Sa panayam ni: Dr.

Jeanette Mendoza-Baquing LPT, MAEd, PhD

 Pakipansin…
At kung mapapansin mo,
natural na matatawa ka ☺

At kung hindi ka matatawa…

Naku, baka may mali.
1. Napakamot si Gretchen sa kaniyang ulo.
2. Nasabi ko sa sarili.
3. Baha ng tubig
4. Nalunod sa tubig
5. Buwan ng Mayo
6. Laging puyat sa gabi
7. Ibahagi sa harap ng klase
8. Tatlong bangkay natagpuang patay
9. Namatay matapos malunod
10. Nilutuan kita ng krisping pata
11. Maari bang ipatupad ang death penalty
sa ating bansa? MAAARI
1. Corrected by WALIS
a. Iniwasto ni Niwalis
b. Iwinasto ni Winalis
2. Maliban sa/kay vs. Bukod sa/Kay
_________ Pang. Duterte, paborito ko ring naging
pangulo ng Pilipinas si dating Pang. Erap Estrada.
Maliban sa/kay (except for)

Bukod sa/Kay (aside from)

 Mga Gamit
ng mga Kataga
NG at NANG
LIMANG GAMIT NG ‘NANG’
1. Nang na ang kasingkahulugan ay ‘NOONG’ (when).
Hal. Umaga nang barilin si Rizal.
2. Nang na ang kasingkahulugan ay ‘UPANG’ o ‘PARA’
(so that, in order to).
Hal. Dinala si Pedro sa ospital nang magamot.
3. Nang na ang katumbas ay pinagsamang ‘na’ at
‘ng.’ (already) na+ang= na at ng =nang
Hal. Sobra nang hirap ang dinanas ni Pedro.

4. Nang na ginagamit sa pagsasabi ng paraan o

sukat (pang-abay na pamaraan at panggaano).
Hal. Binaril nang nakatalikod si Rizal.
Namayat nang todo si Pedro dahil sa sakit.
5. Nang bilang pang-angkop ng inuulit na salita.
Hal. Kain nang kain ang dalagang iyan.

*Ang iba pang pagkakataon, bukod sa nabanggit na

lima ay kailangang gamitan ng “NG.”
Mga hal:
Ipinabaril ng mga Español si Rizal.
Pinainom ng gamot si Pedro.
Pagkamartir ang katulad ng sinapit ni Rizal.
DAW/DIN/DITO/DOON at RAW/RIN/RITO/ROON
Sang-ayon sa tuntuning pinalaganap ng Balarila:
1. RAW/RIN/RITO/ROON
- ginagamit kapag sumusunod sa salitang
nagtatapos sa patinig o malapatinig ‘w’ at ‘y’
Hal. Masaya rin siya sa tagumpay ng kaniyang kapatid.
Ikaw raw ang hinirang na bagong lakambini.
2. DAW/DIN/DITO/DOON
- ginagamit kapag sumusunod sa salitang
nagtatapos sa KATINIG.
Hal. Aalis daw siya kung siya’y kakausapin mo.
Akin din…
Malungkot dito...
Kumaripas doon…
Excemptions:
-ri, -ra, -raw, o –ray
Ang din o daw ay hindi nagiging rin o raw:
Maaari din/daw Mali: Maaari rin
Kapara daw/din Kapara raw
Araw daw/din Araw raw
Biray daw/din
SUNDAN at SUNDIN
1. SUNDAN (to follow)
- pagsunod sa kilos/galaw
Hal. Sundan mo ang magnanakaw.
2. SUNDIN (to obey)
- pagsunod sa mga tuntunin o batas
Hal. Sundin mo ang batas trapiko.
SUBUKAN at SUBUKIN
1. SUBUKAN (to spy)
- paniniktik sa isang tao o pangyayari
Hal. Subukan mo siya upang malaman mo ang nangyari.
2. SUBUKIN (to try or to test)
- pagsubok sa kakayahan ng isang bagay
Hal. Subukin mo kung aandar na ang kotse.
MAY at MAYROON
1. MAY
- sumusunod sa mga salitang: pangngalan,
pang-uri, pang-abay, at pandiwa.
Hal. May batang kumakatok.
May magandang guro.
May dahan-dahang umaalis.
May kumakain.
MAY at MAYROON
1. MAY
- sumusunod sa mga salitang/katagang ‘sa’ at
‘mga.’
Hal. May sa-ahas ang taong iyan.
May mga nabili akong sariwang gulay.
MAY at MAYROON
2. MAYROON
- sumasagot sa tanong na mayroon at
nangangahulugan din ng pagka-mayroon.
Hal. May pera ka ba?
Sagot: Mayroon!
Ang pamilya Cojuanco ay tunay na mayroon.
PAHIRAN at PAHIRIN
1. PAHIRAN
- paglalagay o pagdaragdag
Hal. Pahiran mo ng mantika ang bilao.
2. PAHIRIN
- pagtatanggal o pagbabawas
Hal. Pahirin mo ang pawis sa aking likod.
WALISAN at WALISIN
1. WALISAN
- pag-aalis ng mga kalat sa malawak na lugar
Hal. Walisan mo ang buong Lucinda Campus.
2. WALISIN
- pag-aalis ng mga kalat sa bahagi ng isang
lugar.
Hal. Walisin mo ang L303 sa Lucinda Campus.
DALHAN at DALHIN
1. DALHAN
- pagdala ng isang bagay para sa ibang tao
Hal. Dalhan mo siya ng makakain.
2. DALHIN
- pagdala ng isang bagay na ikaw mismo ang
gagawa.
Hal. Dalhin mo ang iyong payong.
NAGPAKASAL at NAPAKASAL
1. NAGPAKASAL
- pinagplanuhan ng dalawang tunay nag-iibigan
Hal. Nagpakasal na ang mag-isang irog pagkatapos ng dalawang
taong pagiging magkasintahan.
2. NAPAKASAL
- hindi napaglanuhan, hindi inaasahan
Hal. Napakasal siya sa isang matandang lalaki.
NAMATAY at NAPATAY
1. NAMATAY
- Likas na pagkakamatay ng isang tao.
Hal. Namatay siya dahil sa kantandaan.
2. Napatay
- may dahilan, may gumawa ng pagkakamatay
Hal. Napatay siya ng isang sindikato.
KONG/KUNG
1. KONG
- panghalip na nasa unang panauhan ‘ko’ at ‘ang’
Hal. Alam kong may mali rin ako.
2. KUNG
- bilang pangatnig (if)
Hal. Darating ako kung darating ka.
SINA/SILA/KINA/NINA
1. SINA – Sinusundan ito ng mga pangalan
Hal. Sina Petra, Pedro at Juan ay pupunta sa bayan.
2. SILA – pamalit sa pangalan/pangngalan
Hal. Nakasama ko sila sa aking panaginip.
3. KINA – Pupunta ako kina Pedro.
*Kila (Kapampangan)
4. NINA – Sa bahay nina Maria at Perla ako
matutulog.
MAY NAISIP PA BANG MGA KATAGA?
1. Kung ‘di = Kundi (kolokyal na salita)
= KUNG HINDI
2. Pinto (binubuksan) at Pintuan (balangkas ng
pinto)
Bubuksan ko ang pinto o pintuan?
MAY NAISIP PA BANG MGA KATAGA?
Ganito, Ganiyan, Ganire
Iyan, Iyon
Kailan
Pareha/s = magkapareha
Pareho = magkapareho = magkatulad
ALOMORP NG MORPEMA
1. Pang (Pan-, Pam)
Pang-, Mang, Sing (mga patinig ang simula ng salitang ugat)
Pang-akit, Pang-ukit
Pan-, Man, Sin,(salitang ugat na nagsisimula sa d, l, r, s, t)
Pandakot, panlaro, panregalo, pansaksak, pantaboy
Pam-, Sim (salitang ugat na nagsisimula sa p at b)
Pampanitikan, pambansa, simbait
• HAGDAN = Baitang
• HAGDANAN = kinalalagyan
• Diyan/Riyan
• Hayan

• tsaka = at saka
• Saka
• UWI = an
• Pa rin at pa din =

• Bagama at bagama’t = datapuwa at = datapuwa’t

• Nagtitipon
• Nandiyan =Nariyan

• TANGGALIN
• TANGGALAN

• Pindutan (push button)

• Pindutin ( to push)