Bilgi Sarmal Tyt Matematik

AKILLI KÂĞITLAR
SARMAL VİDEO ÇÖZÜMLER

TESTLER TAM HÜCRELEME
ÖĞRENMEYİ PEKİŞTİREN,
UNUTMAYI ENGELLEYEN,
TEKRARLA ÖĞRENMEYİ
SAĞLAYAN TESTLER SİMÜLASYON
TESTLERİ
SICAK BÖLGE SINAVDA ÇIKMASI MUHTEMEL KURGULU
Konunun uyarı nİtelİğİndekİ özellİklerİnİ YENİ NESİL SORULARDAN OLUŞAN TESTLER
vurgulayarak belİrten sayfalar
ORYANTASYON
TESTLERİ
Bİlgİlerİ yoklayarak güncelleten
sorulardan oluşan testler
TİPİ SORULAR
ÖSYM’NİN DİLİNE, TARZINA
KONU TESTLERİ
ÖĞRENCİYİ AŞİNA KILAN KONUYU ÖĞRETEN
SORULARIN OLUŞTURDUĞU KAVRATAN SORULARDAN OLUŞAN TESTLER
TESTLER
w w w.b
com
ta.
ilg
ah
is t
ar illi
m
w
w
w . m a l a k l. c o
sar m oku
al
ÖĞRETMEN ÜYELİĞİ SEÇİMİ İLE SİSTEME GİRİŞ YAPARAK DİJİTAL İNTERNETE BAĞLI OLSUN VEYA İSTEDİĞİNİZ SORULARLA KENDİ
SİSTEME ÜYELİK FORMUNU İÇERİKLERİNİZİ İSTEDİĞİNİZ YERE OLMASIN DİLEDİĞİNİZ TESTİNİZİ OLUŞTURABİLİRSİNİZ.
DOLDURUNUZ. İNDİREBİLİRSİNİZ. PLATFORMLARDA İÇERİKLERİMİZİ
KULLANABİLİRSİNİZ.
BİLGİ SARMAL
VİDEO
VİDEOLAR CEBİNE
GELSİN
İNDİR
UYGULAMAYI
İNDİR
UZAKTAN EĞİTİM İÇİN

DİJİTAL İÇERİK DESTEĞİ
Copyright © Bu kitabın her hakkı saklıdır.
Hangi amaçla olursa olsun,

bu kitabın tamamının ya da bir kısmının,
kitabı yayınlayan yayınevinin önceden
izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi
ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılması,
yayınlanması ve depolanması yasaktır.
ISBN: 978-625-8070-17-0
YAYIN KOORDİNATÖRÜ Serbay YİĞİT

YAZAR Mehmet KARANFİL– Muharrem ERSEN – Muhlis AKIN – Ömür ALGIR
YAYIN EDİTÖRLERİ Özlem ŞİMŞEK ESER - Hilal AKDOĞAN - Ebru AKDAŞ
DİZGİ / GRAFİK Bilgi Sarmal Dizgi ve Grafik Birimi
BASIM YERİ
www.bilgisarmal.com
sunu
Sevgili Öğrenciler ve Değerli Öğretmen Arkadaşlar,
Değişen matematik programında TYT konularına ait sorular rutin ve rutin olmayan diye ayrılmış, ÖSYM de
bu ayrıma dikkat çekerek yaptığı sınavlarda matematik testinin neredeyse tamamında yeni nesil rutin olmayan
sorulara yer vermiştir. Biz de bu ayrımı dikkate alarak kitabın tüm testlerinin içine kazanımlara uygun, oldukça
kapsamlı çözülebilir Yeni Nesil Sorular ekledik. Kitabımızdaki soruların hikâyesi, kalitesi, çözüm basamakları, dili
ve uzunluğu tam olarak ÖSYM’nin tarzını yansıtmaktadır. Ayrıca kitabımızdaki tüm soruların ayrıntılı video çö-
zümleri bulunmaktadır. Kitabımızın seviyesinin ise ÖSYM kadar kolay, ÖSYM kadar zor olmasına dikkat ettik.
Bu kitabımızda klasik soru bankalarından farklı olarak sarmal sistemle soruları hazırladık.
• Her bir konunun içerdiği kazanımların ve ÖSYM’nin bu konu ile ilgili stratejisini içeren bilgilerin bulundu-
ğu Künyelere yer verdik.
• Konuya genel olarak bakan hap bilgilerin bulunduğu Sıcak Bölgeleri ile her konunun özeti niteliğinde
sayfalar oluşturduk.
• Öğrencilerin konuya alışmasını sağlayan her bir kazanımı sırasıyla içeren Oryantasyon Testleri hazır-
ladık.
• Konu testlerini kolaydan zora doğru hazırladık ve içlerine oldukça fazla rutin olmayan soru tarzları
ekledik.
• Gerçek sınavda “Ben bu soruları çözmüştüm.” diyeceğiniz Simülasyon Testlerini oluşturduk.
• Her konunun bitiminde unutmayı engelleyen, öğrenmeyi pekiştiren ve önceki konuları da kapsayan
yayının temel amacına uygun Sarmal Testlere yer verdik.
• Birkaç konuda bir ÖSYM’nin o konularda sorabileceği formatta uygun sorular içeren ÖSYM TİPİ testleri
hazırladık.
• Kitamıbızdaki tüm soruların ayrıntılı video çözümleri ve dijital pdf çözümleri bulunmaktadır.
Kitabımızın hazırlanması ve yayımlanması aşamasında desteklerini esirgemeyen başta Serbay YİĞİT’e kitabın
baskıya hazırlanma aşamasında büyük emek sahibi olan Özlem ŞİMŞEK ESER, Hilal AKDOĞAN, Ebru AKDAŞ’a
öneri ve tashihleri için kıymetli meslektaşlarımız Firdevs UÇKUN KELEK, Özcan YILDIRIM, Hüseyin Huzeyfe
UÇAR, Halil SAVRAN, Fatih DEMİRKAYA, Gürbüz YALMAN, Ezgi KIRDAR, Sezgin ÖNER, Şeyda AYDIN, Kamer
AŞKIN, Alper YAYLA, Mehmet FIRAT, İsmail GÜMÜŞTEKİN, Yahya ÖZEN, Seyit DÖNMEZ, Olgun ÜNLÜ, Mehmet
Akif BOZDAŞ, Yasin TURGUT, Turgut OĞUZ, Turgay ÇELİK, İlker DEMİR, Celal DEMİR, Selim GÜNDOĞU, Kübra
KAYIŞ, Nagihan VAYNİ, Mehtap GÜNAY SANDIKÇI, Barış KAHVECİOĞLU, Haydar PEKER, Mustafa GÜRGÜÇ,
Zekeriya ARSLAN ve Kemal ÇIRAK’a teşekkürü borç biliriz.
Tek soru bile kaçmasın zira bunun telafsi zor, Bilgi Sarmal size yeter.
Başarı dileklerimizle...
Mehmet KARANFİL Muharrem ERSEN Muhlis AKIN Ömür ALGIR
bilgisarmalmatematik@gmail.com @sarmalmatematik
DİJİTAL PDF ÇÖZÜMLERİ İÇİN
www.bilgisarmal.com
adresine git
içindekiler
1. BÖLÜM - GERÇEK SAYILAR 5. BÖLÜM - BİRİNCİ DERECEDEN
Sıcak Bölge ............................................................. 8 DENKLEMLER
Sıcak Bölge ............................................................. 80
Test 1 Oryantasyon Testi - 1 ............................. 11
Test 3 ................................................................. 85
Test 4 ................................................................. 87
Test 5 Simülasyon Testi..................................... 89
Test 6 ................................................................. 21
ÖSYM TİPİ .............................................................. 91
Test 7 ................................................................. 23
Sarmal Test – 4 ....................................................... 93
Test 8 ................................................................. 25
Test 9 ................................................................. 27
ÖSYM TİPİ .............................................................. 31
6. BÖLÜM - BİRİNCİ DERECEDEN
EŞİTSİZLİKLER
Sıcak Bölge ............................................................. 96
2. BÖLÜM - BÖLÜNEBİLME Test 1 Oryantasyon Testi - 1 ............................. 97
Sıcak Bölge ............................................................. 34
Test 3 ................................................................. 101
Test 4 ................................................................. 103
Test 3 ................................................................. 39
Test 4 ................................................................. 41
Sarmal Test – 5 ....................................................... 107
Test 5 ................................................................. 43
Sarmal Test – 1 ....................................................... 47 7. BÖLÜM - MUTLAK DEĞER
Sıcak Bölge ............................................................. 110
3. BÖLÜM - EBOB – EKOK Test 1 Oryantasyon Testi - 1 ............................. 111
Sıcak Bölge ............................................................. 50 Test 2 Oryantasyon Testi - 2 ............................. 113
Test 1 Oryantasyon Testi - 1 ............................. 51 Test 3 ................................................................. 115
Test 3 Oryantasyon Testi - 3 ............................. 55 Test 5 Simülasyon Testi..................................... 119

Test 4 ................................................................. 57 ÖSYM TİPİ .............................................................. 121
Test 5 ................................................................. 59 Sarmal Test – 6 ....................................................... 123
ÖSYM TİPİ .............................................................. 63
8. BÖLÜM - ÜSLÜ SAYILAR
Sarmal Test – 2 ....................................................... 65
Sıcak Bölge ............................................................. 126
4. BÖLÜM - RASYONEL SAYILAR Test 2 Oryantasyon Testi - 2 ............................. 129
Sıcak Bölge ............................................................. 68 Test 3 ................................................................. 131
Test 1 Oryantasyon Testi................................... 69 Test 4 ................................................................. 133
Test 2 ................................................................. 71 Test 5 ................................................................. 135
Test 3 ................................................................. 73 Test 6 Simülasyon Testi..................................... 137
Test 4 Simülasyon Testi..................................... 75 Sarmal Test – 7 ....................................................... 139
Sarmal Test – 3 ....................................................... 77
9. BÖLÜM - KÖKLÜ SAYILAR 13. BÖLÜM - YÜZDE, KÂR – ZARAR
Sıcak Bölge ............................................................. 142 PROBLEMLERİ
Test 1 Oryantasyon Testi - 1 ............................. 143 Sıcak Bölge ............................................................. 210
Test 2 Oryantasyon Testi - 2 ............................. 145 Test 1 Oryantasyon Testi - 1 ............................. 211
Test 3 ................................................................. 147 Test 2 Oryantasyon Testi - 2 ............................. 213
Test 4 ................................................................. 149 Test 3 ................................................................. 215
Test 5 ................................................................. 151 Test 4 ................................................................. 217
Test 6 Simülasyon Testi..................................... 153 Test 5 ................................................................. 219
ÖSYM TİPİ .............................................................. 155 Test 6 Simülasyon Testi..................................... 221
Sarmal Test – 8 ....................................................... 157 Sarmal Test – 12 ..................................................... 223
14. BÖLÜM - KARIŞIM PROBLEMLERİ

Sıcak Bölge ............................................................. 226
Test 1 Oryantasyon Testi................................... 227
10. BÖLÜM - ORAN ORANTI Test 2 ................................................................. 229
Sıcak Bölge ............................................................. 160
Test 1 Oryantasyon Testi ................................... 161
ÖSYM TİPİ .............................................................. 233
Test 2 ................................................................. 163
Sarmal Test – 13 ..................................................... 235
Test 3 ................................................................. 165
Sarmal Test – 9 ....................................................... 169
15. BÖLÜM - İŞÇİ PROBLEMLERİ

Sıcak Bölge ............................................................. 238
11. BÖLÜM - SAYI VE KESİR Test 2 ................................................................. 241
PROBLEMLERİ Test 3 Simülasyon Testi..................................... 243

Sıcak Bölge ............................................................. 172 Sarmal Test – 14 ..................................................... 245
Test 5 ................................................................. 181
16. BÖLÜM - HAREKET PROBLEMLERİ
Sıcak Bölge ............................................................. 248
Test 6 ................................................................. 183
Test 7 ................................................................. 185
Test 2 ................................................................. 251
Test 8 ................................................................. 187
Test 3 ................................................................. 253
Test 9 Simülasyon Testi - 1 ............................... 189
ÖSYM TİPİ .............................................................. 257
Sarmal Test – 15 ..................................................... 259
Sarmal Test – 10 ..................................................... 195
17. BÖLÜM - VERİ VE GRAFİKLER

Sıcak Bölge ............................................................. 262
12. BÖLÜM - YAŞ PROBLEMLERİ
Sıcak Bölge ............................................................. 198
Test 1 Oryantasyon Testi ................................... 199
Test 3 ................................................................. 267
Test 2 ................................................................. 201
ÖSYM TİPİ .............................................................. 271
ÖSYM TİPİ .............................................................. 205
Sarmal Test – 16 ..................................................... 273
Sarmal Test – 11 ..................................................... 207
18. BÖLÜM - MANTIK 22. BÖLÜM - POLİNOMLAR
Sıcak Bölge ............................................................. 276 Sıcak Bölge ............................................................. 346
Test 1 Oryantasyon Testi................................... 277 Test 1 Oryantasyon Testi - 1 ............................. 347
Test 2 ................................................................. 279 Test 2 Oryantasyon Testi - 2 ............................. 349
Test 3 Simülasyon Testi..................................... 281 Test 3 ................................................................. 351
Sarmal Test – 17 ..................................................... 283 Test 4 ................................................................. 353
ÖSYM TİPİ .............................................................. 357
Sarmal Test – 21 ..................................................... 359
19. BÖLÜM - KÜMELER

Sıcak Bölge ............................................................. 286
Test 3 ................................................................. 293
Test 4 ................................................................. 295
Test 5 ................................................................. 297
ÖSYM TİPİ .............................................................. 301
Sarmal Test – 18 ..................................................... 303 23. BÖLÜM - İKİNCİ DERECEDEN
DENKLEMLER
Sıcak Bölge ............................................................. 362
Test 3 ................................................................. 369
20. BÖLÜM - FONKSİYONLAR
Test 4 ................................................................. 371
Sıcak Bölge ............................................................. 306
Test 5 ................................................................. 373
Test 3 Oryantasyon Testi - 3 ............................. 313 Sarmal Test – 22 ..................................................... 377
Test 4 ................................................................. 315
Test 5 ................................................................. 317
Test 6 ................................................................. 319
Test 7 ................................................................. 321
ÖSYM TİPİ .............................................................. 325
Sarmal Test – 19 ..................................................... 327
24. BÖLÜM - SAYMA VE OLASILIK

Sıcak Bölge ............................................................. 380
21. BÖLÜM - ÇARPANLARA AYIRMA Test 1 Oryantasyon Testi - 1 ............................. 383
Sıcak Bölge ............................................................. 330 Test 2 Oryantasyon Testi - 2 ............................. 385
Test 1 Oryantasyon Testi - 1 ............................. 331 Test 3 Oryantasyon Testi - 3 ............................. 387
Test 3 ................................................................. 335 Test 5 ................................................................. 391
Test 4 ................................................................. 337 Test 6 ................................................................. 393
Test 5 ................................................................. 339 Test 7 Simülasyon Testi..................................... 395

Test 6 Simülasyon Testi..................................... 341 ÖSYM TİPİ .............................................................. 397
Sarmal Test – 20 ..................................................... 343 Sarmal Test – 23 ..................................................... 399
1.
BÖLÜM
GERÇEK SAYILAR
NELER ÖĞRENECEĞİZ?
◗ İŞLEM YETENEĞİ
◗ RAKAM VE SAYI KAVRAMI
◗ SAYI KÜMELERİ VE BU KÜMELERİN BİRBİRLERİYLE OLAN İLİŞKİLERİ
◗ TEK – ÇİFT SAYILAR
◗ POZİTİF – NEGATİF SAYILAR
◗ ASAL SAYILAR
◗ ARALARINDA ASAL SAYILAR
◗ ARDIŞIK SAYILAR
◗ FAKTÖRİYEL
◗ BASAMAK ANALİZİ
◗ DÖRT İŞLEM
BU KONUNUN ÖSYM SINAVINDAKİ YERİ
✔ ÖSYM sınavlarında gerçek sayılar ile ilgili hemen hemen

her yıl soru sorulmaktadır. Tüm konularda kullanılan sayıların
ne tür sayılar olduğunun bilinmesi açısından bu konu önem-
lidir.
✔ Gerçek sayılar bölümü diğer tüm bölümler için temel oluştu-

ran konulardan oluşmaktadır.
SICAK BÖLGE
TAM SAYILARDA DÖRT İŞLEM SAYI KÜMELERİ
1. Aynı işaretli iki sayı toplanırken, işarete bakılmadan 1. Doğal Sayılar Kümesi
sayılar toplanır, sonra da sonucun soluna toplanan N = {0, 1, 2, 3, ... , n, n + 1, ...}
sayıların ortak işareti yazılır.
2. Sayma Sayıları Kümesi
(+5) + (+2) = +7
N+ = {1, 2, 3, ... , n, n + 1, ...}
(–8) + (–3) = –11
3. Tam Sayılar Kümesi
2. Ters işaretli iki sayı toplanırken, işarete bakılmadan
büyük sayıdan küçük sayı çıkarılıp, sonucun soluna Z = {... , –n – 1, –n, ... , –2, –1, 0, 1, 2, ... , n, n + 1, ...}
büyük sayının işareti yazılır.
Z– Z+
(–8) + (+3) = –5 0 işaretsiz bir tam sayıdır.
3. Aynı işaretli iki sayının çarpımı veya bölümü pozitif, 4. Rasyonel Sayılar Kümesi
ters işaretli iki sayının çarpımı veya bölümü negatif-
Q=) a ! Z, b ! Z, b ! 0 3
tir. a
b
(–4) . (–3) = +12
2 3
(–18) : 6 = –3 ,- , –8, 2, 0 birer rasyonel sayıdır.
5 4
DİKKAT: 5. İrrasyonel Sayılar Kümesi
a – (–b) = a + b Rasyonel olmayan sayılara irrasyonel sayılar denir.
a – (+b) = a – b Qı ile gösterilir.
biçimindedir. 2 , 3 5 , r,... birer irrasyonel sayıdır.
6. Reel (Gerçel, Gerçek) Sayılar Kümesi
İŞLEM ÖNCELİĞİ R = Q,Qı
Toplama, çıkarma, çarpma, bölme, üs alma işlemleri ve Rasyonel ve irrasyonel sayıların tamamı gerçek sayılar
parantezlerin bulunduğu sorularda öncelik sırası; kümesini oluşturur.
1. Parantez içleri TEK SAYI
Birler basamağı 1, 3, 5, 7, 9 rakamlarından herhangi
2. Üs alma işlemleri biri olan tam sayılardır.
3. Çarpma veya bölme 245, –317, 89, 3, 341 gibi
B
4. Toplama veya çıkarma ÇİFT SAYI
İ
Birler basamağı 0, 2, 4, 6, 8 rakamlarından herhangi
biçimindedir. L
biri olan tam sayılardır.
G
Çarpma ve bölme işlemleri yan yana bulunuyorsa ve İ 18, –72, 164, 896, 19200 gibi
parantez yoksa soldan sağa doğru önce gelen işlem
T tek sayı ve Ç çift sayı olmak üzere aşağıdaki eşitlikler
yapılır.
S her zaman geçerlidir.
A 1. T ± T = Ç 2. T . T = T
RAKAM, SAYI VE SAYI KÜMELERİ R
TYT MATEMATİK SORU BANKASI
T±Ç=T T.Ç=Ç
M
Sayıları ifade etmek için kullanılan sembollere rakam
A Ç±T=T Ç.T=Ç
denir.
L Ç±Ç=Ç Ç.Ç=Ç
0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9
3. Tam sayılarda çarpma işleminde;
sembolleri onluk sayma sisteminin rakamlarıdır.
a) Çarpımın sonucu tek sayı ise çarpanların her biri
Rakamların bir araya gelerek oluşturduğu ifadelere sayı tek sayıdır.
denir. b) Çarpımın sonucu çift sayı ise çarpanların en az biri
3 çift sayıdır.
8, 0, 12, –5, , 2
4 4. n pozitif tam sayı, T tek sayı, Ç çift sayı olmak üze-
birer sayıdır. re,
Tn = T Çn = Ç
şeklindedir.
8
SICAK BÖLGE
POZİTİF SAYI ARALARINDA ASAL SAYILAR
Sıfırdan büyük sayılara pozitif sayılar denir. İki veya daha fazla doğal sayının 1 sayısından başka
pozitif ortak tam sayı böleni yoksa bu sayılara araların-
NEGATİF SAYI da asal sayılar denir.
Sıfırdan küçük sayılara negatif sayılar denir. 4 ile 9 sayıları aralarında asaldır.
15 ile 21 sayıları aralarında asal değildir.
Özellikler (1 den başka 3 ile bölünebiliyorlar.)
1. x > 0 ve y > 0 ise x + y > 0
Özellikler
x < 0 ve y < 0 ise x + y < 0
1. 1 sayısı tüm doğal sayılar ile aralarında asaldır.
2. x ve y ters işaretli sayılar ise x + y toplamının sonu-
cu pozitif, negatif veya sıfır olabilir. (x ve y sayılarını 2. Ardışık iki doğal sayı aralarında asaldır.
bilmiyorsak kesinlik yoktur)
15 ile 16 sayıları aralarında asaldır.
3. x < y ise x – y < 0 ve y – x > 0 dır.
3. Ardışık iki tek sayı aralarında asaldır.
Küçük sayıdan büyük sayı çıkarılırsa sonuç negatif,
25 ile 27 sayıları aralarında asaldır.
büyük sayıdan küçük sayı çıkarılırsa sonuç pozitif
olur. 4. a ile b aralarında asal, c ile d aralarında asal ve
4. Aynı işaretli iki sayının çarpımı ya da bölümü pozitif- a c
= ise a = c ve b = d olmak zorundadır.
tir. b d
5. Ters işaretli iki sayının çarpımı ya da bölümü nega-

tiftir.
ARDIŞIK SAYILAR
6. Pozitif bir sayının tüm tam sayı kuvvetleri pozitiftir.
Belirli bir kurala göre arka arkaya dizilmiş olan sayılara
7. Negatif bir sayının çift tam sayı kuvvetleri pozitif, tek
ardışık sayılar denir.
tam sayı kuvvetleri negatiftir.
n bir doğal sayı olmak üzere,
ASAL SAYI
0, 1, 2, 3, ... , n " Ardışık doğal sayılar
1 ve kendisinden başka pozitif tam sayı böleni olmayan
1 den büyük doğal sayılara asal sayı denir. 0, 2, 4, 6, ... , 2n " Ardışık çift doğal sayılar
B
İ 1, 3, 5, 7, ... , 2n – 1 " Ardışık tek doğal sayılar
Özellikler L
1. En küçük asal sayı 2 dir. 0, 5, 10, 15, ... , 5n " 5 in katı olan ardışık doğal sayılar
G
2. 0 ve 1 sayıları asal değildir. Ayrıca negatif asal sayı İ
NOTLAR:
yoktur.
3. 2 den başka çift asal sayı yoktur. S
A
4. Sonsuz çoklukta asal sayı vardır. R
5. Asal sayıları bulmanın belirli bir kuralı yoktur. M

A
Ancak “Bir n sayısı n sayısına kadar olan hiçbir asal L
sayıya tam bölünemiyorsa n asal sayıdır.” şeklinde bir
yöntem vardır.
Örneğin, 131 sayısı için,
131 b 11, 4 ve 11,4 e kadar olan asal sayılar, 2, 3,

5, 7, 11 dir. 131 sayısı bu sayıların hiçbirine tam bölüne-
mediği için 131 sayısı asal sayıdır.
9
SICAK BÖLGE
ARDIŞIK SAYILARDA TERİM SAYISI BASAMAKLI SAYILARI YAZMA
Ardışık iki terimi arasındaki farkı daima eşit olan bir sayı 1. abc üç basamaklı bir doğal sayı ise a, b ve c birer
dizisinde kaç terim olduğu, rakam ve a ! 0 dır.
Son terim – İlk terim 2. abc, rakamları birbirinden farklı bir doğal sayı ise
Terim sayısı = +1 a ! b, b ! c ve a ! c dir.
Artış miktarı
3. A sayısı bir tam sayı ise A sayısının negatif, pozitif
formülüyle hesaplanır. ya da sıfır olabileceği düşünülmelidir.
ARDIŞIK SAYILARDA TERİMLER TOPLAMI Sayı yazma sorularında bu bilgilere dikkat edilir.
Ardışık iki terimi arasındaki farkı daima eşit olan bir sayı
dizisinde bulunan tüm terimlerin toplamı, BASAMAK ANALİZİ
1. ab iki basamaklı doğal sayı ise
Son terim + İlk terim . Terim sayısı
Terimler toplamı = ab = 10 . a + b dir.
2
2. abc üç basamaklı doğal sayı ise
formülüyle hesaplanır.
abc = 100 . a + 10 . b + c dir.
BİLGİ
TOPLAMA İŞLEMİ
n bir doğal sayı olmak üzere;
A 1. toplanan
n. (n + 1)
1. 1 + 2 + 3 + ... + n = 2 B 2. toplanan A+ B= C
2. 2 + 4 + 6 + ... + 2n = n.(n + 1) C Toplam
3. 1 + 3 + 5 + ... + (2n – 1) = n2 ÇIKARMA İŞLEMİ
A Eksilen
FAKTÖRİYEL (ÇARPANSAL) A– B =C
B Çıkan
A= B +C
n bir doğal sayı olmak üzere, 1’den n sayısına kadar C Fark
olan doğal sayıların çarpımına n faktöriyel denir. n!
şeklinde gösterilir.
B ÇARPMA İŞLEMİ
İ
2! = 2 . 1 = 2 L A 1. çarpan
3! = 3 . 2 . 1 = 6 G B 2. çarpan A. B =C
İ Çarpım
4! = 4 . 3 . 2 . 1 = 24 C
5! = 5 . 4 . 3 . 2 . 1 = 120
S BÖLME İŞLEMİ
Özellikler
A
Bölünen
R
1. 0! = 1 dir. M
A A B Bölen
2. 1! = 1 dir. L C Bölüm
3. Negatif sayıların faktöriyeli yoktur. K Kalan
4. n! = n . (n – 1)! 1. A = B . C + K
n! = n . (n – 1) . (n – 2)!
2. 0 G K < B
5. 8! = 8 . 7! 3. K < C ise B ile C yer değiştirebilir, kalan değişmez.
= 8 . 7 . 6!
4. K = 0 ise A sayısı B sayısına tam bölünür.
= 8 . 7 . 6 . 5!
10
ORYANTASYON TESTİ - 1
1. –8 – (–2 + 10) : (–2) 5. x ile y sıfırdan ve birbirinden farklı doğal sayılardır.
işleminin sonucu kaçtır? x + y = 12
A) –8 B) –4 C) 0 D) 4 E) 8 olduğuna göre, x.y çarpımının alabileceği en büyük de-

ğer en küçük değerden kaç fazladır?
A) 24 B) 28 C) 30 D) 32 E) 36
2. A = (–6 + 4) : 2
B = 12 – 4.(–1)
olduğuna göre, A – B farkı kaçtır? 6. a ve b pozitif tam sayıları için
A) –13 B) –14 C) –15 D) –16 E) –17 a.b = 45
olduğuna göre, a + b toplamı en az kaçtır?
A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18
3. 4, 5, 6, 7 ve 8 rakamları aşağıdaki kutuların içerisine her

bir kutuda farklı bir sayı olacak şekilde yazıldığında eşitlik
sağlanmaktadır.
B 7. M, N ve K negatif tam sayılardır.

+ + – A + = 16 İ M.N = 24
L M.K = 40
Buna göre, A’nın değeri kaçtır? G
İ olduğuna göre, M + N + K toplamı en çok kaçtır?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
A) –12 B) –14 C) –16 D) –18 E) –20
S
A
R
M
A
L
4. a, b ve c birer rakamdır.
8. a ve b doğal sayılardır.
Buna göre, a + 2b = 24
3a – 2b + 5c
olduğuna göre, a.b çarpımının alabileceği en büyük de-
işleminin sonucu en çok kaçtır? ğer kaçtır?
A) 57 B) 61 C) 69 D) 72 E) 80 A) 54 B) 64 C) 70 D) 72 E) 80
1. B 2. E 3. D 4. D 5. A 6. C 7. C 8. D
11
9. x, y ve z pozitif tam sayılardır. 13. Aşağıdaki kutular içerisindeki sayılara oklar üzerinde göste-
x y rilen işlemler uygulanarak sonuçlar hesaplanacaktır.
+ +z =8
2 3
Örnek:
olduğuna göre, x'in alabileceği en büyük değer kaçtır?
+2
A) 10 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15 8 10 :(–5)
–2
Buna göre,
x3 +2
–4
+(–7) :(–5)
A
10. m tam sayıdır. işlemleri sonucunda A'nın değeri kaç olarak bulunur?
Buna göre, A) –9 B) –5 C) –3 D) 3 E) 5
12
8+ m
ifadesini doğal sayı yapan kaç farklı m değeri vardır?
A) 6 B) 8 C) 9 D) 11 E) 12
11. a ve b pozitif tam sayılardır.

4a + 3b = 48
B
olduğuna göre, a’nın alabileceği kaç farklı değer vardır? İ
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 L
G 14. Oğuz, Gökçe ve Hilal’in ağırlıkları kilogram cinsinden birer
İ pozitif tam sayı olup bu kişilerin elektronik bir tartıda birlikte
tartıldıkları durumlar ve ağırlıklarının kg cinsinden değerleri
aşağıda verilmiştir.
S
A
R
M
38 kg 44 kg
A
L
12. x, y ve z pozitif tam sayılardır.

x 2
y =3 Oğuz ve Gökçe Oğuz ve Hilal
y 4
z = 5 Hilal’in ağırlığı Oğuz’un ağırlığından azdır.
olduğuna göre, x + y + z toplamı en az kaçtır?
Buna göre, Gökçe'nin ağırlığı en çok kaç kg’dır?
A) 28 B) 30 C) 33 D) 35 E) 36
A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18
9. B 10. D 11. A 12. D 13. B 14. B

12
1. a pozitif tek tam sayıdır. 5. x ve y pozitif tam sayılar olmak üzere, (x2 + x) ve (x + 3y)
sayılarından sadece biri tek sayıdır.
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi çift sayıdır?
Buna göre,
A) a + 2 B) 3a – 4 C) 5a + 1
I. x.y çarpımı çift sayıdır.
D) a2 + 2a – 6 E) 2a + a3
II. x – y farkı tek sayıdır.
III. y çift sayıdır.
ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
2. a tam sayı ve (3a + 1) tek sayıdır.

6. a, b ve c gerçel sayılardır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi daima çift sayıdır?
a2.b > 0
2 a+3
A) a + 5 B) a – 1 C) 4
b.c3 < 0
2
D) a + 2a + 4 E) 7a + 5
a.c > 0
olduğuna göre; a, b ve c’nin işaretleri sırasıyla aşağıda-
kilerden hangisidir?
A) –, +, – B) –, –, – C) +, +, –
D) –, –, + E) +, –, +
3. x bir tam sayı olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi 7. Aşağıda verilen işaret makinesine girilen sayı pozitif ise ma-
daima çift sayıdır? B kinenin ekranı mavi renkte, negatif ise sarı renkte, sıfır ise
İ yeşil renkte görünmektedir.
A) x + 6 B) 5x + 1 C) x2 + 2x + 1 L Örnek:
D) 2x + 6 E) x2 + x – 2 G 7 –4 0
İ
S
A
R
a, b ve c gerçek sayılar olmak üzere; a2.b5 , b.c4 ve a + c
M
sayıları makineye girildiğinde makinenin ekranı aşağıdaki
A
gibi görünmektedir.
L
a2.b5 b.c4 a+c
4. x, y ve z pozitif tam sayılardır.
x + 2y
z =4
olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi her zaman
doğrudur? Buna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğru-
dur?
A) x çift sayıdır. B) x tek sayıdır.
C) y çift sayıdır. D) y tek sayıdır. A) b < c < a B) b < a < c C) a < c < b
E) z çift sayıdır. D) a < b < c E) c < a < b
1. C 2. D 3. E 4. A 5. C 6. A 7. A
13
8. x, y ve z sayılarının sayı doğrusu üzerindeki yerleri aşağı- 12. A bir asal sayı olmak üzere, A + 2 sayısı asal sayı ise veya
daki gibidir. A + 2 sayısı iki asal sayının çarpımına eşit oluyorsa A sayı-
sına bir “Chen asalı” denir.
x 0 y z Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bir Chen asalı de-
ğildir?
Buna göre,
A) 17 B) 19 C) 37 D) 41 E) 43
I. x.y.z çarpımı negatiftir.
x-y
II. y - z ifadesi pozitiftir.
III. x – y + z ifadesi negatiftir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
13. n kenarlı bir düzgün çokgenin değeri,

“1’den n’ye kadar olan pozitif tek tam sayıların toplamı”
şeklinde tanımlanıyor.
Örnek: = 1 + 3 + 5 = 9’dur.
Buna göre,
9. İki basamaklı en büyük asal sayı ile iki basamaklı en I. –

küçük asal sayının toplamı kaçtır?
II. +
A) 104 B) 106 C) 108 D) 110 E) 112
III. .
işlemlerinden hangilerinin sonucu bir çift sayı belirtir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

B
İ
L
10. a, b ve c asal sayılardır. G
a.b – a.c = 17 İ
olduğuna göre, a + b + c toplamı kaçtır?
S
A) 21 B) 22 C) 23 D) 24 E) 25 A
R
M
A 14. Aşağıda daire içinde verilen sayıların çarpımının işareti
L bağlı bulundukları karenin içerisine yazılmıştır.
a2 b5 b c3 a3 c
– + –
11. x, y ve z asal sayılardır. Buna göre; a, b ve c’nin işaretleri sırasıyla aşağıdakiler-

xy–z
= 11 den hangisidir?
olduğuna göre, x + y + z toplamı kaçtır? A) –, –, – B) +, –, – C) +, –, +
A) 16 B) 17 C) 18 D) 19 E) 20 D) –, +, – E) –, –, +
8. B 9. C 10. B 11. A 12. E 13. D 14. B

14
1. a ile b aralarında asal pozitif tam sayılardır. 4. a, b, c ardışık tek tam sayılar ve a < b < c dir.
a.b = 40 Buna göre,
olduğuna göre, a’nın alabileceği farklı değerlerin top-
(a - c) 2 + (b - c) 3
lamı kaçtır?
b-a
A) 48 B) 52 C) 54 D) 56 E) 60
işleminin sonucu kaçtır?
A) –4 B) –2 C) 1 D) 2 E) 4
5. Ardışık iki pozitif çift tam sayıdan büyük olanın 5 katı ile
2. (x – y) ve (x + y) sayıları aralarında asaldır.
küçük olanın 3 katının toplamı 106’dır.
x - y 18
x + y = 42 Buna göre, bu sayıların toplamı kaçtır?
2 2
olduğuna göre, x + y toplamı kaçtır?
A) 26 B) 30 C) 34 D) 38 E) 42
A) 23 B) 29 C) 32 D) 38 E) 43
B
İ 6. Ardışık üç doğal sayının toplamı 42’dir.
L
G Buna göre, bu sayıların en büyüğü kaçtır?
3. Aralarında asal iki sayının çarpımının sonucunda elde edi- İ A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16
len sayının rakamları toplamı, çarpılan sayılardan birine eşit
ise bu iki sayıya kozmik ikili denir. S
Örneğin; A
R
9 ve 8 aralarında asal olup
M
9.8 = 72 dir. A
72 sayısının rakamları toplamı 7 + 2 = 9 olduğundan 9 ve 8 L
sayıları kozmik ikilidir.
Buna göre,
7.
I. 3 ve 7 kozmik ikilidir.
II. 5 ve 10 kozmik ikilidir.
III. 13 ve 8 kozmik ikilidir. 1. Adım 2. Adım 3. Adım
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Belirli bir kurala göre oluşturulan yukarıdaki örüntünün
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 15. adımında elde edilen şekilde kaç tane daire vardır?
D) II ve III E) I, II ve III A) 96 B) 100 C) 120 D) 160 E) 225
1. C 2. B 3. A 4. E 5. A 6. D 7. C
15
8. Bir A kümesi ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir. 12. Ardışık pozitif tam sayılar 1’den başlanarak aşağıdaki kutu-
lara yukarıdan aşağıya doğru yazılıyor.
• Elemanları ardışık 5 çift tam sayıdan oluşmaktadır.
1. satır
• Kümedeki elemanların toplamı, en büyük elemanın 4 1
katına eşittir. 2 3 4 2. satır
Buna göre, A kümesinin en küçük elemanı kaçtır? 3. satır

5 6 7 8 9
A) 8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 16
10 11 12 13 14 15 16 4. satır
Buna göre, aşağıdaki sayılardan hangisi 12. satırda

bulunmaz?
A) 122 B) 126 C) 134 D) 138 E) 146
9. A = 1 + 2 + 3 + ... + 15
B = 2 + 4 + 6 + ... + 20
olduğuna göre, A + B toplamı kaçtır?
A) 230 B) 240 C) 250 D) 260 E) 270
13.
7. m .n 1
10. m+n = 6
ÖSYM tipi
Bu bölümdeki sorular
m .k 1
m+k
=
3 TEST
n.k 1
=
n+k 9
1 2 2 1 1 1. 4.
3 3 5 4 2
A B
A B C
8. 3a + 1 2b - 1
a - b =5
2a - 1 + 5b + 2 =
a 8
b
7 1 3
A B C 24 3 8
2 3 4 6 5 11
5 5 5 5 12 24
en
bir ekmek alacak olan Osman, abileriyle ay-
11. a+b+c
2 3 4 5 6
a 7 7 7 7 7
b
c
a.b a.c
2. 1
9. 1- x
1-
120 cm
1 5.
1
1+ x-1
11
166 cm 1 1 3
2 3 4
B
a
L
G + x
b
?
c
S
200 cm B 12 18 A
R
L M
G A
L +
.
Sarmal Matemati
S
A 0, 04 0, 5 4 A
R 3. $ -
0, 2 0, 01 0, 8
Sarmal Matemati
.
M
A
L
5 11 13 7
6 12 12 6
10. 128 sayfalık bir kitabın sayfaları 1’den başlanıp ardışık do- B 14 15
ğal sayılar kullanılarak sırasıyla numaralandırılıyor. İ
Sol Sağ
L
Buna göre, numaralandırma işlemi eksiksiz bir şekilde
G Eksik sayfası bulunmayan bir soru bankasını yukarıdaki
tamamlandığında toplam kaç tane rakam kullanılmış
İ gibi açan Zeynep, sağ tarafta bulunan ardışık sayfalardan
olur?
çalışacağı kadar kısmı koparttığında soru bankası aşağıda-
A) 274 B) 275 C) 276 D) 277 E) 278 S ki gibi görünüyor.
A
R
7. m .n 1
10. m +n = 6
m .k 1 SARMAL TEST – 6 SARMAL TEST
M
=
m +k 3
n.k 1
n+k = 9
1. a, b ve c tam sayıları için; 4. Dört basamaklı abcd doğal sayısı aşağıdaki özel-
likleri sağlamaktadır.
1 2 2 1 1 • a.b.c sayısı negatiftir.
3 3 5 4 2 • a, b, c ve d birbirinden farklı rakamlardır.
A
• a2.c3 sayısı pozitiftir.
• a = c.d dir.
• b sayısı pozitiftir.
c • b = c + d dir.
olduğuna göre, a, b ve c nin işaretleri sırasıyla Buna göre, abcd sayısının alabileceği en büyük
aşağıdakilerden hangisidir? değer, en küçük değerden kaç fazladır?
A) –, +, + B) +, –, + C) +, +, – A) 2119 B) 2129 C) 2229
L 3a + 1 2 b - 1 D) –, –, – E) –, +, – D) 2319 E) 2429
8. =5
a - b
2a - 1 + 5 b + 2 =
a b 8
2 3 4 6
5 5 5 5
2. Çiçekçi Harun 48 tane gülü n tane vazoya aşağı-

11. a+b+c daki koşullara uygun olarak dağıtacaktır.
5. Birbirinden farklı iki asal sayının çarpımına eşit
• Her vazoya eşit sayıda gül konacaktır. olan sayılara “yarı asal sayı” denir.
a
• Her bir vazoya en az 3, en fazla 12 gül kona-
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yarı asal
b caktır. sayı değildir?
c
Buna göre, n nin alabileceği kaç farklı değer
a.b a.c A) 21 B) 34 C) 39 D) 52 E) 69
vardır?
A) 5 B) 7 C) 9 D) 11 E) 13
9.
120 cm
11
166 cm
a
B
3. R gerçek sayılar kümesi olmak üzere, İ
b L
? G
c P = {(x, y): x < 0, y > 0 } 3 RxR İ
B
6. 3 a 2 6 Yanda verilen kutular
200 cm 12 18 kümesi veriliyor. S
A (x) (x) (x) içerisinde bulunan sayı-
L
G Buna göre, aşağıdakilerden hangisi (RxR) – P R larla sırasıyla çarpma,
Sarmal Matematik Soru Bankası
M
fark kümesinin bir alt kümesidir? A toplama ve çıkarma iş-
L
(+) (+)
S lemleri yapılarak sonuç
A A) {(x, y): x – y + 2 = 0} 18 bulunmuştur.
R
.
Sarmal Matemati
M B) {(x, y): 3y – 2x – 6 = 0 } (–)

A
L 18
C) {(x, y): 3x + 2y – 6 = 0}
D) {(x, y): 3x – 2y – 6 = 0 } Buna göre, a kaç olabilir?
E) {(x, y): 3x + 2y + 6 = 0} A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18
14 41
11. A = 1.2 + 3.4 + 5.6 + ... + 39.40
eşitliğinde A sayısının her bir teriminin ikinci çarpanı Buna göre, Zeynep bu soru bankasından kaç yaprak
ikişer artırılırsa A sayısının değeri kaç artar? kopartmıştır?
A) 680 B) 720 C) 760 D) 800 E) 880 A) 12 B) 13 C) 14 D) 26 E) 28
8. C 9. A 10. C 11. D 12. E 13. B

16
1. 9! - 8! 5. Rakamları farklı üç basamaklı en büyük tam sayı ile ra-
7! kamları farklı iki basamaklı en küçük tam sayının topla-
işleminin sonucu kaçtır? mı kaçtır?
A) 45 B) 50 C) 56 D) 64 E) 72 A) 887 B) 889 C) 987 D) 989 E) 997
2. (n + 2)! = 42.n! 6. a = 3b
eşitliğini sağlayan n sayısı kaçtır? b=c+1
eşitliklerini sağlayan üç basamaklı birbirinden farklı
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
abc sayılarının toplamı kaçtır?
A) 1612 B) 1648 C) 1780

D) 1863 E) 1916
3. a, b ve c birer pozitif tam sayı olmak üzere,
a
a!
=
b! + c!
b c
olarak tanımlanıyor. 7. İki basamaklı birbirinden farklı beş doğal sayının toplamı
432’dir.
Buna göre, B
İ Buna göre, bu sayıların en küçüğü en az kaç olabilir?
n+2 L
A) 43 B) 42 C) 41 D) 40 E) 39
=9 G
n+1 n İ
S
eşitliğini sağlayan n değeri kaçtır?
A
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12 R
M
A
L
8. 1, 2, 3, 4 ve 5 rakamlarının her biri birer kez kullanılarak

yazılabilecek beş basamaklı abcde doğal sayısında
a+b=c+d
4. a ve b pozitif tam sayılardır. dir.
a!
= b! Buna göre, bu eşitliği sağlayan en büyük abcde sayısı,
30 en küçük abcde sayısından kaç fazladır?
olduğuna göre, a + b toplamı en az kaçtır?
A) 38196 B) 38182 C) 38178
A) 9 B) 10 C) 11 D) 59 E) 60 D) 38176 E) 38172
1. D 2. C 3. C 4. B 5. B 6. D 7. B 8. A
17
9. ab ve ba iki basamaklı doğal sayılardır. 13. a2b üç basamaklı, ba iki basamaklı doğal sayılardır.
ab + ba = 143 a2b + ba = 558
olduğuna göre, ab sayısının alabileceği en küçük değer olduğuna göre, a.b çarpımı kaçtır?
kaçtır?
A) 15 B) 16 C) 18 D) 24 E) 30
A) 38 B) 39 C) 49 D) 58 E) 59
14. ab ve bc iki basamaklı doğal sayılar olmak üzere,
a b c = ab + bc
10. xy ve yx iki basamaklı doğal sayılardır.
olarak tanımlanıyor.
xy – yx = 45
olduğuna göre, x + y toplamı en çok kaçtır? 5 m 8 = 4 8 m
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17 eşitliğine göre, m kaçtır?
A) 1 B) 3 C) 6 D) 7 E) 9
11. abc, bca ve cab üç basamaklı doğal sayılardır. 15. x ve y sıfırdan farklı rakamlar olmak üzere, aşağıdaki cep
B telefonunun şarjı %xy dir.
abc + bca + cab = 2331 İ
L
olduğuna göre, abc sayısının en büyük değeri kaçtır?
G Sarmal Cell %xy
A) 998 B) 995 C) 993 D) 984 E) 982 İ
14:53
S
A
R
M
A
L
xy ve yx iki basamaklı doğal sayılar olmak üzere, telefon bir

12. Rakamları sıfırdan farklı iki basamaklı bir doğal sayı, ra- süre kullanıldıktan sonra ekrandaki xy sayısı yx kadar azal-
kamlarının sayı değerleri toplamının 3 katından 21 fazladır. mış ve ekranda kalan şarj %27 olarak belirmiştir.
Buna göre, bu sayının rakamlarının sayı değerlerinin Buna göre, ilk durumda ekranda görülen şarj yüzdesi
çarpımı kaçtır? en çok kaçtır?
A) 18 B) 24 C) 35 D) 36 E) 40 A) 96 B) 95 C) 85 D) 79 E) 74
9. C 10. A 11. C 12. C 13. A 14. D 15. A

18
1. a3b, b27 ve 9c2 üç basamaklı doğal sayılardır. 4. AB iki basamaklı, mnk ve xyz üç basamaklı doğal sayılardır.
a3b AB
b27 43
9c 2 mnk
xyz
Yukarıda verilen toplama işlemine göre, a + b + c top-
364
lamı kaçtır?
Yukarıda verilen çarpma işleminde xyz sayısının bir basa-
A) 16 B) 15 C) 14 D) 13 E) 12
mak sola kaydırılması unutulmuş ve işlemin sonucu 364
bulunmuştur.
Buna göre, bu işlem doğru yapılsaydı sonuç kaç olur-

du?
A) 2118 B) 2146 C) 2224

D) 2230 E) 2236
2. AB2 ile 4CB üç basamaklı, AC ile CB iki basamaklı doğal

sayılardır.
AB2 AC
235 CB
4CB ? 5. A ve B pozitif tam sayılardır.
Yukarıda verilen çıkarma işlemlerine göre, sağdaki işle- A 5 B A
min sonucu kaçtır? 3 2
A) 26 B) 28 C) 34 D) 36 E) 42 2 1
B Yukarıda verilen bölme işlemlerine göre, B kaçtır?

İ A) 17 B) 29 C) 35 D) 47 E) 51
L
G
İ
S
A
R
M
A
L
6. A, B ve C pozitif tam sayılardır.

3. abc üç basamaklı, x2 iki basamaklı doğal sayılardır.
abc A B B 4
x2 6 C
768 2 3
....
1 6128
Yukarıda verilen bölme işlemlerine göre, A sayısının 12
Yukarıda verilen çarpma işlemine göre, x rakamı kaçtır? ile bölümünden kalan kaçtır?
A) 9 B) 8 C) 6 D) 4 E) 2 A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 10
1. B 2. A 3. D 4. E 5. C 6. D
19
7. m, n ve k birer doğal sayıdır. 10. A2B üç basamaklı ve AB iki basamaklı doğal sayılardır.
m+1 n n–1 4 A2B AB

5 k 8
2 1 44
Yukarıdaki bölme işlemlerine göre, k’nin m türünden Yukarıda verilen bölme işlemine göre, A + B toplamı
eşiti aşağıdakilerden hangisidir? kaçtır?
m + 11 m+9 m-9 A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16
A) B) C)
20 20 20
m - 11 m - 13
D) E)
20 20
11. abc6 dört basamaklı, xy iki basamaklı doğal sayılardır.
abc6 14
8. A ve x pozitif tam sayılardır.
xy
A 16
Yukarıdaki bölme işlemine göre, xy sayısının alabilece-
x+2
ği kaç farklı değer vardır?
x2
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Yukarıda verilen bölme işlemine göre, A’nın alabileceği
en büyük değer kaçtır?
A) 82 B) 89 C) 95 D) 108 E) 112
B
İ
L
G
İ
S
A
R
M
A
L 12. Aşağıdaki tabloda iki farklı bölme işleminin bölünen, bölen,
bölüm ve kalan değerleri tablodaki sütunlarda verilmiştir.
9. a, b, c ve d birer doğal sayıdır. Bölünen Bölen Bölüm Kalan

763 X 9 7
a b c d
c 4 Y 16 6 5
2 3
Örneğin, 763 sayısının X doğal sayısına bölümünden bö-
Yukarıdaki bölme işlemlerine göre, a + b + c + d toplamı lüm 9 ve kalan 7’dir.
en az kaçtır?
Buna göre, Y – X farkı kaçtır?
A) 81 B) 82 C) 83 D) 84 E) 85
A) 9 B) 11 C) 13 D) 15 E) 17
7. D 8. B 9. E 10. A 11. B 12. E

20
Test
6 GERÇEK SAYILAR
1. 4. İki kardeş kendi aralarında sadece el parmaklarını kullana-
5 2 12 rak aşağıdaki kurallara göre bir işlem oluşturuyorlar.
+ x – :
3 4
• Aralarında boşluk olmayan parmaklarda yazılı olan sa-
yılar çarpılır.
İşlem önceliği dikkate alınmadan, yukarıda verilen diyag- • Aralarında boşluk olan parmaklarda (varsa çarpma işle-
ramdaki sayılarla istenilen işlemlerin sırasıyla soldan sağa mi yapıldıktan sonraki sayılarla) yazılı olan sayılar top-
doğru yapılmasıyla x sayısı, sırasıyla sağdan sola doğru lanır.
yapılmasıyla y sayısı elde ediliyor.
Örneğin;
Buna göre, x + y toplamı kaçtır?
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11 5 4
2
1
3
= 3 + 2 + 5 + 4 + 1 = 15’tir.
25 4
1
3
= 3 + 2.5.4 + 1 = 44’tür.
2. Uzunlukları 22 cm, 17 cm ve 11 cm olan cetveller aşağıdaki Buna göre, kardeşini bakkala 16 tane yumurta alması
gibi düz bir zeminde konumlandırılıyor. için gönderen bir abi yumurta sayısını göstermek için
elini aşağıdakilerden hangisi gibi gösterebilir?
x cm
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
A) B) 3 C)
2 5 3 2 14
2 5 5
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 1
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21 22
3 6 3
Buna göre, x kaç cm’dir?
A) 37 B) 38 C) 39 D) 40 E) 41 B D) E)
3 25
İ 1 2 3
4 1
L
5 4
G
İ
S
A
R
3. M
A
L
5. abc üç basamaklı ve ab iki basamaklı doğal sayılardır.

Sarı, mavi ve pembe renkli düzgün altıgenler kullanıla-
abc + 72
rak belirli bir kurala göre oluşturulmuş yukarıdaki süs- = 11
ab
lemede sarı ve pembe renkli altıgenlerin sayıları topla-
mı 82 olduğuna göre, süslemedeki mavi renkli altıgen olduğuna göre, ab sayısının alabileceği en büyük değer
sayısı kaçtır? kaçtır?
A) 51 B) 50 C) 49 D) 48 E) 47 A) 78 B) 79 C) 80 D) 81 E) 82
1. C 2. B 3. A 4. D 5. D
21
6. 3a iki basamaklı bir doğal sayıdır. 9. ÇIKIŞ ÇIKIŞ
67... 3a
2...
1418 m. 426 m.
Yukarıda bir kısmı verilen bölme işlemine göre, a’nın
I. Tabela II. Tabela
alabileceği kaç farklı değer vardır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 Otomobiliyle bir otoyol tünelinden geçecek olan Ethem Bey

tünele giriş yaptıktan bir süre sonra, I. tabelayı, I. tabelayı
gördükten 150 metre sonra ise yolun karşı tarafından gelen
araçlar için koyulan II. tabelayı görmüştür.
Buna göre, otoyol tünelinin uzunluğu kaç metredir?
A) 1680 B) 1694 C) 1714

D) 1844 E) 1994
7. Pozitif a, b ve c tam sayıları ile ilgili olarak;

10. A = 6!.8!
• a.b + c işleminin sonucunun tek sayı,
B = 5!.9!
• a + b + c işleminin sonucunun çift sayı
C = (7!)2
olduğu bilinmektedir.
olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğ-
Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi daima doğ- rudur?
rudur?
A) a çift sayıdır. A) C < A < B B) C < B < A C) A < B < C
B) b tek sayıdır. D) B < A < C E) B < C < A
C) c çift sayıdır.
D) a, b, c den yalnız biri tek sayıdır.
E) a ile b den en az biri tek sayıdır.
11. 1’den 8’e kadar numaralandırılmış 8 tane kart, her bir ku-
tuda eşit sayıda kart olacak şekilde A ve B kutularına atı-
B
lacaktır.
İ
L
G 1 2 3 4 5 6 7 8
İ
S
A
8. n pozitif tam sayı olmak üzere, R A B
M
n = 1.2.3. ... .n
A
L • A kutusundaki kartların üzerinde yazan sayıların top-
n = 1 + 2 + 3 + ... + n lamı, B kutusundaki kartların üzerinde yazan sayıların
toplamının 2 katıdır.
eşitlikleri veriliyor.
Buna göre, • A ve B kutularındaki numaraları asal sayı olan kart sa-

yısı eşittir.
n . 3 = 6
Buna göre, aşağıda numarası verilen kartlardan hangisi
eşitliğini sağlayan n sayısı kaçtır? kesinlikle A kutusunda değildir?
A) 12 B) 14 C) 15 D) 16 E) 18 A) 2 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8
6. B 7. E 8. C 9. B 10. A 11. A
22
Test
7 GERÇEK SAYILAR
1. Aşağıda verilen tablodaki sayılara belirtilen işlem soldan 3. Kenar uzunlukları (3n – 2) cm ve (n + 1) cm olan dikdörtgen
sağa doğru uygulanarak sonuçlar bulunacaktır. şeklindeki bisküviler aşağıdaki gibi aralarında boşluk kal-
mayacak ve üst üste gelmeyecek biçimde iki farklı şekilde
1. SAYI İŞLEM 2. SAYI SONUÇ dizilmiştir.
(n + 1) cm
–8 + 10 A
3 x B –12
(3n – 2) cm
C ÷ –1 3
A-B
Yukarıda verilen tabloya göre, işleminin sonucu
C
kaçtır?
A) 2 B) 1 C) 0 D) –1 E) –2
Oluşan şekillerin yatay uzunlukları cm cinsinden birer ardı-

şık sayıdır.
Buna göre, bisküvilerden bir tanesinin çevre uzunluğu
kaç cm dir?
A) 46 B) 44 C) 42 D) 40 E) 38
2. Aşağıda içlerinde belirli ağırlıklarda fındık, fıstık ve ceviz 4. Çarpımları 36 olan, birbirinden farklı a ve b doğal sayı-
bulunan paketler sırasıyla 1, 2 ve 3. tartıda tartılmış ve ağır- ları için;
lıkları K, L ve M gram ölçülmüştür.
I. a + b toplamı en çok 37 dir.
K L M II. a + b toplamı en az 12 dir.

B
III. a – b farkı en az 5 tir.
İ
L yargılarından hangileri doğrudur?
Fındık Fıstık Ceviz
paketi paketi paketi
G
İ A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
1. Tartı 2. Tartı 3. Tartı
S
Bu paketlerin üçü birden aynı tartıda aşağıdaki gibi tartılı- A
yor. R
M
68 A
L
5. 1’den 60’a kadar olan ardışık doğal sayıların her biri birer
defa kullanılacak ve her kâğıtta eşit adette sayı olacak bi-
çimde ardışık olarak bir miktar kâğıdın üzerine yazılıyor.
57 58 59 60
Kâğıtlardan bir tanesinin bir kısmı şekildeki gibi yırtılmıştır.

K, L, M birer tam sayı ve 9 < K < L < M olduğuna göre, M
Buna göre, bu kâğıtlardan herhangi birine yazılabilecek
nin alabileceği kaç farklı değer vardır?
en büyük sayı aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) 21 B) 22 C) 23 D) 24 E) 25
A) 6 B) 8 C) 9 D) 12 E) 16
1. E 2. D 3. A 4. A 5. C
23
6. 8. a, b ve c tam sayıları ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
• a.b.c çarpımı negatif tam sayıdır.

b
• c sayısı pozitif sayıdır.
Buna göre, a, b ve c sayılarından hangileri kesinlikle
negatiftir?
A) Yalnız a B) Yalnız b C) b ve c
• Murat, yukarıdaki cep telefonunun 0’dan 9’a kadar olan D) a ve b E) a, b ve c
rakamlarından farklı üç tanesine basmıştır.
• Mustafa, aynı telefonda, Murat’tan sonra, 0’dan 9’a ka-
dar olan rakamlardan farklı üç tanesine basmıştır.
• Murat ve Mustafa aynı rakama sahip tuşlara basmamış-
tır.
• Ekranda 6 basamaklı bir sayı oluşmuştur.
9. a ve b birbirinden farklı rakamlar, ab ve ba iki basamaklı
Buna göre, ekranda oluşan bu sayının alabileceği en
doğal sayılardır.
büyük değer, en küçük değerden kaç fazladır?
A) 885307 B) 885308 C) 885309

D) 885310 E) 885311 ab tane ba tane
bilye bilye
I. kutu II. kutu
• Yukarıdaki I. kutuda ab tane, II. kutuda ba tane bilye

vardır.
• I. kutudan bir miktar bilye alınıp, II. kutuya atılıyor.
• Son durumda kutulardaki bilye sayıları eşit oluyor.

Buna göre, I. kutudan en az kaç tane bilye alınıp II. ku-
tuya atılmış olabilir?
A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 18
B
İ
L
G
7. Kaç tam tur döndürüldüğü üzerindeki sayaçta yazan bir çar- İ
kın üç farklı durumu aşağıda verilmiştir.
S
0 a 25 A
R 10.
13
M 5 14
12 28
A 4 6 15
11 27
L 3 7 16 26
2 8 10
17 25
1 9 18
2. Durum 3. Durum 24
1. Durum
19 23
Sayaç 1. durumda iken a tam tur döndürülerek 2. durum, 20 22
ardından sayaç 2. durumda iken 2.b tam tur daha döndürü- 21
lerek 3. durum elde edilmiştir.
a ve b pozitif tam sayılar olduğuna göre, aşağıdaki ifade- Yukarıdaki gibi 1’den 28’e kadar numaralandırılmış toplar,
lerden hangisi daima tek sayıdır? toplamları aynı ve A olan dörderli yedi gruba ayrılıyor.
A) a.b B) b C) a – b Buna göre, A kaçtır?
D) a2 E) a3 + a A) 86 B) 78 C) 72 D) 64 E) 58
6. C 7. D 8. A 9. C 10. E
24
Test
8 GERÇEK SAYILAR
1. A, L, İ ve S harflerinden her biri birer rakamı gösterecek 3. ABC, CBA, xy4 üç basamaklı, AA ve CC iki basamaklı do-
şekilde 2, 3, 4, 7 rakamları ile eşleştirilerek ğal sayılardır.
ALİ A BC AA
SAL C BA CC
ASİ xy4 ?
biçiminde üç basamaklı doğal sayılar oluşturuluyor. Bu sa- Yukarıdaki verilere göre, sağdaki çıkarma işleminin so-
yılar küçükten büyüğe doğru sıralandığında 243, 273 ve nucu kaçtır?
724 sayıları elde ediliyor.
A) 44 B) 55 C) 66 D) 77 E) 88
Buna göre, LİSA dört basamaklı doğal sayısı aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) 3427 B) 3472 C) 4372

D) 7324 E) 7423
4. AB, BA iki basamaklı; A0B üç basamaklı doğal sayılar ol-

mak üzere, Muammer, bilgisayarında bulunan her biri 1 mb
büyüklüğündeki A0B tane dosyayı silerken, bilgisayarının
ekranına 1 er dakikalık aralarla baktığında aşağıdaki gör-
2. Bir caddenin üst ve alt kısmında bulunan evler ve evlerin selleri görüyor.
kapı numaraları aşağıdaki gibidir. B
İ X Dosyalar Siliniyor x
2 4 6 A
L
G
Üst
İ
CADDE
S Kalan Dosya Sayısı: BA
1 3 5 7 B A Geçen Süre: 1 Dakika
R
Alt M x
X Dosyalar Siliniyor
A
• Caddenin üst kısmındaki evlerin kapı numaraları ardışık L
çift sayılarla, caddenin alt kısmındaki evlerin kapı numa-
raları ardışık tek sayılarla gösterilmiştir.
• Caddenin alt kısmındaki ev sayısı, caddenin üst kısmın- Kalan Dosya Sayısı: AB
daki ev sayısının 2 katından 5 eksiktir. Geçen Süre: 2 Dakika
• B – A = 39 dur. Bilgisayar sabit bir hızla dosyaları silmiştir.

Buna göre, caddenin üst kısmında bulunan evlerin kapı Yukarıdaki ekran görüntülerine göre, başlangıçta silin-
numaraları toplamı kaçtır? mesi istenen dosya sayısı kaçtır?
A) 650 B) 652 C) 654 D) 658 E) 660 A) 104 B) 106 C) 108 D) 205 E) 207
1. C 2. A 3. C 4. B
25
5. Pedallı bir çöp kovası ile oynayan Yusuf, pedala bir kere 7. Aşağıdaki şekilde birbirine bağlı kareler içerisindeki sayı-
bastığında kapağın açıldığını, tekrar bastığında ise kapağın lara bağlı bulundukları dairenin içerisindeki işlemler uygu-
kapandığını keşfetmiştir. lanıp bulunan sonuçlar dairenin hemen sağındaki karenin
içerisine yazılıyor.
–8
+ B
Pedala Pedala 6 + C
basınca basınca
x –24
Kapalı konum Açık konum Kapalı konum
A
a, b ve c pozitif tam sayı olmak üzere, Yusuf kapalı konum- Buna göre, A + B – C işleminin sonucu kaçtır?
da olan çöp kovasının pedalına a.b defa bastıktan sonra c
A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20
defa daha basıyor.
Son durumda çöp kovası açık konumda olduğuna göre,
I. a çift sayı ise b + c toplamı tek sayıdır.

II. c çift sayı ise a + b toplamı çift sayıdır.
III. c tek sayı ise a ile b’den en az biri çift sayıdır.
8. Telefonun tuş takımı aşağıdaki gibi olan Ömer, telefonda 5
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur? haneli ekran kilidini tuşlayacaktır.
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
Ömer’in şifresinin sadece ilk iki hanesi aynı rakamlardan

oluşmaktadır.
B
Ömer’in şifresini oluşturan rakamların çarpımı 7! dir.
İ
L Buna göre, Ömer’in şifresini oluşturan rakamların top-
G lamının alabileceği farklı değerlerin toplamı kaçtır?
İ
A) 53 B) 55 C) 57 D) 59 E) 60
S
A
R
M
A
6. a, b ve c tam sayıları ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmek- L
tedir.
9. Bir kitabın sayfa sayısı ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmek-
• a.b.c = 0 dır. tedir.
• a2.b3 çarpımı pozitif sayıdır. • Bu kitabın sayfaları 1 den başlanarak numaralandırılı-

yor.
• a + b + c toplamı negatif sayıdır.
• Kitabın tüm sayfa numaralarının toplamı, son sayfa nu-
Buna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur?
marasının 60 katına eşittir.
A) a < b < c B) a < c < b C) c < a < b
Buna göre, bu kitap kaç sayfadır?
D) c < b < a E) b < c < a
A) 118 B) 119 C) 120 D) 121 E) 122
5. D 6. B 7. E 8. C 9. B
26
Test
9 GERÇEK SAYILAR
1. Aşağıdaki kutuların her birine birer rakam yazılarak K = ab, 3. Toplamları 47 olan birbirinden farklı dört pozitif tam sayı ile
L = cd, M = ef iki basamaklı doğal sayıları ve N = ace, ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.
P = bdf üç basamaklı doğal sayıları oluşturuluyor.
• Bu sayılardan en küçük ikisinin toplamı 19 dur.
a b K = ab 2 x • Bu sayıların en büyüğü 17 dir.
c d L = cd x 6 Buna göre, bu sayıların en küçüğü kaçtır?
e f M = ef x y A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
N = ace P = bdf
I. tablo II. tablo
II. tabloya göre, K + L + M = N – P olduğuna göre, x + y

toplamı kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
4. a bir doğal sayı olmak üzere,
a = “a’dan büyük en küçük asal sayı.”
a = “a’dan küçük en büyük asal sayı.”

m + n = 13
olduğuna göre, m.n çarpımının alabileceği değerlerin

toplamı kaçtır?
A) 102 B) 106 C) 114 D) 115 E) 127
B
2. Alper ve Zeynep’in boylarının uzunlukları, bir kısmındaki de- İ
ğerleri silinmiş olan aşağıdaki boy cetvelinde gösterilmiştir. L
G
270 cm İ
5. Tam sayılar kümesinde pozitif tam sayılar turuncu boyalı
200 cm
180 cm
kare içerisinde, negatif tam sayılar mavi boyalı daire içeri-
S sinde gösterilmektedir.
A
R Örneğin, +7 , –2
120 cm M
100 cm A A, B ve C tam sayıları için,
80 cm
L
60 cm
40 cm
A2.B5 , B.C3 , A3.C
20 cm
Alper Zeynep olduğuna göre, A, B ve C sayılarının gösterimi aşağıda-

Alper ile Zeynep’in boylarının uzunlukları cm cinsinden birer
tam sayı ve boylarının uzunlukları toplamı 290 cm dir. A) A , B , C B) A , B , C
Buna göre, Alper’in boyunun uzunluğu cm cinsinden

C) A , B , C D) A , B , C
kaç farklı değer alabilir?
A) 22 B) 23 C) 24 D) 25 E) 26 E) A , B , C
1. B 2. C 3. D 4. E 5. A
27
6. x ve y birer pozitif tam sayı ve x < y dir. 8. Aşağıdaki şekilde verilen her bir altıgenin köşelerinde bulu-
nan dairelerin içinde yazan tam sayıların toplamı altıgenin
içinde bulunan sayıya eşittir.
T
TY
atik
tBAeNmKASI
URUM
1. OT
vı
ları etim
Sına
a
um öğr
Kur sek
MSORU
Yük
a
TYT Matematik
–1 2 c
S
YK
ni
➘ Ye eme
el
➘ m Hücr r
tla
➘ Ta ıl ı Kâğı
T T
➘ Ak VİDEOMLÜ
m
ZÜ
y cm
co
ÇÖ
a.
t
h
17
ww
w.b kil lita

sa
ELE
EE
I
S
B
BİYO
AYT Rİ
L
LOJİ
I TYT
TYT
TYT
7ʼLİ
5ʼLİ
PUSU
FREK
LA
ANS
R
DEPA ANS
3ʼLÜ FREK
SAL
SAYI FREK
ANS
4 5 b 21 a
L TYT- GEOMET AYT
5ʼLİ
EŞİT
AĞIR
LIK
AYT İSİ
B TYT- BİLG
DİL LER AYT
5ʼLİ FREKANS
L
S AYT SÖZE
ı
TYT- BLEM 5ʼLİ

PRO F AYT
İYAT AYT
TYT- PARAGRA
I EDEB
AYT MATİK
L MATE TYT-
AYT
İL
B AYT
TARİ
H
RANF
S AYT A
etKA N
hm ERSE
RAFY
KÇE COĞ BU
AYT GRU
TYT
TÜR
TİK FELS
EFE Me rrem
MAT
EMA AYT ha
TYT
H FİZİK Mu
TARİ A AYT A
TYT KİMY
RAFY AYT
COĞ
TYT
EFE
FELS
TYT
FİZİK
TYT A
AR
KİMY
TYT SON TEKR
P
c
KAM
3 a 7
TYT
nla
ri.c
o
bilg
isar
alyayi
nla
ri 10
alyayi
sar inlari
ilgi
x cm
ww
w.b BSyay
.tr
Ankara
r.co
al
isle i / 10 04
isar -D Ost 394
3/C (0312)
ak No: –Fax:
bilg
7. Sok 26
120 00
l esi 386
aha 13 36 –
Osti 395
(0312)
Tel:
1. Şekil b –3
Buna göre, a + b + c toplamı kaçtır?

T
TY
atik A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
tBAeNmKASI
URUM
1. OT
vı
ları etim
Sına
a
um öğr
Kur sek
MSORU
Yük
S
TYT Matematik
TYT Matematik
TYT Matematik
YK
ni
➘ Ye eme
el
➘ m Hücr r
tla
➘ Ta ıl ı Kâğı
T T
➘ Ak VİDEOMLÜ
MatematYK ik
im ı
ret av
öğ Sın
ksek ları
MSOatema TYT
Yü rum
ZÜ
RU BANK tik
Ku
co
ÇÖ
TYT S
1. OTURUM
a.
t
h
ww
w.b i l lit a
sa k
ELE
EE
ASI
LA
I PUSU
L TYT
7ʼLİ
FREK
ANS
B TYT
5ʼLİ
R
S LOJİ TYT
DEPA ANS
3ʼLÜ FREK
SAL ANS
I BİYO
AYT Rİ SAYI FREK
LIK
L TYT- MET AYT
5ʼLİ
AĞIR
➘ Akıl ı Kâğıt me
GEO EŞİT
VİDEO
ÇÖZÜMLÜ
AYT İSİ
B 5ʼLİ FREKANS
Muharrem FİL
lar
le
ERSEN
TYT- BİLG
Mehmet KARAN
AYT L
➘ Tam Hücre
DİL LER
S AYT SÖZE
ı
TYT- BLEM 5ʼLİ

PRO F AYT
➘ Yeni
İYAT AYT
TYT- GRA
I EDEB
AYT TİK PARA
L AYT
➘
EMA
MAT TYT- İL
B RANF
AYT
H
TARİ A
S AYT
et KA N
hm ERSE
RAFY
COĞ BU
ı
TYT
TÜR
KÇE
TİK
AYT GRU
FELS
EFE Me rrem
EMA AYT ha
TYT
MAT
H FİZİK Mu
TARİ A AYT A
AĞIRLIK FREKANS
TYT KİMY
RAFY
FREKANS
AYT
FREKANS
COĞ
TYT Matematik
E E ELE
TYT
TYT 5ʼLİ FREKANS
TYT 7ʼLİ PUSULA
AYT 5ʼLİ SAYISAL
EFE
TYT 3ʼLÜ DEPAR
AYT 5ʼLİ SÖZEL

AYT 5ʼLİ EŞİT
FELS
TYT
FİZİK
TYT
YA AR
ri
KİM TEKR
alyayinla
TYT
KL I
P SON
R
TYT-AYT PROBLEMLE
BİLGİSİ
KAM
TYT-AYT PARAGRAF
TYT-AYT GEOMETRİ
TYT-AYT BİYOLOJİ
TYT
bilgisarm
TYT-AYT DİL
m
co
a.
ll i t ah t
ri.com
a ki
6^n - 1h !@2 - ^n!h2

Syayinlari
s
alyayinla
394 10 04
.b
KL I
w
Osti / Ankara
GRUBU
.bilgisarm
–Fax: (0312)
AYT MATEMATİK
YA
ri
AYT EDEBİYAT
AYTCOĞRAF
AYT FELSEFE
AYT KİMYA
AYT TARİH
nla
AYT FİZİK
ayi
15
No: 3/C-D
.tr
aly
al isler.com
r
– 386 00 26
o
ri.c bilgisa
1207. Sokak
nla
ayi
395 13 36
KL I
bilgisarm
SON TEKRAR
aly
sar inlari
9.
Osti ahallesi
TYT MATEMATİK
YA
TYTCOĞRAF
TYT FELSEFE
ilgi
TYT TÜRKÇE
Tel: (0312)
TYT KİMYA
TYT TARİH
TYT KAMP
yay
TYT FİZİK
=-
w.b BS
ww
.tr
80 cm
r.co ara
Ank
i / 10 04
isle
r al -D Ost 394
6^n - 1h !@2 + ^n!h2 17

isa 3/C (0312)
ak No: x:
bilg
Sok 26 –Fa
1207. 00
lesi – 386
Mahal 13 36
Osti 12) 395
(03
Tel:
2. Şekil
olduğuna göre, n kaçtır?
1. şekilde gösterilen iki ayrıtının uzunluğu x cm ve y cm olan
dikdörtgenler prizması biçimli bir kitaba eş 4 kitap 2. şekil- A) 5 B) 8 C) 6 D) 7 E) 4
deki gibi konumlandırıldığında kitapların kapladığı bölgenin
yatay uzunluğu 80 cm olarak ölçülüyor.
Buna göre,
I. x.y çarpımı en az 77 dir.
II. x en çok 19 dur.

10. Şekil-I’de verilen 33 cm uzunluğunda ve dikdörtgen biçi-
III. y – x farkı en az 40 tır. mindeki şeridin ön yüzü mavi, arka yüzü kırmızı renktedir.
ifadelerinden hangileri doğrudur? Bu şerit sağ ucundan x cm uzaklıkta bulunan [AB] boyunca
B
okla gösterilen yönde katlandıktan sonra Şekil-II’deki gibi
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II İ
[CıDı] boyunca kesilerek sağ taraftaki parça atılıyor.
L
D) II ve III E) I ve III G x cm
A
İ D
Sol Sağ
B C
S 33 cm
A Şekil-I
R
M
7. a ve b doğal sayılardır. A Dı
L
2a + 3b = 24
Cı
olduğuna göre,
Şekil-II
I. Eşitliği sağlayan 5 farklı (a,b) sıralı ikilisi vardır.
x, 10’dan büyük bir doğal sayı olup kalan mavi renkli parça,
II. a.b çarpımının en büyük değeri 24 tür. uzunlukları doğal sayı olacak şekilde eş uzunluktaki parça-
III. a + b toplamının en büyük değeri 11 dir. lara ayrılmak isteniyor.
yargılarından hangileri doğrudur? Bu işlem sadece bir şekilde gerçekleşebildiğine göre, x

yerine yazılabilecek farklı tam sayıların toplamı kaçtır?
A) 48 B) 53 C) 63 D) 65 E) 71
6. C 7. C 8. D 9. E 10. B
28
SİMÜLASYON TESTİ
1. Elemanları, birbirinden farklı 5 pozitif tam sayı olan bir A 4.
kümesi ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.
• Kümedeki elemanların toplamı tek sayıdır. x
• Kümedeki ilk üç elemanın çarpımı çift sayı, geriye kalan

iki elemanın çarpımı tek sayıdır.
Buna göre, bu kümedeki sayıların kaç tanesi tek sayı- 1. aşama 2. aşama 3. aşama
dır?
Yukarıda bir A4 kâğıdı ile üç aşamada 8 sayfalık bir kitapçık
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 yapımı gösterilmiştir.
1. aşamada kâğıt iki eş parçaya katlanıyor, sonra 2. aşama-
daki gibi tekrar iki eş parçaya daha katlanıp, 3. aşamadaki
gibi katlama çizgileri makasla kesiliyor ve x noktasından
zımba ile oluşan bu 4 yaprak sabitleniyor.
Aşağıda kitapçık oluşturulacak A4 kâğıdının ön ve arka yü-
zündeki sayfa numaraları verilmiştir.
2. AB iki basamaklı bir doğal sayı olmak üzere,

AB = A.B 7 8 1
3 5
şeklinde tanımlanmaktadır.
10 + 11 + 12 + 13 + + xy = 450
A4 ön yüz A4 arka yüz
olduğuna göre, xy iki basamaklı sayısı aşağıdakilerden Buna göre,

hangisi olabilir?
.( + )
A) 45 B) 47 C) 50 D) 51 E) 53
A) 30 B) 32 C) 36 D) 42 E) 48
B
İ
L
G
3. Ahmet, defterine belli bir örüntüye göre her gün renkli ka- İ
lemler ile küçük kareler çizmektedir. Ahmet’in defterine çiz-
miş olduğu küçük kareler aşağıdaki gibi gösterilmiştir. S
1. gün : A
R
2. gün : M
A
3. gün : L 5. ▲, ■, ● ve ★ sembollerinin yerine dört işlem (+, –, x, :)
işaretlerinden herhangi biri getirilerek aşağıda verilen eşit-
liklerin doğru olması sağlanacaktır.
(12 ● 4) ▲ 8 = 2
n. gün :
(–3) ★ (10 ■ 3) = –21
Ahmet defterine n. günde toplam 48 tane kare çizmiştir.
Buna göre,
Buna göre, Ahmet’in n günde defterine çizmiş olduğu
(18 ● 6) ▲ [3 ★ 5 ■ 7]
toplam mavi renkli kare sayısı, toplam kırmızı renkli
kare sayısından kaç fazladır? işleminin sonucu kaçtır?
A) 85 B) 90 C) 95 D) 100 E) 105 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
1. C 2. C 3. E 4. B 5. A
29
6. ab ve ba iki basamaklı doğal sayılardır. 8. a, b, c ve d iki basamaklı, rakamları farklı doğal sayılardır.
• Bu sayıların en büyüğü, diğer üç sayının herhangi ikisi-
nin toplamından daima büyüktür.
• Bu sayıların en küçüğü, diğer üç sayıdan herhangi ikisi-

nin farkının mutlak değerinden daima küçüktür.
Buna göre, bu sayıların en büyüğü en az kaç olabilir?

I. tip kazak II. tip kazak
ab TL ba TL A) 34 B) 35 C) 36 D) 37 E) 38
• Bir mağazada birim fiyatı ab TL olan I. tip kazaklar ile

birim fiyatı ba TL olan II. tip kazaklar satılmaktadır.
• Ahmet, I. tip kazaklardan b tane, Mehmet II. tip kazak-

lardan a tane satın almıştır.
• Ahmet, Mehmet’ten 32 TL daha fazla ödeme yapmıştır.
Buna göre, II. tip kazağın birim fiyatı, I. tip kazağın birim
fiyatından en çok kaç TL fazladır? 9. abc, xyz ve mnk üç basamaklı doğal sayılardır.
A) 18 B) 27 C) 36 D) 45 E) 54 abc
27
xyz
mnk
10224
Yukarıda verilen çarpma işleminde mnk sayısının bir basa-
mak sola kaydırılması gerekirken bir basamak sağa kaydı-
rılarak işlem yapılmıştır.
Buna göre, işlemin doğru sonucu kaçtır?
A) 3814 B) 3824 C) 3834

D) 3844 E) 3854
B
7. “Arkadaşlar bugün sizinle bir oyun oynayacağız. İ
L
G
İ
10.
1299 1305 1320 1330 1345 1351
S
A
R X
M
Şu gördügünüz cam kâsede 20 adet şeker ve en altta bir A
Y
adet acı biber bulunmaktadır. Benimle bu oyunu oynamak L
isteyen kişi ile ben sırayla kâseden en az 1, en fazla 3 şeker
alacağız. Şeker almaya ilk olarak rakibim başlayacak ve acı Z
biber kime kalırsa o kişi acı biberi yiyecektir. Acı biberi yiyen
kişi oyunu kaybedecektir.” Yukarıda dikdörtgenler içine yazılan X, Y, Z sayıları, dik-
dörtgenlerin bağlandığı iki dairede yazılan sayıların çarpı-
Öğrencileriyle oynayacağı oyunu yukarıdaki gibi an- mına eşittir.
latan bir matematik öğretmeninin bu oyunu kesinlikle
kazanabilmesi için rakibin her defasında alacağı n tane Buna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğru-
şekere karşılık olarak kaç şeker alması gerekir? dur?
A) n + 1 B) 2 – n C) 4 – n A) Z < Y < X B) Y < Z < X C) Z < X < Y
D) 5 – n E) n D) X < Z < Y E) X < Y < Z
6. C 7. C 8. C 9. C 10. A
30
TEST
GERÇEK SAYILAR
1. a ve b birer tam sayıdır. 4. Aşağıda kareler içinde yazan sayılara daire içinde yazan iş-
–4 < a < –1 < b < 5 lemler soldan sağa doğru işlem önceliği dikkate alınmadan
uygulanacaktır.
olduğuna göre,
I. a.b çarpımı en az –12 dir. Örnek:

b –4 + 10 x 2 : 3 =4
II. a oranı en az –3 tür.
III. a + b toplamının alabileceği 6 farklı değer vardır. Aşağıda verilen
yargılarından hangileri doğrudur? 5 x 4 – 2 : –6 = A
3 – 12 + B x 2 =4
C : 3 + 5 – –2 = 10
işlem tablolarına göre, A + B + C toplamı kaçtır?
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17
2. a, b ve c doğal sayıları aşağıdaki özellikleri sağlamaktadır.

• a çift sayı ise a + b tek sayıdır.
• a tek sayı ise b.c tek sayıdır. 5. A ve B kümelerinin elemanları ile ilgili olarak aşağıdakiler
bilinmektedir.
• b ile c den en az biri çift sayıdır.
• A kümesinin üç elemanı vardır ve elemanları ardışık çift
Buna göre, bu sayılardan hangileri çift sayıdır? tam sayılardır.
A) Yalnız a B) Yalnız c C) a ve c • B kümesinin dört elemanı vardır ve elemanları ardışık
D) a ve b E) b ve c tek tam sayılardır.
B • A kümesindeki elemanların toplamı 48, B kümesindeki
İ elemanların toplamı 56 dır.
L
G Buna göre, A kümesinin en büyük elemanı, B kümesi-
İ nin en küçük elemanından kaç fazladır?
A) 3 B) 5 C) 7 D) 9 E) 11
S
3. Ardışık çift sayma sayılarının bir kısmı aşağıdaki altıgensel A
hücrelerin içine yazılmıştır. R
M
Başlangıç 6 18 A
4 8 16 20
2 10 14 22 L
12 24 . . . 6. x bir gerçel sayı ve y = x2 + 7 dir.
y asal sayı olduğuna göre,
• Pembe renkli hücrelerin içine yazılan sayıların toplamı a,
I. x çift tam sayıdır.
• Mavi renkli hücrelerin içine yazılan sayıların toplamı b,
II. x2 çift tam sayıdır.
• Sarı renkli hücrelerin içine yazılan sayıların toplamı c dir.
III. x + y tek tam sayıdır.
• En sondaki altıgensel hücrenin rengi sarıdır.
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
c – b = 22 olduğuna göre, a kaçtır? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
A) 288 B) 300 C) 312 D) 330 E) 342 D) II ve III E) I, II ve III
1. C 2. C 3. D 4. E 5. C 6. A
31
7. ab ve ba iki basamaklı doğal sayılardır. 10. İki basamaklı doğal sayıların gösterimi için eş bölmelere
ayrılmış halkalar aşağıdaki gibi kullanılmıştır. Bu halkalar-
• ab + ba = m dir.
daki kırmızı ve mavi renkli bölme sayıları sırasıyla gösterimi
• ab – ba = n dir. yapılan sayının onlar ve birler basamağındaki rakamlara
eşittir.
• m.n = 495 tir.
Örneğin;
Buna göre, a.b çarpımı kaçtır?
A) 6 B) 8 C) 9 D) 12 E) 15
= 26 dır.
Buna göre,
–
8. • Rakamlarının sayı değerlerinin toplamı 15 olan üç basa-
maklı, rakamları farklı en büyük doğal sayı A dır.
• Rakamlarının sayı değerlerinin çarpımı 36 olan üç basa-

işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisi ile gösterile-
maklı, rakamları farklı en küçük doğal sayı B dir.
bilir?
Buna göre, A – B farkı kaçtır?
A) B) C)
A) 791 B) 796 C) 801 D) 806 E) 811
D) E)
9.
1 2 3
2 4 6 B
İ
L
1 3 5
G
İ
Yatay olarak üç raftan oluşan bir kitaplığın her bir rafına
aşağıdaki şartlara uygun olarak dosyalar yerleştiriliyor ve
dosyalara numaralar veriliyor. S
A
• En üstteki rafa dizilen dosyalara sırasıyla 1 den başla- R
narak ardışık sayma sayıları numara olarak veriliyor. M

• Ortadaki rafa dizilen dosyalara sırasıyla 2 den başlana- A 11. a, b ve c pozitif tam sayılar olmak üzere aşağıda toplama
rak ardışık çift sayma sayıları numara olarak veriliyor. L (+) ve çarpma (x) işlemlerinin tabloları verilmiştir.
• En alttaki rafa dizilen dosyalara sırasıyla 1 den başlana-

+ a b c x a b c
rak ardışık tek sayma sayıları numara olarak veriliyor.
a p a n
• En üst rafta bulunan dosya sayısı, orta rafta bulunan
dosya sayısının 2 katına, en alt rafta bulunan dosya sa- b 12 b
yısının 1 fazlasına eşittir. c m c k 8
Raflardaki toplam dosya sayısı 59 olduğuna göre, en Buna göre, p’nin alabileceği en küçük değer için,
alt rafta bulunan son dosyanın dosya numarası kaçtır?
m + n + k toplamı kaçtır?
A) 43 B) 45 C) 47 D) 49 E) 51
A) 43 B) 44 C) 45 D) 46 E) 47
7. A 8. E 9. B 10. A 11. C
32
2.
BÖLÜM
BÖLÜNEBİLME
◗ 2, 4, 5, 8, 10 VE 25 İLE BÖLÜNEBİLME KURALLARI
◗ 3, 9 VE 11 İLE BÖLÜNEBİLME KURALLARI
◗ ARALARINDA ASAL SAYILARIN ÇARPIMIYLA İLGİLİ BÖLÜNEBİLME KURALLARI
◗ GÜNLÜK HAYATTA TEKRAR EDEN PERİYODİK OLAYLAR

✔ ÖSYM sınavlarında bölünebilme ile ilgili hemen hemen her
yıl soru sorulmaktadır. Bazı konularda bölünebilme kuralları-
nın kolaylıklarından yararlanılmaktadır.
✔ Bölünebilme kuralları konusu asal çarpanlara ayırma,

Ebob ve Ekok konuları için temel oluşturmaktadır.
SICAK BÖLGE
BÖLÜNEBİLME KURALLARI 9 ile Bölünebilme
Bir sayının 9 ile tam bölünebilmesi için sayının rakam-
2 ile Bölünebilme ları toplamı 9 veya 9 un katı olmalıdır.
Bir sayının 2 ile tam bölünebilmesi için sayının çift sayı Bir sayının 9 ile bölümünden kalan, sayının rakamları
olması gerekir. Tek sayıların 2 ile bölümünden kalan 1 toplamının 9 ile bölümünden kalana eşittir.
dir.
4 ile Bölünebilme
Bir sayının 4 ile tam bölünebilmesi için sayının son iki 11 ile Bölünebilme
basamağındaki sayı 4 veya 4 ün katı olmalıdır. Bir sayının 11 ile tam bölünebilmesi için sayı sağdan
Bir sayının 4 ile bölümünden kalan, sayının son iki ba- sola doğru +, –, +, –, ... şeklinde gruplandırılır. İşareti
samağındaki sayının 4 ile bölümünden kalana eşittir. (+) olanların toplamından, işareti (–) olanların toplamı
çıkarıldığında sonuç 11 in tam katı oluyorsa sayı 11 ile
tam bölünebilir.
8 ile Bölünebilme 92719 " (9 + 7 + 9) – (2 + 1) = 25 – 3 = 22 = 11.2
+–+– +
Bir sayının 8 ile tam bölünebilmesi için sayının son üç
basamağındaki sayı 8 veya 8 in katı olmalıdır. olduğundan 92719 sayısı 11 ile tam bölünebilir.
Bir sayının 8 ile bölümünden kalan, sayının son üç ba-
samağındaki sayının 8 ile bölümünden kalana eşittir.
DİKKAT :
A sayısı, B sayısı ile tam bölünebiliyorsa, B sayısının
5 ile Bölünebilme
aralarında asal çarpanları ile de tam bölünebilir.
Bir sayının 5 ile tam bölünebilmesi için sayının birler
6 ile bölünebilen her sayı 2 ve 3 ile
basamağı 0 veya 5 olmalıdır.
Bir sayının 5 ile bölümünden kalan, sayının birler ba- 12 ile bölünebilen her sayı 3 ve 4 ile
samağındaki rakamın 5 ile bölümünden kalana eşittir. 15 ile bölünebilen her sayı 3 ve 5 ile
18 ile bölünebilen her sayı 2 ve 9 ile
B 20 ile bölünebilen her sayı 4 ve 5 ile

10 ile Bölünebilme İ 30 ile bölünebilen her sayı 3 ve 10 ile
Bir sayının 10 ile tam bölünebilmesi için sayının birler L 36 ile bölünebilen her sayı 4 ve 9 ile
basamağı 0 olmalıdır. G tam bölünebilir. Benzer düşünce ile örnekleri çoğalta-
Bir sayının 10 ile bölümünden kalan, sayının birler ba- İ
biliriz.
samağındaki rakama eşittir.
S
A
25 ile Bölünebilme R BİLGİ :
Bir sayının son iki basamağı 00, 25, 50 veya 75 ise bu M

A sayısının 45 ile bölümünden kalan 13 ise k!Z için
sayı 25 ile tam bölünebilir. A
L A = 45k + 13
biçiminde yazılabilir.
45 sayısının aralarında asal çarpanları 5 ve 9 oldu-
3 ile Bölünebilme
ğundan, 13 sayısının 5 ve 9 ile bölümünden kalanlar
Bir sayının 3 ile tam bölünebilmesi için sayının rakamla-
bulunur.
rı toplamı 3 veya 3 ün katı olmalıdır.
Bir sayının 3 ile bölümünden kalan, sayının rakamları Buna göre, A sayısının 5 ile bölümünden kalan 3,
toplamının 3 ile bölümünden kalana eşittir. 9 ile bölümünden kalan 4 olur.
34
1. Rakamları farklı beş basamaklı 3256x doğal sayısı 2 ile 5. İki basamaklı ab doğal sayısının 10 ile bölümünden kalan
tam bölünebildiğine göre, x yerine yazılabilecek farklı 3, iki basamaklı ba doğal sayısının 10 ile bölümünden kalan
rakamların toplamı kaçtır? 8 dir.
A) 8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 16 Buna göre, a.b çarpımı kaçtır?
A) 12 B) 16 C) 18 D) 20 E) 24
2. 857a dört basamaklı doğal sayısı 4 ile tam bölünebil- 6. Dört basamaklı 2m5n sayısının 5’e bölümünden kalan 2 dir.
diğine göre, a nın alabileceği değerler toplamı kaçtır?
Bu sayı 3 ile tam bölünebildiğine göre, m + n toplamının
A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 14 alabileceği en büyük değer kaçtır?
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
B
İ 7. Beş basamaklı 8x23y doğal sayısının 5 ile bölümünden ka-
3. Altı basamaklı 19321x doğal sayısı 8 ile tam bölünebil- L lan 3 tür.
diğine göre, x kaçtır? G
Bu sayı 9 ile tam bölünebildiğine göre, x in alabileceği
İ
A) 0 B) 2 C) 4 D) 6 E) 8 farklı değerlerin toplamı kaçtır?
S A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12
A
R
M
A
L
8. Altı basamaklı 23a58b doğal sayısının 11 ile bölümünden

kalan 2 dir.
4. Dört basamaklı rakamları farklı 325x doğal sayısının 5
ile bölümünden kalan 3 olduğuna göre, x kaçtır? Buna göre, b – a farkı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) 3 B) 5 C) 6 D) 8 E) 9 A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4
1. C 2. B 3. D 4. D 5. E 6. D 7. A 8. E
35
9. ab iki basamaklı doğal sayısı 5 ile, ba iki basamaklı doğal 13. Dört basamaklı 7a2b doğal sayısının 36 ile bölümünden
sayısı 9 ile tam bölünebilmektedir. kalan 2 dir.
Buna göre, dört basamaklı aaab doğal sayısının 11 ile Buna göre, a nın alabileceği farklı değerlerin toplamı
bölümünden kalan kaçtır? kaçtır?
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1 A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
10. Dört basamaklı 6a7b doğal sayısı 12 ile tam bölünebil- 14. Beş basamaklı 4x23y sayısının 45 ile bölümünden kalan
diğine göre, a + b toplamı kaç farklı değer alabilir? 23 tür.
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 Buna göre, x in alabileceği farklı değerlerin çarpımı

kaçtır?
A) 12 B) 15 C) 16 D) 18 E) 24
B
11. Beş basamaklı, rakamları farklı 8x46y doğal sayısı 18
İ 15. 1! + 2! + 3! + 4! + ... + 30!
ile tam bölünebildiğine göre, x in alabileceği kaç farklı
L
değer vardır? toplamının 15 ile bölümünden kalan aşağıdakilerden
G
hangisidir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 İ
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
S
A
R
M
A
L
12. Beş basamaklı 325ab doğal sayısı 15 ile tam bölüne- 16. 10! – 9!
bildiğine göre, a + b toplamının alabileceği kaç farklı
değer vardır? farkı aşağıdakilerden hangisine tam olarak bölünebilir?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 A) 34 B) 52 C) 55 D) 63 E) 85
9. E 10. C 11. B 12. C 13. D 14. A 15. A 16. D

36
1. Bugün günlerden cuma olduğuna göre, 275 gün sonra 5. Bir asker 5 günde bir nöbet tutmaktadır.
hangi gün olur?
Bu asker beşinci nöbetini salı günü tuttuğuna göre, on
A) Pazartesi B) Salı C) Perşembe altıncı nöbetini hangi gün tutar?
D) Cumartesi E) Pazar A) Pazartesi B) Salı C) Perşembe
D) Cuma E) Pazar
6. 365 günlük bir yılda P harfi ile başlayan gün sayısı en

2. Saat 17.00’den 130 saat önce saat kaçtır? çok kaçtır?
A) 06.00 B) 07.00 C) 08.00 A) 153 B) 154 C) 155 D) 156 E) 157
D) 09.00 E) 10.00
7. Dairesel bir elektrik panosunda konumları şekilde gösteri-

len A, B, C, D ve E lambaları aşağıdaki kurala göre yan-
maktadır.
• Her seferinde; yanmaya başlayan lamba 5 saniye yan-

dıktan sonra, ok yönünde kendinden sonraki ikinci lam-
3. SİNEM kelimesi 60 defa yan yana yazılarak B
ba yanmaya başlıyor.
SİNEMSİNEMSİNEM...SİNEM İ
ifadesi elde ediliyor. L • A lambası sarı, B lambası mavi, C lambası pembe, D
G lambası kırmızı ve E lambası beyaz renkte yanmaktadır.
Buna göre, bu ifadenin soldan 87. harfi hangi harftir? İ
A) S B) İ C) N D) E E) M
S
A
A
R E B
M
A
L
D C
Anahtar açıldığında ilk olarak B lambası yandıktan sonra,

ikinci yanan lamba D olmuş ve yanma işlemi bu şekilde de-
vam etmiştir.
4. 3 günde bir nöbet tutan bir asker ilk nöbetini çarşamba
Buna göre, 53. yanan lamba hangi renktir?
günü tuttuğuna göre, 17. nöbetini hangi gün tutar?
A) Sarı B) Mavi C) Pembe
A) Pazartesi B) Salı C) Çarşamba
D) Kırmızı E) Beyaz
D) Perşembe E) Cuma
1. E 2. B 3. B 4. B 5. A 6. E 7. A
37
8. Bir beyaz eşya mağazasında satışa sunulan fırının etiket 10.
fiyatı 4199 TL’dir.
Mağaza sahibi müşterilerinden gelen talep üzerine, satış fi- 1. Şekil
yatına X TL indirim yapıyor ve indirimli hâliyle her bir taksidi
TL cinsinden doğal sayı olan 3 veya 4 eşit taksit seçeneğini
müşterilerine sunuyor.
Buna göre, X en az kaçtır?

2. Şekil
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11
Bir bahçeden toplanan tüm limonlar, 1. şekildeki gibi beşerli
gruplara ayrıldığında son grupta 3 limon kalmış, 2. şekildeki
gibi dokuzarlı gruplara ayrıldığında ise tüm gruplardaki li-
mon sayısı eşit olmuştur.
Bahçeden toplanan limonların sayısı beş basamaklı

8x23y sayısına eşit olduğuna göre, x’in alabileceği de-
ğerlerin toplamı kaçtır?
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12
9. 1995 yılında doğan Ömer cep telefonunun pin kodunu aşa-

ğıdaki gibi 1, 2, 3 ve 4. bölümlere rakam gelecek şekilde
oluşturuyor.
Lütfen Pin Giriniz 11. Kırmızı, yeşil, mor, sarı ve mavi renkte pantolon üreten bir
fabrika, boyama işlemi sonunda kurutma amacıyla panto-
1. 2. 3. 4. lonları sırasıyla her defasında kırmızı - yeşil - mor - sarı
B - mavi renkte olacak biçimde aşağıdaki gibi bir ipe asıyor.
İ
1. 2. 3. 4. 5.
L
G
İ
S
Pin kodunun, A
R
1. bölümünü doğum yılının 9 ile bölümünden kalan ola-
rak,
M
A
2. bölümünü doğum yılının 5 ile bölümünden kalan ola- L
rak, Buna göre,
3. bölümünü doğum yılının 4 ile bölümünden kalan ola- I. 13. sırada asılan pantolonun rengi mordur.
rak,
II. İpte 20 pantolon varsa son pantolonun rengi mavidir.
4. bölümünü doğum yılının 6 ile bölümünden kalan ola-
rak belirliyor. III. İpte 11 pantolon varsa en çok kırmızı renkli pantolon
vardır.
Buna göre, Ömer’in belirlediği pin kodu aşağıdakiler-
den hangisidir? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) 6025 B) 6033 C) 6034 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) 6035 E) 6041 D) II ve III E) I, II ve III
8. E 9. B 10. A 11. E
38
Test
3 BÖLÜNEBİLME
1. Rakamları farklı beş basamaklı 9x25y doğal sayısının 5 ile 4. Pozitif tam sayılarda tanımlı a b işlemi
bölümünden kalan 3 tür.
a b = “a sayısının b ile bölümünden kalan”
Bu sayı 3 ile tam bölünebildiğine göre, x + y toplamının olarak tanımlanıyor.
en büyük değeri kaçtır?
Buna göre,
A) 10 B) 11 C) 14 D) 15 E) 17
3579 8761 9
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
5. 23 basamaklı
aaa...aa
2. Rakamları farklı, beş basamaklı, 25x3y doğal sayısının 4 ile
bölümünden kalan 3 tür. doğal sayısının 10 ile bölümünden kalan 7 olduğuna
göre, bu sayının 9 ile bölümünden kalan kaçtır?
Bu sayı 3 ile tam bölünebildiğine göre, x in alabileceği
kaç farklı değer vardır? A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
B
İ 6.
L
G
İ
S 1. Şekil
A
3. Aşağıdaki tabloda mavi renkli sütunda bulunan sayılar yeşil R
renkli satırda bulunan sayılara tam bölünüyorsa “✓” ile tam M

bölünmüyorsa “X” ile işaretleniyor. A 2. Şekil
L
BÖLEN SAYILAR
5 12 24 3. Şekil
BÖLÜNEN
360
SAYILAR
1. şekildeki gibi üst üste dizilmiş olan dikdörtgenler prizma-

100 sı şeklindeki eş kutular güvenlik sebebiyle üst üste olacak
şekilde dörderli dizildiğinde 2. şekildeki gibi, üst üste ola-
108 cak şekilde beşerli dizildiğinde 3. şekildeki gibi görünüyor.
Buna göre, tablo doldurulduğunda kaç tane “✓” işareti Buna göre, kutu sayısı aşağıdakilerden hangisi olabi-
olur? lir?
A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5 A) 93 B) 122 C) 183 D) 278 E) 350
1. C 2. A 3. E 4. C 5. A 6. D
39
7. • Üç basamaklı 2x5 doğal sayısının 9 ile bölümünden 10.
kalan 4 tür.
• Dört basamaklı x3y2 doğal sayısının 9 ile bölümünden A B C D E

kalan 5 tir.
Buna göre, beş basamaklı xyxyx doğal sayısının 9 ile

Yamaç elinde bulunan 70 tane bilyeyi yukarıda verilen ku-
bölümünden kalan kaçtır?
tulara birer birer atacaktır. Yamaç A kutusundan başlayarak
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 bilyeleri sırasıyla B, C, D ve E kutularına atıyor. Daha sonra
da geriye doğru sırasıyla D, C, B ve A kutularına bilye koyu-
yor ve işleme bu şekilde devam ediyor.
Buna göre, Yamaç elindeki son bilyeyi hangi kutuya

atar?
A) A B) B C) C D) D E) E
8. Üç basamaklı abc doğal sayısı için aşağıdakiler bilinmek-

tedir.
• abc sayısı 12 ve 15 ile tam bölünebilmektedir.

11. Beş basamaklı 5x61y doğal sayısının 4 ile bölümünden ka-
• a > b > c dir. lan 1 dir.
Buna göre, bu şartları sağlayan kaç farklı abc sayısı ya- Bu sayı 9 ile tam bölünebildiğine göre, x’in alabileceği
zılabilir? değerlerin toplamı kaçtır?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12
B
İ 12.
Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma
L
06.03.23 07.03.23 08.03.23 09.03.23 10.03.23
G
İ Ayşen Mustafa Sevim Kemal Güzide
Metin Güzide Ayşen Metin Sadık
9. S 1. Hafta
k bir tam sayı olmak üzere,
üç basamaklı abc doğal A
Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma
sayısının 8 ile bölünebilme R
Kübra kuralı: 4a + 2b + c = 8k dır. M 13.03.23 14.03.23 15.03.23 16.03.23 17.03.23

A Mustafa Kemal Güzide Sevim Mustafa
Peki, o zaman Kübra’cım,
4a + 2b + c işleminin sonu- L Ayşen Sadık Metin Sadık Kemal
cunun 8 ile tam bölünebildiği Gül
2. Hafta
biliniyor ise bu şarta uygun
kaç tane abc üç basamaklı Sadece hafta içi günlerinde nöbet tutulan bir hastanede ça-
doğal sayısı vardır? lışan Mustafa ve Kemal isimli iki doktorun periyodik olarak
tuttukları nöbetlerin ilk iki haftasına ait çizelge yukarıdaki
Yukarıda Kübra ve Gül isimli öğrencilerin aralarında geçen gibidir.
bir konuşma verilmiştir.
Buna göre, Mustafa ile Kemal’in birlikte tuttukları 2. nö-
Buna göre, Gül’ün sorduğu soruya doğru cevap veren bet hangi gündür?
Kübra, doğru cevabı kaç bulmuştur?
A) Cuma B) Perşembe C) Çarşamba
A) 108 B) 112 C) 116 D) 120 E) 124
D) Salı E) Pazartesi
7. E 8. B 9. B 10. D 11. D 12. D

40
Test
4 BÖLÜNEBİLME
1. 3. Aşağıda, 5 bölümden oluşan bir soru bankasındaki bölüm-
lerde bulunan test sayıları gösterilmiştir.
6 4
3
5 BÖLÜMLER A B C D E
4 3
2
3 TEST
2 36 42 24 56 18
2 SAYILARI
1 1
1
Yüzler Onlar Birler Bir öğrenci, bu soru bankasında, her gün, aynı bölümde bu-
lunan testlerden 3 tanesini çözmektedir. Öğrenci bu şekilde
Şekildeki gibi 13 çekmeceden oluşan bir dolap; yüzler, on- kitabı bitirmek istediğinde en son gün 2 test çözmek zorun-
lar ve birler basamaklarını gösteren 3 bölmeye ayrılmış olup da kalmıştır.
her bölmede açılan çekmecenin numarası, üç basamaklı bir Buna göre, öğrencinin son günde çözdüğü testler han-
sayının her bir rakamının hangi basamakta olduğunu gös- gi bölümde yer almaktadır?
termektedir.
A) A B) B C) C D) D E) E
Örneğin; 432 sayısı
Yüzler Onlar Birler
biçiminde modellenebilir.
Buna göre, bu dolapta her bölmeden yalnızca 1 çekme-

ce açılarak 12’nin katı olan 3 basamaklı kaç sayı model-
lenebilir? 4.
A) 4 B) 6 C) 8 D) 9 E) 10
A
B
İ
L
G
İ
S
B C
A
R
M ABC üçgeni şeklindeki bir cismin A köşesinde duran bir kişi

A üçgenin kenarları üzerinde eşit adım aralıklarıyla yürüyerek
L A köşesinden C köşesine 5 adımda, C köşesinden B köşe-
sine 7 adımda, B köşesinden A köşesine 6 adımda varıyor.
Buna göre, A köşesinden ok yönünde harekete başla-

2. “Rakamlarının sayı değerlerinin toplamına tam bölünebilen yan bu kişinin 353 adım sonraki konumu aşağıdakiler-
pozitif tam sayılara Harshad sayıları denir.” den hangisidir?
Örneğin, 180 sayısının rakamlarının sayı değerlerinin topla-
mı 1 + 8 + 0 = 9 dur. 180 sayısı 9 sayısına tam bölünebildiği A) [AB] kenarı üzerinde, A köşesine 2 adım uzaklıkta
için 180 sayısı bir Harshad sayısıdır. B) [AC] kenarı üzerinde, C köşesine 1 adım uzaklıkta
Buna göre, üç basamaklı, birbirinden farklı üç Harshad C) [AB] kenarı üzerinde, B köşesine 3 adım uzaklıkta
sayısının toplamı en az kaçtır? D) [BC] kenarı üzerinde, C köşesine 4 adım uzaklıkta
A) 303 B) 306 C) 308 D) 310 E) 311 E) [BC] kenarı üzerinde, B köşesine 1 adım uzaklıkta
1. B 2. D 3. D 4. E
41
5. 7. 1. 2. 3. 4. 5.
Para üstü: BCD TL
stes i
Alışveriş Li
ates
45 kg Dom Tutar: 4A1 TL
tes
27 kg Pata
kg So ğa n
72
1. Şekil
1. Durum
Bir fabrikada çalışan 5 mühendisin kullandığı mavi, yeşil,

2. Şekil sarı, siyah ve kırmızı renkli 5 önlük askılara 1. durumdaki
gibi asılmaktadır.
Bir alışveriş merkezinden sahip olduğu işletmenin restoran
Bu önlüklerle ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
bölümü için 1. şekilde verilen listede yazılı ürünleri eksiksiz
bir şekilde alan Büşra, kasiyere 600 TL verdikten sonra ya- • Mühendislerden her biri işe başlamadan askılardan bir
zar kasada 2. şekildeki gibi bir görüntü oluşmuştur. önlük alıyor ve gün sonunda askıya asıyor.
4A1 ve BCD üç basamaklı doğal sayılar olduğuna göre, • 5. askı dışındaki n. askıdan alınan önlük gün sonunda
A + B – C + D ifadesinin değeri kaçtır? (n + 1). askıya asılıyor.
(Her ürünün kilogram fiyatı bir tam sayıdır.)
• 5. askıdan alınan önlük gün sonunda 1. askıya asılıyor.
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11
Örneğin, işe başlarken 1. durumda bulunan önlükler gün
sonunda 2. durumdaki gibi askılara asılıyor.
1. 2. 3. 4. 5.
2. Durum
Buna göre, önlükler 1. durumdayken işe başlayan mü-

B hendisler 178. iş gününün sonunda önlükleri askılara
İ astıklarında yeşil renkli önlük kaçıncı askıda olur?
L A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
G
İ
6. Bir banka müşterilerine, müşteri numarası olarak
– S
A
şeklinde 7 haneli bir numaralama sistemi kurmuştur. R
Bu sistemde; M
A
• Sol taraftaki üç haneye üç basamaklı bir doğal sayı gi-
L
rilecektir.
• Sağ taraftaki dört haneye de sırasıyla sol taraftaki sa- 8. a, b, c sıfırdan ve birbirinden farklı rakamlardır.
yının 2, 3, 5 ve 9 ile bölümünden elde edilen kalanlar • Üç basamaklı abc doğal sayısının 10 ile bölümünden
yazılacaktır. kalan 4 tür.
Buna göre, • Üç basamaklı acb doğal sayısı 4 ve 9 ile tam bölünebil-
3 a b – 1 2 2 5 mektedir.
Buna göre, a + b – c işleminin sonucu kaçtır?

şeklinde bir müşteri numarası için, a.b çarpımı kaçtır?
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
A) 14 B) 20 C) 21 D) 28 E) 36
5. C 6. D 7. E 8. E
42
Test
5 BÖLÜNEBİLME
1. 2a6b dört basamaklı bir doğal sayı olmak üzere, bir fırıncı 4.
bir gün içinde 2a6b tane ekmek yapmaktadır.
Fırıncı, bu ekmekleri iki tip kasa kullanarak satmaktadır.
• Ekmeklerin tamamını, birinci tip kasalara, hiç ekmek
artmadan her bir kasada 36 tane olacak şekilde koya-
bilmektedir. 24 km
• Ekmeklerin tamamını, ikinci tip kasalara, hiç ekmek art-

madan her bir kasada 45 tane olacak şekilde koyabil- 36 km
mektedir.
Karayollarına ait bir araç hiçbir levhanın bulunmadığı şehir-
Buna göre, fırıncı bir gün içinde, 54 kasa ekmek sattı- ler arası bir yolun bir yerinden başlayarak her 24 kilomet-
ğına göre, bu ekmeklerin kaç tanesi ikinci tip kasalarda rede bir levha dikip, diktiği levhayı mavi renge boyayarak
yer almaktadır? işini bitiriyor. Karayollarına ait başka bir araç ise dikilen ilk
levhayı sarı renge boyadıktan sonra her 36 kilometrede bir
A) 900 B) 960 C) 1080 durarak varsa dikili olan levhayı sarı renge boyayarak yok-
D) 1160 E) 1200 sa yeni levha dikip sarı renge boyayarak işini bitiriyor. Mavi
renk üzerine sarı rengin boyanmasıyla yeşil rengin oluştuğu
gözleniyor.
Karayolları araçlarıyla aynı yönde giden bir otobüs 6.

yeşil renkli levhayı, yola çıktıktan 512 km sonra gördü-
ğüne göre, 2. yeşil renkli levhayı yola çıktıktan kaç km
sonra görmüştür?
A) 224 B) 268 C) 342 D) 374 E) 386

2. a, b ve c pozitif tam sayılar ve X9 iki basamaklı bir doğal
sayı olmak üzere, bir markette satılan limonlu, çilekli ve an-
tep fıstıklı dondurmaların yatları sırasıyla a TL, b TL ve
c TL’dir.
Bayramda çocuklara dağıtmak üzere; limonlu, çilekli ve an-
tep fıstıklı dondurmalardan sırasıyla 18, 27 ve 9 adet satın
alan Cemal, market sahibine 300 TL vermiş, market sahibi
de para üstü olarak Cemal’e X9 TL vermiştir. B
İ
Buna göre, X aşağıdakilerden hangisidir?
L
A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3 G
İ
S
A
R 5. X, A ve B pozitif tam sayılardır.
M
Buna göre,
A
3. L I. X sayısı A sayısını tam bölüyorsa X sayısı A2 sayısını
da tam böler.
II. X sayısı B2 sayısını tam bölüyorsa X sayısı B sayısını
da tam böler.
Mavi ve sarı renkli eş karelerin belirli bir kurala göre bir ara-
III. X sayısı A.B sayısını tam bölüyorsa X sayısı hem A
ya getirilmesiyle yukarıdaki süsleme oluşturulmuştur.
sayısını, hem de B sayısını tam böler.
Bu süslemedeki sarı renkli kare sayısı mavi renkli kare
yargılarından hangileri her zaman doğrudur?
sayısından 30 tane fazla olduğuna göre, mavi renkli
kare sayısı kaçtır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
1. C 2. E 3. D 4. A 5. A
43
6. Öğrenci numaralarının üç basamaklı doğal sayılardan oluş- 8. Aşağıda altıgen şeklindeki tabelanın ışıkları S harfinden
tuğu bir sınıfta bulunan Meryem ile Hüseyin isimli iki öğrenci yanmaya başlayıp saat yönünde sırasıyla sarı renkte yanıp
arasında aşağıdaki diyaloglar geçiyor. sönmektedir.
Meryem: “Okul numaram 5 ile bölündüğünde 2 kalanını S
veren bir çift sayıdır.”
L A
Hüseyin: “Benim okul numaram 9 ile tam bölünüyor ve on-
lar basamağındaki rakam 7’dir.”
Meryem: “İkimizin de okul numaralarında birler basama-
ğında bulunan rakam aynıymış.” A R
Buna göre, Hüseyin’in okul numarasının birler basama-
ğındaki rakam ile yüzler basamağındaki rakamın çarpı- M
mı kaçtır?
Örneğin; tabelanın ışıkları S, A, R, M, A, L, S, A, … şeklinde
A) 8 B) 9 C) 18 D) 24 E) 28 yanıp söndüğünde 8. sırada yanıp sönen bölmedeki harf
A dır.
Buna göre, 2023. sırada yanıp sönen bölmedeki harf

aşağıdakilerden hangisidir?
A) S B) A C) R D) M E) L
7.
F A V O R 1. satır
İ F A V O 2. satır B
İ
R İ F A V 3. satır L
. . . . . . G
. . . . . .
. İ
. . . . . 9. İstanbul – Paris arasında sürekli olarak sefer yapan bir
uçakla ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.
“FAVORİ” yazısı yukarıdaki tabloda gösterilen düzende sü- S
rekli olarak yazılıyor. A • Uçuş süresi 2 saat 40 dakikadır.
R • Uçağın her iki havalimanında da bir sonraki uçuşuna ka-
Buna göre, 253. satırın görüntüsü aşağıdakilerden M

hangisi gibi olur? dar geçirdiği süre aynı ve 50 dakikadır.
A
L • Uçak ilk seferini salı günü Türkiye saatiyle 20.00’de
A)
F A V O R İstanbul’dan gerçekleştirmiştir.
B) Buna göre, bu uçak 30. seferini Türkiye saati ile hangi

İ F A V O gün saat kaçta gerçekleştirir?
C) A) Salı günü saat 20.00
R İ F A V
B) Cumartesi günü saat 05.30
D)
O R İ F A C) Cumartesi günü saat 09.00
E) D) Pazar günü saat 01.30

V O R İ F
E) Pazar günü saat 05.00
6. C 7. A 8. A 9. D
44
SİMÜLASYON TESTİ
3. Aşağıdaki tabloda yeşil renkli sütunda bulunan üç basamak-
1. n ve m pozitif tam sayılar olmak üzere, nm değeri, lı sayılar mavi renkli satırda bulunan sayılara tam bölünebi-
liyor ise “✓” ile tam bölünemiyor ise “X” ile işaretlenmiştir.
• n + m sayısı, m sayısına tam bölünüyor ise,
BÖLEN SAYILAR
n
nm = m 4 5 6
BÖLÜNEN
5ca ✓ X ✓
SAYILAR
• n + m sayısı m sayısına tam bölünmüyor ise

63c ✓ X ✓
nm = 0
4ab ✓ ✓ X
Örnek:
12 A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 14
123 = =4
3
125 = 0
Buna göre,
n2 + n3 = 10
4. a bir tam sayı ve x6y üç basamaklı bir doğal sayı olmak üze-
ise, n’nin alabileceği farklı değerlerin toplamı kaçtır?
re, her biri a cm uzunluğunda olan 6 tane kalem yeterince
A) 62 B) 42 C) 32 D) 30 E) 20 uzun bir cetvel üzerine aşağıdaki gibi uç uca yerleştiriliyor.
0 x6y
Buna göre, a’nın alabileceği en büyük ve en küçük de-

ğerlerin toplamı kaçtır?
A) 180 B) 182 C) 188 D) 192 E) 196

B
İ
L
G
İ
2. 3a4b ve 2a7b dört basamaklı doğal sayılardır.
Ömer’in elinde uzunlukları 3a4b mm ve 2a7b mm olan iki S
farklı çubuk vardır. Ömer bu çubukların ikisini de uzunluk- A
ları mm cinsinden tam sayı olacak şekilde kendi içlerinde 5. 2a3b, 1abc, abcd dört basamaklı doğal sayılar olmak üze-
R
özdeş 7 parçaya bölmek istiyor.
M re, bir toptancının bir ay içinde sattığı üç farklı ürünün satış

3a4b mm adetleri ve bu satışlar sonucunda eline geçen para miktar-
A
L ları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Ürün Adet Toplam Tutar (TL)

3 mm
2a7b mm A 90 2a3b
B 36 1abc
. C 12 abcd
Bölme işlemi sonucunda uzun olan çubuktan 3 mm’lik
bir parça arttığına göre, kısa olan çubuktan kaç mm Her bir ürünün birim fiyatları birer tam sayı olduğuna
uzunluğunda bir parça artar? göre, C ürününün birim satış fiyatı kaç TL dir?
A) 1 B) 2 C) 4 D) 5 E) 6 A) 334 B) 335 C) 336 D) 337 E) 338
1. C 2. E 3. C 4. C 5. D
45
6. 1 den 9 a kadar olan rakamların her biri yalnızca ve kesin- 9. x25y rakamları birbirinden farklı dört basamaklı doğal sa-
likle bir kez kullanılmak şartıyla en az bir basamaklı, en çok yıdır.
dört basamaklı doğal sayılar yazılıp, bu sayılar toplanarak
bir A sayısı oluşturuluyor.
Örneğin, x25y 9 x25y 5
5 + 189 + 27 + 34 + 6 = A
olduğunda A = 261 olmaktadır. Sol Sağ
Buna göre, A sayısının değeri aşağıdakilerden hangisi

olamaz?
Bir matematik öğretmeni şekildeki tahtaya yazdığı kalanlı
A) 45 B) 882 C) 926
bölme işlemlerini yaptırmak için Ali ve Veli’yi tahtaya kaldı-
D) 2070 E) 3888 rıyor. Sol taraftaki işlemi Ali’ye, sağ taraftaki işlemi Veli’ye
yaptırıyor. Öğretmen öğrencilerine kendilerine verilen işle-
mi doğru yaptıkları taktirde yaptıkları işlem sonucunda bul-
dukları kalan sayısı kadar şeker vereceğini söylüyor.
Her iki öğrenci de işlemlerini doğru yapmış ve Veli, Ali’nin iki
katı kadar şeker almıştır.
Buna göre, x.y çarpımı kaçtır?
A) 4 B) 15 C) 18 D) 27 E) 36
7. x4y, 2yz ve 51x üç basamaklı doğal sayılar olmak üzere, bir
pastanenin satın aldığı şeker ve unun irsaliyesi aşağıdaki
gibi gösterilmiştir.
İRSALİYE FATURASI
İL KODU : Fiili Sevk Tar.

:......../......../202.....
SERİ - A - Düz. Tarihi :......../......../202.....
Adı veya Ünvanı :...........................................................................................................
Adresi :...........................................................................................................
............................................................................................................
Müşteri V.Dairesi :...................................................Hes. No.:.........................................
ÜRÜN Toplam Ağırlık (kg) Toplam Tutar (TL)

15 ÇUVAL UN x4y 2400
12 ÇUVAL ŞEKER 2yz 51x
10.
A E
B
İ
Bir çuval un ve bir çuval şekerin ağırlığı kg cinsinden,
L
fiyatı da TL cinsinden birer tam sayı olduğuna göre, G
x + y + z toplamı kaçtır? İ
B D
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17
S C
A
R Sürtünmesiz bir ortamda yukarıdaki düzeneğin A noktasın-
M dan serbest bırakılan bir top 3. saniyede B, 6. saniyede C,

A 9. saniyede D, 12. saniyede E noktasına geldikten hemen
sonra geldiği yolu aynı sürelerde geri giderek A noktasına
L
varıyor. Ve bu hareketine tekrar tekrar devam ediyor.
Buna göre, A noktasından serbest bırakılan kırmızı to-

8. Rakamları sıfırdan ve birbirinden farklı olan iki basamaklı pun 976. saniyede bulunduğu konum aşağıdakilerden
bir doğal sayı 9 ile tam bölünüyor. Bu sayıyı oluşturan ra- hangisidir?
kamlar en az bir kez kullanılarak oluşturulabilecek üç basa-
maklı doğal sayıların hepsi 3 ile tam bölünüyor. A) A noktasında
B) A ile B arasında
Bu rakamlar ikişer kez kullanılarak oluşturulabilecek
dört basamaklı doğal sayıların 4 ile bölümünden elde C) B ile C arasında
edilen farklı kalan değerlerin toplamı kaçtır? D) C noktasında
A) 1 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 E) C ile D arasında
6. C 7. A 8. E 9. E 10. E
46
SARMAL TEST SARMAL TEST – 1
4. x pozitif tam sayı olmak üzere, Firdevs Öğretmen öğrencile-
1. Pozitif tam sayılar kümesinde A B ifadesi, B sayısın-
rine aşağıdaki gibi iki eşitlik veriyor.
dan küçük ve A sayısı ile tam bölünebilen sayıların adedini
x = 1 + 2 + 3 + ... + x
göstermektedir.
Örneğin, 15 ten küçük ve 3 ile tam bölünebilen sayılar 3, 6, x = 1 · 2 · 3 · ... · x
9, 12 olduğundan,
Buna göre,
3 15 = 4
I. 4 + 3 = 16 dır.
tür.
Buna göre, II. a· 5 + = 381 ise a = 3 tür.

6
6 95 K =5
III. 5 = 15! dir.
eşitliğini sağlayan en büyük K pozitif tam sayısı kaçtır?
A) 75 B) 76 C) 89 D) 90 E) 91 ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
2. Hakan, 1 den 20 ye kadar olan doğal sayıları topladığında

sonucu 196 olarak buluyor. Ancak işlemini kontrol ettiğinde
sayılardan birini toplamayı unuttuğunu fark ediyor.
Buna göre, Hakan’ın toplamayı unuttuğu sayı kaçtır?
A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18
B 5. Bir bankaya ait banka kartının güvenlik kodu aşağıdaki gibi

İ belirleniyor.
L
G
İ
BANKAMATİK KARTI BS BANK
S
A 5617 3658 6378 2077
3. A ve B kümelerinin elemanları ile ilgili olarak aşağıdakiler
bilinmektedir. R
M
• A kümesinin elemanları ardışık dört tek tam sayıdan, A
21/5
B kümesinin elemanları ardışık üç çift tam sayıdan oluş- L
maktadır.
• A kümesinin en büyük elemanı, B kümesinin en küçük 4 ile bölü- Rakamları topla- 8 basamaklı
elemanından 3 fazladır. münden mına bölümünden doğal sayının 9
kalan sayının kalan sayının ilk ile bölümünden
ilk har har kalan sayı
• B kümesinin en büyük elemanı, A kümesinin en küçük
elemanının 2 katıdır.
Buna göre, banka kartının güvenlik kodu aşağıdakiler-
Buna göre, A ve B kümesindeki elemanların toplamı den hangisidir?
kaçtır?
A) SA4 B) BA4 C) SY3
A) 72 B) 74 C) 76 D) 78 E) 80 D) BA7 E) YB7
1. D 2. C 3. C 4. E 5. B
47
6. Gıda üreticisi olan bir firmanın paketlediği mallarının üzeri- 8. x, sıfırdan ve 9 dan farklı bir rakam ve n iki basamaklı pozitif
ne tavsiye edilen tüketim tarihi (T.E.T.T.) basan makinesin- tam sayıdır.
de bir arıza meydana geliyor ve gün kısmındaki 4 rakamı
yerine bir sonraki rakamı basıyor. Makine ürünlerin üzerine x bir basamaklı
T.E.T.T. bilgilerini aşağıdaki gibi basarak işleme başlıyor. xx iki basamaklı
xxx üç basamaklı
.
.
T.E.T.T. T.E.T.T. T.E.T.T. .
01.03.2023 02.03.2023 03.03.2023 x...xxx n basamaklı
A
Yukarıda verilen toplama işleminin sonucu olan A sayı-

T.E.T.T. T.E.T.T. sı 9 ile tam bölünebildiğine göre, n en az kaç olabilir?
05.03.2023 06.03.2023
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14
Buna göre, üzerinde T.E.T.T. i 22.09.2023 yazılı olan bir

ürünün gerçek T.E.T.T. i nedir?
A) 02.09.2023
B) 03.09.2023
C) 04.09.2023
D) 05.09.2023
E) 06.09.2023 9. En az üç basamaklı ve rakamları sıfırdan farklı olan bir do-
ğal sayının en soldaki rakamı siliniyor ve elde edilen yeni
sayı, silinen rakama bölünüyor. Bu bölme işleminde elde
edilen bölüm, o doğal sayının özü olarak tanımlanıyor.
Örneğin; 162 sayısının özü 62, 249 sayısının özü 24 ve
9369 sayısının özü 41’dir.
62 1 49 2 369 9
62 24 41
0 1 0
B Üç basamaklı 2A1 sayısının özü iki basamaklı 2A sayısı

İ olduğuna göre, A kaçtır?
L
G A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
İ
S
A
7. Bir alışveriş merkezinin iki farklı giriş kapısında bulunan ve R
gün boyu ölçüm yapan dijital ateş ölçer ile ilgili aşağıdaki M
bilgiler verilmiştir. A
L 10. Mutlu, kendisine ödev olarak verilen 637 tane soruyu 5 fark-
• 1. dijital ateş ölçer ABB üç basamaklı, 2. dijital ateş ölçer
lı renkte kalemle yazacaktır. Sırasıyla ilk 3 soruyu kırmı-
1ABA dört basamaklı doğal sayısı kadar ölçüm yapmış-
zı, sonraki 5 soruyu mavi, sonraki bir soruyu mor, sonraki
tır.
4 soruyu yeşil ve sonraki beş soruyu siyah renk kalemle
• 1. dijital ateş ölçerdeki ölçüm sayısı 36’nın, 2. dijital ateş
yazacaktır. Sonra tekrar başa dönerek sorular bitene kadar
ölçerdeki ölçüm sayısı 45’in her tam sayı katında kontrol yazma işlemine aynı şekilde devam edecektir.
edilmektedir.
1. dijital ateş ölçerin en yakın kontrolüne 15 ölçüm ve Buna göre, Mutlu, en son soruyu hangi renk kalemle
2. dijital ateş ölçerin en yakın kontrolüne 23 ölçüm kal- yazacaktır?
dığına göre, A + B toplamı kaçtır? A) Kırmızı B) Mavi C) Mor
A) 15 B) 14 C) 13 D) 11 E) 9 D) Yeşil E) Siyah
6. A 7. B 8. B 9. D 10. B
48
3.
BÖLÜM
EBOB – EKOK
◗ ASAL ÇARPANLARA AYIRMA
◗ BİR TAM SAYININ BÖLENLERİNİN SAYISI
◗ EN BÜYÜK ORTAK BÖLEN (EBOB)
◗ EN KÜÇÜK ORTAK KAT (EKOK)
◗ EBOB VE EKOK ÖZELLİKLERİ
◗ EBOB VE EKOK PROBLEMLERİ

✔ ÖSYM sınavlarında EBOB ve EKOK konuları ile ilgili he-
men hemen her yıl soru sorulmaktadır. Bu konularda EBOB
ve EKOK özelliklerinin kolaylıklarından yararlanılmaktadır.
✔ EBOB ve EKOK konuları rasyonel sayılarda genişletme ve

sadeleştirme işlemleri, köklü sayı işlemleri ve problemler gibi
birçok konuda kullanılmaktadır.
SICAK BÖLGE
ASAL ÇARPANLARA AYIRMA 4 sayısının tam katları 4, 8, 12 , 16, 20, 24 , 28, ...
x, y, z birbirinden farklı asal sayılar ve m, n, k pozitif tam 6 sayısının tam katları 6, 12 , 18, 24 , 30, 36, ...
sayılar olmak üzere,
olduğundan EKOK (4, 6) = 12 olur.
A = xm.yn.zk
eşitliğine, A sayısının asal çarpanlarına ayrılması de-

nir. ÖZELLİKLER
360 2 360 = 23.32.51 1. İki pozitif tam sayının çarpımı, bu iki sayının EBOB
180 2 ve EKOK unun çarpımına eşittir. A ve B pozitif tam
şeklinde asal çarpanlarına ayrılır. sayılar olmak üzere,
90 2
45 3 A.B = EBOB(A, B).EKOK(A, B)
15 3 dir.
5 5
Bu kural, üç veya daha fazla sayı için her zaman geçerli
1
değildir.
BİR TAM SAYININ BÖLENLERİNİN SAYISI

x, y, z birbirinden farklı asal sayılar ve m, n, k pozitif tam
2. a ve b aralarında asal pozitif tam sayılar ise,
sayılar olmak üzere,
EBOB(a, b) = 1
A = xm.yn.zk
EKOK(a, b) = a.b
olsun.
dir.
1. A sayısının pozitif tam sayı bölenlerinin sayısı,
(m + 1).(n + 1).(k + 1) dir.
3. a, b ve x pozitif tam sayılar olmak üzere,
2. A sayısının negatif tam sayı bölenlerinin sayısı,
(m + 1).(n + 1).(k + 1) dir. EBOB(a, b) = x
3. A sayısının tam sayı bölenlerinin sayısı, ise a = k.x ve b = m.x olacak şekilde, aralarında asal
2.(m + 1).(n + 1).(k + 1) dir. k ve m pozitif tam sayıları vardır.
Örneğin, EBOB(a, b) = 8 ise
B a = 8m
EN BÜYÜK ORTAK BÖLEN (EBOB) İ b = 8k
L
En az biri sıfırdan farklı olan iki veya daha fazla sayıyı şeklinde yazılabilir (m ile k aralarında asaldır.).
G
tam bölebilen en büyük doğal sayıya bu sayıların en bü- İ
yük ortak böleni denir.
4. a, b, x pozitif tam sayılar olmak üzere,
a ve b sayılarının en büyük ortak böleni S
EBOB(a, b) şeklinde gösterilir. EKOK(a, b) = x
A
16 sayısının bölenleri 1 , 2 , 4 , 8 , 16 R x x
ise a ile b aralarında asal pozitif tam sayılardır.
M
24 sayısının bölenleri 1 , 2 , 3, 4 , 6, 8 , 12, 24 oldu- A Örneğin, EKOK(4, 6) = 12 olduğundan,
ğundan EBOB (16, 24) = 8 olur. L 12 12
4 = 3 ve 6 = 2 aralarında asaldır.
EN KÜÇÜK ORTAK KAT (EKOK) 5. A, B pozitif tam sayılar ve A G B ise,

Sıfırdan farklı iki veya daha fazla tam sayının, tam katı EBOB(A, B) G A G B G EKOK(A, B) dir.
olan en küçük pozitif tam sayıya bu sayıların en küçük
ortak katı denir.
6. EBOB – EKOK problemlerinde parçadan bütüne gi-
a ve b sayılarının en küçük ortak katı
dilirken EKOK, bütünden parçaya gidilirken EBOB
EKOK(a, b) şeklinde gösterilir. kullanılır.
50
1. 480 sayısının asal çarpanlarına ayrılmış biçimi aşağıda- 5. 60 sayısının pozitif tam sayı bölenlerinin sayısı kaçtır?
A) 8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 16
A) 23.32.5 B) 24.3.5 C) 24.32.5
D) 25.3.5 E) 25.32.5
2. Aşağıda A sayısının asal çarpanlarına ayrılma şeması ve-

rilmiştir.
96
6. x
A
ifadesini tam sayı yapan kaç farklı x tam sayısı vardır?
2
A) 12 B) 16 C) 18 D) 20 E) 24
3 5
Buna göre, A kaçtır?
A) 60 B) 120 C) 150 D) 180 E) 240
7. n pozitif tam sayıdır.

25.8n
B
İ sayısının 39 tane pozitif tam sayı böleni olduğuna göre,
L n kaçtır?
G
3. x ve y pozitif tam sayılardır. İ A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
60.x = y2
olduğuna göre, x in alabileceği en küçük değer kaçtır? S
A
A) 3 B) 5 C) 12 D) 15 E) 16 R
M
A
L
8. x pozitif tam sayı olmak üzere,

80.a = b3 15x
olduğuna göre, a + b toplamının alabileceği en küçük sayısının asal olmayan pozitif tam sayı bölenlerinin sa-
değer kaçtır? yısı 47 olduğuna göre, x kaçtır?
A) 60 B) 80 C) 100 D) 120 E) 140 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
1. D 2. B 3. D 4. D 5. C 6. E 7. A 8. D
51
9. a ve b pozitif tam sayılardır. 13. Kendisi hariç, pozitif tam sayı bölenlerinin toplamı kendisine
a
15! = 2 .b eşit olan pozitif tam sayılara mükemmel sayı denir.
olduğuna göre, a’nın alabileceği en büyük değer kaçtır? Bu tanıma göre, aşağıdakilerden hangisi mükemmel
sayıdır?
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13
A) 12 B) 18 C) 24 D) 28 E) 36
14. Aşağıda bir TV kanalında insan beyni ile ilgili ilginç bir bilgi
verilmiştir.
SARMAL TV BUNLARI
BİLİYOR
Sağlıklı bir insanda ortalama MUYDUNUZ?
10. a ve b pozitif tam sayılardır. 4.14! adet gri beyin hücresi bulunmaktadır.
İnsanların geçmişte yaşadıkları bir olayı
73! = 15a.b hatırlaması için 2 nin herhangi bir tam sayı
kuvveti kadar gri beyin hücresini çalıştırmak
olduğuna göre, a’nın alabileceği en büyük değer kaçtır? zorunda olduğunu biliyor musunuz?
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17
Buna göre, ortalama beyin hücresi yukarıdaki bilgide

verilen değere sahip sağlıklı bir insan geçmişteki bir
anısını hatırlayabilmek için en çok kaç tane gri beyin
hücresini çalıştırmalıdır?
A) 210 B) 211 C) 212 D) 213 E) 214
B
11. 96! sayısının sondan kaç basamağında ardışık olarak 0 İ
rakamı bulunur? L 15. Aşağıda 8 sütun ve 15 satırdan oluşan tabloda 120 sayısı-
A) 19 B) 20 C) 21 D) 22 E) 23 G nın pozitif tam sayı bölenleri mavi renge boyanmıştır.
İ
1 2 3 4 5 6 7 8 satır
S
9 10 11 12 13 14 15 16
A
R 17 18 19 20 21 22 23 24
M
A . . . . . . . .
L . . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
113 114 115 116 117 118 119 120
60!
12. sütun
9x
ifadesini tam sayı yapan en büyük x tam sayısı kaçtır? Buna göre tabloda boyalı olmayan kare sayısı kaçtır?
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17 A) 96 B) 100 C) 102 D) 104 E) 106
9. C 10. D 11. D 12. B 13. D 14. D 15. D

52
1. 24 ve 60 sayılarının en büyük ortak böleni A, en küçük 5. m ile n sayıları 1’den büyük ve aralarında asal sayılardır.
ortak katı B olduğuna göre, A + B toplamı kaçtır? EBOB(m, n) + EKOK(m, n) = 25
A) 72 B) 118 C) 132 D) 144 E) 156 olduğuna göre, m + n toplamı kaçtır?
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
2. Pozitif A, B ve C tam sayılarının asal çarpanlarına ayrılma

aşamaları aşağıda verilmiştir.
A B C 2
D E F 2
G H F 2
G K F 3
G K L 5
M 1 M 7 6. Ardışık iki pozitif tek tam sayının ortak katlarının en kü-
1 1 çüğü 143 olduğuna göre, bu sayıların toplamı kaçtır?
Buna göre, C – A – B ifadesinin değeri kaçtır? A) 24 B) 26 C) 28 D) 30 E) 32
A) 18 B) 20 C) 24 D) 26 E) 30
3. a, b ve c birbirinden farklı asal sayılardır.

x = a4.b3.c2 B
İ
y = a7.b5
L
7. En küçük ortak katı 60 olan iki farklı doğal sayının top-
z = a2.b4.c3 G
İ lamı en çok kaçtır?
EKOK (x, z) A) 19 B) 75 C) 90 D) 100 E) 120
olduğuna göre, oranı kaçtır?
EBOB (x, y) S
A
A) a.c2 B) a.b2.c3 C) a 2.b.c3
R
D) a2.b2.c3 E) b.c3 M
A
L
4. Ortak bölenlerinin en büyüğü 6, ortak katlarının en kü-

çüğü 144 olan pozitif iki tam sayıdan biri 48 olduğuna 8. Ortak bölenlerinin en büyüğü 24 olan farklı iki pozitif
göre, diğeri kaçtır? tam sayının toplamı en az kaçtır?
A) 36 B) 30 C) 24 D) 18 E) 12 A) 24 B) 48 C) 72 D) 96 E) 120
1. C 2. E 3. E 4. D 5. A 6. A 7. C 8. C
53
9. a ve b birer doğal sayıdır. 12. Pozitif tam sayılar kümesinde
EBOB(a + 5, 2b – 1) = 9 A B = EBOB(A, B)
a+5 3
=
2b - 1 5 A B = EKOK(A, B)
olduğuna göre, a – b farkı kaçtır?

biçiminde tanımlanmaktadır.
A) –1 B) 0 C) 1 D) 2 E) 3
x y =5
x y = 120
olduğuna göre, x + y toplamı en az kaçtır?
A) 40 B) 45 C) 55 D) 60 E) 75
10. Pozitif x ve y tam sayıları için;

• Toplamları 52 dir.
• En büyük ortak böleni 4 tür.

13. Bir öğretmen öğrencilerine iki sayının EBOB’unun ve EKOK’u-
• En küçük ortak katı 120 dir. nun bulunuşunu göstermek için sınıfa eş büyüklükte sarı, kır-
mızı ve mavi renkli kutular getiriyor ve her bir kutuya aşağıdaki
ifadeleri bilinmektedir.
gibi rengine göre bir asal sayı değeri veriyor.
Buna göre, x – y farkı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
=5 =3 =2
A) 30 B) 28 C) 26 D) 24 E) 22
Bu öğretmen kutuları bir araya getirerek aşağıdaki gibi sa-
yılar oluşturuyor.
= 5.3.2 = 30
B
İ
L
G
İ = 3.23 = 24
S Buna göre,
11. A
80
R
M EBOB
A
,
A C L
değerinin kutularla gösterimi aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) B) C)
120 B 132
Şekildeki kutu içinde yazan A, B ve C harflerinin her biri,

bağlı bulunduğu dairelerin içinde yazan sayıların ortak bö-
lenlerinin en büyüğüne eşittir.
D) E)
Buna göre, A + B + C toplamı kaçtır?
A) 52 B) 56 C) 70 D) 84 E) 90
9. A 10. B 11. B 12. C 13. D

54
1. x, m, n ve k pozitif tam sayılardır. 5. 99, 148 ve 161 sayılarını ayrı ayrı böldüğünde sırasıyla
x = 10m = 12n = 18k 3, 4 ve 5 kalanlarını veren en büyük doğal sayı kaçtır?
olduğuna göre, x en az kaçtır? A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 15
A) 36 B) 60 C) 90 D) 120 E) 180
6. Bir kaptaki şekerler dörder, altışar ve sekizer sayıldığında

her seferinde 2 şeker artmaktadır.
2. A, x, y ve z pozitif tam sayılardır. Kaptaki şeker sayısı 250’den fazla olduğuna göre, en
A = 3x + 1 = 5y + 1 = 8z + 1 az kaçtır?
koşulunu sağlayan üç basamaklı en büyük A sayısı kaç- A) 258 B) 260 C) 262 D) 264 E) 266
tır?
A) 959 B) 960 C) 961 D) 979 E) 981
7. A şehrinden B şehrine üç farklı otobüs sırasıyla 4 saat,

B 6 saat ve 10 saatte bir sefere çıkmaktadır.
İ
Buna göre, bu üç otobüs aynı anda sefere çıktıktan en
L
3. 3 ile bölündüğünde 2, 5 ile bölündüğünde 4, 9 ile bölün- az kaç saat sonra tekrar üçü birlikte aynı anda sefere
G
düğünde 8 kalanını veren üç basamaklı en küçük doğal çıkarlar?
İ
sayının onlar basamağındaki rakam kaçtır?
A) 30 B) 60 C) 90 D) 120 E) 150
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 S
A
R
M
A
L
8. Boyutları 20 cm ve 24 cm olan dikdörtgen şeklindeki

4. 732 sayısından en küçük hangi doğal sayı çıkarılırsa kartonların en az kaç tanesi yan yana getirilerek hiç
kalan sayı 8, 18 ve 24 ile tam bölünebilir? boşluk kalmayacak şekilde bir kare oluşturulabilir?
A) 4 B) 8 C) 10 D) 12 E) 16 A) 18 B) 24 C) 30 D) 36 E) 48
1. E 2. C 3. C 4. D 5. D 6. E 7. B 8. C
55
9. 60 kg, 72 kg ve 96 kg’lık üç farklı cins pirinç birbirine karış- 12.
tırılmadan ve hiç artmayacak biçimde torbalara doldurula-
caktır. 42 cm
30 cm
Her torbada eşit miktarda pirinç olacağına göre, bu iş
için en az kaç torba gereklidir?
A) 12 B) 15 C) 17 D) 19 E) 20 Şekil-I
54 cm
48 cm
Şekil-II
Şekil I’de yükseklikleri 30 cm ve 42 cm olan mavi ve kır-

mızı renkli kovalardan aynı renkli kovalar iç içe konularak
şekil II’deki durumlar elde edilmiştir. İç içe yerleştirilen aynı
renkli iki kovanın görünen yüzeyleri arasındaki uzaklıklar
10. 216 tane matematik, 144 tane geometri ve 126 tane analitik eşittir.
geometri sorusunun tamamı kullanılarak aşağıdaki koşulla- İç içe geçirilmiş x tane mavi kovanın yerden yüksekliği ile
ra göre bir soru kitabı hazırlanacaktır. y tane kırmızı kovanın yerden yüksekliği eşit ve A cm dir.
• Soru kitabı, her biri eşit sayıda soru içeren testlerden 140 < A < 200 olduğuna göre, x + y toplamı kaçtır?
oluşacaktır.
A) 49 B) 50 C) 51 D) 52 E) 53
• Her testte, sadece aynı branşın soruları yer alacaktır.
Buna göre, bu kitap hazırlandığında, kitapta bulunan

test sayısı en az kaç olabilir?
A) 26 B) 27 C) 28 D) 29 E) 30
B
İ
L
G 13.
İ
S
A
R
M
11. Kenar uzunlukları 36 metre ve 90 metre olan şekildeki dik- A
dörtgen biçimindeki tarla eş alanlı karelere bölünüp, her bir L
karenin köşelerine birer ağaç fidanı dikilecektir. 3. Durum
2. Durum
1. Durum
36 Bir okuldaki tüm öğrenciler üçerli sıraya dizildiğinde 1. du-

rumdaki gibi, dörderli sıraya dizildiğinde 2. durumdaki gibi,
beşerli sıraya dizildiğinde 3. durumdaki gibi görünüyor.
90
Bu okuldaki öğrenci sayısının 100 ile 150 arasında ol-
Buna göre, bu iş için en az kaç fidan gereklidir? duğu bilindiğine göre, okuldaki öğrenci sayısı kaçtır?
A) 10 B) 12 C) 15 D) 16 E) 18 A) 102 B) 114 C) 129 D) 134 E) 149
9. D 10. B 11. E 12. C 13. B

56
Test
4 EBOB - EKOK
1. Bir kutudaki kalem sayısının 300 ile 400 arasında olduğu 3. Aşağıda verilen 4x200 lük tablonun birinci satırında 2 nin
bilinmektedir. katı olan sayılar, ikinci satırında 3 ün katı olan sayılar, üçün-
Bu kutudaki kalemler; cü satırında 4 ün katı olan sayılar ve dördüncü satırında 5 in
katı olan sayılar boyanmıştır.
• Beşer beşer sayıldığında 3 kalem,
• Altışar altışar sayıldığında 4 kalem, 1 2 3 4 5 6 7 ... 198 199 200
• Sekizer sekizer sayıldığında 6 kalem ...

artmaktadır. ...
Buna göre, bu kutudaki kalem sayısı kaçtır? ...
A) 358 B) 360 C) 362 D) 382 E) 384

...
Buna göre, yukarıdaki tablonun kaç sütununda tüm ka-

reler boyalıdır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
2.
45 33 16 36
240 24 144 63
90 80 25 15
75 40 39 70
4. Toplamları 34 olan a ve b pozitif tam sayılarının en küçük
ortak katı 84 tür.
Buna göre, Oa – bK farkı kaçtır?

Mehtap Öğretmen tahtaya 16 birim kareden oluşan bir tab-
A) 22 B) 20 C) 18 D) 16 E) 12
lo çizip içine bazı sayılar yazmış ve öğrencilerinden 360
sayısının böleni olan sayıların bulunduğu kutuları maviye, B
böleni olmayan sayıların bulunduğu kutuları ise sarıya bo- İ
yamalarını istemiştir. L
Buna göre, boyama işlemini doğru yapan bir öğrenci- G
nin elde edeceği görsel aşağıdakilerden hangisidir? İ
A) B)
S
A
R
M
A 5. Pozitif tam sayılar kümesinde,
C) D) L
A = A sayısının farklı asal bölenlerinin toplamı
A = A sayısının asal bölen sayısı

Buna göre,
E)
12! + 15!
A) 6 B) 7 C) 13 D) 14 E) 15
1. A 2. C 3. A 4. A 5. B
57
6. a ve b birbirinden farklı asal sayılardır. 8. A, 1 den büyük bir doğal sayı olmak üzere, ve
Buna göre; ifadeleri aşağıdaki gibi tanımlanıyor.
I. EKOK(a, b) = a.b dir.

A = EBOB(A2 – 1, A2 + 1)
II. EBOB(a2, b2) = 1 dir.
III. EKOK(a.b, a + b) = a2.b + a.b2 dir. A = EKOK(A2 + A + 1, A3 – 1)
Buna göre,
D) II ve III E) I, II ve III A + 2 – 5
2 = 63
denklemini sağlayan A değeri kaçtır?
A) 3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
9. A ve B pozitif tam sayılar olmak üzere,

EKOK(A, B) = 20
7. Bir bakkalın aldığı, ağırlıkları ve türleri birbirinden farklı iki
zeytinyağının şişelenmesiyle ilgili aşağıdakiler bilinmekte- eşitliği veriliyor.
dir.
Buna göre, eşitliği sağlayan kaç farklı (A, B) sıralı ikilisi
• Zeytinyağları birbirine karıştırılmadan ve hiç artmaya- vardır?
cak şekilde şişelere doldurulacaktır. A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16
• Aynı tür zeytinyağları aynı renkteki şişelere doldurula-
caktır.
• Her şişedeki zeytinyağı miktarı aynı olacak ve en az sa-

yıda şişe kullanılacaktır. B
İ
Buna göre, zeytinyağlarının tamamı şişelenip raflara di-
L
zildikten sonra rafların görünümü aşağıdakilerden han-
G
gisi gibi olamaz? 10.
İ
A) B)
S
A
R
M
A
C) D) L
Kenar uzunlukları metre cinsinden birer tam sayı olan dik-

dörtgen biçimindeki tarla kenar uzunlukları tam sayı olan eş
alanlı karelere bölünüp, her bir karenin köşesine bir ağaç
dikilecek şekilde en az sayıda ağaç dikildiğinde yukarıdaki
E) gibi görünüyor.
Buna göre, bu tarlanın çevresinin uzunluğu kaç metre

olabilir?
A) 210 B) 240 C) 285 D) 315 E) 320
6. E 7. D 8. B 9. D 10. A
58
Test
5 EBOB - EKOK
1. 1 den büyük bir tam sayının rakamlarının sayı değerlerinin 4. Aşağıda, sınıfına soru numaraları 1’den 30’a kadar olacak
toplamı, bu sayı asal çarpanlarına ayrıldığında elde edilen şekilde toplam 30 soruluk bir ödev veren Muhlis Öğretmen
tüm asal çarpanların rakamları toplamına eşit oluyorsa bu ve öğrencisi Sude’nin WhatsApp konuşması verilmiştir.
sayıya bir Smith sayısı denir.
Örneğin,
27 = 33
27 = 3.3.3 Muhlis Hoca
2+7=3+3+3 Hocam kitaptan verdiğiniz

ödevleri iki gruba dağıtmışsınız.
olduğundan 27 sayısı bir Smith sayısıdır. Bugün okula gelemediğim için hangi
grupta olduğumu bilmiyorum.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bir Smith sayısı

değildir? Soru numarası 15 ile aralarında
asal olan soruları yapacakların
bulunduğu gruptasın.
A) 22 B) 58 C) 85 D) 94 E) 108
Teşekkür ederim hocam
iyi akşamlar.
Muhlis Öğretmen, her sorunun doğru cevabını 6 puan ola-

rak belirlemiştir.
2. a ve b aralarında asal pozitif tam sayılardır.
Kendisine ödev olarak verilen tüm soruları doğru yapan
12 Sude, kaç puan almıştır?
a + b = 27
EKOK(a, b) = 150 A) 78 B) 84 C) 90 D) 96 E) 98
olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır?
A) 31 B) 32 C) 33 D) 34 E) 35
B
İ
L
G
İ 5. Aşağıda verilen şemada
• 96 sayısını tam bölen pozitif tam sayılar sarı renge
S
• 4 sayısının tam katı olan pozitif tam sayılar mavi renge
3. Aynı asal sayılar aynı renkteki kartlara yazılacak biçimde A
bir sayının faktöriyelini oluşturan asal sayılar farklı kartlara R boyanıyor. Aynı anda mavi ve sarı renge boyanan dairelerin
yazılmaktadır. M renkleri yeşil oluyor.

Örneğin; 4! sayısını oluşturan asal çarpanlar A
L 1 2 3 4 5 6
2 2 2 3 7 8 9 10 11 12
şeklinde yazılmaktadır.
Farklı asal çarpanların tamamı farklı renkteki kartlara 91 92 93 94 95 96

yazıldığına göre, 15! sayısını oluşturan asal çarpanlar
kartlara yazılırsa farklı renkteki kart sayısı, tüm kartların
Buna göre, boyama işlemi bittiğinde rengi yeşil olan
sayısının kaçta kaçı olur?
kaç daire vardır?
1 6 3 5 1
A) B) C) D) E) A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12
3 23 11 21 4
1. E 2. A 3. E 4. D 5. C
59
6. Bir okulda, şehir dışına yapılması plânlanan bir gezi için 9. • İki basamaklı A doğal sayısının pozitif tam sayı bölenle-
okulda bulunan 9. sınıf şubelerindeki öğrencilerin her birin- rinin sayısı 4 tür.
den TL cinsinden tam sayı ve eşit miktarda para alınmıştır. • A sayısının alabileceği en büyük değer x tir.
Şube başına alınan paraların toplam tutarı aşağıdaki tablo-
da gösterilmiştir. • A sayısının alabileceği en küçük değer y dir.
Buna göre, x – y farkı kaçtır?

Sınıflar 9–A 9–B 9–C 9–D
A) 77 B) 79 C) 81 D) 83 E) 85
Alınan
Toplam 208 221 234 195
Para (TL)
Buna göre, bu okulun 9. sınıf şubelerindeki toplam öğ-

renci sayısı en az kaçtır?
A) 64 B) 65 C) 66 D) 67 E) 68
7. a, b, c birbirinden farklı rakamlar ve aa, bb, cc iki basamaklı

doğal sayılardır.
10. x pozitif tam sayı olmak üzere,
Buna göre;
3x + 1.5x + 2
I. EBOB(aa, bb, cc) en çok 33 tür.
II. EKOK(aa, bb, cc) en az 66 dır. sayısının 56 tane pozitif tam sayı böleni olduğuna göre,
x kaçtır?
III. EBOB(aa, bb, cc) en az 11 dir.
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
yargılarından hangileri doğrudur?
B
İ
L
G
İ
8. Aşağıda verilen tabloda Bostanlı iskelesinden Göztepe,
Konak ve Alsancak iskelelerine giden vapurların gün içe- S
risindeki ilk üç seferinin saatleri gösterilmiştir. Her bir A
güzergâha yapılan iki sefer arasındaki süre hep aynıdır. R
M 11. Uzunluğu 100 birim ile 150 birim arasında olan bir ip kenar
Göztepe Konak Alsancak A boşlukları olmayan 4, 5 ve 6 birimlik cetvellerle ölçüldüğün-
L de cetvellerin görüntüsü aşağıdaki gibi oluyor.
0 1 2 3 40 1 2 3 4 0 1 2 3 4
0 1 2 3 4 50 1 2 3 4 5 0 1 2 3 4 5
Buna göre, vapurlar saat kaçta Bostanlı iskelesinden 0 1 2 3 4 5 60 1 2 3 4 5 6 0 1 2 3 4 5 6
4. kez aynı anda sefere çıkar?

Buna göre, bu ipin uzunluğu kaç birimdir?
A) 09.00 B) 11.30 C) 12.30
A) 117 B) 122 C) 127 D) 137 E) 147
D) 13.00 E) 14.30
6. C 7. C 8. C 9. E 10. A 11. A
60
SİMÜLASYON TESTİ
1. Aşağıda verilen tablolardan birincisi, sayıların EKOK tablo- 3. Üç basamaklı A, B ve C doğal sayılarının asal çarpanları
su, ikincisi sayıların EBOB tablosudur. aşağıdaki tabloda boyalı olarak gösterilmiştir.
2 3 5 7 11
K
18 24 40 x y z
O
O
EK
EB
A
12 x x a
B
20 y y b
C
36 z z c
Buna göre;
I. A nın alabileceği en küçük değer 242 dir.
A) 96 B) 100 C) 118 D) 120 E) 144 II. B nin alabileceği en büyük değer 675 tir.
III. C nin alabileceği sekiz farklı değer vardır.
2. Aşağıdaki bir tabletin ekranında görünen 30 farklı uygulama D) II ve III E) I, II ve III
1 den 30 a kadar numaralandırılmıştır.
85%
1. 2. 3.
Twitter Instagram Messager
4. Bir yarışma programına katılan Sinan, aşağıdaki gibi verilen

bir düzeneğin şifresini çözüp düzeneğin kilidini açarsa bü-
yük ödülün sahibi olacaktır.
B
1. Ekran 2. Ekran
İ
28. 29. 30.
Youtube Facebook WhatsApp
L
Şifre
G
İ
(KİLİT)
S
a ve b pozitif tam sayılardır. Düzeneğin kilidini açmak için şifrenin doğru girilmesi gerek-
A
mektedir.
• Numarası 2a.3b biçiminde yazılabilen uygulamaların her R
M Şifreyi bulmanın yolu aşağıdaki adımlardan oluşmaktadır.

biri 1 dakikada 2 mAh enerji harcamaktadır.
A • 1. ekranda yazan sayı şifreyi oluşturan sayının, tek tam
• Numarası 2a.5b biçiminde yazılabilen uygulamaların her L sayı bölenlerinin adedidir.
biri 1 dakikada 3 mAh enerji harcamaktadır.
• 2. ekranda yazan sayı şifreyi oluşturan sayının, çift tam
• Numarası 2a.3b ve 2a.5b biçiminde olan numaraların
sayı bölenlerinin adedidir.
dışında kalan numaralardaki uygulamaların her biri ise
1 dakikada 1 mAh enerji harcamaktadır. • Şifre yukarıdaki adımları sağlayan en küçük pozitif tam
sayıdır.
Buna göre, bu 30 uygulamanın her biri ikişer dakika kul-
lanılırsa toplam kaç mAh enerji harcanmış olur? Sinan’a sunulan düzenekte; 1. ekranda 12, 2. ekranda
(mAH, pillerin tek seferde toplam ne kadar enerji depoladı- 24 sayıları yazdığına göre, Sinan’ın kilidi açıp büyük
ğını gösterir.) ödülü kazanabilmesi için bulması gereken şifre kaçtır?
A) 72 B) 74 C) 76 D) 78 E) 80 A) 45 B) 90 C) 135 D) 180 E) 360
1. D 2. C 3. D 4. D
61
5. Aşağıdaki I. şekilde dik yamuk biçiminde bir tarla, II. şekilde 8. X, Y ve Z pozitif tam sayılarının asal çarpanlarının sayısı
de bu tarlanın birbirine eş üç tane üçgensel bölgeye ayrıl- sırasıyla a, b ve c olsun. a > b > c olmak üzere, X, Y, Z
mış biçimi görülmektedir.
sayılarına ait şema X Y Z olarak gösterilmektedir.
60 m
Örneğin; 12 = 22 · 3, 25 = 52 ve 30 = 2 · 3 · 5 tir.
80 m 30 sayısının üç farklı asal çarpanı, 12 sayısının iki farklı

asal çarpanı ve 25 sayısının bir farklı asal çarpanı olduğun-
dan 12, 25 ve 30 sayıları
120 m
30 12 25
I. Şekil II. Şekil
şeması ile gösterilir.
II. şekilde elde edilen tüm kenarların üzerine köşeler de
dâhil olmak üzere eşit aralıklarla direkler dikilecektir. A, B ve C iki basamaklı doğal sayıları ile ilgili aşağıdakiler
biliniyor.
İki direk arasındaki mesafe, metre cinsinden tam sayı
• A sayısının birbirinden farklı 2 tane asal çarpanı vardır.
olduğuna göre, bu iş için en az kaç direk gereklidir?
• A bir tam sayının karesine eşittir.
A) 24 B) 25 C) 26 D) 27 E) 28
• B < A < C dir.
A, B ve C sayıları
B A C
şeması ile gösterildiğine göre, A + B + C toplamının en

büyük değeri kaçtır?
A) 151 B) 155 C) 158 D) 160 E) 163
6. x, y ve z iki basamaklı doğal sayılardır.

EBOB(x, y) = 5
EBOB(y, z) = 6
olduğuna göre, x + y + z toplamı en az kaçtır?
A) 52 B) 62 C) 67 D) 72 E) 77
B
İ
L
G
İ
7. S 9. Aşağıda verilen kare şeklindeki bir odanın tabanı, bir kenar

EBOB (24, 108) EKOK (10, 25)
A uzunluğu 12 cm ve 40 cm olan dikdörtgen şeklindeki fa-
R yanslarla yatay ya da düşey olarak hiç boşluk kalmadan ve
x y M fayanslar kırılmadan döşenebilmektedir.

A
L
EBOB (x, y) EKOK (x, y)
A B
Yukarıdaki akış şemasında mavi kutuların içinde yazan

EBOB ve EKOK işlemlerinin sonucu oklar ile gösterilen kır-
mızı kutuların içine yazılmıştır.
Buna göre, bu odanın tabanının çevresi kaç metre ola-
Buna göre, A + B toplamı kaçtır? bilir?
A) 152 B) 156 C) 242 D) 302 E) 304 A) 12 B) 16 C) 18 D) 24 E) 30
5. B 6. C 7. D 8. E 9. D
62
TEST
BÖLÜNEBİLME, EBOB – EKOK

4. “Rakamları sayı değerlerinin toplamına tam bölünebilen po-
1. zitif tam sayılara Harshad sayıları denir.
Bir Harshad sayısı rakamları toplamına bölündüğünde elde
edilen bölüm de bir Harshad sayısı ise bu sayıya çoklu
Harshad sayısı denir.”
480 480
= = 40
4+8+0 12
40 40
= = 10
Mert, bozuk olduğu için birler ve binler basamağındaki ra- 4+0 4
kamı göstermeyen bir hesap makinesinde, 180 sayısı ile olduğundan 480 sayısı bir çoklu Harshad sayısıdır.
iki basamaklı bir doğal sayıyı çarptığında ekrandaki sayı
okunmaktadır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bir çoklu Harshad
sayısıdır?
Buna göre, Mert aynı iki basamaklı sayıyı 120 ile çar-
parsa ekrandaki görüntü aşağıdakilerden hangisi olur? A) 144 B) 171 C) 192 D) 195 E) 378
A) B) C)
D) E)

a 3 5.
= 15 cm 15 cm
b 4
30 cm 70 cm
EBOB (a, b) + EKOK (a, b) = 78
olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır? I. tip parke II. tip parke
A) 28 B) 35 C) 42 D) 49 E) 46 B Yukarıda ebatları verilen parkeler hiç kesilmeden sırasıyla

İ bir sıra I. tip, bir sıra II. tip parkeler kullanılarak en küçük
L alanlı karesel bir mekânın tabanı hiç boşluk kalmayacak şe-
G kilde aşağıdaki gibi kaplatılmak isteniyor.
İ
1. sıra
S 2. sıra
3. Aşağıdaki tablonun 1 ve 2. satırlarında bulunan A ve B sa- A 3. sıra
yılarının tam bölünebildiği sayılara karşılık gelen kareler kır- R
mızı renge boyanmıştır. M

A
2 3 4 5 L
A " 1. satır
B " 2. satır
A+B " 3. satır
2 2
A +B " 4. satır I. tip parkelerin tanesi 2 TL ve II. tip parkelerin tanesi
3 TL dir.
Buna göre, benzer düşünceyle tablonun 3 ve 4. satır-
larında en az kaç tane kare kesinlikle kırmızı boyalı ol- Buna göre, kaplama için kullanılacak parkelere ödenen
malıdır? toplam ücret en az kaç TL dir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 A) 159 B) 161 C) 163 D) 165 E) 168
1. C 2. C 3. D 4. E 5. B
63
6. Alper, cep telefonunun dört basamaklı pin kodunun sadece 9. y
ilk rakamının 1 olduğunu hatırlamaktadır. Abonesi olduğu
GSM operatörünün çağrı merkezini arayarak pin kodunu
2
öğrenmek isteyen Alper’e müşteri temsilcisi aşağıdaki bil-
gileri vermiştir. 6 1 5
• Pin kodunuzun rakamlarından biri sıfırdır. 2 1
x
• Pin kodunuz 11 ile tam bölünebilmektedir. –2 –1 O 1 2 3
3 4
• Pin kodunuzun 10 ile bölümünden kalan 3 tür. –1
7
Yukarıdaki verilere göre, Alper en az kaçıncı denemede
kesinlikle pin kodunu doğru tahmin eder? –2
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 Yukarıdaki koordinat sisteminde (1, 0) noktası ile (0, 1) nok-

tasını birleştiren 1 numaralı doğru parçasından başlana-
rak 2 , 3 , 4 , ... numaralı doğru parçaları çizilmiştir.
Buna göre, 1452 numaralı doğru parçasının Ox ekse-

nini kestiği noktanın apsisi kaçtır?
A) 362 B) 363 C) 364 D) 365 E) 366

7. A, B ve C pozitif tam sayıları arasında,
EKOK(A,B) = C
bağıntısı vardır.
Buna göre;
I. C sayısı çift ise A + B toplamı çifttir.

II. A2 + B2 sayısı C2 yi tam böler.
III. A.B çarpımı C2 yi tam böler.
10. Aşağıda bir pozitif tam sayının doğal sayı çarpanlarının ta-
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur? mamı küçükten büyüğe doğru sırasıyla her kutuda bir tane
çarpan olacak şekilde yazılacaktır.
D) I ve III E) II ve III 12 16
B
İ Buna göre, yeşil renkli kutularda yazması gereken sa-
L yıların toplamı, mor renkli kutularda yazması gereken
G sayıların toplamından kaç fazladır?
İ
A) 21 B) 23 C) 24 D) 26 E) 29
S
A
R
8. Aşağıdaki tabloda 60, 75 ve 80 sayılarını tam bölen pozitif M

tam sayılara karşılık gelen kareler boyanmıştır. A
L
1 2 3 4 5 6 ... 79 80
60 ...
11. AB iki basamaklı doğal sayıdır.
75 ...
247 AB
80 ...
7
Buna göre, yukarıdaki tablonun kaç sütununda yalnız- Yukarıdaki bölme işlemine göre, AB sayısının alabilece-
ca iki kare boyalıdır? ği kaç farklı değer vardır?
A) 6 B) 8 C) 10 D) 11 E) 12 A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
6. A 7. C 8. A 9. C 10. B 11. A
64
1. 1+2=3 1. satır 4. Aşağıdaki işlemlerde s, n, l ve t sembollerinin her biri-
4+5+6=7+8 2. satır nin yerine +, –, x, ÷ işlemlerinden uygun olanları getirilerek
9 + 10 + 11 + 12 = 13 + 14 + 15 3. satır eşitlikler sağlanıyor.
. . .
. . . 6 n 2 l 3 = 12
. . .
18 t 2 s 5 = 4
Yukarıda verilen sayı dizisinin 25. satırında bulunan ilk İşlemler yapılırken işlem önceliğine dikkat edilecektir.
sayı ile 15. satırında bulunan ilk sayı arasındaki fark
Buna göre, aşağıdaki işlemlerden hangisinin sonucu
kaçtır?
en büyüktür?
A) 360 B) 380 C) 400 D) 420 E) 450
A) (8 s 2) t (5 n 1)
B) (12 t 3) l (4 s 2)
C) 10 t 5 n 2 l 3 s 7
D) 18 s (2 n 3) l 4
E) 5 l 4 s (30 t 2)
2. Pozitif bir n tam sayısının, pozitif tam sayı bölenlerinin kü-

mesi S(n) ile gösterilmektedir.
Örneğin, S(12) = {1, 2, 3, 4, 6, 12} şeklindedir.
5. a, b ve c pozitif tam sayılardır.
Buna göre, S(144) + S(360) kümesinin eleman sayısı kaç-
tır? EBOB(a, b) = 6
EKOK(a, c) = 48
A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 15
olduğuna göre, a nın alabileceği kaç farklı değer vardır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
B 6.
3. İ
x L SORU:
G 387 x 2431 = 9A0797
İ ˉ göre, A kaçtır?
olduguna
S
A
R
M
Yukarıdaki şekilde verilen dairelerin içine yazılacak sayılar- A
la ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.
L
Dilek Öğretmen’in tahtaya yazdığı soruya doğru cevap
• Sayıların tümü birbirinden farklı ve 1’den büyüktür.
vermek isteyen Öykü,
• Her sayının bazı pozitif bölenleri oklarla gösterilen dai-
I. 3 ile bölünebilme
relerin içine yazılmıştır.
II. 9 ile bölünebilme
• Aynı satırda bulunan tüm sayılar ikişer ikişer aralarında
III. 11 ile bölünebilme
asaldır.
kurallarından hangisini tek başına kullanarak doğru ce-
Buna göre, x en az kaçtır? vaba ulaşabilir?
A) 1080 B) 1120 C) 1200 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) 1260 E) 1350 D) I ve III E) II ve III
1. C 2. D 3. D 4. B 5. B 6. E
65
7. a ve b pozitif tam sayılar olmak üzere, 9. k pozitif tam sayı olmak üzere;
a b değeri • 3k + 2 biçimindeki bir sayı 5 ile tam bölünebilmektedir.
• 4k + 2 biçimindeki bir sayı 6 ile tam bölünebilmektedir.

• b sayısı a sayısını tam bölüyor ise
Buna göre, k sayısının alabileceği 100 den küçük kaç
a b = a,
b farklı değer vardır?
• b sayısı a sayısını tam bölmüyor ise A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
a b = a + (b – 1) b
Buna göre,
5 6 + 13 5
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11 10. x pozitif tam sayı, p ise asal sayıdır.

EBOB(14, x) = p
olduğuna göre,
I. x değeri 70 olamaz.
II. x = p ise x en az 2 dir.
III. x ! p ise x in en küçük tek tam sayı değeri 21 dir.
8. “DÖNDÜR GELSİN” adlı yarışma programıyla ilgili aşağı-
daki bilgiler verilmektedir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Çark eş daire dilimlerine ayrılmıştır. D) I ve III E) I, II ve III

Çarkın dışına sabitlenen ok, çark döndürüldükçe çarkın
üzerinde yazılı olan hediyelerden birinin üzerine gelmekte-
dir.
B
ba
S
Ara
İ
PA
t kle
Bisi L
Bilg G 11. Aşağıda verilen üçgenlerin içinde yazan sayılar ile üçgen-
aya is İ lerin köşelerinde bulunan daireler içinde yazan sayılar ara-
Mo
r
sında bir ilişki vardır.
to
PAS
rsik
S
let
A 1 3 5
R
Ok “Araba” yı gösterirken çark saat yönünün tersine doğru M 36 81 196

döndürülüyor. A 2 3 4 2 7 2
L
• Çark her döndürme işleminde 17 dilimlik yer değiştir-
mektedir. Aynı ilişkiye göre,
• Herhangi bir döndürme işlemi sonucunda pas gelirse, 6

ok “PAS”tan bir sonraki daire dilimine getirilir ve aynı
işlemlere devam edilir. A
8 2
Yukarıdaki bilgilere göre, çarkı 107 kere çeviren bir kişi
aşağıdaki hediyelerden hangisini kazanır?
ifadesinde A’nın değeri kaçtır?
A) Araba B) Bisiklet C) Mini Fırın
A) 196 B) 224 C) 256 D) 296 E) 324
D) Buzdolabı E) Bilgisayar
7. D 8. B 9. D 10. E 11. C
66
4.
BÖLÜM
RASYONEL SAYILAR
◗ RASYONEL SAYI TANIMI
◗ RASYONEL SAYI İŞLEMLERİ
◗ ONDALIK SAYILAR
◗ DEVİRLİ ONDALIK SAYILAR
◗ RASYONEL SAYILARDA SIRALAMA

✔ ÖSYM sınavlarında rasyonel sayılar konusu ile ilgili hemen
hemen her yıl soru sorulmaktadır. Sorulan sorular genellikle
çok bilgi gerektirmeyen ve basit işlemlerden oluşmaktadır.
Son yıllarda verilen şekillerden elde edilen kesirler ile ilgili
soru sorulmaktadır.
✔ Rasyonel sayılar konusu her konu içerisinde kullanıldığı

için mutlaka bilinmesi gereken bir konudur.
SICAK BÖLGE
RASYONEL SAYI Devirli ondalık sayılar rasyonel sayıya çevrilirken,
a (Sayının Tamamı) – (Devretmeyen Kısım)
a ve b birer tam sayı, b ≠ 0 olmak üzere b şeklindeki
sayılara rasyonel sayı denir. Rasyonel sayılar kümesi
f devreden basamak f f devretmeyen basamak f
Virgülden sonra Virgülden sonra
Q harfi ile gösterilir.
a sayısı kadar 9 sayısı kadar 0
Q = $ b a ! Z, b ! Z, b ! 0 .
kuralı kullanılır.
kümesine rasyonel sayılar kümesi denir.
3, 2, 265 - 26 239
2, 65 = = 90
7 - 5 - 8, 0, 4... birer rasyonel sayıdır. 90
RASYONEL SAYILARDA SIRALAMA

RASYONEL SAYI İŞLEMLERİ 1. Paydaları eşit olan pozitif rasyonel sayılarda, payı
1. Toplama ve Çıkarma İşlemleri büyük olan sayı daha büyüktür. Paydalar eşit değil-
se önce paydalar eşitlenir, sonra sıralama yapılır.
a c a.d " b.c
b " d = b.d 9 5 3
(d ) (b)
7 >7 >7
2 1 8 3 11
• + = + = 2. Payları eşit olan pozitif rasyonel sayılarda, paydası
3 4 12 12 12
(4 ) (3 ) küçük olan sayı daha büyüktür. Paylar eşit değilse
önce paylar eşitlenir, sonra sıralama yapılır.
2. Çarpma İşlemi
15 15 15
a c a.c b a.b 2 > 7 > 11
• b $ d = b.d • a$ c = c
3 1 3.1 3
• $ = = 3. Pay ile paydası arasındaki farkları eşit olan pozitif
4 5 4.5 20
kesirlerde;
3. Bölme İşlemi
a) Kesirler basit kesir ise payı büyük olan daha bü-
a c a d a.d yüktür.
b : d = b $ c = b.c
19 21 23
•
2 3 2 2
: = $ =
4 21 < 23 < 25
5 2 5 3 15
b) Kesirler bileşik kesir ise payı küçük olan daha
B büyüktür.
ONDALIK SAYI İ
19 16 13
L 16 < 13 < 10
Paydası 10 un kuvvetleri şeklinde yazılabilen rasyonel G
sayılara ondalık sayı denir.
İ
4. Eğer sayılar negatif ise pozitifmiş gibi sıralama ya-
3 371 7
• 10 = 0, 3 • 100 = 3, 71 • 1000 = 0, 007 pılıp sonra eşitsizliklerin yönü değiştirilir.
S 1 2 3 1 2 3
7 14 347 A 2 < 3 < 4 & - 2 >- 3 >- 4
• 5 = 10 = 1, 4 • 3, 47 = 100
R
(2 )
M NOTLAR:
6 3 A
• 0, 06 = 100 = 50
L
DEVİRLİ ONDALIK SAYILAR

Virgülden sonrası belirli bir şekilde tekrar eden ondalık
sayılara devirli ondalık sayı denir.
41
• 30 = 1, 36666f = 1, 36
• 2,13C
7 = 2,137373737...
68
ORYANTASYON TESTİ
1.
c1 - m $ c1 - m $ c1 - m $ ... $ c1 - m
1 1 1 1
4.
5 6 7 20

1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
10 6 5 4 2
Eşkenar üçgenler ile yukarıdaki gibi bir bütün şekil oluştu- 2

rulmuştur. 5.
3
-
2
5 3
Buna göre, taralı bölgelerin alanının bütünün alanına 5
oranı kaçtır?
1 3 7 2 9 16 14
A) 4 B) 10 C) 20 D) 5 E) A) - B) –3 C) -
20 5 5
12
D) - E) –2
5
2. a2 1k a1 1k
3+4 : 3-4 B 1
6. 2- 2
İ 1+
işleminin sonucu kaçtır? 1
L 1- 2
A) 5 B) 6 C) 7 D) 11 E) 12 G işleminin sonucu kaçtır?
İ
6 8 9 11
A) 5 B) 5 C) 5 D) 2 E) 5
S
A
R
M
A
L
c1 + m . c1 + m
1 1
3 9
3.
7. (0,4)2.(0,3 – 0,2)
c1 - m . c1 - m
1 1
3 9
A) 1,6 B) 0,16 C) 0,016
3 5 9
A) B) 2 C) D) 3 E) D) 0,0016 E) 0,00016
2 2 2
1. B 2. D 3. C 4. C 5. A 6. C 7. C
69
8. 4, 6 2, 4 12. Bir bütün y tane eş parçaya ayrılıp, bu parçalardan x tanesi-
+ x
0, 23 0, 4 nin boyanmasıyla y kesri ifade edilmiş oluyor.
A) 20 B) 22 C) 24 D) 26 E) 28 3
Örneğin; = gibi
4
Buna göre,
– •
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisi ile gösteri-

lebilir?
9. a = 0,ð7
b = 0,ð2 A) B) C)
a+b
a - 2b
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
D) E)
1 2
10. 5 <x< 3
olduğuna göre, x in değeri aşağıdakilerden hangisi ola-
maz?
B
4
A) 15
1
B) 3
2
C) 5
3
D) 5
13
E) 15 İ
L
G
İ
S
A 13. Mavi renkli kutunun içerisine yazılan rakamın soluna virgül
R konulurken, pembe renkli kutunun içerisine yazılan rakamın
M sağına virgül konularak ondalık sayılar oluşturuluyor.

A Örneğin;
L
a b c = a,bc
3
11. a =- 4
a b c = ab,c
1
b =- 2
Buna göre,
7
c =- 8
2 4 6 62 4
olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğ- +
1 2 3 1 0 4
rudur?
A) c < b < a B) a < b < c C) b < a < c
D) c < a < b E) a < c < b A) 20 B) 22 C) 24 D) 26 E) 28
8. D 9. C 10. E 11. D 12. A 13. D

70
Test
2 RASYONEL SAYILAR
1 2 3 1 1 4. Aşağıda A, B ve C sayıları büyüklük olarak eş karelerle ifa-
1. 2 - 3 $ 5 + 4: 2 de edilmiştir. Her bir kare bir bütünü ifade etmektedir.
A=
1 2 3 4
A) 5 B) 5 C) 5 D) 5 E) 1
B=
C=
Her bir sayıda sağda bulunan kareler kendi arasında eş

parçalara ayrıldığına göre, A + B – C işleminin sonucu
kaçtır?
1 1 1 5 1
A) 6 B) 4 C) 3 D) 12 E) 2
2. a, b ve c sıfırdan farklı gerçek sayılardır.

a
M = b+c
ifadesinde a sayısı 6 katına çıkarılıp b ve c sayıları yarı-
ya indirilirse M sayısı kaç katına çıkar?
A) 2 B) 3 C) 6 D) 12 E) 24
5. Aşağıda 10 adet ve 15 adet şeftali kapasiteli A ve B kasala-

rında bulunan şeftaliler gösterilmiştir.
B
İ
L
G
İ
3.
S
A B
A
R • A kasasının doluluk oranı a
M
A • B kasasının doluluk oranı b
1. durum 2. durum 3. durum
L
Dikdörtgen şeklindeki bir kâğıt, ortasından ok yönünde kat- olduğuna göre,
landığında 2. durumdaki gibi görünüyor. 2. durumdaki kâğıt, I. a+b>1
tekrardan ortasından ok yönünde katlandığında 3. durum-
daki gibi görünüyor. 3. durumdaki kâğıt ortasından bir ma- 1
II. a – b =
kas yardımıyla şekildeki gibi kesiliyor. 15
a 9
Son durumda bütün katlı parçalar açıldığında oluşan III. =
b 8
küçük eş parçaların alanlarının toplamı, büyük eş par-
çaların alanları toplamının kaçta kaçıdır?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
8 6 5 4 3 D) I ve III E) I, II ve III
1. C 2. D 3. E 4. D 5. E
71
2, 9 + 3, 9 + 4, 9
6. 250 mililitrelik dolu bir süt paketinin üzerinde bulunan enerji 9.
0, 2 + 0, 3 + 0, 4
ve besin öğeleri etiketi aşağıdaki gibidir.
Enerji ve Besin A) 9 B) 10 C) 12 D) 15 E) 16
Öğeleri 100 mililitre için
Enerji (kcal) 60
Yağ (gram) 3,4
Karbonhidrat (gram) 4,8
Protein (gram) 3
Bu paketteki sütün tamamını içen birinin almış olduğu

2013
karbonhidrat ve yağın toplam miktarı protein miktarın- 10. a = 2015
dan kaç gram fazladır? 2015
b = 2017
A) 13,5 B) 13 C) 12,5 D) 12 E) 11,5
2011
c = 2013
rudur?
A) c < b < a B) c < a < b C) a < b < c

D) a < c < b E) b < a < c
7. 0, 04 0, 1 3
0, 005 + 0, 02 - 0, 04
A) –56 B) –60 C) –62 D) –65 E) –70
B
İ 11.
L 2 2 2
G
İ 1 1
0 0 0
S
A A B C
8. R
M
Aynı boyutlarda ve aynı şekilde ölçeklendirilmiş olan A, B
A ve C kaplarıyla ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
Ev Okul L
• A kabına mavi renkli sıvı şekildeki seviyeye kadar dol-
Serkan evinden okula giderken eşit uzunluktaki adımlarla
duruluyor.
koşarak 90 adımda okula varıyor. Okuldan eve dönerken
eşit uzunluktaki adımlarla yürüyerek 105 adımda eve va- • A kabındaki mavi renkli sıvı ile B kabındaki sarı renkli
rıyor.
sıvı C kabında karıştırıldığında ortaya şekildeki gibi yeşil
Buna göre, Serkan’ın koşarken attığı bir adımın uzun- renkli bir sıvı çıkıyor.
luğu yürürken attığı iki adımın uzunluğunun kaçta ka-
Buna göre, B kabındaki sarı renkli sıvının hacmi B kabı-
çıdır?
nın hacminin kaçta kaçıdır?
7 6 7 12
A) B) C) 1 D) E) 1 1 1 1 2
12 7 6 7 A) B) C) D) E)
6 4 3 2 3
6. B 7. C 8. A 9. C 10. B 11. D
72
Test
3 RASYONEL SAYILAR
2 5 7 4. a pozitif bir ondalık sayıdır.
1. A = 13 + 11 - 17
5
a+ 8
9 1 3
B = 13 + 11 - 17
toplamının sonucu bir tam sayı olduğuna göre, a nın
virgülden sonraki kısmı kaçtır?
olduğuna göre, B nin A türünden eşiti aşağıdakilerden
hangisidir? A) 125 B) 250 C) 375 D) 625 E) 875
A) A – 1 B) 2A – 1 C) A + 1
D) 2A + 1 E) 1 – 2A
5. 2 5
19 7 + 16 7
9 4
7 13 + 4 13
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6
1
2. 1- 1 $x
1- x+1
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
A) –x B) –1 C) 1 D) x E) 2 – x
B
İ
L
G 6. Bir matematik öğretmeni tahtaya bir sayı doğrusu çizdikten
İ sonra bu sayı doğrusunda
• (–2) ile (–1) arasını 3 eşit parçaya

S
• (–1) ile (0) arasını 4 eşit parçaya
A
R • (0) ile (1) arasını 5 çeşit parçaya
M
ayırmış ve aşağıdaki gibi A, B ve C sayılarını işaretlemiştir.
A
3. Aşağıda çarpma ve toplama tabloları verilmiştir. L
2 3
x 3 4 + a d A B C
1 a b a.d x
2 –2 –1 0 1
1 c d b.c y
3
Yukarıdaki verilere göre, x – y farkı kaçtır?

Buna göre, A.B – C işleminin sonucu kaçtır?
1 1 1 1 1
A) 12 B) 6 C) 4 D) 3 E) 2 2 7 1 3 11
A) B) C) D) E)
15 60 12 20 80
1. E 2. A 3. A 4. C 5. C 6. A
73
3m + 1 2n + 3
7. 4,2Q + 2,17Q 10. m - n =7
toplamının sonucunda elde edilen sayı, en küçük hangi 3m - n
olduğuna göre, m.n ifadesinin değeri kaçtır?
pozitif tam sayı ile çarpılırsa sonuç bir tam sayı olur?
A) 3 B) 5 C) 10 D) 30 E) 90 A) –7 B) –6 C) 5 D) 6 E) 7
8. a, b ve c pozitif tam sayılardır.

1 29
a+ 1 = 13 11. a = 0,06 + 0,0006 + 0,000006 + ...
b+ c
3 3 3 3
olduğuna göre, a + b + c toplamı kaçtır? b = 10 + 2 + 3 + 4 + g
10 10 10
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 a
olduğuna göre, b oranı kaçtır?
1 2 3 4 6
A) 11 B) 11 C) 11 D) 11 E) 11
9.
B 12. Aşağıda 36 adet eş eşkenar üçgenden oluşan bir şekil ve-

İ rilmiştir.
L
G
İ
1. durum 2. durum S
A
R
Bir ölçü kabını eşit hacimde 4 eş bölmeye ayıran kalın çu-
M
buklar ile bu çubuklar arasındaki bölmeleri eş bölmelere
ayıran ince çubuklar 1. durumdaki gibi gösterilmiştir. Birbiri- A
ne karışmayan mavi, turuncu ve yeşil renkli sıvılar ölçü ka- L
bına sırasıyla konulduğunda 2. durumdaki gibi görünüyor. • Mavi renge boyalı üçgenlerin alanları toplamının turun-
cu renge boyalı üçgenlerin alanları toplamına oranı A
Mavi, turuncu ve yeşil renkli sıvıların hacimleri sırasıyla kesri ile gösteriliyor.
VM, VT ve VY olduğuna göre, VM, VT ve VY arasındaki • Boyalı olmayan üçgenlerin alanları toplamının bütün
sıralama aşağıdakilerden hangisidir? şeklin alanına oranı B kesri ile gösteriliyor.
A) VM < VY < VT B) VT < VY < VM Buna göre, A + B toplamı kaçtır?

10 17
C) VT < VM < VY D) VY < VM < VT A) 1 B) C)
9 10
E) VY < VT < VM 19
D) E) 2
12
7. B 8. D 9. B 10. B 11. B 12. D

74
SİMÜLASYON TESTİ
1. Her biri 10 eş parçaya ayrılmış 2 litrelik A, B ve C şişelerin- 3. a, b ve c gerçek sayılardır.
den A şişesi tam dolu ve B ile C şişeleri boştur. 2a + 3b + 4c = 12
a + 12 + b + 12 + c + 12
2 2 2 olduğuna göre, 6 4 3 işleminin so-
nucu kaçtır?
1 1 1 A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11
0 0 0
A B C
A şişesindeki suyun bir kısmı B ve C şişelerine boşaltıl-
dıktan sonra A ve B şişelerinin görünümleri aşağıdaki gibi
oluyor.
2 2
4. Aşağıda üst üste konulmuş A ve B marka A4 kâğıtlarının

1 1
oluşturduğu kâğıt blokların yerden yükseklikleri verilmiştir.
0 0
A B
3,5 cm 4 cm
Buna göre, son durumda C şişesinde bulunan su mik-
tarının, başlangıçta A şişesinde bulunan su miktarına A marka B marka
oranı kaçtır? A4 kâğıtları A4 kâğıtları
A) 0,1 B) 0,2 C) 0,25 D) 0,3 E) 0,4 Her bir A marka kâğıdın kalınlığı 0,05 mm iken her bir B
marka kâğıdın kalınlığı 0,08 mm’dir.
A marka kâğıtların yarısı, her iki adet A marka kâğıttan son-
ra bir adet B marka kâğıt olacak biçimde üst üste konuluyor
B ve son durumda oluşan kâğıt bloklar ile bu blokların yerden
İ yükseklikleri aşağıdaki gibi oluyor.
L
2. G
İ
S x cm y cm
A
A marka A ve B marka
R A4 kâğıtları A4 kâğıtları
M
1. durum 2. durum 3. durum A
L
Kare şeklindeki bir kâğıt 1. durumdaki gibi 32 tane eş ikiz-
kenar dik üçgensel bölgeye ayrılıp kırmızı ya da mavi renge
boyanıyor. Sonra ortadan ikiye ok yönünde katlandığında 2.
durumdaki gibi görünüyor. 2. durumda elde edilen dikdört- z cm
gen ok yönünde ortadan ikiye katlandığında 3. durumdaki
gibi görünüyor. 3. durumda turuncu boyalı kısım makas yar- B marka
dımıyla kesilip atılıyor. A4 kâğıtları
Buna göre, son durumda elde edilen kâğıt tekrar açıldı- 1 cm = 10 mm olduğuna göre, x + z – y işleminin sonucu
ğında mavi renkli alan tüm alanın kaçta kaçı olur? kaçtır?
1 1 3 1 7 A) 1,2 B) 1,25 C) 1,5 D) 1,75 E) 2
A) B) C) D) E)
16 8 8 4 16
1. A 2. C 3. D 4. A
75
5. Aşağıda Şekil I’de verilen bir pasta Şekil II’deki gibi üç eş 7. Öykü, eş birim karelerden oluşmuş bir kâğıdı Şekil 1’deki
parçaya ayrılıyor. gibi kırmızı, mavi, sarı ve mor renkli boyalarla boyamıştır.
I. dilim
Hazal ise Öykü’nün boyadığı bu kâğıdın bazı satırlarındaki
boyalı karelerin bir kısmını silerken geriye kalan satırların-
daki boyasız karelerin bir kısmını boyayarak Şekil 2’yi elde
etmiştir.
II. dilim III. dilim
Şekil-I Şekil-II
Şekil II’de elde edilen üç dilim pastaya aşağıdaki işlemler

uygulanıyor.
• I. dilim iki eş parçaya ayrılıp, parçalardan biri Zeynep’e Şekil 1

veriliyor.
• II. dilim dört eş parçaya ayrılıp, parçalardan biri Hazal’a

veriliyor.
• III. dilim altı eş parçaya ayrılıp, parçalardan biri Mert’e

veriliyor.
Buna göre, Zeynep, Hazal ve Mert’in aldığı pastaların Şekil 2

toplamı tüm pastanın kaçta kaçıdır?
Şekil 1’den Şekil 2’ye geçişte boyası silinen birim kare
5 11 1 13 7 sayısı a ve boyanan birim kare sayısı b olduğuna göre,
A) B) C) D) E)
18 36 3 36 18 a
ifadesinin eşiti kaçtır?
b
5 3 2
A) B) 2 C) D) 1 E)
2 2 3
B
İ
6. Vergiler hariç su faturaları, kullanılan temiz su kadar atık su L
olacağından hem temiz suyun hem de atık suyun bedelleri G
toplanarak hesaplanır. İ 8. 1. Şekilde gösterilen çikolata kutusu 16 eş bölmeden olu-
Bir ilin belediyesine ait temiz su ve atık su tarife bedelleri şup her bölmede, üst üste konulmuş 2 özdeş çikolata bu-
aşağıdaki tabloda verilmiştir. lunmaktadır.
S
Temiz Su Birim Atık Su Birim
A
R
Fiyatı (TL/m3) Fiyatı (TL/m3)
M
10 m3 su A
9,16 3,14 L
tüketimine kadar
10 m3 su
tüketiminden 15,18 6,82
1. Şekil 2. Şekil
sonraki her m3 için
Buna göre, bir ay içerisinde 13,5 metreküp temiz su Bir davette ikrama sunulan 1. Şekildeki çikolata kutu-
kullanan bir abonenin faturasına yansıtılacak vergiler su, davet sonunda 2. Şekildeki gibi göründüğüne göre,
hariç toplam kullanım bedeli kaç TL’dir? 2. Şekildeki çikolata sayısının 1. Şekildeki çikolata sayı-
sına oranı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) 198 B) 198,5 C) 199
5 1 13 7 25
A) B) C) D) E)
D) 199,5 E) 200 16 2 16 8 32
5. B 6. E 7. A 8. B
76
1. a, b ve c tam sayıları ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmek- 4. Aşağıda verilen toprak testilerin içinde üç farklı bölgeye ait
tedir. zeytinyağları ve altlarındaki etiketlerde özellikleri belirtilmiş-
tir.
• a + 2b sayısı çift sayıdır.
• 2a + c sayısı tek sayıdır.
• a + b + c sayısı tek sayıdır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin sonucu tek sa-

yıdır? 36 litre 32 litre 24 litre
Edremit Bergama Aydın
A) a.b B) a.c C) b.c zeytinyağı zeytinyağı zeytinyağı
D) a + b E) b + c
Toprak testilerdeki yağlar birbirine karıştırılmadan eşit ha-
cimli en az sayıda şişeye konulacaktır.
Bu zeytinyağlarının satış fiyatları aşağıdaki tabloda göste-
rilmiştir.
Edremit Bergama Aydın

^2n h
2. n doğal sayı olmak üzere, 2 + 1 biçiminde yazılabilen 1 şişe yağın
340 TL 320 TL 300 TL
asal sayılara “Fermat asal sayısı” denir. satış yatı
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bir Fermat asal sa- Buna göre, tüm şişeler satıldıktan sonra elde edilen ge-
yısıdır? lir kaç TL’dir?
A) 2 B) 7 C) 61 D) 97 E) 257 A) 7420 B) 7440 C) 7460
D) 7480 E) 7500
3. 5.
x 12 40
B
İ EBOB EKOK
L
G 6 y
İ
EKOK
S
A
R z
M
A Yukarıdaki kutularda bulunan sayıların EBOB (En büyük
1. 2. 3. n. ortak bölen) ve EKOK’ları (En küçük ortak kat) belirtilen şe-
L
kilde alınarak oklar yönündeki kutulara yazılıyor.
Aygün, yarıçapı 1 cm olan küre biçiminde özdeş boncuklar
kullanarak her bir çubuğun uzunluğu 68 cm olan bir abaküs Buna göre,
yapıyor. Aygün, abaküsün; 1. çubuğuna 1, 2. çubuğuna 3,
3. çubuğuna 5 tane boncuk yerleştiriyor. Bu biçimde devam I. x en az 18 dir.
ederek daha sonra gelen her çubuğa bir önceki çubukta- II. y = z
kinden 2 boncuk daha fazla yerleştirerek devam ediyor. En
son çubukta çubuğun yarısına kadar boncuk diziyor ve aba- III. z > y > x
küsü tamamlıyor. ifadelerinden hangileri doğrudur?
Buna göre, abaküste toplam kaç boncuk vardır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) 72 B) 75 C) 78 D) 81 E) 84 D) I ve II E) I ve III
1. E 2. E 3. D 4. A 5. B
77
6. a ve b gerçel sayıları için aşağıdakiler bilinmektedir. 9.
BİLGİ:
• a sayısının en az 25 katı bir tam sayıdır. Sarı ve mavi renklerin karışmasıyla yeşil renk, sarı ve
• b sayısının en az 8 katı bir tam sayıdır. kırmızı renklerin karışmasıyla turuncu renk oluşur.
Buna göre, 5a – 4b sayısının en az kaç katı bir tam sa- Kenar uzunlukları aynı olan şeffaf A, B ve C camları aşağı-
yıdır? daki gibi kendi aralarında eş parçalara ayrılarak bazı parça-
ları sırasıyla sarı, mavi ve kırmızı renklere boyanıyor.
A) 50 B) 30 C) 25 D) 15 E) 10
A B C
• A ve B camları eş uzunluktaki kenarları çakışacak bi-

çimde üst üste konulunca elde edilen turuncu renkli böl-
genin alanı T birimkare oluyor.
• A ve C camları eş uzunluktaki kenarları çakışacak bi-

çimde üst üste konulunca elde edilen yeşil renkli bölge-
7. Bir galericinin sattığı araba sayıları ile ilgili olarak aşağıda-
kiler bilinmektedir. nin alanı Y birimkare oluyor.
T
• Bir gün 7 tane araba satarken hemen ertesi gün 3 tane Buna göre, kaçtır?
Y
araba satmaktadır.
1 1
A) B) C) 1 D) 2 E) 4
• Galerici pazar günü tatil yapmaktadır. Pazar günü hiçbir 4 2
araba satılmamaktadır.
Buna göre, ilk 7 tane arabayı çarşamba günü satmaya

başlayan galerici 209. arabayı hangi gün satar?
A) Pazartesi B) Salı C) Çarşamba

D) Perşembe E) Cuma
B
İ
L
G
İ
S
8. 10. n H 2 ve x asal sayı olmak üzere,
A
R
M n! x = “n! içerisindeki x asal çarpanlarının

12 A sayısı”
L
a! 5 = 14
Yukarıdaki şekilde aynı renk doğru parçaları ile birleşen her

üç altıgenin içerisine çarpımları 1620 olan tam sayılar ya- b! 3 = 21
zılacaktır.
Buna göre, ortadaki altıgenin etrafına sıralanan 6 altıge-
ne yazılabilecek birbirinden farklı sayıların toplamı en Buna göre, a – b farkının alabileceği en büyük değer
çok kaçtır? kaçtır?
A) 408 B) 342 C) 240 D) 216 E) 104 A) 18 B) 19 C) 20 D) 21 E) 22
6. E 7. B 8. D 9. B 10. B
78
5.
BÖLÜM
BİRİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER
◗ BİRİNCİ DERECEDEN BİR BİLİNMEYENLİ DENKLEMLER
◗ BİRİNCİ DERECEDEN İKİ BİLİNMEYENLİ DENKLEMLER VE DENKLEM
SİSTEMLERİ
◗ 3 VEYA DAHA FAZLA BİLİNMEYEN İÇEREN DENKLEMLER VE DENKLEM
SİSTEMLERİ

✔ ÖSYM sınavlarında birinci dereceden denklemler konusu
ile ilgili hemen hemen her yıl soru sorulmaktadır. Farklı konu-
ların içerisinde denklem çözme kullanılmaktadır.
✔ Birinci dereceden denklemler konusu başta problemler ol-

mak üzere hemen hemen her konu içerisinde kullanıldığı için
bilinmesi gereken bir konudur.
SICAK BÖLGE
BİRİNCİ DERECEDEN BİR BİLİNMEYENLİ DİKKAT :
DENKLEMLER
1. a, b, c, d, e, f birer reel sayı olmak üzere,
a ile b birer gerçek sayı ve a ≠ 0 olmak üzere,
ax + b = 0 ax + by + c = 0
denklemine x değişkenine bağlı, birinci dereceden bir dx + ey + f = 0
bilinmeyenli denklem denir.
denklem sisteminin çözüm kümesinin;
• 3x + 2 = 0 denklemi x değişkenine bağlı birinci de-
a) Sonsuz elemanlı olması için,
receden bir bilinmeyenli denklemdir.
a b c
d =e = f
1
• 2 y - 8 = 0 denklemi y değişkenine bağlı birinci olmalıdır. Bu durumda sonsuz sayıda (x, y) reel sayı
dereceden bir bilinmeyenli denklemdir. ikilisi denklem sistemini sağlar.
Denklem sisteminin çözüm kümesi analitik düzlem-

a ile b birer gerçek sayı ve a ≠ 0 olmak üzere, de çakışık iki doğru belirtir.
ax + b = 0
d2
denkleminin çözüm kümesi bulunurken, x yalnız bıra- d1
kılır.
b
ax + b = 0 & ax = –b & x = - a b) Boş küme olması için,
Bulunan x değerine denklemin kökü denir ve denkle- a b c
d =e ! f
min çözüm kümesi Ç = &- a 0 şeklinde gösterilir.
b
olmalıdır. Bu durumda hiçbir (x, y) reel sayı ikilisi
DİKKAT : denklem sistemini sağlamaz.
a ve b birer gerçek sayı olmak üzere, Denklem sisteminin çözüm kümesi analitik düzlem-
ax + b = 0 de paralel iki doğru belirtir.
denkleminin çözüm kümesinin; d1

d1 // d2
a) R olması için a = 0 ve b = 0 olmalıdır.
d2
b) Q olması için a = 0 ve b ≠ 0 olmalıdır.
B a b
BİRİNCİ DERECEDEN İKİ BİLİNMEYENLİ c) d ! e ise denklem sisteminin çözüm kümesi bir
DENKLEMLER İ
elemanlıdır.
L
a, b, c birer gerçek sayı, x ve y birer değişken (bilinme- G Denklem sisteminin çözüm kümesi analitik düzlem-
yen) olmak üzere, İ de iki doğrunun kesiştiği bir noktadır.
ax + by + c = 0
denklemine, x ve y değişkenlerine bağlı, birinci dere- d1
ceden iki bilinmeyenli denklem denir. S
A
BİRİNCİ DERECEDEN İKİ BİLİNMEYENLİ R
DENKLEM SİSTEMİ M d1+d2 = {A}

A
A
Birinci dereceden, iki bilinmeyenli, iki denklemden olu- L
şan sisteme birinci dereceden iki bilinmeyenli denk-
lem sistemi denir. d2
3x – 2y = 16
x+y=8
sistemi birinci dereceden iki bilinmeyenli bir denklem 2. a, b ve c gerçek sayılar olmak üzere,
sistemidir. ax + by + c = 0
Denklem sisteminin çözüm kümesi bulunurken, yerine denklemi her (x, y) reel sayı ikilisi için sağlanıyorsa
koyma yöntemi, karşılaştırma yöntemi ya da yok a = 0, b = 0, c = 0 olmak zorundadır.
etme yöntemi kullanılır.
80
1. a ve b gerçek sayılardır. x x x x 5
5. + - = +
2 b–2 3 4 6 2 12
(2a – 6).x + x – 12 = 0
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisi-
denklemi, x değişkenine bağlı, birinci dereceden bir bi-
dir?
linmeyenli denklem olduğuna göre, a + b toplamı kaç-
tır? A) {5} B) {2} C) {1} D) {–1} E) {–5}
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
x-2 x-1 x+2

6. 4 + 3 = x- 6
2. –2a + 5 = 4a – 4
denkleminde a kaçtır? denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisi-
dir?
3 2 1 1
A) B) 1 C) D) E)
2 3 2 4 A) {6} B) {4} C) {2} D) {–2} E) {–4}
B
İ
10
L 7. 3+ 6 =5
3. 4.(x – 2) – 2.(x + 1) = 3x + 2 7- x+1
G
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisi- İ
dir? denkleminde x kaçtır?
A) {–12} B) {–5} C) {2} D) {6} E) {12} S A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

A
R
M
A
L
8. a reel sayıdır.
4 3 a a - 1 ax x + 6
4. 3x - 2 = 2x + 1 x + x+1 = 2 - 4
denkleminde x kaçtır? denkleminin kökü 2 olduğuna göre, a kaçtır?
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
1. C 2. A 3. A 4. E 5. E 6. D 7. B 8. E
81
9. Gerçek sayılar kümesinde tanımlı 13. 2x + y = 11
x 1 1 2x - 3 x+y=7
- = +
2 4 2 4
denklem sisteminin çözüm kümesi aşağıdakilerden
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisi- hangisidir?
dir?
A) {(2, 5)} B) {(3, 5)} C) {(4, 3)}
A) Q B) {0} C) {1} D) {2} E) R
D) {(3, 4)} E) {(5, 1)}
10. 3x – 1 – (1 – 2x) = 3.(x + 1) + 2.(x + 2) 14. a = 4b – 1

a = 2b + 5
dir? olduğuna göre, a.b çarpımı kaçtır?
A) Q B) {0} C) {1} D) {2} E) R A) 27 B) 30 C) 33 D) 36 E) 39
15. 3.(x – 1) = 2.(y + 3)

11. a ve b gerçek sayıları için,
x-1
=2
(2a – 8).x + 3b + 6 = 0 y+1
B
denklemi her x gerçek sayısı için sağlandığına göre, a.b denklem sisteminin çözüm kümesi aşağıdakilerden
İ
çarpımı kaçtır? hangisidir?
L
A) –12 B) –8 C) –6 D) 6 E) 8 G A) {(3, 0)} B) {(2, 0)} C) {(2, 3)}
İ
D) {(2, 1)} E) {(3, 1)}
S
A
R
M
A
L
12. m ve n gerçek sayılardır. 3 1 3

16. a+b = 4
(2m – 1).x + n – 5 = (m + 6).x + 3
4 1 1
denkleminin çözüm kümesi boş küme olduğuna göre, a - b =- 6
m + n toplamının değeri aşağıdakilerden hangisi olamaz? olduğuna göre, a kaçtır?
A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16 A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12
9. E 10. A 11. B 12. D 13. C 14. C 15. A 16. E

82
1. x ve y değişkenlerine bağlı, 5. 2x + y = 18
a.x + y = 12 2y + z = 14
x – 2.b.y = –6 2z + x = 13
denklem sisteminin çözüm kümesi {(2, 4)} olduğuna olduğuna göre, x + y + z toplamı kaçtır?
göre, a + b toplamı kaçtır?
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
2. a ve b gerçek sayılardır.
(a + 1).x + 2y = 10
3x + by = 5
6. 7x + 8y + 9z = 32
denklem sistemi sonsuz sayıda (x, y) ikilisi için sağlan-
dığına göre, a + b toplamı kaçtır? 2x + 3y + 4z = –3
olduğuna göre, x + y + z toplamı kaçtır?
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
3. m gerçek sayıdır. B
İ
mx + 2y – 6 = 0 L
4x – 8y + 3 = 0 G
denklem sisteminin çözüm kümesi boş küme olduğuna İ 7. Aşağıda şekil I’de dikdörtgen ve şekil II’de eşkenar üçgen
göre, m kaçtır? verilmiştir.
S
A) 6 B) 2 C) 1 D) –1 E) –2 E
A x+1
D C
R
M
2x
A 3
L
A B F K
x
Şekil I Şekil II
2x
AD = br, |DC| = (x + 1) br ve |FK| = x br
3
4. a, b ve c birer reel sayıdır.
(a – 6).x + (2b + 8).y + a + b + c = 0 ABCD dikdörtgeninin çevre uzunluğu 22 br olduğu-
na göre, EFK eşkenar üçgeninin çevre uzunluğu kaç
denklemi her (x, y) reel sayı ikilisi için sağlandığına br’dir?
göre, c kaçtır?
A) 12 B) 15 C) 18 D) 21 E) 24
A) –4 B) –2 C) 0 D) 2 E) 4
1. C 2. B 3. D 4. B 5. C 6. D 7. C
83
8. Gerçek sayılar kümesinde, 10. Aşağıdaki planda bir evin bölümleri ve metrekare cinsinden
alan değerleri verilmiştir.
a = “a sayısının (–2) katının 3 fazlası”
Çocuk
WC
Salon odası
(x + 4) m2
a = “a sayısının 4 katının 4 eksiği” (2x) m2
(6x) m2
biçiminde tanımlanıyor. Hol (2x – 2) m2
Buna göre, Yatak Banyo

odası
x–1 = x Mutfak (3x) m2 (2x + 2) m 2

(3x) m2
eşitliğini sağlayan x sayısı kaçtır?

3 2 1 1 Evin toplam alanı 156 m2 olarak belirlenmiştir.
A) B) 1 C) D) E)
2 3 2 4
Buna göre, banyo kısmına ait alan kaç m2 dir?
A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20
11. Aşağıda verilen kutularda, yukarıda bulunan iki kutudaki

sayıların toplamı altlarındaki kutuda bulunan sayıya eşittir.
x+7 y–5 2x + 1 3–y
20 16
Buna göre, x.y çarpımı kaçtır?

B A) 60 B) 72 C) 76 D) 80 E) 96
İ
L
G
İ
9. 3 a 2=7 6 a
Yukarıda verilen a değişkenine bağlı olan denklemde mavi, S

kırmızı, yeşil ve kahverengi renkli kutular içerisine +, –, x, ÷ A 12.
işlemleri istenildiği sayıda yerleştirilecektir. R
M
Verilen denklemin kökü 10 olduğuna göre, kutular içeri-
A
sine yazılması gereken işlemler aşağıdakilerden hangi- gr gr gr
L
sinde doğru gösterilmiştir?
1. Durum 2. Durum 3. Durum
A) ÷ + + ÷
Annesi ile markete giden Zeynep manav reyonundan aldığı
bir adet elma, bir adet armut ve bir adet portakalı tartının
B) + x – + yanına götürüyor. Elma ile armutu tartıya koyunca 1. du-
rumdaki, portakal ile elmayı tartıya koyunca 2. durumdaki,
C) ÷ – – x armut ile portakalı tartıya koyunca 3. durumdaki ekranı gö-
rüyor.
D) x + x – Buna göre, Zeynep’in aldığı portakal kaç gramdır?
E) A) 96 B) 102 C) 106 D) 112 E) 118
– x + –
8. A 9. D 10. D 11. D 12. C

84
Test
3 BİRİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER
1. 1 – {a – [a – (1 – a)]} = 4a + (2a + 10) 4. x+y=3
denklemini sağlayan a gerçek sayısı kaçtır? 1 1 1
x+y =2
A) 4 B) 2 C) 0 D) –2 E) –4 olduğuna göre, x.y çarpımı kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 6 D) 9 E) 12
5. x–y=a–2
2. a gerçek sayıdır. y–z=a–5
a 4 10 12 z – x = a + 10
x+1 + x-2 = 4-x - x
olduğuna göre, a kaçtır?
denkleminin köklerinden biri, A = {–1, 0, 2, 3, 4} kümesi-
nin elemanlarından biri olduğuna göre, a kaçtır? A) –3 B) –1 C) 0 D) 1 E) 3
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
B
İ
6. Aynı renkteki çubukların uzunluklarının eşit olduğu bir dü-
L
zenekteki A ve B noktalarında bulunan fareler, çubuklar
G
üzerinde sağa ya da yukarıya doğru hareket edeceklerdir.
İ
A ve B noktalarındaki fareler sırasıyla 24 birim ve 20 birim
3. Aşağıda kareler içerisinde verilen ifadelere bağlantılı bu- ilerledikten sonra C noktasındaki peynire ulaşabilmektedir.
lunduğu daireler içindeki işlemler yukarıdan aşağıya doğru S
uygulanacaktır. A C
R
4 x+1 x+3 D
M
A
A
x + L
yukarı
B
+
sağ
50
Buna göre, D noktasında bulunan fare, çubuklar üzerin-
de sağa ya da yukarıya doğru hareket ederek toplamda
Yukarıda verilen işlem şemasına göre, x kaçtır?
kaç birim giderse C noktasındaki peynire ulaşır?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
A) 10 B) 12 C) 15 D) 17 E) 20
1. D 2. D 3. D 4. C 5. B 6. D
85
7. 10. a = 5 – 2t
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKÂRLARI b=3+t
KONFEDERASYONU
olduğuna göre, a nın b cinsinden eşiti aşağıdakilerden
BERBERLER İÇİN
FİYAT TARİFESİ hangisidir?
Saç Tıraşı + Sakal Tıraşı : 50 TL A) 4 + 2b B) 11 – b C) 5 – b

Saç Tıraşı + Saç Yıkama : 45 TL D) 3 + b E) 11 – 2b
Sakal Tıraşı + Saç Yıkama : 25 TL
Berber Ramazan’a giden Hüseyin saç tıraşı ve sakal tıraşı

olup saçını yıkatıyor.
11. a + 2b = 14
Buna göre, Hüseyin’in Berber Ramazan’a ödemesi ge-
b+c=5
reken tutar kaç TL dir?
c–d=8
A) 55 B) 60 C) 65 D) 70 E) 75
olduğuna göre, a – 2d farkı kaçtır?
A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20
8. 3x + 2y – 12 = 0
12.
denklemini sağlayan (x, y) ikililerinden biri (–4, k) oldu-
ğuna göre, k kaçtır?
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12
B
İ
L
G
9. İ
a
S
A
R
M Yangın tatbikatı yapan bir itfaiye ekibi aynı renkte olanların

A aynı uzunlukta olduğu merdivenleri uç uca ekleyerek yeni
L merdivenler oluşturuyor. İlk olarak bir apartmanın 4. katına
çıkmak için 3 tane mavi renkli ve 2 tane yeşil renkli mer-
b c diveni uç uca ekleyerek 1. durumdaki gibi 12 metrelik bir
merdiven oluşturuyorlar.
1’den 9’a kadar olan doğal sayıların her biri üçgen üzerin- Daha sonra aynı apartmanın 3. katına çıkmak için 1 tane
deki dairelerin içerisine her dairede bir sayı olacak şekilde mavi renkli ve 3 tane yeşil renkli merdiveni uç uca ekleyerek
yazılacaktır. 2. durumdaki gibi 7,5 metrelik bir merdiven oluşturuyorlar.
Üçgenin kenarları üzerinde bulunan dairelerin içerisindeki
Buna göre, yeşil renkli merdivenin uzunluğu kaç met-
sayıların toplamları 22, 21 ve 12’dir.
redir?
A) 0,75 B) 1 C) 1,25
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12 D) 1,5 E) 1,75
7. B 8. E 9. C 10. E 11. E 12. D

86
Test
4 BİRİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER
1. x - 7 2x + 4 4. 2a – 5b + 3c = 2
2x - 5 = x - 1 - 1 - x
a + 10b – 6c = 6
denkleminde x kaçtır?
A) –2 B) 0 C) 2 D) 4 E) 6
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
2. Aşağıdaki kutular içerisinde bulunan her bir sayı solunda

bulunan kutu içinde yazan sayının 2 katının 1 eksiğine eşit-
tir.
x 73
Buna göre, x in değeri kaçtır?
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14
5. 2.(x + 1) = y + 12
x-1
y-2 = 3
denklem sisteminin çözüm kümesi aşağıdakilerden han-
gisidir?
3. Aşağıda üç hedef tahtası ve bu hedef tahtalarına Aslı,
Burak ve Cansu’nun X ile gösterilen noktalara yaptığı atışlar A) {(7, 4)} B) {(6, 2)} C) {(–7, 4)}
sonucunda aldığı puanlar gösterilmiştir. D) {(4, 7)} E) {(5, 4)}
B
İ
L
Aslı Burak Cansu
G
34 puan 26 puan 33 puan İ
Hedef tahtasında farklı renkteki bölgelere yapılan isabetli S

atışlar farklı puan, aynı renkteki bölgeye yapılan isabetli A
atışlar eşit puan kazandırmaktadır.
R 6.
Buna göre, M A B A B
A
L
gr gr gr
1. Şekil 2. Şekil 3. Şekil
Bir miktar mercimek A kabına konulup tartıldığında tartı

1. şekildeki gibi görünüyor. Aynı miktardaki mercimek B
kabına konulup tartıldığında tartı 2. şekildeki gibi görünü-
yor. A ve B kapları boş durumdayken tartıldığında tartı 3.
şekildeki gibi görünüyor.
hedef tahtasının görüntüsü şekildeki gibi olan birinin
aldığı puan kaçtır? Buna göre, B kabının ağırlığı kaç gramdır?
A) 25 B) 26 C) 27 D) 28 E) 29 A) 180 B) 210 C) 240 D) 270 E) 300
1. D 2. A 3. D 4. B 5. A 6. D
87
7. (3x – 2y – 18).a + (x + 3y + 5).b = 0 10. a ≠ 0 olmak üzere,
7
eşitliği her a ve b gerçek sayısı için doğru olduğuna x + y = 2a
göre, x – y farkı kaçtır?
7
y + x = 3a
A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3
olduğuna göre, x in y türünden eşiti aşağıdakilerden
hangisidir?
3y 2y y 2y
A) y B) 2 C) 3 D) 2 E) 5
8. Aşağıda bir yarışın kazananını belirlemek için fotofinish ka-

merasının çektiği bir fotoğraf verilmiştir.
x 1
11. y.z = 2
y 2
x.z = 5
z 1
x.y = 3
A F
B C D E olduğuna göre, x.y.z çarpımı kaçtır?
A) 9 B) 10 C) 12 D) 15 E) 16
Bitiş çizgisi
|AB| + |CD| = 2,5 metre
|BC| + |EF| = 3 metre

Aynı boydaki üç yarış arabası, çekilen fotoğrafta bitiş
B
çizgisine dik doğrultuda olduğuna göre, bir yarış ara-
İ
basının boyu kaç metredir?
L
A) 3,5 B) 3,75 C) 4 D) 4,25 E) 4,5 G
İ
S 12. 1 1
A
8 2 8 2
R x.z2
z
M t x 5 8
A 7 z+y x+t 3 7 3
L 3t
+ x.y 13 –2
2y t.y
9. Aşağıdaki kutularda, köşelerde bulunan karelerin içerisin-
6 4 6 4
deki sayıların toplamı, ortadaki karenin içindeki sayıya eşit-
5 5
tir.
Şekil I Şekil II
a 8 10 b a a
32 25 x Şekil I’de 1’den 8’e kadar numaralandırılmış 8 eş deltoidin
her birinin içine yukarıdaki gibi cebirsel ifadeler yazılmıştır.
b a b a b b
Buna göre, Şekil II’deki boyalı deltoidlere karşılık gelen
Buna göre, x kaçtır? tüm sayı değerlerinin toplamı kaçtır?
A) 20 B) 22 C) 24 D) 26 E) 28 A) 16 B) 18 C) 20 D) 22 E) 25
7. A 8. C 9. D 10. C 11. D 12. D

88
SİMÜLASYON TESTİ
1. Taban ayrıtları aynı olan özdeş mavi ve özdeş kırmızı renkli 3.
dikdörtgenler prizması şeklindeki kutular bir rafa üstten boş-
luk kalmayacak biçimde aşağıdaki gibi diziliyor. Kutulardan 6. KAT
oluşan iki sütunun yanındaki boş kısma üstten boşluk kal-
mayacak biçimde sadece kırmızı renkli kutulardan oluşan
bir sütun daha oluşturuluyor.
17 metre
4. KAT
10 metre
BOŞ
1. KAT 1. KAT
1. Asansör 2. Asansör
Buna göre, son durumda rafta bulunan kırmızı renkli
kutu sayısı kaçtır? Katlar arası yüksekliğin eşit olduğu bir depoda 1. katın sevi-
yesiyle aynı seviyede bulunan iki yük asansörü ve küp şek-
A) 15 B) 14 C) 13 D) 12 E) 11 lindeki birbirine eş 3 kutu ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
• 1. asansöre bir kutu konuluyor ve asansör 4. katta dur-
duğunda kutunun üst yüzeyinin 1. katın zemininden
yüksekliği şekildeki gibi oluyor.
• 2. asansöre iki kutu üst üste konuluyor ve asansör 6.

katta durduğunda yukarıdaki kutunun üst yüzeyinin 1.
katın zemininden yüksekliği şekildeki gibi oluyor.
Buna göre, bir kutunun yüksekliği kaç metredir?
A) 1 B) 0,8 C) 0,6 D) 0,4 E) 0,2

2. Bir otomobil galerisinde satış temsilcisi olarak çalışan
Sezgin, Alper ve Özcan isimli üç kişinin aldıkları maaşlar
eşittir. Bu galeride satış temsilcisi sattığı her otomobil için
sabit bir prim almaktadır.
B
Aşağıda verilen panoda 1 ay sonunda bu çalışanların sat-
İ
tıkları otomobil sayıları etiketlerle gösterilmiştir. L
Örneğin; panoya göre, Sezgin bu ayda toplam 5 adet oto- G
mobil satmıştır. İ
S 4. a, b, c ve d gerçek sayılar olmak üzere,

SATIŞ PANOSU
A
R a b
M şemasına göre a · d = b · c dir.

c d
A
L
Sezgin Alper Özcan Buna göre,
6 3
6 z 10
15 y 25
Bu ay sonunda Sezgin 7800 TL, Alper 10200 TL maaş x 2

aldıklarına göre, Özcan kaç TL maaş almıştır?
şemasına göre, x kaçtır?
A) 6400 B) 6200 C) 6000
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
D) 5800 E) 5600
1. A 2. C 3. A 4. B
89
5. 7.
Küp Şeker Küp Şeker
120 cm
Küp Şeker Küp Şeker
Yakıt Yakıt
 Benzin  Benzin 166 cm

Küp Şeker
Benzin&LPG Benzin&LPG Küp Şeker
Dizel  Dizel
 Hybrid Hybrid
Küp Şeker
?
Küp Şeker
İPTAL TAMAM İPTAL TAMAM 200 cm
Özdeş salça kutuları ve özdeş küp şeker kutuları birbirine

ve rafın kenarlarına teğet olacak şekilde 200 cm uzunlu-
İlan sayısı = A İlan sayısı = 110 ğundaki market raflarına yukarıdaki gibi dizilmiştir.
Birinci rafta 120 cm, ikinci rafta 166 cm boşluk kaldığı-

na göre, üçüncü raftaki boşluk kaç cm’dir?
Yakıt Yakıt A) 108 B) 110 C) 122 D) 128 E) 130

Benzin Benzin
 Benzin&LPG  Benzin&LPG
 Dizel Dizel
Hybrid  Hybrid
İPTAL TAMAM İPTAL TAMAM
İlan sayısı = 120 İlan sayısı = 110
İkinci el araba almak isteyen Ömür istediği model aracın

8. a+b+c
4 farklı yakıt seçeneği olduğunu görüyor ve yukarıdaki gibi
bazı seçenekleri işaretleyip arama yapıyor. Arama sonuçla-
rında ilgili seçeneklere ait kaç ilanın olduğu bu seçeneklerin a
altında yazmaktadır.
b
Buna göre, A kaçtır? c
B
A) 90 B) 100 C) 110 D) 120 E) 130 İ a.b a.c
L Yukarıda verilen a, b, c pozitif tam sayıları belli bir kural
G oluşturmaktadır.
İ Aynı kural aşağıdaki şekilde de veriliyor.
11
S
A
R a
M
b
A
c
L
6. Aşağıda toplama (+) ve çarpma (x) tabloları verilmiştir. 12 18
Buna göre,
+ a b c x a b c
I. a–b=4
a m a 14
II. b . c = 6
b 6 b
III. a : c = 3
c n c 10
eşitliklerinden hangileri doğrudur?
Yukarıdaki verilere göre, m + n toplamı kaçtır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16 D) I ve II E) I, II ve III
5. B 6. C 7. E 8. D
90
TEST
RASYONEL SAYILAR,
BİRİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER
1. Bir otelin açık büfesinde A, B ve C ekmek sepetlerine sıra- 3. Birim karelerin içerisine 1’den büyük pozitif tam sayılar aşa-
sıyla 320 gramlık, 240 gramlık ve 160 gramlık ekmekler 8 ğıda verilen kurala göre yerleştirilecektir.
eş parçaya ayrılıp şekildeki gibi yerleştiriliyor.
• İçlerinde toplam (+) sembolü bulunan karelerdeki sayı-
lar kendisiyle ortak kenara sahip karelerdeki sayıların
toplamına eşittir.
A B C
• İçlerinde çarpım (x) sembolü bulunan karelerdeki sayı-
Osman ve iki abisi açık büfe kahvaltıya iniyorlar. İki abisi lar kendisiyle ortak kenara sahip karelerdeki sayıların
de ekmek sepetlerinden eşit ağırlıkta ekmek aldıktan sonra çarpımına eşittir.
sepetlerin görünümü aşağıdaki gibi oluyor.
Örneğin;
+
A B C 3 A
+
B 5
Buna göre, A ve B sepetlerinin her birinden en az bir
ekmek alacak olan Osman, abileriyle aynı miktarda ek- x
mek almak isterse A sepetindeki ekmeklerin kaçta kaçı- 4 C
nı almalıdır?
tabloya göre, A = 3 + 5 = 8, B = 3 + 5 + 4 = 12 ve
2 3 4 5 6
A) B) C) D) E)
7 7 7 7 7 C = 4.5 = 20’dir.
+ +
7 16
x x
60 D
+ +
5 12
B
İ Yukarıdaki tabloya göre, D kaçtır?
L A) 122 B) 124 C) 126 D) 128 E) 130
G
İ
S
A 4.
R
M
2. Bataryası tamamen boş olan bir cep telefonu hızlı şarj ciha- A
zı ile şarj edilirse bataryası 25 dakikada tamamen dolmak- L
tadır. Eğer bu cep telefonu bilgisayara bağlanarak şarj edi- A B C
lirse boş olan bataryası 180 dakikada tamamen dolacaktır. Yukarıdaki A, B ve C sayıları, üzerlerinde bulunan ve her
Bataryası boş iken telefonunu hızlı şarj cihazı ile 7,5 dakika biri kendi içinde eşit bölgelere ayrılmış şekillerdeki boyalı
şarj eden Elif, ardından telefonunu bilgisayara bağlamış ve bölge sayısının toplam bölge sayısına oranına eşittir.
36 dakika bu şekilde şarj etmiştir. Buna göre, A + B – C ifadesi aşağıdakilerden hangisine
Hızlı şarj cihazından bilgisayara geçişte bataryada azal- eşittir?
ma olmadığına göre, en son durumda Elif’in cep telefo- A)
7
B)
1
C)
3
nuna ait batarya kapasitesinin kaçta kaçı dolmuştur? 24 3 8
3 2 1 3 7 5 11
A) B) C) D) E) D) E)
10 5 2 5 10 12 24
1. C 2. C 3. C 4. A
91
5. 8.
X
Y
1. Durum 2. Durum
Yukarıdaki altıgenlerin içinde bulunan pozitif tam sayılar,
Bir çocuk birbirine eş kare dik prizma şeklindeki kutuları X’ten başlayarak soldan sağa 3 artarken yukarıdan aşağıya
1. durumdaki gibi üst üste koyduğunda oluşan cismin yük- 1 azalmaktadır.
sekliği 80 cm oluyor. Eğer 2. durumdaki gibi üst üste koyar-
X + Y = 43
sa oluşan cismin yüksekliği 70 cm oluyor.
Buna göre, şekilde en çok kaç altıgen vardır?
A) 20 B) 32 C) 38 D) 40 E) 41
3. Durum
Buna göre, çocuk kutuları 3. durumdaki gibi yerleştirir-

se oluşan cismin yüksekliği kaç cm olur?
9. 3a + 1 2b - 1
a - b =5
A) 65 B) 62 C) 60 D) 58 E) 55
2a - 1 5b + 2
a + b =8
olduğuna göre, b kaçtır?
2 3 4 6
A) 5 B) 5 C) 5 D) 1 E) 5
B
İ
L
6. x–y+z=0 G
x.y.z = 3 İ
olduğuna göre, (x + y + z).(x – y – z).(z – x – y) işleminin
sonucu kaçtır? S
A
A) 36 B) 24 C) 20 D) 16 E) 12 R
M
A
L 10. Pozitif gerçek sayılar kümesinde,
x = 2 – 3x
olarak veriliyor.
Buna göre,
7. 3m + 2n – 3r = 0
x+2 + 2. 1–x =9
n.r – m.n = 16
olduğuna göre, n2 kaçtır? eşitliğini sağlayan x gerçek sayısı kaçtır?
A) 16 B) 20 C) 24 D) 28 E) 32 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
5. A 6. B 7. C 8. D 9. B 10. C
92
1. Ardışık n tane çift tam sayının toplamı 42 dir. 4. A, B, C, D birbirinden farklı birer tek rakamı, AB ve CD iki
basamaklı doğal sayıları göstermektedir.
Buna göre, n nin alabileceği en büyük değer kaçtır?
AB
A) 6 B) 7 C) 21 D) 41 E) 42 CD
S
olduğuna göre, S nin alabileceği en büyük ve en küçük
değerlerin toplamı kaçtır?
A) 200 B) 210 C) 220 D) 230 E) 240
2. a, b birer pozitif tam sayı ve c sayısı 3’ten büyük bir asal

sayıdır.
a.b + 3.a + b = c2 – 3
olduğuna göre, a + b + c toplamı en az kaçtır?
5. a ve b birer tam sayıdır.
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
1 1
2a - b - 1 + a + b + 2 = 1
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
3. Aşağıda bir yolcu uçağının koltuk numaraları, sıra numara-

ları ve sütun harfleri gösterilmiştir.
A B C D E F
6.
1. sıra 1 2 3 4 5 6
B
SADE KEK
İ
L 4 yumurta
2. sıra 7 8 9 10 11 12
G 12 yemek kaşığı şeker
. . . . . . İ 1,5 su bardağı süt
Yarım su bardağı sıvı yağ
. . . . . .
2 tatlı kaşığı kabartma tozu
. . . . . . 4 çay kaşığı vanilya
S
35. sıra 15 yemek kaşığı un
A
R
Koltuk numaraları şekilde görüldüğü gibi ardışık sayma sa- M

yıları kullanılarak belirlenmiştir. A 1 yemek kaşığındaki malzeme miktarı 3 tatlı kaşığındaki mal-
L zeme miktarına, 1 tatlı kaşığındaki malzeme miktarı 2 çay
Buna göre, kaşığındaki malzeme miktarına eşittir.
I. 137 numaralı koltuk E sütununda yer alır. Mutlu, annesinden aldığı kek tarifine göre karıştırma kabına
ilk olarak tarif kağıdında verilen miktarlarda un, şeker, ka-
II. 74 numaralı koltuk 13. sırada yer alır. bartma tozu ve vanilyayı koyarak karıştırıyor.
III. 27. sırada ve D sütununda bulunan koltuğun numara-
Buna göre, karıştırma kabında bulunan bu dört malze-
sı 160 tır.
meden şeker miktarı tüm karışımın kaçta kaçıdır?
12 37 25
A) B) C)
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 29 48 34
36 9
D) II ve III E) I, II ve III D) E)
85 17
1. E 2. A 3. E 4. C 5. A 6. D
93
7. 1 den 160 a kadar olan doğal sayılar soldan sağa doğru yan 10. “n pozitif tam sayı olmak üzere,
yana yazılarak, A = 1 + 2 + 3 + ... + n
A = 1234....158159160 şeklinde yazılabilen A sayısına üçgensel sayı denir.
sayısı oluşturuluyor. Örneğin; 6 = 1 + 2 + 3 olduğundan 6 sayısı bir üçgensel
sayıdır.”
Buna göre, A sayısı kaç basamaklıdır?
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi üçgensel sayı de-
A) 369 B) 370 C) 371 D) 372 E) 373
ğildir?
A) 21 B) 36 C) 45 D) 78 E) 90
m.n 12
11. m+n
=
5
8. Aşağıdaki sarı renkli kutuların içerisine 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7,
m.k 8
8 ve 9 sayıları, her kutuya farklı bir sayı gelecek şekilde =
m+k 3
yazılıyor. Daha sonra istenilen işlemler işlem önceliği dik-
kate alınmadan soldan sağa doğru yapıldığında bulunan n.k 24
=
sonuçlar sağ taraftaki mavi renkli kutu içerisine, yine işlem n+k 7
önceliğine dikkat edilmeden işlemler sağdan sola doğru olduğuna göre, k kaçtır?
yapıldığında ise sonuçlar sol taraftaki turuncu renkli kutu
içerisine yazılıyor. A) 8 B) 6 C) 4 D) 3 E) 2
1 ! : x " 16
Sol 11 ! x + " 11 Sağ
a ! + + " b
Buna göre, a + b toplamı kaçtır?
A) 30 B) 32 C) 34 D) 36 E) 38
B
İ
L 12. Aşağıda verilen düzgün altıgenlerin köşelerinde bulunan
G sayıların toplamı düzgün altıgenin içindeki sayıya eşittir.
İ
a 7 5 c b 8
S
A 3 1
4 41 45 44 c
R
M
A 2 b a 6 2 9
L
Buna göre,
9. Sağlık Bakanlığı, 5 büyük ilde sağlık ocağı sayısını artırmak
için bir proje düzenlemiştir. Bu 5 ilin her birinin en fazla nü- a c
fusa sahip 7 ilçesi projeye dahil edilerek her ilçeye 2 sağlık
ocağı yapılmış ve her sağlık ocağında 3 doktor görevlendi- b K b
rilmiştir.
Buna göre, bu proje kapsamında görevlendirilen doktor c a

sayısı kaçtır?
şeklinde K’nin değeri kaçtır?
7! 7! 8! 8! 9!
A) B) C) D) E)
3! 4! 5! 4! 6! A) 78 B) 79 C) 80 D) 81 E) 82
7. D 8. E 9. B 10. E 11. A 12. B

94
6.
BÖLÜM
BİRİNCİ DERECEDEN EŞİTSİZLİKLER
◗ ARALIK KAVRAMI
◗ BİRİNCİ DERECEDEN BİR BİLİNMEYENLİ EŞİTSİZLİKLER VE EŞİTSİZLİK
ÖZELLİKLERİ
◗ EŞİTSİZLİK SİSTEMLERİ
◗ BİRİNCİ DERECEDEN BİR BİLİNMEYENLİ EŞİTSİZLİKLERİN GRAFİKLE
YORUMLANMASI

✔ ÖSYM sınavlarında birinci dereceden eşitsizlikler konusu
ile ilgili hemen hemen her yıl soru sorulmaktadır. Farklı konu-
ların içerisinde de eşitsizlik özellikleri kullanılmaktadır.
✔ Birinci dereceden eşitsizlikler konusu mutlak değer, üslü

sayılar, köklü sayılar ve problemler gibi konularda kullanıldı-
ğı için bilinmesi gereken bir konudur.
SICAK BÖLGE
ARALIK KAVRAMI EŞİTSİZLİK SİSTEMLERİ
a, b, x birer reel sayı ve a < b olmak üzere, Birden fazla eşitsizliğin bulunduğu sistemlerdir. Eşitsiz-
a < x < b eşitsizliğini sağlayan x reel sayılarının kümesi- lik sisteminin çözüm kümesi bulunurken her bir eşitsizli-
ni göstermek için aralıklar kullanılır. ğin çözüm kümesi bulunup çözüm kümelerinin kesişim
kümesi alınır.
1. a < x < b & x ! (a, b)
a b
2. a G x G b & x ! [a, b]
BİRİNCİ DERECEDEN EŞİTSİZLİKLERİN ANALİ-
a b TİK DÜZLEMDE GÖSTERİMİ
3. a < x G b & x ! (a, b] Analitik düzlemde birinci dereceden bir bilinmeyenli eşit-
sizliklerin çözüm bölgeleri aşağıdaki gibidir.
a b
y
4. a G x < b & x ! [a, b)
a b
x1a x2a
EŞİTSİZLİK ÖZELLİKLERİ
0 a x
1. Bir eşitsizliğin her iki tarafına aynı sayı eklenebilir ya
da eşitsizliğin her iki tarafından aynı sayı çıkarılabi-
lir. x=a
x<y&x+a<y+a y
x<y&x–a<y–a
y2b
b
y=b
2. Bir eşitsizliğin her iki tarafı pozitif bir sayı ile çarpıla-
bilir ya da bölünebilir.
x < y ve a > 0 & x.a < y.a 0 x
x y y1b
x < y ve a > 0 & a < a
B
3. Bir eşitsizliğin her iki tarafı negatif bir sayı ile çarpılır- İ
sa ya da bölünürse eşitsizlik yön değiştirir. L
x < y ve a < 0 & x.a > y.a G
x y İ Analitik düzlemde birinci dereceden iki bilinmeyenli eşit-
x < y ve a < 0 & a > a sizliklerin çözüm bölgesi aşağıdaki gibidir.
y
S
4. Denklemlerde olduğu gibi eşitsizliklerde de eşitsizli- A y = mx + n
ğin bir tarafından diğer tarafına sayı ya da terim ge- y 2 mx + n
R
çirilirken işareti değiştirilir.
M
x+a<b A
x<b–a L 0 x
y 1 mx + n
5. Pozitif bir reel sayının tüm tam sayı kuvvetleri pozitif
reel sayıdır.
x > 0 ve n ! Z & xn > 0 Analitik düzlemde eşitsizlik sistemlerinin çözüm bölgesi
bulunurken, her bir eşitsizliğin çözüm kümesi bulunup,
6. Negatif bir reel sayının çift tam sayı kuvvetleri pozi- bulunan bölgelerin kesişimi alınır.
tif, tek tam sayı kuvvetleri negatif reel sayıdır.
x < 0 ve n ! Z & x2n > 0
x < 0 ve n ! Z & x2n – 1 < 0
96
1. x<0<y 1 x+2
5. 22 < 3
olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
eşitsizliğini sağlayan tüm x değerleri aşağıdakilerden
x y
A) y < 0 B) y – x > 0 C) x < 0 hangisinde kırmızı boyalı olarak gösterilmiştir?
y-x A)
D) x – y < 0 E) x >0 13
2
B)
11
2
C)
11
2
D)
13
2
2. a, b ve c gerçel sayılardır. E)
9
a.b – a.c < 0 2
b>c
olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi daima doğru-
dur?
A) a < 0 B) a > 0 C) b > 0

D) b < 0 E) c < 0
3 - 2x
6. 1< 5 #3
eşitsizliğini sağlayan x tam sayılarının toplamı kaçtır?
B A) –14 B) –16 C) –18 D) –20 E) –22
İ
3. 3x – 1 > 4x + 1 L
G
eşitsizliğinin en geniş çözüm aralığı aşağıdakilerden
İ
hangisidir?
A) (–3, –2) B) (–3, 2) C) (–2, 3) S

D) (–2, 2) E) (2, 3) A
R
M
A
L
7. a ve b tam sayılardır.
3<a<7
4. x x-1 2x + 1
2 - 4 # x- 3 –5 < b < 2
eşitsizliğini sağlayan en küçük farklı iki x tam sayısının olduğuna göre, 3a – 2b ifadesinin en büyük değeri kaç-
toplamı kaçtır? tır?
A) 13 B) 15 C) 17 D) 19 E) 21 A) 25 B) 26 C) 27 D) 28 E) 29
1. E 2. A 3. A 4. B 5. B 6. D 7. B
97
8. a ve b gerçel sayılardır. 12. a ve b gerçek sayılardır.
–2 < a G 4 –5 < a < 2
–3 G b < 5 –4 < b < –1
olduğuna göre, a + b toplamının en geniş değer aralığı olduğuna göre, a2 + b2 toplamının alabileceği en büyük
aşağıdakilerden hangisidir? tam sayı değeri kaçtır?
A) [–5, 9) B) (5, 9) C) (–5, 9) A) 37 B) 38 C) 39 D) 40 E) 41

D) (5, 9] E) [–5, 9]
13. x reel sayıdır.

–4 < x < 5
–3 < a < 5
–4 < b < 2 olduğuna göre, x3 + 20 ifadesinin alabileceği en büyük
tam sayı değeri kaçtır?
olduğuna göre, a – b farkının alabileceği en büyük tam
sayı değeri kaçtır? A) 143 B) 144 C) 145 D) 146 E) 147
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
1 1
10. x ve y reel sayılardır. 14. 9 < 2x - 1 # 1
B eşitsizliğini sağlayan kaç farklı x tam sayısı vardır?
2<x<6
İ
–6 < y < 4
L A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
olduğuna göre, 3x – 2y ifadesinin alabileceği en büyük G
tam sayı değeri kaçtır? İ
A) 27 B) 28 C) 29 D) 30 E) 31
S
A
R
M
A
L
11. x ve y gerçek sayılardır.

–4 < x < 3
15. x2 < x olduğuna göre,
–5 < y < 6
5x - 1
olduğuna göre, x.y çarpımının alabileceği en küçük tam 2
sayı değeri kaçtır? ifadesinin alabileceği kaç farklı tam sayı değeri vardır?
A) –24 B) –23 C) –22 D) –21 E) –20 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
8. C 9. D 10. C 11. B 12. D 13. B 14. B 15. B

98
3x - 1 4. İzmir’den İstanbul’a iki farklı yol vardır.
1. 2 <7
2x + 1 H –3
eşitsizlik sistemini sağlayan x tam sayılarının toplamı İstanbul
kaçtır? 1. yol
A) 2 B) 5 C) 7 D) 10 E) 16
2. yol
İzmir
1. yol: (3x + 117) km

2. Gerçel sayılar kümesinde tanımlı, 2. yol: (5x – 81) km
2. yol, 1. yoldan daha kısa olduğuna göre, x’in alabile-
x = 2x – 5
ceği en büyük tam sayı değeri kaçtır?
y A) 97 B) 98 C) 99 D) 100 E) 101
y = +1
2
Buna göre,
a
> 2• a
2
eşitsizliğini sağlayan en büyük a tam sayısı kaçtır?

5.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 Ali Cemile
(2x + 8) m
B
İ 1. Şekil
L
G
İ Serkan
3. Aşağıda, doğrusal bir yol üzerinde bulunan A, B, C ve D S

noktaları arasındaki uzaklıklar km cinsinden verilmiştir.
A
R m (3x
Ali 5) Cemile
–2
M (x+ )m
A
L 2. Şekil
A x B 12 C y D
Ali ile Cemile (2x + 8) metre uzunluğundaki esnek bir ipi
• A ile C noktaları arasındaki uzaklık B ile D noktaları ara- 1. şekildeki gibi gergin bir şekilde tutuyor. Daha sonra Ali
sındaki uzaklıktan küçüktür. ile Cemile yerlerinde sabit kalacak biçimde Serkan ipi tu-
tup, kendine doğru çekiyor. Serkan’ın ipi tuttuğu noktanın
• A ile D noktaları arasındaki uzaklık, B ile C noktaları ara- Ali ile Cemile’nin ipi tuttuğu noktalara uzaklığı 2. şekildeki
sındaki uzaklığın 4 katıdır. gibi oluyor.
Buna göre, A ile C noktaları arasındaki uzaklık tam sayı Buna göre, x’in metre cinsinden alabileceği en küçük
olarak en çok kaç km’dir? tam sayı değeri kaçtır?
A) 19 B) 26 C) 28 D) 29 E) 30 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
1. C 2. B 3. D 4. B 5. C
99
6. 8. Üst üste konulan kutulardan sarı renkli kutunun içerisine
yazılan sayı, altında bulunan kutuların içerisinde yazan sa-
yıların toplamından büyük, üstünde bulunan kutuların içeri-
sinde yazan sayıların toplamından küçüktür.
A
Örnek:
D C
9
D
x
A ise 3 < x < 9 dur.
A –2
C
B
A 5
Eşit kollu terazilerle yapılmış yukarıdaki sistemde A, B, C ve

9 7
D ağırlıkları şekildeki gibi durmaktadır.
Buna göre, bu ağırlıkların büyükten küçüğe doğru sırala- 3 b

nışı aşağıdakilerden hangisi olabilir? a 1
(Terazilerin ağırlıkları ihmâl edilecektir.)
5 2
A) C > D > A > B B) D > B > C > A
Yukarıda verilen şemalara göre, a – b farkının alabilece-
C) C > D > B > A D) D > C > A > B
ği tam sayı değerlerinin toplamı kaçtır?
E) D > A > C > B
A) 32 B) 35 C) 38 D) 41 E) 44
7. Aşağıdaki şekilde Alper, Mert ve Öykü isimli üç arkadaşın 9. Analitik düzlemde,

evlerinin okula olan uzaklıkları metre cinsinden verilmiştir.
2x – 3y + 12 $ 0
Okul eşitsizliğini sağlayan noktalar kümesi aşağıdakilerden
hangisinde doğru olarak gösterilmiştir?
B
İ y y
A) B)
(4x – 500) L
G 4 6
(2x + 100)
İ –6
0 x –4
0 x
(3x – 200) Öykü’nün S
evi
A
R
Alper’in
evi M
A C) y D) y
Mert’in L
4 4
evi
–6
• Alper’in evinin okula olan uzaklığı 800 metreden fazla- 0 x 6
0 x
dır.
• Mert’in evinin okula olan uzaklığı en çok 1300 metredir.
Buna göre, Öykü’nün evinin okula olan uzaklığı metre E) y

cinsinden aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) 1000 B) 1200 C) 1300 4

–6 0 x
D) 1500 E) 1600
6. D 7. E 8. B 9. A
100
Test
3 BİRİNCİ DERECEDEN EŞİTSİZLİKLER
1. x + 2 < 3x G 2x + 11 4. x < y < –2
eşitsizliğini sağlayan kaç farklı x tam sayısı vardır? x+y

z= x
A) 14 B) 13 C) 12 D) 11 E) 10 olduğuna göre, z nin değeri aşağıdakilerin hangisinde
doğru gösterilmiş olabilir?
A)
0 1 z 2 3
B)
0 1 2 z 3
C)
0 z 1 2
D)
–1 z 0 1 2
E)
2. x2 < x olmak üzere, –2 z –1 0 1
2
a = –x
b = –x
1
c= -x

rudur?
A) b < c < a B) b < a < c C) c < b < a

D) a < c < b E) c < a < b
5.
B
İ
L
G
İ
S
A
R
3. x ve y pozitif tam sayılar olmak üzere, bir yazar kasanın
M
para gözleri ve içlerinde bulunan para adetleri aşağıda ve- Bir beyaz eşya fabrikasında üretilen buzdolaplarının yük-
A
rilmiştir. sekliği 180 cm ile 210 cm arasında, çamaşır makinelerinin
L
yüksekliği ise 80 cm ile 90 cm arasında değişiyor. Buzdola-
10 TL 20 TL 50 TL 100 TL bının yanına çamaşır makinesi ile bulaşık makinesi üst üste
konulduğunda buzdolabı ile bulaşık makinesinin üst yüzey-
x+2 3x – 4 2x + 10 y leri aynı hizaya geliyor.
Buna göre, bulaşık makinesinin yüksekliğinin (x) cm

Para gözlerinde bulunan para adetleri soldan sağa doğ- cinsinden en geniş değer aralığı aşağıdakilerden han-
ru arttığına göre, bu gözlerde bulunan paraların toplam gisidir?
tutarı en az kaç TL’dir? A) 100 < x < 120 B) 90 < x < 130
A) 2960 B) 2980 C) 3020 C) 80 < x < 140 D) 70 < x < 90
D) 3040 E) 3080 E) 80 < x < 100
1. E 2. C 3. C 4. A 5. B
101
6. m ile n reel sayılardır. 9. a > 0 olmak üzere,
–1 < m G 3 –7 < ax + b < 9
2m – n = 7 eşitsizliğinin en geniş çözüm kümesi (–3, 5) olduğuna
olduğuna göre, n’nin alabileceği kaç farklı tam sayı de- göre, a + b toplamı kaçtır?
ğeri vardır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12
7. a, b ve c gerçel sayılardır.
10. a ve b reel sayılardır.
–4 G a < 3
1<bG2 –5 < a < 2
c H –3 –4 < b < –2
olduğuna göre, a + 2b – c ifadesinin alabileceği en bü- olduğuna göre, a3 + b2 toplamının alabileceği en büyük
yük tam sayı değeri kaçtır? tam sayı değeri kaçtır?
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11 A) 23 B) 24 C) 25 D) 26 E) 27
8. a, b, c ve d birer gerçek sayıdır.

B
a b İ 4
11. Aşağıdaki sayı doğrusunda ifadesinin bulunduğu
L x-5
G aralık kırmızı renkle gösterilmiştir.
c d
İ
Yukarıda verilen tabloya göre, 2 4
• a<b S Bu ifadede verilen x’in değer aralığını bulmak isteyen
A Pelin’in uyguladığı işlem adımları aşağıdaki gibi verilmiştir.
• d=a+1 R
4
• a.c > b.d M 1. adım: 2 < <4
x-5
A
olduğu bilinmektedir. L 1 x-5 1
2. adım: > >
2 4 4
Buna göre,
3. adım: 2 > x – 5 > 1
4 x–3 4. adım: 7 > x > 6
5. adım: x!(6, 7)
x+1
Buna göre, Pelin uygulamış olduğu işlem adımlarında
tablosuna göre, x’in alabileceği kaç farklı tam sayı de- ilk hatayı kaçıncı adımda yapmıştır?
ğeri vardır? A) 2. adımda B) 3. adımda C) 4. adımda
A) 10 B) 11 C) 12 D) 17 E) 18 D) 5. adımda E) Hata yapmamıştır.
6. A 7. C 8. B 9. A 10. A 11. E
102
Test
4 BİRİNCİ DERECEDEN EŞİTSİZLİKLER
1. a, b ve c negatif tam sayılardır. 4. • Bir reel sayının, 4 katının 1 eksiğinin en az –13, en çok
a+b 27 olduğu biliniyor.
b >4
• Başka bir reel sayının karesinin 1 fazlasının, 82 den kü-
b-c
c >3 çük, 17 den büyük olduğu biliniyor.
olduğuna göre, a + b + c toplamının alabileceği en bü- Buna göre, bu iki sayının toplamının en küçük tam sayı
yük değer kaçtır? değeri kaçtır?
A) –20 B) –21 C) –22
A) –12 B) –11 C) –10 D) 1 E) 2
D) –23 E) –24
5. Bir ucunda Ayşe’nin diğer ucunda Deniz’in bulunduğu 20

metrelik düz bir çizgi üzerinde bulunan Barış ve Can’ın ko-
numları aşağıda gösterilmiştir.
2. x, y ve z reel sayılardır.
x2.y < x3 Ayşe Barış Can Deniz
2
x.z – y.z > x – x.y

rudur?
A) y < x < z B) y < z < x C) x < y < z

D) x < z < y E) z < y < x
Barış’ın Deniz’e olan uzaklığı, Can’ın Ayşe’ye olan uzaklı-

ğının 2 katıdır.
Barış ile Can arasındaki uzaklık 5 metreden fazla oldu-

ğuna göre, Barış’ın Deniz’e olan uzaklığının metre cin-
sinden tam sayı değeri en az kaçtır?
B
İ A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18
3. İZMİR İZMİR İZMİR L
330 km 210 km 80 km G
1. Levha 2. Levha 3. Levha İ
Özge ve Deniz isimli evli bir çift arabalarıyla Çanakkale’den S

İzmir’e doğru yola çıkıyorlar. Bu yolculukla ilgili aşağıdakiler
A 6.
bilinmektedir. 1. Göztepe 1. Galatasaray
R
• Arabayı ilk olarak Deniz kullanıyor ve aracı hareket ettir- 2. Beşiktaş 2. Beşiktaş
M
3. Fenerbahçe 3. Fenerbahçe
diği noktada kalan yolu gösteren levha 1. levhadır. A 4. Başakşehir 4. Trabzonspor
L 5. Galatasaray 5. Göztepe
• Deniz 2. levhayı geçtikten bir süre sonra arabayı İzmir’e
6. Trabzonspor 6. Başakşehir
kadar kullanması için Özge’ye veriyor.
I. Tablo II. Tablo
• Özge’nin araba kullanırken karşılaştığı ilk levha ise 3.
Yukarıdaki tablolarda Türkiye Süper Liginde mücadele
levhadır.
eden 6 futbol takımının farklı zamanlardaki puan durumuna
Buna göre, Deniz’in araba kullandığı yolun km cinsin- göre sıralaması gösterilmiştir.
den değeri aşağıdakilerden hangisi ile gösterilebilir? Her hafta puan durumu tablosunda art arda sıralanan 2
A) 80 < x < 330 B) 210 < x < 330 takım yer değiştirdiğine göre, I. tablodaki puan durumu
en erken kaç hafta sonra II. tablodaki gibi olur?
C) 80 < x < 210 D) 120 < x < 250
E) 120 < x < 130 A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
1. C 2. A 3. D 4. B 5. D 6. C
103
7. x ve y gerçek sayılardır. 11. a, b ve c tam sayıları için,
–2 < x < 7 a–b<0<c<a–c
–5 < y < 1 olduğuna göre, a + b + c toplamının alabileceği en kü-
olduğuna göre, x.y + 2.x – 2.y ifadesinin alabileceği kaç çük değer kaçtır?
farklı tam sayı değeri vardır?
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
A) 25 B) 26 C) 27 D) 28 E) 29
8. x ve y reel sayılardır. 12. Pozitif a, b ve c gerçek sayıları için,

1 1 1 a<b<c
4 < x < 1 ve 6 < y < 2 1 1 1 1
a+b+c = 6
2.x - 3.y olduğu biliniyor.
olduğuna göre, x.y ifadesinin en büyük tam sayı
değeri kaçtır? Buna göre,
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 I. c nin alabileceği en küçük tam sayı değeri 19 dur.
II. a nın alabileceği en büyük tam sayı değeri 17 dir.
III. b nin değeri 18 dir.
yargılarından hangileri her zaman doğrudur?
2<x<9
olduğuna göre, x2 – 10x + 20 ifadesinin alabileceği kaç
farklı tam sayı değeri vardır?
A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18
B
İ
L
G 13. Sarı, kırmızı ve mavi renkli üç farklı kalemin bir cetvel üze-
İ rindeki ayrı ayrı görünümleri aşağıda verilmiştir. Cetvel üze-
rinde ardışık iki tam sayı arası 1 cm’dir.
S
10. Aşağıdaki tabloya pozitif tam sayılar soldan sağa doğru ve A 0 3 8 9 0 1 10 11
yukarıdan aşağıya doğru artacak biçimde yazılacak ve aşa- R

ğıda bulunan sayı, yukarıda bulunan sayıdan daima büyük M

olacaktır.
A
L 0 5 12 13
Örneğin, b sayısı 4, a ve 8 sayılarından büyüktür.
Bu üç kalem uç uca eklenerek aşağıdaki gibi başka bir cet-

4 a 8
vel üzerinde gösteriliyor.
b 16 c
23 d 30 0 x
Yukarıda verilen tabloya göre, a.b – c + d işleminin so- Buna göre, x’in değeri cm cinsinden aşağıdakilerden
nucu en az kaçtır? hangisi olabilir?
A) 43 B) 44 C) 45 D) 46 E) 47 A) 21 B) 23 C) 24 D) 25 E) 27
7. E 8. C 9. C 10. E 11. D 12. C 13. B

104
SİMÜLASYON TESTİ
1. Yüksekliği 4,6 metre olan bir depodaki tezgahın üzerine küp 3. x ve y gerçek sayılardır.
biçimindeki özdeş 6 tane kutu şekildeki gibi konuluyor. (x – y)2 > (x + y)2
Tavan olduğuna göre,
I. x pozitif, y negatif gerçek sayıdır.

II. x + y nin değeri 0 olabilir.
4,6 m III. x.y sayısı x – y sayısından büyüktür.
yargılarından hangileri doğru olabilir?

1,3 m D) I ve II E) I, II ve III
Tezgâhın yerden yüksekliği 1,3 metre olduğuna göre,

kutuların bir ayrıt uzunluğunun santimetre cinsinden
alabileceği en büyük tam sayı değeri kaçtır?
A) 107 B) 108 C) 109 D) 110 E) 111
4. 35 birim
B Boşluk
İ
L
G
İ
Kasasının eni 35 birim olan bir taşıma kamyonuna yerleşti-
S rilen mavi renkli eş küpler ve kırmızı renkli eş küpler ile ilgili
2. Ayşe, Bahar, Canan ve Derya adlı dört arkadaşın üçü ara-
A aşağıdakiler bilinmektedir.
sında aşağıdaki konuşma geçmiştir.
R • Kamyonun kasasına yan yana olacak şekilde en fazla
Ayşe: En uzun boylunuz olmasam da Canan’dan kısa de- M

ğilim. 3 tane mavi renkli küp 1. durumdaki gibi yerleştirilebi-
A
liyor.
Canan: Boyu benden kısa olan en az bir kişi var. L
Derya: Ayşe’den uzunum. • Kamyonun kasasına yan yana olacak şekilde en fazla
4 tane kırmızı renkli küp 2. durumdaki gibi yerleştirile-
Ayşe, Bahar, Canan ve Derya’nın metre cinsinden boy-
biliyor.
larının uzunlukları sırasıyla A, B, C ve D olmak üzere;
yukarıda verilen konuşmalara göre A, B, C ve D’nin sı- Mavi ve kırmızı renkli küplerin ayrıtlarının uzunluğu bi-
ralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak veril- rim cinsinden birer tam sayı olduğuna göre, 3. durum-
miştir? daki gibi yan yana yerleştirilmiş olan mavi ve kırmızı
A) D > C > A H B B) D > A H C > B renkli küplerin yanında kalan boşluk en fazla kaç birim-
dir?
C) B > A H C > D D) B > C H A H D
E) D H A > C H B A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18
1. C 2. B 3. E 4. E
105
5. Düz bir kuyrukta 1. sırada olan kişinin gişeye olan uzaklığı 7. Özdeş ve ölçeklendirilmiş kaplarda bulunan kırmızı, yeşil
ile art arda gelen herhangi iki kişi arasındaki uzaklık birbi- ve mavi renkli sıvıların terazinin sağ ve sol kefelerine ko-
rine eşittir. Bu kuyrukta bulunan Azra, Büşra ve Ceren’in nulduktan sonraki denge durumları aşağıda gösterilmiştir.
konumları ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
• Azra’nın Büşra’ya olan uzaklığı, Ceren’e olan uzaklığın-

dan daha fazladır.
• Büşra gişeye Ceren’den daha yakındır.
• Ceren kuyruğun sonuna Azra’dan daha yakındır.
Buna göre, gişeye en yakın olan kişiden en uzak olan Buna göre, aşağıdaki denge durumlarından hangisi
kişiye doğru sıralama aşağıdakilerden hangisidir? daima doğrudur?
A) B) C)
A) Azra – Büşra – Ceren
B) Ceren – Büşra – Azra
C) Büşra – Ceren – Azra
D) Büşra – Azra – Ceren D) E)

E) Azra – Ceren – Büşra
6. • 2x + 3y 6
• 3x – 2y 12
• x+y –6 8. Aşağıda verilen diyagramda her bir karenin köşesinde bu-

lunan dairelerin içinde yazan tüm sayıların toplamı birbirine
eşitsizlik sisteminin çözüm kümesi aşağıdaki gibi dik koordi-
B eşittir.
nat düzleminde gösterilmiştir.
İ
y
L m 2 7 k
G
İ
2 –4 3 –5 1
3
S
x A
–6 O 4
R
M
A n 6
–6
L
Buna göre,
I. n<k<m
Buna göre, eşitsizliklerde “ ” ile gösterilen yerlere yu- II. n2 < k2 < m2
karıdan aşağıya doğru sırasıyla yerleştirilmesi gereken
III. m + k = 2n + 4
semboller aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak ve-
rilmiştir? ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?
A) <, G, < B) <, H, < C) >, G, > A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) <, H, > E) <, G, > D) I ve III E) I, II ve III
5. D 6. E 7. E 8. D
106
1. a ve b sayma sayıları ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir. 4. Her biri 25 cm uzunluğunda olan 8 parçadan oluşan 200 cm
• a>b uzunluğundaki bir kar çubuğunun 3 farklı durumu aşağıdaki
gibi gösterilmiştir.
• EBOB(a, b)= 24 tür.
Buna göre,
I. (a – b) farkı en az 24 olur.
II. EBOB(a + b, b) = 24 tür.
III. 2a + 3b toplamı 12 ile kalansız bölünür.

D) I ve II E) I, II ve III 1. Durum 2. Durum 3. Durum
Buna göre, 2 ve 3. durumlar arasındaki kar yüksekliği

farkının cm cinsinden tam sayı değeri en fazla kaçtır?
A) 50 B) 51 C) 98 D) 99 E) 100
2. a, b, c ardışık pozitif tam sayılar ve a < b < c dir.
Buna göre,
I. b çift sayı ise a.c tek sayıdır.

II. b tek sayı ise a + c tek sayıdır.
III. a + b + c tek sayı ise b tek sayıdır.
önermelerinden hangileri doğrudur?

D) I ve III E) I, II ve III 5. Eski bir uygarlıkta rakamlar n kenarlı bir düzgün çokgenin
B
İ kenar sayıları ile ifade edilmektedir. Bu uygarlıkta 0 rakamı
L ile 1 rakamı ile 2 rakamı ile gösterilmekte ve
G sayılar soldan sağa doğru yazılmaktadır.
İ
Örneğin,
S = 462
3. A B C D E F G
A
R = 301
1 2 3 4 5 6 7 M
şeklindedir.
14 13 12 11 10 9 8 A
L
15 16 17 18 19 20 21 Buna göre, üç basamaklı doğal sayılarla yazılan,
28 27 26 25 24 23 22 A + B = C
29 …
eşitliğinde A, B ve C yerine sırasıyla aşağıdakilerden
h hangileri gelmelidir?
1 den 500 e kadar olan doğal sayılar belirli bir kurala göre A) , , B) , ,
yukarıdaki tabloya yazılıyor.
C) , , D) , ,
Buna göre, 500 sayısı hangi sütuna yazılır?
A) A B) B C) C D) D E) E E) , ,
1. E 2. D 3. E 4. D 5. C
107
6. 2 1 2 1 9. Erkan, karşılıklı olarak aynı hizaya, eşit ve en çok sayıda
3 - 2 + 3 - 2 + ... kavanoz koyup bu kavanozları numaralandırmıştır.
n tane
2 1
Sadece 3 ve 2 sayılarından oluşan, toplam n tane sayı- Üst
7
nın bulunduğu yukarıdaki işlemin sonucu 2 dir.
16 17 18 28
Buna göre, n’nin alabileceği farklı değerlerin toplamı
kaçtır?
A) 35 B) 42 C) 63 D) 77 E) 89
Alt
41 40 39 29
Her kavanozun numarası birbirinden farklı olup alt tarafta-

ki kavanozların numaraları ok ile gösterilen yönde ardışık
olarak azalırken üst taraftaki kavanozların numaraları ok ile
gösterilen yönde ardışık olarak artmaktadır.
7. 3x100 lük bir kareli kâğıt üzerindeki bazı kareler boyanarak Erkan, karşılıklı olan kavanozlardan numaraları aralarında
aşağıdaki gibi bir desen oluşturuluyor. asal olanların her birine ikişer tane, numaraları aralarında
asal olmayanların her birine beşer tane kurabiye koymuş-
1 2 3 4 5 6 ... 99 100 tur.
A ... Örneğin, karşılıklı olan 16 ve 41 numaralı kavanozlara iki-
şer tane kurabiye konulurken, 18 ve 39 numaralı kavanoz-
B ... lara beşer tane kurabiye konulmuştur.
C ...
Buna göre, kavanozların içinde toplam kaç tane kurabi-
Bu desende; ye bulunmaktadır?
• A satırında 2 ile bölünebilen sayılara karşılık gelen ka- A) 88 B) 82 C) 76 D) 70 E) 64

reler boyanıyor.
• B satırında 3 ile bölünebilen sayılara karşılık gelen ka-

reler boyanıyor.
• C satırında 4 ile bölünebilen sayılara karşılık gelen ka-

reler boyanıyor. B
İ
Buna göre, bu desende yer alan sütunların kaç tane- L
sinde, A ve B satırlarındaki kareler boyalı, C satırındaki G
kareler boyasızdır?
İ
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
S 10. Aşağıdaki terazilerde kütleleri gram cinsinden üzerinde ya-
A zan ağırlıklar verilmiştir. Ağırlıklar terazilerin kefelerine aşa-
R ğıdaki gibi yerleştirildiğinde 1. şekil ve 2. şekildeki görüntüler
M oluşuyor.
A
L 20
7 10
x x x
15 10
5
8. a, b ve c pozitif tam sayıları ile ilgili olarak aşağıdakiler bi- x x x x
linmektedir.
• a.b.c = 40 tır.
1. Şekil 2. Şekil
• a, b, c sayılarından herhangi ikisinin çarpımı diğer sayı-
dan büyüktür.
Buna göre, x’in alabileceği tam sayı değerlerinin topla-
Buna göre, a + b + c toplamı kaçtır? mı kaçtır?
A) 10 B) 11 C) 12 D) 14 E) 15 A) 19 B) 20 C) 21 D) 22 E) 23
6. D 7. D 8. B 9. B 10. E
108
7.
BÖLÜM
MUTLAK DEĞER
◗ MUTLAK DEĞERİN TANIMI
◗ MUTLAK DEĞER ÖZELLİKLERİ
◗ MUTLAK DEĞERLİ DENKLEMLER
◗ MUTLAK DEĞERLİ EŞİTSİZLİKLER

✔ ÖSYM sınavlarında mutlak değer konusu ile ilgili hemen
hemen her yıl soru sorulmaktadır. Farklı konuların içerisinde
de mutlak değer kavramı kullanılmaktadır.
✔ Mutlak değer konusu uzaklık kavramı, hava durumu gibi

güncel bilgilerin ve geometrik kavramların alt yapısını oluş-
turduğu için bilinmesi gereken bir konudur.
SICAK BÖLGE
MUTLAK DEĞER MUTLAK DEĞERLİ DENKLEMLER
Sayı doğrusu üzerinde bulunan bir sayının başlangıç 1. a > 0 olmak üzere,
noktasına (sıfıra) olan uzaklığına o sayının mutlak de-
ğeri denir. |f(x)| = a ise f(x) = a veya f(x) = –a
x sayısının mutlak değeri |x| şeklinde gösterilir. dır.
• |7| = 7 • |–4| = 4 • |0| = 0

2. |f(x)| = g(x) ise f(x) = g(x) veya f(x) = – g(x) tir.
1 1 2 2
• 2 =2 • -5 = 5 • |–ñ3| = ñ3
Ancak denklem çözüldüğünde bulunan köklerin ilk denk-
lemi sağlayıp sağlamadığı kontrol edilmelidir.
Z]
]] x , x > 0 ise Çünkü, g(x) $ 0 olmalıdır.
]
x = ][ 0 , x = 0 ise
]]
] - x , x < 0 ise
\
3. |f(x)| = |g(x)| ise f(x) = g(x) veya f(x) = –g(x) tir.
şeklinde tanımlanır.
1. x!R için |x| $ 0 dır. 4. |f(x)| = f(x) ise f(x) $ 0 dır.
5. |f(x)| = – f(x) ise f(x) # 0 dır.

2. |x| ifadesinin alabileceği en küçük değer 0 dır.
3. |x1| + |x2| + ... + |xn| = 0 ise, MUTLAK DEĞERLİ EŞİTSİZLİKLER
x1 = x2 = ... = xn = 0 1. a > 0 için,
olmak zorundadır. |f(x)| < a ise – a < f(x) < a

dır.
4. |x| = |–x| tir.

B 2. a > 0 için,
|x – 2| = |2 – x| İ
L |f(x)| > a ise f(x) > a veya f(x) < –a
|a – b| = |b – a|
G dır.
İ
5. |x.y| = |x|.|y| dir. 3. 0 < a < b olmak üzere,
S
|2x – 6| = |2.(x – 3)| = |2|.|x – 3| A a < |f(x)| < b ise,
R
|x2 – 4| = |(x – 2).(x + 2)| = |x – 2|.|x + 2|
M a < f(x) < b veya a < –f(x) < b

A eşitsizlikleri çözülür.
L
x x Çözüm kümelerinin birleşimi alınır.
6. y = y dir. (y ≠ 0)
x+1 x+1
x-4 = x-4 4. |f(x)| < |g(x)|
eşitsizliğinde, eşitsizliğin her iki tarafının karesi alına-

7. ||x| – |y|| # |x + y| # |x| + |y| dir. rak, mutlak değer ortadan kaldırılır ve çözüm kümesi
bulunur.
|f(x)| < |g(x)| ise [f(x)]2 < [g(x)]2
110
1. 5 + -2 + -8 5. x, y ve z birer gerçel sayı olmak üzere,
-2 - -1 + -4 x – y = –4
işleminin sonucu kaçtır? y–z=6
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Buna göre,
z-y
z-x - x-y
1 3 5
A) B) 1 C) D) 2 E)
2 2 2
2. a < 0 olduğuna göre,

|a| – |1 – a| + |a – 3|
A) a – 4 B) a – 2 C) a + 2
6. b ≠ 0 olmak üzere, Oa – 2bK ifadesinin en küçük değeri
D) 4 – a E) 2 – a
için,
3a + b
a-b
oranı kaçtır?
A) –7 B) –5 C) 3 D) 5 E) 7
3. a, b ve c gerçek sayılarının sayı doğrusundaki yerleri aşa-

ğıdaki gibidir.
a 0 b c B
İ
Buna göre, L
G 7. x gerçel sayısı için,
|a – b| + |b + c| – |a – c|
İ |2x – 1| + |3x – 4|
ifadesinin alabileceği en küçük değer kaçtır?
A) 2a B) 2b C) a – c S
5 5 5 6 7
A A) 4 B) 3 C) 2 D) 5 E) 5
D) 2c – 2a E) 2b – 2c – 2a
R
M
A
L
4. a, b ve c sıfırdan farklı gerçel sayılar olmak üzere, 8. x bir tam sayı ve –8 < x < 6 olmak üzere,
a 3b c |3x – 10|
+ -
a b c ifadesinin alabileceği en büyük değer ile en küçük de-
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisi olamaz? ğerin toplamı kaçtır?
A) 5 B) 3 C) 1 D) –3 E) –4 A) 18 B) 24 C) 32 D) 36 E) 39
1. C 2. E 3. B 4. E 5. A 6. E 7. B 8. C
111
9. |2x + 3| = 7 13.
İstanbul
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisi- (–2)/(–5)
Trabzon
dir? 6/(–4)
Ankara
(–3)/(–10)
A) {–5, 5} B) {–2, 5} C) {–5, –2} İzmir
4/1
D) {–5, 2} E) {–2, 2} Mardin
2/(–2)
Yukarıda verilen haritada Türkiye’nin 5 farklı ilinde, belirli bir

gündeki en yüksek ve en düşük sıcaklıkların °C cinsinden
eşiti verilmiştir.
Örneğin, İzmir’deki en yüksek sıcaklık 4°C, en düşük sıcak-
lık 1°C dir.
Buna göre, bu 5 ilden hangisinin belirtilen gündeki en

yüksek ve en düşük sıcaklıkları arasındaki farkın mut-
10. I. |x + 3| = 2 lak değeri en fazladır?
II. |x| + 4 = 3 A) İzmir B) İstanbul C) Ankara

III. |x + 2| = 0 D) Mardin E) Trabzon
şeklinde verilen denklemlerden hangilerinin çözüm kü-
mesi en çok bir elemanlıdır?

D) I ve II E) II ve III
14.
ÖRNEK:
O2x – 8S = A
eşitliğini sağlayan x gerçek sayılarının
11. ||x + 2| – 5| = 8 B
alabileceği değerlerin toplamı kaçtır?
İ
L
dir?
G
A) {–5, 1} B) {–1, 5} C) {–15, 11} İ
Mutlak değer konusunu işleyen Cemal Öğretmen tahtaya
D) {–15, –5, 1, 11} E) {–15, –1, 5, 11} yukarıdaki gibi bir soru yazıp öğrencilerinden bu soruyu ce-
S vaplamalarını istemiştir.
A
R Ayşe, Berna ve Ceyda adlı öğrencilerin bu soruya verdikleri
M cevaplar aşağıdaki gibidir.

A
Ayşe : A < 0 ise bu denklemin çözüm kümesi
L
boş küme olur.
Berna : A = 0 ise sorunun cevabı 4 olur.
Ceyda : A > 0 ise sorunun cevabı 8 olur.
12. |x| + |–x| + |4x| – |–2x| = 24 Buna göre, hangi öğrencilerin verdiği cevap doğrudur?
denklemini sağlayan x değerlerinin çarpımı kaçtır? A) Yalnız Ayşe B) Yalnız Berna
A) –4 B) –16 C) –36 C) Ayşe ve Berna D) Berna ve Ceyda
D) –64 E) –100 E) Ayşe, Berna ve Ceyda
9. D 10. E 11. C 12. C 13. E 14. E

112
1. |x – 6| = |3x – 2| 5. x ve y gerçek sayılardır.
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisi- |x – 2| < 4
dir? |2y – 1| # 7
A) {–4, 2} B) {–2, 4} C) {–4, 4} olduğuna göre, x – 2y ifadesinin alabileceği en küçük

D) {–2, 2} E) {–2, 6}
A) –11 B) –10 C) –9 D) –8 E) –7
2. O2x – 6K = x + 3
denklemini sağlayan x gerçel sayılarının çarpımı kaç-
6. |2x + 1| > 5
tır?
eşitsizliğini sağlayan en küçük pozitif x tam sayısı ile
A) 6 B) 9 C) 12 D) 15 E) 16
en büyük negatif x tam sayısının toplamı kaçtır?
A) –5 B) –4 C) –3 D) –2 E) –1
x-1
3. 3 #2
B
eşitsizliğini sağlayan kaç farklı x tam sayısı vardır? İ
A) 14 B) 13 C) 12 D) 11 E) 10 L 7. 3 < |2x – 1| G 9
G
İ eşitsizliğini sağlayan birbirinden farklı x tam sayılarının
toplamı kaçtır?
S A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
A
R
M
A
L
4. a ve b reel sayılardır.
2a + 1 < 7
b
+ 2a = 10
2
8. |x – 2| < |x – 3|
olduğuna göre, b’nin alabileceği en büyük ve en küçük
tam sayı değerlerinin toplamı kaçtır? eşitsizliğini sağlayan kaç farklı x doğal sayısı vardır?
A) 47 B) 46 C) 45 D) 44 E) 43 A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
1. D 2. B 3. B 4. D 5. C 6. E 7. A 8. D
113
9. a ve b gerçel sayıları için, 12.
|a| G a
A
C
|a – b| > a – b
eşitsizlikleri veriliyor.
0
0
I II III
Buna göre,
I. a.b H 0 dır. Taban yarıçapları eşit olan silindir biçimli, farklı yükseklikle-
re sahip üç kaba eşit miktarda su konulduğunda
II. a + b > 0 dır.
III. a > b dir. • I numaralı kap tam dolmamış,
ifadelerinden hangileri kesinlikle yanlıştır? • II numaralı kap tam dolmuş,
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III • III numaralı kaptan bir miktar su taşmıştır.
D) I ve II E) I ve III Bu kapların yükseklikleri bir cetvel yardımıyla yukarıdaki

gibi ölçülmüştür.
Buna göre,
|A – B| + |B – C| + |C – A|
10. Sıfırdan farklı x, y ve z sayıları için işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
x x A) 2A – 2B B) 2A – 2C C) 2B – 2C
y > y
D) A – C E) 2B + 2C
|y.z| = y.z
olduğuna göre,
I. x.y.z < 0 dır.

II. x < 0 ise y + z > 0 dır.
III. x – y < 0 dır.
B
İ 13. Bir dairenin sayısal değeri, daire etrafında bulunan küçük
L dairelerin içerisinde yazan sayıların toplamının mutlak de-
G ğerine eşittir.
İ Örneğin,
11.
–5
S
A = O(–5) + 1 + 8K = 4 tür.
R
M 1 8
A
Ardışık iki tam sayı arası uzaklığın 1 cm olduğu cetvelin L
Buna göre,
üzerine mavi renkli şeffaf bir çubuk şekildeki gibi yerleşti-
riliyor.
Bu çubuk oklarla gösterilen yönlerde toplamda 3 cm hare- 4 y 5
ket ettiriliyor.
+ =
Buna göre, son durumda çubuğun 0 sayısına olan
uzaklığının cm cinsinden alabileceği değerleri gösteren x –10 –3 5 4 –9
ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) |x – 4| = 3 B) |x – 3| G 4 C) |x – 3| = 4 eşitliğini sağlayan x ve y sayıları için x.y çarpımı kaçtır?
D) |x – 4| G 3 E) |x – 3| < 4 A) –24 B) –12 C) –6 D) 12 E) 24
9. C 10. B 11. D 12. B 13. B

114
Test
3 MUTLAK DEĞER
1. x < 0 olmak üzere, 4.
||x – 4| + x| – 5
c
b
A) –1 B) 0 C) 1 a
D) 2x – 1 E) 2x + 1
Boy uzunlukları a cm, b cm ve c cm olan üç arkadaş yuka-

rıdaki şekilde gösterilmiştir.
Buna göre,
I. |a – b| > |c – b|
II. |c – a| > |a – b|
III. |b – c| = c – b
2. |a| = –a ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
|b| = b
olduğuna göre,
D) I ve III E) II ve III
|a – 2| + |b + 2| – |a – b|
A) 4 B) 2a C) 2a – 2b
D) 2a + 4 E) 2b + 4
5. a, b ve c birer tam sayı olmak üzere, ağırlıkları kilogram

cinsinden |a + b|, |b + c| ve |c + 3| olan üç kavun aşağıdaki
eşit aralıklara bölünmüş el kantarları ile tartılıyor.
B
İ
L 0 0 0
G 1 1 1
İ 2 2 2
3 3 3
3. Sayı
girişi Çıkış S 4 4 4
A 5 5 5
I. Bölüm II. Bölüm R

M
Yukarıda verilen bir sayı makinesi ile ilgili aşağıdakiler bi-
A
linmektedir.
L
• I. bölümde makineye giriş yapan sayı, kendisinden kü- 1. Durum 2. Durum 3. Durum
çük olan en büyük tam sayıya dönüşerek II. bölüme
geçmektedir. Kantarın göstergesindeki kırmızı ibre, kantarın ucuna takı-
lan nesnelerin kilogram cinsinden ağırlığını göstermektedir.
• II. bölüme geçen sayı ise mutlak değeri alınarak maki- 1. durumda |a + b| kilogramlık kavun,
neden çıkış yapmaktadır.
2. durumda |b + c| kilogramlık kavun,
Buna göre, sayı makinesine sırasıyla a = –4,21, b = 1,957 3. durumda |c + 3| kilogramlık kavun tartılmıştır.
ve c = 5 sayıları atıldığında makineden çıkan sayıların
toplamı kaç olur? Buna göre, a aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11 A) –12 B) –8 C) 0 D) 6 E) 10
1. A 2. A 3. D 4. E 5. E
115
6. Aşağıda verilen işlem şemasında a ve b yerine yazılan de- 8. x ve y gerçek sayılar olmak üzere,
ğerlerle |a| H |b| ya da |a| < |b| durumuna göre sonuçlar
|x| – |y| < |x – y|
hesaplanmaktadır.
eşitsizliği aşağıdaki (x, y) sıralı ikililerinden hangisi için
a b
sağlanmaz?
A) (2, –1) B) (0, –2) C) (–4, –2)

D) (–3, 1) E) (–1, –2)
|a|H|b| |a|<|b|
2a – b 3b – a
a ve b yerine aşağıdaki tabloda verilen değerler yazılıp so-

nuçlar hesaplanmıştır.
a b Sonuç 9. x ve y reel sayılardır.
3 –5 x
x = |y + 2| + 7
6 2 y
ifadesinde, x in en küçük değeri için x + y toplamı kaç-
4 –4 z
tır?
Buna göre, x + y + z toplamı kaçtır? A) 3 B) 5 C) 7 D) 9 E) 11
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
10. |5x – 3| + |15 – 25x| = 42

dir?
A) ' - 1
4
B) {2} C) Q
5
D) ' - 21 E) ' 21
4, 4,
5 5
B
İ
L
7. G
İ
0 1 2 A 50
S
1. Durum A 11. Sayı doğrusu üzerinde 2 noktasına olan uzaklığı,
R –4 noktasına olan uzaklığından küçük olan tüm x gerçel
M sayılarının bulunduğu aralık aşağıdakilerden hangisin-

A de kırmızı boyalı olarak gösterilmiştir?
0 1 B 50 L
A)
–1
2. Durum
B)
50 cm’lik bir cetvel ile dikdörtgen şeklindeki bir cismin uzun 1
kenarı yukarıdaki gibi iki farklı durumda ölçülmüştür.
C)
|A – B| = 20 0
olduğuna göre, bu cismin uzun kenarının cm cinsinden D)

alabileceği değerlerin çarpımı kaçtır? –1
A) 225 B) 350 C) 400 D) 525 E) 600 E)

1
6. A 7. D 8. C 9. B 10. D 11. A
116
Test
4 MUTLAK DEĞER
1. Sıfırdan farklı x ve y gerçek sayıları için, 4. a ve b birer gerçek sayı olmak üzere,
I. |x + y| = |x| + |y| ise x ile y aynı işaretli sayılardır. |x – a| # b
II. |x – y| = |y| – |x| ise y sayısı x sayısından büyüktür. eşitsizliğini sağlayan x gerçek sayıları için;
III. |x| < |y| ise x negatif gerçek sayıdır. I. b = 0 ise x in alabileceği bir tane değer vardır.
yargılarından hangileri daima doğrudur? II. b < 0 ise x in alabileceği gerçek sayı değeri yoktur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II III. b > 0 ise x in alabileceği birden fazla değer vardır.
D) I ve III E) I, II ve III yargılarından hangileri doğrudur?
2. Sayı doğrusu üzerindeki A(a) ve B(b) noktaları arasındaki

uzaklık |a – b| şeklinde gösterilir.
Buna göre, sayı doğrusu üzerindeki A(2x + 1) ve B(x – 3)

noktaları arasındaki uzaklık 6 birim olduğuna göre, x in
negatif değeri kaçtır? 5. Aşağıda Türk savaş stratejilerinden en önemlisi olan öncü
A) –10 B) –9 C) –8 D) –7 E) –6 birlikler ile oluşturulmuş “Hilal Taktiği” verilmiştir.
Üst süvariler
Üst
B okçular
İ
L
G
İ
Alt
3. Gerçel sayılar kümesinde ve ifadeleri S okçular
A
a = |a + b| R
b M Alt süvariler
A Hilal’in kısımlarına yerleştirilen birlikler ve asker sayıları

a L aşağıdaki tabloda verilmiştir.
= |a – b|
b
biçiminde tanımlanmaktadır. Okçular Süvariler
Buna göre, Alt |x – 200| |–75|
Üst |x – 400| |85|

x + 6 = 4 –
–2
–3 2x 3 –3
x bir tam sayı ve 145 < x – 55 < 160 olduğuna göre, Hilal
Taktiğinde görevlendirilen toplam asker sayısı kaçtır?
eşitliğini sağlayan en küçük x gerçek sayısı kaçtır?
A) 340 B) 360 C) 380 D) 400 E) 420
A) –2 B) –1 C) 1 D) 3 E) 5
1. A 2. A 3. C 4. E 5. B
117
6. x bir tam sayı olmak üzere, 9. Katalog çekimi yapan bir fotoğrafçı ve model arasında 12
metre mesafe vardır. Düzgün açı ve ışık ile güzel pozu
|5x2 + 2x – 7|
yakalamak isteyen fotoğrafçı modeline “Benimle aynı doğ-
ifadesi bir asal sayıya eşit olduğuna göre, x in alabile- rultuda ya 4 metre daha yakınıma gel ya da benimle aynı
ceği kaç farklı değer vardır? doğrultuda 2 metre daha uzağıma git.” diyor.
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4 Buna göre, model ile fotoğrafçı arasında olması gere-
ken mesafeyi gösteren eşitlik aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) |x – 4| = 12 B) |x + 2| = 12
C) |x – 11| = 3 D) |x – 12| = 4
E) |x – 7| = 5
x-1 -5
7. <0
x-3 +2
eşitsizliğini sağlayan kaç farklı x tam sayısı vardır?
A) 12 B) 11 C) 10 D) 9 E) 8
10. |x| = 8, |y| = 15 ve |z| = 17 olmak üzere,

z<x<y
x.y.z > 0
olduğuna göre, x + y + z toplamı kaçtır?
A) –6 B) –8 C) –10 D) 6 E) 8
8.
B
İ
23. KAT L
G
İ
S
A x-6
4. KAT
11. 2 >1
R
M eşitsizliğinin en geniş çözüm aralığı aşağıdakilerden

A hangisinde kırmızı boyalı olarak gösterilmiştir?
1. Asansör 2. Asansör L
A)
38 katlı bir otelde 23. katta bulunan 1. asansör en fazla 15 8
kat yukarı çıkabiliyor veya en fazla 11 kat aşağı inebiliyor. B)
4. katta bulunan 2. asansör ise en fazla 2 kat yukarı çıka- –4 8
biliyor veya en fazla 2 kat aşağı inebiliyor.
C)
Buna göre, 1 ve 2. asansörün gidebildiği katların nu- 4 8
maraları sırasıyla x ve y olmak üzere Ky – xO ifadesinin
D)
alabileceği en büyük ve en küçük değerlerin toplamı 4 8
kaçtır?
E)
A) 42 B) 44 C) 46 D) 48 E) 50 4 8
6. C 7. D 8. A 9. C 10. C 11. C
118
SİMÜLASYON TESTİ
3.
1. x = Karesi kendisinden küçük olan x sayısı Zeynep Öykü Mert
y = Küpü kendisinden büyük olan y sayısı
z = Mutlak değeri kendisinden büyük olan z

sayısı A(0) B(210) C(460)
Yukarıda tanımlanan x , y ve z sayıları sayı doğ- Birimi cm olan bir sayı doğrusu üzerinde sıralanan Zeynep,
rusunda gösterilecektir. Öykü ve Mert sırasıyla A(0), B(210) ve C(460) noktalarında
bulunmaktadır.
Buna göre, aşağıdaki sayı doğrularının hangisinde
Zeynep ve Mert bulunduğu noktalarda sabit durmak üze-
x , y ve z sayılarının üçü birden yanlış göste- re, Öykü’nün ok ile belirtilen yönlerde hareket edebile-
rilmiştir? ceği noktalar (x) aşağıdaki eşitsizliklerden hangisi gibi
–1 0 1 olursa bu üç arkadaştan herhangi ikisi arasındaki mesafe
A)
150 cm’den küçük olmaz?
z x y
–1 0 1 A) |x – 150| G 200 B) |x – 200| G 120

B)
x y z C) |x – 230| G 80 D) |x – 50| G 80
–1 0 1 E) |x – 130| G 100
C)
z y x
–1 0 1
D)
z x y
–1 0 1
E)
y x z
B
İ
L
G
İ
S
A 4. a ve b tam sayılar olmak üzere,
2. x ve y gerçek sayıları için, R
|a – 4| + |3a – b| + |3a – b + 1| = 1
x -x M
y +y A eşitliği veriliyor.
ifadesinin pozitif bir gerçek sayı olduğu bilinmektedir. L
Buna göre,
Buna göre,
I. a = 4 tür.
I. x.y > 0 II. b’nin alabileceği en büyük değer 13 tür.
II. x – y < 0 III. a + b toplamı en az 16 dır.
III. x + y > 0
1. E 2. B 3. C 4. E
119
5. Kilogram cinsinden kütleleri üzerinde yazılı olan ağırlıklar 7. Aynı anda dikilen şekildeki bitkilerin boyları |3x – 6| cm ve
terazilere konulduktan sonra oluşan denge durumları aşa- |2x – 4| cm’dir. A bitkisi her yıl 6 cm, B bitkisi her yıl 2 cm
ğıdaki gibi olmaktadır. Terazilerin sağ ve sol kefeleri ara- uzamaktadır.
sındaki yükseklik farkının cm cinsinden değeri, kefelerde
bulunan ağırlıkların kütleleri farkının kg cinsinden değerine
eşittir.
|3x – 6| |2x – 4|
Yer
A B
Bitkiler dikildikten 4 yıl sonra, A bitkisinin boyu, B bitki-

Buna göre,
sinin boyunun 2 katı olduğuna göre, x in pozitif değeri
|a . c – a . b| – |a . b – b . c| kaçtır?
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? A) 10 B) 9 C) 8 D) 7 E) 6
A) a B) b C) c D) 6 E) –6
8. Aşağıda bir markette satılan pirinç, küp şeker ve şişe süt ile
ilgili bazı bilgiler verilmiştir.
6. Aşağıdaki haritada üç ilimize ait günlük sıcaklık tahminleri

°C türünden verilmiştir. B
İ
L
G
• Bursa İ
(x °C) • Bitlis
(z °C) Miktar 492 - 508 500 ml
S 1000 g "10 g adet En az %1, en çok
(y °C) A %3 süt yağı içerir.
• Antalya
R
M Buna göre,
Bu tahminler ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir. A
I. Pirinç miktarı x gram olmak üzere şekildeki pirincin ağır-
• En sıcak il Antalya’dır. L
lığı Ox – 1000K G 10 şeklinde gösterilebilir.
• Bitlis ilinin sıcaklık değerinin mutlak değeri Antalya ilinin
sıcaklık değerinden büyüktür. II. Küp şeker adedi y olmak üzere, şekildeki kutuda bulunan
küp şeker sayısı Oy – 500K G 8 şeklinde gösterilebilir.
• Bursa ilinin sıcaklık değeri pozitiftir.
III. Süt içerisindeki süt yağı miktarı z ml olmak üzere, şekil-
Buna göre, deki şişenin içerisinde bulunan süt yağı miktarı
|x – y| + |z – y| – |x + z| Oz – 10K G 5 şeklinde gösterilebilir.
ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) 2x B) x – y C) y + z A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) 2y E) z – x D) II ve III E) I, II ve III
5. C 6. D 7. A 8. E
120
TEST
BİRİNCİ DERECEDEN EŞİTSİZLİKLER,

MUTLAK DEĞER
1. x, y, z gerçek sayılar ve 0 < y < 1 olmak üzere, 4. VKİ : Vücut Kütle İndeksi
x V : Vücut Ağırlığı (kilogram)
z =y
x=y–z B : Boy (metre)
V
olduğuna göre, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğ- olmak üzere, bir kişinin vücut kütle indeksi VKİ = formü-
B2
rudur?
lü ile hesaplanmakta ve aşağıdaki tabloya göre kategoriler
A) z < x < y B) y < z < x oluşturulmaktadır.
C) y < x < z D) x < z < y
E) x < y < z Kategori VKİ Aralığı
Düşük Kilolu (0, 18)
Normal Kilolu [18, 25)
2. a ve b birer gerçel sayı ve a < 0 < b < 1 olduğuna göre, Fazla Kilolu [25, 30)
I. a+b<0 Obez [30, 40)
II. a – b < –1 Bu hesaplamalara göre boyunun uzunluğu 1,5 metre olan

III. a.(b – 1) > 0 bir kişi fazla kilolu kategorisinde çıkmıştır.
ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur? Buna göre, bu kişinin kilosu aşağıdakilerden hangisi
olabilir?
A) 45 B) 55 C) 65 D) 68 E) 70
3.
B
İ
L 5. Bir ilde bulunan A, B ve C ilçelerinin ilçe merkezleri arasın-
12 daki uzaklık kilometre cinsinden aşağıda verilmiştir.
G
İ A
11
10 S
A O 2x – 4S O13 – 3xS
Şekildeki hedef tahtasına atış yapan Semih’in atışlarıyla il- R
gili olarak aşağıdakiler bilinmektedir. M

A
• Semih hedef tahtasına 10 atış yapmış ve hepsinde de
L B C
hedef tahtasını vurmuştur. Ox + 2S
• Hedef tahtasında bulunan 10 puanlık, 11 puanlık ve 12
puanlık bölgeler en az bir kez vurulmuştur. • A ve B ilçe merkezleri arasındaki uzaklık 10 kilometre-
den azdır.
• Hedef tahtasında vurulan bölgelerde bulunan sayıların
toplamı Semih’in puanıdır. • B ve C ilçe merkezleri arasındaki uzaklık en az 6 kilo-
metredir.
Atışlar sonucunda Semih’in puanı 111 den az olduğu-
na göre, Semih 12 puanlık bölgeyi kaç kez vurmuş ola- Buna göre, A ve C ilçe merkezleri arasındaki uzaklık
maz? tam sayı olarak en fazla kaç kilometredir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
1. D 2. B 3. E 4. C 5. B
121
6. a ve b gerçek sayıları için, 9.
DII CII
4a = 18 – |b| DI CI
D C
a
b= 2
A B
olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır? AI BI
II
A BII
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12 1. şekil
M3
M2
M1 – 3| 14
6 |x
A AI AII
2. şekil
1. şekilde üst üste konulmuş ABCD, AıBıCıDı ve AııBııCııDıı

dikdörtgensel bölgelerinin ağırlık merkezleri sırasıyla M1,
M2 ve M3 olup bu dikdörtgensel bölgeler 2. şekildeki gibi
yan yana sıralanmıştır.
7. x, y ve z gerçek sayıları için aşağıdakiler bilinmektedir. |M1A| = 6 cm, |M2Aı| = |x – 3| cm, |M3Aıı| = 14 cm
• x.y.z > 0 Buna göre, x’in alabileceği tam sayı değerlerinin topla-
mı kaçtır?
• x.y = –5.|x|
y A) 24 B) 32 C) 36 D) 39 E) 42
• 2 = z.
y
1
• x+y+z= 2
Yukarıdaki verilere göre, x kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
10.
B
İ
L
G
8.
İ
d c 0 a b
Sayı doğrusu üzerinde verilen a, b, c ve d gerçek sayıları S

için, A
• |a + b| = |d| R 2m
M 6m
• |b| = |c| A
L Bir apartmanın kapısının üstüne harekete duyarlı bir lam-
olduğu bilinmektedir. ba yerleştiriliyor. Herhangi bir kişi kapıya 6 metre uzaklık-
Buna göre, tayken lamba yanmaya başlıyor. Bu kişi kapıya 2 metre-
den daha kısa mesafedeyken lamba sönüyor.
I. a + c < 0 dır.
Buna göre, herhangi bir kişinin metre cinsinden kapıya
II. d.c < a.b dir. ne kadar uzaklıktayken lambanın yanacağını gösteren
III. a + b + c + d < 0 dır. eşitsizlik aşağıdakilerden hangisidir?
yargılarından hangileri her zaman doğrudur? A) |x – 4| G 2 B) |x – 2| G 4
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II C) |x – 6| G 2 D) |x – 2| G 6

E) |x – 5| G 1
6. B 7. E 8. D 9. E 10. A
122
1. a, b ve c tam sayıları için; 4. Aşağıda verilen her bir üçgenin içine kendisine bir doğru
parçası ile bağlı olan karelerin içindeki sayıların toplamı,
• a.b.c sayısı negatiftir.
her bir karenin içine ise kendisine bir doğru parçasıyla bağlı
• a2.c3 sayısı pozitiftir. olan üçgenlerin içindeki sayıların çarpımı yazılacaktır.
b x y
• c sayısı pozitiftir.
Buna göre, a, b ve c nin işaretleri sırasıyla aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) –, +, + B) +, –, + C) +, +, –
D) –, –, – E) –, +, –
–3 6
Buna göre, x – y farkı kaçtır?
A) 4 B) 8 C) 12 D) 16 E) 20
2. Dört basamaklı abcd doğal sayısı aşağıdaki özellikleri sağ-

lamaktadır.
• a, b, c ve d birbirinden farklı rakamlardır.
• a = c.d dir.
• b = c + d dir.
Buna göre, abcd sayısının alabileceği en büyük değer,

en küçük değerden kaç fazladır?
A) 2119 B) 2129 C) 2229

D) 2319 E) 2429 B
İ
L
G
İ 5. Dik silindir şeklindeki bir kap ilk olarak 4 eş bölmeye ay-
rılıyor. Sonra her bölme 3 eş bölmeye ayrılıp içerisine bir
miktar su konulduğunda 1. şekildeki gibi görünüyor. Daha
S
sonra kabın içerisine küre şeklindeki bir cisim atıldığında
A
kap 2. şekildeki gibi görünüyor.
R
M
3. Marketten kırmızı renkli 5 kutu gofret ve mavi renkli 4 kutu A
gofret alan Mümtaz Bey, mahallesindeki çocukların her L
birine ikişer gofret verdiğinde geriye 1 tane tamamı dolu
mavi kutu ve 4 tane gofret kalıyor. Geriye kalan gofretleri
de apartmanındaki komşularına dörderli dağıttığında geriye
3 tane gofret kalıyor.
Kırmızı ve mavi renkli kutuların her birinde sırasıyla

2. şekildeki kabın içerisine küre şeklindeki cisme özdeş
k ve m tane gofret bulunduğuna göre, aşağıdaki ifade-
bir küre daha atılırsa, kaptan taşan su miktarının son
lerden hangisi çift sayıdır?
durumda kapta bulunan su miktarına oranı kaç olur?
A) 2m + k B) k.m C) 3m + 2k
1 5 1 5 3
4 3 A) B) C) D) E)
D) k + 4 E) m + k 6 12 2 8 4
1. A 2. A 3. E 4. E 5. E
123
6. Çiçekçi Harun 48 tane gülü n tane vazoya aşağıdaki koşul- 9.
lara uygun olarak dağıtacaktır.
Asuman defterine çizdiği sayı doğrusu üzerine, seçtiği iki
• Her vazoya eşit sayıda gül konacaktır. tam sayıyı birbirine bağlayan kırmızı düz bir çizgi çiziyor.
Bu kırmızı çizginin üzerindeki sayıların 3 eksiği daima 5’ten
• Her bir vazoya en az 3, en fazla 12 gül konacaktır.
küçük oluyor. Çizgi üzerindeki sayıların 2 fazlası ise daima
0’dan büyük oluyor.
Buna göre, n nin alabileceği kaç farklı değer vardır?
Buna göre, kırmızı çizginin uzunluğu en fazla kaç birim-
A) 5 B) 7 C) 9 D) 11 E) 13
dir? (Art arda gelen iki tam sayı arası uzaklık 1 birimdir.)
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
7. Aşağıda Anıl ve Berke isimli iki arkadaşa ait hesap makine-

leri verilmiştir.
10. x bir gerçek sayı ve x2 < |x| olduğuna göre,

I. |x – 2| = 2 – x tir.
II. –1 < x < 1 dir.
, ,
III. |x + 1| = x + 1 dir.
Anıl’ın hesap Berke’nin hesap yargılarından hangileri her zaman doğrudur?

makinesi makinesi
Anıl kendi hesap makinesinde sırasıyla, D) I ve III E) I, II ve III
, ,
, , a , + , b
, , 4 , c , =
tuşlarına bastığında ekranda sonuç olarak 6,27 sayısı gö-

rünüyor.
Buna göre, Berke kendi hesap makinesinde, Anıl’ın B

basmış olduğu tuşlarla aynı konumda olan tuşlara bas- İ
tığında ekranda görünen sonuç kaç olur? L
A) 16,71 B) 16,81 C) 17,18 G
İ
D) 17,24 E) 17,61 11. D
4 km
S
A
A 7 km
R
M 6 km
C
A 10 km
12 km
L
8. 1 4 7 8 x1 x10 F 6 km E
x2 x9 4 km
9 12
6 22 50 ... x3 A x8
B
x4 x7
2 3 5 6 10 11 x5 x6
F noktasında bulunan bir kurye elindeki paketleri A, B, C, D,
E noktalarında bulunan sahiplerine teslim edecektir.
Yukarıdaki çokgenler ile çokgenlerin köşelerindeki ve için-
deki sayılar belirli bir kurala göre oluşturulmuştur. Noktalar arası uzaklıklar şekilde görüldüğü gibi olduğu-
na göre, kurye en az kaç km yol alarak elindeki paketle-
Buna göre, A kaçtır? rin tamamını belirtilen noktalara ulaştırabilir?
A) 460 B) 475 C) 485 D) 500 E) 505 A) 54 B) 55 C) 56 D) 57 E) 58
6. A 7. E 8. B 9. C 10. D 11. B
124
8.
BÖLÜM
ÜSLÜ SAYILAR
◗ ÜSLÜ SAYI TANIMI
◗ ÜSLÜ SAYI ÖZELLİKLERİ
◗ ÜSLÜ SAYI İŞLEMLERİ
◗ ÜSLÜ DENKLEMLER
◗ ÜSLÜ EŞİTSİZLİKLER VE SIRALAMA

✔ ÖSYM sınavlarında üslü sayılar konusu ile ilgili hemen
hemen her yıl soru sorulmaktadır. Üslü sayılar konusu da
matematiğin temel konularından biridir.
✔ Üslü sayılar konusu bir çok konunun içerisinde yaygın ola-

rak kullanılmaktadır. Ayrıca köklü sayılar ve AYT kapsamın-
da logaritma konusunun temelini oluşturduğu için mutlaka
bilinmesi gereken bir konudur.
SICAK BÖLGE
ÜSLÜ SAYI ÜSLÜ SAYILARDA BÖLME İŞLEMİ
x gerçek sayı ve n pozitif tam sayı olmak üzere, n tane
xm = m - n
x sayısının çarpımına x in n. kuvveti denir. 1.
xn
x
x.x.x...x
14444 244443 =
xn
n tan e xa
xa - b =
23 = 2.2.2 = 8 xb
(–3)4 = (–3).(–3).(–3).(–3) = 81 xm = a x km
2.
ym y
c
2 m2 = 2 $ 2 = 4 a a
5 5 5 25 a yx k = xa
y
ÖZELLİKLER
ÜSLÜ DENKLEMLER
1. x1 = x tir. 1. x ≠ –1, x ≠ 0 ve x ≠ 1 olmak üzere,
2. x ≠ 0 için x0 = 1 dir. xm = xn ise m = n dir.
x = 0 için x0 = 00 belirsizdir. 2. n bir tam sayı olmak üzere,
3. n bir tam sayı olmak üzere, a) x2n + 1 = y2n + 1 ise x = y’dir.
1n = 1 b) x2n = y2n ise x = y veya x = –y’dir.

(–1)2n = 1
(–1)2n–1 = –1 dir. 3. xm = 1 denkleminde üç durum vardır.
1. durum: x = 1 ve m!R olabilir.
4. Pozitif bir sayının tüm tam sayı kuvvetleri pozitiftir.
2. durum: x = –1 ve m çift sayı olabilir.
5. Negatif bir sayının çift tam sayı kuvvetleri pozitif, tek
tam sayı kuvvetleri negatiftir. 3. durum: m = 0 ve x ≠ 0 olabilir.
Sorularda bu üç durum da incelenir.
6. x ≠ 0, y ≠ 0 olmak üzere;
-n y n
a yx k = ` x j dir. 4. a, b birer tam sayı ve x ile y aralarında asal sayılar
olmak üzere,
7. (xm)n = xm.n dir. B xa = yb ise a = 0 ve b = 0 dır.

İ
L 5. x ve y sayıları 1 den farklı pozitif gerçek sayılar ol-
ÜSLÜ SAYILARDA TOPLAMA VE G mak üzere;
ÇIKARMA İŞLEMLERİ İ
3 & b = n 'dir.
a) xa = ym a m
Tabanları ve üsleri aynı olan üslü ifadeler toplanıp çıka- x b = yn
rılırken, katsayılar toplanıp, çıkarılır. S
b) xa = ym
n n n n A
a.x + b.x – c.x = (a + b – c).x y b = zn & a.b.c = m.n.k’dir.
R
n M z c = xk
+ xn + xn + ... + xn = m.xn
1x4444444444
42444444444443
m tan e A
L
ÜSLÜ EŞİTSİZLİKLER
ÜSLÜ SAYILARDA ÇARPMA İŞLEMİ 1. x > 1 olmak üzere;
1. m n
x .x = x m+n xm < xn ise m < n dir.
xa + b – c = xa.xb.x–c 2. 0 < x < 1 olmak üzere,

2. xm.ym = (x.y)m xm < xn ise m > n dir.
(x.y)a = xa.ya
126
32 + 2 4 5. 3x = 2
1. 2 2
a 2 k - a 13 k
1 olduğuna göre, 27x – 2.9x işleminin sonucu kaçtır?
A) –4 B) –2 C) 0 D) 2 E) 4
A) 80 B) 90 C) 120 D) 160 E) 180
1
730 + 118 - 51 6. ^81h0, 5 + ^16h 4 - ^125h0, 6
2.
(- 1)17 - (- 1)18
işleminin sonucu kaçtır? işleminin sonucu kaçtır?
A) –8 B) –10 C) –12 D) –14 E) –16

A) 1 B) 2 C) 1 D) 3 E) 2
2 3 2
B
3. (–32) – (–24) + (–5)2
İ
7. 5.212 + 3.46 – 7.84
işleminin sonucu kaçtır? L
G işleminin sonucu kaçtır?
A) 30 B) 31 C) 32 D) 33 E) 34
İ
A) 211 B) 212 C) 213 D) 214 E) 215
S
A
R
M
A
L
2 -2 - (- 3) -1
4.
2 -2
c- m
3
işleminin sonucu kaçtır? 8. (25)3.56.(125)–4
7 8 10 işleminin sonucu kaçtır?
A) B) C)
27 27 27
11 14 1 1
D) E) A) B) C) 1 D) 5 E) 25
27 27 25 5
1. E 2. D 3. C 4. A 5. C 6. D 7. B 8. C
127
9. 3 9y 3
z 3 13. 6x = 2x + 1
c 2x m . d n . c m
y 2z 3x olduğuna göre, (27)x ifadesinin değeri kaçtır?
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12
A) 1 B) 2 C) 3 D) 8 E) 27
10. 2a = 7
220 - 216
olduğuna göre, 14.
218 + 216
4a – 3.2a + 1 işleminin sonucu kaçtır?
ifadesinin değeri kaçtır? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
A) 4 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
11. 2x = a
15. 5x = 2
x B
3 =b 3x - 1
İ olduğuna göre, 2 x ifadesinin değeri kaçtır?
x
olduğuna göre, (108) ifadesinin a ve b cinsinden değe-
L 16 8 4 2
ri aşağıdakilerden hangisidir? A) 5 B) 5 C) 1 D) 5 E) 5
G
A) a2.b3 B) a3.b2 C) a.b3 İ
D) a2.b2 E) a3.b
S
A
R
M
A
L
^25h8 .510 16. 0,000016 = 16.10x

12.
^125h6
70000000 = 7.10y
2 4 6 8 10
A) 5 B) 5 C) 5 D) 5 E) 5
A) 2 B) 1 C) 0 D) –1 E) –2
9. E 10. C 11. A 12. D 13. C 14. B 15. B 16. B

128
1. 8x + 1 = 16x – 1 5. (x – 4)2x – 8 = 1
olduğuna göre, x kaçtır? denklemini sağlayan farklı x tam sayılarının toplamı
kaçtır?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12
2. 2n + 3 – 2n + 1 – 2n = 160 6. a ve b birer tam sayıdır.

eşitliğini sağlayan n sayısı kaçtır? 3a + b – 12 = 5a – b – 2
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 olduğuna göre, a.b çarpımı kaçtır?
A) 20 B) 24 C) 28 D) 32 E) 35
B
İ 7. x ve y reel sayılardır.
3. (3x + 1)17 = (x + 17)17
L
denklemini sağlayan x reel sayısı kaçtır? G 2x = 27
İ 2y = 81
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 x+y
olduğuna göre, x - y oranı kaçtır?
S
A) –7 B) –3 C) 1 D) 3 E) 7
A
R
M
A
L
4. (2x – 6)10 = (x + 12)10

denklemini sağlayan farklı x gerçel sayılarının toplamı 8. (27)x – 1 < 9x + 1
kaçtır? eşitsizliğini sağlayan x doğal sayılarının toplamı kaçtır?
A) 16 B) 14 C) 12 D) 10 E) 8 A) 3 B) 6 C) 10 D) 15 E) 21
1. D 2. B 3. C 4. A 5. A 6. E 7. A 8. C
129
9. 2k x+6
27 1 - x 12.
a3 # a 8 k 2 2
eşitsizliğini sağlayan en büyük x tam sayısı kaçtır?

24 2–2
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
23 22
29 27
ifadelerindeki boş kutuların içine +, –, x, ÷ sembolleri her

kutuya farklı bir sembol gelecek şekilde yerleştirildiğinde
dairelerin içerisinde yazılan sayılarla yapılan dört işlemin de
sonucu aynı oluyor.
10. 2a = 37, 3b = 86, 5c = 104 Buna göre, (4 2 1

( 1 işleminin sonucu kaçtır?
2
olduğuna göre; a, b ve c sayıları sayı doğrusu üzerinde
aşağıdakilerden hangisinde doğru gösterilmiştir? A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
c b a
A)
2 3 4 5 6 7
c b a
B)
2 3 4 5 6 7
c b a
C)
2 3 4 5 6 7
c b a
D)
2 3 4 5 6 7
b c a
E)
2 3 4 5 6 7
B
İ
L
G
İ 13. Aşağıda verilen dikdörtgenler prizması şeklindeki kutunun
içerisine, ayrıt uzunluklarından ikisi 3 cm ve 27 cm olan sarı
renkli dikdörtgenler prizması biçimindeki kutular hiç boşluk
S kalmayacak biçimde yatayda 81 tane, düşeyde 9 tane ola-
11. Aşağıdaki tabloda kare içinde yazan pozitif tam sayılara A rak dizilebilmektedir.
tablonun sağında ve solunda yazan işlemler uygulanıyor. R
M 3 cm 81 tane
cm
b A
27
a a b ba
L
ne
Buna göre,
ta
9
64 2 x y
36 y z t
Buna göre, bu kutunun gri renge boyalı tabanının alanı
tablolarına göre, t nin değeri kaçtır? kaç cm2 dir?
A) 1 B) 4 C) 6 D) 36 E) 64 A) 310 B) 311 C) 312 D) 313 E) 314
9. D 10. D 11. A 12. C 13. A

130
Test
3 ÜSLÜ SAYILAR
1. 2x = 5 4. 10x = 2x + 2
olduğuna göre, 8x – 3.2x + 2 işleminin sonucu kaçtır? olduğuna göre, 5x + 1 – (25)x işleminin sonucu kaçtır?
A) 60 B) 65 C) 70 D) 75 E) 80 A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
5. (25)9.(16)4 – 217.(625)4
işleminin sonucunda oluşan sayı kaç basamaklıdır?
2. 2x = a A) 19 B) 18 C) 17 D) 16 E) 15
x+1
3 =b
olduğuna göre, (48)x ifadesinin a ve b türünden eşiti
a4 .b 3
a .b
2 3
a .b
2
A) 3 B) 3 C) 9
3 4 2
a.b a .b
D) 27 E) 9
6.
A = 7,8.10–21 gram
B = 0,078.10–23 gram
C = 0,78.10–20 gram
B
İ D = 78.10–19 gram
L
G A, B, C ve D ağırlıklarının gram cinsinden eşiti yukarıda ve-
3. 250 gr
İ rilmiştir.
S
A X Y
R
M
A
L
Eşit kollu terazi dengede olduğuna göre X ve Y ile ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisi doğru olabilir?
X Y
Şekildeki 64 karelik satranç tahtasının ilk karesine 250
gram buğday koyan Bilgin, daha sonraki her kareye bir ön- A) B D
ceki kareye koyduğu buğday miktarının 3 kat fazlası kadar B) A C
buğday koyarak tüm kareleri buğday ile dolduruyor.
C) D A
Buna göre, 64. kareye koyduğu buğday kaç kilogram-
dır? D) C B
E) A D
A) 459 B) 460 C) 461 D) 462 E) 463
1. B 2. A 3. D 4. B 5. B 6. B
131
7. 315 - 314 + 313 11. Bir uçuş firması; sadece Erzurum’dan gerçekleştirilen uçuş-
312 - 2.310 lar için müşterilerine, aldıkları bilet karşılığında her uçuşun
1
işleminin sonucu kaçtır? TL cinsinden ücretinin ’ü kadar mil puanı vermektedir.
4
A) 9 B) 12 C) 18 D) 24 E) 27 Bu firmanın Erzurum’dan Ankara, İstanbul, Antalya ve İzmir’e
yaptığı uçuşların ücretleri aşağıda verilmiştir.
Ankara İstanbul Antalya İzmir
162 TL 83 TL 44 TL 27 TL
Bir iş adamının 1 ay içerisinde bu firmayla Erzurum’dan

yaptığı uçuşların listesi aşağıdaki gibi verilmiştir.
TARİH ŞEHİR
0, 1 x + 5
8. (0, 125) x+1
= c 0, 05 m 2.11.2019 Antalya
4.11.2019 Ankara
eşitliğini sağlayan x gerçek sayısı kaçtır? 10.11.2019 İzmir
13.11.2019 İzmir
A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 E) 3 20.11.2019 İstanbul
27.11.2019 Ankara
Buna göre, bu iş adamı 1 ayda kaç mil puanı toplamış-

tır?
A) 256 B) 296 C) 384 D) 412 E) 512
9. 15 x + 15 x + 15 x + 15 x =
54
5x + 5x
olduğuna göre, x kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
B
İ
L
12. x bir gerçel sayı olmak üzere,
G
İ x = 4x
S
x = 8x
A
10. R
Kanalizasyon Arıtma Kullanım İçme
sistemi tesisi suyu suyu eşitlikleri veriliyor.

M
A Örneğin,
Bir ilçede 512 tane ev vardır. Her ev günlük olarak kul- L
landığı 1024 litre suyu kanalizasyon sistemine boşaltıyor. –1 1
= , 2 = 64 tür.
Kanalizasyon sistemi ile sular arıtma tesisine taşınıyor. 4
1 Buna göre,
Her gün arıtma tesisine gelen suların ’si kullanım suyu
2
1
olarak geri dönüştürülüyor. Kullanım suyunun ’ü ise a = a–b =2
4
içme suyu olarak bir su hattıyla evlere gönderiliyor.
eşitliğini sağlayan a ve b değerleri için a + b toplamı
Buna göre, 16 günde bu arıtma tesisi toplam kaç litre kaçtır?
içme suyunu tekrardan evlere gönderir?
1 2 3 4 5
A) B) C) D) E)
A) 216 B) 217 C) 218 D) 219 E) 220 2 3 4 5 6
7. E 8. A 9. C 10. E 11. C 12. B

132
Test
4 ÜSLÜ SAYILAR
1. (- a 4) 5 . (- a3) -2 . (- a-4) 7 5.
^- a2 h9 . ^- a 4 h 3
-
21 21 23
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? 20 21 20 21 22
A) a–20 B) a–18 C) a –16 1. Şekil 2. Şekil

–18 –20
D) –a E) –a
21 23 25
0 1 2
2 2 2 23
3. Şekil
Yukarıda verilen ve belirli bir kurala göre devam eden şe-

killerde, üçgen ve altıgenlerin içlerinde yazılı olan sayıların
2n + 3 + 2n + 1 - 2n çarpımı o şeklin değerini vermektedir.
2.
2n + 1 - 2n - 1
Örneğin 2. şeklin değeri; 20.21.21.23.22 = 27 dir.
Buna göre, değeri 6421 olan şekilde kaç tane altıgen
n n n
A) 2 B) 3 C) 3 D) 6 E) 6 vardır?
A) 5 B) 7 C) 9 D) 11 E) 13
3. a, b ve c gerçek sayılardır.
2a = 9
3b = 5
5c = 16
B
olduğuna göre, a.b.c çarpımı kaçtır?
İ
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12 L
G 6. Aşağıda verilen işlem tablosunda sayıların bağlantılı bulun-
İ duğu dairelerdeki işlemler yukarıdan aşağıya doğru yapı-
lacaktır.
S
A 275 96 81a
R
M
A x x
4. A B C L
Aldığı Yük (kg) 25.107 28.107 0,3.109
3b 278
Boşalttığı Yük (kg) – 1,7.108 2,6.108
Boş bir yük gemisinin sırasıyla A, B ve C limanlarından aldı- ÷

ğı yük ile boşalttığı yükler yukarıdaki tabloda gösterilmiştir.
Buna göre, B limanından ayrılırken gemide bulunan yük

c
miktarının, C limanından ayrılırken gemide bulunan yük
miktarına oranı kaçtır?
5 9 4 3
A) B) C) 1 D) E) A) 48 B) 51 C) 54 D) 57 E) 60
6 10 3 2
1. A 2. D 3. C 4. B 5. C 6. D
133
x = 2120 (x – 3)9 – x = 1
2
7. 10.
y = 380 denklemini sağlayan birbirinden farklı x gerçel sayıları-
nın toplamı kaçtır?
z = 560
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) x > y > z B) z > x > y C) y > z > x

D) y > x > z E) z > y > x
11. a ve b birer gerçek sayıdır.
Buna göre,
3a + 3b.(9 – 3a – b)
A) 2.3b B) 3b + 1 C) 3b + 2
8. 2x = 3 y
x+y x+y D) 32b E) 3a + b
y x
olduğuna göre, 2 +3 toplamının değeri kaç-
tır?
A) 6 B) 9 C) 12 D) 15 E) 18

0<x<3
olduğuna göre, 33x – 4 ifadesinin alabileceği en büyük
9.
B A) 8 B) 80 C) 81 D) 242 E) 243
İ
L
G
İ
S
A
Beyin kitapla çalışır, televizyon ile değil!
R
M
A
13. Sıfır kilometre olarak alınan bir arabanın motor gücü 125
Yapılan araştırmalara göre çocukların televizyon izlediği L
hp’dir. Bu arabanın motor gücü her 1000 km lik kullanımda
her 0,6 dakikada 103 tane beyin hücresi aktif durumdayken
ortalama 10–1 hp güç kaybetmektedir.
pasif duruma geçiyor. Aynı araştırmaya göre çocukların ki-
tap okuduğu her 0,12 dakikada ise 102 tane beyin hücresi Bu araçtan sıfır kilometre alan bir müşteri bu aracı
pasif durumdayken aktif duruma geçiyor. 187.000 km kullanıp sonra satmıştır.
Bu afişteki bilgiye göre, bir çocuk 1 saat kesintisiz tele- Buna göre, aracın satıldığı anda motor gücü ortalama
vizyon izledikten hemen sonra 4 saat kitap okursa aktif kaç hp’ye düşmüştür?
beyin hücre sayısı ilk duruma göre kaç artar? (Otomobilin sahip olduğu beygir gücü hp ile ifade edilir.)
A) 104 B) 5.104 C) 105 A) 110,1 B) 107,9 C) 107,2
D) 5.105 E) 106 D) 106,8 E) 106,3
7. E 8. C 9. C 10. A 11. C 12. D 13. E

134
Test
5 ÜSLÜ SAYILAR
1. 4. Aşağıda bir kitabın bazı ayrıt uzunluklarının metre cinsin-
den değerleri verilmiştir.
5x
Yenilenebilir enerji kaynaklarından biri olan hidroelektrik 50x

santralleri akan suyun gücünü elektriğe dönüştürmektedir.
Bu kitaptan elinde bir miktar bulunan bir kitapçı bu kitapların
Bir hidroelektrik santralinin günde 24 giga Watt elektrik üre- tümünü aşağıdaki gibi hiç boşluk kalmayacak şekilde rafa
timi yaptığı bilinmektedir. Bir şehrin bir aylık elektrik tüketimi dizmiştir.
2.1011 Watt olarak hesaplanmıştır.
Bu hidroelektrik santralinin bir şehre 6 ay yetecek ka-

dar elektrik üretimi yapabilmesi için kaç gün çalışması
gerekir?
(1 giga Watt = 1.000.000.000 Watt)
A) 20 B) 50 C) 100 D) 200 E) 500
1,4 metre
Rafın genişliği 1,4 metre olduğuna göre, kitapçıda bu

kitaplardan kaç tane vardır?
A) 72 B) 84 C) 96 D) 108 E) 120
B
2. x
5 +3 y+1
= 106 İ
5x + 1 – 3y = 98 L
5. A B C D
G
olduğuna göre, x.y çarpımı kaçtır? İ Yıldız
A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 8
S
Bir yıldızın yörüngesinde dönen A, B, C ve D isimli geze-
A
genler her 1000 yılda bir yukarıdaki gibi aynı hizaya geliyor.
R Aynı hizaya geldiklerinde gezegenler ve yıldız arasındaki
M uzaklıklarla ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.

A
L • A ile C gezegenleri arasındaki uzaklık 29.108 km dir.
• B ile D gezegenleri arasındaki uzaklık 3,7.109 km dir.
• B gezegeninin yıldıza olan uzaklığı 380.107 km dir.

3. 9x – 1 = a • A gezegenin yıldıza olan uzaklığı 16.108 km dir.
x
3 +1=b
A ile B, B ile C, C ile D gezegenleri arasındaki uzaklık-
olduğuna göre, a nın b cinsinden eşiti aşağıdakilerden lar sırasıyla a, b ve c km olmak üzere, a, b ve c sayıla-
hangisidir? rının doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) b2 – 3b B) b2 + 2b C) b2 + b A) a < b < c B) b < a < c C) a < c < b
2 2
D) b – 2b E) b – b D) b < c < a E) c < b < a
1. B 2. D 3. D 4. B 5. B
135
6. m = 3n 9. ■ , ▲ ve ● cisimlerinin her birinin kütlelerinin gram cinsin-
mn = 327 den değerleri 54, 36 ve 29 sayılarından herhangi biridir. Bu
cisimlerin eşit kollu terazi ile denge durumları aşağıdaki gi-
olduğuna göre, m – n farkı kaçtır?
bidir.
A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20
Şekil-I Şekil-II
Buna göre; ■ , ▲ ve ● cisimlerinin gram cinsinden küt-

le değerleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
 ■
■ ▲ ●
9 4
A) 2 5 36
7. x bir gerçek sayıdır. B) 29 36 54
xx – 2 = 82 – x C) 54 36 29
D) 36 54 29
olduğuna göre, x8x ifadesinin alabileceği değerlerin
çarpımı kaçtır? E) 54 29 36
A) 213 B) 212 C) 211 D) 210 E) 29
8. a ve b tam sayıdır. işlemi 10. 5a = 0,ð3

B
İ 2b = 0,1
b
a = “ax = b denklemini sağlayan x ondalık sayısının tam L 7c = 0,02
kısmı” G eşitlikleri veriliyor.
şeklinde tanımlanıyor. İ
Buna göre; a, b ve c sayılarının sayı doğrusu üzerindeki
Örneğin, S gösterimi aşağıdakilerden hangisi gibi olur?
41,5 = 8 olduğundan
A c b a
R A)
–1 0
–4 –3 –2
8 M
4 = 1 biçiminde gösterilir. A b c a
L B)
–4 –3 –2 –1 0
m
2 b c a
=5 C)
–4 –3 –2 –1 0
n
3 =3 c b a
D)
eşitlikleri veriliyor. –4 –3 –2 –1 0
Buna göre, m – n farkı en az kaçtır?

b a c
E)
A) –48 B) –46 C) –44 D) –42 E) –40 –4 –3 –2 –1 0
6. D 7. A 8. A 9. B 10. C
136
SİMÜLASYON TESTİ
1. A ve B bakterilerinin bulunduğu iki farklı ortamda yapılan 3. a, b ve c birer tam sayı olmak üzere;
7 saatlik bir deney ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
a b c = (a + c)b
• A bakterilerinin bulunduğu ortamda başlangıçta 107 tane
bakteri olup her saatin sonunda ortamdaki bakterilerin eşitliği tanımlanıyor.
1
’i ölmektedir.
5 Buna göre, –2 2 5 ifadesinin değeri kaçtır?
• B bakterilerinin bulunduğu başka bir ortamda başlangıç- A) 1 B) 4 C) 9 D) 12 E) 16
ta 6,25.105 tane bakteri olup her saatin sonunda ortam-
3
daki bakteri sayısı ’i kadar artmaktadır.
5
Buna göre, kaçıncı saatin sonunda iki ortamda da eşit
sayıda bakteri bulunur?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
4.
1
12 2
11 3
10 4
2. Bir laboratuvarda A kabında bulunan bir bakterinin x saat
9 5
sonraki sayısı X sembolü ile B kabında bulunan bir 6
8
7
bakterinin x saat sonraki sayısı X sembolü ile göste-
12 bölmenin 1 den 12 ye kadar olan sayılarla numaralan-
riliyor. dırılmasıyla oluşan halka şeklindeki bir oyun alanında zıp
B zıp oyunu oynayan Cuma’nın ilk durumu yukarıdaki gibidir.
İ Cuma art arda n defa zıpladığında ok yönünde 2n – 1 bölme
L ilerliyor.
G Örneğin, Cuma art arda 2 defa zıpladığında
= 2x İ
X
1
S 12 2
A
3
X = 4x R 11
M
eşitlikleri veriliyor. A 10 4
A kabına bir tane bakteri konulduktan 5 saat sonra kapta

L
bulunan bakterilerin tümü B kabına konuluyor. 9 5
8 6
Buna göre, bakteriler B kabına konulduktan 3 saat son- 7
ra B kabında bulunan bakteri sayısı aşağıdaki sembol-
lerden hangisi ile gösterilebilir? şekildeki gibi 4. bölmeye geliyor.
Buna göre, Cuma 1 numaralı bölmedeyken art arda 5

A) 11 B) 40 C) 30 defa zıpladıktan sonra bir süre bekleyip art arda 3 defa
daha zıplarsa üzerinde durduğu bölmenin numarası
D) 16 E) 32 kaç olur?
A) 3 B) 4 C) 8 D) 10 E) 12
1. C 2. A 3. C 4. A
137
5. n kenarlı bir düzgün çokgenin içine yazılan bir x doğal sayı- 7. Bakteri topluluklarının sayısı 25°C sıcaklıkta her 10 daki-
sıyla oluşturulan sembol ile nx sayısı gösterilmektedir. kada bir ikiye katlanmaktadır. Sıcaklık 30°C olduğunda ise
üreme hızı iki katına çıkmaktadır. 25°C sıcaklıkta bir ortama
Örneğin, 7 sembolü ile 47 sayısı gösterilmektedir. bırakılan bakteri topluluğu 40 dakika sonra başlangıçtaki
sayısının 16 katına çıkmaktadır.
Buna göre,
4 • 3
ifadesinin değerini gösteren sembol aşağıdakilerden

hangisidir?
A) 1 B) 2 C) 1
D) 1 E) 2
Eğer bu bakteri topluluğu başlangıçtan itibaren 30°C

sıcaklıktaki bir ortamda bulunsaydı 40 dakika sonra
bakteri sayısı başlangıçtaki bakteri sayısının kaç katına
çıkardı?
A) 25 B) 26 C) 27 D) 28 E) 29
6. a, b, c ve d pozitif tam sayılar olmak üzere ad sayısı
a
b d sembolü ile gösteriliyor.
c
8. x, y ve z pozitif tam sayı olmak üzere,
Örneğin,
x
= (y + z)–x
B y z
2 İ
5 3 sembolü ile 42 = 16 sayısı gösterilmekte- L
ifadesi tanımlanıyor.
4 dir. G
İ Buna göre,
Buna göre, S
6–m m
A =
R 1 3 9 7
6 6 M
9 7 9 7 A eşitliğini sağlayan m değeri için;
8 8
L
= 320
m
a
m m
b d
c
ifadesinin değeri kaçtır?
eşitliğini sağlayan b ve d değerleri için b + d toplamı 1 1 1

A) B) C)
2 16 36
aşağıdakilerden hangisi olamaz?
1 1
D) E)
A) 8 B) 10 C) 18 D) 129 E) 257 216 512
5. A 6. D 7. D 8. B
138
1. x asal sayı, y pozitif tam sayı ve x = y2 + 4’tür. 3. x=
a
a+b
Buna göre,
a+b
y=
I. y tek sayıdır. a-b
II. x – 1 sayısı 4 ile tam bölünebilir. 1-x
olduğuna göre, ifadesinin eşiti aşağıdakilerden
III. x + y sayısı asal sayıdır. 1
1- y
ifadelerinden hangileri doğrudur? hangisidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 1
A) 1 B) C) a D) b E) 2b
2
4. Mutlu Öğretmen, rulo biçimindeki bir tuvalet kâğıdının

koparılabilen her yaprağının bir yüzüne sırasıyla sıfırdan
farklı a, b ve c rakamlarını yazıyor. Aynı işlemi tekrarlaya-
rak tuvalet kâğıdının tüm yapraklarını aşağıdaki gibi dol-
durup sınıfına götürüyor.
c a b c
Özge, Deniz ve Yusuf isimli üç öğrenci iki basamaklı sa-

yılar oluşturacak şekilde sırasıyla ikili yapraklar kopartıyor.
Kopartılan yaprakları yine aynı sırayla soldan sağa doğru
aşağıdaki işlemde yerine koyuyorlar.
2. sol sağ B + –
İ
L
G Öğretmenleri işlem sonucunun 51 olduğunu söylediği-
İ ne göre, c kaçtır?
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1
S
Çalışma masasının üst yüzeyinin bir kenarını şekildeki gibi A
ölçeklendiren Hazal, ardışık iki tam sayı arasındaki uzaklığı R
10 cm olacak biçimde numaralandırmıştır. M

Hazal 10 cm uzunluğundaki oyuncak arabasını masanın A
üzerinde şekildeki gibi konumlandırdıktan sonra bulunduğu L
5. Öykü eşit uzunluktaki renkli sayma çubuklarını kullanarak
konumdan, en fazla 25 cm sağa doğru veya en fazla 15 cm
şekildeki gibi bir düzgün altıgen dizisi elde ediyor.
sola doğru kaydıracak şekilde oynamaktadır.
Buna göre, oyuncak arabanın masa üzerinde gidebil-

diği tüm noktaları masa üzerindeki sayılar cinsinden
gösteren eşitsizlik aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
5 3 3
A) x - 3 # B) x - 2 # C) x - 3 # Öykü toplam 123 adet çubuk kullandığına göre, kaç
2 2 2
tane düzgün altıgen oluşturmuştur?
5 5
D) x - 2 # E) x - 1 # A) 26 B) 27 C) 28 D) 29 E) 30
2 2
1. C 2. A 3. B 4. C 5. C
139
6. 2’nin farklı doğal sayı kuvvetlerinin toplamı olarak yazılabi- 9.
len pozitif tam sayılara “Olağan sayılar” denir. 2 4 8 16 32 ...
Buna göre, 3 9 27 81 ...
I. İki basamaklı 90 farklı olağan sayı vardır. 4 16 64 ...

II. a bir olağan sayı ise a2 de bir olağan sayıdır.
5 25 ...
III. İki olağan sayının toplamı yine bir olağan sayıdır.
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur? 6 ...
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III 7 ...

8 ...
9 ...
10 ...
11 ...
Yukarıdaki tabloda belirli bir kurala göre yazılmış sayılar

verilmiştir.
7. Aşağıda beş lambadan oluşan bir reklam panosu gösteril- Bu tablodan belirli parçalar kesilerek aşağıdaki şekiller
oluşturulmuştur.
miştir.
27
A B C D E
Panodaki lambalar A lambasından başlayarak soldan sağa

doğru, E lambasından sonra ise sağdan sola doğru devamlı
olarak yanıp sönmektedir. 216 49
Örneğin, lambalar
A – B – C – D – E – D – C – B – A – B – C – D…
sırasında yanıp söndüğünden 12. sırada yanıp sönen lam- 1. Şekil 2. Şekil 3. Şekil
ba D lambasıdır.
B Buna göre, bu üç şekildeki boyalı bölgelere yazılacak
Buna göre, 2017. sırada yanıp sönen lamba hangisidir? İ olan sayıların çarpımı kaçtır?
L
A) A B) B C) C D) D E) E A) 220 B) 224 C) 228 D) 232 E) 236
G
İ
S
A
R
M
A
L
8. a, b, c birbirinden farklı pozitif tam sayılar olmak üzere, aşa-

10. a < 0 < b olmak üzere,
ğıdaki kutuların içerisine yazılan sayılar soldan sağa doğru
artmaktadır. a2 – ac < ab – bc
14 3a + 2 a.b 24 4c + 8 olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğ-

rudur?
Buna göre, a + b + c toplamının alabileceği en küçük a+b a.b
A) a + b + c 0 B) c 10 C) c 10
değer kaçtır?
a-c
D) c a E) b + c 2 0
A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16
6. E 7. A 8. D 9. C 10. D
140
9.
BÖLÜM
KÖKLÜ SAYILAR
◗ KÖKLÜ SAYININ TANIMI
◗ KÖKLÜ SAYI İŞLEMLERİ
◗ İÇ İÇE KÖKLER
◗ KÖKLÜ DENKLEMLER
◗ KÖKLÜ SAYILARDA SIRALAMA

✔ ÖSYM sınavlarında köklü sayılar konusu ile ilgili hemen
hemen her yıl soru sorulmaktadır. Köklü sayılar konusu da
✔ Köklü sayılar konusu birçok konunun içerisinde yaygın ola-

rak kullanılmaktadır. Mutlaka bilinmesi gereken bir konudur.
SICAK BÖLGE
KÖKLÜ SAYI KÖKLÜ SAYILARDA ÇARPMA ŞLEM
n pozitif tam sayı olmak üzere, n. kuvveti x olan sayıya, Köklü sayılarda çarpma işlemi yapılabilmesi için kök de-
x sayısının n. dereceden kökü denir ve n x = a şeklinde recelerinin aynı olması gerekir.
gösterilir. x ve y pozitif gerçek sayılar olmak üzere,
n
x . n y = n x.y
• n
1=1
şeklindedir.
n
• 0=0 • 2 . 3 = 2.3 = 6
DKKAT: KÖKLÜ SAYILARIN EŞLENĞ

a - b sayısının eşleniği a + b dir.
n
f^ x h ifadesinin bir reel sayı belirtmesi için;
^ a - b h.^ a + b h = a - b
1. n tek sayı ise, f(x)dR olmalıdır. şeklindedir.
2. n çift sayı ise, f(x) ≥ 0 olmalıdır. • ( 5 + 2) . ( 5 - 2) = 5 - 2 = 3
KÖKLÜ SAYILARDA BÖLME ŞLEM

4 1
-4 , -6, 6
- 0, 2 sayıları reel (gerçek) sayı değildir.
Köklü sayılarda bölme işleminin yapılabilmesi için kök
derecelerinin aynı olması gerekir.
DKKAT: x ve y pozitif gerçek sayılar olmak üzere,
xn = ' x, n tek sayı ise

n x , n çift sayı ise n
x n x
n
y
= y dir.
• 4
^- 2 h4 = - 2 = 2 3
16 3 16 3
• 3
= 2 = 8=2
2
• 3
^- 5 h3 = - 5
PAYDAYI KÖKTEN KURTARMA
KÖK DERECESNN GENŞLETLMES VE Paydada köklü ifadeler bulunduğunda pay ve payda,
SADELEŞTRLMES paydanın eşleniği ile çarpılarak payda kökten kurtarılır.
k ! Z+ olmak üzere, Ç ÇE KÖKLER
B
İ 1. x. n y = n xn .y
n
xm = n.k xm.k
L
n
xm = n: k xm:k • 2 3 5 = 3 23 .5 = 3 40
G
dir. İ m n p
2. x = m.n.p x
RASYONEL ÜS • 3 2 5 = 3.2 5 = 6 5
S
m
n
xm = x n A 3. A = m + n, B = m.n ve m > n > 0 olmak üzere,
R
biçiminde üslü sayı olarak yazılabilir.
A"2 B = m" n
M
1 5 A dir. Bu eşitlikte B ifadesinin önünde mutlaka 2 çarpanı
• 3 = 2 31 = 3 2 • 3
25 = 2 3 L olmalıdır.
• 5+2 6 = 3+ 2
KÖKLÜ SAYILARDA TOPLAMA VE
ÇIKARMA ŞLEMLER 3+2 3.2
Köklü sayılarda toplama ve çıkarma işlemlerinin yapı- KÖKLÜ SAYILARDA SIRALAMA
labilmesi için kök dereceleri ve kökün içindeki sayılar
aynı olmalıdır. Katsayılar toplanıp çıkarılır ve köklü sayı Köklü sayılarda sıralama yapılabilmesi için kök derecele-
çarpan olarak yazılır. ri eşitlenir. Kökün içindeki sayılara göre sıralama yapılır.
a. n x + b. n x - c. n x = (a + b - c) . n x a1b1c,n a1n b1n c
• 4 2 + 3 2 - 2 = (4 + 3 - 1) 2 = 6 2
• 2< 3< 5
142
16 + 49 + 3 8 5. 10
36 = 5 x
1. 4
16 - 3 27
3
2 = 12 y
olduğuna göre, x – y farkı kaçtır?
A) 13 B) 11 C) 7 D) –7 E) –13
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12
3
2. 3 + 22 + 7 + 4 6. 3
2x - 1 = 16
işleminin sonucu kaçtır? olduğuna göre, x kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
B
İ 7. 9
32a + 1 = 12 27a - 1
3. x - 4 + 4 10 - x L
toplamının bir reel sayı belirtmesi için x yerine yazılabi- G olduğuna göre, a kaçtır?
lecek tam sayıların toplamı kaçtır? İ
A) 11 B) 13 C) 15 D) 17 E) 19
A) 49 B) 45 C) 42 D) 38 E) 36
S
A
R
M
A
L
8. 8 - 4 18 + 2 50
^ - 8h2 + 3 ^ - 4 h3 + 4 ^- 2 h4
4. 3
^ - 7 h3 + ^ - 5 h2 işleminin sonucu kaçtır?
işleminin sonucu kaçtır? A) –2ñ2 B) –ñ2 C) 0
A) 3 B) 2 C) –1 D) –2 E) –3 D) ñ2 E) 2ñ2
1. E 2. B 3. A 4. E 5. D 6. C 7. B 8. C
143
9. 5 sayısının yaklaşık değeri 2,2 olarak alındığında, 13. 15 . 35 . 45
3. 5. 7
20 + 125 - 45
işleminin sonucunun yaklaşık değeri kaç olur?
A) 15 B) 10 C) 7 D) 5 E) 3
A) 2,2 B) 4,4 C) 6,6 D) 8,8 E) 11
14. Pozitif gerçek sayılar kümesinde
A B = ®A + B
10. 4 2 .3 8 - 2 3 . 27
A
= ®A . B
işleminin sonucu kaçtır? B
A) 30 B) 28 C) 24 D) 22 E) 20 biçiminde tanımlanmaktadır.
Buna göre,
1 1
9 16
1
3
1
12

5 3
A) 3 B) C) 2 D) E) 1
2 2
B
11. 1 - 1 ∙ 1 - 1 ∙ 1 - 1 ∙∙∙ 1- 1 İ
2 3 4 16
işleminin sonucu kaçtır? L
G
1 1 1 1 İ
A) 16 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1
S
A
R
M 15.
A
L
Ê243 cm Ê363 cm
Turuncu ve gri renkli kedilerin içerisinde süt bulunan barda-

ğa olan uzaklıkları yukarıda verilmiştir.
Her biri süt bardağına doğru ò48 cm koştuğunda turun-

12. ^ 2 + 1h. ^1 - 5 h. ^ 5 + 1h. ^ 2 - 1h cu kedinin bardağa olan uzaklığının gri kedinin bardağa
olan uzaklığına oranı kaç olur?
4 5 6 5 3
A) –8 B) –4 C) –2 D) 4 E) 8 A) B) C) D) E)
5 7 11 9 5
9. D 10. A 11. B 12. B 13. A 14. B 15. B

144
1. 27 + 75 - 12 5. 2, 5 + 4, 9 - 0, 4
48 işleminin sonucu kaçtır?
işleminin sonucu kaçtır? 10 10 10
A) B) C)
5 3 2
1 2 3
A) B) C) 1 D) E) 2 D) 10 E) 2 10
2 3 2
3
2. 2
1 1 6.
2. + 6
16
2- 3 2+ 3
A) 6
2 B) 3
2 C) 3
4
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6
D) 2 E) 1
B
6 3
3. - İ
2 2-1
L 7. 3
x 2 =2 x
işleminin sonucu kaçtır? G
İ eşitliğini sağlayan pozitif x reel sayısı kaçtır?
A) –6 B) –3 C) –1 D) 3 E) 6
1 1 1
A) 64 B) 32 C) 16
S
1 1
A D) 8 E) 4
R
M
A
L
3 3
4. -
2+1 2-1
x
3
işleminin sonucu kaçtır? 8. 81. 27. 4 3 = 3 16
A) 2ñ3 B) ñ3 C) 0 olduğuna göre, x kaçtır?
D) –ñ3 E) –2ñ3 A) 15 B) 16 C) 24 D) 25 E) 30
1. D 2. D 3. B 4. E 5. D 6. A 7. B 8. E
145
9. 7 - 2 12 + 4 + 2 3 13.
2 4
A) ñ3 B) 2 C) 2ñ2 D) 3 E) 2ñ3
Yukarıda kenar uzunlukları santimetre cinsinden verilmiş
olan dik üçgenden birbirine eş 3 tanesi 20 cm’lik bir cetvel
üzerine şekildeki gibi konuluyor.
K
0 20
1 1
10. +
7 - 40 7 + 40
Buna göre, K noktasının bulunduğu nokta cetvel üze-
işleminin sonucu kaçtır? rindeki hangi iki tam sayı arasında bulunur?
5 2 5 2 2 A) (8, 9) B) (9, 10) C) (10, 11)
A) B) C)
3 3 3
D) 5 E) 2ñ2 D) (11, 12) E) (12, 13)
11. 5<x<6 3
eşitsizliğini sağlayan kaç farklı x tam sayısı vardır?
A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5
B
İ
L
G
İ 14. Pozitif tam sayılar kümesinde , ve ifadeleri
aşağıdaki gibi tanımlanıyor.

S
12. Üzerinde 0’dan 108’e kadar olan tam sayıların yazılı olduğu A
x = 3–x
bir cetvel türünde her n tam sayısının bulunduğu kenar üze- R
rindeki 0’a olan uzaklığı ñn birimdir. M

A 1
L y =
0 75 108
y–1
108 27 0
Bu özellikteki bir cetvelin alt ve üst kenarına sırasıyla kır- = . 2z

z z
mızı ve mavi renkli düz çubuklar konulduğunda şekildeki
gibi görünüyor.
Buna göre, mavi renkli çubuğun boyunun kırmızı renkli Buna göre, 3 ifadesinin değeri kaçtır?
4
çubuğun boyuna oranı kaçtır?
4 5 7 8 1
A) B) C) 2 D) E) A) B) 1 C) 3 D) 9 E) 27
3 3 3 3 3
9. D 10. B 11. B 12. B 13. C 14. C

146
Test
3 KÖKLÜ SAYILAR
1. A ve x gerçek sayılardır. 9, 8 - 3, 2 + 0, 2
4.
2 7, 2 - 3, 2
x + x - 4 + 8 - 2x
A=
x-2 işleminin sonucu kaçtır?
olduğuna göre, A + x toplamı kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18
3
5. 4x - 5 = 3
2. a > 0 > b olduğuna göre,
3 2
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
3
a + b - 4 ^ a - b h4
A) 0 B) 2a C) 2b
D) a – b E) 2b – a
6. Bir terazinin sağ ve sol kefelerine kütleleri kilogram cinsin-

den üzerinde yazılı olan ağırlıklar konulduğunda şekildeki
gibi dengede kalıyor.
B (sol)
§5
İ
L
§7
3. A, B, C ve D pozitif tam sayılar olmak üzere, G (sağ)
İ
ve işlemleri
S
A
A
=A+B R Buna göre, sol kefenin sağ kefeden daha yukarıda dur-
B
M masını devam ettirmek için sol ve sağ kefeye aşağıdaki

A ağırlıklardan hangileri konulmalıdır?
C L SOL SAĞ
= 2òC.ðD
D
A)
2 ñ2
Buna göre, B)
ñ5 ñ3
C)
ñ6 2
5 + x
3 y = ñ3 + ñ5
D)
ñ7 ñ5
eşitliğini sağlayan kaç farklı (x, y) sıralı ikilisi vardır?
E)
ñ8 ñ6
A) 2 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
1. B 2. A 3. B 4. B 5. E 6. E
147
7. 4 4 5 10. Pozitif tam sayılar kümesinde n kenarlı düzgün çokgenler
+ -
5-1 5+1 5 için aşağıdaki eşitlik tanımlanmıştır.
n
A = A
A) 5 B) 2 5 C) 3 5
D) 4 5 E) 5 5 n kenarlı
Örneğin; 3 = 3
3 ve 16 = 4
16 = 2 dir.
Buna göre,
243 + x = 125
2 5 1 eşitliğini sağlayan x değeri kaçtır?

8. 5 - 2 + 10
A) 1 B) 8 C) 64 D) 256 E) 729
10 10
A) - 10 B) - 5 C) 0
10 10
D) 5 E) 10
6 6
11. +
7 - 2 10 7 + 2 10
A) 5 B) 2 5 C) 3 5
D) 4 5 E) 6 5
9.
B
İ
Enlerinin uzunlukları eşit olan dikdörtgen şeklindeki sarı, L
kırmızı ve mavi renkli kağıtların boylarının uzunlukları sıra- G
sıyla 3 4 , 4 6 ve 3 birimdir. İ
12. a= 2
Buna göre, bu üç kağıt aynı uzunluktaki kenarlarından
S b=3 3
biri çakışacak şekilde üst üste konulduğunda aşağıda-
kilerden hangisi gibi görünebilir? A c=4 5
R
A) B) M olduğuna göre; a, b ve c sayılarının sayı doğrusu üze-

A rindeki görüntüleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden han-
L gisi doğru olabilir?
A)
c a b
C) D) B)
b c a
C)
c b a
E) D)
b a c
E)
a b c
7. A 8. B 9. E 10. C 11. D 12. E

148
Test
4 KÖKLÜ SAYILAR
3
0, 064 + 0, 49 - 4 0, 0016 4. n kenarlı düzgün bir çokgenin içerisine a doğal sayısının
1. yazılmasıyla elde edilen sembolün değeri, n a ifadesine
0, 64 - 3 0, 125
karşılık gelen ondalık gösterimin tam kısmına eşittir.
Örnek: 15 = 25 = 1
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Buna göre,
x = x =2
eşitliklerini sağlayan kaç farklı x doğal sayısı vardır?
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14
2. 1
3- 1
3+
3
3 3 3 3
A) 4 B) 2 C) 4 5.
2 3-1
=x
5+2
D) 3 E) 2 3
2 3+1
olduğuna göre, ifadesinin x cinsinden eşiti
5-2
11 x 13 x
A) x B) 11 C) 11x D) x E) 13
B
3. Melek, kareköklü sayılarda toplama işlemini İ
L
a > 0 ve b > 0 olmak üzere, G
ña + ñb = a+b
İ
şeklinde yanlış olarak öğrenmiştir. S 6.

A B
Buna göre, Melek; A
R Yukarıda verilen 15 cm’lik gergin bir ip A ucundan B ucuna
144 + 81 M doğru 4ñ5 cm boyunca mavi renge boyanıyor. Aynı ip B

I. A ucundan A ucuna doğru 6ñ2 cm boyunca sarı renge boya-
9 + 16 nıyor. Sarı ile mavi rengin karışması sonucunda yeşil renk
L
oluşuyor ve ip aşağıdaki gibi görünüyor.
96 + 24
II.
24 + 6 A B
121 + 1
III. Buna göre, ipin yeşil boyalı kısmının uzunluğu cm cin-
36 + 25 sinden x ile ifade edilirse, x’in bulunduğu aralık aşağı-
dakilerden hangisidir?
işlemlerinden hangilerini yanlış öğrendiği bilgiye göre
çözerse sonucu yine de doğru olarak bulur? ( 5 , 2, 2 ve 2 , 1, 4 alınız.)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) 1 < x < 2 B) 2 < x < 3 C) 3 < x < 4

D) II ve III E) I, II ve III D) 4 < x < 5 E) 5 < x < 6
1. C 2. C 3. C 4. B 5. A 6. B
149
7. 3
3 3 +1 10. ñ2 = a
4 + 12 ñ3 = b
işleminin sonucu kaçtır? ñ5 = c
3 olduğuna göre, ó120 sayısının a, b ve c türünden eşiti

A) 1 B) C) ñ3 D) 3 E) 3ñ3
3 aşağıdakilerden hangisidir?
A) a2bc2 B) abc3 C) ab3c

D) a3b2c E) a3bc
5 4
11. ^2 - 3 h . ^2 + 3 h

2
8. x < x olmak üzere, A) 1 B) 2 - 3 C) 2 + 3
3 2
a= x D) 3 - 2 E) 4 - 2 3
4
b= x3
c = 6 x5
rudur?
A) a < b < c B) a < c < b C) b < c < a 12. Prefabrik ev imalatı yapılan bir fabrikada şekil I’deki gibi
D) c < b < a E) c < a < b yüksekliği 8 metre olan sarı renkli evler ile yüksekliği x
metre olan mavi renkli evler imal edilmektedir.
ñx
ñ8
B Yer
İ Şekil I
L Sarı renkli evler ile 3 katlı, mavi renkli evler ile 2 katlı birer
G bina yapıldığında bu binaların yerden yükseklikleri
İ şekil II’deki gibi eşit oluyor.
9. 19 br
S
A
6 br R
M
a b c
A
L
Eni 6 birim boyu 19 birim olan dikdörtgen şeklindeki levha
yukarıdaki gibi mavi renkli kare, kırmızı renkli eşkenar üç-
gen ve yeşil renkli dikdörtgen şeklinde üç parçaya ayrılıyor.
Karenin bir kenarının uzunluğu a birim, eşkenar üçge-

nin bir kenarının uzunluğu b birim, dikdörtgenin göste-
rilen kenarının uzunluğu c birim olmak üzere, a, b ve c Yer
Şekil II
nin doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
Buna göre, x kaçtır?
A) a < b < c B) a < c < b C) b < a < c
D) b < c < a E) c < a < b A) 12 B) 15 C) 16 D) 18 E) 20
7. A 8. D 9. B 10. E 11. B 12. D

150
Test
5 KÖKLÜ SAYILAR
1 1 1 1 4. A = 1 - 5, B = 2 + 3, C= 3- 2
1. + + + $ $$ +
2+1 3+ 2 4+ 3 25 + 24
işleminin sonucu kaçtır? sayılarının sayı doğrusu üzerindeki gösterimi aşağıda-
kilerden hangisi gibi olabilir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A B C
A)
–3 –2 –1 0 1 2 3
A C B
B)
–3 –2 –1 0 1 2 3
A C B
2. –3 < m < 4 olduğuna göre, C)
–3 –2 –1 0 1 2 3
m2 + 6m + 9 + m2 - 8m + 16
A C B
D)
–3 –2 –1 0 1 2 3
A) m – 4 B) 3 – m C) 7 A C B
E)
D) m – 7 E) 1
–3 –2 –1 0 1 2 3
3. n pozitif tam sayı ve x gerçek sayı olmak üzere,

5. x + 15 + x + 1 = 7
n
n olduğuna göre, x + 15 - x + 1 farkının değeri kaçtır?
= x
x A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
olarak veriliyor. B
İ
Buna göre,
L
G
3 2
İ
2 2
S
A 6.
6
R
M §7
16 §4
A §2 §8
L §1 §5
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisinin sonucuna §3 §9
eşittir? §6
10
A) 6 B) 3 C) 3
2 2 4
Yukarıdaki altıgenlerin tümüne ardışık pozitif tam sayıların
karekökleri şekildeki düzende yazılıyor.
D) E)
2 4 Buna göre, altıgenlerden kaç tanesindeki sayı irrasyo-
nel olur?
2 4
A) 20 B) 24 C) 26 D) 28 E) 30
1. D 2. C 3. A 4. D 5. B 6. E
151
7. x = 10 + 3 10. 7 + 4 3 + 19 - 192
olduğuna göre, (x – 2).(x – 3).(x – 4) çarpımının sonucu işleminin sonucu kaçtır?

kaçtır?
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2
A) 8 10 B) 6 10 + 3 C) 9 - 2 10
D) 9 10 E) 8 10 + 4
11. 3= 9
= 1+8
= 1+2:4
7
8. x+ x = 3 = 1+2: 16
7 = 1+2: 1 + 15
olduğuna göre, x + ifadesinin değeri kaçtır?
3 x
= 1+2: 1+3:5
5 7 9 10
A) 2 B) 4 C) 4 D) 3 E) 3
= 1+2: 1+3: 25
= 1+2 1+3 1+a: b
Yukarıdaki işlem basamakları ünlü matematikçi Ramanujan’ın

belli bir kurala göre köklü sayılarla oluşturduğu işlemlerdir.
9. A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50
§5 §6 2
1. kap 2. kap 3. kap

B
Yukarıda boyutları birbirinin aynısı olan 3 kap ve içerisinde İ 12. 37 kişilik bir sınıfta yapılan matematik sınavı ile ilgili aşağı-
bulunan farklı renklerdeki sıvıların br3 cinsinden değerleri L dakiler bilinmektedir.
yanlarında gösterilmiştir. Kaplara içlerindeki sıvılarla aynı
G • Öğrencilerin sınav kağıdından aldığı puanlar 0’dan 100’e
renkteki ve aynı türdeki sıvılardan konulduğunda son du-
rum aşağıdaki gibi görünüyor. İ kadar olan tam sayılarla hesaplanıyor.
• Her öğrencinin sınav kağıdından aldığı puanlar birbirin-

•12 •10 •15 S
A den farklıdır.
R • Her bir öğrencinin aldığı puan karekök içerisinde yazıl-
M dıktan sonra oluşan sayının ondalık değerinin tam kısmı

A
öğrencinin notu olarak sisteme giriliyor.
L
1. kap 2. kap 3. kap
Buna göre,
1, 2 ve 3. kaba konulan sıvı miktarları sırasıyla V1, V2 ve V3
I. Notu 5 olan en fazla 11 öğrenci vardır.
ile gösteriliyor.
II. Sistemde en az 2 farklı not vardır.
Buna göre; V1, V2 ve V3’ün doğru sıralanışı aşağıdaki-
lerden hangisidir? III. Sistemde sadece 2, 7 ve 8 notları olabilir.
A) V1 < V2 < V3 B) V2 < V1 < V3 ifadelerinden hangileri doğrudur?
C) V1 < V3 < V2 D) V2 < V3 < V1 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

E) V3 < V2 < V1
7. D 8. E 9. B 10. A 11. D 12. D

152
SİMÜLASYON TESTİ
1. Bir x pozitif tam sayısının karekökü, yaklaşık olarak aşağı- 3. Aşağıdaki gerçel sayı doğrusu üzerinde bazı sayıların yer-
daki yöntemle bulunabilmektedir. leri ve aralarındaki uzaklıklar gösterilmiştir.
• x sayısından küçük en büyük tam kare sayı a olsun. ñ5 birim

• x sayısından büyük en küçük tam kare sayı b olsun.
x 3 y
• x sayısının karekökü yaklaşık olarak,
2ñ2 birim
x-a
x , a+ b-a Bu sayı doğrusunda ardışık iki tam sayı arasındaki uzaklık
formülüyle hesaplanır. 1 birim kabul edilmektedir.
x - 4y
Buna göre, ò10 sayısının yaklaşık değeri aşağıdakiler- Buna göre, x.y işleminin sonucu kaçtır?
den hangisidir?
A) 2ñ2 B) 2ñ2 + ñ5 C) –2ñ2 + ñ5
7 11 22
A) 2 B) 4 C) 7
D) –2ñ2 – ñ5 E) 1
23 8
D) 8 E) 3
4. , , ve cisimlerinin kütleleri kilogram cinsin-

den ñ7, 2ñ2, ò10 ve 2ñ3 sayılarından herhangi biridir.
Bu cisimler eşit kollu terazi ile tartıldıklarında oluşan görün-
tüler aşağıdaki gibidir.
B
2. Aşağıda sehpa üzerinde duran televizyonun ayak uzunluğu İ
10 cm, televizyonun yüksekliği 80 cm ve sehpanın yerden L
yüksekliği 50 cm dir. G
İ
S
A 80 A
R
M
10 A Buna göre, bu cisimlerin kilogram cinsinden kütleleri
L aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
50
Yer A) 2ñ2 ò10 ñ7 2ñ3

B) 2ñ3 ñ7 ò10 2ñ2
Buna göre, televizyonun üzerinde duran dantelin A nok-
tasının yerden yüksekliği metre cinsinden aşağıdakiler- C) 2ñ3 ò10 ñ7 2ñ2
den hangisi olamaz?
D) 2ñ2 ñ7 ò10 2ñ3
A) 0, 4 B) 0, 75 C) 1, 2
E) 2ñ2 ñ7 2ñ3 ò10
D) 1, 8 E) 2, 4
1. C 2. E 3. D 4. D
153
5. x, y ve z birer tam sayı olmak üzere, I, II ve III numaralı met- 7. Kenar boşlukları bulunmayan 15 cm’lik bir cetvel üzerine
reler ile dikdörtgen biçimli bir masanın yüzeyinin bir kenarı bir kenar uzunluğu ñ2 cm olan pembe renkli kareler ile bir
aşağıdaki gibi ölçülüyor. kenar uzunluğu 2 cm olan mavi renkli kareler birer kenarları
çakışık olacak biçimde şekildeki gibi yerleştiriliyor.
I.
x§6 2§6 §6
01 a b c d 15
II.
y•24 2•24 •24 a, b, c ve d cetvel üzerinde 0’dan 15’e kadar yazılan tam
sayılardan 4 tanesidir. a ile b ve c ile d ardışık sayılardır.
III. d-a
Buna göre, ifadesinin eşiti kaçtır?
z•96 2•96 •96 c-b
3 2 3 5
A) B) C) 1 D) E)
• I numaralı metrede ardışık iki kırmızı renkli çizgi arasın- 5 3 2 3
daki mesafe ñ6 cm,
• II numaralı metrede ardışık iki kırmızı renkli çizgi arasın-

daki mesafe ò24 cm,
• III numaralı metrede ardışık iki kırmızı renkli çizgi ara-

sındaki mesafe ò96 cm dir.
8. 5 - 2 .3 5 + 2 . 12 9 + 80
Buna göre, x + y + z toplamı aşağıdakilerden hangisi
olabilir?
A) 1 B) 2 C) 2
A) 18 B) 20 C) 24 D) 28 E) 32
D) 5 E) 3
9.
6. Bir deponun iki duvarına iki yüzeyi tamamen duvarlara de-
ğecek şekilde ñ7 birim yüksekliğe sahip mavi renkli kutu-
lardan 4 tanesi tek sıra hâlinde üst üste konuluyor. Sonra
B
yüksekliği ñ3 birim olan yeşil renkli kutular mavi renkli ku-
İ
tuların yüksekliğini geçmeyecek şekilde tek sıra hâlinde üst
L
üste konuluyor. Daha sonra yüksekliği ñ2 birim olan sarı
G 600 metre
renkli kutular yeşil renkli kutuların yüksekliğini geçmeyecek
İ
400 metre
şekilde tek sıra hâlinde üst üste konuluyor.
S h
A 1. saniye 5. saniye 15. saniye
R Yer
M
A Bir gösteri uçağının gösteri sırasında izlediği güzergâhın bir
kısmı şekilde gösterilmiştir. Bu uçağın gösteriye başladık-
L
tan x saniye sonra metre cinsinden yüksekliği,
100. ax + b
ifadesiyle gösteriliyor.
Uçağın gösteriye başladıktan sonra 5 ve 15. saniyeler-

de yerden yüksekliği sırasıyla 400 metre ve 600 metre
olduğuna göre, 1. saniyede yerden yüksekliği (h) kaç
metredir?
Buna göre, mavi, yeşil ve sarı renkli kutuların toplam
sayısı en fazla kaçtır? A) 100 6 B) 200 2 C) 300
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17 D) 100 10 E) 200 3
5. D 6. E 7. D 8. A 9. B
154
TEST
ÜSLÜ SAYILAR, KÖKLÜ SAYILAR

x x+2 4. 2x = 125
1. b 1 l =b9l
15 5 x
olduğuna göre, 27x ifadesinin değeri kaçtır? olduğuna göre, ]10g x + 3 ifadesinin değeri kaçtır?
5 5 25 A) 4 B) 5 C) 8 D) 16 E) 25
A) 3 B) 9 C) 9
25 125
D) 81 E) 27
5. 4x = 3
olduğuna göre, 8x ifadesinin değeri kaçtır?
–1 –1 3
2. (1 – 5 + m ) = 27
A) 3 2 B) 3 3 C) 4 3 D) 9 E) 27
olduğuna göre, m kaçtır?
3 5 5
A) 5 B) 2 C) 3
1 5
D) 2 E) 11
6.
DAHA TEMİZ BİR DÜNYA İÇİN BİYODİZEL
B DAHA MOTORİNE GÖRE

3. Aşağıdaki tabloda farklı iki nokta arasındaki uzaklığın metre İ AZ SU DAHA AZ
cinsinden yaklaşık değerleri verilmiştir. L KİRLİLİĞİ KİRLETİCİ ATIK
G
Noktalar Uzaklık (metre)
İ 20 MİLYON HANE İLE YEŞİL ENERJİ ÜRETİYORUZ
A–B 3.1023
YEŞİL ENERJİ İLE ÇOCUKLARIMIZI OKUTUYORUZ
C–D 6.10–12 S
A
E–F 9.1035 R 20 milyon hanesi bulunan bir ülkede yapılması planlanan
–23 M çevreci kampanya ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.

G–H 5.10
A • Ülkedeki her haneden 1 yılda 25 litre atık yağ toplan-
P–R 7.1043 L maktadır.
T–V 8.1026
• 5 litre atık yağdan 1 litre biyodizel yakıt elde edilmek-
tedir.
Bu tabloya göre,
P-R T-V C-D • 400 litre biyodizelin satışından elde edilen gelirle 1 öğ-
= x, = y, =z
E-F A-B G-H rencinin 1 yıllık okul masrafı karşılanmaktadır.
olmak üzere; x, y ve z değerleri arasındaki sıralamalar-
Buna göre, bu kampanya ile ülkede her yıl kaç öğrenci-
dan hangisi doğrudur?
nin 1 yıllık okul masrafı karşılanır?
A) x < y < z B) y < x < z C) x < z < y
A) 2.105 B) 25.104 C) 4.105
D) z < x < y E) y < z < x
D) 5.105 E) 106
1. D 2. E 3. B 4. E 5. B 6. B
155
7. 16 birim kareden oluşan aşağıdaki şekilde yeşil renge bo- 9. ñ7 + ò35 = x
yalı olan birim kare sayısının tüm birim kare sayısına oranı
olduğuna göre, ò20 sayısının x cinsinden eşiti aşağıda-
x ile gösterilmiştir.
x2 2 2
A) 7 - 42 B) x7 - 6 C) x7 + 6
x2 x2 + 40
D) 14 - 6 E) 7
Şekildeki büyük karede,

• a tane daha birim kare yeşil renge boyanırsa, x sayısı
rasyonel sayı oluyor.
• b tane yeşil renge boyalı olan birim kare boyasız olsay-

dı, x sayısı irrasyonel sayı olacaktı.
Buna göre, a + b toplamının değeri aşağıdakilerden

10. x ve y pozitif tam sayılardır.
hangisi olamaz?
x
A) 6 B) 7 C) 12 D) 13 E) 14 2. 3 4. 8 = 2 y
olduğuna göre, x + y toplamı en az kaçtır?
A) 20 B) 23 C) 25 D) 26 E) 30
8. 11. Ahmet bir zemine aşağıdaki gibi sırasıyla kırmızı, mavi, ye-
1 41 16
B şil, mor, kırmızı, mavi, ... şeklinde aynı sırayla devam eden
İ kenarları çakışık dikdörtgenler çizmiştir.
6 d 34
L 2 metre 2 metre
G
19 c 21
İ A
T
b 5 12 a I
S Ş
A
Y
Yukarıdaki şekilde R E
• Her bir satırda bulunan sayıların toplamı M R

İ
A
• Her bir sütunda bulunan sayıların toplamı L
• Mavi renk ile belirlenmiş 4 tane eş çerçeve içindeki sa- 1 metre 1 metre
yıların toplamı Aynı renkte çizilen dikdörtgenler özdeş olmak üzere, Ah-
met eline bir taş alıp atış yerinden dikdörtgenler boyunca
eşittir.
fırlatmıştır.
Buna göre,
Taşın yeşil renkli dikdörtgen üzerinde durduğu bilindi-
a+ b+c+d ğine göre, Ahmet bu taşı kaç metre uzağa atmış ola-
maz?
ifadesinin eşiti kaçtır?
A) 3
50 B) 4
200 C) 92
A) 9 B) 11 C) 13 D) 15 E) 17
D) 3
1025 E) 253
7. C 8. B 9. B 10. C 11. D
156
1. 18 + 224 = A 4. a ve b asal sayılar olmak üzere,
olduğuna göre, A2 – 4A ifadesinin değeri kaçtır? b

ise X = a . b ve a < b dir.
A) 11 B) 10 C) 9 D) 8 E) 7 X
a
b
X ise X = a . b ve a > b dir.
a
2. ab iki basamaklı, a2b üç basamaklı doğal sayılardır. Buna göre,
Adım uzunluğu sabit ve 50 cm olan Mert’in telefonundaki
adım sayma programında başlangıçta “0” olan tüm değer-
lerin Mert yürümeye başladıktan sonraki değişimi aşağıdaki 13
gibidir. X
10:30 AM 85% 10:30 AM 85%
Atılan Adım Sayısı Atılan Adım Sayısı

Z
5
ab a2b olduğuna göre, X + Y + Z toplamının en büyük değeri
kaçtır?
Katedilen Mesafe Katedilen Mesafe A) 55 B) 87 C) 191
x metre (8x + 2) metre
D) 203 E) 211
1. Durum 2. Durum
Buna göre, Mert 1. durumda telefonuna baktığında ka- B

tettiği mesafe (x) kaç metredir? İ
L
A) 12 B) 14 C) 16 D) 17 E) 18 G
5. a = S5 – ñ5b
İ
b = Sa – 2b
c = S1 – 2bb
S
A olduğuna göre, c sayısının sayı doğrusu üzerindeki gö-
R rüntüsü aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
M c
3. A)
18 A A
0 1 2 3 4
L
B) c
C 36
0 1 2 3 4
C) c
24 B 0 1 2 3 4
c
Şekildeki A, B, C harflerinden her biri, arasında kaldığı sa- D)
yıların en büyük ortak bölenidir. 0 1 2 3 4
Buna göre, A + B + C toplamı kaçtır? E) c

0 1 2 3 4
A) 18 B) 24 C) 32 D) 36 E) 40
1. B 2. B 3. D 4. C 5. C
157
6. Kerem üç basamaklı abc doğal sayısını 43 ile çarpması ge- x+1
9. I. x rasyonel sayı ise x - 2 sayısı da rasyonel sayıdır.
rekirken, 34 ile çarpmış ve sonucu 2808 eksik bulmuştur.
II. x irrasyonel sayı ise x2 sayısı da irrasyonel sayıdır.
III. x ve y irrasyonel sayılar ise x + y sayısı da irrasyonel
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 sayıdır.
Yukarıda verilen ifadelerden hangileri daima doğru de-
ğildir?
7.
…
T1 = 1 T 2 = 3 T3 = 6 T4 = 10
Yukarıda kırmızı noktalar ile oluşturulmuş bir örüntünün ilk

dört adımı ve her adımdaki nokta sayısı T1, T2, T3 ve T4
değerleri ile birlikte verilmiştir. 10. x ve y pozitif reel sayılardır.
Buna göre, T18 – T7 + T2 ifadesinin değeri kaçtır? xx + 2 = 6x2
x2x – y = 4
A) 134 B) 138 C) 142 D) 146 E) 150 2x + 3y
olduğuna göre, 3 y ifadesinin değeri kaçtır?
A) 96 B) 108 C) 126 D) 144 E) 162
B
İ
L
G
8. a, b, c, d sıfırdan ve birbirinden farklı rakamlardır. İ
a b S 11. Aşağıda verilen 2 satırdan oluşan sayı tablosunun birinci

A satırında her bir karede yazan sayı hemen solundaki kare-
c d R de yazan sayının 2 katına eşittir.
M
Yukarıdaki tabloda a, b, c, d yerine yazılan rakamlarla İkinci satırda her bir karede yazan sayı solundaki karede
A yazan sayısının 8 katına eşittir.
K = ab, L = cd iki basamaklı sayıları ve M = a.c, N = b.d
L
sayıları oluşturuluyor.
4 8 16 ........ A Birinci satır
3 5
8 64 512 ........ B İkinci satır

x 2
Yukarıdaki tabloda verilenlere göre, B

Her iki satırda da eşit sayıda kare vardır ve = 219 dur.
A
K + L = M + N + 69
Buna göre, bu tabloda içinde sayı bulunan toplam kaç
eşitliğini sağlayan x değeri kaçtır? tane kare vardır?
A) 1 B) 4 C) 6 D) 7 E) 9 A) 16 B) 18 C) 20 D) 22 E) 24
6. A 7. D 8. C 9. E 10. E 11. C
158
10.
BÖLÜM
ORAN – ORANTI
◗ ORAN VE ORANTININ TANIMI
◗ ORANTININ ÖZELLİKLERİ
◗ DOĞRU ORANTI, TERS ORANTI VE BİLEŞİK ORANTI
◗ ARİTMETİK ORTALAMA

✔ ÖSYM sınavlarında oran ve orantı konusu ile ilgili hemen
hemen her yıl soru sorulmaktadır. Oran ve orantı konusu da
✔ Oran ve orantı konusu başta problemler olmak üzere bir-

çok konunun içerisinde sıkça kullanılmaktadır. Bundan dola-
yı mutlaka öğrenilmesi gereken bir konudur.
SICAK BÖLGE
ORAN 2. TERS ORANTI
İki çokluktan biri artarken diğeri aynı oranda azalıyorsa

Birimleri aynı olan iki çokluğun birbirine bölümüne oran ya da biri azalırken diğeri de aynı oranda artıyorsa bu
denir. iki çokluk ters orantılıdır denir.
a
a nın b ye oranı b şeklinde gösterilir.
Ters orantılı iki çokluğun çarpımları sabittir. Yani, a ile b
ORANTI ters orantılı ise a.b = k biçiminde yazılabilir.
İki veya daha fazla oranın eşitliğine orantı denir. • a, b, c sayıları sırasıyla 2, 3, 4 sayıları ile ters oran-
a c tılı ise
b = d = k (k orantı sabiti) k
a=
2
a c
b = d ise a.d = b.c dir. k
b=
3
ORANTININ ÖZELLİKLERİ k
c=
4
a c d c biçiminde yazılabilir. (k!Z – {0})
1. b =d &b =a
a c a b
2. b =d & c =d
a c d b
3. b =d & c =a 3. BİLEŞİK ORANTI
İçerisinde doğru ve ters orantının birlikte bulunduğu

a c b d 1
4. b = d =k& a = c = k orantılara bileşik orantı denir.
a c an c n n 1. a sayısı, b sayısı ile doğru ve c sayısı ile ters orantılı

5. b = d = k & b n = dn = k a.c
ise, b = k şeklinde yazılır.
a c a"c
6. b = d = k & b"d = k 2. a, b ve c sayıları sırasıyla 2 ve 3 ile doğru, 5 ile ters
B k
İ orantılı ise, a = 2k, b = 3k, c = 5 biçiminde yazılır.
a c m.a " n.c ^ h
7. b = d = k & m.b " n.d = k m.n ! 0 L
G 3. İşçi ve yapılan iş sorularında, doğru orantı ve ters
İ orantı birlikte bulunduğundan bu tip sorularda,
ORANTI ÇEŞİTLERİ
I. yapılan iş II. yapılan iş
S =
1. DOĞRU ORANTI Diğer verilerin çarpımı Diğer verilerin çarpımı
A
İki çokluktan biri artarken diğeri de aynı oranda artıyor- R
sa ya da biri azalırken diğeri de aynı oranda azalıyorsa M orantısı kullanılabilir.

bu iki çokluk doğru orantılıdır denir. A
L
Doğru orantılı iki çokluğun bölümleri sabittir. Yani a ile
a ARİTMETİK ORTALAMA
b doğru orantılı ise b = k biçiminde yazılabilir.
Bir veri grubundaki terimlerin aritmetik ortalaması
(A.O.)
• a, b, c sayıları sırasıyla 2, 3, 4 sayıları ile doğru
orantılı ise
Terimler toplamı
a = 2k A.O. =
Terim sayısı
b = 3k
c = 4k
biçiminde yazılabilir. (k!Z – {0})
160
ORYANTASYON TESTİ
a c e 2
1. Ahmet’in parasının Hasan’ın parasına oranı 32 , Hasan’ın 5. b =d = f =3
6
parasının Orhan’ın parasına oranı 7 olduğuna göre, olduğuna göre,
Orhan’ın parasının Ahmet’in parasına oranı kaçtır?
aa+
b
b k a c - d k a e + 2f k
$ c $ f
4 7 9 7 3
A) 7 B) 4 C) 7 D) 9 E) 7 işleminin sonucu kaçtır?
20 10 10
A) - 9 B) - 9 C) - 3
10 20
D) 3 E) 9
2. a+1 b-1 c 6. a.x = b.y = c.z = 4

2 = 3 = 5 =2
1 1 1 5
olduğuna göre, a.b – c işleminin sonucu kaçtır? x+y+z =2
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13
A) 5 B) 8 C) 10 D) 12 E) 15
7. Boy uzunlukları birbirinden farklı ve özdeş tabanlara sahip

olan sarı ve mavi renkteki iki adet kare dik prizma şeklindeki
B tahtalar Şekil-I’deki gibi konulmuş ve bu tahtaların birbirine
x - 2y 3 İ temas eden kısımları yeşil renge boyanmıştır.
3. x+y = 7 L
x+y G
olduğuna göre, 4y - x oranı kaçtır? İ
Şekil-I
A) 21 B) 14 C) 7 D) –7 E) –21
S
A s y m
R
M
Şekil-II
A
L Daha sonra tahtalar tabanları çakışacak biçimde Şekil-II'deki
gibi yerleştiriliyor.
Şekil-II’de oluşan sarı, yeşil ve mavi renkli kısımların uzun-
lukları sırasıyla s cm, y cm ve m cm olmak üzere,
y 5 s 3
a b c m = 4 ve m = 2
4. 2 =5 = 4 dir.
a + b – c = 18
s + y + m = 300 olduğuna göre, uzun olan çubuk kısa
olduğuna göre, a kaçtır? olan çubuktan kaç cm daha uzundur?
A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18 A) 20 B) 25 C) 30 D) 35 E) 40
1. B 2. C 3. E 4. B 5. A 6. C 7. E
161
8. Kilosu 57,5 TL olan leblebiden 800 gram alan Çağlar 12. Aynı nitelikte 6 işçi, günde 8 saat çalışarak, 40 m2 halı-
kaç TL öder? yı 5 günde dokursa aynı nitelikte 12 işçi, günde 10 saat
çalışarak, 80 m2 halıyı kaç günde dokur?
A) 45 B) 46 C) 47 D) 48 E) 49
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1
13. Bir bileşik orantıda a sayısı, (b + 1) sayısı ile ters, (c – 2)

sayısı ile doğru orantılıdır.
a = 6 ve b = 8 iken c = 4
olduğuna göre, a = 9 ve c = 6 iken b kaçtır?
9. 440 tane fındık, 5, 8 ve 9 yaşlarındaki üç çocuğa yaşları ile
doğru orantılı olarak paylaştırılıyor. A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12
Buna göre, bu paylaşımda en çok fındık alan çocuk kaç

tane fındık almıştır?
A) 150 B) 180 C) 210 D) 240 E) 270
14. 234 TL, Aynur, Begüm ve Cemre’ye sırasıyla 3, 4 ve 6 ile

doğru orantılı olarak paylaştırılıyor.
Eğer bu para Aynur, Begüm ve Cemre’ye sırasıyla 3, 4

ve 6 ile ters orantılı olarak paylaştırılsaydı, Aynur kaç
TL fazla para alacaktı?
A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70
10. (x + 1) ve (2y – 1) sayıları ters orantılıdır.

B
x = 5 iken y = 3 İ
olduğuna göre, y = 2 iken x kaçtır? L 15. Aşağıda şekil – I de verilen çubuk 2 ve 3 ile doğru orantılı iki
G parçaya ayrılıyor. Daha sonra şekil – II deki soldaki küçük
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 İ parça 3 ve 5 ile doğru orantılı iki parçaya, sağdaki büyük par-
ça 2, 3 ve 6 ile ters orantılı üç parçaya ayrıldığında şekil – III
teki parçalar elde ediliyor.
S
A
R
M Şekil-I
A
L
Şekil-II
Şekil-III
11. x, y ve z sayıları sırasıyla 2, 3 ve 5 sayıları ile ters orantılıdır.
Şekil – III te elde edilen en uzun iki parçanın toplam uzun-
6x + 3y – 10z = 8
luğu 132 cm olduğuna göre, şekil – I deki çubuğun uzun-
olduğuna göre, x kaçtır? luğu kaç cm'dir?
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2 A) 180 B) 220 C) 240 D) 280 E) 300
8. B 9. B 10. D 11. E 12. B 13. D 14. C 15. C

162
Test
2 ORAN – ORANTI
1. a, b ve c maddelerinden oluşan 350 gramlık bir karışımda, 4. a c e 2
madde miktarları arasında, b =d = f =5
a 2 b 4 3a – c + 2e = 24
b = 3 ve c = 5 3b – d = 40
bağıntıları bulunmaktadır. olduğuna göre, f kaçtır?
Buna göre, bu karışımda kaç gram c maddesi vardır? A) 5 B) 10 C) 12 D) 15 E) 20
A) 150 B) 160 C) 180 D) 200 E) 210
a+b a+c b+c

2. c-4 = b+1 = a+3 = k
x.y y.z x.z
olduğuna göre, k kaçtır?
5. 2 = 4 = 5
z – x + 3y = 34
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
olduğuna göre, x + z – y işleminin sonucu kaçtır?
A) 16 B) 18 C) 22 D) 26 E) 30
3. ........
.. . . . . .
. .
...
.
. .
. . . .
nü
Yö
B
.
e . .
nm
Dö İ 6. Aşağıda bir inşaat firmasının 4 farklı sokağa inşa edeceği
. . . .
III. Dişli
L binaların projesi gösterilmiştir.
. .
II. Dişli
..
G
.
. .
. . . .
I. Dişli İ
Birbirine bağlı hareket eden üç dişli çarktan birincisi ok yö- S

nünde 5 kez döndüğünde, ikincisi 3 kez ve üçüncüsü 4 kez A
dönmektedir. Üç çarktaki toplam diş sayısı 141 dir.
R
Buna göre, III. dişlinin dönme yönü ve diş sayısı aşağı- M

dakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A
L
Diş Sayısı Dönme Yönü
A) 30
B) 30
İnşaat firmasının her sokağın üst kısmına inşa edeceği bina
sayısı bulunduğu sokağın numarasıyla ters orantılı olacak-
C) 45 tır.
D) 45 Toplamda 250 bina inşa edecek olan bu firma 3. soka-

ğın üst kısmına kaç tane bina inşa eder?
E) 60
A) 30 B) 40 C) 60 D) 80 E) 120
1. A 2. B 3. C 4. B 5. C 6. B
163
7. Bir sınıftaki kız öğrencilerin sayısı 0,18 ile erkek öğrencile- 10. Bir baba sahip olduğu bir araziyi miras olarak yaşları 40,
rin sayısı 0,08 ile doğru orantılıdır. 44 ve 48 olan üç oğluna sırasıyla 2, 3 ve 4 ile ters orantılı
olarak paylaştırıyor. Büyük kardeş bu dağılıma itiraz edince
Buna göre, bu sınıfta en az kaç öğrenci vardır? baba aynı araziyi yine sırasıyla 2, 3 ve 4 ile doğru orantılı
A) 7 B) 13 C) 26 D) 32 E) 52 olarak çocuklarına paylaştırıyor.
Küçük kardeşin ilk durumda payına düşen arazinin

metrekaresi son durumda payına düşen arazinin met-
rekaresinden 84 metrekare fazla olduğuna göre, ba-
banın dağıttığı toplam arazi kaç metrekaredir?
A) 349 B) 350 C) 351 D) 352 E) 353
8. a ve b sayılarının aritmetik ortalaması 9, a ve c sayılarının

aritmetik ortalaması 15, b ve c sayılarının aritmetik ortala-
ması 6 dır.
Buna göre, a, b ve c sayılarının aritmetik ortalaması

kaçtır?
A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 E) 15
11. Aritmetik ortalaması 15 olan 8 sayı içerisine, aritmetik
ortalaması 18 olan 4 sayı daha katılırsa elde edilen sa-
yıların aritmetik ortalaması kaç olur?
A) 15,6 B) 16 C) 16,2 D) 16,8 E) 17
9.
Mesafe : km
B
İ
Kalori : kcal L
Hız : Eğim :
G
km/sa
İ 12.
1. Durum
S
Gösterge paneli 1. durumdaki gibi olan koşu bandında sabit A
hızla koşan bir koşucunun yaktığı kalori miktarı, hız, eğim R Yağ Şeker
Un 280 gr
ve aldığı mesafe ile doğru orantılıdır. M 300 gr
165 gr
A
L
Mesafe : km Ayşe Hanım un, yağ ve şeker kullanarak kek hamuru ya-
pacaktır.
Kalori : kcal
• Ayşe Hanım’ın tarifine göre kek hamuru
Hız : km/sa Eğim : (un) : (yağ) : (şeker) = 7 : 13 : 15 orantısıyla belirlen-
miştir.
2. Durum • Ayşe Hanım’ın mutfağında, 165 gram un, 280 gram yağ
ve 300 gram şeker bulunmaktadır.
Buna göre, 2. durumda verilen gösterge panelindeki bil- Buna göre, bu malzemeler ile en çok kaç gramlık bir kek
gilere göre koşan bir koşucu kaç kcal yakmıştır? hamuru yapılabilir?
A) 90 B) 108 C) 126 D) 144 E) 162 A) 620 B) 640 C) 660 D) 680 E) 700
7. B 8. C 9. B 10. C 11. B 12. E

164
Test
3 ORAN – ORANTI
a+b 4. Bir yarışmada 1550 TL’lik para ödülü ilk 4 dereceye giren
1. b =5 yarışmacılara, yarışı bitirme dereceleriyle ters orantılı ola-
a-c cak şekilde paylaştırılacaktır.
c =2
Para ödüllerini almaya giden bu yarışmacıların her biri ödül-
b lerinin 50 TL ve 20 TL’lik banknotlarla ödenebilen kısmını
olduğuna göre, c oranı kaçtır?
alabilmiştir.
1 2 3 4
A) 2 B) 3 C) 4 D) 1 E) 3 Buna göre, yarışmacıların alabildiği toplam ödül kaç
TL’dir
A) 1500 B) 1510 C) 1520

D) 1530 E) 1540
a b c+3
2. a:b:c=3:5:4 5. c-5 = 2 = a-b
3a + b – 2c = –12 olduğuna göre, b2 + c2 – a2 işleminin sonucu kaçtır?
A) 3 B) 6 C) 9 D) 12 E) 15
A) 10 B) 5 C) –5 D) –10 E) –15
B 6. Üst = 20 dk Üst = 60 dk Üst = 150 dk

İ
3. L
G
B.S. TV M.E. TV İ
REKLAMLAR REKLAMLAR Alt = 40 dk Alt = 60 dk Alt = 60 dk
1. Fırın 2. Fırın 3. Fırın
S
A Bir börekçide bulunan üç fırınla ilgili aşağıdakiler bilinmek-
1. kanal 2. kanal R tedir.
M • 1. fırın içerisine konulan böreğin üst kısmı 20 dakikada

Sürekli reklam yayını yapan iki farklı kanalın reklam sayıları A alt kısmı ise 40 dakikada pişmektedir.
ve süreleri verilmiştir. L
• 2. fırın içerisine konulan böreğin üst kısım 60 dakikada,
• B.S. TV’de 9 dakikada 10 farklı reklam yayınlanmakta- alt kısmı ise 60 dakikada pişmektedir.
dır.
• 3. fırın içerisine konulan böreğin üst kısmı 150 dakika-
• M.E. TV’de 12 dakikada 8 farklı reklam yayınlanmak- da, alt kısmı ise 60 dakikada pişmektedir.
tadır.
Hiç pişirilmemiş bir börek ilk olarak 1. fırına konulup 10 da-
• Her bir kanalda yayınlanan reklamların süreleri kendi kika pişiriliyor. Ardından çıkarılıp 2. fırına konulup 20 dakika
aralarında eşittir. daha pişiriliyor. Ardından çıkarılıp 3. fırına konuluyor.
Buna göre, M.E. TV’de 96 adet reklamın yayınlandığı sü- Buna göre, böreğin alt ve üstünün tam pişmesi için
rede, B.S. TV’de kaç adet reklam yayınlanır? 3. fırında en az kaç dakika pişmesi gerekir?
A) 156 B) 160 C) 164 D) 168 E) 172 A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25
1. C 2. D 3. B 4. D 5. C 6. E
165
7. a c 10. Bir kümesteki 48 tavuğa 50 gün yetecek kadar yem vardır.
b = d =k 20 gün sonra 12 tavuk satılıyor.
m.a - n.c
m.b + x = k Her tavuk eşit miktarda yem yediğine göre, kalan yem
olduğuna göre, d nin, x ve n cinsinden eşiti aşağıdaki- kalan tavuklara kaç gün yeter?
lerden hangisidir?
A) 36 B) 38 C) 40 D) 42 E) 44
n n x x
A) x B) - x C) n D) –x.n E) - n
11. 2a = 3b
b.c = 4
8. Eşit kapasiteli 6 işçinin günde 10 saat çalışarak 4 günde c = 5d
bitirebildiği bir iş, işçi sayısı arttırılarak günde 5 saat çalışı-
larak 2 günde bitirilebilmektedir. olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) a ile c ters orantılıdır.

Buna göre, son durumdaki işçi sayısı kaçtır?
B) a ile b doğru orantılıdır.
A) 18 B) 20 C) 22 D) 24 E) 26
C) c ile d doğru orantılıdır.
D) a ile d ters orantılıdır.
E) b ile d doğru orantılıdır.
9. Aşağıda, dikdörtgen biçimindeki genişletilebilir plastiklerin

kenar uzunlukları birim cinsinden verilmiştir.
12. , ve ağırlıkları bir terazinin kefelerine aşağıdaki
B
gibi konulduğunda şekildeki gibi dengede kalıyor.
7 4 İ
5 3
L
1 1 1 2 5 5 5 5
3 4 6 12 G
4 4 4 4
İ 3 3 3 3
Bu plastiklerin bazıları, kenarlarının uzunlukları oranı de- 2 2 2 2
ğiştirilmeden uzun kenarları eşit ve tüm kenarlarının uzun- 1 1 1 1
lukları birim cinsinden tam sayı olacak biçimde büyütülüp S
ortalarında bir kare oluşacak biçimde şekildeki gibi yerleş- A
R 1. Durum 2. Durum
tiriliyor.
M
Kefeleri 1'den 5'e kadar numaralandırılmış olan bölmeler
1 A arasında hareket eden bir terazide kefelerdeki ağırlıkların
L
kütleleri bölme numaralarıyla ters orantılıdır. Bu teraziye ilk
2 3 olarak ve ağırlıkları konulduğunda kefelerin bulun-
duğu bölmeler 1. durumdaki gibi oluyor. ile ağırlık-
ları konulduğunda kefelerin bulunduğu bölmeler 2. durum-
4
daki gibi oluyor.
Son durumda bu plastiklerin kapladığı toplam alan en ile ağırlıklarının kütleleri toplamı 104 gram olduğu-
az kaç birimkaredir? na göre, ağırlığının kütlesi kaç gramdır?
A) 288 B) 296 C) 302 D) 310 E) 324 A) 52 B) 54 C) 56 D) 58 E) 60
7. E 8. D 9. A 10. C 11. E 12. E

166
SİMÜLASYON TESTİ
1. Bir tiyatro kursuna katılan öğrenciler ile ilgili olarak aşağıda- 3.
kiler bilinmektedir. ŞEKER
• Öğrenciler A ve B şeklinde iki gruba ayrılmıştır. 300 gr 200 gr

• A grubunda bulunan öğrencilerin yaşlarının ortalaması ERİK KAYISI
23’tür. 500 gr 400 gr
• B grubunda bulunan öğrencilerin yaşlarının ortalaması
18’dir. Yukarıdaki tabloda erik hoşafı ve kayısı hoşafı yapmak için
• Öğrencilerin tamamı 25 kişidir ve yaşlarının toplamı gereken malzemelerin miktarlarının oranları yazmaktadır.
495’tir. Eşit miktarda erik hoşafı ve kayısı hoşafı yapan biri top-
Buna göre, B grubunda kaç öğrenci vardır? lamda 8,5 kg şeker kullandığına göre, kullandığı erik ve
kayısı toplam kaç kg dır?
A) 10 B) 12 C) 13 D) 14 E) 16
A) 14 B) 14,5 C) 15 D) 15,5 E) 16
2. Bitiş
DİKKAT!
Dağ Çıkışının
Başlangıcı
B 4.
İ
L
G
İ
Zorlu bir parkurda yarışan kırmızı, sarı ve mavi arabaların I. Çuval II. Çuval III. Çuval
başlangıç noktasından şekildeki dağın çıkışının başlangıç x kg y kg z kg
noktasına kadar gidecekleri yolun uzunluğu 7 km’dir. S
Yarışan araçlar ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor. A Yukarıdaki I, II ve III. çuvallardaki fındıklarla ilgili olarak aşa-
R ğıdakiler bilinmektedir.
• Üç araçta yarışa aynı anda başlamıştır ve her birinin

M
hızı tüm yarış boyunca sabittir. • Çuvallarda sırasıyla x kg, y kg ve z kg fındık bulunmak-
A
• Yarış dağın zirvesindeki bitiş yazan tabelada sonlan- tadır.
L
maktadır ve tüm yarışçılar bitiş tabelasını görmüştür. • x + y + z = 30 kg’dır.
• Kırmızı araba birinci olmuş ve yarışı bitirdiği anda ar- • I. çuvaldan II. çuvala 4 kg, ardından II. çuvaldan III. çu-
kasındaki mavi araba ile 20 km ve sarı araba ile 32 km vala 6 kg fındık aktarıldığında tüm çuvallardaki fındık
fark oluşmuştur. miktarları eşit olmaktadır.
• İkinci olan mavi araba yarışı bitirdiği anda sarı araba ile
arasında 20 km fark oluşmuştur. Buna göre, başlangıçta çuvalların içindeki fındık mik-
tarları sırasıyla aşağıdaki sayıların hangileriyle ters
Buna göre, dağın başlangıcındaki dikkat yazan tabela orantılıdır?
ile dağın zirvesindeki bitiş yazan tabela arasındaki fark
kaç km’dir? A) 7, 6, 2 B) 14, 6, 7 C) 21, 7, 6
A) 41 B) 42 C) 43 D) 44 E) 45 D) 6, 7, 21 E) 14, 7, 6
1. E 2. C 3. D 4. D
167
5. Kilo vermek için yürüyüş yapan bir kişinin yaktığı kalori mik- 8. • Ahmet’in 6 horoz ve 15 tavuğu vardır.
tarı yürüme mesafesi ile doğru orantılı ve yürüme hızı ile • Bir horozun günlük yediği yem miktarı, bir tavuğun gün-
ters orantılıdır. Dakikada 60 metre hızla yürüyen bir kişi 900 lük yediği yem miktarının 2 katı kadardır.
metre yürüdüğünde 300 kalori yakmaktadır.
• Ahmet, horoz ve tavuklarına 30 gün yetecek kadar yem
Buna göre, dakikada 50 metre hızla yürüyen bir kişinin verip tatile gitmiştir.
320 kalori yakması için kaç metre yürümesi gerekmek- • Ahmet tatile gittikten 6 gün sonra hastalıktan dolayı 2
tedir? horoz ve 5 tavuk ölmüştür.
A) 640 B) 720 C) 800 D) 860 E) 940 Bu bilgilere göre, Ahmet’in tatilden döndükten sonra
kaç gün daha hayvanlarına yem vermesine gerek yok-
tur?
A) 6 B) 8 C) 9 D) 12 E) 15
6.
1 2 3 4
Yukarıda bir telefonun batarya simgesi gösterilmiştir. Batar-

ya simgesiyle ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.
• Her çubuk sağdan sola doğru üzerinde yazan sayı ile
ters orantılı olacak bir sürede boşaldıktan sonra sönü- 9.
yor. Yağ
• Her çubuk soldan sağa doğru üzerinde yazan sayı ile Girişi
doğru orantılı olacak bir sürede dolduktan sonra yanı-
yor.
Büyük
• Batarya tam doluyken iki çubuk sönene kadar 7 saat
Yağ Deposu
geçiyor.
• Bataryanın tam dolu iken tamamen boşalma süresi, ba-
tarya boş iken tamamen dolma süresinin 5 katıdır. I. II. III.
Boru Boru Boru
Buna göre, 2 numaralı çubuk söndüğü anda telefon şar- B Küçük Depo
ja takılırsa kaç saat sonra bataryası tam dolar? İ
IV. V.
L Boru Boru
A) 2,5 B) 3 C) 3,5 D) 4 E) 4,5
G
İ
S A Kabı B Kabı
A
Zeytinyağı üretilen bir fabrikada depolara aktarılan yağlar A
R ve B kaplarına dökülmektedir.
M
• Büyük depo biriktirdiği yağları I, II ve III. borulardan sı-
A
7. Aşağıdaki tabloda, bir grupta bulunan kişilerin yaşları ve sa- rasıyla 3, 7 ve 4 sayıları ile ters orantılı olarak akıtmak-
L tadır.
yıları verilmiştir.
• Küçük depo biriktirdiği yağları, IV ve V. borulardan sıra-
Yaş Kişi Sayısı sıyla 3 ve 2 ile doğru orantılı olarak akıtmaktadır.
14 16 • I ve IV. borulardan akan yağlar A kabına, III ve V. borular-
15 10 dan akan yağlar B kabına dökülmektedir.
17 12 Yağ girişinden 610 litre yağ büyük depoya döküldüğü-
Buna göre, bu gruptan, yaş ortalaması 15 olan bir top- ne göre, tüm akış sonlandığında A kabında biriken yağ
luluk seçildiğinde geriye kalan kişi sayısı en az kaç ola- miktarı, B kabında biriken yağ miktarından kaç litre faz-
bilir? ladır?
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10 A) 90 B) 94 C) 98 D) 102 E) 106
5. C 6. E 7. B 8. D 9. B
168
1. m bir rakam, 2m = x olduğuna göre, 4. a ve b pozitif tam sayılarının en büyük ortak böleni x tir.
0,mQ
8 Buna göre,
ifadesinin x cinsinden eşiti aşağıdakilerden hangisidir? I. x sayısı, a + b sayısını tam böler.
3
A) 6 x B) 3 x C) ñx D) x E) x II. x2 sayısı, a2 + b2 sayısını tam böler.
III. x2 sayısı, a.b sayısını tam böler.

2. Bir K kümesi ile ilgili olarak,

• Elemanları ardışık üç pozitif tek tam sayıdan oluşmak- 5. p asal sayı olmak üzere,
tadır.
Mp= 2 p – 1
• Elemanların çarpımı, elemanların toplamının 39 katına
eşittir. şeklindeki Mp asal sayılarına Mersenne asal sayıları denir.
olduğu bilinmektedir.
Buna göre, aşağıdaki asal sayılardan hangisi bir Mer-
Buna göre, K kümesinin en küçük elemanı kaçtır? senne asal sayısıdır?
A) 7 B) 9 C) 11 D) 13 E) 15 A) 17 B) 41 C) 127 D) 149 E) 511
B
İ
L
6. x, y, z ve k pozitif tam sayılardır.
G
İ
y2 + k y.z §x ky
S x+y x k2 z+k z.k

3. Bir demircinin elinde aşağıdaki gibi iki demir parçası bulun- A
maktadır. R Şekil I
42x – 3 cm
M
A
6 25
L
4 8
5 – 4x
(0,125) 3 cm
Şekil II
Bu parça demirleri üst üste gelmeyecek ve aralarında boş- Şekil I deki dokuz eş karenin her birinin içine yukarıdaki gibi
luk kalmayacak şekilde doğrusal olarak uç uca ekleyen de- cebirsel ifadeler yazılmıştır.
mirci, 192 cm uzunluğunda bir demir elde etmiştir.
Buna göre, Şekil II deki boyalı karelere karşılık gelen
Buna göre, kısa olan demir kaç cm uzunluğundadır? tüm sayı değerlerinin toplamı kaçtır?
A) 4 B) 8 C) 16 D) 32 E) 64 A) 51 B) 53 C) 54 D) 55 E) 57
1. B 2. B 3. E 4. E 5. C 6. E
169
7. 9. x ve y pozitif tam sayılar olmak üzere,
Yete İşl
Baki rsiz Onay em
ye landı
x y = 1 + x + x2 + x3 + ... + xy
x
= 1 + x–1 + x–2 + x–3 + ... + x–y
I. Şekil II. Şekil
y
Aynı türdeki ürünlerin satış fiyatlarının birbirine eşit olduğu
bilinen bir giyim mağazasından, kullanılabilir limitleri eşit üç biçiminde tanımlanmaktadır.
farklı kredi kartıyla alışveriş yapan Nida, her seferinde farklı Buna göre,
bir kredi kartı kullanarak;
• bir pantolon ve bir mont satın almak istediğinde POS
5
cihazı I. şekildeki gibi, 5 20 :
• bir mont ve bir gömlek satın almak istediğinde POS ci- 20
hazı II. şekildeki gibi,
• bir pantolon ve bir gömlek satın almak istediğinde POS
cihazı II. şekildeki gibi görünmüş ve kredi kartında kulla- A) 520 B) 521 C) 522 D) 523 E) 524
nılabilir limit kalmamıştır.
Bu mağazada satılan bir pantolon, bir gömlek ve bir

montun TL cinsinden fiyatları sırasıyla P, G ve M oldu-
ğuna göre, bu değerlerin doğru sıralanışı aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) P < G ≤ M B) M ≤ P < G C) G < M G P

D) P < M ≤ G E) G ≤ P < M
10. a, b ve c birer asal sayıdır.
a = (17)b – c
A) 25 B) 24 C) 23 D) 22 E) 21
B
İ
L
G
İ
8. x bir gerçek sayı olmak üzere, 11.
“x sayısının 7’ye uzaklığı 3’ten az, 2’den fazladır.”

S
A
ifadesinin çözüm kümesi aşağıdaki sayı doğrularından R
hangisinde kırmızı boyalı olarak verilmiştir? M

A
A)
5 9 L
A B C D
B) Yukarıdaki odun parçası B ve C çizgilerinin olduğu yerler-

4 10
den kesilerek üç parçaya ayrılacaktır.
C) • |AB| uzunluğu 3 ile, |BC| uzunluğu 4 ile ters orantılı ve
4 5 9 10 |CD| uzunluğu 5 ile doğru orantılı olacak şekilde üç par-
çaya ayrılıyor.
D)
4 9 10 • En uzun parça, en kısa parçadan 114 cm daha uzundur.
Buna göre, odun parçasının uzunluğu kaç cm dir?

E)
4 5 9 10
A) 162 B) 158 C) 146 D) 142 E) 134
7. C 8. C 9. A 10. D 11. E
170
11.
BÖLÜM
SAYI VE KESİR PROBLEMLERİ
◗ VERİLERİ KULLANARAK DENKLEM KURMA
◗ SAYI PROBLEMLERİ
◗ KESİR PROBLEMLERİ
◗ GÜNLÜK YAŞAM UYGULAMALARI VE RUTİN OLMAYAN PROBLEMLER

✔ ÖSYM sınavlarında sayı ve kesir problemleri konusu ile
ilgili hemen hemen her yıl soru sorulmaktadır. Sorulan so-
rular genellikle kısa denklemlerle çözülebilen günlük yaşam
problemleri şeklindedir.
✔ Sayı ve kesir problemlerinin tüm problem çeşitlerinin te-

melini oluşturduğu için en önemli problem çeşidi olduğu unu-
tulmamalıdır.
SICAK BÖLGE
SAYI PROBLEMLERİ DİKKAT :
Problemleri çözme işi iki aşamadan oluşur. Bunlardan
birincisi probleme ait denklemi kurma, ikincisi kurulan 1. n tane kişi birbiri ile birer kez tokalaştığında toplam,
bu denklemi çözmedir. n. (n - 1)
Denklem kurma ile ilgili olarak aşağıdaki ifadeleri ince- 2
leyiniz. tane tokalaşma olayı gerçekleşir.
1. Bulunması gereken sayı x olsun. 2. n tane kişinin her biri, birbirlerine birer kartvizit ver-
Bir sayının 2 fazlası: x + 2 diğinde toplam,
Bir sayının 3 eksiği: x – 3 n. (n - 1)
Bir sayının 4 katı: 4x tane kartvizit verilmiş olur.
x
Bir sayının yarısı: 2
3 3x
Bir sayının 5 i: 5 KESİR PROBLEMLERİ
Bir sayının 3 katının 2 eksiği: 3x – 2 Bulunması gereken sayı x olsun.
Bir sayının 2 eksiğinin 3 katı: (x – 2).3 3 3x
Bir sayının 5 i " 5
x
Bir sayının yarısının 2 fazlasının 5 katı: ` 2 + 2 j .5 x
Bir sayının yarısı " 2
3x
2. Bulunması gereken iki sayı x ve y olsun. Bir sayının dörtte üçü " 4
İki sayının toplamı: x + y 2 3 2x 3
Bir sayının 5 inin 4 ü " 5 $ 4
İki sayının farkı: x – y ya da y – x
1. Payı paydasının 3 katının 1 fazlası olan kesir,
İki sayının çarpımı: x.y
3x + 1
x y x tir.
İki sayının oranı: y ya da x
İki sayının kareleri toplamı: x2 + y2 2. Paydası, payından 5 eksik olan kesir, x -x 5 tir.
İki sayının toplamının karesi: (x + y)2

3. Değeri 34 olan kesir, 34xx tir.
İki sayının kareleri farkı: x2 – y2 ya da y2 – x2 B
İ 4. Bazı sorularda kesirlerin paydaları çarpılarak bütün
İki sayının farkının karesi: (x – y)2 L belirlenebilir.
G Örneğin, Ayşe parasının
1
'ünü sonra kalanın
3. x tam sayı olmak üzere, İ 2
3
'ini harcamış olsun.
Ardışık iki tam sayı: x, x + 1 5
S Buna göre, Ayşe'nin başlangıçtaki parası
Ardışık üç tam sayı: x, x + 1, x + 2
A (3.5)x = 15x alınabilir.
Ardışık üç çift tam sayı: x, x + 2, x + 4 R
M
Çift alınır. A
Ardışık üç tek tam sayı: x, x + 2, x + 4 L
DİKKAT :
Tek alınır.
5 in katı olan ardışık üç tam sayı: x, x + 5, x + 10 1. Bir telin bir ucundan x cm kesilirse telin orta noktası
x
2 cm yer değiştirir.
5 in katı alınır.
2. Sorularda su dolu bir şişeden bahsedildiğinde şişe-
4. Ali'nin parası, Ahmet'in parasının 4 katı ise Ahmet'in nin kütlesi ve içindeki suyun kütlesi düşünülmelidir.
parası x TL, Ali'nin parası 4x TL alınabilir.
172
1. Hangi sayının 3 katının 2 fazlası, aynı sayının 4 eksiğinin 4 5. Biri diğerinden 6 fazla olan iki sayıdan küçüğünün 4 katı,
katına eşittir? büyük sayının 3 katından 5 fazladır.
Yukarıdaki problemin çözümünü veren denklem aşağı- Buna göre, bu sayılardan büyük olanı kaçtır?
dakilerden hangisidir?
A) 23 B) 25 C) 27 D) 29 E) 31
A) 3.(x + 2) = 4.(x – 4) B) 3x + 2 = 4x – 4
C) 3x + 2 = 4.(x – 4) D) 3.(x + 2) = 4x – 4
E) 3x – 2 = 4.(x + 4)
2. 4 katının 2 eksiği, 1 fazlasının 2 katına eşit olan sayının

2 eksiği kaçtır?
A) –4 B) –2 C) 0 D) 2 E) 4 6. Bir parkta oynayan üç çocuğun boyları ile ilgili aşağıdakiler

bilinmektedir.
• Arif’in boyu Hasan’ın boyundan 17 cm uzundur.
• Hasan’ın boyu Ayhan’ın boyundan 13 cm kısadır.
Arif, Hasan ve Ayhan’ın boylarının uzunlukları toplamı

3 metre olduğuna göre, Arif’in boyu kaç cm’dir?
A) 90 B) 97 C) 103 D) 107 E) 113
3. Bir sayının t katının 8 fazlası, aynı sayının 2 fazlasının t B

katına eşittir. İ
L
Buna göre, t kaçtır? G
İ
A) 1 B) 2 C) 4 D) 6 E) 8
S
A
R
M
A
L
7. Adnan’ın bilyelerinin sayısı, Haldun’un bilyelerinin sayısının

7 katıdır.
4. Bir sayının 2 katının 1 fazlasının 15 inden, aynı sayının ya-
rısı çıkarıldığında sonuç 3 oluyor. Adnan bilyelerinden 10 tanesini Haldun’a verirse,
Adnan’ın bilyelerinin sayısı Haldun’un bilyelerinin
Buna göre, bu sayı kaçtır? sayısının 3 katı olacağına göre, Haldun’un başlangıçta
kaç tane bilyesi vardır?
A) –22 B) –24 C) –26
D) –28 E) –30 A) 5 B) 8 C) 10 D) 12 E) 15
1. C 2. C 3. C 4. D 5. D 6. D 7. C
173
8. Levent, bir kitabı her gün bir önceki gün okuduğu sayfa sa- 11. Bir çay bahçesindeki müşteriler masalara beşer beşer otur-
yısının 2 katı kadar okuyarak 5 günde bitiriyor. duklarında 3 kişi ayakta kalıyor, yedişer yedişer oturdukla-
rında ise 3 masa boş kalıyor.
Levent, sadece dördüncü gün 96 sayfa okuduğuna
göre, kitabın tamamı kaç sayfadır? Buna göre, bu çay bahçesinde kaç tane müşteri vardır?
A) 280 B) 310 C) 372 D) 396 E) 412 A) 58 B) 63 C) 65 D) 72 E) 81
12. Arda, Berke’ye:

“Berke; aklından bir sayı tut, 4 ile çarp, 32 ekle, 4 e böl.
Bulduğun sonuçtan, tuttuğun sayıyı çıkar.” diyor. Berke iş-
lemleri yaptıktan sonra Arda, Berke’nin işlemlerden sonra
bulduğu sayıyı doğru olarak söylüyor.
Buna göre, Berke’nin işlemlerden sonra bulduğu sayı

kaçtır?
A) 4 B) 8 C) 16 D) 24 E) 32
9. Düz bir çubuk 10 eş parçaya ayrılıyor. Aynı çubuk 8 eş par-

çaya ayrılsaydı her bir parça 5 cm daha uzun olacaktı.
Buna göre, bu çubuğun uzunluğu kaç cm’dir?
A) 120 B) 160 C) 180 D) 200 E) 240

13.
200 gr 1. Tartı
B
İ
L
G 160 gr 2. Tartı
İ
S 3. Tartı
A
R
M
A
Yukarıda birbirine bağlı özdeş 3 tartı ve 3. tartıya bağlı ağır-
L lığı önemsenmeyen kefede bir kalıp peynir bulunmaktadır.
Bu sistemle peynirin ağırlığını ölçmek isteyen Gülay, siste-
mi 1. tartıdan tutarak havaya kaldırıyor.
10. Nisan, bir merdivenin basamaklarını dörder dörder çıkıp,
Bu ölçümde ibrelerin gösterdiği değerler aşağıdaki gibidir:
üçer üçer inmiştir.
1. tartıda 200 gram
Nisan’ın çıkarken attığı adım sayısı, inerken attığı adım
2. tartıda 160 gram
sayısından 10 eksik olduğuna göre, bu merdiven kaç
basamaklıdır? Buna göre, peynirin ağırlığı kaç gramdır?
A) 100 B) 120 C) 132 D) 144 E) 156 A) 60 B) 80 C) 100 D) 120 E) 140
8. C 9. D 10. B 11. B 12. B 13. D

174
1. Bir sınıfta yaşları 7 veya 8 olan 30 tane öğrenci vardır. 4. Bir otobüsteki kadın yolcu sayısının erkek yolcu sayısına
3
Öğrencilerin yaşları toplamı 228 olduğuna göre, bu sı- oranı tür. Bu otobüse 2 erkek yolcu binip, otobüsten 1
4
nıfta 8 yaşında olan kaç öğrenci vardır? kadın yolcu indiğinde, otobüsteki erkek yolcu sayısı kadın
A) 15 B) 16 C) 17 D) 18 E) 19 yolcu sayısının 2 katı oluyor.
Buna göre, ilk durumda otobüste kaç yolcu vardır?
A) 35 B) 28 C) 21 D) 14 E) 7
2. Bir kişi katıldığı yarışmada doğru cevapladığı her soru için 3 5. Bir manavda portakalın kilogram fiyatı, elmanın kilogram
puan kazanıp, yanlış cevapladığı her soru için 1 puan kay- fiyatının 2 katına, muzun kilogram fiyatının yarısına eşittir.
betmektedir.
Buna göre, manavdan 4 kilogram elma, 3 kilogram muz
40 soruyu cevaplayıp 68 puan alan bu kişi, kaç soruyu ve 2 kilogram portakal alınabilen parayla kaç kilogram
yanlış cevaplamıştır? muz alınabilir?
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17 A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
B
İ
L
G
İ
S
A
R
M
A
L
3. A okulunun 400 tane, B okulunun 1000 tane öğrencisi var-

dır. A okulundaki öğrenci sayısı her yıl 30 artarken, B oku- 6. Bir bilet kuyruğunda Didem baştan 11. sırada, Simge son-
lundaki öğrenci sayısı her yıl 20 azalmaktadır. dan 10. sıradadır. Simge ile Didem arasında 5 kişi bulun-
maktadır.
Buna göre, kaç yıl sonra bu iki okuldaki öğrenci sayıları
eşit olur? Buna göre, bu kuyrukta en az kaç kişi vardır?
A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18 A) 13 B) 14 C) 15 D) 25 E) 26
1. D 2. A 3. B 4. D 5. B 6. B
175
7. Bir kırtasiyeden 2 tane kalem ve 3 tane defter alan Hakan 10. Ali’nin maaşı, Veli’nin maaşının 2 katına, Can’ın maaşı da
32 TL ödeyecektir. Hakan kırtasiyeciye 40 TL para verir. Ali ve Veli’nin maaşlarının toplamına eşittir. Ali’nin maaşı-
Kırtasiyeci de Hakan’ın 2 tane defter, 3 tane kalem aldığını na a TL zam yapıldığında Ali’nin maaşının 2 katı, Veli ile
zannederek Hakan’a 12 TL para üstü verir. Can’ın maaşlarının toplamından 240 TL fazla olmaktadır.
Buna göre, bu kırtasiyede bir defterin fiyatı bir kalemin Buna göre, a kaçtır?
fiyatından kaç TL fazladır? A) 60 B) 80 C) 120 D) 160 E) 240
A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 8
11. 10 TL 20 TL 30 TL
Kurşun Tükenmez Pilot

Kalem Kalem Kalem
8. Bir hastanede doktor olan Özlem ve Fırat’ın arkadaşları ile Bir kırtasiyede birim fiyatları sırasıyla 10 TL, 20 TL ve 30 TL
olan kurşun kalem, tükenmez kalem ve pilot kalem satılmak-
ilgili bilgiler aşağıda verilmiştir.
tadır.
• Özlem’in hastanedeki erkek meslektaşlarının sayısı, ka- Ayça her bir kalem türünden en az bir tane alarak 370 TL
dın meslektaşlarının sayısının 3 katıdır. ödeme yapmıştır.
• Fırat’ın hastanedeki erkek meslektaşlarının sayısı, ka-
dın meslektaşlarının sayısının 2 katıdır. Buna göre, Ayça en az kaç kalem satın almıştır?
Buna göre, bu hastanede kaç doktor çalışmaktadır? A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17
A) 9 B) 11 C) 13 D) 15 E) 17
B
İ
L
G
İ
12. Bir kırtasiyede A ve B marka iki tip kalem satılmaktadır. Bu
S kırtasiyeden alışveriş yapan Ali, Berk, Cem ve Doruk’un al-
A dıkları kalem sayıları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
R
M Ali Berk Cem Doruk

9. A A marka
5 Ton A 18 Ton B 2 3 2 1
L kalem
B marka
3 2 1 4
kalem
177 ton kum A veya B kamyonları ile taşınacaktır. Her se-
ferde 5 ton kum taşıyan A kamyonu sefer başına 200 TL, Alışveriş sonucunda,
her seferde 18 ton kum taşıyan B kamyonu sefer başına
450 TL ücret almaktadır. Her iki kamyon da tam olarak dol- • Berk, Ali’den 4 TL daha fazla ödeme yapmıştır.
madan hareket etmemektedir. • Cem 32 TL ödeme yapmıştır.
Buna göre, kumun tamamı en az kaç TL’ye taşınabilir? Buna göre, Doruk aldığı kalemler için kaç TL ödeme
yapmıştır?
A) 4650 B) 4700 C) 4750
D) 4800 E) 4850 A) 48 B) 44 C) 40 D) 36 E) 30
7. C 8. C 9. A 10. C 11. B 12. B

176
1. 280 sayısının
4
sinin
2
i kaçtır?
5. Taner parasının 13 ü ile bir kitap, kalan parasının 52 i ile de
7 5
bir defter alıyor. Geriye 24 TL parası kalıyor.
A) 16 B) 32 C) 64 D) 72 E) 128
Buna göre, Taner’in başlangıçta kaç TL’si vardı?
A) 90 B) 80 C) 75 D) 60 E) 45
5 1
2. Bir sayının ünün 5 fazlasının 5 katı 100 olduğuna 6. Bir memur maaşının ünü ev kirasına, kalan maaşının
13 3
1
göre, bu sayı kaçtır? ünü market giderlerine harcıyor.
4
A) 91 B) 78 C) 65 D) 52 E) 39 Son durumda bu memurun cebinde 3600 TL kaldığına
göre, memurun ev kirası kaç TL’dir?
A) 2000 B) 2400 C) 2500 D) 2800 E) 3000
3. Payı paydasından 5 fazla olan bir kesrin, çarpma işlemine 1 1

3 B 7. Mustafa, bir kitabın önce ünü sonra da ünü okuyor.
göre tersi tür. 3 4
4 İ 2
L Daha sonra kalan sayfaların ini okuduğunda kitabın bit-
Buna göre, bu kesrin pay ve paydasının toplamı kaçtır? 5
G mesine 60 sayfa kalıyor.
A) 25 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45 İ
Buna göre, bu kitap kaç sayfadır?
S A) 150 B) 180 C) 200 D) 240 E) 300

A
R
M
A
L
3
2 8. Bir konfeksiyoncu elindeki bir top kumaşın ini satıyor.
4. Değeri olan bir kesrin payına 4 eklenip, paydasından 8 8
5 Daha sonra 9 metre daha satınca geriye tüm kumaşın ya-
2
çıkarılırsa kesrin değeri oluyor. rısı kalıyor.
3
Buna göre, ilk kesrin pay ve paydasının toplamı kaçtır? Buna göre, bir top kumaş kaç metredir?
A) 28 B) 35 C) 42 D) 49 E) 56 A) 72 B) 80 C) 88 D) 96 E) 108
1. C 2. E 3. C 4. D 5. D 6. B 7. D 8. A
177
9. Belirli bir yükseklikten bırakılan bir top yere her çarptığında
12. Bir öğrenci elindeki parasının 52 i ile tanesi 20 TL olan
3
düştüğü yüksekliğin ü kadar dikey olarak yükselmekte-
4 defterlerden 3 tane alabilmektedir. Geriye kalan parasının
dir.
1
ü ile de fiyatı aynı olan silgilerden 5 tane alabilmektedir.
Top üçüncü kez yere çarptıktan sonra 54 santimetre 3
yükseldiğine göre, topun ilk bırakıldığı yükseklik kaç Buna göre, bir silginin fiyatı kaç TL’dir?
santimetredir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
A) 64 B) 96 C) 120 D) 128 E) 256
10.
240 gr 200 gr
2
Bir şişenin 3 ü su ile doluyken kütlesi 240 gramdır. Şi- 13.
1
şenin içindeki suyun 4 ü boşaltıldığında kütlesi 200 gram
gelmektedir.
Buna göre, boş şişenin kütlesi kaç gramdır? Yukarıda uzunluğu 24 cm olan bir cetvel verilmiştir. Cetvelin
A) 70 B) 80 C) 90 D) 100 E) 110 1
sol ucundan uzunluğunun sı kadarı sağ ucundan uzunlu-
6
B 1
İ ğunun ü kadarı düzgün bir şekilde kırılarak atılıyor.
4
L Buna göre, kırık cetvelin tam orta noktasının mavi renk-
G le gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?
İ
A) B)
S
A
R
M
A
11. Bir okulda; L C) D)
1
• öğrencilerin 12 si kadar öğretmen,
• öğretmenlerin 14 ü kadar memur

vardır.
Bu okuldaki öğretmen, öğrenci ve memurların toplam E)

sayısı 318 olduğuna göre, bu okulda kaç tane öğretmen
vardır?
A) 24 B) 20 C) 18 D) 16 E) 15
9. D 10. B 11. A 12. E 13. A

178
1. Bir torbada aynı büyüklükte 8 sarı, 5 yeşil ve 12 kırmızı bilye 1
4. 132 TL iki kardeş arasında küçük kardeşin aldığı payın ü
vardır. 3
2
ile büyük kardeşin aldığı payın i eşit olacak şekilde pay-
5
Buna göre, bu torbadan rengine bakılmaksızın en az
laştırılıyor.
kaç bilye alınırsa, 1 yeşil bilye kesinlikle alınmış olur?
A) 15 B) 17 C) 19 D) 21 E) 23 Buna göre, büyük kardeş kaç TL almıştır?
A) 36 B) 48 C) 60 D) 72 E) 84
3
5. Gökçe, önce günde 8 sayfa okuyarak bir kitabın ini, son-
5
ra da günde 11 sayfa okuyarak kalan kısmını bitiriyor.
2. 40 soruluk bir sınavda her doğru cevap 4 puan kazandırır-
ken her yanlış cevap 1 puan kaybettiriyor. Gökçe bu kitabın tamamını 49 günde okuduğuna göre,
kitap kaç sayfadır?
Bu sınavda 6 soruyu boş bırakan bir öğrenci 101 puan
A) 420 B) 440 C) 460 D) 480 E) 500
aldığına göre, kaç soruyu yanlış cevaplamıştır?
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
B
İ
L
G
İ
S
A
R
M 6. Bir büroda üç adet A marka ve iki adet B marka fotokopi

A makinesi vardır. Bu makineler ile ilgili olarak aşağıdakiler
L bilinmektedir.
• A marka fotokopi makinelerinin bir tanesi, B marka foto-
kopi makinelerinin bir tanesinden dakikada 6 sayfa daha
fazla çekim yapmaktadır.
• A marka fotokopi makineleri ile 10 dakikada çekilebilen
3. Fırat, başlangıç noktasından itibaren sırasıyla önce 5 adım fotokopi sayısı, B marka fotokopi makineleri ile 20 daki-
ileri sonra 2 adım geri atarak ilerlemektedir. kada çekilebilmektedir.
Buna göre, Fırat 104. adımını attıktan sonra başlangıç Buna göre, A marka fotokopi makinelerinin bir tanesi da-
noktasından kaç adım ileri gitmiş olur? kikada kaç sayfa fotokopi çekmektedir?
A) 44 B) 45 C) 46 D) 47 E) 48 A) 12 B) 15 C) 18 D) 24 E) 36
1. D 2. C 3. C 4. C 5. B 6. D
179
7. Sağlık Bakanlığı, bir ilde bulunan 21 hastanenin her birine 10. Her biri A, B, C ve D şeklinde dört seçenekten oluşan 4 so-
a tane doktor ve bu doktorların herbiri için b tane hemşire ruluk bir sınavda Ayça, Beril, Cansu, Didem ve Elvan’ın bu
ataması yapmayı planlamıştır. Fakat daha sonra bu sayıları sorulara verdikleri yanıtlar aşağıdaki tabloda verilmiştir.
yeterli bulmayıp her hastaneye atanacak doktor sayısı ile
her doktor için atanacak hemşire sayısını birer arttırmıştır. 1. soru 2. soru 3. soru 4. soru
Ayça A B C D
Buna göre, son durumda ataması yapılan hemşire sa-
Beril A D C B
yısı ile başlangıçta atanması planlanan hemşire sayısı
arasındaki fark aşağıdakilerden hangisinde doğru ola- Cansu B C A D
rak verilmiştir? Didem D A B C
Elvan C B D A
A) 21(a + b + 1) B) 21ab
Bu sınavda sadece bir kişi tüm soruları doğru yanıtlamış,
C) 21(a + 2b + 1) D) 21(2a + b + 1) diğer kişilerin her biri tüm soruları yanlış yanıtlamıştır.
E) 21(2a + b + 2) Buna göre, tüm soruları doğru yanıtlayan kişi kimdir?
A) Ayça B) Beril C) Cansu

D) Didem E) Elvan
8. Bir miktar para dört kardeşe aşağıdaki şekilde paylaştırılı-

yor.
• Tüm kardeşlere eşit miktarda para veriliyor.
• Daha sonra, en büyük kardeş kendi payına düşen para-
yı kardeşlerine eşit olarak paylaştırıyor.
• Son durumda en küçük kardeşin toplam parası 48 TL
oluyor.
Buna göre, başlangıçta paylaştırılan para kaç TL’dir?
A) 72 B) 96 C) 120 D) 144 E) 192
11. Türk – İslam mimarisinde minarelerin en üst noktalarına ya

da bayrak direklerinin en üst kısmına takılan metal aksesu-
B
ara “alem” denir.
İ
L
G
İ Hilal
9.
S
A
R Gövde
M
A
L
Yuva
Ölçek çizgileri ile 4 eş hacimli parçaya ayrılmış olan 1. du-
rumdaki kabın içerisinde bir miktar su vardır. Bu kaba 6 bar-
dak su daha konulursa 2. durumdaki gibi görünüyor. Eğer Şekildeki alemin hilal kısmının uzunluğu 16 cm’dir. Bu ale-
bu kaptan 4 bardak su alınırsa 3. durumdaki gibi görünüyor. min gövdesinin uzunluğu, hilal ile yuva kısmının uzunlukları
toplamına eşittir.
Bu işlemlerde kullanılan bardaklar özdeştir.
Hilal kısmı ile gövdesinin uzunlukları toplamı yuva kıs-
Buna göre, 1. durumdaki kabın tamamen dolması için mının uzunluğunun 5 katı olduğuna göre, bu alemin
kaç bardak su konulmalıdır? uzunluğu kaç cm’dir?
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14 A) 40 B) 48 C) 56 D) 64 E) 72
7. A 8. D 9. B 10. D 11. B
180
Test
5 SAYI VE KESİR PROBLEMLERİ
1. Öykü ve Hazal isimli iki kardeşin okudukları bir kitap ile ilgili 4. Bir sınıftaki öğrenci sayıları ile ilgili aşağıdakiler bilinmek-
olarak aşağıdakiler bilinmektedir. tedir.
• Öykü bu kitabı her gün bir önceki gün okuduğu sayfa • Sınıftaki kız öğrenci sayısı, erkek öğrenci sayısının ya-
sayısından 16 sayfa fazla okuyarak 4 günde bitiriyor. rısına eşittir.
• Hazal aynı kitabı her gün bir önceki gün okuduğu sayfa • 1
Sınıftaki kızların 3 ü ve erkeklerin yarısı gözlüklüdür.
sayısının 3 katı kadar okuyarak 3 günde bitiriyor.
• Sınıftaki gözlüksüz öğrenci sayısı 10 dur.
• Öykü’nün ilk gün okuduğu sayfa sayısı, Hazal’ın ilk gün
okuduğu sayfa sayısının 2 katından 1 fazladır. Buna göre, bu sınıftaki öğrenci sayısı kaçtır?
Buna göre, bu kitap kaç sayfadır? A) 18 B) 21 C) 24 D) 27 E) 30
A) 130 B) 210 C) 260 D) 340 E) 390
2. Bir sınıftaki öğrenciler sıralara ikişerli oturduklarında 2 sıra

boş kalıyor. Bu sınıftan 2 sıra çıkarılıp sınıfa 8 öğrenci
daha alındıktan sonra, öğrenciler sıralara üçerli oturdukla-
rında 1 öğrenci ayakta kalıyor.
5.
Buna göre, ilk durumda sınıfta kaç öğrenci vardı? SADE ORTA ŞEKERLİ
A) 20 B) 18 C) 16 D) 15 E) 14
145 X Y
B
1. Durum
İ
L SADE ORTA ŞEKERLİ
G
İ
154 209 160

S
A 2. Durum
R
M Bir kafede sade, orta ve şekerli türk kahvesi yapan üç maki-

neyle ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
A
3. Bir toplulukta bulunan kız ve erkek öğrencilerin sayıları ile L • Makinelerin altındaki sayaçlarda o makine ile o zamana
ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir. kadar yapılmış olan kahve sayısı gösterilmektedir.
• Makineler orta kahve için 2 tane, şekerli kahve için 3
• Topluluktan 2 kız öğrenci ayrıldığında kalan kızların sa- tane küp şeker kullanmakta ve sade kahve için hiç şeker
1 kullanmamaktadır.
yısı erkeklerin sayısının 2 si oluyor.
• Sayaçlar, 1. durumdayken bu makinelerle toplamda 30
tane daha kahve yapılıp bu 30 tane kahve için toplam
• Topluluğa 8 erkek geldiğinde erkeklerin sayısı kızların 48 adet küp şeker kullanıldığında sayaçlar 2. durumdaki
5 gibi görünüyor.
sayısının 2 si oluyor.
Buna göre, ilk durumda toplulukta kaç kız vardır? Buna göre, X – Y farkı kaçtır?
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12 A) 36 B) 40 C) 44 D) 48 E) 50
1. C 2. E 3. C 4. A 5. B
181
6. b sayfalık bir kitabın a sayfasını okuyan bir öğrenci 12 sayfa 8. Avrupa Birliği ülkelerinden Almanya, Fransa ve İngiltere’nin
2 2016 yılında birbirleri ile imzaladığı ekonomi antlaşmaları
daha okuduğunda kitabın 3 ü bitmiş olacaktır.
ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
Buna göre, aynı öğrenci 2.b sayfalık bir kitabın 3.a say-
• Antlaşmalar sadece iki ülke arasında gerçekleşmekte-
fasını okuduğunda geriye okunmayan kaç sayfa kal-
dir.
mıştır?
• En az antlaşma yapan ülke Almanya olup toplam 17
A) 24 B) 36 C) 48 D) 60 E) 62 antlaşmaya imza atmıştır.
• En çok antlaşma yapan ülke Fransa olup, toplam 20
antlaşmaya imza atmıştır.
Buna göre, Fransa ve İngiltere kendi aralarında kaç ant-

laşma yapmıştır?
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13
7. Boyutları aynı olan birbirinden farklı 3 tane resim tablosu-

nun bir duvarda farklı şekillerdeki konumları verilmiştir.
9. 1 1
2 2
200 cm
I. konum
0 1 0 1
1. Durum 2. Durum
B A şehrinden B şehrine gidecek olan bir deney aracının ya-
İ kıt deposunda kalan yakıtı gösteren ibre A şehrindeyken
L 1
1. durumdaki konumdadır. Araç gideceği yolun ’sını bitir-
G 6
İ diğinde ibrenin konumu 2. durumdaki gibi oluyor.
220 cm Araca yol boyunca, deposundaki yakıtı tamamen bittikten
II. konum S sonra deposu tamamen dolacak şekilde yakıt takviyesi ya-
pılıyor.
A
R Buna göre, bu araç B şehrine vardığında ibrenin konu-
M mu aşağıdakilerden hangisi gibi olur?

A
L A) 1 B) 1
2 2
0 1 0 1
x
1 1
III. konum C) 2 D) 2
I. konumda tabloların kapladığı bölgenin uzunluğu 200

0 1 0 1
cm, II. konumda tabloların kapladığı bölgenin uzunluğu
220 cm olduğuna göre, III. konumda tabloların kapladığı E) 1
2
bölgenin uzunluğu (x) kaç cm dir?
A) 150 B) 160 C) 170 D) 180 E) 190 0 1
6. B 7. D 8. C 9. B
182
Test
1. Herhangi iki kişinin birbiriyle evli olmadığı 60 kişilik bir top- 4. Aşağıda karşılıklı yüzeyleri aynı renge boyanmış bir küp
lulukta herhangi bir kişinin en fazla iki çocuğu vardır. En az gösterilmiştir.
bir çocuğu olan kişi sayısı hiç çocuğu olmayan kişi sayısı-
nın 4 katıdır. Topluluktaki tüm kişilerin toplam çocuk sayısı
69’dur.
6
Buna göre, bu toplulukta iki çocuğu olan kaç kişi var-
dır?
8 3
A) 19 B) 20 C) 21 D) 22 E) 23
Bu küpün karşılıklı yüzlerinde yazan sayıların farklarının

mutlak değeri 4’tür.
Buna göre, küpün tüm yüzeylerinde yazan sayıların

toplamı aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) 22 B) 30 C) 38 D) 41 E) 46
2. Reha, bankadan çektiği belirli bir tutardaki paranın 1 ’i ile

5
3
çerez, kalan paranın ’si ile meyve suyu satın aldıktan
7
sonra geriye 80 TL’si kalıyor.
Eğer Reha, bankadan çektiği paranın 1 ’i kadar eksiğini

5
çekip aynı miktarda çerez ve meyve suyu alsaydı geriye
kaç TL’si kalırdı?
A) 35 B) 36 C) 40 D) 42 E) 45
B
İ 5. Bir matbaada kullanılan kâğıtlarda bazı katlama çeşitleri ve
L bunun sonucunda oluşan sayfa sayıları aşağıda gösteril-
G miştir.
İ
3. Aşağıda hatalı tartma işlemi yapan 2 farklı terazi gösteril-
miştir. S
A
R
M
1. terazi 2. terazi
A
L
Tek katlama Zik-zak katlama Paralel katlama
4 sayfa 6 sayfa 8 sayfa
2 kg eksik 1 kg fazla Bu matbaada yukarıda gösterilen katlama çeşitlerinden
Her birinin kütlesi 1 kg olan özdeş 40 tane nesnenin bir kıs- herhangi birinin yapılmış olduğu toplam 50 kâğıt bulunmak-
mı 1. terazinin diğer kısmı 2. terazinin üzerine konularak tadır.
tartıldığında terazilerin gösterdiği değerler arasındaki fark Her katlama çeşidinin en az bir defa kullanıldığı bu kâğıtlardan
5 kilogram oluyor. toplam 240 sayfa oluşturulmuştur.
Buna göre, 1. teraziye konulan nesnelerin sayısının ala- Buna göre, paralel katlama yapılan kâğıtlardan en çok
bileceği değerler toplamı kaçtır? kaç sayfa oluşturulmuştur?
A) 37 B) 39 C) 40 D) 41 E) 43 A) 88 B) 80 C) 72 D) 64 E) 56
1. C 2. E 3. E 4. D 5. C
183
6. Her biri kendi içinde eş bölmelere ayrılmış olan üç deney 9. Ömer’in elinde uzunlukları 3 birim ya da 4 birim olan lego-
tüpü ve bunların hacimlerinin br3 cinsinden değeri aşağı- lardan yeterince bulunmaktadır. Ömer bu legoları kullana-
daki gibidir. rak uzunluğu 10 birim olan bir lego takımı örneğini aşağıda-
ki gibi oluşturmuştur.
3V
V
3
2V 4
3
2 4
’i su ile dolu olan 3V hacimli deney tüpü ile ’i su
5 5
Buna göre Ömer’in, iki farklı legodan da en az birer
ile dolu olan V hacimli deney tüpü tamamen 2V hacimli tane kullanarak 72 birim uzunluğundaki bir lego takımı-
deney tüpüne boşaltılırsa 2V hacimli deney tüpünün nı oluştururken kullandığı lego sayısı aşağıdakilerden
kaçta kaçı su ile dolu olur? hangisi olamaz?
A)
1
B)
2
C)
1
D)
1
E) 1 A) 19 B) 20 C) 21 D) 23 E) 24
5 7 3 2
10. Şekil-1’de kapalı hâli verilen bir krikonun döndürme aparatı

negatif yönde 1 tam tur döndürüldüğünde kaldıraç yüzeyi
7. Bir topluluktaki kişiler her grupta 7 kadın ve 8 erkek ola- 1,25 cm yukarı çıkmakta, pozitif yönde 1 tam tur döndürül-
cak şekilde gruplara ayrılmak istendiğinde son oluşturulan düğünde kaldıraç yüzeyi 1,25 cm aşağı inmektedir.
gruba 6 erkek ve 4 kadın kalmaktadır. Gruplar 6 kadın ve Kaldıraç
7 erkekten oluşsaydı açıkta hiç kimse kalmayacaktı. yüzeyi
2 cm
Buna göre, bu topluluktaki kadın sayısı kaçtır?
A) 72 B) 60 C) 54 D) 48 E) 42
Pozitif Negatif
B yön yön
İ Döndürme
L aparatı
G
İ Şekil-1
Şekil-1’deki krikonun döndürme aparatı negatif yönde

S (n + 2) tur döndüğünde krikonun kaldıraç yüzeyi Şekil-2’deki
A konuma gelmektedir.
R
8. Bir fabrikada üretilen 4’lü, 6’lı ve 12’li tabak takımları ile ilgili M
(n + 12) cm
aşağıdaki bilgiler verilmiştir. A 12 cm
L
• 4’lü takımlar için üretilen tabak sayısı, 12’li takımlar için
2
üretilen tabak sayısının ’üdür.
3
• Oluşturulan 6’lı takım sayısı, 4’lü takım sayısının
4
’üdür.
3 Şekil-2 Şekil-3
Bu fabrikada toplam 972 adet tabak üretildiğine göre,
kaç adet 4’lü takım oluşturulmuştur? Buna göre, Şekil-2’deki krikonun döndürme aparatı po-
zitif yönde kaç tur döndürülürse Şekil-3’teki durum elde
A) 60 B) 57 C) 54 D) 51 E) 48 edilir?
A) 20 B) 21 C) 22 D) 23 E) 24
6. E 7. B 8. C 9. E 10. E
184
Test
1. Sadece hafta içi günlerinde açık olan bir kurs merkezinde; 3.
öğretmenlerin iki tanesi haftada iki gün, beş tanesi haftada
üç gün, dört tanesi ise haftada beş gün kursa gelmektedir.
Bu kursa pazartesi 10, salı 9, çarşamba 7 ve perşembe 6 A B
öğretmen gelmiştir.
Beyaz fareler Siyah fareler
Buna göre, cuma günü kursta kaç öğretmen bulunmak-
Siyah ve beyaz farelerin bulunduğu kutular hakkında aşağı-
tadır? daki bilgiler verilmektedir.
A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4 • Kutulardaki fare sayıları birbirine eşittir.
• A kutusunda beyaz fareler ve B kutusunda siyah fareler
vardır.
• A kutusundaki erkek farelerin sayısı dişi farelerin sayı-
sının 4 katıdır.
• B kutusundaki erkek farelerin sayısı dişi farelerin sayı-
sının 3 katıdır.
A ve B kutularında toplam 54 tane dişi fare olduğuna

göre, A kutusunda kaç tane erkek fare vardır?
A) 90 B) 92 C) 94 D) 96 E) 98
2. Öğrencilerini yetenek sınavı uygulayarak seçen bir proje B

okulunda yazılı sınavda sorulan dersler ve soru sayıları İ
aşağıdaki tabloda verilmiştir. L
G
DERSİN ADI SORU SAYISI İ
Türk Musikisi 50
Sanat Tarihi 40 S
Nota Bilgisi 30 A
R
Sınav puanı hesaplanırken aşağıdaki bilgiler dikkate alın- M 4. Bir mahallenin A ve B sokaklarında bulunan toplam 30 eve
mıştır. A yardım kolileri dağıtılacaktır.
• Her ders kendi içinde 100 puan üzerinden değerlendiri- L Bu dağılım ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
lip her dersten ayrı ayrı en az 80 puan alınmalıdır. • A sokağındaki evlerin her birine üçer koli, B sokağındaki
• Her dersin kendi içindeki sorularının doğru cevaplarları- evlerin her birine ikişer koli yardım malzemesi dağıtılırsa
na eşit puan verilecektir. 18 koli yardım malzemesi artmaktadır.
• Puanlama yapılırken sadece doğru cevaplara puan veri- • A sokağındaki evlerin her birine ikişer koli, B sokağın-
lecek, yanlış cevaplara puan verilmeyecektir. daki evlerin her birine üçer koli yardım malzemesi dağı-
tılırsa 2 koli yardım malzemesi artmaktadır.
Buna göre, bu üç dersten başarılı olup okula kabul edi-
len Büşra yetenek sınavında en az kaç soruyu doğru Buna göre, A sokağındaki kaç eve yardım kolisi veril-
cevaplamıştır? miştir?
A) 93 B) 94 C) 95 D) 96 E) 97 A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11
1. B 2. D 3. D 4. A
185
5. Bir ortamdaki A, B, C, D ve E ile adlandırılmış beş fark- 7. Aylık verilen
lı kutunun her birinde en az bir tane top bulunmaktadır. DİYET
kilo miktarı
D kutusundan 4 top A kutusuna, C kutusundan 2 top
Glutensiz 3,2
B kutusuna atılırsa tüm kutulardaki top sayıları eşit olmak-
tadır. Karatay 2,8
Dukan 1,8
Buna göre, başlangıçta A kutusu, topları ile birlikte or-
Protein 1,7
tamdan kaldırılırsa kalan her bir kutudaki topların sayı-
larının eşit olması için en az kaç top, içinde bulunduğu Yukarıdaki tabloda bir kadının yaptığı diyetler ve bu diyetler
kutudan alınıp ortamdaki başka bir kutuya atılmalıdır? sonucunda bir ayda verdiği kilo miktarı verilmiştir.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 Bu kadın 2 ay X diyeti, 3 ay Y diyetini yapınca 5 ayın so-

nunda toplam 11,8 kilo verdiğine göre, X ve Y diyetleri
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
X Y
A) Glutensiz Karatay
B) Dukan Karatay
C) Karatay Protein
D) Glutensiz Dukan
E) Protein Glutensiz
8. Bir kafeye giden Yusuf, Gökhan ve Mehmet isimli üç ar-

kadaş toplamda 6 tane simit yiyip, 3 şişe su ve 3 şişe ay-
ran içiyor. Hesap ödemek için kasaya gittiklerinde Yusuf
yediği 1 tane simit ve içtiği 1 şişe ayran için 8,5 TL ödü-
6. yor. Gökhan ise yediği 2 tane simit, içtiği 1 şişe ayran ve
1. raf
1 şişe su için 16 TL ödüyor.
Buna göre, Mehmet kaç TL hesap öder?

2. raf
B A) 22,5 B) 23 C) 23,5 D) 24 E) 24,5
İ
3. raf L
G
İ
Yukarıda 3 raftan oluşan bir kitaplığa 84 adet kitap aşağıda-
ki gibi yerleştirilecektir. S
A 9. Aşağıda bir manav tezgahındaki Adana ve Diyarbakır kar-
• 1. raftaki kitap sayısı 2. raftaki kitap sayısının 4 katı ola- puzları ile Kırkağaç kavunlarının sayıları verilmiştir.
caktır. R
M
• Herhangi bir raf boş bırakılmayacaktır. Adana Diyarbakır Kırkağaç
A
Karpuzu Karpuzu Kavunu
• 2 ve 3. raflardaki toplam kitap sayısı, 1.raftaki toplam L
kitap sayısından fazla olmayacaktır.
Buna göre, 23 tane x tane 81 tane

I. 1. rafta en çok 64 adet kitap bulunabilir.
Bir gün içinde pazar tezgahında üç üründen de eşit sayıda
II. 3. rafta en çok 29 adet kitap bulunabilir. satılmıştır.
III. 2. rafta en az 10 kitap bulunabilir.
Son durumda tezgahta kalan Kırkağaç kavunlarının sa-
ifadelerinden hangisi doğrudur? yısı, tezgahta kalan Adana ve Diyarbakır karpuzlarının
toplam sayısının 3 katı olduğuna göre, x en az kaçtır?
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13
5. D 6. C 7. D 8. C 9. A
186
Test
1. Otomobilinde hiç benzin bulunmayan Osman Bey, litresi 24 3. Bir otomobil fabrikası, A ve B olmak üzere iki farklı marka
TL’den bir miktar benzin alıp otomobiliyle bir süre yol aldık- otomobil üretmektedir. Üretilen otomobillerin satış bayileri-
tan sonra sırasıyla 1 ve 2. istasyonlardan, şekillerde göste- ne gönderimi ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.
rilen miktar ve fiyatlarla benzin almış ve her iki istasyonda • Fabrikada üretilen A marka otomobillerin sayısı, B mar-
da benzin deposu tamamen dolmuştur. ka otomobillerin sayısının 3 katıdır.
• Fabrika, tüm satış bayilerine onar tane otomobil gön-
dermiştir.
• B marka otomobillerin tamamı; satış bayilerinin bir kıs-
mına birer tane, bir kısmına ikişer tane ve kalan bayile-
rin her birine dörder tane olacak şekilde gönderilmiştir.
Bayilerin her birine sadece bir kez gönderim yapıldık-

tan sonra fabrikada otomobil kalmadığına göre, otomo-
bil gönderilen satış bayilerinin sayısı en az kaçtır?
A) 10 B) 9 C) 8 D) 7 E) 6
1 ve 2. istasyonlar arasındaki mesafede, arabasının her

1 km lik yolda 120 kuruşluk benzin harcadığını hesaplayan
Osman Bey, bu hesapta 1 ve 2. istasyonlar arasındaki me-
safeyi gerçek mesafeden 90 km eksik aldığını farketmiştir.
Buna göre, Osman Bey’in arabası 1 ve 2. istasyonlar

arasındaki yolda, her 1 km’lik mesafede kaç kuruş ben- B
zin harcamıştır?
4. Fatma Öğretmen, öğrencilerin aynı boyutlara sahip resim
İ
kâğıtlarına dikey ya da yatay olarak yaptığı resimleri yete-
L
A) 70 B) 74 C) 80 D) 88 E) 90 rince uzun bir tabloya toplu iğne yardımıyla aşağıdaki gibi
G
asarak sergileyecektir.
İ
S ...
A
R
M
A • Dikey ya da yatay olarak asılan resim sayıları birbirine
L eşittir.
• Fatma Öğretmen’in elinde sınırlı sayıda toplu iğne oldu-
2. Bir iş yerindeki çalışanlara anketler uygulanmıştır. ğu için yan yana bulunan her iki resmi toplu iğnelerden
biri ortak olacak şekilde asmıştır.
• Bütün çalışanlara en az 1, en çok 4 anket uygulanmıştır.
• Dikey resimler için 2 toplu iğne, yatay resimler için 3 top-
• 2 anket uygulananların sayısı, 3 anket uygulananların
lu iğne kullanmıştır.
sayısına eşittir.
Fatma Öğretmen bu resimleri asmak için 82 tane toplu
Uygulanan toplam anket sayısı, iş yerindeki tüm çalı-
iğne kullandığına göre, tabloda toplam kaç tane yatay
şanların sayısından 60 fazla olduğuna göre, en az 3 an-
resim vardır?
ket yapılan kaç çalışan vardır?
A) 23 B) 24 C) 25 D) 26 E) 27
A) 20 B) 21 C) 22 D) 23 E) 24
1. E 2. A 3. E 4. E
187
5. Mert ile Bülent pozitif tam sayıları kullanarak şöyle bir oyun 7.
oynuyor: 7 8
Mert, Bülent’e pozitif bir tam sayı söylüyor. Mert’in söyledi-
5 6
ği sayı tek sayı ise Bülent bu sayının 2 katının 1 fazlasını
alıyor. Mert’in söylediği sayı çift sayı ise Bülent bu sayının 3 4
3
2 katından 1 çıkarıyor. 1 2
Mert, Bülent’e bir sayı söyledikten sonra Bülent’in bul-
duğu sonuç 17 olduğuna göre, Mert’in söylediği sayı
kaçtır? Yukarıda her katında 2 daire bulunan 4 katlı boş bir apart-
manın daireleri, daire numaraları ile gösterilmiştir. Bu apart-
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12 manla ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
• Apartmana taşınan her ailede 10 kutu şeker bulunmakta
ve her aile kendisinden sonra taşınan her aileye hoşgel-
din hediyesi olarak 1 kutu şeker vermektedir.
• 8 numaralı daire 3 numaralı daireden daha önce taşın-
mıştır.
• Tüm daireler dolduktan sonra sadece bir daire de bulu-
nan şeker kutusu sayısı ile daire numarası aynı oluyor.
Örneğin, apartmandaki 5, 6 ve 7 numaralı dairelere üç aile
sırasıyla taşınsaydı ailelerde son durumda bulunan şeker
kutusu sayıları aşağıdaki gibi olacaktı.
12
6. A B C D E
8 10
1. sıra 2. sıra 3. sıra 4. sıra 5. sıra
Yukarıda bir taksi durağındaki A, B, C, D ve E taksilerinin

park hâlindeki sıralamaları verilmiştir.
Herhangi bir taksi duraktan ayrılıp tekrar durağa döndüğün-
de sıranın en sağına park etmektedir.
Örneğin; Apartmandaki tüm dairelere taşınıldıktan sonra ailelerde
bulunan şeker kutusu sayıları aşağıdaki gibi oluyor.
Sadece C taksisi duraktan ayrılıp geri gelirse sıralama
B
A B D E C
İ
L a b
G 13 5
1. sıra 2. sıra 3. sıra 4. sıra 5. sıra
İ
c 17
şekildeki gibi oluyor.
S 3 15
Başlangıçtaki sıralamaya göre, sadece 2 taksi duraktan ay-
A
rılıp geri geldiğinde aşağıdaki sıralama oluşmuştur.
R
D A M
A Buna göre, a + c – b işleminin sonucu kaçtır?
L
1. sıra 2. sıra 3. sıra 4. sıra 5. sıra A) 5 B) 7 C) 9 D) 11 E) 13
Yukarıdaki sıralamaya göre,
I. 5. sırada E taksisi bulunmaktadır.

II. 2. sırada C taksisi bulunmaktadır.
III. B ve C taksilerinin sıra numaraları toplamı 6’dır.
5. E 6. C 7. C
188
SİMÜLASYON TESTİ - 1
1. Üniversite giriş sınavına 150 gün kala ders çalışmaya baş- 3. 1 Ağustos 2020 tarihinde doğan Asiye, Beril ve Kaya isim-
layan Erdem, her gün matematik, fizik ve kimya derslerin- li üç bebeğin doğum ağırlıkları sırasıyla 2,8 kg, 3 kg ve
den en az iki tanesini çalışmıştır. Bu derslerden her birini 3,5 kg’dır.
çalıştığı gün sayısı birbirine eşit ve 112 dir.
1 Ağustos 2021 tarihinde Asiye, Beril ve Kaya’nın ağırlıkları,
Buna göre, Erdem kaç gün bu üç dersi birden çalışmış- doğum ağırlıklarına göre sırasıyla 4x kg, 3x kg ve x kg art-
tır? mıştır.
A) 28 B) 32 C) 34 D) 36 E) 42 1 Ağustos 2021 tarihinde Beril’in ağırlığının Kaya’nın ağır-
3
lığına oranı olduğuna göre, aynı tarihte Asiye’nin ağır-
2
lığı kaç kg’dır?
A) 9 B) 8,8 C) 8,6
D) 8,4 E) 8,2
2. Aşağıda bir bilgisayarın sabit hızla ilerleyen güncellemesi-

nin iki farklı durumu verilmiştir.
4. k y k y
Güncelleştirmeleri Karşıdan Yükle ve Kur
Güncelleştirmeler yükleniyor
Yükleme durumu: 3 farklı renkteki kumaş parçaları uç uca eklenerek yukarı-

Yükleme başlatılıyor…
Windows Güvenlik Güncelleştirmesi (KB4523205) yükleniyor. (güncelleştirme 1/1)… daki gibi dikdörtgen biçiminde bir kumaş oluşturuluyor. Aynı
|
B renkteki kumaş parçalarının uzunluklarının birim cinsinden
İ değerleri eşit ve tam sayıdır. Yukarıdaki kumaş dikey doğ-
Kalan süre: 90 saniye L rultularda kesilerek aşağıdaki uzunluklara sahip kumaş par-
İptal G çaları elde edilip kalan parçalar atılıyor.
I. durum İ
Güncelleştirmeleri Karşıdan Yükle ve Kur

S
Güncelleştirmeler yükleniyor A 10 br
Yükleme durumu: R
Yükleme başlatılıyor… M
Windows Güvenlik Güncelleştirmesi (KB4523205) yükleniyor. (güncelleştirme 1/1)…
A
L 5 br
Kalan süre: 48 saniye

İptal
II. durum 3 br
1
I. durumda yüklemenin ü tamamlandığına göre, Kırmızı ve yeşil renkli kumaşlardan her birinin kesilme-
4
II. durumda yüklemenin kaçta kaçı tamamlanmıştır? den önceki uzunlukları sırasıyla k birim ve y birim oldu-
3 9 ğuna göre, k.y çarpımının alabileceği değerler toplamı
A) B) C) 1
5 20 2 kaçtır?
4
D) E) 7 A) 38 B) 43 C) 48 D) 53 E) 58
5 10
1. D 2. A 3. B 4. D
189
5. Bir muhtarlık seçiminde muhtar adaylarından birinin açılan 7. 55 tane askılığın bulunduğu bir konferans salonunda her
sandık sayısına göre aldığı oyların sayısı aşağıdaki tabloda askılıkta 3 veya 4 askı bulunmaktadır. 240 kişilik kapasiteye
verilmiştir. sahip bu konferans salonunda askı sayısı yetersiz olduğu
için mevcut askılıkların 25 tanesi çıkarılıp bu askılıkların her
Açılan Sandık
1 2 3 4 5 birinin yerine 5 askılı askılıklar yerleştirilmiştir. Böylelikle
Sayısı
konferans salonu tamamen dolu olduğu bir anda salondaki
Oy Sayısı 24 x 102 135 y herkese 1 askı düşmektedir.
Örneğin, 3. sandık açıldıktan sonra adayın aldığı toplam oy
Buna göre, son durumdaki askılıkların kaç tanesi 3 as-
sayısı 102’dir.
kılıdır?
Adayın 2. sandık açıldıktan sonraki toplam oy sayısı, 5. san-
dık açıldıktan sonraki toplam oy sayısının üçte biridir. Ayrıca A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 24
adaya 2 ve 3. sandıklardan eşit sayıda oy çıkmıştır.
Buna göre, bu adaya 5. sandıktan kaç oy çıkmıştır?
A) 54 B) 52 C) 50 D) 48 E) 46
8.
İLAÇ
24 Adet
Yukarıda bir hastanın eczaneden aldığı ilaç kutusu ve için-

6. deki tamamı dolu iki tablet gösterilmiştir.
Bu ilaç kutusunda her birinin içerisinde 12 adet hap bulunan
2 tane tablet vardır. Hasta bu ilaçlardan doktor tavsiyesine
göre günde 3 tane almak zorundadır.
Hasta sadece ilk gün alması gereken günlük ilaçlardan iki
tanesini kullanmayı unutmuştur.
B Hasta, tabletlerden biri bitmeden öteki tableti kullan-

Harflerinin bir kısmı görünen yukarıdaki bilgisayar klavye- madığına göre, 6. günün sonunda tabletlerden birinin
sindeki harflerle şifre oluşturmak isteyen bir kişi, 9 harfin
İ
L görüntüsü aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?
birinden başlayarak her bir adımda kenarlarının bir kısmı-
nın çakışık olduğu komşu harflerden birine giderek 5 haneli G
A) B) C)
şifre oluşturuyor. İ
Örneğin,
S
A
R
M
A
L
D) E)
A harfinden başlayıp kırmızı renkli okları takip edersek
AZSDE şifresini oluşturabiliriz.
Buna göre, 3. hanesinde W harfi bulunan 5 haneli şifre

A) ZSWDC B) QAWEX C) CDWSA

D) ESWAZ E) XAWED
5. A 6. D 7. A 8. E
190
1. Bir ilacın yapımında kullanılan A, B, C ve D maddelerinin 3. Fifa 2018 dünya kupası final maçını yöneten 4 kişilik ha-
ilaç içindeki miktarları ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmek- kem kadrosunun saatlerinin ayarları karışmış ve aynı anda
tedir. saatlerinin göstergelerinin durumu aşağıdaki gibi verilmiştir.
1
• İlacın 12 si A maddesinden oluşmaktadır.
1 1. Hakem
• İlaçta bulunan B maddesi D maddesinin 3 ü kadardır.
4
• İlaçta bulunan C maddesi D maddesinin 3 katıdır.
• Bu ilaç her biri 10 tabletten oluşan kutularda saklanmak-
tadır. 2. Hakem 3. Hakem 4. Hakem
A, B, C ve D maddelerinden bir kutu ilaçta toplam

Sadece 1. hakemin saati doğru olmak üzere, 2. hakemin
480 mg olduğuna göre, bir tablet ilaçta kaç mg C mad-
desi vardır? saatine göre, 21.05’te başlayan bir maçın ilk devresi 3. ha-
kemin saatine göre, 21.45’te bitmiştir. İlk devrenin toplam
A) 18 B) 20 C) 22 D) 24 E) 26
2
oynama süresinin ’ü kadar süre maça ara verilip ardından
3
maçın ikinci devresi başlamıştır.
Buna göre, maçın ikinci devresi 4. hakemin saatine
göre saat kaçta başlar?
A) 22.20 B) 22.21 C) 22.22
D) 22.23 E) 22.25
B
İ
L
G
4. ÇİPURA LEVREK SOMON
İ
140 TL 120 TL 160 TL
S
2. Bir şehirdeki taksilerin taksimetreleri ile ilgili aşağıdaki bilgi- A
ler verilmektedir. R
M
Açılış 100 metre yol için A Bir balıkçıda satılmakta olan çipura, levrek ve somon ba-
Gündüz 9.00 TL 60 kuruş L lıklarının birim kilogram satış fiyatları yukarıda verilmiştir.
Gece 9.00 TL 120 kuruş Balıkçıda bulunan bu balık türlerinin kilogram cinsinden
miktarları ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.
Sabah, gündüz tarifesi ile evinden işine taksi ile giden bir • 3
Çipura miktarının, levrek miktarına oranı 2 dir.
bankacı, akşam aynı yolu kullanarak gece tarifesi ile işin-
den evine taksi ile dönüyor. 4
• Çipura miktarı, somon miktarının 5 katıdır.
Sabah ve akşam taksi ücreti olarak toplam 99 TL öde- Balıkçı tüm balıkları sattığında eline 5040 TL geçece-
yen bankacının evi ile iş yeri arasındaki mesafe kaç ğine göre, balıkçıda bulunan levrek miktarı kaç kilog-
km’dir? ramdır?
A) 4,3 B) 4,4 C) 4,5 D) 4,6 E) 4,7 A) 6 B) 8 C) 9 D) 12 E) 15
1. C 2. C 3. D 4. B
191
5. 7. 5 eş bölmeden oluşan kitaplığa küp şeklinde mavi ve kırmı-
zı renkli süsler 1. durumdaki gibi yerleştirildiğinde küplerin
üst yüzeyleri arasındaki yükseklik farkı 114 cm oluyor.
1 2 3 4 5
Yukarıda bir apartmandaki beş dairenin kilerleri ve ait ol-

dukları daire numaraları verilmiştir.
• Her kilere kilerin kapı numarası kadar un çuvalı konul-
muştur. Örneğin, 3 numaralı kilere 3 tane un çuvalı ko-
nulmuştur.
• Kilerlerden bir tanesine 20 kilogramlık, diğerlerine ise
14 kilogramlık un çuvalları konulmuştur. 1. Durum 2. Durum
• Kilerlerin tamamında toplam 228 kilogram un bulunmak-
tadır. Eğer süsler kitaplığa 2. durumdaki gibi yerleştirilirse küple-
rin üst yüzeyleri arasındaki yükseklik farkı 138 cm oluyor.
Buna göre, 20 kilogramlık çuvalların bulunduğu kiler
kaç numaralı daireye aittir? Kitaplığı oluşturan malzemelerin kalınlığı önemsenme-
diğine göre, bu kitaplığın yüksekliği kaç cm’dir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 120 B) 135 C) 150 D) 165 E) 180
8.
İZMİR BALIKESİR BURSA İSTANBUL
İ: – İ: 20 İ: 10 İ: 45
B B: 30 B: 25 B: 20 B: –
İ
L
İzmir’den hareket edecek olan bir otobüsün İstanbul’a olan
6. Aşağıda bir tatil köyünde 180 odası olan otelin bazı odaları- G yolculuğunda sırasıyla uğrayacağı şehirler yukarıdaki gibi
nın numaraları verilmiştir. İ gösterilmiştir. Bu şehirlerde otobüsten inen ve otobüse bi-
nen yolcuların sayısı sırasıyla İ ve B harfleriyle gösterilmiş-
SARMAL HOTEL 178.179 180 4. Kat
178 S tir.
120 121 ... y ... 3. Kat
A Bu yolculuktaki ücret tarifesi aşağıdaki tabloda gösterilmiş-
61 62 ... z ... 2. Kat
R tir.
1 2 3 4 ... x ... 1. Kat

M
A ÜCRETLER İNİŞTE ALINACAKTIR
L İZMİR – BALIKESİR 150 TL
Bu otel ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir. BALIKESİR – BURSA 120 TL
• Otel 4 katlıdır. Her kattaki oda numaraları soldan sağa BURSA – İSTANBUL 90 TL
ve aşağıdan yukarıya doğru artmaktadır.
Örneğin, İzmir’den binen bir yolcu İstanbul’da indiğinde
• 1. katta 60 oda, 2. katta 59 oda, 3. katta 58 oda ve
360 TL ödemektedir.
4. katta 3 oda bulunmaktadır.
Otobüs Bursa’dan hareket ettiği anda yolculardan alı-
• x + y + z = 254’tür.
nan toplam para 4950 TL olduğuna göre, bu otobüse
Balıkesir’den binip otobüsten İstanbul’da inen kaç yol-
Buna göre, x kaçtır?
cu vardır?
A) 23 B) 24 C) 25 D) 26 E) 27
A) 15 B) 16 C) 18 D) 20 E) 22
5. C 6. B 7. E 8. D
192
1. Bir sürahinin içerisindeki suyun tamamıyla 15 tane çay bar- 3. Tamamen dolu batarya ile saat 11.00’de kullanılmaya baş-
dağı ya da 6 tane su bardağı tam olarak dolduruluyor. lanan bir akıllı telefonun şarjının dörtte üçü bitince, telefon
Bu sürahinin içerisindeki suyun bir kısmı ile 2 tane çay bar- kapatılıp bataryasının beşte üçü dolana kadar şarj edildik-
dağı, 1 tane su bardağı tam olarak doldurulduktan sonra ten sonra tekrar açılıp kullanılmaya başlanıyor.
sürahide 105 birimküp su kalıyor. Telefon şarj edilirken 2 saat kapalı kalmış ve başlangıçtan
itibaren 29 saat sonunda şarjı tamamen bitmiştir.
Buna göre, bir su bardağı en fazla kaç birimküp su alır?
Telefonun kullanımı boyunca enerji tüketimi sabittir.
A) 15 B) 20 C) 25 D) 30 E) 35
Telefon kapalı olduğu zaman enerji tüketimi olmadığına
göre, telefon şarja takıldığı anda saat kaçtır?
A) 23.00 B) 00.00 C) 01.00

D) 02.00 E) 03.00
2. Ahmet, elinde bulunan yeterli sayıdaki kırmızı ve yeşil renkli

bilyeleri hiç artmayacak biçimde aşağıda verilen şekillerde-
ki gibi gruplandıracaktır. 4. Kısa kenarları aynı, uzun kenarları farklı uzunlukta ve her
iki yüzü de aynı renkte olan mavi, kırmızı, yeşil ve pembe
B renkli dikdörtgen biçimindeki kartlar birer kısa kenarları ça-
İ kışacak biçimde üst üste konulduğunda önden ve arkadan
L görünümleri aşağıdaki gibi oluyor.
12 kırmızı G
İ
S
A
6 kırmızı, 6 yeşil R
M
A
Önden Görünüm Arkadan Görünüm
L
Mavi, kırmızı, yeşil ve pembe kartların uzun kenarlarının
12 yeşil uzunlukları sırasıyla m, k, y ve p birim olmak üzere,
1 1 I. y<p<k<m
Ahmet kırmızı bilyelerin ’ü ile yeşil bilyelerin ’sini aynı
3 2 II. p < k < y < m
gruba koymuştur. Ahmet’in oluşturduğu gruplardan 6 tanesi
sadece yeşil bilyelerden oluşmaktadır. III. k < y < p < m
Buna göre, Ahmet bilyelerini toplam kaç gruba ayırmış- ifadelerinden hangileri kesinlikle yanlıştır?
tır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) 24 B) 26 C) 28 D) 30 E) 32 D) I ve III E) I, II ve III
1. C 2. D 3. D 4. C
193
5. Bir içecek otomatından içecek almak için 50 kuruşluk ve 7. Bir çiftçi bahçesindeki meyveleri toplamak için 1. gün 3 işçi,
1 TL’lik madeni paralar kullanılmaktadır. Bu otomatın ma- 2. gün 5 işçi ve 3. gün 4 işçi çalıştırıyor. İşçilerin her birinin
deni para kutusundaki 50 kuruş sayısının 1 TL sayısına ora- günlük meyve toplama miktarları ve aldıkları ücret aynıdır.
3 3. günün sonunda toplanılan meyveler kilosu 5 TL’den sa-
nı ’dir. Hasan içecek almak için otomata 8 adet 50 kuruş
2 tılıp işçilere tüm ücretleri ödendikten sonra çiftçiye 2160 TL
ve 2 adet 1 TL atıyor. Son durumda otomattaki 50 kuruş kalıyor.
sayısının 1 TL sayısına oranı 2 oluyor. Bu çiftçi her gün bir işçinin yerine aynı kapasitede olacak
şekilde kendisi çalışmış olsaydı işçilere yaptığı ödemeler-
Buna göre, başlangıçta otomattaki toplam madeni para den sonra 2520 TL’si kalacaktı.
sayısı kaçtır?
Buna göre, bir işçi bir günde kaç kg meyve toplamıştır?
A) 15 B) 20 C) 25 D) 30 E) 35
A) 40 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60
6. Bir video çözüm uygulamasında izlenmekte olan bir videonun

başlangıcından itibaren geçen süre Şekil-I ve Şekil-II’deki gibi
8. 20 kişilik bir toplulukta n tane kişinin yaşları birbirine eşit
gösterilmiştir.
ve diğer kişilerin yaşları birbirinden farklıdır. Bayramlaşmak
için toplanan bu toplulukta herkes kendinden yaşça büyük
olan kişilerin elini öpüyor. Yaşı aynı olan kişiler birbirinin eli-
ni öpmüyor.
Bu toplulukta 184 tane el öpme olayı gerçekleştiğine

göre, n kaçtır?
A) 2 B) 4 C) 5 D) 7 E) 8
Geçen süre: 01:40
Şekil-I
B
İ
L
G
İ
S
A
R 9. Meşrubat üretimi yapılan bir fabrikada meşrubatlar 200 ml,
Geçen süre: 03:16 M 250 ml ve 500 ml’lik şişelere konulmaktadır.

A • 200 ml’lik şişeler 40’arlı, 250 ml’lik şişeler 30’arlı ve 500
Şekil-II L ml’lik şişeler 20’şerli paketlenmektedir.
Bu uygulamada çözemediği bir sorunun çözümünü izleyen • Toplam 47 paket meşrubat üretilmiştir.
Yeliz, x’inci saniyesine kadar izlediği çözüm videosunu a • Üretilen 200 ml’lik meşrubatların toplam hacmi 500
saniye geri alırsa Şekil-I’deki görüntü, bunun yerine 2a sa- ml’lik meşrubatların toplam hacmine eşittir.
niye ileri alırsa Şekil-II’deki görüntü oluşmaktadır.
• 200 ml’lik ve 250 ml’lik toplam 270 litre meşrubat üre-
Buna göre, Yeliz bu videoyu başlangıcından itibaren tilmiştir.
(x + 37) saniye sonra 3a saniye geri alırsa ekranda görü- Üretilen tüm meşrubatlar paketlere eksiksiz bir şekilde
nen süre aşağıdakilerden hangisi gibi olur? yerleştirildiğine göre, 500 ml’lik kaç şişe meşrubat üre-
A) 01.28 B) 01.24 C) 01.20 tilmiştir?
D) 01.16 E) 01.13 A) 80 B) 160 C) 240 D) 320 E) 400
5. B 6. E 7. E 8. B 9. C
194
1. Aşağıda verilen eşitlikte ■ sembolünün yerine dört işlem 4. Eski bir uygarlıkta
(+, –, x, ÷) işaretleri konularak eşitliğin doğru olması sağ- 1 ayda 40 gün
lanacaktır.
1 yılda 13 ay
(12 ■ 2) ■ (8 ■ 5) = 18 bulunmaktadır.
Buna göre, ■ sembollerinin yerine soldan sağa doğru Bu uygarlıkta, gün – ay – yıl sırasıyla verilen, gün ve ayın
sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir? sayısal değerlerinin birbirinden farklı olduğu
AB – CD – EFGH ile CD – AB – EFGH ikilisine “huzurlu ikili”
A) –, +, – B) ÷, +, – C) x, –, – ismi verilmektedir.
D) x, –, x E) ÷, x, – Örneğin; 02 – 12 – 2016 ile 12 – 02 – 2016 bir huzurlu
ikilidir.
Bu takvime göre, bir yılda kaç tane huzurlu ikili vardır?
A) 78 B) 92 C) 128 D) 140 E) 156
2. x, y, z ardışık üç pozitif tam sayı ve A bir sayma sayısıdır.

x.y.z
A = 187
olduğuna göre, A nın alabileceği en küçük değer kaçtır?
A) 169 B) 192 C) 210

D) 1608 E) 1816
B
İ
L
G 5.
İ
3. Aşağıda, köşelerindeki altıgenlerde sayıların yazılı olduğu
üç tane altıgenden oluşan bir şekil gösterilmiştir. S
A
x 7 R
M
6 5 4 A
L
2 3 3
4 9 2
Bilge’nin hesap makinesi, işlemlerin sonucunun yüzbinler
basamağındaki rakamı göstermemektedir.
y 5
Bilge 12’den 18’e kadar olan sayıların çarpımını hesapladı-
Yukarıdaki şekilde her bir altıgenin köşelerinde bulunan al- ğında ekranda; 160_92960 ifadesi belirmiştir.
tıgenlerde yazılı olan sayıların toplamı birbirine eşittir.
Buna göre, yüzbinler basamağında yazması gereken
Buna göre, x.y çarpımı kaçtır? rakam kaçtır?
A) 6 B) 9 C) 12 D) 15 E) 18 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
1. E 2. B 3. B 4. A 5. C
195
6. x bir tam sayı olmak üzere; 8. Bir elektrik dağıtım firması bir günü üç parçaya bölerek,
06.00-17.00, 17.00-22.00 ve 22.00-06.00 saat aralıklarını
x değeri,
sırasıyla gündüz, puant ve gece tarifesi olarak adlandırıyor.
• x > 0 ise x = 1 dir. Gündüz, puant ve gece tarifelerindeki 1 kilowatt (kW)’lık
elektrik tüketim bedelleri sırasıyla 0,8 TL, 1 TL ve 0,5 TL’dir.
• x = 0 ise x = 0 dır. Aşağıda kW cinsinden bir aylık tüketim miktarları birbirine
eşit olan iki faturanın bir kısmı gösterilmiştir.
• x < 0 ise x = –1 dir.
Gündüz(kW) Puant(kW) Gece(kW) Gündüz(kW) Puant(kW) Gece(kW)
Örneğin,
–5 = –1 dir. 55 60 60 65
4 = 1 dir. 1. fatura 2. fatura
Buna göre,
1. faturanın puant ve 2. faturanın gece tarifesindeki elektrik
tüketim miktarları silik çıkmıştır.
x–6 + x+2 = 0
1. faturadaki elektrik tüketim bedeli 2. faturadaki elekt-
rik tüketim bedelinden 3,5 TL daha fazla olduğuna göre,
eşitliğini sağlayan x değerlerinin toplamı kaçtır?
1. faturada gösterilen puant tarifesinde elektrik tüketim
A) 7 B) 9 C) 10 D) 11 E) 14 miktarı kaç kW’tır?
A) 55 B) 60 C) 65 D) 70 E) 75
7. Aşağıdaki 4 optik kağıtta Ayşe, Betül, Ece ve Dilara’nın 5

seçenekli 6 soruya verdikleri cevaplar gösterilmiştir.
Ayşe Betül
Matematik Matematik 9.
1 2 1. satır
1 A B C D 1 A B C D
3 5 4 6 2. satır
2 A C D E 2 A B C D
A B C D
7 9 11 8 10 12 3. satır
3 A B C E 3
4 B C D E 4 B C D E 13 15 17 19 14 16 18 20 4. satır
B
5 A B D E 5 A B C D 21 23 25 27 29 22 24 26 28 30 5. satır
İ
6 A C D E 6 B C D E
L Şekil 1 Şekil 2
Ece Dilara G Yukarıdaki şekil 1 ve şekil 2 hakkında aşağıdakiler bilin-
Matematik Matematik İ mektedir.
1 A C D E 1 A B C E
2 A C D E 2 A B D E • Şekil 1’de, 1. satırdan başlayarak özdeş karelerin içeri-
3 A B C D 3 A B C D S sine 1, 3, 5, 7, ... biçiminde ardışık tek sayılar yazılmıştır.
4 A B D E 4 B C D E A • Şekil 2’de, 1. satırdan başlayarak özdeş karelerin içe-
5 A B D E 5 B C D E
R risine 2, 4, 6, 8, ...... biçiminde ardışık çift sayılar yazıl-
6 B C D E 6 A B C E
M mıştır.
Bu cevaplara göre, Ayşe’nin 4 doğrusu, Ece’nin 3 doğrusu A
L Buna göre,
ve Dilara’nın 1 doğrusu vardır.
I. Şekil 1’de, 13. satırın ortasındaki karede bulunan sayı
Betül’ün tüm soruları yanlış olduğuna göre,
169’dur.
I. 1. sorunun doğru cevabı E seçeneğidir. II. Şekil 2’de, 8. satırdaki tüm sayıların toplamı 512’dir.
II. Ece 2. soruyu doğru cevaplamıştır. III. Şekil 1’de, 37. satırın ilk elemanı, şekil 1’de 30. satırın
III. Ayşe 3. soruyu doğru cevaplamıştır. baştan 4. elemanından 456 fazladır.
ifadelerinden hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III
6. E 7. D 8. E 9. C
196
12.
BÖLÜM
YAŞ PROBLEMLERİ
◗ YAŞ PROBLEMLERİ
◗ GÜNLÜK YAŞAM UYGULAMALARI VE RUTİN OLMAYAN SORULAR

✔ ÖSYM sınavlarında yaş problemleri konusu ile ilgili zaman
zaman soru sorulmaktadır. Sorulan sorular genellikle kısa
denklemlerle çözülebilen günlük yaşam problemleri şeklin-
dedir.
✔ Yaş problemlerinin çözümünde aradan geçen zamana dik-

kat edilmeli ve iki kişi arasındaki yaş farkının daima sabit
kaldığı unutulmamalıdır.
SICAK BÖLGE
YAŞ PROBLEMLERİ 6. Ali’nin şimdiki yaşı a, Veli’nin şimdiki yaşı b olsun.
1. Bir kişinin şimdiki yaşı x ise; Ali, Veli’nin şimdiki yaşındayken Veli x yaşında ise bu
durum aşağıda verilen tablodaki gibi gösterilir ve yaşları
a) bu kişinin a yıl sonraki yaşı x + a olacaktır.
farkının sabit olduğu kullanılır.
b) bu kişinin a yıl önceki yaşı x – a dır. Ali Veli
Örneğin, Alper’in şimdiki yaşı 16 ise Şimdiki yaşları " a b
Alper’in 3 yıl sonraki yaşı 19, 2 yıl önceki yaşı Ali, Veli’nin
14’tür.
şimdiki yaşın- " b x
2. n kişinin şimdiki yaşları toplamı x olsun.
dayken Veli x
a) Bu n kişinin a yıl sonraki yaşlarının toplamı x + n.a yaşında ise
olacaktır.
yaşları farkı sabittir. a–b=b–x
b) Bu n kişinin a yıl önceki yaşlarının toplamı x – n.a
dır.
Örneğin, 4 kişilik bir arkadaş grubunun şimdiki 7. Doğum yılı küçük olan kişinin yaşı daha büyük olur.
yaşlarının toplamı 50 olsun.
Bu arkadaş grubunun
a) 3 yıl sonraki yaşları toplamı 8. Bir kişinin doğmasına a yıl varken o zamanki yaşı
(– a) olarak düşünülür.
50 + 4.3 = 62
olacaktır.
b) 2 yıl önceki yaşları toplamı
NOTLAR:
50 – 4.2 = 42
dir.
3. İki kişi arasındaki yaş farkı sabittir, yıllara göre de-

ğişmez.
Örneğin, Öykü ve Hazal arasındaki yaş farkı

şimdi 3 ise 5 yıl sonra da 3 olacaktır.
4. n kişilik bir topluluğun şimdiki yaş ortalaması x ol-

B
sun. Topluluktaki birey sayısı sabit olmak koşuluy- İ
la; L
G
a) a yıl sonra topluluğun yaş ortalaması x + a olur.
İ
b) a yıl önce topluluğun yaş ortalaması x – a dır.
Örneğin, 6 kişilik bir topluluğun şimdiki yaş S

ortalaması 24 ise 3 yıl sonra aynı A
topluluğun yaş ortalaması 27 olacaktır. R
M
5. Ali’nin şimdiki yaşının, Veli’nin şimdiki yaşına oranı
A
5
olsun. L
3
Veli, Ali’nin şimdiki yaşına geldiğinde Ali ile Veli’nin
yaşlarının ne olacağı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Ali Veli
Şimdiki yaşları " 5x 3x
2x artar. 2x artmıştır.
Veli, Ali’nin
şimdiki yaşına " 7x 5x
geldiğinde
198
ORYANTASYON TESTİ
1. Bir babanın şimdiki yaşı, oğlunun şimdiki yaşının 4 katına 5. 46 yaşındaki bir annenin üç çocuğundan ikisi ikizdir. İkizler-
eşittir. den birisi diğer çocuktan 3 yaş büyüktür.
4 yıl sonra babanın yaşı, oğlunun yaşının 3 katı olacağı- 2 yıl sonra çocukların yaşları toplamı, annenin yaşına
na göre, oğlunun şimdiki yaşı kaçtır? eşit olacağına göre, ikizlerden birinin bugünkü yaşı
kaçtır?
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11
A) 12 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17
6. Bir babanın şimdiki yaşı 36, iki çocuğunun şimdiki yaşları

toplamı 12 dir.
2. Bir annenin şimdiki yaşı, kızının şimdiki yaşının 4 katına Kaç yıl sonra babanın yaşı çocukların yaşları toplamının
eşittir. 2 katına eşit olur?
2 yıl önce annenin yaşı, kızının yaşının 5 katı olduğuna A) 2 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

göre, kızının şimdiki yaşı kaçtır?
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
7. Şimdiki yaşları oranı 5

6 olan iki kardeşin 6 yıl sonraki yaş-
7
ları oranı 8 olacaktır.
Buna göre, bu iki kardeşin şimdiki yaşlarının toplamı
3. Kürşat, Büşra’dan 4 yaş küçük ve Simay’dan 2 yaş büyük- kaçtır?
tür.
B
İ A) 22 B) 33 C) 36 D) 44 E) 48
6 yıl sonra üçünün yaşları toplamı 74 olacağına göre, L
Simay bugün kaç yaşındadır? G
İ
A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18
S
A
R
M 8. Aşağıdaki tabloda Mehmet, Serkan ve Mustafa isimli üç ar-

A kadaşın yıllara göre yaşları verilmiştir.
L
Mehmet Serkan Mustafa
4. Ayça ile Serbay’ın yaşları ile ilgili olarak aşağıdakiler bilin- 2005 19
mektedir.
2012 x
• A yılında Ayça’nın yaşı Serbay’ın yaşının 2 eksiğinin ya-
2016 x
rısına eşittir.
• B yılında Serbay’ın yaşı Ayça’nın yaşının 3 katıdır. 2005 yılında Mehmet ile Mustafa’nın yaşlarının toplamı
Serkan’ın 2016 yılındaki yaşına eşittir.
A – B = 9 olduğuna göre, Serbay ile Ayça’nın yaşları
farkı kaçtır? Buna göre, Mehmet’in 2012 yılındaki yaşı kaçtır?
A) 24 B) 22 C) 20 D) 18 E) 16 A) 20 B) 21 C) 22 D) 23 E) 24
1. B 2. C 3. C 4. B 5. C 6. B 7. B 8. A
199
9. İlknur’un 3 yıl önceki yaşı, Begüm’ün 4 yıl sonraki yaşına 13. 5 kişinin bugünden 3 yıl önceki yaşlarının aritmetik ortala-
eşittir. ması 12’dir.
İlknur ve Begüm’ün 5 yıl sonraki yaşları toplamı 39 ola- Buna göre, bu 5 kişinin bugünden 4 yıl sonraki yaşlarının
cağına göre, İlknur’un şimdiki yaşı kaçtır? aritmetik ortalaması kaç olacaktır?
A) 11 B) 14 C) 15 D) 17 E) 18 A) 12 B) 15 C) 16 D) 19 E) 20
14. Ahmet’in bugünkü yaşı, Fuat’ın bugünkü yaşının 3 katına,

Serhat’ın bugünkü yaşının 2 katına eşittir. Serhat, Ahmet’in
bugünkü yaşına geldiğinde üçünün yaşları toplamı 80 ola-
10. Bir babanın bugünkü yaşı, üç çocuğun bugünkü yaşları top- caktır.
lamının 2 katına eşittir.
Buna göre, Serhat’ın bugünkü yaşı kaçtır?
3 yıl sonra babanın yaşı, çocuklarının yaşları toplamın- A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 E) 15
dan 12 fazla olacağına göre, babanın bugünkü yaşı kaç-
tır?
A) 34 B) 36 C) 38 D) 40 E) 42
15. Mehmet ile Engin’in şimdiki yaşları toplamı 54 tür.
Engin, Mehmet’in yaşına geldiğinde yaşları toplamı 66

olacağına göre, Mehmet, Engin’den kaç yaş büyüktür?
11. Bir annenin şimdiki yaşı, yaşları farklı olan iki çocuğunun B A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
şimdiki yaşları toplamının 3 katına eşittir. 4 yıl sonra, anne- İ
nin yaşı, iki çocuğunun yaşları toplamının 2 katına eşittir. L
Buna göre, çocuklardan küçük olanın şimdiki yaşı en çok
G
kaçtır?
İ
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 S
A
R
16.
M ykü
A Ece
L
Elif
12. Bir babanın şimdiki yaşı, iki çocuğunun şimdiki yaşları far-
kının 9 katına eşittir. 8 yıl sonra, babanın yaşı çocuklarının Öykü, Ece ve Elif’in bugünkü yaşları toplamı 33 tür. Öykü,
yaşları farkının 11 katına eşit olacaktır. Ece’nin bugünkü yaşındayken Elif 1 yaşındaydı.
Buna göre, babanın şimdiki yaşı kaçtır? Buna göre, Öykü’nün bugünkü yaşı kaçtır?
A) 27 B) 36 C) 40 D) 45 E) 48 A) 17 B) 16 C) 15 D) 14 E) 13
9. E 10. B 11. C 12. B 13. D 14. D 15. C 16. B

200
Test
2 YAŞ PROBLEMLERİ
1. Zafer, annesi ve babasının yaşlarıyla ilgili olarak aşağıda- 4. Ahmet, Mehmet ve Nejdet’in yaşları ile ilgili olarak aşağıda-
kiler bilinmektedir. kiler bilinmektedir.
1 • Ahmet, Nejdet’ten 6 yaş büyük, Mehmet’ten 3 yaş kü-
• Zafer’in 3 yıl önceki yaşı babasının şimdiki yaşının 4
üne eşittir. çüktür.
• 1990 yılında üçünün yaşlarının ortalaması 29 dur.
• Zafer’in 1 yıl sonraki yaşının 4 katının 18 eksiği annesi-
nin şimdiki yaşına eşittir. Buna göre, 2016 yılında Mehmet’in yaşı kaçtır?
• Zafer’in annesi ile babasının şimdiki yaşlarının toplamı A) 56 B) 57 C) 58 D) 59 E) 60
70’tir.
Buna göre, Zafer’in şimdiki yaşı kaçtır?
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14
5. Bir annenin şimdiki yaşı, iki çocuğunun şimdiki yaşları top-

lamının 5 katına eşittir.
Çocukların yaşları toplamı, annenin bugünkü yaşına

geldiğinde üçünün yaşları toplamı 84 olacağına göre,
annenin şimdiki yaşı kaçtır?
2. Mete 1978 yılında doğmuştur. Yiğit, Mete’ye kaç yaşında ol- A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50

duğunu sorduğunda Mete, “Şimdiki yaşım doğum tarihimin
rakamlarının toplamına eşittir.” şeklinde cevap vermiştir.
Buna göre, bu konuşma kaç yılında yapılmıştır?
A) 2001 B) 2002 C) 2003

D) 2004 E) 2005 B
İ
L
G
İ
6. Aşağıda bir bölgede yer alan üç farklı lisenin açılış yılları
S verilmiştir.
A
R A Lisesi B Lisesi C Lisesi
Açılış Açılış Açılış

M 1992 M N
A
L
• A Lisesi açılışının 24. yılını kutladığı yılda, B Lisesi açı-

3. m bir tam sayı olmak üzere, Ayça’nın şimdiki yaşı (m + 5) ve lışının 11. yılını kutlamıştır.
Büşra’nın şimdiki yaşı (3m – 1) dir. • B Lisesi açılışının 6. yılını kutladığı yılda, C Lisesi’nin
açılmasına 2 yıl vardır.
Ayça (m – 2) yaşındayken Büşra’nın o zamanki yaşı
aşağıdakilerden hangisidir? Buna göre, M + N toplamı kaçtır?
A) 3m – 8 B) 3m – 5 C) 3m – 3 A) 4014 B) 4015 C) 4016

D) 3m + 2 E) 3m + 5 D) 4017 E) 4018
1. C 2. C 3. A 4. D 5. B 6. E
201
7. Aslı, Ünsal ve Deniz’in yaşları ile ilgili olarak aşağıdakiler 10. Bir baba ve iki çocuğunun yaşları ile ilgili olarak aşağıdaki-
bilinmektedir. ler bilinmektedir.
• Aslı’nın bugünkü yaşı Ünsal’ın bugünkü yaşının 6 katı, • Babanın şimdiki yaşı, küçük oğlu doğduğundaki yaşının
Deniz’in bugünkü yaşının yarısıdır. 3
2 katı kadardır.
• Üçünün bugünkü yaşları toplamı 57 dir. • Babanın büyük oğlu doğduğundaki yaşı, şimdiki yaşının
yarısı kadardır.
Buna göre, Aslı’nın 5 yıl sonraki yaşı kaçtır?
• Küçük çocuk, büyük çocuğun şimdiki yaşına geldiğinde
A) 22 B) 23 C) 24 D) 25 E) 26 üçünün yaşlarının toplamı 112 olacaktır.
Buna göre, babanın bugünkü yaşı kaçtır?
A) 60 B) 54 C) 48 D) 42 E) 40
8. Bir babanın yaşı x iken iki çocuğunun yaşları toplamı y dir.

z yıl sonra babanın yaşı çocuklarının yaşları toplamının
3a 11. Tahsin ve Fatma’nın yaşları ile ilgili olarak aşağıdakiler bi-
2 katı olacağına göre, z aşağıdakilerden hangisine linmektedir.
eşittir?
• Tahsin, Fatma’nın bugünkü yaşındayken Fatma 15 ya-
3x - y 3xa - 2y 3xy - a şındaydı.
A) 2a + 1 B) y - a C) x - 3
• Fatma, Tahsin’in bugünkü yaşına geldiğinde Tahsin’in
2x - 3a 2x - 3ay
D) E) 8
y-2 6a - 2 yaşı şimdiki yaşının 7 si olacaktır.
Buna göre, Fatma’nın bugünkü yaşı kaçtır?
A) 16 B) 17 C) 18 D) 19 E) 20
9.
B
İ
L
12. ab ve ba iki basamaklı çift doğal sayılardır.
1955 G
1. Zaman Çizelgesi İ 19ab yılında doğan Selim, 19ba yılında 54 yaşında ol-
duğuna göre, Selim’in doğum yılı aşağıdakilerden han-
S gisidir?
A A) 1928 B) 1926 C) 1924
R
M D) 1918 E) 1916
1988 x
A
2. Zaman Çizelgesi L
Yukarıda gösterilen zaman çizelgelerinden birincisinde
Ramazan’ın, oğlu Hüseyin’i doğduğu anda kucağına aldığı
yıl gösterilmiştir. İkinci zaman çizelgesinde ise Hüseyin’in,
oğlu Ömür’ü doğduğu anda kucağına aldığı yıl gösterilmiş-
tir. Hüseyin’in yaşının Ömür’ün yaşının 4 katı olduğu yıl ise
zaman çizelgesinde x ile gösterilmiştir. 13. Bir baba ile oğlunun bugünkü yaşları toplamı 62 dir.
Buna göre, x kaçtır? Baba, oğlunun bugünkü yaşındayken oğlunun doğma-

sına 2 yıl olduğuna göre, babanın bugünkü yaşı kaçtır?
A) 1995 B) 1996 C) 1997
A) 42 B) 43 C) 44 D) 45 E) 46
D) 1998 E) 1999
7. B 8. E 9. E 10. C 11. C 12. A 13. A

202
SİMÜLASYON TESTİ
1. Hasan, miladi takvime göre 2021 yılında büyük dedesinin 4. Sezgin, Hülya ve Öner’in yaşlarının toplamı 60 tır.
mezarını ziyarete gittiğinde mezardaki tarihin Rumî takvime Hülya ve Öner’in yaşları toplamı, şimdiki yaşları top-
göre yazıldığını ve büyük dedesinin vefat yılının kendisinin lamının 3 katı olduğunda Sezgin’in yaşı, Hülya’nın bu-
şu anki yaşının 64 katı olduğunu görmüştür. günkü yaşının 5 katı, Öner’in bugünkü yaşının ise 4 katı
Hasan, miladi takvime göre büyük dedesinin vefatından olacağına göre, Sezgin bugün kaç yaşındadır?
72 sene sonra doğmuştur.
A) 32 B) 33 C) 34 D) 35 E) 36
Buna göre, Hasan’ın miladi takvimdeki doğum yılı aşağı-
dakilerden hangisidir? (Miladi yıl, Rumî yıla 584 eklenerek
hesaplanacaktır.)
A) 1998 B) 1999 C) 2000
D) 2001 E) 2002
5. Onur, Şifa ve Nur’un yaşları ile ilgili olarak aşağıdakiler bi-

linmektedir.
• Onur, Şifa’nın bugünkü yaşındayken Nur 8 yaşındaydı.
• Şifa, Nur’un bugünkü yaşındayken Onur 30 yaşındaydı.
Buna göre, Nur’un bugünkü yaşı kaçtır?
A) 16 B) 17 C) 18 D) 19 E) 20
2. Anne, baba ve iki çocuktan oluşan bir ailede;
• Babanın şimdiki yaşı, annenin şimdiki yaşından 3 faz-
ladır.
• Büyük çocuğun şimdiki yaşı, küçük çocuğun şimdiki ya-
şından 4 fazladır.
• Babanın 1 yıl önceki yaşı, büyük çocuğunun 2 yıl sonra-
ki yaşının 3 katına eşittir.
Buna göre, kaç yıl sonra annenin yaşı, küçük çocuğu- 6. Üç çocuğu olan bir baba; ilk çocuğu doğduğunda 26, ikinci
nun yaşının 3 katı olur? B çocuğu doğduğunda 30 ve üçüncü çocuğu doğduğunda 36
İ yaşındadır.
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
L
Çocukların yaşları toplamı babanın yaşına eşit oldu-
G
ğunda en küçük çocuk kaç yaşında olur?
İ
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14
S
A
R
M
A
L
7. Cemal dede ile torunu Muammer arasında 1997 yılında

3. Nurcan a yılında, Nurgül b yılında doğmuştur. Nurgül’ün
gerçekleşen konuşma aşağıdaki gibidir.
1
şimdiki yaşı, Nurcan’ın şimdiki yaşının 3 ü kadardır.
Muammer: “Dede kaç yaşındasın?”
Buna göre, Nurgül’ün bugünkü yaşı, a ve b cinsinden Cemal dede: “A2 yılında A yaşındaydım.”
Buna göre, 1997 yılında Cemal dede en az kaç yaşın-
b-a b-a dadır?
A) 2 B) 3 C) b - a
3b - 3a
D) 2b - 2a E) 2 A) 102 B) 103 C) 104 D) 105 E) 106
1. C 2. D 3. A 4. B 5. D 6. A 7. D
203
8. Bir babanın şimdiki yaşı, yaşları farklı olan iki çocuğunun 11. İki kişinin yaşları ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.
şimdiki yaşları toplamının 3 katına eşittir. • Bu iki kişinin şimdiki yaşları toplamı kadar yıl sonraki
2 yıl sonra babanın yaşının, çocuklarının yaşları topla- yaşları toplamı 87 dir.
5
mına oranı 2 olacağına göre, büyük çocuk bugün en • Bu iki kişinin şimdiki yaşları farkı kadar yıl sonraki yaş-
ları toplamı 35 tir.
az kaç yaşındadır?
Buna göre, bu iki kişiden yaşı büyük olanın şimdiki yaşı
A) 8 B) 9 C) 10 D) 14 E) 15 kaçtır?
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17
9. Üç kişinin yaşları ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.

• Üçünün yaşları birbirinden farklı asal sayılardır.
• Belirli iki kişinin yaşları farkının 13 katı, üçüncünün ya- 12. Bir babanın şimdiki yaşı, ikişer yıl arayla doğmuş üç çocu-
şına eşittir. ğunun şimdiki yaşlarının toplamına eşittir.
Buna göre, bu üç kişinin yaşlarının toplamı kaçtır? En büyük çocuğun yaşı, babanın şimdiki yaşına geldi-
A) 18 B) 19 C) 20 D) 21 E) 22 ğinde ortanca çocuk ile küçük çocuğun yaşlarının top-
lamı 60 olacağına göre, ortanca çocuğun bugünkü yaşı
kaçtır?
A) 9 B) 11 C) 13 D) 15 E) 17
B
İ
10. L
G
İ
1955
S
A
R
M
198
75 7 A 13. Gökhan, Mehmet ve Emre’nin yaşları ile ilgili olarak aşağı-
19
1. Fotoğraf 2. Fotoğraf L daki bilgiler verilmektedir.
Özge, üzerinde çekildikleri yılların yazılı olduğu aile fotoğ- • Doğum yılı en küçük olan Emre, doğum yılı en büyük
raflarına bakarken babasının askerlik ve annesi ile babası- olan Gökhan’dır.
nın düğün fotoğraflarını buluyor. Özge, annesinden; baba- • Gökhan ile Mehmet’in yaşlarının farkı, Mehmet ile Emre’nin
sıyla evlendikleri yıl babasıyla annesinin yaşları toplamının yaşlarının farkına eşittir.
58 olduğunu öğreniyor.
Gökhan, Mehmet’in şimdiki yaşına geldiğinde Gökhan ile
Özge’nin babası askerdeki fotoğrafı çektirdiğinde 20 Mehmet’in yaşları toplamı Emre’nin yaşından 7 fazla ola-
yaşında olduğuna göre, annesinin doğum yılı kaçtır? caktır.
A) 1961 B) 1962 C) 1963 Buna göre, Gökhan’ın şimdiki yaşı kaçtır?

D) 1964 E) 1965 A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11
8. B 9. A 10. A 11. D 12. B 13. A

204
TEST
ORAN - ORANTI, SAYI

KESİR VE YAŞ PROBLEMLERİ
1. Bir matbaada basılan kitapları kolilere dizme ve bu kolileri 3. Bir hastanenin yeni doğan ünitesinde tedavi gören bebekle-
paketleme işini yapan A ve B türünde iki makine vardır. rin beslenmesi ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
• A makinesi dakikada 7 koli, B makinesi dakikada 4 koli • Erkek bebeklere 4 saatte bir, kız bebeklere 3 saatte bir
kitap dizmektedir. mama verilmektedir.
• A makinesi dakikada 5 koli, B makinesi dakikada 6 koli • Erkek bebeklere 100 gramlık, kız bebeklere 75 gramlık
paketlemektedir. mamalar verilmektedir.
A makinesi bir miktar koliye kitap dizip bu kolileri paketle- • Bu bebeklere bir günde toplam 272 kez mama verilmiş-
miştir. B makinesi ise bu süre boyunca 144 koli kitap dizip tir.
bu kolileri paketlemiştir. • Bu bebeklere bir günde toplam 24 kilogram mama ve-
rilmiştir.
Buna göre, A makinesi kaç koli kitap dizmiştir?
Buna göre, bu hastanede kaç tane erkek bebek vardır?
A) 160 B) 165 C) 170 D) 175 E) 180
A) 16 B) 18 C) 22 D) 24 E) 26
2. B
İ
L
G 4.
A B C
İ
Bir bilgi yarışmasına katılan 26 kişi A, B ve C monitörlerinde Bilgi Sarmal Seyahat
“Bilgi Taşır”
görülen birer soruya verecekleri cevaplar ile başarılı olup bir S
üst tura çıkacak ya da başarısız olup elenecektir. A
Bu yarışma ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir. R
Bir otobüs firması, tek yön otobüs bileti için 80 TL, gidiş-dö-
M nüş otobüs bileti için 120 TL fiyat tarifesi uygulamaktadır.

• Her yarışmacı sırasıyla yarışacak ve herhangi bir yarış-
macı A, B, C monitörlerinde görülen soruların tümüne A
Aşağıdaki tabloda bu otobüs firmasından tek yön ve gidiş-
cevap vermeden bir diğeri yarışamayacaktır. L dönüş bileti alan Çağan ve Ali’nin hangi bilet türünden kaç
• En az iki doğru cevap veren yarışmacı başarılı olup bir tane aldığı verilmiştir.
üst tura çıkacaktır.
Çağan Ali
• Bütün yarışmacılar A, B, C monitörlerinde görülen soru-
Tek yön otobüs bileti x+3
lardan en az birine doğru cevap vermiştir.
Gidiş-Dönüş otobüs bileti x+2
• Yarışmada toplam 46 doğru cevap verilmiş ve 14 kişi
başarısız olup elenmiştir. Toplam alınan bilet sayısı 25 23
Buna göre, bu yarışmada sorulara iki doğru cevap ve- Biletler için Çağan ve Ali eşit miktarda para ödediğine
ren kaç kişi vardır? göre, x kaçtır?
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12 A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
1. D 2. A 3. D 4. B
205
5. Bir diyetisyen belirli bir miktarın üzerinde kafein tüketiminin 7. 1986 yılında doğan bir matematikçi, yaşını soran bir arka-
dolaşım ve sinir sistemini olumsuz etkilediğini, bir günde vü- daşına, “5 yıl önceki yaşım, doğum yılımın rakamlarının
cut kütlesinin her bir kilogramı için 5 miligram (mg) dan fazla toplamına eşitti.” yanıtını veriyor.
kafein tüketilmemesi gerektiğini belirtiyor.
Buna göre, bu konuşma hangi yılda yapılmıştır?
Danışanlarına bu doğrultuda diyet programları hazırlayan
diyetisyenin, diyet listelerinde yer alan içecekler ve içerdik- A) 2010 B) 2011 C) 2012
leri kafein oranları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
D) 2014 E) 2015
Kafein oranı Porsiyon miktarı
mg/ml (ml)
Türk kahvesi 0,86 100 ml
Çay 0,84 100 ml
Filtre kahve 0,4 350 ml 8. 16 kişilik bir öğrenci grubu 6 ve 10 kişilik iki gruba ayrılıyor.
Matematik öğretmeni Alpaslan, 10 kişilik gruba verdiği top-
Diyet kola 0,14 300 ml lam soru sayısı, 6 kişilik gruba verdiği toplam soru sayısının
2 katı olacak şekilde bu iki gruba soru dağıtıyor. Bu grup-
Bu diyetisyenin danışanlarından biri olan Elif Hanım’ın
lardaki öğrenciler de soruları grup içerisinde eşit bir şekilde
kilosunun 60 kg olduğu bilindiğine göre, Elif Hanım’ın
paylaşıyorlar. Daha sonra 6 kişilik gruptaki her bir öğrenci
diyet listesi aşağıdakilerden hangisi olamaz?
a tane soruyu 10 kişilik gruptaki öğrencilere aralarında eşit
sayıda paylaşmaları için veriyorlar.
A) B)
- 2 porsiyon Türk kahvesi - 2 porsiyon diyet kola Son durumda 10 kişilik gruptaki her bir öğrencideki
- 1 porsiyon çay - 1 porsiyon çay soru sayısı, 6 kişilik gruptaki her bir öğrencideki soru
- 1 porsiyon Türk kahvesi
sayısından 13 fazla olduğuna göre, ilk durumda 6 kişilik
gruba toplam kaç soru dağıtılmıştır?
C) D) A) 112 B) 150 C) 198 D) 246 E) 294

- 1 porsiyon çay - 2 porsiyon filtre kahve
- 1 porsiyon filtre kahve - 1 porsiyon diyet kola
E)
- 2 porsiyon çay
9. Sude ile Osman’ın yaşları ile ilgili olarak aşağıdaki bilgiler
- 1 porsiyon Türk kahvesi
bilinmektedir.
- 1 porsiyon diyet kola
B • 2014 yılında Osman’ın yaşı, Sude’nin yaşının 3 katıdır.
İ
L • 2016 yılında Osman ile Sude’nin yaşlarının çarpımı
G 207’dir.
İ Buna göre, Sude 2015 yılında kaç yaşındadır?
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
S
A
R
M
A
L
6. Bir restoranda 2 pizza menüsü alana, 1 sinema bileti hediye
10. Mustafa ve Melek’in yaşları ile ilgili olarak aşağıdakiler bi-
edilmektedir. Sinema gişesinde satılan 1 sinema biletinin
linmektedir.
fiyatı 1 pizza menüsünün fiyatından 8 TL fazladır.
• Yaşları toplamı 52 dir.
Birlikte sinemaya giden altı arkadaş, bu restoranda 6 pizza
menüsü alarak 3 hediye bilet kazanmış ve diğer 3 bileti de • Mustafa Melek’in bugünkü yaşındayken Melek’in doğ-
sinema gişesinden satın almışlardır. masına 4 yıl vardı.
Bu altı arkadaş toplam 240 TL harcadığına göre, gişede Buna göre, Melek, Mustafa’nın bugünkü yaşına geldi-
satılan bir sinema bileti kaç TL’dir? ğinde Mustafa kaç yaşında olur?
A) 24 B) 26 C) 28 D) 30 E) 32 A) 48 B) 50 C) 52 D) 54 E) 56
5. D 6. E 7. E 8. B 9. C 10. E
206
1. Bir baskı makinesinde yapılan toplam baskı sayısına göre 3. a1 = 1
üretilen ürün adedini gösteren ekran aşağıdaki gibidir. a2 = 1
a3 = 1 + 1 = 2
a4 = 1 + 2 = 3
Baskı Sayısı: a.b Baskı Sayısı: c – b
a5 = 2 + 3 = 5
Üretilen Ürün Üretilen Ürün
Sayısı: 300 Sayısı: 405 h
an = an–2 + an–1
biçiminde tanımlı, ilk iki terimi 1 olan ve bundan sonraki her

a, b ve c tam sayılar olup her baskıda eşit ve tek sayıda terimi, kendisinden önce gelen iki teriminin toplamına eşit
ürün üretildiğine göre; olan sayı dizisine Fibonacci sayı dizisi denir.
I. a + b + c tek sayıdır. Buna göre, Fibonacci sayı dizisindeki üç basamaklı en

II. (a + c).b çift sayıdır. küçük doğal sayının rakamlarının sayı değerlerinin top-
lamı kaçtır?
III. a.b.c çift sayıdır.
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13
ifadelerinden hangisi ya da hangileri kesinlikle doğru-
dur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III

B
İ
L 4.
2. Van istikametinden İzmir istikametine seferi olan bir otobüs G I. hane II. hane III. hane
firmasının sefer süreleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. İ
Bir banka, müşterilerine vermiş olduğu kasalar için üç hane-
Kalkış Zamanı Varış Zamanı
S li bir şifreleme sistemi kurmuştur.
Pazartesi günü Salı günü
11.00 12.30
A I. haneye üç basamaklı bir sayı girilip, sayının rakamları
R toplamı II. haneye yazılacaktır. III. haneye ise I. hanedeki
Salı günü Çarşamba günü M sayının ikinci hanedeki sayı ile bölümünden kalan yazıla-
10.40 11.50 caktır.
A
Çarşamba günü Perşembe günü L Örneğin, I. haneye 203 sayısı yazılırsa ikinci haneye
13.50 18.10 2 + 0 + 3 = 5 sayısı 05 şeklinde yazılıp, 203 sayısının
5 ile bölümünden kalan olan 3 sayısı üçüncü haneye
Buna göre, bu otobüs firmasına ait bir otobüs perşem-
03 şeklinde yazılacaktır.
be günü saat 14.20’de Van’dan hareket ettiğinde ortala-
ma olarak ne zaman İzmir’e ulaşır? Buna göre,
A) Cuma günü saat 15.10’da

3 x 5 0 1
B) Cuma günü saat 16.40’ta
C) Cuma günü saat 18.00’de şeklindeki bir şifre için x in alabileceği farklı değerlerin
toplamı kaçtır?
D) Cuma günü saat 21.50’de
E) Cumartesi günü saat 00.10’da A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 14
1. C 2. B 3. A 4. E
207
5. x ve y pozitif tam sayılar olmak üzere, 8. Birinci dereceden denklem çözmeyi bilen dört öğrencinin
3(x,y) = x.x.x...x yaşları a, b, c ve d dir.
14444244443
y tan e Birbirlerinin yaşlarını bilmeyen bu dört öğrenci yaşlarıyla il-
x x x x gili olarak aşağıdaki toplamların sonuçlarını bilmektedir.
O (x,y) = x + x + x + ... + x
1444444444442444444444443
y tan e a+b+c=
eşitlikleri veriliyor. a+d=
b+d=
3 (a, a 2)
= a89
O (a, a) Buna göre, bu dört öğrencinin kaç tanesi diğer üç öğ-
olduğuna göre, a kaçtır? rencinin yaşlarını ayrı ayrı bulabilir?
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14 A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
9. Bir okulun pansiyonunda kalan 40 öğrenciye giyim mal-

zemeleri dağıtılmak isteniyor. Her bir öğrenciye birer adet
6. Bir A pozitif tam sayısı 9 ile çarpılıp, bulunan sayının ra- kazak, gömlek, pantolon ve ayakkabı düşecek şekilde mal-
kamları toplanırsa elde edilen bu toplam, A sayısının öz zemeler pansiyona getiriliyor. Ancak dağıtım günü öğren-
sayısıdır. cilerden bir kısmı pansiyonda olmadığından, pansiyonda
Örneğin, 27 sayısının öz sayısı, bulunan her bir öğrenciye 4 kazak, 3 gömlek, 2 pantolon ve
27.9 = 243 1 ayakkabı veriliyor.
2+4+3=9 Dağıtım sonunda bu malzemelerden 70 adet arttığına
işlemlerinin sonucuna göre 9 olur. göre, artan gömlek sayısı kaçtır?
Buna göre, öz sayısı 18 olan bir A pozitif tam sayısı aşa- A) 4 B) 7 C) 10 D) 13 E) 16
ğıdakilerden hangisi olabilir?
A) 25 B) 47 C) 70 D) 96 E) 112
B
İ
L
G
10. Aşağıda bir alışveriş merkezinde yer alan, her sırasında 20
İ
bölme bulunan ve 4 sıradan oluşan bir eşya koyma dolabı-
nın bir kısmı görülmektedir.
S
7. İki basamaklı bir x doğal sayısı için
A Sol Sağ
x = “x’in rakamlarının kareleri toplamı” R
A 1. sıra
M
x = “x’in rakamlarının çarpımı” A 34 2. sıra
L
eşitlikleri veriliyor. B 3. sıra
C 4. sıra
Dolap numaraları soldan sağa doğru 1. sırada 1’den 20’ye

44 + x kadar, 2. sırada 21’den 40’a kadar, 3. sırada 41’den 60’a
37 =
kadar ve 4. sırada 61’den 80’e kadardır.
Buna göre, A, B ve C numaralı dolapların numaralarının

olduğuna göre, x kaç farklı doğal sayı değeri alabilir? toplamı kaçtır?
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14 A) 138 B) 137 C) 136 D) 135 E) 134
5. A 6. D 7. D 8. E 9. D 10. C
208
13.
BÖLÜM
YÜZDE, KÂR – ZARAR PROBLEMLERİ
◗ YÜZDE KAVRAMI
◗ YÜZDE PROBLEMLERİ
◗ ALIM – SATIM PROBLEMLERİ
◗ KÂR – ZARAR PROBLEMLERİ
◗ İNDİRİM – ZAM PROBLEMLERİ
◗ GÜNLÜK YAŞAM UYGULAMALARI (RUTİN OLMAYAN DURUMLAR)

✔ ÖSYM sınavlarında yüzde, kâr – zarar problemleri konusu
ile ilgili hemen hemen her yıl soru sorulmaktadır. Sorulan so-
rular kısa denklemlerle çözülebilen günlük yaşam problemle-
ri şeklindedir.
✔ Yüzde, kâr – zarar problemlerinde kavramlar ve neyin yüz-

desinin alınacağı önemlidir.
SICAK BÖLGE
YÜZDE PROBLEMLERİ ZAM – İNDİRİM
1. Bir malın satış fiyatının artırılmasına zam denir.
1. A sayısının % x i,
x a) Satış fiyatı S TL olan bir ürünün satış fiyatına
A $ 100 %x zam yapılırsa yeni satış fiyatı
şeklinde hesaplanır. S.x
S+
20 100
• 40 sayısının %20 si 40 $ = 8 dir. S.x
100 TL olur. Burada ürünün satış fiyatına yapı-
100
2. Bazı sorularda bütün 100x alınır. Bu şekilde işlem lan zam miktarıdır.
yapmak biraz daha kolay olur.
b) Satış fiyatı 100x olan bir malın satış fiyatına
Örneğin, bir sınıfın %30 u kız öğrenci ise, %30 zam yapılırsa malın zamlı satış fiyatı 130x
olur.
Sınıftaki öğrenci sayısı = 100x
Kız öğrenci sayısı = 30x 2. Bir malın satış fiyatının düşürülmesine
şeklindedir. indirim (iskonto) denir.
a) Satış fiyatı S TL olan bir ürünün satış fiyatına

%x indirim yapılırsa yeni satış fiyatı
S.x
S-
KÂR - ZARAR PROBLEMLERİ 100
S.x
TL olur. Burada ürünün satış fiyatına yapı-
Bir malın alış fiyatı A, satış fiyatı S olsun. 100
lan indirim miktarıdır.
1. A < S ise malın satışından kâr edilmiştir.
b) Satış fiyatı 100x olan bir malın satış fiyatına
A TL'ye alınan bir mal % x kârla S TL'ye satılırsa %10 indirim yapılırsa malın indirimli satış fiyatı
A.x 90x olur.
S = A + 100
olur. ENFLASYON
Bir malın satış fiyatının artmasına enflasyon denir.
2. A > S ise malın satışından zarar edilmiştir. Örneğin, yıllık enflasyon oranı % 5 olan bir ülkede bir
pantolonun fiyatı birinci yıl 100 TL ise ikinci yıl 105 TL
A TL'ye alınan bir mal % x zararla S TL'ye satılırsa B
olacak demektir.
İ
A.x
S = A – 100 L
olur. G
İ
NOTLAR:
3. A = S ise malın satışından ne kâr ne de zarar edilmiştir. S
Kâr – zarar sorularında, kolaylık olması açısından alış A
fiyatı 100x alınabilir. R
Alış fiyatı (A), 100x alınırsa; M

A
L
a) Bu mal %20 kârla satılırsa,
Kâr = 20x
Satış fiyatı = 120x olur.
b) Bu mal %30 zararla satılırsa,

Zarar = 30x
Satış fiyatı = 70x olur.
210
1. %60 ı 36 olan sayı kaçtır? 5. Bir kasadaki limonların önce %40 ı, sonra da kalan limonla-
rın %20 si satılıyor.
A) 60 B) 80 C) 100 D) 120 E) 150
Geriye 72 tane limon kaldığına göre, başlangıçta bu ka-
sada kaç tane limon vardı?
A) 100 B) 120 C) 150 D) 180 E) 200
2. Hangi sayının %40 ı, 120 sayısının %35 ine eşittir?

A) 70 B) 105 C) 110 D) 115 E) 135
6. 50 kişilik bir sınıfın %30 u kızdır. Kızların %20 si matematik

sınavında başarılı olmuştur.
Bu sınıftaki erkeklerin 18 tanesi matematik sınavında

başarılı olduğuna göre, bu sınıfın matematik sınavında-
ki başarı oranı yüzde kaçtır?
A) 30 B) 36 C) 40 D) 42 E) 45
3. 84 davetlinin yer aldığı bir konferans salonunda 21 tane ka- B

dın davetli vardır. İ
L
Buna göre, bu konferans salonundaki davetlilerin yüz-
G
de kaçı erkektir?
İ
A) 30 B) 45 C) 60 D) 75 E) 90
S
A
R
M
A
L
7. Bir pastanın yapımında kullanılan un, süt ve şeker miktarla-
rı ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.
• Kullanılan şeker miktarı, un miktarının % 20 si kadardır.
• Kullanılan süt miktarı şeker miktarının % 60 fazlası ka-
dardır.
4. (a – b) sayısının %80 i, (a + b) sayısının %20 sine eşittir. Buna göre, 760 gram pasta yapmak için kaç gram şeker
Buna göre, b sayısı a sayısının % kaçına eşittir? kulanılmalıdır?
A) 80 B) 60 C) 50 D) 40 E) 20 A) 60 B) 80 C) 100 D) 120 E) 140
1. A 2. B 3. D 4. B 5. C 6. D 7. C
211
8. 180 TL’ye alınan bir ürün, %20 kârla satılırsa kaç TL’ye 12. x TL ye alınan bir ürün %30 kârla y TL’ye satılmaktadır.
satılır? x ile y arasında,
A) 200 B) 208 C) 216 D) 224 E) 230 3x – y = 34
bağıntısı bulunduğuna göre, bu ürünün satışından elde
edilen kâr kaç TL’dir?
A) 6 B) 9 C) 10 D) 12 E) 15
9. Alış fiyatı 580 TL olan bir ürün %20 zararla kaç TL’ye
satılır? 13. Etiket fiyatı 1800 TL olan bir ürünün etiket fiyatına %20
zam yapıldığında, ürünün yeni etiket fiyatı kaç TL olur?
A) 444 B) 464 C) 484 D) 488 E) 494
A) 1900 B) 1960 C) 2000
D) 2060 E) 2160
14. Bir cep telefonu etiket fiyatı üzerinden %25 indirim yapıla-
10. %10 zararla 63 TL’ye satılan bir ürün, %30 kârla satıl- rak 4500 TL’ye satılmaktadır.
B
saydı kaç TL’ye satılırdı?
İ
Buna göre, bu cep telefonunun indirim yapılmadan ön-
A) 90 B) 91 C) 93 D) 95 E) 98 L
ceki etiket fiyatı kaç TL’dir?
G
İ A) 5200 B) 5800 C) 6000
D) 6600 E) 7200
S
A
R
M
A
L
11. %20 kârla x TL’ye satılan bir ürün, %40 zararla y TL’ye sa-
tılmaktadır. 15. Bir ürünün satış fiyatına önce %30 zam yapılıyor.
x Daha sonra bu ürüne zamlı fiyatı üzerinden %20 daha
Buna göre, y oranı kaçtır?
zam yapıldığında yapılan toplam zam % kaç olur?
3 4 5
A) 2 B) 3 C) 2 D) 2 E) 3 A) 50 B) 52 C) 56 D) 60 E) 62
8. C 9. B 10. B 11. C 12. A 13. E 14. C 15. C

212
1. Bir ürün %20 kârla 180 TL’ye, başka bir ürün %20 zararla 4. Bir sütçü, litresini 8 TL’ye aldığı sütün her 4 litresine 1 litre
yine 180 TL’ye satılıyor. su katıp elde ettiği karışımın litresini 9,6 TL’den satıyor.
Buna göre, bu iki satış sonucunda satıcının kâr–zarar Buna göre, suya para ödemeyen sütçünün bu satış so-
durumu aşağıdakilerden hangisidir? nucunda kârı % kaçtır?
A) 30 TL zarar B) 15 TL zarar A) 20 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70
C) Ne kâr ne zarar D) 15 TL kâr
E) 30 TL kâr
5. Tanesi 4 TL’den alınan 80 tane bardağın 15 i taşıma sıra-

sında kırılmıştır. Kalan bardakların tanesi 6 TL’den satıl-
2. Bir miktar ürünün 52 i defoludur. Sağlam ürünler %30 kârla,
mıştır.
defolu ürünler %10 zararla satılıyor.
Buna göre, satış sonunda elde edilen kâr oranı % kaç-
Buna göre, tüm ürünlerin satışından elde edilen kâr
tır?
oranı % kaçtır?
A) 30 B) 28 C) 25 D) 24 E) 20
A) 12 B) 14 C) 15 D) 16 E) 18
B
İ
L
G
İ
S
A
R
M
A
L
3. Bir satıcı etiket fiyatlarında %20 indirim yaptıktan sonra sa-

tış miktarında %20 artma olmuştur.
Buna göre, satıcının kasasına giren para miktarındaki 2

6. Yaş üzüm kuruduğunda ağırlığının ini kaybediyor.
değişim için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? 5
A) %6 azalır. B) %4 azalır. Kilosu 24 TL’den alınan yaş üzüm kurutulup kilosu

48 TL’den satılırsa % kaç kâr elde edilir?
C) Değişmez. D) %4 artar.
A) 25 B) 20 C) 15 D) 10 E) 5
E) %6 artar.
1. B 2. B 3. B 4. C 5. E 6. B
213
7. Enflasyon oranının %30 olduğu bir ülkede bir işçinin maaşı- 10. Sucuk, sosis, salam ve kaşar peyniri ile bir karışık tost ha-
na yıl sonunda %56 zam yapılıyor. zırlanmıştır.
Aşağıdaki tabloda bu tostun içine koyulan sucuk, sosis, sa-
Buna göre, yıl sonunda işçinin reel maaş artışı % kaç-
lam ağırlıkları ve salamın ağırlıkça yüzde oranı verilmiştir.
tır?
Ağırlığı(gram) Yüzde Oranı(%)
A) 16 B) 18 C) 20 D) 24 E) 36
Sucuk 30
Sosis 50
Salam 40 20
Kaşar peyniri
Buna göre, bu tostun içine koyulan kaşar peyniri kaç

gramdır?
A) 45 B) 60 C) 75 D) 80 E) 90
8.
Bir dikdörtgenin uzun kenarı %30 azaltılıp kısa kenarı

%20 arttırılırsa, alanı ilk duruma göre % kaç azalır?
A) 16 B) 15 C) 12 D) 10 E) 8
11.
KASADA İNDİRİMLİ
ETİKET FİYATINA FİYATA
B
%25 %X
İ İNDİRİM İNDİRİM
L
G
Alışveriş merkezine giden Esra bir mağazanın vitrininde
İ
yukarıdaki yazıları görüyor ve mağazaya giriyor. Esra’nın
beğendiği kıyafetin etiketi aşağıdaki gibidir.
S
A
R
M
A
L
9. Aşağıdaki tabloda sayılar, sayıların hesaplanacak yüzdeleri SİYAH - SC
ve elde edilen sonuçlar verilmiştir. Örneğin, 1. sütuna göre, BEDEN
80 sayısının % 25 i 20 dir. S M L XL
36 TL
Sayı 80 150 60
% 25 30 B
Sonuç 20 A 24
Esra beğendiği kıyafeti almak için kasada 21,6 TL
Bu tabloya göre, A + B toplamı kaçtır? ödeme yaptığına göre, X kaçtır?
A) 70 B) 75 C) 80 D) 85 E) 90 A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30
7. C 8. A 9. D 10. D 11. C
214
Test
3 YÜZDE, KÂR – ZARAR PROBLEMLERİ
1. Belli sayıdaki öğretmenin her biri, eşit miktarda para vere- 4. Bir ürünün %30 u %70 kârla satılıyor.
rek bir kolej açıyor. Eğer 2 öğretmen daha katılmış olsaydı
her birinin vereceği para %20 azalacaktı. Geriye kalan ürünler % kaç zararla satılırsa tüm satış-
tan %35 zarar edilir?
Buna göre, ilk durumda kaç öğretmen para vermiştir?
A) 20 B) 40 C) 60 D) 80 E) 90
A) 4 B) 6 C) 7 D) 8 E) 10
5. Bir fabrika, çalışanlarına yapacağı zam için iki seçenek sun-

muştur.
I. seçenek: Alınan maaşa 3000 TL zam
2. Azra, Barış, Ceyda ve Doğa isimli dört arkadaşın yaşlarıyla II. seçenek: Alınan maaşa %40 zam
ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.
Maaşı A TL olan bir kişi I. seçeneği, maaşı B TL olan di-
• Azra, Barış ve Ceyda’nın yaşlarının aritmetik ortalaması ğer bir kişi II. seçeneği seçtiğinde daha kârlı olacağına
16 dır. göre, A ile B arasındaki bağıntı aşağıdakilerden hangi-
• Doğa’nın yaşı, Azra’nın yaşının %50 fazlasına eşittir. sidir?
• Dördünün yaşları toplamı 75 tir. A) A < 7500 < B B) B < 6000 < A
Buna göre, Azra’nın yaşı kaçtır? C) A < 6000 < B D) A < 5000 < B
A) 15 B) 16 C) 17 D) 18 E) 19 E) B < 7500 < A
B
İ
L
G
İ
6. Bir beyaz eşya dükkânının sahibi, aşağıdaki alış ve satış
S fiyatı verilen ürünlerin her birinden birer tane satmıştır.
A
ALIŞ SATIŞ
R
ÜRÜN FİYATI FİYATI
M (TL) (TL)
A
Buzdolabı 6000 7500
3. Aşağıdaki tabloda A ve B sınıfındaki öğrencilerin tarih der- L
Televizyon 7000 8400
sindeki başarı durumları verilmiştir.
Çamaşır makinesi 6500 7800
Başarılı Başarısız Bulaşık makinesi 5000 5750
A %30 Fırın 3000 3900
B %49
Buna göre, kâr oranı en yüksek olan ürün aşağıdakiler-
A ve B sınıflarındaki öğrencilerin tümünün %45’i tarih den hangisidir?
dersinden başarısız olduğuna göre, A sınıfındaki öğren- A) Buzdolabı B) Televizyon
ci sayısının, B sınıfındaki öğrenci sayısına oranı kaçtır?
C) Çamaşır makinesi D) Bulaşık makinesi
1 2 3 4
A) 5 B) 5 C) 5 D) 5 E) 1 E) Fırın
1. D 2. D 3. B 4. D 5. A 6. E
215
7. Bir satıcı, etiket fiyatı üzerinden %20 indirim yaparak 10. Bir beyaz eşya mağazasından bir adet çamaşır makinesi
bir ürünü sattığında %8 kâr ettiğine göre, bu satıcı eti- ve bir adet bulaşık makinesi alacak olan Çağatay, sadece
ket fiyatını % kaç kârla belirlemiştir? bir ürün için kullanabileceği % 20 indirim hakkı kazanmıştır.
A) 25 B) 28 C) 30 D) 32 E) 35 Çağatay;
• indirim hakkını çamaşır makinesinde kullanırsa normal-
de ödeyeceği paradan 1200 TL eksik,
• indirim hakkını bulaşık makinesinde kullanırsa normal-
de ödeyeceği paradan 800 TL eksik ödeme yapacaktır.
Buna göre, bu mağazada çamaşır makinesi ve bulaşık

makinesinin birim satış fiyatlarının toplamı kaç TL’dir?
A) 10000 B) 10500 C) 12000

D) 12500 E) 14000
8. Bir kitapçı, elindeki kitapların 20 tanesini %10 kârla, kalan-

ları %20 kârla satmıştır.
Tüm kitaplar satıldığında kitapçının kârı %18 olduğuna

göre, kitapçı kaç kitap satmıştır?
A) 60 B) 80 C) 100 D) 120 E) 140
11. Etiket fiyatı maliyet fiyatı üzerinden %4 kârla hesaplanan bir

ürünün indirimli fiyatı etiket fiyatından 560 TL azdır.
Bu ürün indirimli fiyatla satıldığında maliyet fiyatı üze-

rinden %10 zarar edildiğine göre, bu ürünün maliyet fi-
yatı kaç TL’dir?
A) 4800 B) 3800 C) 4200

D) 4000 E) 5000
9. Bir oyuncak mağazasında alınacak olan bir oyuncağın pa-

rası ödenmeden önce, ödeme yapacak kişiden hedef tah- B
tasına iki tane dart atması isteniyor. Eğer atılan dart kırmızı İ
renkli alana gelirse oyuncağın fiyatına %20 indirim yapılı- L
yor. Eğer atılan dart mavi alana gelirse oyuncağın fiyatı- G
na %15 indirim yapılıyor. İkinci atışta isabetli olursa isabet İ
eden bölgeye göre indirim yapılmış fiyat üzerinden tekrar
indirim yapılıyor. S
1. atış
A
1. atış R
M 12. Bir GSM operatörü bir ay için aynı tarifede kullanım ücretine
A ek olarak, sabit bir ücret ve kullanım ücreti üzerinden aynı
2. atış 2. atış L oranda vergi almaktadır.
1. Durum 2. Durum
Sabit Kullanım Vergi Toplam
Selim oğluna, Mehmet ise kızına aynı oyuncaktan birer tane Ücret Ücreti Ücreti Ücret
alıp hedef tahtasına atış yapıyorlar. Selim’in attığı dartlar- Ali 40 TL 12 TL 64 TL
dan sonra hedef tahtası 1. durumdaki gibi, Mehmet’in attığı
dartlardan sonra hedef tahtası 2. durumdaki gibi görünüyor. Berke 18 TL A TL
Selim ile Mehmet’in ödedikleri tutarlar arasındaki fark Bu tarifeyi kullanan Ali ve Berke’nin bir ay için ödeme
3 TL olduğuna göre, oyuncağın indirimsiz fiyatı kaç tutarlarına ait verilerin bir kısmı yukarıdaki tabloda ve-
TL’dir? rildiğine göre, A kaçtır?
A) 15 B) 45 C) 75 D) 105 E) 135 A) 86 B) 88 C) 90 D) 92 E) 96
7. E 8. C 9. C 10. A 11. D 12. C

216
Test
1. 1000 tane öğrencisi bulunan bir okulda okul temsilciliği için 4. Bir kırtasiyeci bir miktar kalemin tanesini 6 TL’den alıyor.
dört aday vardır. Bu adaylardan en çok oyu alan okul tem- Bu kalemlerin bir kısmını ikili olarak kalanları üçlü olarak
silcisi olacaktır. Seçim günü okuldaki bazı öğrenciler okula paketleyip ikili paketlerin tanesini 18 TL’den, üçlü paket-
gelmemiş ve sadece okula gelen öğrencilerin her biri birer lerin tanesini 24 TL’den sattığında tüm kalemlerin satışın-
oy kullanmıştır. dan 138 TL kâr elde ediyor.
• Birinci aday, oyların % 40 ını almıştır. Kırtasiyeci tüm kalemleri paketlemeden tanesini 10 TL’den
• Geriye kalan oyların % 30 unu ikinci aday, % 40 ını sattığında tüm kalemlerin satışından 240 TL kâr elde ede-
üçüncü aday almıştır. ceğine göre, kırtasiyecinin sattığı ikili paket sayısı kaçtır?
• Dördüncü aday, 162 adet oy almıştır.
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11
Buna göre, seçim günü okula gelmeyen öğrenci sayısı
kaçtır?
A) 40 B) 50 C) 60 D) 80 E) 100
2. Bir yay çekilip bırakıldığında boyu %20 oranında artıyor.

Bu yay art arda 3 defa çekilip bırakıldığında yayın boyu
864 cm olarak ölçülüyor.
Buna göre, yayın başlangıçtaki uzunluğu kaç cm’dir?
A) 480 B) 500 C) 520 D) 540 E) 560
5. Aşağıda, bir mağazada satılan dört farklı ürünün alış ve sa-

B tış fiyatları verilmiştir.
İ
Satış fiyatı (TL)
L
G
60
İ
45
S
30
A
R
3. Bir kişinin bir kuru yemişçiden aldığı ürünlerin kütleleri ve M 20 30 50 60 Alış fiyatı (TL)
karışım içindeki kütlece yüzdeleri aşağıdaki tabloda veril- A A B C D
miştir. L
Buna göre,
Kütle Karışım içindeki
(gram) yüzdesi I. A ürününün satışından %10 kâr edilmektedir.
Fındık 45 15 II. B ürününün satışından kâr edilmemektedir.
Fıstık a 35 III. C ürününün satışından %20 kâr edilmektedir.
Leblebi b c IV. D ürününün satışından %25 zarar edilmektedir.
Badem 60 d
V. Bu ürünlerden birer tane satıldığında kâr edilmektedir.
Buna göre, a + b + c + d toplamı kaçtır? yargılarından kaç tanesi doğrudur?
A) 235 B) 245 C) 255 D) 265 E) 275 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
1. E 2. B 3. B 4. C 5. D
217
6. Bir yarışma programına katılan yarışmacı adaylarının 9. Bir marangoz imal ettiği bir dolabı maliyet fiyatı üzerinden
• birinci turda % 20 si, %30 kârla satıyor. Müşteri dolaptan memnun kalmayıp do-
labı marangoza iade ettiğinde marangoz müşteriden aldı-
• ikinci turda kalan adayların % 40 ı, ğı paranın %10 eksiği kadar parayı müşteriye iade ediyor.
• üçüncü turda kalan adayların % 25 i Daha sonra marangoz aynı dolabı maliyet fiyatı üzerinden
elenmiş ve geriye kalan adaylar yarışmaya katılmaya hak %20 kârla başka bir müşteriye satıyor.
kazanmışlardır.
Son durumda marangozun toplam kârı 1980 TL olduğu-
Yarışmaya katılmaya hak kazanan aday sayısı 50 den na göre, bu dolabın maliyet fiyatı kaç TL’dir?
fazla olduğuna göre, birinci turda elenen aday sayısı en
az kaçtır? A) 5000 B) 6000 C) 8000 D) 9000 E) 12000
A) 25 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45
7. Bir beyaz eşya mağazasındaki buzdolabının satışı ile ilgili 10. Bir ülkedeki enflasyon ve memur maaşları ile ilgili aşağıda-
olarak aşağıdakiler bilinmektedir. kiler bilinmektedir.
• Etiket fiyatı üzerinden 2000 TL indirim yapılırsa %5 za- • Memur maaşlarına % 68 zam yapılıyor.
rar ediliyor.
• Ülkedeki enflasyon % x olduğunda memurun zamlı ma-
• Etiket fiyatına 2000 TL zam yapılırsa %33 kâr ediliyor. aşındaki alım gücü % 40 artıyor.
Buna göre, bu mağazada satılan bir buzdolabının etiket • Ülkedeki enflasyon % y olduğunda memurun zamlı ma-
fiyatı kaç TL’dir? aşındaki alım gücü % 20 artıyor.
x
A) 11000 B) 12000 C) 13000 Buna göre, y oranı kaçtır?
D) 14000 E) 15000 1 1 1
A) 4 B) 3 C) 2 D) 2 E) 4
B
İ
8. Aşağıdaki broşürde bir mağazada satılan ürünlerin satış L
fiyatları ve satış fiyatları üzerinden yapılan indirim oranla- G
rı görülmektedir. Kağıdın bir kısmına boya döküldüğü için İ
gömleğin indirim oranı görünmemektedir. 11. Bir internet şirketinde iki farklı tarife uygulanmaktadır.
S
A 1. TARİFE 2. TARİFE
BS MAĞAZALARI
R SABİT ÜCRET İLK 1 GB
Satış Fiyatı İndirim M 10 TL KULLANIM

A 23 TL
Pantolon: 120 TL %20
1 GB KULLANIM SONRAKİ HER
L 12 TL GB KULLANIMI
Kazak: 80 TL %10 10 TL
Gömlek: 60 TL %50
I. Aylık 10 TL sabit ücret ve kullanılan her gigabyte için
12 TL
Bu ürünlerin her birinden birer tane satın alan Damla toplam II. Aylık kullanılan ilk 1 gigabyte için 23 TL ve sonrasında
219 TL ödeme yapmıştır. kullanılan her gigabyte için 10 TL
Buna göre, gömleğin satış fiyatı üzerinden yapılan in- Buna göre, ayda 5 gigabytelık internet kullanan bir kişi
dirim % kaçtır? II. tarifeyi seçerse I. tarifeye göre yüzde kaç kâr eder?
A) 10 B) 12 C) 15 D) 20 E) 25 A) 3 B) 5 C) 7 D) 10 E) 12
6. B 7. B 8. C 9. B 10. C 11. D
218
Test
1. Bir bankada memur olarak çalışan Derya ve Meltem biriktir- 4. Bir telefonun bataryasında kalan gücün yüzdesi aşağıdaki
dikleri paralar ile birer tane televizyon alacaklardır. Bununla gibi gösterilmektedir. Telefonun boş bataryasının ilk yüzde
ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir. %20’lik kısmı normal şarj etme hızının iki katıyla, sonraki
• Derya’nın bir aylık maaşı, Meltem’in bir aylık maaşından %70’lik kısmı normal sarj etme hızıyla ve son %10’luk kısmı
% 20 fazladır. ise normal şarj etme hızının yarısıyla sarj ediliyor.
• Derya’nın alacağı televizyonun fiyatı, Meltem’in alacağı

televizyonun fiyatından % 40 fazladır.
• Derya her ay maaşının % 10 unu, Meltem her ay maaşı-
nın % 15 ini bu televizyonları almak için biriktirmektedir.
Meltem istediği televizyonu 4 ay sonunda alabildiğine

göre, Derya istediği televizyonu kaç ay sonra alabilir?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
Bataryası 1. durumdaki gibi görünen telefon şarj edil-
meye başlandıktan 50 dakika sonra bataryası tamamen
dolduğuna göre, bataryası 2. durumdaki gibi görünen
telefon şarj edilmeye başlandıktan kaç dakika sonra ba-
taryası tamamen dolar?
A) 110 B) 105 C) 100 D) 95 E) 90
2. Kilosu 20 TL’den alınan bir miktar yaş incir kurutulup kilosu

40 TL’den satıldığında %60 kâr elde ediliyor.
Buna göre, yaş incir kurutulduğunda ağırlığının yüzde

kaçını kaybetmiştir? 5. Metresi 400 TL’den alınan bir top kumaşın, 14 ü metresi
1
A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50 600 TL’den, 5 i metresi 800 TL’den, kalanın da metresi
400 TL’den satılınca 3900 TL kâr elde ediliyor.
Buna göre, satılan kumaşın tamamı kaç metredir?

B A) 20 B) 25 C) 30 D) 35 E) 40
İ
L
G
İ
3. Aşağıda hatalı ölçüm yapan iki baskül verilmiştir. S 6. Aşağıdaki grafikte A, B, C ve D ürünlerinin alış ve satış fi-
100 gramlık bir cismin her iki basküldeki ölçümleri şekilde- A yatları verilmiştir.
ki gibidir. Basküller, üzerine konulan ağırlık oranında hatalı R
Satış (TL)
ölçüm yapmaktadır. M
A 11 A
L 10 B
4 C
Birinci baskül İkinci baskül
3 D
25 kg’lık bir un çuvalı iki farklı parçaya ayrılıp, parça-

lardan biri birinci baskülde, parçalardan diğeri ikinci 2 4 6 8 Alış (TL)
baskülde tartıldığında elde edilen ölçümlerin toplamı
Buna göre, bu ürünlerin her birinden yedişer tane alınıp
25 kg olduğuna göre, ayrılan parçalardan kütlesi fazla
satıldığında tüm satıştan elde edilen kâr oranı yüzde
olan kaç kg dır?
kaç olur?
A) 19 B) 18 C) 17 D) 16 E) 15
A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50
1. D 2. B 3. E 4. D 5. C 6. C
219
7. Organik domates yetiştiren ve bu domateslerden salça ya- 10. Bir mağazada satılan A, B ve C ürünleri ile ilgili olarak aşa-
pıp satan bir köylü ile ilgili olarak aşağıdaki bilgiler verilmek- ğıdakiler bilinmektedir.
tedir. • B ürününün birim maliyet fiyatı, A ürününün birim mali-
• Ürettiği domateslerin 1 kg’nın maliyeti 4 TL’dir. yet fiyatının % 80 i kadardır.
• 4 kg salça için 15 kg domates kullanmaktadır. • C ürününün birim maliyet fiyatı, B ürününün birim mali-
yet fiyatının % 150 si kadardır.
• 1 kg salçayı 20 TL’den satmaktadır.
• A ürününün bir tanesi % 20 kârla, B ürününün bir tanesi
• 1 kg domatesi 6 TL’den satmaktadır.
% 30 zararla ve C ürününün bir tanesi % 10 kârla satıl-
Köylü ürettiği domateslerin bir kısmından salça yapmış ve dığında toplam 48 TL kâr elde edilmektedir.
bu salça ile kalan 7 kg domatesi satarak 94 TL kâr elde
etmiştir. Buna göre, C ürününün birim maliyet fiyatı kaç TL’dir?
Buna göre, köylü kaç kg domates üretmiştir? A) 480 B) 600 C) 680 D) 720 E) 960
A) 53 B) 56 C) 60 D) 63 E) 67
8. Altay, Burak ve Can isimli üç öğrenci 40 soruluk bir mate-

matik deneme sınavına girmiştir. 11.
• Can’ın cevapladığı soru sayısı, Altay’ın cevapladığı
soru sayısının % 75 i kadardır. “Ye Doy”
Orta boy pizza
• Can’ın cevapladığı soru sayısı, Burak’ın cevapladığı “Altın Vuruş”
+
soru sayısının % 20 fazlasına eşittir. Orta boy pizza
1 bardak içecek
• Üçünün cevapladığı toplam soru sayısı 76 dır. 40 TL +
Tavuk ızgara
Buna göre, Altay’ın boş bıraktığı soru sayısı kaçtır? +
B “Şiştim” Lazanya
A) 16 B) 14 C) 12 D) 10 E) 8 İ Orta boy pizza +
L + 1 bardak içecek
G Tavuk ızgara 70 TL
İ +
1 bardak içecek
54 TL
S
A Yukarıda bir pizzacıda hazırlanmış “Ye Doy”, “Şiştim” ve
R “Altın Vuruş” seçeneklerinin olduğu bir menü verilmiştir.
M Bu seçenekler ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.

A
L • “Ye Doy” menüsündeki orta boy pizzaya indirim uygu-
9. Bir manav ikili, üçlü ve beşli filelerde bulunan 204 adet li- lanmamıştır.
mon satın alıyor. Manav; • 1 bardak içecek bütün seçeneklerde ücretsizdir.
• İkili fileleri 5 TL’den, üçlü fileleri 7 TL’den, beşli fileleri • “Şiştim” seçeneğinin, içecek dışındaki diğer ürünlerinin
10 TL’den satın alıyor. her birine % 25 indirim uygulanmış liste fiyatı 54 TL’dir.
• Farklı sayıdaki filelerin her birinden en az bir tane satın • “Altın Vuruş” seçeneğinin, içecek dışındaki diğer ürünleri-
alıyor. nin her birine % 30 indirim uygulanmış liste fiyatı
70 TL’dir.
Buna göre, manav tüm limonları ikişerli fileleyip her bir
fileyi 9 TL’den satarsa en çok kaç TL kâr eder? Buna göre, lazanyanın indirimsiz fiyatı kaç TL’dir?
A) 503 B) 504 C) 505 D) 506 E) 507 A) 24 B) 28 C) 32 D) 36 E) 40
7. E 8. E 9. D 10. D 11. B
220
SİMÜLASYON TESTİ
1. Bir fabrikada çalışan aşçı yapacağı domates çorbası için 3. Bir kamu kuruluşunda farklı görevlerde çalışan Recep ve
kendi yazmış olduğu tarifi kullanıyor. Şaban’ın maaşları ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
• Recep’in 2 çocuğu vardır ve her çocuk için net maaşı
üzerinden % 10 çocuk yardımı almaktadır.
• Şaban’ın 1 çocuğu vardır ve net maaşı üzerinden % 10
çocuk yardımı almaktadır.
• Şaban’ın her ay kullandığı ilaçların parası net maaşı
üzerinden % 5 kesinti yapılarak ödenmektedir. Recep’in
maaşından ilaçların parası için kesinti yapılmamaktadır.
• Şaban ve Recep’in kesintiler ve yardımlar sonucunda ay
başında aldıkları maaşları TL cinsinden birbirine eşittir.
Recep ve Şaban’ın net maaşlarının farkı 700 TL olduğuna

göre, Recep’in ay başında eline geçen para kaç TL’dir?
Bu tarife göre yapılmış olan domates çorbasını içen işçiler, A) 5880 B) 5920 C) 5960
çorba içerisindeki domates miktarının az olduğunu aşçıya
söylüyorlar. Aşçı ertesi gün yine aynı miktarda domates D) 6000 E) 6040
çorbası yapmak için kullanılan domates püresi miktarını
%30 arttırıp su, süt ve diğer malzemeleri eşit miktarda ola-
cak şekilde azaltılıyor.
Buna göre, aşçı yaptığı son domates çorbasında kul-

landığı su miktarını kendi tarifine göre yüzde kaç azalt-
mıştır?
A) 2 B) 5 C) 8 D) 10 E) 12
B
İ
L
G
2. İ
4. Öykü, şiir ve roman türlerinde kitaplar satan bir kitabevinde
2018 ve 2019 yıllarında satılan kitap sayıları tespit edilerek
S türlerine göre yüzdelik oranları aşağıdaki tabloda gösteril-
A miştir.
R
M Öykü Şiir Roman

A 2018 4000 %20 %60 %20
Bir manavın meyve ve sebze halinden aldığı domateslerin
bir kısmı ikili kasalarda bir kısmı ise üçlü kasalardadır. L 2019 6000 %15 %40 %45
• İkili kasalarda bulunan domateslerin %10’u, üçlü kasa-
2019 yılında 2018 yılına göre,
da bulunan domateslerin %40’ı çürük çıkmıştır.
• İkili kasaların her birinde 20 kg, üçlü kasaların her birin- I. Satılan öykü kitabı sayısında azalma olmuştur.
de 30 kg domates bulunmaktadır. Manav toplam 22 kasa II. Satılan şiir kitabı sayısında değişiklik olmamıştır.
domates satın almıştır.
III. Satılan roman kitabı sayısında artış olmuştur.
Buna göre, manavın elinde toplam kaç kg sağlam do-
mates kalmıştır?
A) 362 B) 368 C) 374 D) 396 E) 398
1. B 2. D 3. A 4. D
221
5. Bir teknoloji mağazasında satılan X ve Y model iki adet akıl- 8. Bir araba galerisinde satılmakta olan A, B ve C marka ara-
lı telefonun satış fiyatları ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir. balarla ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.
• X model akıllı telefon peşin alımlarda etiket fiyatı üzerin- • Arabaların birim alış fiyatları birbirine eşittir.
den %15 indirim yapılarak 3400 TL’den satılmaktadır. • Galeride bulunan B marka araba sayısı A marka araba
• Y model akıllı telefon etiket fiyatı üzerinden %2 zam sayısının yarısına, C marka araba sayısının 3 eksiğine
yapılarak aylık 612 TL’lik ödemelerle 5 ay taksitle sa- eşittir.
tılmaktadır. • Galeri sahibi, A marka arabaların her birini %20 kârla,
Buna göre, X model akıllı telefonun etiket fiyatı Y model B marka arabaların her birini %10 kârla, C marka ara-
baların her birini %20 zararla sattığında tüm satış sonu-
akıllı telefonun etiket fiyatından kaç TL fazladır?
cunda kâr veya zarar etmemektedir.
A) 880 B) 940 C) 1000 D) 1060 E) 1120
Buna göre, galeride bulunan toplam araba sayısı kaç-
tır?
A) 9 B) 11 C) 13 D) 15 E) 17
6. Bir giyim mağazasında satış fiyatları aynı olan gömlekler ile

satış fiyatları aynı olan pantolonlar satılmaktadır. Sevinç, bu
mağazadan 2 gömlek ve 3 pantolon almıştır. Ertesi gün ma-
ğazada gömleklerin satış fiyatına %20 indirim, pantolonla-
rın satış fiyatına ise %10 zam yapılmış ve Ayten, 3 pantolon
ve 2 gömleği Sevinç ile aynı ücrete almıştır.
Buna göre, Sevinç’in bir gömlek için ödediği ücret, bir

pantolon için ödediği ücretin yüzde kaçıdır?
9. Kilo kontrolü için diyetisyene başvuran Sümeyye ile diyetis-
A) 90 B) 85 C) 80 D) 75 E) 70 yen arasında aşağıdaki konuşma geçiyor.
Diyetisyen: “Hazırladığım yeni detoks suyundan 100 litre
B tüketirsen 4 kg verebilirsin.”
İ Sümeyye: “Hedefim 12 kg zayıflamak.”
L Diyetisyen: “Metabolizma hızına göre bu oran değişebilir.”
G
Örneğin, metabolizması hızlı olan bir kişi 10 kg zayıflamak
İ için tüketmesi gereken detoks suyu ile 12 kg zayıflayabilir.
2
Bu durumda oranında bir hata payı vardır. Bu ise %20’ye
S 10
A tekabül eder. İşte biz bu yüzdeye “metabolizma hata yüzdesi”
R diyoruz.
M
Bu konuşmadan sonra 300 litre detoks suyu tüketen
7. Elinde 30 kilogram elması bulunan bir manav, elmaların ki- A
Sümeyye 15 kg zayıfladığına göre, Sümeyye’nin meta-
logram satış fiyatını “6,a TL” olarak belirlemiş ve çırağına,
L
bolizma hızı ve hata yüzdesi hakkında aşağıdakilerden
elmaların etiketine “1 kg elma 6,a TL” yazmasını söylemiş- hangisi doğrudur?
tir. Çırak etikete yazması gerekeni yanlışlıkla “1 kg elma a,6
Metabolizma hızı Metabolizma hata yüzdesi
TL” olarak yazmış ve elmaların tamamını bu etiket fiyatın-
dan satmıştır. A) Hızlı 25
Eğer elmaların kilogram satış fiyatı 6,a TL olsaydı, elmala-
B) Hızlı 20
rın tamamının satışından elde edilen gelir 27 TL daha fazla
olacaktı. C) Hızlı 30
Buna göre, a kaçtır? D) Yavaş 25
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 E) Yavaş 20
5. C 6. D 7. E 8. B 9. A
222
1. x ve y pozitif tam sayılardır. 4. 1 den 25 e kadar olan sayma sayıları kullanılarak, her sa-
3! . 5! = x! yıdan kendi sayı adedi kadar soldan sağa doğru yan yana
yazılarak
x! . 7! = y!
T = 1223334444...252525
olduğuna göre, y kaçtır?
sayısı oluşturuluyor.
A) 9 B) 10 C) 11 D) 42 E) 105
Buna göre, T sayısının soldan 88. basamağında hangi ra-
kam bulunur?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
2. a, b, c birer asal sayı ve a < b < c dir.

a + b + c = 38
a.b + a.c + b.c = 395
5. • Ahmet ve Hasan’ın şimdiki yaşları toplamı kadar yıl son-
A) 11 B) 13 C) 17 D) 19 E) 23
raki yaşları toplamı 114’tür.
• Ahmet ve Hasan’ın şimdiki yaşları farkı kadar yıl önceki
yaşları farkı 2’dir.
Buna göre, Ahmet ile Hasan’dan yaşı küçük olanın şim-

diki yaşı kaçtır?
A) 16 B) 18 C) 20 D) 22 E) 24
3. Aşağıda verilen iki kutuya tam sayılar yazılıp, üçgen içeri-

sinde yazan işlem uygulanıyor ve bulunan sonuç sağdaki
kutunun içine yazılıyor. B
Örnek: İ
L
8 12 G
6. Bir otomobil fabrikasında benzinli ve dizel olmak üzere A,
÷ 4 – 7 İ
B, C, D ve E marka otomobillerin üretimi yapılmaktadır. Bir
2 5 ayda üretilen araçların %40’ı benzinlidir.
S
A Otomobil
Buna göre, R
M
Benzinli Dizel
A
a+1
L
x A B C D E
3 ÷ • Üretilen A marka otomobil sayısı, D marka otomobil sa-
+ x 6 yısına eşit ve C marka otomobil sayısının 2 katı kadar-
dır.
a–2 +
• Üretilen E marka otomobil sayısı, B marka otomobil sa-
– yısının 3 katı kadardır.
7
Buna göre, bu fabrikada üretilen E marka otomobil sa-
yısı, C marka otomobil sayısının kaç katıdır?
tablosuna göre, a nın değeri kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
1. B 2. C 3. C 4. A 5. B 6. D
223
7. 3 a b 24 c 10. x > 1 olmak üzere,
Yukarıdaki kutular içerisine, sayılar soldan sağa doğru artış 4x 2 - 4 + 9x 2 - 9 = 10 3

miktarları aynı olacak şekilde dizilmiştir.
Buna göre, a.b – c işleminin sonucu kaçtır?
A) ñ5 B) ñ6 C) ò10 D) ò11 E) ò13
A) 137 B) 139 C) 145 D) 149 E) 151
11.
–5 –4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 5
Şekildeki sayı doğrusunun –3 noktasında bulunan bir çekir-

8. Bir satıcı, toptancıdan tanesi a TL olan bardaklardan b tane ge sadece ok yönünde hareket ediyor.
satın alıp bu bardakların tamamını c TL’ye satarak toplam
Bu çekirge her bir sıçrayışta ya 3 birim ya da 5 birim
x TL kâr elde etmeyi planlamıştır.
ileri gidebildiğine göre, çekirge aşağıdaki noktalardan
Ancak, toptancı bardakların her birinin satış fiyatına 2 TL hangisine konamaz?
zam yaptığı için satıcı almayı planladığı bardak sayısından
2 tane eksik alıp aldığı bardakların tamamını yine c TL’ye A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4
satarak toplam y TL kâr elde etmiştir.
Buna göre, y – x farkı aşağıdakilerden hangisine eşit-

tir?
A) a – b + 4 B) 2a – 2b + 4 C) 2a – 2b – 4
D) a – b – 4 D) 2a – 2b + 8
12.
B 24
İ
L
G
İ
9. y 60
4 S 36
A
R Yukarıda cm cinsinden boyutları verilen dikdörtgenler
–1 0 5 x M prizması şeklindeki kutu hiç boşluk kalmayacak şekilde

A aşağıdaki cm cinsinden boyutları verilen dikdörtgenler
–3
L prizması şeklindeki küçük kutulardan hangisi ile tam
olarak doldurulamaz?
Yukarıda dik koordinat sisteminde çözüm kümesi veri- A) B) C)

9 9
len eşitsizlik sistemi aşağıdakilerden hangisidir? 6
A) 4x + 5y ≤ 20 B) 4x – 5y ≥ 20 6 6 10
5 5 10
3x + y ≥ –3 3x – y ≤ – 3
C) 4x + 5y ≤ 20 D) 4x + 5y ≤ 20 E)
D)
3x – y ≤ –3 3x + y ≤ –3 12 10
E) 4x – 5y < 20 3
9
3x – y > –3 10 9
7. B 8. B 9. A 10. E 11. E 12. C

224
14.
BÖLÜM
KARIŞIM PROBLEMLERİ
◗ KARIŞIMLARIN ORANTI İLE İLİŞKİSİ
◗ KARIŞIMLARIN KARIŞTIRILMASI
◗ KARIŞIMLARA SAF MADDE EKLENMESİ
◗ KARIŞIMLARDAN SIVI BUHARLAŞTIRILMASI
◗ KARIŞIMLARIN GRAFİKLE YORUMLANMASI

✔ ÖSYM sınavlarında karışım problemleri konusu ile ilgili za-
man zaman soru sorulmaktadır. Soruların çözümünde farklı
yöntemler kullanılabilir.
✔ Karışım problemlerinde yüzde işlemleri sıkça kullanıldığın-

dan yüzde kavramı ve hesapları iyi bilinmelidir.
SICAK BÖLGE
KARIŞIM PROBLEMLERİ 8. x < y olmak üzere,
İki veya daha fazla maddenin belirli oranlarda karıştırıl-
masıyla karışımlar elde edilir.
Karışımlarda, karışan maddelerin miktarları arasında
doğru orantı bulunur. a kg tuzlu b kg tuzlu a + b kg
+ =
su su tuzlu su
%x %y %z
1. Tuz oranı % x olan bir tuzlu su karışımının su oranı
% (100 – x)
a) x < z < y olmak zorundadır.
olur.
x+y
2. Tuz oranı % x olan bir tuzlu su karışımının bir mik- b) a = b ise z = 2 olur.
tarı döküldüğünde karışımın tuz oranı değişmez,
kütlesi azalır. x+y
c) a > b ise x < z < 2 olur.
x+y
3. Tuz oranı % x olan A kg tuzlu su karışımındaki; d) a < b ise 2 < z < y olur.
x
Tuz miktarı : A. 100 kg
9. Karışımlarla ilgili grafikler verildiğinde grafikteki ve-
x
Su miktarı : A - A. 100 kg riler yardımıyla karışımların saf madde oranları be-
lirlenir.
şeklinde hesaplanır.
Su (gram)
4. Tuz oranı % x olan A kg tuzlu su ile tuz oranı % y A

olan B kg tuzlu su karıştırıldığında elde edilen karı- 60
şımın tuz oranı % z olsun.
B Tuz (gram)
40
A kg + B kg = (A + B) kg İ
L Yukarıda verilen grafik A kabında bulunan tuzlu su ka-
G rışımındaki tuz ve su miktarları olsun.
%x %y %z İ Grafiğe göre 40 gram tuz ile 60 gram su karışmıştır.
60 gram su + 40 gram tuz = 100 gram karışım
A.x + B.y = (A + B).z
S Buna göre, karışımın tuz oranı %40 olur.
denklemi yazılabilir. A
R NOTLAR:
M
5. Bir tuzlu su karışımına tuz eklendiğinde tuzun oranı A
%100 alınır.
L
6. Bir tuzlu su karışımına su eklendiğinde, suyun içe-

risinde hiç tuz bulunmadığı için suyun tuz oranı %0
alınır.
7. Karışımlardan su buharlaştırma işlemi yapılırsa işa-

ret ( – ) alınır.
226
ORYANTASYON TESTİ
1. 18 kg su, 12 kg tuz ve 10 kg şeker karıştırılıyor. 5. Şeker oranı %40 olan 60 gram şekerli su ile şeker oranı
%60 olan 40 gram şekerli su karıştırılıyor.
Buna göre, elde edilen karışımın tuz oranı % kaçtır?
Buna göre, oluşan karışımın su oranı kaçtır?
A) 20 B) 24 C) 30 D) 36 E) 40
A) 44 B) 48 C) 50 D) 52 E) 56
2. Şeker oranı %12 olan bir bardak çayın yarısı dökülüyor. 6. Tuz oranı %20 olan a kg tuzlu su karışımı ile tuz oranı %40
olan b kg tuzlu su karışımı karıştırılıyor.
Buna göre, kalan çayın şeker oranı % kaç olur?
a
Oluşan karışımın tuz oranı %28 olduğuna göre, b ora-
A) 4 B) 6 C) 8 D) 12 E) 24
nı kaçtır?
5 5 4 3
A) 3 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1
B
3. Şeker oranı % 25 olan 600 gram şekerli suyun içindeki İ
su miktarı, şeker miktarından kaç gram fazladır? L
G
A) 350 B) 300 C) 250 D) 200 E) 150 İ
7.
S
A %60 %20
R 90 gram 40 gram
M tuzlu su tuzlu su
A
L
A B C
Yukarıdaki şekilde, A kabında tuz oranı %60 olan 90 gram

tuzlu su ve B kabında tuz oranı %20 olan 40 gram tuzlu su
bulunmaktadır.
1
4. Tuz oranı %40 olan 20 gram tuzlu su ile tuz oranı %60 olan A kabındaki karışımın 3 ü ile B kabındaki karışımın
80 gram tuzlu su karıştırılıyor. yarısı, yeterince büyüklükteki boş olan C kabına dökü-
Buna göre, elde edilen karışımın tuz oranı % kaçtır? lürse C kabında oluşan karışımın tuz oranı % kaç olur?
A) 50 B) 52 C) 54 D) 55 E) 56 A) 36 B) 40 C) 42 D) 44 E) 45
1. C 2. D 3. B 4. E 5. D 6. D 7. D
227
8. Tuz oranı %40 olan 70 gram tuzlu su içerisine 20 gram su 12. Bir manav kilogramı 18 TL olan 20 kilogram muz ile kilog-
ve 10 gram tuz ekleniyor. ramı 9 TL olan 40 kilogram muzu karıştırıp satmak istiyor.
Buna göre, yeni karışımın tuz oranı % kaç olur? Manavın ilk durumda elde edeceği parayı kazanabilmesi
için, karışımın 1 kilogramını kaç TL'den satması gerekir?
A) 34 B) 36 C) 37 D) 38 E) 40
A) 9,6 B) 10,8 C) 12 D) 12,6 E) 13,8
9. Tuz oranı %20 olan 60 gram tuzlu su karışımına kaç

gram tuz eklenirse elde edilen yeni karışımın tuz oranı
%40 olur?
13. Tuz oranı %28 olan a kg tuzlu su ile tuz oranı %42 olan b kg
A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30 tuzlu su karıştırılıyor.
a < b olduğuna göre, elde edilen bu karışımın tuz oranı

A) 32 B) 33 C) 34 D) 35 E) 36
10. Tuz oranı %40 olan 60 gram tuzlu su karışımının, tuz

oranını %50 yapmak için bu karışımdan kaç gram su B
buharlaştırılmalıdır? İ
L
A) 5 B) 8 C) 12 D) 15 E) 16 G
İ
14. Tuz miktarı
(gram)
S A
A B
R 30
M 20
A
L
20 Su miktarı
(gram)
11. Şeker oranı %30 olan 120 litre şeker-su karışımının 14 ü A ve B kaplarında bulunan tuz-su karışımlarının içerisindeki
tuz ve su miktarlarının oranları grafikteki gibidir.
dökülüyor. Yerine dökülen miktarın iki katı kadar şeker ek-
leniyor. Buna göre, A karışımından 24 gram, B karışımından
16 gram alınıp karıştırıldığında elde edilen karışımın
Son durumda oluşan karışımın şeker oranı % kaç olur? tuz oranı % kaç olur?
A) 58 B) 56 C) 52 D) 50 E) 48 A) 52 B) 54 C) 55 D) 56 E) 58
8. D 9. C 10. C 11. A 12. C 13. E 14. D

228
Test
2 KARIŞIM PROBLEMLERİ
1. (a + b) kg un, (b – a) kg şeker ve (2b + a) kg su karıştırı- 4. Saf altın 24 ayardır.
larak elde edilen bir karışımın un oranı % kaçtır?
18 ayar 40 gram altın ile kaç gram saf altın eritilip karış-
a+b 100. (a + b) tırılırsa, elde edilen karışım 22 ayar olur?
A) 100a B) 2a + b
A) 40 B) 60 C) 80 D) 100 E) 120
100. (a + b) 100. (a + b)
C) 4b + a D) 4a + b
100.(a + b)
E) 4b + 3a
5. Kakao oranı %30 olan x gram kakao-süt karışımı ile kakao

oranı %20 olan y gram kakao-süt karışımı karıştırılıyor.
2. Şeker oranı %40 olan bir miktar şekerli su karışımına, şeker
Elde edilen karışımın kakao oranı %24 olduğuna göre,
oranı %20 olan 60 gram şekerli su karıştırılıyor.
aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Son durumda elde edilen karışımın şeker oranı %35 ol- A) x = y B) x = 2y C) 2x = 3y
duğuna göre, ilk karışım kaç gramdır?
D) 3x = 2y E) 4x = 3y
A) 80 B) 100 C) 120 D) 160 E) 180
B
İ
L
G
İ
6. Tuz
(gram)
3. S
A B
R
80 litre
40 litre 75
% 20 % 40 M
A A
45
L
A B
100 150 Tuzlu su
A kabında şeker oranı %20 olan 80 litre şekerli su, B kabın- (gram)
da şeker oranı %40 olan 40 litre şekerli su vardır.
Önce A kabındaki karışımın yarısı B kabına aktarılıyor. Yukarıdaki grafik A ve B tuzlu su karışımlarının miktarı ile
Sonra da B kabında oluşan karışımın yarısı A kabına ak- bu karışımların içerisinde yer alan tuz miktarlarını göster-
tarılıyor. mektedir.
Buna göre, son durumda A kabında oluşan yeni karışı- A karışımından 50 gram ve B karışımından 100 gram
mın şeker oranı % kaç olur? alınarak yapılan yeni karışımdaki tuz oranı % kaçtır?
A) 20 B) 24 C) 25 D) 28 E) 30 A) 40 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60
1. C 2. E 3. C 4. C 5. D 6. E
229
7. Şeker oranı %20 olan 80 gram şekerli suyun yarısı ile şeker 10. Tuz oranı % 40 olan bir miktar tuzlu su karışımının 52 i dö-
1 külüp yerine dökülen miktar kadar saf su ekleniyor.
oranı %40 olan 120 gram şekerli suyun 3 ü karıştırılıyor.
Buna göre, elde edilen yeni karışımın şeker oranı % Buna göre, son durumda elde edilen karışımın tuz oranı
kaçtır? % kaç olur?
A) 24 B) 28 C) 30 D) 32 E) 36 A) 24 B) 25 C) 26 D) 28 E) 30
8. Ağırlıkça %40 ı tuz olan bir miktar tuzlu su karışımına, içeri-

sindeki tuz miktarının %30 u kadar tuz, içerisindeki su mik-
11. %30 u fındık olan 20 kilogramlık fındık - fıstık karışımından,
tarının %80 i kadar su ekleniyor.
fındıkların yarısı çıkarılıp, karışıma 8 kilogram fıstık ekleni-
Buna göre, elde edilen karışımın tuz oranı % kaçtır? yor.
A) 26,25 B) 27,75 C) 30 Buna göre, son durumda karışımın % kaçı fıstık olur?
D) 32,5 E) 35 A) 12 B) 24 C) 42 D) 66 E) 88
B
9. Aşağıda verilen A kabında şeker oranı % 30 olan a kg şe- İ
kerli su ve B kabında şeker oranı % 10 olan b kg şekerli su L
bulunmaktadır. G
İ 12.
S %20 %40
a kg b kg A 160 gram 120 gram
% 30 % 10
R
M
A A B
A B
L A ve B kaplarında yukarıda belirtilen miktar ve oranlarda
Bu iki karışım yeterince büyük boş bir kapta karıştırılıyor. tuzlu su karışımları bulunmaktadır.
Buna göre, 1
A kabındaki karışımın 4 ü B kabına dökülüyor. Sonra
I. a = b ise oluşan karışımın şeker oranı % 20 olur. 1
B kabında oluşan yeni karışımın 4 ü A kabına dökülüyor.
II. a > b ise oluşan karışımın şeker oranı % 24 olabilir.
III. a < b ise oluşan karışımın su oranı % 78 olabilir. Buna göre, son durumda A kabındaki karışımın tuz yüz-
desi kaçtır?
85 45 95
A) 4 B) 2 C) 4
105
D) 25 E) 4
7. C 8. D 9. B 10. A 11. E 12. C

230
SİMÜLASYON TESTİ
1. Aşağıda her birinden yeterli miktarda olan, aynı cins üç 3. 0
1
farklı marka vişne suyu kutuları ve vişne sularının içerisin-
Soğuk
deki vişne oranları verilmiştir. 2
3 0
A B C 1 Sıcak
VİŞNE VİŞNE VİŞNE
SUYU SUYU SUYU 2
3
Vişne Vişne Vişne

oranı oranı oranı Birim zamanda akıttığı su miktarı sabit olan bir musluğun
%60 %40 %50 4 farklı sıcaklık ayarı bulunan vanası şekilde gösterilmiştir.
Vana ok yönünde döndürüldükten sonra musluktan aynı
1 litre 1 litre 1 litre anda akan sıcak ve soğuk su miktarı sırasıyla gösterdikleri
sayılarla orantılı oluyor. Soğuk suyun sıcaklığı 10 °C dir.
Bu vişne suyu kutularının her birinden belli miktarlarda alı-
Vana,
nıp kutular açılıyor ve içlerindeki vişne sularının tamamı
0
yeterince derin bir kapta karıştırılıyor. 1
Kapta, vişne oranı %45 olan 8 litrelik vişne suyu elde 2

edildiğine göre, A, B ve C marka vişne sularından ka-
3 0
çar kutu alınmış olabilir?
A B C 1
A) 2 3 3 2
3
B) 1 6 1
C) 1 5 2 konumdayken musluktan akan suyun sıcaklığı 25 °C ol-
D) 1 4 3 duğuna göre, sıcak suyun sıcaklığı kaç °C dir?
E) 2 4 2 A) 40 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60
B
İ
L
G
İ
4.
S
2. A
Deniz Tuzluluk oranı (%) %54 su %60 su %Y tuz
R
5 litre X litre 4 litre
Ege Denizi 30 M
Marmara Denizi 25 A
Akdeniz 40 L A B C
Karadeniz 20
Yukarıda A, B ve C kaplarındaki tuz-su karışımlarının, ka-
Yukarıdaki tabloda denizlerimizin tuzluluk oranları verilmiş- rışımdaki değerleri kapların üstüne yapıştırılan etiketlerde
tir. gösterilmektedir.
A, B ve C kaplarındaki tuz-su karışımı yeterince büyük bir
x : y : z : t = 2 : 4 : 5 : 3 olmak üzere, Ege Denizi’nden x kapta karıştırılıyor.
litre, Marmara Denizi’nden y litre, Akdeniz’den z litre ve
Karadeniz’den t litre deniz suyu alıp yeteri kadar büyük Oluşan karışımın içindeki su miktarı, toplam karışımın
bir kapta suları karıştıran bir kişinin hazırladığı karışım- %60 ı olduğuna göre, C kabındaki karışımın tuz oranı
daki tuz oranı % kaç olur? % kaçtır?
A) 20 B) 25 C) 30 D) 35 E) 40 A) 30 B) 32,5 C) 35 D) 37,5 E) 40
1. C 2. C 3. D 4. B
231
9. Bir kuruyemişçide satılan kaju, antep fıstığı, badem ve fın-
5, 6 ve 7. soruları aşağıdaki bilgilere göre
dığın kilogram satış fiyatları ve bu kuruyemişler ile elde edi-
birbirinden bağımsız olarak cevaplayınız.
len üç farklı karışım aşağıda verilmiştir.
Bir bakkal birbirinden farklı cinsteki üç pirinci karıştırarak

Kaju: A TL
elde ettiği karışımı 3 kg , 4 kg ve 5 kg lık paketler hâlinde
Antep fıstığı: 210 TL SA
hazırlayıp satıyor. KUR RMAL
Badem: 195 TL UYE
Her paketteki pirinçlerin %40 ı I. cins, %10 u II. cins ve geri MİŞ
kalanı III. cins pirinçten oluşmaktadır. Fındık: B TL
BİRİNCİ KARIŞIM
%30 Kaju, %10 Antep fıstığı, %60 Badem
5. 5 kg’lık bir pakette bulunan I. cins pirinç miktarı, 4 kg’lık İKİNCİ KARIŞIM
bir pakette bulunan II. cins pirinç miktarı ve 3 kg’lık bir %30 Antep fıstığı, %20 Badem, %50 Fındık
pakette bulunan III. cins pirinç miktarının toplamı kaç
ÜÇÜNCÜ KARIŞIM
kg’dır?
%40 Kaju,%20 Badem, %40 Fındık
A) 3,6 B) 3,7 C) 3,8 D) 3,9 E) 4
Birinci karışımın kilogram fiyatı 210 TL, ikinci karışımın
kilogram fiyatı 192 TL olduğuna göre, üçüncü karışımın
kilogram fiyatı kaç TL’dir?
A) 195 B) 198 C) 201 D) 204 E) 207
6. Bu bakkal 20 paket 3 kg’lık, 15 paket 4 kg’lık ve 10 paket

5 kg’lık pirinç hazırladığına göre, I. cins pirinçten kaç kg
kullanmıştır?
A) 68 B) 67 C) 66 D) 65 E) 64
B
İ 10.
L
7. Bu bakkal 150 kg I. cins pirinç, x kg II. cins pirinç ve 60 gram 30 gram 50 gram
G
180 kg III. cins pirinçle en çok 360 kg’lık bir karışım tuz oranı tuz oranı tuz oranı
İ
oluşturabildiğine göre, x in alabileceği en küçük tam %60 %30 %35
sayı değeri kaçtır?
S
A) 35 B) 36 C) 37 D) 38 E) 39 A B C
A
R A, B ve C kaplarında yukarıda belirtilen miktarlarda ve oran-
M larda tuzlu su bulunmaktadır.

A Bu karışımların karıştırılması ile ilgili aşağıdaki adımlar ta-
L kip edilmiştir.
1.Adım:
A kabındaki karışımın yarısı B kabına dökülüp karıştırılıyor.
8. 587 gram şekerli su karışımına, karışımın % 80 i kadar 2. Adım:

şeker eklendiğinde karışımdaki şeker ve su miktarları eşit 5
B kabında oluşan yeni karışımın 6 sı C kabına dökülüp
oluyor. karıştırılıyor.
Buna göre, ekleme yapılmadan önce karışımın şeker Bu adımlara göre, son durumda C kabında oluşan karı-
oranı % kaçtır? şımın su oranı % kaçtır?
A) 25 B) 20 C) 18 D) 15 E) 10 A) 40 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60
5. D 6. A 7. B 8. E 9. E 10. E
232
TEST
YÜZDE, KÂR - ZARAR,

KARIŞIM PROBLEMLERİ
1. Bir manavdaki farklı iki kasada bulunan domateslerin sayı- 3. Deniz ve kara manzaralı olmak üzere, iki çeşit odası bu-
ları ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir. lunan bir otelde deniz manzaralı odaların kişi başı günlük
ücreti, kara manzaralı odaların kişi başı günlük ücretinden
• Birinci kasadaki domateslerin %6 sı çürüktür.
%20 fazladır. Ayrıca bu otelde erken rezervasyon yapılması
• İkinci kasadaki domateslerin %96 sı sağlamdır. durumunda her bir odanın kişi başı günlük ücretine %20
• İki kasadaki toplam 300 adet domatesin 13 tanesi çü- indirim uygulanmaktadır.
rüktür.
Bu otelde, 3 kişinin erken rezervasyonla kara manzaralı
Buna göre, birinci kasada kaç tane çürük domates var- oda için 6 günlük ödediği toplam ücretle, 1 kişi erken
dır? rezervasyon yapmadan deniz manzaralı odada kaç gün
kalabilir?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 9
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13
2.
4. Bir giyim mağazası tüm ürünlerde %20 sezon sonu indirimi
uyguladığında bir günde satışın %60 arttığını görüyor.
Buna göre, mağazanın 1 günlük cirosu yüzde kaç art-

600 m3
400 m3 mıştır?
B A) 20 B) 24 C) 28 D) 32 E) 36
Isı yalıtımlı Isı yalıtımsız İ

L
Havanın 0 °C den yüksek olduğu bir şehirde yukarıdaki gibi G
ısı yalıtımlı ve ısı yalıtımsız iki farklı ev ile ilgili aşağıdakiler İ
bilinmektedir.
• Isı yalıtımlı olan evin hacmi 600 m3, ısı yalıtımsız evin
S
hacmi 400 m3 tür.
A
• Isı yalıtımı olan evlerde %40 ısı tasarrufu sağlanmak-
R
tadır.
M
• Her iki ev de doğalgazlıdır ve doğalgaz kullanımının m3 A
fiyatı 3 TL dir. 5. Bir kitapçıda, satılan tüm kitaplarda etiket fiyatı üzerinden
L
• Kullanılan doğalgaz miktarının m3 cinsinden değeri or- % 30 indirim yapılmaktadır. Bu kitapçı yaptığı bir kampan-
talama hava sıcaklığı ile ters orantılıdır. yada, kitapların indirimsiz etiket fiyatı üzerinden 2 kitap
• Ortalama hava sıcaklığı 2°C olan bir günde yalıtımsız alana, etiket fiyatı düşük olanı ücretsiz vermektedir.
evde 100 m3 hacimli bir kısmı ısıtabilmek için 24 saatte 3
3,75 m3 doğalgaz harcanmaktadır. Birim etiket fiyatları oranı
2
olan iki kitap alan bir kişi kam-
Buna göre, ortalama hava sıcaklığının 3°C olduğu bir ay panyadan faydalanmak istemezse 10 TL daha fazla ödeme
yapacaktır.
boyunca yalıtımlı ev yalıtımsız eve göre kaç TL daha az
doğalgaz kullanım bedeli öder? Buna göre, bu iki kitaptan pahalı olanın indirimsiz etiket
(1 ay, 30 gün olarak alınacaktır.) fiyatı kaç TL dir?
A) 84 B) 90 C) 96 D) 102 E) 108 A) 45 B) 48 C) 54 D) 60 E) 75
1. A 2. B 3. D 4. C 5. D
233
6. Bir manavdaki limonların satışı ile ilgili aşağıdaki bilgiler ve- 9.
rilmiştir.
• Limonlar ikişerli ve üçerli paketler hâlinde satılmaktadır.
• İkili paketlerdeki limonların birim fiyatı, üçlü paketlerdeki
limonların birim fiyatından % 20 fazladır.
• Üçlü paketin satış fiyatı, ikili paketin satış fiyatından
2 TL fazladır.
Buna göre, üçlü paketin satış fiyatı kaç TL dir?
1. şekil 2. şekil 3. şekil
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14
1. şekildeki çay dolu bardağa iki tane küp şeker atılarak ka-
rıştırıldıktan sonra 2. şekil, 2. şekildeki bardaktan bir miktar
çay içildikten sonra ise 3. şekildeki görüntü elde ediliyor.
Buna göre,
I. 3. şekildeki bardakta bulunan şeker miktarı, 2. şekil-
deki bardakta bulunan şeker miktarından azdır.
II. 2 ve 3. şekildeki bardaklarda bulunan çayların şeker
oranları aynıdır.
7. Bir yatırımcı, elindeki x TL'nin bir kısmıyla dolar, bir kısmıyla
euro satın alıyor. III. 3. şekildeki bardağın çay oranı, 2. şekildeki bardağın
Yatırımcı bir süre sonra doları %25 kâr elde ederek y TL'ye, çay oranından azdır.
euroyu %25 zarar ederek z TL'ye satıyor. ifadelerinden hangileri doğrudur?
Buna göre, x,y ve z arasındaki bağıntı aşağıdakilerden A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
hangisidir?
A) 5x = 4y + 3z B) 9x = 10y + z
C) 12x = 15y + 10z D) 10x = 12y + 15z
E) 15x = 12y + 20z
B
İ 10.
L
G 30 litre 40 litre 20 litre
8. A, B ve C mağazalarında satılan bir ürün ile ilgili olarak aşa- İ %20 tuz %10 tuz %40 tuz
ğıdakiler bilinmektedir.
• Üç mağazada da bu ürünün birim satış fiyatı aynıdır. S
• A mağazası bu ürünün satışında %20 indirim uygula- A I. kap II. kap III. kap
maktadır. R I. kapta tuz oranı % 20 olan 30 litre,
• B mağazası bu üründen 4 tane alana, 1 tane hediye et- M

mektedir. A II. kapta tuz oranı % 10 olan 40 litre,
• C mağazası, bu üründen 5 ten fazla alanlar için, ilk L III. kapta tuz oranı % 40 olan 20 litre
5 üründen sonraki her ürün için %30 indirim uygula- tuzlu su karışımı vardır.
maktadır.
1
• A, B ve C mağazalarının her birinden, bu üründen onar I. kaptaki karışımın 3 ü II. kaba, II. kapta oluşan karışımın
adet alan bir kişi sırasıyla bu mağazalara a TL, b TL, c TL 1
ödeme yapmıştır. 3 ü III. kaba dökülüyor.
Buna göre, a, b ve c ile ilgili aşağıdaki sıralamalardan Son durumda, III. kaptaki karışımın tuz oranı % kaçtır?
hangisi doğrudur? 300 310 270
A) 13 B) 13 C) 11
A) a = b < c B) a < b < c C) b < a < c
290 300
D) a < b = c E) c < a = b D) 9 E) 11
6. A 7. E 8. A 9. B 10. E
234
1. 3. Mustafa, Nazmi ve Kemal’in yaşlarıyla ilgili olarak aşağıda-
F B kiler bilinmektedir.
• Üçünün yaşları toplamı 67 dir.
D
• Mustafa, Nazmi’nin bugünkü yaşındayken, Nazmi
C A
18 yaşındaydı.
E • Nazmi, Kemal’in bugünkü yaşındayken, Kemal 16 ya-
şındaydı.
A, B, C, D, E ve F topları yeterli esnekliğe sahip iplerle bir- Buna göre, Kemal’in bugünkü yaşı kaçtır?
birine yukarıdaki gibi bağlanıyor. Topların yerleri değiştiril-
diğinde aşağıdaki gibi oluyor. A) 19 B) 20 C) 22 D) 24 E) 26
Buna göre; X, Y ve Z yerine gelmesi gereken harfler

aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? x x
4. + =- 3
1- x 1+ x
X Y Z olduğuna göre, x kaçtır?
A) F A C A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
B) F C E
C) B A C
D) D E B
E) A B C
B
İ
L
G
İ
S
2. A, x ve y pozitif tam sayılar olmak üzere, A 5. Bir otelin birbirinden bağımsız olan çocuk havuzu ve yetiş-
R kin havuzu; deniz suyu veya tatlı su ile doldurulacaktır.
A = A.y.y.y. ... .y M Bir metreküplük hacmin dolması için gerekli deniz suyunun
A maliyeti 7 TL, tatlı suyun maliyeti ise 18 TL’dir.
x y x tane
L Havuzların tamamının doldurulması için gerekli olan suların
toplam maliyeti ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
eşitliği veriliyor. • Boş durumdaki çocuk havuzu tatlı su ile boş durum-
Buna göre, daki yetişkin havuzu deniz suyu ile doldurulursa mali-
yet 206 TL olmaktadır.
• Boş durumdaki çocuk havuzu deniz suyu ile boş du-
A = 6 rumdaki yetişkin havuzu tatlı su ile doldurulursa mali-
x 2 3 4 yet 294 TL olmaktadır.
Buna göre, yetişkin havuzunun hacmi çocuk havuzu-

eşitliğini sağlayan kaç farklı A değeri vardır? nun hacminden kaç metreküp fazladır?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12
1. A 2. D 3. A 4. B 5. A
235
6. a, b sıfırdan ve birbirinden farklı rakamlar olmak üzere, 9. a pozitif tam sayı ve p asal sayı olmak üzere,
a tane b rakamı ve b tane a rakamı yan yana yazılarak a2 = 17.p + 1
oluşturulan,
eşitliğini sağlayan p değeri kaçtır?
bbb ... baaa ... a
a tane b tane A) 13 B) 17 C) 19 D) 23 E) 29
sayısı 9 ile tam bölünebildiğine göre, bu sayı en az kaç

basamaklıdır?
A) 5 B) 6 C) 9 D) 10 E) 12
10. Kenar uzunlukları 12 cm ve 18 cm olan dikdörtgen şeklin-
deki kâğıdın kenarlarından, kenar uzunlukları x cm ve y cm
olan dikdörtgen biçimindeki kâğıtlar aşağıdaki gibi kesilip
çıkarılıyor.
y cm
a y cm x cm y cm
7. x = 2a + 3b
x cm x cm 12 cm
b
y = 3a - 2b
x.y 1 y cm y cm
x+y = 6
x cm x cm
a b
olduğuna göre, b + a toplamı kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 18 cm
2 < y < 4 ve 1 < x < 3 olduğuna göre, kalan kâğıdın çev-

re uzunluğunun cm cinsinden alabileceği kaç farklı tam
sayı değeri vardır?
A) 20 B) 19 C) 18 D) 17 E) 16
B
İ
8. L
11. Aşağıdaki depoda şeker oranı %80 olan 200 litre limonata
Yarıçap uzunluğu r birim olan dairenin, G
ve onun hemen altında bulunan kapta şeker oranı %10 olan
alanı : r.r2, İ
70 litre limonata vardır.
çevresi : 2rr
formülü ile hesaplanır. S
A
R %80
M 200 litre
A Depo
L
%10
I II III 70 litre
Yukarıdaki dairelerin yarıçap uzunlukları sırasıyla 1, ñ2 ve ñ5 Kap

sayıları ile doğru orantılıdır.
Kap içerisindeki limonatanın şeker oranını %30 yapmak için
II. dairenin alanı, III dairenin alanından 27r birimkare dakikada 4 litre limonata akıtan şekildeki musluk açılıyor.
daha az olduğuna göre, I. dairenin çevresinin uzunluğu
kaç r birimdir? Buna göre, kaç dakika sonra musluk kapatılmalıdır?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
6. C 7. B 8. C 9. C 10. B 11. B
236
15.
BÖLÜM
İŞÇİ PROBLEMLERİ
◗ İŞÇİ VE İŞ YAPMA SORULARI
◗ BİRLİKTE İŞ YAPMA SORULARI
◗ İŞÇİ SAYISININ İŞİN BİTİMİNE ETKİSİ
◗ ÇALIŞMA HIZININ İŞİN BİTİMİNE ETKİSİ

✔ ÖSYM sınavlarında işçi problemleri konusu ile ilgili zaman
zaman soru sorulmaktadır. Sorular genellikle günlük yaşam
problemi şeklindedir.
✔ İşçi problemlerinin çözümünde doğru orantı, ters orantı ve

bileşik orantı sıkça kullanılır.
SICAK BÖLGE
İŞÇİ PROBLEMLERİ 5. Bir işçinin çalışma hızıyla, işin bitme süresi ters
orantılıdır.
1. A işçisi bir işin tamamını tek başına x günde yapabi- Öykü Hazal
liyorsa Hızları " 2V 3V
İşin bitme " 3t 2t

1 süresi
1 günde işin x ’ini
2 Ali Bekir Cemil
3 Hızları " 2V 3V 4V
İşin bitme " 6t 4t 3t
t süresi
t günde işin x ’ini bitirir.
(Ters orantılı oldukları için çarpımları 12 de eşitlenir.)
2. A işçisi bir işin tamamını tek başına x günde yapabi- 6. Eşit kapasiteli işçi sorularında, işçi sayısı ile işin bit-
a me süresi ters orantılıdır.
liyorsa, işin b lik kısmını,
a. Örneğin, eşit kapasiteli 6 işçi bir işi 10 günde

b x bitirebiliyorsa, aynı kapasiteli 15 işçi
günde yapabilir.
aynı işi 4 günde bitirebilir. (6.10 = 15.4)
Örneğin, Mert bir işi tek başına 12 günde
3
yapabiliyorsa bu işin ’ünü NOTLAR:
4
3
12 $ = 9 günde yapabilir.
4
a B
3. Bir işçi bir işin ’lik kısmını tek başına x günde ya-
b İ
pabiliyorsa tamamını tek başına L
b.x G
a günde yapar. İ
3
Örneğin, Alper bir işin ’ini tek başına 6 günde S
5
yapabiliyorsa işin tamamını A
R
6.5 M
= 10 günde yapabilir.
3 A
L
4. A işçisi bir işi tek başına x günde, B işçisi aynı işi tek
başına y günde yapabilsin.
İkisi birlikte aynı işi t günde yapabiliyorsa,

t t 1 1 1
x + y = 1 ise x + y = t
eşitlikleri kullanılabilir.
238
ORYANTASYON TESTİ
1. Merve, bir işin 52 ini 6 günde yaptığına göre, aynı işin 5. Bir işi A ve B işçileri birlikte 4 saatte yapabilmektedir. A işçisi
kalan kısmını kaç günde yapabilir? 7
2 saat ve B işçisi 3 saat çalıştığında işin 12 si bitmektedir.
A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 E) 15
Buna göre, A işçisi bu işin tamamını tek başına kaç sa-
atte yapabilir?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 10 E) 12
2. Bir işçi bir duvarın tamamını 18 saatte boyayabildiğine

5
göre, aynı işçi aynı duvarın 6 sını kaç saatte boyaya-
bilir?
A) 10 B) 12 C) 14 D) 15 E) 16
6. Aynı işte çalışan üç kişi ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.

• Anıl ile Berk bu işi birlikte 2 saatte bitirebilmektedir.
• Anıl ile Can bu işi birlikte 2,4 saatte bitirebilmektedir.
• Berk ile Can bu işi birlikte 4 saatte bitirebilmektedir.
Buna göre, Can bu işi tek başına kaç saatte bitirebilir?
A) 3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 12
3. Aynur bir işi tek başına 24 saatte, Derya aynı işi tek başına B
12 saatte bitirebilmektedir.
İ
L
Buna göre, ikisi birlikte bu işi kaç saatte bitirebilir? G
İ
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
S
A
R
M
A
L
7. Alper bir işin 32 ünü tek başına 4 günde, Cenker aynı işin
4. Ahmet’in 3 günde yaptığı bir işi Hasan 6 günde yapabilmek- 3
tedir. 4 ünü tek başına 9 günde yapabilmektedir.
Buna göre, ikisinin birlikte 8 günde yaptığı bir işi Hasan Buna göre, Alper ve Cenker birlikte bu işin tamamını
tek başına kaç günde yapabilir? kaç günde yapabilir?
A) 12 B) 16 C) 18 D) 20 E) 24 A) 3 B) 3,5 C) 4 D) 4,5 E) 5
1. B 2. D 3. C 4. E 5. C 6. E 7. C
239
8. İlker ile Türker bir işi birlikte çalışarak 8 günde bitirebilmek- 11. Anıl’ın çalışma hızı, Fatih’in çalışma hızının 3 katına eşittir.
tedir. İkisi birlikte bu işte çalışmaya başladıktan 2 gün sonra İkisi beraber bir işe başladıktan 3 gün sonra Anıl işi bırakı-
İlker hastalanıyor ve işi bırakıyor. yor. Fatih 3 gün daha çalışarak işi tamamlıyor.
Kalan işi Türker tek başına 9 günde bitirdiğine göre, Buna göre, Fatih bu işi tek başına kaç günde bitirebilir?
İlker bu işi tek başına kaç günde bitirebilir?
A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 30
A) 12 B) 15 C) 16 D) 18 E) 24
12. Ayhan’ın çalışma hızı, Berke’nin çalışma hızının yarısı,

Cemre’nin çalışma hızının 3 katı kadardır.
Üçünün birlikte 3 günde bitirebildiği bir işi, Ayhan tek

başına kaç günde bitirebilir?
9. Bir halı makine ile 4 günde, elle 12 günde dokunabilmekte-
dir. Bu halının yapımına makine ile başlanıyor. 2 gün sonra A) 5 B) 8 C) 10 D) 15 E) 16
makine arızalandığı için halının kalan kısmı elle dokunuyor.
Buna göre, halının tamamı kaç günde dokunmuştur?
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11
B 13. 1 usta 3 günde 4 masa, 1 kalfa 5 günde 3 masa yapabil-

İ mektedir.
L
Buna göre, ikisi birlikte 116 masayı kaç günde yapar?
G
İ A) 40 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60
10. Usta Çırak
S
A
R
M
A
L
t saat (t + 30) saat
Bir halı atölyesinde çalışan usta, standart bir halıyı t saatte 14. Eşit kapasiteli 3 usta bir işi birlikte 4 günde, eşit kapasiteli
dokurken çırak ise aynı halıyı (t + 30) saatte dokuyabilmek- 4 kalfa aynı işi birlikte 9 günde yapabilmektedir.
tedir.
Buna göre, 1 usta ile 1 kalfa birlikte bu işi kaç günde
İkisi birlikte bir halıyı 20 saatte dokuyabildiğine göre,
yapabilir?
çırak bu halıyı tek başına kaç saatte dokuyabilir?
A) 40 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80 A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11
8. E 9. B 10. C 11. C 12. C 13. E 14. C

240
Test
2 İŞÇİ PROBLEMLERİ
1. Bir işi Kenan x günde, Semiha 32x günde, Çınar ise 2x gün- 4. Bir işi Ali 3 günde, Mehmet 6 günde, Behlül ise 12 günde
de tek başlarına yapabilmektedir. tek başlarına bitirebilmektedir. Üçü birlikte işe başladıktan
1 gün sonra Ali işi bırakıyor. Ali işi bıraktıktan 1 gün sonra
Üçü birlikte aynı işi 6 günde yapabildiğine göre, Çınar da Mehmet işi bırakıyor. Kalan işi Behlül tamamlıyor.
bu işin yarısını tek başına kaç günde yapabilir?
Buna göre, işin tamamı kaç günde biter?
A) 13 B) 16 C) 20 D) 24 E) 26
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
5. Eşit kapasiteli 6 işçi birer saat arayla çalışmaya başladığın-

da bir işi 8 saatte bitirebilmektedirler.
Buna göre, bu işin tamamını bu işçilerin 3 tanesi birlikte

kaç saatte bitirebilir?
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 15
2. Sedat bir işi 20 saatte, Vedat ise aynı işi 30 saatte tek baş-
larına yapabilmektedir.
Bu işte Sedat 8 saat, Vedat 10 saat çalışırsa işin kaçta

kaçı biter?
11 12 43
A) 15 B) 17 C) 60
5 7
D) 11 E) 15
B
İ
L
G 6. Boş bir duvarı boyayan eşit kapasiteli üç işçiden birincisi tek
İ başına duvarı boyamaya başlamış ve ardından belirli ara-
lıklarla iki ya da üç işçi çalışarak her bir aralıkta duvarın eşit
miktarda bölgesi boyanmıştır. İşçilerin bu çalışması sonu-
S
cunda duvarın boyanmamış kısmının zamana göre değişimi
A
aşağıdaki grafikte verilmiştir.
R
M Duvarın boyanmamış kısmı (m2)

A
L
3. Mervan’ın çalışma hızı, Baran’ın çalışma hızının 4 katına,

Deniz’in çalışma hızının 5 katına eşittir. Zaman
a b 33
(saat)
Mervan ile Baran’ın birlikte 16 günde bitirebildikleri bir
işi, Deniz tek başına kaç günde bitirebilir? Buna göre, a + b toplamı kaçtır?
A) 80 B) 85 C) 90 D) 95 E) 100 A) 39 B) 42 C) 45 D) 48 E) 51
1. A 2. A 3. E 4. B 5. C 6. C
241
7. 9. Yaşları 10, 15 ve 20 olan üç kardeş kışlık odunları evlerinin
odunluğuna taşıyacaktır.
Bu kardeşlerin yaşları ile çalışma hızları doğru orantılıdır.
Üçü birlikte tüm odunları 240 dakikada taşıyabildikleri-

ne göre, en büyük kardeş tüm odunları tek başına kaç
I. Duvar II. Duvar saatte taşır?
Odasının dikdörtgen biçimindeki aynı ebatlara sahip iki du- A) 9 B) 12 C) 15 D) 16 E) 18

varını yukarıda gösterildiği gibi boyayan Derin, I. duvarı 10
eşit bölgeye ayırdıktan sonra bu bölgelerin dördünü 6 saat-
te tek başına boyayabilmektedir.
Derin, II. duvarı hızını yarıya düşürerek boyadığına

göre, II. duvarın pembe renkli kısımlarını kaç saatte bo-
yamıştır?
A) 10 B) 12 C) 14 D) 15 E) 16
10. Arda bir işi tek başına 12 günde yapabilmektedir. Arda bu

işte çalışmaya başladıktan 3 gün sonra Bora yardıma geli-
yor ve işin kalan kısmını birlikte 6 günde bitiriyorlar.
Buna göre, Bora bu işi tek başına kaç günde bitirebilir?
A) 18 B) 20 C) 21 D) 24 E) 28
8. Dolu bir kamyonun kasasındaki kolileri A, B ve C işçileri

boşaltacaktır.
11. Eşit kapasitede çalışan 3 erkek bir işi birlikte 2 saatte, eşit
B kapasitede çalışan 4 bayan aynı işi birlikte 3 saatte bitire-
B İ bilmektedir.
L
Buna göre, bu erkeklerin 1 tanesi ile bu bayanların
G
1 tanesi birlikte bu işi kaç saatte bitirebilir?
A C İ
A) 8 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3
Kamyonun Dolu Kısmı S

A
R
M
A
L
A, B, C A
C B
birlikte
Zaman (dk.)
16
12. Öykü’nün çalışma hızının, Ece’nin çalışma hızına oranı
Grafikte A, B ve C işçilerinin dolu kamyonu tek başlarına ve 3
birlikte boşalttıkları durumlar verilmiştir. 2 dir.
Buna göre, A işçisi dolu kamyonu tam sayı olarak en az Buna göre, ikisinin birlikte 12 saatte bitirebildiği bir işi,
kaç dakikada tek başına boşaltabilir? Ece tek başına kaç saatte bitirebilir?
A) 46 B) 47 C) 48 D) 49 E) 50 A) 20 B) 24 C) 30 D) 36 E) 40
7. D 8. D 9. A 10. D 11. D 12. C

242
SİMÜLASYON TESTİ
1. 3. Üç işçinin çalışma hızları ve yaşları ile ilgili aşağıdakiler bi-
linmektedir.
• Üç işçinin yaşları 15, 20 ve 30 dur.
• Çalışma hızları ile yaşları ters orantılıdır.
Üç işçi aynı anda bir işe başladıklarında iş 12 saatte

bittiğine göre, 30 yaşındaki işçi bu işi tek başına kaç
Arka
saatte bitirebilir?
Ön Ahmet A) 27 B) 36 C) 48 D) 54 E) 60
Mehmet
Ahmet, bir ayrıt uzunluğu 6 br olan küp şeklindeki tuğlalar-

la, taban ayrıtları 12 br ve 72 br yüksekliği 90 br olan dik-
dörtgenler prizması biçiminde bir duvar örecektir. Mehmet
ise tamamı örülmüş duvarın ön ve arka yüzeylerine sıva
yapacaktır.
Ahmet yarım saatte 12 tane tuğlayı birleştirebilmekte, Mehmet 4. Bir çiftlikteki bir koyun 5 günde 12 kg yem, bir inek ise 3
ise 10 dakikada 240 br2 lik alana sıva yapabilmektedir. günde 8 kg yem yiyebilmektedir.
Buna göre, Ahmet ile Mehmet’in işlerini bitirme süreleri
Buna göre, ikisi birlikte 228 kg yemi kaç günde yer?
arasındaki fark aşağıdakilerden hangisinde doğru veril-
(Koyun ve inek aynı kaptan aynı yemi yemektedir.)
miştir?
A) 6 saat 30 dakika A) 60 B) 45 C) 40 D) 35 E) 25
B) 6 saat 20 dakika
C) 6 saat 18 dakika
D) 6 saat 10 dakika
E) 6 saat B
İ
L
G
İ
5. Aşağıdaki doğrusal grafik A ve B işçilerinin ürettikleri ayak-

S
kabı çifti sayısının zamana göre değişimini göstermektedir.
A
R Ayakkabı sayısı
M (çift)
A
L A B
90
2. Eşit kapasiteli iki işçi bir işi birlikte 4 saatte bitirebilmektedir. Zaman (gün)
3 5
Buna göre, bu işçilerden birinin çalışma hızı 2 katına A ve B işçilerinin aynı anda işe başlayıp 10 günde üret-
1 tikleri ayakkabı çiftlerini A işçisi tek başına çalışma hı-
çıkarılıp, diğerinin çalışma hızı 3 oranında azaltılırsa,
aynı işi birlikte kaç saatte bitirebilirler? zını 2 katına çıkararak kaç günde bitirebilir?
A) 2,7 B) 3 C) 3,6 D) 4 E) 4,2 A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 16
1. E 2. B 3. D 4. B 5. B
243
6. Sinem bir işi tek başına 6 günde, Gülay aynı işi tek başına 9. Ali ve Berk'in birlikte yaptığı iki farklı iş ile ilgili aşağıdakiler
12 günde bitirebilmektedir. İkisi birlikte bu işi yapmaya baş- bilinmektedir.
layıp, bir süre çalıştıktan sonra Sinem işi bırakıp, Gülay işi • Ali iki işi de tek başına aynı sürede yapmaktadır.
tamamlamıştır.
• Berk birinci işi, ikinci işin 6 katı sürede yapmaktadır.
İşin tamamı 5 günde bittiğine göre, Gülay tek başına
• İkisi birlikte birinci işi 9 saatte, ikinci işi 4 saatte
kaç saat çalışmıştır?
yapabilmektedir.
A) 12 B) 24 C) 36 D) 48 E) 60
Buna göre, Berk birinci işi Ali'nin kaç katı sürede yapa-
bilmektedir?
2 3 5
A) B) C) 2 D) E) 3
3 2 2
10. Sevda bir işi günde 4 saat çalışarak 10 günde, Sebahat ise
4m 6m 5m
aynı işi günde 3 saat çalışarak 20 günde bitirebilmektedir.
7.
Buna göre, ikisi birlikte aynı işi, günde 6 saat çalışarak
4 m Banyo Oturma Yatak 4m
odası odası kaç günde yapabilir?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
4m Salon Mutfak 4m
8m 7m
Yukarıdaki şekilde Titiz ailesinin evinin krokisi verilmiştir.

Titiz ailesi ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
• Her odayı anne veya kızı temizlemektedir.
11. Bir işçi bir işi sırasıyla 1 saat normal hızla çalışarak, 1 saat
• Her odanın temizlenme süresi odanın alanı ile orantı-
lıdır. de normal hızının 3 katı hızla çalışarak toplam 5 saatte bi-
tirebiliyor.
• Anne tek başına yatak odasını 16 dakikada temizlemek-
tedir.
Bu işçi aynı işi sırasıyla 1 saat normal hızla çalışarak,
• Aynı anda temizliğe başladıklarında anne salonu, kızı 1
1 saat de normal hızının ü hızla çalışarak kaç saatte
da banyoyu temizlemeyi aynı anda bitirmektedir. B 3
bitirebilir?
Buna göre, tüm evi anne ve kızı birlikte kaç dakikada İ
temizler? L A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13
G
A) 52 B) 56 C) 60 D) 64 E) 68 İ
S
A
R
M 12.
A
L
8. Hazal bir işin 13 ünü yaptıktan sonra, çalışma hızı Hazal’ın

Uzunlukları aynı ve farklı maddelerden yapılmış iki mum
çalışma hızının 3 katı olan Nazan, Hazal’a yardım etmeye aynı anda yakıldığında biri 3 saatte diğeri 4 saatte tamamen
geliyor. İkisi beraber kalan işi 9 günde tamamlıyor. yanarak bitmektedir.
Buna göre, Nazan bu işi tek başına kaç günde bitirebi- Buna göre, iki mum aynı anda yakıldıktan kaç saat son-
lir? ra, birinin boyu, diğerinin boyunun 2 katı olur?
A) 10 B) 12 C) 15 D) 18 E) 20 A) 1,6 B) 1,8 C) 2 D) 2,4 E) 2,8
6. C 7. D 8. D 9. E 10. A 11. E 12. D

244
SARMAL TEST SARMAL TEST - 14
1. 1'den 9'a kadar olan rakamlar aşağıdaki karelere her kare- 4. Dükkânına malzeme almak için toptancıya giden Dalgın
de farklı bir rakam olacak şekilde yazılacaktır. Bakkal eksik malzemelerini aldıktan sonra toptancıya fiyat
soruyor. Toptancı hesabını yaptığı hesap makinesini Dalgın
24 Bakkal’a aşağıdaki gibi uzatıyor.
14
160 42 54
Her satırdaki karelerde bulunan sayıların toplamı o satırın

sağına, her sütundaki karelerde bulunan sayıların çarpımı o
sütunun altına yazılmıştır.
Buna göre, yeşil boyalı karelere gelecek olan sayıların

Hesap makinesine tersten bakan Dalgın Bakkal ekran-
toplamı en az kaçtır?
da gördüğü tutarı ödediğine göre, gerçekte ödemesi
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 10 gereken ücretten kaç TL eksik ödemiştir?
A) 181 B) 171 C) 162 D) 151 E) 141
2. abc430 altı basamaklı, abc üç basamaklı, def3 dört basa-

maklı doğal sayılardır.
abc430 abc
def3
4
Yukarıda verilen bölme işlemine göre, a + b + c toplamı, B
d + e + f toplamından kaç fazladır? İ
L
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 5.
G
İ
S
A
I. Sınıf II. Sınıf
R
M Bir cam fabrikasında bir makinenin ürettiği I. sınıf ve II. sınıf

A cam sürahiler ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.
3. Kentsel dönüşüm yapılan bir mahalleye 4 site, her siteye L • Her bir I. sınıf sürahinin üretimi için 4 saatte bir, her bir II.
a katlı b tane bina ve her binanın her bir katına c tane da- sınıf sürahinin üretimi için 6 saatte bir, 1 paket silisyum
ire yapılmıştır. Yapım işlemi tamamlandıktan sonra bir ay ham maddesi makineye atılıyor.
içinde her sitedeki (c – 1) tane binanın üçer katındaki tüm
• I. sınıf sürahi için 1 paket silisyum 2 kg, II. sınıf sürahi
dairelere taşınanlar olmuştur.
için 1 paket silisyum 1,5 kg’dır.
Buna göre, bir ayın sonunda mahalledeki sitelerde kaç • I ve II. sınıf sürahiler için bir günde toplam 312 kg silis-
tane boş daire bulunmaktadır? yum, 176 paket hâlinde makineye atılmıştır.
A) 4·c·(a·b + 3) B) 4·c·(a·b – 3·c) Buna göre, bir gün sonunda kaç tane I. sınıf sürahi üre-
C) 4·c·(a·b – 3·c + 3) D) 5·a·(b·c + 3) tilmiştir?
E) 4·a·(b·c – 3·a + 3) A) 16 B) 17 C) 18 D) 19 E) 20
1. C 2. A 3. C 4. B 5. A
245
6. Gerçek sayı ekseninde 4 noktasına olan uzaklığı, –1 9. 1 6
+ =2
noktasına uzaklığının en fazla 2 katına eşit olan sayılar 3x 27x
aşağıdaki eşitsizliklerden hangisinin çözüm kümesini
oluşturur? olduğuna göre, x kaçtır?
A) |x – 4| < |2x – 2| B) |x – 4| G |2x – 2| 1 2 3 1 1

A) 2 B) 7 C) 4 D) 8 E) 4
C) |x – 4| G |2x + 2| D) |2x + 2| G |x – 4|
E) |x + 1| G |2x – 8|
10. Bir kutuda sarı veya kırmızı renkte toplam 60 tane bilye var-
7. • 4 kalıp yaş sabun 1 kg gelmektedir. dır.
• 6 kalıp kuru sabun 1 kg gelmektedir. • Bu kutuya a tane sarı ve a tane kırmızı bilye konulursa,
sarı bilye sayısı kırmızı bilye sayısının 2 katı olmaktadır.
Buna göre, yaş sabunun kilogramını 20 TL den alıp,
• Bu kutudan a tane sarı ve a tane kırmızı bilye alınırsa,
kuru sabunun kilogramını 40 TL den satan bir bakka- kutuda kalan sarı bilye sayısı, kutuda kalan kırmızı bilye
lın 380 TL kâr etmesi için kaç kg kuru sabun satması sayısının 3 katı olmaktadır.
gerekir?
Buna göre, başlangıçta kutuda kaç tane sarı bilye var-
A) 19 B) 25 C) 36 D) 38 E) 57 dır?
A) 36 B) 40 C) 42 D) 45 E) 48
B
İ
L
8. Aşağıda sekiz eş bölmeden oluşan bir çark verilmiştir. G
İ 11. ŞUBAT 2021
9 A
Pzt. Salı Çar. Per. Cuma C.tesi Pazar
E
S
B 1 2 3 4 5 6 7
A
11 10 R 8 9 10 11 12 13 14
M 14 15 17 18 19 20 21
D C
A 22 23 24 25 26 27 28
L
– – – – – – –
Bu çarkın bölmelerine ait art arda gelen her dört bölme-
deki sayıların toplamı 40 olduğuna göre,
Yukarıdaki takvim dikkate alındığında 287 gün sonraki
I. A=D=E tarih için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
II. C = 9
A) 1 Aralık 2021 Çarşamba
III. A.C = 72
B) 2 Aralık 2021 Perşembe
yargılarından hangileri doğrudur? C) 3 Aralık 2021 Cuma
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) 4 Aralık 2021 Cumartesi
D) I ve III E) I, II ve III E) 5 Aralık 2021 Pazar
6. C 7. D 8. C 9. C 10. C 11. A
246
16.
BÖLÜM
HAREKET PROBLEMLERİ
◗ YOL, HIZ VE ZAMAN KAVRAMLARI
◗ KARŞILAŞMA VE YETİŞME SORULARI
◗ DAİRESEL PİST SORULARI
◗ TREN VE NEHİR PROBLEMLERİ

✔ ÖSYM sınavlarında hareket problemleri konusu ile ilgili
hemen hemen her yıl soru sorulmaktadır. Sorulan sorular
genellikle kısa denklemlerle veya orantı yoluyla çözülebilen
günlük yaşam problemleri şeklindedir.
✔ Hareket problemleri konusunda orantı çeşitleri zaman za-

man kullanılır.
SICAK BÖLGE
HAREKET PROBLEMLERİ 2. V1 > V2 olmak üzere şekil-
V2
Bir hareketlinin ortalama V km/sa hızla t saatte aldığı A deki dairesel pistin A nok-
V1 tasından aynı anda hare-
yol x km ise,
kete başlayan V1 km/sa ve
Yol = Hız.Zaman V2 km/sa hızlı iki araç ilk
x = V.t kez t saat sonra yanyana
gelirse,
eşitliği kullanılır.
Pistin çevresi = (V1 – V2).t

KARŞILAŞMA SORULARI
Saatteki ortalama hızları V1 ve V2 km olan iki araç aynı
anda, A ve B şehirlerinden birbirlerine doğru hareket et- BİLGİ :
tiklerinde C şehrinde karşılaşsınlar. 1.
Tünel
V
V1 t saat t saat V2
" "
A V1. t km C V2. t km B x y
|AB| = V1. t + V2. t Saniyedeki ortalama hızı V metre olan x metre uzun-
luğundaki tren şekildeki y metre uzunluğundaki tüneli
|AB| = (V1 + V2). t olur. t saniyede geçiyorsa,
x + y = V.t
YETİŞME SORULARI eşitliği kullanılır.
Saatteki ortalama hızları V1 km ve V2 km olan (V1 > V2) 2. Akıntı hızının her yerinde aynı ve sabit olduğu bir
iki hareketli aynı anda A ve B noktalarından harekete nehrin akıntı hızı Va olsun.
başladıklarında arkadaki araç öndeki araca C noktasın-
da yetişsin. a) Hızı V olan bir hareketli akıntı yönünde hareket etti-
ğinde t sürede alacağı yol x ise,
t saat
V1
x = (V + Va).t eşitliği kullanılır.
V2 t saat
" "
b) Hızı V olan bir hareketli akıntıya karşı hareket etti-
A B V2. t C B ğinde t sürede alacağı yol x ise,
İ
V1. t x = (V – Va).t eşitliği kullanılır.
L
|AB| = V1. t – V2. t G
İ NOTLAR:
|AB| = (V1 – V2). t olur.
S
DAİRESEL PİST SORULARI A
R
1. Şekildeki dairesel pistin A nok-

V1 M
V2 tasından aynı anda harekete A
A başlayan V1 km/sa ve V2 km/sa L
hızlı iki araç ilk kez t saat son-
ra karşılaşırsa,
Pistin çevresi = (V1 + V2).t
248
ORYANTASYON TESTİ
1. Sabit hızla hareket eden bir aracın A ve B konumlarındaki 4. Bir otomobil A kentinden B kentine ortalama 72 km/sa
hız göstergesi ile km sayacı şekildeki gibidir. hızla gidip, hiç beklemeden ortalama 90 km/sa hızla geri
dönüyor.
Gidiş-dönüş toplam 9 saat sürdüğüne göre, A ile B

65 65
kentleri arası uzaklık kaç km’dir?
A) 320 B) 360 C) 480 D) 540 E) 720

0 0012 00 0 0017 20
A Konumu B Konumu
Buna göre, bu araç A ile B konumları arasındaki yolu kaç

saatte almıştır?
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12
5. Bir otomobil 960 km lik bir yolun bir kısmında ortalama
60 km/sa hızla, kalan kısmında ortalama 90 km/sa hızla
hareket ediyor.
Bu yolculuk toplam 11 saat sürdüğüne göre, otomobil
60 km/sa hızla kaç saat yol almıştır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
2. Bir araç belli bir mesafeyi sabit bir hızla 6 saatte almakta-
dır. Eğer saatteki ortalama hızını 20 km azaltırsa aynı yolu 6. Ortalama hızları saatte V1, V2 ve (2V1 – V2) km olan 3 araç-
8 saatte alabilmektedir. t
tan birincisinin t saatte aldığı yol x km, ikincisinin 2 saatte
Buna göre, bu mesafe kaç km’dir? aldığı yol y km dir.
A) 240 B) 280 C) 360 D) 480 E) 600

B
Buna göre, üçüncü aracın 2t saatte aldığı yol, x ve y
İ
cinsinden aşağıdakilerden hangisidir?
L
G A) 4x – 4y B) 4x – 3y C) 3x – 4y
İ
D) 2x – 2y E) 4x – y
S
A
R
M
A
L
V1 = 50 km/sa V2 = 30 km/sa
7.
3. Saatteki ortalama hızları 60 km ve 90 km olan iki araç aynı A B
anda A şehrinden B şehrine doğru harekete geçiyor. Saatteki ortalama hızları 50 km ve 30 km olan iki araç, aynı
anda A ve B noktalarından birbirlerine doğru harekete baş-
Hızlı olan araç, B şehrine diğer araçtan 4 saat önce var- ladıktan 3 saat sonra karşılaşıyor.
dığına göre, A ile B şehirleri arası kaç km’dir?
Buna göre, karşılaşmadan kaç saat sonra, B noktasın-
A) 600 B) 720 C) 900 dan hareket eden araç, A noktasına varır?
D) 1080 E) 1260 A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
1. C 2. D 3. B 4. B 5. A 6. A 7. B
249
8. Saatteki ortalama hızı 40 km olan bir kamyon A noktasın- 12.
dan B noktasına doğru harekete başlıyor. Kamyonun ha-
reketinden 3 saat sonra, A noktasından B noktasına doğru
6 m/sn
saatteki ortalama hızı 70 km olan bir otomobil harekete baş- 9 m/sn
lıyor ve B noktasında kamyona yetişiyor.
Buna göre, A ve B noktaları arasındaki uzaklık kaç km A

dir?
Çevresi 240 metre olan şekildeki dairesel pistin A noktasın-
A) 140 B) 160 C) 210 D) 280 E) 350 dan ortalama hızları 9 m/sn ve 6 m/sn olan iki bisikletli aynı
anda aynı yöne doğru hareket ederlerse t1 saniye sonra, zıt
yönde hareket ederlerse t2 saniye sonra yanyana geliyorlar.
t
Buna göre, t1 oranı kaçtır?
2
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
9.
A 50 km B 30 km C x km D
Şekilde verilen A ve C noktalarında bulunan iki hareketli 80 km/sa 20 km/sa

A B C
sabit hızlarla aynı anda birbirlerine doğru hareket ederler- 13.
se B noktasında karşılaşıyorlar. Bu iki araç, aynı anda aynı
Saatteki ortalama hızları 80 km ve 20 km olan iki araç aynı
yönde hareket ederlerse D noktasında yan yana geliyorlar.
anda A ve B şehirlerinden C şehrine doğru harekete başlı-
Buna göre, |CD| = x kaç kilometredir? yor.
B den hareket eden araç C ye varıp hiç beklemeden geri
A) 80 B) 100 C) 120 D) 140 E) 150 döndüğünde, diğer araçla B şehrinde karşılaşıyor.
AB
Buna göre, oranı kaçtır?
BC
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8
10. Bir araç ortalama 80 km/sa hızla 3 saat, 60 km/sa hızla 2 B

saat yol alıyor. İ
L
Buna göre, bu aracın toplam yol boyunca ortalama hızı G 14. Saniyedeki hızı 36 m olan bir tren, 600 metre uzunluğunda-
kaç km/sa tir? İ ki bir tüneli 20 saniyede geçiyor.
A) 60 B) 68 C) 70 D) 72 E) 75 Buna göre, bu trenin boyu kaç metredir?
S
A) 100 B) 120 C) 130 D) 150 E) 160
A
R
M
A
L
11. Bir araç A şehrinden B şehrine saatte ortalama 40 km hız- 15. Akıntı hızının sabit ve 4 m/dk olduğu bir denizde, hızı 20 m/dk
la gidip, hiç beklemeden saatte ortalama 60 km hızla geri olan bir yüzücü, denizde en fazla 25 dakika kalabilmektedir.
dönmüştür.
Buna göre, bu yüzücü kıyıdan en fazla kaç metre uzak-
Buna göre, bu aracın gidiş-dönüş ortalama hızı saatte laşıp, tekrar kıyıya dönebilir?
kaç km’dir?
A) 240 B) 250 C) 280 D) 300 E) 320
A) 42 B) 45 C) 46 D) 48 E) 50
8. D 9. C 10. D 11. D 12. D 13. E 14. B 15. A

250
Test
2 HAREKET PROBLEMLERİ
1. Bir araç saatte ortalama V km hızla A ve B şehirleri arasın- 4. 80 km/sa 60 km/sa
daki yolu 12 saatte almıştır.
V
Eğer aynı araç yolun ilk yarısında saatte ortalama 2 km A B
hızla, diğer yarısında saatte ortalama 3V km hızla gitsey- A ve B şehirlerinden ortalama hızları 80 km/sa ve 60 km/sa
di aynı yolu kaç saatte alırdı? olan iki hareketli aynı anda birbirlerine doğru hareket ettik-
ten 4 saat sonra karşılaşıyor.
A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16
Buna göre, karşılaşmadan sonra, A şehrinden hareket
eden araç, B şehrine kaç saatte varır?
A) 2 B) 2,4 C) 2,8 D) 3 E) 3,2
5.
TOPRAK ASFALT
2. Zıt yönlerde hareket eden iki trenin ortalama hızları

32 km/sa ve 40 km/sa tir.
460 km’lik bir yolun bir kısmı toprak, kalanı asfalttır.
Trenlerin uzunlukları 140 metre ve 120 metre olduğuna
göre, bu iki trenin karşılaştıkları andan itibaren birbirle- Toprak yolda saatte ortalama 50 km hızla, asfalt yolda
rini geçme süresi kaç saniyedir? saatte ortalama 70 km hızla yol alan bir araç tüm yolu
8 saatte aldığına göre, yolun toprak kısmı kaç km’dir?
A) 12 B) 13 C) 18 D) 21 E) 26
A) 160 B) 190 C) 220 D) 250 E) 280
B 6. A
İ
L
G
İ D
S V1
A B C
3. 12 m/dk 18 m/dk
R V2
M Şekildeki ABC dik üçgeni biçimindeki pistin B noktasından

A B A belirtilen yönlere doğru saatte ortalama V1 ve V2 km hızla
L iki araç aynı anda harekete başlıyor.
3
AD = $ DC
2
Çevresi 360 metre olan [AB] çaplı dairesel pistin A ve B AB 4
noktalarından ortalama hızları 12 m/dk ve 18 m/dk olan iki =
BC 3
hareketli aynı anda harekete başlıyorlar.
Buna göre, hareketliler ikinci kez karşılaştıklarında, İki hareketli ilk kez D noktasında karşılaştıklarına göre,
karşılaştıkları noktanın A noktasına olan uzaklığı kaç V1
metre olabilir? V2 oranı kaçtır?
5 5 6 7
A) 36 B) 72 C) 120 D) 132 E) 144 A) B) C) 1 D) E)
7 6 5 5
1. C 2. B 3. E 4. D 5. D 6. E
251
7. Saatteki ortalama hızları sırasıyla 80 km ve 40 km olan bir 10. Engin evi ile iş yeri arasındaki mesafeyi aracıyla sabit bir
otomobil ile bir kamyon A ve B şehirlerinden aynı anda bir- hızla 2 saatte gitmektedir.
birlerine doğru harekete başlıyorlar. Hareketlerinden 2 saat Sabah saat 08.00’de evinden çıkan Engin, 08.30'da önemli
sonra otomobil yarım saat mola veriyor. Moladan sonra, oto- bir dosyayı evde unuttuğunu fark etmiş ve hızını arttırarak
mobil tekrar harekete başlıyor ve 1 saat sonra iki araç karşı- aynı yoldan evine geri dönmüştür. Dosyayı alıp dönüşteki
laşıyor. hızı ile iş yerine saat tam 10.00’da varmıştır.
Buna göre, A ve B şehirleri arası kaç km dir? Buna göre, Engin dosyayı almak için evine geri geldiği
anda saat kaçtır? (Engin’in eve giriş çıkış süreleri ve evde
A) 340 B) 360 C) 380 D) 400 E) 420 harcadığı süre önemsenmeyecektir.)
A) 08.48 B) 08.50 C) 08.52

D) 08.54 E) 08.56
8. Bir hareketli bir yolun 16 sını ortalama 50 km/sa hızla, ka-

11. Bir çeşit mum ile ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir.
lan yolun % 60 ını ortalama 75 km/sa hızla, geri kalan yolu
da ortalama 100 km/sa hızla giderek yolculuğunu 14 saatte a: Mumun yanma süresi, (dakika)
tamamlıyor. b: Mumun kütlesi, (gram)
Buna göre, yolun tamamı kaç km dir? a ile b arasında,
A) 950 B) 1000 C) 1050 b = 40 – 3a

bağıntısı bulunmaktadır.
D) 1100 E) 1150
Kütlesi 7 gram olan bir mumun boyu 132 mm olduğuna
göre, mumun yanma hızı kaç mm/dk dır?
A) 8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 16
B
İ
L
G
İ
S
A
9. Yol (km) Yanda verilen grafik A ve R
100 km/sa 80 km/sa
A B araçlarının aldıkları yol- M 12.

ların zamana göre değişi- A
300 A C B D
mini göstermektedir. L
B
Ortalama hızları sırasıyla 100 km/sa ve 80 km/sa olan iki
araç A ve B noktalarından aynı anda birbirlerine doğru ha-
100 reket ederlerse 3 saat sonra C noktasında karşılaşıyorlar.
Eğer aynı anda aynı yöne doğru hareket etselerdi hızlı
4 6 zaman olan araç diğerine D noktasında yetişecekti.
(saat) Buna göre, B ile D arası kaç km dir?
Buna göre, bu iki aracın hızları toplamı kaç km/sa tir? A) 2160 B) 2200 C) 2240
A) 60 B) 70 C) 80 D) 90 E) 100 D) 2280 E) 2320
7. C 8. C 9. E 10. A 11. C 12. A

252
Test
3 HAREKET PROBLEMLERİ
1. Bir araç A şehrinden B şehrine saatte ortalama 60 km hızla 4. 12 m/dk 18 m/dk
gidip, hiç beklemeden saatte ortalama 90 km hızla döndü-
ğünde gidiş-dönüş yolculuğunu 5 saatte tamamlıyor. A B
120°
Buna göre,
O
I. A ile B şehirleri arasındaki uzaklık 180 km’dir.
II. Aracın gidiş-dönüş ortalama hızı saatte 72 km’dir.
III. Araç saatte 80 km hızla gidip aynı hızla geri dönseydi
Çevresi 540 metre olan O merkezli çembersel pistin A ve B
yolculuğunu 4,5 saatte tamamlardı. noktalarından ortalama hızları 12 m/dk ve 18 m/dk olan iki
ifadelerinden hangileri doğrudur? hareketli aynı anda birbirlerine doğru harekete başlıyorlar.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III Buna göre, iki hareketli sürekli olarak pist üzerinde ha-
reket ettiğinde, 4. karşılaşmaları başlangıçtan kaç daki-
D) II ve III E) I, II ve III ka sonra gerçekleşir?
A) 20 B) 36 C) 48 D) 56 E) 60
5V
2V
2.
A B 5. Bir hareketli x km’lik yolu t saatte almayı planlıyor.
Saatteki ortalama hızları 2V km ve 5V km olan iki araç şekil- 1 t
Hareketli yolun ünü saatte aldığına göre, kalan
4 3
deki gibi aynı anda A dan B ye doğru harekete başlıyorlar.
yolu zamanında tamamlayabilmesi için hızını kaç katına
Hızlı olan araç B ye vardığında diğer aracın B ye varma- çıkarmalıdır?
sına 54 km yolu kaldığına göre, A ile B arasındaki uzaklık 9 5 3
kaç km dir? A) 8 B) 4 C) 2 D) 2 E) 3
B
A) 60 B) 72 C) 80 D) 90 E) 120 İ
L
G
İ
S
A
R
M
A 6.
L 15 km
500
500 m
m 300 m
200 m
3. Bir bisikletli, bisikletiyle 32 km uzunluğundaki parkuru sabit Uzunlukları sırasıyla 500 metre ve 300 metre olan iki tünel-
bir hızla kendi kronometresine göre 2 saat 40 dakikada bi- den, birincinin bitiş noktası ile diğerinin başlangıç noktası
tiriyor. Ancak daha sonra kronometresi arızalı olduğu için arasındaki uzaklık 15 km’dir.
1 dakikayı 60 saniyede değil 40 saniyede tamamladığını Uzunluğu 200 metre, saatteki ortalama hızı 64 km olan
fark ediyor. bir tren, birinci tünele girdiği andan itibaren kaç daki-
Buna göre, bisikletlinin hızı saatte kaç km'dir? ka sonra ikinci tünelden tamamen çıkar?
A) 12 B) 15 C) 18 D) 21 E) 24 A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30
1. E 2. D 3. C 4. E 5. C 6. B
253
7. Sabit hızla giden A ve B hareketlilerinin yol - zaman grafiği 9. Bir araç belirli bir yolu, saatte ortalama 60 km hızla giderse
aşağıda verilmiştir. normalde aldığı süreden 12 dakika geç, saatte ortalama 90
km hızla giderse normalde aldığı süreden 20 dakika daha
Yol (km) erken sürede alıyor.
A
120 Buna göre, bu yol kaç km’dir?
A) 72 B) 90 C) 96 D) 100 E) 120
B
100
O 2 5 Zaman (saat)
Bu iki hareketli bir M şehrinden aynı anda ve zıt yönde, gra-

fikte belirtilen hızlarla hareket ediyorlar. Hareketlerinden 5
saat sonra B hareketlisi N şehrine varıyor.
Eğer başlangıçta A hareketlisi de N şehrine doğru ha- 10. A ile B şehirleri arasındaki uzaklık 280 km dir.
reket etseydi, M şehrinden N şehrine kaç dakikada va- Alper ve Mert, A şehrinden B şehrine doğru farklı araçlarla
rırdı? ve sırasıyla saatte ortalama 70 km ve 40 km hızlarla aynı
anda saat 10.00 da harekete başlıyorlar. Her ikisi de bir
A) 70 B) 80 C) 90 D) 100 E) 110 süre yol aldıktan sonra, Alper çantasını evde unuttuğunu
fark edip aynı hızıyla eve dönüp çantasını alıyor ve aynı
hızla tekrar B şehrine doğru hareket ediyor. Mert ise sabit
hızla hareketine devam ediyor.
Alper, Mert’ten 1 saat önce B şehrine vardığına göre,
Alper, Mert’i yakaladığı anda saat kaçtır?
(Alper’in evde kaybettiği zaman önemsenmiyor.)
A) 14.00 B) 14.20 C) 14.30

D) 14.40 E) 15.00
8. İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nda iç hatlar ve dış hat-
lar arasındaki doğrusal yol, aşağıdaki gibi belli aralıkta bu-
lunan yürüyen yol kullanılarak gidilmektedir.
15 m/dk 8 m/dk
İç Dış
B
Hatlar Hatlar
İ
Yürüyen yol
L 11. D K V1 ABCD
C
İzmir-Berlin seferini yapacak olan ME798 sefer sayılı İHY G V3
(İşler Hava Yolu) uçağına binecek olan Ahsen havalimanı- dikdörtgen
İ V1 V2 L
na yanlışlıkla iç hatlardan giriş yapmıştır. Ahsen iç hatlar- 8 |DK| = |KC|
dan çıktıktan 14 dk sonra dış hatlarda olmaz ise uçak bileti V3
geçersiz olacaktır. S |AD| = 8 km
A A 12 B
• İç hatlar çıkış kapısı ile yürüyen yolun başlangıç noktası |AB| = 12 km
R
arasındaki mesafe 45 metredir.
M |CL| = 3 km
• Yürüyen yolun uzunluğu 90 metre ve hızı 8 m/dk dır. A
Dikdörtgen biçimindeki pistin A noktasında bulunan saatte-
• Yürüyen yolun bitiş noktası ile dış hatlar arasındaki me- L
safe 126 metredir. ki ortalama hızları V1, V2, V3 km olan üç hareketliden V1
hızlı hareketli A – K – C yolunu, V2 hızlı hareketli A – C
Ahsen iç hatların çıkış kapısından yürüyen yolun baş- yolunu, V 3 hızlı hareketli A – L – C yolunu izliyor.
langıç noktasına kadar 15 m/dk hızla gelip, yürüyen yol- Üç hareketli aynı anda harekete başlayıp aynı anda C
1
da hızını 3 oranında azaltarak yürüyen yolun bitişine noktasında olduklarına göre, aşağıdaki sıralamalardan
kadar gitmektedir. Ahsen’in tam zamanında dış hatlar- hangisi doğrudur?
da olabilmesi için yürüyen yolun bitişi ile dış hatlar ara- A) V1 = V3 < V2 B) V2 < V1 < V3
sındaki yolu kaç m/dk hızla yürümesi gerekmektedir?
C) V2 < V3 < V1 D) V2 < V1 = V3
A) 18 B) 19 C) 20 D) 21 E) 22 E) V1 = V2 = V3
7. D 8. D 9. C 10. D 11. D
254
SİMÜLASYON TESTİ
1. Şekildeki gibi üç bölmeye ayrılmış dikdörtgen biçimindeki 3. Otobandaki bir A noktasından yola çıkan aracın saatte-
bir yüzme havuzunda Ahmet, Barış ve Cemil bulundukları ki ortalama hızını gösteren kırmızı renkli ibre ile kilometre
başlangıç noktalarından aynı anda bir yarışa başlıyorlar. sayacı 1. durumdaki gibidir. Araç otobandan çıkıp yerleşim
yerine girdiği anda kırmızı renkli ibre ile kilometre sayacı 2.
Ahmet durumdaki gibi görünüyor. Araç yerleşim yerindeki B nokta-
sına vardığı anda duruyor ve kilometre sayacı 3. durumda-
Barış ki gibi görünüyor. Aracın otobandaki ve yerleşim yerindeki
hızı sabittir.
Cemil
Yarış bitene kadar, bulunduğu kenardan karşı kenara en

kısa yol üzerinden sabit hızlarla yüzen yarışmacılar, karşı
kenara ulaştıklarında zaman kaybetmeden ve hızlarını de-
ğiştirmeden geri dönüyorlar ve tekrar başlangıç noktasına
ulaştıklarında 1 turu tamamlamış oluyorlar.
Ahmet bir tur tamamladığında; Barış havuzun karşı kenarı-
na kadar yüzmüş, Cemil ise karşı kenara yüzüp geri dönüş
yolunun yarısını tamamlamıştır.
Barış 4 tur tamamladığında bu üç yüzücü toplam 1296

metre yüzdüğüne göre, bir tur kaç metredir?
A) 48 B) 72 C) 84 D) 96 E) 112
Bu araç yerleşim yerinde azami hız sınırı olan saatte 50
km sabit hızla gitseydi A noktasından B noktasına yine
aynı sürede varmak için otobandaki hızını saatte kaç
km artırması gerekirdi?
A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30
2. Can Bey, otomobili ile işyerine doğru saatte 72 km sabit hız- B

la hareket etmektedir. Başlangıçta deposunda 10 litre yakıt İ
bulanan otomobilin her kilometrede 0,2 litre yakıt tükettiği L
bilinmektedir. G
İ
Saat : 09.10 Saat : x
Hız : 72 km/sa Hız : 72 km/sa
S
Hedef : İşyeri Hedef : İşyeri
A
Kalan mesafe : 36 km Kalan mesafe : 24 km
R
Kalan Yakıt Miktarı: 8,2 litre Kalan Yakıt Miktarı : y litre M

A 4. Bir alışveriş merkezinde bulunan iniş ve çıkış için kullanılan
Otomobilin dijital ekranında farklı zamanlarda oluşan yürüyen merdivenlerin basamak sayıları ve süratleri aynı-
L
iki görüntü yukarıdaki gibi olup Can Bey’in evi ile işyeri dır.
arasındaki mesafe z km olduğuna göre, x, y ve z değer- Göksel alışveriş merkezindeki çıkış için kullanılan merdi-
leri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? venle yukarı çıkarken aynı anda sabit hızla tek tek 15 basa-
mak çıktığında 70 saniye sonra yukarı varmış oluyor.
x y z
Alışverişini bitiren Göksel iniş için kullanılan merdivenle
A) 09.20 5,8 40 aşağı inerken aynı anda sabit hızla tek tek 10 basamak in-
B) 09.30 6,8 45 diğinde 80 saniye sonra aşağı varmış oluyor.
C) 09.20 5,8 45 İnişte ve çıkışta Göksel’in hızı aynı olduğuna göre, bu
D) 09.20 6,8 45 iki merdivende toplam kaç basamak vardır?
E) 09.30 5,8 50 A) 90 B) 100 C) 110 D) 120 E) 130
1. B 2. C 3. E 4. B
255
5. 11
12
1 11
12
1
8. Aynı yol üzerinde bulunan A, B, C ve D yakıt istasyonları
10 2 10 2 belirtilen sıradadır. A yakıt istasyonundan sabit hızla D yakıt
9 3 9 3
istasyonuna gidecek olan bir aracın ilk üç saatin sonunda B,
8 4 8 4
7 5 7 5 C ve D istasyonlarına olan uzaklıkları km cinsinden aşağı-
6 6
daki tabloda verilmiştir.
I. saat II. saat
B C D
Yukarıdaki iki adet arızalı analog saatlerin arızaları ile ilgili
olarak bilinenler şunlardır: 1. saatin sonunda 10 90
1 2. saatin sonunda 20
• I. saat, her bir saatin sonunda 30 saat ileri gitmektedir.
3. saatin sonunda 35
• 1 saat geri kalmakta-
II. saat her bir saatin sonunda 20
dır. Buna göre, B ve C yakıt istasyonları arasındaki uzaklık
Buna göre, bu iki saat ilk kez birlikte doğru zamanı gös- kaç km dir?
terdikleri andan itibaren kaç gün sonra, 3. defa doğru
A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30
zamanı birlikte gösterirler?
A) 15 B) 30 C) 45 D) 60 E) 75
6. Hızları saatte 15 km ve 18 km olan iki araç dairesel bir par-

kur üzerinde aynı noktadan farklı yönlere doğru harekete
başlıyor. 9. İzmir ve İstanbul’dan aynı anda birbirlerine doğru sabit hız-
Yavaş olan araç 3. turu tamamladığında hızlı olan aracın 4. larla hareket edecek olan araçların bulundukları yol üze-
turu tamamlamasına 8 km kalıyor. rindeki şehirlere olan uzaklıklarının km cinsinden değerini
Buna göre, parkurun uzunluğu kaç km'dir? gösteren tabelalar aşağıda gösterilmiştir.
A) 16 B) 18 C) 20 D) 22 E) 24 0. 5 E. 881 0. 5 E. 881
Manisa 40 Kocaeli 90
Balıkesir 170 Bursa 220

B Bursa 320 Balıkesir 370
İ
L
İzmir - İstanbul İstanbul - İzmir
7. G
İ istikameti istikameti
A
D Araçlar 1 saat yol aldıktan sonra bulundukları yerlerdeki ta-
belalar aşağıda gösterilmiştir.
S
A
R 0. 5 E. 881 0. 5 E. 881
B C
M Balıkesir 60 Kocaeli 20
Yukarıdaki bisikletlinin A ve D noktaları arasındaki hareketi A
ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir. Bursa 210 Bursa 150
L
• A ile D arasındaki mesafe 52 km’dir.
Balıkesir 300
• A ile B ve C ile D noktaları arasındaki yollar yokuş, B ile
C noktaları arasındaki yol eğimsiz düz bir yoldur.
Buna göre, bu iki aracın karşılaştığı konum aşağıdaki-
• Bisikletli A dan D ye 10 saatte gidip, D den A ya 9 saatte
geri dönmektedir. lerden hangisidir?
Bu bisikletlinin yokuş inerken saatteki ortalama hızı 8 A) Balıkesir

km, eğimsiz bölümde saatteki ortalama hızı 6 km ve B) Balıkesir - Bursa arasında
yokuş çıkarken saatteki ortalama hızı 4 km olduğuna C) Bursa
göre, B ve C arasındaki mesafe kaç km’dir? D) Bursa - Kocaeli arasında
A) 8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 16 E) Kocaeli
5. D 6. C 7. C 8. B 9. D
256
TEST
İŞÇİ PROBLEMLERİ
HAREKET PROBLEMLERİ
1. Bir binanın dış cephesini birlikte boyayacak olan üç işçiden, 3. Emirhan bir işi 60 günde yapabilmektedir.
Birincisi tek başına 22 günde boyayabiliyor. 1
• • İşin 3 ü bittiğinde kapasitesini %20 azaltıyor.
• İkincisi tek başına 44 günde boyayabiliyor.
1
• İşin 2 si bittiğinde ise bir önceki kapasitesini %50 artı-
• Üçüncüsü tek başına 66 günde boyayabiliyor.
rıyor ve işi tamamlıyor.
• İşçilerin günlük çalışma süreleri 8 saattir ve birinci gün
çeşitli nedenlerden dolayı işçilerin üçü de eşit süre çalı- Buna göre, Emirhan bu işi kaç gün erken bitirmiş olur?
şamamışlardır. A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 2,5 E) 3
1
Birinci günün sonunda binanın yalnızca ü boyan-
24
dığına göre, işçilerin çalışmadan geçirdikleri süre kaç
saattir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
4. Bir araç belli bir yolu saatte ortalama x km hızla y saatte

almıştır.
Aracın, saatteki ortalama hızı 2 km arttırılırsa, aynı yolu

kaç saatte alır?
x-y x-2 x.y
A) x - 2 B) x.y C) x + 2
x.y x.y
D) x.y + 2 E) x.y - 2
B
İ
L
G
İ
2. Zaman (saat)
S
II. A 5. Gizem, otobüse binerek tiyatroya gitmek istiyor. Gizem’in 1.
I. 3
R durağa olan uzaklığının, 2. durağa olan uzaklığına oranı tir.
3 5
M
A
1 L
Otobüs 1. Durak Gizem 2. Durak
Alan (m2) V = 40 km/sa
5 8
Yukarıdaki grafik iki işçinin birbirinin aynısı olan iki duvarı Otobüsün geldiğini gören Gizem, duraklardan hangisine
boyadıklarında, duvardaki boyalı kısmın zamana göre deği- doğru yürürse yürüsün saatteki hızı 40 km olan otobüsle
şimini göstermektedir. aynı anda o durakta bulunabiliyor.
Buna göre, I. işçi kendisine verilen duvarı boyamaya Buna göre, Gizem’in yürüme hızı saatte kaç km dir?
başladıktan kaç saat sonra, II. işçinin duvarındaki boya- (Gizem hangi durağa doğru yürürse otobüs yalnızca o du-
lı kısım, I. işçinin duvarındaki boyalı kısmın yarısı olur? rakta duracaktır.)
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 14
1. C 2. D 3. D 4. C 5. C
257
6. F E 8. Aynı noktadan farklı zamanlarda ve sabit hızlarla yola çıkan
K üç aracın her birinin harekete başladıktan sonra aşağıdaki
2V 45 konumlarına ulaşma süreleri saniye cinsinden birbirinden
A farklı birer tam sayıdır.
D
3V B
A
Ş B
B C L İ
A T
Şekildeki düzgün altıgen biçimindeki ABCDEF koşu pistinin N 4m İ
G Ş
A köşesindeki iki koşucudan biri B ye doğru 3V hızıyla, di-
I
ğeri de F ye doğru 2V hızıyla aynı anda koşmaya başlıyor- Ç
lar. Koşucular ilk defa K noktasında karşılaşıyorlar. 6m
|KD| = 45 metre olduğuna göre, ABCDEF düzgün altıge- Kırmızı araç bitiş çizgisine ulaştığı anda yeşil araç bitiş çiz-
ninin çevresi kaç metredir? gisinden 4 metre, siyah araç 6 metre geridedir.
Kırmızı araç saniyede 10 metre, yeşil araç saniyede 9 met-
A) 300 B) 360 C) 450 D) 600 E) 720
re ve siyah araç saniyede 8 metre sabit hızla hareket et-
mektedir.
Pistin uzunluğu 500 metreden büyük üç basamaklı bir

doğal sayı olduğuna göre, kırmızı araç, siyah araçtan
kaç saniye sonra yola çıkmıştır?
A) 13 B) 14 C) 16 D) 17 E) 20
7.
Zrve
9.
B
İ
L B
G
İ
Grş
S
Uludağ'a kayak tatiline giden Çağlar ile Ömür şu şekilde A
plan yapıyor. Ömür zirveden kayakla aşağı inecek Çağlar
R
ise kayakçıları taşıyan telesiyejle giriş noktasından yukarı
çıkacaktır. Bu planla ilgili aşağıdaki bilgiler bilinmektedir. M A

A
• Telesiyej hattının uzunluğu 3000 m dir. Yoğun trafik Akıcı trafik
L
• Girişte ve zirvede bulunan telesiyej halatını tutan kasna-
ğın çevresi 30 m dir.
Otomobili ile A noktasından B noktasına gidecek olan Emre,
• Kasnak dakikada 6 devir yapmaktadır. trafiğin yoğun olduğu yollarda saatte 40 km hızla ilerlerken
• Ömür'ün kayakla birlikte hareket hâlindeki ortalama hızı trafiğin akıcı olduğu yollarda saatte 120 km hızla ilerlemek-
saniyede 9 m dir. tedir.
Buna göre, aynı anda aşağıdan telesiyeje binen Çağlar Emre, 140 km uzunluğundaki AB yolunu 130 dakikada
ile yukarıdan kayarak inmeye başlayan Ömür en az kaç aldığına göre, trafiğin yoğun olduğu yolların uzunlukla-
saniye sonra aynı hizaya gelirler? rı toplamı kaç km dir?
A) 250 B) 240 C) 230 D) 220 E) 210 A) 40 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80
6. C 7. A 8. C 9. C
258
1. a, b ve c birbirinden farklı asal sayılardır. 4. 14§2 cm
a=b+c
a.c = 4.b – 18
A) 5 B) 7 C) 11 D) 13 E) 19 10§3 cm
Yukarıda birim zamandaki yanma hızları farklı olan mor, kır-

mızı ve yeşil renkli üç ipin uzunlukları verilmiştir. İpler mum-
2. a b c-3
c-1 = 4 = a-b lar yardımıyla aynı anda yakıldıktan t süre sonra,
mor ipin 2§2 cm lik kısmı,
2 2
olduğuna göre, a - b ifadesinin eşiti aşağıdakilerden kırmızı ipin 4§3 lik kısmı,
c+3
yeşil ipin •11 lik kısmı
hangisidir?
tamamen yanmıştır.
A) c – 3 B) c – 1 C) c
Son durumda mor ipin kalan kısmının uzunluğu x cm,
D) c + 1 E) c + 3 kırmızı ipin kalan kısmının uzunluğu y cm ve yeşil ipin
kalan kısmının uzunluğu z cm olduğuna göre, x, y ve z
nin doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) x < y < z B) y < x < z
C) z < y < x D) y < z < x
B
E) z < x < y
İ
L
G
İ
3.
S
Kumbara Kumbara Kumbara A
R
1 2 3 M 5. 6 A
Mehmet’in üç farklı kumbarası vardır. Kumbaralarını şekil- A
deki gibi numaralandıran Mehmet, para biriktirmeye başla- L
dığı günden itibaren her gün sırayla bir kumbaraya, kumba- C 8
ra numarasının karesiyle orantılı olarak para koymaktadır.
1. gün 1 numaralı kumbaraya, 2. gün 2 numaralı kumbara-
ya, 3. gün 3 numaralı kumbaraya para koyduktan sonra 4. 9 B
gün tekrar 1 numaralı kumbaraya para koymaktadır ve para
koyma işlemi bu şekilde devam etmektedir. Şekildeki A, B, C harflerinden her biri, arasında kaldığı sa-
yıların en küçük ortak katıdır.
9 gün sonunda üç kumbarada toplam 84 TL biriktirdiği-
ne göre, ikinci kumbarada kaç TL birikmiştir? Buna göre, A + B + C toplamı kaçtır?
A) 6 B) 12 C) 18 D) 24 E) 36 A) 114 B) 116 C) 118 D) 120 E) 122
1. D 2. A 3. D 4. D 5. A
259
6. + 1. Sıra 9. x ve y pozitif tam sayılar olmak üzere,,
+ – 2. Sıra A(x, y) = x.x.x. ... .x
+ – + 3. Sıra
y tane
+ – + – 4. Sıra B(x, y) = x + x + x + ... + x
+ – + – + 5. Sıra y tane
+ – + – + – 6. Sıra eşitlikleri veriliyor.
+ – + – + – + 7. Sıra A(8, 3) = B(16, n)
olduğuna göre, n kaçtır?
Ahmet, + ve – işaretlerini yukarıdaki gibi belli bir kurala göre A) 5 B) 6 C) 16 D) 32 E) 64

diziyor. 25. sırayı tamamladıktan sonra dizme işlemini biti-
riyor.
Buna göre, Ahmet’in en son sırada kullandığı işaretler-

den kaç tanesi “+” dır?
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
10. Bir markette 1 litrelik, 2 litrelik ve 5 litrelik şişelerde satılan

aynı cins ayçiçek yağının şişe fiyatları sırasıyla 40 TL, 70 TL
ve 150 TL dir.
Bu ayçicek yağlarından, 24 litre ayçiçek yağını 7 şişe

olarak alan bir kişi 750 TL ödeme yaptığına göre, 1 litre-
lik kaç şişe ayçiçek yağı almıştır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
7. Bir doğal sayının 9’a bölümünden kalan sayı ile 5’e bölü-
münden kalan sayının toplamına, o doğal sayının nodülü
denir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi nodülü 7 olan iki

basamaklı bir doğal sayı değildir?
A) 32 B) 48 C) 70 D) 84 E) 96
11. 60 m/sn 40 m/sn

B
İ 200 m/sn
L
G
İ 800 m
Yukarıdaki şekil bir fizik deneyindeki parçacığın hareketini

S incelemek için kurulmuş bir düzenektir.
A Aralarında 800 metre bulunan, yeterince uzunluktaki ve sağ-
8.
0123456789 R lamlıktaki paralel iki levha birbirlerine 60 m/sn ve 40 m/sn lik
M hızlarla hareket etmektedir.

Belli bir yazı stilinde rakamların şekilleri yukarıda verilmiştir. A Levhalar arasında hızı 200 m/sn olan bir parçacık herhangi
L bir levhaya çarpıp hiç zaman kaybetmeden aynı hızla geri
12 2 1 01 1 0 34 4 3 dönüyor ve diğer levhaya çarpıyor ve tekrar diğer levhaya
dönüyor.
Bu rakamlarla oluşturulan bir sayının aynadaki görüntüsü Bu hareket, levhalar birbirine çarpıp parçacığı patlatınca
bir doğal sayı oluyorsa bu sayıya sarmal sayı denir. bitiyor.
Örneğin, yukarıdaki görüntülere göre 12 ve 01 sayıları Levhalar ve parçacık aynı anda harekete başladığına
sarmal sayıdır fakat 34 sayısı sarmal sayı değildir. göre, parçacık patlayıncaya kadar toplam kaç metre yol
Buna göre, bu rakamlarla yazılabilen iki basamaklı do- almıştır?
ğal sayıların kaç tanesi sarmal sayıdır? A) 1800 B) 1600 C) 1400
A) 20 B) 18 C) 16 D) 14 E) 12 D) 1200 E) 1000
6. C 7. B 8. A 9. D 10. B 11. B
260
17.
BÖLÜM
VERİ VE GRAFİKLER
◗ MERKEZİ EĞİLİM VE YAYILIM ÖLÇÜLERİ
◗ VERİLERİN GRAFİKLE GÖSTERİLMESİ

✔ ÖSYM sınavlarında veri ve grafikler konusu ile ilgili hemen
hemen her yıl soru sorulmaktadır. Sorulan sorular genellikle
yorumlamaya dayalı sorulardır.
✔ Çizgi grafiği, sütun grafiği ve daire grafiği yorumlamaları

yapılmaktadır.
SICAK BÖLGE
MERKEZ EĞLM ÖLÇÜLER 2. STANDART SAPMA
1. Aritmetik Ortalama 2. Mod 3. Medyan Verilerin aritmetik ortalamaya göre, nasıl bir yayılım
gösterdiğini belirlemek için standart sapma kullanılır.
Bir veri grubunun standart sapması bulunurken aşağı-
1. ARTMETK ORTALAMA:
daki adımlar izlenir.
Bir veri grubundaki verilerin toplamının, veri sayısına bö-
lümüne veri grubunun aritmetik ortalaması denir. 1. Veri grubunun aritmetik ortalaması bulunur.
2. Her bir veri ile aritmetik ortalama arasındaki farkın
Aritmetik Ortalama = Verilerin Toplamı
Veri Sayısı karesi alınır ve toplanır.
3. Bulunan toplam, veri sayısının 1 eksiğine bölünüp,
sonucun karekökü alınır.
2. MOD (TEPE DEĞER):

Bir veri grubunda en çok tekrar eden sayıya o veri gru-
bunun modu veya tepe değeri denir.
Bir veri grubunda ardışık olmayan iki değer en fazla ve
SÜTUN GRAFĞ
eşit sayıda tekrar ediyorsa veri grubunun iki farklı modu
vardır. Verilerin sütunlar şeklinde grafikle gösterilmesine sü-
Bir veri grubundaki bütün sayılar aynı sayıda tekrar edi- tun grafiği denir.
yorsa veri grubunun modu yoktur.
Bir sınıfta bulunan Ali, Buse ve Cem adlı öğrencilerin
bir dersten aldığı notlar aşağıdaki sütun grafiğinde gös-
terilmiştir.
Notlar
3. MEDYAN (ORTANCA):
Bir veri grubunda bulunan sayılar küçükten büyüğe ya 80
da büyükten küçüğe doğru sıralandığında ortada kalan
sayıya bu veri gurubunun medyanı ya da ortancası de- 62
nir.
58
• Terim sayısı çift sayı olan sayı dizilerinde ortanca
terim olmadığından, dizinin ortasında bulunan iki sa-
yının aritmetik ortalaması dizinin medyanıdır. B
İ Ali Buse Cem Öğrenciler
• Bir veri grubunun medyanı, bu veri grubunun bir teri-
L
mi olmak zorunda değildir.
G Bu grafiğe göre, bu sınavdan not olarak Ali 62, Buse
• Medyan, veri grubunu terim sayısı eşit olan iki gruba İ 80, Cem 58 almıştır.
ayırır. Medyandan küçük olan sayıların oluşturduğu
gruba alt grup, medyandan büyük olan sayıların
oluşturduğu gruba üst grup denir. S
A
R DARE GRAFĞ
M Verilerin bir daire içerisinde, daire dilimleri biçiminde

A gösterilmesiyle elde edilen grafiğe daire grafiği denir.
MERKEZ YAYILIM ÖLÇÜLER
L
Daire grafiğinde tüm verilerin toplamı 360° ile, istenilen
veri de dilimin merkez açısının ölçüsü ile doğru oran-
1. Açıklık (Aralık, Ranj)
tılıdır.
2. Standart sapma
ÇZG GRAFĞ
1. AÇIKLIK (ARALIK, RANJ)
Verilerin yatay ve düşey eksenlere karşılık gelen nok-
Bir veri grubundaki sayıların en büyüğü ile en küçüğü talar ile gösterilmesiyle elde edilen grafiğe çizgi grafiği
arasındaki farka o veri grubunun açıklığı denir. denir.
262
1. a, 2, 8, 5, 7, b, 9 5. 3, 8, 5, 7, 8, 3, 7, 3, 8, 4, 6
veri grubunun aritmetik ortalaması 6 olduğuna göre, veri grubunun tepe değeri kaçtır?
a ve b sayılarının aritmetik ortalaması kaçtır?
A) 3 ve 7 B) 3 ve 8 C) 4 ve 6
A) 4,5 B) 5 C) 5,5 D) 6 E) 6,5
D) 7 ve 8 E) Yoktur.
2.
NOTLAR 1 2 3 4 5
ÖĞRENCİ
5 3 4 3 5
SAYISI
Bir sınıfta yapılan matematik sınavı sonucunda öğrencilerin 6. 4, 6, 8, 4, 6, 8, 4, 6, 8

aldığı notların dağılımı yukarıdaki tabloda verilmiştir.
veri grubunun modu kaçtır?
Buna göre, öğrencilerin notlarının oluşturduğu veri gru-
A) 4 ve 6 B) 4 ve 8 C) 6 ve 8
bunun aritmetik ortalaması kaçtır?
D) 4, 6 ve 8 E) Yoktur.
A) 2 B) 2,5 C) 3 D) 3,5 E) 4
3. Bir veri grubundaki sayılar küçükten büyüğe doğru sıralan-

dığında gruptaki terim sayısı tek ise ortadaki sayıya, çift ise
ortadaki iki sayının aritmetik ortalamasına o veri grubunun B
medyanı denir. İ
Bir sağlık ocağı aşı kaydı oluşturmak için bulunduğu semt-
L
teki 0, 2, 4, 6 ve 8 yaşlarında çocuk sahibi olan ailelerin G 7. 18, 23, 15, 18, 41, 37, 24
sayısını veren aşağıdaki tabloyu oluşturmuştur. İ
sayı dizisinin medyanı kaçtır?
Çocuk Yaşı 0 2 4 6 8 S A) 15 B) 18 C) 23 D) 24 E) 37
Aile Sayısı 15 20 10 15 10 A
R
Buna göre, çocukların yaşlarına göre oluşturulan veri M

grubunun medyanı kaçtır? A
A) 1 B) 3 C) 5 D) 10 E) 15
L
4. 5, 6, 6, 8, 5, 6, 4, 8, 2, 7 8. 2, 3, 1, 1, 2, 4, 5, 3, 1, 2
veri grubunun modu kaçtır? sayı dizisinin ortanca değeri kaçtır?
A) 2 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8 A) 2 B) 2,5 C) 3 D) 3,5 E) 4
1. C 2. C 3. B 4. D 5. B 6. E 7. C 8. A
263
9. x, 2, 5, 6, 8, 10, 12, 15
13 ve 14. soruları aşağıdaki tabloya göre
sayı dizisinin açıklığı 14 olduğuna göre, x in alabileceği cevaplayınız.
farklı değerlerin toplamı kaçtır?
Bir okulun 12. sınıf öğrencilerinin, bir sınavda aldıkları pu-
A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18 anların aritmetik ortalaması ve standart sapması aşağıdaki
tabloda verilmiştir.
SINIFLAR ARİTMETİK STANDART

ORTALAMA SAPMA
12-A 75 4
10. 2, 3, 3, 3, 4, 4, 5, 5, 6 12-B 74 3
sayı dizisinin, 12-C 72 1

12-D 75 2
I. Medyanı 4’tür.
12-E 75 3
II. Modu 3’tür.
III. Aritmetik ortalaması, medyanından küçüktür.
13. Buna göre, bu sınavda en başarılı sınıf aşağıdakilerden
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II hangisidir?
D) II ve III E) I, II ve III A) 12 – A B) 12 – B C) 12 – C
D) 12 – D E) 12 – E
11. Bir toplulukta bulunan kişilerin yaşları ve kişi sayıları aşağı-

14. Bu sınavda alınan puanların dağılımına göre, puanları
daki tabloda verilmiştir.
birbirine daha yakın öğrencilerden oluşan sınıf hangi-
sidir?
YAŞLAR 8 10 11 12
KİŞİ SAYISI 4 1 2 3 A) 12 – A B) 12 – B C) 12 – C
D) 12 – D E) 12 – E
Buna göre, bu kişilerin yaşlarıyla oluşturulan veri gru- B
bunun, İ
I. Aritmetik ortalaması 10’dur. L
G
II. Modu 8’dir.
İ
III. Medyanı 11’dir.
ifadelerinden hangileri doğrudur? S 15. Aynı sınıfta okuyan 5 öğrencinin matematik dersinin sına-
A vından almış oldukları puanlar aşağıdaki tabloda verilmiştir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III R
M Sınav
D) II ve III E) I, II ve III 1. Sınav 2. Sınav 3. Sınav
A Öğrenci
L Cemre 65 66 67
Aleyna 70 72 74
Emre 96 99 85
Kübra 40 50 70
Gül 15 78 99
12. Bir öğrenci bir dersten yıl içinde 5 sınava girmiştir. Buna göre, hangi öğrencinin aldığı puanların standart
Öğrencinin aldığı notlar, 72, 80, 80, 72, 76 olduğuna sapması en düşüktür?
göre, bu notların standart sapması kaçtır? A) Cemre B) Aleyna C) Emre
A) 1 B) 2 C) 4 D) 6 E) 8 D) Kübra E) Gül
9. D 10. E 11. B 12. C 13. D 14. C 15. A

264
1. Bir giyim mağazasında çalışan Ali, Buse, Can, Derya ve
3, 4 ve 5. soruları aşağıdaki grağe göre
Emre’nin bir gün içinde sattıkları ürün miktarları aşağıdaki
cevaplayınız.
grafikte verilmiştir
Kiraz (Ton)
Ürün miktarı (adet)
9
16 8
7
15
6
13 5
4
10 3
2
1
2011 2012 2013 2014 2015 Yıllar

Kişiler
İzmir Manisa
Grafiğe göre;
I. En çok ürün satışını Emre, en az ürün satışını Can Yukarıda yıllara göre İzmir ve Manisa’da üretilen kiraz mik-
yapmıştır. tarlarını gösteren sütun grafiği verilmiştir.
II. Buse, Derya’dan daha fazla satış yapmıştır.
Buna göre, aynı sayıda ürün satışı yapan iki kişi aşağı-
dakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? 3. Kiraz miktarındaki artış oranı hangi yılda bir önceki yıla
A) Ali – Can B) Emre – Derya göre en fazladır?
C) Buse – Can D) Ali – Buse A) 2011 B) 2012 C) 2013

E) Ali – Derya D) 2014 E) 2015
B
İ
L
G
2. Aşağıdaki sütun grafiği bir sınıftaki öğrencilerin matematik İ 4. 5 yıl sonunda İzmir’de üretilen toplam kiraz mikta-
sınavından aldıkları notların dağılımını göstermektedir. rı, Manisa’da üretilen toplam kiraz miktarından % kaç
daha fazladır?
S
Öğrenci sayısı
A A) 3 B) 5 C) 8 D) 10 E) 12
R
7 M
A
6
L
1 2 3 4 5 Notlar
Buna göre, bu sınıfın matematik sınavındaki not ortala- 5. Manisa’da üretilen kirazların yıllık ortalaması kaç ton-
ması kaçtır? dur?
A) 2,8 B) 3 C) 3,2 D) 3,5 E) 4 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
1. E 2. B 3. E 4. D 5. D
265
6. 9. Not Ortalaması
Bir ailenin bir ay içindeki ev 100
M
kirası (E), sağlık giderleri (S), 90
E 70° mutfak masrafı (M) ve gıda har- 80
camalarını (G) gösteren daire- 70
80°
60° sel grafik yandaki gibidir. 60
G 50
S 40
30
Bu ailenin bir aylık ev kirası 450 TL olduğuna göre, sağ- Kişiler

A B C D E F G H
lık ve mutfak masrafı giderleri toplamı kaç TL dir?
Yukarıda bir sınıftaki 8 öğrencinin matematik dersi yıl sonu
A) 300 B) 320 C) 350 D) 390 E) 400 ortalamaları verilmiştir.
Sınıf ortalamasının altında kalan öğrenciler matematik

dersinden kaldığına göre, kaç kişi bu dersten geçmiş-
tir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
7. 72 kişilik bir topluluğun yaşlarına göre dağılımı aşağıdaki
daire grafiğinde verilmiştir.
10.
Fiyat (br)
16 yaş
50
22 yaş 45
°
140
40
50° 35
18 yaş 30
20 yaş
25
20
15
Buna göre, bu topluluktaki kişilerin yaşları ile oluşturulan Zaman

veri grubunun tepe değeri ile ortancasının toplamı kaç- Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz (ay)
tır? Yukarıdaki grafik altının belirlenen aylara göre alış ve satış
A) 32 B) 38 C) 39 D) 40 E) 42 fiyatını göstermektedir. Kırmızı renkli çizgi alış fiyatını, mavi
renkli çizgi ise satış fiyatını göstermektedir.
Aldığı altını 2 ay sonra satmak şartıyla alan bir kişi bu
B
satıştan kâr ettiğine göre, alışı hangi ay gerçekleştir-
İ
miştir?
L
G A) Ocak B) Şubat C) Mart
8. Satış miktarı İ
D) Nisan E) Mayıs
16 X S
b A
R Boy (metre) A
8 11.
6 a Z M
Y A B
L 7
X Y Z Araba
2
Yukarıdaki grafiklerle ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.
• Dairesel grafik farklı markadaki üç arabanın satış mik- 3 Zaman (yıl)
tarlarının dağılımını göstermektedir.
Yukarıdaki grafikte A ve B bitkilerinin zamana göre boyca
• Sütün grafiği bu üç araba markasının satış miktarlarını uzama miktarları gösterilmiştir.
göstermektedir.
Buna göre, bitkilerin boyları eşitlendikten 12 yıl sonra,
Buna göre, a + b toplamı kaç derecedir?
bitkilerin boyları arasındaki fark kaç metre olur?
A) 224 B) 240 C) 264 D) 286 E) 292 A) 15 B) 18 C) 20 D) 22 E) 25
6. D 7. E 8. C 9. D 10. C 11. C
266
Test
3 VERİ VE GRAFİKLER
1. Bir cep telefonu satıcısının haftanın 5 günü sattığı cep tele- 3. 18, 2, 7, 5, 24, 13, 17
fonlarının sayısı aşağıdaki tabloda verilmiştir.
sayılarının,
Günler P.tesi Salı Çarş. Perş. Cuma I. Açıklığı 22’dir.
Satılan II. Medyanı 13’tür.
telefon sayısı
2 8 x 8 11
III. Aritmetik ortalaması 12’dir.
Tabloda verilen bu sayıların aritmetik ortalaması 9 ol- yargılarından hangileri doğrudur?
duğuna göre, bu sayılarla oluşturulan veri grubunun
açıklığı kaçtır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17
4. Bir GSM operatörü, her abonesinden aylık sabit 10 TL, tele-

fonla yapılan her 60 dakikalık görüşme için ise 4 TL ücret
almaktadır.
Buna göre, yapılan telefon görüşmeleri ile ödenen üc-

ret arasındaki bağıntıyı gösteren grafik aşağıdakilerden
2. Aşağıdaki grafiklerde verilen taralı bölgeler dolmakta olan hangisidir?
bir havuzun içindeki su miktarını göstermektedir. A) TL B) TL
Buna göre, aşağıdaki grafiklerin hangisinde havuzun

%60 ı doludur? 18 18
B
A) B) İ 10
L
60° G
120° 3
O O İ saat 2 saat
C) TL D) TL
S
A 26 26
R 18 18
C) D) M 10 10
A
45° O
O
L
216° 1 2 3 4 saat 2 4 saat
E) TL
E)
18
O 10
108°
1 saat
1. B 2. D 3. D 4. D
267
5. Boy (cm) 8. Aşağıdaki grafikte, beş kişinin ağırlıkları ile ilgili bazı bilgiler
A
verilmiştir.
Ağırlık (kg)
B
2 53
2 Zaman(ay)
A ve B bitkilerinin zamana bağlı boyca uzama miktarları Kişi

grafikte verilmiştir.
Bu kişilerin ağırlıkları ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmek-
Buna göre, başlangıçtan itibaren kaçıncı ayda A bitkisi- tedir.
nin boyu, B bitkisinin boyunun 2 katı olur? • Elif ve Ada aynı kilodadır.
• Duru’nun ağırlığı, Öykü’nün ağırlığından 2 kg fazladır.
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
• Yağmur’un ağırlığı, Elif’in ağırlığından 3 kg fazladır.
• Öykü’nün ağırlığı, Yağmur’un ağırlığından 8 kg azdır.
Buna göre, bu beş kişinin ağırlıklarının aritmetik orta-

laması kaçtır?
A) 51 B) 52 C) 53 D) 54 E) 55
6. Bir deneme sınavındaki soru sayılarının branşlara göre da-

ğılımı aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.
Matematik
120°
Tarih
40°
Türkçe
30°
Kimya
B
Fizik İ
9. Üretim (bin ton)
L
G
Deneme sınavındaki matematik sorularının sayısı, fizik
İ 24
sorularının sayısından 20 fazla olduğuna göre, bu dene-
me sınavındaki Türkçe sorularının sayısı kaçtır? 20
S 16
A) 30 B) 45 C) 50 D) 60 E) 65 A 15
R 12
M 9
A
L
2011
2010
2012
2013
2014
2015
Zaman (yıl)
Bir ülkede yıllara göre yetiştirilen tahıl miktarının grafiği şe-

7. Terimleri pozitif tam sayılardan oluşan n terimli bir sayı dizi- kildeki gibidir.
sinin modu 6 ve medyanı 4’tür. Buna göre, hangi yılda, bir önceki yıla göre, yetiştirilen
Buna göre, n nin en küçük değeri için bu dizinin aritme- tahıl miktarında %20 artış olmuştur?
tik ortalaması en az kaç olur? A) 2011 B) 2012 C) 2013
A) 2,75 B) 3 C) 3,25 D) 3,75 E) 4 D) 2014 E) 2015
5. C 6. B 7. D 8. E 9. E
268
SİMÜLASYON TESTİ
1. Yol Benzin miktarı 3. Bir mağazada A ve B marka olmak üzere iki tür telefon sa-
(km) (litre) tılmaktadır. Bu telefonların şubat ayındaki satış adetlerinin
ocak ayındaki satış adetlerine göre azalma yüzdeleri aşağı-
80 daki grafikte gösterilmiştir.
240 60 Satış adedindeki azalma(%)
20
4 Zaman 4 Zaman
(saat) (saat) 10
I. Grak II. Grak
A B
Şekildeki I. grafik sabit hızla hareket eden bir aracın baş- 0
Telefon türü
langıçtan itibaren aldığı yolu, II. grafik ise aracın bu yolu
alırken deposunda kalan benzin miktarını göstermektedir.
B marka telefonlar şubat ayındaki satış adedinden 30 tane
Buna göre, bu araç başlangıçtan itibaren 780 km yol aldı- fazla satılsaydı A ve B marka telefonların şubat ayındaki
ğında deposunda kalan benzin miktarı kaç litre olur? satış adetleri eşit olacaktı.
A) 10 B) 12 C) 14 D) 15 E) 18 Ocak ayında B marka telefonun satış adedi A marka

telefonun satış adedinden 100 fazla olduğuna göre,
şubat ayında satılan A ve B marka telefon adetleri
toplamı kaçtır?
A) 1800 B) 1850 C) 1900 D) 1950 E) 2000
2. Bir manavda satılan üç çeşit meyvenin kilogram alış fiyatları

ve bu meyvelerin satışından elde edilen kâr oranları tablo-
B
da verilirken, satılan bu meyvelerin ağırlıklarının kilogram
İ
cinsinden türlerine göre dağılımı ise dairesel grafikte gös-
L
terilmiştir. 4. Bir malın satılan miktarına bağlı olarak değişen birim satış
G
fiyatı, aşağıdaki doğrusal grafikte verilmiştir.
Alış fiyatı (kg) Kâr oranı İ
Portakal 10 TL %15 Satış yatı
S (TL)
Kivi 8 TL %20
A
Çilek 6 TL %30 R 36
M
A
L 24
Portakal Kivi 20
120°
Çilek
m n k Miktar (adet)
Bu meyvelerin tamamının satışından 198 TL kâr elde Grafiğe göre, n – m = 120 olduğuna göre, k – n farkı
edildiğine göre, toplam kaç kilogram çilek satılmıştır? kaçtır?
A) 30 B) 32 C) 40 D) 45 E) 50 A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 80
1. D 2. E 3. D 4. B
269
5. 10 kişilik bir basketbol takımının ilk 5 oyuncusunun ve ye- 7. Aşağıdaki doğrusal grafiklerde farklı maddelerden yapılmış
dek oyuncularının numaraları sırasıyla A ve B kümeleri ile aynı kalınlıktaki iki mumun zamana göre boylarındaki deği-
temsil edilmektedir. şim verilmiştir.
A = {3, 6, 8, 13, 15}
Boy (cm) Boy (cm)
B = {2, 7, 9, 14, 21}
Maçın 3. dakikasına kadar oyuncu değişikliği yapılmamış 60
olup bu dakikada bir oyuncu değişikliği yapılıyor. 40
Bu değişiklik sonrasında sahada bulunan 5’linin ilk durum-
daki 5’liye göre forma numaralarının;
• ortancası değişmiş,
• açıklığı azalmıştır.
Zaman Zaman
4 (saat) 8 (saat)
Buna göre, oyuna giren ve oyundan çıkan oyuncuların
forma numaraları toplamı en çok kaçtır?
Buna göre, mumlar aynı anda yakıldıktan kaç saat son-
A) 36 B) 29 C) 24 D) 22 E) 17 ra mumların boyları eşit olur?
7 5
A) 2 B) 3 C) 2 D) 2 E) 1
6. Aşağıdaki dairesel grafikte, 2017 yılında bir markette satılan

beş farklı markada şampuanın sayıca dağılımı verilmiştir.
X 8. Bir okulun A, B, C sınıflarında bulunan kız ve erkek öğrenci-

lerin sayıları ile ilgili sütun grafiği aşağıda verilmiştir.
K 60°
45° Y Öğrenci sayısı
Erkek
120°
75° Kız
60° 16
T
Z B
İ 12
L 10
G
8
Aşağıdaki grafikte ise bu markette 2018 yılında satılan şam- İ
puan sayısının 2017 yılına göre sayısal değişimi verilmiştir.
Sayısal değişim S
A A B C Sınıflar
250 R
200 M Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A
X Z
Marka L A) A, B, C sınıarındaki toplam öğrenci sayısı 68’dir.
0 Y T K
B) A sınıfındaki kız öğrenci sayısı, erkek öğrenci sayısının
–180 %120’sidir.
–320 C) B sınıfındaki kız öğrenci sayısı erkek öğrenci sayısının
2
3 ’üdür.
Bu markette 2018 yılında satılan X ve Z marka şampu-
an sayıları toplamı 220 olduğuna göre, 2017 yılında kaç D) C sınıfındaki erkek öğrenci sayısının %60 ı kız öğrenci
tane K marka şampuan satılmıştır? sayısına eşittir.
A) 250 B) 270 C) 300 E) C sınıfındaki kız öğrencilerin sayısı tüm kız öğrenci sa-
1
yısının 3 ’üdür.
D) 310 E) 340
5. D 6. B 7. D 8. D
270
TEST
VERİ VE GRAFİKLER
1. 3. Bir lunapark yöneticisi oyuncaklara binen çocukların yaş-
Otomobil Markası A B C D E
ları ile sayılarını analiz etmek için 9, 10, 13 ve 14 yaşların-
Otomobil Sayısı 4 6 2 8 10 da olan çocuklarla sırasıyla A, B, C ve D diye adlandırdığı
grupları oluşturuyor. Daha sonra bu grupların sayıca dağılı-
Yukarıdaki tablo bir otomobil galerisinde bulunan otomobil- mını gösteren aşağıdaki dairesel grafiği oluşturuyor.
lerin marka ve sayılarını göstermektedir.
Buna göre, verilenler bir dairesel grafikte gösterilirse,

D otomobiline ait daire diliminin merkez açısının ölçüsü A B
kaç derece olur?
120°
A) 45 B) 72 C) 96 D) 108 E) 120 60°
75°
C
D
Buna göre, bu dairesel grafikteki çocukların yaşlarının

oluşturduğu veri grubunun modu, medyanı ve aritmetik
ortalamasının toplamı kaçtır?
A) 27 B) 28 C) 29 D) 30 E) 31
2. Aşağıdaki grafikte bir sınıftaki öğrencilerin bir sınavda aldık-

ları notların dağılımı verilmiştir. B
İ
Öğrenci Sayısı
L
G
7 İ
5 S
4. Aşağıda verilen grafiklerin birincisinde sütten elde edilen
A
4 yoğurt miktarı, ikincisinde de yoğurttan elde edilen ayran
R
miktarı görülmektedir.
3
M
A Yoğurt (kg) Ayran (litre)
L
3
Notlar 6
1 2 3 4 5
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

10 Süt (litre) 2 Yoğurt (kg)
A) 14 öğrenci 3 ve daha yukarı not almıştır.
Birinci grafik İkinci grafik
B) Sınav notlarından oluşan veri grubunun açıklığı 4’tür.
C) Sınav notlarından oluşan veri grubunun modu 4’tür. Buna göre, 36 litre ayran elde etmek için kaç litre süt
gereklidir?
D) Sınav notlarından oluşan veri grubunun medyanı 3’tür.
E) Sınıftaki öğrencilerin not ortalaması 3’tür. A) 40 B) 45 C) 48 D) 50 E) 60
1. C 2. E 3. D 4. A
271
5. Sıcaklık(°C) 7. x, 23, 31, 13, 18, 14, 15, 18, 43
Yukarıda bir sınıftaki öğrencilerin okul numaraları verilmiş-
36
tir.
32
28 Bu sınıftaki öğrencilerin okul numaralarının oluşturdu-
24 ğu veri grubunun açıklığı 32 olduğuna göre, x in alabi-
20 leceği değerlerin toplamı kaçtır?
16 A) 48 B) 52 C) 56 D) 60 E) 64
12
8
4
Ay
Mart
Ocak
Eylül
Ekim
Şubat
Nisan
Aralık
Mayıs
Kasım
Haziran
Ağustos
Temmuz
Yukarıdaki grafikte Manisa ilinin aylara göre ortalama sı-

caklık değerleri gösterilmiştir.
8. Akhisar Susurluk
Buna göre, Dinlenme Tesisi Dinlenme Tesisi
I. Manisa’nın sıcaklık değerlerinin modu 8’dir.

II. Manisa’nın sıcaklık değerlerinin medyanı 12’dir.
100 km 80 km
III. Manisa’nın sıcaklık değerlerinin açıklığı 36’dır.
İzmir Bursa
IV. Nisan ve Mayıs aylarının ortalama sıcaklık farkları sı-
fırdır. İzmir ve Bursa yolu üzerinde, İzmir’den 100 km uzaklıkta
V. Manisa’nın sıcaklık değerlerinin aritmetik ortalaması Akhisar Dinlenme Tesisi ve Akhisar Dinlenme Tesisi’nden
80 km uzaklıktaki Susurluk Dinlenme Tesisi bulunmaktadır.
16’dır.
ifadelerinden kaç tanesi doğrudur? Buna göre, İzmir’den Bursa’ya doğru sabit hızla yol alan
bir otobüsün, Akhisar Dinlenme Tesisi’ne ve Susurluk
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 Dinlenme Tesisi’ne olan uzaklıkları toplamının zamana
bağlı değişimini gösteren grafik aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Uzaklık (km) B) Uzaklık (km)
B 280 180
İ 100 100
L
80
G
İ
Zaman Zaman
6. 360 sayfalık bir kitabı 12 günde bitiren bir öğrencinin, gün-
S
lere göre okuduğu sayfa sayısı aşağıdaki doğrusal grafikle C) Uzaklık (km) D) Uzaklık (km)
A
verilmiştir.
R 280
Kalan sayfa sayısı M 180

A 80
360 100
L
300
Zaman Zaman
b E) Uzaklık (km)
280
0 a 9 12 Gün
100
b
Buna göre, a ifadesinin değeri kaçtır?
A) 15 B) 20 C) 30 D) 45 E) 60 Zaman
5. D 6. D 7. C 8. C
272
1. 0 0
4. x ve y pozitif tam sayılardır.
(x2 + 3)! = (y2 + 23)!
Her iki tarafında 0,2 cm’lik fazlalık olan 10 cm’lik kırmızı cet-
vel ile her iki tarafında 0,4 cm’lik fazlalık olan 7 cm’lik mavi olduğuna göre, x.y çarpımı kaçtır?
cetvel yukarıdaki gibi gösterilmiştir. A) 24 B) 25 C) 28 D) 32 E) 36
0
0
0
0
5. Aysel, Berna ve Ceylin adlı üç arkadaş aynı binanın farklı

0
katlarındaki ofislerde çalışmaktadırlar.

0
Kişiler Ofisin bulunduğu kat sayısı

Cihan’ın boyunun uzunluğu, 15 tane kırmızı renkli cetvelin
şekildeki gibi üst üste konulmasıyla bulunabilmektedir. Aysel x
Berna y
Buna göre, Cihan’ın boyunun uzunluğu kaç tane mavi
renkli cetvelin şekildeki gibi üst üste konulmasıyla bu- Ceylin z
lunur?
Ofislerin bulunduğu katların sayıları arasında aşağıdaki ifa-
A) 18 B) 20 C) 22 D) 23 E) 25 deler bulunmaktadır.
x.y.z < 0
x+z=0
Buna göre; Aysel, Berna ve Ceylin'den hangileri kesin-
6 -6
likle zemin katın üzerinde bir katta çalışmaktadır?
2. a 35 k a 5 k
9 $ 63 (Zemin kat, 0. kat olarak alınacaktır.)
işleminin sonucu kaçtır? A) Yalnız Aysel B) Yalnız Berna
A) 7 B) 73 C) 76 D) 79 E) 712 C) Aysel ve Berna D) Hiçbiri

B E) Aysel ve Ceylin
İ
L
G
İ
S
3.
A
6 15 R 6.
3 M
I II III A
%20 %40
L
Yukarıdaki I, II ve III numaralı geometrik şekiller ile içlerin- 80 litre 60 litre
deki karelere yazılı sayılar arasında bir ilişki vardır.
A B
Buna göre,
Şekildeki A kabında şeker oranı %20 olan 80 litre şekerli su,
B kabında şeker oranı %40 olan 60 litre şekerli su vardır.
?
A kabındaki karışımın bir kısmı B kabına alındığında B
kabında oluşan yeni karışımın şeker oranı %35 olduğu-
geometrik şeklinde ? yerine hangi sayı yazılmalıdır? na göre, A kabında kalan karışım kaç litredir?
A) 28 B) 30 C) 32 D) 34 E) 36 A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60
1. B 2. E 3. A 4. A 5. B 6. E
273
7. 10. x ve y gerçek sayıları için,
a b K
x-1
L -1 < G5
c d 3
M N x + 2y - 8 = 0
Yukarıdaki tabloda a, b, c, d yerine sıfırdan ve birbirinden olduğuna göre, tüm y değerlerinin bulunduğu en geniş
farklı rakamlar yazılarak K, L, M, N sayıları oluşturuluyor. aralık aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak göste-
K = a + b, L = c + d, M = a.c, N = b.d dir. rilmiştir?
A)
Buna göre, K – L farkının alabileceği en büyük değer –2 6
için, M + N toplamı en çok kaçtır?
B)
A) 22 B) 23 C) 24 D) 25 E) 26 –4 5
C)
–5 4
D)
–5 4
E)
–4 5
8. Sebahat, bir bidonda bulunan suyun tamamını her biri farklı

saksılarda bulunan çiçekleri sulamak için kullanmıştır. Bu-
nunla ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.
• Her çiçeğe farklı miktarda su vermiştir.
1
• En çok su verdiği çiçek için tüm suyun 3 ’ünü kullan-
mıştır.
1
• En az su verdiği çiçek için tüm suyun 11 ’ini kullanmış-
tır.
Buna göre, Sebahat’in en az kaç çiçeği vardır?
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2
B 11.
1
İ
L 2
G
İ x 4
S 3
9. Aşağıdaki tabloda A ve B sınıflarında bulunan toplam 20 A
kız, 25 erkek öğrencinin desteklemiş oldukları takımlarla il- R Yukarıdaki düzenek ile ilgili aşağıdaki bilgiler bilinmektedir.
gili bilgiler yer almaktadır. M • Kırmızı ve mavi kutular içi boş ve üstü kapalıdır.
A
• Kırmızı ya da mavi ile boyalı olmayan kutuların her birin-
A B L de eşit sayıda top vardır.
BJK FB GS BJK FB GS
• Kırmızı kutular ile ortak bir kenarı ya da köşesi olan ku-
Erkek 4 3 6 tuların her birinden kırmızı kutu içerisinde yazılan sayı
Kız 2 4 kadar top alınacaktır.
• Mavi kutular ile ortak bir kenarı ya da köşesi olan kutu-
• Her öğrenci yalnızca bir takımı desteklemektedir. ların her birine mavi kutu içerisinde yazılan sayı kadar
• BJK’yi destekleyen öğrenci sayısı 13’tür. top atılacaktır.
Buna göre, erkek öğrencilerden kaç tanesi FB’yi des- Son durumda x kutusundaki top sayısı 6 olduğuna
teklemektedir? göre, tüm düzenekteki top sayısı kaçtır?
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 A) 64 B) 65 C) 66 D) 67 E) 70
7. E 8. C 9. D 10. B 11. E
274
18.
BÖLÜM
MANTIK
◗ ÖNERMENİN TANIMI VE DOĞRULUK DEĞERİ
◗ BİR ÖNERMENİN OLUMSUZU
◗ DENK ÖNERMELER
◗ BİLEŞİK ÖNERMELER
◗ EVRENSEL NİCELEYİCİLER

✔ ÖSYM sınavlarında mantık konusu ile ilgili hemen hemen
her yıl soru sorulmaktadır. Sorulan sorular genellikle yorum-
lamaya dayalı sorulardır.
✔ Mantık konusu matematiğin temel konularından biridir.

SICAK BÖLGE
ÖNERME VE İŞLEMİ (/)
Doğru ya da yanlış bir hüküm bildiren ifadelere önerme

p q p/q • p/p / p
denir. Önermeler, p, q, r, s, ... gibi harflerle gösterilir.
1 1 1
Bir önermenin doğru ya da yanlış olarak ifade edilmesi- • p/pı / 0
ne doğruluk değeri denir. 1 0 0
• p/1 / p
Bir önerme doğru ise doğruluk değeri D veya 1 ile bir 0 1 0
önerme yanlış ise doğruluk değeri Y veya 0 ile gösteri- 0 0 0 • p/0 / 0
lir. Birbirinden farklı n tane önermenin 2n tane doğruluk
durumu vardır. • p/q / q/p • p/(q/r) / (p/q)/r
• p0(q/r) / (p0q)/(p0r)
• p/(q0r) / (p/q)0(p/r)
• (p0q)ı / pı/qı • (p/q)ı / pı0qı
DENK ÖNERMELER
Aynı zamanda, aynı doğruluk değerini taşıyan önerme- İSE İŞLEMİ (&)
lere denk önermeler denir. • p&p/1
p q p&q
p ve q önermeleri denk ise p / q, p ve q önermeleri 1 1 1 • p & pı / pı
denk değilse p _ q şeklinde gösterilir.
1 0 0
• p&1/1
0 1 1
• p & 0 / pı
BİR ÖNERMENİN DEĞİLİ (OLUMSUZU) 0 0 1
Bir önermenin hükmünün tam zıttı olacak şekilde değiş- • 1&p/p • 0&p/1
tirilmesiyle elde edilen önermeye ilk önermenin değili
(olumsuzu) denir. • p & q / pı0q • p & q / qı & pı
p önermesinin değili pı şeklinde gösterilir. ANCAK VE ANCAK İŞLEMİ (+

+)
ı ı • p+p/1
Ayrıca, (p ) / p dir. p q p+q
1 1 1
• p + pı / 0
1 0 0
BİLEŞİK ÖNERMELER • p+1/p
B 0 1 0
İki veya daha fazla önermenin “ve, veya, ya da, ise, İ • p + 0 / pı
0 0 1
ancak ve ancak” gibi işlemlerle birbirine bağlanmasıyla L
oluşan önermelere bileşik önermeler denir. G • p + q / (p & q)/(q & p)
İ
YA DA İŞLEMİ (Q)
VEYA İŞLEMİ (0) p q pQq • pQp/0
S
A 1 1 0
p q p0q R • p Q pı / 1
1 0 1
1 1 1 M • p Q 1 / pı
0 1 1
A
1 0 1 0 0 0
L • pQ0/p
0 1 1
0 0 0 NİCELEYİCİLER
“Her (6)” ve “Bazı (7)” sözcüklerine niceleyiciler de-
• p0p / p • p01 / 1 nir.
• p00 / p • p0q / q0p (6)ı / 7 ve (7)ı / 6 şeklindedir.
p : “7x!N için x2 + 1 > 5” önermesinin değili,

• p0(q0r) / (p0q)0r • p0pı / 1
pı : “6x!N için x2 + 1 # 5” şeklindedir.
276
ORYANTASYON TESTİ
1. Aşağıdakilerden hangisi önermedir? 4. Aşağıda “veya” bileşik önermesinin doğruluk tablosu veril-
miştir.
A) Müzik dinleyebilir miyim?
p q p0q
B) Hey zeki öğrenci!
1 1 1
C) 4 uğurlu bir rakamdır.
1 0 a
D) En güzel renk yeşildir.
0 1 1
E) 6 asal sayıdır.
b c 0
Buna göre; a, b, c sayıları sırasıyla aşağıdakilerden

hangisidir?
A) 1, 1, 1 B) 0, 0, 0 C) 1, 1, 0
D) 1, 0, 0 E) 0, 1, 0
2. p : 5! sayısının sonunda 1 tane sıfır vardır.

5. Aşağıda “/” bileşik önermesinin doğruluk tablosu verilmiş-
q : 10! sayısının sonunda 1 tane sıfır vardır.
tir.
r : 100! sayısının sonunda 2 tane sıfır vardır.
p q p/q
Yukarıda verilen önermelerden hangilerinin doğruluk 1 1 1
değeri “0” dır?
1 0 a
A) Yalnız p B) Yalnız q C) Yalnız r 0 1 b
D) q ve r E) p, q ve r 0 0 c
Buna göre; a, b, c sayılarının yerine sırası ile aşağıdaki

B sayılardan hangisi gelmelidir?
İ
L A) 1, 1, 1 B) 0, 0, 0 C) 1, 1, 0
G D) 1, 0, 0 E) 0, 1, 0
İ
S
A
R
M
A
L
6. p 0 q / 1 ve p 0 r / 0 bileşik önermeleri veriliyor.
3. I. 4 + 9 = 5 tir.
Buna göre,
2 3 5
II. 2 + 2 = 2 tir.
I. q0r/1
III. 4· 9 = 6 dır. II. p 0 (q / r) / 1
Yukarıdaki önermelerden hangilerinin doğruluk değeri III. (q / rı) / pı / 1

“1” dir? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III D) I ve II E) I ve III
1. E 2. D 3. C 4. D 5. B 6. E
277
7. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? 10. [(p / q) 0(pı/ q)]ı
A) [1 0 (0 / 1)ı] / 1 önermesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisidir?
B) [(0 0 0ı)ı / 1] / 1 A) pı B) q C) p
ı ı ı ı
C) [1 / (0 0 1 ) ] 0 1 / 1 D) q E) p / q
D) [(0 Q 1)ı Q (1 / 0ı)] / 1
E) [(1 Q 0ı) 0 (0 Q 1ı)ı] / 1
11. (p & qı) & r / 0

(p0r)ı / 0
8. I. p / pı
olduğuna göre, p, q ve r önermelerinin doğruluk değer-
II. p & p
leri sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?
III. p & 1
A) 1, 0, 0 B) 1, 1, 0 C) 0, 1, 0
Yukarıdaki önermelerden hangilerinin doğruluk değeri
D) 0, 0, 0 E) 1, 0, 1
0'dır?

12. I. p + pı / 0
II. (p + q) / (p & q) / (q & p)
9.
III. 1 + 1 / 0 + 0
Yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
B
Ali Ayşe İ
L D) I ve II E) I, II ve III
Bir öğretmen öğrencilerine dönüp “Ali ya da Ayşe tahtaya
kalksın.” dedikten sonra tahta, 1. durumdaki gibi görünüyor. G
Tahtadaki çocukları yerine oturtup sonra “Ali veya Ayşe tah- İ
taya kalksın.” dedikten sonra tahta, 2. durumdaki gibi görü-
nüyor. S
1. durum 2. durum A
R
M
A
L
13. p : (6x ! R, x2 $ 0) / (7x ! R, ;x; = 1)
önermesinin değili (olumsuzu) aşağıdakilerden hangi-

sidir?
1 ve 2. durumdaki önermeler sırasıyla p ve q harfleri ile gös- A) (7x ! R, x2 1 0) 0 (6x ! R, ;x; ! 1)
teriliyor.
B) (7x ! R, x2 # 0) 0 (6x ! R, ;x; ! 1)
Buna göre, aşağıdaki bileşik önermelerden hangisinin
doğruluk değeri 1'dir? C) (7x ! R, x2 1 0) / (6x ! R, ;x; ! 1)
D) (7x ! R, x2 $ 0) 0 (6x ! R, ;x; ! 1)
A) p / q B) p 0 qı C) q & p
D) p + q E) p Q q E) (6x ! R, x2 1 0) 0 (7x ! R, ;x; ! 1)
7. B 8. A 9. E 10. D 11. A 12. E 13. A

278
Test
2 MANTIK
1. [pı / (q / r)]ı / 0 4. p 0 p / 0 ve p Q qı / 1
olduğuna göre, olduğuna göre,
I. p0q/0 I. p0q/0
II. p Q q / 0 II. pı Q q / 1
III. qı Q r / 1 III. [(pı Q q)ı 0 qı] / p / 0
ifadelerinden hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

5. p Q (q Q py)
2. x bir gerçel sayı olmak üzere,
önermesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisidir?
p : x!Z
A) p B) q C) pı D) qı E) 1
q : |x| H 5
r:x<–2
önermeleri veriliyor.
(p & q)0r
önermesi yanlış olduğuna göre, x in alabileceği değer-
ler toplamı kaçtır?
6.
4+3=6
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
B
İ “Bu kırmızı bir elmadır.” “Bu işlem yanlıştır.”
L 1. Durum 2. Durum
G
İ
S
A
R
3. M
p q p&q A Elif Ayşe
1 1 1 L “Ayşe’nin boyu Elif’in boyundan daha uzundur.”
1 a 0 3. Durum
0 1 b
Bir kişinin 1, 2 ve 3. durumda söylediği önermelerin doğru-
0 0 c luk değerleri sırasıyla p, q ve r harfleri ile gösteriliyor.
Yukarıda koşullu önermenin doğruluk tablosu verilmiştir. Buna göre, aşağıdaki bileşik önermelerden hangisinin
Buna göre; a, b ve c yerine sırasıyla hangi sayılar ya- doğruluk değeri 1'dir?
zılmalıdır? A) q & (p / r) B) (pI 0q) Q r
A) 1, 1, 1 B) 0, 0, 0 C) 0, 1, 1 C) (pQq) / r D) (p + q) / rI
D) 1, 0, 0 E) 1, 0, 1 E) r & (q & p)
1. C 2. C 3. C 4. E 5. D 6. C
279
7. p : 4 asal sayıdır. 10. p : 24 = 42 dir.
q : 9 çift sayıdır. q : 52 = 25 tir.
r : 6 negatif sayıdır.
r : 26 = 62 dir.
Buna göre,
(pı 0 q) & rı önermesinin sözel ifadesi aşağıdakilerden
hangisidir? I. p 0 rı
A) 4 asal sayı değil veya 9 çift sayı ise 6 negatif sayı değil- II. pı 0 (q 0 r)
dir. III. (pı 0 qı) 0 r
B) 4 asal sayı değil veya 9 tek sayı ise 6 çift sayıdır.
bileşik önermelerinin doğruluk değerleri sırasıyla aşa-
C) 4 çift sayı ve 9 tek sayı ise 6 pozitif sayıdır. ğıdakilerden hangisidir?
D) 9 tek sayı ve 4 çift sayı ise 6 negatif sayıdır.
A) 1, 1, 1 B) 0, 0, 0 C) 1, 1, 0
E) 4 asal sayı ve 9 tek sayı ise 6 negatif sayı değildir.
D) 1, 0, 1 E) 0, 1, 0
8. I. p & qı koşullu önermesinin karşıtı qı & p dir. 11. [p / (p & q)] & q
ı ı
II. p & q koşullu önermesinin karşıtı q & p dir. önermesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisidir?
ı ı
III. p & q koşullu önermesinin karşıt tersi q & p dir.
A) p B) q C) pı D) qı E) 1
Yukarıda verilenlerden hangileri doğrudur?

D) II ve III E) I ve III
B
İ
L
G
İ
S
A 12. p: 1 + 2 = 3
R
q: 2 – 1 = 1
M
9. A r: 2 · 3 = 6
p q qı p 0 qı L
1 1 a 1
Buna göre;
1 0 1 b
0 1 0 c I. p / (r 0 q)
0 0 1 1 II. p 0 (r & q)
III. p & (r / q)
Yukarıda verilen doğruluk tablosuna göre; a, b ve c ye-
rine sırasıyla hangi sayılar gelmelidir? bileşik önermelerinden hangileri doğrudur?
A) 1, 1, 1 B) 0, 0, 0 C) 0, 1, 0 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) 1, 0, 1 E) 0, 0, 1 D) I ve II E) II ve III
7. A 8. E 9. C 10. D 11. E 12. C

280
SİMÜLASYON TESTİ
1. Her sırada iki öğrencinin oturduğu bir sınıftaki öğrenciler ile 4. A6B, 6BA ve BA6 üç basamaklı doğal sayılar olmak üzere,
ilgili,
p : “A6B sayısı 4 ile tam bölünür.”
p : 4 sırada kız ve erkek öğrenciler birlikte oturmaktadır.
q : “6BA sayısı 5 ile tam bölünmez.”
q : Aynı sırada yan yana oturan erkek öğrenciler bulun-
mamaktadır. r : “BA6 sayısı 3 ile tam bölünür.”
r : Kız öğrenci sayısı erkek öğrenci sayısından azdır. önermeleri veriliyor.

önermeleri veriliyor. (p / qı) & r önermesi yanlış olduğuna göre, A + B top-
(p & q)0r önermesinin yanlış olduğu bilindiğine göre, lamı kaçtır?
sınıf mevcudu en az kaçtır? A) 9 B) 10 C) 11 D) 13 E) 14
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
2. p : 5 + 2 = 10 ise 5.2 = 7 dir.
q : 72 = 14 ya da 27 = 128 dir.
5. x : Kız öğrenci M : Siyah
r: 48 = 4 3 ve 3
8 = 4 tür.
y : Erkek öğrenci N : Sarı
önermeleri veriliyor. R(a) : “a öğrencisinin saç rengi”
Buna göre, olmak üzere,
ı
I. (p & q )0r
II. p + r
III. (qQr)/p
önermelerinden hangileri yanlıştır?
D) I ve III E) II ve III A kümesi
B
İ
L
G
İ
3. Bir atletizm yarışında aynı anda yarışa başlayan ve yarışın
tamamında hızları daima sabit ve birbirinden farklı olan beş
S
koşucuyla ilgili,
A B kümesi
p: “Hakan, Fikret’ten daha hızlıdır.”
R A ve B kümelerinde bulunan öğrencilerin cinsiyetleri ve saç
M renkleri yukarıdaki gibi gösterilmiştir.

q: “Rıza, Hakan ve Fikret’ten daha hızlıdır.” A
r: “Tarık, Rıza’dan daha hızlı ama Emre’den daha ya- L Buna göre,
vaştır.” I. 6x ! A için, R(x) = M dir.
II. 7y ! B için, R(y) = N dir.
ı ı ı
p & (q 0r )
III. 6y ! A ve 6x ! B için, sırasıyla R(y) ve R(x) aynı
önermesinin yanlış olduğu ve tüm koşucuların yarışı renktedir.
tamamladığı bilindiğine göre, yarışı dördüncü bitiren
koşucu hangisidir? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Hakan B) Fikret C) Rıza
D) Tarık E) Emre
1. B 2. C 3. B 4. D 5. D
281
6. a . b : c + d – e = 10 9. p : “A ili B iline göre daha kuzeydedir.”
Yukarıda verilen işlemde a, b, c, d ve e birbirinden farklı q : “B ili C iline göre daha doğuda değildir.”
birer rakam olmak üzere, r : “A ili C iline göre daha doğudadır.”
p : “a rakamı 1’den büyüktür.” önermeleri veriliyor.
q : “c en küçük asal sayıdır.” (p/qı) & r
r : “e rakamı 3’ten farklıdır.”
önermesi yanlış olduğuna göre; A, B ve C illerinin
s : “d en büyük rakamdır.”
Türkiye haritasındaki yerleri aşağıdakilerden hangisi
önermeleri veriliyor. gibi olabilir?
pı/q önermesi doğru, s & r önermesi yanlış olduğuna Kuzey
A)
göre, b – a farkı kaçtır?
A
A) 2 B) 3 C) 5 D) 7 E) 8 Doğu
Batı C B
Güney
B) Kuzey
7. a, b ve c tam sayılar olmak üzere,
A
p : a2 . b < 0 Doğu
Batı B
3 3 C
q:c –b H0
r:a+cG0 Güney
p & (q 0 r) Kuzey
C)
önermesi yanlış olduğuna göre; a, b ve c sayılarının
işaretleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir? A B Doğu
Batı
A) +, +, + B) +, +, – C) +, –, – C
D) –, –, – E) –, –, +
Güney
D) Kuzey
B
İ A
L Doğu
8. , , ve kutularından her birine 0, /, Ş, Q Batı B
G C
bağlaçlarından herhangi bir tanesi yazılacaktır. İ
Güney
1 0∫1
S
1 (1 0) ∫ 1 A Kuzey
E)
R
0 0∫0
M B
A Doğu
Yukarıda verilen denkliklere göre, renkli kutulara yazı- Batı A
C
labilecek bağlaçlar aşağıdakilerden hangisinde yanlış L
olarak verilmiştir?
Güney
A) Q 0 Ş /
B) Q Ş 0 /
C) Q Q Ş /
D) Q Ş / Q
E) Q Ş Q /
6. D 7. C 8. D 9. D
282
1. 32,36 = a
4. x = 2018 + 2010
0,18 2013 2015
olduğuna göre, 81 sayısının a cinsinden eşiti aşağı-
dakilerden hangisidir? olduğuna göre, (2014)2 ifadesinin x cinsinden eşiti aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
a2 a
3 3
a
2
a a
A) B) C) D) E)
81 27 9 9 27 A) x - 2 B) x + 2 C) x + 8
x+4 x+8 x-2
D) x + 5 E) x - 4
4 x + 12
2. 140 ve 104 sayıları bir A pozitif tam sayısına bölündüğünde 5. Bir mikrobiyoloji laboratuvarında A, B, C ve D türünden bak-
kalanlar eşit olmaktadır. terilerin bulunduğu dört farklı deney kabı bulunmaktadır.
Buna göre, A nın alabileceği farklı değerlerin toplamı

kaçtır?
A) 80 B) 85 C) 87 D) 91 E) 96 70 tane 80 tane 60 tane 64 tane
A türü B türü C türü D türü
Başlangıçta, A, B, C ve D kaplarında sırasıyla 70, 80, 60 ve

64 tane bakteri bulunmaktadır.
B Kapların her birine aynı türden ve gramdan X antibiyotiği
İ 1 hafta boyunca eklenmiş ve 1 hafta sonunda kaplardaki
L bakteri sayıları hesaplanmıştır.
G
Kaplardaki bakterilerin son durumdaki sayılarının başlangıç
İ
sayılarına göre değişimi aşağıdaki grafikte verilmiştir.
S Değişim miktarı (adet)

3. A 6
2 9 3 4 7 6
R 5
148 151 425

M
1 7 3 5 1 6 A
L
Yukarıdaki dikdörtgenlerde ortadaki sayılar, belirli bir kurala
A türü C türü Bakteri
göre köşelerdeki sayılarla ilişkilendirilerek yazılmıştır.
B türü D türü türü
8 9
–2
?
–3
3 9
Buna göre, yukarıda verilen dikdörtgende ortadaki sayı Buna göre, bir hafta sonunda dört kaptaki toplam bak-
kaç olmalıdır? teri sayısının ortalaması kaçtır?
A) 645 B) 692 C) 726 D) 744 E) 762 A) 69 B) 70 C) 71 D) 72 E) 73
1. A 2. D 3. C 4. C 5. B
283
6. Araba boyama işiyle uğraşan İzzet ve Volkan’ın boyadığı 8. Sattığı ürünlerin ağırlığını eşit kollu terazi ile tartan bir ma-
araba sayısı ile geçen zaman arasındaki ilişkiyi veren grafik nav, bunun için 400 gramlık ve 500 gramlık ağırlıklar kul-
aşağıdaki gibidir. lanmaktadır.
Ali, bu manavdan 8 kg patates sipariş etmiştir. Bu manav
Boyanan araba sayısı
500 gramlık ağırlıkları kullandığını düşünerek bu siparişi
Volkan hazırlamış ancak 400 gramlık ağırlıkları kullanmıştır.
25
Bu yanlış ölçümden dolayı Ali, alması gerekenden kaç
15 İzzet kilogram daha az patates almıştır?
A) 1,2 B) 1,6 C) 2 D) 2,2 E) 2,4
Gün
4 6
Buna göre, sabit hızla çalışan İzzet ve Volkan birlikte

çalışarak 315 adet arabayı kaç günde boyarlar?
A) 30 B) 32 C) 36 D) 40 E) 48
|2x – a| = b
denkleminin çözüm kümesi {–2, 6} olduğuna göre, a.b
çarpımı kaçtır?
A) 18 B) 24 C) 28 D) 30 E) 32
7. Muhlis Öğretmen, sınıfındaki dört öğrencinin proje ödevle-

rine aşağıdaki daire şeklindeki yapışkan yüzlerden yapış-
tırmıştır.
B
10. Aşağıda iki tip lambanın bağlanması sonucu elektrik kablo-
İ
r=1 r = ñ2 r = ñ3 r=2 sunun boyundaki değişim verilmiştir.
L
Cihan Serkan Ertuğrul Ümit G x cm (x – b) cm
İ Kablo
Yapışkan yüzlerin yarıçap uzunlukları cm cinsinden yuka-
rıdaki gibidir.
1. tip lamba
Muhlis Öğretmen’in Ertuğrul ve Ümit’e verdiği puanlar S
sırasıyla yapışkan yüzlerin alanları ile doğru orantılı iken, A
Cihan ve Serkan’a verdiği puanlar sırasıyla yapışkan R x cm (x – a) cm
yüzlerin alanları ile ters orantılıdır. M Kablo

A
Ertuğrul’un puanı 72 olduğuna göre, diğer üç öğrenciye 2. tip lamba
L
verilen puanlar aşağıdakilerin hangisinde doğru veril-
miştir?
120 cm uzunluğundaki elektrik kablosuna 3 tane 1. tip, 4
Cihan Serkan Ümit
tane 2. tip lamba takılınca kablonun boyu 94 cm oluyor.
A) 12 24 90 Aynı kabloya 5 tane 1. tip, 2 tane 2. tip lamba takılsaydı
kablo 20 cm kısalacaktı.
B) 24 12 96
C) 12 24 96 Buna göre, uzunluğu 93 cm olan elektrik kablosuna 3
tane 1. tip, 7 tane 2. tip lamba takılırsa kablonun uzun-
D) 16 20 92 luğu son durumda kaç cm olur?
E) 24 12 84
A) 48 B) 49 C) 50 D) 51 E) 52
6. C 7. B 8. B 9. E 10. E
284
19.
BÖLÜM
KÜMELER
◗ KÜME KAVRAMI
◗ ALT KÜME KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ
◗ KÜMELERDE İŞLEMLER
◗ KÜME PROBLEMLERİ
◗ KARTEZYEN ÇARPIM

✔ ÖSYM sınavlarında kümeler konusu ile ilgili hemen hemen
her yıl soru sorulmaktadır.
✔ Kümeler konusu özellikle fonksiyonlar olmak üzere birçok

konunun temelini oluşturmaktadır.
SICAK BÖLGE
KÜME ALT KÜME
Belirli bir özelliği sağlayan, iyi tanımlanmış nesneler top- A kümesinin her elemanı, B kümesinin de elemanı ise
luluğuna küme denir. A kümesi B kümesinin alt kümesidir denir ve A3B
1. Kümeler genellikle A, B, C gibi büyük harflerle gös-

B
terilir.
A
Yandaki Venn şemalarına göre
2. Kümeler liste yöntemi, Venn Şeması yöntemi ve A3B dir.
ortak özellik yöntemi olmak üzere üç farklı şekilde
gösterilir.
3. Bir kümenin sahip olduğu nesnelerin her birine, o

kümenin elemanı denir.
ÖZ ALT KÜME
x, bir A kümesinin elemanı ise x!A,
Bir kümenin kendisi haricindeki alt kümelerine o küme-
x, bir A kümesinin elemanı değilse x " A şeklinde nin öz alt kümeleri denir.
gösterilir.
ALT KÜMENİN ÖZELLİKLERİ

4. Kümede her eleman sadece bir defa yazılır.
1. Boş küme her kümenin alt kümesidir. (Q3A)
5. Bir kümede elemanların yer değiştirmesi kümeyi de-

2. Her küme kendisinin alt kümesidir. (A3A)
ğiştirmez.
A = {a, b, c} ve B = {b, a, c} aynı kümelerdir. 3. A3B ve B3A ise A = B dir.
6. Bir kümenin sahip olduğu elemanların kaç tane ol- 4. A3B ve B3C ise A3C dir.
duğunu gösteren doğal sayıya o kümenin eleman
sayısı denir.
5. n elemanlı bir kümenin;
A kümesinin eleman sayısı s(A) şeklinde gösterilir.
B a) Alt küme sayısı 2n dir.
İ
7. Aynı elemanlardan oluşan kümelere eşit kümeler L b) Öz alt küme sayısı 2n – 1 dir.
denir. A ve B kümeleri birbirine eşit ise A = B şeklin- G
de gösterilir.
İ
6. n elemanlı bir kümenin r elemanlı alt küme sayısı,
S
C (n, r) = d n = (n - r) !.r!
n n!
EVRENSEL KÜME A r
R
Üzerinde işlemler yapılan tüm kümeleri kapsadığı kabul r tan e

M 64444444444444444744444444444444448
edilen kümeye evrensel küme denir. E harfi ile göste-
d n=
A n n.(n - 1) .(n - 2) ... (n - r + 1)
rilir. r.(r - 1) .(r - 2) ...1
L r
BOŞ KÜME şeklinde hesaplanır. (0 # r # n)

Hiçbir elemanı olmayan kümeye boş küme denir.
d n = 8.7 = 28 d n = 5.4.3 = 10
8 5
• •
Q ya da { } sembollerinden biriyle gösterilir. 2 2.1 3 3.2.1
Boş kümenin eleman sayısı sıfırdır.
286
SICAK BÖLGE
KÜMELERDE KESİŞİM İŞLEMİ 5. a) A3(A,B) c) (A+B)3A
A+B = {x | x!A ve x!B} b) B3(A,B) d) (A+B)3B
B
6. a) A3B + A,B = B
A
A B b) A3B + A+B = A
BİRLEŞİM KÜMESİNİN ELEMAN SAYISI

A+B A+B = A 1. A ve B birer küme olmak üzere,
s(A,B) = s(A) + s(B) – s(A+B) dir.
A+B = Q ise A ve B kümelerine ayrık kümeler denir.
2. A, B, C birer küme olmak üzere,
KÜMELERDE BİRLEŞİM İŞLEMİ s(A) + s(B) + s(C) = x,
s(A+B) + s(A+C) + s(B+C) = y ve
A,B = {x | x!A veya x!B}
s(A+B+C) = z olsun.
B
s(A,B,C) = x – y + z olur.
A B A
BİR KÜMENİN TÜMLEYENİ

A,B A,B = B
A kümesi, E evrensel kümesinin bir alt kümesi olmak
BİRLEŞİM VE KESİŞİM İŞLEMİNİN üzere, E kümesinde olup, A kümesinde olmayan ele-
ÖZELLİKLERİ manların oluşturduğu kümeye A kümesinin tümleyeni
denir. A kümesinin tümleyeni Aı şeklinde gösterilir.
A, B ve C kümeleri, E evrensel kümesinin alt kümeleri
olmak üzere, E
A
1. a) A,Q = A d) A+E = A
B
b) A+Q = Q e) A,A = A İ
c) A,E = E f) A+A = A L
G Aı
İ
2. Değişme Özelliği
a) A,B = B,A
S
A
b) A+B = B+A R
M TÜMLEME İŞLEMİNİN ÖZELLİKLERİ

A A ve B, E evrensel kümesinin alt kümeleri olmak üzere,
3. Birleşme Özelliği L
1. (Aı)ı = A 4. A+Aı = Q
a) A,(B,C) = (A,B),C 5. A,Aı = E
2. (Q)ı = E
b) A+(B+C) = (A+B)+C 6. A3B + Bı3Aı
3. Eı = Q
A kümesi, E evrensel kümesinin bir alt kümesi ise
4. Dağılma Özelliği s(A) + s(Aı) = s(E)
dir.
a) A,(B+C) = (A,B)+(A,C)
b) A+(B,C) = (A+B),(A+C)
287
SICAK BÖLGE
DE MORGAN KURALLARI 4. Almanca veya Fransızca bilenlerin sayısı: a + b + c
1. (A,B)ı = Aı+Bı 5. Yalnız Almanca bilenlerin sayısı: a
2. (A+B)ı = Aı,Bı 6. Yalnız Fransızca bilenlerin sayısı: c
7. Her iki dili de bilmeyenlerin sayısı: d
İKİ KÜMENİN FARKI

8. Almanca bilmeyenlerin sayısı: c + d
A – B = {x | x!A ve x "B}
9. Fransızca bilmeyenlerin sayısı: a + d
1. A – B = A+Bı
10. En az bir dil bilenlerin sayısı: a + b + c
2. A ! B ise A – B ! B – A
A B A 11. En çok bir dil bilenlerin sayısı: a + c + d

B
12. Yalnız bir dil bilenlerin sayısı: a + c
A–B B–A
A–B=A B–A=B
SIRALI İKİLİLERİN EŞİTLİĞİ
B İki sıralı ikilinin birbirine eşit olması için, birinci bileşen-
A
leri karşılıklı olarak birbirine eşit, ikinci bileşenleri kar-
Yanda A1B olduğundan şılıklı olarak birbirine eşit olmalıdır.
A – B = Q dir.
(a , b) = (c , d) + a = c ve b = d
B–A
KARTEZYEN ÇARPIM
KÜME PROBLEMLERİ: B A ve B boş olmayan iki küme olmak üzere, birinci bi-
İ leşeni A dan, ikinci bileşeni B den alınarak oluşturulan
Küme problemleri çözülürken, Venn şemaları kullanılır. L tüm sıralı ikililerin kümesine A ile B kümelerinin kartez-
Bir sınıfta Almanca bilenlerin kümesi A ile Fransızca bi- G yen çarpımı denir. A x B şeklinde gösterilir.
lenlerin kümesi F ile sınıfı da E ile gösterelim. Aşağıdaki
İ
küme içerisine yazılan a, b, c, d harfleri o bölgede yer
KARTEZYEN ÇARPIMIN ÖZELLİKLERİ
alan öğrenci sayılarını göstermektedir.
S 1. A≠B ise A x B ≠ B x A
E A 2. A x A = A2
A F E: Sınıf R 3. s(A x B) = s(A).s(B)
a b c A: Almanca bilenler M
A 4. (A x B) x C = A x (B x C) = A x B x C
d F: Fransızca bilenler L 5. A3B ve C3D ise (A x C) 3 (B x D)
Almanca ve Fransızca dillerini bilenlerin ya da bilme-
yenlerin bulunduğu bir sınıfta, Kartezyen çarpımın, birleşim, kesişim ve fark işlemleri
üzerine dağılma özelliği vardır.
1. Almanca bilenlerin sayısı: a + b
1. A x (B,C) = (A x B),(A x C)
2. Fransızca bilenlerin sayısı: b + c
2. A x (B+C) = (A x B)+(A x C)
3. Her iki dili de bilenlerin sayısı: b 3. A x (B – C) = (A x B) – (A x C)
288
1. Aşağıdaki ifadelerden hangisi bir küme belirtir? 5. A kümesinin eleman sayısı 2 artırıldığında alt küme sayısı
24 artmaktadır.
A) Futbol takımlarından birkaçı
B) Yurdumuzun güzel insanları Buna göre, A kümesinin kaç elemanı vardır?
C) Haftanın C har ile başlayan günleri A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

D) Bazı televizyon dizileri
E) K har ile başlayan iki bayan adı
2. Aşağıdakilerden hangisi boş kümedir? 6. A = {4, 5, 6, 7, 8, 9}
A) A = {x | x + 6 = 0, x!Z} kümesinin alt kümelerinin kaç tanesinde 4 ve 5 bulunur,

9 bulunmaz?
B) B = {x | 2x – 1 = 0, x!N}
C) C = {x | x2 – 4 = 0, x!Z} A) 4 B) 6 C) 8 D) 12 E) 16
D) D = {x | x2 = 6, x!R}
E) E = {x | 3x + 6 = 0, x!Z}
7. A = {k, m, n, p, r, s}
kümesinin 3 elemanlı alt küme sayısı kaçtır?
B
3. Aşağıdakilerden hangisi sonsuz kümedir? İ A) 15 B) 16 C) 18 D) 20 E) 24
L
A) A = {x | x 1 10, x!N}
G
B) B = {x | –4 1 x 1 7, x!Z} İ
C) C = {x | x2 – 4 = 0, x!R}
D) D = {x | –2 # x # 8, x!N} S
A
E) E = {x | –1 1 x 1 6, x!R}
R
M
A
L
8. A B A A B
B
I II III
4. A = {{a}, b, {b}, c, d, {e}}
Yukarıda Venn şemaları verilen A ve B kümeleri için,
kümesi için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A,B kümesi hangilerinde doğru olarak boyanmıştır?
A) b!A B) {a}!A C) {c, d}1A A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) {b}1A E) {e}1A D) I ve III E) II ve III
1. C 2. B 3. E 4. E 5. B 6. C 7. D 8. C
289
9. M ve N birer kümedir. 13. A B C
s(M) = 21
s(M+N) = 4
s(M,N) = 42
olduğuna göre, s(N) kaçtır?
A) 21 B) 22 C) 23 D) 24 E) 25
Yukarıda A, B ve C kümeleri Venn şemaları ile gösterilmiş-

tir.
Buna göre,
I. B – (A,C) kümesi mor renkli bölgeyi ifade eder.

II. B+(A,C) kümesi pembe ve sarı renkli bölgeleri
ifade eder.
10. Kesişimleri boş küme olmayan M ve N kümeleri için, III. (A,C) – B kümesi yeşil ve mavi renkli bölgeleri ifade
eder.
s(M) = 8
s(N) = 13
olduğuna göre, s(M,N) en fazla kaç olabilir?
A) 17 B) 18 C) 19 D) 20 E) 21
11. A 5
B
7 C
3
2 4 8
9 6
1
B
İ
Yukarıda verilen A, B ve C kümeleri için aşağıdakiler- L
den hangisi yanlıştır? G
A) A+B = {2, 4, 7} B) A+C = {3, 9} İ
C) B+C = {4} D) s(A) = 7
S
E) s(C) = 5 A
R
M 14. E
A A B
L b
a d k
c
e f
h
m g
12. A, B birer küme ve A1E, B1E dir.

Yukarıda Venn şemaları verilen A ve B kümeleri için
s(A) + s(Bı) = 32 aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
s(Aı) + s(B) = 26
A) Aı = {b, c, g, h, k, m} B) Bı = {a, e, m, g, k}
olduğuna göre, s(E) kaçtır? C) s[(A+B)ı] = 8 D) (A,B)ı = {m, g, k}
A) 28 B) 29 C) 30 D) 31 E) 32 E) s(Aı+B) = 2
9. E 10. D 11. B 12. B 13. E 14. E

290
1. Herkesin futbol veya basketbol oynadığı 35 kişilik bir toplu- 4. Bir okulda bulunan 240 öğrenci ile ilgili olarak aşağıdaki bil-
lukta, yalnız futbol oynayanların sayısı, yalnız basketbol oy- giler veriliyor.
nayanların sayısının 3 katıdır. • Sarışın kızların sayısı, sarışın erkeklerin sayısının 2 ka-
Bu toplulukta her iki sporu da yapan 7 kişi olduğuna tıdır.
göre, basketbol oynayanların sayısı kaçtır? • Esmer kızların sayısı ile esmer erkeklerin sayıları topla-
mı, sarışın kızların sayısının 6 katıdır.
A) 7 B) 12 C) 14 D) 15 E) 18
Buna göre, bu okulda kaç tane sarışın öğrenci bulun-
maktadır?
A) 16 B) 32 C) 36 D) 48 E) 54
5. Futbol, basketbol ve voleybol oyunlarından en az birini oy-

nayanların bulunduğu bir grupta;
• futbol ve basketbol oynayan 10 kişi,
• basketbol oynayan 27 kişi,
2. 30 kişilik bir toplulukta Almanca veya İngilizce dillerinden • basketbol ve voleybol oynayan 8 kişi,
en az birini bilen 24 kişi, en çok birini bilen 22 kişi bulun- • sadece basketbol oynayan 12 kişidir.
maktadır.
Buna göre, bu grupta her üç oyunu birden oynayan kaç
Buna göre, bu toplulukta yalnız bir dil bilen kaç kişi var- kişi vardır?
dır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18
B
İ
L
G 6. Bir iş yerindeki çalışanların oluşturduğu aşağıdaki Venn
İ şemasında,
A kümesi 30 yaşından büyük olan çalışanları,
S
B kümesi 40 yaşından küçük olan çalışanları,
A
R C kümesi erkek çalışanları göstermektedir.
M A B
A Çalışan Yaşı
L Ayşe 24
3. Bir sınıfta; matematik, fizik ve kimya kurslarının en az birine Bilal 50
katılan öğrenciler bulunmaktadır. Matematik kursuna katı- Canan 36
lan 10, fizik kursuna katılan 13, kimya kursuna katılan 11, Davut 32
matematik ve fizik kurslarına katılan 4, matematik ve kimya C
Elif 41
kurslarına katılan 3, fizik ve kimya kurslarına katılan 5 öğ-
renci bulunmaktadır.
Buna göre, tabloda yaşları belirtilen çalışanlardan kaç
Bu sınıfta üç kursa da katılan öğrenci sayısı 2 olduğuna tanesi yeşil boyalı bölgenin elemanıdır?
göre, bu sınıftaki öğrenci sayısı kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 24 B) 25 C) 26 D) 27 E) 28
1. C 2. D 3. A 4. D 5. B 6. B
291
7. (2m – 1, 3n + 1) = (7, 10) 11. A, B ve C birer kümedir.
olduğuna göre, m – n farkı kaçtır? A = {2, 3, 4, 5, 7}
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2 B = {0, 1, 2, 3, 5, 6}
C = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8}
olduğuna göre, s[(AxC)+(BxC)] kaçtır?
A) 16 B) 18 C) 24 D) 30 E) 32
8. A = {3, 4}
B = {4, 5, 6}
12. Dik koordinat sisteminde AxB'nin grafiği aşağıdaki gibi ve-
olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi AxB kümesinin rilmiştir.
bir alt kümesidir?
y
A) {(3, 5), (4, 3)} B) {(3, 3), (4, 4), (3, 6)}
4
C) {(4, 4), (4, 5), (3, 4)} D) {(6, 3), (5, 4)}
3
E) {(4, 6), (6, 4)}
x
O 1 2 3 4
Buna göre, s(A+B) + s(A – B) işleminin sonucu kaçtır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
9. A = {1, 2, 3}
B = {2, 3, 5}
kümeleri için,
I. (1, 2)!AxB B
II. (3, 3)!BxA İ
L
III. (2, 3)!(AxB)+(BxA) 13. Bir öğretmen, elemanları rakamlardan oluşan A ve B küme-
G
ifadelerinden hangileri doğrudur? İ leri için AxB'nin grafiğinin bir kısmını tahtaya çizip bu küme-
lerin kesişimi ile ilgili bilgiyi grafiğin yanına yazıyor.
S
D) I ve III E) I, II ve III y
A
R
5
M
A
L A+B = {3, 4}
1
x
O 2 3
10. A ve B birer kümedir.

s(A x B) = 12
Buna göre, A kümesinin eleman sayısı ile B kümesi-
s(B x B) = 16
nin eleman sayısının çarpımı aşağıdakilerden hangisi
olduğuna göre, s(A x A) kaçtır? olamaz?
A) 9 B) 12 C) 16 D) 25 E) 36 A) 8 B) 12 C) 16 D) 20 E) 24
7. D 8. C 9. E 10. A 11. C 12. B 13. A

292
Test
3 KÜMELER
1. 4.
Turuncu
Kırmızı
Mavi
Yeşil
Sarı
A
5m
10 m
15 m
B 20 m
Kenan Bey, çocukları Çınar ve Doruk’u bir oyuncak ma- 25 m

ğazasına götürüp onlara yukarıda verilen A ve B raflarını 30 m
göstererek Çınar’a A rafındaki sarı renkli araba dışında A
rafından istediği kadar oyuncak alabileceğini, Doruk’a B ra- Bazı renklerin denizde kaç metre derinliğe kadar kendi ren-
fından yeşil renkli arabayı alması şartıyla B rafından istediği ginde görünebilir olduğu yukarıdaki şekilde gösterilmiştir.
kadar oyuncak alabileceğini söylemiştir. Renklerin tümü bu derinliklerden sonra gri olarak görünür.
Çınar a farklı seçim, Doruk b farklı seçim yapabildiğine Örneğin; 15 metre derinlikte bulunan bir dalgıç kırmızı, tu-
runcu ve sarı renkleri gri olarak görürken, diğer renkleri ken-
göre, a – b farkı kaçtır?
di renklerinde görür.
A) 6 B) 8 C) 12 D) 16 E) 18 Dalış yapan üç arkadaştan İrem 10 metreye, Zeynep 15
metreye ve Büşra 20 metreye inebilmiştir.
Z
B
a
b c d
İrem (İ), Zeynep (Z) ve Büşra (B)'nin görebildiği renkler

B Venn şeması ile gösterildiğine göre, a, b, c ve d harf-
2. A = {a, b}
İ lerine ilişkin renk tablosu aşağıdakilerden hangisi gibi
B = {a, b, c, d, e, f}
L olabilir?
olmak üzere, A3K3B koşulunu sağlayan kaç farklı K G
kümesi yazılabilir? İ A) a B) a C)
a
A) 4 B) 8 C) 12 D) 16 E) 20 b b b
S c c c
A
d d d
R
M
A D) a E) a
L b b
c c
d d
3. K = {1, 2, 3, 4, 5, 6}
kümesinin en az 4 elemanlı alt küme sayısı kaçtır?
A) 22 B) 23 C) 24 D) 25 E) 26
1. B 2. D 3. A 4. D
293
5. M ve N birer kümedir. 9.
s (M - N) s (N - M) s (M + N)
5 = 4 = 2
s(M,N) = 66
olduğuna göre, s(M) kaçtır?
A) 44 B) 42 C) 40 D) 38 E) 35
Yukarıdaki halının deseni, eş dairelerin şekildeki gibi birle-

6. A ve B iki kümedir.
şimiyle oluşmuştur.
s(A) = 2.s(B)
s(A+B) = 6
" Bir dairenin alanı 4r birimkaredir.
s(A,B) = 30
olduğuna göre, s(B) kaçtır?
A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20
" İki dairenin birleşiminin alanı 7r
birimkaredir.
Buna göre, halı üzerindeki daire desenlerinin birleşimi-

nin alanı kaç r birimkaredir?
A) 20 B) 24 C) 28 D) 32 E) 36
7. A = {1, 4, 5, 8}
B = {2, 3, 4, 7, 8}
C = {3, 4, 5, 6, 7}
olduğuna göre, s[(A x B),(C x B)] kaçtır?
A) 28 B) 32 C) 35 D) 36 E) 40 B 10. M = {x | x < 6, x ! N}
İ
kümesinin dört elemanlı alt kümelerinin kaç tanesinde
L
2 bulunur, 5 bulunmaz?
G
İ A) 3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
S
A
8. B C R
A M
A
L 11. Bir sınıfta sadece;
• Adı A harfi ile başlayan 3 öğrenci,
Yukarıda Venn şemaları verilen A, B ve C kümeleri için • Adı B harfi ile başlayan 5 öğrenci,
boyalı bölgelerin ifadesi aşağıdakilerden hangisidir? • Adı N harfi ile biten 7 öğrenci,
A) [A – (B,C)],(A+B) • Adında S harfi bulunmayan 4 öğrenci
B) (A,B,C) – (B+C) vardır.
C) A,(B+C) Bu sınıfın mevcudu en az a, en çok b olduğuna göre,

D) (A – B),(A – C) a + b toplamı kaçtır?
E) [A – (B,C)],[(B+C) – A] A) 18 B) 27 C) 29 D) 32 E) 35
5. B 6. A 7. C 8. E 9. D 10. B 11. B
294
Test
4 KÜMELER
1. Elemanları birer tam sayı olan A kümesi için, 5. Bir spor okulunda yüzme ve tenis kurslarından en az birine
T(A) = “A kümesinin elemanlarının toplamı” katılan 36, en çok birine katılan 21, yalnız birine katılan 13
kişi vardır.
eşitliği veriliyor.
Buna göre, bu spor okulunda kaç kişi vardır?
Buna göre,
A = {x | –10 < x + 2 < 17, x!Z} A) 43 B) 44 C) 45 D) 46 E) 47
kümesi için, T(A) kaçtır?
A) 0 B) 13 C) 27 D) 39 E) 50
6. N = {x | –2 ≤ x < 5, x ! Z}
2. A ve B birer kümedir. kümesinin üç elemanlı alt kümelerinin kaç tanesinde en
s(A – B) = 2.s(B – A) = 3.s(A+B) az bir tek sayı bulunur?
s(A) = 24
A) 14 B) 28 C) 31 D) 35 E) 36
olduğuna göre, s(A,B) kaçtır?
A) 33 B) 36 C) 39 D) 44 E) 48
3. Bir toplulukta yer alan kişilerin isimleriyle ilgili olarak aşağı-

daki kümeler oluşturuluyor. B 7.
mutluluk hırstan uzak olabilmektir
İ
A = {İsmi S har ile başlayan kişiler} mutluluk bir gönülde bir aşk demektir
L
B = {İsmi N har ile biten kişiler} G ömrün ilk adımları sevgiyle başlar
C = {İsminde İ har olan kişiler} İ mutluluk nefret değil sevebilmektir
Buna göre, ismi aşağıdakilerden hangisi olan bir kişi Yukarıdaki dörtlükte;
(A«B) – C kümesinde yer alır? S
• içerisinde “e” harfi bulunan kelimeler A kümesini,
A
A) SİNEM B) SEZGİN • içerisinde “i” harfi bulunan kelimeler B kümesini,
R
C) BERKAN D) SERHAN M • içerisinde “m” harfi bulunan kelimeler C kümesini

E) NESRİN A oluşturmaktadır.
L
Buna göre,
I. s(A) + s(B) + s(C) = 20 dir.

II. A ve B kümelerinin alt küme sayıları eşittir.
III. C kümesinin alt kümelerinin 16 tanesinde “mutluluk”
kelimesi bulunmaz.
4. 5 elemanlı alt küme sayısı, 3 elemanlı alt küme sayısına
eşit olan bir kümenin, en çok 2 elemanlı alt küme sayısı
kaçtır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
1. D 2. A 3. D 4. C 5. B 6. C 7. B
295
8. Aşağıdaki Venn şemalarında 11. Bir okuldaki öğretmenlerin sayısı 48 dir. Bu öğretmenler-
den; arabası olan her bir öğretmenin evi, evi olan her bir
A = {x: x < 16 , x∈Z+ } öğretmenin hobi bahçesi bulunmaktadır. Okuldaki öğret-
B = {x: x > 7 , x∈Z+ } menlerden üçte birinin kendine ait hobi bahçesi bulunma-
maktadır.
C = {x: x = 2k, k∈Z+ }
şeklinde tanımlanan A, B ve C kümeleri gösterilmiştir. Hobi bahçesi olan öğretmen sayısı; arabası olan öğretmen
sayısının 4 katı, evi olan öğretmen sayısının 2 katına eşittir.
A
B
Buna göre, bu okulda arabası olmayan öğretmen sayısı
evi olmayan öğretmen sayısından kaç fazladır?
A) 6 B) 8 C) 12 D) 16 E) 32
C
Buna göre, aşağıdaki sayılardan hangisi sarı boyalı böl-

ge ile gösterilen kümenin bir elemanı değildir?
12. A ve B kümeleri, E evrensel kümesinin alt kümeleri ol-
(Z+, pozitif tam sayılar kümesidir.)
duğuna göre,
A) 4 B) 6 C) 9 D) 13 E) 14
[(Aı+B)ı,B]+Aı
A) A B) B C) Q D) Aı E) E
9. Bir okulda öğrencilerin %50 si matematik dersinden, %60 ı

Türkçe dersinden geçmiş, %25 i ise her iki dersten de kal-
mıştır.
Bu okulda, her iki dersten de geçen 210 öğrenci oldu- 13. A = {x : 3 ≤ x ≤ 7, x!Z}
ğuna göre, okuldaki öğrenci sayısı kaçtır? B = {x : 1 < x < 5, x!Z}
A) 500 B) 550 C) 600 D) 650 E) 700 olduğuna göre, A x B kümesinin grafiği aşağıdakilerden
hangisidir?
B
İ A) y B) y
L
7
G 6
5 5
İ 4
3
1
S 0 2 3 4 x 0 3 7 x
10. y A
4 C) y D) y
R
M
4
A 5
L 3
2
1
x 0 3 7 x 0 3 4 7 x
–2 0 3
–1 E) y
Eksenleri eş bölmelere ayrılmış dik koordinat sisteminde 3

A x B nin grafiği verilmiştir. 2
Buna göre, A+B kümesi kaç elemanlıdır?
0 3 4 5 6 7 x
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
8. E 9. C 10. A 11. B 12. D 13. E

296
Test
5 KÜMELER
1. B 4. Boş kümeden farklı A ve B kümeleri, E evrensel kümesinin
A alt kümeleridir.
C
s (A + By) s (Ay + B) s 6^ A , Bhy@
4 = 3 = 2
s(Aı+Bı) = s(A+B)
olduğuna göre, s(E) en az kaçtır?
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13
Yukarıda Venn şemaları verilen A, B ve C kümelerine
göre, taralı bölgenin ifadesi aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) (A+C) – B B) A+B+C
C) (B+C) – A D) (A+B) – C
E) (A+B),C
5. A = {2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 11}
kümesinin alt kümelerinin kaç tanesinde sadece tek sa-
yılar bulunur?
A) 7 B) 15 C) 16 D) 31 E) 32
2. A = {a, b, c, d, e, f, g}
kümesinin bir K alt kümesi ile ilgili olarak aşağıdakiler bilin-
mektedir.
• K kümesi en az 4, en çok 6 elemanlıdır.
• K kümesinin elemanlarından biri f dir. 6. Aşağıda bir sınıftaki öğrencilerin başarılı oldukları dersleri
• d elemanı K kümesinin elemanı değildir. gösteren Venn şemaları verilmiştir.
B
Buna göre, kaç farklı K kümesi yazılabilir? Matematik (M)
İ
A) 24 B) 20 C) 18 D) 16 E) 12
L
G Kimya (K) Biyoloji (B)
İ
S
A Fizik (F)
R
M
A
L Buna göre,
I. Matematik ve zik derslerinden başarılı olan öğrenci-

3. n elemanlı bir kümenin hiçbiri bir diğerinin alt kümesi ler için üç farklı renk kullanılmıştır.
olmayan en çok sayıdaki alt küme sayısı K(n) ile gösterili-
II. Yalnızca matematik ve kimya derslerinden başarılı
yor.
olanlar kırmızı renk ile gösterilmiştir.
Örneğin; dört elemanlı A = {1, 2, 3, 4} kümesi için {1, 2},
{1, 3}, {1, 4}, {2, 3}, {2, 4}, {3, 4} alt kümelerinin hiçbirisi bir III. (B,F) – M kümesi kahverengi renk ile gösterilmiştir.
diğerinin alt kümesi olmadığından K(4) = 6 dır. ifadelerinden hangileri doğrudur?
Buna göre, K(6) + K(8) toplamı kaçtır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
1. D 2. D 3. D 4. C 5. D 6. E
297
7. A = {2, 3, 4} 10. Bir okuldaki 9–A, 9–B, 9–C sınıfları ve bu sınıflara uygula-
B = {1, 2, 3, 5, 7, 8, 9} nan fizik, kimya ve biyoloji sınavları ile ilgili olarak aşağıda-
olmak üzere, kiler bilinmektedir.
(A+B) 3 M 3 (A,B) • 9–A, 9–B ve 9–C sınıflarında toplam 75 öğrenci bulun-

maktadır.
koşulunu sağlayan kaç farklı M kümesi yazılabilir?
• Fizik, kimya ve biyoloji derslerinin sınavları birbirinden
A) 16 B) 32 C) 64 D) 96 E) 128 farklı zamanlarda yapılmış ve herhangi bir dersin sınavı-
na 9–A, 9–B ve 9–C sınıfları birlikte katılmıştır.
• Sınav sonuçlarına göre, yalnız iki dersten geçenlerin
sayısı eşittir.
• Sınav sonuçlarına göre, yalnız bir dersten geçenlerin
sayısı eşittir.
• Yalnız bir dersten geçenlerin sayısı, yalnız iki dersten
geçenlerin sayısının 2 katıdır.
• Öğrencilerin her biri en az bir dersten geçmiştir.
75 öğrencinin tamamı bu üç sınava da girdiğine göre,

bu üç dersten geçen en az kaç öğrenci vardır?
8. Almanca, İngilizce ve Fransızca dillerinden en az birini bi- A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
lenlerden oluşan 43 kişilik bir turist kafilesinde, Almanca
bilen herkes İngilizce bilmektedir. Bu kafilede, Almanca ve
Fransızca bilen 5 kişi, Fransızca ve İngilizce bilen 9 kişi, bu
dillerden en az ikisini bilen 15 kişi vardır.
İngilizce bilip Almanca bilmeyenlerin sayısı, yalnız Fran-

sızca bilenlerin sayısına eşit olduğuna göre, kafilede yal-
nız İngilizce bilen kaç kişi vardır?
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13
11. Aşağıdaki Venn şemasında,

B
• Yaşı 25’ten büyük olan insanların kümesi A,
İ
L • Yaşı 50’den küçük olan insanların kümesi B,
G • Cinsiyeti erkek olan insanların kümesi C
İ ile gösterilmiştir.
9. Her biri boş kümeden farklı n tane küme için aşağıdakiler
A B
bilinmektedir. S
C
• Her bir kümenin eleman sayısı birbirinden farklıdır. A
R
• Eleman sayısı en çok olan kümenin 18 tane, eleman
sayısı en az olan kümenin 2 tane elemanı vardır. M

A
Buna göre,
L
I. Bu n tane kümenin eleman sayılarının ayrı ayrı topla- Buna göre,
mı en az 20’dir. I. 20 yaşındaki bir erkek
II. Bu n tane kümenin eleman sayılarının ayrı ayrı topla-
II. 35 yaşındaki bir kadın
mı en çok 170’tir.
III. 25 yaşındaki bir kadın
III. n en çok 18’dir.
özellikleri ile verilen insanlardan hangileri boyalı bölge
ile gösterilen kümenin elemanıdır?
7. C 8. D 9. C 10. B 11. B
298
SİMÜLASYON TESTİ
1. A = {a, b, c, d, e, f} 4. Bir kutuda, 1'den 60'a kadar olan tam sayıların her biri
kümesi ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir. en az bir defa kullanılarak numaralandırılmış n tane kart
bulunmaktadır. Bu kartlardan, numaraları 1'den 60'a kadar
• a nın bulunduğu alt küme sayısı x tir.
olup numaraları birbirinden farklı ve
• a veya c nin bulunduğu alt küme sayısı y dir.
• çift olan tüm kartlar A torbasına,
Buna göre, y – x farkı kaçtır?
• 3'ün katı olan tüm kartlar B torbasına,
A) 8 B) 16 C) 24 D) 32 E) 40 • 4'ün katı olan tüm kartlar C torbasına
atılacaktır.
Örneğin; 12 numaralı kartlar hem A, hem B, hem de C tor-
basına atılacaktır.
Buna göre, bu dağıtımın eksiksiz olabilmesi için n en az

kaç olmalıdır?
A) 80 B) 82 C) 85 D) 88 E) 90
2. Aşağıda verilen haritada Manisa ilinin ilçeleri gösterilmiştir.
5. M ve K iki kümedir.
M = {1, 2, 3, 4}
M,K = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7}
Yu
Şe
olduğuna göre, birbirinden farklı kaç tane K kümesi ya-

nu
hz
sE
ad
Gölmarmara
zılabilir?
ele
mr
r
e
A) 8 B) 12 C) 16 D) 20 E) 24
B
Manisa ilinin ilçelerinin oluşturduğu kümenin alt kü- İ
melerinin kaçında S harfi ile başlayan ilçeler bulunur, A L
harfi ile biten ilçeler bulunmaz? G
İ
A) 64 B) 128 C) 256 D) 512 E) 1024 6. A = " x 0 < x < 40, x = 3k, k tam sayı ,
S B = " x 0 < x < 40, x = 4m, m tam sayı ,

A C = " x 0 < x < 40, x = 5n - 3, n tam sayı ,
R
M olmak üzere, bu kümeler aşağıda Venn şemaları ile göste-

A rilmiştir.
L
C
B
A
3. Her x sayma sayısı için Ax kümesi;
Ax = [2x – 3, 2x – 1) olarak tanımlanıyor.
Örnek: A2 = [1, 3)
Buna göre, (A3,A5) – A4 kümesinde bulunan tam Buna göre, aşağıdaki elemanlardan hangisi boyalı böl-
sayıların sayısı kaçtır? gelerden herhangi birine ait değildir?
A) 18 B) 19 C) 20 D) 21 E) 22 A) 18 B) 21 C) 24 D) 30 E) 32
1. B 2. E 3. A 4. C 5. C 6. C
299
7. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6} kümesi veriliyor. B kümesi, A kümesi- 10. A = {1, 2, 3, ...., n}
nin bir alt kümesi olmak üzere; K(B) bağıntısı, A kümesinin A kümesi ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.
B kümesinden ayrık olan alt küme sayısını göstermektedir.
• s(A) = n dir.
Örneğin, A kümesinin B = {1, 2, 3, 4} alt kümesi ile ayrık • A kümesinin 3 elemanlı alt kümelerinin 45 tanesinde 2
olan alt kümeleri {5}, {6}, {5, 6} ve Q olduğundan K(B) = 4 bulunur ancak n bulunmaz.
tür.
Buna göre, Buna göre, A kümesinin 5 elemanlı alt kümelerinin kaç
tanesinde 1 ve n bulunurken 2 bulunmaz?
K(B) = 16
A) 35 B) 56 C) 80 D) 84 E) 90
eşitliğini sağlayan kaç farklı B kümesi yazılabilir?
A) 8 B) 12 C) 14 D) 15 E) 18
8. A = {x : –1 G x G 5, x!Z}
B = {x : –6 G x G 2, x!Z}
olduğuna göre, A x B nin bütün noktalarını dışarıda bı-
rakmayan en küçük çaplı dairenin alanı kaç br2 dir? 11.
A) 15r B) 18r C) 20r D) 24r E) 25r ab ba
B I. Durum II. Durum

(Girilen sayı) (Bulunan sayı)
İ
L Bir bilgisayar programı I. durumdaki gibi girilen her sayma
G sayısının II. durumdaki gibi tersten yazılımını bulmaktadır.
İ
Örneğin ; Girilen Bulunan
7 7
S
A 93 39
R
M Yasin programı çalıştırmış ve aşağıdaki adımları izlemiştir.

9. x, y ve z pozitif tam sayıları A kümesinin elemanları olmak A • En çok iki basamaklı tüm sayma sayıları tek tek prog-
üzere, rama giriliyor.
L
• A kümesi 8 elemanlıdır. • A ve P kümeleri oluşturuluyor.
• A kümesinin x, y, z dışındaki elemanları 12, 16, 20, 24, • Girilen ve bulunan sayılar aynı ise A kümesine girilen
28 dir. sayı yazılıyor.
• A kümesinin öz alt kümelerinden herhangi birinin ele- • Girilen ve bulunan sayıların ikisi de asal sayı ise P kü-
manlarının toplamı en çok 128 dir. mesine girilen sayı yazılıyor.
• A kümesinin boş küme hariç herhangi bir alt kümesinin • A,P kümesinin eleman sayısı hesaplanıyor.
elemanlarının toplamı en az 2 dir.
Buna göre, Yasin s(A,P) değerini programa girdiğinde
Buna göre, y aşağıdakilerden hangisi olabilir? monitörde bulunan sayı kaçtır?
A) 4 B) 6 C) 8 D) 12 E) 16 A) 46 B) 58 C) 62 D) 66 E) 74
7. D 8. E 9. B 10. D 11. C
300
TEST
MANTIK VE KÜMELER
1. p:x=0 4. Merve, Betül ve Altan isimli üç arkadaş Ankara, İzmir ve
Konya illerinden sadece birinde çalışmaktadır.
q:x+y=0
r:x·y=0 Bu üç arkadaşa nerede çalıştıkları sorulduğunda;
önermeleri veriliyor. • Merve : “Konya’da çalışıyorum.”
I. p&q • Betül : “Konya’da çalışmıyorum.”

• Altan : “Ankara’da çalışmıyorum.”
II. q & p
demiştir.
III. p & r
Bu üç arkadaştan sadece bir tanesi doğru söylediğine
Buna göre, yukarıdaki koşullu önermelerden hangileri göre; Merve, Betül ve Altan sırasıyla hangi illerde çalış-
doğrudur? maktadır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Ankara, İzmir, Konya
D) I ve II E) I, II ve III B) Ankara, Konya, İzmir
C) Konya, Ankara, İzmir
D) Konya, İzmir, Ankara
E) İzmir, Konya, Ankara
2. Aşağıda içlerinde bileşik önermelerin yazılı olduğu toplar

verilmiştir.
pQ(q&r) q+(p0r) (r/q)&p (p/q)Qr
p0(q+r)/0
olduğuna göre, hangi renkteki top veya toplarda yazan

bileşik önerme her zaman doğrudur?
B
A) Sarı B) Pembe C) Mavi
İ
D) Mavi ve yeşil E) Sarı ve yeşil L
G
İ
S
A
3. Bir okulda 3 dersten açılan yetiştirme kurslarından herkes R 5. n pozitif tam sayıları için R gerçel sayılar kümesinin,
An = ' x : ]- 2g 1 x 1 5 , x ! R 1
en az bir kursa katılmıştır. M n
A n n
• Sadece fizik kursuna katılanların sayısı sadece mate-
matik kursuna katılanların sayısının 3 katıdır. L alt kümeleri veriliyor.
Buna göre,
• Sadece matematik kursuna katılanların sayısı sadece
kimya kursuna katılanların sayısının 2 katıdır. I. A1+A2 = A2’dir.
II. A 2 = A 3 = ; , m dir.
• En az iki dersten kursa katılan öğrenci sayısı 30 dur. 5 5
3 2
• En az bir dersten kursa katılan öğrenci sayısı 120 dir.
III. A2+A3+A4 = Q’dir.
Buna göre, yalnız matematik kursuna katılan öğrenci
sayısı kaçtır?
A) 10 B) 20 C) 25 D) 30 E) 35
D) II ve III E) I ve III
1. C 2. C 3. B 4. B 5. E
301
6. 9. Aşağıdaki Venn şemasında;
A = :- 2 , 7D
5
• pozitif tam sayı bölen sayısı 3 olan doğal sayılar kümesi
B = : 2, 3 D
26
A,
• pozitif tam sayı bölen sayısı 4 olan doğal sayılar kümesi
kapalı aralıkları için (A,B)+Z kümesinin eleman sayısı B,
kaçtır? • 5’in katı olan iki basamaklı doğal sayılar kümesi C ile
(Z, tam sayılar kümesidir.) gösterilmektedir.
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15 C
A B
Buna göre; pembe, mavi ve yeşil renkli bölgelerden alı-

nan birer elemanın toplamı en az kaçtır?
A) 45 B) 50 C) 55 D) 60 E) 65
7. X1{1, 2, 3, 4, 5, 6}
olmak üzere, X+{4, 6} kümesinin eleman sayısı 1 ola-
cak biçimde kaç farklı X kümesi vardır?
A) 24 B) 26 C) 28 D) 30 E) 32
10. x ≥ 2 olmak üzere,
x = "x – 2 elemanlı bir kümenin kendisi

dışındaki alt kümelerinin sayısı"
B
İ
L x+3 – x+2 =A
8. Bir öğrenci doğru olduğunu düşündüğü aşağıdaki iddiayı G
ispatlarken bir hata yapmıştır. İ
İddia: A, B, C herhangi kümeler olmak üzere, olduğuna göre, A – 1 aşağıdakilerden hangisine eşittir?
S
A,(B+C)3(A,B)+(A,C) dir.
A
Öğrencinin ispatı: R
A,(B+C) kümesinin her elemanının (A,B)+(A,C) nin M A) B) x+1

x
elemanı olduğunu gösterirsem ispat biter. A
Şimdi, x!A,(B+C) alalım. L
I. Buradan x!A veya x!(B+C) dir.
II. Buradan x!A veya (x!B veya x!C) olur.
C) D)
III. Buradan (x!A veya x!B) ve (x!A veya x!C) olur. x+2 x+3
IV. Buradan x!(A,B) ve x!(A,C) olur.
V. Buradan x![(A,B)+(A,C)] olur.
Buna göre, öğrenci numaralandırılmış adımların hangi-
E) x+4
sinde hata yapmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
6. A 7. E 8. B 9. C 10. C
302
1. 1 1 4. Sadece lahmacun ve ayran satışı yapan küçük bir resto-
A = ^4 - 15 h2 - ^4 + 15 h2 ranta giden üç arkadaş, üzerinde fiyat yazmayan aşağıdaki
sayısı veriliyor. broşüre bakarak siparişlerini vermişlerdir.
Buna göre,
LAHMACUN
I. A irrasyonel sayıdır.
II. A2 rasyonel sayıdır.
III. A4 + 2 asal sayıdır.
Fındık Urfa Antep
D) II ve III E) I, II ve III Lahmacun Lahmacun Lahmacun
r = 6 cm r = 10 cm r = 12 cm
AYRAN
2. 1 + 2 + 22 + 23 + ... + 210 = x
Küçük Orta Büyük
olduğuna göre, Boy Boy Boy
200 ml 250 ml 300 ml
22 + 23 + 24 + ... + 211
ifadesinin x cinsinden eşiti aşağıdakilerden hangisidir? Daire biçimindeki lahmacunların çeşitlerine göre yarıçapları
A) x + 2 B) 2x C) 2x – 2 ve ayranların hacimleri yukarıdaki gibidir.
D) 2x – 4 E) 2x + 2 • Lahmacunların birim fiyatı alanları ile orantılıdır.

• Ayranların birim fiyatı hacimleri ile orantılıdır.
Sipariş TUTAR
B
Urfa Lahmacun + Küçük Boy
İ Ayhan 30 TL
Ayran
L
G Fındık Lahmacun + Büyük
Bulut 16,5 TL
Boy Ayran
İ
Antep Lahmacun + Orta Boy
3. Aşağıdaki dondurulmuş gıda ürününün derin dondurucuda Cemal ?
Ayran
iken sıcaklığı (–13)°C dir. S
A Siparişleri ve bu siparişlerin tutarını yukarıdaki gibi not
R alan restorant sahibi "?" ile gösterilen yere aşağıdaki-
M lerden hangisini yazmalıdır?

A
L A) 39,75 TL B) 42,25 TL C) 44 TL
(–9)ºC ile 2ºC arasında D) 47,25 TL E) 49 TL
muhafaza ediniz.
Derin dondurucunun sıcaklık ayarını değiştiren Sevilay, sı-

caklığı 7°C arttırmıştır.
Buna göre, Sevilay derin dondurucunun sıcaklığını kaç

°C daha yükseltirse ürünün muhafaza edilmesi gereken
sıcaklığın üst sınırına ulaşır?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
1. C 2. C 3. E 4. B
303
5. Bir esnaf kilogramı 24 TL'den bir miktar kabuklu fındık alı- 8. abc üç basamaklı, de iki basamaklı doğal sayılardır.
yor. Kabuklarını kırıp attıktan sonra %25 lik bir kütle kaybı x = abc + de
olduğunu hesaplıyor.
Ali, yukarıdaki toplama işlemini yaparken a rakamını 2 faz-
Buna göre, esnafın tüm fındıkları sattıktan sonra %25 la, d rakamını 3 eksik almıştır.
kâr etmiş olması için fındığın kilogramını kaç TL'den
Buna göre, Ali x sayısını bulması gereken sayıdan kaç
satmış olması gerekir?
fazla bulmuştur?
A) 30 B) 34 C) 38 D) 40 E) 42
A) 17 B) 23 C) 150 D) 160 E) 170
6. Rakamları sıfırdan farklı üç basamaklı XYZ doğal sayısı

9. a, b ve c birer tam sayıdır.
için,
a.b = 144
HXYZ = XY0 – Z
b.c = 240
lXYZ = X + Y + Z
sXYZ = YZX olduğuna göre, b nin alabileceği kaç farklı değer var-
dır?
A) 10 B) 12 C) 18 D) 20 E) 24
Buna göre,
l[H(s387)] + s(H125)
A) 170 B) 171 C) 172 D) 173 E) 174
B 10.
İ 1.
L
G 2.
İ 3.
7.
4 5 1 S
A
x 1 R
M
a.
3 A
L
Yukarıda a tane çekmecesi olan bir dolabın her çekmece-
2 5 sinde b tane dosya bulunmaktadır. Bu dolabın her çekme-
cesine 2c tane dosya yerleştirilip her çekmeceden d tane
2 dosya çıkarılıyor.
Buna göre, son durumda dolapta bulunan toplam dos-

1, 2, 3, 4, 5 rakamları tablodaki kutulara yazıldığında her ya sayısının; a, b, c ve d türünden ifadesi aşağıdakiler-
satırda ve her sütunda aynı sayıdan sadece bir tane bulun- den hangisidir? (b > d dir.)
maktadır.
A) 2a.b.c – d B) a.(b + 2c) – d
Buna göre, x yerine hangi sayı yazılmalıdır?
C) a.(b + 2c – d) D) a.(b + 2c + d)
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 E) 2a.(b + c – d)
5. D 6. C 7. D 8. E 9. D 10. C
304
20.
BÖLÜM
FONKSİYONLAR
◗ FONKSİYONUN TANIMI
◗ FONKSİYON ÇEŞİTLERİ
◗ FONKSİYON İŞLEMLERİ
◗ FONKSİYON GRAFİKLERİ

✔ ÖSYM sınavlarında fonksiyonlar konusu ile ilgili hemen
hemen her yıl soru sorulmaktadır.
✔ Fonksiyonlar konusu birçok konunun temelini oluşturduğu

için bilinmesi gereken bir konudur.
SICAK BÖLGE
FONKSİYON DOĞRUSAL FONKSİYON
A ve B boş olmayan iki küme olmak üzere, A kümesinin f : R → R ve a≠0 olmak üzere f(x) = ax + b fonksiyonu-
her bir elemanını, B kümesinin bir ve yalnız bir elemanı- na doğrusal fonksiyon denir.
na eşleyen ilişkiye fonksiyon denir.
R den R ye tanımlı
A dan B ye bir f fonksiyonu f : A B ya da f(x) = 2x + 5
f
A B şeklinde gösterilir. 3x - 1 3 1
g(x) = 2 = 2x- 2
f : A " B fonksiyonunda A kümesine f nin tanım kü-
h(x) = ñ3.x – 6
mesi, B kümesine f nin değer kümesi, A kümesinde-
ki elemanların görüntülerinin oluşturduğu kümeye f nin fonksiyonları birer doğrusal fonksiyondur.
görüntü kümesi denir ve f(A) ile gösterilir.
A f B PARÇALI FONKSİYON
1
a Tanım kümesinin alt aralıklarında farklı kurallarla tanım-
2
b lanan fonksiyona parçalı fonksiyon denir.
c
3
f (x ) = )
d g (x) , x 1 a
h (x) , x $ a
Yukarıdaki Venn şemalarına göre, fonksiyonu bir parçalı fonksiyondur.

f(1) = c, f(2) = b, f(3) = a dır. Parçalı fonksiyonların kuralının değiştiği noktalara fonk-
siyonun kritik noktaları denir.
Tanım kümesi A = {1, 2, 3}
Değer kümesi B = {a, b, c, d}
Görüntü kümesi f(A) = {a, b, c} MUTLAK DEĞER FONKSİYONU
f : A → B gerçek değerli bir fonksiyon olmak üzere,
f(A) 1 B dir.
f (x ) = )
f (x ) , f (x ) $ 0
A dan B ye tanımlı bir eşlemenin fonksiyon olması - f (x) , f (x) 1 0
için,
1. Tanım kümesinde açıkta eleman kalmamalıdır. şeklinde tanımlanan |f| : A → R+,{0} fonksiyonuna f
2. Tanım kümesindeki her elemanın değer kümesinde fonksiyonunun mutlak değer fonksiyonu denir.
yalnızca bir tane görüntüsü olmalıdır. B ÖRTEN FONKSİYON – İÇİNE FONKSİYON
İ A dan B ye tanımlı f fonksiyonu için f(A) = B ise f fonksi-
L yonuna örten fonksiyon denir.
G
f B
SABİT FONKSİYON İ A
A dan B ye tanımlı f fonksiyonunda, her x!A için 1 a

f(x) = c ve c!B oluyorsa, f fonksiyonuna sabit fonksiyon 2 b
S
denir. 3 c
A 4 d
a, b, c, d sıfırdan farklı gerçek sayılar ve R
d M
x ≠ – c olmak üzere, Yukarıda verilen f fonksiyonu örten fonksiyondur.
ax + b
A
f(x) = cx + d L Görüntü kümesi değer kümesinin öz alt kümesi olan
fonksiyonlara içine fonksiyon denir.
a b
fonksiyonu sabit fonksiyon ise c = d dir.
BİRE BİR FONKSİYON
a b A dan B ye tanımlı f fonksiyonunda A kümesindeki farklı
Ayrıca, f (x) = = olur.
c d
elemanların görüntüleri de farklı oluyorsa, f fonksiyonu-
na bire bir fonksiyon denir.
BİRİM FONKSİYON f : A → B olmak üzere,
A dan A ya tanımlı bir f fonksiyonunda her x!A için Her x1, x2!A için f(x1) = f(x2) iken x1 = x2 oluyorsa f bire
f(x) = x ise f fonksiyonuna birim fonksiyon denir. bir fonksiyondur.
306
SICAK BÖLGE
FONKSİYONLARDA DÖRT İŞLEM BİLEŞKE FONKSİYON
A ve B birer küme ve A+B≠Ø olmak üzere, f : A → B ve g : B → C olmak üzere,

f : A → R, g : B → R
A dan C ye tanımlanan
tanımlı f ve g fonksiyonları veriliyor.
(gof)(x)=g(f(x))
1. f + g : A+B → R
fonksiyonuna g ile f fonksiyonlarının bileşkesi denir.
(f + g)(x) = f(x) + g(x)
2. f – g : A+B → R A f B g C
(f – g)(x) = f(x) – g(x) x y z

3. f . g : A+B → R
(f . g)(x) = f(x) . g(x)
gof
f
4. g : A+B → R y = f(x) ve z = g(y) olduğundan, g(f(x)) = z olur.
f f (x ) gof : A → C şeklindedir.
( g )(x) = , g(x)≠0
g (x)
1. fog ≠ gof
5. k!R olmak üzere,
2. fof–1 = f–1of = I (I birim fonksiyon)
k.f : A → R
3. foI = Iof = f
(k.f)(x) = k.f(x)
4. (fog)–1 = g–1of–1
(fogoh)–1 = h–1og–1of–1
BİR FONKSİYONUN TERSİ FONKSİYON GRAFİKLERİ
f : A → B bire bir ve örten bir fonksiyon ise y = f(x) fonksiyonunun grafiği çizilirken fonksiyon üzerin-
deki noktalar analitik düzlemde gösterilir.
f–1 : B → A bir fonksiyon belirtir.
Grafiği verilen bir bağıntının fonksiyon olması için 0x
A f B eksenine çizilen dik doğrular grafiği daima bir noktada
kesmelidir.
a b B
y y
İ
f–1 L
G x x
O O
f(a) = b ⇔ f–1(b) = a İ
Ayrıca, (f–1)–1 = f dir. S fonksiyon fonksiyon değil

f : A → B bire bir ve örten bir fonksiyon olsun. A
R Grafiği verilen bir fonksiyonun bire bir fonksiyon olması
1. y = f(x) fonksiyonunun tersi bulunurken, x yalnız bı- M için Oy eksenine çizilen dik doğrular grafiği sadece bir
rakıldıktan sonra, x yerine f–1(x), y yerine x yazılarak noktada kesmelidir.
A
f–1(x) bulunmuş olur.
L
y y
2. a≠0 olmak üzere,
x-b
f(x) = ax + b ise f–1(x) = a dır.
O x O x
3. f : R – &- c 0 → R – $ c . olmak üzere,

d a
ax + b - dx + b bire bir fonksiyon bire bir fonksiyon değil

f(x) = cx + d ise f–1(x) = cx - a dır.
307
SICAK BÖLGE
Bire bir ve örten bir f fonksiyonunun grafiği ile f–1 fonk- ÇİFT FONKSİYON, TEK FONKSİYON
siyonunun grafiği y = x doğrusuna göre simetriktir.
A " B tanımlı f(x) fonksiyonunda,
FONKSİYON GRAFİKLERİNDE DEĞER BULMA 1. 6x!A için f(x) = f(–x) oluyorsa, f fonksiyonuna
çift fonksiyon denir.
y = f(x) fonksiyonunun grafiği verildiğinde, grafik üzerin-
de verilen bir (a, b) noktası y = f(x) denkleminde yazılır.
2. 6x!A için f(x) = – f(–x) oluyorsa, f fonksiyonuna
tek fonksiyon denir.
y y y = f(x + 3)
y = f(x)
Burada a ! R+ olmak üzere, A kümesi
5 6
(3, 5) (2, 6) A = (–a, a) veya A = [–a, a]
şeklinde tanımlı olmalıdır.
O 3 x O 2 x
f(x) fonksiyonu bir polinom fonksiyonu olmak üzere,
f(3) = 5 f(2 + 3) = f(5) = 6 1. f fonksiyonu sadece x in çift kuvvetli terimlerinden

–1 –1
oluşuyorsa, f fonksiyonu çift fonksiyondur.
f (5) = 3 f (6) = 5
f(x) = x4 – 3x2 + 5x0 çift fonksiyondur.
2. f fonksiyonu sadece x in tek kuvvetli terimlerinden

DOĞRUSAL FONKSİYON GRAFİKLERİ
oluşuyorsa, f fonksiyonu tek fonksiyondur.
y
f(x) = x5 – 2x3 + 8x1 tek fonksiyondur.
b
3. Çift fonksiyonların grafikleri y eksenine göre si-
O a x metriktir.
y = f(x) y f(x) = x2 fonksiyonu çift

2
y=x fonksiyondur ve grafiği y
B eksenine göre simetriktir.
Yukarıda grafiği verilen y = f(x) fonksiyonunun kuralı,
x y İ
a+b =1 L
denkleminden, y yalnız bırakılarak bulunur. G O x
İ
n bir tam sayı olmak üzere, f(x) = xn fonksiyonlarının
grafikleri x e uygun değerler verilerek bulunan noktalar
yardımıyla çizilebilir. S
A 4. Tek fonksiyonların grafikleri orijine göre simetriktir.
R y f(x) = x3 fonksiyonu tek
M 3
y=x fonksiyondur ve grafiği ori-
PARÇALI FONKSİYONLARIN VE A jine göre simetriktir.
MUTLAK DEĞER FONKSİYONLARININ L
GRAFİKLERİ
O x
1. Parçalı fonksiyonların grafikleri tanımlandığı alt ara-
lıklarda verilen kurallara göre çizilir.
2. Mutlak değer fonksiyonlarının grafikleri çizilirken

fonksiyon önce parçalı fonksiyon olarak yazılır,
sonra da grafiği çizilir.
308
1. A f B A g B 4. f : (–1, 3] " R olmak üzere,
a a
1 1 f(x) = 4x – 3
2 b 2 b
3 c 3 c fonksiyonunun görüntü kümesi aşağıdakilerden hangi-
d d sidir?
A h B
a A) (–1, 9] B) [–1, 9) C) [–2, 9)
1
2 b D) (–7, 9] E) [–7, 9)
3 c
d
A kümesinden B kümesine tanımlanan yukarıdaki f, g, h

ilişkilerinden hangileri A dan B ye tanımlı bir fonksiyon-
dur?
A) Yalnız f B) Yalnız h C) f ve g
D) f ve h E) f, g ve h
5. Aşağıda gerçek sayılar kümesinde tanımlı bir fonksiyon
makinesi verilmiştir.
x
Girdi
Çıktı
3x + 1
Buna göre, bu makineye atılan 5 sayısı kaç olarak çı-

2. A = {a, b, c} kar?
B = {1, 2, 3}
A) 12 B) 14 C) 15 D) 16 E) 18
olmak üzere, aşağıdakilerden hangisi A dan B ye tanımlı
bir fonksiyondur?
A) {(a, 1), (a, 2),(a, 3)}

B) {(b, 1), (c, 3)}
B
İ
C) {(a, 1), (b, 3), (c, 2), (c, 3)} L
D) {(a, 2), (b, 2), (c, 2)} G
6. f : R " R
E) {(1, a), (3, b), (2, c)} İ
f(x) = x2 + 3x + m + 1
S f(4) = 36
A olduğuna göre, m kaçtır?
R
M A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
A
L
3. f : A" B ve A = {–1, 3, 4} olmak üzere,

f(x) = 3x – 1
olduğuna göre, f(A) kümesi aşağıdakilerden hangisi- 7. f : R → R
dir?
f(2x + 1) = x2 – 3x + 5
A) {–4, 10, 13} B) {–4, 8, 11}
olduğuna göre, f(5) kaçtır?
C) {–4, 8, 13} D) {4, 8, 11}
E) {4, 8, 13} A) 3 B) 5 C) 12 D) 15 E) 24
1. A 2. D 3. B 4. D 5. D 6. C 7. A
309
8. f : R " R 3
12. x ! olmak üzere,
2x + 1 2
f(x) = 3
mx + 6
f (x + 1) f(x) = 2x - 3
f (x - 1)
fonksiyonu sabit fonksiyon olduğuna göre, m kaçtır?
A) 3 B) 9 C) 27 D) 81 E) 243
A) 4 B) 2 C) 0 D) –2 E) –4
9. Uygun koşullarda tanımlı f fonksiyonu için

13. a, b ve c birer gerçek sayıdır.
f(2x) = f(x) + x
f(x) = (a – 2)x2 + (b + 3)x + c – 4
f(1) = 4
eşitlikleri veriliyor. fonksiyonu birim fonksiyon olduğuna göre, a + b + c
toplamı kaçtır?
Buna göre, f(4) değeri kaçtır?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
14. f sabit, g birim fonksiyondur.

10. A kümesinden B kümesine tanımlı, B
İ Buna göre,
f = {(1, a – 2), (3, 8), (4, b + 1)}
L f(2x + 1) + g(x – 3) = f(x) + g(3x + 5)
g = {(1, 4), (3, c + 3), (4, –6)} G
eşitliğini sağlayan x gerçek sayısı kaçtır?
fonksiyonları eşit fonksiyonlar olduğuna göre, a + b + c İ
toplamı kaçtır? A) –5 B) –4 C) –3 D) 4 E) 5
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
S
A
R
M
A
L
15. y = f(x) fonksiyonu doğrusal fonksiyondur.

11. f(x) = (m – 6)x2 + (n + 4)x – m.n f(1) = 6
f(3) = 14
fonksiyonu sabit fonksiyon olduğuna göre, m + n
toplamı kaçtır? olduğuna göre, f(6) kaçtır?
A) 2 B) 1 C) 0 D) –1 E) –2 A) 24 B) 26 C) 28 D) 30 E) 32
8. D 9. B 10. B 11. A 12. E 13. A 14. B 15. B

310
1. f : R → R 4. f(x) = x2 + m
g(x) = 2x + 3
f (x ) = *
3x + 1 , x 1 3 ise
fonksiyonları veriliyor.
x2 - 3 , x H 3 ise
(f + g)(2) = 16
fonksiyonuna göre, f(5) – f(–3) + f(–2) işleminin sonucu olduğuna göre, (f.g)(1) kaçtır?
kaçtır?
A) 15 B) 20 C) 25 D) 30 E) 35
A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30
5. Çocuk Anne
Ali Perihan
2. A = {a, b, c} ve B = {1, 2, 3} kümeleri veriliyor. Beril Rabia
Ceyda Serap
A kümesinden B kümesine tanımlı
f : {(a, 1), (b, 3), (c, 2)}
Çocuk ve Anne kümeleri şekilde verilmiştir. Çocuk küme-
g : {(a, 2), (b, 3), (c, 1)}
sinden Anne kümesine tanımlanan,
h : {(a, 2), (b, 2), (c, 3)}
f = {(Ali, Perihan), (Beril, Serap), (Ceyda, Rabia)}
fonksiyonları ile ilgili olarak,
g = {(Ali, Serap), (Ceyda, Perihan), (Beril, Serap)}
I. f bire bir fonksiyondur.
h = {(Ali, Perihan), (Beril, Perihan), (Ceyda, Perihan)}
II. g örten fonksiyondur.
fonksiyonları ile ilgili olarak,
III. h içine fonksiyondur.
ifadelerinden hangileri doğrudur? B I. f fonksiyonunun tersi vardır.
İ II. g, örten fonksiyondur.
L
III. h, sabit fonksiyondur.
D) II ve III E) I, II ve III G
İ yargılarından hangileri doğrudur?
S D) II ve III E) I, II ve III
A
R
M
A
L
3. f : R → R, g : R → R
6. Uygun koşullarda tanımlı f fonksiyonu için,
f(x) = x2 + x – 3
f(x) = 3x + m – 1
x+1
g(x) = 2 f–1(2) = 5
olduğuna göre, (2f – g)(3) kaçtır? olduğuna göre, m kaçtır?
A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20 A) –14 B) –12 C) –10 D) –8 E) –6
1. D 2. E 3. C 4. D 5. C 6. B
311
7. f : R " R 11. f(x) = 2x + 1
g(x) = 3x – 2
f(x) = (x + 2)3 – 1
olduğuna göre, (fog)(x) fonksiyonu aşağıdakilerden
olduğuna göre, f–1(x) aşağıdakilerden hangisidir? hangisidir?
A) 3
x+2-1 B) 3
x-2+1 C) 3
x+1-2 A) 6x – 3 B) 6x – 1 C) 6x + 1
D) 6x + 3 E) 6x + 5
D) 3
x-1+2 E) 3
x+2+1
12. f(x + 3) = 4x – 2
8. Uygun koşullarda tanımlı y = f(x) fonksiyonu için, g(x – 1) = x2 + 2x – 3
2f (x) + 3 olduğuna göre, (fog)(1) kaçtır?
x = 4f (x) - 3
A) –4 B) –2 C) 2 D) 4 E) 6
olduğuna göre, f–1(x) aşağıdakilerden hangisidir?
2x + 3 2x - 3 2x + 1
A) 4x - 3 B) 4x + 3 C) 3x - 2
3x + 3 2x - 3
D) 4x - 2 E) 4x + 1
13. f(x) = x2 + x – 1
g (x) = *
x2 + 1 , x H 5 ise
3x - 2 , x < 5 ise
B şeklinde tanımlı f ve g fonksiyonları için,

9. Uygun koşullarda tanımlı f fonksiyonu için, İ (gof)(2) + (fog)(1)
3x + 1 L
f ^xh = x + 2 G işleminin sonucu kaçtır?
olduğuna göre, f–1(2) kaçtır? İ A) 24 B) 25 C) 26 D) 27 E) 28
A) –3 B) –1 C) 0 D) 1 E) 3
S
A
R
M
A
L
14. (gof)(x) = 6x + 1
10. f : R – {–2} → R – {3} g(x) = 3x – 2
ax - 6 olduğuna göre, f(x) fonksiyonu aşağıdakilerden hangi-
f(x) = bx - 4
sidir?
fonksiyonu bire bir ve örten olduğuna göre, a + b toplamı
kaçtır? A) 2x + 3 B) 2x + 1 C) 2x
A) –8 B) –7 C) –6 D) –5 E) –4 D) 2x – 1 E) 2x – 3
7. C 8. A 9. E 10. A 11. A 12. E 13. D 14. B

312
1. Aşağıda verilen grafiklerden hangisi gerçek sayılar kü- 3. y
mesinde tanımlı bir fonksiyon grafiğidir?
3
5
A) y B) y 2
–3 1 4 5
O x
–4 3
x x
O O
–2 y = f(x)
C) y D) y Yukarıda y = f(x) fonksiyonunun grafiği verilmiştir.
Buna göre, f fonksiyonunun görüntü kümesi aşağıdaki-

lerden hangisidir?
x x
O O
A) (–4, 5] B) [–4, 5) C) (–4, 5)
D) [–2, 3) E) (–2, 3]
E) y
x
O
y
4. y = f(x)
–5
x
O 4
B
İ
L
G
y = f(x) fonksiyonunun grafiği şekildeki gibidir.
İ
Buna göre, f(x – 2) = 0 denklemini sağlayan farklı x de-
2. y = f(x) ve y = g(x) fonksiyonlarının grafikleri şekildeki gi-
S ğerlerinin toplamı kaçtır?
bidir.
A
y R A) –1 B) 1 C) 2 D) 3 E) 5
y = f(x)
M
3
A
L
–2
1 3 x
–3 O
–1
–3 y = g(x)
5. f(x) = (m – 3).x6 – (2n – 6).x4 + (m + n).x3 + nx

f (3) + g (0)
Buna göre, -1 işleminin sonucu kaçtır?
f (0) + g -1 (3) fonksiyonu tek fonksiyon olduğuna göre, f(–1) kaçtır?
A) 2 B) 1 C) 0 D) –1 E) –2 A) –9 B) –6 C) –3 D) 6 E) 9
1. D 2. D 3. D 4. E 5. A
313
6. f(x) = 2x4 – (a – 2)x3 + (2b – 4)x + 2ab 8. Aşağıda f ve g fonksiyon makineleri verilmiştir.
fonksiyonu çift fonksiyon olduğuna göre, f b b l kaçtır?

a
x 3x – 1 x 2x + 3
f(x) g(x)
A) 8 B) 10 C) 14 D) 16 E) 20 Girdi Çıktı Girdi Çıktı
Bu iki makine aşağıdaki gibi birleştirilip f fonksiyon makine-

sine 4 sayısı gönderiliyor.
4 Çıktı
f(x) g(x)
Girdi
Buna göre, g fonksiyon makinesinden çıkan sonuç kaç-

tır?
A) 23 B) 24 C) 25 D) 26 E) 27
7. Bir öğretmen, tanımlayacağı fonksiyonlarla ilgili aşağıdaki

bilgileri veriyor.
• Tahtaya kaldırdığım kişiler tanım kümesinin elemanları
olacaktır.
• Bu kişilerin f1 ve f2 fonksiyonu altındaki görüntüleri ise
karşılarında gördükleri kişiler olacaktır.
Öğretmen, Ali ve Ayşe’yi tahtaya kaldırdıktan sonra f1 fonk- 9.

siyonunu oluşturmak için karşılarına 1. durumdaki gibi ay- ŞANLIURFA 360 km ŞANLIURFA 280 km
nalar yerleştiriyor. Sonra f2 fonksiyonunu oluşturmak için
karşılarına 2. durumdaki gibi Mustafa Kemal Atatürk’ün öz- B
deş resimlerini yerleştiriyor. İ
L 1. Durum 2. Durum
G
İ Şanlıurfa’ya doğru sabit hızla giden bir otobüsün içinde
bulunan Deniz, yolculuktaki zamanını değerlendirmek için
S fonksiyonlar konusuna çalışıyor. Deniz camdan dışarı bak-
A tığında 1. durumdaki Şanlıurfa’ya kalan mesafeyi gösteren
R levhayı görüyor ve saatine bakıyor. Bir süre sonra camdan
M dışarı tekrar baktığında 2. durumdaki levhayı görüyor ve sa-

A atine bakıyor. Deniz, yolculukta geçirdiği saati x ile göste-
1. Durum 2. Durum L rerek x saat sonunda Şanlıurfa’ya kalan yolu km cinsinden
ifade eden bir f(x) fonksiyonu tanımlıyor.
Buna göre,
Buna göre, Deniz’in tanımladığı f(x) fonksiyonu aşağı-
I. f1 fonksiyonu birim fonksiyondur. dakilerden hangisi olabilir?
II. f2 fonksiyonu birim fonksiyondur.
A) f(x) = 400 – 40x
III. f2 fonksiyonu sabit fonksiyondur.
B) f(x) = 480 – 60x
ifadelerinden hangileri doğrudur? C) f(x) = 360 – 80x
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) f(x) = 480 – 100x
D) I ve II E) I ve III E) f(x) = 600 – 120x
6. B 7. E 8. C 9. E
314
Test
4 FONKSİYONLAR
1. Uygun koşullarda tanımlı f fonksiyonu için, 4. Dik koordinat sisteminde f ve g fonksiyonlarının grafikleri
aşağıdaki gibi verilmiştir.
f(x + 1) = f(x) + 3
f(1) = 6 y y
y = f(x)
3 3
A) 87 B) 90 C) 93 D) 96 E) 99
y = g(x)
x x
O 3 O 3
[0, 3] aralığından seçilen m, n ve k gerçek sayıları için,
I. m < n < k ise g(m) > g(n) > g(k)

II. f(n).g(n) > 3
III. f(m) > f(n) > f(k) ise g(m) < g(n) < g(k)
2. f : R " R
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
f(x) = 2x + 3
olduğuna göre, f(3x) in f(x) türünden eşiti aşağıdakiler-
den hangisidir? D) II ve III E) I, II ve III
A) 3f(x) – 6 B) 3f(x) – 3 C) 3f(x)

D) 3f(x) + 3 E) 3f(x) + 6
B
İ
3. Yıl boyunca hava sıcaklığının 5°C ile 40°C arasında değiş- L
tiği bir ilde yaşayan Sevil Hanım hava sıcaklığı ile yıkadığı 5. f, g, h ve k fonksiyonlarının grafikleri aşağıdaki gibidir.
G
çamaşırların kuruma süresi arasındaki ilişkiyi bulmak için İ y
aşağıdaki notları alıyor. f 4 g
S
Hava sıcaklığı 18°C iken çamaşırlar 76 dakikada A 1
kurutulur. R –5 1
x
M –3 O 4
Hava sıcaklığı 32°C iken çamaşırlar 34 dakikada ku-
rutulur.
A
L –3
h
Sevil Hanım yaptığı araştırmalar sonucunda hava sıcaklığı- k –5
nın °C cinsinden değeri x olmak üzere, çamaşırların kuru-
ma süresinin dakika cinsinden değerini veren f(x) doğrusal
fonksiyonunu oluşturuyor.
Buna göre, Sevil Hanım’ın oluşturduğu f(x) fonksiyonu

aşağıdakilerden hangisidir? Buna göre,
x (hogofokohogofok....hogofok)(–5)
A) 112 – 2x B) 85 –
2
C) 130 – 3x D) 98 – 2x işleminin sonucu kaçtır?
E) 100 – 3x A) –5 B) –3 C) 1 D) 3 E) 4
1. C 2. A 3. C 4. C 5. A
315
6. f : R → R 9. f(x) ! 1 ve g(x) ! 1 olmak üzere, gerçel sayılar kümesi
Z] 2x - 2a , üzerinde tanımlı, bire bir ve örten f ve g fonksiyonları için,
]] x 1 2 ise
] (f + g)(x) = (f.g)(x)
f (x) = [] 2 , 2 G x 1 3 ise
]]]- ax + 7 , x H 3 ise
\ eşitliği veriliyor.
fonksiyonu için f(0) = f(9) olduğuna göre, a kaçtır?
Buna göre, (gof–1)(x) aşağıdakilerden hangisinde doğru
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 verilmiştir?
x x x+3
A) B) C) x
x-1 x+1
D) 4x – 1 E) x – 5
7.
10. Aşağıda verilen altı dik dairesel silindir ve üstü dik dairesel
koni biçiminde olan boş bir kap eşit zamanda eşit miktarda
su akıtan bir musluk tarafından doldurulacaktır.
A B A B
İçerisinde 96 gram su bulunan A kabındaki suyun tamamı

şekildeki düzenek ile içi boş olan B kabına aktarılıyor. Bu
düzenek çalıştırıldıktan sonra her bir saniyede 6 gram suyu
A kabından B kabına aktarıyor. x, düzenek çalıştırıldıktan
sonra geçen saniyeyi göstermek üzere; x saniye sonra A
kabında bulunan su miktarı f(x), B kabında bulunan su mik-
tarı g(x) fonksiyonu ile gösteriliyor.
Buna göre, f(x) ve g(x) fonksiyonları aşağıdakilerden

hangisinde doğru gösterilmiştir?
f(x) g(x)
Buna göre, kaptaki su yüksekliğinin zamana göre deği-
A) 32 – 2x 2x şim grafiği aşağıdakilerden hangisi gibi olur?
B
B) 6x – 96 3x İ A) Yükseklik B) Yükseklik
C) 96 – 4x 2x L
D) 96 – 6x 6x G
İ
E) 12x – 96 3x
S Zaman Zaman
A
R C) Yükseklik D) Yükseklik
M
A
L
Zaman Zaman
–1 –1
8. (gof ) (x) = 3x – 2
f(x) = x + 6
E) Yükseklik
olduğuna göre, g(x) fonksiyonu aşağıdakilerden hangi-
sidir?
x+2 x-2 x-4
A) 3 B) 3 C) 3
x-8 x+8 Zaman
D) 3 E) 3
6. A 7. D 8. E 9. A 10. D
316
Test
5 FONKSİYONLAR
1. Uygun koşullarda tanımlı bire bir ve örten f ve g fonk- 5. Bir n doğal sayısının rakamlarının en büyüğü n ile gösterilir.
siyonları için,
Doğal sayılar kümesi üzerinde bir f fonsiyonu her n doğal
x+1 sayısı için
f(2x – 1) = g–1 a x - 3 k
f(n) = n + n
olduğuna göre, (gof)(7) kaçtır?
biçiminde tanımlanıyor.
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 Örneğin, f(65) = 65 + 6 = 71 gibi
f(f(n)) = 68
olduğuna göre, n en fazla kaçtır?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
2. I. f(x) = 3x
II. f(x) = x3
III. f(x) = 3x
fonksiyonlarından hangileri, tanımlı olduğu her a ve b

f (a)
reel sayısı için f(a – b) = eşitliğini sağlar?
f ( b)
D) I ve II E) II ve III 6.
TL
km
1. Durum
B
İ
3. Gerçel sayılar kümesi üzerinde tanımlı bir f fonksiyonu L
• Her x![–5, 5] için f(x) = x2 G TL
• Her x!R için f(x) = f(x + 10) İ
km
özelliklerini sağladığına göre, f(156) değeri kaçtır?
S
A) –4 B) 4 C) 8 D) 16 E) 18 A 2. Durum
R
M Sabit açılış ücreti olan bir taksimetre, taksinin gittiği her bir
A km için aynı miktarda ücretlendirme yapıyor. 1 ve 2. durum-
L da taksinin gittiği yol ve taksimetrenin ücretlendirme bilgisi
yukarıdaki gibi gösterilmiştir.
Taksinin gittiği yolun km cinsinden değeri x olmak üze-

re, taksimetrenin TL cinsinden gösterdiği ücreti ifade
4. f : A → A olmak üzere, f fonksiyonu bire bir fonksiyondur. eden fonksiyon aşağıdakilerden hangisidir?
1 13
A = {4, 5, 6, 7, 8, 9, 10} olduğuna göre, A) f(x) = 8x + B) f(x) = 6x +
2 2
f(4) + f(5) + f(6)
13 x
C) f(x) = x +5 D) f(x) = + 23
toplamının alabileceği kaç farklı değer vardır? 2 2
25
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15 E) f(x) = 4x +
2
1. C 2. A 3. D 4. C 5. C 6. C
317
7. K = {x : 2 G x 1 6 ve x!Z}, f : K → Z ve m!Z olmak 10. Gerçek sayılarda tanımlı y = f(x) fonksiyonunun grafiği aşa-
üzere, ğıdaki gibidir.
]Z] x , x = 3m + 2 ise y
]]
f (x) = ][ x - 1 , x = 3m + 1 ise
]]
] x - 2 , x = 3m ise 4
\
olduğuna göre, f(K) görüntü kümesi aşağıdakilerden 3
hangisidir?
A) {1, 2, 3, 4} B) {1, 2, 3, 5} C) {1, 3, 5} O 2 x

–5 –3 –1 1 3 4 5
D) {1, 2, 3, 4, 5} E) {2, 4, 5}
–2
y = f(x)
Buna göre, f(x) = 3 eşitliğini sağlayan kaç farklı x gerçek

sayısı vardır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
8. f : R → R, f(x) = 2x + 3 olmak üzere,

fa(b) = f(a) + f(b)
olduğuna göre, f3(1) – f2(5) işleminin sonucu kaçtır?
A) –8 B) –7 C) –6 D) –5 E) –4
11. Birim karelere ayrılmış dik koordinat düzleminde [–4, 8] ara-

lığında tanımlı y = f(x) doğrusal fonksiyonu ile y = (gof)(x)
sabit fonksiyonunun grafiği aşağıda verilmiştir.
9. Aşağıda [0, 3) aralığında tanımlı y = f(x) ve y = g(x) fonk- B
siyonlarının grafikleri verilmiştir. İ
y
L
y
G
İ
y = f(x)
S
A
x R O
O 3 4 7 x
M
y = g(x) A y = (gof)(x)
L
Buna göre, 0 G a < 7 aralığındaki bir a gerçel sayısı için,
I. 0 < a < 3 olduğunda f(a) > g(a) olur.

y = f(x)
II. 4 < a < 7 olduğunda f(a) < g(a) olur.
III. f(a) = g(a) eşitliğini sağlayan iki farklı a gerçek sayısı
vardır. 3
Buna göre, ^2g + f hc m ifadesinin değeri kaçtır?
2
7 5
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) - B) –3 C) -
2 2
3
D) I ve III E) I, II ve III D) –2 E) -
2
7. B 8. C 9. E 10. B 11. E
318
Test
6 FONKSİYONLAR
1. 12 cm uzunluğundaki yeşil ve kırmızı renkli ipler uç uca ek-
leniyor. Yeşil renkli ipin yanma hızı, kırmızı renkli ipin yap- 4, 5 ve 6. soruları aşağıdaki bilgilere göre bir-
ma hızının iki katı kadardır. birinden bağımsız olarak cevaplayınız.
Rakamları birbirinden farklı dört basamaklı xyzt doğal sayı-

ları için bir f fonksiyonu
İp kırmızı renkli ucundan şekildeki gibi yakıldıktan 9 saniye f(xyzt) = x.y + z + t
sonra tamamen yanıyor. biçiminde tanımlanıyor.
İpin yakılmasından sonraki t. saniyede yanmayan kıs- Örnek;
mın uzunluğunun cm cinsinden değerini veren f(t) fonk- f(2304) = 2.3 + 0 + 4 = 10
siyonu aşağıdakilerden hangisidir?
f (t) = )
36 – 8t, t G 3 ise
A) 4. f(xyzt) = f(zytx) = 17
18 – 2t, 3 1 t G 9 ise
olduğuna göre, x + y + z + t toplamı kaçtır?
f (t) = )
24 – 2t, t G 6 ise
B) A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18
36 – 4t, 6 1 t G 9 ise
f (t) = )
24 – 4t, t G 3 ise
C)
18 – 2t, 3 1 t G 9 ise
f (t) = )
24 – 2t, t G 6 ise
D)
48 – 6t, 6 1 t G 9 ise
f (t) = )
36 – 6t, t G 4 ise
E)
18 – 2t, 4 1 t G 9 ise
5. f(xyzt) = 4
eşitliğini sağlayan kaç tane xyzt dört basamaklı doğal
2. Uygun koşullarda f ve g fonksiyonları B sayısı vardır?
f(x2 – x) = 3x2 – 3x + 5 İ
L A) 7 B) 9 C) 11 D) 13 E) 14
g(x3 – 1) = 8 – 5x3
G
İ
Buna göre, (gof)(–1) kaçtır?
A) –7 B) –6 C) –5 D) –4 E) –3 S
A
R
M
A
L
3. f(x.y) = f(x) + f(y) 6. f(xyzt) = 15

g(x + y) = g(x).g(y)
eşitliğini sağlayan en büyük xyzt doğal sayısı, en küçük
f(4) = 2
xyzt doğal sayısından kaç fazladır?
g(2) = 9
A) 8091 B) 8017 C) 8009
olduğuna göre, (gof)(16) kaçtır?
D) 7857 E) 7763
A) 9 B) 16 C) 27 D) 64 E) 81
1. B 2. A 3. E 4. E 5. E 6. A
319
7. Uygun koşullarda tanımlı y = f(x) fonksiyonu için, 10. y y = f(x) fonksiyonunun
7 grafiği yandaki gibidir.
2.f (x) + f b x l = 12x
1
olduğuna göre, f(2) kaçtır? 4

2
A) 16 B) 14 C) 12 D) 10 E) 8 1 7 x
–5 –1 O
–4
y = f(x)
Grafikte, (fof)(a – 4) = – 4 olduğuna göre, a + f(a) toplamı

kaçtır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
8. ABCD dikdörtgen, |AB| = (x + 5) birim,

|BC| = (x + 1) birim
D C
x+1
A x+5 B 11. Bire bir ve örten f ve g fonksiyonları için,

Pozitif gerçek sayılar kümesinde f fonksiyonu (gof–1)(3x + 7) = g(2x – 5)
f(x) = “ABCD dikdörtgensel bölgesinin alanı” olduğuna göre, f(1) kaçtır?
biçiminde tanımlanıyor. A) 8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 16
Buna göre, f(5) – f(2) farkı kaçtır?
A) 37 B) 38 C) 39 D) 40 E) 41
B
İ
L 12. n pozitif tam sayı olmak üzere; f fonksiyonu
G f(n) = {n’nin, n hariç pozitif tam sayı bölenlerinin toplamı}
İ
Örneğin; f(6) = 1 + 2 + 3
S
9. Talep Fonksiyonu: Bir tüketicinin belirli bir malı belli bir za- = 6 dır.
A
manda belirlediği fiyattan almayı planladığı ücreti belirleyen f(10) = 1 + 2 + 5
R
fonksiyondur.
M = 8 dir.
Arz Fonksiyonu: Bir üreticinin belirli bir malı belli bir za- A
manda belirlediği fiyattan satmayı planladığı ücreti belirle- ab iki basamaklı bir doğal sayı olmak üzere,
L
yen fonksiyondur. f(ab) = ab eşitliği veriliyor.
x miktar ürün için, Buna göre,
• f1(x) = 7x + 25 ile arz fonksiyonu
I. f(a + b) = a + b
• f2(x) = –4x + 69 ile talep fonksiyonu
II. f(b – a) = b – a
TL cinsinden tanımlanmıştır.
III. f(a · b) = a · b
Arz ve talep ücretlerinin eşit olduğu durumda oluşan
fiyata piyasa fiyatı denildiğine göre, bu ürünün piyasa ifadelerinden hangileri doğrudur?
fiyatı kaç TL’dir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) 45 B) 47 C) 49 D) 51 E) 53 D) I ve II E) II ve III
7. B 8. C 9. E 10. A 11. E 12. B

320
Test
7 FONKSİYONLAR
1. f : R – {2} → R – {2} 5. Dik koordinat düzleminde [0, 4] aralığında tanımlı f(x) ve
f(x) – g(x) fonksiyonlarının grafikleri şekilde verilmiştir.
2x + 3
f(x) = x - 2
y
olduğuna göre, ^ fofof...of h (3) kaçtır? y = f(x)

1444442444443 4
2015 tan e
3
A) 1 B) 3 C) 6 D) 9 E) 10
2
1
y = f(x) – g(x)
x
O 1 2 3 4
2. f : A → B tanımlı y = f(x) fonksiyonu ile ilgili aşağıdakiler Buna göre,

bilinmektedir. I. g(0)
• f bire bir fonksiyondur. II. g(1)
• f örten fonksiyon değildir. III. g(4)
• s(A) = 7a + 5 sayılarından hangileri pozitiftir?
• s(B) = 5a + 26
Buna göre, a nın alabileceği değerlerin toplamı kaçtır?
D) I ve II E) I, II ve III
A) 51 B) 53 C) 55 D) 57 E) 59
3. Uygun koşullarda tanımlı f ve g fonksiyonları için B

İ 6. Dik koordinat düzleminde y = f(x – 2) fonksiyonunun grafiği
(gof)(x) + x2 = (fog)(2x + 1) + f(x + 2)
L aşağıdaki gibidir.
f(x) = x + 6 G
y
İ
olduğuna göre, g(8) – g(5) farkı kaçtır?
8
A) 12 B) 11 C) 10 D) 9 E) 8 S
6
A
R
M 3
A 4
L x
–2 O 2
y = f(x – 2)
4. Pozitif tam sayılar kümesinde tanımlı y = f(x) fonksiyo-

nu için, Buna göre,
f (2x) = *
x.f (x) , 1 G x ise
f (- 4) + f -1 (3)
x + f (x) , x H 10 ise
f -1 (6) - f (2)
f(1) = 6
A) –4 B) –2 C) 0 D) 2 E) 4
A) 384 B) 390 C) 396 D) 400 E) 412
1. D 2. C 3. A 4. D 5. C 6. A
321
7. a ve b gerçek sayılar olmak üzere, f ve g fonksiyonları 10. Gerçek sayılar kümesi üzerinde tanımlı f fonksiyonu her x
• f: R " R, f(x) = ax + b gerçek sayısı için,
• g: R " R, g(x) = bx + 60 f(x) < f(x – 3)
biçiminde tanımlanıyor. eşitsizliğini sağlıyor.
(f – g)(3) = f(3) Buna göre,

(f + 2.g)(5) = 2.g(5)
I. f(7) < f(–2)
olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır? II. |f(–2)| < |f(–5)|
A) –10 B) –12 C) –14 D) –16 E) –18 III. f(3) + f(4) < f(0) + f(1)
8. Uygun koşullarda tanımlı f ve g fonksiyonları için,

f–1[x + g(2x + 1)] = f(3x – 2)
g(5) = a + 8
(fof)(4) = 2a – 1
A) 12 B) 11 C) 10 D) 9 E) 8
11. M
B 5
İ
9. Dik koordinat düzleminde [–4, 5] aralığında tanımlı f(x) ve L
G 5
g(x) fonksiyonlarının grafikleri şekilde verilmiştir.
İ
y 5
y = g(x)
3 S 5
A
2
R Yükseklikleri aynı olan dört adet dikdörtgenler prizması ile
1 M şekildeki gibi yüksekliği 20 cm olan bir havuz yapılmıştır.

y = f(x)
A Bu havuz sabit hızla su akıtan M musluğu tarafından dol-
x durulmaktadır.
–4 –3 –2 –1 O 1 2 3 4 5 L
Dikdörtgenler prizmalarının taban alanları yukarıdan aşağı-
Bir k!(–4, –3) reel sayısı için, ya doğru 5 : 3 : 2 : 1 oranına sahiptir.
m = (fog)(k) Bir 9 fonksiyonu,
n = (gof)(k)
M musluğunun boş havuzu x
olarak belirleniyor. 9(x) = cm yüksekliğine kadar su ile
doldurması için gereken süre
Buna göre; k, m ve n sayılarının doğru sıralanışı aşağı-
dakilerden hangisidir? olarak tanımlanıyor.
A) k > m > n B) m > n > k C) n > m > k 3(13) = 72 olduğuna göre, 3(16) değeri kaçtır?
D) n > k > m E) m > k > n A) 102 B) 103 C) 104 D) 105 E) 106
7. D 8. B 9. B 10. D 11. D
322
SİMÜLASYON TESTİ
1. 3. a bir gerçel sayı olmak üzere, gerçel sayılar kümesi üzerin-
de tanımlı f ve g fonksiyonları için
(fog)(x) = 15
(gof)(x) = 5
f(x) = ax + 5
eşitlikleri sağlanıyor.
Buna göre, f(a) değeri kaçtır?
A) 5 B) 9 C) 10 D) 11 E) 15
Şekildeki sokak lambasında sırasıyla

• 4 saniye boyunca sarı ışık
• 6 saniye boyunca yeşil ışık
• 10 saniye boyunca mavi ışık
yanmaktadır.
Işıklar sarı renk ile yanmaya başlamış olup, x saniye sonra
yanan ışık,
• sarı ise f(x) = 0
• yeşil ise f(x) = 2
• mavi ise f(x) = 4’tür.
Buna göre, f(216) + f(321) – f(467) işleminin sonucu kaç-

tır?
A) –2 B) 0 C) 2 D) 4 E) 6
4.
BİLGİ: Yarıçap uzunluğu r birim ve merkez açısının öl-
2.r.r.a
çüsü a° olan bir yayın uzunluğu birimdir.
360
B
İ D C
L
G
İ 12 I III
II IV
S
A 5 B
A
R
|AB| = 5 cm, |AD| = 12 cm olmak üzere, düz bir zemin üze-
M rinde bulunan ABCD dikdörtgeni biçimli bir kağıt sırasıyla B,

A C, D noktaları etrafında ok ile belirtilen yönde 90’ar derece
L döndürülüyor.
Döndürme işlemleri sabit hızla yapılmış olup, kağıt I. konum-
2. f : R – {1, 2} " R olmak üzere, dan IV. konuma 12 saniyede geçmiştir.
1
f ( x) = A noktasının x saniyede kaç r cm mesafe katettiğini
x 2 - 3x + 2
belirten ifade f(x) fonksiyonu olarak tanımlandığına
olduğuna göre, göre,
f(3) + f(4) + f(5) + ... + f(100) f(2) + f(5) + f(11)
toplamının sonucu kaçtır? toplamı kaç r’dir?
97 98 100 101 59 63 101 117 151
A) B) C) 1 D) E) A) B) C) D) E)
99 99 99 99 8 8 8 8 8
1. C 2. B 3. B 4. E
323
5. Tanım ve görüntü kümeleri, boş kümeden farklı A, B, C 8. Analitik düzlemde d1 doğrusu (2, 0) ve (0, –2) noktaların-
ve D kümelerinden herhangi ikisi olan bire bir ve örten dan, d2 doğrusu (6, 0) ve (0, 6) noktalarından geçmektedir.
fonksiyonların bileşkeleri ile ilgili olarak,
ABCD dikdörtgeninin köşeleri KLM üçgeni üzerindedir.
f g
I. A B C
y |AD| = a br
gof : A "C
d2
d1
f g h K
II. A B C D 6
D C
h–1og–1o f–1 : D " A M
a
f g h 0
III. A B C D x
2 6
A B
hog–1of : A " D L –2
gösterimlerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II f : a → Alan(ABCD) şeklinde tanımlandığına göre, f(a)

a2 - 8a a2 - 8a - a2 + 8a
A) 3 B) 2 C) 4
a2 - 8a - a2 + 8a
D) 4 E) 2
6. a bir tam sayı olmak üzere,

2ax + 1
f (x ) =
ax + 3
fonksiyonu ile ilgili olarak
I. En geniş tanım kümesi gerçel sayılardır. 9. A = {1, 2, 3, 4, 5} kümesinin elemanları, köşegenleri çizilmiş
II. Değer kümesi gerçel sayılar ise fonksiyon örten değil- bir düzgün beşgenin köşelerine aşağıdaki gibi yazılıyor.
dir. 4 3
III. Sabit fonksiyon olamaz.

B
ifadelerinden hangileri daima doğrudur?
İ
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III L 5 2
G
İ
1
S f:A$ R
A f(x) = "x'in üzerinde bulunduğu kenarlar ve köşegenler ile
R bağlı olduğu sayıların toplamının x'e bölümünün sonucu"
M olarak tanımlanıyor.
A
7. n pozitif tam sayı olmak üzere, L Örnek: f (1) =
2+3+4+5
= 14 tür.
n+3 1
fn(x) = x
Buna göre,
şeklinde fn fonksiyonları tanımlanıyor.
I. f(5) = 2 dir.
Örneğin, f1(x) = x4 , f3(x) = x6 dır.
II. f fonksiyonu bire birdir.
Buna göre,
III. f(A) kümesinde üç eleman tam sayıdır.
(f1 o f2 o f3 o ... f(n – 3))(2)
ifadelerinden hangisi ya da hangileri doğrudur?
n! A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
A) 2n B) 2n! C) 2 3! D) 2(n – 3)! E) 2 D) II ve III E) I, II ve III
5. D 6. B 7. C 8. E 9. E
324
TEST
FONKSİYONLAR
1. A = {2, 3, 4} ve B = {3, 4, 5, 6} kümeleri veriliyor. 4. f : R " R+
f(x) = 2x + 1
Buna göre, her m!A için
olduğuna göre, f(m + n) nin f(m) ve f(n) cinsinden eşiti
m + f(m) G 8
koşulunu sağlayan kaç tane f : A → B fonksiyonu ta-
nımlanabilir? f (m) + f (n) f (m) + f (n)
A) 2 B) 4
A) 12 B) 18 C) 20 D) 24 E) 27
f (m) .f (n)
C) f(m).f(n) D) 2
f (m) .f (n)
E) 4
2. Pozitif gerçek sayılar kümesinde tanımlı f ve g fonksi-

yonları için, 5. f ve g fonksiyonları ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
f (x ) • f: [1, 6] " [2, 8] biçiminde tanımlı f fonksiyonu bire bir
• (gof) (x) =
g (x + 2) fonksiyondur.
• g(x) = 3x + 4 • g: [1, 6] " [2, 8] biçiminde tanımlı g fonksiyonu örten
fonksiyondur.
olduğuna göre, f(2) değeri kaçtır? • x ∈ [1, 6] olmak üzere, f(x) = g(x) denklemini sağlayan
29 45 birbirinden farklı iki tane x değeri vardır.
A) –1 B) - 23 C) - 38
Buna göre, f ve g fonksiyonlarının dik koordinat sistemi
64 73
D) - 47 E) - 37 üzerindeki grafikleri aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) y B) y
B
8 8
İ
L 3
G 2 2
İ
x x
3. y = f(x) y y = f(x) fonksiyonunun grafiği O 1 6 O 1 6
şekildeki gibidir. S
A C) y D) y
R
a O x M 8 8
A
–3 L
2 2
x x
O 1 6 O 1 6
g: R - & 2 0 " R tanımlı
5+a
E) y
f (x - 2) + f (x + 3)
g (x) =
f (2x - 5) 8
2
g(2) = 4 olduğuna göre, f(–27) değeri kaçtır?
x
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17 O 1 6
1. D 2. D 3. C 4. D 5. D
325
6. Gerçek sayılar kümesi üzerinde tanımlı 9. Dik koordinat düzleminde f, g ve h fonksiyonlarının grafikleri
f(x) = 4x – 7 aşağıdaki gibidir.
g(x) = x2 – 4x + 3 y
h(x)
h(x) = x3 + 1 f(x)
1
fonksiyonları veriliyor. g(x)
Buna göre,
I. f(x) ve h(x) bire bir fonksiyonlardır. Ancak g(x) bire bir

fonksiyon değildir.
II. g(x) in değer kümesi [–1, ∞) ise g(x) örten fonksiyon-
O 1 x
dur.
III. Görüntü kümesi gerçek sayılar olan f ve h fonksiyon-
larından sadece f fonksiyonu örtendir. k pozitif bir gerçek sayı olmak üzere,
ifadelerinden hangileri doğrudur? I. h(k) > g(k) ise k > 1 dir.

1 1 1
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II II. h c m 1 fc m 1 gc m
2 2 2
D) I ve III E) I, II ve III III. k ∈ [0, 1] ise (fog)(k) > 1
A) Yalnız I B) I ve II C) I, II ve III
D) I ve III E) Yalnız II
7. Bir f doğrusal fonksiyonu için

f(x) = f–1(x) + n
f(1) = 5
olduğuna göre, n gerçel sayısının alabileceği değerler
toplamı kaçtır?
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
B
İ
L
G
İ
8. y
3=x
10. y
y = 4x
S 5 y=g(x)
A 4
C
R
D M 2 3
–3 O x
A
L
–3
x y=f(x)
O A(2, 0) B
Koordinat düzleminde D ve C köşeleri y = 4x doğrusu üze- Yukarıdaki dik koordinat düzleminde (2, 0) noktasında kesi-
rinde, A ve B köşeleri Ox ekseninde olan ABCD dik yamuğu şen y = f(x) fonksiyonu ile y = g(x) doğrusal fonksiyonunun
verilmiştir. 3 = x doğrusu Oy eksenine paralel olarak deği- grafikleri verilmiştir.
şen bir doğrudur.
(gof) (- 3) - (fog) (0)
Buna göre, işleminin sonucu kaç-
f : x " “ABCD yamuksal bölgesinin alanı” olarak tanımla- (gof -1) (- 3)
nan f fonksiyonuna göre, f–1(42) kaçtır? tır?
1 1
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 A) 3 B) C) 1 D) - E) –3
3 3
6. C 7. D 8. B 9. B 10. D
326
1. 4a2 sayısı üç basamaklı rakamları farklı bir doğal sayıdır. 4. Bir okulda yapılan okul temsilciliği seçiminde yer alan Ali,
Berk, Can, Deniz ve Erhan’ın aldıkları oy oranları aşağıdaki
3 sayısı ile 4a2 sayısı aralarında asal olduğuna göre, grafikte verilmiştir.
a nın alabileceği değerlerin toplamı kaçtır? Oy oranı (%)
A) 21 B) 24 C) 27 D) 30 E) 33 36
30
a
8
6
Ali Berk Can Deniz Erhan Kişiler
Bu seçimde geçersiz oy olmadığına göre, alınan oy

oranları dairesel grafikte gösterilirse, Deniz’in aldığı
oyların oranını gösteren daire diliminin merkez açısının
2. m bir asal sayı, n ve k pozitif tam sayılardır.
ölçüsü kaç derece olur?
m2 – n.k = 2.n + k + 2
A) 72 B) 84 C) 96 D) 102 E) 108
rudur?
A) m > n > k B) m > k > n
C) n > m > k D) n > k > m
E) k > m > n
5. Aylardan birinde pazartesi günlerinin sayısı, salı günlerinin

sayısından, cumartesi günlerinin sayısı da çarşamba gün-
lerinin sayısından fazladır.
Buna göre, bu ayın 6. günü hangi gündür?
A) Çarşamba B) Perşembe C) Cuma

B D) Cumartesi E) Pazar
3. İ
•10
L
G
§7
İ
§5
§2
S
–2 –1 0 1 2 3 4 5 6 A
R
Üzerinde şekilde görüldüğü gibi irrasyonel sayılar bulunan M 6. p / 1, q / 0 ve r / 0 olmak üzere

bir köklü sayı cetveli 0 noktası etrafında ok yönünde döndü- A [(p qı) (r p)] rı / 0
rülerek gerçek sayı doğrusu üzerinde sayılarla çakıştırılıyor. L
olduğuna göre, , , ve yerine gelecek sembollerle
Cetvel üzerindeki sayıların gerçek sayı doğrusunda ça- ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?
kıştığı sayıların bulunduğu aralıklarla ilgili olarak,
I. ñ2 sayısı (0, 1) aralığındadır.

A) Q 0 / +
II. ñ5 ve ñ7 sayıları (2, 3) aralığındadır.
III. ò10 sayısı (3, 4) aralığındadır. B) + / Q Q
ifadelerinden hangileri doğrudur? C) / + 0 &

D) & + 0 Q
E) 0 & + /
1. A 2. A 3. D 4. A 5. B 6. C
327
7. 9.
85 cm
128 cm
Ayhan Ömer Sezgin Muharrem Alper
Yan yana duran şekildeki 5 sandalyede Ayhan, Ömer,

Sezgin, Muharrem ve Alper oturmaktadır. Önce Ayhan
sandalyesini alıp Muharrem ve Alper’in arasına geçip
65 cm
oturmuş, daha sonra Alper sandalyesini alıp Ömer ile
Sezgin’in arasına oturmuştur.
Yukarıda bir masa, bir vazo ve bir su kabının farklı şekiller- Soldan - sağa doğru ilk oturma sırasına göre yeri değiş-
de üst üste konulmasıyla elde edilen bazı uzunluklar veril- meyen kişiler aşağıdakilerden hangisidir?
miştir. A) Ayhan – Ömer
Buna göre vazonun yüksekliği su kabının yüksekliğin- B) Ömer – Alper
den kaç cm fazladır?
C) Ayhan – Muharrem
A) 5 B) 7 C) 8 D) 10 E) 11 D) Alper – Sezgin
E) Sezgin – Muharrem
10.
B
İ
L
G
İ
20 w/sa 5 w/sa
S Yukarıdaki şekillerde bir iş yerinde kullanılan 20 W lık tasar-
8. Aşağıdaki her altıgenin içine birbirinden farklı A, B, C ve D
A ruflu ampul ile 5 W lık led ampul verilmiştir. Bu iş yerindeki
pozitif tam sayıları yazılarak satır ve sütunlardaki sayıların
R ampuller ile ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir.
toplamı oklarla gösterilmiştir.
M • İş yerini aydınlatmak için 20 ampul kullanılmaktadır.

41 A
• Ampuller her gün 8 saat açık kalmaktadır.
L
A A
• Takılı olan tasarruflu ampuller yılda iki kez değiştiriliyor.
• Takılı olan led ampuller yılda bir kez değiştiriliyor.
D B C A 39
• 1 kW elektrik bedeli 2 yıl boyunca sabit olup 0,5 TL dir.
? D B C D
• Led ampulün tanesi 10 TL, tasarruflu ampulün tanesi
A B 4 TL dir.
Buna göre, ilk yıl tasarruflu ampul kullanan iş yeri sahi-

A > B olmak üzere, ? ile gösterilen yere yazılabilecek en bi ikinci yıl led ampul kullanırsa kaç TL tasarruf eder?
büyük sayı kaçtır? (1 yıl = 360 gün ve 1 kW = 1000 W tır.)
A) 54 B) 55 C) 56 D) 57 E) 58 A) 248 B) 256 C) 264 D) 272 E) 280
7. B 8. A 9. E 10. D
328
21.
BÖLÜM
ÇARPANLARA AYIRMA
◗ ÇARPANLARA AYIRMA YÖNTEMLERİ
◗ ÖZDEŞLİKLER
◗ RASYONEL İFADELERİN SADELEŞTİRİLMESİ

✔ ÖSYM sınavlarında çarpanlara ayırma konusu ile ilgili he-
men hemen her yıl soru sorulmaktadır.
✔ Çarpanlara ayırma konusu, polinomlar, ikinci dereceden

denklemler gibi birçok konunun temelini oluşturduğu için bi-
linmesi gereken bir konudur.
SICAK BÖLGE
ORTAK ÇARPAN PARANTEZNE ALMA K KÜP TOPLAMI VE K KÜP FARKI
Birden fazla terimde, ortak olan çarpanlardan, aynı 3 3 2 2
harflerden üssü küçük olanlar, sayıların da ebobu çar- A + B = (A + B) . (A - A.B + B )
3 3 2 2
pan olarak başa yazılır. Parantez içine de her bir te- A - B = (A - B) . (A + A.B + B )
rimin ortak çarpana bölümünden elde edilen bölümler
yazılır. • x3 + 1 = (x + 1).(x2 – x + 1)
• m3 – 27n3 = (m – 3n).(m2 + 3mn + 9n2)
A.x + A.y – A.z = A.(x + y – z)
• 8x – 20y = 4.(2x – 5y) TAM KÜP FADELER

• 16x2y3 + 40xy2 = 8xy2.(2xy + 5)
(A + B) 3 = A3 + 3A 2 B + 3AB 2 + B3
(A - B) 3 = A3 - 3A 2 B + 3AB 2 - B3
GRUPLANDIRMA YÖNTEMYLE • (x + 1)3 = x3 + 3.x2.1 + 3.x.12 + 13

ÇARPANLARA AYIRMA = x3 + 3x2 + 3x + 1
En az dört terimden oluşan ifadeler gruplara ayrılarak • (a – 2)3 = a 3 – 3.a2.2 + 3.a.22 – 23
gruplar kendi arasında ortak çarpan parantezine alınır.
= a3 – 6a2 + 12a – 8
A.x + A.y + B.x + B.y = A.(x + y) + B.(x + y)
= (x + y).(A + B) ÜÇ TERML FADENN ÇARPANLARA
3 2 2 AYRILMASI
• x – x y + 4x – 4y = x .(x – y) + 4.(x – y)
= (x – y).(x2 + 4) x2 + Bx + C = (x + m).(x + n)
m + n m.n
K KARE FARKI • x2 + 7x + 10 = (x + 5).(x + 2)

İki terimin karelerinin farkı şeklindeki ifadeler çarpanla-
rına iki kare farkı yöntemiyle ayrılabilir. 5 + 2 5.2
• x2 – 2x – 24 = (x – 6).(x + 4)
A 2 - B 2 = (A - B) .(A + B)
–6 + 4 (–6).4
• x2 – 1 = (x – 1).(x + 1)
2
B Ax + Bx + C = (mx + p).(nx + r)
• 25m2 – 16n2 = (5m – 4n).(5m + 4n)
İ
• a – b = (ña – ñb).(ña + ñb) mx p
L
nx r
G
İ Yukarıdaki eşitlikte m.n = A, p.r = C ve
TAMKARE FADELER
m.r + n.p = B olmak zorundadır.
İki terimin toplamının ya da farkının karesi aşağıdaki S
gibi açılabilir. • 6x2 – 7x – 5 = (3x – 5).(2x + 1)
A
(A + B) 2 = A 2 + 2AB + B 2
R 3x –5
2 2 2 M 2x +1
(A - B) = A - 2AB + B
A
• (x – 3)2 = x2 – 6x + 9 L TERM EKLEYP ÇIKARMA YÖNTEMYLE
• y2 + 4y + 4 = (y + 2)2 ÇARPANLARA AYIRMA
Çarpanlarına ayrılamayan bazı ifadeler uygun terimler
eklenip çıkarılarak çarpanlarına ayrılabilir.
ÜÇ TERMLNN KARES
DEĞŞKEN DEĞŞTRME YÖNTEMYLE
(A + B + C) 2 = A 2 + B 2 + C 2 + 2. (A.B + A .C + B.C) ÇARPANLARA AYIRMA
• (a – b – c)2 = a2 + b2 + c2 + 2.( –a.b – a.c + b.c) İkinci dereceden daha büyük dereceli ifadeler uygun
2 2 2 değişken değiştirmeler yapılarak ikinci dereceden hâle
• (x – y + 3) = x + y + 9 + 2.(–xy + 3x – 3y)
getirilip çarpanlarına ayrılabilir.
330
1. a2 – a.b = 21 5. x 2 y + xy - xy 2
a–b=3 y 2 - xy - y
olduğuna göre, b’nin değeri kaçtır? ifadesinin sadeleştirilmiş biçimi aşağıdakilerden hangi-
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 sidir?
A) x B) y C) x.y D) –y E) –x
2. 8a2b – 12ab3 + 4ab

ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden hangisi- 6. Aşağıda verilen özdeşliklerden hangisi yanlıştır?
dir? A) x2 – 16 = (x – 4).(x + 4)
2
A) 2a – 3b + 1 B) 2a – 3b + 1
B) 9a2 – 1 = (3a – 1).(3a + 1)
2
C) 2a + 3b – 1 D) 2a – 3b + 1
C) m2 – 4n2 = (m + 2n).(m – 2n)
E) 2b – 3a + 1
D) (x3 – y3).(x3 + y3) = x9 – y9
E) (t + ñ5).(t – ñ5) = t2 – 5
B
3. x3 – 3x2 + 6x – 18 İ
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden hangisi- L
7. 77 2 - 23 2
dir? G
34 2 - 16 2
İ
A) x – 6 B) x + 3 C) x + 6 işleminin sonucu kaçtır?
2
D) x – 2 E) x + 6 S A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 15
A
R
M
A
L
4. a–b=8
8. m ve n pozitif tam sayılardır.
b–c=4
m2 – 9n2 = 13
olduğuna göre, a2 – ac – ab + bc ifadesinin değeri kaç-
tır? olduğuna göre, m – n farkı kaçtır?
A) 16 B) 32 C) 48 D) 64 E) 96 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
1. B 2. D 3. E 4. E 5. E 6. D 7. A 8. D
331
9. 412 – 192 = 110.A 13. 3a – 2b = 7
a.b = 2
eşitliğini sağlayan A sayısı kaçtır?
olduğuna göre, 9a2 + 4b2 toplamı kaçtır?
A) 10 B) 11 C) 12 D) 15 E) 16
A) 61 B) 65 C) 67 D) 73 E) 75
4a2 - b2
10.
2a2 + ab
ifadesinin en sade biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

2a - b 2a + b a - 2b
A) a B) a C) a 3
14. 2m - m = 5
a + 2b 2a - b
D) a E)
b 9
olduğuna göre, 4m 2 + toplamı kaçtır?
m2
A) 25 B) 29 C) 31 D) 35 E) 37
11. 4x2 – 12x + m B

İ
ifadesi bir tam kare ifade olduğuna göre, m gerçek sa- L
yısı kaçtır? G
A) –9 B) –3 C) 3 D) 9 E) 16 İ
S 15. x
A
R
x
M
A y
L y
Bir kenarının uzunluğu x birim olan kare şeklindeki kâğıttan,

bir kenar uzunluğu y birim olan kare şeklindeki 4 eş parça
yukarıdaki gibi kesilip çıkarılıyor.
Kalan kâğıdın bir yüzünün kaç birimkare olduğunu gös-

teren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisi ile özdeş-
12. x+y=6 tir?
x.y = 4 A) (x – y)2 B) (x – 2y)2
olduğuna göre, x2 + y 2 toplamı kaçtır? C) (x + 2y)2 D) (x – 2y).(x + 2y)
A) 24 B) 26 C) 28 D) 30 E) 32 E) x2 – 2y2
9. C 10. A 11. D 12. C 13. D 14. E 15. D

332
1. x = 5,162 5. a3 – b3 = 18
y = 3,838 a–b=2
olduğuna göre, (x – y)2 + 4xy + 4 ifadesinin değeri kaç- olduğuna göre, a2 + ab + b2 toplamının değeri kaçtır?
tır?
A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12
A) 81 B) 85 C) 89 D) 92 E) 96
6. x+y=4
2. x ve y reel sayılardır. x.y = 2
x2 + y2 + 2x – 10y + 26 = 0 olduğuna göre, x3 + y3 toplamının değeri aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) 32 B) 36 C) 40 D) 42 E) 44
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
2
x 2 - 4x + 4 x - 1 B 7. a = 3 5 - 1 olduğuna göre,
3. 2 : 2
x -4 1+ x İ
a3 + 3a2 + 3a + 6
L
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisidir? G ifadesinin değeri kaçtır?
A) x – 2 B) 2 – x C) x + 2 İ
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14
D) –1 E) 1
S
A
R
M
A
L
4. a + b + c = 12 8. x3 – 3x2y = 38
a.b + a.c + b.c = 28 y3 – 3xy2 = 11
olduğuna göre, a2 + b2 + c2 toplamı kaçtır? olduğuna göre, x – y farkı kaçtır?
A) 80 B) 84 C) 88 D) 92 E) 96 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
1. B 2. A 3. D 4. C 5. C 6. C 7. A 8. A
333
9. x2 – 4x – 12 = (x + a).(x + b) 13. Aşağıdakilerden hangisi
eşitliğini sağlayan a ve b gerçek sayıları için a2 + b2 (a2 + 1)2 – 7.(a2 + 1) + 10

toplamı kaçtır?
ifadesinin çarpanlarından biri değildir?
A) 25 B) 40 C) 64 D) 89 E) 145
A) a – 5 B) a – 2 C) a – 1
D) a + 1 E) a + 2
14. x4 + 4x2 + 16
10. 6x2 – x – 2
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden hangisi-
ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden hangisidir?
dir?
A) x + 2 B) x – 4 C) x + 4
A) 2x – 1 B) 6x – 1 C) 6x – 2 2 2
D) x – 2x + 4 E) x – 4x + 2
D) 3x – 2 E) 3x + 2
15. Kenar uzunluğu (x + y) birim olan bir kare şekildeki gibi dört
bölgeye ayrılıp kesildiğinde I numaralı bölge kenar uzunlu-
ğu x birim olan bir kare belirtmektedir.
11. a 2 + 4a - 5 a 2 + 2a - 3
: 2 A B
a2 - 4 a +a-6
B
ifadesinin eş değeri aşağıdakilerden hangisidir? İ
I II
a+5 a-5 a-5 L
A) a - 2 B) a + 2 C) a - 2
G
a+5
D) a + 2
a-2
E) a + 5 İ III IV
S Kesilen bölgelerden II ve III numaralı olanı I numaralı bölge

A üzerine yan yana gelecek şekilde konulduğunda şekil aşa-
R ğıdaki gibi görünüyor.
M A B
A
L
12. Aşağıdakilerden hangisi,

Buna göre, oluşan son şekilde sarı renge boyalı bölge-
x4 – 29x2 + 100
lerin alanları toplamını gösteren özdeşlik aşağıdakiler-
ifadesinin çarpanlarından biri değildir? den hangisidir?
A) x – 5 B) x – 2 C) x + 2 A) x2 + y2 B) x2 – xy + y2 C) y2 – x2
D) x + 4 E) x + 5 D) (x – y)2 E) (x + y)2
9. B 10. D 11. D 12. D 13. A 14. D 15. D

334
Test
3 ÇARPANLARA AYIRMA
1. a3b2 + a2b3 = 96 1 3 9
4. 49 - 14 + 16
a.b = 4
olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır? işleminin sonucu kaçtır?
11 13 15
A) 2 B) 4 C) 6 D) 12 E) 24 A) 28 B) 28 C) 28
17 19
D) 28 E) 28
5. (x + y + z)2 – (x – y + z)2
x 2 y - xy 2 - x + y ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
2.
x2 y - x
A) 4x.(y + z) B) 4y.(x + z) C) 4z.(x + y)
ifadesinin en sade biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
D) 4y.(x – z) E) 4x.(y – z)
x y y
A) 1 - y B) 1 - x C) 1 + x
x x
D) 1 + y E) y - 1
1 1
6. a -b =5
a.b = 2
olduğuna göre, a2 + b2 toplamı kaçtır?
3. Kenar uzunluğu (a + b) birim olan bir kare, şekildeki gibi dört
A) 108 B) 104 C) 100 D) 96 E) 92
farklı renkteki bölgeye ayrıldığında pembe renkli bölge, bir
kenar uzunluğu a birim olan bir kare belirtmektedir.
B
İ
L
G
İ
Yukarıda gösterilen her bölge kendi alanının birimkare S 7. Boyutları a x b cm ve kapak yüksekliği 2c cm olan bir zarf,
cinsinden değerini göstermek üzere, A şekildeki gibi açılıyor.
R
M
+ – – A
L 2c
a
– b
Buna göre, açılmış hâldeki zarfın kapladığı alan kaç

ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? cm2 dir?
a2 + b2 a-b A) a·(b + c) B) b·(a + c)

A) B) C) a – b
a2 - b2 a+b C) c·(a + b) D) a·(a + b + c)
a+b E) b·(a + b + c)
D) E) a + b
a-b
1. C 2. B 3. B 4. D 5. B 6. B 7. B
335
8. x3 + y3 x 2 y - xy 2 + y3 11. a4 + 4
:
x2 - y2 xy 2 - x 2 y ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden hangisi-
dir?
ifadesinin en sade şekli aşağıdakilerden hangisidir?
1 1 A) a + 2 B) a2 – 2 C) a2 + 2
A) –x B) –y C) x D) x E) y
D) a2 – 2a + 2 E) a2 + 2a – 2
a 2 - 2ab - 15b 2 5ab - a 2

9. : 2 12. Aşağıdakilerden hangisi,
a 2 - 9b 2 a b - 3ab 2
2
ifadesinin sadeleştirilmiş şekli aşağıdakilerden hangi- (x2 – 2x) – 11x2 + 22x + 24
sidir? ifadesinin çarpanlarından biri değildir?
A) –a B) –b C) a – 3b A) x – 4 B) x – 3 C) x – 2
D) a – 5b E) a + 3b D) x + 1 E) x + 2
B x.z + x - y.z - y
13.
10. İ 2
x + x.z - x.y - y.z
x br
L
G ifadesinin en sade hâli aşağıdakilerden hangisidir?
İ
4y br z+1 x+y z
A) B) C)
x+z x+z x+y
S z+1 z
A D) E)
x+y x+z
R
1. Şekil 2. Şekil
M
A
Kenar uzunluğu x birim olan bir kare 1. şekilde gösterilen L
köşelerinden dik kenar uzunlukları 4y birim olan ikizkenar
dik üçgenler oluşturacak biçimde şekildeki gibi katlanıyor.
Katlanmış kısımlar şekildeki gibi kesildikten sonra 2. şekil
elde ediliyor.
Buna göre, 2. şekildeki bölgenin alanını veren cebirsel

ifadenin çarpanlarından biri aşağıdakilerden hangisi- 14. 2m + 3n = 2
dir? 4m2 – 9n2 = 28
A) x – 4ñ2y B) x + 4y C) 8y – 2ñ2x olduğuna göre, n kaçtır?
D) 2y – x E) 4x – y A) –5 B) –4 C) –3 D) –2 E) –1
8. A 9. B 10. A 11. D 12. C 13. A 14. D

336
Test
1. a+b=4 5. a ve b birer reel (gerçel) sayıdır.
a.b = 2
Buna göre,
olduğuna göre, a4 + b4 toplamı kaçtır?
a2 + b2 – 8a + 4b + 32
A) 136 B) 140 C) 144 D) 148 E) 152 ifadesinin alabileceği en küçük değer kaçtır?
A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 14
6.
2. x2 – 6x + 3 = 0
a b
2 9 b b
olduğuna göre, x + 2 ifadesinin değeri kaçtır? a
x b
A) 32 B) 30 C) 28 D) 26 E) 24 3 tane 1 tane
a a
b a
b a
3 tane 1 tane
Yukarıda ayrıt uzunlukları ve adetleri yazılı olan geo-

metrik cisimlerle öğrencilerine
(a + b)3 = a3 + 3a2b + 3ab2 + b3
özdeşliğini günlük hayattaki malzemelerle göstermek
B isteyen bir öğretmen bu cisimleri aşağıdakilerden han-
İ gisi gibi bir araya getirmelidir?
9 x + 4.3 x - 5 3 x + 1 + 15
3. : = 27 L
9x - 1 1 + 3 -x
G A) B)
olduğuna göre, x kaçtır? İ
A) –4 B) –2 C) 1 D) 2 E) 4
S
A
R
M
A C) D)
L
1 3
4. t+ t = 2 E)
1
olduğuna göre, t 3 + toplamı kaçtır?
t3
9 9 3 9 9
A) - 8 B) - 4 C) D) 8 E) 4
4
1. A 2. B 3. A 4. A 5. D 6. D
337
7. m bir tam sayıdır. 11. a=8 7
x 2 + mx - 28 b=8 5
x 2 - x - 12
olduğuna göre,
kesri sadeleşebilir bir kesir olduğuna göre, m kaçtır?
(a – b).(a + b).(a2 + b2).(a4 + b4).(a8 + b8)
A) 3 B) 2 C) 1 D) –2 E) –3
çarpımının değeri kaçtır?
A) 24 B) 28 C) 32 D) 36 E) 40
8. x – y = y – z = 5 olduğuna göre, 12. x2 – y2 + 8y – 16

x2 + z2 – 2y2 ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden hangisi-
ifadesinin değeri kaçtır? dir?
A) x – y B) x + y C) x + y – 4
A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60
D) x – y – 4 E) x – y – 8
13.
2a 3b
9. a–b=6
a.b = 4 B
2 2
olduğuna göre, a – b farkının pozitif değeri kaçtır? İ
L
A) 6ò26 B) 12ò13 C) 13ò13
2a – 3b
G
D) 16ò13 E) 12ò26 İ
S
A
R 3b 2a
M
A Şekil I Şekil II
L
Hilal ve Süeda bir halıyı birlikte dokumuşlardır. Hilal, şekil I’de
ölçüleri metre cinsinden verilen kısmı, Süeda ise şekil II’de öl-
çüleri metre cinsinden verilen kısmı dokuyarak halıyı tamam-
lamışlardır.
10. m2 = m + 1 Buna göre, Süeda ile Hilal’in birlikte dokudukları halı
olduğuna göre, m4 + 3m2 – 2 ifadesinin m cinsinden kaç metrekaredir?
değeri aşağıdakilerden hangisidir? A) 4a2 – 9b2 B) 9b2 – 4a2
A) 6m + 6 B) 6m + 3 C) 6m C) 4a2 + 9b2 D) 4a2 + 12ab + 9b2
D) 6m – 3 E) 6m – 6 E) 4a2 – 12ab + 9b2
7. A 8. D 9. B 10. B 11. A 12. C 13. A

338
Test
1. a–b=5 5. x2 – y2 + 4x – 10y – 21
a.b = 2 ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden hangisi-
2 3 3 2 dir?
olduğuna göre, a b – a b işleminin sonucu kaçtır?
A) –100 B) –20 C) –10 D) –5 E) 0 A) x – y + 3 B) x – y – 3

C) x + y + 3 D) x + y – 7
E) x – y + 7
2. 212 – 1
sayısı aşağıdakilerden hangisine tam bölünemez?
6. x = 6 7 olduğuna göre,
A) 15 B) 21 C) 33 D) 35 E) 39
(x – 1).(x4 + x2 + 1).(x + 1)
A) 5 B) 6 C) 7 D) ñ6 E) ñ7
3. a + 3b = 2
olduğuna göre,
a3 + 3a2b + 12ab + 18b2
B
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12 İ 7. 3 x -3 y = 4
L x.y = 27
G
olduğuna göre, x – y farkı kaçtır?
İ
A) 84 B) 96 C) 100 D) 120 E) 124
S
A
R
M
A
L
4. Bir dikdörtgenin kısa kenarı a santimetre ve uzun ke-

narı b santimetredir. Bu dikdörtgenin kısa kenarı 1 san-
timetre ve uzun kenarı 2 santimetre uzatılırsa bu dik-
8. x4 – 7x2 + 9
dörtgenin alanındaki artışı santimetrekare cinsinden
veren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisi olur? ifadesinin çarpanlarından biri aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) 2a + b B) 2a + b + 1
A) x2 – x + 3 B) x2 + x + 3
C) 2a + b + 2 D) 2a + b + 3
C) x2 – x + 2 D) x2 + x – 2
E) a + 2b + 2
E) x2 + x – 3
1. B 2. C 3. A 4. C 5. B 6. B 7. C 8. E
339
9. x2 + y2 + z2 = 45 13. x ≠ 3 olmak üzere,
x.y – x.z – y.z = 18 15
x2 - x = 4
olduğuna göre, x + y – z ifadesinin pozitif değeri kaçtır?
olduğuna göre, x.(x + 1).(x + 2).(x + 3) çarpımının değeri
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 kaçtır?
A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30
2
mn n ^ 2
d m2 + 2n 2 $ m - 2 : m + mnh
-1
10.
m - 4n m2
ifadesinin en sade biçimi aşağıdakilerden hangisidir? 14. x2 – x + 1 = 0
A) m + n B) m.n C) m – n olduğuna göre, x21 – x12 + 3x6 + 5 işleminin sonucu kaç-
m n tır?
D) m + n E) m + 1
A) 0 B) 3 C) 5 D) 6 E) 8
11. a ve b birer tam sayıdır. 15.

c
2x 2 - ax + b B
x 2 + 4x - 5 İ
L 2
2x + 3 G a
ifadesinin en sade biçimi x + 5 olduğuna göre, a.b
İ
çarpımı kaçtır?
A) –3 B) –1 C) 1 D) 3 E) 5 S
A b
2
R
M Şekil 1 Şekil 2
A
L Kenar uzunlukları a2 birim ve b2 birim olan Şekil 1’deki dik-
dörtgen şeklindeki kâğıttan, bir kenar uzunluğu c birim olan
4 eş kare parça yukarıdaki gibi kesilip çıkartılıyor.
Kalan kâğıdın bir yüzünün kaç birimkare olduğunu gös-

teren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisine eşittir?
A) a2 · b2 – c2
1
12. x + 3x = 4 B) (ab – 2c)·(ab + 2c)
1 C) (ab – c)2
olduğuna göre, 9x 2 + 2 toplamı kaçtır?
x D) a2 + b2 – 4c 2
A) 138 B) 140 C) 144 D) 146 E) 148 E) (a + b + 2c)·(a + b – 2c)
9. D 10. A 11. D 12. A 13. B 14. D 15. B

340
SİMÜLASYON TESTİ
1. 1 1
3. Dik koordinat düzleminde a bir tam sayı olmak üzere, ke-
1 1 narları, eksenleri dik kesen dikdörtgen, şekildeki gibi boya-
x x x x x x nıyor.
1 1
x 1 1 1 1 1 1 1 y
Yukarıda verilen kare ve dikdörtgenlerin tamamı kullanıla-

rak, bu dörtgenlerin alanları yardımıyla a
x2 + 5x + 4 = (x + 4).(x + 1)
–a a
özdeşliği elde edilebilmektedir. x
O
Buna göre,
–a
1 1
x2 x2 x2 x2 x2 x2 1 1
1 1
1 1
1 1 Turuncu bölgenin alanı (a2 + a – 6) birimkare ve mor
renkli bölgenin alanı (a2 + a – 2) birimkare olduğuna
2
x 1 1 1 1 1
şekildeki kare ve dikdörtgenlerin tamamı kullanılarak, göre, yeşil renkli bölgelerin alanlar toplamının birimka-
bu dörtgenlerin alanları yardımıyla oluşturulan ifadenin re cinsinden değeri aşağıdakilerden hangisidir?
bir çarpanı aşağıdakilerden hangisidir? A) 2a2 + a – 4
A) x + 2 B) x + 3 C) x2 + 1 B) a2 + a – 4
2 2
D) x + 3 E) x + 6 C) 2a2 + 3a + 5
D) a2 + a + 4
E) 2a2 + 2a + 8
B
İ
2. L
x y G
İ 4. Aşağıdaki daire içinde yazılan sayılara bağlantılı bulunduk-
x
ları kare içerisindeki işlem uygulanıp sonuçlar hesaplan-
y
S mıştır.
A
R
993 995 991 997

M
y
A
x x
x L
Yukarıdaki şekilde bir kenarı (x + y) birim olan kare veril-

miştir. –
Kare içine yerleştirilmiş mavi üçgenin alanını veren ce-

birsel ifade aşağıdakilerden hangisidir? A
x2 + y2 x2 - y2 x2 - y2
A) B) C) Yukarıda verilen işlem tablosuna göre, A’nın değeri
2 2 4 kaçtır?
(x + y) 2 (x - y) 2
D) E) A) 2 B) 8 C) 12 D) 18 E) 22
2 2
1. D 2. A 3. E 4. B
341
5. k ve m gerçel sayı olmak üzere, (4x2 + kx + m) cm uzunlu- 8. a > b olmak üzere, her birinin içinde a2 tane şeker bulunan a
ğundaki bir ip (2x – 1) cm'lik ya da (x + 2) cm’lik parçalara tane kavanozdan; b2 tanesinin her birinin içerisinden b tane
ayrıldığında her iki durumda da artan parça olmamaktadır. şeker alınırsa kalan toplam şeker sayısı X, b2 tanesinin her
Buna göre, k + m toplamı kaçtır? birine b tane şeker eklenirse kavanozlardaki toplam şeker
sayısı Y oluyor.
A) 4 B) 2 C) 1 D) –2 E) –4
Buna göre, X2 + Y2 ifadesinin a ve b türünden eşiti aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) 2.a6.b6 B) a3 + b 3 C) 2.(a3 – b3)

D) 4.a3.b3 E) 2.(a6 + b6)
6. Bir kenar uzunluğu x cm olan mavi renkli bir kare ile bir
1
kenar uzunluğu x cm olan yeşil renkli özdeş 7 kare aşağı- 9. x gerçek sayı olmak üzere,
daki gibi dizilmiştir. (x – 1).(x – 2).(x – 3).(x – 4)
A B F
ifadesinin alabileceği en küçük değer kaçtır?
A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
E
D C
A, B ve F noktaları doğrusal olmak üzere, |AF| = 6 cm uzun-

luğundadır.
Buna göre, |EC| kaç santimetredir?

10. a, 2’den büyük bir tam sayı olmak üzere, aşağıdaki tabloda
A) 3 B) 2ñ3 C) 4 D) 2ñ5 E) 2ñ6 bir otobüs firmasına ait üç farklı güzergâhın haftalık sefer
sayısı ve bu seferlerde seyahat eden haftalık toplam yolcu
sayıları verilmiştir.
Haftalık Sefer Haftalık Toplam
B Sayısı Yolcu Sayısı
İ
Van – İzmir
L 2a + 1 6a2 + 11a + 4
G Seferi
İ Van – Ankara
3a – 5 6a2 – a – 15
Seferi
7. Yanda küp şeklindeki bir
S Van – İstanbul
odanın ABCD karesi şek- a–2 6a2 – 11a – 2
A Seferi
lindeki tabanı ve bu taba-
nın içindeki AEFG karesel
R
M Aynı güzergâha ait yapılan tüm seferlerde seyahat eden

bölgesi verilmiştir. yolcu sayısı aynıdır.
A
D C L Buna göre,
F
G I. En çok sefer Van – İzmir güzergâhına aittir.
A E B II. Seyahat eden haftalık toplam yolcu sayısı en çok
Van – İzmir güzergâhındadır.
AEFG karesinin bir kenarının karesi, ABCD karesinin bir III. Herhangi bir güzergâhta bir seferde seyahat eden yol-
kenarına eşittir.
cu sayısı en az Van – Ankara güzergâhındadır.
Taralı bölgenin alanı 9 br2 olduğuna göre, bir kenarı ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?
9
AB 2 - br olan bir karenin alanı kaç br2 dir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
AB
5. B 6. D 7. C 8. E 9. B 10. D
342
1. İki özdeş asansör şekildeki konumdayken tabanları arasın- 3. Bir iş yerinde bir günde incelenmesi gereken 192 tane dos-
daki yükseklik farkı h cm oluyor. Sonra soldaki asansör yu- ya vardır. Dosyaların tamamı her gün çalışanlara eşit olarak
karıya doğru 34 cm, sağdaki asansör aşağıya doğru 26 cm paylaştırılmaktadır.
hareket ediyor.
Bir gün çalışanlardan 6 kişi işe gelmemiştir. Çalışanlardan
birisi olan Ali kendi payına düşen dosyaları inceleyip sonra-
sında izin almıştır. İşe gelmeyen çalışanların dosyaları da
Ali haricindeki diğer çalışanlara eşit olarak paylaştırılmıştır.
Gidiş yönü
Sağ Son durumda çalışanların inceleyeceği dosya sayısı

normalde inceleyecekleri dosya sayısından 8 fazla ol-
duğuna göre, bu iş yerinde çalışan kişi sayısı kaçtır?
Gidiş yönü
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17
Sol
h
Son durumda tabanlar arasındaki yükseklik farkı 20 cm olu-

yor.
Buna göre, h değerlerinin farkının mutlak değeri kaçtır?
A) 82 B) 62 C) 42 D) 40 E) 115
4. K = {–7, –5, –3, –1, 1, 3, 5, 7}
kümesinin 3 elemanlı tüm alt kümeleri yazılıyor. Bu alt kü-
melerin her birinin elemanları ayrı ayrı toplanıyor ve toplam-
lar sonucunda elde edilen sayılarla M kümesi oluşturuluyor.
Buna göre, M kümesinin eleman sayısı kaçtır?
A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18
B
İ
2. Şekildeki yolda A ile B arası düz yol B ile C arası yokuştur.
L
G
A B
İ
S
A 5. m pozitif bir tam sayı olmak üzere,
R m·2m + 1
M
biçiminde yazılabilen sayılara Cullen sayısı denir.
A
C L Örneğin, m = 3 için 3·23 + 1 = 25 olduğundan 25 bir Cullen
sayısıdır.
|AB| + |BC| = 27 km
a ve b farklı Cullen sayıları olmak üzere,
C noktasındaki bir yaya, yokuş yukarı 2 km/sa, düz yolda
4 km/sa ve yokuş aşağı 6 km/sa hızla ilerlemektedir. I. 3a + b toplamı çift sayıdır.
C noktasındaki yaya, önce CB yokuşunu sonra BA düz yo- II. a + b Cullen sayısıdır.
lunu giderek hiç durmadan AB ve BC yollarını kullanarak
geri dönüyor. III. (a + 1) · (b – 2) çarpımı çift sayıdır.
Gidiş ve dönüş toplam 16 saat sürdüğüne göre, |BC|
yolunun uzunluğu kaç km'dir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17 D) I ve II E) I ve III
1. D 2. C 3. D 4. D 5. E
343
6. Farklı kalınlıklardaki dikdörtgenler prizması şeklinde iki tah- 8.
ta parçası farklı uzunluktaki yeşil ve mor renkli iki çivi ile
aşağıdaki gibi birbirine tutturulmuştur. Market Ev
18 cm Durak
Yukarıdaki resimde Ali'nin evinin bulunduğu konum göste-

rilmiştir. Bu şekil ve Ali ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
• Market, ev ve durak aynı hizadadır.
• Ev ile durak arası 600 m dir.
• Market ile ev arası 200 m dir.
• Ali her sabah işe giderken 07.30 otobüsüne yetişmek
Çiviler sonuna kadar çakılmış olup yeşil renkli çivi çakıldığı için en geç 07.24 te evden çıkmış olmak zorundadır.
tahtayı tamamen geçip diğer tahtanın

1
'lik kısmına kadar • Otobüs biletleri sadece markette satılmaktadır.
3
ilerleyebilmiştir. Mor renkli çivi ise çakıldığı tahtayı geçip di- Bir sabah evden çıktığı anda otobüs biletinin olmadı-
1 ğını farkeden Ali otobüse yetişmek için hızını kaç kat
ğer tahtanın 'lik kısmına kadar ilerleyebilmiştir. arttırarak hareket etmelidir?
4
Tahtaların toplam uzunlukları 18 cm olup yeşil renkli çivi, (Ali'nin markette kaybettiği zaman ihmâl edilecektir.)
mor renkli çividen 5 cm uzundur.
1 2 4 5
A) B) C) 1 D) E)
Buna göre, yeşil renkli çivinin uzunluğu kaç cm'dir? 3 3 3 3
A) 10 B) 11 C) 12 D) 14 E) 16
9. ab iki basamaklı doğal sayıdır.
n tane (ab) sayısı yanyana yazılarak elde edilen

7. Bir okulda açılan matematik (M), fizik (F), kimya (K) ve bi- abababa...ab sayısı, iki basamaklı ab sayısına bölündü-
yoloji (B) kurslarına katılan öğrenci sayıları ile ilgili olarak B ğünde elde edilen bölüm kaç basamaklı olur?
aşağıdaki sütun grafiği verilmiştir. İ
A) n B) n + 1 C) 2n – 2
Öğrenci sayısı L
G D) 2n – 1 E) 2n
İ
32
S
A
R
M
A
M F K B Dersler L
• Matematik kursuna katılan öğrenci sayısı, kimya kursu- 10. a ve b gerçel sayılar olmak üzere, gerçel sayılar kümesi
na katılan öğrenci sayısının 3 katına, biyoloji kursuna üzerinde tanımlı f fonksiyonu için
katılan öğrenci sayısının 2 katına eşittir.
f(x) = ax + b
• Fizik kursuna katılan öğrenci sayısı, kimya kursuna ka-
tılan öğrenci sayısının 2 katıdır. f(x) = f–1(x)
• Bir öğrenci birden fazla kursa katılamamaktadır. f(5) = 2
Buna göre, okulda bu dört kursa katılan toplam öğrenci
sayısı kaçtır? Buna göre, f(9) kaçtır?
A) 140 B) 132 C) 124 D) 120 E) 116 A) –3 B) –2 C) 2 D) 3 E) 7
6. D 7. D 8. B 9. D 10. B
344
22.
BÖLÜM
POLİNOMLAR
◗ POLİNOMUN TANIMI
◗ POLİNOMLARIN EŞİTLİĞİ
◗ SABİT POLİNOM VE SIFIR POLİNOMU
◗ KATSAYILAR TOPLAMI VE SABİT TERİM
◗ POLİNOM İŞLEMLERİ
◗ BÖLME İŞLEMİ YAPMADAN KALAN BULMA
◗ POLİNOMLARDA DERECE İŞLEMLERİ

✔ ÖSYM sınavlarında polinomlar konusu ile ilgili hemen he-
men her yıl soru sorulmaktadır.
✔ Polinom konusu fonksiyonlar ve çarpanlara ayırma konusu

ile bağlantılı bir konudur.
SICAK BÖLGE
POLİNOM POLİNOMLARDA TOPLAMA, ÇIKARMA VE
ÇARPMA İŞLEMLERİ
n doğal sayı, a0, a1, a2,..., an birer gerçek sayı ve x de-
ğişken olmak üzere, 1. İki polinom toplanırken ya da çıkarılırken aynı dere-
celi terimlerin katsayıları toplanır ya da çıkarılır.
P(x) = anxn + an–1xn–1 + ... + a1x + a0
çok terimlisine x değişkenine bağlı gerçek katsayılı bir 2. Bir P(x) polinomu k gibi bir gerçek sayı ile çarpılırsa,
polinom denir. polinomun tüm terimleri k ile çarpılır.
P(x) in gerçek katsayılı bir polinom olması için x in kuv- 3. İki polinom çarpılırken birinci polinomun her terimi
vetleri doğal sayı ve katsayıları gerçek sayı olmalıdır. ikinci polinomun her terimiyle sırasıyla çarpılır.
SABİT POLİNOM POLİNOMLARDA BÖLME İŞLEMİ
c!R ve c!0 olmak üzere, P(x): Bölünen polinom

P(x) Q(x)
P(x) = c Q(x): Bölen polinom
B(x)
polinomuna sabit polinom denir. K(x) B(x): Bölüm polinomu
Sabit polinom içerisinde değişken bulunmamalıdır. Sa- K(x): Kalan polinomu
bit polinomun derecesi sıfırdır. 1. P(x) = Q(x).B(x) + K(x)
2. der[K(x)] < der[Q(x)]
SIFIR POLİNOMU 3. der[P(x)] H der [Q(x)]
P(x) = 0 4. K(x) = 0 ise P(x) polinomu Q(x) polinomuna tam bö-

lünür.
polinomuna sıfır polinomu denir. Sıfır polinomunun de-
recesi belirsizdir.
BÖLME İŞLEMİ YAPMADAN KALAN BULMA
POLİNOMLARIN EŞİTLİĞİ 1. Bir polinomun (x – a) ile bölümünden kalan bulunur-

ken o polinomda x yerine a yazılır.
P(x) = anxn + an–1xn–1 + ... + a1x + a0
x – a = 0 (Bölen sıfıra eşitlenir.)
n n–1 x = a (x değeri polinomda yerine yazılır.)
Q(x) = bnx + bn–1x + ... + b1x + b0
B
P(x) = Q(x) + an = b n, an–1 = bn–1,..., a 0 = b0 İ 2. P(x) polinomu (x – a) ile tam bölünebiliyorsa
olmalıdır. L P(a) = 0 dır.
G 3. P(x) polinomunun çarpanlarından biri (x – a) ise
İ P(a) = 0 dır.
KATSAYILAR TOPLAMI VE SABİT TERİM
S POLİNOMLARIN DERECESİ
1. Bir polinomun katsayılar toplamı bulunurken o poli-
A
nomda x yerine 1 yazılır.
R der[P(x)] = m, der[Q(x)] = n ve m > n olsun.
2. Bir polinomun sabit terimi bulunurken o polinomda x M 1. der[P(x) " Q(x)] = m

yerine 0 yazılır. A
L 2. der[P(x).Q(x)] = m + n
3. P(x) polinomunun,
3. der < F= m-n
P (x)
a) çift dereceli terimlerinin katsayılar toplamı Q (x )
P (1) + P (- 1)
dir. 4. r!N+ olmak üzere, der[Pr(x)] = m.r
2
b) tek dereceli terimlerinin katsayılar toplamı
5. r!N+ olmak üzere, der[P(xr)] = m.r
P (1) - P (- 1)
dir.
2 6. k!R için der[k.P(x)] = m
346
1. I. P(x) = x3 – 5x2 + 7 5. P(2x – 1) = 3x2 – 5x + 17
1
II. P (x) = 3 x2 + 2 polinomuna göre, P(–3) kaçtır?
A) 15 B) 18 C) 20 D) 21 E) 25
III. P(x) = 4x2 + 5ñx – 6
IV. P(x) = 7
2
V. P (x) = 3x2 + x - 4
ifadelerinden kaç tanesi gerçek katsayılı x değişkenine

bağlı bir polinom belirtir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
6. P(x) = (a – 4)x3 + (a + b – 8)x + a.b + 2

polinomu sabit polinom olduğuna göre, P(2) kaçtır?
A) 28 B) 26 C) 24 D) 20 E) 18
2. P(x) = (m – 5)xn + 1 + x2 – m.n + 6

polinomunun derecesi 4, baş katsayısı 2 olduğuna
göre, sabit terimi kaçtır?
A) –27 B) –15 C) 15 D) 21 E) 27
B
7. P(x) = (2a + 6)x2 + (3b + 12)x + a.b + c
İ
L polinomu sıfır polinomu olduğuna göre, c kaçtır?
24 G
3. P (x) = 3xn - 4 + 5x n - x2 + 1 İ A) –12 B) –6 C) –4 D) 6 E) 12
ifadesi bir polinom olduğuna göre, n nin alabileceği

S
farklı değerlerin toplamı kaçtır?
A
A) 36 B) 42 C) 48 D) 54 E) 60 R
M
A
L
8. P(x) = ax2 + 4x + c – 1
Q(x) = 2x2 + bx – 3
4. P(x) = x3 – 3x + 2 P(x) = Q(x)
polinomuna göre, P(2) değeri kaçtır? olduğuna göre, a.b.c çarpımı kaçtır?
A) 0 B) 2 C) 4 D) 6 E) 8 A) –32 B) –16 C) –8 D) 16 E) 32
1. C 2. B 3. D 4. C 5. E 6. E 7. A 8. B
347
9. Her x gerçel sayısı için, 13. P(x) = x2 + 8x + 12
ax2 + bx + c = (2x + 1)2 – x.(x + 6) polinomu veriliyor.
olduğuna göre, a + b + c toplamı kaçtır? Buna göre, P(x + 2) polinomunun katsayılar toplamı
kaçtır?
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
A) 5 B) 16 C) 21 D) 37 E) 45
14. P(2x – 1) = 4x2 – 6x + 13

10. A ve B reel sayılardır. polinomu veriliyor.
x-7 A B
= + Buna göre, P(x – 5) polinomunun sabit terimi kaçtır?
x2 + x - 2 x + 2 x - 1
olduğuna göre, A.B çarpımı kaçtır? A) 35 B) 37 C) 39 D) 41 E) 43
A) –12 B) –6 C) –4 D) 4 E) 6
15. P(x + 2) + Q(x – 1) = x2 + 8x – 3

B eşitliği veriliyor.
İ
11. P(x) = (x3 – 2x2 + 5)2 L P(x + 5) polinomunun sabit terimi 7 olduğuna göre,
G Q(x + 1) polinomunun katsayılar toplamı kaçtır?
polinomunun katsayılar toplamı kaçtır?
İ
A) 22 B) 23 C) 24 D) 25 E) 26
A) 9 B) 16 C) 25 D) 36 E) 49
S
A
R
M
A
L
16. P(x) = (x3 – 2x2 + 5)3

12. P(x) = (x + 2)2 . (x – 3) + (x + 2)5 polinomunun çift dereceli terimlerinin katsayılar topla-
polinomunun sabit terimi kaçtır? mı kaçtır?
A) 20 B) 24 C) 32 D) 36 E) 40 A) 10 B) 12 C) 18 D) 28 E) 36
9. C 10. B 11. B 12. A 13. E 14. D 15. B 16. E

348
1. P(x) = 3x2 – 5x + 1 5. P(x) = x3 – 2x2 + (m + 1)x – m + 2
2
Q(x) = x + 2x + 1 polinomu x – 2 ile tam bölünebildiğine göre, m kaçtır?
olduğuna göre, P(x) – Q(x) polinomu aşağıdakilerden
A) –4 B) –2 C) 0 D) 2 E) 4
hangisidir?
A) 2x2 – 7x B) 2x2 – 3x C) 2x2 + 3x

D) 2x2 – 7x + 2 E) 2x2 – 3x + 2
6. P(x) = x2 + 6x – 2
polinomu veriliyor.
Buna göre, P(x + 3) polinomunun x + 1 ile bölümünden

2. (2x3 – 5x2 + 4x + 1).(x3 – 2x2 + 5x – 4)
kalan kaçtır?
çarpımının sonucunda oluşan ifadede x4 lü terimin kat-
A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20
sayısı kaçtır?
A) 12 B) 16 C) 18 D) 20 E) 24
7. P(x + 3) = x3 – mx2 + 2mx + m – 1

P(x) = x3 – 3x2 + 5x – 7
B
3. polinomu veriliyor.
İ
polinomu x + 2 polinomuna bölündüğünde elde edilen L P(x – 2) polinomunun x – 6 ile bölümünden kalan 8 ol-
bölüm ve kalan polinomlarının toplamı aşağıdakilerden G duğuna göre, m kaçtır?
hangisidir? İ
A) 6 B) 4 C) 2 D) –4 E) –6
A) x2 – 4x – 13 B) x2 – 4x – 18
C) x2 – 5x – 22 D) x2 – 5x – 24 S
A
E) x2 – 6x – 12 R
M
A
L
8. P(x) = ax2 + 2ax – a + 1

polinomu veriliyor.
4 2
4. P(x) = x – 3x + 7 P(2x + 1) polinomunun çarpanlarından biri x olduğuna
polinomunun x + 2 ile bölümünden kalan kaçtır? göre, a kaçtır?
1 1 1
A) 11 B) 10 C) 9 D) 7 E) 5 A) - 4 B) - 2 C) 2 D) 1 E) 2
1. A 2. E 3. C 4. A 5. A 6. B 7. B 8. B
349
9. Aşağıdaki tabloda, pembe renkli sütunda bulunan polinom- 13. P(x) ve Q(x) polinomdur.
ların sarı renkli satırda bulunan ifadelerle bölümünden ka- der[P2(x).Q(x)] = 13
lanlar gösterilmiştir.
der < F= 5
P (x)
x–3 x+2 x Q (x )
P(x) P(a) olduğuna göre, der[P(x) – Q(x)] kaçtır?
Q(x + 3) Q(b) A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
R(x + 1) R(c)
Buna göre, a + b – c işleminin sonucu kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
14.
(x + 1)
x
(x + 3) x
10. P (x) Ayrıt uzunluklarının birim cinsinden değerleri üzerinde

= x2 + 3x + a - 1
Q (x - 1) yazılı olan pembe renkli dikdörtgenler prizması ve mavi
eşitliği veriliyor. renkli küpün hacimlerinin birimküp cinsinden değerini
veren ifadelerin toplamı aşağıdakilerden hangisidir?
P(x + 1) polinomunun x – 2 ile bölümünden kalan 38,
Q(x) polinomunun x – 2 ile bölümünden kalan 2 olduğu- A) 2x3 + 4x2 + 3x B) x3 + 2x2 + 4x
na göre, a kaçtır? C) 2x3 + 3x2 + 4x D) x3 + 4x2 + 2x
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 E) 2x3 + 6x2 + 4x
B 15.
3 br
İ
L
11. Üçüncü dereceden bir P(x) polinomu (x – 1), (x + 2) ve G
2 br 2 br
(x + 3) ile ayrı ayrı tam bölünebilmektedir. İ
P(x) polinomunun x + 1 ile bölümünden kalan –16 oldu-
ğuna göre, P(2) kaçtır? S
A
A) 40 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80 3 br
R
M x
A
L Kenar uzunluğu x birim olan kare şeklindeki bir levhanın
içerisinden dikdörtgen şeklinde bir levha kesilip çıkarıldığın-
da oluşan çerçevenin kenar kalınlıkları şekildeki gibi oluyor.
Buna göre, bu çerçevenin alanını veren ifade aşağıda-

12. der[P(x)] = 5 A) x2 – 10x + 24

der[Q(x)] = 3 B) 5x – 10
3 2
olduğuna göre, x .P(x).Q (x) polinomunun derecesi C) x2 – 5x + 10
kaçtır? D) 10x – 24
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 16 E) x2 – 6x
9. B 10. B 11. E 12. D 13. E 14. A 15. D

350
Test
3 POLİNOMLAR
1. x in her reel sayı değeri için, 4. P (x - 1)
= x3 - x + 3
3 2 2 2 Q (x + 3)
ax + bx + cx + d = x.(2x + 1) + m.(x – 1) + x – 6
olduğuna göre, a + c toplamı kaçtır?
P(2x) polinomunun katsayılar toplamı 54 olduğuna
A) –8 B) –6 C) 4 D) 6 E) 8
göre, Q(3x + 6) polinomunun sabit terimi kaçtır?
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
2. P(2x) + P(x – 1) = 6x + 8 5. P(x) = mx3 + x2 – (m + 6)x + n – 1

eşitliğini sağlayan P(x) polinomu aşağıdakilerden han- polinomunun sıfırları 2 ve –2 olduğuna göre, m.n çar-
gisidir? pımı kaçtır?
A) 2x – 3 B) 2x – 1 C) 2x + 1 A) –12 B) –8 C) –6 D) 6 E) 12
D) 2x + 3 E) 2x + 5
6.
B
3. Cengiz Öğretmen, öğrencilerinden aşağıdaki koşulları sağ- İ
layan örnek bir polinom vermelerini istemiştir. L
• P(x) polinomunun derecesi baş katsayısından küçüktür. G 20 cm
• Her x gerçel sayısı için İ

P(x) + P(–x) ! 0 eşitsizliği sağlanır.
S
Öğrenciler aşağıdaki tabloya isimlerini ve örneklerini yaz- A 1. Durum 2. Durum
mıştır. R
M 20 cm yüksekliğindeki dairesel dik silindir şeklindeki bir kap

ilk durumda tamamen kırmızı renkli sıvı ile doludur. Kabın
Sude Aleyna Defne A
içerisine mavi renkli sıvı eklendikçe sıvılar birbirine karış-
L madan mavi renkli sıvı tabana çöküyor ve kırmızı renkli sıvı
4x3 + 2x – 3 3x4 – 6x 7x5 + 3x kaptan taşıyor.
Örneğin, ilk durumdaki kaba bir miktar mavi renkli sıvı ek-
Buna göre, Cengiz Öğretmen’in sorusuna kimler doğru lenirse kap 2. durumdaki gibi görünüyor. Kaptaki 1 cm yük-
cevap vermiştir? sekliğe sahip kırmızı renkli sıvının değeri 3 TL, 1 cm yük-
sekliğe sahip mavi renkli sıvının değeri ise 2 TL dir.
A) Yalnız Sude
x, kaptaki mavi renkli sıvının cm cinsinden yüksekliğini
B) Sude ve Defne göstermek üzere, kapta bulunan sıvının toplam değeri-
C) Yalnız Defne nin TL cinsinden eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
D) Yalnız Aleyna A) 5x – 20 B) 60 – x C) x + 20
E) Defne ve Aleyna D) 40 – 3x E) 3x + 20
1. D 2. E 3. A 4. A 5. C 6. B
351
7. Her n pozitif tam sayısı için 11. Aşağıda ortadaki beşgenin etrafında bulunan beşgenlerde
Pn(x) = x + n yazan ifadeler ortadaki beşgenin içinde yazan dördüncü de-
receden polinomun çarpanlarıdır.
polinomları tanımlanıyor.
Buna göre, [P3(x)]2 polinomunun [x – P2(1)] ile bölü- 2x – 1 x+1

münden kalan kaçtır?
A) 36 B) 34 C) 30 D) 28 E) 22 P(x)
x x–1
P(3) = 120 olduğuna göre, P(x) polinomunun başkatsa-

yısı kaçtır?
8. Üçüncü dereceden bir P(x) polinomu için, A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
P(2) = P(3) = P(–1) = 0

P (5)
P (1)
A) 12 B) 9 C) 6 D) –9 E) –12

P(x) = xa + 1 – 5.x b + 3 + xa – 1
polinomu veriliyor.
P(x – 1) polinomu x – 3 ile tam bölünebildiğine göre,

9. Birinci dereceden bir P(x) polinomunun x + 1 ile bölümün- a ve b için aşağıdaki eşitliklerden hangisi daima doğ-
den kalan –5, x + 3 ile bölümünden kalan 7’dir. rudur?
Buna göre, P(x) polinomunun x – [P(–1) + P(–3)] ile bö- A) a = b + 4 B) a = b + 3 C) a + 3 = b

lümünden kalan kaçtır? D) a + 4 = b E) a = b – 5
A) –17 B) –19 C) –21 D) –23 E) –25
B
İ
L
G
İ
S 13.
D 3x – 1 C ABCD dikdörtgen A
10.
x>1 R
M
x2 |AD| = x2 br A
A
|DC| = (3x – 1) br L B
13
m
A B
Yukarıdaki dikdörtgenin her bir kenarı x br kısaltılıyor. x > 15 olmak üzere, x 3 + a.x2 – 4x + 5 metre uzunluğundaki
bir yolun başlangıcından (A) itibaren her (x – 2) metrede bir
Buna göre, son durumda elde edilen dikdörtgensel böl- trafik levhası konulmuştur.
genin alanının br2 cinsinden ifadesi aşağıdakilerden
A noktasından harekete başlayan bir araç bu yol boyunca
hangisidir?
ilerlemiş ve B noktasında bulunan son trafik levhasından 13
A) –2x3 + 3x2 – x B) –2x3 + 3x2 + x metre sonra tüm yolu katetmiştir.
C) 2x3 + 3x2 – x D) 2x3 – 3x2 + x Buna göre, a kaçtır?
E) 2x3 – 3x2 – x A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
7. A 8. B 9. D 10. D 11. B 12. A 13. B

352
Test
4 POLİNOMLAR
1. P(x) bir polinomdur. 5. P(x) bir polinom, a bir reel sayıdır.
3
(x – 3) . P(x) = x – 2x + m – 4 P(x) + P(a) = x2 – ax + 8
olduğuna göre, P(x + 3) polinomunun x + 2 ile bölümün- olduğuna göre, P(x) polinomunun sabit terimi kaçtır?
den kalan kaçtır?
A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13
6. Baş katsayısı 2 olan ikinci dereceden bir P(x) polinomunun

sabit terimi –4 tür.
2. P(x) polinomunun x + 2 ile bölümünden kalan 7, Q(x + 1)
polinomunun x – 3 ile bölümünden kalan –4 olduğuna P(x) polinomu x – 2 ile tam bölünebildiğine göre, P(x)
göre, polinomunun katsayılar toplamı kaçtır?
(x2 + 1).P(x – 1) + x.Q(x + 5)
A) –2 B) –3 C) –4 D) –5 E) –6
polinomunun x + 1 ile bölümünden kalan kaçtır?
A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18
7.
3. Her a ve b gerçek sayısı için a < b olmak üzere, birinci de- B
receden bir P(x) polinomu P(a) < P(b) eşitsizliğini sağlıyor. İ x
Q(x) = [P(x) – 5].[P(x) – 3] L
x
G
polinomunun sıfırları 1 ve 2 olduğuna göre, Q(x) polino- İ 3x
munun sabit terimi kaçtır? Bir fabrika, cm cinsinden ayrıt uzunluklarının oranı 1 : 1 : 3
S olan kare dik prizma şeklinde ürettiği ürünün satış fiyatını
A) 0 B) 3 C) 8 D) 15 E) 24
belirlerken aşağıdaki kuralları uyguluyor.
A
R • Üretilen ürünün hacmindeki her bir cm3 için 5 TL,
M • üretilen ürünün yüzey alanındaki her bir cm2 için 2 TL,

A • bu fiyatlara ek, üretilen her bir ürün için 3 TL lisans ücreti
L
alınacaktır.
Buna göre, şekilde verilen yüzeylere sahip bir ürünün

TL cinsinden satış fiyatını veren ifade aşağıdakilerden
hangisidir?
4. P(x) = 2x + 4
A) 5x3 + 2x2 + 3
polinomu veriliyor.
B) 15x3 + 16x2 + 3x
Buna göre, P(4x) polinomunun, P b 2 l polinomu ile bö-
x
C) 15x3 + 28x2 + 3
lümünden elde edilen kalan kaçtır? D) 20x3 + 30x2 + 3
A) –32 B) –28 C) –24 D) –20 E) –16 E) 15x3 + 28x2 + 3x
1. C 2. E 3. C 4. B 5. E 6. C 7. C
353
8. a ve b tam sayılar olmak üzere, 11. P(x) ve Q(x) birer polinomdur.
2
P(x) = x – (a + 2)x + b P(x + 1) = x2 + 3x + a – 1
Q(x) = x – 3a P(x – 1) = Q(x + 2)
polinomları için eşitlikleri veriliyor.
P(6) = 0 ve Q(6) ! 0
Q(x + 4) polinomunun sabit terimi 5 olduğuna göre,
olduğu biliniyor.
P(x + 3) polinomunun katsayılar toplamı kaçtır?
Q(x) polinomunun sıfırı aynı zamanda P(x) polinomu-
nun da sıfırı olduğuna göre, a.b çarpımı kaçtır? A) 21 B) 22 C) 23 D) 24 E) 25
A) 72 B) 48 C) 36 D) –36 E) –72
12. P(x) ve Q(x) birer polinomdur.

9. P(x) ve Q(x) birer polinom olmak üzere,
P(3 + Q(x)) = 2x3 + 11x + 15
der[P(x)].der[Q(x)] = 24
Q(x – 1) polinomunun x – 3 ile bölümünden kalan – 1
Buna göre, P(x).Q(x) çarpım polinomunun derecesinin olduğuna göre, P(2x) polinomunun kat sayılar toplamı
alabileceği kaç farklı değer vardır? kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 A) 51 B) 53 C) 55 D) 57 E) 59
B
İ
L
G
10. G İ
D
K
F |AB| = (x + 6) metre S
E
|BC| = 2x metre A
3x
R 13. a, b ve x birer pozitif tam sayı ve x > 5 olmak üzere,
|DC| = 3x metre
M
H Pelin, uzunluğu (x2 – ax + b) cm olan bir çubuğu aşağıdaki
C
A
L gibi eş parçalara ayırıyor.
2x
A x+6 B
Dikdörtgenler prizması şeklindeki boş depoyu, sabit hızla (x – 2) Her biri (x – 2) cm olan parçalara
su akıtan K musluğu dakikada x m3 su akıtarak 96 dakikada artansız olarak ayrılabiliyor.
doldurmaktadır.
Pelin, aynı uzunluktaki başka bir çubuğu her biri (x + 1) cm
Buna göre, depo boşken K musluğu açıldığında 1 saatin
olan eş parçalara ayırdığında 6 cm'lik bir parça artıyor.
sonunda depodaki suyun yüksekliği kaç metre olur?
Buna göre, a · b çarpımı kaçtır?
A) 3,75 B) 4,25 C) 4,5
D) 4,75 E) 5,25 A) –6 B) –3 C) 2 D) 6 E) 16
8. A 9. C 10. A 11. C 12. B 13. D

354
SİMÜLASYON TESTİ
1. P(x) ve Q(x) birer polinomdur. 4. Başkatsayısı 2 olan 2. dereceden bir P(x) polinomu için;
3 2
P(x) = x + ax + bx + 6 P(–3) . P(3) = 0
P (x) P(–3) . P(2) ≠ 0
Q(x) =
x2 + 3
P(2) . P(1) = 0
olduğuna göre, Q(x) polinomunun x – 1 ile bölümünden
kalan kaçtır? olduğuna göre, P(x) polinomunun x li teriminin katsa-
yısı kaçtır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 12
A) –12 B) –8 C) 2 D) 6 E) 10
2. P(x) Q(x)
x2 + 1
4
x –2
Yukarıda P(x) polinomu, Q(x) polinomuna bölündügünde

bölüm x2 + 1, kalan x4 – 2 olmaktadır.
Buna göre, P2(x) polinomunun derecesi en az kaçtır? 5. Aşağıdaki şekilde iki adet polinom makinesi verilmiştir.
A) 14 B) 16 C) 18 D) 20 E) 22
1. girdi
Çıktı
2. girdi
I. Makine
B
Girdi Çıktı
İ
3. Bir P(x) polinomunun (x – a) ile bölümünden kalan P(a) de- L
ğerine eşittir. G II. Makine
İ
Aşağıdaki tabloda gösterilen her biri dördüncü dereceden • I. makine, 1. girdi kısmından P(x) polinomu, 2. girdi
olan P(x), Q(x) ve R(x) polinomlarının çarpanları, bulunduk- kısmından Q(x) polinomu girildiğinde çıktı olarak P(x)
ları satır ve sütunlardaki ifadelerdir. S polinomunun Q(x) polinomu ile bölümünden elde edilen
A bölümü vermektedir.
R • II. makine, girdi kısmından girilen bir polinomun katsayı-
P(x) (x – 2) (x – 3)
M lar toplamını çıktı olarak vermektedir.
A
L Buna göre,
(x + 1) Q(x) x
x (x + 2) R(x)
P(x), Q(x) ve R(x) polinomlarının ayrı ayrı (x – 1) ile bölü-

münden elde edilen kalanlar 12’dir.
iki makine şekildeki gibi birbirine bağlanıp,
Buna göre; P(x), Q(x) ve R(x) polinomlarının baş katsa- P(x) = x3 – 2x + 10 ve Q(x) = x + 2 polinomları I. makine-
yıları toplamı kaçtır? ye girildiğinde II. makineden sonuç kaç olarak çıkar?
A) –1 B) 0 C) 1 D) 2 E) 3 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
1. B 2. A 3. A 4. B 5. A
355
6. P(x) = x5 + 2x2 + 3 8. Birinci dereceden bir P(x) polinomunun (x – 2) ile bölümün-
3
Q(x) = x + x – 6 2 den kalan, (x – P(1)) ile bölümünden kalana eşittir.
polinomu için, Buna göre, P(x) polinomunun (x – 1) ile bölümünden

kalan kaçtır?
I. P(x) + Q(x) polinomunun derecesi 5’tir.
II. P(x).Q(x) polinomunun derecesi 8’dir. A) 3 B) 2 C) 1 D) –2 E) –3
2
III. P(x) – x .Q(x) polinomunun derecesi 5’tir.
9. P(x) ve Q(x) polinomları için

P(x) = 3x – k
Q(x) = P(x2) + 2x – 3
P(x) polinomunun x + 2 ile bölümünden kalan 1 olduğu-

na göre, Q(x) polinomunun x – 1 ile bölümünden kalan
kaçtır?
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
10. Baş katsayısı 6 ve katsayılar toplamı 0 olan yedinci dere-

7. Üçüncü dereceden bir P(x) polinomunun 3 farklı tam sayı
B ceden P(x) polinomu (x3 + 3)2 ile bölündüğünde bölüm ve
kökü vardır. Üçüncü dereceden bir Q(x) polinomunun
İ kalan polinomları aynı olmaktadır.
3 farklı kökü ise P(x) polinomunun köklerinin zıt işaretlisidir.
En büyük dereceli terimlerinin katsayıları aynı olan P(x) ve L Buna göre, P(x) polinomunun x ile bölümünden kalan
Q(x) polinomlarının grafikleri aşağıda verilmiştir. G kaçtır?
İ
y y A) –60 B) –55 C) –50 D) –45 E) –40
S
A
P(x) Q(x) R
M
O x O x A
L
Bu polinomlarla ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
• P(5) = 0 11. Üçüncü dereceden bir P(x) polinomu için, P(x + 3) polino-
munun katsayılar toplamı 23 tür.
• P(2) < 0
P(1) = 2
• Q(0) = –6,
P(2) = 3
• Q(5) · Q(7) < 0
P(3) = 4
Buna göre, P(4) ifadesinin değeri kaçtır?
olduğuna göre, P(x) polinomunun sabit terimi kaçtır?
A) –4 B) –5 C) –6 D) –7 E) –8 A) –21 B) –19 C) –17 D) –15 E) –13
6. C 7. C 8. B 9. E 10. A 11. C
356
TEST
ÇARPANLARA AYIRMA VE POLİNOMLAR

1. 3. P(x) bir polinom olmak üzere, P(a) = 0 eşitliğini sağlayan a
sayısına bu polinomun bir sıfırı denir.
P(x) = x2 – 4
(x – 2) Q(x) = P(P(x))
(3x + 12)
(x2 – 9) Buna göre,
I. §6
Yukarıdaki cm cinsinden bazı ayrıt uzunlukları verilen dik-
dörtgenler prizması şeklindeki kabın içindeki suyun yüksek- II. 0
liği (x – 2) cm dir.
III. 2
Kabın içindeki suyun tamamı taban alanı (3x2 + 3x – 36) cm
olan dik dairesel silindire boşaltılıyor. sayılarından hangileri Q(x) polinomunun sıfırıdır?
Buna göre, son durumda silindirdeki su yüksekliğine A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
eşit olan ifade aşağıdakilerden hangisidir? D) I ve III E) II ve III
2 2
A) (x + 3) B) x + x – 6 C) x + 3x
2
D) 3x + 9 E) x – 5x + 6
2. A
B
C İ
L
G
İ
D 4. Bir kenarının uzunluğu a cm olan kare şeklindeki bir kâğıt

S
x aşağıdaki gibi üst üste 2 kez katlanarak bir kare elde edi-
A
Kısa kenarı x cm, uzun kenarı y cm olan dört eş dikdörtgen, liyor.
R
yukarıdaki gibi büyük dikdörtgen şeklin içerisine yerleştirili- M

yor. A, B, C ve D noktaları doğrusaldır.
A 2b
Buna göre, kahverengi bölgelerin alanları toplamını L
cm2 cinsinden veren cebirsel ifade aşağıdakilerden a
hangisidir?
Daha sonra elde edilen karenin şekildeki köşesinden hipo-
2
A) 2x + 2y + xy 2 tenüs uzunluğu 2b cm olan ikizkenar dik üçgen biçimindeki
kısmı kesilip atılıyor.
B) x2 – 2y2 + y2
Kalan kısmı ile ilk hâline getirildiğinde kâğıdın ön yüzü-
C) 5xy + 2x2 + 2y2 nün alanı cm2 cinsinden aşağıdakilerden hangisi olur?
A) a2 – b2 B) a2 – 2b2
D) 2x2 – xy + y2
C) a2 – 4b2 D) (a – b)2
2 2
E) 4x – xy + 4y E) (a – 2b)2
1. B 2. A 3. A 4. C
357
5. P(x) = (x + 1) + (x + 2) + ... + (x + 10) polinomu 9. P(x) = x2 – 4x + k
Q(x) = (x + 1) + (x + 2) + (x + 3) polinomuna bölünüyor. Q(x) = x2 + 2x + m
polinomları veriliyor.
Bu bölümden elde edilen kalan kaçtır?
Bu iki polinomun birer kökleri ortak ve P(x) polinomu-
A) 28 B) 30 C) 32 D) 33 E) 35 nun kökleri eşit olduğuna göre, k.m çarpımı kaçtır?
A) –20 B) –26 C) –28 D) –32 E) –36
6. Baş katsayısı 4 olan ikinci dereceden bir P(x) polinomu

için
P(3) – P(1) = 36
10. k, m ve n pozitif tam sayılardır.
olduğuna göre, P(2) – P(0) değeri kaçtır?
P(x) = (x + k).(2x + m).(x + n)
A) 16 B) 18 C) 20 D) 22 E) 24
polinomunun katsayılarının toplamı 30 olduğuna göre,
k + m + n toplamı kaçtır?
A) 3 B) 4 C) 6 D) 7 E) 9
7. P(x) üçüncü dereceden bir polinom olmak üzere,

• P(–4) = 0’dır.
• P(x – 3) polinomunun sabit terimi 0’dır.
• P(x + 1) polinomunun x + 2 ile bölümünden kalan 12’dir. 11. Yatay kenarları 6 cm ve düşey kenarları 2 cm olan dikdört-
B gen şeklindeki karton aşağıdaki gibi kesilerek üçgensel bir
• P(x) polinomunun katsayılar toplamı 0’dır.
İ bölge elde ediliyor.
Buna göre, P(2) kaçtır? L
G
A) –30 B) –15 C) 5 D) 15 E) 30 İ
2 cm
S 6 cm
A
R Oluşan üçgensel karton içinden aşağıdaki gibi yatay kenar-
M larının uzunluğu x cm olan bir dikdörtgen kesilerek çıkarı-

A lıyor.
L
D C
8. Her birinin en yüksek dereceli teriminin katsayısı 1 olan A x cm B

üçüncü dereceden gerçel katsayılı P(x) ve Q(x) polinomları
için 3 ve 8 ortak köklerdir. P(x) – Q(x) polinomu x – 2 ile Buna göre, ABCD dikdörtgensel bölgesinin alanını cm2
bölündüğünde kalan 6 olmaktadır. cinsinden veren ifade aşağıdakilerden hangisidir?
x2 x2 x2
Buna göre, Q(1) – P(1) değeri kaçtır? A) 3 - 2x B) 3 + 2x C) 2x - 3
A) 14 B) 7 C) 0 D) –7 E) –14 2x2
D) - 2x + 3 E) x2 – 6x
5. E 6. C 7. A 8. E 9. D 10. C 11. C
358
1. x sıfırdan farklı bir gerçek sayı olmak üzere, 4. Uzunlukları 5 br ve 6 br olan tuğlalar, her sırada aynı uzun-
a+b luktaki tuğlalar kullanılarak iki sıra hâlinde şekildeki gibi dizi-
K= c liyor. Her iki sıra için de tuğlalar üzerine 8 br aralıklarla sarı
eşitliğinde a ve b sayıları x artırılıp, c sayısı x azaltıldığında daireler konuluyor.
K nin değeri değişmemektedir. 5 br 6 br
Buna göre, K kaçtır?

1
A) 2 B) 1 C) 2 D) –1 E) –2
Buna göre, yukarıdaki gibi bir dizilim elde etmek için en

az kaç tuğla kullanılır?
A) 32 B) 36 C) 39 D) 44 E) 60
2. A B C D
|AD| = 3.|AB| olmak üzere, A şehrinden D şehrine doğru

yola çıkan bir hareketli B noktasında mola veriyor. Moladan
sonra 60 km daha giderek A ile D şehirlerinin orta noktası
olan C noktasında tekrar mola veriyor.
5. Z ve A harflerinin yazıldığı “Çarkıfelek” mekanizması 1. şe-
Buna göre, son durumda hareketlinin D şehrine varma- kilde gösterilmiştir.
sına kaç km kalmıştır? Bir sınıftaki a tane öğrencinin her biri önce ibreyi bir sonraki
harfe, sonra b tane öğrencinin her biri ise ibreyi iki sonraki
A) 120 B) 160 C) 180 D) 200 E) 220
harfe olacak biçimde hep ok yönünde çevirerek mekaniz-
mayı 1. şekildeki konumundan 2. şekildeki konuma getir-
B miştir.
İ
L İbre
G
İbr
İ
e
Z Z
A A
A A
S
3. Bir bankanın ATM’sinin bir gün içinde verdiği banknotların A
Z Z
dağılımı aşağıdaki dairesel grafikte gösterilmiştir.
R Z
Z
M A A
A
20 TL L
1. Şekil 2. Şekil
50 TL 100°
Buna göre,
140° 40°
10 TL
I. a + 2 tek sayıdır.
100 TL II. b + 2a çift sayıdır.
III. a + b tek sayıdır.
ATM’nin verdiği 100 TL lik banknotların sayısı, 10 TL lik
banknotların sayısından 120 tane fazla olduğuna göre, ifadelerinden hangileri daima doğrudur?
bu ATM kaç adet 20 TL lik banknot vermiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) 220 B) 240 C) 260 D) 280 E) 300 D) II ve III E) I ve III
1. E 2. C 3. E 4. D 5. A
359
6. a, b ve c gerçek sayılarının sayı doğrusu üzerindeki görün- 8.
tüleri aşağıdaki gibidir. 2 7
c a b x
a sayısının; b sayısına uzaklığı x birim, c sayısına uzak- 4

lığı y birim olduğuna göre, (x – y) sayısının (b + c) sa-
yısına uzaklığının birim cinsinden eşiti aşağıdakilerden 1 den 9 a kadar olan sayılar yukarıdaki kutuya, her sayı
hangisinde doğru olarak verilmiştir? sadece bir kez kullanılmak şartıyla yerleştirilecektir.
a 3 Satır, sütun ve köşegen üzerindeki sayıların toplamı
A) B) a C) ·|a|
2 2 birbirine eşit olacağına göre, x yerine hangi sayı gel-
5 melidir?
D) 2·|a| E) ·|a|
2
A) 1 B) 3 C) 5 D) 6 E) 8
7. “32 ile 12 sayılarının çarpımının sonucu kaçtır?”

sorusunun çözümü;
3
6+2 = 8
9. Dik koordinat düzleminde [–4, 8] kapalı aralığında tanımlı
bir f fonksiyonunun grafiği şekilde verilmiştir.
4
y
f
B
" 32.12 = 384, İ
L x
–4 O 8
“12 ile 13 sayılarının çarpımının sonucu kaçtır?” sorusunun G
çözümü; İ –3
1 3+2 = 5
S
Bu fonksiyonun tanım kümesinde yer alan birbirinden farklı
A
a, b, c, d ve e sayıları için
R
6
M f(a) = f(b) = –2
A f(c) = f(d) = f(e) = 3
L eşitlikleri sağlanmaktadır.
Buna göre; a, b, c, d ve e sayılarının sıralamasıyla ilgili,

" 12.13 = 156,
şeklindedir. I. c<d<b<a<e
İki basamaklı bazı doğal sayıların birbirleriyle çarpımı yuka- II. e < c < a < b < d
rıdaki gibi bir model kullanılarak yapılabilmektedir.
III. a < e < b < d < c
Buna göre, bu model kullanılarak, bu modele uyan iki eşitsizliklerinden hangileri doğru olabilir?
basamaklı doğal sayıların çarpımıyla elde edilebilecek
üç basamaklı en büyük doğal sayı kaçtır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
6. D 7. B 8. A 9. C
360
23.
BÖLÜM
İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER
◗ İKİNCİ DERECEDEN BİR BİLİNMEYENLİ DENKLEMLER
◗ ÇÖZÜM KÜMESİNİN BULUNMASI VE DİSKRİMİNANT YÖNTEMİ
◗ KÖK KATSAYI BAĞINTILARI
◗ İKİNCİ DERECEDEN DENKLEME DÖNÜŞTÜRÜLEBİLEN DENKLEMLER
◗ KARMAŞIK SAYILAR

✔ ÖSYM sınavlarında ikinci dereceden denklemler konusu
ile ilgili hemen hemen her yıl soru sorulmaktadır.
✔ İkinci dereceden denklemler konusu denklem sistemleri

ve parabol gibi konuların temelini oluşturduğu için önemli bir
konudur.
SICAK BÖLGE
ÇÖZÜM KÜMESNN DSKRMNANT 4. ax2 + bx + c = 0
YÖNTEMYLE BULUNMASI
dx2 + ex + f = 0
ax2 + bx + c = 0 denkleminde b2 – 4ac ifadesine denk- denklemlerinin,

lemin diskriminantı denir. 3 (delta) şeklinde gösterilir. a) Birer kökü ortak ise x2 li terim yok edilerek ortak
3 = b2 – 4ac kök bulunur.
b) İkişer kökü de ortak ise (çözüm kümeleri aynı ise)
1. D 2 0 ise denklemin farklı iki gerçel kökü vardır.Bu
kökler x1 ve x2 olmak üzere, a b c
d =e = f
-b + 9 -b - 9 olmalıdır.
x1 = 2a ve x2 = 2a
dır. KÖKLER VERLEN DENKLEMN
2. D = 0 ise denklemin birbirine eşit iki gerçel kökü var- YAZILMASI
dır. Bu köklere çift katlı kök veya çakışık kök, ifade-
ye de tam kare ifade denir. T = x1 + x2 ve Ç = x1.x2 olmak üzere, kökleri x1 ve x2
-b olan ikinci dereceden denklem
x1 = x2 = 2a
x2 – Tx + Ç = 0
3. D 1 0 ise denklemin gerçel kökü yoktur. Denklemin şeklindedir.
gerçel sayılar kümesindeki çözüm kümesi boş kü-
medir. • Kökleri –2 ve 6 olan x değişkenine bağlı ikinci de-
receden denklem
Denklemin kökü, denklemi sağlayan x değeridir.
T = (–2) + 6 = 4 ve Ç = (–2).6 = –12
KÖK – KATSAYI BAĞINTILARI olduğundan x2 – 4x – 12 = 0 dır.
ax2 + bx + c = 0 denkleminin kökleri x1 ve x2 olsun.
DKKAT :
b
a) Kökler toplamı: x1 + x2 = - a 1. Rasyonel katsayılı ikinci dereceden bir denklemin
c köklerinden biri m + ñn ise diğeri m – ñn dir.
b) Kökler çarpımı: x1.x2 = a
• Rasyonel katsayılı ikinci dereceden bir denklemin
9 bir kökü 3 – ñ5 ise diğeri 3 + ñ5 dir.
c) Kökler farkının mutlak değeri: x1 - x2 =
a B
• 2
x – 2x – 6 = 0 denkleminde İ 2. Gerçek katsayılı ikinci dereceden bir denklemin
L köklerinden biri m + ni ise diğeri m – ni dir.
b - (- 2) G
x1 + x2 = - a = = 2 dir. • Gerçek katsayılı ikinci dereceden bir denklemin bir
1 İ kökü 2 + 3i ise diğeri 2 – 3i dir.
c -6
x1.x2 = a = = - 6 dır.
1 S DEĞŞKEN DEĞŞTRME YÖNTEMYLE
2 A ÇÖZÜM KÜMESNN BULUNMASI
3 (- 2) - 4.1 (- 6)
|x1 – x2| = = = 2 7 dir. R Bazı denklemler uygun değişken değiştirmeler yapıla-
a 1
M rak ikinci dereceden denklem haline getirilip elde edi-
A len denklem çözülerek çözüm kümesi bulunabilir.
L
BLG : • x4 – 5x2 + 4 = 0 denkleminde x2 = t dönüşümü
yapılır.
1. (x1)2 + (x2)2 = (x1 + x2)2 – 2.x1.x2
• (x2 – x)2 – (x2 – x) – 6 = 0 denkleminde x2 – x = t
2. (x1)3 + (x2)3 = (x1 + x2)3 – 3.x1.x2.(x1 + x2)
dönüşümü yapılır.
2
3. ax + bx + c = 0 denkleminin simetrik iki gerçel kökü- • 4x – 10.2x + 16 = 0 denkleminde 2x= t dönüşümü
nün olması için (x1 = –x2), yapılır.
b = 0 ve 320
• 3
x2 + 3 x - 12 = 0 denkleminde 3
x = t dönüşü-
olmalıdır. mü yapılır.
362
SICAK BÖLGE
KÖKLÜ DENKLEMLER  SAYISININ KUVVETLER
Köklü denklemlerin çözüm kümesi bulunurken aşağıda- i1 = i n tam sayısının 4 ile bölümünden
ki adımlar izlenir. i2 = –1 kalan k ise
3
1. Köklü ifade eşitliğin bir tarafında yalnız bırakılır. i = –i in = ik dir.
4
i =1
2. Eşitliğin her iki tarafının kuvveti alınarak kök orta-
dan kaldırılır. 87 4
• i87 = ? 84 21 i87 = i3 = –i bulunur.
3. Elde edilen denklem çözülüp, kökler bulunur. 3
4. Bulunan kökler ilk denklemde yerine yazılıp, denk- • i–17 = i–17 + 20 = i3 = –i olur.
lemi sağlayıp sağlamadığı kontrol edilir. İlk denkle-
mi sağlamayan kökler çözüm kümesine alınmaz.
n bir tam sayı olmak üzere,
in + in + 1 + in + 2 + in + 3 = 0
MUTLAK DEĞERL DENKLEMLER
dır. Yani i sayısının ardışık dört tam sayı kuvvetinden
1. a!R ve a > 0 için oluşan terimlerin toplamı sıfırdır.
|f(x)| = a
ise f(x) = a veya f(x) = –a dır. • i18 + i19 + i20 + i21 = i2 + i3 + i0 + i1
= –1 – i + 1 + i
2. |f(x)| = |g(x)|
= 0 olur.
ise f(x) = g(x) veya f(x) = –g(x) tir.
3. |f(x)| = g(x)
şeklindeki denklemlerde f(x) ≥ 0 ve f(x) < 0 biçimin-
de iki durum incelenerek çözüm yapılabilir. KARMAŞIK SAYILAR KÜMES
a, b birer reel sayı ve i sanal sayı birimi olmak üzere,
z = a + bi biçiminde yazılan sayılara karmaşık sayı
denir.
KARMAŞIK SAYILAR
a ≠ 0 ve a, b, c birer gerçek sayı olmak üzere, Karmaşık sayılar kümesi C harfi ile gösterilir.
2 2
ax + bx + c = 0 denkleminde, D = b – 4ac < 0 olduğun- C = {a + bi | a!R, b!R ve i2 = –1}
da denklemin gerçek kökleri yoktur. B
İ kümesine karmaşık sayılar kümesi denir.
Bunun nedeni; L
G z = a + bi karmaşık sayısında, a sayısına z karmaşık
-b " 9
x1, 2 = 2a İ sayısının reel (gerçek) kısmı denir ve Re(z) = a şek-
linde gösterilir.
eşitsizliğindeki karekök içinde bulunan D nın negatif
S z = a + bi karmaşık sayısında, b sayısına z karmaşık
olması ve gerçek sayı belirtmemesidir. Bundan dolayı
A sayısının imajiner (sanal) kısmı denir ve İm(z) = b
karesi – 1 olan bir sayı tanımlanmıştır ve bu sayıya i
sayısı denmiştir. i2 = –1'dir. R
Bu kitapta, x pozitif gerçek sayı olmak üzere,

M
Örneğin, z = 3 – 5i sayısı için Re(z) = 3 ve İm(z) = –5 tir.
A
ò–x = ñx . ò–1 = ñx.i L Her reel sayı, imajiner kısmı sıfır olan bir karmaşık sa-
i yıdır. Bundan dolayı reel sayılar kümesi, karmaşık sa-
olarak tanımlanacaktır. yılar kümesinin alt kümesidir. (R1C)
a ve b negatif gerçek sayılar olmak üzere, • –2 sayısı bir gerçek sayıdır.

ña.ñb ≠ ßa.b dir. –2 = –2 + 0i biçiminde yazılabildiğinden aynı
İşlem yapılırken sayılar önce i biçiminde yazılır, sonra zamanda bir karmaşık sayıdır.
çarpma işlemi yapılır.
363
SICAK BÖLGE
K KARMAŞIK SAYININ EŞTLĞ z = a + bi karmaşık sayısı için ðz = a – bi olduğunu bi-
İki karmaşık sayının eşit olabilmesi için reel kısımları liyoruz.
karşılıklı olarak eşit, imajiner kısımları da karşılıklı ola-
rak eşit olmalıdır. z.ðzð = (a + bi).(a – bi) = a2 – abi + abi – b2.i2 = a2 + b2 dir.
Yani
z1 = a + bi ve z2 = c + di
(a + bi).(a – bi) = a2 + b2
z1 = z2 + a = c ve b = d dir.
dir.
BR KARMAŞIK SAYININ EŞLENĞ (1 + i)2 = 1 + 2i + i2 = 1 + 2i – 1 = 2i
Bir karmaşık sayının sanal kısmının işaretinin değiştiril- (1 – i)2 = 1 – 2i + i2 = 1 – 2i – 1 = –2i olur.
mesiyle elde edilen karmaşık sayıya, o karmaşık sayı-
nın eşleniği denir. Yani,
(1 + i)2 = 2i ve (1 – i)2 = – 2i
z = a + bi ise ðz = a – bi dir. şeklinde yazılabilir.
• z = 3 + 4i ise ðz = 3 – 4i dir.
KARMAŞIK SAYILARDA BÖLME ŞLEM
• z = –i + 5 ise ðz = i + 5 tir. İki karmaşık sayı bölünürken, pay ve payda, paydanın
eşleniği ile çarpılarak payda reel sayı hâline getirilir.
3 + 2i 3 - 2i
• z= 5 ise ðz = 5 tir.
a + bi ac - adi + bci - bdi2 ac + bd + (bc - ad) i
c + di = =
• z = –6 ise ðz = –6 dır. [ c2 + d2 c2 + d 2
c - di
EKSTRA BLGLER:
NOTLAR:
KARMAŞIK SAYILARDA TOPLAMA VE
ÇIKARMA ŞLEMLER
Karmaşık sayılar toplanırken ya da çıkarılırken, reel kı-
sımlar kendi arasında, imajiner kısımlar kendi arasında
toplanır ya da çıkarılır.
z1 = a + bi ve z2 = c + di ise
z1 + z2 = (a + c) + (b + d)i
B
İ
z1 – z2 = (a – c) + (b – d)i şeklindedir. L
Bir karmaşık sayı k gibi bir reel sayı ile çarpılırsa, kar- G
maşık sayının reel ve imajiner kısımları k ile çarpılır. İ
z = a + bi ise k.z = k.(a + bi) = k.a + k.bi
S
şeklindedir. A
R
KARMAŞIK SAYILARDA ÇARPMA ŞLEM M

Karmaşık sayılarda çarpma işlemi, dağılma özelliğine A
göre yapılır. L
z1 = a + bi ve z2 = c + di olsun.
z1.z2 = (a + bi).(c + di)
= ac + adi + bci + bdi2
= ac – bd + (ad + bc)i şeklindedir.
364
1. (2m – 6)x4 + xn – 1 + 3x – 8 = 0 5. Aşağıda kare içinde verilen sayılara bağlantılı bulunduğu
daire içerisindeki işlemler soldan sağa doğru uygulanıp bu-
ifadesi x değişkenine bağlı ikinci dereceden bir bilinme-
lunan sonuçlar dairenin bağlantılı bulunduğu karenin içeri-
yenli bir denklem olduğuna göre, m + n toplamı kaçtır?
sine yazılacaktır.
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
a+2 a–1 a–7
x +
2. x2 – x – 12 = 0
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisi- 18
dir?
A) {–3, 4} B) {–4, 3} C) {–2, 6} Buna göre, a’nın negatif gerçel sayı değeri kaçtır?
D) {2, –6} E) {3, 4} A) –3 B) –4 C) –5 D) –6 E) –7
6. x2 – (m – 4)x – 2m – 3 = 0
denkleminin bir kökü 5 olduğuna göre, m kaçtır?
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2
B
3. 2x2 – 5x = 0 İ
L
denkleminin köklerinden biri aşağıdakilerden hangisi-
G
dir?
İ
5 5
A) –2 B) - 2 C) 2 D) 2 E) 3
S
7. 3x2 – 5x + 2 = 0
A
R denkleminin diskriminantı kaçtır?
M
A A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
L
4. 2x2 – 5x – 3 = 0 8. x2 – 2x + a – 3 = 0
denkleminin kökleri x1, x2 ve x1 > x2 dir.
denkleminin gerçek kökleri olmadığına göre, a nın
Buna göre, 3x1 – 4x2 işleminin sonucu kaçtır? alabileceği en küçük tam sayı değeri kaçtır?
A) 11 B) 10 C) 9 D) 8 E) 7 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
1. C 2. A 3. D 4. A 5. A 6. A 7. B 8. D
365
9. x2 – 4x + 1 = 0 12. 3x2 – 8x – 2 = 0
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisi- denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
dir? 1 1
Buna göre, x + x toplamı kaçtır?
1 2
A) { 1 – ñ3, 1 + ñ3} B) { 1 – ñ5, 1 + ñ5}
C) { 2 – ñ3, 2 + ñ3} D) { 2 – ñ5, 2 + ñ5} A) –8 B) –4 C) –2 D) 4 E) 8
E) { 3 – ñ2, 3 + ñ2}
13. x2 – mx + m + 2 = 0
denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
x1.(x2 + 1) + x2 = – 12
10. x2 – 6x + 4 = 0 olduğuna göre, m kaçtır?

denkleminin kökleri x1 ve x2 dir. A) –7 B) –6 C) –5 D) –4 E) –3
Buna göre, Kx1 – x2O farkı kaçtır?
A) 2ñ3 B) 4 C) 2ñ5 D) 2ñ6 E) 6
14. x2 – 6x + 4 = 0
Buna göre, (x1)2 + (x2)2 toplamı kaçtır?

B
İ A) 20 B) 24 C) 28 D) 32 E) 36
11. Özcan Öğretmen dersinde 5 tane öğrencisinin her birine
L
birer tane ikinci dereceden denklem yazıp, her birinden bu
G
denklemlerin kökler toplamı ile kökler çarpımının toplamını
İ
sonuç olarak bulmalarını istemiştir. Bu öğrencilerin isimle-
ri, öğrencilere verilen denklemler ve öğrencilerin buldukları
sonuçlar aşağıdaki tabloda verilmiştir. S
A
Öğrencinin R
Denklem Sonuç
Adı M
Ayhan x2 + 3x – 6 = 0 –9
A
L
2
Buse x – 2x – 4 = 0 –2 15. x2 – 12x + p – 2 = 0
Cengiz x2 + x – 8 = 0 9
denkleminin kökleri, her bir çizginin bir tam sayıya karşılık
2
Didem x – 6x + 2 = 0 8 geldiği sayı doğrusu üzerinde mavi renkli noktalarla göste-
rilmiştir.
Erol x2 – 16 = 0 –16
Buna göre, hangi öğrenci sonucu yanlış bulmuştur?

Buna göre, p kaçtır?
A) Ayhan B) Buse C) Cengiz
A) 25 B) 26 C) 27 D) 28 E) 29
D) Didem E) Erol
9. C 10. C 11. C 12. B 13. A 14. C 15. E

366
1. x4 – 24x2 – 25 = 0 2x - 10 x + 1
4. - =1
x+1 x-5
denkleminin gerçek sayılardaki çözüm kümesi aşağıda-
kilerden hangisidir? denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) {–5, –1, 1, 5} B) {–5, –2, 2, 5} C) {–1, 1}
A) {3} B) {3, 6} C) {6}
D) {–5, 5} E) Q
D) {–3, 6} E) Q
5. x- x+3 = 3
2. (x2 – 3x)2 – 2.(x2 – 3x) – 8 = 0 denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisi-
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisidir?
dir?
A) {1, 6} B) {1} C) {6}
A) {–2, –1, 1, 2} B) {–2, –1, 1, 4}
D) {–1, 6} E) Q
C) {–4, –1, 1, 4} D) Q
E) {–1, 1, 2, 4}
B
İ 6. Gerçek sayılar kümesinde,
L
G a = O a2 – 3a K
İ
3. Hüseyin, öğretmeninin tahtaya yazdığı a = O –4a + 2 S
S
x x+1
4 – 3.2 +8=0 A
denkleminin çözüm kümesini aşağıdaki gibi 5 adımda bu- R
luyor. M
x = 3
A
L
I. Adım: 2x = t olsun.
II. Adım: t2 – 6t + 8 = 0 olur.
III. Adım: (t – 2) . (t – 4) = 0 olur. Buna göre,
IV. Adım: t = 2 veya t = 4

V. Adım: Ç = {2, 4}
x1 . x2
çarpımının sonucu kaçtır?

Buna göre, Hüseyin kaçıncı adımda hata yapmıştır?
A) 90 B) 120 C) 160 D) 180 E) 200
A) I B) II C) III D) IV E) V
1. D 2. E 3. E 4. A 5. C 6. D
367
7. - 1 = i olmak üzere, 11. a, b birer reel sayı ve i2 = –1 dir.
- 49 - - 81 + - 144 z1 = 3a – 1 + 5i
z2 = –7 + (b – 2)i
z1 = z2
A) 8i B) 9i C) 10i D) 11i E) 12i olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
8. x2 + 25 = 0
dir?
A) {–5, 5} B) {–5, 0} C) {0, 5}

D) {–5i, 5i} E) {–25i, 25i}
12. Ön yüzü sarı, arka yüzü mavi renk olan 10 kartın her birinin
ön ve arka yüzlerine, 1’den 10’a kadar olan tam sayıların ta-
mamı her kartta bir sayı olacak şekilde yazılıyor. Ön yüze
yazılan bir n sayısı +n sayısını, arka yüze yazılan bir n sayısı
–n sayısını ifade etmektedir.
Örneğin;
6 = +6 1 = –1 8 = –8 gibi
9. i2 = –1 olmak üzere,
Buna göre,
i26 + i85 + i1963
işleminin sonucu kaçtır? I. x2 – 2x – 15 = 0 denkleminin kökleri 3 ve 5 tir.
A) –1 B) –i C) i D) 2i E) 2
II. Kökleri 4 ve 7 olan x değişkenine bağlı ikinci
dereceden denklem x2 + 3x – 28 = 0 dır.
III. Çözüm kümesi 2 olan x değişkenine bağlı ikinci
B dereceden denklem x2 – 4 = 0 dır.

İ
L ifadelerinden hangileri doğrudur?
10. n doğal sayı ve i sanal sayı birimi olmak üzere, aşağıda
G A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
dikdörtgen içerisinde verilen sayılara, bağlantılı bulunduğu
İ
daire içerisindeki işlemler soldan sağa doğru uygulanıp bu- D) II ve III E) I, II ve III
lunan sonuçlar dairenin bağlantılı bulunduğu dikdörtgenin
içerisine yazılacaktır. S
A
i8n + 5 i12n – 3 i8n – 14 R
M
A
– ÷ L
+
13. Köklerinden biri 5 + 3i olan gerçek katsayılı ikinci dere-
ceden denklem aşağıdakilerden hangisidir?
A
A) x2 – 10x + 28 = 0 B) x2 + 10x + 34 = 0
Buna göre, A aşağıdakilerden hangisidir? C) x2 + 10x + 28 = 0 D) x2 – 10x + 34 = 0
A) –2i B) –i C) –1 D) 1 E) i E) x2 + 10x – 34 = 0
7. C 8. D 9. A 10. B 11. C 12. B 13. D

368
Test
3 İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER
1. a ≠ 0 olmak üzere, 4. x2 + (k – 2)x + 9 = 0
ax2 + (1 – a)x – 1 = 0 denkleminin birbirine eşit iki gerçek kökü olduğuna
göre, k nin negatif değeri kaçtır?
dir? A) –8 B) –7 C) –6 D) –5 E) –4
2 1 1
A) - a B) - a C) a D) –2 E) –1
5. x2 – 8x + 4 = 0
Buna göre, (x1)2.x2 + x1.(x2)2 işleminin sonucu kaçtır?
A) –32 B) –16 C) 8 D) 16 E) 32
2. 4x2 – 4x + m – 5 = 0
denkleminin birbirinden farklı iki reel kökü olduğuna
göre, m için aşağıdakilerden hangisi daima doğrudur?
A) m < –6 B) m > –6 C) m > 6

6. x2 – 6x – k + 1 = 0
D) m < 6 E) 0 < m < 6 denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
(x1 + 2).(x2 + 2) = 14
olduğuna göre, k kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
B
İ
L
G
İ 7.
3. Kenar uzunluklarının birim cinsinden değeri aşağıda veril-
miş olan dikdörtgen biçimindeki zemin, bir kenar uzunluğu S
(x – 1) birim olan kare biçimindeki 30 tane fayansla tama- A
men kaplanıyor. R
M
(6x – 6)
A
L
Şekilde içerisinde 3 litre su bulunan 65 litre kapasiteli bir
su deposu ile bu depoyu dolduran musluk gösterilmiştir.
(3x + 1) Musluk açıldıktan t dakika sonra depodaki su miktarı litre
cinsinden
2t2 + 4t + 3
(x – 1)
ifadesiyle gösteriliyor.
(x – 1)
Buna göre, musluk açıldıktan kaç dakika sonra depo-
Buna göre, fayans kaplanan alan kaç birimkaredir? nun 14 litresi boş kalır?
A) 42 B) 86 C) 120 D) 154 E) 234 A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
1. B 2. D 3. C 4. E 5. E 6. C 7. A
369
8. 12. 3x2 – 6x + n = 0
A N M
2x2 + mx – 10 = 0
denklemlerinin çözüm kümeleri aynı olduğuna göre,
m + n toplamı kaçtır?
A) –19 B) –18 C) –17 D) –16 E) –15
B C
H K L
|AH| – |BC| = 1 cm |NK| – |KL| = 2 cm
A(ABC) = 6 cm2 A(KLMN) = 15 cm 2

Yukarıda bazı kenar bağıntıları ve alanları ifade edilen ABC
üçgeni ile KLMN dikdörtgeni verilmiştir.
Buna göre, ONKS + OAHS toplamı kaç cm’dir?
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11
13. Ali ile Buğra yere düz bir çizgi çizip bu çizgiyi aşağıdaki gibi
10 eş bölmeye ayırdıktan sonra bir ucuna Ali diğer ucuna
Buğra geçiyor.
9. x2 + (m – 3)x – 8 = 0
(x1)2 = x2
olduğuna göre, m kaçtır? Al Buğra
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 Ali, Buğra’nın kaldırdığı kartonda yazan denklemin kökler

toplamının sayısı kadar bölme ok yönünde ilerledikten son-
ra kökler çarpımı sayısı kadar bölme geri gidiyor.
1. karton
B
x2 + ax + b = 0
İ
L
G
10. x2 + (m2 – 25)x – 1 – 3m = 0
İ Al Buğra
denkleminin simetrik iki gerçek kökü olduğuna göre, bu 1. Durum

S
köklerin çarpımı kaçtır?
A
A) –36 B) –16 C) –8 D) 8 E) 16 R 2. karton
M x2 – 2bx – a = 0
A
L
Al Buğra
2. Durum
Buğra 1. kartonu kaldırdıktan sonra Ali 1. durumda göste-

11. x2 – mx – m – 1 = 0 rilen noktaya geliyor. Buğra 2. kartonu kaldırdıktan sonra
x2 – (m – 1)x – m – 6 = 0 ise Ali 1. durumdaki konumundan 2. durumdaki konuma
geliyor.
denklemlerinin birer kökü ortak olduğuna göre, m kaç-
tır? Buna göre, a.b çarpımının sonucu kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) –28 B) –12 C) 0 D) 12 E) 28
8. C 9. A 10. B 11. D 12. A 13. A

370
Test
1. x2 – (m + 1)x + 8 = 0 5. x2 – 3x – 5 = 0
denkleminin kökleri x1 ve x2 dir. denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
4
x1 + x = 3 Buna göre, (x1)3 + (x2)3 toplamı kaçtır?
2
olduğuna göre, m kaçtır? A) –72 B) –22 C) –12 D) 22 E) 72
A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4
2. x2 – 6x + 4 = 0
denkleminin kökleri x1 ve x2 dir. 6. Osman, gittiği kırtasiyede tanesi (x – 4) TL olan kalemler-
Buna göre, òx1 + òx2 toplamı kaçtır? den (x + 1) tane aldığında 14 TL ödüyor. Orhan ise aynı kır-
tasiyede tanesi y TL olan defterlerden (y – 2) tane aldığında
A) ò10 B) 2ñ3 C) 4 D) 2ñ5 E) 6 24 TL ödüyor.
Buna göre, bu kırtasiyeden Osman'ın aldığı kalemler-

den (x + y) tane alan bir kişi kaç TL ödeme yapar?
A) 18 B) 20 C) 22 D) 24 E) 26
B
3. x2 – (2a – b)x + 3a = 0 İ
denkleminin kökleri sıfırdan farklı a ve b sayılarıdır. L
G
Buna göre, a2 + b2 toplamı kaçtır?
İ
A) 30 B) 36 C) 45 D) 49 E) 52
S
A
R 7.
M
A
L
1 2 3 n
1 den n ye kadar numaralandırılmış şekildeki kutuların her

4. x2 – 6x + 34 = 0 birinde, kutu numarası kadar, her biri 10 gram ağırlığında
olan farklı renklerde bilyeler bulunmaktadır.
dir? Tüm kutulardaki bilyelerin toplam ağırlığı 550 gramdır.
A) 2 + 3i B) 3 – i C) 3 + 2i Buna göre, n kaçtır?
D) 4 – 3i E) 3 + 5i A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13
1. D 2. A 3. C 4. E 5. E 6. D 7. B
371
8. x2 – mx + n = 0 denkleminin bir kökü 4, 11. x2 – 3x – 1 = 0
x2 – 2mx + n – 3 = 0 denkleminin bir kökü 5'tir. denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
Bu iki denklemin diğer kökleri eşit olduğuna göre, m.n Buna göre, kökleri x1 + 3 ve x2 + 3 olan ikinci dereceden
çarpımı kaçtır? denklem aşağıdakilerden hangisidir?
A) x2 – 6x + 11 = 0 B) x2 – 6x – 11 = 0
A) 12 B) 6 C) –4 D) –8 E) –12
C) x2 – 9x + 17 = 0 D) x2 – 9x – 17 = 0
E) x2 + 9x + 17 = 0
12. x2 – (a + 4)x + b = 0 denkleminin kökleri,

3
9. x-3+ =4 x2 – ax – b + 5 = 0
x-3
denkleminin köklerinin ikişer katına eşittir.
denklemini sağlayan x değerlerinin toplamı kaçtır?
A) 8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 16
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12
13. x2 – 4x + 2 = 0
denkleminin kökleri a ve b dir.
10. B Buna göre,

B İ
L a2 + b.(a + 4)
G işleminin sonucu kaçtır?
A İ
A) 16 B) 18 C) 20 D) 22 E) 24
S
A
R
M
A
Bir gösteri uçağının gösteri sırasında izlediği güzergahın bir
kısmı şekildeki gibi gösterilmiştir. Bu gösteri uçağının gös-
L
teriye başladıktan x saniye sonra metre cinsinden yerden
yüksekliği
x2 – 8x + 21 14. x2 + (n2 – 2n – 3)x + n = 0
ifadesiyle gösteriliyor. Uçağın A noktasındaki yerden yük- denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
sekliği 9 metre, B noktasındaki yerden yüksekliği 21 met-
redir. x1 < 0 < x2
Buna göre, uçak A noktasından B noktasına kaç sani- |x1| = x2

yede varmıştır? olduğuna göre, n kaçtır?
A) 10 B) 9 C) 8 D) 7 E) 6 A) –3 B) –1 C) 0 D) 1 E) 3
8. E 9. E 10. E 11. C 12. C 13. A 14. B

372
Test
1. x2 – (m – 3)x + m – 2 = 0 4. (5x – 1)2 = x(x – 2) + 1
denkleminin diskriminantı f(m) dir. denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisi-
Buna göre, dir?
B) &0, 3 0 C) &0, - 3 0
1 1
f(m) = 0 A) {0}
denkleminin diskriminantı kaçtır?

D) &- 3 0 E) & 3 0
1 1
A) 24 B) 26 C) 28 D) 30 E) 32
2. |x – 3|2 – 2.|x – 3| = 8
3
5. x+ x-1 = 1
denklemini sağlayan x gerçek sayılarının toplamı kaç-
tır? denklemini sağlayan x değerlerinin toplamı kaçtır?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 10 A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1
3. Aşağıda verilen ikinci dereceden denklem makinesine a, b ve 1

6. x-2+ x-2 = 4
c gerçek sayıları girildiğinde makine ax2 + bx + c = 0 denkle-
mini çözüp bu denklemin köklerini m ve n olarak vermektedir. B denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
İ
L 1 1
a b c
x1 + x2 + x - 2 + x - 2 - 2
1 2
G
İ işleminin sonucu kaçtır?
ax2 + bx + c = 0
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12
S
A
m n R
M
Buna göre, A
L
1 2 m
ax 2 + bx + c = 0
7. x2 – 4x – 2 = 0
k −3
x x
Buna göre, x1 + x2 toplamı kaçtır?
makinesinde m + k toplamı kaçtır? 2 1
A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 E) 3 A) –20 B) –10 C) –5 D) 10 E) 20
1. E 2. C 3. A 4. B 5. E 6. D 7. B
373
8. x1 + x2 + 2.x1.x2 = 11 12. x2 – (m + 3)x + 16 = 0
x1 + x2 = x1.x2 + 2 denkleminin reel kökleri x1 ve x2 dir.
4
olduğuna göre, kökleri x1 ve x2 olan ikinci dereceden x1 + =4 2
x2
denklem aşağıdakilerden hangisidir?
A) x2 – 3x + 1 = 0 B) x2 – 4x – 6 = 0 olduğuna göre, m kaçtır?
C) x2 – 2x – 6 = 0 D) x2 – 5x + 3 = 0 A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
2
E) x – 6x + 2 = 0
9. ax2 + bx + c = 0
denkleminin kökleri m ve 4,
ax2 – dx + b = 0
denkleminin kökleri m ve 3’tür.
Buna göre, m kaçtır?

13. Kredi kartı borcunu ödemek için bankaya giden Arzu
A) –3 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2 (x + 5). sıradaki kişinin işleme başlama saatini 1. durumdaki
gibi görüyor. Bir süre sonra panoya tekrar baktığında başka
bir kişinin sıra numarası ile işleme başlama saatini 2. durum-
daki gibi görüyor.
Sıradaki Kişi x+5 Sıradaki Kişi 3x + 2
1. Durum 2. Durum
10. x - 2. 4 x = 3
Sadece bir tane gişesi bulunan bu bankada her bir müş-
terinin işlemi (x – 6) dakika sürdüğüne göre, (2x + 1). kişi-
dir?
nin işlemine başlama saati aşağıdakilerden hangisidir?
A) {–1, 81} B) {16} C) {–1} (Art arda işlem yapan müşteriler arasındaki zaman farkı
D) {81} E) Q B önemsenmiyor.)
İ A) 14:52 B) 14:54 C) 14:56
L
D) 14:58 E) 15:00
G
İ
S
11. A
R
M
A
2x – 1 L
4x + 3 x+1
1. Şekil 2. Şekil
Kenar uzunluğu (4x + 3) birim olan kare şeklindeki çim kaplı

bir bahçede ilk olarak 1. şekildeki gibi (x + 1) birim enindeki
dikdörtgensel bir bölgenin çimleri biçiliyor. 14. x2 – 3|x| – 10 = 0
Daha sonra 2. şekildeki gibi (2x –1) birim enindeki dikdört-
gensel bir bölgenin çimleri biçiliyor. denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisi-
dir?
Çimleri biçilmeyen bölgenin alanı 30 birimkare olduğu-
A) {–5, 5} B) {–5, –2, 2, 5} C) {–2, 2}
na göre, çimleri biçilen bölgenin alanı kaç birimkaredir?
D) {–4, –1, 1, 4} E) {–4, 4}
A) 16 B) 17 C) 18 D) 19 E) 20
8. D 9. C 10. D 11. D 12. B 13. B 14. A

374
SİMÜLASYON TESTİ
1. 3. mx2 – (3m – 1)x + m + 2 = 0
Buna göre, bu denklemin kökleri arasında m ye bağlı

olmayan bağıntı aşağıdakilerden hangisidir?
2x + 3 2x + 3 2x + 3 2x + 3
10x2 – 6x + 11
A) x1 + x2 + x1.x2 = 7
B) x1 + x2 + 2.x1.x2 = 7
Aralarında 1’er metre mesafe bulunan ve her birinin genişliği
(2x + 3) metre olan (4x – 3) tane ev, uzunluğu (10x2 – 6x + 11) C) 2.(x1 + x2) + x1.x2 = 7
metre olan bir cadde boyunca sıralanmıştır. D) x1 + x2 + x1.x2 = 4

Buna göre, bir evin genişliği kaç metre olabilir? E) 2.(x1 + x2) + x1.x2 = 4
A) 12 B) 15 C) 18 D) 21 E) 24
4. a, b ve c birer tam sayı olmak üzere,

ax2 + 2bx – c = 0
denkleminin diskriminantı aşağıdakilerden hangisi ola-
maz?
2. A) 40 B) 76 C) 94 D) 128 E) 152
BİLGİ:
a, b ve c gerçek sayılar, a ! 0 olmak üzere,
ax2 + bx + c = 0 denkleminin diskriminantı
3 = b2 – 4ac dir.
a, b, c değerlerini giriniz. B 5. a, b, c gerçel sayılar ve a ! 0 olmak üzere,

İ ax2 + bx + c = 0
L
denkleminin çözümü aşağıda verilmiştir.
ax2 + bx + c = 0 G
İ 2
ax + bx + c = 0
1. adım: a $ b x + a x + a l = 0
3<0 3=0 3>0 2 b c
ise ise ise S
A
2. adım: a $ >b x + 2a l - 2 + a H = 0
2
b 2 b c
R
SONUÇ SONUÇ SONUÇ 4a
Denklemin Denklemin çö- Denklemin M

3. adım: a $ >b x + 2a l - f H= 0
2
A b 2 b - 4ac p
kökler toplamı züm kümesinin kökler çarpımı 2
eleman sayısı L 4a
4. adım: b x + 2a l = f
2
b 2 b - 4ac p
2
Yukarıdaki algoritmanın sonucu, 4a
2
I. a = –1, b = 1, c = –2 b b - 4ac
5. adım: x + 2a = 2a
II. a = 2, b = –12, c = 18 2
- b + b - 4ac
III. a = 3, b = 5, c=3 6. adım: x = 2a
ifadelerinden hangileri için 1'e eşittir? Sonuç yanlış olduğuna göre, ilk defa hangi adımda hata
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II yapılmıştır?
D) I ve III E) II ve III A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
1. B 2. C 3. C 4. C 5. D
375
6. x2 – 8x – 4 = 0 10. Bir depoda 1’den x’e kadar numaralandırılmış bölümlerden
en üstteki iki bölme hariç her birine kırmızı renkli özdeş bir
denkleminin köklerinin çarpma işlemine göre terslerini
kutu, 1’den y’ye kadar numaralandırılmış bölümlerden en
kök kabul eden ikinci dereceden denklem aşağıdakiler-
üstteki bölme hariç her birine mavi renkli özdeş bir kutu ge-
den hangisidir?
lecek şekilde üst üste konulduğunda aşağıdaki gibi görü-
A) 2x2 + x + 8 = 0 B) 2x2 – 8x + 1 = 0 nüyor.
C) 2x2 – 8x – 1 = 0 D) 4x2 – 8x + 1 = 0
x
E) 4x2 + 8x –1 = 0 x–1
y
7. a ve b birer pozitif tam sayı olmak üzere, x+1 y–3 Yer

2 2
ax - bx - a = 0 Kırmızı renkli bir kutunun yüksekliği (x + 1) birim ve mavi
2
denkleminin diskriminantı a olduğuna göre, bu denkle- renkli bir kutunun yüksekliği (y – 3) birimdir.
min kökler toplamı kaçtır? Şekilde gösterilen kırmızı ve mavi renkli kutuların yer-
1 1 den yükseklikleri sırasıyla 54 ve 48 birim olduğuna
A) 3 B) - 3 C) 1 D) 3 E) 3
göre, x + y toplamı kaçtır?
A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18
8. a, b ve t gerçel sayılar olmak üzere,

(x + 2t)2 + 2a(x + 2t) – 3b = 0
denkleminin kökleri gerçek olmadığına göre, a ile b ara-
sındaki bağıntı aşağıdakilerden hangisidir?
A) 3b – 4a2 < 0 B) 3a2 + 4b > 0
C) a2 + 3b < 0 D) a2 + 2b > 0
E) a2 + b < 0
B
İ
L
G
İ
11.
S
a
A
R
9. a > b olmak üzere, x2 – 10x + 4 = 0 denkleminin gerçek
M a+7
kökleri a ve b sayılarıdır.
A
Aşağıda iki farklı dikdörtgenin cm cinsinden kenar uzunluk- L 4a + 3
ları verilmiştir.
1. Şekil 2. Şekil
a bir rakam olmak üzere, 1. şekilde verilen ve kenar uzun-

lukları (4a + 3) cm ve (a + 7) cm olan bir dikdörtgenin iç böl-
a–6 2–b gesine 2. şekildeki gibi bir kenar uzunluğu a cm olan kareler
8–b yerleştirildikten sonra kalan kısımlar sarı renge boyanıyor.
a–4
2. şekildeki sarı renkli bölgenin alanı 151 cm2 olduğuna
Buna göre, bu iki dikdörtgensel bölgenin alanları topla- göre, kırmızı renkli bölgelerin alanları toplamı kaç cm2
mı kaç cm2 dir? dir?
A) 30 B) 32 C) 34 D) 36 E) 38 A) 45 B) 80 C) 90 D) 125 E) 180
6. E 7. D 8. C 9. B 10. D 11. D
376
1. n pozitif tam sayı olmak üzere, 4. Bir manavın sebze meyve halinden satın aldığı çilek, kiraz
1 1 1 ve erik ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
= -
n. (n + 1) n n + 1 • 50 kg çilek, 45 kg kiraz ve 40 kg erik satın almıştır.
şeklinde yazılabilir. • Bir kilogram kirazın alış fiyatı, bir kilogram çileğin alış
Buna göre, fiyatından % 50 fazla, bir kilogram eriğin alış fiyatı ise bir
kilogram kirazın alış fiyatından % 20 azdır.
1 1 1 1
4.5 + 5.6 + 6.7 + g + n. (n + 1) Manav, bu meyvelerin tümünü 331 TL ye satın aldığına
ifadesinin n = 15 için değeri kaçtır? göre, bir kilogram eriğin alış fiyatı kaç TL dir?
1 3 1 5 3 A) 2 B) 2,4 C) 3 D) 3,2 E) 4
A) 8 B) 16 C) 4 D) 16 E) 8
5. x ve y birer rakamdır.
1012 – x ve 1010 – y sayılarının rakamlarının sayı değerleri
2. Bir sayı doğrusu üzerinde L(4b – 7) noktasının hangi sayıya toplamı sırasıyla 105 ve 88’dir.
denk geldiği aşağıdaki gibi gösterilmiştir.
Buna göre, x·y çarpımı kaçtır?
L (4b – 7)
A) 12 B) 15 C) 18 D) 24 E) 30
Bu sayı doğrusu üzerindeki bir K(a) noktasının L(4b – 7)
noktasına uzaklığı b birimdir.
a’nın alabileceği değerler toplamı 10 olduğuna göre,

a’nın alabileceği değerler çarpımı kaçtır?
A) 9 B) 16 C) 21 D) 24 E) 25
B 6.
İ
A B C D E F G H
L
1
G
İ 2
3
S 4
A 5
R 6
3. Bir hayvan pazarındaki inek, koyun ve tavuk gibi hayvanla- M 7

rın maddi değerleriyle ilgili aşağıdakiler bilinmektedir. A 8
L
• Cinsine göre bir inek en az 250 tane en fazla 310 tane A B C D E F G H
tavuk eder.
• Cinsine bakılmaksızın bir inek 6 tane koyun ve 10 tane
Yukarıdaki satranç tahtasında sırasıyla A1, B1, C1, D1,
tavuk eder.
....,A2, B2, C2, D2, ....., A8, B8, C8, D8 karelerinin içine 57
Bir tane koyunun maddi değerinin gösterimi K olmak
den başlayarak 570 e kadar 5 in kuvveti olan sayılar sırasıy-
üzere, K’nin tavuk sayıları cinsinden bulunduğu aralık
aşağıdakilerden hangisidir? la yazılıyor.
A) 30 < K < 50 B) 30 < K < 40 Buna göre, E7 karesine yazılan sayı G3 karesinin içine
yazılan sayının kaç katıdır?
C) 30 ≤ K ≤ 40 D) 40 < K < 50
E) 40 ≤ K ≤ 50 A) 528 B) 530 C) 532 D) 534 E) 536
1. B 2. B 3. E 4. B 5. A 6. B
377
7. Aşağıda sayı doğrusu üzerinde bazı rasyonel sayılar veril- 10. Bir bilgi yarışmasında A grubu ve B grubu sorular olmak
miştir. üzere iki grup soru vardır.
• Her iki grupta da yarışmacılara sorulmak üzere onar
x y 0 z 1 t tane soru bulunmaktadır.
• A grubu soruları doğru cevaplayan yarışmacılara soru
Buna göre, x, y ve z sayıları ile ilgili olarak,
başına 10 puan, B grubu soruları doğru cevaplayan ya-
I. Karesi kendisinden küçük olan tek sayı z dir. rışmacılara soru başına 15 puan verilmektedir.
II. x sayısının küpü kendisinden küçüktür. • Yanlış yanıtlanan sorular için yarışmacılara puan veril-
memektedir.
III. Küpü en büyük olan sayı t dir. Bu yarışmaya katılan Alper ve Mert onikişer soruya doğru
ifadelerinden hangileri daima doğrudur? yanıt vermiş ve yarışmayı 15 puan farkla Alper kazanmıştır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II İki yarışmacı A grubu soruların toplamda 11 tanesini

doğru yanıtladığına göre, Alper B grubu soruların kaç
tanesini yanlış yanıtlamıştır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
8. P(x) ve Q(x) birer polinomdur.

P[Q(x + 1)] = x2 – 5x + 4
Q(x – 2) = 3x – 1
olduğuna göre, P(x) polinomunun x – 2 ile bölümünden
kalan kaçtır?
A) 0 B) 8 C) 12 D) 14 E) 18
11.
b b
d
2a
B 3a 3a c 2a
İ
L Yukarıda 2 tane eş lacivert renkli, 1 tane sarı renkli ve 1
G tane de kırmızı renkli dikdörtgen şeklinde dört adet tahta
İ parçası verilmiştir.
Bu parçalar ile oluşturulan aralarında hiç boşluk olmayan iki
şekil ve zemindeki uzunlukları aşağıda verilmiştir.
9. S
A
R b
2a
M d
A
30 cm
L
1. Şekil
d
c
Yukarıda kullanılan mavi ve beyaz renkli düzgün altıgenle-
44 cm
rin kenar uzunlukları 1 birim uzunluğunda ve özdeştir.
2. Şekil
Buna göre, şekilde verilen desende kullanılan mavi
renkli altıgenlerin çevreleri toplamı kaç birimdir? Buna göre, b kaç cm dir?
A) 354 B) 360 C) 366 D) 372 E) 384 A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18
7. D 8. E 9. C 10. B 11. C
378
24.
BÖLÜM
SAYMA VE OLASILIK
◗ SAYMA YÖNTEMLERİ
◗ PERMÜTASYON
◗ KOMBİNASYON
◗ BİNOM AÇILIMI
◗ OLASILIK

✔ ÖSYM sınavlarında sayma ve olasılık konusu ile ilgili he-
men hemen her yıl soru sorulmaktadır.
✔ Sayma ve olasılık konusu diğer matematik konularından

bağımsız olmak üzere genel olarak günlük yaşam problem-
leri ile ilgili çözüm yöntemleri bulmamızı ve uygulamamızı
sağlar.
SICAK BÖLGE
SAYMA KURALLARI KOMBİNASYON
n tane farklı eleman içerisinden, r tane farklı elemanın
1. Toplama Yoluyla Sayma seçimine n nin r li kombinasyonu denir ve C(n, r) veya
n
a k ile gösterilir.
Ayrık iki işlemden birincisi a farklı yolla, ikincisi b farklı r
yolla yapılabiliyorsa, bu işlemlerden birincisi veya ikin- n n!
cisi a + b farklı yolla yapılabilir. C (n, r) = a k =
r (n - r) !.r!
n n.(n - 1) .(n - 2) ... (n - r + 1)
2. Çarpma Yoluyla Sayma a k=
r r!
İki işlemden birincisi a farklı yolla, ikincisi birinci işleme 8 8.7.6
bağlı olmak şartıyla b farklı yolla yapılabiliyorsa, bu iş- • c m= = 56 dır.
3 3.2.1
lemlerden birincisi ve ikincisi a.b farklı yolla yapılabilir.
ÖZELLİKLER
n n n
FAKTÖRİYEL 1. a k = 1 2. a k = n 3. a k = 1
0 1 n
n pozitif doğal sayı olmak üzere, 1 den n sayısına ka-
• c m = 1, c m = 7, c m= 1
5 7 4
dar olan doğal sayıların çarpımına n faktöriyel denir 0 1 4
ve n! şeklinde gösterilir.
1.2.3...n = n! n n
4. a k = a k ise r = k veya r + k = n dir.
r k
1. 0! = 1 ve 1! = 1 dir.
• b r l = c m ise r = 2 veya r = 6 dır.
8 8
2. n! = n.(n – 1)! = n.(n – 1).(n – 2)! = ... 2
5. a k + a k=c
n n n+1
m dir.
r r+1 r+1
PERMÜTASYON
• c m+c m = c m
7 7 8
3 4 4
n tane farklı elemanın, r elemanlı, farklı dizilişlerinin
sayısına n nin r li permütasyonlarının sayısı denir. n n n n
P (n, r) şeklinde gösterilir. 6. a k + a k + a k + ... + a k = 2n dir.
0 1 2 n
c m + c m + c m + c m + c m + c m = 25 = 32 dir.
5 5 5 5 5 5
P (n, r) =
n! B •
0 1 2 3 4 5
(n - r) ! İ
L
P(n,r) = n.(n – 1).(n – 2)...(n – r + 1) BİLGİ :
G
İ
1. Aynı düzlemde bulunan, herhangi ikisi paralel olma-
• P(8, 3) = 8.7.6 = 336 dır.
yan n tane doğru en çok e o tane noktada kesişir.
n
S 2
1. P(n, 0) = 1 2. P(n, 1) = n 3. P(n, n) = n! A
R 2. Aynı düzlemde bulunan n tane farklı çember en çok
M
e o $ 2 noktada kesişir.
n
A 2
TEKRARLI PERMÜTASYON L
3. Aynı düzlemde bulunan ve kenarları çakışık ol-
a + b + c = n olmak üzere, n tane elemandan a tanesi
kendi arasında özdeş, b tanesi kendi arasında özdeş mayan n tane m kenarlı konveks çokgen en çok
ve c tanesi kendi arasında özdeş olsun.
e o $ 2m noktada kesişir.
n
Bu n tane eleman 2
n! 4. Aynı düzlemde bulunan n tane farklı elips en çok

a!.b!.c!
e o $ 4 noktada kesişir.
n
farklı şekilde sıralanabilir. 2
380
SICAK BÖLGE
5. Aynı düzlemde bulunan, herhangi üçü doğrusal olma- OLASILIK
yan n tane noktadan en çok e o tane doğru geçer.

n Olay : Zar atma, para atma, top çekme gibi olasılığa
2 konu edilebilecek durumlardır.
6. Aynı düzlemde bulunan ve herhangi üçü doğrusal ol- Çıktı : Bir olay sonucunda meydana gelebilecek du-
rumların her biridir.
mayan n tane nokta ile en çok e o tane farklı üçgen
n
3
Örnek Uzay (E) : Bir olay sonucunda meydana gelen
çizilebilir. Benzer düşünceyle, e o tane farklı dört-
n tüm çıktıların kümesidir.
4
İmkânsız Olay : Gerçekleşmesi mümkün olmayan
gen, e o tane farklı beşgen, ... çizilebilir.
n
5 olaylardır. Q ile gösterilir.
Kesin Olay : Gerçekleşmesine kesin gözüyle bakılan
7. Birbirine paralel olan m tane doğru ile bunlarla kesi-
olaylardır. E ile gösterilir.
şen ve birbirine paralel olan n tane doğru en çok
OLASILIK FONKSİYONU
e o$e o
m n
2 2
Bir A olayının gerçekleşme olasılığı P(A) ile gösterilir.
tane paralelkenar ya da dikdörtgen oluşturur. 0 ≤ P(A) ≤ 1 dir. P(Q) = 0 ve P(E) = 1 dir.
BİNOM AÇILIMI EŞ OLUMLU ÖRNEK UZAY

Sonlu örnek uzayı E = {e1, e2, e3, ..., en} olan bir P ola-
sılık fonksiyonunda,
(x + y) = e n o $ xn + e n o $ xn - 1 $ y1 + e n o $ xn - 2 .y2 + ...
n
0 1 2 P(e1) = P(e2) = P(e3) = ... = P(en)
+ ... + e o $ yn oluyorsa, E örnek uzayına eş olumlu örnek uzay de-

n
n nir.
E örnek uzayına ait bir A olayının gerçekleşme olasılığı
açılımına binom açılımı denir.
(x + y)n açılımında, s (A) İstenen durumların sayısı

P (A) = =
s (E) Tüm durumların sayısı
1. n + 1 tane terim vardır.
2. Her terimde değişkenlerin üstleri toplamı n’dir.
1. n tane madenî paranın havaya atılması ya da bir
3. Katsayılar toplamı bulunurken x = y = 1 yazılır.
madenî paranın n defa arka arkaya havaya atılması
B
4. Sabit terim bulunurken x = y = 0 yazılır. olayında s(E) = 2n dir.
İ
(x + y)n ifadesi x in azalan kuvvetlerine göre açıldığında, L 2. n tane zarın havaya atılması ya da bir zarın n defa
baştan (r + 1). terim, G arka arkaya havaya atılması olayında
İ s(E) = 6n dir.
e o $ xn - r $ yr
n
r
S AYRIK OLAYLAR
şeklinde hesaplanır. A A ve B, E örnek uzayına ait iki olay olmak üzere,
R A+B = Q ise A ve B olaylarına ayrık olaylar denir.
BİLGİ : M
1. A ve B ayrık olaylar ise P(A+B) = 0 dır.
1. (x + y)n ifadesi x in azalan kuvvetlerine göre açıldı-
A
L 2. A, B, C bir E örnek uzayına ait üç ayrık olay ve
ğında sondan (r + 1). terim,
E = {A, B, C} ise P(A) + P(B) + P(C) = 1 dir.
e o $ xr $ yn - r
n
r
şeklinde bulunur. BİR OLAYIN OLMAMA OLASILIĞI
2. (x + y)2n ifadesinin açılımında ortanca terim, Bir A olayının olmama olasılığı P(Aı) şeklinde gösterilir.
1. P(A) + P(Aı) = 1
e o $ xn $ yn
2n
n 2. P(Aı) = 1 – P(A)
şeklinde bulunur.
381
SICAK BÖLGE
NOTLAR: NOTLAR:
B
İ
L
G
İ
S
A
R
M
A
L
382
1. 4. İlk iki hanesi, alfabemizin birbirinden farklı iki sesli har-
finden ve son iki hanesi birer rakamdan oluşan dört ha-
neli bir şifre kaç farklı şekilde oluşturulabilir?
A) 4860 B) 4940 C) 5100

D) 5600 E) 6400
4 farklı pantolon ve 3 farklı gömlek arasından, 1 panto-

lon veya 1 gömlek kaç farklı yolla seçilebilir?
5.
A) 3 B) 4 C) 7 D) 10 E) 12 K L M
K kentinden L kentine 3 farklı yol, L kentinden M kentine 4

farklı yol vardır.
Buna göre, kaç farklı yoldan K kentinden M kentine gi-

dilip, geri dönülebilir?
A) 24 B) 48 C) 72 D) 96 E) 144
2.
6. Aşağıdaki gibi her biri 4 seçenekten oluşan 5 farklı sorunun

cevap anahtarı hazırlanacaktır.
1. A B C D
B 2. A B C D
İ 3. A B C D
L
4. A B C D
G
4 farklı pantolon ve 3 farklı gömlek arasından, 1 panto- 5. A B C D
İ
lon ve 1 gömlek kaç farklı yolla seçilebilir?
A) 7 B) 12 C) 36 D) 64 E) 81 Art arda gelen iki sorunun cevapları aynı olmayacağına

S göre, kaç farklı cevap anahtarı hazırlanabilir?
A
R A) 24 B) 81 C) 243 D) 256 E) 324
M
A
L
7. Birbirinden farklı 3 mektup, 6 farklı posta kutusuna atıla-

3. A = {0, 1, 2, 5, 7, 8} caktır.
kümesinin elemanlarıyla, rakamları farklı, dört basa- Her mektubun farklı bir posta kutusuna atılması şartıyla
maklı kaç farklı doğal sayı yazılabilir? bu işlem kaç farklı şekilde yapılabilir?
A) 300 B) 400 C) 500 D) 600 E) 900 A) 90 B) 120 C) 160 D) 180 E) 240
1. C 2. B 3. A 4. D 5. E 6. E 7. B
383
8. Aşağıda A ve B kümeleri Venn şeması ile verilmiştir. 11. Birbirinden farklı 3 matematik kitabı, birbirinden farklı 2 kim-
f ya kitabı, birbirinden farklı 5 fizik kitabı düz bir rafa sırala-
A B nacaktır.
•1 •a Aynı dersin kitapları yanyana olmak şartıyla, bu kitaplar

•b kaç farklı şekilde bu rafa dizilebilir?
•2 •c
•d A) 5!.2!.3! B) 3!.10! C) 5!.3!.(2!)2
•3
•e D) 5!.2!.(3!)2 E) 2!.3!.(5!)2
Buna göre,
I. A'dan B'ye 125 farklı fonksiyon tanımlanabilir.

II. A'dan B'ye 60 farklı bire bir fonksiyon tanımlanabilir.
III. f(1) = d olacak şekilde A'dan B'ye 12 tane bire bir f
fonksiyonu tanımlanabilir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 12. "KALABAK"

D) II ve III E) I, II ve III kelimesinin harflerinin yerleri değiştirilerek anlamlı ya
da anlamsız yedi harfli kaç farklı kelime yazılabilir?
A) 280 B) 360 C) 420 D) 440 E) 450
9. P(6, 2) + P(4, 4) – P(8, 1)

13. 3535523
sayısının rakamlarının yerleri değiştirilerek yedi basa-
A) 42 B) 43 C) 44 D) 45 E) 46
maklı 5 ile tam bölünebilen kaç farklı doğal sayı yazı-
labilir?
B
İ A) 60 B) 70 C) 80 D) 90 E) 100
L
G
İ
S
A
R
10. M
A
L 14. Aşağıdaki şekilde bir kentin birbirini dik kesen yolları görül-
mektedir.
B
Yukarıda gösterilen kişiler düz bir sırada, kızlar bir ara- A

da olmak şartıyla kaç farklı şekilde dizilebilirler? Buna göre, A noktasından B noktasına en kısa yoldan
A) 4! . 3! B) 4! . 4! C) 2! . 3! . 4! kaç değişik şekilde gidilebilir?
D) 2! . 4! . 4! E) 2! . 3! . 3! A) 110 B) 120 C) 135 D) 140 E) 150
8. E 9. E 10. B 11. D 12. C 13. A 14. B

384
1. 5. 4 doktor, 5 hemşire arasından, içerisinde en az 2 doktor
e o-e o+e o
9 8 6
3 2 1 bulunan 4 kişilik bir sağlık ekibi oluşturulacaktır.
işleminin sonucu kaçtır? Buna göre, bu ekip kaç farklı şekilde oluşturulabilir?
A) 56 B) 62 C) 68 D) 72 E) 76 A) 60 B) 61 C) 80 D) 81 E) 90
2. 6. Bir otelde 3 yataklı 2 oda ve 4 yataklı 1 oda boştur.
Belirli 3 kişi aynı odada kalmak koşuluyla 10 kişilik bir

ekip odalara kaç farklı şekilde yerleşebilir?
A) 190 B) 200 C) 210 D) 220 E) 230
VİTRİN
Bisiklet ve motorsiklet satışı yapan bir mağazada 4 bisik-

letten 2 tanesi, 6 motorsikletten de 3 tanesi seçilerek ön
tarafta bulunan vitrinde sergilenecektir.
Buna göre, bu seçim kaç farklı şekilde yapılabilir?

7. A = {–4, –3, –2, –1, 0, 1, 2, 3, 4, 5}
A) 60 B) 72 C) 90 D) 108 E) 120
kümesinin üç elemanlı alt kümelerininin kaç tanesinde
elemanların çarpımı negatif tam sayıdır?
B A) 40 B) 41 C) 42 D) 43 E) 44
İ
L
G
İ
3. Tatile gönderilecek olan 8 kişiden 3 ü Bodrum’a, 3 ü
Marmaris’e, 2 si Fethiye’ye kaç farklı şekilde gönderi-
S
lebilir?
A
A) 480 B) 520 C) 560 D) 600 E) 640 R
M 8. A
A
L
B C
4. Aralarında Elif ve Ece’nin de bulunduğu 8 kişi içerisinden
Şekilde ABC üçgeninin kenarları üzerinde 11 nokta veril-
4 kişilik bir grup oluşturulacaktır.
miştir.
Buna göre, Elif ve Ece’den sadece birinin bulunduğu Buna göre, köşeleri bu 11 noktadan üçü olan kaç farklı
kaç farklı grup oluşturulabilir? üçgen çizilebilir?
A) 20 B) 30 C) 40 D) 60 E) 80 A) 150 B) 151 C) 152 D) 153 E) 154
1. B 2. E 3. C 4. C 5. D 6. C 7. E 8. B
385
9. Aynı düzlemde bulunan ve herhangi ikisi paralel olma- 13. (4x – y)4
yan 9 tane doğru en çok kaç farklı noktada kesişir?
ifadesinin açılımında terimlerden biri a.x.y3 olduğuna
A) 12 B) 24 C) 36 D) 48 E) 60 göre, a kaçtır?
A) –32 B) –16 C) –8 D) 8 E) 16
14. (x – 2)6
10. ifadesinin açılımında x4 lü terimin katsayısı kaçtır?
d1 d1 // d2 // d3 // d4 A) –60 B) –30 C) 30 D) 60 E) 90
d2 k1 // k2 // k3 // k4 // k5
d3
d4
k1 k2 k3 k4 k5
Yukarıdaki şekilde kaç farklı paralelkenar vardır?
A) 30 B) 45 C) 48 D) 60 E) 64
15. Alper Öğretmen öğrencilerine aşağıdaki soruyu sormuştur.
SORU :
(5y + 3x)5
ifadesini y nin azalan kuvvetlerine

göre açarak baştan 3. terimi
bulunuz.
B
11. (2x – 5y + 1)5 İ Öğrencisi, Melek soruyu defterine yazarken yanlışlıkla y nin
açılımında elde edilen terimlerin katsayılar toplamı kaç- L azalan kuvvetleri yerine artan kuvvetleri yazmış ve soruyu
tır? G bu hâliyle çözmüştür.
İ
A) –64 B) –32 C) –16 D) 16 E) 32 Defterine yazdığı soruya göre çözümü doğru olan
Melek’in cevabının, tahtada yazan sorunun doğru ceva-
S bına oranı aşağıdakilerden hangisidir?
A
R 3x 3x 9x
A) B) C)
25y 5y 25y
M
A 25x 5x
D) E)
L 9y 3y
12. (3x + y)5

ifadesi x in azalan kuvvetlerine göre açıldığında baştan 6
3. terim aşağıdakilerden hangisidir? 16. b x2 + 3 l
x
A) 270x3y2 B) 270x2y3 C) –270x3y2 ifadesinin açılımındaki x6 teriminin katsayısı kaçtır?
D) –270x2y3 E) –135x3y2 A) 135 B) 120 C) 105 D) 90 E) 75
9. C 10. D 11. B 12. A 13. B 14. D 15. B 16. A

386
1. İki madenî para aynı anda havaya atıldığında üst yüzler- 5.
de en az bir tura görülme olasılığı kaçtır? 2 mavi 1 mavi
3 mavi
1 1 2 3 5 4 sarı 3 sarı 5 sarı
A) 4 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6
A B C
Şekilde A, B, C kutuları ve içlerinde bulunan topların renkle-

ri ve sayıları verilmiştir.
Bu kutulardan rastgele biri seçilip, içinden bir top alın-

dığında, alınan topun sarı renkte olma olasılığı kaçtır?
4 1 5 2 5
A) B) C) D) E)
9 2 9 3 6
2. 32 öğrencinin bulunduğu bir sınıftan rastgele bir öğrenci se-

3
çildiğinde, seçilen bu öğrencinin kız olma olasılığı dir.
8
Buna göre, bu sınıfta kaç tane erkek öğrenci vardır?
A) 12 B) 16 C) 18 D) 20 E) 24
6. Aşağıdaki çember üzerinde 6 nokta verilmiştir.
A
F
B
E
C D
Buna göre, bu noktalarla elde edilebilecek dörtgenler-

3. Bir torbada 4 mavi, 6 sarı bilye vardır. den biri seçildiğinde, seçilen dörtgenin iki köşesinin A
B ve E olma olasılığı kaçtır?
Bu torbadan rastgele seçilen iki bilyeden birinin mavi, İ
1 1 2 1 3
diğerinin sarı olma olasılığı kaçtır? L A) B) C) D) E)
G 5 4 5 2 5
4 1 2 7 8
A) B) C) D) E) İ
15 3 5 15 15
S
A
R
M
A
L
7. A ABC bir üçgen
|AB| = 4 br
4 7
|AC| = 7 br
4. Mehmet ve Sinem’in içinde bulunduğu 6 kişi düz bir sırada
yan yana dizilip fotoğraf çektirecektir. B C
Buna göre, Mehmet ile Sinem’in yan yana olma olasılığı

|BC| bir doğal sayı olduğuna göre, ABC üçgeninin ikiz-
kaçtır?
kenar bir üçgen olma olasılığı kaçtır?
1 1 1 1 2
A) B) C) D) E) 1 1 3 2 5
6 4 3 2 3 A) B) C) D) E)
14 7 14 7 14
1. D 2. D 3. E 4. C 5. D 6. C 7. D
387
8. G Şekildeki çember ve doğru 10.
H üzerinde 8 nokta verilmiş-
tir.
F
D E
C
B
A
Buna göre, bu 8 noktadan herhangi üçü seçildiğinde,
seçilen bu üç noktanın bir üçgen oluşturma olasılığı Yukarıdaki mavi, sarı ve pembe renkli tabaklara üç farklı
kaçtır? renkte elma, üç farklı renkte üzüm ve bir dilim karpuz ko-
nulmuştur.
23 6 25 13 27
A) B) C) D) E)
28 7 28 14 28 Bu tabaklardan bir tanesi rastgele seçildiğinde aşağı-
daki olasılık değerlerinden hangisi en büyük olur?
A) İçinde yeşil renkli elma bulunan veya mavi renkli olan

tabak olma olasılığı
B) İçinde sarı renkli üzüm bulunan veya mavi renkli olan
tabak olma olasılığı
C) İçinde karpuz dilimi bulunan veya sarı renkli olan tabak
olma olasılığı
D) İçinde pembe renkli üzüm bulunan veya pembe renkli
olan tabak olma olasılığı
E) İçinde sarı renkli elma bulunan veya sarı renkli olan ta-
bak olma olasılığı
9. Bir sınıfta bulunan 12 öğrenci ve bu öğrencilerin isimleri
aşağıda verilmiştir.
11.
1 9 11
2 ñ7 ò11
2 5 5
Ayten Anıl Kemal Mehmet Birsen Murat 1 2 3 4 5

0 1 2 3 4 5
B
İ
L
G Yukarıdaki monitörde ayrıtları aynı ölçülerde olan farklı
Burcu Metin Alper Asil Hazal Mert İ renklerdeki küplerin üzerine birbirinden farklı sayılar yazıl-
mıştır. Bilgisayarında sayı kuyusu adında bir oyun oynayan
Buna göre, bu sınıftan rastgele seçilen bir öğrencinin Alper, arkadaşı Ayas’a oyunun kurallarını aşağıdaki gibi
S anlatıyor.
isminin, A
R 1 den 5’e kadar numaralandırılan küp şeklindeki özdeş her-
hangi bir kuyunun içine yukarıdaki küpleri istediğin kadar
I. A harfi ile başlayıp, N harfi ile bitmeyen bir isim olma M

yerleştirebilirsin. Kuyuların köşelerinden 0 dan 5’e kadar
1 A
olasılığı ’tür. sayılar yazılmıştır. Mesela 1 – 2 arasında 2 numaralı, 2 – 3
4 L arasında 3 numaralı kuyu vardır. Biz yukarıda verilen küp-
II. M harfi ile başlayan veya N harfi ile bitmeyen bir isim lerde yazan sayıların değerlerini hesaplayıp hangi aralıkta
olduğunu bulacağız ve kutumuzu o aralıktaki kuyuya yer-
5
olma olasılığı ’dır. leştireceğiz.
6
Örneğin, küpte ñ2 yazsaydı ñ2 ≅ 1,4 olduğundan bu küpü
III. B harfi ile başlayan veya L harfi ile biten bir isim olma 1 – 2 aralığındaki 2 numaralı kuyuya yerleştirecektik.
1
olasılığı ’dir. Buna göre, monitörde verilen küplerden rastgele seçi-
2
ifadelerinden hangileri doğrudur? len bir küpün 3 numaralı kuyuya yerleştirilme olasılığı
kaçtır?
1 1 2 3 4
D) II ve III E) I, II ve III A) B) C) D) E)
10 5 5 5 5
8. A 9. E 10. B 11. D
388
Test
4 SAYMA VE OLASILIK
1. Bir çamaşır makinesi çalıştırılmadan önce kontrol panelin- 3. Aşağıdaki 50 birim kareden oluşan tabloya, 1’den 50’ye ka-
den sırasıyla dar olan doğal sayılar yukarıdan aşağıya doğru şekildeki
• Program düzende yazılıyor. Daha sonra numarası 2’nin katı olan ka-
reler sarı renge, numarası 3’ün katı olan kareler mavi renge
• Ön yıkama boyanıyor. Aynı anda sarı ve mavi renge boyanan karelerin
• Sıcaklık rengi yeşil oluyor.
• Devir
seçimleri yapılacaktır. 1 2 3 4 5
PROGRAMLAR ÖN YIKAMA SICAKLIK DEVİR 6 7 8 9 10
 90°C 1200
Pamuklu
X 60°C 1000
Gü
tik
nte
nlü
Se
k
40°C 600
Kontrol paneli şekildeki gibi olan bir çamaşır makinesi

ile kaç farklı yıkama yapılabilir? 46 47 48 49 50
A) 24 B) 36 C) 48 D) 54 E) 81 Buna göre, bu tablodan seçilen bir karenin,
I. Mavi boyalı olma olasılığı, yeşil boyalı olma olasılığına

eşittir.
II. Sarı boyalı olma olasılığı, boyasız olma olasılığından
büyüktür.
III. Yeşil boyalı olma olasılığı %16’dır.
B
İ
L
2. G
İ
S
A 4. Yukarı
Tutar: 67,75 TL R
M
A
L
Aşağı
Bir markette kasiyer olarak çalışan Mervan 67,75 TL tuta-

rında alışveriş yapıp kendisine 70 TL veren müşteriye para Yukarıdaki şekilde aşağı doğru ve yukarı doğru olan merdi-
üstü verecektir. venlerin bulunduğu bir tünel verilmiştir.
Elinde yeterli miktarda 1 TL, 50 kuruş ve 25 kuruşluk Tünelden çıkmak için kapıya ulaşmak isteyen bir kişi
madeni paralardan bulunan Mervan, kaç farklı biçimde geriye doğru gitmemek şartıyla kaç farklı yoldan kapıya
para üstü verebilir? ulaşabilir?
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12 A) 36 B) 24 C) 20 D) 18 E) 16
1. D 2. B 3. C 4. D
389
7.
5.
2 3
7 9
Bazı tuşları yerinden çıktığı için kullanılamayan yiyecek içe-

cek otomatının tuşlarının görünümü yukarıdaki gibidir.
Baloncudan renkleri şekildeki gibi olan balonlardan 6 tane

Su Su Su Su satın alan Hazal, aldığı balonlardan bazılarını baloncunun
23 24 25 26 elindeki balonlarla değiştirmek istiyor.
Hazal, her değişimde bir balon verip bir balon alıyor.
s
s
ip
ip
Su Su
Hazal en az kaç balon değiştirirse, Hazal’dan sonra ba-
C
33 34 35 36 loncudan rastgele bir balon satın alacak kişinin satın

alma ihtimali en fazla olan balon sarı renkli olur?
t
t
Gofre
Gofre
s
s
ip
ip
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
C
43 44 45 46
t
t
t
t
Gofre
Gofre
Gofre
Gofre
53 54 55 56
Şekilde gösterilen otomattan istenilen gıdayı alabilmek için

gıdanın altında yazılı olan sayının tuşlanması gerekiyor.
Buna göre, sırasıyla rastgele iki tuşa basan bir kişinin

otomattan gofret alma olasılığı kaçtır?
1 2 1 1 1
A) B) C) D) E)
18 15 5 9 3
B
İ 8. Nuh, sadece bir yüzünde harf yazılı olan 1. şekildeki eş
L kare dik prizmaları 2. şekildeki düzenekteki yerlerine tam
G olarak yerleştirerek adını yazmak istiyor.
İ
6.
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; S
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. A 1. Şekil 2. Şekil
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
R
Nuh, adını yazarken eş kare dik prizmalardan harf yazılı
O benimdir, o benim milletimindir ancak.

M
yüzleri üste gelecek şekilde prizmaları rastgele yerleştiriyor.
A
L Örnek:
Yukarıda İstiklâl Marşı’nın ilk kıtası verilmiştir.
İstiklâl Marşı’nın ilk kıtasından tek harfli kelimeler hariç
aşağıdakilerden hangisinin seçilme olasılığı diğerlerin-
den daha fazladır?
A) Sesli harfle başlayıp sessiz harfle biten kelimeler. Buna göre, Nuh'un bu prizmaları kullanarak adını doğru
B) Sessiz harfle başlayıp sesli harfle biten kelimeler. yazma olasılığı kaçtır?
C) Sessiz harfle başlayıp sessiz harfle biten kelimeler. 1 1 1
A) B) C)
48 64 96
D) Sesli harfle başlayıp sesli harfle biten kelimeler.
1 1
E) 5 harfli kelimeler. D) E)
128 192
5. A 6. C 7. C 8. C
390
Test
5 SAYMA VE OLASILIK
1. 3. 6m 8m
Oturma
4m Salon 4m
odası
Yatak Giriş
Mutfak 2m
3m odası
Bir evin perde takılacak olan duvarlarının uzunluk ölçüleri

metre cinsinden yukarıdaki gibi verilmiştir.
Şekilde yanyana bitişik olan iki tane dolabın dört kapağı 5 Elinde 2 farklı 2 metrelik, 1 tane 3 metrelik, 2 farklı
farklı renk boya ile boyanacaktır. 4 metrelik ve 1 tane 7 metrelik perdesi bulunan ev sa-
Yanyana duran kapaklar farklı renk boya ile boyanaca- hibi perde uzunlukları duvar uzunluğunu geçmeyecek
ğına göre, boyama işlemi kaç farklı şekilde yapılabilir? şekilde bu perdeleri perde takılacak duvarlara kaç farklı
şekilde takabilir?
A) 120 B) 180 C) 240 D) 320 E) 360
A) 36 B) 24 C) 18 D) 16 E) 12
2.
3 B
2 İ
1 L 4.
3 2 1 G Ezgi’nin Gardırobu Ebru’nun Gardırobu
İ
Bazı ayrıtlarının cm cinsinden uzunlukları yukarıdaki gibi
verilen kare dik prizma biçimindeki tahta bloklar, ayrıtlarının
cm cinsinden uzunlukları aşağıdaki gibi verilen yeterince S
derin kare dik prizma biçimli boşluklara yerleştirilmek iste- A
niyor. R
M
A
L
4
3
2 Ezgi ve Ebru isminde iki arkadaşın gardıroplarındaki elbise,
1 ayakkabı ve çantaların renkleri yukarıdaki gibi gösterilmiş-
3 2 1 tir. Ezgi ile Ebru davetli oldukları düğüne giderken, elbise-
4
lerini farklı renkte, ayakkabılarını farklı renkte ve çantalarını
farklı renkte olacak şekilde seçiyor.
Prizmaların hiçbiri dışarıda kalmayacak ve her biri farklı
boşluğa yerleşecek biçimde kaç farklı yerleştirme yapı- Buna göre, Ezgi ve Ebru bu düğüne giderken eşyalarını
labilir? kaç farklı şekilde seçebilirler?
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9 A) 48 B) 60 C) 72 D) 84 E) 96
1. D 2. D 3. B 4. D
391
5. Başlangıç 8. Hileli bir zar ile ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.
• 1 gelme olasılığı, 3 gelme olasılığının 2 katı, 5 gelme
Ş olasılığının yarısıdır.
E E • 2, 4, 6 gelme olasılıkları birbirine eşit ve 5 gelme olasılı-

F F F 3
ğının katına eşittir.
T T T T 4
Buna göre, bu zar bir kez atıldığında üst yüze 3 veya 4
A A A
gelme olasılığı kaçtır?
L L
1 1 1 1 1
İ A) B) C) D) E)
18 9 6 4 3
Bitiş
Yukarıdaki şemada başlangıç kısmından başlayıp, bitiş

kısmında bitecek şekilde yukarıdan aşağıya doğru kaç
farklı şekilde ŞEFTALİ kelimesi okunabilir?
A) 17 B) 18 C) 20 D) 21 E) 24
9.
4 sarı 3 sarı
2 kırmızı 5 kırmızı
Sarı Kırmızı
torba torba
Şekilde sarı renkte ve kırmızı renkte torbalar ile içlerinde

4 5
cx - m bulunan topların renkleri ve sayıları verilmiştir.
2
6.
x3
Buna göre, bu torbalardan rastgele biri seçilip içinden
ifadesinin açılımında sabit terim kaçtır? bir top alındığında, alınan topun torbayla aynı renkte
A) –160 B) –80 C) 40 D) 80 E) 160 olma olasılığı kaçtır?
7 29 5 31 2
A) 12 B) 48 C) 8 D) 48 E) 3
B
İ
L
G
İ Top
10. Giriş
7. Özdeş 9 birim küpten 3'ü kırmızı, 2'si mavi ve 4'ü yeşil ren-
S
ge boyanıyor. Boyalı küpler her satırda ve her sütunda 3
A
tane küp olacak şekilde üst üste konuluyor.
R
Örnek; M
A
L
1 2 3 4 5 6
Yukarıda herhangi iki nokta arasındaki mesafesi eşit olan

bir oyun düzeneği verilmiştir.
Düzeneğin giriş kısmından bırakılan top 1, 2, 3, 4, 5 ve 6
numaralı yerlerden çıkabilmektedir.
Buna göre, kırmızı renkli küplerin hepsinin aynı satırda Buna göre, giriş kısmından bırakılan bir topun 4 numa-
olma olasılığı kaçtır? ralı yerden çıkma olasılığı kaçtır?
1 3 1 5 3 9 5 11 3 13
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
28 56 4 56 28 32 16 32 8 32
5. C 6. E 7. A 8. D 9. D 10. B
392
Test
6 SAYMA VE OLASILIK
1. Aşağıdaki ABCD dikdörtgeni eş karelere bölünmüştür. 3. D C
D C
A B
Buna göre, yukarıda verilen dikdörtgenlerden rastgele A B

biri seçildiğinde, seçilen bu dikdörtgenin kare olma ola-
sılığı kaçtır? Şekildeki ABCD dikdörtgeni 30 eş kareye bölünmüştür.
Buna göre, şekilde taralı bölgeyi içine alan kaç farklı
1 1 1 2 3
A) B) C) D) E) dikdörtgen vardır?
4 3 2 3 4
A) 36 B) 40 C) 42 D) 45 E) 48
2.         
4.
B
İ
Bir bilgisayar oyunundaki oyun karakteri her bir hamlede bir L
üst satırında bulunan bölmelere zıplayarak en üstteki böl- G
meye ulaşmaya çalışıyor. Oyun karakterinin zıplayabileceği
İ ÖN ARKA
ve zıplayamayacağı bölmeler karakterin konumuna göre
yukarıdaki şekilde gösterilmiştir.
S Düz bir zemine aynı hizada konulan ve yandan görünümleri
A yukarıdaki gibi olan aynı kalınlıktaki kutulara ön tarafından
R bakıldığında 4 tane, arka tarafından bakıldığında ise 1 tane
kutu aşağıdaki gibi görünüyor.
M
A
L
Önden Görünüm Arkadan Görünüm

Buna göre, yukarıda gösterilen oyun karakteri en üstte-
Buna göre, bu kutular önden 2 tane kutu görünmek şar-
ki bölmeye kaç farklı şekilde ulaştırılabilir?
tıyla kaç farklı şekilde sıralanabilir?
A) 4 B) 8 C) 16 D) 24 E) 32
A) 6 B) 10 C) 11 D) 12 E) 16
1. B 2. C 3. E 4. C
393
5. Aşağıda bir otomobil galerisinde park hâlinde bulunan aynı 8. KEMAL
marka ve aynı modelde olan mavi, yeşil ve kırmızı renkteki kelimesinin harflerinin yerleri değiştirilerek yazılabilecek
otomobillerin konumları verilmiştir. anlamlı ya da anlamsız tüm beş harfli kelimeler alfabetik
sıraya göre diziliyor.
Buna göre, “EMLAK” kelimesi baştan kaçıncı sırada yer

alır?
A) 43 B) 44 C) 45 D) 46 E) 47
RAF
TA
ÖN
9. 4 kadın, 6 erkek arasından 4 kişi seçilip bir grup oluşturu-
lacaktır.
Bu otomobillerin tamamı, her defasında herhangi bir bölü-
mün ön tarafında bulunan otomobilden başlanarak park et- Oluşturulacak grupta, en çok bir kadın olacağına göre,
tikleri yerlerden çıkartılıyor ve otopark boşaltılıyor.
bu grup kaç farklı şekilde oluşturulabilir?
Buna göre, tüm otomobiller kaç farklı sırayla bu oto-
A) 80 B) 95 C) 100 D) 105 E) 115
parktan çıkartılır?
A) 420 B) 350 C) 210 D) 105 E) 70
10.
6. Özlem, {1, 2, 3, 4, 5, 6} kümesinden üç farklı rakam seçip,

bu rakamlarla üç basamaklı abc doğal sayısı yazıyor. Şekilde verilen 9 küçük kareden rastgele üç tanesi boya-
nıyor.
Buna göre, Özlem’in yazdığı abc doğal sayısında
Buna göre, her satırda ve her sütunda sadece bir boyalı
a < b < c olma olasılığı kaçtır? kare bulunma olasılığı kaçtır?
B
1 1 1 1 1 İ 1 1 1 1 1
A) B) C) D) E) A) B) C) D) E)
12 9 8 6 3 L 16 14 12 8 7
G
İ
S
A 11. B
R
M
A C
7. A
L
K
D
A
E L
Şekilde bir kentin birbirini dik kesen caddeleri görülmekte-
M dir.
F
Buna göre, A noktasından B noktasına en kısa yoldan
C
B gidecek olan bir kişinin C noktasından geçme olasılığı
Yukarıdaki şekilde kaç tane üçgen vardır? kaçtır?
1 8 3 10 11
A) 48 B) 60 C) 64 D) 72 E) 80 A) B) C) D) E)
3 21 7 21 21
5. C 6. D 7. C 8. E 9. B 10. B 11. D
394
SİMÜLASYON TESTİ
1. Güzide Hanım oğlu Vahit’i manava gönderirken “En az 3. Özdeş 9 kitaptan 5 tanesi mavi renge, 4 tanesi ise kırmızı
3 tanesi yeşil elma olacak şekilde 4 tane elma al.” diyor. renge boyandıktan sonra üstlerine A, B ve C harfleri yazıla-
Vahit manava gittiğinde sadece iki kasada bulunan yeşil ve rak bir rafa konulduğunda aşağıdaki gibi görünüyor.
kırmızı renkli elmaları aşağıdaki gibi görüyor.
Sol Sağ
B A C A C A B C C
Buna göre, bu kitaplar soldan sağa doğru alfabetik sı-

1. Kasa 2. Kasa rada olacak şekilde dizildiğinde kaç farklı görüntü elde
edilebilir?
Manav, Vahit’e “1. kasadan en fazla 2 tane yeşil elma ala-
bilirsin.” diyor. A) 24 B) 36 C) 48 D) 72 E) 108
Buna göre, Vahit alması gereken 4 elmayı kaç farklı şe-

kilde seçebilir?
A) 126 B) 132 C) 138 D) 144 E) 150
4. Lunaparkta bulunan bir top atma oyunuyla ilgili aşağıdakiler

bilinmektedir.
Eğer deliklerden birine
• 1 top girmişse delik üzerindeki lamba mavi renkte
2.
• 2 top girmişse delik üzerindeki lamba yeşil renkte
• 3 top girmişse delik üzerindeki lamba kırmızı renkte
ÇAY KAHVE+
B
• hiç top girmemişse delik üzerindeki lamba mor renkte
İ
L yanmaktadır.
G Örneğin, bu oyuncağa 5 top atıldığında 1. deliğe 3, 2. deliğe
İ 2 top girmişse oyuncak aşağıdaki gibi görünüyor.
S
2. şekil
A
1. şekil R
M 1. 2. 3. 4.
1. şekildeki çay-kahve makinesinden alınan çay veya kah-
veler 2. şekildeki tepsiye konularak servis edilecektir. A
L Başlangıçta bu oyuncağa sırasıyla 6 tane top atıldığında
Tepside 5 tane çay ve 2 tane kahve bardağı bulunurken çay son durumu aşağıdaki gibi görünüyor.
ve kahve butonlarına aynı anda basılıyor. Sonrasında her
15 saniyede bir çay butonuna, her 10 saniyede bir kahve
butonuna basılmakta ve hangi butona basılırsa basılsın 5
saniye sonra bardaklara dolan içecekler 2. tepsiye konul-
maktadır.
1. 2. 3. 4.
Buna göre, çay ve kahve butonlarına basıldıktan en az
kaç saniye sonra tepsiden rastgele alınan bir içeceğin Atılan 2. topun 2. deliğe girdiği bilindiğine göre, topların
1 deliklere giriş sıralaması kaç farklı şekilde gerçekleş-
çay olma olasılığı olur? miş olabilir?
2
A) 95 B) 120 C) 135 D) 180 E) 215 A) 6 B) 15 C) 30 D) 60 E) 120
1. E 2. A 3. B 4. C
395
5. “METRİK” kelimesinin harflerinin yerleri değiştirilerek elde 8. Özdeş 4 kâğıdın bir yüzeyine 1’den 8’e kadar olan rakamlar
edilen anlamlı ya da anlamsız altı harfli tüm kelimeler ayrı şekildeki gibi yazıldıktan sonra kesikli çizgiler boyunca kat-
ayrı kartlara yazılarak bir torbaya konuyor. lanıp yapıştırılınca her iki yüzeyinde rakam bulunan 4 tane
kart elde ediliyor.
Bu torbadan rastgele seçilen bir kartın üzerinde yazan
kelimede M harfinin K harfinden önce, T harfinden son-
ra kullanılmış olma olasılığı kaçtır? 8 6 4 2
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
12 8 6 4 3
7 5 3 1
Elde edilen kartlardan 2 tanesi rastgele seçilip yere

atıldığında görünen yüzeylerdeki rakamlar toplamının
9 olma olasılığı kaçtır?
1 1 1 3 5
A) B) C) D) E)
12 8 6 8 12
6. Bir ofiste bulunan kadınlar ile oluşturulabilecek iki kişilik

farklı ekiplerin sayısı, erkek sayısının 3 katına eşittir.
Bu ofiste toplam 11 kişi çalıştığına göre, en az biri erkek

olan 4 kişilik bir ekip kaç farklı şekilde oluşturulabilir?
A) 315 B) 310 C) 305

D) 300 E) 295
9.
B
İ
L
G
7. HALK EĞİTİM MERKEZİ İ
TEMMUZ AYI PROGRAMI
Bir anaokulunda görev yapmakta olan Dilek Öğretmen, 9
1. Hafta Hat Ebru Kursu S günlük ara tatil döneminde öğrencileri için şekildeki gibi bir
Kursu A etkinlik hazırlamış ve öğrencilerine;
2. Hafta Resim R “Sevgili öğrencilerim, sizlere 9 günlük tatilin her bir gününde
Kursu M bir tanesini boyayacağınız 9 yıldızdan oluşan bir etkinlik ka-

A ğıdı hazırladım. Bu yıldızları kırmızı, mavi ya da sarı renkli
3. Hafta Yüzme
L boyalarınızın herhangi biriyle boyayabilirsiniz. Fakat her sü-
Kursu
4. Hafta Futbol Basketbol Voleybol tunda en fazla bir tane kırmızı renk kullanmanızı istiyorum.
Hepinize iyi tatiller diliyorum.”
Kursu Kursu Kursu
demiştir.
Bir ilçenin halk eğitim merkezinin temmuz ayı için hazırla-
dığı kurs programı yukarıdaki gibi gösterilmiştir. Kursiyerler Dilek Öğretmen’in istediği şekilde etkinliği yapacak
bir hafta içerisinde birden fazla kursa katılamamaktadırlar. olan Öykü’nün etkinlik kâğıdında kaç farklı görüntü
elde edilebilir?
Buna göre, bu kurslardan üç tanesine katılmak isteyen
biri seçimini kaç farklı şekilde yapabilir? A) 23.36 B) 26.53 C) 24.35
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17 D) 28.3 E) 39
5. C 6. A 7. E 8. C 9. B
396
TEST
İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER

SAYMA VE OLASILIK
1. (4x – 1).(x + 2) + (4x – 1).(x – 1) = 0 4.
ARKA
eşitliğini sağlayan x gerçek sayılarının toplamı kaçtır? SAĞ
1 1 3
A) - 4 B) - 8 C) - 64
1 1
D) 6 E) 8
SOL ÖN
Birim küpler kullanılarak oluşturulan yapının görüntüsü yu-

karıda verilmiştir.
Bu yapının üstten görünümü 1. şekilde, üstten görünümü
bir kağıda çizildiğinde oluşan görüntü ise 2. şekilde göste-
rilmiştir.
2. a2 + ab + ac < 0 olmak üzere,

SAĞ
ax2 + bx + c = 0
denkleminin kökleri için aşağıdakilerden hangisi daima ARKA ÖN
doğrudur?
A) Gerçel kökü yoktur. SOL

B) Çakışık iki gerçel kökü vardır.
1. Şekil 2. Şekil
C) Köklerinden biri 1’dir.
D) Farklı iki gerçel kökü vardır. Bu yapının sağdan ve üstten görünümü bir kağıda çizil-
diğinde oluşan şekillerin alanları toplamı
E) Kökler toplamı pozitiftir.
B (15a2 + 60a + 60) birimkare olduğuna göre, bu yapının
İ arkadan görünümü bir kağıda çizildiğinde oluşan şeklin
L çevresi kaç birim olur?
G (Bütün çizimler aynı oranda ölçeklendirilmiştir.)
İ
A) 6a – 24 B) 12a + 24 C) 10a + 20
S D) 4a + 15 E) 5a + 24
A
R
M
3. 2x2 + 5x + a2 + b2 = 0 A
denkleminin kökleri a ve b dir. L 5.
Buna göre,
s
I. a ve b denklemin simetrik iki köküdür.  H n s, H, , n
II. Denklemin diskriminantı 0 dır.
Şekilde örneği verilen s, H, , n elemanları, dört özdeş ka-
III. Denklemin kökler farkı sıfırdan farklıdır.
reden oluşan tabloya her kareye bir eleman gelecek şekilde
ifadelerinden hangileri doğrudur? yerleştirilerek farklı görseller elde edilmek isteniyor.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III Buna göre, kaç farklı görsel elde edilebilir?
D) II ve III E) I, II ve III A) 16 B) 18 C) 20 D) 22 E) 24
1. A 2. D 3. B 4. C 5. E
397
6. Şekilde O merkezli [AB] çaplı ya- 9. Bir torbada 1’den 16’ya kadar numaralanmış 16 adet top
rım daire verilmiştir. bulunmaktadır. Kamer, 1’den 16’ya kadar bir sayı belirle-
yecek ve daha sonra torbadan rastgele bir top çekecektir.
Topun üzerinde yazılı olan sayı ile belirlediği sayının top-
A O B lamı en fazla 9 ve çarpımı en az 9 olursa Kamer oyunu
Buna göre, şekilde kaç tane daire dilimi vardır? kazanacaktır.
A) 34 B) 36 C) 38 D) 40 E) 42 Buna göre, Kamer hangi sayıyı belirlerse oyunu kazan-

ma olasılığı en yüksek olur?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
7. Bir kebapçıda yiyecek, içecek ve meze çeşitlerine ait seçe-

nekler aşağıdaki menüde gösterilmiştir.
YİYECEKLER
Ciğer Şiş Urfa Kebap Tavuk Şiş

10. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6} ve B = {–3, –2, –1, 0, 1} olmak üzere,
İÇECEKLER AxB kartezyen çarpım kümesinden alınan herhangi bir

(a, b) elemanı için a + b toplamının sıfır olma olasılığı
kaçtır?
Ayran Kola Çay 1 1 1
A) 30 B) 15 C) 10
MEZELER
1 4
D) 5 E) 15
Cacık Salata
Ayran siparişi verenin cacık siparişi veremeyeceği bu

kebapçıya giden Gökhan, kaç farklı şekilde bir yiyecek,
bir içecek ve bir meze siparişi verebilir?
A) 18 B) 15 C) 12 D) 9 E) 8 B
İ
L
G
İ 11. 11 daireden oluşan bir apartmandaki daire tiplerini ve aylık
kira bedellerini gösteren tablo aşağıdaki gibidir.
8. Yanda tabanı düzgün beşgen olan dik
S
prizma verilmiştir. Daire tipi
A
Bu prizmanın 10 köşesinden 8 tanesi sa- 1+1 2+1 3+1
R
daire daire daire
rıya, diğer 2 tanesi laciverte rastgele bo- M

yanıyor. A Kira bedeli 1000 1500
500 TL
(aylık) TL TL
L
Bu daireler ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
• Apartmandaki tüm dairelerde kiracılar oturmaktadır.
• 1+1 daire sayısı 5, 2+1 daire sayısı 4 ve 3+1 daire sayısı
2’dir.
Buna göre, tamamında kiracıların oturduğu bu apart-

Buna göre, bu prizmada, iki ucu da laciverte boyalı olan mandan seçilen 5 dairenin aylık kira bedellerinin topla-
bir ayrıtın bulunma olasılığı kaçtır? mının 4000 TL olma olasılığı kaçtır?
1 1 3 1 1 4 3 20 3 13
A) 10 B) 5 C) 10 D) 3 E) 15 A) B) C) D) E)
11 11 77 35 154
6. B 7. B 8. D 9. A 10. C 11. C
398
1. A, B ve C kümelerinden oluşan Venn şeması şekildeki gibi 3.
boyanmıştır. 9
A B
Mor Mavi 15
Gri 17
Turuncu
Yukarıdaki kare sekiz eş dik üçgene ayrılmıştır. Ayrılan dik
üçgenlerin içine art arda gelen her dört eş dik üçgendeki
sayıların toplamı 54 olacak şekilde sayılardan bazıları ya-
C zılmıştır.
ı ı
Buna göre, (A,B ) +C kümesi hangi renk ile boyan- Buna göre, sarı ve mavi renkli dik üçgenlerin içine ya-
mıştır? zılması gereken sayıların toplamı kaçtır?
A) Gri ve Mor A) 24 B) 26 C) 28 D) 30 E) 32
B) Yeşil
C) Turuncu
D) Sarı ve Yeşil
E) Mavi
4.
2. Bir markette bulunan 108 cm uzunluğundaki raflardan bi-
rincisine hiç boşluk kalmadan a tane meyve suyu kutusu,
ikincisine hiç boşluk kalmadan b tane meyve suyu şişesi A B C
yanyana konulabilmektedir. Yukarıdaki üç farklı tip A, B ve C tencerelerinin her birinden
B 2 adet bulunan bir lokantada, müşterilere bu tencerelerde
İ pişirilen et ve sebze yemekleri sunulmaktadır.
a tane
L Lokantada hergün pişen yemekler aşağıdaki gibidir.
G
İ Et Yemekleri Sebze Yemekleri
İzmir Köfte Yaprak Sarma
S Elbasan Tava Karışık Kızartma
10,8 cm 108 cm A Tas Kebabı
Birinci raf R
Tirit
M
A Bu lokantada C tencerelerinde sadece et yemekleri, A ten-
b tane L cerelerinin birinde et birinde sebze yemeği ve B tencereleri-
nin de birinde et birinde sebze yemeği pişmektedir.
Buna göre, herhangi bir müşterinin aşağıdakilerden

hangisini seçme olasılığı daha fazladır?
7,2 cm 108 cm A) A tenceresinde pişen et yemeği
İkinci raf B) B tenceresinde pişen et yemeği
Bir kutunun eni 10,8 cm ve bir şişenin taban çapı 7,2 cm C) C tenceresinde pişen et yemeği
olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır? D) A tenceresinde pişen sebze yemeği
A) 40 B) 35 C) 30 D) 25 E) 20 E) B tenceresinde pişen sebze yemeği
1. B 2. D 3. B 4. C
399
5. 8. A B C D E
1 2 3 4 5
6 7 8 9 10
36
m
m
54
11 . . . .
. . . . .
. . . . .
Şekil I Şekil II
903 tane şeker A, B, C, D, E isimli 5 çocuğa birinciye 1 tane,
ikinciye 2 tane, ..., beşinciye 5 tane verilerek dağıtılıyor. Be-
Şekil I de vitesli bir bisikletin ön ve arka dişlileri görülmek-
şinci çocuktan sonra tekrar birinci çocuğa dönülerek kalan
tedir. Bisikletin küçük ve büyük vitesi ile ilgili aşağıdakiler
sayıdan devam edilerek şekerler bitinceye kadar dağıtım
bilinmektedir.
işlemi yapılıyor.
• Büyük viteste atılan tam pedal sayısının tekerleğin dön-
me sayısına oranı 2 : 3 tür. Buna göre, en son şeker alan çocuk aşağıdakilerden
hangisidir?
• Küçük viteste atılan tam pedal sayısının tekerleğin dön-
me sayısına oranı 2 : 1 dir. A) A B) B C) C D) D E) E
• Bir tekerleğin çevresi 1,2 metredir.
Buna göre, Şekil II deki tepeye küçük vitesle çıkıp bü-

yük vitesle inen bir bisikletli toplamda kaç tam pedal
atar?
A) 90 B) 100 C) 110 D) 120 E) 130
9. Bir bilgisayar programının algoritması aşağıdaki gibidir.

6. x2 – 4x – 7 = 0 denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
Buna göre, Pozitif

Başla bir tam sayı
(x1 + 2x2).(x1 + 4) giriniz
B
çarpımının değeri kaçtır? İ
L
A) 15 B) 20 C) 22 D) 24 E) 25
G
a = en büyük Sayının
İ asal çarpan Hayır
Evet dört farklı
b = en küçük asal çarpanı
S asal çarpan var mı?
Girilen
A sayıyı yaz.
R
M
x = a.b x’i yaz. Bitir
A
L
7. Gerçel katsayılı P(x), Q(x) ve R(x) polinomları için Bu algoritmaya göre, bilgisayar ekranına girilen sayı,
Q (x ) I. A sayısının asal çarpanları k ve n ise sonuç A dır.
P (x) =
R (x + 2)
II. Dört farklı asal çarpanı olan bir sayı ise sonuç en az
eşitliği sağlanıyor. 10 dur.
P(x) polinomunun katsayılar toplamı, Q(x + 1) polino- III. 660 ise sonuç 22 dir.
munun sabit teriminin 3 katı olduğuna göre, R(x – 1) ifadelerinden hangileri doğrudur?
polinomunun (x – 4) ile bölümünden kalan kaçtır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
1 1 1 1 1
5. C 6. E 7. B 8. B 9. C
400

Bilgi Sarmal Tyt Matematik

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bilgi Sarmal Tyt Matematik

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

AKILLI KÂĞITLAR

SARMAL VİDEO ÇÖZÜMLER

UZAKTAN EĞİTİM İÇİN

Hangi amaçla olursa olsun,

YAYIN KOORDİNATÖRÜ Serbay YİĞİT

Mehmet KARANFİL Muharrem ERSEN Muhlis AKIN Ömür ALGIR

DİJİTAL PDF ÇÖZÜMLERİ İÇİN

Test 2 Oryantasyon Testi - 2 ............................. 53 Test 4 ................................................................. 117

Test 3 Oryantasyon Testi - 3 ............................. 55 Test 5 Simülasyon Testi..................................... 119

14. BÖLÜM - KARIŞIM PROBLEMLERİ

15. BÖLÜM - İŞÇİ PROBLEMLERİ

PROBLEMLERİ Test 3 Simülasyon Testi..................................... 243

17. BÖLÜM - VERİ VE GRAFİKLER

19. BÖLÜM - KÜMELER

24. BÖLÜM - SAYMA VE OLASILIK

Test 3 ................................................................. 335 Test 5 ................................................................. 391

Test 4 ................................................................. 337 Test 6 ................................................................. 393

Test 5 ................................................................. 339 Test 7 Simülasyon Testi..................................... 395

BU KONUNUN ÖSYM SINAVINDAKİ YERİ

✔ ÖSYM sınavlarında gerçek sayılar ile ilgili hemen hemen

✔ Gerçek sayılar bölümü diğer tüm bölümler için temel oluştu-

5. Ters işaretli iki sayının çarpımı ya da bölümü nega-

5. Asal sayıları bulmanın belirli bir kuralı yoktur. M

Örneğin, 131 sayısı için,

131 b 11, 4 ve 11,4 e kadar olan asal sayılar, 2, 3,

3. 1 + 3 + 5 + ... + (2n – 1) = n2 ÇIKARMA İŞLEMİ

A) –8 B) –4 C) 0 D) 4 E) 8 olduğuna göre, x.y çarpımının alabileceği en büyük de-

3. 4, 5, 6, 7 ve 8 rakamları aşağıdaki kutuların içerisine her

B 7. M, N ve K negatif tam sayılardır.

11. a ve b pozitif tam sayılardır.

12. x, y ve z pozitif tam sayılardır.

9. B 10. D 11. A 12. D 13. B 14. B

2. a tam sayı ve (3a + 1) tek sayıdır.

E) z çift sayıdır. D) a < b < c E) c < a < b

ifadelerinden hangileri her zaman doğrudur?

13. n kenarlı bir düzgün çokgenin değeri,

9. İki basamaklı en büyük asal sayı ile iki basamaklı en I. –

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

11. x, y ve z asal sayılardır. Buna göre; a, b ve c’nin işaretleri sırasıyla aşağıdakiler-

olduğuna göre, x + y + z toplamı kaçtır? A) –, –, – B) +, –, – C) +, –, +

8. B 9. C 10. B 11. A 12. E 13. D 14. B

D) II ve III E) I, II ve III A) 96 B) 100 C) 120 D) 160 E) 225

Buna göre, A kümesinin en küçük elemanı kaçtır? 3. satır

Buna göre, aşağıdaki sayılardan hangisi 12. satırda

A) 122 B) 126 C) 134 D) 138 E) 146

olduğuna göre, A + B toplamı kaçtır?

A) 230 B) 240 C) 250 D) 260 E) 270

2. Çiçekçi Harun 48 tane gülü n tane vazoya aşağı-

M B) {(x, y): 3y – 2x – 6 = 0 } (–)

A) 680 B) 720 C) 760 D) 800 E) 880 A) 12 B) 13 C) 14 D) 26 E) 28

8. C 9. A 10. C 11. D 12. E 13. B

A) 45 B) 50 C) 56 D) 64 E) 72 A) 887 B) 889 C) 987 D) 989 E) 997

A) 1612 B) 1648 C) 1780

3. a, b ve c birer pozitif tam sayı olmak üzere,

8. 1, 2, 3, 4 ve 5 rakamlarının her biri birer kez kullanılarak

14. ab ve bc iki basamaklı doğal sayılar olmak üzere,

A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17 eşitliğine göre, m kaçtır?

xy ve yx iki basamaklı doğal sayılar olmak üzere, telefon bir

9. C 10. A 11. C 12. C 13. A 14. D 15. A

Buna göre, bu işlem doğru yapılsaydı sonuç kaç olur-

A) 2118 B) 2146 C) 2224

2. AB2 ile 4CB üç basamaklı, AC ile CB iki basamaklı doğal

B Yukarıda verilen bölme işlemlerine göre, B kaçtır?

6. A, B ve C pozitif tam sayılardır.