan ng baybayin sa kultura at identidad
ng bansa.
 Kolaborasyon sa mga Pamilya:
- Magtataguyod ng malasakit mula sa mga pamilya sa pag-aaral ng baybayin sa
pamamagitan ng pagkakaroon ng mga aktibidad na kasama ang mga magulang.

Ang tagumpay ng proyektong ito ay masusukat sa pamamagitan ng pag-angat ng mga

mag-aaral sa kanilang antas ng kaalaman at kasanayan sa baybayin sa mga regular na
pagsusulit, pagsasanay, at iba pang evaluasyon.
B. Paggawa ng plano ng gawaing mag-aaral
Bilang isang guro kailangang itakda ang Layunin, alamin ang layunin sa pag-aaral ng
pagbabaybay. Para maisakatuparan ang mga gawaing mag-aaral, kailangang sundin
ang mga sumusunod.

 Balangkas ng Oras: Itakda ang isang oras o schedule para sa pag-aaral ng

pagbabaybay. Mahalaga ang regular na oras ng pagsasanay para mapanatili ang
konsistensiya.
 Pagsasaayos ng Pag-aaral: Itukoy ang mga partikular na aspeto ng pagbabaybay na
nais pagtuunan ng pansin. Pwedeng magsimula sa mga pangunahing konsepto at unti-
untiin ang pag-aaral sa mas komplikadong aspeto.
 Paggamit ng Mga Ressurso: Gumamit ng magagandang mapagkukunan tulad ng
aklat, online resources, at educational platforms para sa pagsasanay sa pagbabaybay.
 Pagsasanay sa Pagsulat: Magsanay ng pagsusulat ng iba't ibang uri ng teksto tulad
ng sanaysay, balita, o pagsusuri. Ipakita sa iba para sa konstruktibong feedback.
 Pakikipag-usap at Talakayan: Magsanay sa pakikipag-usap at pagsasagawa ng
talakayan tungkol sa iba't ibang paksa. Ito ay makakatulong sa pagpapahayag ng
sariling opinyon at pangangatuwiran.
 Pagsusuri ng Sariling Gawain: Paminsang suriin ang iyong sariling gawain sa
pagbabaybay at tuklasin kung saan maaaring magkaruon ng pagpapabuti.
 Partisipasyon sa mga Aktibidad: Bilang isang guro, kinakailangan din nating
sumali sa mga writing workshops, seminars, o iba't ibang aktibidad na makakatulong
sa pag-unlad.
 Regular na Pagbasa: Hindi lamang sa pagsusulat, kundi pati na rin sa pagbasa,
mahalaga ang regular na pag-eksponer sa iba't ibang uri ng teksto upang mapalawak
ang kasanayan.
Ang mga plano na ito ay makakatulong sa pagsasanay at pagpapabuti ng kakayahan sa
pagbabaybay ng mga-aaral at guro. Tiyakin may malinaw na balangkas at layunin sa
bawat sesyon ng pag-aaral.

C. Pagpili ng mga estratehiya at pamamaraan para sa pag-unlad ng kakayahan.

Para sa pag-unlad ng kakayahan sa pagbabaybay, maaaring subukan ang mga

sumusunod na estratehiya at pamamaraan:
  Regular na Pagbabasa: Maglaan ng oras araw-araw para magbasa ng iba't ibang
materyales tulad ng aklat, artikulo, o balita upang mapalawak ang kaalaman sa iba't
ibang larangan.
 Pagsusulat ng Journal: Isulat ang mga karanasan, opinyon, at natutunan sa isang
journal. Ito ay magbibigay daan sa masusing pagsusuri at pagpapahayag ng sariling
kaisipan.
 Pagsasanay sa Gramatika at Estilo: Itutok ang pansin sa wastong paggamit ng
gramatika at pagsasanay sa iba't ibang estilo ng pagsulat upang mapabuti ang
kakayahan sa komunikasyon.
Sa pamamagitan ng pagpapatupad ng mga nabanggit na estratehiya, mas
mapapalawak natin ang kakayahan sa pagbabaybay at mapagtatagumpayan ang iba't
ibang uri ng komunikasyon sa isang mag-aaral.
II. Pag-sasanay at Pag-aaral

Ang pag-aaral na ito ay bumabalangkas ng konseptong hango sa pagsusuring

ginagawa ng mananaliksik na nakapokus sa Kakayahan sa Pagbaybay ng mga
Salitang Filipino batay sa Ortograpiyang 2014.

Ang antas ng kahusayan sa pagbaybay ng mga salitang Filipino gamit ang

walong bagong titik ng Ortograpiyang 2014 ay naglalaman ng Panghihiram gamit ang
8 bagong titik, lahat ng walong dagdag na titik sa alpabeto ay ginagamit sa tatlong
pagkakataon ng panghihiram mula sa banyaga, una, sa pangalang pantangi na hiram
sa wikang banyaga at mga salita na mahirap dagliang ireispel.

Mahilom (2012) Walang salitang buhay na gaya ng Filipino ang puro. Dahil sa
pagkakaiba-iba sa kultura ng mga bansa, may mga salitang banyaga na hindi
matatagpuan sa salitang Filipino kapagisinasalin. Sa pangyayaring ito, ang tanging
magagawa ay manghiram o dili kaya ay lumikha ng bagong salita. Walang masama sa
panghihiram ng salita. Hindi naman kailangan pang humingi ng pahintulot sa bansang
hihiraman na mga salita; hindi rin kailangan pang isauli ang salita pagktaposna
hiramin hindi rin ito nakakahiya. Sa halip na lumikha tayo ng salita, hinihiram na
lamang natin ang nga salitang ito May mga salitangpanteknikal at pang-agham ang
Maugnayang Pilipino na ginagamit sa pinatatanyag ng araneta university, subalit ang
mga ito ay hindi itinatagubilin ng Komisyon ng Wikang Filipino kaya hindipalasak na
ginagamit sa mga paaralan

Ang konseptwal framework ng pag-aaral na ito ay ginagamitan INPUT-

PROCESS-OUTPUT model. Inilahad ng input framework ang profayl ng mga
tagatugon tulad ng edad at kasarian. Ang process frame ay tumutukoy sa mga
hkabang na Gawain ng mga mananaliksik ukol sa pagkuha ng mga datos saklaw ng
regular na pagbabaybay, pagsulat ng Journal, at pagsasanay sa gramatika at Estilo.
Ang output frame ay sumasaklaw sa implikasyon ng mga nakalap na datos.
INPUT: PROCESS: OUTPUT:

Ang profayl ng mga Epekto sa mga mag-

tagatugon: Regular na Pagbabaybay aaral sa larangan ng
Pagbabay.
1. Edad Pagsulat ng Journal
2. Kasarian
Pagsasanay sa Gramaatika
at Estilo

Sa pamamagitan ng pagsunod sa mga hakbang na ito, mapapaunlad ang kasanayan ng

mag-aaral sa pagbabaybay, mula sa pagpapalawak ng kaalaman hanggang sa
pagsasanay ng iba't ibang aspeto ng pagsusulat.
 III.

RESULTA AT PAG-AANALISA NG MGA

DATOS

Talahanayan 1
CARAGA REGION XIII
SCHOOLS DIVIS ION OF S URIGAO DEL NORTE
BALITE NATIONAL HIGH SCHOOL

PAGBABAYBAY NG SALITA GRADE 7,8,10 at 11

CONSOLIDATED
FILIPINO- LITERACY LEVEL
ENROLMENT GST RESULT PAGKILALA SATAMANG PAGBABAYBAY
GRADE
DISTRICT Frustration
SY. 2022-2023 14 above14 below Instructional Independent
LEVEL
M F T M F T % M F T % M F T %
ANAO-AON 11
REDWOOD 9 9 18 8 10 4 2 6 33% 4 5 9 50% 1 2 3 17%
MERANTI 12 8 20 11 9 3 2 5 25% 5 4 9 45% 4 2 6 30%
7
JALIOBONG BANZON 17 20 37 13 24 3 7 10 27% 6 5 11 30% 8 8 16 43%
8
IPIL DILIGENCE 14 18 32 12 16 6 7 13 40% 5 9 14 44% 3 2 5 16%
10
RIZAL EINSTEIN 19 18 37 16 15 5 3 8 22% 11 8 19 51% 3 7 10 27%
TOTAL 71 73 144 66 74 21 21 42 29% 31 31 62 43% 19 21 40 28%

Ipinakita sa Talahanayan 1 ang propayl ng mga tagatugon batay sa PAGBABAYBAY

NG MGA SALITA SA GRADE 7,8,10 AT 11.

Sa kasarian ipinapakita nito na may pareho nakakuha ng bilang ng mga mag-aaral

ang nabibilang sa Frustration Level. 21 sa lalaki at 21 din sa babae na may kabuuan na
42 mayroon 29%. Sa Instructional Level l naman ay mayroon 31 ka lalaki at 31
kababae sa kabuuahan na 62 at mayroong 43% . At sa Independent Level naman 19
kalalaki at 21 kababae na may 40 at umabot ng 28%.
 B. Mayroon bang kaugnayan ang mga propayl ng mga tagatugon sa antas ng
Kahusayan sa Pagbaybay gamit ang walong bagong titik ng
Ortograpiyang 2014?

Walang kaugnayan ang propayl ng mga mag-aaral batay sa kanilang antas sa

pagbaybay , napag alaman na may maraming mga mag-aaral na nakapagbaybay sa
ortograpiyang 2014 at ito ay hindi nakabatay lamang sa kanilang propayl , ito ay
nakabatay sa kanilang kaalaman.

IV.
BUOD, NATUKLASAN, KONKLUSYON AT
REKOMENDASYON

Buod
Inalam sa pag-aaral na ito ang Kakayahan sa pagbaybay ng mga salitang Filipino
batay sa ortograpiyang 2014 ng mga mag-aaral sa ika-pitong baitang sa sekondarya. Sa
katiyakan na malaman ang kasagutan ng mga tagatugon sa pamamagitan ng pagsagot sa
talatanungan.

Ang mga tagatugon sa pag-aaral ay isang daan at apat napu’t apat (144)). Ito ay
sample size na kinuha sa apat na baitang na may kabuuang bilang ng populasyon sa apat
na ibat-ibang paaralan.

Ang pag-aaral na ito ay ginamitan ng description o paglalarawan.Ang

metodolohiyang ito ay nagtatakda sa pag-aaral na kasali sa pangangalap at pag-aanalisa ng
mga datos na nakalap upang subukan ang haypotesis at para masagutan ang mga
katanungan hinggil sa propayl ng mga tagatugon sa pag-aaral.

B. Mga Natuklasan
Batay sa pag-analisa ng mga datos, ang mga natuklasan na ibinunyag sa pag-aaral
ay ang mga sumusunod:

1. Sa propayl ng mga tagatugon; ito ay makikita na karamihan sa mga tagutugon ay

babae bilang na 73 kaysa sa mga lalaki na may kabuuang bilang na 71.

2. Mayroon parin ang di makabaybay ng mga tamang salita sa Sekundarya .

 C. Kongklusyon
Batay sa mga natuklasang pag-aaral narito ang mga sumusunod na mga
kongklusyon;

1. Marami ang mga babaeng tagatugon kaysa mga lalaki sa pagsusuring ito.

2. Halos ang mga tagatugon ay may sapat na kakayahan sa pagbaybay ng mga salitang hiram
na mga banyagang. Ngunit wala silang sapat na kakayahan sa pagbaybay ng ibang salita.

3. Walang kinalaman ang propayl ng tagatugon lalong lalo na sa kanilang marka sa Filipino sa
kanilang kakayahan sa pagbaybay ng mga salitang Filipino batay sa Ortograpiyang 2014.

Rekomendasyon
Batay sa natuklasan at konklusyon sa nasabing pag-aaral narito ang mga
inihaing rekomendasyon:

Mga namamahala sa Paaralan. Magpasimuno ng mga seminar tungkol sa

Wika at Ortograpiya kung may mga pagbabago. Dapat lahat ng guro sa sekondarya sa
implementsayong kaalamang pangwika. Kasabay nito ang pagsasaalang-alang sa
paglapat ng palabaybayan sa loob ng klase bawat araw.

Mga Guro. Upang mas mapaunlad pa ang kakayahan sa pagbaybay ng mga

katutubong salita ay kinakailangan na turuan ang mga mag-aaral sa wastong pagbaybay
ng mga katutubong salita lalo na hinggil sa Ortograpiyang 2014.

Mga Mag-aaral. Itaguyod ang tamang pagbaybay sa pagsulat ng mga sulating

pang- akademiko batay sa Ortograpiyang 2014. Bigyan diin na itaas ang kanilang
kamalayan at kaalaman sa wika sa pamamagitan ng paggamit nito.

Mga Magulang. Maging magkaroon ng malay sa panibagong pag-unlad sa

wika. Ipalaganap ang mga pagbaybay ng salita ayon sa alituntunin ng KWF.
Dokumentasyon
 Talasanggunian

AKLAT

Komisyon sa Wikang Filipino, (2014). Binagong Gabay sa Ortograpiya ng

Wikang Filipino.

Santiago, Alfons (2003). Ortograpiyang Pambansa. Makabagong Balarilang

Filipino. Manila: Rex Bookstore.

Zafra, Galileo, et al. (2008). Gabay sa Ispeling Sentro ng Wikang Filipino, UP

Diliman.

Paz, Consuelo J, et al. (2003). Ang pag-aaral ng wika. Diliman, Quezon City; UP

Press

Maminta, Rosario E. (2001). Tungo sa istandardisasyon ng sistema ng pagsulat sa

Filipino.

Catacataca at Espiritu (2015). Wikang Filipino: Kasaysayan at Pag-unlad. Manila:

Rex Bookstore.

Salandanan, Antonio. Ortograpiya Rebisyon (2014). KWF

INTERNET

Komisyon sa Wikang Filipino, Online website

www.deped.gov.ph/orders /do-81-s- 1987

udyong.net/teachers-corner / 8573-kahalagahan-ng-wikang-Filipino-sa-mga-guro at

mag-aaral 9779

www.livinginthephilippines.com/culture -and -people /Philippineculture/culture -and-

arts/1123-pagsulong sa ortograpiyang Filipino.