Kannada Grammar Notes

E. SÁ° ©lÖ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀUÀ½AzÀ vÀÄA©j.
1. ¨ÉÃ«£À ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß d£À __________ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ.

2. £Á«§âgÀÆ M§âjAzÀ M§âgÀÄ __________ d£ÀgÀÄ £À«Ää§âgÀ£ÀÄß £Á±ÀªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ.
3. "EzÀÄ CªÀÄä£À ªÀÄgÀ ___________ ¨ÉÃqÀ" JAzÀÄ ºÉÆgÀlÄºÉÆÃzÀgÀÄ.
4. PÀ®Äè MqÉAiÀÄÄªÀªÀgÀÄ §AzÀÄ "EzÀÄ CªÀÄä£À PÀ®Äè, _________ ¨ÉÃqÀ JAzÀÄ
CªÀgÀÆ ºÉÆgÀlÄºÉÆÃzÀgÀÄ.
5. J®ègÀÄ __________ ¨Á½zÀgÉ, J®ègÀÄ _________ EgÀ§ºÀÄzÀÄ.
ªÁåPÀgÀt ªÀiÁ»w
C. ªÀtðªÀiÁ¯É
ED
PÀ£ÀßqÀzÀ°è MlÄÖ 49 CPÀëgÀUÀ½ªÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀtðUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. F
H
CPÀëgÀUÀ¼À PÀæªÀÄ§zÀÞ eÉÆÃqÀuÉUÉ ‘ªÀtðªÀiÁ¯É’ CxÀªÁ ‘CPÀëgÀªÀiÁ¯É’ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
IS
ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ°è ªÀÄÆgÀÄ «zsÀUÀ¼ÀÄ BL
EP S
R TB
U
C) ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ D) ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ E) AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼ÀÄ
BE @K
D. ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀévÀAvÀæªÁV GZÀÑj¸À¯ÁUÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.
TO
MlÄÖ ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ 13.

¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼À°è JgÀqÀÄ «zsÀ. : 1) ºÀæ¸Àé¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ 2) ¢ÃWÀð¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ
T
O
1) ºÀæ¸Àé¸ÀégÀ - MAzÀÄ ªÀiÁvÁæ PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À¯ÁUÀÄªÀ (C, E, G, IÄ, J,

N
M.) CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ºÀæ¸Àé¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ.

2) ¢ÃWÀð¸ÀégÀ - JgÀqÀÄ ªÀiÁvÁæ PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À¯ÁUÀÄªÀ (D, F, H, K,
L, N, O) CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ¢ÃWÀð¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ.
E. ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀégÀUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ GZÀÑj¸À¯ÁUÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.
4
(GzÁ : Pï + C = PÀ ; Zï + C = ZÀ) MlÄÖ ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ = 34
ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼À°è JgÀqÀÄ «zsÀ :
1) ªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ 2) CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ
1. ªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£À PÉÆÃµÀÖPÀ
Pï ªÀUÀð Pï Sï Uï Wï Yï 5
Zï ªÀUÀð Zï bï eï gÀhiï kï 5
mï ªÀUÀð mï oï qï qsï uï 5
vï ªÀUÀð vï xï zï zsï £ï 5
¥ï ªÀUÀð ¥ï ¥sï ¨ï ¨sï ªÀiï 5
ED
MlÄÖ 25
H
IS
EªÀÅ GvÀàwÛAiÀiÁUÀÄªÀ ¸ÁÜ£ÀUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ªÀUÀð ªÀiÁrgÀÄªÀÅzÀjAzÀ
BL
EP S
ªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ.
R TB
U
C®à¥ÁæuÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ = PÀrªÉÄ G¹gÀÄ PÉÆlÄÖ GZÀÑj¸À¯ÁUÀÄªÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ
BE @K
C®à¥ÁæuÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.
GzÁ : Pï, Zï, mï, vï, ¥ï,
Uï, eï, qï, zï, ¨ï.
TO
ªÀÄºÁ¥ÁæuÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ = ºÉZÀÄÑ G¹gÀÄ PÉÆlÄÖ GZÀÑj¸À¯ÁUÀÄªÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ

T
ªÀÄºÁ¥ÁæuÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.
O
N
GzÁ : Sï, bï, oï, xï, ¥sï.

Wï, gÀhiï, qsï, zsï, ¨sï.
C£ÀÄ£Á¹PÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ = ªÀÄÆV£À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ GZÀÑj¸À¯ÁUÀÄªÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ
C£ÀÄ£Á¹PÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.
GzÁ : Yï, kï, uï, £ï, ªÀiï.
5
2. CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ
‘AiÀiï’ PÁgÀ¢AzÀ ‘¼ï’ PÁgÀzÀªÀgÉV£À 9 CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ.
GzÁ : AiÀiï, gï, ¯ï, ªï, ±ï, µï, ¸ï, ºï, ¼ï.
EªÀÅ GvÀàwÛAiÀiÁUÀÄªÀ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉAiÀiÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ, EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
¤¢ðµÀÖªÁzÀ ªÀUÀðUÀ¼À°è ¸ÉÃj¹ ºÉÃ¼À®Ä §gÀÄªÀÅ¢®èªÁzÀÝjAzÀ EªÀ£ÀÄß
CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.
F. AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼ÀÄ
‘AiÉÆÃUÀªÁºÀ’ JAzÀgÉ ‘eÉÆvÉUÀÆr ºÉÆÃUÀÄ’ JAzÀxÀð. EªÀÅ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ
MAzÀÄ ¸ÀégÁPÀëgÀzÀ eÉÆvÉUÉ PÀÆrPÉÆAqÀgÉ ªÀiÁvÀæ GZÀÑj¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
ED
AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼À°è JgÀqÀÄ «zsÀ: 1) C£ÀÄ¸ÁégÀ (A) 2) «¸ÀUÀð (B)
H
GzÁ : ¹AºÀ, zÀÄBR
IS
¨sÁµÁ¨sÁå¸À
BL
EP S
R TB
U
C. ©lÖ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀwðªÀiÁrj.
BE @K
PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯É
TO
T
¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼À ¸ÀASÉå ªÀåAd£ÀUÀ¼À ¸ÀASÉå AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼À ¸ÀASÉå

O
N
1. ºÀæ¸Àé ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ = 6
2. ¢ÃWÀð ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ = 7
6
D. ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼À PÉÆÃµÀÖPÀ ¥ÀÆtðUÉÆ½¹j.
C®à¥Áæt ªÀÄºÁ¥Áæt C®à¥Áæt ªÀÄºÁ¥Áæt C£ÀÄ£Á¹PÀ
Pï Yï
Zï
mï qï
vï
¥ï ¥sï
ED
H
IS
BL
EP S
R TB
U
E. CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼À PÉÆÃµÀÖPÀ ¥ÀÆtðUÉÆ½¹j.
BE @K
gï ªï ¸ï ¼ï
F. AiÉÆÃd£É
TO
1. ¢£À¥ÀwæPÉUÀ¼À°è §gÀÄªÀ £Á®ÄÌ ªÀÄPÀÌ¼À PÀxÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹, vÀÆUÀÄ¥ÀlzÀ°è

CAn¹.
T
O
G. N¢UÉ ªÀÄ£ÀßuÉ
N
1. UÀæAxÁ®AiÀÄzÀ°è zÉÆgÀPÀÄªÀ ¥ÀjavÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À PÀÄjvÀ PÀxÉUÀ¼À£ÀÄß N¢j.

H. ±ÀÄ¨sÀ£ÀÄr
1. ¸ÀzÀÄÎtUÀ½gÀÄªÀ°è ¸ÀzÀÎw¬ÄzÉ.
2. ¤¸ÁéxÀð ¸ÉÃªÉUÉ CUÀæ¥ÀÆeÉ.
3. ¥ÀgÉÆÃ¥ÀPÁgÀªÉÃ ¥ÀgÀªÀÄ ±ÉæÃµÀ× UÀÄt.

7
C. ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
ªÀåAd£ÀPÉÌ ªÀåAd£À ¸ÉÃjPÉÆAqÀÄ (¸ÀégÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ) GAmÁUÀÄªÀ CPÀëgÀPÉÌ
¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ CxÀªÁ MvÀÛPÀëgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.
¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼À°è JgÀqÀÄ «¨sÁUÀUÀ½ªÉ.
1) ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ 2) «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
MAzÉÃ eÁwAiÀÄ JgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ (¸ÀégÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ) MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ¸ÉÃjzÀgÉ
¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÁUÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁ :- C + Pï = PÀ , C + Pï + Pï + C = CPÀÌ. E°è Pï + Pï (+C) EªÀÅ
ED
¸ÀeÁwÃAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ, EªÀÅ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ PÀÆr ‘PÀÌ’ JA§ ¸ÀeÁwÃAiÀÄ
H
¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀªÁVzÉ.
IS
BL
GzÁ :- C¥Àà, CªÀÄä, CtÚ, CPÀÌgÀ, CPÀÌ¥ÀPÀÌ, gÀPÀÌ¸À EvÁå¢.
EP S
R TB
U
¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ eÁwAiÀÄ JgÀqÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ (¸ÀégÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ)
BE @K
MAzÀPÉÆÌAzÀÄ PÀÆrPÉÆAqÀÄ GAmÁUÀÄªÀ CPÀëgÀªÀÅ «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ

ªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁ : ¨sï + C + Pï + vï + C = ¨sÀPÀÛ. E°è Pï + vï (+ C).EªÀÅ
TO
«eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ, EªÉgÀqÀÄ PÀÆr ‘PÀÛ’ JA§ «eÁwÃAiÀÄ

¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀªÁVzÉ.
T
O
N
GzÁ :- ZÀPÀæ, DeÉÕ, ¹ÛçÃ, ªÀ¸ÀÛç EvÁå¢.

C. PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹
1. ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉÃ£ÀÄ ?
2. PÉ¼U
À É PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPg
ëÀ U
À ¼
À £
À ÄÀ ß ¸ÀeÁwÃAiÀÄ, «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPg
ëÀ U
À ¼
À £
À ÁßV
«AUÀr¹ §gÉ¬Äj.
PÀÌ ¥ÀÛ ¸Àé gÀæ dÓ ¸Àé ¸ÀÜ AiÀÄð qÀÎ ªÀÄä
14
3. LzÀÄ ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ºÁUÀÆ LzÀÄ «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ
±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
D. AiÉÆÃd£É
1. £À¢UÀ¼À ªÀiÁ°£ÀåªÀ£ÀÄß vÀqÉUÀlÄÖªÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr §gÉ¬Äj.
E. N¢UÉ ªÀÄ£ÀßuÉ
1. £À¢UÀ¼À ªÀiÁ°£Àå AiÀiÁªÀ PÁgÀtUÀ½AzÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß N¢ w½¬Äj
ºÁUÀÆ »jAiÀÄjAzÀ PÉÃ½ w½¬Äj.
2. ¢£À¥ÀwæPÉAiÀÄ°è §gÀÄªÀ £À¢UÀ¼À ªÀiÁ°£Àå PÀÄjvÁzÀ ¯ÉÃR£ÀUÀ¼À£ÀÄß N¢
ED
w½¬Äj ºÁUÀÆ ¤ªÀÄä ¸ÀºÀ¥ÁpUÀ¼ÉÆA¢UÉ ZÀað¹j.
H
IS
F. ±ÀÄ¨sÀ£ÀÄr
BL
EP S
R TB
U
1. ªÀiÁ°£ÀågÀ»vÀ £À¢ ªÀÄ£ÀÄPÀÄ®zÀ ¨sÀzÀævÉUÉ §Ä£Á¢.
BE @K
2. C±ÀÄzÀÞ ¤ÃgÀÄ C£ÁgÉÆÃUÀåPÉÌ DºÁé£À.

3. ¤Ãj¤AzÀ G¹gÀÄ ¤Ãj¤AzÀ ºÀ¹gÀÄ.
TO

T
O
N
15
ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ
D£ÉAiÀÄÄ J®ègÀ ªÉÄZÀÄÑUÉAiÀÄ£ÀÄß UÀ½¹vÀÄÛ.

PÁr£À°è ««zsÀ jÃwAiÀÄ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ ªÁ¸ÀªÁVzÀÝªÀÅ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß N¢. CrUÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
‘D£É’ JA§ÄzÀÄ ‘MAzÀÄ D£É’ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. ‘¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ’ JA§ÄzÀÄ
‘MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ’ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
fAPÉAiÀÄÄ F ¢£ÀzÀ ¸À¨sÉUÉ ¹zÀÞªÁV §A¢vÀÄÛ.
¨ÉPÀÄÌUÀ¼ÀÄ ¸À¨sÉAiÀÄ°è ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝªÀÅ.
ED
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß N¢ CrUÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j. ‘fAPÉ’
H
JA§ÄzÀÄ ‘MAzÀÄ’ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ KPÀªÀZÀ£À. ‘¨ÉPÀÄÌUÀ¼ÀÄ’ JA§ÄzÀÄ
IS
BL
‘MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ’ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ §ºÀÄªÀZÀ£À.
EP S
R TB
U
KPÀªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ½UÉ E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ:
BE @K
KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
¥ÀvÀæ ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ
£ÁAiÀÄPÀ £ÁAiÀÄPÀgÀÄ
TO
vÀªÀÄä vÀªÀÄäA¢gÀÄ
gÉÊvÀ gÉÊvÀgÀÄ
T
O
N
C. ªÀZÀ£À §zÀ°¹ §gÉ¬Äj.

1. JvÀÄÛ :_________________
2. £ÁAiÀÄPÀ : _________________
3. CtÚA¢gÀÄ : _________________
4. ¥ÀwæPÉUÀ¼ÀÄ : _________________
5. ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ : _________________
22
6. «ÄvÀægÀÄ : _________________
7. CzÀÄ : _________________
8. ¤ÃªÀÅ : _________________
D. AiÉÆÃd£É
1. ««zsÀ ©üwÛ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹ ±Á¯ÉAiÀÄ°è ¥ÀæzÀ²ð¹j.
2. «ÄAZÀÄ¥ÀnÖAiÀÄ°è KPÀªÀZÀ£À-§ºÀÄªÀZÀ£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
ED
1. ««zsÀ ¥ÁætÂUÀ¼À fÃªÀ£À PÀæªÀÄzÀ §UÉÎ N¢ w½¬Äj.
H
2. ¥ÀwæPÉUÀ¼À°è §gÀÄªÀ ªÁZÀPÀgÀ ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß N¢j.
IS
BL
3. avÀæPÀxÉ, ©üwÛ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß UÉ¼ÉAiÀÄgÉÆA¢UÉ N¢ £À°¬Äj.
EP S
R TB
U
BE @K
1. EvÀgÀgÀ ªÀiÁvÀÄUÀ½UÀÆ ªÀÄ£ÀßuÉ PÉÆrj.

2. ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß CUÀvÀå«zÀÝµÀÄÖ ªÀiÁvÀæ §¼À¹j.
TO
3. ªÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¹j, ªÀ£Àå fÃ«UÀ¼À£ÀÄß G½¹j.

T
O
N

23
H. PÉ¼ÀV£À «µÀAiÀÄUÀ¼À°è ¨sÁµÀt ¸ÀàzsÉðUÀ¼À£ÀÄß £ÀqÉ¹j.
1. ªÀiÁrzÀ vÀ¦àUÉ ¥À±ÁÑvÁÛ¥À ¥ÀqÀÄªÀÅzÀÄ M¼ÉîAiÀÄzÀÄ.
2. AiÀiÁgÀ£ÀÆß QÃ¼ÁV PÁt¨ÁgÀzÀÄ.
3. £ÀªÀÄä «PÀ®vÉUÀ¼À §UÉÎ UÉÆtUÀÄvÀÛ PÀÆgÀ¨ÁgÀzÀÄ.
4. J®è ¥Àj¹ÜwUÀ¼À£ÀÆß bÀ®¢AzÀ JzÀÄj¸À¨ÉÃPÀÄ.
5. UÉÃ°UÀ½UÉ vÀ¯É PÉr¹PÉÆ¼Àî¨ÁgÀzÀÄ.
6. £ÀªÀÄä £ÀÆå£ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß «ÄÃj ¸ÁzsÀ£É ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
C. £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
ED
ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ, ¸ÀÜ¼À ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
H
IS
J£ÀÄßªÀgÀÄ.
BL
EP S
GzÁºÀgÀuÉ : ªÀÄAqÀå, wªÀÄätÚ, ºÀÄ°, PÀ®Äè EvÁå¢.

R TB
U
F PÉ¼ÀUÉ ªÀÄÆgÀÄ «zsÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¸À¯ÁVzÉ.

BE @K
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ CAQvÀ£ÁªÀÄ C£ÀéxÀð£ÁªÀÄ

TO
T
gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ : gÀÆrü¬ÄAzÀ §AzÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ J£ÀÄßªÀgÀÄ.

O
GzÁ : £À¢, ¥ÀªÀðvÀ, ºÉAUÀ¸ÀÄ, ¥ÀlÖt, zÉÃ±À, EvÁå¢.

N
CAQvÀ£ÁªÀÄ : UÀÄgÀÄwUÁV ºÁUÀÆ ªÀåªÀºÁgÀzÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀPÉÌ ElÄÖPÉÆAqÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼É®è

CAQvÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
GzÁ: PÀÆqÀ®¸ÀAUÀªÀÄzÉÃªÀ, ¥ÀÄgÀAzÀgÀ«oÀ®, UÀAUÁ, §æºÀä¥ÀÄvÀæ,
¨sÁgÀvÀ EvÁå¢.
C£ÀéxÀð£ÁªÀÄ : gÀÆ¥À, UÀÄt, ªÀÈwÛ, ¸Àé¨sÁªÁ¢ «±ÉÃµÀªÁzÀ CxÀðPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV ElÖ
ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼É®è C£ÀéxÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
GzÁ: ªÁå¥Áj, gÉÆÃV, AiÉÆÃV, §¼ÉUÁgÀ, ¥ÀÆeÁj, ²PÀëPÀ, «zÁåyð EvÁå¢.
29
C. PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
C) £ÁªÀÄ¥ÀzÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ PÉÆrj.
D) £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è JµÀÄÖ «zsÀ? CªÀÅ AiÀiÁªÀÅªÀÅ?
D. ºÉÆA¢¹ §gÉ¬Äj.
‘C’ ‘§’
1. CAQvÀ £ÁªÀÄ - gÀÆrü¬ÄAzÀ §AzÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ
2. gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ - gÀÆ¥À, UÀÄt, ¸Àé¨sÁªÁ¢ «±ÉÃµÀªÁzÀ CxÀðPÉÌ
C£ÀÄUÀÄtªÁV §AzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ
ED
3. C£ÀéxÀð £ÁªÀÄ - UÀÄgÀÄwUÁV ºÁUÀÆ ªÀåªÀºÁgÀzÀ
G¥ÀAiÉÆÃUÀPÉÌ ElÄÖPÉÆAqÀ ºÉ¸ÀgÀÄ
H
IS
E. PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ¥ÀzU
À ¼
À £
À ÄÀ ß gÀÆqs£
À ÁªÀÄ, CAQvÀ £ÁªÀÄ ºÁUÀÆ C£Àéxð
BL À £ÁªÀÄUÀ¼ÁV «AUÀr¹
EP S
§gÉ¬Äj.
R TB
U
ªÀiÁ°ð£ï, «Ä®ègï, ªÉÊzÀå, gÉÆÃV, ºÉAUÀ¸ÀÄ,

BE @K
²±ÀÄ, ¨Á§ðgÁ, ¥Àæ«Ãt, PÀÄgÀÄqÀ, «zÁåyð

F. AiÉÆÃd£É
1. PÀgÀ¥ÀvÀæ, ®UÀß¥ÀwæPÉUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¸Á»wUÀ¼À PÉÊ§gÉºÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ D®âA
TO
vÀAiÀiÁj¹.
T
O
G. N¢UÉ ªÀÄ£ÀßuÉ
N
1. ªÀÄÄ¢ævÀ PÀgÀ¥ÀvÀæ ºÁUÀÆ ®UÀß ¥ÀwæPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ N¢j.

2. ²±ÀÄ VÃvÉUÀ¼À£ÀÄß N¢j.
3. gÁdgÀvÀßA, qÀÄArgÁeï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¯ÉÃRPÀgÀÄ §gÉzÀ ªÀÄPÀÌ¼À PÀ«vÉUÀ¼À£ÀÄß N¢j.
H. ±ÀÄ¨sÀ£ÀÄr
1. PÀ£Àßr ¤£ÀUÉ ¨ÉÃqÀ, PÀ£ÀßrAiÉÄ ¤Ã£ÁUÀÄ.
2. £ÀÄrzÀgÉ ªÀÄÄwÛ£À ºÁgÀzÀAwgÀ¨ÉÃPÀÄ.
3. ªÀiÁw£À jÃwUÉ ¦æÃwAiÀÄ ¨É¸ÀÄUÉ.

30
C. ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ¥ÀjZÀAiÀÄ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÉ (ªÀÄÆ® ¥ÀzÀPÉÌ) ¤¢ðµÀÖ CxÀð §gÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀévÀAvÀæªÁV §¼À¸À®Ä §gÀÄªÀÅ¢®è. ºÁUÉ §¼À¹zÀgÉ CxÀðªÀÇ
§gÀÄªÀÅ¢®è. ªÁPÀå gÀZÀ£ÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃPÁzÀ CxÀð
«±ÉÃµÀUÀ¼À£ÀÄß vÀAzÀÄPÉÆqÀ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ PÁgÀPÀUÀ¼ÉÃ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄªÉAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
‘ªÀÄ£É’ JA§ÄzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆ®gÀÆ¥À. EzÀ£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw J£ÀÄßªÀgÀÄ.
F £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÉ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ ‘¥ÀzÀ’ DUÀÄvÀÛzÉ.
ED
GzÁ : ªÀÄ£É + G = ªÀÄ£ÉAiÀÄÄ, ªÀÄ£É + C°è = ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è
D. «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
H
IS
«¨sÀQÛ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
BL
EP S
1. ¥ÀæxÀªÀiÁ - G
R TB
U
2. ¢éwÃAiÀiÁ - C£ÀÄß
BE @K
3. vÀÈwÃAiÀiÁ - EAzÀ
4. ZÀvÀÄyðÃ - UÉ, EUÉ, PÉÌ
5. ¥ÀAZÀ«ÄÃ - zÉ¸É¬ÄAzÀ
TO
6. µÀ¶×Ã - C
7. ¸À¥ÀÛ«ÄÃ - C°è
T
O
£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ K£ÁUÀÄªÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸ÉÆÃt.

N
£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀzÀ

gÁd G gÁd£ÀÄ
gÁd C£ÀÄß gÁd£À£ÀÄß
gÁd EAzÀ gÁd¤AzÀ
gÁd UÉ, EUÉ, PÉÌ gÁd¤UÉ
gÁd zÉ¸É¬ÄAzÀ gÁd£À zÉ¸É¬ÄAzÀ
gÁd C gÁd£À
gÁd C°è gÁd£À°è
37
C. F PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
1. ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
2. EAzÀ, £Á£ÀÄ, C°è, ¨ÉÃUÀ, UÉ - EªÀÅUÀ¼À°è ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß Dj¹ §gÉ¬Äj.
3. ªÀÄ£É, PÀ®è£ÀÄß, £É®, ºÉÆ®, ±Á¯ÉAiÀÄ°è - EªÀÅUÀ¼À°è £ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À£ÀÄß
Dj¹ §gÉ¬Äj.
4. G, C£ÀÄß, EAzÀ, C° è- F ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉ¼ÀV£À £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ
ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ ºÀaÑj.
ªÀiÁzÀj: ªÀÄ£É 1. ªÀÄ£É+G=ªÀÄ£ÉAiÀÄÄ,
ED
2. ªÀÄ£É+C£ÀÄß=ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß
H
IS
3. ªÀÄ£É+EAzÀ=ªÀÄ£É¬ÄAzÀ,
BL
EP S
4. ªÀÄ£É+C°è=ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è
R TB
U
BE @K
£ÁªÀÄ¥ÀPÀÈwUÀ¼ÀÄ - ±Á¯É, ºÀÆªÀÅ, ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ, §¼É, ºÀÄqÀÄUÀ, gÉÊvÀ.
D. AiÉÆÃd£É
1. ¥ÀAdgÀ ±Á¯É £ÁlPÀªÀ£ÀÄß PÀxÁgÀÆ¥ÀzÀ°è §gÉ¬Äj.
TO
T
O
N
1. ‘¥ÀAdgÀ ±Á¯É’ ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß zsÀé¤AiÀÄ Kj½vÀzÉÆA¢UÉ N¢j.

2. ¥ÀAZÀvÀAvÀæzÀ PÀxÉUÀ¼À£ÀÄß N¢j.
1. PÀ°AiÀÄ®Ä ¸ÀévÀAvÀæ EgÀ¨ÉÃPÀÄ. MvÀÛqÀ EgÀ¨ÁgÀzÀÄ.
2. Dr PÀ°, ºÁr PÀ°, £ÉÆÃr PÀ°, ªÀiÁr PÀ°.

38
C. ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼ÀÄ
£ÁªÀÅ §gÉzÀ «ZÁgÀUÀ¼ÀÄ NzÀÄUÀjUÉ ¸ÀàµÀÖªÁV CxÀðªÁUÀ¯ÉAzÀÄ C®è°è G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄªÀ
aºÉßUÀ½UÉ ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.
¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼ÀÄ
1. ¥ÀÆtð«gÁªÀÄ aºÉß (.)
2. CzsÀð«gÁªÀÄ aºÉß (;)
3. C®à «gÁªÀÄ aºÉß (,)
ED
4. ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ aºÉß (?)
H
5. ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÀ aºÉß (!)
IS
6. GzÀÞgÀt aºÉß BL (‘ ') (“ '')
EP S
R TB
U
7. DªÀgÀt aºÉß ( )
BE @K
8. ¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ aºÉß (=)

9. «ªÀgÀt aºÉß (: / :-)
TO
T
O
C. PÉ¼ÀV£À PÀxÉ £ÀPÀ®Ä ªÀiÁr, ¸ÀÆPÀÛ ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹j.

N
¸ÀÄAzÀgÀªÁzÀ MAzÀÄ vÉÆÃ¥ÀÅ C°è vÉAUÀÄ vÁ¼É ¨Á¼É ªÀiÁªÀÅ ºÁUÀÆ gÀ¸ÀvÀÄA©zÀ
£ÉÃgÀ® ºÀtÄÚUÀ½zÀÝªÀÅ V½gÁAiÀÄ ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß PÀÄQÌPÀÄQÌ gÀÄa »ÃgÀÄvÀÛ vÀ£Àß «ÄvÀæ¤UÉ
ºÉÃ½vÀÄ DºÁ JAxÀ ¹» ¸À«AiÀÄÄvÉÛÃ£É «ÄvÀæ ¨Á ¤Ã£ÀÄ F gÀÄaAiÀÄ£ÀÄß »ÃgÀÄ
JA¢vÀÄ DUÀ UÉ¼ÉAiÀÄ V½gÁAiÀÄ £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°ègÀÄªÀ ««zsÀ ºÀtÄÚUÀ¼À ¹»AiÀÄ£ÀÄß ¤Ã£ÀÄ
44
¸À«¢gÀÄªÉAiÀiÁ £À£ÉÆßqÀ£É ¨Á £À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄgÀUÀ½AzÀ «zsÀ«zsÀªÁzÀ ºÀtÄÚUÀ¼À
gÀÄaAiÀÄ£ÀÄß ¸À«AiÀÄÄ«AiÀÄAvÉ JAzÀÄ UÉ¼ÉAiÀÄ£À£ÀÄß PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃ¬ÄvÀÄ.
D. N¢UÉ ªÀÄ£ÀßuÉ
1. CgÀtå ¸ÀAgÀPÀëuÉUÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹j.
2. ªÀÄÆqsÀ£ÀA©PÉUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß »jAiÀÄjAzÀ PÉÃ½ w½¬Äj.
E. ±ÀÄ¨sÀ£ÀÄr
1. £ÀA©PÉUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÀÄ, ªÀÄÆqsÀ£ÀA©PÉUÀ¼À®è.
ED
2. ªÀÄgÀUÀ½UÀÆ ªÀÄ£ÀÄµÀågÀAvÉAiÉÄÃ fÃªÀ«zÉ.
H
IS
3. VqÀªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄ° fÃªÀgÁ² £À°AiÀÄ°.
BL
EP S
R TB
U
BE @K

TO
T
O
N
45
D. PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JgÀqÀÄ-ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹.
1. UÉÆÃ¥Á®gÁAiÀÄgÀÄ J°è ¸ÉÊ¤PÀ ²PÀët ¥ÀqÉzÀgÀÄ?

2. ¨ÉÃªÀÇgÀgÀ £ÉÃvÀÈvÀézÀ ¸ÉÊ¤PÀ vÀÄPÀrAiÀÄ ¸ÁºÀ¸ÀªÀ£ÀÄß «ªÀj¹j?
3. ¨ÉÃªÀÇgÀgÀ ¸ÀdÓ¤PÉAiÀÄ£ÀÄß GzÁºÀgÀuÉAiÉÆA¢UÉ w½¹j.
4. ¤ªÀÈwÛ £ÀAvÀgÀªÀÇ ¨ÉÃªÀÇgÀgÀ ¸ÉÃªÉ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀgÀPÁgÀPÉÌ DªÀ±ÀåPÀªÉ¤¹zÀ ¸ÀAzÀ¨sÀð
AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
E. ©lÖ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß vÀÄA©j.
1. UÉÆÃ¥Á®gÁAiÀÄgÀ vÀAzÉ _________ vÁ¬Ä _____________
ED
2. UÉÆÃ¥Á®gÁAiÀÄgÀÄ vÀªÀÄä «zÁåyð fÃªÀ£ÀzÀ°èAiÉÄÃ ____________ RqÀÎ
ªÀÄvÀÄÛ ___________ ¥ÀzÀPÀ ¥ÀqÉ¢zÀÝgÀÄ.
H
IS
3. “AiÀÄÄªÀd£ÀgÀÄ £Á¼ÉAiÀÄ ___________ gÁUÀ¨ÉÃPÀÄ” JA§ÄzÀÄ CªÀgÀ
BL
EP S
R TB
§AiÀÄPÉAiÀiÁVvÀÄÛ.
U
BE @K
4. qÁdð°AUï£À°è PÀnÖ¹zÀ ______________ ¨sÀªÀ£ÀPÉÌ f.f. ¨ÉÃªÀÇgÀgÀ

ºÉ¸ÀjnÖzÁÝgÉ.
5. “£Á£ÉÆ§â ___________ £À£ÀUÉÃPÉ gÀPÀëuÉ? EzÀÄ £À£Àß HgÀÄ. EªÀgÉ®è £À£Àß
TO
___________” JAzÀgÀÄ.
T
O
C. ¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
N
MAzÀÄ ªÀåQÛ, ¥ÁætÂ, ªÀ¸ÀÄÛ EvÁå¢UÀ½UÉ CzÉÃ CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ºÀ®ªÁgÀÄ EvÀgÀ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ. »ÃUÉ MAzÀÄ ±À§ÝPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄªÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ
±À§ÝPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ ¥ÀzÀ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
GzÁ:- PÁAiÀÄPÀ=PÉ®¸À, GzÉÆåÃUÀ, PÀ¸À§Ä, H½UÀ, zÀÄrªÉÄ.
vÀAqÀ=¥ÀPÀë, §t, UÀÄA¥ÀÄ, ¥ÀqÉ, zÀ¼À, »AqÀÄ, ¸ÀªÀÄÆºÀ.
¥ÀzÀä=PÀªÀÄ®, vÁªÀgÉ, CgÀ«AzÀ, ªÀ£Àd, ¸ÀgÉÆÃd.
¨sÁµÉ=ªÀiÁvÀÄ, £ÀÄr, ªÀZ£
À ,À DuÉ, ¥Àw
æ eÉ,Õ £ÀA©UÉAiÀÄ £ÀÄr, ¨ÉA§®zÀ ªÀZ£
À .À
58
D. £Á£ÁxÀðPÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
MAzÀÄ ±À§ÝªÀÅ EvÀgÀ ºÀ®ªÁgÀÄ CxÀðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀAwzÀÝgÉ CzÀ£ÀÄß £Á£ÁxÀðPÀ
¥ÀzÀªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.
GzÁ: zÀAqÀ = 1. ²PÉë, 2. PÉÆÃ®Ä, 3. ¸ÉÊ£Àå
zÀ¼À = 1. ¸ÉÊ£Àå, 2. J¯É, 3. UÀÄA¥ÀÄ
CAUÀ = 1. ¨sÁUÀ, 2. zÉÃºÀ
ªÀÄr = 1. ¸Á¬Ä, 2. ±ÀÄzÀÞªÁzÀzÀÄÝ
ED
1. ¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ ¥ÀzÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
H
IS
2. £Á£ÁxÀðPÀ ¥ÀzÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? BL
EP S
R TB
U
3. F ¥ÀzÀUÀ½UÉ £Á£ÁxÀðUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
BE @K
ªÀiÁzÀj : Cr = vÀ¼À, ¥ÁzÀ, C¼ÀvÉ

Cj, PÁqÀÄ, ªÀÄr, £ÀÄr. :
TO
1. zÉÃ±ÀPÁÌV ºÉÆÃgÁrzÀ UÀtågÀ fÃªÀ£À ZÀjvÉæ ¸ÀAUÀæ»¹ N¢j.

T
O
2. ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹j.

N
1. zÉÃ±ÀPÁÌV zÀÄrAiÉÆÃt, zÉÃ±ÀPÁÌV ¨Á¼ÉÆÃt.
2. zÉÃ±À, ¨sÁµÉ, ¸ÀA¸ÀÌøwUÀ¼À §UÉÎ ¸ÀzÁ C©üªÀiÁ£À«gÀ°.
3. £ÀªÀÄä zÉÃ±À ¨sÁgÀvÀ, ºÉÃ½gÉ®è »UÀÄÎvÀ.

59
2. ¸ÁVzÀAvÉ ____________________________
____________________________________
________________________ zÀªÀ£À || ¸ÀzÁ ||
C. °AUÀUÀ¼ÀÄ
1. ²ªÀ¥ÀÄgÀzÀ°è M§â ²ªÀ¨sÀPÀÛ¤zÀÝ£ÀÄ.
2. ¨sÀd£ÉAiÀÄ ªÀÄA¢gÀPÉÌ M§â ±ÀgÀuÉ §A¢zÀÝ¼ÀÄ.
3. £À¢AiÀÄ ºÀwÛgÀ MAzÀÄ ªÉÆ¸À¼É EvÀÄÛ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß N¢. UÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j. ²ªÀ¨sÀPÀÛ JA§
ED
¥ÀzÀªÀÅ ‘UÀAqÀ¸ÀÄ’ JA§ÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. ‘±ÀgÀuÉ’ JA§ ¥ÀzÀªÀÅ ‘ºÉAUÀ¸ÀÄ’
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ‘ªÉÆ¸À¼É’ JA§ ¥ÀzÀªÀÅ ‘UÀAqÀ¸ÀÄ’ JA§ÄzÀ£ÁßUÀ°Ã,
H
IS
‘ºÉAUÀ¸ÀÄ’ JA§ÄzÀ£ÁßUÀ°Ã ¸ÀÆa¸ÀÄwÛ®è.
BL
EP S
1. D Hj£À°è ¥Àæ¹zÀÞ gÁd EgÀÄªÀ£ÀÄ.
R TB
U
2. ¥ÀÄ¤Ãvï §ºÀ¼À M¼ÉîAiÀÄªÀ£ÀÄ.
BE @K
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß N¢ CrUÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j, ‘gÁd’. ‘¥ÀÄ¤Ãvï’

JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ‘UÀAqÀ¸ÀÄ’ JA§ CxÀð¢AzÀ §¼ÀPÉAiÀiÁVªÉ. EªÀÅ ¥ÀÄ°èAUÀUÀ¼ÀÄ.
1. ¹AzsÀÄ §®Ä C¥ÀgÀÆ¥ÀzÀªÀ¼ÀÄ.
TO
2. D¸ÉAiÀÄÄ gÁtÂUÀ®èzÉ ªÀÄvÁÛjUÉ?

ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß N¢ CrUÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j, ‘¹AzsÀÄ’, ‘gÁtÂ’
T
JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ‘ºÉAUÀ¸ÀÄ’ JA§ CxÀð¢AzÀ §¼ÀPÉAiÀiÁVªÉ. EªÀÅ ¹ÛçÃ°AUÀUÀ¼ÀÄ.

O
N
1. V½AiÀÄ ªÉÄÊ§tÚ ºÀ¹gÀÄ.

2. ¨sÀgÀvÀ£À vÉÆÃlzÀ°è ºÀtÄÚUÀ½ªÉ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß N¢ CrUÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j, ‘V½’. ‘ºÀtÄÚ’
JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ‘UÀAqÀ¸ÀÄ’ CxÀªÁ ‘ºÉAUÀ¸ÀÄ’ JA§ CxÀð¢AzÀ §¼ÀPÉAiÀiÁV®è. EªÀÅ
£À¥ÀÄA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼ÀÄ.
MmÁÖgÉAiÀiÁV ‘UÀAqÀ¸ÀÄ’ JA§ CxÀð¢AzÀ §¼À¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ‘¥ÀÄ°èAUÀUÀ¼ÀÄ’.
‘ºÉAUÀ¸ÀÄ' JA§ CxÀð¢AzÀ §¼À¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ‘¹ÛçÃ°AUÀUÀ¼ÀÄ’.
UÀAqÀ¸ÀÄ CxÀªÁ ºÉAUÀ¸ÀÄ JA§ CxÀð¢AzÀ §¼ÀPÉAiÀiÁUÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ‘£À¥ÀÄA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼ÀÄ’.
73
1. ¥ÀÄ°èAUÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
2. ¹ÛçÃ°AUÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
3. £À¥ÀÄA¸ÀPÀ°AUÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
D. °AUÀ gÀÆ¥À ¥ÀjªÀwð¹ §gÉ¬Äj.

1. ±ÀgÀt : ___________________
ED
2. EªÀ¼ÀÄ : ___________________
H
3. UËqÀw : ___________________
IS
BL
EP S
4. CvÉÛ : ___________________
R TB
U
5. CªÀ£ÀÄ : ___________________
BE @K
E. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è ¥ÀÄ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ ºÁUÀÆ £À¥ÀÄA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼ÁV Dj¹ §gÉ¬Äj.

PÉÆÃV¯É, DvÀ, CtÚ, fAPÉ, V½, vÁvÀ, CgÀ¹, UÀAUÉ, UÉ¼ÉAiÀÄ, vÁ¬Ä, ºÀtÄÚ, gÁzsÉ
TO
T
F. N¢UÉ ªÀÄ£ÀßuÉ
O
N
1. PÉ. J¸ï. ¤¸Ágï CºÀªÀÄäzï CªÀgÀ §UÉUÉ ºÉaÑ£À «ªÀgÀªÀ£ÀÄß w½¬Äj.

2. PÉ. J¸ï. ¤¸Ágï CºÀªÀÄäzï CªÀgÀ ‘¤vÉÆåÃvÀìªÀ’ PÀªÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹, ºÁrj.
G. ±ÀÄ¨sÀ£ÀÄr
1. zÉÃ±ÀPÁÌV zÀÄr; zÉÃ±ÀPÁÌV ªÀÄr.
2. MUÀÎnÖ£À°è §®«zÉ.

74
C. ¸ÀA¢ü ¥ÀjZÀAiÀÄ.
£ÁªÀÅ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÁUÀ PÉ®ªÀÅ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ©r©rAiÀiÁV ºÉÃ¼ÀÄªÀÅ¢®è. CªÀ£ÀÄ
+ C°è JA§ JgÀqÀÄ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹ ‘CªÀ£À°è’ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ. CAzÀgÉ
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹AiÉÄÃ ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ.
GzÁ : DqÀÄ + E¸ÀÄ = Dr¸ÀÄ

ªÀÄgÀ + C£ÀÄß = ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß
zÉÃªÀgÀÄ + EUÉ = zÉÃªÀjUÉ
ªÀÄ¼É + PÁ® = ªÀÄ¼ÉUÁ®
ED
»ÃUÉ JgÀqÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À AiÀiÁªÀ PÁ®«¼ÀA§ªÀÇ E®èzÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÀPÉÌ ‘¸ÀA¢ü’
H
IS
J£ÀÄßªÀgÀÄ.
BL
EP S
¥ÀzÀ ¥ÀzÀ
¸ÀA¢ügÀÆ¥À
R TB
U
CªÀ£À +
BE @K
CAUÀr = CªÀ£ÀAUÀr
PÀÄ® + C£ÀÄß = PÀÄ®ªÀ£ÀÄß
¨ÉlÖ + vÁªÀgÉ = ¨ÉlÖzÁªÀgÉ
TO
ªÀÄ¼É + PÁ® = ªÀÄ¼ÉUÁ®

T
»ÃUÉ MAzÀÄ ¥ÀzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É ¸ÉÃjzÁUÀ ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ

O
GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°è ªÀÄÆgÀÄ §UÉAiÀÄ PÁgÀåUÀ¼ÀÄ £ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ. CPÀëgÀªÉÇAzÀÄ

N
¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ, E£ÉÆßAzÀÄ DUÀ«Ä¸À§ºÀÄzÀÄ, MAzÀÄ CPÀëgÀ ºÉÆÃV CzÀgÀ

¸ÁÜ£ÀzÀ°è ¨ÉÃgÉAiÉÄÃ CPÀëgÀ §gÀ§ºÀÄzÀÄ. EzÀ£ÀÄß ‘¸ÀA¢üPÁAiÀÄð’ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
¥ÀÆªÀð¥ÀzÀ + GvÀÛgÀ¥ÀzÀ = ¸ÀA¢üPÁAiÀÄð

ªÀiÁvÀÄ + C£ÀÄß = ªÀiÁvÀ£ÀÄß
(G) + (C) = G ¯ÉÆÃ¥À
¸ÀA¢üAiÀÄ ««zsÀ ¥ÀæPÁgÀUÀ¼À §UÉÎ ªÀÄÄA¢£À ¥ÁoÀzÀ°è w½zÀÄPÉÆ¼ÉÆîÃt.
84

1. ¸ÀA¢ü JAzÀgÉÃ£ÀÄ? MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ PÉÆr.
2. ¸ÀA¢ü PÁAiÀÄð JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
3. vÉ£É + C£ÀÄß. EzÀgÀ°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀ, GvÀÛgÀ¥ÀzÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ w½¹j. EzÀgÀ°è
£ÀqÉzÀ ¸ÀA¢üPÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß §gÉ¬Äj.
4. F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉ¬Äj. ¸ÀA¢ü PÁAiÀÄð ºÉÃ½j.
¸ÀPÀÌgÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ, PÉlÖªÀ¼ÉÃ£ÀÆ, zÀÄBTvÀ£ÁzÀ£ÀÄ
ED
H
IS
1. PÀ£ÀßqÀ £Ár£À CgÀtå ¸ÀA¥ÀwÛ£À §UÉÎ w½¬Äj.
BL
EP S
2. PÀ£ÀßqÀ £Ár£À ±ÉæÃµÀ× ªÀåQÛUÀ¼À §UÉÎ w½¬Äj.

R TB
U
3. PÀ£ÀßqÀ £ÁqÀÄ PÀÄjvÀ PÀªÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß N¢j.
BE @K
4. PÀ£ÀßqÀ £Ár£À ¥Àæ¹zÀÞ ¸ÀÜ¼ÀUÀ½UÉ ¥ÀæªÁ¸À ºÉÆÃVj.
TO
1. ºÉvÀÛvÁ¬Ä ºÉÆvÀÛ£ÁqÀÄ ¸ÀéUÀðQÌAvÀ®Æ «ÄV®Ä.

T
2. PÀ£ÀßqÀªÉÃ ¸ÀvÀå; PÀ£ÀßqÀªÉÃ ¤vÀå.

O
N
3. J¯ÁèzÀgÀÆ JAvÁzÀgÀÆ EgÀÄ ¤Ã PÀ£ÀßrUÀ£ÁVgÀÄ.

4. PÀ£ÀßqÀPÉÌ PÉÊAiÉÄvÀÄÛ ¤£Àß PÉÊ PÀ®àªÀÈPÀëªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

85
D. PÉ¼ÀV£À ¥ÀzÀå¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¹, PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁrj.
1. PÀ©ât ___________________
________________________
________________________
__________________ ¤AzÁ£À!
2. F ªÀÄ£ÀµÁ ________________
__________________________
ED
__________________________
H
IS
BL
_________________ £ÀÄrzÁ£À.
EP S
R TB
U
BE @K
TO
C. PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ
T
¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü :
O
N
1. ªÉÄÃ¯É + ElÄÖ = ªÉÄÃ°lÄÖ

ªÉÄÃ°£À ¸ÀA¢üPÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j. ‘ªÉÄÃ¯É’ JA§ ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ
¸ÀégÀ ‘J’ JA§ÄzÀÄ E°è ¯ÉÆÃ¥ÀªÁVzÉ.
2. ªÀÄÄ¼ÀÄî + C£ÀÄß = ªÀÄÄ¼Àî£ÀÄß
E°è ‘ªÀÄÄ¼ÀÄî’ JA§ ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ ¸ÀégÀ ‘G’ JA§ÄzÀÄ E°è
¯ÉÆÃ¥ÀªÁVzÉ. »ÃUÉ ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀªÀÅ §AzÀÄ ¸ÀA¢üAiÀiÁUÀÄªÁUÀ ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ
PÉÆ£ÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ ¸ÀégÀªÀÅ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁzÀgÉ CzÀ£ÀÄß ‘¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü’ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
89
EzÀgÀAvÉ E£ÀÄß PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸ÉÆÃt.
M¸ÀgÀÄvÀÛ + EzÀÝ = M¸ÀgÀÄwÛzÀÝ : C ¸ÀégÀ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁVzÉ.
ºÀÄqÀÄUÀgÀÄ + J®ègÀÄ = ºÀÄqÀÄUÀgÉ®ègÀÄ : G ¸ÀégÀ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁVzÉ.
ªÉÄÃ¯É + KgÀÄ = ªÉÄÃ¯ÉÃgÀÄ : J ¸ÀégÀ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁVzÉ.
DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü :
1. ºÉÆ® + C£ÀÄß = ºÉÆ®ªÀ£ÀÄß
ªÉÄÃ°£À ¸ÀA¢üPÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j. ºÉÆ®ªÀ£ÀÄß JA§ ¥ÀzÀzÀ°è ‘ªÀ’ JA§
ED
CPÀëgÀªÀÅ §AzÀÄ ¸ÉÃjPÉÆArzÉ.
H
IS
2. ºÉÆ¼É + C°è = ºÉÆ¼ÉAiÀÄ°è
BL
EP S
R TB
E°è ‘ºÉÆ¼ÉAiÀÄ°è’ JA§ ¥ÀzÀzÀ°è ‘AiÀÄ’ JA§ CPÀëgÀªÀÅ §AzÀÄ ¸ÉÃjPÉÆArzÉ.

U
BE @K
»ÃUÉ ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀªÀÅ §AzÀÄ ¸ÀA¢üAiÀiÁUÀÄªÁUÀ MAzÀÄ CPÀëgÀ DUÀªÀÄªÁzÀgÉ

CzÀ£ÀÄß DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü J£ÀÄßªÀgÀÄ.
F jÃwAiÀiÁzÀ E£ÀÄß PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸ÉÆÃt :

TO
T
UÀr©r + EAzÀ = UÀr©r¬ÄAzÀ : AiÀÄ DUÀªÀÄªÁVzÉ.

O
N
DgÀA¨sÀ + DUÀÄ = DgÀA¨sÀªÁUÀÄ : ªÀ DUÀªÀÄªÁVzÉ.
DzÉÃ±À¸ÀA¢ü :
1. PÉÆÃ¥À + PÉÆAqÀÄ = PÉÆÃ¥ÀUÉÆAqÀÄ
ªÉÄÃ°£À ¸ÀA¢üPÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j. PÉÆÃ¥ÀUÉÆAqÀÄ JA§ ¥ÀzÀzÀ°è PÀ (PÉÆ)

CPÀëgÀzÀ §zÀ°UÉ UÀ (UÉÆ) CPÀëgÀ §A¢zÉ.
2. ªÉÄÊ + vÉÆ¼É = ªÉÄÊzÉÆ¼É

90
E°è ªÉÄÊzÉÆ¼É JA§ ¥ÀzÀzÀ°è ‘vÀ’ (vÉÆ) CPÀëgÀzÀ §zÀ°UÉ ‘zÀ’ (zÉÆ) CPÀëgÀ
§A¢zÉ.
»ÃUÉ ¸ÀA¢üAiÀiÁUÀÄªÁUÀ MAzÀÄ CPÀëgÀzÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ CPÀëgÀ §AzÀgÉ CzÀ£ÀÄß

DzÉÃ±À¸ÀA¢ü J£ÀÄßªÀgÀÄ. E°è GvÀÛgÀ ¥ÀzÀzÀ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ CPÀëgÀªÀÅ §zÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÀ,vÀ,¥À UÀ½UÉ PÀæªÀÄªÁV UÀ,zÀ,§ UÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄvÀÛªÉ.
F jÃwAiÀiÁzÀ E£ÀÄß PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸ÉÆÃt :
ED
PÀÄqÀÄ + PÉÆÃ®Ä = PÀÄqÀÄUÉÆÃ®Ä : ‘PÀ’ zÀ §zÀ®Ä ‘UÀ’ DVzÉ.
H
¨ÉlÖ + vÁªÀgÉ = ¨ÉlÖzÁzÀgÉ : ‘vÀÀ’ zÀ §zÀ®Ä ‘zÀÀ’ DVzÉ.
IS
BL
EP S
R TB
PÀuï + ¥À¤ = PÀA§¤ : ‘¥ÀÀ’ zÀ §zÀ®Ä ‘§’ DVzÉ.

U
BE @K
PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÉÃj ¸ÀA¢üPÁAiÀÄð £ÀqÉ¢zÉ. DzÀÝjAzÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ‘PÀ£ÀßqÀ

¸ÀA¢ü’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
TO
EzÀÄªÀgÉUÉ £ÁªÀÅ ªÀÄÆgÀÄ jÃwAiÀÄ ¸ÀA¢üPÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹zÉÝÃªÉ.

T
O
N
PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ
1 2 3
¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü DzÉÃ±À¸ÀA¢ü
91
1. PÀÄn®ªÀ _________________________
____________________________________
___________________________________
______________________________ ¥sÀ® ||
2. »Ã£À _________________________
____________________________________
___________________________________
______________________________ ¥sÀ® ||
ED
H
IS
BL
EP S
C. ¥ÀæPÀÈw¨sÁªÀ.
R TB
U
BE @K
PÉ®ªÀÅ ¸À® ¸ÀégÀPÉÌ ¸ÀégÀªÀÅ ¥ÀgÀªÁzÁUÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ jÃwAiÀÄ ¸ÀA¢ü PÁgÀåªÀÅ £ÀqÉAiÀÄÄªÀÅ¢®è.
EzÀ£ÀÄß ¥ÀæPÀÈw¨sÁªÀ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
GzÁ: CuÁÚ + Nr ¨Á = CuÁÚ Nr ¨Á.
TO
E°è ‘CuÁÚ’ ªÀÄvÀÄÛ ‘Nr ¨Á’ JA§ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¢üPÁgÀå £ÀqÉAiÀÄzÉ
T
D ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÉAiÉÄÃ G½zÀÄPÉÆArªÉ.

O
N
EzÉÃ jÃw PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.

PÀÈµÀÚ + J°è¢ÝÃAiÀiÁ = PÀÈµÀÚ J°è¢ÝÃAiÀiÁ?
CPÁÌ + J°ègÀÄªÉ = CPÁÌ J°ègÀÄªÉ?
D + CAUÀr = D CAUÀr
F + ªÀÄ£É = F ªÀÄ£É
95
D. «gÀÄzÁÞxÀðPÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
¢£À¤vÀå ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÁUÀ, §gÉAiÀÄÄªÁUÀ §¼À¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è «gÀÄzÀÞªÁzÀ CxÀð«gÀÄªÀ

PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß E°è PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
¥ÀzÀ «gÀÄzÁÞxÀðPÀ ¥ÀzÀ
C£ÀÄ¨sÀªÀ x C£À£ÀÄ¨sÀªÀ
D¢ x C£Á¢
GvÀÛªÀÄ x CzsÀªÀÄ
G£Àßw x CªÀ£Àw
ED
UÀ«ð x ¤UÀ«ð
H
IS
BL¨sÁµÁ¨sÁå¸À
EP S
R TB

U
BE @K
1. F ¥ÀzÀUÀ½UÉ «gÀÄzÁÞxÀðPÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ¸ÀéAvÀ ªÁPÀå gÀa¹j.

(±ÀÄzÀÞ, C£ÀÄPÀÆ®, DgÉÆÃUÀå, ¸À¥sÀ®)
TO
ªÀiÁzÀj: CªÀjUÉ vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ°è C£ÀÄ¨sÀªÀ«zÉ

CªÀgÀÄ vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ°è C£À£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼ÀÄ
T
O
N
2. ¥ÀæPÀÈw ¨sÁªÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?

3. ¥ÀæPÀÈw ¨sÁªÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ ¸ÀA¢ü ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¹ §gÉ¬Äj.
NºÉÆÃ, ¤¢ü ¹QÌvÀÄ! CuÁÚ, C°è £ÉÆÃqÀÄ.
CrUÀ®Äè D CgÀ¸ÀÄ
ºÀ½îAiÀÄ°è F ªÀÄ£É
96
1. ¥ÀÄgÀAzÀgÀzÁ¸ÀgÀ fÃªÀ£À ZÀjvÉæAiÀÄ£ÀÄß N¢j.

2. ¥ÀÄgÀAzÀgÀzÁ¸ÀgÀ EvÀgÀ QÃvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß N¢, CxÉÊð¹PÉÆ½î.
3. zÁ¸ÀgÀ QÃvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ CªÀgÀ fÃªÀ£À ZÀjvÉæUÀ¼À£ÀÄß N¢j.
1. ¸ÀzÀÄÎtUÀ¼ÀÄ ¸ÀéUÀðPÉÌ ºÁ¢.

2. PÉÆÃ¥À¢AzÀ PÉÆAiÀÄÝ ªÀÄÆUÀÄ ªÀÄvÉÛ §A¢ÃvÉÃ?
3. DZÁgÀªÉÃ ¸ÀéUÀð C£ÁZÁgÀªÉÃ £ÀgÀPÀ.
ED
H
IS

BL
EP S
R TB
U
BE @K
TO
T
O
N
97
4. £ÁªÀÅ K£ÉAzÀÄ ºÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ?
5. ¹zÀÞAiÀÄå ¥ÀÄgÁtÂPÀ CªÀgÀ PÁªÀå£ÁªÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
1. GjAiÀÄ°®è ____________
_____________________
_____________________
__________ ºÉÃ «¨sÉÆÃ !
2. EgÀ«UÉÆAzÀÄ ____________
_____________________
ED
_____________________
H
IS
__________ ºÁrPÉÆ¼ÀÄîªÉ !
BL
EP S
R TB
U
BE @K
C. QæAiÀiÁ¥ÀzÀ
PÀvÀÈð«£À QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀ ¥ÀzÀªÉÃ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ. EzÀÄ PÀvÀÈðªÀÅ ªÀiÁqÀÄªÀ

TO
PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß w½¸ÀÄªÀÅzÀjAzÀ ªÁPÀåzÀ°è ¥ÀæzsÁ£À ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.

T
GzÁ : gÁªÀÄ£ÀÄ £À¢AiÀÄ°è FfzÀ£ÀÄ.

O
N
E°è ‘FdÄ’ ¥ÀzÀªÀÅ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

D. PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è PÀAqÀÄ§gÀÄªÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß N¢ w½¬Äj.
1. gÉÊvÀ£ÀÄ UÀzÉÝAiÀÄ°è zÀÄrAiÀÄÄªÀ£ÀÄ.
2. gÉÊvÀ£ÀÄ ¨sÀvÀÛªÀ£ÀÄß aÃ®zÀ°è vÀÄA§ÄªÀ£ÀÄ.

3. JvÀÄÛUÀ¼ÀÄ UÀzÉÝAiÀÄ°è £ÉÃV®£ÀÄß J¼ÉAiÀÄÄªÀÅªÀÅ.
100

1. QæAiÀiÁ¥ÀzÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉAiÉÆA¢UÉ «ªÀj¹j.
2. w£ÀÄß, NzÀÄ, DqÀÄ- F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ §gÉ¬Äj.
ªÀiÁzÀj : PÀÄtÂ - PÀÄtÂAiÀÄÄvÁÛ£É - PÀÄtÂzÀ£ÀÄ.

1. F ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀÄÆ»PÀªÁV ºÁrj.
ED
2. F ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß C©ü£ÀAiÀÄzÉÆA¢UÉ gÁUÀ§zÀÞªÁV ºÁrj.
H
IS
BL
EP S
1. PÁAiÀÄPÀªÉÃ PÉÊ¯Á¸À.
R TB
U
2. zÀÄrªÉÄAiÉÄÃ fÃªÀ£ÀzÀ §ºÀÄªÀÄÄRå UÀÄj.

BE @K

TO
T
O
N
101
2. ªÀÄÆqÁåªÀ | ______________________
_____________________________
_____________________________
__________________ ¨sÁUÀ ªÀiÁvÀæ ||
C. PÁ®UÀ¼ÀÄ
ED
£ÀqÉzÀ, £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ, ªÀÄvÀÄÛ £ÀqÉAiÀÄÄªÀ QæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀÅzÉÃ PÁ®UÀ¼ÀÄ.
H
IS
EªÀÅUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ «zsÀ : 1) ¨sÀÆvÀPÁ®
BL
EP S
2) ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®
R TB
U
BE @K
3) ¨sÀ«µÀåvïPÁ®
1) ¨sÀÆvÀPÁ® (£ÀqÉzÀ)
ªÀÄºÉÃAzÀæ£ÀÄ ªÀÄ£ÉUÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
TO
gÁtÂ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÉ ºÉÆÃzÀ¼ÀÄ.

T
O
UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß ºÉÃ½zÀgÀÄ.

N
2) ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ® (£ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ)
gÁdÄ vÉÆÃlzÀ°è PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É.
®Qëöä ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ¼É.
CªÀgÀÄ d«ÄÃ¤£À°è zÀÄrAiÀÄÄvÁÛgÉ.
106
3) ¨sÀ«µÀåvïPÁ® (£ÀqÉAiÀÄÄªÀ)
¥Àæ¸Ázï ²PÀëPÀ DUÀÄªÀ£ÀÄ.
±Á°¤ £Àn DUÀÄªÀ¼ÀÄ.
ªÉÊzÀågÀÄ £ÀªÀÄä ªÀÄ£ÉUÉ §gÀÄªÀgÀÄ.
PÉ¼ÀV£À PÉÆÃµÀ×PÀªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ N¢j.

PÁ®UÀ¼ÀÄ
¨sÀÆvÀPÁ® ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ® ¨sÀ«µÀåvïPÁ®
DrzÉ£ÀÄ DqÀÄvÉÛÃ£É DqÀÄªÉ£ÀÄ
ED
£ÉÆÃrzÉ£ÀÄ £ÉÆÃqÀÄvÉÛÃ£É £ÉÆÃqÀÄªÉ£ÀÄ
H
¨ÉÃrzÀ¼ÀÄ ¨ÉÃqÀÄvÁÛ¼É ¨ÉÃqÀÄªÀ¼ÀÄ
IS
NrzÀ£ÀÄ NqÀÄvÁÛ£É
BL NqÀÄªÀ£ÀÄ
EP S
R TB
U
£ÀqÉ¬ÄvÀÄ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ £ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ
BE @K
TO
C. F ªÁPÀåUÀ¼À°è Cr UÉgÉ J¼ÉzÀ ±À§Ý AiÀiÁªÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ §gÉ¬Äj.

T
1. CZÀð£À UÉ¼ÀwAiÀÄ ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄªÀ¼ÀÄ [ ]

O
N
2. ZÀAzÀ£À ZÉAqÁl DqÀÄvÁÛ£É [ ]
3. zsÀ£ÀÄ²æÃ VÃvÉ ºÁrzÀ¼ÀÄ [ ]
D. ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ±À§Ý §gÉ¬Äj.
ªÀiÁzÀj: gÁdåªÀ£ÀÄß D¼ÀÄªÀªÀ¼ÀÄ [ gÁtÂ ]
1. ºÀt, ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß GavÀªÁV ¤ÃqÀÄªÀªÀ [ ]
107
2. ¸ÉÃ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄ£ÀßqÉ¸ÀÄªÀªÀ [ ]
3. PÁ¬Ä¯É¬ÄAzÀ ºÁ¹UÉAiÀÄ°è ªÀÄ®VzÀªÀ [ ]

1. ZÀAzÀæ±ÉÃRgÀ PÀA¨ÁgÀgÀ ‘QnÖ PÀvÉ’ £ÁlPÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA¥Á¢¹ N¢j.
2. zÉÃ±ÀzÀ §UÉÎ ¢£ÀPÀgÀ zÉÃ¸Á¬ÄAiÀÄªÀgÀ ZË¥À¢UÀ¼À£ÀÄß N¢¹.
3. ««zsÀ zÉÃ±À¨sÀQÛ VÃvÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ UÀÄA¦£À°è ºÁrj.

1. fÃªÀ£À §®Ä aPÀÌzÀÄ. CzÀ£ÀÄß DzÀµÀÄÖ ZÉÆPÀÌªÁV PÀ¼ÉAiÉÆÃt.
ED
H
2. ¤£Àß zÉÃ±ÀPÁÌV ¤Ã£ÀÄ AiÀiÁªÀ vÁåUÀPÁÌzÀgÀÆ ¹zÀÞ£ÁUÀÄ.
IS
BL
EP S
R TB
U

BE @K
TO
T
O
N
108
5. ¨sÁgÀvÀ ¸ÁévÀAvÀæöåzÀ ZÀ¼ÀªÀ½ AiÀiÁgÀ vÀvÀézÀ°è ¨É¼É¬ÄvÀÄ?
6. «±Á® ªÉÄÊ¸ÀÆj£À GzÀAiÀÄªÁzÀÄzÀÄ AiÀiÁªÁUÀ?
7. £ÀªÀÄä £Ár£À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ UÉ®è¨ÉÃPÀÄ? AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¨Á¼À¨ÉÃPÀÄ?
1. ºÉÆAiÀÄì¼À ¥ÀvÀ£ÀzÀ ____________________________

________________________________ ¸ÁªÀiÁædåzÀ°
2. AiÀÄÄzÀÞ¢ ___________________________________
___________________________________ eÉÊ°£À°
ED
H
3. »AzÀÆ ªÀÄÄ¹èA _____________________________
IS
BL
_______________________________ d® aªÀÄÄäwzÉ
EP S
R TB
U
4. “PÀ£ÀßqÀ UÉ®è° _______________________________
BE @K
________________________ £ÀªÀÄäAiÀÄ PÀ£ÀßqÀ £Ár£À°

TO
T
O
»A¢£À CzsÁåAiÀÄUÀ¼À°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¹PÉÆArzÉÝÃªÀ®èªÉ?

N
QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆ® gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ‘QæAiÀiÁ¥ÀæPÀÈw’ CxÀªÁ ‘zsÁvÀÄ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.

GzÁºÀgÀuÉUÉ : w£ÀÄßvÁÛ£É, w£ÀÄßvÁÛ¼É, w£ÀÄßvÀÛzÉ, w£ÀÄßªÀgÀÄ, w£Àß°, wAzÀgÀÄ, wA¢vÀÄ
ªÀÄÄAvÁzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀªÀÅ ‘w£ÀÄß’ JA§ÄzÁVzÉ.
EzÉÃ jÃwAiÀÄ°è £ÁªÀÅ ¨sÀÆvÀPÁ®, ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ® ºÁUÀÆ ¨sÀ«µÀåvï PÁ®UÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjZÀ¬Ä¹PÉÆArzÉÝÃªÉ. F ªÉÄÃ°£À ‘w£ÀÄß’ JA§ zsÁvÀÄªÀÅ ¨sÀÆvÀ, ªÀvÀðªÀiÁ£À
ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀ«µÀåvï PÁ®UÀ¼À QæAiÀiÁ¥ÀzÀ gÀÆ¥À ¥ÀqÉ¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£À ¥ÀnÖ¬ÄAzÀ
CxÀðªÀiÁrPÉÆ½îj.
113
‘w£ÀÄß’ zsÁvÀÄ
ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ® ¨sÀÆvÀPÁ® ¨sÀ«µÀåvïPÁ®
KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ CªÀ£ÀÄ-w£ÀÄßvÁÛ£É w£ÀÄßvÁÛgÉ wAzÀ£ÀÄ wAzÀgÀÄ w£ÀÄßªÀ£ÀÄ w£ÀÄßªÀgÀÄ
CªÀ¼ÀÄ-w£ÀÄßvÁÛ¼É w£ÀÄßvÁÛgÉ wAzÀ¼ÀÄ wAzÀgÀÄ w£ÀÄßªÀ¼ÀÄ w£ÀÄßªÀgÀÄ
CzÀÄ-w£ÀÄßvÀÛzÉ w£ÀÄßvÀÛªÉ wA¢vÀÄ wAzÀªÀÅ w£ÀÄßªÀÅzÀÄ w£ÀÄßªÀÅªÀÅ
ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ ¤Ã£ÀÄ-w£ÀÄßwÛÃAiÉÄ w£ÀÄßwÛÃj wAzÉ wA¢j w£ÀÄßªÉ w£ÀÄß«j
GvÀÛªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ £Á£ÀÄ-w£ÀÄßvÉÛÃ£É w£ÀÄßvÉÛÃªÉ wAzÉ£ÀÄ wAzÉªÀÅ w£ÀÄßªÉ£ÀÄ w£ÀÄßªÉªÀÅ
ED
F ªÉÄÃ°£À ¥ÀnÖAiÀÄ°è ‘w£ÀÄß’ JA§ zsÁvÀÄªÀÅ ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®, ¨sÀÆvÀPÁ® ªÀÄvÀÄÛ
¨sÀ«µÀåvÁÌ®UÀ¼À°è, KPÀªÀZÀ£À, §ºÀÄªÀZÀ£À, ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ, ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ, GvÀÛªÀÄ
H
IS
¥ÀÄgÀÄµÀUÀ¼À°è §¼ÀPÉAiÀiÁVgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹¢j. EzÉÃ jÃwAiÀÄ°è EvÀgÀ zsÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß
BL
EP S
§¼À¹, ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß C¨sÁå¸À ªÀiÁrj.

R TB
U
BE @K
C. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆZÀ£ÉAiÀÄAvÉ §zÀ¯Á¬Ä¹.

TO
1. DrzÀ¼ÀÄ - EzÀ£ÀÄß ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®PÉÌ §zÀ°¹.

T
O
2. £ÉÆÃqÀªÀgÀÄ - EzÀ£ÀÄß KPÀªÀZÀ£ÀPÉÌ §zÀ°¹.

N
3. wA¢vÀÄ - EzÀgÀ ªÀÄÆ®gÀÆ¥À §gÉ¬Äj.
4. §gÀÄªÀÅzÀÄ - EzÀ£ÀÄß ¨sÀÆvÀPÁ®PÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¹.

D. EªÀÅUÀ¼À ‘zsÁvÀÄ’ gÀÆ¥À §gÉ¬Äj.
ªÀiÁzÀj : §AzÀgÀÄ - §gÀÄ
1. PÀÄtÂªÀ¼ÀÄ - _________
2. PÀÄr¬ÄvÀÄ - _________
114
3. §gÉªÀ¼ÀÄ - _________
4. §AzÀ£ÀÄ - _________
5. ºÉÆÃUÀÄªÀgÀÄ - _________
1. PÀ£ÀßqÀ £ÁqÀÄ-£ÀÄrAiÀÄ£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀÄªÀ PÀ£ÀßqÀ VÃvÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹, PÉÃ½j.

2. PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ºÁqÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄA¥ÁV ºÁrj.
3. PÀ£ÀßqÀPÉÌ »jAiÀÄgÀÄ ¸À°è¹zÀ ¸ÉÃªÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÄ¸ÀÛPÀUÀ½AzÀ N¢ w½¬Äj.
ED
H
IS
1. vÁ¬Ä-vÀ£ÀÆßgÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀéUÀðQÌAvÀ®Æ «ÄV®Ä.
BL
EP S
R TB
2. £ÀªÀÄä £ÁqÀÄ-£ÀÄrUÉ UËgÀªÀ ¸À°è¸À¨ÉÃPÁzÀÄÝ £ÀªÀÄä ¥ÀæxÀªÀÄ PÀvÀðªÀå.

U
BE @K
3. PÀ£ÀßqÀ £Ár£À°è PÀ£ÀßqÀªÉÃ gÁd-gÁtÂ J®èªÀÇ.

TO
T
O
N
115
£ÁªÀÅ »A¢£À vÀgUÀ w
À AiÀÄ°è PÉ®ªÀÅ ªÁåPg
À u
À ÁA±ÀU¼
À £
À ÄÀ ß w½zÀÄPÉÆArzÉÝªÅÀ . CªÀÅUÀ¼£
À ÄÀ ß
£É£À¥ÀÅ ªÀiÁrPÉÆ¼ÉÆîÃt.
 ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ°è MlÄÖ 49 CPÀëgÀUÀ½ªÉ.
 ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÁV ªÀVÃðPÀj¸À¯ÁVzÉ. CªÉAzÀgÉ:
1. ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ-13
2. ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ-34
3. AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼ÀÄ-2
 ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ 2 jÃwAiÀÄ°èªÉ.
ED
1. ºÀæ¸Àé ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ-6 2. ¢ÃWÀð ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ-7
H
IS
 AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼À°è 2 «zsÀ BL
EP S
R TB
1. C£ÀÄ¸ÁégÀ (A) 2. «¸ÀUÀð (B)

U
BE @K
 ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ°è «AUÀr¹zÉ.

1. ªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£À-25 2. CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£À-9
 ªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ½ªÉ.
TO
1. C®à ¥ÁæuÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ (10)

T
2. ªÀÄºÁ ¥ÁæuÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ (10)

O
N
3. C£ÀÄ£Á¹PÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ. (5)

 UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ :
ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj DUÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
GzÁ: Pï+C=PÀ, Pï+M=PÉÆ, Pï+IÄ=PÀÈ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
GzÁ: ‘¨ÁAiÀiÁjPÉ’ E°è£À CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉzÁUÀ -
¨ï+D=¨Á, AiÀiï+D=AiÀiÁ, gï+E=j, Pï+J=PÉ JAzÁUÀÄvÀÛzÉ
CAvÉAiÉÄÃ `PÀÈvÀPÀ' - E°è£À CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹zÁUÀ Pï+IÄ, vï+C,
Pï+C - JAzÁUÀÄvÀÛzÉ.
6
 ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ :
ªÀåAd£ÀPÉÌ ªÀåAd£À ¢évÀéªÁV ¸ÉÃjPÉÆAqÀÄ (¸ÀégÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ) GAmÁUÀÄªÀ
CPÀëgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ CxÀªÁ MvÀÛPÀëgÀ CxÀªÁ ¢évÁéPÀëgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.
 ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼À°è 2 «zsÀUÀ½ªÉ :
1. ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ 2. «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPëg
À U
À ¼
À ÄÀ .
MAzÉÃ eÁwAiÀÄ JgÀqÄÀ ªÀåAd£ÀU¼ À ÄÀ (¸Àégz
À À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ) MAzÀPÆ
É ÌAzÀÄ ¸ÉÃjzÀgÉ
¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÁUÀÄªÀªÀÅ.
GzÁ: ºÀ, Uï+Uï+C = ºÀUÀÎ JAzÁUÀÄvÀÛzÉ.
ED
¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ eÁwAiÀÄ JgÀqÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ PÀÆr-
H
PÉÆAqÀÄ GAmÁUÀÄªÀ CPÀëgÀªÀÅ «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
IS
GzÁ: gÀ, Pï+vï+C = gÀPÀÛ. BL
EP S
R TB
U
E°è Pï ªÀÄvÀÄÛ vï EªÀÅ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ «eÁwÃAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ EªÉgÀqÀÄ PÀÆr
BE @K
‘PÀÛ’ JA§ «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀªÁVzÉ.

ÇÀÛç, gÁµÀÖç, ¸ÁévÀAvÀæöå ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß
M¼ÀUÉÆArªÉ.
TO
¨sÁµÁ DlUÀ¼ÀÄ
T
O
N
C) avÀæ £ÉÆÃrj-ªÀiÁvÀ£Árj.
PÉ®ªÀÅ ¸À¤ßªÉÃ±ÀzÀ avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÆÃgÀ®Ä ºÁPÀÄªÀÅzÀÄ. «zÁåyðAiÀÄÄ MAzÀ£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ CªÀ¤UÉ §A¢gÀÄªÀ avÀæªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹, CzÀgÀ PÀÄjvÁV ªÀiÁvÀ£ÁqÀ®Ä
CªÀPÁ±À PÀ°à¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:-
● ¸ÀAvÉAiÀÄ zÀÈ±Àå ● gÀ¸ÉÛAiÀÄ ¸À¤ßªÉÃ±À
● ±Á¯Á ¸À¤ßªÉÃ±À ● gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀ§âUÀ¼À DZÀgÀuÉ
7
● QæÃqÁAUÀtzÀ°è Dl DqÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ ● D¸ÀàvÉæAiÀÄ zÀÈ±Àå
● ¥Àj¸ÀgÀ(CgÀtå) avÀæ ● PÀ¸ÄÀ §ÄzÁgÀgÄÀ PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛgÄÀ ªÀÅzÀÄ
● ªÀÄ¼É §gÀÄwÛgÀÄªÀ zÀÈ±Àå ● ¸ÁªÀÄÆ»PÀ ¨sÉÆÃd£À
AiÉÆÃd£É
 ¨sÁgÀvÀzÀ gÁµÀÖç¥ÀwUÀ¼À ¨sÁªÀavÀæ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ QgÀÄ ¥ÀjZÀAiÀÄzÀ D®âA
vÀAiÀiÁj¹j.
 MAzÀÄ WÀl£ÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ MAzÉÆAzÀÄ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß MAzÉÆAzÀÄ ¥ÀÅlzÀ°è
§gÉzÀÄ PÀæªÀÄªÁV eÉÆÃr¹ QgÀÄ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ vÀAiÀiÁj¹j.
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
ED
H
 zÁ±Àð¤PÀgÀ fÃªÀ£ÀzÀ ªÀÄºÀvÀézÀ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß N¢j.
IS
 C¥ÀgÀÆ¥ÀzÀ ¸À¤ßªÉÃ±ÀUÀ¼À PÀÄjvÁzÀ ªÀiÁ»wUÀ¼À£ÀÄß N¢j.
BL
EP S
R TB
 ««zsÀ WÀl£É ºÁUÀÆ CªÀÅUÀ¼À ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß N¢ w½¬Äj.

U
BE @K
±ÀÄ¨sÀ £ÀÄr
 »jAiÀÄgÀ ªÀiÁvÀ£ÀÄß PÉÃ¼ÀÄ, ±ÀæzÉÞ¬ÄAzÀ ¥Á°¸ÀÄ.
TO
 PÉ®ªÀÅ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ fÃªÀ£ÀzÀ ¢PÀÌ£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¸ÀÄvÀÛªÉ.

 PÀ¼ÉzÀÄ ºÉÆÃzÀÄzÀgÀ §UÉÎ aAw¸À¨ÉÃqÀ, ªÀÄÄA¢£ÀzÀ£ÀÄß AiÉÆÃa¸ÀÄ.
T
O
N
∗∗∗∗∗
8
CgÀ¸À CgÀ¸ÀgÀÄ
¤Ã£ÀÄ ¤ÃªÀÅ
ªÀÄgÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄUÀÄ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ
°AUÀUÀ¼ÀÄ :
PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉAiÀÄ°è ªÀÄÄRåªÁV ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæPÁgÀzÀ °AUÀUÀ½ªÉ.
1. ¥ÀÅ°èAUÀ 2. ¹ÛçÃ°AUÀ 3. £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ.
ED
• ¥ÀÅ°èAUÀ :- AiÀiÁªÀ ±À§Ý ¥ÀA
æ iÉÆÃUÀ ªÀiÁrzÁUÀ ‘UÀAqÀ¸ÄÀ ’ JA§xÀðªÀÅ ªÀÄ£À¹U
ì É
H
IS
ºÉÆ¼ÉAiÀÄÄªÀÅzÉÆÃ CzÀÄ ‘¥ÀÅ°èAUÀ’ªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
BL
EP S
GzÁ :- ªÀÄÄzÀÄPÀ, aPÀÌ¥Àà, ±ÀAPÀgÀ, CgÀ¸ÀÄ, CtÚ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.

R TB
U
•
BE @K
¹ÛçÃ°AUÀ :- £ÀªÀÄä ¨sÁªÀ£ÉUÉ ‘ºÉAUÀ¸ÀÄ’ JA§ CxÀðªÀÅ ºÉÆ¼ÉzÀgÉ CzÀÄ

‘¹ÛçÃ’ °AUÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁ :- ªÀÄÄzÀÄQ, aPÀÌªÀÄä, ¸ÀgÉÆÃd, gÁtÂ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
•
TO
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ :- AiÀiÁªÀ ±À§ÝªÀ£ÀÄß ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁrzÁUÀ ºÉAUÀ¸ÀÄ, UÀAqÀ¸ÀÄ

JgÀqÆÀ C®èzÀ CxÀðªÀÅ ªÀÄ£À¹ìUÉ ºÉÆ¼ÉAiÀÄÄªÀÅzÉÆÃ
T
O
CzÀÄ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ J¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.

N
GzÁ :- ªÀÄ£É, £É®, ¨ÉAQ, UÀzÉÝ, vÉÆÃl, ªÀÄUÀÄ, £À«®Ä, PÉÆÃ½,

£Á¬Ä ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
• £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÀÄÄRåªÁV ªÀÄÆgÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ.
1. gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ 2. CAQvÀ£ÁªÀÄ 3. C£ÀéxÀð£ÁªÀÄ
• gÀÆqs£
À ÁªÀÄ :- gÀÆrü¬ÄAzÀ §AzÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁZÀPU À ¼
À £
À ÁªÀÄ J£ÀÄßªÀgÄÀ .
GzÁ:- £À¢, ¥Àªð À vÀ, ªÀÄ£ÀÄµÀå, zÉÃ±À, ºÀÄqÀÄV, ±Á¯É, ªÀÄ£É, gÁd-ªÀÄÄAvÁzÀªÅÀ .
14
• CAQvÀ£ÁªÀÄ:- ªÀ å ªÀ º ÁgÀ z À G¥À A iÉ Æ ÃUÀ P ÁÌ V ElÄÖ P É Æ AqÀ ºÉ ¸ À g À U À ¼ É ® è
CAQvÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
GzÁ:- §æ º À ä ¥À Å vÀ æ , ¨É A UÀ ¼ À Æ gÀ Ä , ºÉ Æ £À ß ªÀ ½ î , PÁªÉ Ã j, »ªÀ i Á®AiÀ Ä ,
eÉÆÃ¸É¥sï, ¨ÉÆÃgÀtÚ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
• C£ÀéxÀð£ÁªÀÄ :- CxÀðPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV ElÖ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼É®è C£ÀéxÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
GzÁ:- ªÁå¥Áj, gÉÆÃV, ¸À£Áå¹, ªÉÊzÀå, ²PÀëQ, ¥ÀArvÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ:
¸À é v À A vÀ æ ª ÁzÀ CxÀ ð «®è z É £ÁªÀ Ä ¥À æ P À È wUÀ ¼ À ªÀ Ä ÄAzÉ ¸É Ã j ¨É Ã gÉ ¨É Ã gÉ
CxÀðªÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄªÀ ‘G’, ‘C£ÀÄß’, ‘EAzÀ’, ‘UÉ’, ‘PÉÌ’, ‘zÉ¸É¬ÄAzÀ’, ‘C’,
ED
‘C°è’ UÀ½UÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ.
H
£ÁªÀ Ä ¥À z À U À ½ UÉ «¨s À Q Û
IS
«¨sÀQÛ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
BL ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃj¹zÁUÀ
EP S
R TB
U
1. ¥ÀæxÀªÀiÁ G UËjAiÀÄÄ
BE @K
2. ¢éwÃAiÀiÁ C£ÀÄß UËjAiÀÄ£ÀÄß

TO
3. vÀÈwÃAiÀiÁ EAzÀ UËj¬ÄAzÀ

T
O
4. ZÀvÀÄyðÃ UÉ, EUÉ, PÉÌ. UËjUÉ

N
5. ¥ÀAZÀ«ÄÃ zÉ¸É¬ÄAzÀ UËjAiÀÄ zÉ¸É¬ÄAzÀ
6. µÀ¶ÖÃ C UËjAiÀÄ
7. ¸À¥ÀÛ«ÄÃ C°è UËjAiÀÄ°è
15
D. F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ¸ÀéAvÀ ªÁPÀå gÀa¹j.
1. ¥ÀgÀªÀÄ«ÄvÀæ 2. «±ÁæAw 3. ¸ÀvÁÌgÀ 4. ¸ÀAvÉÆÃµÀ 5. ±Àæ«Ä¸ÀÄ
E. PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j.
1. ¸ÀÄzsÁªÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß ªÀiÁ£ÀªÀzsÀªÀÄð J£ÀÄßvÁÛ£É?
2. AiÀiÁjUÁV ²æÃPÀÈµÀÚ£À §½ ¸ÀºÁAiÀÄ PÉÃ¼À®Ä ¸ÀÄzsÁªÀÄ£À ¥Àwß ºÉÃ¼ÀÄvÁÛ¼É?
3. ¸ÀÄzsÁªÀÄ£À PÀtÚ°è ¤ÃgÀÄ KPÉ §AvÀÄ?
4. ªÀÄ£ÉUÉ ªÀÄgÀ½zÀ ¸ÀÄzsÁªÀÄ£ÀÄ K£À£ÀÄß PÀAqÀ£ÀÄ?
5. ¸ÀÄzsÁªÀÄ£À ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀnÖ¹zÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ?
ED
F. PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ LzÀÄ-DgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.
H
1. PÀÈµÀÚ-¸ÀÄzsÁªÀÄgÀÄ UÀÄgÀÄPÀÄ®zÀ°è PÀ¼ÉzÀ ¢£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ £É£À¦¹PÉÆAqÀzÀÄÝ
IS
ºÉÃUÉ? BL
EP S
R TB
U
2. PÀÈµÀÚ£ÀÄ ¸ÀÄzsÁªÀÄ¤UÉ ªÀÄ£É PÀnÖ¹PÉÆlÖ ¸ÀAzÀ¨sÀðªÀ£ÀÄß «ªÀj¹j.
BE @K
G. PÉ¼ÀV£À ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁgÀÄ, AiÀiÁjUÉ, AiÀiÁªÁUÀ ºÉÃ½zÀgÀÄ?

1. £À£Àß£ÀÄß PÀAqÀgÉ CªÀ¤UÉ C¥ÁgÀ ¦æÃw, ¸ÉßÃºÀ, UËgÀªÀ.
2. ºÀ¹¢gÀÄªÀ ªÀÄPÀÌ½UÉÆÃ¸ÀÌgÀ£ÁzÀgÀÆ ºÉÆÃV PÉÃ½.
TO
3. £À£ÀUÉ UÀÄgÀÄPÀÄ®zÀ fÃªÀ£À £É£À¥ÁUÀÄvÀÛzÉ.

T
O
4. ¤ªÀÄUÀÆ gÉÃµÉä§mÉÖ PÉÆnÖzÁÝgÉ.

N
»A¢£À ¥ÁoÀzÀ°è £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «zsÀUÀ¼À §UÉÎ w½zÉªÀÅ. E°è £ÀÄrUÀlÄÖ, UÁzÉªÀiÁvÀÄ,
MUÀlÄUÀ¼À §UÉÎ w½AiÉÆÃt.
£ÀÄrUÀlÄÖ : «±ÉÃµÁxÀðªÀÅ¼Àî ªÀÄvÀÄÛ M¼ÁxÀðªÀÅ¼Àî ¥ÀzÀ¥ÀÅAdªÀ£ÀÄß £ÀÄrUÀlÄÖ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
£ÀªÀÄä ¨sÁªÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ CxÀð¥ÀÆtðªÁV ªÀåPÀÛ¥Àr¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄªÀ
¥ÀzÀ¥ÀÅAdªÉÃ £ÀÄrUÀlÄÖ. EzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ ©UÀÄªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¹ ªÀiÁw£À ¸ÉÆ§UÀ£ÀÄß
EªÀÄärUÉÆ½¸ÀÄvÀÛzÉ.
25
GzÁ: 1. ClÖPÉÌÃj¸ÀÄ - ºÉÆUÀ½ ºÉÆUÀ½ G©â¸ÀÄ.
2. UÀÄqÀØªÀ£ÀÄß ¨ÉlÖ ªÀiÁqÀÄ - C®à «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß zÉÆqÀØzÀÄ ªÀiÁqÀÄ.
3. PÀA© QÃ¼ÀÄ - ºÉÃ¼ÀzÉ PÉÃ¼ÀzÉ Nr ºÉÆÃUÀÄ, ¥À¯ÁAiÀÄ£À ªÀiÁqÀÄ.
4. ¤Ãj£À ªÉÄÃ¯É ºÉÆÃªÀÄ - ¨sÁj zÉÆqÀØ PÉ®¸À ªÀiÁrzÀgÀÆ K£ÀÆ
¥Àæw¥sÀ® zÉÆgÀPÀzÉ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ.
5. UÀÄ©â ªÉÄÃ¯É §æºÁä¸ÀÛç - ¸ÀtÚªÀgÀ ªÉÄÃ¯É §® ¥ÀæzÀ±Àð£À.
UÁzÉ :
£ÁtÄÚr, ¯ÉÆÃPÉÆÃQÛ : MAzÀÄ «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV w½ ºÉÃ¼ÀÄªÀ
WÀ£ÀªÁzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ ºÉÃ½PÉUÀ¼ÉÃ UÁzÉ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ. £ÀÆgÀÄ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À°è
ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀ£ÄÀ ß MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è UÁzÉ ºÉÃ¼À§®èzÄÀ . UÁzÉ eÁ£À¥z
À À ¸Á»vÀå ¥ÀPæ ÁgÀU¼
À ¯
À Æ
É èAzÀÄ.
ED
UÁzÉ C£ÀÄ¨sÀªÀ¢AzÀ ºÀÄnÖPÉÆ¼ÀÄîªÀAxÀzÀÄÝ.
H
GzÁ :
IS
1. PÀÆvÀÄ GtÄÚªÀªÀ¤UÉ PÀÄrPÉ ºÉÇ£ÀÄß ¸Á®zÀÄ.
BL
EP S
R TB
2. £Á°UÉ ZÉ£ÁßVzÀÝgÉ £ÁqÉ¯Áè M¼ÉîAiÀÄzÀÄ.

U
BE @K
3. PÉÊPÉ¸ÀgÁzÀgÉ ¨Á¬Ä ªÉÆ¸ÀgÀÄ.

4. zÀÆgÀzÀ ¨ÉlÖ PÀtÂÚUÉ £ÀÄtÚUÉ.
5. PÀÄtÂAiÀÄ¯ÁgÀzÀªÀ £É® qÉÆAPÀÄ CAzÀ.
TO
MUÀlÄ :
T
MUÀl£ÀÄß MAlÄ, MqÀ¥ÀÅ, MqÀZÀÄ, MqÀUÀvÉ EvÁå¢AiÀiÁV PÀ£ÀßqÀzÀ°è £Á£Á gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è

O
ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ. EAVè¶£À°è MUÀnUÉ Riddle JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄÄRåªÁV MUÀlÄ

N
JAzÁUÀ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ¸Éå JAzÀxÀðªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. MUÀlÄUÀ¼ÀÄ §Ä¢Þ¥ÀæzsÁ£ÀªÁzÀªÀÅUÀ¼ÁVzÀÄÝ

CxÀðUÀ©üðvÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ.
GzÁ : PÀÆVzÀgÉ gÁªÀt, ºÁjzÀgÉ ºÀ£ÀÄªÀÄAvÀ, PÀÆvÀgÉ ªÀÄÄ¤. ( PÀ¥Éà )
a¥ÀÅàAlÄ DªÉÄAiÀÄ®è, dÄlÄÖAlÄ ¥ÀÆeÁjAiÀÄ®è.
ªÀÄÆgÀÄ PÀtÄÚAlÄ ºÀgÀ£À®è, ºÁUÁzÀgÉ £Á£ÀÄ AiÀiÁgÀÄ? (vÉAV£À PÁ¬Ä)
ªÀÄÄ¼ÀÄîUÀ½ªÉ C¥ÁAiÀÄ«®è. ¸ÀASÉåUÀ½ªÉ ¯ÉPÀÌzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ®è,
UÀAmÉ ºÉÆqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ zÉÃªÁ®AiÀÄªÀ®è. ( UÀrAiÀiÁgÀ )
EAvÀºÀ C£ÉÃPÀ MUÀlÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ ±Á¯ÉAiÀÄ°è «ÄvÀægÉÆA¢UÉ ºÀAaPÉÆ½îj.
26
H. PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°èAiÀÄ PÀvÀÈð/PÀªÀÄð/QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ ¥ÀnÖ ªÀiÁr §gÉ¬Äj.
1. ¸ÀgÀ¸Àéw ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ¼É.
2. ªÀÄºÀªÀÄäzÀ£ÀÄ ªÀÄ£ÉUÉ §gÀÄvÁÛ£É.
3. V½UÀ¼ÀÄ DPÁ±ÀzÀ°è ºÁgÁqÀÄvÀÛªÉ.
IÄ. PÀvÀÈð/PÀªÀÄð/QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV eÉÆÃr¹ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
GzÁ: J¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ §ArAiÀÄ£ÀÄß JvÀÄÛ
JvÀÄÛ §ArAiÀÄ£ÀÄß J¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
1. ©Ã¼ÀÄvÀÛzÉ PÁ¬Ä ªÀÄgÀ¢AzÀ
2. C»A¸ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw¥Á¢¹zÀgÀÄ UÁA¢üÃf
ED
3. GzÀ¬Ä¸ÀÄvÁÛ£É ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ ªÀÄÄAeÁ£É
H
J. ZÀZÁð¸ÀàzsÉðUÀ¼À£ÀÄß K¥Àðr¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
IS
BL
EP S
1. ºÀ½îfÃªÀ£À ZÀAzÀªÉÇÃ? ¥ÀlÖt fÃªÀ£À ZÀAzÀªÉÇÃ?
R TB
U
2. £ÀªÀÄä PÉ®¸À ªÀiÁvÀæ ªÀiÁqÉÆÌÃ¨ÉÃPÁ? ¨ÉÃgÉAiÀÄªÀgÀ PÉ®¸À ªÀiÁr PÉÆqÉâÃPÁ?
BE @K
3. PÀxÉ EµÁÖ£Á? ºÁqÀÄ EµÁÖ£Á? KPÉ?

C. PÀÈµÀÚ-CdÄð£À-©üÃªÀÄ
TO
1. «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß ªÀÈvÁÛPÁgÀªÁV ¤°è¸ÀÄªÀÅzÀÄ.

T
O
2. CªÀgÀ Q«AiÀÄ°è ªÉÄÃ°£ÀzÉÆAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄvÁÛ §gÀÄªÀÅzÀÄ.

N
3. AiÀiÁgÀÄAiÀiÁjUÉ AiÀiÁªÀ ºÉ¸ÀgÀÄ §A¢zÉAiÉÆÃ E£ÉÆß§âjUÉ ºÉÃ¼À¨ÁgÀzÀÄ.

4. J®ègÀ£ÀÄß ¸Àé®à »AzÀPÉÌ PÀ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
5. ºÉ¸ÀjUÉ vÀPÀÌAvÉ £Àl£É ªÀiÁqÀÄvÁÛ MAzÉÃ ¥ÁvÀæzÀªÀgÀÄ MAzÀÄ PÀqÉ ¸ÉÃgÀ¨ÉÃPÀÄ.
AiÀiÁgÀÄ ¸À£Éß ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ. ªÀiÁvÀ£ÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ.
6. AiÀiÁªÀ ¥ÁvÀæzÀ UÀÄA¥ÀÅ ªÉÆzÀ®Ä ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉÆÃ CªÀgÀÄ «dAiÀÄ±Á°UÀ¼ÀÄ.
(PÀÈµÀÚ£À ºÉ¸ÀgÀÄ §AzÀªÀgÀÄ PÉÆ¼À®ÆzÀÄªÀ /CA¨ÉUÁ°lÄÖ £ÀqÉAiÀÄÄªÀ / ¨ÉuÉÚ
w£ÀÄßªÀ £Àl£É ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.)
27
C. ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ :
PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ N¢j

¥ÀÅnÖUÉ gÉPÉÌUÀ¼ÀÄ §AzÀªÀÅ; CªÀ¼ÀÄ ªÉÄÃ®PÉÌ ºÁjzÀ¼ÀÄ.
±ÀAvÀ£ÀÄ M§â gÁd; DvÀ£ÀÄ ¨ÉÃmÉUÁV PÁrUÉ ºÉÆÃUÀÄwÛzÀÝ£ÀÄ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è CrUÉgÉ J¼ÉzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ°è

‘CªÀ¼ÀÄ’ JA§ ¥ÀzÀªÀÅ ‘¥ÀÅnÖ’ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ §zÀ¯ÁV §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ°è
‘DvÀ£ÀÄ’ JA§ ¥ÀzÀªÀÅ ‘±ÀAvÀ£ÀÄ’ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ §zÀ¯ÁV §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. ¥ÀÅnÖ ªÀÄvÀÄÛ ±ÀAvÀ£ÀÄ
ED
JA§ÄªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁVªÉ. ‘CªÀ¼ÀÄ’, ‘DvÀ£ÀÄ’ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À §zÀ°UÉ
H
§¼ÀPÉAiÀiÁVªÉ. »ÃUÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À §zÀ¯ÁV §¼À¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ‘¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.'
IS
BL
EP S
CzÀÄ, EzÀÄ, CªÀ¼ÀÄ, EªÀ£ÀÄ, £Á£ÀÄ, ¤Ã£ÀÄ, ¤ÃªÀÅ, £ÁªÀÅ, vÁªÀÅ, CªÀgÀÄ, EªÀgÀÄ
R TB
U
EvÁå¢UÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÁVªÉ. £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀzÉÃ¥ÀzÉÃ §¼À¸ÀÄªÀÅzÀgÀ §zÀ°UÉ
BE @K
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸ÉÆÃt

 UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ ±Á¯ÉUÉ ºÉÆgÀlgÀÄ. CªÀgÀÄ PÉÊAiÀÄ°è ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ »r¢zÀÝgÀÄ.
TO
 ªÉÆÃw eÁ£Àì£ï£À £Á¬Ä. CzÀÄ DvÀ¤UÉ §®Ä ¦æAiÀÄ.

T
 AiÀiÁ¹ä£ï ªÀÄvÀÄÛ G£Àßw E§âgÀÄ UÉ¼ÀwAiÀÄgÀÄ. EªÀgÀÄ MªÉÄä ¥ÀæªÁ¸À ºÉÆgÀlgÀÄ.

O
N
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è CªÀgÀÄ, CzÀÄ, EªÀgÀÄ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ §zÀ¯ÁV CzÀgÀ
¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÀÄÝ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. EAvÀºÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
vÀvÀìªÀÄ-vÀzÀãªÀ
vÀvÀìªÀÄ : ¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §gÀÄªÁUÀ «PÁgÀ ºÉÆAzÀzÉ §¼À¸À®àqÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß
‘vÀvÀìªÀÄ’UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ. vÀvï+¸ÀªÀÄ JAzÀgÉ CzÀPÉÌ (¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¥ÀzÀPÉÌ)
¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀÄzÀÄ JAzÀÄ CxÀð.
GzÁ: ²æÃ, ¸ÀÆAiÀÄð, vÁåUÀ, «eÁÕ£À, ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ, ¸ÀgÀ¸Àéw.
38
vÀzÀãªÀ : ¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §gÀÄªÁUÀ C®à¸Àé®à CxÀªÁ ¥ÀÆtðªÁV §zÀ¯ÁªÀuÉ
ºÉÆA¢ §gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ‘vÀzÀãªÀ’UÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ.
GzÁ: ¸ÀeÉÓ, ®PÀÄ«Ä, ºÀ¢§zÉ, ¹j, ZÁUÀ, ºÉÆvÀÛUÉ.
E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ vÀvÀìªÀÄ, vÀzÀãªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt.

vÀvÀìªÀÄ vÀzÀãªÀ vÀvÀìªÀÄ vÀzÀãªÀ
DAiÀÄð CdÓ ¤vÀå ¤ZÀÑ
PÁAiÀÄð PÀdÓ ¥ÀzÀä ¥ÀzÀÄªÀÄ
ZÀAzÀæ ZÀA¢gÀ ¨sÀQÛ §PÀÄw
ED
«eÁÕ£À ©£Àßt «Ãy ©Ã¢
H
IS
BL
EP S
R TB
∗∗∗∗∗
U
BE @K
TO
T
O
N
39
PÀvÀÈð, PÀªÀÄð, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ.
PÉ¼ÀUÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ N¢j.
1. ¥Àæ¸ÁzÀ£ÀÄ ªÀÄÄR PÉÊPÁ®Ä vÉÆ¼ÉzÀÄ§AzÀ£ÀÄ.
2. C§ÄÝ®è£ÀÄ ¥ÁvÉæUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁjzÀ£ÀÄ.
3. V½AiÀÄÄ ºÀtÚ£ÀÄß wA¢vÀÄ.
E°è ‘¥Àæ¸ÁzÀ,’ ‘C§ÄÝ®è,’ ‘V½’ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÉ®¸ÀªÀiÁqÀÄªÀªÀgÀÄ ‘AiÀiÁgÀÄ’
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅ PÀvÀÈð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
ED
‘ªÀÄÄR PÉÊPÁ®Ä,’ ‘¥ÁvÉæUÀ¼À£ÀÄß,’ ‘ºÀtÚ£ÀÄß’ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ DAiÀiÁ PÉ®¸ÀPÉÌ
¥ÀÆgÀPÀªÁV K£À£ÀÄß JA§ ¥Àæ±ÉßAiÀÄ£ÀÄß JvÀÄÛvÀÛªÉ. EªÀÅ PÀªÀÄð ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
H
IS
‘vÉÆ¼ÉzÀÄ §AzÀ£ÀÄ,’ ‘ªÀiÁjzÀ£ÀÄ,’ ‘wA¢vÀÄ’ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ PÉ®¸À
BL
EP S
R TB
JA§ÄzÀ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.

U
BE @K
CAzÀgÉ E°è PÀæªÀÄªÁV- ‘§gÀÄªÀ’ ‘ªÀiÁgÀÄªÀ’ ‘w£ÀÄßªÀ’ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß EªÀÅ

w½¸ÀÄvÀÛªÉ. PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß w½¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. (PÉ®¸À = QæAiÉÄ) D QæAiÉÄUÉ
¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ `K£À£ÀÄß' JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀªÀÄð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. D
QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀªÀgÀÄ ÀiÀiÁgÀÄ' E®èªÉÃ ÀiÀiÁªÀÅzÀÄ' JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ
TO
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀvÀÈð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
T
EzÀPÉÌ ¥ÀÆgÀPÀªÁV E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸ÉÆÃt:

O
N
 gÉÆÃeÁ¼ÀÄ UÉ¼ÀwAiÀÄ£ÀÄß ªÉÄaÑzÀ¼ÀÄ.

 ¥ÁjªÁ¼ÀªÀÅ PÁ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrvÀÄ.
 UÉ¼ÉAiÀÄgÀÄ DlªÀ£ÀÄß DrzÀgÀÄ.
¥ÀzÀ «ªÀgÀ ¥Àæ±Éß GvÀÛgÀ

PÀvÀÈð¥ÀzÀ AiÀiÁgÀÄ? gÉÆÃeÁ, ¥ÁjªÁ¼À, UÉ¼ÉAiÀÄgÀÄ.
PÀªÀÄð¥ÀzÀ K£À£ÀÄß? AiÀiÁgÀ£ÀÄß? UÉ¼ÀwAiÀÄ£ÀÄß, PÁ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß, DlªÀ£ÀÄß.
QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀiÁqÀÄªÀgÀÄ? ªÉÄaÑzÀ¼ÀÄ, £ÉÆÃrvÀÄ, DrzÀgÀÄ.
45
ªÁPÀå gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è EªÀÅ ªÀÄÆgÀÄ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÉ¤¸ÀÄvÀÛªÉ. ¢ÃWÀð ªÁPÀåUÀ¼À°è
F ªÀÄÆgÀÄ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄPÉÆ¼Àî®Ä C¨sÁå¸À ªÀiÁrj.
C. PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ¤zÉÃð±À£U
À ¼
À £
À ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹j. CzÀgAÀ vÉ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼°
À è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¹ PÀ£ßÀ qÀ
ªÀtðªÀiÁ¯É ZÁmïð vÀAiÀiÁj¹j.
1. 21 x 20¸É . «ÄÃ. C¼À v É A iÀ Ä ©½ ºÁ¼É A iÀ Ä £À Ä ß vÉ U É z À Ä PÉ Æ ½î j .
(J2-J3 ¸ÉÊeï)
2. ¸ÀÄvÀÛ®Æ 1 ¸É.«ÄÃ.£ÀµÀÄÖ eÁUÀ©lÄÖ UÉgÉ (¨ÁqÀðgï) ºÁQj.
3. ªÉÄÃ°¤AzÀ PÉ¼ÀUÉ 5 ¨sÁUÀ ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ CqÀØ¯ÁV UÉgÉ J¼É¬Äj.
C¼ÀvÉ : ¨sÁUÀ-1 - 2 ¸É.«ÄÃ.
ED
¨sÁUÀ-2 - 6 ¸É.«ÄÃ
H
IS
¨sÁUÀ-3 - 4 ¸É.«ÄÃ
BL
EP S
¨sÁUÀ-4 - 14 ¸É.«ÄÃ.
R TB
U
¨sÁUÀ-5 - 2 ¸É.«ÄÃ.
BE @K
4. ¨sÁUÀ 1gÀ°è ‘PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯É’ JAzÀÄ zÉÆqÀØzÁV §gÉ¬Äj.

5. ¨sÁUÀ 2gÀ°è ‘¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ’ JAzÀÄ ²Ã¶ðPÉ §gÉzÀÄ PÉ¼ÀUÀqÉ 13 ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß
PÀæªÀÄªÁV §gÉ¬Äj.
TO
6. ¨sÁ UÀ 3gÀ° è ‘AiÉ Æ ÃUÀ ªÁºÀU À ¼ À Ä’ JAzÀ Ä ²Ã¶ðPÉ §gÉ zÀ Ä PÉ ¼ ÀU É 2

T
O
AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼À£ÀÄß PÀæªÀÄªÁV §gÉ¬Äj.

N
7. ¨sÁUÀ 4gÀ°è ‘ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ’ ²Ã¶ðPÉ §gÉzÀÄ PÉ¼ÀUÉ ªÉÆzÀ®Ä ªÀVÃðAiÀÄ

ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß, C£ÀAvÀgÀ CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
8. ¨sÁUÀ 5gÀ°è ¤ªÀÄä UÀÄA¦£À J®ègÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
9. ºÁ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß gÀnÖUÉ CAn¹, zÁgÀ PÀnÖ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è £ÉÃvÀÄ ºÁQ ¥ÀæzÀ²ð¹j.
10. ¥Àæw ¨sÁUÀzÀ°è MAzÉÆAzÀÄ §tÚzÀ ¥É£Àß£ÀÄß §¼À¹ §gÉ¬Äj.
46
4. AiÀiÁtzÀ PÀÄjvÁV MAzÀÄ __________ PÀxÉ¬ÄzÉ.
5. AiÀiÁtzÀ avÀU
æ ¼
À £
À ÄÀ ß CzÀgÀ «ªÀgU
À ¼
À £
À ÄÀ ß __________________ N¢zÀgÄÀ .
D. UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃgÀzÀ ¥ÀzÀ UÀÄgÀÄw¹ §gÉ¬Äj.
1. PÁUÀzÀ, ¥ÀvÀæ, zÀÆgÀªÁtÂ, N¯É.
2. ºÉ§âAqÉ, »jzÀÄ §AqÉ, QjzÀÄ §AqÉ, zÉÆqÀØ §AqÉ.
3. ¸ÀAvÉÆÃµÀ, zÀÄBR, D£ÀAzÀ, ¸ÀÄR.
4. ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ, D¥ÀvÀÄÛ, zsÀ£À, L±ÀéAiÀÄð.
E. PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÀÄ ¥ÀzÀ CxÀªÁ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹j.
1. gÁdÄ«£À ªÀÄ£ÉUÉ AiÀiÁgÀÄ AiÀiÁgÀÄ §AzÀgÀÄ?
ED
2. E-CAZÉ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
H
3. AiÀiÁtzÀ AiÀiÁªÀ ²RgÀ GQÌ£ÀPÉÆÃmÉAiÀÄAwzÉ?
IS
BL
EP S
4. AiÀiÁtzÀ PÀ®Äè AiÀiÁªÀÅzÀjAzÀ GvÀàwÛAiÀiÁVzÉ?
R TB
U
5. AiÀiÁtzÀ°è AiÀiÁªÀ zÉÃªÀgÀ GvÀìªÀ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ?
BE @K
F. PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JgÀqÀÄ-ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹j.

1. ¸ÀÄAzÀgï UÀÄ¥ÀÛ ¸ÀAPÉÃvÀªÀ£ÀÄß gÁdÄ«UÉ ªÀiÁvÀæ KPÉ ºÉÃ½zÀgÀÄ?
2. AiÀiÁtzÀ PÀÄjvÁV EgÀÄªÀ MAzÀÄ zÀAvÀPÀxÉAiÀÄ£ÀÄß §gÉ¬Äj.
TO
3. AiÀiÁªÀ zÀÈ±ÀåUÀ¼ÀÄ £ÉÆÃqÀÄUÀgÀ£ÀÄß ZÀQvÀUÉÆ½¸ÀÄvÀÛªÉ?

T
O
G. ¸ÀA¢ü ©r¹. ¸ÀA¢üAiÀÄ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹j.

N
¨sÀ¸Áä¸ÀÄgÀ ¨sÉÊgÀªÉÃ±ÀégÀ KPÉÊPÀ

EvÁå¢ ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄ
H. ¤ªÀÄÆäj£À gÀ¸U
ÛÉ É ©Ã¢ ¢Ã¥Àª£
À ÄÀ ß C¼Àªr
À ¸ÀÄªÀAvÉ PÉÆÃj ¸ÀA§A¢ü¹zÀ PÀbÃÉ jUÉ MAzÀÄ
¥ÀvÀæ §gÉ¬Äj.
»A¢£À vÀgÀUÀwAiÀÄ°è £ÁªÀÅ PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¢üUÀ¼À£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrzÉÝªÀÅ. FUÀ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¥ÀgÀªÁzÁUÀ DUÀÄªÀ ¸ÀA¢üUÀ¼À PÀÄjvÀÄ w½AiÉÆÃt.
53
¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¸ÀA¢ü :
¸Àªt À ð ¢ÃWÀð ¸ÀA¢üU¼
À ÄÀ : MAzÉÃ eÁwAiÀÄ ¸ÀégÁPÀg
ë U
À ¼
À ÄÀ ¥Àg¸
À g
àÀ À ¸ÉÃj ¢ÃWÀðgÀÆ¥À
¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ ¸ÀªÀtð¢ÃWÀð ¸ÀA¢ü. (GzÁ: ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ‘C’ ºÁUÀÆ
GvÀÛgÀ ¥ÀzÀzÀ ªÉÆzÀ°£À ‘C’ ¸ÉÃj ‘D’ DUÀÄªÀÅzÀÄ. CAvÉAiÉÄÃ E + E = F, G +
G = H DUÀÄvÀÛªÉ)
¸ÀÆZÀ£É: ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀ ¢ÃWÀðªÁVzÀÝgÉ CrØAiÉÄÃ¤®è. CAvÉAiÉÄÃ
GvÀÛgÀ ¥ÀzÀzÀ ªÉÆzÀ® CPÀëgÀ ¢ÃWÀðªÁVgÀ®Æ§ºÀÄzÀÄ.
GzÁ:
 zÉÃªÀ + D®AiÀÄ = zÉÃªÁ®AiÀÄ (C + D = D)
ED
 zÉÃªÀ + ÇÀÄgÀ = zÉÃªÁ¸ÀÄgÀ (C + C = D)
H
IS
 ªÀÄºÁ + DvÀä = ªÀÄºÁvÀä
BL (D + D = D)
EP S
R TB
 gÀ« + EAzÀæ = gÀ«ÃAzÀæ (E + E = F)

U
BE @K
 Vj + F±À = VjÃ±À (E + F = F)
 UÀÄgÀÄ + G¥ÀzÉÃ±À = UÀÄgÀÆ¥ÀzÉÃ±À (G + G = H)
TO
UÀÄt¸ÀA¢ü : ‘C’, ’D’-PÁgÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ‘E’, ’F’-PÁgÀªÀÅ §AzÁUÀ ‘K’-PÁgÀªÀÅ,

‘G’, ‘H’PÁgÀªÅÀ §AzÁUÀ ‘N’PÁgÀªÅÀ , ‘IÄ’-PÁgÀªÅÀ §AzÁUÀ ‘Cgï’-PÁgÀªÅÀ ¸ÉÃjzÁUÀ
T
O
UÀÄt¸ÀA¢ü J¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
N
GzÁ :
 ¸ÀÄgÀ + EAzÀæ = ¸ÀÄgÉÃAzÀæ (C + E = K)
 zÉÃªÀ + F±À = zÉÃªÉÃ±À (C + F = K)
 ZÀAzÀæ + GzÀAiÀÄ = ZÀAzÉÆæÃzÀAiÀÄ (C + G = N)
 ªÀÄºÁ + IÄ¶ = ªÀÄºÀ¶ð (D + IÄ = Cgï)
54
¥ÀvÀæ ¯ÉÃR£À
»A¢£À vÀgÀUÀwAiÀÄ°è £ÁªÀÅ ¥ÀvÀæ¯ÉÃR£À ªÀiÁqÀÄªÁUÀ C£ÀÄ¸Àj¸ÀÄªÀ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ,
¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¥ÀvÀæUÀ¼À PÉ®ªÀÅ «zsÀUÀ¼À §UÉÎ w½zÀÄPÉÆArzÉÝªÀÅ. E°è
ªÁåªÀºÁjPÀ ¥ÀvÀæ (Cfð §gÀªÀtÂUÉ) §gÉAiÀÄÄªÀ §UÉÎ w½AiÉÆÃt.
ªÁåªÀºÁjPÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À°è ¤¢ðµÀÖªÁzÀ GzÉÝÃ±À«gÀÄvÀÛzÉ. G½zÀAvÉ SÁ¸ÀV ¥ÀvÀæzÀ
J®è ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ C£Àé¬Ä¸ÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÀÆ PÉ®ªÀÅ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸À§ºÀÄzÀÄ.
SÁ¸ÀV ¥ÀvÀæzÀ°è £ÁªÀÅ AiÀiÁjUÉ ¥ÀvÀæ §gÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉAiÉÆÃ CªÀgÀ «¼Á¸ÀªÀ£ÀÄß PÉÆ£ÉAiÀÄ°è
ªÀiÁvÀæ §gÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ. DzÀgÉ ªÁåªÀºÁjPÀ ¥ÀvÀæzÀ°è «¼Á¸ÀªÀ£ÀÄß JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ºÀAvÀzÀ°è
§gÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
¥Àx
æ ª
À ÄÀ ºÀAvÀ:- §gÉAiÀÄÄªÀªg
À À «¼Á¸ÀªÅÀ /²gÉÆÃ£ÁªÉÄAiÀÄÄ ‘¯Élgï ºÉqï’£À°è EzÀÝgÀÉ
ED
¢£ÁAPÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ¸ÀÆa¹zÀgÉ ¸ÁPÀÄ. ªÀÄÄ¢ævÀ «¼Á¸À«®è¢zÀÝgÉ ¥ÀvÀæzÀ §®¨sÁUÀzÀ°è
H
CxÀªÁ JqÀ¨sÁUÀzÀ°è «¼Á¸À §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
IS
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ºÀAvÀ:- AiÀiÁjUÉ ¥ÀvÀæ §gÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉAiÉÆÃ CªÀgÀ «¼Á¸ÀªÀ£ÀÄß
BL
EP S
R TB
JqÀ¨sÁUÀzÀ°è §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
U
BE @K
ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ºÀAvÀ:- ªÀiÁ£ÀågÉ CxÀªÁ ªÀÄºÀ¤ÃAiÀÄgÉ JAzÀÄ ¸ÀA¨ÉÆÃ¢ü¸À¨ÉÃPÀÄ.

£Á®Ì£ÉAiÀÄ ºÀAvÀ:- E°è ¥ÀvÀæzÀ «µÀAiÀÄ«gÀ¨ÉÃPÀÄ. SÁ¸ÀV ¥ÀvÀæzÀ°è «µÀAiÀÄ JA§
ºÀAvÀ EgÀÄªÀÅ¢®è. ¥ÀvÀæzÀ ¸ÁgÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ £Á®ÄÌ ¥ÀzÀUÀ¼À°è ºÉÃ¼ÀÄªÀ PÀæªÀÄ«zÀÄ.
TO
LzÀ£ÉAiÀÄ ºÀAvÀ:- E°è ¥ÀvÀæzÀ MqÀ®Ä §gÀ¨ÉÃPÀÄ. MqÀ®Ä ¥ÀvÀæzÀ CwªÀÄÄRå¨sÁUÀ.

T
«µÀAiÀÄªÀ£ÄÀ ß «ªÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ E°èAiÉÄÃ. ¥Àvz

æÀ °
À è ºÉÃ¼À¨ÃÉ PÁzÀ «µÀAiÀÄªÀ£ÄÀ ß ¥ÀÇwðAiÀiÁV
O
E°è §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
N
DgÀ£ÉAiÀÄ ºÀAvÀ:- ‘ªÀAzÀ£Á¥ÀÆªÀðPÀ’/ ‘ªÀAzÀ£ÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ’ JAzÀÄ §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.

F ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¥ÀvÀæzÀ ªÀÄÄPÁÛAiÀÄªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÁåªÀºÁjPÀ ¥ÀvÀæUÀ¼À°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
§¼À¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀgÉ zsÀ£ÀåªÁzÀUÀ¼ÀÄ, ªÀAzÀ£ÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ.
K¼À£ÉAiÀÄ ºÀAvÀ:- ¥ÀvÀæzÀ PÉÆ£ÉUÉ §®¨sÁUÀzÀ°è ¤ªÀÄä £ÀA§ÄUÉAiÀÄ / ¤ªÀÄä «±Áé¹
JAzÀÄ §gÉzÀÄ CzÀgÀ PÉ¼ÀUÉ ¸À» ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ. (¸À» ªÀiÁrzÀ C£ÀAvÀgÀ vÀªÀÄä ºÀÄzÉÝAiÀÄ
ªÉÆºÀgÀÄ EzÀÝgÉ ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ.)
«¼Á¸ÀªÀ£ÀÄß 2£ÉAiÀÄ ºÀAvÀzÀ°è §gÉzÀAvÉAiÉÄÃ ®PÉÆÃmÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯ÉAiÀÄÆ
§gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
55
ªÀiÁzÀj Cfð ¥ÀvÀæ:-
¤ªÀÄä Hj£À ºÁ¼ÁVgÀÄªÀ gÀ¸ÉÛAiÀÄ£ÀÄß zÀÄgÀ¹ÛUÉÆ½¸À®Ä UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwAiÀÄªÀjUÉ
§gÉzÀ ªÀÄ£À«¥ÀvÀæ.
EªÀjAzÀ ¢£ÁAPÀ: 22-11-2022
«£ÀAiÀiïPÀÄªÀiÁgï, UÁæªÀÄ¸ÀÜ,
PÁªÀr CUÀæºÁgÀ,
PÉA¥Á¥ÀÅgÀ.
EªÀjUÉ…
CzsÀåPÀëgÀÄ,
ED
UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw,
H
PÁªÀr CUÀæºÁgÀ.
IS
ªÀiÁ£ÀågÉÃ, BL
EP S
R TB
U
«µÀAiÀÄ: ºÁ¼ÁVgÀÄªÀ gÀ¸ÉÛAiÀÄ£ÀÄß zÀÄgÀ¹Û ªÀiÁr¸ÀÄªÀ §UÉÎ.
BE @K
F ªÀµÀð £ÀªÀÄä PÉA¥Á¥ÀÅgÀzÀ°è CwªÀÈ¶Ö¬ÄAzÁV gÀ¸ÉÛUÀ¼É¯Áè ºÁ¼ÁVªÉ.

gÀ¸ÉÛAiÀÄ°è ºÉÆAqÀUÀÄArUÀ¼ÀÄ GAmÁVªÉ. gÀ¸ÉÛAiÀÄ°è ¸ÀgÁUÀªÁV £ÀqÉzÁqÀ®Ä DUÀÄwÛ®.è
gÁwæAiÀÄ ªÉÃ¼É £ÀqÉzÁqÀÄªÁUÀ ºÀ®ªÀgÀÄ ©zÀÄÝ PÉÊPÁ®Ä ªÀÄÄjzÀÄPÉÆArzÁÝgÉ. EzÀjAzÀ
TO
¨sÀAiÀÄzÀ ¹ÜwAiÀÄ°è ¸ÁªÀðd¤PÀjzÁÝgÉ. F «ZÁgÀ vÀªÀÄä UÀªÀÄ£ÀPÀÆÌ §A¢zÉ. DzÀgÉ

T
O
AiÀiÁªÀ PÀæªÀÄªÀ£ÀÆß PÉÊUÉÆ¼Àî¢gÀÄªÀÅzÀÄ ¨ÉÃ¸ÀgÀ vÀA¢zÉ.

N
E£ÁßzÀgÀÆ UÀªÀÄ£ÀºÀj¹ ¸ÀÆPÀÛ PÀæªÀÄ PÉÊUÉÆAqÀÄ, ºÁ¼ÁVgÀÄªÀ gÀ¸ÉÛUÀ¼À£ÀÄß

¸Àj¥Àr¹ C£ÀÄPÀÆ® ªÀiÁqÀÄ«gÉAzÀÄ ¤jÃQë¸ÀÄvÉÛÃ£É. EzÀgÉÆA¢UÉ ¸ÁªÀðd¤PÀjAzÀ
¸À» ¸ÀAUÀæ»¹zÀ zÁR¯É ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ®UÀwÛ¸À¯ÁVzÉ.
ªÀAzÀ£ÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ,
vÀªÀÄä «±Áé¹,
¸À»
(«£ÀAiÀiï PÀÄªÀiÁgï)
56
¨sÁµÁ DlUÀ¼ÀÄ.
C. PÉ¼ÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À°è §¼ÀPÉAiÀiÁVgÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃUÁzÀgÀÆ eÉÆÃr¹ CxÀðªÀvÁÛzÀ
¥ÀÆtð¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹j.
¸ÀºÁAiÀÄPÉÌ ªÀiÁzÀj UÀªÀÄ¤¹j.
ªÀiÁzÀj:- AiÀÄdªÀiÁ£À- ªÀiÁ£À, d£À, dAiÀÄ, £ÀAiÀÄ, dªÀiÁ£À, ªÀiÁAiÀÄ.
C. £ÀgÀPÀªÁ¸À D. zÀ±ÀgÀxÀ¸ÀÄvÀªÀÄºÁAiÀiÁ£ÀÀ
E. gÀ¸ÀPÀªÀ¼ÀªÉÄ®Äè F. gÀ¸À¥ÁPÀ£À¼À¥ÁPÀ
D. E°è ZÉ¯Áè¦°èAiÀiÁV ºÀgr À gÀÄªÀ CPÀëgÀU¼
À £
À ÄÀ ß ¸ÀjAiÀiÁzÀ PÀª
æ ÄÀ zÀ°è eÉÆÃr¹zÀgÉ ¤ªÀÄUÉ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ UÉÆvÁÛUÀÄvÀÛªÉ. ºÀÄqÀÄQ ¸Àj¥Àr¸À§°ègÁ!
1. ¥Àæ AiÀÄð PÀÈ zÀ w ¸ËA-
ED
2. a ªÀÄ ¼É gÀÆ PÀÌ ®è PÀÌ -
H
3. ¸À zÉÊ £À ªÀ ªÀiÁ gÀÄ -
IS
4. ªÀÄ ºÀ ªÁ zÀÄ £ÉÆÃ gÀ zÀÄ- BL
EP S
R TB
5. ¸ÉßÃ ¸À UÉ zÀ ºÀ ¬ÄA ° -
U
BE @K
AiÉÆÃd£É
 ««zsÀ £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj. (ªÁåªÀºÁjPÀ, SÁ¸ÀV, DzÉÃ±À)
N¢UÉ ªÀÄ£ÀßuÉ :
TO
 £ÀªÀÄä £Ár£À C£ÉÃPÀ ¥ÉæÃPÀëtÂÃAiÀÄ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À §UÉÎ w½zÀÄPÉÆ½îj.

T
 ZÁgÀtPÉÌ ¥Àæ¹zÀÞªÁzÀ AiÀiÁt, PÉªÀÄätÄÚUÀÄArAiÀÄAxÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À §UÉÎ N¢

O
N
w½zÀÄPÉÆ½îj.
±ÀÄ¨sÀ £ÀÄr :
 zÉÃ±À ¸ÀÄvÀÄÛ C£ÀÄ¨sÀªÀ ¥ÀqÉ.
 ¥ÀPæ ÈÀ w ¸ËAzÀAiÀÄðªÀ£ÄÀ ß £ÉÆÃr D£ÀA¢¸À¨ÃÉ PÉÃ ºÉÆgÀvÄÀ ºÁ¼ÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÄÀ .
 ¥ÀæPÀÈw ¨É¼ÉAiÀÄ°, fÃªÀgÁ² G½AiÀÄ°.
∗∗∗∗∗
57
E. vÀAzÉ wÃjPÉÆAqÀ §½PÀ ±Á¹ÛçAiÀÄªÀgÀÄ ºÉÃUÉ ¨É¼ÉzÀgÀÄ?
F. ‘CPÉÆÖÃ§gï 2’ E§âgÀÄ ªÀÄºÁ£ï ªÀåQÛUÀ¼À d£Àä¢£À. CªÀgÀ ºÉ¸ÀgÉÃ£ÀÄ?
G. zÉÆÃtÂ zÁn¸ÀÄªÀªÀ¤UÉ PÉÆqÀ®Ä ºÀt«¯èzÁUÀ ±Á¹Ûç K£ÀÄ ªÀiÁrzÀgÀÄ?
H. zÀÆgÀzÀ±Àð£À «ÃPÀëuÉAiÀÄ ¸ÁzsÀPÀ ¨ÁzsÀPÀUÀ¼À §UÉÎ MAzÀÄ aPÀÌ ¥Àæ§AzsÀ §gÉ¬Äj.
¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ
ªÀÈ¢Þ¸ÀA¢ü : C D PÁgÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ K L PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ CªÉgÀqÀgÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è L
PÁgÀªÀÇ N O PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ CªÉgÀqÀgÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è O PÁgÀªÀÅ DzÉÃ±ÀUÀ¼ÁV §AzÀgÉ CzÀPÉÌ
ED
ªÀÈ¢Þ¸ÀA¢ü J£ÀÄßªÀgÀÄ.
H
GzÁ: KPÀ + KPÀ = KPÉÊPÀ [C + K = L]
IS
BL
EP S
 ²ªÀ + LPÀå = ²ªÉÊPÀå [C + L = L]

R TB
U
 ªÀ£À
BE @K
+ NµÀzsÀ = ªÀ£ËµÀzsÀ [C + N = O]
 ªÀÄºÁ + OzÁAiÀÄð = ªÀÄºËzÁAiÀÄð [D + O = O]
AiÀÄuï ¸ÀA¢ü : E, F, G, H, IÄ PÁgÀUÀ½UÉ ¸ÀªÀtðªÀ®èzÀ ¸ÀégÀ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ E, F

TO
PÁgÀU½
À UÉ ‘AiÀiï’ PÁgÀªÇÀ , G,H PÁgÀU½
À UÉ ‘ªï’ PÁgÀªÇÀ ‘IÄ’ PÁgÀPÌÉ ‘gï’ PÁgÀªÇÀ DzÉÃ±ÀU¼
À ÁV
T
§AzÀgÉ CªÀ£ÀÄß AiÀÄuï ¸ÀA¢ü JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.

O
N
GzÁ:
 Ew + D¢ = EvÁå¢ [E + D = AiÀiÁ]
 eÁw + CwÃvÀ = eÁvÀåwÃvÀ [E + C = AiÀÄ]
 ¥Àæw + G¥ÀPÁgÀ = ¥ÀævÀÄå¥ÀPÁgÀ [E + G = AiÀÄ]
 ªÀÄ£ÀÄ + CAvÀgÀ = ªÀÄ£ÀéAvÀgÀ [G + C = ªÀ]
 UÀÄgÀÄ + DeÉÕ = UÀÄgÁéeÉÕ [G + D = ªÁ]
 ¦vÀÈ + DfðvÀ = ¦vÁæfðvÀ [IÄ + D = gÀ]
64
¥Àæ§AzsÀ gÀZÀ£É :
£ÁªÀÅ »A¢£À ¥ÁoÀzÀ°è ¥ÀvÀæ §gÉAiÀÄÄªÀÅzÀgÀ §UÉÎ w½zÀÄPÉÆArzÉÝÃªÉ. E°è £ÁªÀÅ

¥Àæ§AzsÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ §UÉÎ w½zÀÄPÉÆ¼ÉÆîÃt.
CxÀð¥ÀÆtð ªÁPÀåU¼
À °
À è ¤¢ðµÀÖ «µÀAiÀÄªÀ£ÄÀ ß PÀª
æ ÄÀ §zÀÞªÁV ¤gÀÆ¦¹zÀgÉ CzÀ£ÄÀ ß
¥Àæ§AzsÀ J£ÀÄßªÀgÀÄ. MAzÉÃ «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß PÀÄjvÁzÀ C£ÉÃPÀ ªÁPÀåUÀ¼À ¸ÀªÀÄÄZÀÑAiÀÄªÉÃ
¥À§
æ AzsÀªÉ¤¸ÀÄvÀÛzÉ. ¥À§
æ AzsÀ §gÉAiÀÄÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä PÉ®ªÀÅ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¸À¨ÉÃPÀÄ.
 «µÀAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀ : §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÁVgÀÄªÀ ¥Àæ§AzsÀzÀ «µÀAiÀÄzÀ°è ¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÄÖ

«ZÁgÀ-¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¸À¨ÉÃPÀÄ.
ED
H
 PÀª
æ ÄÀ §zÀÞvÉ : ¸ÀAUÀ»
æ ¹zÀ «µÀAiÀÄUÀ¼£
À ÄÀ ß PÀª
æ ÄÀ ªÁV eÉÆÃr¹PÉÆ¼Àî¨ÃÉ PÀÄ. CAzÀgÉ
IS
AiÀiÁªÀ «µÀAiÀÄ ªÉÆzÀ®Ä, AiÀiÁªÀ «µÀAiÀÄ C£ÀAvÀgÀ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ¯ÉÃ
BL
EP S
R TB
U
¤zsÀðj¸À¨ÉÃPÀÄ.
BE @K
 ¨sÁµÉ ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÊ° : Dj¹PÉÆArgÀÄªÀ ¥Àæ§AzsÀzÀ «µÀAiÀÄPÉÌ vÀPÀÌAvÉ ¸ÀªÀÄxÀð

±À§ÝUÀ¼À §¼ÀPÉ, ±ÀÄzÀÞªÁzÀ ªÁPÀågÀZÀ£É, EªÀÅUÀ½UÉ UÀªÀÄ£À PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ.
TO
¥À§
æ AzsU
À ¼
À °
À è ¸ÀA¨sÁµÀuA
É iÀÄ ±ÉÊ° EgÀÄªÀÅ¢®è. UÁæAyPÀ ¥ÀzU
À ¼
À £
À ßÉ Ã §¼À¸¨
À ÃÉ PÀÄ.
ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ aPÀÌzÁzÀµÀÄÖ vÀ¥ÀÅàUÀ¼ÀÄ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.
T
O
N
¥Àæ§AzsÀzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥Àæ¸ÁÛªÀ£É, «µÀAiÀÄ «ªÀgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ «µÀAiÀÄzÀ

¸ÀªÀiÁ¦Û CxÀªÁ G¥À¸ÀAºÁgÀ JA§ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæzsÁ£À ºÀAvÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. EªÉ®èªÀ£ÀÄß
UÀªÀÄ£ÀzÀ°èlÄÖPÉÆAqÀÄ ¥Àæ§AzsÀ gÀZÀ£É ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. DUÀ CzÉÆAzÀÄ GvÀÛªÀÄ
¥Àæ§AzsÀªÁUÀ§®èzÀÄ.
65
¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð
¸ÀeÁ - ²PÉë. ªÀÄ»ªÉÄ - »jªÉÄ, ªÀÄºÀvÀé. gÀ« - ¨sÁ£ÀÄ, ¸ÀÆAiÀÄð, £ÉÃ¸ÀgÀÄ. vÁ¥À- ©¹,
±ÁR. ºÀ½ - zÀÆ¶¸ÀÄ, ¤A¢¸ÀÄ. E¼É - ¨sÀÆ«Ä, zsÀgÉ. ¥ÉÆÃµÀPÀ - ¸À®ºÀÄªÁvÀ, ¥Á®PÀ.
C¤ªÁAiÀÄð- CvÀåUÀvÀå. ºÉÆUÀ¼ÀÄ - PÉÆAqÁqÀÄ, §tÂÚ¸ÀÄ. vÉUÀ¼ÀÄ - »ÃAiÀiÁ½¸ÀÄ, ¤A¢¸ÀÄ.
«Är - »ÃZÀÄ, PÀ¸ÀÄUÁ¬Ä. HqÀÄ - GtÂ¸ÀÄ, w¤ß¸ÀÄ. PÀvÀðªÀå - PÉ®¸À, dªÁ¨ÁÝj. ©gÀÄ
- gÀ¨sÀ¸À, ©gÀÄ¸ÀÄ. ¸ÀA¨sÀæªÀÄ - GvÁìºÀ, ¸ÀqÀUÀgÀ. zsÀ£ÀåvÉ -¸ÀAvÀÈ¦Û.
C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ
C. PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹j :
1. ¸ÀÆAiÀÄð KPÉ zÀÄrAiÀÄÄwÛzÁÝ£É?
ED
2. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥ÉÆÃµÀPÀ AiÀiÁgÀÄ?
H
IS
3. ¸ÀÆAiÀÄð ªÀÄgÉAiÀÄzÉ AiÀiÁªÀ PÀvÀðªÀå ªÀiÁqÀÄªÀ£ÀÄ?
BL
EP S
4. ©gÀÄ ©¹°UÉ AiÀiÁªÀÅªÀÅ PÀAUÁ¯ÁV®è?

R TB
U
5. ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ PÀ°AiÀÄ¨ÉÃPÁzÉÝÃ£ÀÄ?

BE @K
D. PÉ¼ÀV£À ¥ÀzÀUÀ½UÉ vÀ¯Á JgÀqÀÄ ¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.

1. ¸ÀÆAiÀÄð 2. E¼É 3. ¥ÀæPÀÈw 4. ¸ÀA¨sÀæªÀÄ
TO
E. F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ¸ÀéAvÀ ªÁPÀå §gÉ¬Äj.

T
1) ¥ÉÆÃµÀPÀgÀÄ 2) PÀvÀðªÀå 3) ¸ÀA¨sÀæªÀÄ 4) zsÀ£ÀåvÉ

O
N
F. ¨ÉÃ¹UÉ ¥ÀzÀåzÀ ¸ÁgÁA±ÀªÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ªÀiÁvÀÄUÀ¼À°è §gÉ¬Äj.
¥Áæ¸ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
PÉ¼ÀV£À ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
GvÀÛªÀÄgÀ UÉ¼ÉvÀ£À ¥ÀÅvÀÜ½ §AUÁgÀ
ªÀÄvÀÛ»Ã£ÀgÀ UÉ¼ÉvÀ£À | ªÀiÁrzÀgÀ
»vÁÛ½VAvÀ §®Ä»Ã£À.
69
E°è ‘vÀÛ’ CPÀëgÀªÀÅ ¥ÀzÀåzÀ J®è ¸Á®ÄUÀ¼À°è ¥ÀÅ£ÀgÁªÀwðvÀªÁV §A¢zÉ. EzÀÄ ¥Áæ¸ÁPÀëgÀ.
¥ÀzÀåzÀ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è §gÀÄªÀ ¥ÀÅ£ÀgÁªÀwðvÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Áæ¸ÁPÀëgÀ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥Áæ¸ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀzÀåzÀ ¸Á®ÄUÀ¼À°è ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è §gÀÄvÀÛªÉ.

EzÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV ¥Áæ¸ÀUÀ¼À°è D¢¥Áæ¸À ºÁUÀÆ CAvÀå¥Áæ¸ÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.
¥ÀzÀåzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸Á°£À JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀªÀÅ ¥ÀÅ£ÀgÁªÀwðvÀªÁzÀgÉ CzÀÄ D¢¥Áæ¸À.

(¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.)
PÉÆ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀªÀÅ ¥ÀÅ£ÀgÁªÀwðvÀªÁzÀgÉ CzÀÄ CAvÀå¥Áæ¸À;
ED
MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt :
H
¤ÃgÀªÀé UÀAUÀªÀé
IS
BL
EP S
ªÀÄ½AiÀiÁV ¨ÁgÀªÀé
R TB
U
BE @K
ºÉÆ½AiÀiÁV ºÀjAiÀÄªÀé
E°è ‘ªÀé’ JA§ CPÀëgÀªÀÅ ¥ÀzÀåzÀ ¥Àæw ¸Á°£À PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀÅ£ÀgÁªÀwðvÀªÁVzÉ. »ÃUÁV
EzÀÄ ‘CAvÀå¥Áæ¸À’ªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
TO
C. DªÀgÀt¢AzÀ ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀ Dj¹ SÁ° ©lÖ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è §gÉ¬Äj.

T
O
1. PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ°è ...............CPÀëgÀUÀ½ªÉ. (48, 49, 52)

N
2. ºÀæ¸Àé ¸ÀégÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ...................... (E, L. N)

3. C£ÀÄ¸Áég,À «¸ÀUð
À ªÀ£ÄÀ ß .................PÀgA
É iÀÄÄvÁÛg.É (¸Àég,À ªÀåAd£À, AiÉÆÃUÀªÁºÀ)
4. ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ ¸ÀégÀ ¸ÉÃj DUÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß .............................J£ÀÄßªÀgÀÄ.
(UÀÄtÂvÁPÀëgÀ, ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ, ªÀÄºÁ¥ÁæuÁPÀëgÀ)
5. «eÁwÃAiÀÄ MvÀÛPÀëgÀªÀÅ¼Àî ¥ÀzÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ.................. (ºÀUÀÎ, ±ÀQÛ, ¸ÀÄtÚ)
70
D. F ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉ¬Äj.
GzÁ: ¸ÀºÁAiÀÄ: ¸ï+C, ºï+D, AiÀiï+C.
1. D¨sÀgÀt: 2. CªÀ®QÌ: 3. ¸ÀA¨sÀæªÀÄ: 4. ¥ÀgÀªÀiÁ±ÀÑAiÀÄð:
E. ‘¨ÉÃ¹UÉ’ ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß gÁUÀ§zÀÞªÁV ºÁrj.
F. ¸ÀÆAiÀÄð, ZÀAzÀæ, ¨sÀÆ«Ä, PÀÄjvÁzÀ ZÀÄlÄPÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹j.

GzÁ: ¨Á¤UÉ §tÚªÀ PÉÆlÖªÀgÁgÀÄ.
¨sÀÄ«AiÀÄ° ªÀÄfÓUÉ JgÉzÀªÀgÁgÀÄ
ZÀ½AiÀÄ »vÀªÀ£ÀÄ vÀAzÀªÀgÁgÀÄ
ED
H
ZÀAzÀæ.......£ÀªÀÄä M®«£À ZÀAzÀæ.
IS
BL
EP S
G. F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ£À«lÄÖ N¢ CxÀð UÀæ»¹j.

R TB
U
BE @K
ªÀgÀÄt- ªÀÄ¼ÉzÉÃªÀvÉ ªÀtð-§tÚ, CPÀëgÀ.
PÀÈvÀdÕvÉ-G¥ÀPÁgÀ ¸ÀägÀuÉ EgÀÄªÀ PÀÈvÀWÀßvÉ- G¥ÀPÁgÀ ¸ÀägÀuÉ E®èzÀ.

TO
ªÀA¢¸ÀÄ-£ÀªÀÄ¸ÀÌj¸ÀÄ, ºÉÆA¢¸ÀÄ- eÉÆÃr¸ÀÄ

T
Cwð-¦æÃw Cyð- ¨ÉÃqÀÄªÀªÀgÀÄ

O
N
¥ÁªÀ£À- ¥À«vÀæ ¥ÀªÀ£À- UÁ½
J®gÀÄ-UÁ½ J®ègÀÆ-¸ÀªÀðgÀÄ
DqÀÄ-Dl, ªÉÄÃPÉ ºÁqÀÄ- UÁAiÀÄ£À
EAvÀºÀ ºÀvÀÄÛ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀÄqÀÄQ CxÀð §gÉ¬Äj.
71
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ:
1. qÁ«ð£ÀßgÀÄ ºÉÆ¸À QÃlªÀ£ÀÄß ‘ºÀªÀiï§Uï’ JAzÀÄ KPÉ PÀgÉzÀgÀÄ?
2. ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ amÉÖAiÀÄ gÉPÉÌAiÀÄ£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ CAn¹zÀgÀÄ?
¢égÀÄQÛ
PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j :
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÉÛ ªÀÄvÉÛ «ªÀgÀuÉ ¤ÃrzÀgÀÄ.
 µÀjÃ¥sÀ£ÀÄ £ÀUÀÄvÀÛ £ÀUÀÄvÀÛ ªÀiÁvÀ£ÁrzÀ£ÀÄ.
ED
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåU¼ À °
À è ‘ªÀÄvÉ’Û , ‘£ÀUÄÀ vÀ’Û JA§ ¥ÀzU
À ¼
À ÄÀ JgÀqg
É q
À ÄÀ ¨Áj §¼ÀPA
É iÀiÁVªÉ.
H
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ‘¢égÀÄQÛ’ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
IS
(¢é-JgÀqÀÄ, GQÛ-ªÀiÁvÀÄ) BL
EP S
R TB
U
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV «µÀAiÀÄPÉÌ MvÀÄÛPÉÆqÀ®Ä ¢égÀÄQÛUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ. E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ
BE @K
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt.
 EvÀÛ PÀqÉUÉ ¨ÉÃUÀ¨ÉÃUÀ ¨Á.
 UÀÄqÀØUÀ¼À°è zÉÆqÀØzÉÆqÀØ PÀ®ÄèUÀ½ªÉ.
TO
E°è ‘¨ÉÃUÀ¨ÉÃUÀ’, ‘zÉÆqÀØzÉÆqÀØ’ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¢égÀÄQÛUÀ¼ÁVªÉ.

T
O
eÉÆÃqÀÄ£ÀÄr :
N

 “aPÀÌ ªÀÄPÀÌ½UÉ ªÉÃµÀ¨sÀÆµÀtUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ vÉÆr¸ÀÄvÉÛÃªÉ” JAzÀ£ÀÄ ¦AmÉÆÃ.
 G¥ÀªÁ¸ÀzÀ gÁwæ ºÀtÄÚºÀA¥À®Ä w£ÀÄßvÁÛgÉ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ‘ªÉÃµÀ¨sÀÆµÀt’, `ºÀtÄÚ ºÀA¥À®Ä' - F ¥ÀzÀUÀ¼À°è JgÀqÀÄ
¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ ¥ÀzÀUÀ½zÀÄÝ CªÀÅ eÉÆvÉeÉÆvÉAiÀiÁV §¼ÀPÉAiÀiÁVªÉ. EªÀÅ eÉÆÃqÀÄ£ÀÄrUÀ¼ÀÄ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÀiÁvÀÄUÀ¼£
À ÄÀ ß, «µÀAiÀÄUÀ¼£
À ÄÀ ß ªÉÄgÀÄUÀÄUÉÆ½¸À®Ä eÉÆÃqÀÄ£ÀÄrUÀ¼£
À ÄÀ ß
§¼À¸ÀÄvÁÛgÉ. E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt.
78
 J®ègÀÆ vÀªÀÄä £ÉÆÃªÀÅ£À°ªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÀAaPÉÆAqÀgÀÄ.
 CªÀgÀÄ HgÀÄPÉÃj wgÀÄV §AzÀgÀÄ.
E°è ‘£ÉÆÃªÀÅ£À°ªÀÅ,’ ‘HgÀÄPÉÃj’ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ eÉÆÃqÀÄ£ÀÄrUÀ¼ÁVªÉ.
C£ÀÄPÀgÀuÁªÀåAiÀÄ :
PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
 ºÀA¥ÀtÚ£ÀÄ ¸ÀgÀ¸ÀgÀ ºÉeÉÓ ºÁQzÀ£ÀÄ.
 UÁ½AiÀÄÄ ¸ÀÄAiÀÄå£É ©Ã¹vÀÄ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ‘¸ÀgÀ¸ÀgÀ,’ ‘¸ÀÄAiÀÄå£É’ F ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¤¢ðµÀÖªÁzÀ CxÀð«®è.
ED
EªÀÅ zsÀé¤«±ÉÃµÀtªÀ£ÀÄß C£ÀÄPÀgÀt ªÀiÁrzÀªÀÅUÀ¼ÁVªÉ. EªÀÅ C£ÀÄPÀgÀuÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ.
H
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV zsÀé¤«±ÉÃµÀtUÀ¼À£ÀÄß PÉÃ½zÀAvÉ ¥ÀÅ£ÀB C£ÀÄPÀgÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÁUÀ
IS
C£ÀÄPÀgÀuÁªÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ. E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt
BL
EP S
R TB
 ªÀÄ¼ÉAiÀÄ ºÀ¤UÀ¼ÀÄ ¥Àl¥Àl£É ©zÀÝªÀÅ.

U
BE @K
 ¤ÃgÀÄ dÄ¼ÀÄdÄ¼ÀÄ JAzÀÄ ºÀj¬ÄvÀÄ.

E°è ‘¥Àl¥Àl£É’, ‘dÄ¼ÀÄdÄ¼ÀÄ’ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ C£ÀÄPÀgÀuÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÁVªÉ.
TO
C. «zÁåyðUÀ¼£ À ÄÀ ß JgÀqÄÀ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼£ À ÁßV ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ MAzÉÃ jÃwAiÀÄ C¥ÀjavÀ

T
O
¸À¤ßªÉÃ±ÀzÀ avÀª
æ £ À ÄÀ ß «ÃQë¸®
À Ä CªÀPÁ±À ¤Ãr, ¸Àg¢
À AiÀÄAvÉ ZÀað¸À®Ä/ ªÀiÁvÀ£ÁqÀ®Ä
N
ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ. ¸ÀgÀ¢ §AzÁUÀ ªÀiÁvÀ£ÁqÀzÉ EzÀÝgÉ CªÀgÀÄ Dl¢AzÀ ºÉÆgÀUÉ

ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ.
vÀAqÀ MAzÀjAzÀ M§âgÁzÀ C£ÀAvÀgÀ vÀAqÀ JgÀqÀjAzÀ M§âgÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀÅzÀÄ.
¸À¤ßªÉÃ±ÀzÀ avÀæUÀ¼ÀÄ:
1. «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt
2. §AzÀgÀÄ
3. ¥ËgÁtÂPÀ £ÁlPÀzÀ MAzÀÄ ¸À¤ßªÉÃ±À
79
4. G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÉAiÀÄ zÀÈ±Àå
5. ªÀ¸ÀÄÛ ¥ÀæzÀ±Àð£ÀzÀ avÀæUÀ¼ÀÄ
6. PÀÈ¶ AiÀÄAvÉÆæÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ
7. PÁSÁð£ÉUÀ¼ÀÄ
8. ªÀiÁ¯ïUÀ¼ÀÄ
AiÉÆÃd£É
 ¤ªÀÄUÉ C¥ÀjavÀªÉ¤¸ÀÄªÀ ¸À¤ßªÉÃ±ÀzÀ avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹j.
 JgÀqÀÄ ¥ÁætÂ, ¥ÀQëUÀ¼À, ªÀÄ£ÀÄµÀå£À, UÉÆA¨ÉAiÀÄ avÀæUÀ¼À£ÀÄß ºÁ¼ÉAiÀÄ JzÀÄgÀÄ
§zÀÄgÀÄ CAn¹j. CªÀÅ K£ÀÄ ¸ÀA¨sÁµÀuÉ £ÀqÉ¸À§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄ H»¹.
ED
CªÀÅUÀ¼À ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
H
IS
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
BL
EP S
 C¥ÀjavÀ ¸À¤ßªÉÃ±ÀUÀ¼À PÀÄjvÁzÀ ¯ÉÃR£ÀUÀ¼À£ÀÄß N¢j.

R TB
U
BE @K
 `ªÀÄAUÀ¼ÀUÀæºÀzÀ°è ¥ÀÅnÖ' ºÁqÀ£ÀÄß C©ü£À¬Ä¹j.

 DPÁ±ÀªÁtÂ, zÀÆgÀz±
À ð
À £Àz°
À è ¥À¸
æ ÁgÀªÁUÀÄªÀ ««zsÀ ¸ÀA¨sÁµÀu,É ZÀZð
É UÀ¼£
À ÄÀ ß
D°¹j.
TO
±ÀÄ¨sÀ £ÀÄr
T
 PÀ£À¸ÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀlÖ¨ÉÃPÀÄ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß £À£À¸ÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.

O
N
 C¥ÀjavÀªÁVgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß CjAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. CzÀÄ ¥ÀjavÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

 PÀUÀÎ°è£À°è ¸ÀÄAzÀgÀ ªÀÄÆwðUÀ¼ÀÄ CgÀ¼ÀÄvÀÛªÉ.
∗∗∗∗∗
80
ÀPÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j :
1. MAzÁ£ÉÆAzÀÄ PÁ®zÀ°è MAzÀÄ zÀlÖªÁzÀ CgÀtå«vÀÄÛ.
2. ®WÀÄ¥ÀvÀ£ÀPÀ ªÀÄgÀzÀ ªÉÄÃ®PÉÌ ºÁjvÀÄ.
E°è ªÁPÀåzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀÆtð«gÁªÀÄ aºÉß (.) §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß ‘©AzÀÄ’ JAzÀÆ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EzÀÄ ªÁPÀåzÀ ¥ÀÆuÁðxÀð QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ªÁPÀåzÀ
PÉÆ£ÉAiÀÄ°è §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
3. vÁ¬ÄVAvÀ §AzsÀÄ«®è; G¦àVAvÀ gÀÄa¬Ä®è.
4. CµÀÄÖ ¸ÁPÀÄ; ªÀÄÄA¢£ÀzÀÄ £À£ÀUÉ ©qÀÄ.
E°è ªÁPÀåzÀ £ÀqÀÄªÉ ‘CzsÀð«gÁªÀÄ aºÉß’ (;) §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ ¥ÀæzsÁ£À ªÁPÀåUÀ¼À°è£À
ED
G¥ÀªÁPÀåUÀ¼À CAvÀåzÀ°è §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
H
5. ªÀÄAzsÀgÀPÀ, »gÀtågÉÆÃªÀÄ, ®WÀÄ¥ÀvÀ£ÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ avÁæAUÀ £Á®égÀÄ UÉ¼ÉAiÀÄgÀÄ.
IS
6. ¨ÉÃqÀ£ÀÄ PÀÆqÀ¯É ªÀÄAzsÀgÀPÀ£À£ÀÆß §¯ÉAiÀÄ£ÀÆß £É®QÌ½¹ ºÉÆgÀl£ÀÄ.
BL
EP S
R TB
E°è ªÁPÀåzÀ £ÀqÀÄ£ÀqÀÄªÉ C®à«gÁªÀÄ aºÉß (,) §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ

U
BE @K
ªÀÄÄAzÉ, PÀvÀÈð, PÀªÀÄð, QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ «±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ §AzÁUÀ §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.

ºÁUÀÆ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ©lÄÖ G½zÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ CUÀvÀåPÉÌ ºÉÆA¢PÉÆAqÀÄ
§¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
7. ¤Ã£ÀÄ KPÉ NqÉÆÃr §AzÉ?
TO
8. AiÀiÁjªÀgÀÄ? J°èAzÀ §AzÀgÀÄ?

T
E°è ªÁPÀåzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ‘¥Àæ±ÁßxÀðPÀ aºÉß’ (?) §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ ¥Àæ±Éß PÉÃ¼ÀÄªÀ
O
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¥ÀzÀ CxÀªÁ ªÁPÀåzÀ CAvÀåzÀ°è §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.

N
9. C¨Áâ! JAxÀ ¸ÉÆUÀ¸ÁzÀ ºÁqÀÄ!

10. DºÁ! JAxÀ ¸ÀÄAzÀgÀ zÀÈ±Àå!
E°ègÀÄªÀ ªÁPÀåzÀ°è ‘¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÀ aºÉß’ (!) §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß ‘D±ÀÑAiÀÄð¸ÀÆZÀPÀ aºÉß’
JAzÀÆ ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ. EzÀÄ ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀAzÀ¨sÀðPÉÌ vÀPÀÌAvÉ §gÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÀÄ. EzÀjAzÀ ¸ÀàµÀÖªÁV
NzÀ®Ä, CxÀð w½AiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À
«ªÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ w½AiÉÆÃt.
∗∗∗∗∗
84
F. PÉ¼ÀV£À ¥ÀzÀå¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¹.
amÉÖ ºÉÃ½vÀÄ: ______________

________________________
________________________
____________ ºÀA§®«gÀ¨ÉÃPÀÄ.
ªÉÄÃ®PÉÌÃgÀÄªÀ ________________
________________________
________________________
ED
________________ PÉÆAZÀ £ÀUÀÄ!
H
IS
BL
EP S
G. ¥ÀÇgÀPÀ ZÀlÄªÀnPÉ:
R TB
U
1. PÀA§½ºÀÄ¼ÀÄ ºÉÃUÉ amÉÖAiÀiÁUÀÄvÀz
Û É JA§ÄzÀ£ÄÀ ß «eÁÕ£À ²PÀPë g
À °
À è PÉÃ½ w½¬Äj.
BE @K
2. PÀA§½ºÀÄ¼ÀÄ ¤dPÀÆÌ PÉlÖgÆ

À ¥Àz°
À z
è A
É iÉÄÃ? - EzÀgÀ §UÉÎ UÀÄA¥ÀÄ ZÀZð
É £Àq¹
É .
3. amÉÖAiÀÄ fÃªÀ£ÀZÀPÀæzÀ ««zsÀ ºÀAvÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄªÀ CAzÀªÁzÀ avÀæ¥Àl
TO
§gÉzÀÄ ¹zÀÞUÉÆ½¹.
4. PÀA§½ºÀÄ¼ÀªÀÅ amÉÖAiÀiÁUÀÄªÀ ºÀAvÀªÀ£ÀÄß gÀÆ¥ÁAvÀgÀ J£ÀÄßvÁÛgÉ. EzÉÃ jÃw
T
O
gÀÆ¥ÁAvÀgÀUÉÆ¼ÀÄîªÀ ¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÉ®è fÃ«UÀ½ªÉ? ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀæ»¹.

N
£ÁªÀÅ »A¢£À ¥ÁoÀzÀ°è PÉ®ªÀÅ ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjZÀAiÀÄ ªÀiÁrPÉÆArzÉÝÃªÉ. FUÀ

E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼À£ÀÄß w½AiÉÆÃt.
88
1. £ËPÁ¸ÉÃ£É :- ¨sÁgÀwÃAiÀÄ £ËPÁ¸ÉÃ£É ¨sÀÆ¸ÉÃ£ÉAiÀÄµÉÖÃ ºÀ¼ÉAiÀÄzÀÄ. d®ªÀiÁUÀðzÀ°è
ªÉÊjUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉAiÀÄ®Ä £ËPÁ¸ÉÃ£É §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
E°è ªÁPÀåzÀ ²gÉÆÃ£ÁªÉÄAiÀÄ C£ÀAvÀgÀ «ªÀgu
À ÁvÀäPÀ aºÉß (:-) §¼ÀPA
É iÀiÁVzÉ. C©ü¥ÁæAiÀÄzÀ
«ªÀgÀuÉ EAwzÉ J£ÀÄßªÀÅzÀ£ÀÄß w½¸ÀÄªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è F aºÉß §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
2. MAzÀÄ ©®zÉÆ¼ÀUÉ ‘»gÀtågÉÆÃªÀÄ’ JA§ ªÀÄÆ¶PÀªÀÅ ªÀÄ£ÉªÀiÁrPÉÆArvÀÄÛ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåzÀ°è ‘»gÀtågÉÆÃªÀÄ’ F ¥ÀzÀPÉÌ ªÁPÀåªÉÃµÀÖ£À aºÉß (‘ ’) §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ.
EzÀÄ ¥Áj¨sÁ¶PÀ/¥ÀæzsÁ£À/«²µÀÖ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄÄªÁUÀ §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
3. “¸Áé«Ä, £À£U
À É CzÀÈµÀÖ«®è. FUÀ®Æ £À£ßÀ ºÀÈzÀAiÀÄ CªÀ¤UÁV «ÄrAiÀÄÄwÛz.É UÀAzsª
À ð
À ¸ÉÃ£À
ED
£À£Àß ¦æÃwAiÀÄ PÀvÉÛ” JAzÀÄ ªÀÄrªÁ½Û ¨ÉÆ©âlÄÖ CvÀÛ¼ÀÄ.
H
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåzÀ°è GzÀÞgÀt aºÉß (‘’…………”) §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ §gÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è
IS
BL
E£ÉÆß§âgÀ ºÉÃ½PÉAiÀÄ£ÀÄß AiÀÄxÁªÀvÁÛV ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
EP S
R TB
U
4. £ÀjAiÀÄÄ PÉÆPÀÌgÉ(¤ÃgÀÄºÀQÌ)AiÀÄ£ÀÄß »rAiÀÄ®Ä ºÉÆAZÀÄ ºÁQvÀÄ.
BE @K
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåzÀ°è DªÀgÀt aºÉß (…………) §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ ºÉaÑ£À «ªÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß,

CxÀðUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
TO
T
O
∗∗∗∗∗
N
89
G. EªÀÅUÀ½UÉ vÀ¯Á JgÀqÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
1. ¸ÀªÀtð¢ÃWÀð ¸ÀA¢ü 2. UÀÄt¸ÀA¢ü
H. £ÀÄrUÀnÖ£À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ªÁPÀå gÀa¹j.
1. ºÉÆAZÀÄºÁPÀÄ 2. ¨ÉPÀÌ¸À¨ÉgÀUÁUÀÄ
3. ªÀÄ£ÉªÀÄA¢ 4. ºÀÄ®ÄPÀrØ
IÄ. CAPÀtzÀ°ègÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃUÉ ¨ÉÃPÁzÀgÀÆ/ J°èAzÀ ¨ÉÃPÁzÀgÀÆ G¥ÀAiÉÆÃV¹
50QÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. ¤ÃªÉµÀÄÖ ªÀiÁqÀ§°èj? Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÀzÀ
gÀa¹zÀªÀjUÉ ªÉÄZÀÄÑUÉ ªÀåPÀÛ¥Àr¹j.
GzÁ : zÉÆqÀØ, ªÉÆUÀÄÎ.
ED
ZÀ PÀÌ ZÉÆ C ªÀÄ
H
gÉ ¸À ¼ÀÄ UÀÄÎ gÀ
IS
BL
EP S
d ºÉ t ªÉÆ »
R TB
U
¨É PÀ ZÀÄÑ ªÀ vÀ
BE @K
£ÀÄ UÀ qÀØ zÉÆ UÀÄ
TO
¸ÀªÀiÁ¸À : PÉ¼ÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.

T
O
 CgÀ¸À£À + ªÀÄ£É = CgÀªÀÄ£É.

N
 »jzÀÄ + ªÀÄgÀ = ºÉªÀÄägÀ.

 VqÀªÀÇ + ªÀÄgÀªÀÇ + §½îAiÀÄÆ = VqÀªÀÄgÀ§½îUÀ¼ÀÄ.
 PÉÊAiÀÄ£ÀÄß + ªÀÄÄV = PÉÊªÀÄÄV.
JgÀqÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CxÀðPÉÌ ¯ÉÆÃ¥À¨ÁgÀzÀ jÃwAiÀÄ°è ¸ÀªÀiÁ¸À
¥ÀzÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ½UÉ ‘¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ’ JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ¸ÀªÀiÁ¸À¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ©r¹
§gÉAiÀÄÄªÀÅzÀPÉÌ ‘«UÀæºÀ ªÁPÀå’ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
GzÁ: vÀ¯ÉAiÀÄ°è + £ÉÆÃªÀÅ = vÀ¯É£ÉÆÃªÀÅ
E°è ‘vÀ¯É£ÉÆÃªÀÅ’ JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ‘«UÀæºÀªÁPÀå’ ªÀiÁr §gÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ
¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ‘¥ÀÆªÀð¥ÀzÀ’ªÉAzÀÆ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ‘GvÀÛgÀ¥ÀzÀ’ªÉAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.
94
¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À°è JAlÄ «zsÀ.
 vÀvÀÄàgÀÄµÀ¸ÀªÀiÁ¸À  CA²¸ÀªÀiÁ¸À
 PÀªÀÄðzsÁgÉÀAiÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À  §ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À
 ¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À  QæAiÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À
 zÀéAzÀé¸ÀªÀiÁ¸À  UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸À
¨sÁµÁ Dl
C. ²PÀëPÀgÀÄ ¨ÁAiÀiÁjzÀ PÁUÉAiÀÄ PÀxÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ. C£ÀAvÀgÀ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ
PÀxÉAiÀÄ£ÀÄß vÀªÀÄä ªÀiÁw£À°è §gÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ.
D. ªÉÊzÀå-gÉÆÃV ¸ÀA¨sÁµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄPÀÌ½AzÀ ªÀiÁr¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁ:- ªÉÊzÀå: (M§â ºÀÄqÀÄUÀ£À£ÀÄß ªÀÄ®V¹ ¸ÉÖxÉÆÃ¸ÉÆÌÃ¥ï ElÄÖ £ÉÆÃqÀÄvÁÛ K£ÁVzÉ
¤£ÀUÉ?
ED
gÉÆÃV: (£ÀqÀÄUÀÄvÀÛ) £À£ÀUÉ gÁwæAiÉÄ®è ZÀ½dégÀ §A¢vÀÄ.
H
ªÉÊzÀå: £Á°UÉ ZÁZÀÄ.
IS
gÉÆÃV: (£Á°UÉ ZÁZÀÄvÀÛ MAxÀgÀ zsÀé¤ ºÉÆgÀr¸ÀÄªÀ£ÀÄ)
BL
EP S
R TB
ªÉÊzÀå: (ªÀiÁvÉæ aÃn §gÉAiÀÄÄvÀÛ) F ªÀiÁvÉæ vÉUÉzÀÄPÉÆÃ ¸ÀjAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.

U
BE @K
(E£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðªÀ£ÀÄß ªÀÄPÀÌ¼ÉÃ §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.)

AiÉÆÃd£É
 ¤ªÀÄUÉ UÉÆwÛgÀÄªÀ ¥ÀQëUÀ¼À avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ avÀæ¸ÀA¥ÀÅl vÀAiÀiÁj¹j.
TO
 ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÀAgÀPÀëuÉUÉ ¤ÃªÀÅ PÉÊUÉÆAqÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁrj.

T
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
O
N
 PÉ.J¸ï. £ÀgÀ¹AºÀ¸Áé«ÄAiÀÄªÀgÀ ‘ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ªÀÄ°èUÉ’ PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£À N¢j.

 ºÉÆgÀ£ÁqÀ PÀ£ÀßrUÀgÀÄ §gÉzÀ ¸Á»vÀå PÀÈwUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥Á¢¹ N¢j.
 ºÀ¤UÀªÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ N¢j.
±ÀÄ¨sÀ £ÀÄr
 £ÀÄrAiÀÄ®Ä M¼ÉîAiÀÄ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ EgÀÄªÁUÀ PÉlÖ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß DqÀÄªÀÅzÉÃPÉ?
 DvÀä±ÀQÛ EgÀÄªÀªÀgÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀ zÀÄµÀÖ±ÀQÛAiÀÄÆ £Á±ÀUÉÆ½¸À¯ÁgÀzÀÄ.
 UËgÀªÀPÉÆlÄÖ UËgÀªÀ ¥ÀqÉAiÉÆÃt.
∗∗∗∗∗
95
AiÉÆÃd£É
 PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÀjAiÀÄÄªÀ £À¢UÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁrj.
 zÀ.gÁ.¨ÉÃAzÉæAiÀÄªÀgÀÄ §gÉzÀ ‘E½zÀÄ ¨Á vÁ¬Ä’ PÀªÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ ºÁrj.
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
 d£À¥ÀzÀ PÁªÀåzÀ°è §gÀÄªÀ ªÀÄ¼ÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¥ÀzÀåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ N¢j.
 ªÀÄ¼É¬ÄAzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É DUÀÄªÀ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß w½¬Äj.
±ÀÄ¨sÀ £ÀÄr
 UÁ½, ¤ÃjUÉ eÁw-ªÀÄvÀ«®è.
ED
 d®ªÀÅ ¸ÀPÀ® fÃªÀgÁ²UÀ¼À gÀPÀëPÀ.
H
IS
 £À¢UÀ¼ÀÄ £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ vÉÆnÖ®Ä. BL
EP S
R TB
U
BE @K
zÉÃ²AiÀÄ, C£ÀåzÉÃ²AiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

PÉ¼ÀUÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
TO
PÀzÀ, CAUÀ¼À, ZÉ£ÁßV, ªÀÄÆqÀt, ªÀÄgÀ-F ¥ÀzÀUÀ¼É®è CZÀÑUÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. EªÀÅUÀ¼ÀÄ

T
O
zÉÃ²Ã ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
N
¨sÀÆ«Ä, «ÄvÀæ, PÁUÀzÀ, ªÉÄÃdÄ, gÀ¸ÉÛ- F ¥ÀzÀUÀ¼É®è CZÀÑUÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼À®è. EªÀÅUÀ¼ÀÄ

C£ÀåzÉÃ²ÃAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
£ÁªÀÅ PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼À¸ÀÄªÀ CZÀÑUÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ zÉÃ²Ã¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ ªÀÄÆ® PÀ£ÀßqÀ
¨sÁµÉAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÁVªÉ. £ÁªÀÅ §¼À¸ÀÄªÀ J¯Áè ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆ® PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼À®è. PÉ®ªÀÅ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §A¢ªÉ. EªÀÅ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §AzÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢ PÀ£ÀßqÀ ±À§ÝUÀ¼ÉÃ DVªÉ. EªÀÅUÀ¼É®è C£ÀåzÉÃ²ÃAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
101
PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ, CgÉÃ©Pï, ¥À¶ðAiÀÄ£ï, ¥ÉÆÃZÀÄðVÃ¸ï, EAVèµï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
¨sÁµÉUÀ½AzÀ ¸Á«gÁgÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ §A¢ªÉ. EzÀjAzÀ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉAiÀÄ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ ºÉaÑzÉ.
E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt.
C) zÉÃ²Ã ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ- ¨É®è, ¤ÃgÀÄ, ºÀÄ®Äè, ºÉÆ®, Dl ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ.
D) C£ÀåzÉÃ²ÃAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ-
 ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ :- ¸ÀAUÀªÀÄ, PÀÄªÀiÁgÀ, CgÀtå,
¸ÀºÉÆÃzÀj ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ.
 EAVèµï ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ :- ¯ÉÊlÄ, ¨ÁåAPÀÄ, ¥É£ÀÄß, §ÄPÀÄÌ,
¸ÀÆÌ®Ä, §¸ÀÄì ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ.
ED
 ¥ÉÆÃZÀÄðVÃ¸ï ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ :- C®ªÀiÁgÀÄ, ¥Á¢æ,
H
IS
¸Á§Æ£ÀÄ, §mÁmÉ, C£Á£À¸ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ.
BL
EP S
 ¥À¶ðAiÀÄ£ï ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ :- ¢ªÁ£À, ¸ÀgÀzÁgÀ, zÀªÀ®vÀÄÛ,

R TB
U
BE @K
¸ÀgÀPÁgÀ, vÀºÀ¹Ã¯ÁÝgÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ.

TO
∗∗∗∗∗
T
O
N
102
UÀÄA¥ÀÅ 1 UÀÄA¥ÀÅ 2
ºÀ¸ÀÄ JªÉÄä £Á£ÀÄ ¤Ã£ÀÄ
PÀgÀr ºÀA¢ CªÀ£ÀÄ gÀªÀÄå
UÀÄA¥ÀÅ 3 UÀÄA¥ÀÅ 4
AiÀÄÄªÀPÀ AiÀÄÄªÀw PÀvÉ PÀªÀ£À
ªÀÄÄzÀÄPÀ ºÀÄqÀÄUÀ ¥É¤ì®Ä PÁzÀA§j
F. PÉ¼ÀUÉ ¤ÃrgÀÄªÀ PÀvÉAiÀÄ°è PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©lÄÖ D eÁUÀzÀ°è ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß SÁ°
©qÀ¯ÁVzÉ. ©lÖ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è EgÀ¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀvÉAiÀÄ PÉ¼ÀUÉ DªÀgÀtzÀ°è ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß Dj¹ ©lÖ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è vÀÄA©j.
MAzÀÄ PÁUÉ §AzÀÄ MAzÀÄ ªÉÄÃ¯É PÀÄ½vÀÄPÉÆAqÀÄ
w£Àß vÉÆqÀVvÀÄ. ªÉÆÃ¸ÀUÁgÀ £Àj AiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ _________
ED
w£Àß¨ÉÃPÉAzÀÄ PÉ¼ÀUÉ ¤AvÀÄ PÁUÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆUÀ½vÀÄ. “J¯ÉÊ PÁUÉ ¤Ã£ÀÄ
H
ºÁqÀ Ä wÛ Ã AiÉ Ä , ¤£À ß vÀ Ä A¨Á ZÀ A zÀ . ¤£À ß ºÁqÀ £ À Ä ß
IS
D¸É £À£ÀUÉ DVzÉ” JAzÀÄ ºÉÆUÀ½vÀÄ. PÁUÉ CzÀgÀ ºÉÆUÀ½PÉUÉ ªÀiÁgÀÄ
BL
EP S
R TB
ºÉÆÃV JAzÀÄ ºÁqÀvÉÆqÀVvÀÄ. DUÀ CzÀgÀ gÉÆnÖ PÉ¼ÀUÉ

U
BE @K
. ©zÀÝ AiÀÄ£ÀÄß £Àj PÀaÑ ºÉÆÃ¬ÄvÀÄ.

(ºÁj, ªÀÄgÀzÀ, ¨ÁAiÀÄ°è, gÉÆnÖ, ZÀAzÀ, ºÁqÀÄ, PÉÃ¼ÀÄªÀ, PÁPÁPÁ, ¨Á¬ÄAzÀ,
©¢ÝvÀÄ, Nr, PÁUÉ, PÉÆA¨É)
ZÀlÄªÀnPÉ
TO
T
O
C. ¤ªÀÄä ªÀÄ£ÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ »jAiÀÄjAzÀ MAzÀÄ PÀxÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÃ½ §gÉzÀÄPÉÆAqÀÄ §¤ß.

N
C£ÀAvÀgÀ ¸ÉßÃ»vÀgÉÆA¢UÉ ZÀað¹ J¯Áè PÀxÉUÀ¼À£ÀÄß MlÄÖ ¸ÉÃj¹ MAzÀÄ PÉÊ§gÀºÀzÀ

PÀxÁ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¹.
ªÁåPÀgÀt
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ
1. ¥ÀÅlÖfÓ ºÉÃ½zÀ PÀxÉAiÀÄ£ÀÄß N¢¢ÝÃgÀ®è. F PÀvÉAiÀÄ°è fAPÉUÉ ªÀiÁvÀæ
`ZÀÄQÌ’ JA§ ºÉ¸ÀjzÉ. E°è §gÀÄªÀ PÀxÉ PÉÃ¼ÀÄªÀªÀgÀÄ, AiÀÄÄªÀPÀ, AiÀÄÄªÀw, HgÀÄ,
PÁqÀÄ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀPÀÆÌ ºÉ¸Àj®è JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹¢ÝÃj vÁ£É? AiÀÄÄªÀPÀ,
AiÀÄÄªÀw, fAPÉ, ºÀÄ°, agÀvÉ, ªÀÄgÀ, ªÀÄ£É, dUÀ° EªÀ£ÀÄß PÉÃ½zÁUÀ ªÀåQÛ, ¥ÁætÂ,
9
ªÀ¸ÀÄÛ«£À £É£À¥ÁUÀÄvÀÛzÉ. D §UÉÎ MAzÀÄ avÀæ £ÀªÀÄä ªÀÄ£À¹ì£À°è §gÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ
M§â ªÀåQÛ, ¥ÁætÂ, ªÀ¸ÀÄÛ, ¸ÀÜ¼À EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä £ÁªÀÅ §¼À¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. EAvÀºÀ E£ÀßµÀÄÖ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ F PÀxÉAiÀÄ°èªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀ£ÀÄß
PÉ¼ÀUÉ w½¸À¯ÁVzÉ.
ºÀ¼Àî, PÁqÀÄPÉÆÃt, D£É, CAUÀ¼À, PÀÄwÛUÉ, UÉeÉÓ EvÁå¢. F PÀxÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ G½zÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr.
2. F PÀxÉAiÀÄ°è AiÀÄÄªÀPÀ, AiÀÄÄªÀw JA§ ¥ÀzÀUÀ½ªÉ. F AiÀÄÄªÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ
AiÀÄÄªÀwUÉ ºÉ¸Àj®è. CªÀjUÉ ¤ÃªÀÇ PÀÆqÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß EqÀ§ºÀÄzÀÄ. »ÃUÉ ElÖ
ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß CAQvÀ£ÁªÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
3. PÀxÉAiÀÄ°è M§â PÀxÉ ºÉÃ¼ÀÄªÀ ªÀåQÛ EzÁÝgÉ. D ªÀåQÛ vÀ£Àß£ÀÄß `£Á£ÀÄ’ JAzÀÄ
PÀgÉzÀÄPÉÆArzÁÝgÉ. F `£Á£ÀÄ’ AiÀiÁgÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ? EzÀÄ AiÀÄÄªÀPÀ£ÀÆ DVgÀ§ºÀÄzÀÄ,
ED
AiÀÄÄªÀwAiÀÄÆ DVgÀ§ºÀÄzÀÄ, ºÀÄqÀÄUÀ£ÀÆ DVgÀ§ºÀÄzÀÄ, ºÀÄqÀÄVAiÀÄÆ DVgÀ§ºÀÄzÀÄ.
H
»ÃUÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ½UÉ §zÀ¯ÁV §¼À¸À§ºÀÄzÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß `¸ÀªÀð£ÁªÀÄ’ JAzÀÄ
IS
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. BL
EP S
R TB
C. PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹:

U
BE @K
£Á£ÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è EzÉÝÃ£É.

¤Ã£ÀÄ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ NzÀÄwÛgÀÄªÉAiÀiÁ?
CªÀ£ÀÄ ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃzÀ£ÀÄ.
TO
CªÀ¼ÀÄ PÉ®¸ÀPÉÌ ºÉÆÃzÀ¼ÀÄ.

CzÀÄ gÉÆnÖAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆ¹vÀÄ.
T
O
CzÀÄ mÉÃ§°è£À ªÉÄÃ°zÉ.

N
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°ègÀÄªÀ £Á£ÀÄ, ¤Ã£ÀÄ F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁgÀÄ AiÀiÁjUÀÆ

§¼À¸À§ºÀÄzÀÄ. CªÀ£ÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉÃ UÀAqÀ¸ÀjUÀÆ CªÀ¼ÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ºÉAUÀ¸ÀjUÀÆ, CzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥ÁætÂUÀÆ ªÀ¸ÀÄÛ«UÀÆ
§¼À¸À§ºÀÄzÀÄ. AiÀiÁjUÁzÀgÀÆ §¼À¸À§ºÀÄzÁzÀ F ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
D. PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹:
£Á£ÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è EzÝÉÃ£É.
¦Ãlgï ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ NzÀÄwÛgÀÄªÉAiÀiÁ?
10
ºÀ¹Ã£Á ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃzÀ¼ÀÄ.
gÀªÀÄå PÉ®¸ÀPÉÌ ºÉÆÃzÀ¼ÀÄ.
£Á¬Ä gÉÆnÖAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆ¹vÀÄ.
¥É£ÀÄß mÉÃ§°è£À ªÉÄÃ°zÉ.
E. PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ :
£ÁªÀÅ ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄvÉÛÃªÉ.
CªÀgÀÄ wgÀÄUÁqÀ®Ä ºÉÆÃzÀgÀÄ.
CªÀÅ DPÁ±ÀzÀ°è ºÁgÀÄwÛªÉ.
CªÀÅ ºÀ½îUÀ¼ÀÄ.
ED
M§â£ÉÃ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ, ¸ÀÜ¼À, ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÁUÀ £Á£ÀÄ, ¤Ã£ÀÄ,
H
CªÀ£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ, CzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÉÛÃªÉ. MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ, ¸ÀÜ¼À,
IS
¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ £ÁªÀÅ, CªÀgÀÄ, CªÀÅ JA§ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
BL
EP S
§¼À¸ÀÄvÉÛÃªÉ.
R TB
U
F. PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ :

BE @K
£Á£ÀÄ, ¦Ãlgï, ºÀ¹Ã£Á ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄvÉÛÃªÉ.

gÁªÀÄ, ©üÃªÀÄ, ±ÁåªÀÄ ªÁQAUï ºÉÆÃzÀgÀÄ.
TO
ºÀQÌUÀ¼ÀÄ DPÁ±ÀzÀ°è ºÁgÀÄwÛªÉ.

ºÀ®ÆègÀÄ, ¨ÁåqÀV, PÀÆ¼ÀÆgÀÄ ºÀ½îUÀ¼ÀÄ.
T
O
¸ÀªÀð£ÁªÀÄzÀ FªÀgÉV£À «ªÀgÀuÉAiÀÄ »£Éß¯ÉAiÀÄ°è PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À ¥ÀnÖ

N
ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ :
¥ÀÅ°èAUÀ ¹ÛçÃ°AUÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀ
£Á£ÀÄ £Á£ÀÄ £ÁªÀÅ
¤Ã£ÀÄ ¤Ã£ÀÄ ¤ÃªÀÅ
CzÀÄ CªÀÅ
CªÀ£ÀÄ CªÀ¼ÀÄ CªÀgÀÄ
EzÀÄ EªÀÅ
EªÀ£ÀÄ EªÀ¼ÀÄ EªÀgÀÄ
11
C¨sÁå¸À

1. PÀxÉAiÀÄ°è EgÀÄªÀ AiÀÄÄªÀPÀ, AiÀÄÄªÀw, PÀxÉUÁgÀ, ºÀ½î, £À¢ EªÀÅUÀ½UÉ CAQvÀ
£ÁªÀÄªÀ£ÀÄß Er.
2. CAPÀtzÀ°ègÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CAQvÀ£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ ¥ÀævÉåÃPÀ
¥ÀnÖªÀiÁr.
ClÖ CªÀÄgï CvÉÛ CQÌ CgÀÄuï
CfÓ Dl DqÀÄ DgÀw DPÁgÀ
Hl HªÀð² G¥ÀÅà NwPÉÃvÀ PÀªÀÄ®
PÀ¦¯ï PÉÆÃw UÀAmÉ UÀuÉÃ±À ¸À«ÄÃgï
ED
¸ÀégÀÆ¥ï ¸ÀAvÉ ¥sÁwªÀiÁ EPÁâ®ï ¨ÉAZÀÄ
H
±ÁAw «dAiÀÄ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ PÁªÀå PÀ«
IS
BL
EP S
3. PÉ¼ÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À°è gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ ¥ÀnÖªÀiÁr.

R TB
U
BE @K
£Á£ÀÄ CªÀÄgï vÁªÀÅ CªÀ¼ÀÄ CgÀÄuï

CdÓ £ÁªÀÅ DqÀÄ Dj¥sï CzÀÄ
TO
CªÀ£ÀÄ qÉÃ«qï ¤Ã£ÀÄ ªÀÄªÀiÁÛeï PÁwðPï

PÀ¦¯ï CªÀgÀÄ ¨É¼ÀUÀÄ UÀuÉÃ±À ¸À«ÄÃgï
T
O
¸ÀégÀÆ¥ï CªÀ¼ÀÄ ¥sÁwªÀiÁ EPÁâ¯ï ¤ÃªÀÅ

N
±ÁAw gÁeÉÃ±ï CªÀ£ÀÄ PÁªÀå CªÀÅ
4. PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è PÁtÄªÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À §zÀ°UÉ ¤ªÀÄVµÀÖªÁzÀ ºÉ¸ÀjlÄÖ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß

gÀa¹.
£Á£ÀÄ K¼À£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ «zÁåyð.
¤Ã£ÀÄ JAl£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è NzÀÄwÛ.
£ÁªÀÅ ¸ÀAeÉAiÀÄ ªÉÃ¼É DqÀÄvÉÛÃªÉ.
12
CªÀ£ÀÄ £À£Àß ¸ÉßÃ»vÀ.
CªÀ¼ÀÄ £À£Àß vÀAV.
CªÀgÀÄ £À£Àß vÀAzÉ.
CzÀÄ ºÀtÚ£ÀÄß w£ÀÄßvÀÛzÉ.
CªÀÅ PÁ¼À£ÀÄß w£ÀÄßvÀÛªÉ
.
ZÉ£ÀÄßr
“£À£Àß ¥ËæqsÀ±Á¯Á ²PÀët ªÀÄÄVAiÀÄÄªÀªÀgÉUÀÆ PÀ£ÀßqÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°èAiÉÄÃ N¢zÉÝÃ£É.
£Á£ÀÄ PÁ¯ÉÃfUÉ ºÉÆÃzÁUÀ J®èjVAvÀ GvÀÛªÀÄªÁV EAVèµï ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄwÛzÉÝ. £Á£ÀÄ PÀ£ÀßqÀ
ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°èAiÉÄÃ NzÀ¨ÉÃPÀÄ, GvÀÛªÀÄªÁV EAVèµï ªÀiÁvÀ£ÁqÀ¨ÉÃPÀÄ J£ÀÄßªÀÅzÀÄ vÀAzÉAiÀÄ
ED
D±ÀAiÀÄªÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ EAzÀÄ CvÀÛPÀqÉ EAVèµï ¨ÁgÀzÉÃ EvÀÛPÀqÉ PÀ£ÀßqÀªÀÇ w½AiÀÄ¢gÀÄªÀ
H
PÁ®zÀ°è £Á«zÉÝÃªÉ. GvÀÛªÀÄ EAVèµï ºÉÃ½PÉÆqÀÄªÀ, PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß PÀ°¸ÀÄªÀ ²PÀët £ÀªÀÄUÉ
IS
¨ÉÃPÁVzÉ.” BL
EP S
R TB
- ±ÉæÃµÀ× «eÁÕ¤, PÀ£ÀßrUÀ. ¥ÉÆæ. ¹. J£ï. Dgï. gÁªï (‘¨sÁgÀvÀgÀvÀß’ ¥ÀÅgÀ¸ÁÌgÀªÀ£ÀÄß

U
WÉÆÃ¶¹zÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ºÉÃ½zÀ ªÀiÁvÀÄ.)

BE @K
TO
T
O
N
13
ªÁåPÀgÀt
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀÄZÀÒªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ :

ºÀ ¹ Ã£Á¼À Ä vÁ¬ÄvÀ A zÉ A iÀ Ä gÀ Ä ºÉ Ã ½zÀ ºÁUÉ PÉ Ã ¼À Ä vÁÛ ¼ É . ºÀ ¹ Ã£Á¼À
vÁ¬ÄvÀAzÉAiÀÄgÀÄ ºÀ¹Ã£Á¼À£ÀÄß ¦æÃw¸ÀÄvÁÛgÉ. ºÀ¹Ã£Á½UÉ ºÀtÚ£ÀÄß PÉÆqÀÄvÁÛgÉ.
ºÀ¹Ã£Á½AzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß N¢¸ÀÄvÁÛgÉ. ºÀ¹Ã£Á¼À°è PÉlÖ UÀÄtUÀ½®è.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ‘ºÀ¹Ã£Á’ JA§ ¥ÀzÀªÀÅ ªÀÄvÉÛ ªÀÄvÉÛ §A¢zÉ. CzÀ£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄÃ
ºÉÃ½zÀgÉ PÉÃ¼À®Ä »vÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅ¢®è. ºÁUÁV CAvÀºÀ PÀqÉUÀ¼À°è CªÀ¼ÀÄ, CªÀ¼À, CªÀ½UÉ,
ED
CªÀ½AzÀ, CªÀ¼° À è ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀzU
À ¼
À £
À ÄÀ ß÷ §¼À¸ÄÀ vÉÛÃªÉ. ºÁUÉ §¼À¸ÄÀ ªÀÅzÀjAzÀ ªÁPÀåUÀ¼À
H
CxÀð PÉqÀÄªÀÅ¢®è. »ÃUÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À §zÀ¯ÁV §¼À¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ‘¸ÀªÀð£ÁªÀÄ’
IS
J£ÀÄßvÉÛÃªÉ. BL
EP S
R TB
F jÃwAiÀÄ°è £ÁªÀÅ C£ÉÃPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÉÛÃªÉ. F ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ

U
BE @K
°AUÀ, ªÀZÀ£À, «¨sÀQÛUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛªÉ. £Á£ÀÄ, £ÁªÀÅ,

CªÀ£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ, CªÀgÀÄ, CzÀÄ, EzÀÄ, CªÀÅ, EªÀÅ, DvÀ£ÀÄ, FvÀ£ÀÄ, DPÉ, FPÉ,
vÁ£ÀÄ, vÁªÀÅ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸À§ºÀÄzÀÄ.
F ªÁPÀåªÀÈAzÀzÀ°è PÁtÄªÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
TO
eÁ£ï £ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀÄwÛzÀÝ. CªÀ£ÀÄ zÁjAiÀÄ°è MAzÀÄ £Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß

T
PÀAqÀ. CzÀÄ ¨Ë¨Ë JAzÀÄ ¨ÉÆUÀ¼ÀÄwÛvÀÄÛ. CzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ CªÀ¤UÉ ºÉzÀjPÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.

O
N
EzÀ£ÀÄß £ÉÆÃrzÀ ªÉÄÃj C°èUÉ §AzÀ¼ÀÄ. CzÀgÀ ¨ÉÆUÀ¼ÀÄ«PÉ PÉÃ½ CªÀ½UÀÆ

ºÉzÀjPÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. EªÀgÀ ºÉzÀjPÉ £ÉÆÃr ªÀÄ£ÉAiÀÄ ªÀiÁ°ÃPÀgÁzÀ gÁªÀÄgÁAiÀÄgÀÄ
ºÉÆgÀUÉ §AzÀgÀÄ. CªÀgÀÄ £Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß UÀzÀj¹zÀgÀÄ. CzÀÄ ¨Á® ªÀÄqÀaPÉÆAqÀÄ
PÀÄAAiÀiï PÀÄAAiÀiï J£ÀÄßvÁÛ ¸ÀÄªÀÄä£Á¬ÄvÀÄ.
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ «zsÀ. 1. ¥ÀÄgÀÄµÁxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ 2. DvÁäxÀðPÀ
¸ÀªÀð£ÁªÀÄ 3. ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ
21
¥ÀÄgÀÄµÁxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ
ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀ ªÀåQÛUÉ/ªÀåQÛUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ‘GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ’zÀ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ £Á£ÀÄ, £À£Àß£ÀÄß, £À¤ßAzÀ, £ÀªÀÄä, £ÀªÀÄä°è EvÁå¢. EªÀÅUÀ¼ÀÄ
¸À ª À ð £ÁªÀ Ä UÀ ¼ ÁzÀ Ä zÀ j AzÀ EªÀ Å UÀ ¼ À £ À Ä ß ‘GvÀ Û ª À Ä ¥À Å gÀ Ä µÀ ¸À ª À ð £ÁªÀ Ä ’UÀ ¼ É A zÀ Ä
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
ªÀÄvÉÆÛ§âgÉÆqÀ£É ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÁUÀ CªÀgÀ£ÀÄß ¸ÀA¨ÉÆÃ¢ü¹/ CªÀgÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ
ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ‘ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ’zÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ,
¤Ã£ÀÄ, ¤£Àß£ÀÄß, ¤ÃªÀÅ, ¤ªÀÄä£ÀÄß, ¤«ÄäAzÀ, ¤ªÀÄä, ¤ªÀÄä°è EvÁå¢. EªÀÅUÀ¼ÀÄ
¸À ª À ð £ÁªÀ Ä UÀ ¼ ÁzÀ Ä zÀ j AzÀ EªÀ Å UÀ ¼ À £ À Ä ß ‘ªÀ Ä zs À å ªÀ Ä ¥À Å gÀ Ä µÀ ¸À ª À ð £ÁªÀ Ä ’UÀ ¼ É A zÀ Ä
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
£ÀªÀÄä£ÀÄß PÀÄjvÀÄ CxÀªÁ AiÀiÁgÉÆqÀ£É ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄvÉÛÃªÉAiÉÆÃ CªÀgÀ£ÀÄß
PÀÄjvÀÄ ºÉÃ¼ÀzÉ ¨ÉÃgÉ AiÀiÁgÀ£ÉÆßÃ PÀÄjvÀÄ £ÁªÀÅ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄvÉÛÃªÉ. EzÀ£ÀÄß
ED
¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ‘¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ’ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ: CªÀ£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ,
H
CªÀgÀÄ EvÁå¢. EªÀÅUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÁzÀÄzÀjAzÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ‘¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ
IS
¸ÀªÀð£ÁªÀÄ’UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. BL
EP S
R TB
U
DvÁäxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ
BE @K
¸ÀÈd£Á vÀ£Àß ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄ©lÖ¼ÀÄ.

±ÉÃRgÀ£ÀÄ vÀ£ÀUÉ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀÅ ¨ÉÃPÉAzÀÄ PÉÃ½zÀ£ÀÄ.
¸ÀÈd£Á¼ÀÄ ¸ÀÈd£Á¼À ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄ©lÖ¼ÀÄ JAzÀÄ ºÉÃ½zÀgÉ ¸ÀjAiÀiÁUÀzÀÄ.
TO
ºÁUÁV ‘¸ÀÈd£Á vÀ£Àß ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄ©lÖ¼ÀÄ’ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ. »ÃUÉAiÉÄÃ

±ÉÃRgÀ£ÀÄ ±ÉÃRgÀ¤UÉ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀÅ ¨ÉÃPÉAzÀÄ PÉÃ½zÀ£ÀÄ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀ §zÀ°UÉ
T
‘±ÉÃRgÀ£ÀÄ vÀ£ÀUÉ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀÅ ¨ÉÃPÉAzÀÄ PÉÃ½zÀ£ÀÄ’ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ. »ÃUÉ ¥ÀæxÀªÀÄ

O
N
¥ÀÅgÀÄµÀzÀ°è §¼À¸À¯ÁUÀÄªÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ‘DvÁäxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ’UÀ¼É¤¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛªÉ.

vÁ£À Ä , vÁªÀ Å , vÀ ª À Ä ä £ À Ä ß, vÀ ª À Ä UÉ , vÀ ª À Ä ä , vÀ £ À ß - EªÉ ® è ª À Ç DvÁä x À ð PÀ
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼É.
¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ
AiÀiÁgÀÄ §AzÀgÀÄ? AiÀiÁªÀ£ÀÄ §AzÀ£ÀÄ? ¤Ã£ÀÄ K£ÀÄ ªÀiÁrzÉ? ¤Ã£ÀÄ
KPÉ §AzÉ?
F ªÉ Ä Ã°£À ªÁPÀ å UÀ ¼ À ° è ¥À æ ± É ß PÉ Ã ¼À Ä ªÀ ¸À A zÀ ¨ s À ð zÀ ° è ¸À ª À ð £ÁªÀ Ä UÀ ¼ À £ À Ä ß
§¼À¸À¯ÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
AiÀiÁgÀÄ, JAxÀªÀ£ÀÄ, JAxÀªÀ¼ÀÄ - EªÉ®è ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼É.
22
C¨sÁå¸À
GzÁºÀgu À AÉ iÀÄ°è ¤ÃrgÀÄªÀAvÉ PÉ¼V
À £À ªÁPÀåUÀ¼°
À è ¸Àªð
À £ÁªÀÄUÀ¼£
À ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¹, CªÀÅ AiÀiÁªÀ
jÃwAiÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ w½¹.
PÀæªÀÄ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄzÀ «zsÀ
¸ÀASÉå
GzÁ: PÀµÀÖ §AzÁUÀ £ÁªÀÅ AiÀiÁjUÀÆ £ÁªÀÅ, £ÀªÀÄUÉ GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ
¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ¢zÀÝgÉ £ÀªÀÄUÉ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ
AiÀiÁgÀÆ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁgÀgÀÄ.
1 ¤Ã£ÀÄ ¸ÀÄ¼ÀÄîUÁgÀ£ÉAzÀÄ UÉÆvÁÛzÀ
ªÉÄÃ¯É ¤Ã£ÀÄ ¤d ºÉÃ½zÀgÀÆ
¤£Àß£ÀÄß AiÀiÁgÀÆ £ÀA§ÄªÀÅ¢®è.
ED
H
IS
2 CªÀ¤UÉ CªÀ£À CPÀÌ MAzÀÄ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ
BL
EP S
PÉÆlÖ¼ÀÄ.
R TB
U
3 CªÀ£ÀÄ vÀ£Àß ¥ÀÅ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß §ºÀ¼À
BE @K
ªÉÄaÑPÉÆAqÀ£ÀÄ.
4 £ÀªÀÄä £ÀªÀÄä PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÉÃ
ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ
TO
5 £ÁªÀÅ HjUÉ ºÉÆÃV ¤ªÀÄä

T
¸ÁªÀiÁ£ÀÄUÀ¼À£ÀÆß CªÀÅUÀ¼À¤ßnÖ
O
N
gÀÄªÀ ¥ÉnÖUÉUÀ¼À£ÀÆß vÀgÀÄvÉÛÃªÉ.
23
ªÁåPÀgÀt
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß N¢ ªÀåvÁå¸À UÀÄgÀÄw¹.
C) EgÀÄªÉAiÀÄÄ §A¢vÀÄ. (EgÀÄªÉ+G=EgÀÄªÉAiÀÄÄ)
D) EgÀÄªÉ §A¢vÀÄ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è JgÀqÀÆ ªÁPÀåUÀ¼ÀÆ ¸Àj. DzÀgÉ,
(C) JA§ ªÁPÀåzÀ°ègÀÄªÀ AiÀÄÄ JA§ CPÀëgÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ.
(D) JA§ ªÁPÀåzÀ°è ‘AiÀÄÄ’ C£ÀÄß ©qÀ¯ÁVzÉ. (D) JA§ ªÁPÀåzÀ°è ‘AiÀÄÄ’
ED
C£ÀÄß ©lÖgÀÆ CxÀð ªÀåvÁå¸ÀªÁUÀÄªÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.
H
(PÀ) EgÀÄªÉ UÀÆqÀ£ÀÄß §A¢vÀÄ. (UÀÆqÀÄ + C£ÀÄß =UÀÆqÀ£ÀÄß)
IS
BL
EP S
(UÀÀ) EgÀÄªÉ UÀÆr¤AzÀ §A¢vÀÄ. (UÀÆqÀÄ+£À+EAzÀ=UÀÆr¤AzÀ)
R TB
U
BE @K
(ZÀ) EgÀÄªÉ UÀÆrUÉ §A¢vÀÄ. (UÀÆqÀÄ+EUÉ=UÀÆrUÉ)

(d) EgÀÄªÉ UÀÆr£À°è §A¢vÀÄ. (UÀÆqÀÄ+£À+C°è=UÀÆr£À°,è EzÀ£ÄÀ ß UÀÆqÀÄ+C°è=UÀÆqÀ°è
JAzÀÆ §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ)
TO
ªÉÄÃ°£À £Á®ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À°è (PÀ) ªÀÄvÀÄÛ (d) ªÁPÀåUÀ¼À°è CxÀð ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄªÀÅ¢®è. EAxÀ
T
ªÁPÀå ¸ÀjAiÀÄ®è. F ªÁPÀåªÀ£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¹ §gÉAiÉÆÃt.

O
N
(PÀ) EgÀÄªÉ UÀÆqÀ£ÀÄß £ÉÆÃrvÀÄ.

(ZÀ) EgÀÄªÉ UÀÆr£À°è (UÀÆqÀ°è) EzÉ.
FUÀ F ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ CxÀðªÀvÁÛV PÁtÂ¸ÀÄvÀÛªÉ.
ªÉÄÃ°£À £Á®ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À°è (UÀÀ) ªÀÄvÀÄÛ (ZÀÀ) ªÁPÀåUÀ¼À°è CxÀð ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ.
DzÀgÉ F ªÁPÀåUÀ¼À°è §¼ÀPÉAiÀiÁVgÀÄªÀ UÉ ªÀÄvÀÄÛ EAzÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹gÀÄªÀÅzÀjAzÀ CxÀð
ªÀåvÁå¸ÀªÁVzÉ. EgÀÄªÉ UÀÆr¤AzÀ §A¢vÀÄ. (ºÉÆgÀUÉ §A¢vÀÄ) EgÀÄªÉ UÀÆrUÉ §A¢vÀÄ
(M¼ÀUÉ §A¢vÀÄ) JA§ CxÀðªÁUÀÄvÀÛzÉ.
30
- PÉÆmÉÖ PÀlÖ®Ä PÉÆA¨ÉUÀ¼À£ÀÄß §VÎ¸ÀÄvÀÛªÉ.
- gÁdÄ VqÀªÀ£ÀÄß £ÉlÖ£ÀÄ.
- PÉ®¸ÀUÁgÀ EgÀÄªÉUÀ¼ÀÄ gÁtÂUÉ DºÁgÀ w¤ß¸ÀÄvÀÛªÉ.
- PÀªÀÄ® ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆÃzÀ¼ÀÄ.
- ZÀUÀ½ EgÀÄªÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄgÀzÀ°è PÉÆmÉÖ PÀlÄÖvÀÛªÉ.
- ¥ÀÆtÂðªÀÄ ¥ÉÃmÉAiÀÄ°è DnPÉ PÉÆAqÀ¼ÀÄ.
UÀªÀÄ¤¹ :
C. EgÀÄªÉUÀ¼ÀÄ ¯ÁªÁðªÀ£ÀÄß ¨Á¬Ä¬ÄAzÀ ¸Àæ«¸ÀÄvÀÛªÉ.
D. gÁdÄ ªÀÄ£É¬ÄAzÀ §AzÀ£ÀÄ.
ED
H
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°è UÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹. ªÉÆzÀ¯ÉgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è
IS
¨Á¬Ä¬ÄAzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ£É¬ÄAzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrzÁUÀ ¨Á¬Ä ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ£É JA§
BL
EP S
R TB
ªÀÄÆ® ¥ÀzÀUÀ½UÉ ‘EAzÀ’ JA§ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃjgÀÄªÀÅzÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ. EAzÀ JA§
U
BE @K
¥ÀævÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß ©lÄÖ ªÁPÀå N¢zÀgÉ EgÀÄªÉUÀ¼ÀÄ ¯ÁªÁð ¨Á¬Ä ¸Àæ«¸ÀÄvÀÛªÉ, gÁdÄ ªÀÄ£É
§AzÀ£ÀÄ JAzÁUÀÄvÀÛªÉ. EzÀjAzÀ ªÁPÀå £ÀªÀÄUÉ ¸ÀjAiÀiÁV CxÀðªÁUÀÄªÀÅ¢®è.
»ÃUÉAiÉÄÃ ¸ÀÄªÀÄ ¥ÉÃmÉ §mÉÖ vÀAzÀ¼ÀÄ JAzÀgÉ £ÀªÀÄUÉ F ªÁPÀå ¸ÀjAiÀiÁV
TO
CxÀðªÁUÀÄªÀÅ¢®è. EzÀPÉÌ PÉ®ªÀÅ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ¸ÀÄªÀÄ ¥ÉÃmÉ¬ÄAzÀ §mÉÖAiÀÄ£ÀÄß

T
vÀAzÀ¼ÀÄ JAzÀÄ N¢zÁUÀ £ÀªÀÄUÉ ªÁPÀåªÀÅ ¸ÀA¥ÀÇtðªÁV CxÀðªÁUÀÄvÀÛzÉ.

O
N
F jÃw ªÁPÀåUÀ¼À°è §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄªÀ ««zsÀ ¥ÀzÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA§AzsÀ

PÀ°à¸ÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼ÉÃ ‘«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ’. F ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ »ÃVªÉ.
1. ‘G’ 2. ‘C£ÀÄß’ 3. ‘EAzÀ’
4. ‘UÉ’ 5. ‘zÉ¸É¬ÄAzÀ’ 6. ‘C’ 7. ‘C°è’.
EzÉÃ jÃw ¥ÁoÀzÀ°è §A¢gÀÄªÀ F «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸À»vÀªÁVgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀnÖ ªÀiÁr.
31
§ºÀÄªÀZÀ£À
PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ ªÀåvÁå¸À w½¬Äj :
1) £À£Àß §½ MAzÀÄ ZÉAqÀÄ EzÉ.

2) C£ÀégÀ£À §½ £Á®ÄÌ ZÉAqÀÄUÀ¼ÀÄ EªÉ.
3) ¨ÉAUÀ¼ÀÆj¤AzÀ £ÀªÀÄä ±Á¯ÉUÉ M§â¼ÀÄ ºÀÄqÀÄV §A¢zÁÝ¼É.
4) ªÉÄÊ¸ÀÆj¤AzÀ £ÀªÀÄä ±Á¯ÉUÉ ªÀÄÆªÀgÀÄ ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀÄ §A¢zÁÝgÉ.
5) £Á¼É «dAiÀÄ¥ÀÅgÀPÉÌ ZÉ¸ï ¥ÀAzÀåzÀ°è ¨sÁUÀªÀ»¸À®Ä M§â ºÀÄqÀÄUÀ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£.É
6) £Á¼É ¨ÁzÁ«ÄUÉ QæPÉmï ¥ÀAzÀåzÀ°è ¨sÁUÀªÀ»¸À®Ä ºÀ¢£ÁgÀÄ ºÀÄqÀÄUÀgÀÄ
ED
ºÉÆÃUÀÄvÁÛgÀÉ.
H
1£ÉAiÀÄ ªÁPÀå UÀªÄÀ ¤¹. E°è ZÉAqÀÄ JA§ÄzÀÄ £ÁªÀÄ¥Àz.À EzÉ JA§ÄzÀÄ QæAiÀiÁ¥Àz.À
IS
2£ÉAiÀÄ ªÁPÀå UÀªÀÄ¤¹ ZÉAqÀÄUÀ¼ÀÄ JA§ÄzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ. EªÉ JA§ÄzÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ.
BL
EP S
R TB
ªÉÆzÀ® ªÁPÀåzÀ°è ZÉAqÀÄ MAzÀÄ EzÉ. EzÀjAzÀ ZÉAqÀÄ JA§ ¥ÀzÀ §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ.
U
BE @K
DzÀgÉ JgÀq£À A
É iÀÄ ªÁPÀåz°
À è MAzÀQÌAvÀ ºÉZÄÀ (Ñ £Á®ÄÌ) ZÉAqÀÄUÀ½ªÉ. EzÀjAzÀ ZÉAqÀÄUÀ¼ÄÀ
JA§ ¥ÀzÀ §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. E°è -UÀ¼ÀÄ JA§ÄzÀÄ §ºÀÄªÀZÀ£À ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ.
3£ÉAiÀÄ ªÁPÀå UÀªÀÄ¤¹, E°è ºÀÄqÀÄV JA§ÄzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ. §A¢zÁÝ¼É JA§ÄzÀÄ
TO
QæAiÀiÁ¥ÀzÀ. 4£ÉAiÀÄ ªÁPÀå UÀªÀÄ¤¹, ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀÄ JA§ÄzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ §A¢zÁÝgÉ

JA§ÄzÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ. ªÉÆzÀ® ªÁPÀåzÀ°è M§â¼ÀÄ ºÀÄqÀÄV JA¢gÀÄªÀÅzÀjAzÀ ºÀÄqÀÄV
T
O
JA§ ¥ÀzÀ §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. DzÀgÉ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ°è MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ºÀÄqÀÄVAiÀÄ

N
jgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀÄ JA§ ¥ÀzÀ §¼ÀPÉAiÀiÁVªÉ. E°è -CgÀÄ JA§ÄzÀÄ

§ºÀÄªÀZÀ£À ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ.
5£ÉAiÀÄ ªÁPÀå UÀªÄÀ ¤¹. E°è ºÀÄqÀÄUÀ JA§ÄzÀÄ £ÁªÀÄ¥Àz.À ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É JA§ÄzÀÄ
QæAiÀiÁ¥ÀzÀ. 6£ÉAiÀÄ ªÁPÀå UÀªÀÄ¤¹. ºÀÄqÀÄUÀgÀÄ JA§ÄzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ. ºÉÆÃUÀÄvÁÛgÉ
JA§ÄzÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ. ªÉÆzÀ® ªÁPÀåzÀ°è M§â ºÀÄqÀÄUÀ JA¢gÀÄªÀÅzÀjAzÀ ºÀÄqÀÄUÀ
JA§ ¥ÀzÀ §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. DzÀgÉ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ°è MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ(ºÀ¢£ÁgÀÄ)
ºÀÄqÀÄUÀjgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ºÀÄqÀÄUÀgÀÄ JA§ ¥ÀzÀ §¼ÀPÉAiÀiÁVªÉ. E°è-gÀÄ JA§ÄzÀÄ
§ºÀÄªÀZÀ£À ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ.
32
FUÀ F ¤zsÁðgÀPÉÌ §gÉÆÃt :
• MAzÀQÌAvÀ ºÉZÄÀ Ñ ªÀåQÛ CxÀªÁ ªÀ¸ÄÀ Ûª£

À ÄÀ ß PÀÄjvÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÁUÀ §ºÀÄªÀZ£
À À
¥ÀævÀåAiÀÄ §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
• §ºÀÄªÀZÀ£À ¥ÀævÀåAiÀÄ §¼ÀPÉAiÀiÁzÁUÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀåvÁå¸ÀªÁV

C°èAiÀÄÆ §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ gÀÆ¥À §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
C¨sÁå¸À
C. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è SÁ° ©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è DªÀgÀtzÀ°è ¤ÃrgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À
ED
§ºÀÄªÀZÀ£À gÀÆ¥À §gÉ¬Äj.
H
1. £ÀªÀÄä ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è JAlÄ (zÀ£À, EzÉ)
IS
2. £ÀªÀÄä vÀgÀUÀwAiÀÄ°è CgÀªÀvÀÄÛ BL (ºÀÄqÀÄUÀ, EzÁÝ£É)
EP S
R TB
U
3. DgÀ£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è E¥ÀàvÀÄÛ (ºÀÄqÀÄV, EzÁÝ¼É)
BE @K
D. PÉ¼ÀUÉ §ºÀÄªÀZÀ£ÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.

GzÁºÀgÀuÉ : 1 GzÁºÀgÀuÉ : 2
TO
KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À

T
• ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ • ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼ÀÄ • AiÀÄÄªÀPÀ • AiÀÄÄªÀPÀgÀÄ

O
N
• zÀ£À • zÀ£ÀUÀ¼ÀÄ • ªÀÄÄzÀÄPÀ • ªÀÄÄzÀÄPÀgÀÄ

• ªÀÄ£É • ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀÄ • DlUÁgÀÀ • DlUÁgÀgÀÄ
• §¸ÀÄì • §¸ÀÄìUÀ¼ÀÄ • ZÁ®Q • ZÁ®QAiÀÄgÀÄ
• gÁdå • gÁdåUÀ¼ÀÄ • ¨Á®Q • ¨Á®QAiÀÄgÀÄ
• ±Á¯É • ±Á¯ÉUÀ¼ÀÄ • ±Á¸ÀQ • ±Á¸ÀQAiÀÄgÀÄ
• vÀgÀUÀw • vÀgÀUÀwUÀ¼ÀÄ • ¨Á®PÀ • ¨Á®PÀgÀÄ
33
GzÁºÀgÀuÉ : 3
• CPÀÌ • CPÀÌA¢gÀÄ
• vÁ¬Ä • vÁAiÀÄA¢gÀÄ
• aPÀÌ¥Àà • aPÀÌ¥ÀàA¢gÀÄ
• zÉÆqÀØ¥Àà • zÉÆqÀØ¥ÀàA¢gÀÄ
• vÀAV • vÀAVAiÀÄgÀÄ
ªÉÄÃ°£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹. GzÁºÀgÀuÉ 1gÀ°è £À¥ÀÅA¸ÀPÀ ¥ÀzÀUÀ½ªÉ.
ED
EªÀÅUÀ¼À°è–UÀ¼ÀÄ JA§ §ºÀÄªÀZÀ£À ¥ÀævÀåAiÀÄ §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. GzÁºÀgÀuÉ 2gÀ°è ¹ÛçÃ°AUÀ
H
¥ÀÅ°èAUÀ ¥ÀzÀUÀ½ªÉ. E°è ¹ÛçÃ°AUÀzÀ°è –CgÀÄ JA§ §ºÀÄªÀZÀ£À ¥ÀævÀåAiÀÄ, ¥ÀÅ°èAUÀzÀ°è
IS
BL
EP S
–gÀÄ C£ÀÄßªÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. GzÁºÀgÀuÉ 3gÀ°è ¸ÀA§AzsÀªÁa ¥ÀzÀUÀ½ªÉ.

R TB
U
E¯Éè®è –CA¢gÀÄ JA§ §ºÀÄªÀZÀ£À ¥ÀævÀåAiÀÄ §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. ªÉÄÃ°£À ¸ÀÆvÀæzÀ DzsÁgÀzÀ

BE @K
ªÉÄÃ¯É PÉ¼ÀV£À C¨sÁå¸À ¨sÁUÀzÀ KPÀªÀZÀ£À ¥ÀzÀUÀ½UÉ §ºÀÄªÀZÀ£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.

TO
C¨sÁå¸À 1
T
O
N
• f¯Éè • ºÀQÌ
• HgÀÄ • £À¢
• PÉÆoÀr • ¨ÉlÖ
• £Á¬Ä • UÀÄqÀØ
34
C¨sÁå¸À 2
• CtÚ • CvÉÛ
• aPÀÌªÀÄä • vÀªÀÄä
• zÉÆqÀØªÀÄä • ¨sÁªÀ
ZÉ£ÀÄßr
“¯ÉÆÃPÀzÀ°è JµÀÄÖ d£ÀjzÁÝgÉÆÃ CµÀÄÖ C£ÀÄ¨sÀªÀUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ UÁæºÀåªÁzÀªÀÅ,
ED
PÉ®ªÀÅ vÁådåªÁzÀªÀÅ. AiÀiÁªÀÅzÀÄ vÁådå JAzÀÄ ¤zsÁðgÀ ªÀiÁqÀÄªÀ MgÉUÀ®Äè AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
CªÀgÀªÀgÀ ¸ÀéAvÀ C£ÀÄ¨sÀªÀªÉ!”
H
IS
BL -f.¦. gÁdgÀvÀßA (PÀ« ºÁUÀÆ aAvÀPÀgÀÄ)
EP S
R TB
U
BE @K
TO
T
O
N
35
ZÀlÄªÀnPÉ
1. PÁqÀÄ £Á±ÀªÁUÀÄªÀÅzÀjAzÀ GAmÁUÀÄªÀ vÉÆAzÀgÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr.

2. VqÀ-ªÀÄgÀ ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄ, ¥ÁætÂ ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ EgÀÄªÀAvÉ PÀ°à¹PÉÆAqÀÄ ¥ÀæPÀÈw
avÀæªÀ£ÀÄß §gÉ¬Äj.
3. ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄ CªÀ±ÀåPÀvÉ PÀÄjvÀÄ MAzÀÄ ¥Àæ§AzsÀªÀ£ÀÄß §gÉ¬Äj.
¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ : ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü, DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü, DzÉÃ±À ¸ÀA¢ü.
MAzÀÄ HgÀ°è M§â f¥ÀÅt ªÀåQÛ EzÀÝ£ÀÄ. CªÀ¤UÉ ºÀtzÁ¸É §ºÀ¼À. CªÀ£À §½
ED
MAzÀÄ PÉÆÃ½ EvÀÄ.Û CzÀÄ a£ÀßzÀ ªÉÆmÉÖ¬ÄqÀÄwÛvÄÀ .Û ºÁUÁV CªÀ£ÄÀ CzÀ£ÄÀ ß HgÁZÉV£À
H
IS
¨ÉlÖzÁªÀgÉAiÀÄ PÉÆ¼ÀzÀ §½ §aÑnÖzÀÝ£ÀÄ. CzÀÄ ¢£ÀªÉÇAzÀPÉÌ MAzÉÆAzÀÄ ªÉÆmÉÖAiÀÄAvÉ
BL
EP S
£ÀÆgÁgÀÄ ªÉÆmÉÖUÀ¼À£ÀÄß PÉÆnÖvÀÄÛ. DzÀgÀÆ CªÀ¤UÉ D¸É. CzÀ£ÀÄß PÉÆAzÀÄ©lÖgÉ
R TB
U
CzÀgÀ ºÉÆmÉÖAiÉÆ¼ÀUÉ vÀÄA¨Á a£ÀßzÀ ªÉÆmÉÖ ¹UÀ§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄPÉÆAqÀÄ MAzÀÄ ¢£À
BE @K
PÉÆAzÀÄ©lÖ£ÀÄ. ªÀÄÄAzÉÃ£Á¬ÄvÀÄ AiÉÆÃa¹.

HgÀ°è, ªÉÆmÉÖ¬ÄqÀÄ, ¨ÉlÖzÁªÀgÉ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß HgÀÄ, C°è, ªÉÆmÉ,Ö
EqÀÄ, ¨ÉlÖ, vÁªÀgÉ JAzÀÄ NzÀ§ºÀÄzÁzÀgÀÆ £ÁªÀÅ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÁUÀ ¸ÀÄ®¨sÀªÁUÀ®Ä
TO
F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹ HgÀ°è, ªÉÆmÉÖ¬ÄqÀÄ, ¨ÉlÖzÁªÀgÉ EvÁå¢AiÀiÁV NzÀÄvÉÛÃªÉ.

T
O
»ÃUÉ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß JqÉ©qÀzÉ MnÖUÉ PÀÆr¹ NzÀÄªÀÅzÀPÉÌ CxÀªÁ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ‘¸ÀA¢ü’

N
JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ D ¥ÀzÀUÀ¼À°è EgÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À°è MAzÀÄ CPÀëgÀ
©lÄÖºÉÆÃUÀ§ºÀÄzÀÄ (GzÁºÀgÀuÉ UÀªÀÄ¤¹), E®èªÉÃ EgÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À eÉÆvÉUÉ MAzÀÄ
CPÀëgÀ ºÉÆ¸ÀzÁV ¸ÉÃjPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ MAzÀÄ CPÀëgÀzÀ §zÀ°UÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CPÀëgÀ
§gÀ§ºÀÄzÀÄ. »ÃUÉ ¸ÀA¢üAiÀiÁUÀÄªÁUÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ, CPÀëgÀ §AzÀÄ
¸ÉÃgÀÄªÀÅzÀÄ CxÀªÁ MAzÀÄ CPÀëgÀzÀ §zÀ°UÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CPÀëgÀ §AzÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÀPÉÌ
‘¸ÀA¢üPÁAiÀÄð’ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
43
¸ÀA¢üAiÀiÁUÀÄªÁUÀ CPÀëgÀ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁzÀgÉ CzÀ£ÀÄß ‘¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü’ J£ÀÄßªÀgÀÄ. GzÁ:
HgÀÄ+C°è - HgÀ°è
¸ÀA¢üAiÀiÁUÀÄªÁUÀ MAzÀÄ CPÀëgÀ ºÉÆ¸ÀzÁV §AzÀgÉ CzÀ£ÀÄß ‘DUÀªÀÄ ¸ÀA¢ü’
J£ÀÄßªÀgÀÄ. GzÁ: ªÉÆmÉÖ+EqÀÄ-ªÉÆmÉÖ¬ÄqÀÄ.
¸ÀA¢üAiÀiÁUÀÄªÁUÀ MAzÀÄ CPÀëgÀzÀ §zÀ°UÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CPÀëgÀ §AzÀgÉ CzÀ£ÀÄß
‘DzÉÃ±À ¸ÀA¢ü’ J£ÀÄßªÀgÀÄ. GzÁ: ¨ÉlÖ+vÁªÀgÉ = ¨ÉlÖzÁªÀgÉ
C¨sÁå¸À
C. PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è ¸ÀA¢üAiÀiÁVgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹, ¸ÀA¢üAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ w½¹.
ED
GzÁ: ¤Ã£ÉÃPÉ £ÀªÉÆäqÀ£É HjUÉ §gÀÄªÀÅ¢®è?
H
¤Ã£ÉÃPÉ, £ÀªÉÆäqÀ£É, HjUÉ - ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü
IS
BL
EP S
1 ºÁ¹UÉ¬ÄzÀÝµÀÄÖ PÁ®£ÀÄß ZÁZÀÄ.
R TB
U
2 zÉÃªÀ£ÉÆ°zÁvÀ£ÉÃ eÁvÀ ¸ÀªÀðdÕ.
BE @K
3 ¨Á¬ÄzÀÝªÀgÀÄ §gÀzÀ®Æè §zÀÄQzÀgÀÄ .
¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ
TO
PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåªÀÈAzÀªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.

T
ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ ZÉ£ÁßV «zÁå¨sÁå¸À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄPÉÌ ªÀÄÄ£Àß JzÀÄÝ C¨sÁå¸À

O
N
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ M¼ÉîAiÀÄzÀÄ. ¸ÀÆAiÀÄð £ÀªÀÄUÉ ºÀwÛgÀzÀ KPÉÊPÀ £ÀPÀëvÀæ. ¸ÀÆAiÀÄð¤AzÀ CvÀåAvÀ

¥ÀR
æ gÀªÁzÀ ¨É¼PÀ ÄÀ ¨sÆ
À «ÄUÉ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀz
Û .É ¸ÀÆAiÀÄð ¢UÀAvÀz°
À z
è ÝÀ AvÉ PÁtÄvÁÛ£.É ¸ÀÆAiÀÄð£ÉÃ
dUÀeÉÆÓöåÃw, ¸ÀÆAiÀÄð£ÉÃ a£ÀäAiÀÄ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåªÀÈAzÀzÀ°è ºÀ®ªÀÅ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¥ÀzÀUÀ½ªÉ. F ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉAiÀÄ°è

ºÁ¸ÀÄºÉÆPÁÌV ¸ÉÃjªÉ. PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¢üAiÀiÁV ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÁVªÉ. E°èAiÀÄ ¸ÀA¢üPÁAiÀÄð
¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¨sÁµÉAiÀÄ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À ¥ÀPæ ÁgÀ £Àq¢
É zÉ. EAxÀ ¥ÀzU
À ¼
À À ¸ÉÃjPÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¸ÀA¢üU¼
À ÄÀ
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ. CAzÀgÉ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ-¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀA¢üAiÀiÁzÀgÉ CAvÀºÀ
44
¸ÀA¢üU¼
À £
À ÄÀ ß ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀA¢ü JAzÀÄ PÀgA
É iÀÄÄvÉÛÃªÉ. PÀ£ßÀ qÀzA
À vÉAiÉÄÃ ¸ÀA¸ÀÌøvÀz®
À Æè ¸Àég¸
À A
À ¢üU¼
À Æ
À
ªÀåAd£À¸ÀA¢üUÀ¼ÀÆ EªÉ. CªÀÅUÀ¼À §UÉÎ w½AiÉÆÃt.
¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¸ÀégÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀtð¢ÃWÀð ¸ÀA¢ü
1. £À£Àß UÉ¼ÉAiÀÄ gÀ«ÃAzÀæ.
2. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÀ®ªÀÅ zÉÃªÁ®AiÀÄUÀ½ªÉ.
3. UÀÄgÀÆ¥ÀzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ M¼ÉîAiÀÄzÀÄ.
4. UÁA¢üÃfAiÀÄªÀgÀ£ÀÄß ªÀÄºÁvÀä JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À°ègÀÄªÀ gÀ«ÃAzÀæ, zÉÃªÁ®AiÀÄ, UÀÄgÀÆ¥ÀzÉÃ±À, ªÀÄºÁvÀä F
ED
±À§ÝUÀ¼À°è DVgÀÄªÀ ¸ÀA¢üPÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.
H
IS
¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ+GvÀÛgÀ¥ÀzÀ = ¸ÀA¢ü¥ÀzÀ
BL
EP S
1. gÀ«+EAzÀæ-gÀ«ÃAzÀæ (E+E=F)
R TB
U
BE @K
2. zÉÃªÀ+D®AiÀÄ-zÉÃªÁ®AiÀÄ (C+D=D)
3. UÀÄgÀÄ+G¥ÀzÉÃ±À-UÀÄgÀÆ¥ÀzÉÃ±À (G+G=H)
4. ªÀÄºÁ+DvÀä-ªÀÄºÁvÀä (D+D=D)
TO
ªÉÄÃ°£À ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀAvÉ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀå¸ÀégÀ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ ¥ÀzÀzÀ DgÀA¨sÀzÀ

T
O
¸ÀégÀ MAzÉÃ jÃwAiÀÄ ªÀtðªÁVzÀÄÝ ¸ÀA¢üPÁAiÀÄð £ÀqÉAiÀÄÄªÁUÀ CzÉÃ ¸ÀégÀzÀ ¢ÃWÀð¸ÀégÀªÀÅ

N
DzÉÃ±ÀªÁVgÀÄªÀÅzÀÄ PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀA¢üPÁAiÀÄð £ÀqÉAiÀÄÄªÁUÀ MAzÉÃ jÃwAiÀÄ ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ

¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÉÃj ¢ÃWÀð¸ÀégÀ DzÉÃ±ÀªÁzÀgÉ CAvÀºÀ ¸ÀA¢üAiÀÄ£ÀÄß ‘¸ÀªÀtð¢ÃWÀð¸ÀA¢ü’ JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
UÀÄt¸ÀA¢ü
¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ + GvÀÛgÀ¥ÀzÀ = ¸ÀA¢ü¥ÀzÀ
1. zÉÃªÀ+EAzÀæ=zÉÃªÉÃAzÀæ (C+E=J)
2. ªÀÄºÁ+F±À=ªÀÄºÉÃ±À (D+F=K)
45
3. CgÀÄt+GzÀAiÀÄ=CgÀÄuÉÆÃzÀAiÀÄ (C+G=N)
4. ªÀÄºÁ+IÄ¶=ªÀÄºÀÀ¶ð(D+IÄ=Cgï)
‘C’ CxÀªÁ ‘D’ JA§ ¸ÀégÀUÀ½UÉ ‘E’ CxÀªÁ ‘F’ JA§ ¸ÀégÀ ¸ÉÃjzÁUÀ ‘K’PÁgÀªÀÇ
‘G’ CxÀªÁ ‘H’ ¸ÀégÀ ¸ÉÃjzÁUÀ ‘N’PÁgÀªÀÇ ‘IÄ’ JA§ ¸ÀégÀªÀÅ ¸ÉÃjzÁUÀ ‘Cgï’ PÁgÀªÀÇ
DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ‘UÀÄt¸ÀA¢ü’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
ªÀÈ¢Þ¸ÀA¢ü
¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ + GvÀÛgÀ¥ÀzÀ=¸ÀA¢ü¥ÀzÀ
1. KPÀ+KPÀ=KPÉÊPÀ(C+K=L)
2. ²ªÀ+LPÀå=²ªÉÊPÀå(C+L=L)
ED
3. ªÀÄºÁ+OzÁAiÀÄð=ªÀÄºËzÁAiÀÄð(D+O=O)
H
4. ªÀ£À+NµÀ¢ü=ªÀ£ËµÀ¢ü(C+N=O)
IS
‘C’ ‘D’PÁgÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ‘K’, ‘L’ PÁgÀUÀ¼ÀÄ §AzÀgÉ CªÉgÀqÀgÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ‘L’PÁgÀªÀÇ
BL
EP S
R TB
‘N’, ‘O’ PÁgÀUÀ¼ÀÄ §AzÀgÉ CªÉgÀqÀgÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ‘O’PÁgÀªÀÇ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀPÉÌ
U
BE @K
‘ªÀÈ¢Þ¸ÀA¢ü’ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.

AiÀÄuï¸ÀA¢ü
¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ+GvÀÛgÀ¥ÀzÀ=¸ÀA¢ü¥ÀzÀ
TO
1. Ew+D¢=EvÁå¢ (E+D=AiÀiï)
T
O
2. UÀÄgÀÄ+DeÉÕ=UÀÄªÁðeÉÕ (G+D=ªï)
N
3. ¦vÀÈ+DfðvÀ=¦vÁæfðvÀ (IÄ+D=gï)
4. ¥Àæw+G¥ÀPÁgÀ=¥ÀævÀÄå¥ÀPÁgÀ (E+G=AiÀiï)
5. eÁw+CwÃvÀ=eÁvÀåwÃvÀ (E+C=AiÀiï)
E, F , G, H, IÄ PÁgÀU½ À UÉ ¸ÀªtÀ ðªÀ®èzÀ ¸ÀégÀ ¥Àgª
À ÁzÀg,É ‘E’ ‘F’ PÁgÀU½
À UÉ
‘AiÀÄ’PÁgÀªÀÇ G, H PÁgÀUÀ½UÉ ‘ªÀ’ PÁgÀªÀÇ IÄ PÁgÀPÉÌ ‘gÀ’ PÁgÀªÀÇ DzÉÃ±ÀªÁV
§gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ÀiÀÄuï ¸ÀA¢ü’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.
46
¸ÀA¸ÀÌøvÀ ªÀåAd£À ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ
d±ÀÛ÷é¸ÀA¢ü
¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ + GvÀÛgÀ ¥ÀzÀ = ¸ÀA¢ü¥ÀzÀ

1. ªÁPï+F±À=ªÁVÃ±À
2. ªÁPï+zÁ£À=ªÁUÁÝ£À
3. ¢Pï+CAvÀ=¢UÀAvÀ
4. §ÈºÀvï+DPÁ±À=§ÈºÀzÁPÁ±À
5. µÀmï+D£À£À=µÀqÁ£À£À
ED
¸ÀA¢üPÁAiÀÄð £ÀqÉAiÀÄÄªÁUÀ ¥ÀÇªÀð ¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ PÀ, ZÀ, l, vÀ, ¥À UÀ½UÉ
H
IS
UÀ, d, qÀ, zÀ, § UÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ‘d±ÀÛ÷é ¸ÀA¢ü’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
BL
EP S
R TB
±ÀÄÑvÀé¸ÀA¢ü
U
BE @K
¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ+GvÀÛgÀ ¥ÀzÀ- ¸ÀA¢ü¥ÀzÀ
1. ªÀÄ£À¸ï+±ÀÄ¢Þ=ªÀÄ£À±ÀÄê¢Þ
TO
2. AiÀÄ±À¸ï+ZÀA¢æPÉ=AiÀÄ±À±ÀÑA¢æPÉ
T
3. ¸Àvï+avÀæ=¸ÀaÑvÀæ
O
N
‘±ÀÄÑ’ JAzÀgÉ ±ÀPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ZÀªÀUÁðPÀëgÀUÀ¼ÀÄ. F CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV §AzÀgÉ ±ÀÄÑvÀé

¸ÀA¢ü. ¸ÀA¢üPÁAiÀÄð £ÀqÉAiÀÄÄªÁUÀ ¥ÀÇªÀð ¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ ¸ÀPÁgÀ CxÀªÁ vÀªÀUÀðzÀ
CPÀg
ë U
À ½
À gÀÄvÀª
Û É GvÀg
Û ¥
À z
À À ±ÀPÁgÀ CxÀªÁ ZÀªU
À ð
À zÀ CPÀg
ë U
À ½
À AzÀ DgÀA¨sª
À ÁUÀÄvÀz
Û .É ‘¸À’PÁgÀ«zÀÝ
PÀqÉ ±ÀPÁgÀªÀÇ vÀªÀUÀðzÀ CPÀëgÀUÀ½zÀÝ PÀqÉ ZÀªÀUÀðzÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÆ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß
‘±ÀÄÑvÀé ¸ÀA¢ü’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
47
C£ÀÄ£Á¹PÀ¸ÀA¢ü
¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ + GvÀÛgÀ¥ÀzÀ = ¸ÀA¢ü¥ÀzÀ
1. ªÁPï+ªÀÄAiÀÄ=ªÁYäAiÀÄ
2. µÀmï+ªÀÄÄR=µÀtÄäR
3. ¸Àvï+ªÀiÁ£À=¸À£Áä£À
Y, k, t, £À, ªÀÄ EªÀÅ C£ÀÄ£Á¹PÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ. F CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV

§AzÀgÉ C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢ü. ¸ÀA¢üPÁAiÀÄð £ÀqÉAiÀÄÄªÁUÀ ¥ÀÇªÀð ¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ
Pï, Zï, mï, vï, ¥ï CPÀg
ë U
À ½
À gÀÄvÀª
Û É GvÀg
Û ¥
À z
À À C£ÀÄ£Á¹PÀ CPÀg
ë U
À ½
À AzÀ DgÀA¨sª
À ÁUÀÄvÀz
Û .É
ED
ªÀUð
À zÀ PÀ, ZÀ, l, vÀ, ¥À ªÀåAd£ÀU½
À UÉ CzÉÃ ªÀUð
À zÀ C£ÀÄ£Á¹PÀ CPÀg
ë U
À ¼
À Æ
À DzÉÃ±ÀªÁV
H
§gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ‘C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢ü’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
IS
BL
EP S
R TB
U
BE @K
TO
T
O
N
48
H. PÉ¼ÀUÉ ¸ÀÆa¹gÀÄªÀ HgÀÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ f¯ÉèAiÀÄ°èªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß §gÉ¬Äj.
1. ªÉÆÃmÉ¨É£ÀÆßgÀÄ 2. ºÉÆ¸ÀjwÛ 3. PÀ¯ÁzÀV
IÄ. PÉ¼ÀUÉ ¸ÀÆa¹gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹.
1. ¸ÀévÀAvÀæ 2. DqÀ½vÀ 3. zÉÃ±À¨sÀPÀÛ 4. ÇÀºÀPÁgÀ 5. ZÀ¼ÀÄªÀ½
ªÁåPÀgÀt
C£ÀåzÉÃ±Àå ±À§ÝUÀ¼ÀÄ
MAzÀ Ä ¥À æ z É Ã ±À z À ° è ¸ÁªÀ i Á£À å ªÁV MAzÀ Ä ¨s Á µÉ ºÀ g À r PÉ Æ ArgÀ Ä vÀ Û z É .

(GzÁºÀgÀuÉUÉ, £ÀªÀÄä gÁdåzÀ°è PÀ£ÀßqÀ gÀÆrüAiÀiÁVzÉ) F zÉÃ±À¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß
ED
DqÀÄªÀªÀjUÉ ¨ÉÃgÉ ¨sÁµÉUÀ¼À£ÀÄß DqÀÄªÀªÀgÀ ¸ÀAUÀqÀ ºÀ®ªÀÅ «zsÀUÀ¼À°è ¸ÀA¥ÀPÀð
H
GAmÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÉÆgÀV¤AzÀ CªÀgÀÄ §AzÀÄ EªÀgÀ ¸ÀÀAUÀqÀ ªÁå¥ÁgÀ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
IS
EªÀgÀ zÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß UÉzÀÄÝ D¼À§ºÀÄzÀÄ. E¯ÉèÃ ªÀÄ£É ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ £É¯É¸À§ºÀÄzÀÄ.
BL
EP S
R TB
EAxÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è CªÀgÀ ¨sÁµÉUÀ½AzÀ ºÀ®PÉ®ªÀÅ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ zÉÃ±À¨sÁµÉUÉ

U
BE @K
¸ÉÃjºÉÆÃUÀÄvÀÛªÉ. »ÃUÉ ºÉÆgÀV£À ¨sÁµÉUÀ½AzÀ §AzÀÄ MAzÀÄ ¨sÁµÉUÉ ¸ÉÃgÀÄªÀ

±À§ÝUÀ½UÉ C£ÀåzÉÃ±ÀåUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
PÀ£ÀßqÀPÉÌ §AzÀ C£ÀåzÉÃ±Àå ¥ÀzÀUÀ½UÉ PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ
TO
¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §AzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ: ¨sÀÆ«Ä, £À¢, CdÓ, zÀAiÉÄ, gÁwæ, PÀxÉ,
¸ÀAeÉ, ¤zÉÝ, ºÀ§â, ¢Ã¥À, ªÀÄÄR, ±ÀQÛ, zsÀªÀÄð, ¥ÀÄtå, gÁd, AiÀÄÄzÀÞ EvÁå¢...
T
O
¥ÉÇÃZÀÄðVÃ¹¤AzÀ §AzÀÄªÀÅ : C®ªÀiÁgÀÄ, ¸Á§Æ£ÀÄ, ¥Á¢æ, E¹ÛçÃ, ªÉÄÃdÄ

N
EvÁå¢...
¥À¸ÆÉ Ãð - CgÁ©Pï¤AzÀ §AzÀÄªÀÅ : d«ÄÃ£ÀÄ, ¸ÀPÁðgÀ, gÉÊvÀ, ¸À¯ÁªÀÄÄ, PÁ£ÀÆ£ÀÄ,
PÁUÀzÀ, §AzÀÆPÀ, ZÀÄ£ÁªÀuÉ, ªÀÄAdÆgÀÄ, zÀ¨ÁðgÀÄ, ÇÀ®Ä, £ÀPÀ®Ä, gÀ¸ÉÛ EvÁå¢
EAVèÃµï¤AzÀ §AzÀÄªÀÅ : ¯ÁAiÀÄgÀÄ, ¨ÁåAPÀÄ, JPÀgÉ, ¥ÉèÃUÀÄ, £ÀA§gÀÄ, ªÉÄÊ°,
PÁqÀÄð, ¦üÃdÄ, PÁ¯ÉÃdÄ, eÉÊ®Ä EvÁå¢...
zÉÃ±Àå±À§ÝU¼
À ÄÀ : ºÉÆgÀV£À ¨sÁµÉU½
À AzÀ ¨ÁgÀz,É MAzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ°è ªÉÆzÀ°¤AzÀ®Æ
EgÀvÀPÀÌ CxÀªÁ CzÀgÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ½AzÀ¯ÉÃ ¸Á¢üvÀªÁVgÀvÀPÀÌ ±À§ÝUÀ½UÉ zÉÃ±Àå ±À§ÝUÀ¼ÉAzÀÄ
ºÉ¸ÀgÀÄ.
55
GzÁºÀgÀuÉ : £É®, ºÉÆ®, CQÌ, PÀ®Äè, ºÉÆ¼É, M¼ÉîAiÀÄ, PÉlÖ, MAzÀÄ, JgÀqÀÄ,
ºÉÃ¼ÀÄ, PÉÃ¼ÀÄ, ºÉZÀÄÑ, vÀUÀÄÎ, ¸ÀÄªÀÄä£É, ªÉÄ®èUÉ, w½ªÀ½PÉ, ºÉÆA¢PÉ, £ÀqÀvÉ, w½¸ÀÄ,
PÀ°¸ÀÄ EvÁå¢.
«±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ
MAzÀÄ Hj£À°è ±ÀAPÀgÀ JA§ aPÀÌ ºÀÄqÀÄUÀ¤zÀÝ£ÀÄ.

©½ D£ÉUÀ¼ÀÄ §ªÀiÁð zÉÃ±ÀzÀ°è PÁt§gÀÄvÀÛªÉ.
ºÀ¼ÉÃ JwÛUÉ ºÁ¼ÀÄ §Ar
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹. E°è ‘aPÀÌ ºÀÄqÀÄUÀ’, ‘©½ D£É’, ‘ºÀ¼ÉÃ JvÀÄÛ’ JA§°è
‘aPÀÌ’, ‘ºÀ¼ÃÉ , `©½’ JA§ ¥ÀzU À ¼
À ÄÀ CzÉÃ ªÁPÀåzÀ°è PÁtÄªÀ ºÀÄqÀÄUÀ, JvÀÄÛ ºÁUÀÆ D£É JA§
ED
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «±ÉÃµÀªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÀÛªÉ. zÉÆqÀØ aÃ®, PÉA¥ÀÅ vÁªÀgÉ, ¥ÀÅlÖ £Á¬ÄªÀÄj
EªÉ®è ¥ÀzÀUÀ¼À®Æè «±ÉÃµÀtUÀ½gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹. »ÃUÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÉÆzÀ®°è DAiÀiÁ
H
IS
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À «±ÉÃµÀªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ‘«±ÉÃµÀt’UÀ¼É£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
BL
EP S
R TB
F ªÁPÀåUÀ¼À°è «±ÉÃµÀå ªÀÄvÀÄÛ «±ÉÃµÀtUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.

U
BE @K
PÀæ.¸ÀA. ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ «±ÉÃµÀå «±ÉÃµÀt

1 vÉÆÃ¼ÀªÀÅ zÉÆqÀØ £Á¬ÄAiÀÄAvÉ EzÉ.
TO
2 «Ä£ÀÄUÀÄªÀ £ÀPÀëvÀæªÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀÄvÁÛ EgÀ®Ä £À£ÀUÉ EµÀÖ.

T
3 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ CvÀåAvÀ §Ä¢ÞªÀAvÀgÀÄ.

O
N
4 ¸ÀÄ¸ÁÛzÀ AiÀiÁwæPÀgÀÄ vÀAUÀ®Ä vÀAUÀÄzÁtUÀ½gÀ¨ÉÃPÀÄ.
56
D. PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ N¢. C°è AiÀiÁªÀ ¨sÁªÀ£É ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ªÀåPÀÛªÁVzÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹. CAvÀºÀzÉÝÃ E£ÉÆßAzÀÄ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ gÀa¹.
1. ¸Áé«Ä! F PÀÄaðAiÀÄ°è zÀAiÀÄªÀiÁr PÀÄ½vÀÄPÉÆ½î (UËgÀªÀ)_________
2. zÉÃªÀ ! zÉÃªÀ! £ÀªÀÄUÉ M½vÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄ. (¥ÁæxÀð£É)________
3. CAiÀÄåAiÉÆåÃ! ªÀÄUÀÄ JqÀ« ©¢ÝzÉ. (PÁ¼Àf)__________
4. ¨sÀ¯ÉÃ ! ¨sÀ¯ÉÃ! ¤Ã£ÀÄ £ÀªÀÄä Hj£À ªÀiÁ£À PÁ¥ÁrzÉ. (ªÉÄZÀÄÑUÉ)_________
E. AiÀiÁªÀ jÃw N¢zÀgÀÆ CxÀð ªÀåvÁå¸ÀªÁUÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹. ¤ÃªÀÇ EAvÀºÀ
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹.
ED
UÀzÀUÀ QlQ £À«Ã£À
H
IS
«PÀlPÀ« ªÀÄzÁæ¹£À ¹zÁæªÀÄ
BL PÀÄlÄPÀÄ
EP S
R TB
U
ªÁåPÀgÀt
BE @K
¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
PÉ¼ÀUÉ ¤ÃrgÀÄªÀ ªÁPÀåªÀÈAzÀªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.
TO
ªÉÄÊ¸ÀÆj£À°è CgÀ¸À£À ªÀÄ£É EzÉ. CgÀ¸À£À ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è ©½zÀÄ PÉÆqÉAiÀÄÆ EzÉ.

T
O
CgÀ¸À£À ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß £Á®ÄÌ ªÀÄr PÀÈµÀÚgÁdgÀÄ PÀnÖ¹zÀgÀÄ. CgÀ¸À£À ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è NqÁr

N
£À£ÀUÉ PÁ® Cr £ÉÆÃªÀÅ §A¢vÀÄ. CgÀ¸À£À ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è D£ÉAiÀÄÆ PÀÄzÀÄgÉAiÀÄÆ zÀ£ÀªÀÇ

EªÉ. CgÀ¸À£À ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃqÀÄ £À£Àß eÉÆvÉ ZÀPÀæªÀ£ÀÄß PÉÊAiÀÄ°è »rzÀªÀ£ÀÄ EzÀÝ.
E§âgÀÆ CgÀ¸À£À ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉÄÊAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄgÉvÀÄ £ÉÆÃrzÉªÀÅ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåªÀÈAzÀzÀ°è CgÀ¸À£À ªÀÄ£É, ©½zÀÄ PÉÆqÉ, £Á®ÄÌ ªÀÄr, PÁ® Cr,
D£ÉAiÀÄÆ PÀÄzÀÄgÉAiÀÄÆ ZÀPÀæªÀ£ÀÄß PÉÊAiÀÄ°è »rzÀªÀ£ÀÄ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹
§gÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¸À®Ä ¸ÁzsÀå. »ÃUÉ PÀÆr¸ÀÄªÀÅzÀjAzÀ CPÀëgÀUÀ¼À
C£ÀUÀvÀå §¼ÀPÉ ªÀÄvÀÄÛ GZÁÑgÀuÉAiÀÄ PÁ® PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ GZÁÑgÀuÉ ªÀÄvÀÛµÀÄÖ
¸ÀÄ®¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. FUÀ PÀÆr¹ £ÉÆÃqÉÆÃt :
63
ªÉÄÊ¸ÀÆj£À°è CgÀªÀÄ£É EzÉ. CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ°è ¨É¼ÉÆÎqÉAiÀÄÆ EzÉ. CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß
£Á®ér PÀÈµÀg Ú ÁdgÀÄ PÀnÖ¹zÀgÄÀ . CgÀªÄÀ £ÉAiÀÄ°è NqÁr £À£U
À É CAUÁ®Ä £ÉÆÃªÀÅ §A¢vÀÄ.
CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ°è D£É PÀÄzÀÄgÉ zÀ£ÀUÀ¼ÀÄ EªÉ. CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃqÀÄªÁUÀ £À£Àß eÉÆvÉ
ZÀPÀæ¥ÁtÂ EzÀÝ. E§âgÀÆ CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉÄÊªÀÄgÉvÀÄ £ÉÆÃrzÉªÀÅ.
»ÃUÉ PÀÆr¸ÀÄªÀÅzÀÄ JAzÀgÉ ¸ÀªÀiÁ¸À ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ JAzÀÄ CxÀð. »ÃUÉ PÀÆr¹zÀ

¥ÀzÀzÀ°è JgÀqÀÄ ¨sÁUÀUÀ½ªÉ. MAzÀ£ÀÄß ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ, CzÀgÀ JzÀÄjUÉ §gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß
GvÀÛgÀ¥ÀzÀ JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. PÀÆr¹zÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÉÛ ©r¹ §gÉzÀgÉ CzÀÄ
«UÀæºÀªÁPÀå. ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁzÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ªÁPÀåzÀ°è §¼À¹zÁUÀ AiÀiÁªÀ ¥ÀzÀzÀ CxÀð
ªÀÄÄRåªÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀgÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ««zsÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
ED
GzÁ : (CgÀªÀÄ£É = CgÀ¸À£À ªÀÄ£É; ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀ = CgÀ¸À£À; GvÀÛgÀ¥ÀzÀ = ªÀÄ£É)
H
CgÀ¸À£À ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è ¹AºÁ¸À£À«zÉ. F ªÁPÀåzÀ°è ¹AºÁ¸À£À EgÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è D
IS
BL
ªÀÄ£É AiÀiÁgÀzÀÄ JAzÁUÀ CzÀÄ CgÀ¸À£ÀzÀÄ JA§ GvÀÛgÀ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. E°è ªÀÄ£É
EP S
R TB
U
JA§ ¥ÀzÀzÀ CxÀð ªÀÄÄRå. DzÀÄzÀjAzÀ EzÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀzÀzÀ CxÀð ¥ÀæzsÁ£ÀªÁzÀ
BE @K
¸ÀªÀiÁ¸À.
vÀvÀÄàgÀÄµÀ ¸ÀªÀiÁ¸À
1. ªÀÄ¼ÉAiÀÄ PÁ®-ªÀÄ¼ÉUÁ®
TO
2. vÀ¯ÉAiÀÄ°è £ÉÆÃªÀÅ-vÀ¯É£ÉÆÃªÀÅ
T
O
3. ªÀÄ°èUÉAiÀÄ ºÀÆªÀÅ-ªÀÄ°èUÉ ºÀÆªÀÅ

N
4. ªÀÄ£ÉAiÀÄ PÉ®¸À-ªÀÄ£ÉUÉ®¸À
5. CgÀ¸À£À ªÀÄ£É-CgÀªÀÄ£É
F ªÉÄÃ°£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹zÁUÀ ‘ªÀÄ¼ÉAiÀÄ’ ªÀÄvÀÄÛ ‘PÁ®’ JA§ JgÀqÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ªÀÄ¼ÉUÁ® JAzÀÄ ºÉÃ¼À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ PÁ®zÀ G½vÁAiÀÄ ºÁUÀÆ
¸ÀàµÀÖ CxÉðÊ¸ÀÄ«PÉUÁV ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹ §¼À¸ÀÄvÉÛÃªÉ. »ÃUÉ JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁzÁUÀ GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÀÅ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVzÀÝgÉ CAvÀºÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ½UÉ
vÀvÀÄàgÀÄµÀ ¸ÀªÀiÁ¸À JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
64
PÀªÀÄðzsÁgÉAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À
1. »jzÀÄ ªÀÄgÀ-ºÉªÀÄägÀ
2. PÉA¥ÁzÀ vÁªÀgÉ-PÉAzÁªÀgÉ
3. ªÉÄ°èvÀÄ £ÀÄr-ªÉÄ®Äßr
»ÃUÉ ¥ÀÇªÉÇÃðvÀÛgÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ «±ÉÃµÀt-«±ÉÃµÀå ¸ÀA§AzsÀ¢AzÀ PÀÆr DUÀÄªÀ
¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ PÀªÀÄðzsÁgÉAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
CA² ¸ÀªÀiÁ¸À
1. PÉÊAiÀÄ Cr-CAUÉÊ
ED
2. vÀ¯ÉAiÀÄ ªÀÄÄAzÀÄ-ªÀÄÄAzÀ¯É
H
IS
3. PÉ¼ÀV£À vÀÄn-PÉ¼ÀzÀÄn
BL
EP S
4. PÁ°£À ªÀÄÄAzÀÄ-ªÀÄÄAUÁ®Ä
R TB
U
BE @K
¥ÀÇªÉÇðÃvÀÛgÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ »ÃUÉ CA² CA±À ¨sÁªÀ¢AzÀ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁzÀgÉ CAvÀºÀ

¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ½UÉ ‘CA² ¸ÀªÀiÁ¸À’ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ. ‘PÁ®Ä’ CA², CzÀgÀ ‘ªÀÄÄAzÀÄ’ CzÀgÀ
CA±À.
TO
zÀéAzÀé ¸ÀªÀiÁ¸À
T
O
1. gÁªÀÄ£ÀÄ ®PÀë÷ät£ÀÄ - gÁªÀÄ®PÀëöätgÀÄ

N
2. PÀÈµÀÚ£ÀÄ CdÄð£À£ÀÄ - PÀÈµÁÚdÄð£ÀgÀÄ

3. VqÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ §½îUÀ¼ÀÄ - VqÀªÀÄgÀ§½îUÀ¼ÀÄ
»ÃUÉ JgÀqÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀQÌAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁUÀÄªÁUÀ
J®è ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðªÀÇ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVzÀÝgÉ CAvÀºÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ ‘zÀéAzÀé ¸ÀªÀiÁ¸À’ JAzÀÄ
ºÉ¸ÀgÀÄ.
65
§ºÀÄ«æÃ» ¸ÀªÀiÁ¸À
1. ªÀÄÆgÀÄ PÀtÄÚ¼ÀîªÀ£ÀÄ: ªÀÄÄPÀÌtÚ
2. ºÀuÉAiÀÄ°è PÀtÄÚ¼ÀîªÀ£ÀÄ: ºÀuÉUÀtÚ
3. ZÀPÀæªÀ£ÀÄß »r¢gÀÄªÀªÀ£ÀÄ: ZÀPÀæ¥ÁtÂ
4. ZÀAzÀæ£ÀAvÉ ªÀÄÄRªÀÅ¼ÀîªÀ¼ÀÄ: ZÀAzÀæªÀÄÄT
»ÃUÉ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁzÁUÀ ¥ÀÇªÉÇðÃvÀÛgÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁUÀzÉ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ ¥ÀzÀ
¥ÀæzsÁ£ÀªÁzÀgÉ CAvÀºÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ½UÉ ‘§ºÀÄ«æÃ» ¸ÀªÀiÁ¸À’ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
QæAiÀiÁ ¸ÀªÀiÁ¸À (EzÀÄ PÀ£ÀßqÀPÉÌ «²µÀÖªÁzÀ ¸ÀªÀiÁ¸À)
1. PÉÊAiÀÄ£ÀÄß vÉÆ¼É - PÉÊvÉÆ¼É
ED
2. ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß ºÀvÀÄÛ - ªÀÄgÀºÀvÀÄÛ
H
3. PÀ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß QÃ¼ÀÄ - PÀ¼ÉQÃ¼ÀÄ
IS
BL
EP S
4. HlªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄ - HlªÀiÁqÀÄ
R TB
U
5. vÀ¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨ÁZÀÄ - vÀ¯É¨ÁZÀÄ

BE @K
6. PÁ®£ÀÄß J¼É - PÁ¯É¼É

¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁVzÀÄÝ, GvÀÛgÀ ¥ÀzÀªÀÅ QæAiÀiÁ ¥ÀzÀªÁVzÀÝgÉ
TO
CAvÀºÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ½UÉ ‘QæAiÀiÁ ¸ÀªÀiÁ¸À’ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.

T
UÀªÀÄPÀ ¸ÀªÀiÁ¸À
O
N
1. D ºÀÄqÀÄUÀ - CªÀ£ÀÄ + ºÀÄqÀÄUÀ

2. F PÀ®Äè - EzÀÄ + PÀ®Äè
3. PÀqÉUÉÆÃ®Ä - PÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ + PÉÆÃ®Ä
4. ªÀiÁrzÀrUÉ - ªÀiÁrzÀÄzÀÄ + CrUÉ
»ÃUÉ ¥ÀÆªÀð ¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ PÀÈzÁAvÀUÀ¼À°è MAzÁVzÀÄÝ GvÀÛgÀ ¥ÀzÀzÀ°ègÀÄªÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É ¸ÉÃj DUÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉÃ UÀªÀÄPÀ ¸ÀªÀiÁ¸À.
66
G. ºÉÆA¢¹ §gÉ¬Äj.
C D
1. MqÉAiÀÄ PÀÄªÀ®AiÀiÁ¦ÃqÀ
2. ²°à ±ÀPÀl
3. ªÉÊzÀå UÉÆÃªÀzsÀð£À
4. D£É zÀÄ«ðzsÀ
5. ¨ÉlÖ ±ÉÊ°PÀ
zsÉÃ£ÀÄPÀ
PÀA¸À
H. PÉ¼ÀUÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä ¸ÀéAvÀ ªÁPÀåzÀ°è §¼À¹, ªÁPÀå gÀa¹.
ED
1. ¯ÉÆÃPÁ©ügÁªÀÄ 2. ¥ÀgÁA§j¸ÀÄ 3. C¥ÀgÀAf
H
IS
4. ¸ÉgÉªÀÄ£É 5. ¸ÀAPÉÆÃ¯É 6. ¨ÉÆUÀ¼É
BL
EP S
R TB
U
ªÁåPÀgÀt
BE @K
QæAiÀiÁ¥ÀzÀ
£ÀªÀÄä ¢£À¤vÀåzÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹. ‘¤Ã£ÀÄ Hl ªÀiÁqÀÄ’, £À£Àß ±Á¯É ZÉ£ÁßVzÉ’
TO
-»ÃUÉ £ÁªÀÅ ¥ÀzÀUÀ¼À UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀgÀtÂAiÀÄ°èlÄÖ §¼À¸ÀÄvÉÛÃªÉ. DUÀ ªÀiÁvÀæ
£ÁªÀÅ DqÀÄªÀ ªÀiÁvÀÄUÀ½UÉ CxÀð §gÀÄvÀÛzÉ. ‘¤Ã£ÀÄ ±Á¯É¬ÄAzÀ’ £Á£ÀÄ §¹ì£À°è’ F jÃwAiÀÄ
T
O
¥ÀzÀUÀ¼À UÀÄA¥ÀÅ AiÀiÁªÀÅzÉÃ CxÀð PÉÆqÀÄªÀÅ¢®è. CAzÀgÉ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀgÀtÂAiÀÄ°è eÉÆÃr¹zÀ

N
¥ÀzÀUÀ¼À UÀÄA¥ÀÅ ªÀiÁvÀæ CxÀð PÉÆqÀÄvÀÛzÉ. F jÃw ¤¢ðµÀÖ CxÀðPÉÆqÀÄªÀAvÉ MAzÀÄ

¸ÀgÀtÂAiÀÄ°è eÉÆÃr¹zÀ ¥ÀzÀUÀ¼À UÀÄA¥À£ÀÄß ªÁPÀå J£ÀÄßvÉÛÃªÉ. F ªÁPÀåzÀ°è AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ
jÃwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÉÆÃt. PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹
«ÃuÁ Dl DrzÀ¼ÀÄ.
gÉÆÃ£Á¯ïØ Hl ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
F ªÁPÀåU¼ À °À è ‘DrzÀ¼ÄÀ ’ ªÀÄvÀÄÛ ‘ªÀiÁrzÀ£ÄÀ ’ JA§ ¥ÀzU À ¼
À ÄÀ «ÃuÁ ªÀÄvÀÄÛ gÉÆÃ£Á¯ïØ
ªÀiÁrzÀ PÉ®¸Àª£ À ÄÀ ß CxÀªÁ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀª Û .É »ÃUÉ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀzU À ¼
À £
À ÄÀ ß
‘QæAiÀiÁ¥ÀzU À ¼
À ÄÀ ’ J£ÀÄßvÉÃÛ ªÉ. QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrzÀªg À £
À ÄÀ ß ‘PÀvð À È’ J£Àß¯ÁUÀÄvÀz
Û .É ºÁUÁV PÉ®¸Àª£ À ÄÀ ß
CxÀªÁ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrzÀªg À £À ÄÀ ß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀzU À ¼À £À ÄÀ ß PÀvðÀ È¥ÀzÀ J£ÀÄßvÉÃÛ ªÉ. CªÀgÄÀ ªÀiÁrzÀ
79
PÉ®¸Àª£ À ÄÀ ß PÀÄjvÀÄ «ªÀgÀ ¤ÃqÀÄªÀ ¥ÀzU À ½
À gÀÄvÀª
Û .É K£ÀÄ DrzÀ¼ÄÀ ? K£ÀÄ ªÀiÁrzÀ£ÄÀ ? »ÃUÉ
‘K£À£ÄÀ ß’ JA§ ¥À± æ ßÉ UÉ GvÀg
Û À PÉÆqÀÄªÀ ¥ÀzU À ¼
À £À ÄÀ ß PÀªÄÀ ð¥ÀzU
À ¼
À A
É zÀÄ PÀgA
É iÀÄÄvÉÃÛ ªÉ.
QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ «zsÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀwÃ±À NrzÀ£ÀÄ, ªÀÄÄPÀÛ ºÁqÀÄvÁÛ¼É, ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ NzÀÄªÀgÀÄ.
F ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹. EªÀÅUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ QæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. NqÀÄªÀÅzÀÄ,
ºÁqÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ NzÀÄªÀÅzÀÄ-EªÀÅUÀ¼ÉÃ D QæAiÉÄUÀ¼ÀÄ. »ÃUÉ ªÁPÀåzÀ°è QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
EzÉÃ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÉÆÛªÉÄä UÀªÀÄ¤¹. ‘NrzÀ£ÀÄ’ JA§ÄzÀÄ DVºÉÆÃzÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ FUÁUÀ¯ÉÃ £ÀqÉzÀÄºÉÆÃzÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
‘¨sÀÆvÀPÁ® QæAiÀiÁ¥ÀzÀ’ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
JgÀqÀ£ÉÃ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹. ‘ºÁqÀÄvÁÛ¼É’ JA§ ¥ÀzÀ ¸ÀzÀåzÀ¯ÉèÃ ªÀÄÄPÀÛ ºÁqÀÄªÀªÀ½zÁÝ¼É
ED
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. CAzÀgÉ ¸ÀzÀåzÀ¯ÉèÃ DUÀÄªÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀzÀåzÀ
¥Àj¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ‘ªÀvÀðªÀiÁ£À’ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ. »ÃUÁV ¸ÀzÀåzÀ¯ÉèÃ QæAiÉÄ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
H
IS
¸ÀÆa¸ÀÄªÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ‘ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ’ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
BL
EP S
ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹. ‘NzÀÄªÀgÀÄ’ JA§ÄzÀÄ ªÀÄÄAzÉ AiÀiÁªÀÅzÉÆÃ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è
R TB
U
£ÀqÉAiÀÄÄªÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄA¢£À PÁ®ªÀ£ÀÄß ‘¨sÀ«µÀåvï PÁ®’ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ.
BE @K
»ÃUÉ ªÀÄÄAzÉ DUÀÄªÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ‘¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ’

J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
C¨sÁå¸À
TO
PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è PÀªÀÄð¥ÀzÀ, PÀvÀðÈ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.

T
O
PÀæ.¸ÀA. ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ PÀvÀðÈ¥ÀÀzÀ PÀªÀÄð¥ÀzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ

N
1 GªÀiÁ ºÁqÀ£ÀÄß ºÁrzÀ¼ÀÄ.

2 PÉÃ±ÀªÀ£ÀÄ PÀÄA§¼ÀPÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß PÉÆAiÀÄÝ£ÀÄ.
3 UÀuÉÃ±À UÀrUÉAiÀÄ£ÀÄß MqÉzÀ£ÀÄ.
4 ºÀ¹Ã£À PÉÆqÉ ©r¹zÀ¼ÀÄ.
5 gÀd¤ ¹¤ªÀiÁ £ÉÆÃrzÀ¼ÀÄ.
6 CzsÁå¥ÀPÀgÀÄ ¥ÁoÀ ¨ÉÆÃ¢ü¹zÀgÀÄ.
80
PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À°è QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ «zsÀUÀ¼À£ÀÆß ¸ÀÆa¹.
PÀæ.¸ÀA. ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ «zsÀ

(PÁ®PÀÌ£ÄÀ UÀÄtªÁV)
1 gÉÊvÀgÀÄ PÁ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ©wÛzÀgÀÄ.
2 CzsÁå¥ÀPÀgÀÄ ¹¤ªÀiÁ vÉÆÃj¸ÀÄvÁÛgÉ.
3 £À£Àß CPÀÌ ¨sÁªÀ ªÀÄÄA¢£À wAUÀ¼ÀÄ

§gÀÄªÀgÀÄ.
4 ¨É¼ÀUÉÎ PÉÆÃ½ PÀÆUÀÄvÀÛzÉ.
ED
H
ZÀlÄªÀnPÉ
IS
BL
EP S
R TB
1. F £ÁlPÀªÀ£ÀÄß UÉ¼ÉAiÀÄgÀ eÉÆvÉUÀÆr ²PÀëPÀgÀ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£ÀzÀ°è C©ü£À¬Ä¹j.

U
BE @K
2. F £ÁlPÀªÀ£ÀÄß PÀxÉAiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°è ¤ªÀÄä vÀgÀUÀwAiÀÄ UÉ¼ÉAiÀÄjUÉ ºÉÃ½.

TO
T
O
N
81
D. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JgÀqÀÄ-ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹.
1. ¸ÀAPÁæAwAiÀÄ°è zÀ£ÀUÀ½UÉ K£ÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ?
2. ¸ÀAPÁæAwAiÀÄ°è J¼ÀÄî, ¨É®è, PÉÆ§âj KPÉ w£Àß¨ÉÃPÀÄ?
3. ¸ÀAPÁæAwAiÀÄ ¢£À¢AzÀ ¸ÀÆAiÀÄð£À ZÀ®£É ºÉÃVgÀÄvÀÛzÉ?
4. J¼ÀÄî-¨É®è ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ EA¢£À PÁ®zÀ°è ºÉÃVzÉ?
E. ºÉÆA¢¹ §gÉ¬Äj.
C D
AiÀÄÄUÁ¢ J¼ÀÄî-¨É®è
¢Ã¥ÁªÀ½ zÀ¸ÀgÁ
gÀAeÁ£ï AiÉÄÃ¸ÀÄ ºÀÄnÖzÀ ¢£À
Qæ¸ïªÀÄ¸ï ¨ÉÃªÀÅ-¨É®è
ED
«dAiÀÄzÀ±À«Ä ¨É¼ÀQ£À ºÀ§â
H
IS
ªÀÄPÀgÀ ¸ÀAPÁæAw G¥ÀªÁ¸ÀzÀ ¥ÀªÀð¢£À
BL
EP S
R TB
F. PÉ ¼ À U É ¤ÃrgÀ Ä ªÀ ¥À n Ö A iÀ Ä °è gÁ¶Ö ç Ã AiÀ Ä /£ÁqÀ ºÀ § â U À ¼ À ªÀ Ä ºÀ v À é ª À £ À Ä ß LzÀ Ä -DgÀ Ä

U
ªÁPÀåUÀ¼À°è w½¹.
BE @K
1. ¸ÁévÀAvÉÆæöåÃvÀìªÀ 2. UÀtgÁdå¢£À 3. PÀ£ÀßqÀ gÁeÉÆåÃvÀìªÀ
ªÁåPÀgÀt
TO
T
1. «gÁªÀÄUÀ¼ÀÄ :
O
N
C) ¥ÀÇtð«gÁªÀÄ (.)
• CxÀð¥ÀÇtðªÁPÀåzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä §¼À¸ÀÄªÀ aºÉß.
GzÁ : £À£Àß HgÀÄ ZÉAzÀ.
• CAQ, CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÉÆAzÁV ¥ÀnÖ ªÀiÁqÀÄªÁUÀ CAQ, CPÀëgÀzÀ £ÀAvÀgÀ
¥ÀÆtð«gÁªÀÄ ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ.
1. C. 2. E. 3. G.
• ¸ÀAPÉëÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÁUÀ ¥Àæw ¸ÀAPÉëÃ¥ÁPÀëgÀzÀ £ÀAvÀgÀ ¥ÀÆtð«gÁªÀÄ
§¼À¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ.
PÀ.¸Á.¥À. (PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀå ¥ÀjµÀvÀÄÛ) Qæ.¥ÀÆ. (Qæ¸ÀÛ ¥ÀÆªÀð)
86
• PÉ®ªÀÅ ¸ÀAPÉëÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆtð«gÁªÀÄ«®èzÉÃ §gÉAiÀÄÄªÀÅzÀÆ gÀÆrüAiÀÄ°èzÉ.
PÀÄªÉA¥ÀÅ (PÀÄ¥Àà½ ªÉAPÀl¥Àà ¥ÀÅlÖ¥Àà) «¹Ã («.¹ÃvÁgÁªÀÄAiÀÄå)
ZÀA¥Á (ZÀAzÀæ±ÉÃRgÀ ¥ÁnÃ®) ¥Á¥ÀÅ (¥ÁnÃ® ¥ÀÅlÖ¥Àà)
D) C®à«gÁªÀÄ (,)
• ªÀiÁw£À°è zsÀé¤«gÁªÀÄ EgÀÄªÀ PÀqÉ, ªÁPÀåUÀ¼À°è CxÀð¸ÀàµÀÖvÉUÁV, ¢ÃWÀð ªÁPÀåzÀ°è
CxÀðzÀÀ UÉÆAzÀ®ªÀ£ÄÀ ß ºÉÆÃUÀ¯Ár¸À®Ä, ¸ÀjAiÀiÁzÀ CxÀð w½AiÀÄÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀ®Ä
§¼À¸ÀÄªÀ aºÉß.
GzÁ: §®ªÀÄÄj ¥ÀÅlÖzÁzÀ, ¸ÀÄAzÀgÀ, DPÀµÀðtÂÃAiÀÄ ¸ÀÜ¼À.
• ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ C£ÀAvÀgÀ C®à«gÁªÀÄ §¼À¸À¨ÉÃPÀÄ.
ªÀiÁ£ÀågÉ, ¤ªÀÄä ¥ÀvÀæ vÀ®Ä¦zÉ.
ED
«zÁåyð «zÁåyð¤AiÀÄgÉÃ, §gÉAiÀÄ®Ä ¹zÀÞgÁVj.
H
IS
E) CzsÀð «gÁªÀÄ (;) BL
EP S
R TB
U
• EzÀÄ C®à«gÁªÀÄzÀAvÉ §¼ÀPÉAiÀiÁzÀgÀÆ PÉ®ªÀÅ «²µÀÖ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ
BE @K
§¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÁPÀå CxÀªÁ ªÁPÁåA±À zÉÆqÀØ ªÁPÀåªÉÇAzÀgÀ ¨sÁUÀªÁVzÀÄÝ,

CxÀð¥ÀÆtðvÉ ºÉÆA¢ ªÀÄÄAzÀÄªÀjAiÀÄÄªÀAwzÀÝgÉ CAvÀºÀ ªÁPÀå CxÀªÁ
ªÁPÁåA±ÀzÀ C£ÀAvÀgÀ CzsÀð«gÁªÀÄ §¼À¸ÀÄªÀÅzÀÄ gÀÆrü.
TO
GzÁ: ¸Á®ÄªÀ Ä gÀ z À wªÀ Ä ä P À Ì ªÀ Ä gÀ U À ¼ À £ À Ä ß ¨É ¼ É ¹ zÀ g À Ä ; FUÀ CªÀ j UÉ ªÀ A iÀ Ä ¸Áì V zÉ ;

T
ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀÄªÀÅzÀgÀ°è CªÀjUÉ ¸ÀAvÉÆÃµÀ; ªÀÄÄAzÉ »ÃUÉ ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß

O
£É q À Ä ªÀ ª À g À Ä AiÀ i ÁgÀ Ä JA§ÄzÉ Ã AiÉ Æ ÃZÀ £ É ; ªÀ Ä ÄA¢£À d£ÁAUÀ F §UÉ Î

N
aAw¸À¨ÉÃPÀÄ.
F) «ªÀgÀt aºÉß (:)

• «µÀ A iÀ Ä PÉ Ì «ªÀ g À u É ¤ÃqÀ ® Ä «ªÀ g À t «gÁªÀ Ä §¼À P É A iÀ i ÁUÀ Ä vÀ Û z É . EzÀ Ä
¥ÀÆtð«gÁªÀÄzÀAvÉ ªÁPÀåzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
£ÀUÀgÀ fÃªÀ£À ºÁ¼ÁUÀ®Ä PÁgÀtUÀ¼ÀÄ : ªÁAiÀÄÄ ªÀiÁ°£Àå, ±À§Ý ªÀiÁ°£Àå,
PÁ£ÀÆ£ÀÄ¨Á»gÀªÁV £ÀqÉAiÀÄÄªÀ ¤ªÀiÁðtUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀÄªÀÅ.
87
• PÉ®ªÀÅ £ÀªÄÀ Æ£É, ªÉÊAiÀÄQÛPÀ «ªÀgÀ ªÀÄÄAvÁzÀ §¼ÀPA
É iÀÄ°è «ªÀgt
À aºÉß ¤ÃqÀ¨ÃÉ PÀÄ.
ºÉ¸ÀgÀÄ: ºÀÄnÖzÀ ¢£ÁAPÀ:
¸ÀÜ¼À : ¸ÀÆZÀ£É:
G) ¥Àæ±Éß¸ÀÆZÀPÀ
* ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ªÁPÀåzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è §¼À¸À¨ÉÃPÀÄ.
GzÁ : ¤ÃªÀÅ AiÀiÁgÀÄ? ¤ªÀÄä ºÉ¸ÀgÉÃ£ÀÄ?
* ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ªÁPÀåzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è®è¢zÀÝgÀÆ CxÀðzÀ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ ¥Àæ±Éß

CqÀPÀªÁVzÀÝgÉ C°è ¥Àæ±Éß¸ÀÆZÀPÀ §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ.
ED
d£ÀªÀjAiÀÄ°è K¼À£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀw ¥ÀjÃPÉë?
H
H) ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÀ
IS
BL
EP S
* ¸ÀAvÉÆÃµÀ, zÀÄBR, D±ÀÑAiÀÄð, PÉÆÃ¥À ªÀÄÄAvÁzÀ ¨sÁªÀ£U

É ¼À £À ÄÀ ß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀ
R TB
U
CxÀªÁ ªÁPÀåzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÀ §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ
BE @K
N §¤ßÃ, §¤ßÃ !
ºËzÁ !
TO
bÉÃ !
T
O
¨sÁgÀvÀzÀ°è JµÉÆÖAzÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ!

N
IÄ) MAn GzÀÞgÀt
* ªÁPÀåzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ CPÀëgÀ, ¥ÀævÀåAiÀÄ, ¥ÀzÀ, ¥ÀzÀ¥ÀÅAdªÀ£ÀÄß «±ÉÃµÀªÁV

ºÉÃ¼À¨ÉÃPÁzÁUÀ MAn GzÀÞgÀt aºÉß §¼À¸À¨ÉÃPÀÄ E°è ‘EAzÀ’ §¼À¸À¨ÁgÀzÀÄ.
±Á¯ÉAiÀÄ ªÀÄÄA¢£À gÀ¸ÉÛAiÀÄ°è ‘ªÉÃUÀªÁV ZÀ°¸À¨ÉÃr’ ¥sÀ®PÀªÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À¨ÉÃPÀÄ.
* §gÀÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è «µÀAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÁV §gÀÄªÀ «²µÀÖ ¥ÀzÀ, ¥ÀzÀ¥ÀÅAd, ¯ÉÉÃR£À, ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ,

¥ÀwæPÉ ªÀÄÄAvÁzÀÄªÀÅUÀÀ¼À£ÀÄß MAn GzÀÞgÀt aºÉßAiÉÆ¼ÀUÉ §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
88
‘£É£À¦£À zÉÆÃtÂAiÀÄ°è’ JA§ ‘DvÀäPÀxÀ£À ’zÀ PÀvÀÈð PÀÄªÉA¥ÀÄgÀªÀgÀÄ. EªÀgÀÄ
‘ªÀÄ¯ÉUÀ¼À°è ªÀÄzÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ’, ’PÁ£ÀÆ£ÀÄ ºÉUÀÎqÀw’ JA§ PÁzÀA§jUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹zÁÝgÉ.
* §gÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ¨sÁUÀªÉÇAzÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹zÁUÀ CzÀgÀ ¥ÀævÉåÃPÀvÉ

¸ÀÆa¸À®Ä D ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß MAn GzÀÞgÀt aºÉßAiÉÆ¼ÀUÉ §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
‘¨s Á gÀ v À d£À ¤ AiÀ Ä vÀ £ À Ä eÁvÉ ’ AiÀ i ÁzÀ ‘PÀ £ ÁðlPÀ ªÀ i ÁvÉ ’ EAzÀ Ä ¨s Á gÀ v À z À
¨sÀÆ¥ÀlzÀ°è vÀ£ÀßzÉÃ DzÀ ªÉÊ²µÀÖöåvÉUÀ½AzÀ gÁgÁf¸ÀÄwÛzÁÝ¼É.
J) eÉÆÃr GzÀÞgÀt
* £ÀªÀÄä §gÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è ªÀÄvÉÆÛ§âgÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹zÁUÀ CªÀgÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß
ED
‘JAzÀÄ’ JA§ ¥ÀzÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ CªÀgÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß GzÀÞj¸À§ºÀÄzÀÄ.
H
IS
zÀÄBR ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄRzÀ §UÉÎ ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ ‘‘zÀÄBRPÉÌ PÁgÀt ¹PÀÌµÀÄÖ ¨ÉÃUÀ ¸ÀÄRPÉÌ PÁgÀt
BL
EP S
R TB
¹UÀÄªÀÅ¢®è’’ JAzÀÄ ¸Á»w ¦. ®APÉÃ±ï CªÀgÀÄ ºÉÃ½zÁÝgÉ.

U
BE @K
TO
T
O
N
89
2. MªÀÄävÀªÀÅ ________________________
________________________________
________________________________
_________________________ £ÀªÀÄä°!
C. UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj DUÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.
1) E°è£À CPÀëgÀ ¸ÀAgÀZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.
ED
Pï+C=PÀ Pï+D=PÁ Pï+E=Q Pï+F=QÃ
H
Pï+G=PÀÄ Pï+H=PÀÆ Pï+IÄ=PÀÈ Pï+J=PÉ
IS
Pï+K=PÉÃ Pï+L=PÉÊ BL Pï+M=PÉÆ Pï+N=PÉÆÃ
EP S
Pï+O=PË Pï+CA=PÀA Pï+CB=PÀB

R TB
U
BE @K
2) PÉ¼ÀV£À CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ §gÉAiÀÄÄªÀ PÀæªÀÄ w½¬Äj.

gÁdzsÁ¤ = gï+D=gÁ, eï+C=d, zsï+D=zsÁ, £ï+E=¤,
¹AºÁ¸À£À = ¸ï+EA=¹A, ºï+D=ºÁ, ¸ï+C=¸À, £ï+C=£À,
TO
¥ÀjavÀ = ¥ï+C=¥À, gï+E=j, Zï+E=a, vï+C=vÀ,

¨ÁAiÀiÁjPÉ = ¨ï+D=¨Á, AiÀiï+D=AiÀiÁ, gï+E=j, Pï+J=PÉ,
T
O
N
C. ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ ©r¹ §gÉ¬Äj.

ªÀiÁzÀj : PÀ¤PÀgÀ = Pï+C, £ï+E, Pï+C, gï+C.
1) ¸ÀºÀPÁgÀ = _____________________________________
2) ¥Àjtw = _____________________________________
3) ZÉÃvÀ£À = _____________________________________
94
4) ¥ÀæªÁ¸À = _____________________________________
5) ¨sÀAiÀiÁ£ÀPÀ = _____________________________________
D. PÉ¼ÀV£À UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹ §gÉ¬Äj.
1. ¸ï+C gï+N ªï+C gï+C = ___________
2. Zï+C ¼ï+G ªï+C ¼ï+E = ___________
3. gï+C ºï+C zï+D gï+E = ___________
4. eï+D Uï+IÄ vï+E Zï+D = ___________
ED
5. ºï+E ªÀiï+D ¯ï+C AiÀiï+C = ___________
H
IS
BL
EP S
R TB
U
BE @K
1. zÉ Ã ±À P ÁÌ V ºÉ Æ ÃgÁrzÀ PÉ Æ qÀ V £À «ÃgÀ g À £ À Ä ß PÀ Ä jvÀ ºÁqÀ Ä UÀ ¼ À £ À Ä ß

¸ÀAUÀæ»¹, gÁUÀ§zÀÞªÁV ºÁrj.
2. «ÃgÀ ¸ÉÊ¤PÀgÀ fÃªÀ£À ZÀjvÉæAiÀÄ£ÀÄß N¢j.
TO
T
O
1. zÉÃ±À ¸ÉÃªÉAiÉÄÃ F±À ¸ÉÃªÉ.

N
2. zÉÃ±ÀªÉ UÀÄr; zÉÃ±ÀPÁÌV zÀÄr.

3. zÉÃ±ÀPÁÌV MAzÁVj; zÉÃ±ÀPÁÌV ªÀÄÄAzÁVj.
95
5. §¼ÉUÁgÀ! £À£Àß vÁ¬Ä CªÀ¼ÉÃ.
6. §¼ÉUÀ¼À£ÀÄß £À£Àß vÀªÀgÀÄªÀÄ£ÉUÉ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀÄ.
7. £À£Àß vÁ¬ÄUÉ CZÀÑ PÉA¦£À ºÀ¹gÀÄ VÃj£À §¼É JAzÀgÉ vÀÄA¨Á EµÀÖ.
H. F ¥ÀzÀåzÀ°è ªÀÄvÉÛ ªÀÄvÉÛ §gÀÄªÀ ¸Á®ÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹, CªÀÅ ¥ÀzÀåzÀ CxÀðPÉÌ ºÉÃUÉ ±ÀQÛ
PÉÆnÖªÉ JAzÀÄ UÀªÀÄ¤¹.
IÄ. £ÀªÀÄä ªÀÄ£ÉAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß E£ÉÆß§âjUÉ w½¸À®Ä £ÁªÀÅ ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß F ¥ÀzÀåzÀ
ºÉtÂÚ£À UÀÄgÀÄw£À ªÀiÁvÀÄUÀ½UÉ ºÉÆÃ°¹.
£ÀÄrUÀlÄÖ
ED
MAzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÁßqÀÄªÀ d£À vÀªÀÄä ¤vÉÆåÃ¥ÀAiÉÆÃUÀzÀ°è EgÀÄªÀ ªÀÄÆ®¸ÁªÀÄVæAiÀÄ£ÉßÃ
H
IS
G¥ÀAiÉÆÃV¹-MAzÀÄ ºÉÆ¸À gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÈ¶Ö ªÀiÁqÀ®Ä CxÀªÁ EgÀÄªÀ gÀÆ¥ÀPÉÌ ºÉÆ¸À
BL
EP S
CxÀðªÀ£ÀÄß vÁvÁÌ°PÀªÁV ºÉÆA¢¹ ¥ÀæAiÉÆÃV¸À®Ä ±ÀPÀÛgÁUÀÄvÁÛgÉ. CAxÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß

R TB
U
BE @K
£ÀÄrUÀlÄÖU¼
À A
É zÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÁrPÉ. CªÀj§âjUÉ JuÉÚ ¹ÃUÉ JAzÁUÀ, ¥Àg¸
À g
àÀ À «gÉÆÃ¢üU¼
À ÄÀ
JAzÀxÀð. EªÀ£ÀÄß JuÉÚ-vÀÄ¥Àà, ¹ÃUÉ-vÀÄ¥Àà JA¢vÁå¢AiÀiÁV G¥ÀAiÉÆÃV¸À®Ä §gÀÄªÀÅ¢®è.
ºÀtÄÚ w£ÀÄß, gÉÆnÖ w£ÀÄß JA©vÁå¢ gÀZÀ£ÉUÀ¼À£Àß£ÀÄ¸Àj¹, ¥ÉlÄÖ w£ÀÄß JA§ÄzÀÆ ªÉÆzÀ®Ä
TO
ZÀªÀÄvÁÌgÀPÉÆÌÃ ºÁ¸ÀåPÉÆÌÃ DgÀA¨sÀªÁV DPÀµÀðPÀªÁVzÀÄÝzÀjAzÀ ¹ÜgÀªÁV §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄwÛzÉ.

T
PÀtÂÚUÉ ©Ã¼ÀÄ, PÀtÄÚ §AvÀÄ, ¨Á®©ZÀÄÑ, ªÀÄÆUÀÄvÀÆj¸ÀÄ, ºÉÆlÄÖPÀÄlÄÖ, vÉÆÃlzÀÆgÀ, «ÄÃ¸É

O
N
ªÀÄuÁÚUÄÀ , ¨ÉÃ¼É¨ÃÉ AiÉÆ®è, Q«PÀZÄÀ ,Ñ ºÀgm

À PÉ Æ
É ZÀÄ,Ñ ¨ÉlÄÖªÄÀ r¸ÀÄ, mÉÆÃ¦ ºÁPÀÄ, ºÀÄ§Äâ ºÁj¸ÀÄ,
vÁgÀªÀÄäAiÀÄå DqÀÄ- ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è ¨É¼ÀQUÉ §A¢gÀÄªÀ £ÀÄrUÀlÄÖUÀ¼ÀÄ.
£ÀÄrUÀlÄÖUÀ¼ÀÄ ªÁåPÀgÀt ¤AiÀÄªÀÄzÀ PÀnÖUÉ M¼ÀUÁUÀzÉ, MAzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÁßqÀÄªÀ d£ÀgÀ

C£ÀÄ¨sª
À ,À CUÀvåÀ ºÁUÀÆ ¸ÀAzÀ¨ð
Às PÉÌ ¸ÀjAiÀiÁV gÀÆ¥ÀÄUÉÆ¼ÀÄîvÛª
À .É DPÀµð
À PÀªÁV, ¸À±PÀ Ûª
À ÁVzÀÝ°è
§ºÀÄPÁ® £É¯É ¤®ÄèvÀÛªÉ. E®è¢zÀÝgÉ C½¹ ºÉÆÃUÀÄvÀÛ, ªÀÄgÀÄºÀÄlÄÖ-¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
103
PÉ¼ÀPÀAqÀ £ÀÄrUÀlÄÖUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ :
1. QrPÁgÀÄ (¹nÖUÉÃ¼ÀÄ): zÀÄAiÉÆÃðzsÀ£À£À£ÀÄß PÁtÄvÀÛ¯ÉÃ ©üÃªÀÄ£ÀÄ QrPÁjzÀ£ÀÄ.
2. vÀ¯ÉzÀÆUÀÄ (M¥ÀÄà): AiÀÄPÀëUÁ£À ¥ÁvÀæzsÁjAiÀÄ PÀÄtÂvÀ PÀAqÀÄ ¥ÉæÃPÀëPÀgÀÄ vÀ¯ÉzÀÆVzÀgÀÄ.
3. ªÀÄÄR CgÀ¼ÄÀ (¸ÀAvÉÆÃµÀªÁUÀÄ): vÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß PÁtÄvÀ¯
Û ÃÉ ªÀÄUÀÄ«£À ªÀÄÄR CgÀ½vÀÄ.
4. ªÉÄÃ®ÄUÉÊ (UÉ®ÄªÀÅ): ºÁQ DlzÀ°è ¨sÁgÀvz
À À ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ d¥Á£ï «gÀÄzÀÞ ªÉÄÃ®ÄUÉÊ
¸Á¢ü¹zÁÝgÉ.
PÉ¼ÀUÉ ¤ÃrgÀÄªÀ £ÀÄrUÀlÄÖUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ªÁPÀå gÀa¹ :
1. CqÀØzÁj »r (vÀ¥ÀÄà PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄ)
2. JwÛzÀ PÉÊ (¥Àæ«Ãt)
3. ¤ÃjUÉ ºÁPÀÄ (ªÀåxÀðªÀiÁqÀÄ)
ED
4. ¨ÉÃgÀÆgÀÄ (¹ÜgÀªÁVgÀÄ)
H
IS
5. ªÉÄÊ §VÎ¸ÀÄ (±ÀæªÀÄ¥ÀqÀÄ) BL
EP S
ZÉ£ÀÄßr
R TB
U
“¥ÉtÚ®èªÉ vÀªÀÄä£É®è ¥ÀqÉzÀ vÁ¬Ä |

BE @K
¥ÉtÚ®èªÉ ¥ÉÆgÉzÀªÀ¼ÀÄ|
¥ÉtÄÚ¥ÉuÉÚAzÉÃvÀPÉ ©Ã¼ÀÄUÀ¼ÉªÀgÀÄ|
PÀtÄÚ PÁtzÀ UÁ«®gÀÄ|”
TO
- ¸ÀAaAiÀÄ ºÉÆ£ÀßªÀÄä (‘ºÀ¢§zÉAiÀÄ zsÀªÀÄð’ JA§ ¸ÁAUÀvÀå PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹zÀªÀgÀÄ)

T
O
N
104
bÀAzÀ¸ÀÄì
PÁªÀå, PÀªÀ£À, PÀ«vÉ JAzÀÄ NzÀÄvÉÛÃªÀ®è EzÀÄ vÀ£Àß ¸ÀégÀÆ¥ÀzÀ°è ºÉÃVgÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
w½¸ÀÄªÀÅzÀÄ bÀAzÀ¸ÀÄì. F bÀAzÀ¹ì£À°è ºÀ®ªÀÅ «ZÁgÀUÀ½ªÉ. £Á«°è ªÀiÁvÁæbÀAzÀ¹ì£À §UÉÎ
ªÀiÁvÀæ w½AiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
F ¸Á®ÄUÀ¼À£ÀÄß ZÀ¥Áà¼É vÀnÖPÉÆAqÀÄ UÀnÖAiÀiÁV N¢:
C. £ÀqÉ ªÀÄÄAzÉ £ÀqÉ ªÀÄÄAzÉ £ÀÄVÎ £ÀqÉ ªÀÄÄAzÉ
dUÀÎzÉAiÉÄ PÀÄUÀÎzÉAiÉÄ »VÎ £ÀqÉ ªÀÄÄAzÉ
D. PÉÆÃlÄ VÃlÄ vÉÆlÄÖPÉÆAqÀÄ
ºÉÃlÄ §ÆlÄ ºÁQPÉÆAqÀÄ
§Æn¤AzÀ ºÉÆgÀl vÀªÀÄä
ED
qÀ¨ï qÀ¨ï qÀ¨ï
H
IS
EzÀ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ Q«UÉ MAzÀÄ PÀÄtÂvÀzÀ ¹Üw ¹UÀÄvÀÛzÉ C®èªÉÃ? EzÉÃ ®AiÀÄ. EzÀÄ
BL
EP S
ºÉÃUÉ §AvÀÄ? PÉ®ªÀÅ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ aPÀÌªÀÅ, PÉ®ªÀÅ zÉÆqÀØªÀÅ, PÉ®ªÀPÉÌ MvÀÛPÀëgÀ«zÉ. F CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß
R TB
U
NzÀÄªÁUÀ CªÀÅ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ªÀåvÁå¸À«zÉ.
BE @K
£ÀqÉ JA§ ¥ÀzÀ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÀÆÌ ªÀÄÄAzÉ JA§ ¥ÀzÀ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ

¸ÀªÀÄAiÀÄPÀÆÌ ªÀåvÁå¸À«zÉ, £ÀÄVÎ, »VÎ JA§ ¥ÀzÀ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÀÆÌ PÉÆÃlÄ,
VÃlÄ, §ÆlÄ JA§ ¥ÀzÀ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÀÆÌ ªÀåvÁå¸À«zÉ. »ÃUÉ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀªÀÄAiÀÄ
vÉUz
É ÄÀ PÉÆ¼ÀÄîªÀ ¥ÀzU
À ¼
À £
À ÄÀ ß MAzÀÄ PÀª
æ ÄÀ zÀ°è eÉÆÃr¸À¯ÁVzÉ. F eÉÆÃqÀuÉ ¤ÃqÀÄªÀ ªÀåª¸
À ÜÉ AiÉÄÃ
TO
®AiÀÄ.
T
O
FUÀ PÉ¼ÀUÉ ¤ÃrgÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ¤°è¸ÀzÉÃ eÉÆÃgÁV ºÉÃ½ £ÉÆÃr :

N
C E G IÄ J M
PÀ ° PÀÄ gÀÄ UÉ ªÉÆ
EªÀÅUÀ¼£ À ÄÀ ß ºÉÃ¼À®Ä MAzÀÄ anPÉAiÀÄµÀÄÖ PÁ® ¸ÁPÁUÀÄvÀz

Û .É bÀAzÀ¹£
ì À ¨sÁµÉAiÀÄ°è EzÀ£ÄÀ ß
“®WÀÄ’’ JAzÀÄ ºÉÃ¼À¯ÁUÀÄwÛzÉ. ®WÀÄªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä ‘U’ JA§ aºÉß §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F
aºÉßAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄÄªÀ jÃwAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹:
‰ ‰ ‰ ‰ ‰ ‰
C E G IÄ J M
‰ ‰ ‰ ‰ ‰ ‰
PÀ ° PÀÄ gÀÄ UÉ ªÉÆ
137
FUÀ PÉ¼ÀUÉ ¤ÃrgÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ¤°è¸ÀzÉÃ eÉÆÃgÁV ºÉÃ½ £ÉÆÃr :
D F H K N
£Á ¬ÄÃ UÀÆ UÉÃ ¯ÉÆÃ
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃ¼À®Ä »A¢£À JgÀqÀgÀµÀÄÖ PÁ® (JgÀqÀÄ anPÉAiÀÄµÀÄÖ PÁ®) ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

bÀAzÀ¹ì£À ¨sÁµÉAiÀÄ°è EzÀ£ÄÀ ß ‘UÀÄgÀÄ’ JAzÀÄ ºÉÃ¼À¯ÁUÀÄwÛz.É UÀÄgÀÄªÀ£ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¸À®Ä ‘-’ JA§
aºÉß §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F aºÉßAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄÄªÀ jÃwAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹:
- - - - -
D F H K N
- - - - -
ED
£Á ¬ÄÃ UÀÆ UÉÃ ¯ÉÆÃ
H
ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw ¥ÀzÀPÀÆÌ MAzÀÄ PÀët ¤®ÄUÀqÉ ¤Ãr eÉÆÃgÁV
IS
ºÉÃ½ N¢ : BL
EP S
R TB
U
PÀUÀÎ, aPÀÌ, CdÓ, CªÀÄä, CAiÀÄå, ¸ÀtÚ, zÉÆqÀØ, §aÑ, ¨ÉlÖ, PÀvÉÛ, ¨ÉÆ¥Àà, ªÀÄÄzÀÝ, ºÀ§â.
BE @K
¤ÃªÀÅ NzÀÄªÁUÀ EzÀ£ÀÄß »ÃUÉAiÀÄÆ N¢gÀ§ºÀÄzÉA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹:

PÀU ïUÀ, aPïPÀ, Ceïd, CªÀiïªÀÄ, CAiÀiïAiÀÄ, ¸Àuït, zÉÆqïqÀ, §Zïa,¨Émïl,
PÀvïvÉ, ¨ÉÆ¥ï¥À, ªÀÄÄzïzÀ, ºÀ¨ï§.
TO
ªÉÄÃ°£À ¥ÀzÀUÀ¼À°è MvÀÛPÀëgÀzÀ »A¢£À ¥ÀzÀ JgÀqÀÄ anPÉAiÀÄµÀÄÖ PÁ® vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀjAzÀ

T
MvÀÛPÀëgÀzÀ »A¢£ÀPÀëgÀ UÀÄgÀÄ MvÀÛPÀëgÀ ®WÀÄ.

O
N
ªÉÄÃ°£À ¥ÀzÀUÀ½UÉ UÀÄgÀÄ ®WÀÄ ºÁPÉÆÃt

- ‰ | - ‰| - ‰ | - ‰ | - ‰ | - ‰ | - ‰ | - ‰ |
PÀUïUÀ | aPïPÀ | Ceïd | CªÀiïªÀÄ| CAiÀiïAiÀÄ | ¸Àuït | zÉÆqïqÀ | §Zïa |
- ‰ | - ‰ | -‰ | - ‰ | - ‰ | - ‰ | - ‰ | - ‰ | - ‰ | -‰ | - ‰ |
PÀ UÀÎ | a PÀÌ | CdÓ | CªÀÄä | CAiÀÄå | ¸ÀtÚ | zÉÆqÀØ | §aÑ | ¨ÉlÖ | PÀvÉÛ | ¨ÉÆ¥Àà |
C£ÀÄ¸ÁégÀ(A) §AzÀgÉ CzÀgÀ »A¢£ÀÀPÀëgÀ UÀÄgÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ
- ‰ | - ‰ | -‰ | -‰ | - ‰ | - ‰ | - ‰ | - ‰ | -‰ |
PÀAzÀ | ªÀÄAUÀ | ZÀA¥À | ¸ÀAvÉ | PÀÄAw | UÉÆÃAzÀÄ | VAr | GAqÉ | CAZÉ |
138
C¨sÁå¸À
C) PÉ¼ÀV£À CPÀëgÀUÀ½UÉ UÀÄgÀÄ ®WÀÄ ºÁQ :
PÉÆÃ|½|PÀÆ|V|vÀÄ ¨É|¼À|PÀÄ|ºÀ|j|¬Ä|vÀÄ
PÁ|UÉ|PÉÆÃ|w|ªÉÆ|®|
D) PÉ ¼ À V £À ¥À z À U À ½ UÉ UÀ Ä gÀ Ä ®WÀ Ä ºÁQ : d£À ¥ À | ªÀ Ä tÂ | ¨É Æ ¥À à | DºÀ ª À | AiÀ Ä ÄzÀ Þ |
¨sÉÃzÀ£À|C£ÀÄªÀgÀ|PÀÈvÁAvÀ| C»vÀgÀÄ| PÁ¼ÀUÀ
E) PÉ¼ÀV£À ¥ÀzÀUÀ½UÉ UÀÄgÀÄ ®WÀÄ ºÁQ :

¸ÀAeÉ|§Al|¸ÀAWÀ|¥ÀA¥À|¸ÀA¥ÀÅl|ºÀÄAr|UÀAUÉ|CA¨Á|EAUÀÄ
ED
ªÀiÁvÁæUÀt
H
IS
®WÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄgÀÄ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÉæ JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ®WÀÄ(‰)«UÉ MAzÀÄ
BL
EP S
ªÀiÁvÉæAiÀÄ ¨É¯ÉAiÀiÁzÀgÉ UÀÄgÀÄ«UÉ (-) JgÀqÀÄ ªÀiÁvÉæAiÀÄµÀÄÖ ¨É¯É.
R TB
U
(‰) = MAzÀÄ ªÀiÁvÉæ , (-) =JgÀqÀÄ ªÀiÁvÉæ, (‰‰) = JgÀqÀÄ ªÀiÁvÉæ, (‰ -) = ªÀÄÆgÀÄ
BE @K
ªÀiÁvÉæ, (- -) = £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæ, (‰‰‰‰) = £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæ, (- - ‰) = LzÀÄ ªÀiÁvÉæ,

(‰ - -) = LzÀÄ ªÀiÁvÉæ, (- - ‰) (‰‰‰‰‰) = LzÀÄ ªÀiÁvÉæ, UÀt JAzÀgÉ UÀÄA¥ÀÅ. MAzÀÄ,
JgÀqÀÄ, ªÀÄÆgÀÄ, £Á®ÄÌ, LzÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À UÀÄA¦UÉ ªÀiÁvÁæUÀt JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
TO
CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÉæAiÀÄ°è ¨É¯ÉPÀnÖ CzÀ£ÀÄß UÀÄA¥ÀÅ UÀÄA¥ÁV ªÀiÁr

ªÀiÁvÁæUÀtzÀ UÀÄA¥ÀÅ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
T
O
GzÁºÀgÀuÉ
N
‰ ‰ ‰ ‰ ‰
vÀ PÀ vÀ Q l = MAzÀÄ ªÀiÁvÉæAiÀÄ UÀÄA¥ÀÅ
‰‰ ‰‰ ‰‰
vÀPÀ vÀPÀ vÀPÀ = JgÀqÀÄ ªÀiÁvÉæAiÀÄ UÀÄA¥ÀÅ
‰‰‰ ‰‰‰ ‰‰‰
vÀQl vÀQl vÀQl = ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæAiÀÄ UÀÄA¥ÀÅ
‰‰ ‰‰‰ ‰‰ ‰‰‰ ‰‰ ‰‰‰
vÀPÀ vÀQl vÀPÀ vÀQl vÀPÀ vÀQl = JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæAiÀÄ UÀÄA¥ÀÅ
‰‰‰ ‰‰‰‰ ‰‰‰ ‰‰‰‰ ‰‰‰ ‰‰‰‰
vÀQl vÀPÀvÀPÀ vÀQl vÀPÀvÀPÀ vÀQl vÀPÀvÀPÀ = ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæAiÀÄ UÀÄA¥ÀÄ
139
ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæAiÀÄ £Á®ÄÌ UÀÄA¥ÀÅ EgÀÄªÀ ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß £ÉÆÃr
‰ ‰ ‰ | - ‰ | ‰ ‰ ‰ | -‰
gÀeÉAiÀÄ | UËf | ªÀÄÄV¬Ä | vÀ®è
– ‰ | – ‰ | ‰‰‰ | –‰
UÀÄ®Äè | ¸ÉÆ®Äè | ¤°¹ | ªÉÄ®è
– ‰ | –‰ | –‰ | –‰ | –‰ | –‰ | –
ªÀÄPÀÌ | ¼É®è | ¹zÀÞ | gÁV | ªÀÄvÉÛ | N¢ | UÉ
£Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæAiÀÄ JgÀqÀÄ UÀÄA¥ÀÅ EgÀÄªÀ ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß £ÉÆÃr :
-‰‰ | ‰‰‰‰
¨ÉÃ¹UÉ | gÀeÉAiÀÄ°
- ‰ ‰ | -‰‰
ED
CfÓAiÀÄ | HjUÉ
H
- ‰ ‰ | -‰‰ | -
IS
ºÉÆÃUÀÄªÀÅ | zÉAxÀªÀÄ | eÁ BL
EP S
µÀlà¢
R TB
U
‘µÀ m ï’ JAzÀ g É DgÀ Ä ‘¥À ¢ ’ JAzÀ g É ¥ÁzÀ ¢ AzÀ PÀ Æ rzÀ Ä Ý. DgÀ Ä ¥ÁzÀ
BE @K
CxÀªÁ ¸Á®ÄUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ¥ÀzÀågÀÆ¥À µÀlà¢. DgÀÄ jÃwAiÀÄ µÀlà¢UÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß

±ÀgÀ,PÀÄ¸ÀÄªÀÄ,¨sÉÆÃUÀ, ¨sÁ«Ä¤, ¥ÀjªÀ¢üð¤ ªÁzsÀðPÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀiÁvÁæUÀtUÀ¼À
DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É µÀlà¢UÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ºÉ¸Àj¤AzÀ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ.
TO
-‰‰ | - ‰ ‰ -‰‰ | - ‰ ‰
1. ¨Á¼ÉAiÀÄ | vÉÆÃlzÀ 2. ¥ÀPÀÌzÀ | PÁqÉÆ¼ÀÄ
T
O
- ‰ ‰ | -‰ ‰ | - ‰‰ | - - ‰‰ | -‰‰
N
3. ªÁ¹¸ÀÄ | wzÀÝªÀÅ | ªÀÄAUÀUÀ | ¼ÀÄ 4. ªÀÄAUÀUÀ | ¼É®èªÀÅ

- ‰‰ | - ‰ ‰ - ‰ ‰ | -‰‰ | - ‰ ‰ | -
5. MlÖUÉ | ¸ÉÃgÀÄvÀ 6. MAzÀÄ¥À | ªÁ¸ÀªÀ | ªÀiÁrzÀ | ªÀÅ
ªÉÄÃ°£À ¥ÀzÀåzÀ°è £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæAiÀÄ JgÀqÀÄ UÀÄA¥ÀÅ 1,2,4 ªÀÄvÀÄÛ 5£ÉAiÀÄ ¸Á°£À®Æè £Á®ÄÌ
ªÀiÁvÉæAiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ UÀÄA¥ÀÅ 3 ªÀÄvÀÄÛ 6£ÉAiÀÄ ¸Á°£À®Æè EªÉ. 3 ªÀÄvÀÄÛ 6£ÉAiÀÄ ¸Á°£À
PÉÆ£ÉAiÀÄ°è MAzÀÄ CPÀg ë À ªÀiÁvÀæ EzÉ, MAzÉÃ CPÀgë ª
À ÁzÀgÆ
À CzÀPÌÉ JgÀqÄÀ ªÀiÁvÉAæ iÀÄ PÁ®zÀ
GZÁÑgu À ¬É ÄzÉ. ºÁUÉ CzÀÄ UÀÄgÀÄ, ¥ÀzåÀ »ÃVzÀÝgÉ CzÀÄ ±ÀgµÀ l
À ¢
à . EgÀÄªÀ ¥ÀzåÀ ª£
À ÄÀ ß ªÀÄÄAzÉ
£ÉÆÃr....
140
F ¥ÀzÀåPÉÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À£ÀÄß (¥Àæ¸ÁÛgÀ) ºÁQ:
1. ºÀÆªÀ£ÀÄ/ªÀiÁgÀÄvÀ 4. WÀªÀÄWÀªÀÄ/ºÀÆUÀ¼ÀÄ
2. ºÀÆªÁ|qÀVwÛ 5. ¨ÉÃPÉÃ/J£ÀÄßvÀ/
3. ºÁqÀÄvÀ|§gÀÄwºÀ|¼ÀÄ; 6. ºÁqÀÄvÀ/§gÀÄwºÀ/¼ÀÄ
PÀÄªÀiÁgÀªÁå¸À §¼À¹gÀÄªÀ bÀAzÀ¸ÀÄì ¨sÁ«Ä¤Ã µÀlà¢ EzÀgÀ ¸ÀégÀÆ¥À £ÉÆÃr :
‰ ‰ ‰| ‰ ‰ ‰‰| ‰ ‰ ‰ | - ‰ ‰ 3|4|3|4|
ºÀ¸ÀÄ¼É|AiÀÄzÀn£À| £ÀÄrAiÀÄ| PÉÃ½zÀÄ
‰ ‰ ‰ | ‰ ‰ - | ‰ ‰ ‰ | ‰ ‰ - 3|4|3|4|
£À¸ÀÄ£À | UÀÄvÀ zsÀ | ªÀÄðd£ÀÄ | WÀ£À ¥Ë
‰ ‰ ‰ |‰‰ - | - ‰ | - ‰ ‰ | ‰‰ ‰ | ‰‰ - | - 3|4|3|4|3|4|2|
ED
gÀÄµÀªÀÅ |¤£ÀUÀÄA| mÉAzÀÄ | PÀAzÀ£À | vÉUÉzÀÄ | ©VAiÀÄ | ¦à
H
‰ ‰ ‰ | - ‰ ‰ | ‰ ‰‰ | - ‰ ‰ 3|4|3|4|
IS
BL
EP S
²±ÀÄªÀÅ | ¤Ã£É¯É | ªÀÄUÀ£É | PÁzÀÄªÀ
R TB
U
‰ ‰‰ | ‰ ‰ ‰ ‰ | - ‰ | - ‰‰ 3|4|3|4|
BE @K
gÀ¸ÀªÀÄ | §®gÀÄ PÀ | uÁ ªÀÄ| ºÁgÀxÀ

‰ ‰ ‰ | ‰ ‰ - | - ‰ |- ‰‰ | - ‰ | - - | - 3|4|3|4|3|4|2|
gÉ¸ÀÄUÉ | AiÀÄ£ÀÄ ¤Ã | £ÉAvÀÄ |¸ÉÊj¸À | ¯Á¥É | ºÉÃ¼ÉA | zÀ
TO
ªÉÄÃ°£À ¥ÀzÀåzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ|£Á®ÄÌ|ªÀÄÆgÀÄ|£Á®ÄÌ|ªÀiÁvÉæAiÀÄ UÀÄA¥ÀÅ 1,2,4 ªÀÄvÀÄÛ 5£ÉAiÀÄ

T
¸Á°£À®Æè ªÀÄÆgÀÄ|£Á®ÄÌ|ªÀÄÆgÀÄ|£Á®ÄÌ|ªÀÄÆgÀÄ|£Á®ÄÌ|ªÀiÁvÉæAiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ UÀÄA¥ÀÅ 3 ªÀÄvÀÄÛ

O
N
6£ÉAiÀÄ ¸Á°£À®Æè EªÉ. 3 ªÀÄvÀÄÛ 6£ÉAiÀÄ ¸Á°£À PÉÆ£ÉAiÀÄ°è MAzÀÄ CPÀëgÀ ªÀiÁvÀæ EzÉ,
MAzÉÃ CPÀëgÀªÁzÀgÀÆ CzÀPÉÌ JgÀqÀÄ ªÀiÁvÉæAiÀÄ PÁ®zÀ GZÁÑgÀuÉ¬ÄzÉ. ºÁUÉ CzÀÄ UÀÄgÀÄ.
¥ÀzåÀ »ÃVzÀÝgÉ CzÀÄ ¨sÁ«Ä¤Ã µÀlà¢. EgÀÄªÀ ¥ÀzåÀ ªÀ£ÄÀ ß £ÉÆÃr ªÀÄvÀÄÛ F ¥ÀzåÀ PÉÌ ªÀiÁvÉU
æ ¼
À £
À ÄÀ ß
(¥Àæ¸ÁÛgÀ) ºÁQ.
¨Á®¤ªÀ£É£Àß¢gÀÄ zÀÄUÀÄqÀªÀ
vÁ¼À¯ÁUÀzÀÄ ¨ÉÆ¥Àà ¤ªÀÄär
AiÀiÁ°UÀ½UËvÀtªÀ¤PÀÄÌªÉ£ÉÆgÀ¹ j¥ÀÅ§®ªÀ
141
¸ÉÊzÁÞAwPÀ ¨sÁµÁ¨sÁå¸À
ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ ¥ÀjZÀAiÀiÁvÀäPÀ «ªÀgÀ
ªÀiÁ£ÀªÀ ªÀÄ£À¹ì£À ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁw£À ªÀÄÆ®PÀ ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄvÁÛ£É. DrzÀ, DqÀ¨ÉÃPÁzÀ
ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤¢ðµÀÖ °¦AiÀÄ (°TvÀ) gÀÆ¥ÀQÌ½¸ÀÄªÀÅzÉÃ §gÉÀªÀtÂUÉ. ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀUÀ¼À
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß RavÀªÁV w½¸ÀÄªÀÅzÉÃ ªÁåPÀgÀt±Á¸ÀÛç. DzÀÝjAzÀ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ°AiÀÄÄªÀªÀgÀÄ
D ¨sÁµÉAiÀÄ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß CjAiÀÄÄªÀÅzÀÄ GvÀÛªÀÄ. QæAiÀiÁvÀäPÀ ªÁåPÀgÀtzÀ PÀ°PÉ¬ÄAzÀ
¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖ ºÁUÀÆ ¤RgÀªÁV §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀå.
ªÀtðªÀiÁ¯É
£Á£ÀÄ ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃV §AzÉ£ÀÄ F ªÁPÀåzÀ°è £Á£ÀÄ, ±Á¯ÉUÉ, ºÉÆÃV, §AzÉ£ÀÄ £Á®ÄÌ
CxÀð¥ÀÆtð ¥ÀzÀUÀ½ªÉ. MAzÉÆAzÀÄ ¥ÀzÀzÀ°èAiÀÄÆ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. GzÁ: £Á£ÀÄ
ED
¥ÀzÀzÀ°è £ï D £ï G JA§ £Á®ÄÌ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. §AzÉ£ÀÄ ¥ÀzÀzÀ°è ¨ï C £ï zï J
H
£ï G JA§ K¼ÀÄ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. F JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ £ï ¨ï zï JA§ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß
IS
GZÀÑj¸ÀÄªÁUÀ zsÀé£ÀåAUÀzÀ CqÉvÀqÉAiÉÆA¢UÉ GZÀÑj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. EªÉÃ ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.
BL
EP S
R TB
D CPÀëgÀUÀ¼À »AzÉ CxÀªÁ ªÀÄÄAzÉ D G J ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ zsÀé£ÀåAUÀzÀ CqÉvÀqÉ E®èzÉ

U
BE @K
GZÀjÑ ¸À§ºÀÄzÁzÀ CPÀgë U

À ½
À ªÉ. EªÉÃ ¸ÀégÁPÀëgÀU¼
À ÄÀ . EªÀÅ ¸ÀévA
À vÀª
æ ÁV GZÀj
Ñ ¸À®àqÄÀ ªÀ CPÀg
ë U
À ¼
À ÄÀ .
ºÁUÉAiÉÄÃ §AzÉ£ÀÄ JA§ ¥ÀzÀzÀ°ègÀÄªÀ A JA§ CPÀëgÀªÀ£ÀÄß GZÀÑj¸À®Ä DUÀÄªÀÅ¢®è.
EzÀgÀ »AzÉ ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ §AzÁUÀ ªÀiÁvÀæ GZÀÑj¸À§ºÀÄzÀÄ. EzÉÃ AiÉÆÃUÀªÁºÀ. PÀ£ÀßqÀ
ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV ¸ÀégÀ, ªÀåAd£À ªÀÄvÀÄÛ AiÉÆÃUÀªÁºÀ JA§ ªÀÄÆgÀÄ «¨sÁUÀ
TO
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
T
O
¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ
N
C D E F G H IÄ J K L M N O EªÀÅ ºÀ¢ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.

EªÀÅUÀ¼À°è C E G IÄ J M JA§ DgÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ MAzÉÆAzÀÄ ªÀiÁvÁæ PÁ®zÀ°è
GZÀÑj¸À®àqÀÄªÀAvÀºÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ. ºÁUÁV EªÀÅ ºÀæ¸Àé¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ. D F H K L N O JA§
K¼ÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ JgÀqÉgÀqÀÄ ªÀiÁvÁæ PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À®àqÀÄªÀAvÀºÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ. ºÁUÁV EªÀÅ
¢ÃWÀð¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ. F ¢ÃWÀð¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÉÇªÉÄä ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÁæPÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À®àqÀÄvÀÛªÉ.
GzÁ : CuÁÚ3 E°è ¨Á. ªÀÄPÀÌ¼ÃÉ 3 E°è §¤ß - E°è (3) JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À®l à Ö D3, K3 CPÀg
ë U
À ¼
À ÄÀ
ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÁæPÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À®ànÖªÉ. »ÃUÉ ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÁæPÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À®àqÀÄªÀ
CPÀëgÀUÀ¼ÉÃ ¥ÀÄèvÀ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ.
8
ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ
ªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ
1 2 3 4 5 ªÀUÀð«ªÀgÀ
Pï Sï Uï Wï Yï 5 - PÀ ªÀUÀð
Zï bï eï gÀhiï kï 5 - ZÀÀ ªÀUÀð
mï oï qï qsï uï 5 - l ªÀUÀð
vï xï zï zsï £ï 5 - vÀÀ ªÀUÀð
¥ï ¥sï ¨ï ¨sï ªÀiï 5 - ¥À ªÀUÀð
CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ
AiÀiï, gï, ¯ï, ªï, ±ï, µï, ¸ï, ºï, ¼ï = 9 CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ
PÉÆnÖgÄÀ ªÀ Pï ¢AzÀ ªÀiï ªÀgV É £À 25 CPÀg ë U
À ¼
À £
À ÄÀ ß GZÀj
Ñ ¸ÀÄªÁUÀ CªÀÅ ºÀÄlÄÖªÀ ¸ÀÜ¼ª
À £
À ÄÀ ß
ED
DzsÀj¹ CªÀ£ÀÄß 5 ªÀUÀðUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ. CªÉÃ ªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ. CªÀÅ EAwªÉ:
H
IS
- PÀªÀUÀðzÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ PÀAoÀ¨sÁUÀzÀ°è ºÀÄlÄÖªÀÅzÀjAzÀ CªÀÅ PÀAoÀå CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.
BL
EP S
- ZÀªÀUÀðzÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ vÁ®Ä«£À (zÀªÀqÉAiÀÄ) ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ºÀÄlÄÖªÀÅzÀjAzÀ CªÀÅ vÁ®ªÀå
R TB
U
CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.
BE @K
- lªÀUÀðzÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆzsÀð¨sÁUÀzÀ°è CAzÀgÉ £Á°UÉAiÀÄ£ÀÄß »AzÉ ZÁa ¨Á¬ÄAiÀÄ

ªÉÄÃ¯ÁãUÀªÀ£ÀÄß ¸Àà²ð¹zÁUÀ GZÁÑgÀUÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀjAzÀ CªÀÅ ªÀÄÆzsÀð£Àå CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.
- vÀªÀUÀðzÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ºÀ®ÄèUÀ¼À §½ ºÀÄlÄÖªÀÅzÀjAzÀ CªÀÅ zÀAvÀå CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.
TO
- ¥ÀªÀUÀðzÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ vÀÄnUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ GZÀÑj¸À®àqÀÄªÀÅzÀjAzÀ CªÀÅ

NµÀ×öå CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.
T
O
F ªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß C®à¥Áæt, ªÀÄºÁ¥Áæt ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄ£Á¹PÀ CPÀëgÀUÀ¼ÉAzÀÄ

N
«¨sÁV¸À¯ÁVzÉ. ¥Áæt JAzÀgÉ G¹gÀÄ JAzÀxÀð. PÀrªÉÄ ¥Áæt¢AzÀ (G¹j¤AzÀ)

GZÀÑj¸À®àqÀÄªÀ Pï Zï mï vï ¥ï Uï eï qï zï ¨ï CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ ¥Àæw ªÀUÀðzÀ MAzÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£AÉ iÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ C®à¥Áæt CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ. ºÉZÀÄÑ ¥Áæt¢AzÀ (G¹gÀÄ) GZÀÑj¸À®àqÀÄªÀ
Sï bï oï xï ¥sï Wï gÀhiï qsï zsï ¨sï CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ ¥Àæw ªÀUÀðzÀ JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
£Á®Ì£AÉ iÀÄ CPÀg ë U
À ¼
À ÄÀ ªÀÄºÁ¥Áæt CPÀgë U
À ¼
À ÄÀ . ªÀÄÆV£À (£Á¹PÀz)À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ GZÀj Ñ ¸À®àqÄÀ ªÀ
Yï kï uï £ï ªÀiï CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ ªÀUÀðzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ C£ÀÄ£Á¹PÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.
G½zÀ MA§vÀÄÛ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ (AiÀiï ¢AzÀ ¼ï ªÀgÉV£À) ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è ºÀÄlÄÖªÀÅzÀjAzÀ
ªÀUÀðUÀ¼ÁV «AUÀr¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®è. ºÁUÁV CªÀÅ CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ.
9
AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼ÀÄ
C£ÀÄ¸ÁégÀ (A), «¸ÀUÀð(B)
AiÉÆÃUÀ JAzÀgÉ PÀÆqÀÄ, ªÁºÀ JAzÀgÉ ºÉÆÃUÀÄªÀ JAzÀxÀð. AiÉÆÃUÀªÁºÀ
JAzÀgÉ PÀÆrºÉÆÃUÀÄªÀ (PÀÆrPÉÆArgÀÄªÀ)CAzÀgÉ ¨ÉÃgÉ CPÀëgÀUÀ¼À eÉÆvÉAiÀÄ°è ªÀiÁvÀæ
GZÀÑj¸À§ºÀÄzÁzÀ CPÀëgÀ JAzÀxÀð.
AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÄ
1. A - C£ÀÄ¸ÁégÀ (MAzÀÄ CPÀëgÀUÁvÀæzÀ MAzÀÄ ¸ÉÆ£Éß)
2. B - «¸ÀUÀð (JgÀqÀÄ ¸ÀtÚ ¸ÉÆ£ÉßUÀ¼ÀÄ MAzÀgÀ PÉ¼ÀUÉ MAzÀgÀAvÉ MAzÀÄ
CPÀëgÀUÁvÀæzÀ°è)
ED
PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß »ÃUÉ UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ.
H
IS
ªÀtðªÀiÁ¯É-49
BL
EP S
¸ÀégÀ-13 ªÀåAd£À-34 AiÉÆÃUÀªÁºÀ-2
R TB
U
BE @K
ºÀæ¸Àé-6 ¢ÃWÀð-7 ªÀVÃðAiÀÄ-25 CªÀVÃðAiÀÄ-9 C£ÀÄ¸ÁégÀ-1 «¸ÀUÀð-1
C D AiÀiï A B
E F C®à¥Áæt ªÀÄºÁ¥Áæt C£ÀÄ£Á¹PÀ gï
TO
G H Pï Sï Yï ¯ï
IÄ K Zï bï kï ªï
T
J N mï oï uï ±ï
O
M L vï xï £ï µï
N
O ¥ï ¥sï ªÀiï ¸ï
Uï Wï ºï
eï gÀhiï ¼ï
qï qsï
zï zsï
¨ï ¨sï
MlÄÖ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ-49
10
C¨sÁå¸À ZÀlÄªÀnPÉ
C. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.

1. PÀ£ßÀ qÀ ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ°è MlÄÖ JµÀÄÖ CPÀg
ë U
À ½
À ªÉ? CªÀÅUÀ¼£
À ÄÀ ß ºÉÃUÉ ªÀVÃðPÀj¸ÀÄ«j?
«ªÀj¹.
2. PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ ºÀæ¸Àé ºÁUÀÆ ¢ÃWÀð ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
3. PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ ªÀÄºÁ¥Áæt CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
4. PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ ªÀVÃðAiÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß w½¹.
5. PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ C£ÀÄ£Á¹PÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
D. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃQ¹ §gÉ¬Äj.
ED
C§ÄÝ¯ï CªÀ£ÀÄ E¥ÀàvÀÄÛ DzÀgÀÆ CªÀ£À£ÀÄß EvÁå¢
H
IS
EgÀ° KPÉAzÀgÉ NrºÉÆÃzÀ FUÀ BL K£ÀÆ
EP S
R TB
E. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ ªÀÄºÁ¥ÁæuÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.

U
BE @K
zsÀ£ÀªÀAvÀ gÀxÀ WÀ£ÀvÉ zsÀªÀÄð ªÀÄÄRå

¨sÀPÀëöå ºÀoÀ ¥ÁoÀ ºÀ¸À£ÀÄäR ¥sÀ®
F. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.

TO
CªÀ£À EAvÀºÀ CzÀgÀ M¼ÀUÉ PÀÄ±À®

T
O
ºÀ§â §ºÀ¼À vÀ® ¸ÀªÀÄAiÀÄ PÁ®

N
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
1. UÉÆgÀÆgÀÄ gÁªÀÄ¸Áé«Ä CAiÀÄåAUÁgï CªÀgÀ £ÀªÀÄä Hj£À gÀ¹PÀgÀÄ PÀÈwAiÀÄ°è

§gÀÄªÀ ±Á®Ä¸Á©AiÀÄ «ZÁgÀªÀ£ÀÄß N¢ w½¬Äj.
l l l l l
11
3. ¯É Ã RQUÉ ¨É A UÀ ¼ À Æ j£À ° è ‘¤ÃgÀ Ä PÉ Æ qÀ z À ¸À A ¸À Ì ø wAiÀ Ä ’ §UÉ Î DzÀ
C£ÀÄ¨sÀªÀªÀ£ÀÄß §gÉ¬Äj.
F. SÁ°©lÖ eÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ GvÀÛgÀUÀ½AzÀ ¨sÀwð ªÀiÁrj.
1. ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ ºÉÆgÀUÉ PÁ°lÖgÉ G½zÉ®èªÀÅ __________
2. F zÉÃ±ÀUÀ¼À°è ªÀÄ£ÉAiÀÄ _______ AiÀÄ°è §gÀÄªÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß PÀÄrAiÀÄÄªÀÅ¢®è.
3. VæÃnAUïì PÁqïð ªÀiÁgÀÄªÀ ºÉÆ¸À_________ UÀ¼ÉAzÀÄ ¸ÀªÀðjUÀÆ ªÉÃzÀÀåªÁVzÉ.
4. ¸ÁåAréZï §UÀðgï eÉÆvÉUÉ zÉÆqÀØ UÁvÀæzÀ ___________ ¤ÃqÀÄvÁÛgÉ.
ED
UÀÄtÂvÁPÀëgÀ ¥ÀjZÀAiÀiÁvÀäPÀ «ªÀgÀ
H
zï ªï gï ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ §gÉzÀgÉ ¥ÀzÀ gÀZÀ£ÉAiÀiÁUÀÄªÀÅ¢®è. CzÀgÀ
IS
BL
§zÀ°UÉ zï + K = zÉÃ, ªï + C = ªÀ, gï + G = gÀÄ F jÃw ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß
EP S
R TB
¸ÉÃj¹ §gÉzÀgÉ CxÀð¥ÀÆtðªÁzÀ zÉÃªÀgÀÄ JA§ ¥ÀzÀ gÀZÀ£É DUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ

U
BE @K
ªÀåAd£ÀPÉÌ ¸ÀégÀ ¸ÉÃjzÁUÀ DUÀÄªÀ CPÀëgÀªÉÃ UÀÄtÂvÁPÀëgÀ. MAzÀÄ ªÀåAd£ÀPÉÌ C ¢AzÀ

O ªÀgÉV£À 13 ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÀgÉ 13 UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. 34 ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ
vÀ¯Á 13 ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀÄªÀÅzÀjAzÀ 442 UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À§ºÀÄzÀÄ.
F UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼ÉÃ PÁUÀÄtÂvÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ. CzÉÃ jÃw AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹
TO
UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
T
O
¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ
N
C¥Àà CªÀÄä CPÀëgÀ ÇÀÛç ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÉÛÃªÉ. C¥Àà ¥ÀzÀzÀ°è C

¥ï ¥ï C JA§ £Á®ÄÌ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. ªÉÄÃ¯ÉÆßÃlPÉÌ JgÀqÉÃ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ PÁtÄvÀÛªÉ.
ªÉÆzÀ® CPÀëgÀ ¸ÀégÁPÀëgÀ. JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀzÀ°è ¥ï ¥ï C JA§ ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgÀUÀ½ªÉ.
CªÀÅUÀ¼À°è JgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ¸ÀégÁPÀëgÀ. CzÉÃ jÃw ÇÀÛç ¥ÀzÀzÀ°è C
¸ï vï gï C JA§ LzÀÄ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. F ¥ÀzÀzÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀ ¸ÀÛç zÀ°è
ªÀÄÆgÀÄ ªÀåAd£À ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ¸ÀégÁPÀëgÀ«zÉ. »ÃUÉ - JgÀqÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ
ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ MAzÀÄ ¸ÀégÀ ¸ÉÃj DUÀÄªÀ CPÀëgÀÀªÉÃ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ. EzÀ£ÀÄß ¢évÁéPÀëgÀ/
MvÀÛPÀëgÀ JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ. ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀzÀ°è ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ºÁUÀÆ «eÁwÃAiÀÄ
JA¨ÉgÀqÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ.
18
¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ
C¥Àà, CªÀÄä, ¯ÉPÀÌ, PÀUÀÎ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹zÁUÀ E°ègÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ
¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀzÀ®Æè DAiÀiÁ eÁwAiÀÄ JgÀqÉgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ½ªÉ. »ÃUÉ - MAzÉÃ
eÁwAiÀÄ JgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ MnÖUÉ ¸ÉÃj DUÀÄªÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀªÉÃ ¸ÀeÁwÃAiÀÄ
¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ.
«eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ
CµÀÖ, DAiÀÄð, ÇÀÛç ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀzÀ®Æè ¨ÉÃgÉ
¨ÉÃgÉ eÁwAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ½ªÉ. »ÃUÉ - ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ eÁwAiÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ MnÖUÉ ¸ÉÃj
DUÀÄªÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀªÉÃ «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ.
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
ED
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¨sÁµÉAiÀiÁUÀ° CzÀÄ vÀ£Àß ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛt ¨sÁµÉUÀ¼À ¸ÀA¥ÀPÀð¢AzÁV
¨ÉÃgÉ ¨sÁµÉUÀ¼À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß vÀ£Àß vÉPÉÌUÉ ¸ÉÃj¹PÉÆAqÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ¨sÁ¶PÀ
H
IS
¸ÀºÀd QæAiÉÄ. BL
EP S
R TB
ªÉÆÃmÁgÀÄUÀ¼À°è d§zÀð¹Û¤AzÀ NqÁqÀÄªÀÅzÉÃ fÃªÀ£ÀzÀ ªÀÄÄRå UÀÄjAiÀÄ®èªÉAzÀÄ

U
£ÁªÀÅ w½AiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
BE @K
F ªÁPÀå PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉAiÀÄ ªÁPÀåªÁzÀgÀÆ E°ègÀÄªÀ J¯Áè ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀªÀÅUÀ¼À®è.

ªÉÆÃmÁgÀÄ ¥ÀzÀ DAUÀè ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ®Æ d§zÀð¸ïÛÛ ¥ÀzÀ »A¢ ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ®Æ
fÃªÀ£À, ªÀÄÄRå ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ®Æ §AzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ G½zÀªÀÅ PÀ£ÀßqÀ
TO
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. »ÃUÁV PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉAiÀÄ°è PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À®èzÉ ¨ÉÃgÉ ¨sÁµÉUÀ½AzÀ §AzÀ

T
¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ EªÉ.
O
N
zÉÃ±Àå ¥ÀzÀ: DAiÀiÁ ¨sÁµÉAiÀÄ ªÀÄÆ® (¸ÀéAvÀ) ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ zÉÃ±Àå ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.

¸ÀASÁå¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (MAzÀjAzÀ MA¨ÉÊ£ÀÆgÀ vÉÆA§vÉÆÛA§vÀÛgÀªÀgÉUÉ), zÉÃºÀzÀ
CAUÀUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ(PÉÊ, PÁ®Ä, ¨Á¬Ä EvÁå¢), «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ, §AzsÀÄªÁZÀPÀ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ (CdÓ, CfÓ, C¥Àà, CªÀÄä, aPÀÌ¥Àà, CtÚ EvÁå¢), ªÀÄÄAvÁzÀ ¤¢ðµÀÖ
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ, ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ®Æè DAiÀiÁ ¨sÁµÉUÀ¼À ¸ÀéAvÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ.
C£ÀåzÉÃ±Àå ¥ÀzÀ : ¨ÉÃgÉ ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §A¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ C£ÀåzÉÃ±Àå ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄwÛgÀÄªÀ Cfð, PÀZÉÃj, PÁSÁð£É, ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ
»AzÀÄ¸ÁÛ¤Ã ¨sÁµÉAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. PÉÆÃlÄð, ¨ÁåAPÀÄ, ºÁªÉÆÃð¤AiÀÄA, ºÉÆÃmÉ®Ä
19
ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ DAUÀè¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. C®ªÀiÁgÀÄ, ¸Á§Æ£ÀÄ, ªÉÄÃdÄ
ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ ¥ÉÆÃZÀÄðVÃ¸ï ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. »ÃUÉ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÉ
C£Àå¨sÁµÁ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ §AzÁUÀ CªÀÅ PÀ£ÀßqÀzÀ eÁAiÀÄªÀiÁ£ÀPÉÌ vÀPÀÌAvÉ §zÀ¯ÁªÀuÉUÉÆAqÀÄ
§¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. ªÀiÁ¯É, gÁd, «¥ÀvÀÄÛ, zÉÃªÀvÉ ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ
¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §A¢ªÉ. EªÀÀ£ÀÄß C£ÀåzÉÃ±Àå ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀ ªÁrPÉ E®è.
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß vÀvÀìªÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ. P
vÀvÀìªÀÄ- vÀzÀãªÀ
¸ÀA¸ÀÌøvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæPÀÈvÀ ¨sÁµÉUÀ½AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÁUÀ
C®à¸Àé®à §zÀ¯ÁªÀuÉUÉ M¼À¥ÀlÖ ºÁUÀÆ §ºÀ¼ÀµÀÄÖ §zÀ¯ÁªÀuÉUÉ M¼À¥ÀlÖ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
EªÉ.
ED
vÀvÀìªÀÄ: vÀvï JAzÀgÉ CzÀPÉÌ, ¸ÀªÀÄ JAzÀgÉ ¸ÀªÀiÁ£À JAzÀxÀð. ºÁUÁV vÀvÀìªÀÄ
JAzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌøvÀPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀÄzÀÄ JAzÀxÀð.
H
IS
¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §gÀÄªÁUÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ §zÀ¯ÁªÀuÉ ºÉÆAzÀzÉ ºÁUÉAiÉÄÃ
BL
EP S
§AzÀÄ ¸ÉÃjzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ EªÉ. GzÁ: gÁªÀÄ, ©üÃªÀÄ, ªÀ¸ÀAvÀ, ¸ÉÆÃªÀÄ, ZÀAzÀæ,
R TB
U
PÀvÀÈð, ¹ÛçÃ EvÁå¢ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. ªÀiÁ¯É, ±Á¯É, D±É, ¤zÉæ EvÁå¢ ‘D’ PÁgÁAvÀ
BE @K
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ‘J’ PÁgÁAvÀªÁV §zÀ¯ÁªÀuÉUÉÆAqÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÆ EªÉ. EAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ ¼À£ÀÄß

‘vÀvÀìªÀÄ’UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
vÀzÀãªÀ: ¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §gÀÄªÁUÀ C®à¸Àé®à CxÀªÁ ¥ÀÀÇtð §zÀ¯ÁªÀuÉ
TO
ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ vÀzÀãªÀUÀ¼ÀÄ (‘vÀvï’ JAzÀgÉ ‘CzÀjAzÀ’ CAzÀgÉ ‘¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ’,

‘¨sÀªÀ’ JAzÀgÉ ‘ºÀÄnÖzÀ’ CAzÀgÉ ‘¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ ºÀÄnÖzÀ’, JAzÀxÀð.) ¹j, ¨Á«,
T
O
zÀ¤, D¸É ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ C®à¸Àé®à §zÀ¯ÁªÀuÉ ºÉÆA¢zÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. §¸À¢,

N
¨ÉÃ¸ÀUÉ, PÉÆqÀ°, §¸ÀªÀ, ©£Àßt, ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆtð §zÀ¯ÁªÀuÉ ºÉÆA¢zÀ

¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.

1. UÀÄtÂvÁPÀëgÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
2. ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ ¤Ãr.
3. zÉÃ±Àå ªÀÄvÀÄÛ C£Àå zÉÃ±Àå ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr.
4. PÀ£ÀßqÀzÀ°ègÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÄ LzÀÄ vÀzÀãªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr.
20
D. ¥ÁæAiÉÆÃVPÀ ¨sÁµÁ¨sÁå¸À
1. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃQ¹ §gÉ¬Äj.
ºÉÆÃmÉ¯ï ªÀiÁ°ÃPÀ gÀ¸ÉÛ UÁæºÀPÀ UÁA¢üÃf EªÀgÀÄ ¥ÀÄuÁåvÀä
2. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß
Dj¹ §gÉ¬Äj.
¢£À¥ÀwæPÉ CUÀvÀå CªÀÄä ªÀ¸ÀÄÛ ¥ÀÄPÀÌmÉÖ ºÀtÂÚ£ÀgÀ¸À ¤¯ÁÝt
ªÀÄtÄÚ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄ ±ÀÄzÀÞ CUÀÎ ¸ÀA¸ÀÌøw ¥Àª
æ Á¸À
±ÀQÛ ºÀÄ£ÁßgÀ
3. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À vÀzÀãªÀ gÀÆ¥À §gÉ¬Äj
ED
ªÀµÀð ¥Áæt ±ÀQÛ ¥ÀÄtå
H
4. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ zÉÃ²ÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C£ÀåzÉÃ²ÃAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß Dj¹
IS
§gÉ¬Äj BL
EP S
R TB
U
zÉÆqÀØzÀÄ §¸ÀÄì §UÀðgï ¥Á£ÀPÀ ªÁlgï ¸ÀtÚ ºÀÄ£ÁßgÀ
BE @K
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
TO
l UÉÆgÀÆgÀÄ gÁªÀÄ¸Áé«Ä CAiÀÄåAUÁgÀgÀ CªÉÄÃjPÁzÀ°è UÉÆgÀÆgÀÄ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß N¢j.

T
l £ÉÃ«ÄZÀAzÀæ CªÀgÀ §zÀÄPÀÄ §zÀ°¸À§ºÀÄzÀÄ PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß N¢j.

O
N
l l l l l
21
¸ÀA¢ü ¥ÀjZÀAiÀiÁvÀäPÀ «ªÀgÀ
ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÁUÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r©rAiÀiÁV ºÉÃ¼ÀzÉ PÀÆr¹ ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ.
GzÁ: C°èC°è JA§ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ‘C®è°è’ JAzÀÄ MAzÉÃ ¥ÀzÀªÁV ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ.
E°è JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À £Á®ÄÌ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ MlÄÖ ¸ÉÃj ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À MAzÀÄ ¥ÀzÀªÁVzÉ.
»ÃUÉ - ¥ÀzÀ gÀZ£
À É DUÀÄªÁUÀ JgÀqÄÀ CPÀëgÀU¼
À ÄÀ PÁ®«¼ÀA§«®èzÉ MlÄÖ ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÉÃ ¸ÀA¢ü.
F jÃwAiÀÄ°è ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ MlÄÖ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ ªÀÄÆ® ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðPÉÌ AiÀiÁªÀ ¯ÉÆÃ¥ÀªÀÇ
§gÀ¨ÁgÀzÀÄ. CxÀðPÉÌ ¯ÉÆÃ¥À §gÀÄªÀÅzÁzÀ°è ¸ÀA¢ü ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÉA§ ¤AiÀÄªÀÄªÀÅAlÄ.
»ÃUÉ ¸ÀA¢üAiÀiÁUÀÄªÁUÀ ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ EzÀÄÝ ¸ÀA¢üAiÀiÁzÀgÉ CzÀÄ ¸ÀégÀ¸ÀA¢ü.
¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ªÀåAd£À CxÀªÁ ªÀåAd£ÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ CxÀªÁ ªÀåAd£ÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ªÀåAd£À
EzÀÄÝ ¸ÀA¢üAiÀiÁzÀgÉ CzÀÄ ªÀåAd£À ¸ÀA¢ü. F ¸ÀA¢üUÀ¼À°è ‘PÀ£ÀßqÀ¸ÀA¢ü’ ªÀÄvÀÄÛ ‘¸ÀA¸ÀÌøvÀ
ED
¸ÀA¢ü’ UÀ¼ÉAzÀÄ JgÀqÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ. PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ ¸ÉÃj CxÀªÁ PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ
H
¥ÀzU À ¼
À ÄÀ ¸ÉÃj ¸ÀA¢üAiÀiÁzÀgÉ ‘PÀ£ßÀ qÀ¸AÀ ¢ü’ JAvÀ®Æ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¥ÀzU
À ¼
À ÄÀ ¸ÉÃj ¸ÀA¢üAiÀiÁzÀgÉ
IS
‘¸ÀA¸ÀÌøvÀ¸ÀA¢ü’ JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄvÀÛªÉ.BL
EP S
R TB
¸ÀA¢üAiÀiÁUÀÄªÁUÀ PÉ®ªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. F ªÀåvÁå¸ÀªÉÃ ¸ÀA¢üQæAiÉÄ. F ªÀåvÁå¸À

U
¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°è CxÀªÁ ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ (GvÀÛgÀ¥ÀzÀ) D¢AiÀÄ°è E®èªÉÃ JgÀqÀÆ

BE @K
¥ÀzU
À ¼
À À ªÀÄzsåÀ zÀ°è £ÀqA
É iÀÄÄvÀÛz.É F ªÀtð ªÀåvÁå¸PÀ ÌÀ £ÄÀ UÀÄtªÁV ¯ÉÆÃ¥À, DUÀªÄÀ , DzÉÃ±À
JA§ ªÀÄÆgÀÄ «zsÀzÀ ¸ÀA¢üQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
GzÁ : ¨ÉÃgÉ + M§â > ¨ÉÃgÉÆ§â
TO
gï + J + M > gï + M
T
O
E°è ¸ÀA¢üQA æ iÉÄUÉ M¼À¥ÀlÖ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß UÉgÉ ºÁQ UÀÄgÀÄw¹zÉ. ¸ÀA¢üQA æ iÉÄ £ÀqÉAiÀÄÄªÀ
N
ªÉÆzÀ®Ä ¨ÉÃgÉ ªÀÄvÀÄÛ M§â JA§ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ½gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸À§ºÀÄzÀÄ.

¥ÀÆªÀð¥Àzz À À CAvÀåzÀ°è gï ªÀÄvÀÄÛ J JA§ JgÀqÄÀ CPÀëgU À ½
À ªÉ. ¥Àg¥
À z
À z
À À D¢AiÀÄ°è M
JA§ CPÀëgÀ«zÉ. ¸ÀA¢üAiÀiÁzÁUÀ ¨ÉÃgÉÆ§â JA§ ¥ÀzÀ gÀZÀ£ÉAiÀiÁVzÀÄÝ ¸ÀA¢üUÉÆ¼À¥ÀlÖ
gÉÆ CPÀëgÀzÀ°è gï ªÀÄvÀÄÛ M JA§ JgÀqÀÄ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. ºÁUÁV ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ
CAvÀåzÀ°èzÀÝ J JA§ ¸ÀégÁPÀëgÀ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁVzÉ. EzÉÃ ¯ÉÆÃ¥ÀQæAiÉÄ.
GzÁ: ªÀÄ£É + C°è > ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è
£ï + J + C > £ï + J + AiÀiï + C
29
F GzÁºÀgu À AÉ iÀÄ£ÀÄß UÀªÄÀ ¤¹zÁUÀ ¸ÀA¢üAiÀiÁUÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgU
À ½
À zÀÄÝ
¸ÀA¢üAiÀiÁzÁUÀ £Á®ÄÌ CPÀëgÀUÀ¼ÁVªÉ. E°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ
D¢AiÀÄ ªÀÄzsÉå AiÀiï JA§ ªÀåAd£ÁPÀëgÀ ¸ÉÃjPÉÆArzÉ. »ÃUÉ ºÉÆ¸ÀvÁV CPÀëgÀ §AzÀÄ
¸ÉÃgÀÄªÀÅzÉÃ DUÀªÀÄQæAiÉÄ.
GzÁ: ªÀÄ¼É + PÁ® > ªÀÄ¼ÉUÁ®
¼ï + J + Pï + D > ¼ï + J + Uï + D
E°è ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°èzÀÝ Pï CPÀëgÀzÀ §zÀ°UÉ Uï CPÀëgÀ §A¢zÉ. »ÃUÉ MAzÀÄ
CPÀëgzÀ À §zÀ°UÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CPÀëgÀ §gÀÄªÀÅzÉÃ DzÉÃ±ÀQAæ iÉÄ. ¸ÀA¢üQA
æ iÉÄAiÀÄ ºÉ¸j
À ¤AzÀ¯ÃÉ
PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¢üUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ¯ÉÆÃ¥ÀQæAiÉÄ DzÀgÉ ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü, DUÀªÀÄQæAiÉÄ
DzÀgÉÀ DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü ªÀÄvÀÄÛ DzÉÃ±ÀQæAiÉÄ DzÀgÉ DzÉÃ±À¸ÀA¢ü. »ÃUÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¯ÉÆÃ¥À,
DUÀªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DzÉÃ±À JA§ ªÀÄÆgÀÄ «zsÀzÀ ¸ÀA¢üUÀ½ªÉ.
ED
¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü: ¸ÀA¢üQæAiÉÄ DUÀÄªÁUÀ ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÀÄ ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ ¸ÀégÀ
H
¯ÉÆÃ¥ÀªÁzÀgÉ CzÀÄ ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü.
IS
BL
EP S
GzÁ: HgÀÄ + HgÀÄ > HgÀÆgÀÄ §¯Éè£ÀÄ + JAzÀÄ > §¯Éè£ÉAzÀÄ
R TB
U
HgÀÄ + EAzÀ > HjAzÀ
BE @K
DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü: ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ§AzÀÄ ¸ÀA¢üAiÀiÁUÀÄªÁUÀ ‘AiÀÄ’ PÁgÀ CxÀªÁ ‘ªÀ’

PÁgÀªÀÅ F ¸ÀégÀUÀ¼À ªÀÄzsÉå ºÉÆ¸ÀzÁV ¸ÉÃjzÀgÉ CzÀÄ DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü.
GzÁ : PÉÊ + C£ÀÄß > PÉÊAiÀÄ£ÀÄß ZÀ½ + EAzÀ > ZÀ½¬ÄAzÀ
TO
UÀÄgÀÄ + C£ÀÄß > UÀÄgÀÄªÀ£ÀÄß ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ + C£ÀÄß > ¥ÀÄ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß

T
O
DzÉÃ±À¸ÀA¢ü: ¸ÀA¢üQæAiÉÄ DUÀÄªÁUÀ ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ ªÀåAd£ÀzÀ §zÀ°UÉ

N
¨ÉÃgÉÆAzÀÄ ªÀåAd£À §AzÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÉÃ DzÉÃ±À¸ÀA¢ü. PÀ vÀ ¥À UÀ½UÉ UÀ zÀ §

UÀ¼ÀÆ PÉ®ªÉÇªÉÄä ¥À § ªÀÄ UÀ¼À §zÀ°UÉ ªÀ PÁgÀªÀÇ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄvÀÛªÉ.
GzÁ : ºÀÄ®Äè + PÁªÀ®Ä > ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä ¨É£ï + ¥ÀvÀÄÛ > ¨ÉA§vÀÄÛ
ªÉÄÊ + vÉÆ¼É > ªÉÄÊzÉÆ¼É PÉ£É + ¥Á¯ï > PÉ£ÉªÁ¯ï
¥ÀæPÀÈw¨sÁªÀ : D + DqÀÄ CAiÉÆåÃ + EzÉÃ£ÀÄ
NºÉÆÃ + CfÓ §AzÀgÉÃ CPÁÌ + EvÀÛ¨Á
30
PÉÆnÖgÀÄªÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹zÁUÀ ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §A¢gÀÄªÀÅzÀjAzÀ
¯ÉÆÃ¥À CxÀªÁ DUÀªÀÄ ¸ÀA¢ü DUÀ¨ÉÃQvÀÄÛ. ºÁUÉ ¸ÀA¢ü ªÀiÁrzÀgÉ CxÀð PÉqÀÄvÀÛzÉ.
ºÁUÁV ¸ÀA¢ü ªÀiÁqÀÄªÀÅ¢®è. ¥ÀÄèvÀ ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÁUÀ; CAiÉÆåÃ, DºÁ, NºÉÆÃ
ªÀÄÄAvÁzÀ ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÀ CªÀåAiÀÄUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÁUÀ ºÁUÀÆ D JA§ ¥ÀzÀzÀ
ªÀÄÄAzÉ (CPÀëgÀzÀ ªÀÄÄAzÉ C®è) ¸ÀégÀ §AzÁUÀ ¸ÀA¢ü ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ. »ÃUÉ - ¸ÀégÀzÀ
ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀ §AzÀgÀÆ ¸ÀA¢üAiÀiÁUÀzÉ EzÀÝ ºÁUÉAiÉÄÃ EgÀÄªÀÅzÀÄ ¥ÀæPÀÈw¨sÁªÀ.
1. ¸ÀA¢ü JAzÀgÉÃ£ÀÄ? CzÀgÀ «zsÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃ½.
2. ¸ÀA¢üQæAiÉÄ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? CzÀgÀ «zsÀUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¹.
ED
3. ¥ÀæPÀÈw¨sÁªÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ PÉÆr.
H
D. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¹ ¸ÀA¢ü ºÉ¸Àj¹.
IS
¤«ÄµÀªÁVzÉ ¢£ÀªÉ®è BL ¤®ä£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAzÉÃºÀ«®è
EP S
PÀxÀ£À«zÉ «ÄV¯ÁV ZÀjvÉæ¬ÄzÉ ºÉ¸ÀgÁVzÉ

R TB
U
vÀ¯ÉAiÉÄwÛ ªÀÄÄaÑlÄÖ ¨Á¤£ÉqÉ ¥ÀÆwðAiÀiÁUÀÄ
BE @K
ºÀ¼ÀîªÉÇAzÀÄ vÁ¸ÁVzÉ HjAzÀ

¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
l qÁ. ¥Àæ¨sÀÄ±ÀAPÀgÀ CªÀgÀ CªÉÄjPÀzÀ°è £Á£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±ÁAw ¥ÀæªÁ¸À PÀxÀ£ÀªÀ£ÀÄß
TO
N¢.
l gÁµÀÖçPÀ« f. J¸ï. ²ªÀgÀÄzÀæ¥Àà CªÀgÀ UÀAUÉAiÀÄ ²RgÀUÀ¼À°è ¥ÀæªÁ¸À PÀxÀ£ÀªÀ£ÀÄß
T
O
N¢.
N
l l l l l
31
F. ¸ÀAzÀ¨sÀð ¸À»vÀ ¸ÁégÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß «ªÀj¹.
1. “K£ÀÄ §A¢j UÀÄAqÀ¥Àà?”
2. “¤Ã£ÀÄ GvÀìªÀPÉÌ ºÉÆÃUÀÄªÀÅ¢®èªÉÃ?”
3. “£À£Àß ºÀwÛgÀ EgÀÄªÀÅzÀÄ EzÉÆAzÉÃ ¹ÃgÉ”
4. “ºÉÆ° ¤£Àß vÀÄnUÀ¼À£ÀÄ ªÀÄAPÀÄwªÀÄä”
5. “¨É®è ¸ÀPÀÌgÉAiÀiÁUÀÄ ¢Ã£À zÀÄ§ð®jAUÉ”
G. ©lÖ ¸ÀÜ¼À vÀÄA©.
1. ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ gÁdåzÀ ¥ÀgÀªÉÆÃZÀÑ C¢üPÁgÀ »r¢zÀÝªÀgÀÄ ___________
2. «ÄeÁð CªÀgÀ PÁ®PÉÌ r«f zÉÆqÀØ ____________ JAzÀÄ «zÁåªÀAvÀgÀ
ªÀ®AiÀÄzÀ°è ºÉ¸ÀgÁVzÀÝgÀÄ.
ED
3. ªÀÄÄ¼À¨ÁV®Ä ________________ f¯ÉèUÉ ¸ÉÃjzÉ.
H
4. r«f CªÀgÀÄ ªÀÄÄ¼À¨ÁV°£À ______ ±Á¯ÉAiÀÄ°è ¯ÉÆÃAiÀÄgï ¸ÉPÉAqÀj
IS
¥ÀÀÇwðUÉÆ½¹zÀgÀÄ. BL
EP S
R TB
5. r«f CªÀgÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¸ÁgÀ¸ÀévÀ ¯ÉÆÃPÀzÀ _________ JAzÀÄ PÀgÉ¹PÉÆAqÀgÀÄ.

U
BE @K
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ ¥ÀjZÀAiÀiÁvÀäPÀ «ªÀgÀ
- ©üÃªÀÄ£ÀÄ ZÉ£ÁßV ºÁrzÀ£ÀÄ.
TO
- gÁVtÂAiÀÄÄ £ÀÈvÀå ¸ÀàzsÉðAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀ¼ÀÄ.

T
O
F JgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹zÁUÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ §UÉAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

N
§¼ÀPÉAiÀiÁVgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. ªÁåPÀgÀtzÀ ¥ÀæPÁgÀ EAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß

¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
- ©üÃªÀÄ£ÀÄ, gÁVtÂAiÀÄÄ, £ÀÈvÀå ¸ÀàzsÉðAiÀÄ°è, ¥ÀæxÀªÀÄ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß - £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
- ºÁrzÀ£ÀÄ, ¥ÀqÉzÀ¼ÀÄ - QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
- ZÉ£ÁßV - CªÀåAiÀÄ.
»ÃUÉ DqÀÄªÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀåAiÀÄ
JA§ ªÀÄÆgÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À£ÁßV ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
38
- ©üÃªÀÄ£ÀÄ, ©üÃªÀÄ£À£ÀÄß, ©üÃªÀÄ¤AzÀ, ©üÃªÀÄ¤UÉ, ©üÃªÀÄ£À zÉ¸É¬ÄAzÀ, ©üÃªÀÄ£À,
©üÃªÀÄ£À°è EªÉ®èªÀÇ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ DVgÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è ©üÃªÀÄ JA§ÄzÀÄ
ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀªÁVzÉ. EzÉÃ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw.
E°è ©üÃªÀÄ JA§ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ eÉÆvÉUÉ G, C£ÀÄß, EAzÀ, UÉ, zÉ¸É¬ÄAzÀ,
C, C°è JA§ K¼ÀÄ vÉgÀ£ÁzÀ £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjªÉ. »ÃUÉ -£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ
£ÁªÀÄ«¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj DUÀÄªÀ ¥ÀzÀªÉÃ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ.
£ÁªÀÄ«¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ : QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß w½¸ÀÄªÀ PÀvÀÈð,
PÀªÄÀ ð, PÀgtÀ ªÀÄÄAvÁzÀÄªÀÅ PÁgÀPÁxÀðUÀ¼ÄÀ . PÁgÀPÁxÀðªÀ£ÄÀ ß «¨sf À ¹ ºÉÃ¼ÀÄªÀ ¥Àv
æ åÀ AiÀÄUÀ¼ÃÉ
«¨sÀQÛ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ. EªÀÅUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥À ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß PÉÆnÖgÀÄªÀ PÉÆÃµÀ×PÀzÀ
¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ w½AiÉÆÃt.
ED
«¨sÀQÛUÀ¼ÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ PÁgÀPÁxÀð £ÁªÀÄ¥ÀzÀ
H
¥ÀæxÀªÀiÁ G PÀvÀÈð CxÀð ªÀÄ£ÉAiÀÄÄ
IS
BL
EP S
¢éwÃAiÀiÁ C£ÀÄß PÀªÀiÁðxÀð ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß
R TB
U
vÀÈwÃAiÀiÁ EAzÀ PÀgÀuÁxÀð (¸ÁzsÀ£À) ªÀÄ£É¬ÄAzÀ
BE @K
ZÀvÀÄyÃð PÉÌÉ, UÉ, EPÉ, ¸ÀA¥ÀæzÁ£À (PÀÆqÀÄ«PÉ) ªÀÄ£ÉUÉ

¥ÀAZÀ«ÄÃ zÉ¸É¬ÄAzÀ C¥ÁzÁ£À (CUÀ®Ä«PÉ) ªÀÄ£ÉAiÀÄ zÉ¸É¬ÄAzÀ
TO
µÀ¶×Ã C ¸ÀA§AzsÀ ªÀÄ£ÉAiÀÄ

T
¸À¥ÀÛ«ÄÃ C°è C¢üPÀgÀt ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è

O
N
F «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÉ §AzÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÁUÀ ºÉZÁÑV `C’ PÁgÁAvÀ

¥ÀzÀUÀ½UÉ `£À’ PÁgÀªÀÇ (gÁªÀÄ£ÀÄ, gÁªÀÄ£À£ÀÄß, gÁªÀÄ£À°è EvÁå¢) `J’ PÁgÁAvÀ
¥ÀzÀUÀ½UÉ ÀiÀÄ’ PÁgÀªÀÇ (ªÀÄ£ÉAiÀÄÄ, ªÀÄ£É¬ÄAzÀ, ªÀÄ£ÉAiÀÄ, ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è) DzÉÃ±ÀªÁV
§gÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ EwÛÃZÉUÉ PÉ®ªÀÅ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À DqÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ ¥Àæ¨sÁªÀ¢AzÀ `ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è’
¥ÀzÀ `ªÀÄ£É£° À ’è JAvÀ®Æ `±Á¯ÉAiÀÄ°è’ ¥ÀzÀ `±Á¯É£°À ’è JAvÀ®Æ ¥ÀA æ iÉÆÃUÀªÁUÀÄwÛz.É E°è
`£À’ PÁgÀ ºÉÃUÉ DUÀªÀÄªÁ¬ÄvÉAzÀÄ w½AiÀÄzÀÄ. DzÀgÉ CzÉÃ `ªÀÄ£É’ JA§ `J’ PÁgÁAvÀ
¥ÀzÀPÉÌ ¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ ©lÄÖ G½zÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ F QæAiÉÄ PÁtÂ¸ÀÄªÀÅ¢®è.
CAzÀgÉ `ªÀÄ£ÉAiÀÄÄ, ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß, ªÀÄ£É¬ÄAzÀ, ªÀÄ£ÉAiÀÄ’ ¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÁåPÀgÀt ¤AiÀÄªÀÄ
jÃvÁå ÀiÀÄ’ PÁgÀªÃÉ DUÀªÄÀ ªÁVzÉAiÉÄÃ ºÉÆgÀvÄÀ `ªÀÄ£É£ÄÀ , ªÀÄ£É££
À ÄÀ ß, ªÀÄ£É¤AzÀ, ªÀÄ£É£’À
39
JA§ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢®è. ¸À¥ÀÛ«ÄÃ«¨sÀQÛ ¸ÉÃjzÁUÀ ªÀiÁvÀæ EAvÀºÀ QæAiÉÄ PÁtÄvÀÛzÉ.
ºÁUÁV `ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è’ ¥ÀzÀzÀ §zÀ°UÉ `ªÀÄ£É£À°è’ JA§ jÃwAiÀÄ (CAzÀgÉ ¸À¥ÀÛ«ÄÃ «¨sÀQÛ
¸ÉÃjzÁUÀ DUÀÄªÀ vÀ¥ÀÅàUÀ¼ÀÄ) ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÁåPÀgÀtjÃvÁå ¸ÀªÀÄävÀªÀ®è.

1. £ÁªÀÄ¥ÀzÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
2. £ÁªÀÄ«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉµÀÄÖ? AiÀiÁªÀÅªÀÅ?
¥ÁæAiÉÆÃVPÀ C¨sÁå¸À
ED
C. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À°ègÀÄªÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß Dj¹ §gÉ¬Äj.
H
1. r«fAiÀÄ HgÀÄ ªÀÄÄ¼À¨ÁV®Ä.
IS
BL
EP S
2. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À gÉÊ°£À°è PÀÆj¸ÀÄvÉÛÃ£É.

R TB
U
BE @K
3. «±ÉéÃ±ÀégÀAiÀÄå£ÀªÀgÀÄ ¢ªÁ£ÀgÁVzÀÝ PÁ®ªÀzÀÄ.

4. r«fAiÀÄ §AzsÀÄUÀ¼À ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è MAzÀÄ GvÀìªÀªÀÅ £ÀqÉ¬ÄvÀÄ.
TO
D. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃQ¹ §gÉzÀÄ CzÀÄ AiÀiÁªÀ «¨sÀQÛ

T
JA§ÄzÀ£ÀÄß §gÉ¬Äj.
O
¢ªÁ£ÀgÀ£ÀÄß ¢£À¢£ÀzÀ r«fUÉ §®¢AzÀ ªÀ®AiÀÄzÀ°è

N
ªÀÄAPÀÄwªÀÄä£À ²PÀëtªÀ£ÀÄß N¢UÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÉÌ §ArAiÀÄ°è

zÀAiÉÄ¬ÄAzÀ gÀ¸ÀÆ¯ïSÁ£À£À
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
l r.«.f. CªÀgÀ ªÀÄAPÀÄwªÀÄä£À PÀUÀÎ, eÁÕ¥ÀPÀ avÀæ±Á¯É, ªÉÄÊ¸ÀÆj£À ¢ªÁ£ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ
PÀÈwUÀ¼À£ÀÄß N¢j.
l l l l l
40
D. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ ªÀÄÆgÀÄ-£Á®ÄÌ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹.
1. CgÀªÄÀ £ÉUÉ ºÀÆªÀÅ J°èAzÀ §gÀÄvÀz Û A
É zÀÄ zÉÆgÉªÄÀ UÀ ºÉÃUÉ PÀAqÀÄ »rzÀ£ÄÀ ?
2. vÀAV ºÉÃUÉ ºÀÆ«£À VqÀªÁUÀÄwÛzÀÝ¼ÀÄ?
3. zÉÆgÉAiÀÄ ªÀÄUÀ zÉÃ±ÁAvÀgÀ ºÉÆÃUÀ®Ä PÁgÀtªÉÃ£ÀÄ?
4. CzsÀðA§zÀð zÉÃºÀªÁVzÀÝªÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ gÁtÂAiÀÄ CgÀªÀÄ£É ¸ÉÃjzÀ¼ÀÄ?
E. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JAlÄ-ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹.
1. zÉÆgÉAiÀÄ QjAiÀÄ ªÀÄUÀ¼ÀÄ vÀ£Àß CwÛUÉUÉ ªÀiÁrzÀ zÉÆæÃºÀªÉÃ£ÀÄ?
2. zÉÆgÉAiÀÄ ªÀÄUÀ vÀ£Àß ºÉAqÀwAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃUÉ ¥ÀÄ£ÀB ¥ÀqÉzÀ£ÀÄ?
F. ¸ÀAzÀ¨sÀð¸À»vÀ ¸ÁégÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß «ªÀj¹.
1. “CPÀÌAiÀÄå CªÀÄä¤UÉ ºÉÃ¼À¨ÉÃqÀ ªÀÄÄaÑqÀÄ”
ED
2. “F ¸ÀA¥ÀwÛUÉÃPÉ £À£Àß ªÀÄzÀÄªÉ D¢j?”
H
3. “AiÀiÁgÁzÀgÀÆ C£Àß ¤ÃgÀÄ PÉÆlÖgÉ fÃªÀ G½¹PÉÆÃ”
IS
BL
EP S
4. “CªÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrzÀgÉ ¤ªÀÄä vÀªÀÄä£À ºÉAqÀwAiÀÄAvÉ PÁuÁÛ¼É,”
R TB
U
G. SÁ°©lÖ eÁUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀUÀ½AzÀ vÀÄA©j.

BE @K
1. £ÉÆÃqÀPÀÌAiÀÄå £Á¤°è ________ zsÁå£ÀªÀiÁr PÀÄvÀÄPÉÆÃw¤.

2. CªÀgÀÄ ªÀiÁvÁqÀ¯ÉÃ E®èªÀ®è, ªÀÄvÉÛÃPÉ _________ AiÀiÁzÀgÀÄ.
3. £ÀgÀªÀÄ£ÀÄµÀågÀÄ _____________ DUÉÆÃzÀÄAmÉ ?
TO
4. ¢£ÀªÀ» ªÉÄÊªÉÄÃ°£À UÁAiÀÄUÀ½UÉ _________ ºÁQ ªÁ¹ªÀiÁrzÀgÀÄ.

T
O
N
£ÁªÀÄªÁZÀPÀUÀ¼À ¥ÀjZÀAiÀiÁvÀäPÀ «ªÀgÀ

£ÁªÀÄªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ : £ÁªÀÄªÁZÀPÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À£ÀÄß ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀ, UÀÄtªÁZÀPÀ,
¸ÀASÁåªÁZÀPÀ, ¸ÀASÉåÃAiÀÄªÁZÀPÀ, ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ, ¥ÀjªÀiÁt
ªÁZÀPÀ, ¢UÁéZÀPÀ, ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ JA§ÄzÁV C£ÉÃPÀ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÁV
«AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ.
ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀ : ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ.
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ZÉÃvÀ£À (ZÉÃvÀ£ÀªÀÅ¼Àî), CZÉÃvÀ£À (ZÉÃvÀ£À«®èzÀÄÝ)
JAzÀÄ «¨sÁV¸À¯ÁVzÉ.
48
GzÁ : ªÀÄ£ÀÄµÀå, ¥ÁætÂ, ¥ÀQë EªÀÅ ZÉÃvÀ£ÀªÀÅ¼ÀîªÀÅ.
£É®, d®, ºÀtÄÚ, PÁ¬Ä, ªÀÄ£É, ¨ÉlÖ EªÀÅ ZÉÃvÀ£À«®èzÀªÀÅ.
EAvÀºÀ ªÀ¸ÄÀ ª
Û ÁZÀPU
À ¼
À £
À ÁªÀÄ, CAQvÀ£ÁªÀÄ, C£Àéxð
À £ÁªÀÄUÀ¼A
É zÀÄ ªÀÄÆgÀÄ
«¨sÁUÀ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ : gÀÆrü¬ÄAzÀ §A¢gÀÄªÀ £À¢, ¥ÀªÀðvÀ, ªÀÄ£ÀÄµÀå, ºÉAUÀ¸ÀÄ,
ªÀÄgÀ, zÉÃ±À ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ gÀÆqsÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
CAQvÀ£ÁªÀÄ : ªÀåªÀºÁgÀPÁÌV CxÀªÁ UÀÄgÀÄw¸À®Ä ElÖ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÁzÀ
PÁªÉÃj, £ÀPÀÄ®, »ªÀiÁ®AiÀÄ, ±ÀAPÀgÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, ¨ÉÃªÀÅ
ªÀÄÄAvÁzÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÉÃ CAQvÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
C£ÀéxÀð£ÁªÀÄ : CxÀðPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV gÀZÀ£ÉAiÀiÁzÀ ªÁå¥Áj, «zÁéA¸À,
gÉÆÃV ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ C£ÀéxÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
ED
UÀÄtªÁZÀPÀ : ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À UÀÄt, jÃw, ¸Àé¨sÁªÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀ «±ÉÃµÀtUÀ¼ÉÃ
H
UÀÄtªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ.
IS
GzÁ BL
: M¼ÉîAiÀÄ, PÉlÖ, ºÉÆ¸ÀzÀÄ, zÉÆqÀØzÀÄ EvÁå¢ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
EP S
R TB
U
¸ÀASÁåªÁZÀPÀ : ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ ¸ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ.
BE @K
GzÁ : MAzÀÄ, JgÀqÀÄ, ºÀvÀÄÛ, £ÀÆgÉÊzÀÄ, ¸Á«gÀ, ®PÀë EvÁå¢.

¸ÀASÉåÃAiÀÄªÁZÀPÀ : `ªÀÄÆªÀgÀÄ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ’, `£Á®Ì£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀw’, `LªÀgÀÄ gÁd¨sÀlgÀÄ’,
È¥ÀàvÉÛgÀqÀ£ÉAiÀÄ vÁjÃPÀÄ’. E°è `ªÀÄÆªÀgÀÄ’, `£Á®Ì£ÉAiÀÄ’, `LªÀgÀÄ’, È¥ÀàvÉÛgÀqÀ£ÉAiÀÄ’
TO
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ PÀÆrgÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. »ÃUÉ-¸ÀASÉå¬ÄAzÀ

PÀÆrgÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼É®è ¸ÀASÉåÃAiÀÄ ªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ (JgÀqÀ£ÉAiÀÄ,
T
O
£Á®Ì£A É iÀÄ, ºÀvÛÀ£A

É iÀÄ EvÁå¢) EªÀÅUÀ¼£ À ÄÀ ß EwÛÃZÉUÉ JgÀq£
À ÃÉ , £Á®Ì£ÃÉ , ºÀvÛÀ£ÃÉ JAzÀÆ
N
¸ÀºÁ PÉ®ªÀgÀÄ §¼À¸ÀÄwÛzÁÝgÉ.

¨sÁªÀ£ÁªÀÄ : ªÀ¸ÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÉÄUÀ¼À ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß w½¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ.
GzÁ : PÉZÀÑ£ÉAiÀÄzÀgÀ ¨sÁªÀ - PÉA¥ÀÅ
©½zÀgÀ ¨sÁªÀ - ©¼ÀÄ¥ÀÅ
»jzÀgÀ ¨sÁªÀ - »jªÉÄ
£ÉÆÃqÀÄªÀÅzÀgÀ ¨sÁªÀ- £ÉÆÃl
¥ÀjªÀiÁtªÁZÀPÀ : `CµÀÄÖ zÉÆqÀØ ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ PÀrzÀgÀÄ?’ ÈµÀÄÖ d£ÀgÀÄ E°è ¸ÉÃj
K£ÀÄ ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ?’ `vÀgÀUÀwAiÀÄ°è JµÀÄÖ «zÁåyðUÀ½zÁÝgÉ?’ - F ªÁPÀåUÀ¼À°è `CµÀÄÖ’
49
ÈµÀÄÖ’, `JµÀÄÖ’ JA§ ¥ÀzU À ½
À ªÉ. F ¥ÀzU À ¼
À ÄÀ ¤¢ðµÀÖ C¼Àv,É ¸ÀASÉåUÀ¼£ À ÄÀ ß ºÉÃ¼ÀÄªÀÅ¢®è.
PÉÃªÀ® ¥ÀjªÀiÁt CxÀªÁ UÁvÀæªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. »ÃUÉ - ªÀ¸ÀÄÛ«£À ¥ÀjªÀiÁt,
UÁvÀæªÀ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀ `CµÀÄÖ’, ÈµÀÄÖ’, `ºÀ®ªÀÅ’, `PÉ®ªÀÅ’, `J¤vÀÄ’, `C¤vÀÄ’ D¸ÀÄ, F¸ÀÄ,
K¸ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ `¥ÀjªÀiÁtªÁZÀPÀ’UÀ¼ÀÄ.
¢UÁéZÀPÀ : ¢PÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ ¢UÁéZÀPÀUÀ¼ÀÄ.
GzÁ : ªÀÄÆqÀt, vÉAPÀt, ¥ÀqÀÄªÀt, §qÀUÀt, ¥ÀÇªÀð, ¥À²ÑªÀÄ,
DUÉßÃAiÀÄ, zÀQët, GvÀÛgÀ, F±Á£Àå, EvÁå¢.
¸ÀªÀð£ÁªÀÄ : gÁdtÚ CdÓ£À ªÀÄ£ÉUÉ ºÉÆgÀl£ÀÄ. CªÀ£À vÀªÀÄä PÀÈµÀÚ£ÀÄ `£Á£ÀÆ
§gÀÄvÉÛÃ£É’ JAzÀ£ÀÄ. vÀAV gÁfÃ« `vÁ£ÀÆ §gÀÄªÉ£ÉAzÀ¼ÀÄ’. DUÀ gÁdtÚ `¤ÃªÀÅ
E§âgÆ À DzÀµÄÀ Ö ¨ÉÃUÀ vÀAiÀiÁgÁVj’ JAzÀ£ÄÀ . E°èè CªÀ£,À £Á£ÀÆ, vÁ£ÀÆ, ¤ÃªÀÅ JA§
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À §zÀ°UÉ ¥ÀæAiÉÆÃV¸À®àlÖªÀÅ. »ÃUÉ -£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À
¸ÁÜ£ÀzÀ°è §AzÀÄ CªÀÅUÀ¼À PÁgÀåªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ. F
ED
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÅgÀÄµÁxÀðPÀ, ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ªÀÄvÀÄÛ DvÁäxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ
H
ªÀÄÆgÀÄ «zsÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
IS
BL
EP S
¥ÀÅgÀÄµÁxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ : EzÀ£ÀÄß ªÀÄvÉÛ ªÀÄÆgÀÄ «¨sÁUÀ ªÀiÁrzÉ.
R TB
U
- GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ : £Á£ÀÄ £ÁªÀÅ
BE @K
- ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ : ¤Ã£ÀÄ ¤ÃªÀÅ

- ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ/C£Àå ¥ÀgÀÄµÀ : CªÀ£ÀÄ - EªÀ£ÀÄ CªÀ¼ÀÄ - EªÀ¼ÀÄ
CªÀgÀÄ - EªÀgÀÄ CzÀÄ - CªÀÅ EzÀÄ - EªÀÅ
TO
(EwÛÃZÉUÉ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæxÀªÀÄ, ¢éwÃAiÀÄ, vÀÈwÃAiÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀ ªÁrPÉ

DgÀA¨sÀªÁVzÉ.)
T
O
¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ : AiÀiÁgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ K£ÀÄ AiÀiÁªÀ£ÀÄ AiÀiÁªÀ¼ÀÄ

N
DvÁäxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ : vÁ£ÀÄ vÁªÀÅ vÀ£Àß vÀªÀÄä

1. £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À «zsÀUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?
2. ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
3. ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? «zsÀUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?
4. ¥ÀÄgÀÄµÁxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À°è JµÀÄÖ «zsÀ?
50
¥ÁæAiÉÆÃVPÀ ¨sÁµÁ¨sÁå¸À
1. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è gÀÆqsÀ, C£ÀéxÀð ªÀÄvÀÄÛ CAQvÀ£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¹ §gÉ¬Äj.
PÁ® PÁ½ zÉÃªÀ¸ÁÜ£À ªÁå¥Áj gÁd CqÀUÀÆgÀÄ
2. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÀÅgÀÄµÀ, ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛªÀÄ
¥ÀÅgÀÄµÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß Dj¹ §gÉ¬Äj.
EªÀ£ÀÄ ¤Ã£ÀÄ CªÀgÀÄ £Á£ÀÄ CªÀ¼ÀÄ EªÀ¼ÀÄ
ZÀlÄªÀnPÉ
1. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀéAvÀ ªÁPÀåUÀ¼À°è §¼À¹.
zsÁå£ÀªÀiÁqÀÄ §qÀªÀgÀÄ ¸ÀA¥ÁzÀ£É GqÀÄUÉÆgÉ
ED
2. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÁæAyPÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è §gÉ¬Äj.
H
IS
1. ¤Ã£ÀÄ ºÀÆ vÀPÉÆÌAqÀÄ ºÉÆÃV ªÀiÁgÉÆÌAqÀÄ §A¢âqÉÃ.
BL
EP S
2. zÁzÉÃgÀÄ UÉÆÃUÀgÉzÀzÀÝPÉÌ M¥ÀÌvÁ¼É.

R TB
U
BE @K
3. vÁ¬Ä CtÚ£À PÉÃ¼ÉÆÌAqÀÄ PÀgÉÆÌAqÉÆÃUÀÄ C£ÁÛ¼É.

¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
1. J. PÉ. gÁªÀiÁ£ÀÄd£ï gÀªÀgÀÄ ¸ÀA¥Á¢¹gÀÄªÀ ‘¸Á®Ä¸ÀA¦UÉ ªÀÄgÀzÀ
TO
£ÉgÀ¼ÀÄ’ d£À¥ÀzÀ PÀxÉUÀ¼À£ÀÄß N¢j.

T
2. qÁ. fÃ.±ÀA.¥Àgª À ÄÀ ²ªÀAiÀÄå CªÀgÄÀ ¸ÀAUÀ»

æ ¹gÀÄªÀ DAiÀÄÝ d£À¥z
À À PÀxU
É ¼
À £
À ÄÀ ß
O
N¢j.
N
3. qÁ. r.PÉ. gÁeÉÃAzÀæ CªÀgÀÄ ¸ÀA¥Á¢¹gÀÄªÀ ¨ÉzÀgÀÄUÉÆA¨É ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ

d£À¥ÀzÀ PÀxÉUÀ¼À£ÀÄß N¢j.
l l l l l
51
3. “¤£Àß «¢ü PÉlÄÖzÉAzÉtÂ¸À¢gÀÄ CªÀiÁäf”
4. “¤zÉÝAiÀÄ° ªÀÄÄ¼ÀÄUÀ°£ÁßªÀ PÀ£À¹£À ªÉÆ¸À¼É »rAiÀÄÄªÀÅzÉÆÃ”
G. ºÉÆA¢¹ §gÉ¬Äj
1. AiÀÄ±ÉÆÃzsÀgÉ - ¸ÀT
2. ±ÀÄzÉÆÞÃzÀ£À - §ÄzÀÞ£À ªÀÄUÀ
3. CA©PÉ - gÁd
4. gÁºÀÄ® - UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ
5. ¹zÁÞxÀð - AiÀÄÄªÀgÁtÂ
H. F PÉ¼ÀV£À ¥ÀzÀUÀ½UÉ vÀzÀãªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
«£ÉÆÃzÀ, zÀÄBR, gÁd, PÁAiÀÄð.
ED
IÄ. F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ ¸ÀA¢üAiÀÄ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
H
IS
¤£Áßtä , ZÀPÁæ¢ü¥Àw, ºÀgÀPÉAiÀÄ£ÀÄ, ¥ÀwAiÉÆqÀ£É, EAzÀ¼ÀÄvÀ,
BL
EP S
R TB
U
BE @K
°AUÀ, ªÀZÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À ¥ÀjZÀAiÀiÁvÀäPÀ «ªÀgÀ

°AUÀUÀ¼ÀÄ
- ±ÁåªÀÄ VjÃ±À¤UÉ §Ä¢Þ ºÉÃ½zÀ£ÀÄ.
TO
- UËj vÀ£Àß vÀAVUÉ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß PÉÆlÖ¼ÀÄ.

T
- DqÀÄ ¸ÉÆ¥Àà£ÀÄß w£ÀÄßvÀÛzÉ.

O
N
ªÉÆzÀ® ªÁPÀåzÀ°ègÀÄªÀ `±ÁåªÀÄ’, `VjÃ±À’ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ UÀAqÀ¸ÀjUÀÆ ÙËj’, `vÀAV’

¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ºÉAUÀ¸ÀjUÀÆ `DqÀÄ’, `¸ÉÆ¥ÀÅà’ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ UÀAqÀ¸ÀÆ C®èzÀ ºÉAUÀ¸ÀÆ C®èzÀ
¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀÅzÀPÉÆÌÃ ¸ÀA§A¢ü¹zÉÝAzÀÄ w½AiÀÄÄvÀÛzÉ.
ÙÀAqÀ¸ÀÄ’ JA§ CxÀð ¤ÃqÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÅ°èAUÀ JAvÀ®Æ `ºÉAUÀ¸ÀÄ’ JA§
CxÀð ¤ÃqÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¹ÛçÃ°AUÀ JAvÀ®Æ ÙÀAqÀ¸ÀÄ’ JA§ CxÀðªÀ£ÀÆß ‘ºÉAUÀ¸ÀÄ’
JA§ CxÀðªÀ£ÀÆß ¤ÃqÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß £À¥ÀÄA¸ÀPÀ°AUÀ JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.
61
ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ
ªÀZ£
À À JAzÀgÉ JtÂPÉ JAzÀxð À . ªÀ¸ÄÀ Û CxÀªÁ ªÀåQU
Û ¼
À £
À ÄÀ ß JtÂ¸ÄÀ ªÁUÀ MAzÀÄ CxÀªÁ
MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ JAzÀÄ JtÂ¹ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÁÑzÀgÉ JµÀÄÖ JAzÀÄ ¤zsÀðj¸ÀÄvÉÛÃªÉ.
»ÃUÉ - MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ CxÀªÁ M§â ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ KPÀªÀZÀ£À. MAzÀQÌAvÀ
ºÉZÀÄÑ EgÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛ CxÀªÁ ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ §ºÀÄªÀZÀ£À.
KPÀªÀZÀ£ÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ CgÀÄ, ªÀÅ, UÀ¼ÀÄ, CA¢gÀÄ EvÁå¢ §ºÀÄªÀZÀ£À
¸ÀÆZÀPÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj §ºÀÄªÀZÀ£À ¥ÀzÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
GzÁ : gÁd + CgÀÄ > gÁdgÀÄ ¤Ã£ÀÄ + ªÀÅ > ¤ÃªÀÅ
ªÀÄgÀ + UÀ¼ÀÄ > ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ CtÚ + CA¢gÀÄ > CtÚA¢gÀÄ
gÁtÂ + CgÀÄ > gÁtÂAiÀÄgÀÄ
ED
ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ
H
IS
ªÀiÁvÀÄ ¥ÀzÀUÀ½AzÀ DgÀA¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ CzÀÄ «PÁ¸ÀUÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À
BL
EP S
R TB
ªÀÄÆ®PÀ. ºÁUÁV ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð¥ÀÆtð ¸ÀªÀÄÆºÀªÉÃ ªÁPÀå. ºÁUÉAzÀ ªÀiÁvÀæPÉÌ

U
CzÉÆAzÀÄ ¥ÀzU À ¼
À À UÀÄA¥ÀÅ JAzÀÄ ºÉÃ¼À¯ÁUÀzÄÀ . D ¥ÀzU
À ¼
À ÄÀ MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ jÃwAiÀÄ°è
BE @K
(CxÀðªÀvÁÛzÀ) eÉÆÃqÀuÉAiÀiÁzÁUÀ ªÀiÁvÀæ ªÁPÀå J¤¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ.
F ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹
TO
1. fAPÉ ºÀÄ®è£ÀÄß wA¢vÀÄ.

T
2. PÀÈµÀÚ zsÉÃ£ÀÄPÁ¸ÀÄgÀ£À£ÀÄß PÉÆAzÀ.

O
N
F JgÀqÀÆ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¥ÀÇtð CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ

ªÁPÀåzÀ°ègÄÀ ªÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÆ
À MAzÀÄ ¥ÀzÀ E®èªÁzÀ°è D ªÁPÀå ¥ÀÇtð CxÀð PÉÆqÀzÉ
¥Àæ±Éß ªÀÄÆqÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
GzÁ : ªÉÆzÀ® ªÁPÀåzÀ°ègÀÄªÀ `fAPÉ’ ¥ÀzÀ E®èªÁzÀgÉ ºÀÄ®è£ÀÄß wAzÀÄzÀÄ
AiÀiÁªÀÅzÀÄ? JA§ ¥Àæ±Éß ªÀÄÆqÀÄvÀÛzÉ. `ºÀÄ®è£ÀÄß’ ¥ÀzÀ E®èªÁzÀgÉ fAPÉ K£À£ÀÄß wA¢vÀÄ
JA§ ¥Àæ±Éß ªÀÄÆqÀÄvÀÛzÉ. `wA¢vÀÄ’ ¥ÀzÀ E®èªÁzÀgÉ fAPÉ ºÀÄ®è£ÀÄß K£ÀÄ ªÀiÁrvÀÄ
JA§ ¥Àæ±Éß ªÀÄÆqÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
62
E°è `fAPÉ’ JA§ÄzÀÄ `PÀvÈÀ ð¥Àz’À ; `ºÀÄ®Äè’ JA§ÄzÀÄ `PÀªÄÀ ð¥Àz’À ; `wA¢vÀÄ’ JA§ÄzÀÄ
`QæAiÀiÁ¥ÀzÀ’. CxÀð¥ÀÇtð ªÁPÀå JAzÀgÉ PÀvÀÈð, PÀªÀÄð, QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½AzÀ ªÀåªÀ¹ÜvÀªÁV
PÀÆrgÀÄªÀ ¥ÀzÀ¸ÀªÀÄÆºÀ. DzÀgÉ PÉ®ªÀÅ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀªÀÄð¥ÀzÀªÀ£ÀÄß C¥ÉÃQë¸ÀÄªÀÅ¢®è.
CAvÀºÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ dvÉUÉ PÀvÀÈð¥ÀzÀ EzÀÝgÉ CxÀð¥ÀÇtð ªÁPÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹
1. °AUÀzÀ «zsÀUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?
2. §ºÀÄªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¤zÀ±Àð£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ «ªÀj¹.
3. ªÁPÀå JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
ED
1. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ ªÀÄvÀÄÛ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀUÀ¼ÁV ªÀVÃðPÀj¹.
H
gÁºÀÄ® AiÀÄ±ÉÆÃzsÀgÉ ¸ÀT CªÀiÁäf gÁd «¢ü CA©PÉ
IS
BL
EP S
¯ÉÆÃPÀ CgÀªÀÄ£É vÀAzÉ ¸À£Áå¸À ¸Àw ºÀÄ° PÀ£À¸ÀÄ

R TB
U
BE @K
2. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À §ºÀÄªÀZÀ£À gÀÆ¥À §gÉ¬Äj.

£Á£ÀÄ CªÀÄä QjAiÀÄ gÁd £À£Àß ¯ÉÆÃPÀ ¨Á®PÀ
ªÀÄUÀÄ vÁ¬Ä zÉÃªÀ ¸ÀégÀ vÁvÀ ¤Ã£ÀÄ
TO
3. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À°ègÀÄªÀ PÀªÀÄð, QæAiÀiÁ ºÁUÀÆ PÀvÀÈð¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß Dj¹ §gÉ¬Äj.

T
1. CªÀÄä CtÚ£À£ÀÄß PÀgÉAiÀÄÄªÉ£ÀÄ.

O
2. ¸À£Áå¸ÀªÀ£ÀÄ PÉÆAqÀÄ ¥ÀwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄªÉ£ÀÄ.

N
3. ¹zÁÞxÀð£ÀÄ PÀgÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÃ½¹PÉÆ¼Àî°®è.

¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
l qÁ|| ¥Àæ¨sÀÄ±ÀAPÀgïgÀªÀgÀ ‘§ÄzÀÞ £ÁlPÀ ZÀPÀæ’ VÃvÁ£ÁlPÀUÀ¼À£ÀÄß N¢j.
l zÀ.gÁ. ¨ÉÃAzÉæAiÀÄªÀgÀ ‘§ÄzÀÞ’ PÀªÀ£ÀªÀ£ÀÄß N¢j.
l l l l l
63
¸ÀªÀiÁ¸À ¸ÀÆÜ® ¥ÀjZÀAiÀiÁvÀäPÀ «ªÀgÀ
1. vÀvÀÄàgÀÄµÀ ¸ÀªÀiÁ¸À
¨ÉlÖzÀ + vÁªÀgÉ > ¨ÉlÖzÁªÀgÉ (µÀ¶×Ã vÀvÀÄàgÀÄµÀ)
ªÀAiÀÄ¹ì¤AzÀ + ªÀÈzÀÞ > ªÀAiÉÆÃªÀÈzÀÞ (vÀÈwÃAiÀiÁ vÀvÀÄàgÀÄµÀ)
ºÀUÀ°£À°è + PÀ£À¸ÀÄ > ºÀUÀ®ÄUÀ£À¸ÀÄ (¸À¥ÀÛ«ÄÃ vÀvÀÄàgÀÄµÀ)
PÉ Æ nÖ g À Ä ªÀ ¥À z À U À ¼ À £ À Ä ß UÀ ª À Ä ¤¹zÁUÀ JgÀ q É g À q À Ä ¥À z À U À ¼ À Ä ¸É Ã j MAzÀ Ä
¥ÀzÀªÁVgÀÄªÀÅzÀÄ, ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°è «¨sÀQÛ¥ÀævÀåAiÀÄ«zÀÄÝ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁUÀÄªÁUÀ D
¥Àv
æ åÀ AiÀÄUÀ¼ÄÀ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁVgÀÄªÀÅzÀÄ PÀAqÀÄ§gÀÄvÀz Û .É AiÀiÁªÀ «¨sQÀ ¥Û v
æÀ åÀ AiÀÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁVzÉAiÉÆÃ
CzÀgÀ DzsÁgÀ¢AzÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¸ÀÄªÀgÀÄ. »ÃUÉ - ¥ÀÇªÉÇÃðvÀÛgÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
ED
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁUÀÄªÁUÀ
H
IS
¯ÉÆÃ¥ÀªÁzÀgÉ CzÉÃ vÀvÀÄàgÀÄµÀ ¸ÀªÀiÁ¸À. EzÀgÀ°è GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ CxÀð ¥ÀæzsÁ£À.
BL
EP S
2. PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À
R TB
U
»jzÀÄ + ªÀÄgÀ > ºÉªÀÄägÀ

BE @K
ªÉÄ°èvÀÄ + £ÀÄr > ªÉÄ®Äßr

¢ªÀåªÁzÀ + ¥ÀæPÁ±À > ¢ªÀå¥ÀæPÁ±À
TO
E°è »jzÀÄ, ªÀÄgÀ, ªÉÄ°èvÀÄ, £ÀÄr JA§ £Á®ÄÌ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀªÀÅ. ¢ªÀå, ¥ÀæPÁ±À
JA§ JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. ªÀÄÆgÀÆ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
T
O
«±ÉÃµÀtUÀ¼ÁVªÉ. `¢ªÀå’ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¥ÀzÀªÁzÀ PÁgÀt CxÀð ¸ÀàµÀÖvÉUÁV `DzÀ’ JA§ ¥ÀzÀ
N
¥ÀÇªÀð¥ÀzPÀ ÌÉ ¸ÉÃj `¢ªÀåªÁzÀ’ JA§ ¥ÀzÀ gÀZ£ À A É iÀiÁVzÉ. PÀ£ßÀ qÀ¥z

À U
À ¼
À °
À è »ÃVgÀÄªÀÅ¢®è.
»ÃUÉ-¥ÀÇªÉÇÃðvÀg Û À ¥ÀzU
À ¼
À ÄÀ °AUÀ, ªÀZ£
À ,À «¨sQÀ U
Û ½À AzÀ ¸ÀªiÀ Á£ÀªÁVzÀÄÝ «±ÉÃµÀt-«±ÉÃµÀå
¸ÀA§AzsÀ¢AzÀ PÀÆr DUÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉÃ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À. EzÀgÀ°è GvÀÛgÀ ¥ÀzÀzÀ
CxÀðªÉÃ ¥ÀæzsÁ£À.
PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è «±ÉÃµÀt ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ, G¥ÀªÀiÁ£À
¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ CxÀªÁ G¥ÀªÀiÁ£À ¥ÀgÀ¥ÀzÀ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ, ¸ÀA¨sÁªÀ£Á ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ
PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ, CªÀzsÁgÀuÁ ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À JA§ £Á®ÄÌ «zsÀUÀ½ªÉ.
83
3. ¢éUÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À
ªÀÄÆgÀÄ + ªÀÄr > ªÀÄÄªÀÄär
£Á®ÄÌ + zÉ¸É > £Á¯ÉÝ¸É
¥ÀAZÀUÀ¼ÁzÀ + EA¢æAiÀÄ > ¥ÀAZÉÃA¢æAiÀÄ
F ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À°è ¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ ¸ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ¼ÁVªÉ. ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄzÁzÀ
¥ÀAZÉÃA¢æAiÀÄ JA§ ¥ÀzÀzÀ°è JgÀqÀÆ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøvÀªÁzÀÄzÀjAzÀ DzÀ JA§ ¥ÀzÀ
¥ÀÇªÀð¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÉÃjPÉÆArzÉ. »ÃUÉ-¥ÀÇªÀð¥ÀzÀ ¸ÀASÁåªÁZÀPÀªÁVzÀÄÝ GvÀÛgÀ¥ÀzÀ
£ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁVzÀÝgÉ CzÀÄ ¢éUÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À.
ED
H
1. vÀvÀÄàgÀÄµÀ ¸ÀªÀiÁ¸À JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
IS
BL
EP S
2. PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ «zsÀUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?
R TB
U
3. ¢éUÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À JAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ PÉÆr.

BE @K
C. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸À¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «UÀæ»¹, ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
TO
ZÀ½UÁ® AiÀÄdÕvÀÄgÀAUÀ ¨ÁAiÀÄÄ¥ÀZÁgÀ ¸À«UÀÆ¼ÀÄ ªÀÄÈµÁÖ£Àß

T
KPÁPÀëjÃ ¥ÀAZÁPÀëjÃ ªÀÄÆdUÀ ¸À¥ÁÛPÀëjÃ

O
N
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
l ¥ÉÆæ. f. ªÉAPÀl¸ÀÄ§âAiÀÄå CªÀgÀÄ ¸ÀA¥Á¢¹zÀ, PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌøw
¤zÉÃð±À£Á®AiÀÄ ªÀÄÄ¢æ¹gÀÄªÀ ªÀÄÄzÀÝt¨sAÀ qÁgÀ - ¸ÀA¥ÀÄl MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÄÀ
PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.
l l l l l
84
l ªÀ¸ÀÄÛ¤µÀ×/¤RgÀ ¤tðAiÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
©lÖ ¸ÀÜ¼À vÀÄA©.
1. AiÀÄAvÀæ ______ ªÉÃ¼ÀÄªÀ°è.
2. MAzÉ £É®zÀ ______ .
3. £ÀªÀÄä AiÀÄÄUÀzÀ zÀ¤UÀ¼ÁV ªÀÄÆrzÉ®è _______ .
4. J¯Éè EgÀ° £ÁªÀÅ ______ .
5. £ÀqÉªÀ _____ ¥ÀAiÀÄtzÀ°è .
ED
H
bÀAzÀ¸ÀÄì : ¥ÀjZÀAiÀiÁvÀäPÀ «ªÀgÀ.
IS
PÁªÀåªÀ£ÄÀ ß UÀzåÀ , ¥ÀzåÀ ªÀÄvÀÄÛ ZÀA¥ÀÇ JAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ «¨sÁUÀ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. ZÀA¥ÀÇ PÁªÀå UÀzåÀ ¥ÀzåÀ
BL
EP S
R TB
«Ä²ævÀ ±ÉÊ°AiÀiÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ¥Àz æ Ás £ÀªÁV UÀzåÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzåÀ JA¨Égq

À ÃÉ «¨sÁUÀU¼
À A
É zÀÆ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
U
BE @K
¥ÀzÀåUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸ÀÄªÁUÀ ¤¢ðµÀÖÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. CzÉÃ bÀAzÀ¸ÀÄì.

ªÁåPg
À t
À ±Á¸ÀçÛªÅÀ UÀzåÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzåÀ JgÀqPÀ Æ
À Ì ¸ÀA§A¢ü¹zÀÄÝ. bÀAzÀ±Áê¸çÛÀªÅÀ ¥ÀzåÀ PÉÌ ªÀiÁvÀæ ¹Ã«ÄvÀªÁzÀÄzÀÄ.
DzsÄÀ ¤PÀ PÀ£ßÀ qÀ PÁªÀåU¼

À °
À è bÀAzÀ¸ÄÀ ì ºÉZÄÀ Ñ §¼ÀPA
É iÀiÁUÀÄwÛ®.è DzÀgÉ PÁªÀå ¥ÀgA
À ¥ÀgA
É iÀÄ°è bÀAzÀ¹U
ì É
TO
«±ÉÃµÀ ªÀÄºÀvÀé«zÉ. E°è PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÀÄÆgÀÄ PÁgÀtUÀ½AzÁV bÀAzÀ¹ìUÉ UÀÄgÀÄvÀgÀªÁzÀ ªÀÄºÀvÀéªÀÅAlÄ.

T
O
l »A¢£À PÁªÀåUÀ¼À ®PÀët w½AiÀÄ®Ä

N
l bÀAzÀ¸Àì£ÀÄß PÀqÉUÀtÂ¹zÀÝgÀ OavÀåzÀ §UÉÎ ªÀÄgÀÄ aAw¸À®Ä
l bÀAzÀ¹ì£À ºÉÆ¸À §UÉAiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß CjAiÀÄ®Ä
MAzÀÄ UÉÆvÁÛzÀ ¸Á®ÄUÀ¼À (¥ÁzÀUÀ¼À) ¤AiÀÄªÀÄ C£ÀÄ¸Àj¹ §gÉzÀªÀÅUÀ¼ÉÃ ¥ÀzÀåUÀ¼ÀÄ. ªÀÄÆgÀÄ

¥ÁzÀUÀ¼À ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß wæ¥À¢ JAvÀ®Æ £Á®ÄÌ ¥ÁzÀUÀ¼À ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß ZË¥À¢ JAvÀ®Æ DgÀÄ¥ÁzÀUÀ¼À
¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß µÀlà¢ JAvÀ®Æ EwÛÃa£À ºÀ¢£Á®ÄÌ ¥ÁzÀUÀ¼À ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß CµÀÖµÀlà¢ (¸ÀÄ¤ÃvÀ/¸Á£Émï)
JAvÀ®Æ PÀgA É iÀÄÄªÀgÄÀ . ºÁUÁV ¥ÀzåÀ JA§ÄzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ ¥ÁzÀU½
À AzÀ PÀÆrgÀ¨ÃÉ PÀÄ. ¥ÀzåÀ zÀ
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥ÁzÀ ¥Áæ¸À, AiÀÄw ªÀÄvÀÄÛ UÀtUÀ¼À ¤AiÀÄªÀÄ¢AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ. DzÀÄzÀjAzÀ ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß
95
gÀa¸À®Ä ¨ÉÃPÁzÀ ¤¢ðµÀÖ ¥ÁzÀUÀ¼À §UÉÎ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw ¥ÁzÀzÀ°è EgÀ¨ÉÃPÁzÀ ¥Áæ¸À, AiÀÄw, UÀtUÀ¼À §UÉÎ
w½¸ÀÄªÀ ±Á¸ÀÛçªÉÃ bÀAzÀ¸ÀÄì.
¥Áæ¸À : UÀÄgÀÄ »jAiÀÄgÀ CjAiÀÄzÀªÀ£À CjªÀzÉÃvÀPÉ

¥ÀgÀ »vÁxÀðQ®èzÀªÀ£À ±ÀjÃgÀªÉÃvÀPÉ
ºÀjAiÀÄ ¥ÀÇeÉ ªÀiÁqÀzÀªÀ£À d£ÀÄªÀÄªÉÃvÀPÉ
¸ÉÃjzÀªÀgÀ ºÉÆgÉAiÀÄzÀAxÀ zÉÆgÉAiÀÄÄ KvÀPÉ
F ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹zÁUÀ ¥Àæw ¸Á°£À JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀåAd£ÁPÀëgÀ MAzÉÃ DVzÉ.

CzÉÃ jÃw ¥Àæw ¸Á°£À PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÀåAd£ÀªÀÇ MAzÉÃ DVzÉ. »ÃUÉ - ¥ÀzÀåzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥ÁzÀzÀ
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀzÀ°è CxÀªÁ ¥Àæw¸Á°£À PÉÆ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀzÀ°è MAzÉÃ eÁwAiÀÄ ªÀåAd£À«zÀÝgÉ CzÉÃ ¥Áæ¸À.
ED
¥Àæw¸Á°£À JgÀqÀ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀ ¥Áæ¸ÀªÁVzÀÝgÉ D¢¥Áæ¸À JAvÀ®Æ CAvÀåzÀ°è §gÀÄªÀ ¥Áæ¸ÀªÀ£ÀÄß
H
IS
CAvÀå¥Áæ¸À JAvÀ®Æ (ºÉZÁÑV gÀUÀ¼É bÀAzÀ¹ì£À°è PÁt§ºÀÄzÀÄ) ªÀÄzsÀåzÀ°è §gÀÄªÀ ¥Áæ¸ÀªÀ£ÀÄß M¼À¥Áæ¸À
BL
EP S
CxÀªÁ ªÀÄzsÀå¥Áæ¸À JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.

R TB
U
BE @K
AiÀÄw : ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß ªÁa¸ÀÄªÁUÀ CxÀðPÉÌ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀzÀAvÉ ¤°è¸ÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß AiÀÄw J£ÀÄßªÀgÀÄ.

AiÀÄw JA§ÄzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ PÁªÀåUÀ¼À°è §¼ÀPÉAiÀiÁzÀµÀÄÖ PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼ÀPÉAiÀiÁV®è.
UÀt : UÀt JAzÀgÉ UÀÄA¥ÀÅ JAzÀxÀð. ¥ÀzÀåzÀ ¥Àæw¸Á°£À CPÀëgÀ CxÀªÁ ªÀiÁvÉæ CxÀªÁ CA±ÀUÀ¼À
TO
UÀÄA¥ÉÃ UÀt. ªÀiÁvÉæUÀ¼À ¯ÉPÁÌZÁgÀ¢AzÀ UÀÄA¥ÀÅ ªÀiÁrzÀgÉ ªÀiÁvÁæUÀt JAvÀ®Æ CPÀëgÀUÀ¼À

¯ÉPÁÌZÁgÀ¢AzÀ UÀÄA¥ÀÅ ªÀiÁrzÀgÉ CPÀëgÀUÀt JAvÀ®Æ CA±ÀUÀ¼À DzsÁgÀ¢AzÀ UÀÄA¥ÀÅ
T
O
ªÀiÁrzÀgÉ CA±ÀUÀt JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.

N
l C¨sÁå¸À - CjªÀÅ
PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.

1. bÀAzÀ¸ÀÄì JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
2. ¥Áæ¸À JAzÀgÉÃ£ÀÄ? CzÀgÀ «zsÀUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?
3. UÀt JAzÀgÉÃ£ÀÄ? «ªÀj¹.
96
l ¥ÁæAiÉÆÃVPÀ ¨sÁµÁ¨sÁå¸À
C. ¨sÁgÀwÃAiÀÄvÉ ¥ÀzÀåzÀ°è AiÀiÁªÀ ¥Áæ¸À«zÉ?
D. ¨sÁgÀwÃAiÀÄvÉ ¥ÀzÀåzÀ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ZÀgÀtzÀ°ègÀÄªÀ ¥Áæ¸ÁPÀëgÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
l ¥ÀoÁåzsÁgÀ ZÀlÄªÀnPÉ
C. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀå¨sÁUÀªÀ£ÀÄß PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁr.
1. £ÁrUÁV vÀ£ÀÄªÀ vÉvÀÛ ___ ___ ___ ___ ¢üÃgÀ ¥ÀAiÀÄtzÀ°è. (£Á®ÄÌ ¸Á®Ä)
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
l gÁµÀÖçPÀ« f.J¸ï. ²ªÀgÀÄzÀæ¥Àà CªÀgÀ ¦æÃw E®èzÀ ªÉÄÃ¯É PÀªÀ£À¸ÀAUÀæºÀzÀ°è£À LPÀåUÁ£À
ED
PÀ«vÉAiÀÄ£ÀÄß N¢.
H
IS
BL
l l l l l
EP S
R TB
U
BE @K
TO
T
O
N
97
C®APÁgÀ : ¥ÀjZÀAiÀiÁvÀäPÀ «ªÀgÀ

ªÀÄ£ÀÄµÀå vÀ£Àß zÉÃºÀzÀ ¸ËAzÀgÀåªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸À®ÄªÁV ªÉÊ«zsÀå¥ÀÇtð §mÉÖ,
D¨sÀgÀt EvÁå¢ ¸ËAzÀgÀå ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛ£É. »ÃUÉ C®APÁgÀ ªÀiÁrPÉÆAqÀ
ªÀåQÛ EvÀgÀjAzÀ DPÀ¶ð¸À®àqÀÄvÁÛ£É. zÉÃºÀzÀ ¸ËAzÀgÀåªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¹PÉÆ¼Àî®Ä C®APÁgÀ
ªÀiÁrPÉÆAqÀAvÉ ªÀÄ£ÀÄµÀå vÀ£Àß ªÀiÁvÀÆ EvÀgÀjUÉ EA¥ÁV PÉÃ¼ÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀ
¸À®ÄªÁV ZÀªÀÄvÁÌgÀ¢AzÀ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄvÁÛ£É. ºÁUÁV - PÁªÀåzÀ ¸ËAzÀgÀåªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¸ÀÄªÀ
ZÀªÀÄvÁÌjPÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÉÃ C®APÁgÀ. C®APÁgÀzÀ°è ±À¨ÁÝ®APÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ CxÁð®APÁgÀ
JA§ JgÀqÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ.
ED
±À¨ÁÝ®APÁgÀ : ±À§ÝUÀ¼À eÉÆÃqÀuÉAiÀÄ ZÀªÀÄvÁÌgÀ¢AzÀ PÁªÀåzÀ ¸ËAzÀgÀå ºÉaÑzÀgÉ CzÀ£ÀÄß
H
±À¨ÁÝ®APÁgÀ J£ÀÄßvÁÛgÉ. EzÀgÀ°è C£ÀÄ¥Áæ¸À, AiÀÄªÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ avÀæ PÀ«vÀé
IS
BL
JAzÀÄ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV ªÀÄÆgÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ. C£ÀÄ¥Áæ¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀÈvÀå£ÀÄ¥Áæ¸À
EP S
R TB
U
ªÀÄvÀÄÛ bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸À JAzÀÄ «¨sÁV¸À¯ÁVzÉ.
BE @K
CxÁð®APÁgÀ : PÁªÀåzÀ°è §¼À¸À¯ÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð ZÀªÀÄvÁÌgÀ¢AzÀ PÁªÀåzÀ

¸ËAzÀgÀå ºÉZÁÑzÀgÉ CzÀ£ÀÄß CxÁð®APÁgÀ J£ÀÄßvÁÛgÉ. EzÀgÀ°è
£ÀÆgÀPÀÆÌ «ÄQÌzÀ C®APÁgÀUÀ½ªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è §gÀÄªÀ G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ
TO
G¥ÀªÀiÁ£ÀUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ CzÀÄ AiÀiÁªÀ C®APÁgÀ JAzÀÄ

¤zsÀðj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
T
O
G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ : G¥ÀªÉÄÃAiÀÄªÀ£ÀÄß ªÀtåð JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ. D®APÁjPÀ

N
ªÁPÀåzÀ°è AiÀiÁªÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ªÀtÂð¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÆÃ. CzÉÃ

ªÀtåð CxÀªÁ G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ.
G¥ÀªÀiÁ£À : G¥ÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß CªÀtåð JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ AiÀiÁªÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß
DzsÀj¹ CxÀªÁ ªÀiÁ£ÀªÁVlÄÖPÉÆAqÀÄ ªÀtÂð¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÆÃ CzÉÃ
CªÀtåð CxÀªÁ G¥ÀªÀiÁ£À.
G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ : G¥ÀªÀiÁ JAzÀgÉ ºÉÆÃ°PÉ JAzÀxÀð. AiÀiÁªÀ C®APÁgÀzÀ°è
G¥ÀªÄÉ ÃAiÀÄ G¥ÀªiÀ Á£ÀU¼ À Æ
É ¼ÀUÉ G¥ÀªiÀ Á (ºÉÆÃ°PÉ) EgÀÄvÀz
Û AÉ iÉÆÃ
D C®APÁgÀªÉÃ G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ.
118
GzÁ : ªÀÄ£ÉÆÃgÀªÉÄAiÀÄ ºÀuÉ ¨Á®ZÀAzÀæ£ÀAvÉ DPÀµÀðtÂÃAiÀÄªÁVvÀÄÛ. E°è
ªÀÄ£ÉÆÃgÀªÄÉ AiÀÄ ºÀuÉ Czsð
À ZÀAzÁæPÈÀ wAiÀÄ°èzÉ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀ §zÀ°UÉ ¨Á®ZÀAzÀ£
æ A
À vÉ
DPÀµÀðtÂÃAiÀÄªÁVvÀÄÛ, JAzÀÄ ºÉÃ¼À¯ÁVzÉ.
l ªÀÄ£ÉÆÃgÀªÉÄAiÀÄ ºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ªÀÄ£ÉÆÃgÀªÉÄAiÀÄ ºÀuÉ
JA§ÄzÀÄ G¥ÀªÉÄÃAiÀÄªÁAiÀÄÄÛ.
l ¨Á®ZÀ A zÀ æ £ À £ À Ä ß Dzs Á gÀ ª ÁVlÄÖ P É Æ AqÀ Ä ªÀ Ä £É Æ ÃgÀ ª É Ä AiÀ Ä ºÀ u É A iÀ Ä £À Ä ß
ªÀtÂð¸ÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ¨Á®ZÀAzÀæ JA§ÄzÀÄ G¥ÀªÀiÁ£ÀªÁAiÀÄÄÛ.
l G¥ÀªÉÄÃAiÀÄPÀÆÌ G¥ÀªÀiÁ£ÀPÀÆÌ ºÉÆÃ°PÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀAvÀºÀ CAvÉ, ªÉÇÃ¯ï,
ªÉÇ¯ï ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ ªÁZÀPÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. E°è CAvÉ, JA§ÄzÀÄ ªÁZÀPÀ
¥ÀzÀ.
ED
l G¥ÀªÄÉ ÃAiÀÄPÀÆÌ G¥ÀªiÀ Á£ÀPÆ
À Ì ¸ÀªiÀ Á£ÀªÁV ºÉÆA¢PÉAiÀiÁUÀÄªÀ QæAiÀiÁ¥Àzª
À ÃÉ
H
¸ÀªÀiÁ£ÀzsÀªÀÄð. E°è DPÀµÀðtÂÃAiÀÄªÁVvÀÄÛ JA§ÄzÀÄ ¸ÀªÀiÁ£ÀzsÀªÀÄð.
IS
l G¥ÀªÉÄÃAiÀÄPÀÆÌ G¥ÀªÀiÁ£ÀPÀÆÌ ºÉÆÃ°PÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃ½gÀÄªÀÅzÀjAzÀ EzÀÄ
BL
EP S
R TB
G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ.
U
BE @K
G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀzÀ°è ¥ÀÇuÉÆÃð¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ, ®Ä¥ÉÇÛÃ¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ JA§ JgÀqÀÄ

«zsÀUÀ½ªÉ.
¥À Ç uÉ Æ Ãð¥À ª À i Á®APÁgÀ : AiÀ i ÁªÀ G¥À ª À i Á®APÁgÀ z À ° è G¥À ª É Ä ÃAiÀ Ä ,
TO
G¥ÀªÀiÁ£À, ªÁZÀPÀ ¥ÀzÀ, ¸ÀªÀiÁ£ÀzsÀªÀÄð JA§ £Á®ÄÌ CA±ÀUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉAiÉÆÃ CzÉÃ

T
¥ÀÇuÉÆÃð¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ.
O
N
GzÁ.: ©gÀÄUÁ½UÉ vÀÄvÁÛzÀ ªÀÄgÀVqÀU¼

À ÄÀ ©Ã¼ÀÄªÀAvÉ ¨sg
À v
À PÀ ÄÀ ®zÀ £ÀÆgÉÊªÀgÄÀ ¨Á®PÀgÄÀ
©zÀÝgÀÄ.
G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ : ¨sÀgÀvÀPÀÄ®zÀ £ÀÆgÉÊªÀgÀÄ ¨Á®PÀgÀÄ
G¥ÀªÀiÁ£À : ©gÀÄUÁ½UÉ vÀÄvÁÛzÀ ªÀÄgÀVqÀUÀ¼ÀÄ
ªÁZÀPÀ¥ÀzÀ : CAvÉ
¸ÀªÀiÁ£ÀzsÀªÀÄð : ©Ã¼ÀÄªÀÅzÀÄ
119
C®APÁgÀ : G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ (¥ÀÇuÉÆÃð¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ)
¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ : G¥ÀªÉÄÃAiÀÄªÁzÀ ¨sÀgÀvÀPÀÄ®zÀ £ÀÆgÉÊªÀgÀÄ ¨Á®PÀgÀÄ ©¢ÝgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß
G¥À ª À i Á£À ª ÁzÀ ©gÀ Ä UÁ½UÉ vÀ Ä vÁÛ z À ªÀ Ä gÀ V qÀ U À ½ UÉ ºÉ Æ Ã°¹gÀ Ä ªÀ Å zÀ j AzÀ
EzÀÄ G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ.
F C®APÁgÀz° À è G¥ÀªÄÉ ÃAiÀÄ, G¥ÀªiÀ Á£À, ªÁZÀP¥À zÀ ,À ¸ÀªiÀ Á£Àzª
Às ÄÀ ð JA§ £Á®ÄÌ
CA±ÀUÀ½gÀÄªÀÅzÀjAzÀ EzÀÄ ¥ÀÆuÉÆÃð¥ÀªÀiÁ®APÁgÀªÀÇ ºËzÀÄ.
®Ä¥ÉÇÛÃ¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ: EzÀÄ G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¥Àæ¨sÉÃzÀ. ¥ÀÇuÉÆÃð¥À
ªÀiÁ®APÁgÀªÁUÀ¨ÉÃPÁzÀgÉ EgÀ¨ÉÃPÁzÀ £Á®ÄÌ CA±ÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ CA±À
E®èªÁzÀgÉ CzÀÄ ®Ä¥ÉÇÛÃ¥ÀªÀiÁ®APÁgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. AiÀiÁªÀ CA±À ®Ä¥ÀÛªÁVzÉAiÉÆÃ
CzÉÃ ºÉ¸Àj¤AzÀ D C®APÁgÀªÀ£ÀÄß PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. CAzÀgÉ G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ E®èªÁzÀgÉ
ED
CzÀÄ G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ ®Ä¥ÉÇÛÃªÀiÁ®APÁgÀ. ºÁUÉAiÉÄÃ G¥ÀªÀiÁ£À®Ä¥ÉÇÛÃ¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ,
H
ªÁZÀ P À ® Ä¥É Ç Û Ã ¥À ª À i Á®APÁgÀ , zs À ª À Ä ð®Ä¥É Ç Û Ã ¥À ª À i Á®APÁgÀ , ªÁZÀ P À z s À ª À Ä ð®Ä
IS
¥ÉÇÛÃ¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ EvÁå¢ ®Ä¥ÉÇÛÃ¥ÀªÀiÁ®APÁgÀUÀ½ªÉ.
BL
EP S
R TB
U
BE @K

1. C®APÁgÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
TO
2. G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? ¤zÀ±Àð£À ¸À»vÀ «ªÀj¹.

3. ¥ÀÇuÉÆÃð¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? «ªÀgÀuÉ ¤Ãr.
T
O
N
C. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåzÀ°ègÀÄªÀ C®APÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ ªÀiÁr.

1. ªÀÄ£ÉÆÃgÀªÉÄAiÀÄ ªÀÄÄR PÀªÀÄ®zÀAvÉ CgÀ½vÀÄ.
2. VÃdUÀ£À UÀÆqÀÄUÀ¼ÀÄ vÀÆUÀÄªÀÀ vÉÆnÖ°£ÀAvÉ vÀÆUÀÄwÛzÀÝªÀÅ.
D. ‘¸ÉÆÃªÉÄÃ±ÀégÀ ±ÀvÀPÀ’ ¥ÀzÀåzÀ°è §A¢gÀÄªÀ ¥Áæ¸À AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
120
4. £ÀgÉzÀ®UÀ AiÀiÁgÀ£ÀÄß DzÀj¹ ¸À®ºÀÄvÀÛzÉ?
5. ºÀjºÀgÀ «gÀAaUÀ¼À£ÀÄß KvÀPÁÌV CAiÉÆÃzsÉåUÉ PÀgÉ¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ?
6. ¸ÉgÉUÉ AiÀiÁgÀÄ AiÀiÁgÀ£ÀÄß ºÁPÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ?
D. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ ªÀÄÆgÀÄ-£Á®ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹.
1. ±ÉæÃµÀ×ªÉAzÀÄ ºÉÃ¼À¯ÁVgÀÄªÀÀ zsÁ£ÀåUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?
2. UËvÀªÀÄgÀÄ £ÀgÉzÀ®UÀ£É ±ÉæÃµÀ×ªÉ£Àß®Ä «æ»AiÀÄÄ ºÉÃ½zÉÝÃ£ÀÄ?
3. «æ»AiÀÄ£ÀÄß AiÀiÁªÀAiÀiÁªÀ ªÀÄAUÀ¼À PÁAiÀÄðUÀ¼À°è §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ?
4. £ÀgÉzÀ®UÀªÀÅ «æ»AiÀÄ£ÀÄß K£ÉAzÀÄ »ÃAiÀiÁ½¹vÀÄ?
5. ²æÃgÁªÀÄ£ÀÄ zsÁ£ÀåUÀ¼À «ZÁgÀzÀ°è PÉÊUÉÆAqÀ wÃªÀiÁð£ÀªÉÃ£ÀÄ?
E. PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ K¼ÀÄ-JAlÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹.
ED
1. ²æÃgÁªÀÄ£ÀÄ £Àgz É ®
À UÀ ºÁUÀÆ «æ»AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉgªÀ ÄÀ £ÉUÉ ºÁPÀ®Ä PÁgÀtªÉÃ£ÀÄ?
H
2. £ÀgÉzÀ®UÀ ºÁUÀÆ «æ»UÀ¼À £ÀqÀÄªÉ £ÀqÉzÀ ¸ÀAªÁzÀªÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ªÀiÁvÀÄUÀ¼À°è
IS
«ªÀj¹. BL
EP S
R TB
U
F. ¸ÀAzÀ¨sÀð¸À»vÀ ¸ÁégÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß «ªÀj¹.
BE @K
1. “£ÀªÀÄäAiÀÄ zÉÃ±ÀPÀw±ÀAiÀÄ £ÀgÉzÀ®UÀ”

2. “PÀÄ®»Ã£À ¤Ã£ÀÄ ¥ÀæwµÀ× ¸ÀÄqÀÄ ªÀÄw»Ã£À ¤Ã£ÀÄ”
3. “«®AiÀÄPÁ®zÉÆ¼À£Àß«®èzÉ C½ªÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÁzsÀj¹ ¸À®ºÀÄªÉ”
TO
4. “EªÀjgÀ° ¸ÉgÉAiÉÆ¼ÀUÁgÀÄ wAUÀ¼ÀÄ”

T
G. ªÉÆzÀ¯ÉgÉqÀÄ ¥ÀzÀUÀ½VgÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÀzÀAvÉ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¥ÀzÀ

O
§gÉ¬Äj.
N
1. ¥ÀÄgÀAzÀgÀzÁ¸ÀgÀÄ : ¥ÀÄgÀAzÀgÀ«oÀ® : : PÀ£ÀPÀzÁ¸ÀgÀÄ : ___________

2. «æ» : ¨sÀvÀÛ : : £ÀgÉzÀ®UÀ : : ___________
3. ¨ÁtAwAiÀÄjUÉ : ¥ÀxÀå : : ºÉtzÀ ¨Á¬ÄUÉ : __________
4. Qëw : ¨sÀÆ«Ä : : «gÀAa : ____________
5. ¸ÉgÉAiÉÆ¼ÀUÉ : DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü : : vÁ£É°è : __________
135
H. UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃgÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß DAiÀÄÄÝ §gÉ¬Äj.
1. ºÀj¨sÀPÀÛ¸ÁgÀ gÁªÀÄzsÁ£ÀåZÀjvÉæ gÁªÀiÁ±ÀéªÉÄÃzsÀA £À¼ÀZÀjvÉæ
2. PÀ£ÀPÀzÁ¸ÀgÀÄ ¥ÀÄgÀAzÀgÀzÁ¸ÀgÀÄ ªÁå¸ÀgÁAiÀÄgÀÄ §¸ÀªÀtÚ.
3. «æ» UÉÆÃ¢ü £É®Äè ¨sÀvÀÛ
4. UÀÄt¸ÀA¢ü ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü DzÉÃ±À¸ÀA¢ü.
ªÀiÁvÁæUÀt : ¥ÀjZÀAiÀiÁvÀäPÀ «ªÀgÀ
ªÀiÁvÉÀæ : bÀAzÀ±Áê¸ÀÛçzÀ°è ªÀiÁvÉæ, JAzÀgÉ PÁ®ªÀ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄÄªÀ ªÀiÁ£À. MAzÀÄ ºÀæ¸Àé
CPÀëgÀªÀ£ÀÄß GZÀÑj¸À®Ä ¨ÉÃPÁUÀÄªÀ PÁ®ªÉÃ MAzÀÄ ªÀiÁvÁæPÁ®. ªÀiÁvÉæUÀ¼À°è ®WÀÄ
ED
ªÀÄvÀÄÛ UÀÄgÀÄ JA§ JgÀqÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ. ®WÀÄªÀ£ÀÄß ‘U’ JAvÀ®Æ UÀÄgÀÄªÀ£ÀÄß `__’
JAvÀ®Æ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
H
IS
MAzÀÄ ªÀiÁvÁæ PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À§ºÀÄzÁzÀ CPÀëgÀªÉÃ ®WÀÄ. JgÀqÀÄ CxÀªÁ
BL
EP S
JgÀqÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀiÁvÁæ PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À§ºÀÄzÁzÀ CPÀëgÀªÉÃ UÀÄgÀÄ.

R TB
U
BE @K
UÀÄgÀÄ J¤¸ÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ :

l ¢ÃWÁðPÀëgÀUÀ¼ÀÄ = __ U __ U U
PÁ ®Ä
TO
D UÀ ¸À
__ U U __ U U
T
O
l ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀzÀ »A¢£À CPÀëgÀ = C PÀë gÀ ¨sÀ PÀë uÉ

N
__ U U __ U
l C£ÀÄ¸ÁégÀ, «¸ÀUÀðUÀ½AzÀ = §A zÀ £ÀÄ zÀÄBR
PÀÆrgÀÄªÀ CPÀëgÀ U U__ U U__
l ªÀåAd£ÁPÀëgÀzÀ »A¢£À CPÀëgÀ = §gÀÄªÀ¼ï ªÀÄgÀUÀ¼ï
__ U __ U U
l L, O ¸À»vÀªÁzÀ CPÀëgÀ = UÉÊ ªÉÄ O µÀ zsÀ
136
l µÀlà¢AiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
DgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀ : F CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ªÀiÁvÁæ ®PÀët
PÀÆrzÀÝgÀÆ ºÁqÀÄªÁUÀ JgÀqÀÄ
ªÀiÁvÁæPÁ®UÀ¼À°è GZÀÑj¸À®àqÀÄvÀÛªÉ.
ºÁUÁV F CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄ
J¤¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀqA É iÀÄ¢zÀÝgÆ
À UÀÄgÀÄªÁVAiÉÄÃ ¥ÀjUÀt¸
Â ®
À q
à ÄÀ vÀª
Û .É
ªÀiÁvÁæUÀt : ªÀiÁvÉæUÀ¼À DzsÁgÀ¢AzÀ UÀt«¨sÁUÀ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀ ªÀiÁvÁæUÀtzÀ°è
4 4 4
__ __ U __ U __ __ = 12
PÁ ªÉÃ j ¬ÄAzÀ ªÀiÁ UÉÆÃ
4 4 4 4 4
__ U U U U __ U __ U __ __ U U __ = 20
zÁ ªÀ j ªÀ gÀ «Ä zÀð £ÁqÀ zÁ PÀ £Àß qÀ zÉÆ¼ï
ED
4 4 4
__ U U U U U U __ U U = 12
H
IS
¨sÁ « ¹ zÀ d £À ¥À zÀA ªÀ ¸ÀÄ
4 4 4 BL 4 4
EP S
__ U U U U __ U U U U U U U U __ __
R TB
U
= 20
zsÁ ªÀ ¼À AiÀÄ « °Ã £À « ±À zÀ « µÀ AiÀÄ « ±ÉÃ µÀA
BE @K
ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæAiÀÄ UÀt, £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæAiÀÄ UÀt ªÀÄvÀÄÛ LzÀÄ ªÀiÁvÉæAiÀÄ UÀt JA§ÄzÁV
ªÀÄÆgÀÄ «zsUÀ ½
À ªÉ.. PÀAzÀ, µÀlà¢, gÀU¼
À É bÀAzÀ¸ÄÀ ìU¼
À ÄÀ ªÀiÁvÁæUt
À DzsÁjvÀ bÀAzÀ¸ÄÀ ìU¼
À ÄÀ .
PÀAzÀ : ªÀiÁvÁæUÀt DzsÁjvÀ bÀAzÀ¸ÀÄìUÀ¼À°è PÀAzÀ PÀÆqÁ MAzÀÄ. EzÀÄ
TO
ZË¥À ¢ AiÀ i ÁVgÀ Ä vÀ Û z É . PÉ Æ nÖ g À Ä ªÀ ¥À z À å zÀ Dzs Á gÀ ¢ AzÀ EzÀ g À ®PÀ ë t UÀ ¼ À £ À Ä ß

w½zÀÄPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ.
T
O
F ¥ÀzåÀ z°À è £Á®ÄÌ ¥ÁzÀU½ À ªÉ. MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£A É iÀÄ ¥ÁzÀU¼
À °
À è vÀ¯Á ºÀ£ßÉ gÀqÄÀ
N
ªÀiÁvÉæUÀ½ªÉ. JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £Á®Ì£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À°è vÀ¯Á E¥ÀàvÀÄÛ ªÀiÁvÉæUÀ½ªÉ. MAzÀÄ

ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£AÉ iÀÄ ¥ÁzÀU¼ À ÄÀ ªÀiÁvÁæ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ¥Àg¸ À àg
À À ¸ÀªÄÀ ªÁVªÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ JgÀqÄÀ
ªÀÄvÀÄÛ £Á®Ì£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀÄªÁVªÉ. ºÁUÁV ªÉÆzÀ¯ÉgÀqÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀÇªÁðzsÀð JAvÀ®Æ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £Á®Ì£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛgÁzsÀðªÉAvÀ®Æ
PÀgÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ. ¥Àæw¥ÁzÀUÀ¼ÀÆ vÀ¯Á £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À UÀtzÀAvÉ «¨sÁV¸À®ànÖªÉ.
®PÀët :
l £Á®ÄÌ ¥ÁzÀUÀ½gÀ¨ÉÃPÀÄ.
l MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀÄªÁVzÀÄÝ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À
vÀ¯Á ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ UÀtUÀ½gÀ¨ÉÃPÀÄ.
137
l JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £Á®Ì£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀÄªÁVzÀÄÝ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À
vÀ¯Á LzÉÊzÀÄ UÀtUÀ½gÀ¨ÉÃPÀÄ.
l ¥Àæw ¥ÁzÀªÀÇ D¢¥Áæ¸À¢AzÀ PÀÆrgÀ¨ÉÃPÀÄ.
µÀlà¢ : DgÀÄ ¥ÁzÀUÀ½AzÀ PÀÆrgÀÄªÀ ¥ÀzÀåªÉÃ µÀlà¢. µÀlà¢AiÀÄ°è ±ÀgÀ, PÀÄ¸ÀÄªÀÄ,
¨sÉÆÃUÀ, ¨sÁ«Ä¤, ªÁzsÀðPÀ, ¥ÀjªÀ¢üð¤ JA§ DgÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ. ¨sÁ«Ä¤ µÀlà¢ EAwzÉ:
3 4 3 4
UUU UUUU UUU UU__ = 14
QëwAiÀÄ ªÀÄgÀgÀÄ¥À £ÀAiÀÄ£À zÀ°¸ÀÄ
3 4 3 4
UUU __UU UUU __ __ = 14
ªÀævÀ¸ÀÄ ¨sÉÆÃd£À ¥ÀgÀªÀÄ ªÀÄAvÁæ
3 4 3 4 3 4 UÀÄ
ED
UUU UUUU _ U UU _ UUU UUUU __ = 23
PÀë vÉ UÀ ¼À°±ÀÄ¨sÀ ±ÉÆÃ¨sÀ £ÀzÀ¯Á gÀwUÉ »jAiÀÄgÀ °
H
IS
3 4 3 4
UUU UUUU UUU UU__
BL
EP S
£ÉAiÀÄ° = 14
R TB
PÀævÀÄUÀ ¼ÉqÉAiÉÆ¼À UÀgÀªÀÄ

U
3 4 3 4
BE @K
UUU UU__ UUU __UU = 14

¥Àæw¢ £ÀªÀÅgÀA f¸ÀÄvÀ zÉÃªÀj
3 4 3 4 3 4 UÀÄ
UUU UU__ __U __UU __U __UU __ = 23
UÀw±À AiÀÄzÀ£ÉÊ ªÉÃzÀå vÁ¤ºÉ £ÉAzÀ £Á«æ» UÀ
TO
T
F ¥ÀzÀåzÀ°è DgÀÄ ¥ÁzÀUÀ½ªÉ. MAzÀÄ, JgÀqÀÄ, £Á®ÄÌ ªÀÄvÀÄÛ LzÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À°è

O
vÀ¯Á 14 ªÀiÁvÉæUÀ½ªÉ. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À°è vÀ¯Á 21 ªÀiÁvÉæ ªÀÄvÀÄÛ

N
MAzÀÄ UÀÄgÀÄ EzÉ. ªÀiÁvÁæ¸ÀASÉåAiÀÄ DzsÁgÀ¢AzÀ £ÉÆÃrzÁUÀ MAzÀÄ, JgÀqÀÄ,

£Á®ÄÌ ªÀÄvÀÄÛ LzÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ¸ÀªÀÄ. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£ÉAiÀÄ
¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀÄ. ºÁUÁV MAzÀÄ, JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀÇªÁðzsÀðªÉAvÀ®Æ £Á®ÄÌ, LzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛgÁzsÀðªÉAvÀ®Æ
PÀgÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ. ¥Àæw¥ÁzÀUÀ¼À ªÀiÁvÉæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆgÀgÀ C£ÀAvÀgÀ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À
UÀtUÀ¼ÀAvÉ «¨sÁV¸À¯ÁVzÉ. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀªÀ£ÀÄß
UÀtPÉÌ UÀtÂ¸À¯ÁV®è.
138
®PÀët :
l DgÀÄ ¥ÁzÀUÀ½gÀ¨ÉÃPÀÄ.
l MAzÀÄ, JgÀqÀÄ, £Á®ÄÌ ªÀÄvÀÄÛ LzÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀÄªÁVzÀÄÝ
ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À vÀ¯Á JgÀqÉgÀqÀÄ UÀtUÀ½gÀ¨ÉÃPÀÄ.
ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀÄªÁVzÀÄÝ ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À
C£ÀAvÀgÀ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À vÀ¯Á ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ UÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ
UÀÄgÀÄ EgÀ¨ÉÃPÀÄ.
l ¥Àæw¥ÁzÀªÀÇ D¢¥Áæ¸À¢AzÀ PÀÆrgÀ¨ÉÃPÀÄ.
ED
1. ªÀiÁvÉæ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ ¸À»vÀ «ªÀj¹.
H
2. ªÀiÁvÁæUÀt JAzÀgÉÃ£ÀÄ? CzÀgÀ «zsÀUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ? - w½¹
IS
3. PÀAzÀ¥ÀzÀåzÀ ®PÀëtUÀ¼ÉÃ£ÀÄ? BL
EP S
R TB
4. µÀlà¢ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? ¨sÁ«Ä¤ µÀlà¢AiÀÄ ®PÀëtUÀ¼ÉÃ£ÀÄ?

U
BE @K
C. ‘gÁªÀÄzsÁ£Àå ZÀjvÉ’ ¥ÀzÀåzÀ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ (PÉ®gÀÄ __ __ __ __ __ __
UËvÀªÀÄ£ÀÄ) ZÀgÀtPÉÌ ¥Àæ¸ÁÛgÀ ºÁQ UÀt «¨sÁUÀ ªÀiÁr bÀAzÀ¸Àì£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
TO
¥ÀoÁåzsÁgÀ ZÀlÄªÀnPÉ
T
O
N
C. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀå¨sÁUÀªÀ£ÀÄß PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁr.

1. ‘gÁªÀÄzsÁ£Àå ZÀjvÉ’ ¥ÀzåÀ zÀ K¼À£A
É iÀÄ ZÀgt
À (ªÀÄ¼ÉvU
É z
É ÄÀ __ __ __ __ __ __
¸ÀjzÉÆgÉAiÉÄ PÉÃ¼ÉAzÀ) ªÀ£ÀÄß PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁr.
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
l PÀ£ÀPÀzÁ¸ÀgÀÄ gÀa¹gÀÄªÀ gÁªÀÄzsÁ£Àå ZÀjvÉAiÀÄ£ÀÄß N¢j.
l l l l l
139
F PÉ¼ÀV£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj:
¸ÀªÀÄgÀ¸ÀzÀ ¨sÁªÀ -
¥ÀæªÀÄÄRzÀ ¨sÁªÀ -
®°vÀzÀ ¨sÁªÀ -
EAxÀ E£ÀÆß LzÀÄ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ §gÉ¬Äj.
¥ÀÄ£ÀgÁªÀvÀð£É
PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ :
1. ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü : ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀªÀÅ §AzÀÄ ¸ÀA¢üAiÀiÁUÀÄªÁUÀ ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ°ègÀÄªÀ
¸Àégª
À ÅÀ CxÀðªÀÅ PÉq¢
À zÀÝ ¥ÀPëÀz°
À è ªÀiÁvÀæ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀPÌÉ ¯ÉÆÃ¥À¸A
À ¢ü JAzÀÄ ºÉ¸g
À ÄÀ .
ED
GzÁ: vÀÄ¥Àà¼ÀzÀ + CAvÉ = vÀÄ¥Àà¼ÀzÀAvÉ - C PÁgÀ ¯ÉÆÃ¥À
H
C°è + EzÉÝÃ£É = C°èzÉÝÃ£É - E PÁgÀ ¯ÉÆÃ¥À
IS
EªÀ£ÀÄ + M§â = EªÀ£ÉÆ§â - G PÁgÀ ¯ÉÆÃ¥À
BL
EP S
¨É¼ÀîUÉ + DV = ¨É¼ÀîUÁV - J PÁgÀ ¯ÉÆÃ¥À
R TB
U
2. DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü : ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸ÀégÀªÀÅ §AzÀÄ ¸ÀA¢üAiÀiÁzÁUÀ ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ
BE @K
¸ÀégÀ ºÁUÀÆ GvÀÛgÀ ¥ÀzÀzÀ ªÉÆzÀ® ¸ÀégÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è ‘AiÀiï’ PÁgÀªÀ£ÀÄß CxÀªÁ ‘ªÀ’ PÁgÀªÀ£ÀÄß
ºÉÆ¸ÀzÁV ¸ÉÃj¹ ºÉÃ½zÀgÉ CzÀÄ DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü.
GzÁ: ºÀ½î + C°è = ºÀ½îAiÀÄ°è
TO
¨sÁªÀ£É + GAmÁ¬ÄvÀÄ = ¨sÁªÀ£ÉAiÀÄÄAmÁ¬ÄvÀÄ

UÀÄgÀÄ + C£ÀÄß = UÀÄgÀÄªÀ£ÀÄß
T
¸ÁégÀ¸Àå + E®è = ¸ÁégÀ¸Àå«®è

O
N
3. DzÉÃ±À¸ÀA¢ü : GvÀÛgÀ ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ PÀ,vÀ,¥À ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ PÀæªÀÄªÁV UÀ,zÀ,§

ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁUÀÄªÀÅªÀÅ. EzÀ£ÀÄß DzÉÃ±À¸ÀA¢ü J£ÀÄßªÀgÀÄ. PÉ®ªÉÇªÉÄä GvÀÛgÀ ¥ÀzÀzÀ
D¢AiÀÄ ¥ï, ¨ï, ªÀiï ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ ‘ªÀ’ PÁgÀªÀÅ DzÉÃ±ÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁ: vÀÄ¢ + PÁ®°è (Pï>Uï) = vÀÄ¢UÁ®°è
ºÀÄ° + vÉÆUÀ®Ä (vï>zï) = ºÀÄ°zÉÆUÀ®Ä
PÀuï + ¥À¤ (¥ï>¨ï) = PÀA§¤
¤Ãgï + ¥À¤ (¥ï>ªï) = ¤ÃgÀé¤
PÀqÀÄ + ¨É¼ÀÄà (¨ï>ªï) = PÀqÀÄªÉ¼ÀÄà
ªÉÄ¯ï + ªÀiÁvÀÄ (ªÀiï>ªï) = ªÉÄ¯ÁévÀÄ
9
¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ (¥ÀÄ£ÀgÁªÀvÀð£É)
JgÀqÀÄ DxÀªÁ C£ÉÃPÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CxÀðPÀÌ£ÀÄ¸ÁgÀªÁV ¸ÉÃj, ªÀÄzsÀåzÀ°ègÀÄªÀ «¨sÀQÛ¥ÀævÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß
¯ÉÆÃ¥À ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ MAzÀÄ ¥ÀzÀªÁUÀÄªÀÅzÉÃ ¸ÀªÀiÁ¸À.
¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ°è §gÀÄªÀ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀªÉAzÀÆ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
GvÀgÛ ¥
À z
À ª
À AÉ zÀÆ PÀgAÉ iÀÄ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ¸ÀªÄÀ ¸ÀÛ ¥Àzª
À £
À ÄÀ ß ©r¹ §gÉAiÀÄÄªÀÅzÀPÌÉ «UÀº
æ ª
À ÁPÀå ªÉ£ÄÀ ßªÀgÄÀ .
vÀvÀÄàgÀÄµÀ ¸ÀªÀiÁ¸À
JgÀqÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁzÁUÀ GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÀÅ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁUÀÄ¼Àî ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉÃ
vÀvÀÄàgÀÄµÀ ¸ÀªÀiÁ¸À.
GzÁ: PÀtÂÚ¤AzÀ + PÀÄgÀÄqÀ = PÀtÎgÀÄqÀ
¨ÉlÖzÀ + vÁªÀgÉ = ¨ÉlÖzÁªÀgÉ
vÀ¯ÉAiÀÄ°è + £ÉÆÃªÀÅ = vÀ¯É£ÉÆÃªÀÅ
ED
PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À
H
IS
¥ÀÆªÉÇðÃvÀÛgÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ °AUÀ, ªÀZÀ£À, «¨sÀQÛUÀ½AzÀ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVzÀÄÝ, «±ÉÃµÀt - «±ÉÃµÀå
BL
EP S
¸ÀA§AzsÀ¢AzÀ PÀÆr DUÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉÃ PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À.
R TB
U
GzÁ: »jzÀÄ + eÉÃ£ÀÄ = ºÉeÉÓÃ£ÀÄ
BE @K
ºÉÆ¸ÀzÀÄ + PÀ£ÀßqÀ = ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ

¢ªÀåªÁzÀ + ¥ÀæPÁ±À = ¢ªÀå¥ÀæPÁ±À
¢éUÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À
TO
¥ÀÆªÀð¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀASÁåªÁZÀPÀªÁVzÀÄÝ, GvÀÛgÀ ¥ÀzÀzÀ°ègÀÄªÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É ¸ÉÃj

DUÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉÃ ¢éUÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À.
T
O
GzÁ: JgÀqÀÄ + ªÀÄr = EªÀÄär

N
ªÀÄÆgÀÄ + UÁªÀÅzÀ = ªÀÄÆUÁªÀÅzÀ

¥ÀAZÀÀ + EA¢æAiÀÄUÀ¼ÀÄ = ¥ÀAZÉÃA¢æAiÀÄUÀ¼ÀÄ
¨sÁµÁ ZÀlÄªÀnPÉ
1. DUÀªÀÄ¸ÀA¢ü JAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ PÉÆr.

2. DzÉÃ±À¸ÀA¢ü JAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ PÉÆr.
3. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ ¸ÀA¢ü ºÉ¸Àj¹.
¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß, ±ÀÄ¢ÞAiÀÄ£ÀÄß, ZÀ½UÁ®, ¥ÀqÉ¢zÉÝÃ£É, ¨ÉªÀÄªÀð¤
10
4. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀéAvÀ ªÁPÀåzÀ°è §¼À¹ §gÉ¬Äj.
CAzsÀPÁgÀ, ºÀ¢£ÁgÁuÉ, ¤¨sÁ¬Ä¸ÀÄ, ªÀÄÄ¸ÀÄQgÀÄªÀ.
5. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «UÀæ»¹, ¸ÀªÀiÁ¸À ºÉ¸Àj¹.

ªÀÄgÀUÁ®Ä, ºÉªÀÄägÀ, ¨É¼ÉÆÎqÉ, MUÀÎlÄÖ, ¸À¥ÀÛ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ.
6. PÉÆnÖgÀÄªÀ UÁzÉAiÀÄ£ÀÄß «¸ÀÛj¹ §gÉ¬Äj.

1. vÀÄA©zÀ PÉÆqÀ vÀÄ¼ÀÄPÀÄªÀÅ¢®è,
2. ¨É¼ÀîVgÀÄªÀÅzÉ®è ºÁ®®è.
ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄ
1. gÁªÀÄgÁdåzÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀÆ PËn®å£ÀÄ ¥Àæw¥Á¢¹gÀÄªÀ gÁeÁåqÀ½vÀzÀ CA±ÀUÀ½UÀÆ
ED
¸ÁªÀÄå«zÉAiÉÄÃ? F PÀÄjvÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è MAzÀÄ ZÀZÉð £ÀqÉ¹.
H
IS
2. «zÁé£ï qÁ. J£ï. gÀAUÀ£ÁxÀ ±ÀªÀiÁð CªÀgÀ E¤ßvÀgÀ PÀÈwUÀ¼À£ÀÄß N¢ C¨sÀå¹¹j.
BL
EP S
R TB
U
BE @K
TO
T
O
N
11
H) ºÉÆA¢¹ §gÉ¬Äj.
‘C’ ¥ÀnÖ ‘D’ ¥ÀnÖ
1. CA¨ÉÃgÀ ¸ÀªÀtð¢ÃWÀð¸ÀA¢ü
2. ®PÉëÆÃ¥À®PÀë vÀvÀìªÀÄ
3. §tÚ§tÚ ¥ÀÆªÀðzÀ gÁdzsÁ¤
4. dAvÀæ ªÀÄAvÀæ ¢égÀÄQÛ
5. ±ÀÈAUÁgÀ RUÉÆÃ¼À «ÃPÀëuÁ®AiÀÄ
ªÀÄAvÀæªÁ¢
ED
UÀÄt¸ÀA¢ü
H
IS
¨sÁµÉAiÀÄ ¸ÉÆ§UÀÄ
BL
EP S
¥ÀæPÁgÀ JAzÀgÉ jÃw, ªÀiÁzÀj, §UÉ.

R TB
U
BE @K
ZÀA¥ÀÆ JA§ÄzÀÄ PÁªÀåzÀ MAzÀÄ ¥ÀæPÁgÀ. C£ÀÄµÀÄÖ¥ï JA§ÄzÀÄ bÀAzÀ¹ì£À MAzÀÄ

¥ÀæPÁgÀ. PÁzÀA§j JA§ÄzÀÄ ¸Á»vÀåzÀ MAzÀÄ ¥ÀæPÁgÀ.
¥ÁæPÁgÀ JAzÀgÉ DªÀgÀt.
TO
ªÀÄ£ÉAiÀÄ ¥ÁæPÁgÀ (JAzÀgÉ ªÀÄ£ÉAiÀÄ UÉÆÃqÉ, DªÀgÀt). zÉÃªÀ¸ÁÜ£ÀzÀ ¥ÁæPÁgÀ.

T
EzÉÃ jÃw,
O
N
1. DPÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ DPÁgÀ - EªÉgÀqÀgÀ ªÀåvÁå¸À UÀÄgÀÄw¹.

2. «©ü£Àß CxÀðUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀÄªÀ EAxÀ ¥ÀzÀUÀ¼À eÉÆÃrUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ :
£ÀªÀÄÆ¢vÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹:
- gÁªÀiÁAiÀÄt ªÀÄºÉÆÃ£ÀßvÀ UÀæAxÀ.
- ¸ÀÆgÉÆåÃzÀAiÀÄ zÀÈ±Àå CvÀåAvÀ ªÀÄ£ÉÆÃºÀgÀªÁVzÉ.
19
£ÀªÄÀ Æ¢vÀÀ JgÀqÄÀ ªÁPÀåU¼À °
À g
è ÄÀ ªÀ gÁªÀiÁAiÀÄt, ªÀÄºÉÆÃ£ÀßvÀ, UÀAæ xÀ, ¸ÀÆgÉÆåÃzÀAiÀÄ, zÀÈ±Àå,
CvÀåAvÀ, ªÀÄ£ÉÆÃºÀgÀ - J®èªÀÇ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. DzÀgÉ PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸À®ànÖªÉ.
»ÃUÉ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÉ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃ¥ÀðqÉAiÀiÁVªÉ. EAvÀºÀ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ ¸ÉÃj
¸ÀA¢üAiÀiÁzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌøvÀ¸ÀA¢ü JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. JgÀqÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ
¸ÀA¢üAiÀiÁzÀgÉ CzÀÄ ¸ÀégÀ¸ÀA¢ü. ¸ÀégÀPÉÌ ªÀåAd£À CxÀªÁ ªÀåAd£ÀPÉÌ ªÀåAd£À ¸ÉÃj ¸ÀA¢üAiÀiÁzÀgÉ
CzÀÄ ªÀåAd£À¸ÀA¢ü.
¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¸ÀégÀ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀtð¢ÃWÀð ¸ÀA¢ü
- «zÁå¨sÁå¸À ªÀiÁqÀÄ.
- gÀ«ÃAzÀæ£ÀÄ ºÁrzÀ£ÀÄ.
ED
- UÀÄgÀÆ¥ÀzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ.
H
IS
F ºÉÃ½PÉUÀ¼À°ègÀÄªÀ «zÁå¨sÁå¸À, gÀ«ÃAzÀæ, UÀÄgÀÆ¥ÀzÉÃ±À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.
BL
EP S
«zÁå + C¨sÁå¸À > «zÁå¨sÁå¸À

R TB
U
BE @K
zï + AiÀiï + D + C > zï + AiÀiï + D

E°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ -D ¸ÀégÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°è ‘C’- ¸ÀégÀ
EgÀÄªÀÅzÀÄ. EªÉgÀqÀÆ ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ºÀÄlÄÖªÀÅzÀjAzÀ EªÀÅ ¸ÀªÀtðUÀ¼ÀÄ. F
¸ÀªÀtð ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¢üAiÀiÁzÁUÀ ¢ÃWÀð¸ÀégÀªÁV ¥ÀjªÀvÀð£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁV EzÀ£ÀÄß
TO
¸ÀªÀtð ¢ÃWÀð ¸ÀA¢ü JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. (C, D; E, F; G, H; EªÀÅ ¸ÀªÀtð¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ)

T
GzÁ :
O
N
gÀ« + EAzÀæ > gÀ«ÃAzÀæ

ªï + E + E > ªï + F
E°è JgÀqÀÄ ‘E’ PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ‘F’ PÁgÀªÁVzÉ.
UÀÄgÀÄ + G¥ÀzÉÃ±À > UÀÄgÀÆ¥ÀzÉÃ±À
gï + G + G > gï + H
E°è JgÀqÀÄ ‘G’ PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ‘H’ PÁgÀ DVzÉ.
ºÁUÁV EªÀÅ PÀÆqÁ ¸ÀªÀtð¢ÃWÀð ¸ÀA¢üUÉ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ.
20
¸ÀÆvÀæ : ¸Àªt
À ð¸ÀégU
À ¼
À ÄÀ MAzÀgÀ ªÀÄÄAzÉ MAzÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀA¢üAiÀiÁzÁUÀ CªÉgq
À g
À À ¸ÁÜ£z
À °
À è
CzÉÃ eÁwAiÀÄ ¢ÃWÀð¸ÀégÀ DzÉÃ±ÀªÁV §AzÀgÉ CzÀ£ÀÄß ¸ÀªÀtð ¢ÃWÀð¸ÀA¢ü
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.
GzÁ: ¸À¨sÁAUÀt, zÉÃªÁ®AiÀÄ, gÀ«Ã±À, ªÀzsÀÆ¥ÉÃvÀ.
UÀÄt¸ÀA¢ü
- zÉÃªÉÃAzÀæ£À ¸À¨sÉ.
- ¸ÀÆgÉÆåÃzÀAiÀÄªÁ¬ÄvÀÄ.
_ ªÀÄºÀ¶ðAiÀÄÄ vÀ¥ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀ£ÀÄ.
E°ègÀÄªÀ zÉÃªÉÃAzÀæ, ¸ÀÆgÉÆåÃzÀAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄºÀ¶ð ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.
ED
zÉÃªÀ + EAzÀæ > zÉÃªÉÃAzÀæ
H
IS
ªï + C + EA > ªï + KA
BL
EP S
R TB
E°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ ‘C’ PÁgÀPÉÌ ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ ‘E’ PÁgÀ ¸ÉÃj
U
‘K’ PÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁVzÉ.
BE @K
¸ÀÆgÀå + GzÀAiÀÄ > ¸ÀÆgÉÆåÃzÀAiÀÄ

gï + AiÀiï + C + G > gï + AiÀiï + N
TO
E°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ ‘C’ PÁgÀPÉÌ ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ ‘G’ PÁgÀ

¸ÉÃj ‘N’ PÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁV §A¢zÉ.
T
O
ªÀÄºÁ + IÄ¶ > ªÀÄºÀ¶ð

N
ºï + D + IÄ > ºï + Cgï
E°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ ‘D’ PÁgÀPÉÌ ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ ‘IÄ’ PÁgÀ
¸ÉÃj ‘Cgï’ PÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁV §A¢zÉ.
¸ÀÆvÀæ : C D PÁgÀU½
À UÉ E F PÁgÀU¼À ÄÀ ¥Àgª
À ÁzÀgÉ CªÉgq
À g
À À ¸ÁÜ£z
À °
À è ‘K’ PÁgÀªÇÀ
G H PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ ‘N’ PÁgÀªÀÇ ‘IÄ’ PÁgÀ ¥ÀgÀªÁzÀgÉ ‘Cgï’ PÁgÀªÀÇ
DzÉÃ±ÀªÁV §AzÀgÉ CzÀÄ UÀÄt¸ÀA¢ü.
GzÁ: ¸ÀÄgÉÃAzÀæ, ªÀÄºÉÃ±ÀégÀ, ZÀAzÉÆæÃzÀAiÀÄ, zÉÃªÀ¶ð.
*****
21
¸ÀªÀiÁ¸À
CA²¸ÀªÀiÁ¸À
zÉÊ£ÀA¢£À fÃªÀ£ÀzÀ°è ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÁUÀ CAUÉÊ, ªÀÄÄAzÀ¯É, PÉÆ£ÉºÀÄ§Äâ EvÁå¢ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¸ÀÄvÉÛÃªÉ. F ¥ÀzÀUÀ¼À gÀZÀ£É EAwªÉ:
GzÁ.: PÉÊAiÀÄ + Cr > CAUÉÊ
vÀ¯ÉAiÀÄ + ªÀÄÄAzÀÄ > ªÀÄÄAzÀ¯É
ºÀÄ©â£À + PÉÆ£É > PÉÆ£ÉºÀÄ§Äâ
£ÀªÀÄÆ¢vÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹zÁUÀ ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀªÀÅ C£ÉÃPÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀÄªÀ CA²AiÀÄÆ ¥ÀgÀ¥ÀzÀªÀÅ CA²AiÀÄ MAzÀÄ CA±ÀªÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
ED
¸ÀÆvÀæ : ¥ÀÆªÉÇÃðvÀÛgÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ CA±ÁA² ¨sÁªÀ¸ÀA§AzsÀ¢AzÀ ¸ÉÃj ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ
H
CxÀð ¥ÀæzsÁ£ÀªÁUÀÄ¼Àî ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉÃ CA²¸ÀªÀiÁ¸À. F ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß CªÀå¬ÄÃ¨sÁªÀ
IS
¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.
BL
EP S
R TB
U
GzÁ.: CAUÁ®Ä, ªÀÄÄAUÁ®Ä, »AzÀ¯É, ªÀÄÄA¨ÁV®Ä.
BE @K
zÀéÀAzÀé¸ÀªÀiÁ¸À
PÉgÉAiÀÄÆ PÀmÉÖAiÀÄÆ ¨Á«AiÀÄÆ - PÉgÉPÀmÉÖ¨Á«UÀ¼ÀÄ
D£ÉAiÀÄÆ PÀÄzÀÄgÉAiÀÄÆ MAmÉAiÀÄÆ - D£ÉPÀÄzÀÄgÉMAmÉUÀ¼ÀÄ
TO
VqÀªÀÇ ªÀÄgÀªÀÇ §½îAiÀÄÆ -VqÀªÀÄgÀ§½îUÀ¼ÀÄ

T
O
F GzÁºÀgu À U
É ¼
À £
À ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹zÁUÀ ¨ÉÃgÉ ¸ÀªiÀ Á¸ÀU¼
À °
À èzÝÀ AvÉ ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àg¥
À z
À À
N
JA§ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ E®èªÉA§ÄzÀÄ UÉÆÃZÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ CxÀð ¥ÁææzsÁ£ÀåzÀ®Æè MAzÉÃ

¥ÀzÀPÉÌ CAzÀgÉ ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀ CxÀªÁ ¥ÀgÀ¥ÀzÀPÉÌ ¹Ã«ÄvÀªÁV®èzÉ J¯Áè ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀðªÀÇ
¥ÀæzsÁ£ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀÆvÀæ : JgÀqÀÄ CxÀªÁ C£ÉÃPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀ vÉÆÃgÀÄªÀAvÉ ¸ÉÃj J¯Áè ¥ÀzÀUÀ¼À
CxÀðªÀÇ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV EgÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉÃ zÀéAzÀé¸ÀªÀiÁ¸À.
GzÁ.: UÀÄqÀÄUÀÄ¹r®Ä«ÄAZÀÄUÀ¼ÀÄ, VjªÀ£ÀzÀÄUÀðUÀ¼ÀÄ, ¸ÀÆAiÀÄðZÀAzÀæ£ÀPÀëvÀæUÀ¼ÀÄ,
PÀjvÀÄgÀUÀgÀxÀUÀ¼ÀÄ.
22
MAzÀÄ ±À§ÝzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è H-PÁgÀ §AzÁUÀ CzÀÄ JgÀqÀÄ §UÉAiÀÄ CxÀðUÀ¼À£ÀÄß

PÉÆqÀ§ºÀÄzÀÄ. PÉÆPÀÌgÉAiÀÄÆ PÀ¥ÉàAiÀÄÆ UÉ¼ÉAiÀÄgÀÄ - JA§ ªÁPÀåzÀ CxÀðªÉÃ£ÀÄ? PÉÆPÀÌgÉ ªÀÄvÀÄÛ
PÀ¥Éà E§âgÀÆ (CxÀªÁ JgÀqÀÆ) UÉ¼ÉAiÀÄgÀÄ JAzÀÄ CxÀð. E°è H-PÁgÀªÀÅ MAzÀgÀ eÉÆvÉ
E£ÉÆßAzÀ£ÀÄß PÀÆr¸ÀÄªÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄwÛzÉ. PÉÆPÀÌgÉAiÀÄÄ PÀ¥ÉàAiÀÄ UÉ¼ÉAiÀÄ. PÀ¥Éà PÉÆPÀÌgÉAiÀÄ
UÉ¼ÉAiÀÄ.
E£ÀÄß “PÉÆPÀÌgÉAiÀÄÆ ºÀ¹¢vÀÄÛ” J£ÀÄßªÁUÀ PÉÆPÀÌgÉ PÀÆqÀ ºÀ¹¢vÀÄÛ JA§ CxÀðªÁUÀÄvÀÛzÉ.
E°è H-PÁgÀªÀÅ “PÀÆqÀ” JA§ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV “PÉÆPÀÌgÉ PÀÆqÀ ºÀ¹¢vÀÄÛ”
JAzÀÄ CxÀªÁ “PÉÆPÀÌgA É iÀÄÆ ºÀ¹¢vÀÄ”Û JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ ¸Àj. “PÉÆPÀÌgA
É iÀÄÆ PÀÆqÀ ºÀ¹¢vÀÄ”Û
JA§°è MAzÉÃ ¸ÀAUÀwAiÀÄ£ÀÄß (“PÀÆqÀ”) JgÀqÀÄ ¸À® ºÉÃ½zÀAvÁVzÉ.
ED
F PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj¥Àr¹j:
H
IS
ºÀ¹Ã£À¼ÀÆ ¸ÀºÀ DlªÁqÀ®Ä ºÉÆÃzÀ¼ÀÄ. BL
EP S
R TB
QÃvÀð£À£ÀÆ PÀÆqÀ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ vÀA¢gÀ°®è.

U
BE @K
EAxÀ E£ÀßµÀÄÖ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹j.
TO
¸ÀA¢ü (ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀÄzÀÄ)
ªÀÈ¢Þ¸ÀA¢ü
T
O
- CªÀ£ÀÄ KPÉÊPÀ «ÃgÀ.

N
- DAiÀÄÄªÉÃðzÀzÀ°è ªÀ£ËµÀzsÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.

E°ègÀÄªÀ KPÉÊPÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.
KPÀ + KPÀ > KPÉÊPÀ
Pï + C + K > Pï + L
E°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ C PÁgÀPÉÌ ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ ‘K’ PÁgÀªÀÅ
¥ÀgÀªÁV ¸ÀA¢üAiÀiÁzÁUÀ ‘L’ PÁgÀªÀÅ KPÁzÉÃ±ÀªÁV §A¢zÉÉ.

ªÀ£À + NµÀzsÀ > ªÀ£ËµÀzsÀ
£ï + C + N > £ï + O
31
E°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ ‘C’ PÁgÀPÉÌ ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ ‘N’ PÁgÀªÀÅ
¥ÀgÀªÁV ¸ÀA¢üAiÀiÁzÁUÀ ‘O’ PÁgÀªÀÅ KPÁzÉÃ±ÀªÁV §A¢zÉ.
¸ÀÆvÀæ : C D PÁgÀUÀ½UÉ K L PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÁUÀ CªÉgÀqÀgÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è ‘L’ PÁgÀªÀÇ
N O PÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÁUÀ ‘O’ PÁgÀªÀÇ DzÉÃ±ÀªÁV §AzÀgÉ (L, O PÁgÀUÀ¼ÀÄ
DzÉÃ±ÀªÁV §AzÁUÀ) CzÉÃ ªÀÈ¢Þ¸ÀA¢ü.
GzÁ : ¯ÉÆÃPÉÊPÀ, d£ÉÊPÀå, d¯ËWÀ.
AiÀÄuï¸ÀA¢ü
¸ÀA¸ÀÌøvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è PÉ®ªÀÅ ¸ÀAeÉÕUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À°è ‘AiÀÄuï’ JA§
¸ÀAeÉÕAiÀÄÆ MAzÀÄ. AiÀiï gï ¯ï ªï JA§ £Á®ÄÌ ªÀåAd£ÀUÀ¼À£ÀÄß AiÀÄuï CPÀëgÀUÀ¼ÉAzÀÄ
UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ. ¸ÀA¢üAiÀiÁUÀÄªÁUÀ AiÀÄuï CPÀëgÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ CPÀëgÀ
DzÉÃ±ÀªÁV §AzÀgÉ CzÉÃ AiÀÄuï ¸ÀA¢ü.
ED
- CªÀ£ÀÄ CvÀåAvÀ ¥ÀgÁPÀæ«Ä.
H
IS
_ AiÀÄÄzÀÞzÀ°è Cté¸ÀÛçUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
BL
EP S
_ J¯Áè ªÀÄPÀÌ½UÀÆ ¦vÁæfðvÀ D¹ÛAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ºÀPÀÄÌ EgÀÄvÀÛzÉ.
R TB
U
F ªÁPÀåzÀ°ègÀÄªÀ CvÀåAvÀ Cté¸ÀÛç ªÀÄvÀÄÛ ¦vÁæfðvÀ JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.

BE @K
Cw + CAvÀ > CvÀåAvÀ

vï + E + CA > vï + AiÀiï + CA
TO
E°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ E PÁgÀPÉÌ ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ C PÁgÀ ¸ÉÃj

¸ÀA¢üAiÀiÁzÁUÀ E PÁgÀzÀ §zÀ°UÉ AiÀiï PÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁVzÉ.
T
O
CtÄ + ÇÀÛç > Cté¸ÀÛç

N
uï + G + C > uï + G + C
E°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ ‘G’ PÁgÀPÉÌ ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ ‘C’ PÁgÀ
¸ÉÃj ¸ÀA¢üAiÀiÁzÁUÀ ‘G’ PÁgÀzÀ §zÀ°UÉ ‘ªï’ PÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁVzÉ.
¦vÀÈ + DfðvÀ > ¦vÁæfðvÀ
vï + IÄ + D > vï + gï + D
E°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ ‘IÄ’ PÁgÀPÉÌ ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ ‘D’ PÁgÀ
¸ÉÃj ¸ÀA¢üAiÀiÁzÁUÀ ‘IÄ’ PÁgÀzÀ §zÀ°UÉ ‘gï’ PÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁVzÉ.
32
¸ÀÆvÀæ : E F PÁgÀUÀ½UÉ ‘AiÀiï’ PÁgÀªÀÇ G H PÁgÀUÀ½UÉ ‘ªï’ PÁgÀªÀÇ ‘IÄ’ PÁgÀPÉÌ
‘gï’ PÁgÀªÀÇ DzÉÃ±ÀªÁV §AzÀgÉ CzÀÄ AiÀÄuï ¸ÀA¢ü.
GzÁ: CvÀåªÀ¸ÀgÀ, eÁvÀåwÃvÀ, PÉÆÃlå¢üÃ±À, ¥ÀævÀÄåvÀÛgÀ, ªÀÄ£Áé¢, ªÀÄ£ÀéAvÀgÀ.
ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ
«¨sÀQÛ PÁgÀPÁxÀðUÀ¼ÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
¥ÀæxÀªÀiÁ PÀvÀæðxÀð ~G ±ÀgÀt£ÀÄ ±ÀgÀtgÀÄ
¢éwÃAiÀiÁ PÀªÀiÁðxÀð ~C£ÀÄß ±ÀgÀt£À£ÀÄß ±ÀgÀtgÀ£ÀÄß
ED
vÀÈwÃAiÀiÁ PÀgÀuÁxÀð ~EAzÀ ±ÀgÀt¤AzÀ ±ÀgÀtjAzÀ
H
IS
BL
EP S
ZÀvÀÄyðÃ ¸ÀA¥ÀæzÁ£À ~UÉ,~EUÉ,~PÉ,~PÉÌ ±ÀgÀt¤UÉ ±ÀgÀtjUÉ
R TB
U
BE @K
¥ÀAZÀ«ÄÃ C¥ÁzÁ£À ~zÉ¸É¬ÄAzÀ ±ÀgÀt£À ±ÀgÀtgÀ

zÉ¸É¬ÄAzÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ
µÀ¶×Ã ¸ÀA§AzsÀ ~C ±ÀgÀt£À ±ÀgÀtgÀÀ
TO
¸À¥ÀÛ«ÄÃ C¢üPÀgÀt ~C°è ±ÀgÀt£À°è ±ÀgÀtgÀ°è

T
O
N
C) PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
1. ªÀÈ¢Þ¸ÀA¢ü JAzÀgÉÃ£ÀÄ? ¤zÀ±Àð£À ¸À»vÀ §gÉ¬Äj.
2. AiÀÄuï ¸ÀA¢ü JAzÀgÉÃ£ÀÄ? ¤zÀ±Àð£À ¸À»vÀ §gÉ¬Äj.
33
¸ÀA¸ÀÌøvÀ ªÀåAd£À ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ :

d±ÀÛ÷é¸ÀA¢ü
¸ÀA¸ÀÌøvÀ ªÁåPÀgÀtzÀ°è ªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÀzÀ ªÀUÀð vÀÈwÃAiÀiÁPÀëgÀUÀ¼ÁzÀ Uï eï qï zï ¨ï
CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ‘d±ï’ JA§ ¸ÀAeÉÕ¬ÄAzÀ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. F d±ï CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀ
¸ÀA¢üUÀ¼ÉÃ d±ÀÛ÷é ¸ÀA¢ü.
- µÀtÄäR¤UÉ µÀqÁ£À£À JA§ ºÉ¸ÀgÀÆ EzÉ.
F ªÁPÀåzÀ°ègÀÄªÀ µÀqÁ£À£À ¥ÀzÀgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹
µÀmï + D£À£À > µÀqÁ£À£À
mï + D > qï + D
ED
E°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ ‘l’ PÁgÀPÉÌ (ªÀUÀðzÀ ¥ÀæxÀªÀiÁPÀëgÀPÉÌ) ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ
H
D¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ ‘D’ PÁgÀ ¥ÀgÀªÁV ¸ÀA¢üAiÀiÁzÁUÀ ‘qï’ PÁgÀ (CzÉÃ ªÀUÀðzÀ vÀÈwÃAiÀiÁPÀëgÀ
IS
CAzÀgÉ d±ï CPÀëgÀUÀ¼À°è MAzÀÄ) DzÉÃ±ÀªÁV §A¢zÉ.
BL
EP S
¸ÀÆvÀæ ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ ªÀUÀð ¥ÀæxÀªÀiÁPÀëgÀPÉÌ CAzÀgÉ Pï Zï mï vï

R TB
U
¥ï UÀ½UÉ CzÉÃ ªÀUÀðzÀ vÀÈwÃAiÀiÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ Uï eï qï zï ¨ï
BE @K
UÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ d±ï CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV §AzÀgÉ CzÉÃ d±ÀÛ÷é ¸ÀA¢ü.

GzÁ: ªÁUÉÝÃ«, CdAvÀ, µÀqÀAUÀ, azÁ£ÀAzÀ, C©Þ.
±ÀÄÑvÀé¸ÀA¢ü
TO
±ï Zï bï eï gÀhiï kï - F DgÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ‘±ÀÄ’Ñ JA§ ¸ÀAeÉÕ¬ÄAzÀ

PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. ‘±ÀÄÑ’ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÉÃ ±ÀÄÑvÀé ¸ÀA¢ü.
T
O
- ªÀiÁ£ÀªÀ¤UÉ ªÀÄ£À±ÀÄê¢Þ EgÀ¨ÉÃPÀÄ

N
F ªÁPÀåzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄ£À±ÀÄê¢Þ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹

ªÀÄ£À¸ï + ±ÀÄ¢Þ > ªÀÄ£À±ÀÄê¢Þ
¸ï + ±ï + G > ±ï + ±ï + G
E°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°ègÀÄªÀ ‘¸À’ PÁgÀPÉÌ ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ ‘±À’ PÁgÀ ¥ÀgÀªÁV
¸ÀA¢üAiÀiÁzÁUÀ ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ ‘¸À’ PÁgÀPÉÌ ‘±À’ PÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁV §A¢gÀÄªÀÅzÀÄ.
¸ÀÆvÀæ: ¸À PÁgÀ vÀ ªÀUÀðUÀ½UÉ ±À PÁgÀ ZÀ ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ ±ÀÄÑ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV

§AzÀgÉ CAvÀºÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÉÃ ±ÀÄÑvÀé ¸ÀA¢ü.
GzÁ: ¥ÀAiÀÄ±ÀêAiÀÄ£À, ±ÀgÀZÀÑAzÀæ, dUÀeÉÆÓöåÃw.
43
(¸ÀªÀiÁ¸À ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀÄzÀÄ)
§ºÀÄ«æÃ» ¸ÀªÀiÁ¸À
- ªÀÄÆgÀÄ PÀtÄÚ G¼ÀîªÀ£ÀÄ = ªÀÄÄPÀÌtÚ = ²ªÀ
- ºÀuÉAiÀÄ°è PÀtÄÚ¼ÀîªÀ£ÀÄ = ºÀuÉUÀtÚ = ²ªÀ
F ¥ÀzÀUÀ¼À°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CxÀðªÁUÀ°Ã ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÁUÀ°Ã ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV®èzÉÃ

¨ÉÃgÉÆAzÀÄ ¥ÀzÀªÁzÀ ²ªÀ ¥ÀzÀzÀ CxÀðªÉÃ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVzÉ.
¸ÀÆvÀæ : JgÀqÀÄ CxÀªÁ C£ÉÃPÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÁzÁUÀ ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ (C£Àå¥ÀzÀ) ¥ÀzÀzÀ
CxÀðªÀÅ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVgÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉÃ §ºÀÄ«æÃ» ¸ÀªÀiÁ¸À.
GzÁ: £Á®ÄÌ ªÉÆUÀ G¼ÀîªÀ£ÀÄ DªÀ£ÉÆÃ CªÀ£ÀÄ = £Á¯ÉÆäUÀ = §æºÀä
ED
ZÀPÀæªÀÅ ¥ÁtÂAiÀÄ°è G¼ÀîªÀ£ÀÄ DªÀ£ÉÆÃ CªÀ£ÀÄ = ZÀPÀæ¥ÁtÂ = «µÀÄÚ
H
IS
¥sÁ®zÀ°è £ÉÃvÀæ G¼ÀîªÀ£ÀÄ DªÀ£ÉÆÃ CªÀ£ÀÄ = ¥sÁ®£ÉÃvÀæ = ²ªÀ
BL
EP S
R TB
U
BE @K
C) PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀ §gÉ¬Äj

1. d±ÀÛ÷é ¸ÀA¢üAiÀÄ ¸ÀÆvÀæªÉÃ£ÀÄ?
2. ±ÀÄÑvÀé ¸ÀA¢üAiÀÄ£ÀÄß ¤zÀ±Àð£ÀzÉÆA¢UÉ «ªÀj¹.
TO
3. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀªÀiÁ¸À ºÉ¸Àj¹.

T
O
ªÀÄÄPÀÌtÚ, ºÀuÉUÀtÚ
N
4. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀA¢ü ºÉ¸Àj¹.

ªÁUÉÝÃ« azÁ£ÀAzÀ
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
C) PÉ. J¸ï. gÀvÀßªÀÄä CªÀgÀ J¸ï. gÁzsÁPÀÈµÀÚ£ï fÃªÀ£À ¸ÁzsÀ£É ¥ÀÄ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß N¢.
D) J.J£ï. ªÀÄÆwðgÁªï CªÀgÀ “avÀæUÀ¼ÀÄ - ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ’’ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀªÀ£ÀÄß N¢.
44
- F ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹. E°è J°è vÀ¥ÁàVzÉ? ºÀQÌUÀ¼À »AqÀÄ EzÀÄÝzÀÄ MAzÉÃ.
DzÀgÉ £ÁªÀÅ “ºÁjzÀªÅÀ ” JAzÀÄ §gÉ¢zÉÝÃªÉ. CzÀÄ “ºÀQÌU¼
À À »AqÀÄ §¯ÉAiÀÄ ¸ÀªÄÉ ÃvÀ ºÁjvÀÄ”
JAzÁUÀ¨ÉÃQvÀÛ®èªÉ?
ºÁUÉAiÉÄÃ, ªÀÄÆ¼ÉUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ §ºÀÄªÀZÀ£À EzÁÝUÀ ªÁPÀåzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è “gÀÆ¦¹ªÉ” JAzÀÄ
§gÉAiÀÄ¨ÉÃQvÀÄÛ, “gÀÆ¦¹zÉ” C®è. ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ªÁPÀåzÀ°è “£ÀÆgÁgÀÄ” JAzÀ ªÉÄÃ¯É “ºÀÆªÀÅUÀ¼ÀÄ
CgÀ½zÀªÀÅ” JAzÀgÉ ¸ÀjAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄÄªÁUÀ KPÀªÀZÀ£À, §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼À PÀqÉ UÀªÀÄ£À PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ.
F PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß, vÀ¦àzÀÝgÉ ¸Àj¥Àr¹:
(1) gÁªÀÄ£À ¨ÁtUÀ¼ÀÄ gÁªÀt£À JzÉAiÀÄ£ÀÄß £ÁnvÀÄ.
ED
(2) ¸ÀÄ¢üÃgÀ£ÀÄ ºÀaÑzÀ ¥ÀvÁPÉUÀ¼ÀÄ £À£ÀUÉ zÀÆgÀ¢AzÀ¯ÉÃ PÀArvÀÄ.
(3) ErÃ PÀ¦¸ÉÊ£ÀåªÀÅ ®APÉUÉ zÁ½ ªÀiÁrzÀªÀÅ.
H
IS
BL
EP S
R TB
(¸ÀA¢ü ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀÄzÀÄ)
BE @K
C£ÀÄ£Á¹PÀ¸ÀA¢ü
C£ÀÄ£Á¹PÀ CPÀëgÀUÀ¼ÁzÀ Yï kï uï £ï ªÀiï UÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV §gÀÄªÀ
¸ÀA¢AiÉÄÃ C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢ü.
TO
GzÁ: ªÁPï + ªÀÄAiÀÄ > ªÁYäAiÀÄ

T
Pï + ªÀiï + C > Yï + ªÀiï + C

O
N
E°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀªÁzÀ ‘PÀ’ PÁgÀPÉÌ ¥ÀgÀ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ ‘ªÀÄ’

PÁgÀ ¥ÀgÀªÁV ¸ÀA¢üAiÀiÁzÁUÀ ‘PÀ’ PÁgÀzÀ §zÀ°UÉ CzÉÃ ªÀUÀðzÀ C£ÀÄ£Á¹PÀ CPÀëgÀ ‘Y’
PÁgÀ DzÉÃ±ÀªÁV §A¢zÉ.
¸ÀÆvÀæ : ªÀUÀðzÀ ¥ÀæxÀªÀiÁPÀëgÀUÀ½UÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ C£ÀÄ£Á¹PÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀªÁzÀgÀÆ CªÀÅUÀ½UÉ
CAzÀgÉ ªÀUÀðzÀ ¥ÀæxÀªÀiÁPÀëgÀUÀ½UÉ CzÉÃ ªÀUÀðzÀ C£ÀÄ£Á¹PÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ DzÉÃ±ÀªÁV
§AzÀgÉ CzÀÄ C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢ü.
GzÁ: ªÁYäAiÀÄ, µÀtÄäR, ¸À£Áä£À.
53
¸ÀªÀiÁ¸À (ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀÄzÀÄ)
QæAiÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À
ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß + PÀnÖzÀ£ÀÄ > ªÀÄ£ÉPÀnÖzÀ£ÀÄ
ªÉÄÊAiÀÄ£ÀÄß + ªÀÄgÉvÀÄ > ªÉÄÊªÀÄgÉvÀÄ
PÉÊAiÀÄA + ¦rzÀÄ > PÉÊ«rzÀÄ
E°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁVzÀÄÝ ¢éwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ¬ÄAzÀ PÀÆrzÀÄÝ

¥ÀgÀ¥ÀzÀªÀÅ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÁVzÉ. PÉ®ªÉÇªÉÄä ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀªÀÅ ¨ÉÃgÉ «¨sÀQÛ¥ÀævÀåAiÀÄ¢AzÀ®Æ
PÀÆrgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.
¸À Æ vÀ æ : ¥À Æ ªÀ ð ¥À z À ºÉ Z ÁÑ V ¢é w ÃAiÀ i Á «¨s À P À Û ö åAvÀ £ÁªÀ Ä ¥À z À ª ÁVzÀ Ä Ý ¥À g À ¥ À z À ª À Å
ED
QæAiÀiÁgÀÆ¥À¢AzÀ PÀÆrgÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉÃ QæAiÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À. F ¸ÀªÀiÁ¸ÀPÉÌ Cj¸ÀªÀiÁ¸À
H
zÉÆÃµÀªÀ®è.
IS
GzÁ.: ªÉÄÊzÀqÀ«, PÀuÉÝgÉ, §mÉÖzÉÆÃgÀÄ (§mÉÖ JAzÀgÉ zÁj JAzÀxÀð).
BL
EP S
R TB
U
UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸À
BE @K
CzÀÄ + ªÀÄ£É > D ªÀÄ£É

EªÀ£ÀÄ + ªÀÄ£ÀÄµÀå > F ªÀÄ£ÀÄµÀå
E°è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀUÀ¼ÁzÀ CzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EªÀ£ÀÄ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÁVzÀÄÝ, ¥ÀgÀ¥ÀzÀUÀ¼ÁzÀ

TO
ªÀÄ£É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ£ÀÄµÀå £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼ÁVªÉ.

T
O
¸ÀÆvÀæ : ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ CxÀªÁ PÀÈzÀAvÀªÁVzÀÄÝ, GvÀÛgÀ¥ÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁVzÀÄÝ

N
DUÀÄªÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÉÃ UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸À.

GzÁ.: ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄªÁVgÀÄªÀÅzÀPÉÌ -
D ºÀÄqÀÄUÀ, D PÀ®Äè, F ªÀÄÄzÀÄQ, F ¨ÉPÀÄÌ.
¥ÀÆªÀð¥ÀzÀ PÀÈzÀAvÀªÁVgÀÄªÀÅzÀPÉÌ -
ªÀiÁrzÀqÀÄUÉ, wAzÀPÀÆ¼ÀÄ, ¹rªÀÄzÀÄÝ.
54
QæAiÀiÁ¥ÀzÀ - ¥ÀjZÀAiÀiÁvÀäPÀ ¸ÀÆÜ® «ªÀgÀ
- vÁ¬ÄAiÀÄÄ CqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÁÛ¼É.
- vÀAzÉAiÀÄÄ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
- CªÀ£ÀÄ HlªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀ£ÀÄ.
- zÉÃªÀgÀÄ M¼ÉîAiÀÄzÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ°.
F ªÁPÀåU¼ À °
À è CrUÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ ¥ÀzU À ¼
À ÄÀ QæAiÉÄ ¥ÀÆtðUÉÆArgÀÄªÀÅzÀ£ÄÀ ß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀª
Û .É
»ÃUÉ QæAiÉÄ ¥ÀÆtðUÉÆArzÉ JA§ CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À§®è ¥ÀzÀªÉÃ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ.
F ªÁPÀåUÀ¼À°ègÀÄªÀ J®è QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÀÆ ªÀÄÆ®¥ÀzÀ ªÀiÁqÀÄ JA§ÄzÀÄ
EAvÀºÀ ªÀÄÆ®gÀÆ¥À ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ QæAiÀiÁ¥ÀæPÀÈw CxÀªÁ zsÁvÀÄ.
ED
¸À Æ vÀ æ : Qæ A iÀ i ÁxÀ ð ªÀ £ À Ä ß ¸À Æ a¸À Ä ªÀ ¥À æ v À å AiÀ Ä ªÀ £ À Ä ß ºÉ Æ AzÀ ¢ gÀ Ä ªÀ ¥À z À ª É Ã
H
IS
QæAiÀiÁ¥ÀæPÀÈw CxÀªÁ zsÁvÀÄ. QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀªÉÃ zsÁvÀÄ.
BL
EP S
¸ÀPÀªÀÄðPÀ ªÀÄvÀÄÛ CPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ

R TB
U
F ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹
BE @K
- gÁªÀÄ£ÀÄ VqÀªÀ£ÀÄß £ÉlÖ£ÀÄ.

- ²°àUÀ¼ÀÄ UÀÄrAiÀÄ£ÀÄß PÀnÖzÀgÀÄ.
- «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß N¢zÀgÀÄ.
TO
ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°ègÀÄªÀ £ÉlÖ£ÀÄ, PÀnÖzÀgÀÄ, N¢zÀgÀÄ JA§ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ K£À£ÀÄß

T
JA§ ¥Àæ±Éß ºÁQzÁUÀ C£ÀÄPÀæªÀÄªÁV VqÀªÀ£ÀÄß, UÀÄrAiÀÄ£ÀÄß, ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß JA§ GvÀÛgÀ

O
N
zÉÆgÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ EAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ PÀªÀÄð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.

E°ègÀÄªÀ ªÀÄÆgÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°è C£ÀÄPÀæªÀÄªÁV £ÉqÀÄ, PÀlÄÖ, NzÀÄ JA§ zsÁvÀÄUÀ½ªÉ.
J¯Áè zsÁvÀÄUÀ½UÀÆ PÀªÀÄð¥ÀzÀ ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. E®èªÁzÀ°è ªÁPÀå ¥ÀÆtð CxÀðªÀ£ÀÄß
PÉÆqÀ¯ÁgÀzÀÄ.
¸ÀÆvÀ:æ PÀªÄÀ ð¥Àzª
À £
À ÄÀ ß §AiÀÄ¸ÀÄªÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÃÉ ¸ÀPª
À ÄÀ ðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÄÀ
F ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ - PÀÆ¸ÀÄ ªÀÄ®VvÀÄ.
- CªÀ£ÀÄ §zÀÄQzÀ£ÀÄ.
- DPÁ±À ºÉÆ¼ÉAiÀÄÄwÛzÉ.
68
E°è ªÀÄ®VvÀÄ, §zÀÄQzÀ£ÀÄ, ºÉÆ¼ÉAiÀÄÄwÛzÉ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ. F
QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½UÉ K£À£ÀÄß JAzÀÄ ¥Àæ±Éß ºÁPÀ®Ä ¸ÁzsÀå«®è. ºÁUÁV F QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ
ªÀÄ®UÀÄ, §zÀÄPÀÄ, ºÉÆ¼ÉAiÀÄÄ JA§ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ PÀªÀÄð¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §AiÀÄ¸ÀÄªÀÅ¢®è.
¸ÀÆvÀæ : PÀªÀÄð¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §AiÀÄ¸ÀzÉÃ EgÀÄªÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÉÃ CPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ.
C) PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀ §gÉ¬Äj.

1. QæAiÀiÁ¥ÀzÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
2. QæAiÀiÁ¥ÀæPÀÈw JAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ PÉÆr.
ED
3. ¸ÀPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄªÀ£ÀÄß GzÁºÀgÀuÉ ¸À»vÀ «ªÀj¹.
H
4. CPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ½UÉ LzÀÄ ¤zÀ±Àð£À PÉÆr.
IS
D) PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ªÁPÀåUÀ¼°
À è ¸ÀPª
À ÄÀ ðPÀ ªÀÄvÀÄÛ CPÀªÄÀ ðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼£
BL À ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¹ §gÉ¬Äj.
EP S
R TB
1. «zÁåyð¤AiÀÄgÀÄ DlªÀ£ÄÀ ß DrzÀgÄÀ .

U
BE @K
2. UÁ½AiÀÄÄ ©Ã¸ÀÄwÛz.É
3. ºÀQÌU¼
À ÄÀ a°¦°UÀÄnÖzª
À ÅÀ .
4. gÉÊvÀ£ÄÀ ºÉÆ®ªÀ£ÄÀ ß G¼ÀÄvÁÛ£.É
E) PÉÆnÖgÄÀ ªÀ «µÀAiÀÄUÀ¼£
À ÄÀ ß PÀÄjvÀÄ ¥À§
æ AzsÀ §gÉ¬Äj.
TO
1. ¸ÁªÀAiÀÄªÀ PÀÈ¶ 2. ªÀÄ¼É PÉÆAiÀÄÄè

T
O
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
N
1. fÃ.±ÀA. ¥Àgª
À ÄÀ ²ªÀAiÀÄå CªÀgÀ ‘eÁ£À¥z
À ’À ¥ÀÄ¸ÀPÛ ª
À £
À ÄÀ ß N¢
2. ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ «±À«
é zÁå¤®AiÀÄzÀ PÀÄªÉA¥ÀÄ PÀ£ßÀ qÀ CzsåÀ AiÀÄ£À ¸ÀA¸ÉÜ, ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ºÉÆgÀvA
À ¢gÀÄªÀ
‘eÁ£À¥ÀzÀ «µÀAiÀÄ «±ÀéPÉÆÃ±À’ UÀæAxÀªÀ£ÀÄß CªÀ¯ÉÆÃQ¹.
3. qÁ. JA.J£ï. ªÁ° ¸ÀA¥ÁzÀPv
À z
éÀ À eÁ£À¥z
À À MUÀlÄUÀ¼ÄÀ , ¹jUÀ£ßÀ qÀ MqÀ¥ÄÀ UÀ¼ÄÀ ¥ÀÄ¸ÀPÛ U
À ¼
À £
À ÄÀ ß
¸ÀAUÀ»
æ ¹ N¢.
69
4. ¥ÉÇÃZÀÄðVÃ¸ÀgÀÄ ¸ÀdÄÓUÉÆ½¹zÀ ºÀqÀUÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉå __________ .
(250, 130, 100, 325)
5. ¥ÉÇÃZÀÄðVÃ¸ÀgÀÄ _________ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÄlÄÖºÁPÀ®Ä ¤zsÀðj¹zÀgÀÄ.
(ºÁqÀÄªÀ½î, ºÉÆ£ÁßªÀgÀ, PÁ£ÀÆgÀÄ, UÉÃgÀÄ¸ÉÆ¥Éà)
C ªÀÄvÀÄÛ ºÀ JA§ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ jÃwAiÀÄ zsÀé¤AiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁrzÀgÀÆ CªÉgÀqÀgÀ®Æè

ªÀåvÁå¸À«zÉ. C JA§ÄzÀÄ ¸ÀégÁPÀëgÀ. ºÀ JA§ÄzÀÄ CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£À. AiÀiÁªÀ CPÀëgÀªÀ£ÀÄß
J°è §¼À¸À¨ÉÃPÉA§ JZÀÑgÀ £ÀªÀÄVgÀ¨ÉÃPÀÄ.
ºÀÄZÀÑ£ÀÄ GZÀÑ PÀAoÀzÀ°è PÀÆVzÀ£ÀÄ - F ªÁPÀåªÀ£ÀÄß £ÉÆÃrj. ºÀÄZÀÑ JAzÀgÉ ªÀÄw
ED
E®èzÀªÀ£ÀÄ JAzÀÄ CxÀð. GZÀÑ JAzÀgÉ JvÀÛj¹zÀ JAzÀÄ CxÀð. ºÀÄZÀÑ PÀAoÀzÀ°è PÀÆVzÀ£ÀÄ
JAzÀgÉ D ªÁPÀåPÉÌ CxÀð«®è. ºÁUÉAiÉÄÃ GZÀÑ£ÀÄ PÀÆVzÀ£ÀÄ JAzÀgÉ “GZÀÑ” JA§ ºÉ¸Àj£À
H
IS
ªÀåQÛ PÀÆVzÀ£ÀÄ JAzÁUÀÄvÀÛzÉ.
BL
EP S
PÉ¼ÀV£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀnÖAiÀiÁV N¢j ªÀÄvÀÄÛ vÀ¦àzÀÝ°è ¸Àj¥Àr¹j:

R TB
U
(1) ¤£Àß ºÀÄZÁÑgÀ ¸Àj E®è.

BE @K
(2) ¨ÉAUÀ¼ÀÆjAzÀ ºÉÆgÀlÄ D¸À£À ªÀÄÄnÖzÁUÀ ¸ÀAeÉAiÀiÁVvÀÄÛ.

(3) vÉÆÃlPÉÌ ¨ÉAQ ©zÁÝUÀ J®ègÀÆ DºÁPÁgÀ ªÀiÁrzÀgÀÄ.
TO
T
O
PÁ®UÀ¼ÀÄ :
N
£ÀªÀÄÆ¢vÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹:

- CªÀ£ÀÄ ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É.
- CªÀ£ÀÄ ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃzÀ£ÀÄ.
- CªÀ£ÀÄ ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄªÀ£ÀÄ.
ªÀÄÆgÀÆ ªÁPÀåUÀ¼À°è ºÉÆÃUÀÄ JA§ ¥ÀzÀ zsÁvÀÄªÁVzÀÄÝ EzÀgÀ dvÉUÉ ªÉÆzÀ®
ªÁPÀåzÀ°è -GvÀÛ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ°è -zÀ ºÁUÀÆ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ°è -ªÀ JA§ ¥ÀævÀåAiÀÄ
EgÀÄªÀÅzÀ£ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¸À§ºÀÄzÀÄ. EªÀÅUÀ¼°
À è -GvÀÛ JA§ÄzÀÄ ªÀvð
À ªÀiÁ£ÀPÁ®ªÀ£Æ
À ß -zÀ JA§ÄzÀÄ
¨sÀÆvÀPÁ®ªÀ£ÀÆß -ªÀ JA§ÄzÀÄ ¨sÀ«µÀåvïPÁ®ªÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ
85
ªÉÆzÀ® ªÁPÀå ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ®Æè JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÁPÀå ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ®Æè ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ªÁPÀå
¨sÀ«µÀåvïPÁ®zÀ®Æè EªÉ JAzÀÄ w½AiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. zsÁvÀÄUÀ½UÉ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÀÅzÀgÀ
dvÉUÉ -D£É -C£ÀÄ -GzÀÄ -J£ÀÄ EvÁå¢ DSÁåvÀ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. F ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ
¥ÀÄgÀÄµÁxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ, °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀUÀ½UÀ£ÀÄUÀÄtªÁV ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ DVgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß w£ÀÄß
JA§ zsÁvÀÄ«£ÀÀ DzsÁgÀ¢AzÀ UÀªÀÄ¤¸À§ºÀÄzÀÄ.
1. ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®
¥ÀÄgÀÄµÀªÁZÀPÀ °AUÀ zsÁvÀÄ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ DSÁåvÀ¥v
æÀ åÀ AiÀÄ KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
¥ÀævÀåAiÀÄ KPÀ/§ºÀÄ
GvÀÛªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ ¥ÀÄ/¹ÛçÃ w£ÀÄß -GvÀÛ -K£É/KªÉ w£ÀÄßvÉÛÃ£É w£ÀÄßvÉÛÃªÉ
ªÀÄzsåÀ ªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ ¥ÀÄ/¹ÛçÃ w£ÀÄß -GvÀÛ -E/Fj w£ÀÄßwÛ w£ÀÄßwÛÃj
ED
H
¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ ¥ÀÄ°èAUÀ w£ÀÄß -GvÀÛ -D£É/DgÉ w£ÀÄßvÁÛ£É w£ÀÄßvÁÛgÉ
IS
BL
EP S
¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ ¹ÛçÃ°AUÀ w£ÀÄß -GvÀÛ -D¼É/DgÉÉ w£ÀÄßvÁÛ¼É w£ÀÄßvÁÛgÉ
R TB
U
BE @K
¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ £À¥ÀÄA¸ÀPÀ °AUÀ w£ÀÄß -GvÀÛ -CzÉ/CªÉ w£ÀÄßvÀÛzÉ w£ÀÄßvÀÛªÉ
2. ¨sÀÆvÀPÁ®
æÀ åÀ AiÀÄ KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZ£
À À
TO
T
O
GvÀÛªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ ¥ÀÄ/¹ÛçÃ w£ÀÄß -zÀ -J£ÀÄ/JªÀÅ wAzÉ£ÀÄ wAzÉªÀÅ

N
ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ ¥ÀÄ/¹ÛçÃ w£ÀÄß -zÀ -J/Ej wAzÉ wA¢j
¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ ¥ÀÄ°èAUÀ w£ÀÄß -zÀ -C£ÀÄ/CgÀÄ wAzÀ£ÀÄ wAzÀgÀÄ
¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ ¹ÛçÃ°AUÀ w£ÀÄß -zÀ -C¼ÀÄ/CgÀÄ wAzÀ¼ÀÄ wAzÀgÀÄ
¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ £À¥ÀÄA¸ÀPÀ °AUÀ w£ÀÄß -zÀ -GzÀÄ/CªÀÅ/ wAzÀÄzÀÄ/ wAzÀªÀÅ

EvÀÄ wA¢vÀÄ
86
3. ¨sÀ«µÀåvïPÁ®
æÀ åÀ AiÀÄ KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
GvÀÛªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ ¥ÀÄ/¹ÛçÃ w£ÀÄß -ªÀ -J£ÀÄ/JªÀÅ w£ÀÄßªÉ£ÀÄ w£ÀÄßªÉªÀÅ
ªÀÄzsåÀ ªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ ¥ÀÄ/¹ÛçÃ w£ÀÄß -ªÀ -J/Ej w£ÀÄßªÉ w£ÀÄß«j

¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ ¥ÀÄ°èAUÀ w£ÀÄß -ªÀ -C£ÀÄ/CgÀÄ w£ÀÄßªÀ£ÀÄ w£ÀÄßªÀgÀÄ
¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ ¹ÛçÃ°AUÀ w£ÀÄß -ªÀ -C¼ÀÄ/CgÀÄ w£ÀÄßªÀ¼ÀÄ w£ÀÄßªÀgÀÄ
¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÄgÀÄµÀ £À¥ÀÄA¸ÀPÀ °AUÀ w£ÀÄß -ªÀ -GzÀÄ/GªÀÅ w£ÀÄßªÀÅzÀÄ w£ÀÄßªÀÅªÀÅ
ED
PÁ®¥À®èl
MAzÀÄ PÁ®zÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ PÁ®zÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥À¢AzÀ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÉÃ PÁ®¥À®l
è .
H
IS
»ÃUÉ PÁ®¥À®èlªÁUÀÄªÁUÀ ¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®zÀ®Æè
BL
EP S
ªÀvÀðªÀiÁ£ÀzÀ PÁ®zÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ®Æè ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÁUÀÄªÀÅªÀÅ.
R TB
U
GzÁ.: 1. ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®ªÀÅ ¨sÀ«µÀåvïPÁ®zÀ°è
BE @K
- CªÀ£ÄÀ M¼ÀUÉ Hl ªÀiÁqÀÄªÀ£ÄÀ (Hl ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É JAzÁUÀ¨ÃÉ PÀÄ)

- CªÀ¼ÄÀ M¼ÀUÉ CqÀÄUÉ ªÀiÁqÀÄªÀ¼ÄÀ (CqÀÄUÉ ªÀiÁqÀÄvÁÛ¼É JAzÁUÀ¨ÃÉ PÀÄ)
GzÁ.: 2. ¨sÀ«µÀåvïPÁ®ªÀÅ ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ°è
TO
- CªÀ£ÀÄ £Á¼É ºÉÆÃUÀÄvÁÛ£É (ºÉÆÃUÀÄªÀ£ÀÄ JAzÁUÀ¨ÉÃPÀÄ)

T
- £Á£ÀÄ ªÀÄÄA¢£À wAUÀ¼ÀÄ §gÀÄvÉÛÃ£É (§gÀÄªÉ£ÀÄ JAzÁUÀ¨ÉÃPÀÄ)

O
N

1. QæAiÀiÁ¥ÀzÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
2. QæAiÀiÁ¥ÀæPÀÈw JAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ PÉÆr.
3. ¸ÀPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄªÀ£ÀÄß GzÁºÀgÀuÉ ¸À»vÀ «ªÀj¹.
4. CPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ½UÉ LzÀÄ ¤zÀ±Àð£À PÉÆr.
5. ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?
6. «¨sÀQÛ ¥À®èl JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
87
C. PÀvÀðj ªÀÄvÀÄÛ PÀªÀÄðtÂ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ :
F ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹:
UÀÄA¥ÀÄ - 1 UÀÄA¥ÀÄ - 2
- CtÚ C£ÀßªÀ£ÀÄß GAqÀ£ÀÄ . - CtÚ¤AzÀ C£ÀßªÀÅ GtÚ®ànÖvÀÄ.
- PÀÈµÀÚ PÁ½AUÀªÀ£ÀÄß ªÀÄ¢ð¹zÀ£ÀÄ. - PÀÈµÀÚ¤AzÀ PÁ½AUÀªÀÅ ªÀÄ¢ð¸À®ànÖvÀÄ.
- CPÀÌ vÀAVAiÀÄ£ÀÄß PÀgÉzÀ¼ÀÄ. - CPÀÌ¤AzÀ vÀAVAiÀÄÄ PÀgÉAiÀÄ®àlÖ¼ÀÄ.
ªÉÆzÀ® UÀÄA¦£À°ègÀÄªÀ zsÁvÀÄUÀ½UÉ °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀZÀ£ÀªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¥ÀÆtð
ªÁPÀåªÁVªÉ. EªÉÃ PÀvÀðj ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ.
ED
¸ÀÆvÀæ: QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ PÀvÀðj ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ°è PÀvÀÈð«£À °AUÀ, ªÀZÀ£ÀUÀ¼ÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ.
H
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ UÀÄA¦£À°ègÀÄªÀ zsÁvÀÄUÀ½UÉ -C®àqÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃjzÉ.
IS
EªÉÃ PÀªÀÄðtÂ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ. BL
EP S
R TB
¸ÀÆvÀ:æ zsÁvÀÄUÀ½UÉ - ‘C®àqÄÀ ’ JA§ ¥Àv æ åÀ AiÀÄ ¸ÉÃj CzÀPÌÉ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ DSÁåvÀ ¥Àv
æ åÀ AiÀÄUÀ¼ÄÀ
U
¸ÉÃjzÁUÀ PÀªÀÄðtÂ ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ ªÁPÀåUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.

BE @K
D. £Á£Á QæAiÀiÁxÀðPÀUÀ¼ÀÄ
- zÉÃªÀgÀÄ ¤ªÀÄUÉ M¼ÉîAiÀÄzÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ°.
TO
- CªÀgÀÄ ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß NzÀ°.

- ©üÃªÀÄ¤UÉ dAiÀÄªÁUÀ°.
T
O
F ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼° À è ªÀiÁqÀ°, NzÀ°, DUÀ° JA§ QæAiÀiÁ¥ÀzU À ½

À ªÉ. ªÀiÁqÀ° JA§°è
N
ºÁgÉÊPÉAiÀÄÆ NzÀ° JA§°è ¸ÀªÀÄäwAiÀÄÆ DUÀ° JA§°è D²ÃªÁðzÀªÀÇ EzÉ.

¸ÀÆvÀæ: D²ÃªÁðzÀ, C¥ÀàuÉ, DeÉÕ , ºÁgÉÊPÉ, ¸ÀªÀÄäw EvÁå¢ «¢üUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ
QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ «zsÀåxÀðPÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
- PÀÈµÀÚ£ÀÄ ºÀtÚ£ÀÄß w£Àß£ÀÄ.
- PÀªÀÄ¯ÉAiÀÄÄ DlPÉÌ ¨ÁgÀ¼ÀÄ.
E°è w£Àß£ÀÄ JA§ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ w£ÀÄßªÀÅ¢®è JA§ CxÀðªÀ£ÀÆß ¨ÁgÀ¼ÀÄ JA§ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ
§gÀÄªÀÅ¢®è JA§ CxÀðªÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.
99
¸ÀÆvÀæ: QæAiÉÄ £ÀqÉAiÀÄÄªÀÅ¢®è JA§ CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ ¤µÉÃzsÁxÀðPÀ
QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
- CªÀgÀÄ £Á¼É §AzÁgÀÄ.
- ZÉAqÀÄ ªÉÄÃ®PÉÌ ºÉÆÃ¢ÃvÀÄ.
F ªÁPÀåUÀ¼À°ègÀÄªÀ §AzÁgÀÄ, ºÉÆÃ¢ÃvÀÄ JA§ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA±ÀAiÀÄ CxÀªÁ
HºÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀÆvÀæ: QæAiÉÄ £ÀqÉAiÀÄÄªÀ §UÉÎ ¸ÀA±ÀAiÀÄ CxÀªÁ HºÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄªÀAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ
¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
gÀUÀ¼É
‘gÀUÀ¼É’ JA§ÄzÀÄ ‘gÀWÀmÁ’ JA§ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¥ÀzÀzÀ vÀzÀãªÀgÀÆ¥À. PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
ED
GvÁìº,À ªÀÄAzÁ¤® ªÀÄvÀÄÛ ®°vÀ JAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ «zszÀ À gÀU¼
À U
É ¼
À ÄÀ ¥À¹
æ zÀÞªÁVªÉ. ‘gÀU¼
À ’É AiÀÄ°è
H
EAwµÉÖÃ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ EgÀ¨ÉÃPÉA§ ¤AiÀÄªÀÄ«®è. DzÀgÉ J¯Áè ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ
IS
ªÀiÁvÁæUÀt¢AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ. JgÀqÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è ¥Áæ¸ÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.
BL
EP S
R TB
U
GvÁìºÀ gÀUÀ¼É :
BE @K
3 3 3 3
∪∪∪ _ ∪ _ ∪ _∪
PÀÄ½ªÀð ¥ÀÆUÉÆ ¼ÀAUÀ ¼À°è
3 3 3 3
TO
∪∪∪ _∪ _ ∪ _∪
T
vÀ½gÀ PÁªÀ tAUÀ ¼À°è

O
3 3 3 3
N
_∪ _∪ _∪ _∪
vÀÄA© «Ar £ÀAvÉ ¥Ár
3 3 3 3
_∪ _∪ _∪ _∪
dPÀÌ ªÀQÌ AiÀÄAvÉ PÀÆr
F gÀU¼
À A
É iÀÄ°è ¥Àw
æ ¸Á°£À®Æè ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉU
æ ¼
À À £Á®ÄÌ UÀtUÀ¼ÄÀ AlÄ ªÉÆzÀ¯g
É q
À ÄÀ
¸Á®ÄUÀ¼À°è D¢ ªÀÄvÀÄÛ CAvÀå¥Áæ¸ÀUÀ¼ÀÆ ªÀÄvÉÛgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è CAvÀå¥Áæ¸ÀªÀÇ EgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß
UÀªÀÄ¤¸À§ºÀÄzÀÄ.
100
¸ÀÆvÀæ : JgÀqÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è ¥Áæ¸À ¤AiÀÄªÀÄªÀ¤ßlÄÖPÉÆAqÀÄ ¥Àæw¥ÁzÀzÀ®Æè ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À
£Á®ÄÌUt
À UÀ½zÀÄÝ ¸Á®ÄUÀ¼À ¸ÀASÁå¤AiÀÄªÀÄ«®èzÉ EgÀÄªÀ ¥ÀzåÀ eÁwAiÉÄÃ GvÁìºÀ gÀU¼
À AÉ iÉÄ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
²y®¢évéÀ : MAzÀÄ CPÀëgª

À ÅÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPëg
À ª
À ÁVzÀÝgÉ (MvÀÛPëg
À )À D CPÀëgª
À £
À ÄÀ ß vÉÃ°¹
GZÀÑj¹zÁUÀ C°ègÀÄªÀ MvÀÄÛ ²y®ªÁUÀÄvÀÛzÉ EAvÀºÀ CPÀëgÀªÀ£ÉßÃ ²y®¢évÁéPÀëgÀ JAzÀÄ
PÀgA
É iÀÄÄªÀÅzÀÄ. ªÉÄÃ°£À ¥ÀzåÀ zÀ ªÉÆzÀ® ¸Á°£À ªÉÆzÀ® ¥Àzª
À ÁzÀ ‘PÀÄ½ªÀð’ JA§°è ‘ªÀð’
JA§ÄzÀÄ MvÀPÛ g
ëÀ ª
À ÁVzÉ (¢évÁéPg
ëÀ )À . ¤AiÀÄªÀiÁ£ÀÄ¸ÁgÀ CzÀgÀ »A¢£À CPÀg
ë À ‘½’ JA§ÄzÀÄ
UÀÄgÀÄ J¤¹PÉÆ¼ÀÄv
î z
ÛÀ .É DzÀgÉ E°ègÄÀ ªÀ ‘ªÀð’ CPÀg
ë À ²y®¢évÁéPg
ëÀ ª
À ÁzÀ PÁgÀt CAzÀgÉ ‘ªÀð’
JA§ CPÀg
ë ª
À £
À ÄÀ ß vÉÃ°¹ GZÀj
Ñ ¸ÀÄªÀÅzÀjAzÀ E°è ²y®¢évéÀ GAmÁV ‘½’ JA§ CPÀg
ë ª
À ÅÀ
ED
®WÀÄ J¤¹PÉÆ¼ÀÄv
î z
ÛÀ .É
H
IS
ªÀÄAzÁ¤® gÀUÀ¼É :
BL
EP S
4 4 4 4
R TB
_∪∪ _ _ ∪ ∪ ∪ ∪ _ _
U
DqÀÄªÀ UÀÄAqÀ AiÀÄå£À ºÉÆ¸À £ÀÈvÀåA

BE @K
4 4 4 4
_ ∪ ∪ ∪∪ _ _ ∪∪ _ _
£ÉÆÃqÀÄªÀ ²ªÀ£ÀA ªÀÄÄnÖvÀÄ ¸ÀvÀåA
4 4 4 4
TO
∪∪ _ _ _ _ _ _ _
T
¸ÀÄRzÁ lAvÀ £ÀßA¨ÉA §vÀÛ¯ï

O
4 4 4 4
N
∪ ∪ ∪ ∪ _ _ ∪ ∪ _ _ _
¸ÀÄR ªÀÄÄR ¢AzÀA ªÀÄ£ÀªÀÄA ¸ÀÄvÀÛ¯ï
F ¥ÀzÀå¨sÁUÀzÀ°è ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥ÁzÀzÀ®Æè £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À £Á®ÄÌ UÀtUÀ½ªÉ.

ªÉÆzÀ¯ÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è ‘qï’ JA§ ¥Áæ¸ÁPÀëgÀªÀÇ ªÀÄvÉÛgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è ‘Sï’ JA§
¥Áæ¸ÁPÀëgÀªÀÇ D¢¥Áæ¸ÀªÁV §A¢ªÉ. CzÉÃ jÃw JgÀqÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è CAvÀå¥Áæ¸ÀªÀÇ EzÉ.
¸ÀÆvÀæ : £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À £Á®ÄÌ UÀtUÀ¼ÀÄ ¥Àæw ¥ÁzÀzÀ®Æè §AzÀÄ JgÀqÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ½UÉ
¥Áæ¸À¤AiÀÄªÀÄ«gÀÄªÀ ¥ÀzÀåeÁwUÉ ªÀÄAzÁ¤® gÀUÀ¼ÉAiÉÄ£ÀÄßªÀgÀÄ.
101
®°vÀgÀUÀ¼É :
5 5 5 5
∪∪∪∪∪ ∪∪∪∪∪ ∪ ∪ ∪ ∪ ∪ _ ∪ ∪ ∪
C½AiÉÄgÀUÀ zÀ¤®£À®Ä UÀzÀ gÀ« PÀ gÀA ¥ÀÄUÀz À
5 5 5 5
∪ ∪ _ ∪ ∪∪_∪ ∪∪∪∪∪ ∪∪∪∪∪
¸ÀÄ½UÉÆAqÀÄ zÀ¼ÀªÉÃj ºÉ ¸ À g À ½ z À ¨É¼À¥ÀÄ½zÀ
5 5 5 5
∪∪∪∪∪ _ ∪ _ ∪ ∪ _∪ _ _ ∪
¸ÀÄgÀÄagÀªÉÄ ¤¥Àà«ÄÃ ¸À®ªÉÆUÉÎ AiÀÄAPÉÆAqÀÄ
5 5 5 5
∪ ∪ _∪ __ ∪ ∪ ∪ ∪∪∪ ∪∪ _ _ ∪
EgÀªÀAw AiÉÆ¼ïªÉÄgÉªÀ ©jªÀÄÄUÀÄ¼ÀÎ ¼ÀAPÉÆAqÀÄ
ED
E°èAiÀÄÆ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¸Á°£À°è ‘¼ÀÎ’ JA§ÄzÀÄ ¢évÁéPÀëgÀ (MvÀÛPÀëgÀ) DVzÀÝgÀÄ E°è ²y®¢évÀé
H
EgÀÄªÀÅzÀjAzÁV CzÀgÀ »A¢£À CPÀëgÀ ‘UÀÄ’ JA§ÄzÀÄ ®WÀÄªÁ¬ÄvÀÄ.
IS
BL
EP S
F ¥ÀzÀåzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸Á°£À°èAiÀÄÆ LzÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À £Á®ÄÌ UÀtUÀ½ªÉ. JgÀqÉgÀqÀÄ
R TB
U
¸Á®ÄUÀ¼À°è ¥Áæ¸À«zÉ.
BE @K
¸ÀÆvÀæ : ¥Àæw ¥ÁzÀzÀ®Æè LzÉÊzÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À £Á®ÄÌ UÀtUÀ½zÀÄÝ JgÀqÉgÀqÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è

¥Áæ¸ÀUÀ½gÀÄªÀAvÉ gÀa¸À®àlÖ gÀUÀ¼ÉAiÉÄÃ ®°vÀgÀUÀ¼É.
TO

T
O
1. PÀvÀðj ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÁPÀåzÀÀ «±ÉÃµÀvÉAiÀÄ£ÀÄß w½¹.

N
2. «zsÀåxÀðPÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? JgÀqÀÄ GzÁºÀgÀuÉ PÉÆr.

3. ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆvÀæ ¸À»vÀ «ªÀj¹.
D) PÉÆnÖgÀÄªÀ £Á®ÄÌ DAiÉÄÌUÀ¼À°è ¸ÀjAiÀiÁzÀ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß Dj¹ §gÉ¬Äj.
1. ‘zÉÃªÀgÀÄ J®èjUÀÆ M¼ÉîAiÀÄzÀ£ÉßÃ GAlÄªÀiÁqÀ°’ - F ªÁPÀåzÀ°ègÀÄªÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ.
C) zÉÃªÀgÀÄ D) J®èjUÀÆ E) M¼ÉîAiÀÄzÀ£Éß F)
GAlÄªÀiÁqÀ°
2. F ¥ÀzÀªÀÅ ¤µÉÃzsÁxÀðPÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ __________
C) w£Àß£ÀÄ D) w£Àß° E) wAzÁ£ÀÄ F) w£ÀÄßvÁÛ£É
102
3. EzÀÄ F UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃgÀzÀ ¥ÀzÀªÁVzÉ _________
C) GvÁìºÀ D) G¥ÀªÀiÁ E) ªÀÄAzÁ¤® F) ®°vÀ
4. ‘J¼À¹¥Àð’ F ¥ÀzÀzÀ CxÀð ___________
C) J¼ÉAiÀÄzÁVgÀÄªÀ D) «Äw¬Ä®èzÀ E) gÀÄaAiÀiÁzÀ F)¸ÀÄvÀÄÛªj
À ¢gÀÄªÀ
E) F ¥ÀzÀå¨sÁUÀPÉÌ ¥Àæ¸ÁÛgÀ ºÁQ, UÀt «¨sÁUÀªÀiÁr, bÀAzÀ¹ì£À ºÉ¸ÀgÀÄ §gÉzÀÄ, ®PÀët §gÉ¬Äj.
gÀ¸À¥sÀ¼ÀAUÀ¼À£À¾¸ÀÄw¥Àð ±ÀÄPÀ¤PÀgÀªÀÄA
¥ÉÆ¸À ¥ÀÆªÀ£É¼À¹¥Àð ªÀÄzsÀÄPÀgÀ ¥ÀæPÀgÀªÀÄA
F) PÉÆnÖgÀÄªÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ¥Àæ§AzsÀ §gÉ¬Äj.

1. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀ§âUÀ¼À ªÀÄºÀvÀÛ÷é 2. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÁªÉÊPÀå
ED
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
H
IS
BL
EP S
C) ºÀjºÀgÀ£À §¸ÀªÀgÁdzÉÃªÀgÀ gÀUÀ¼É ªÀÄvÀÄÛ £ÀA©AiÀÄtÚ£À gÀUÀ¼ÉAiÀÄ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ
R TB
U
C£ÀÄªÁzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ N¢.
BE @K
TO
T
O
N
103
F PÉ¼ÀV£À ±À§ÝUÀ¼À°è ¸Àj gÀÆ¥À AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¥ÀvÉÛºÀaÑ:
QèµÀÖ / QèµÀ×
¤PÀÈµÀ× / ¤PÀÈµÀÖ
GvÀÌøµÀ× / GvÀÌøµÀÖ
¤¢ðµÀÖ / ¤¢ðµÀ×
UÀjµÀ× / UÀjµÀÖ
C®APÁgÀUÀ¼ÀÄ
ED
(¥ÀÄ£ÀgÁªÀvÀð£É)
H
FUÁUÀ ¯ É Ã 8£É A iÀ Ä vÀ g À U À w AiÀ Ä °è ±À ¨ ÁÝ®APÁgÀ U À ¼ À Ä , CzÀ g À «zs À U À ¼ À Ä ,
IS
CxÁð®APÁgÀU¼ À ÄÀ , CzÀgÀ «zsU
À ¼
À À §UÉÎ w½zÀÄPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ. ¥À¸
BL æ ÄÀ v Û À CxÁð®APÁgÀz° À £ è À
EP S
G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀzÀ §UÉÎ ¸Àäj¸ÉÆÃt.

R TB
U
BE @K
C) G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ
JgÀ q À Ä ªÀ ¸ À Ä Û U À ¼ À ° è ¥À g À ¸ À à g À EgÀ Ä ªÀ ºÉ Æ Ã°PÉ A iÀ Ä £À Ä ß ªÀ t Â ð ¸À Ä ªÀ Å zÉ Ã
G¥ÀªiÀ Á®APÁgÀª¤ É ¸ÀÄvÀÛz.É G¥ÀªiÀ Á®APÁgÀz° À è G¥ÀªÄÉ ÃAiÀÄ, G¥ÀªiÀ Á£À, ¸ÁzsÁgÀt
zsÀªÀÄð ªÀÄvÀÄÛ ªÁZÀPÀ ±À§ÝUÀ¼ÉA§ £Á®ÄÌ CA±ÀUÀ½gÀ¨ÉÃPÀÄ. F £Á®ÄÌ CA±ÀUÀ¼ÀÆ EgÀÄªÀ
TO
C®APÁgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆuÉÆðÃ¥ÀªÀiÁ®APÁgÀªÉ£ÀÄßvÁÛgÉ. F £Á®ÄÌ CA±ÀUÀ¼À°è MAzÉgÀqÀÄ

T
CA±ÀUÀ¼ÀÄ E®è¢zÀÝgÉ CAvÀºÀªÀ£ÀÄß ®Ä¥ÉÆÛÃ¥ÀªÀiÁ®APÁgÀªÉ£ÀÄßvÁÛgÉ.

O
N
GzÁ: C) VÃdUÀ£À UÀÆqÀÄUÀ¼ÀÄ vÉÆnÖ°£ÀAvÉ vÀÆUÁqÀÄwÛzÀÝªÀÅ.
G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ: VÃdUÀ£À UÀÆqÀÄUÀ¼ÀÄ

G¥ÀªÀiÁ£À: vÉÆnÖ®Ä
G¥ÀªÀiÁªÁZÀPÀ: CAvÉ
¸ÀªÀiÁ£ÀzsÀªÀÄð: vÀÆUÁqÀÄªÀÅzÀÄ
¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ : G¥ÀªÉÄÃAiÀÄªÁzÀ VÃdUÀ£À UÀÆqÀÄUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ
vÉÆnÖ°UÉ ºÉÆÃ°¹ ªÀtÂð¸À¯ÁVzÉ. ‘CAvÉ’ JA§ G¥ÀªÀiÁªÁZÀPÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
108
‘vÀÆUÁqÀÄªÀÅzÀÄ’ JA§ ¸ÀªÀiÁ£À zsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß «ÄÃj £Á®ÄÌ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
w½¹gÀÄªÀÅzÀjAzÀ EzÀÄ ¥ÀÆuÉÆÃð¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ.
C®APÁgÀ: G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ
C) C®APÁgÀzÀ JgÀqÀÄ «zsÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
D) “¨Á¤£À° UÁ½¥ÀlUÀ¼ÀÄ ºÀQÌUÀ¼ÀAvÉ ºÁgÁqÀÄwÛzÀÝªÀÅ” - E°ègÀÄªÀ C®APÁgÀªÀ£ÀÄß

UÀÄgÀÄw¹, ®PÀëtzÉÆA¢UÉ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄUÉÆ½¹.
E) PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀå¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¹ PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁrj.
ED
1. £ÀªÀ¨sÁªÀ ____________________
H
_____________________________
IS
___________________________ BL
EP S
R TB
«ÃgÀzsÀé¤AiÉÄÃgÀ¨ÉÃPÀÄ; || 1 ||
U
BE @K
2. eÁw-PÀÄ® _____________________
_______________________________
______________________________
TO
___________________ UÀÄqÀÄUÀ¨ÉÃPÀÄ. || 2 ||
3. G£ÀßvÉÆÃ£ÀßvÀ __________________
T
O
____________________________
N
____________________________
____________________ ¨É£ÀßlÖ¨ÉÃPÀÄ. || 3 ||
F) ºÉÆ¸ÀºÁqÀÄ VÃvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁªÀÄÆ»PÀªÁV ºÁr.
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
C. PÀAiÀiÁågÀ QkÕtÚ gÉÊ CªÀgÀ PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£ÀUÀ¼À£ÀÄß N¢
109
ºÁUÉAiÉÄÃ PÉÆÃn+C¢ü¥Àw = PÉÆÃlå¢ü¥Àw DUÀÄvÀÛzÉ, PÉÆÃmÁå¢ü¥Àw C®è.
EAxÀ E£ÀÆß LzÁgÀÄ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ §gÉ¬Äj.
C®APÁgÀ (ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀÄzÀÄ)
gÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀ
- ±Á¯ÉUÉ F «zÁåyðAiÉÆAzÀÄ gÀvÀß.
- ªÀÄ£ÉAiÉÄÃ zsÀªÀiÁð±ÀæªÀÄ.
ªÉÆzÀ® ªÁPÀåzÀÀ°è «zÁåyð JA§ÄzÀÄ G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ. gÀvÀß JA§ÄzÀÄ G¥ÀªÀiÁ£À.
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ°è ªÀÄ£É JA§ÄzÀÄ G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ. zsÀªÀiÁð±ÀæªÀÄ JA§ÄzÀÄ G¥ÀªÀiÁ£À.
JgÀqÀÆ ªÁPÀåUÀ¼À°è G¥ÀªÉÄÃAiÀÄPÀÆÌ G¥ÀªÀiÁ£ÀPÀÆÌ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¨sÉÃzÀ«®èzÀAvÉ ªÀtÂð¸À¯ÁVzÉ.
ED
¸ÀÆvÀæ : G¥ÀªÄÉ ÃAiÀÄ, G¥ÀªiÀ Á£ÀU¼
À ÄÀ JgÀqÆ
À MAzÉÃ JAzÀÄ ¨sÃÉ zÀ«®èzAÀ vÉ ºÉÃ¼ÀÄªÀ C®APÁgÀªÃÉ
H
IS
BL
EP S
GzÁ.: ¹ÃvÉAiÀÄ ªÀÄÄR PÀªÀÄ® CgÀ½vÀÄ
R TB
U
G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ - ¹ÃvÉAiÀÄ ªÀÄÄR
BE @K
G¥ÀªÀiÁ£À - PÀªÀÄ®
C®APÁgÀ - gÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀ
¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ - G¥ÀªÄÉ ÃAiÀÄªÁzÀ ¹ÃvÉAiÀÄ ªÀÄÄRªÀ£ÄÀ ß G¥ÀªiÀ Á£ÀªÁzÀ PÀªÄÀ ®PÉÌ
TO
C¨sÉÃzÀªÁV gÀÆ¦¹zÉ. ºÁUÁV EzÀÄ gÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀ.

T
zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀ
O
- ªÀiÁvÀÄ §®èªÀ¤UÉ dUÀ¼À«®è, Hl §®èªÀ¤UÉ gÉÆÃUÀ«®è.

N
ªÀiÁw£À ªÀÄºÀvÀé w½zÀªÀ¤UÉ dUÀ¼À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀæªÉÄÃAiÀÄ«®è. HlzÀ ªÀÄªÀÄð

CjvÀªÀ¤UÉ gÉÆÃUÀzÀ ¨sÀAiÀÄ«®è JA§ CxÀð F JgÀqÀÆ ºÉÃ½PÉUÀ½AzÀ w½zÀÄ§gÀÄvÀÛzÉ. E°è
MAzÀÄ ºÉÃ½PÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ºÉÃ½PÉAiÀÄ°è ©A§-¥Àæw©A§ ¨sÁªÀUÀ¼ÀAvÉ ªÀåPÀÛªÁVzÉ.
¸ÀÆvÀæ : JgÀqÄÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ªÁPÀåUÀ¼ÄÀ CxÀð¸ÁzÀÈ±Àå¢AzÀ MAzÀPÆ
É ÌAzÀÄ ©A§ ¥Àw
æ ©A§ ¨sÁªÀzAÀ vÉ
vÉÆÃgÀÄwÛzÀÝgÉ CzÀÄ zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀ.
GzÁ.: 1. zÀÄdð£ÀgÄÀ ¤A¢¸ÀÄªÀgA É § ¨sA
À iÀÄ¢AzÀ ¸ÀvÌÀ«AiÀiÁzÀª£
À ÄÀ vÀ£ßÀ PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß
gÀa¸À¢gÀÄªÀ£ÉÃ?
2. PÀvÀÛ¯ÉAiÀÄ ¨sÀAiÀÄ¢AzÀ ¸ÀÆgÀå vÀ£Àß QgÀtªÀ£ÀÄß ¥À¸Àj¸À¢gÀÄªÀ£ÉÃ?
113
¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ
zÀÄdð£ÀgÄÀ ¤A¢¸ÀÄvÁÛgA É § ºÉzjÀ PÉAiÀÄ£ÀÄß UÀt£ÉUÉ vÉUz
É ÄÀ PÉÆ¼Àz
î ÃÉ M¼ÉA
î iÀÄ PÀ«AiÀiÁzÀª£
À ÄÀ
PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹AiÉÄÃ gÀa¸ÀÄvÁÛ£ÉA§ ªÀiÁwUÀÆ PÀvÀÛ¯ÉAiÀÄ ºÉzÀjPÉ¬ÄAzÀ ¸ÀÆgÀå£ÀÄ ¸ÀÄªÀÄä¤gÀzÉ
QgÀtªÀ£ÀÄß ¥À¸Àj¹AiÉÄÃ ¥À¸Àj¸ÀÄvÁÛ£É JA§ ªÀiÁwUÀÆ CxÀð ¸ÁzÀÈ±Àå¢AzÀ ©A§-¥Àæw©A§
¨sÁªÀªÀÅ G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ G¥ÀªÀiÁ£ÀUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè ªÀåPÀÛªÁUÀÄªÀÅzÀjAzÀ EzÀÄ zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀ.
C) PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹
1. gÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀªÀ£ÀÄß ¤zÀ±Àð£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ «ªÀj¹.
2. ¸Á«wæAiÀÄ ªÀÄÄRPÀªÀÄ® CgÀ½vÀÄ E°ègÀÄªÀ C®APÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹ ¸ÀªÀÄ£Àé¬Ä¹j.
3. ‘¥ÁjªÁ¼À’ ¥ÀzÀåzÀ°ègÀÄªÀ CAvÀå¥Áæ¸À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
ED
D) PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀå¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¹ PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁrj.
H
1. zÀlÖ PÁr£À¯ÉÆAzÀÄ __________ ¥ÁjªÁ¼ÀUÀ¼À eÉÆÃr
IS
2. ºÀUÀ°gÀÄ¼ÀÄ ___________ ºÉÆzÀj£À°è §AzÀÄ
BL
EP S
R TB
U
BE @K
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
C. ¸À°ÃA C° (ºÀQÌ ªÀÄ£ÀÄµÀå) ºÁUÀÆ ¥ÀÆtðZÀAzÀæ vÉÃd¹éAiÀÄªÀgÀ ¥ÀQë ¥Àæ¥ÀAZÀPÉÌ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß N¢j.
TO
T
O
N
114
GzÁºÀgÀuÉUÉ,
(1) ªÀÄ£ÉªÀÄA¢AiÉÄ®è PÀÆr ºÀ§âªÀ£ÁßZÀj¹zÀgÀÄ
(2) ¹jAiÉÄA§ÄzÉÆAzÀÄ ¸ÀAvÉAiÀÄ ªÀÄA¢ PÀAqÀAiÀiÁå (§¸ÀªÀtÚ£À ªÀZÀ£À)
(3) CªÀgÀÄ §ºÀ¼À M¼ÉîAiÀÄ d£À
(4) d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ ¨Á¼ÀÄ GvÀÛªÀÄªÁUÀÄªÀÅzÉAzÀÄ?
- F ªÁPÀåUÀ¼À°è d£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄA¢ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¹ £ÉÆÃr. CªÀÅ

¸ÀjAiÀiÁzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.
ED
»ÃUÉ MAzÉÃ §UÉAiÀÄªÁV PÁtÄªÀ, DzÀgÉ CxÀðªÀåvÁå¸À«gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ¥ÀnÖ ªÀiÁr.
H
IS
BL
EP S
R TB
ªÀiÁvÁæUÀt :
U
BE @K
ªÀiÁvÉÀæ : bÀAzÀ±Áê¸ÀÛçzÀ°è ªÀiÁvÉæ JA§ÄzÀÄ PÁ®ªÀ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄÄªÀ ªÀiÁ£À. MAzÀÄ ºÀæ¸Àé

CPÀëgÀªÀ£ÀÄß GZÀÑj¸À®Ä ¨ÉÃPÁUÀÄªÀ PÁ®ªÉÃ MAzÀÄ ªÀiÁvÁæPÁ®. ªÀiÁvÉæUÀ¼À°è JgÀqÀÄ «zsÀ. CªÉÃ
®WÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄgÀÄ. ®WÀÄªÀ£ÀÄß ‘∪’ JAvÀ®Æ UÀÄgÀÄªÀ£ÀÄß _ JAvÀ®Æ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
MAzÀÄ ªÀiÁvÁæ PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À§ºÀÄzÁzÀ CPÀëgÀªÉÃ ®WÀÄ. JgÀqÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ
TO
ªÀiÁvÁæ PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À§ºÀÄzÁzÀ CPÀëgÀªÉÃ UÀÄgÀÄ.

T
O
UÀÄgÀÄ J¤¸ÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ :

N
-∪ -∪∪ - ∪ - ∪
•¢ÃWÁðPÀëgÀUÀ¼ÀÄ - PÁ®Ä DUÀ¸À ¤Ã£ÀÄ PÀÆqÀ
-∪∪ -∪
•¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀzÀ »A¢£À CPÀëgÀ - CPÀëgÀ PÀtð
•C£ÀÄ¸ÁégÀ, «¸ÀUÀðUÀ½AzÀ -∪∪ -∪
PÀÆrgÀÄªÀ CPÀëgÀ - §AzÀ£ÀÄ zÀÄBR
•ªÀåAd£ÁPÀëgÀ¢AzÀ ∪∪- ∪∪-
PÀÆrgÀÄªÀ CPÀëgÀ - §gÀÄªÀ¼ï ªÀÄgÀUÀ¼ï
-∪ -∪∪
•L, O ¸À»vÀªÁzÀ CPÀëgÀ - UÉÊªÉÄ OµÀÀzsÀ
129
• µÀlà¢AiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ - F CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ªÀiÁvÁæ
DgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ ®PÀët¢AzÀ PÀÆrzÀÝgÀÆ ºÁqÀÄªÁUÀ
CPÀëgÀ JgÀqÀÄ ªÀiÁvÁæ PÁ®zÀ°è
GZÀÑj¸À®àqÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁV F
CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄ J¤¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ¢zÀÝgÀÆ
UÀÄgÀÄªÁVAiÉÄÃ ¥ÀjUÀtÂ¸À®àqÀÄvÀÛªÉ.
ªÀiÁvÁæUÀt : ªÀiÁvÉæUÀ¼À DzsÁgÀ¢AzÀ UÀt«¨sÁUÀ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀ ªÀiÁvÁæUÀtzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ
«zsÀ.
CªÉÃ ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À UÀt, £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À UÀt ªÀÄvÀÄÛ LzÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À UÀt.
ED
PÀAzÀ, µÀlà¢, gÀUÀ¼É EªÀÅ ªÀiÁvÁæUÀt DzsÁjvÀ bÀAzÀ¸ÀÄìUÀ¼ÀÄ.
H
PÀAzÀ : ªÀiÁvÁæUt
À DzsÁjvÀ bÀAzÀ¸ÄÀ ìU¼
À °
À è PÀAzÀ PÀÆqÀ MAzÀÄ. EzÀÄ ZË¥À¢AiÀiÁVgÀÄvÀÛz.É
IS
BL
EP S
PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀåzÀ DzsÁgÀ¢AzÀ EzÀgÀ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß w½zÀÄPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ.
R TB
U
BE @K
4 4 4
_ _ _ __
PÁªÉÃ j¬ÄAzÀ ªÀiÁUÉÆÃ
TO
4 4 4 4 4
T
_ _ _ __ _
O
zÁªÀj ªÀgÀ«Ä zÀð£ÁqÀ zÁPÀ £ÀßqÀzÉÆ¼ï

N
4 4 4
_ _
¨sÁ«¹ zÀd£À¥À zÀAªÀ¸ÀÄ
4 4 4 4 4
_ _ _ _
zsÁªÀ¼À AiÀÄ«°Ã £À«±ÀzÀ «µÀAiÀÄ« ±ÉÃµÀA
130
F ¥ÀzÀåzÀ°è £Á®ÄÌ ¥ÁzÀUÀ½ªÉ. MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À°è vÀ¯Á ºÀ£ÉßgÀqÀÄ
ªÀiÁvÉæUÀ½ªÉ. JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £Á®Ì£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À°è vÀ¯Á E¥ÀàvÀÄÛ ªÀiÁvÉæUÀ½ªÉ. MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÁæ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀÄªÁVªÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
£Á®Ì£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀÄªÁVªÉ. ºÁUÁV ªÉÆzÀ¯ÉgÀqÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇªÁðzsÀð
JAvÀ®Æ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £Á®Ì£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛgÁzsÀðªÉAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ.
¥Àæw¥ÁzÀªÀÇ vÀ¯Á £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À UÀtzÀAvÉ «¨sÁV¸À®ànÖªÉ.
®PÀët • £Á®ÄÌ ¥ÁzÀUÀ½gÀ¨ÉÃPÀÄ.
• MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀÄªÁVzÀÄÝ £Á®ÄÌ

ªÀiÁvÉæUÀ¼À vÀ¯Á ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ UÀtUÀ½gÀ¨ÉÃPÀÄ.
ED
• JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £Á®Ì£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀÄªÁVzÀÄÝ £Á®ÄÌ
H
ªÀiÁvÉæUÀ¼À vÀ¯Á LzÉÊzÀÄ UÀtUÀ½gÀ¨ÉÃPÀÄ.
IS
BL
EP S
• ¥Àæw ¥ÁzÀªÀÇ D¢¥Áæ¸À¢AzÀ PÀÆrgÀ¨ÉÃPÀÄ.
R TB
U
ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ

BE @K
«¨sÀQÛ PÁgÀPÁxÀðUÀ¼ÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À

¥ÀæxÀªÀiÁ PÀvÀæðxÀð ~ªÀiï CgÀ¸ÀA CgÀ¸Àgï
TO
¢éwÃAiÀiÁ PÀªÀiÁðxÀð ~CªÀiï CgÀ¸À£ÀA CgÀ¸ÀgÀA

T
O
vÀÈwÃAiÀiÁ PÀgÀuÁxÀð ~EªÀiï, CgÀ¸À¤A CgÀ¸ÀjA

N
~EAzÀA, CgÀ¸À¤AzÀA CgÀ¸ÀjAzÀA

~EAzÉ CgÀ¸À¤AzÉ CgÀ¸ÀjAzÉ
ZÀvÀÄyðÃ ¸ÀA¥ÀæzÁ£À ~UÉ, ~PÉ, ~PÉÌ CgÀ¸ÀAUÉ CgÀ¸ÀUÉð
¥ÀAZÀ«ÄÃ C¥ÁzÁ£À ~CvÀÛtÂA CgÀ¸À£ÀvÀÛtÂA CgÀ¸ÀgÀvÀÛtÂA
~CvÀÛtÂAzÀA CgÀ¸£
À v
À Ût
À A
Â zÀA CgÀ¸ÀgÀvÀÛtÂAzÀA
µÀ¶×Ã ¸ÀA§AzsÀ ~C CgÀ¸À£À CgÀ¸ÀgÀ
¸À¥ÀÛ«ÄÃ C¢üPÀgÀt ~M¼ï CgÀ¸À£ÉÆ¼ï CgÀ¸ÀgÉÆ¼ï
131
±ÀªÀð JA§ÄzÀÄ ²ªÀ ªÀÄvÀÄÛ «µÀÄÚ zÉÃªÀgÀÄUÀ½UÉ EgÀÄªÀ MAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ. ¸ÀªÀð JAzÀgÉ J®è
CxÀªÁ ¸ÀªÀÄUÀæ JAzÀÄ CxÀðªÁUÀÄvÀÛzÉ. zÉÆÃµÀ JAzÀgÉ vÀ¥ÀÄà JA§xÀðªÀÅ ºÉÆ«ÄäzÀgÉ zÉÆÃ¸À
JA§ÄzÀÄ zÉÆÃ¸ÉAiÀÄ C¥À¨sÀæA±ÀªÁV EAzÀÄ §¼ÀPÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ ¥ÀzÀªÁVzÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ ±ÀgÀ
JAzÀgÉ ¨Át JA§ CxÀðªÁzÀgÉ ¸ÀgÀ JA§ÄzÀÄ PÉÆgÀ¼ÀªÀiÁ¯É JA§ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄvÀÛzÉ.
»ÃUÉ CPÀëgÀUÀ¼À ªÀåvÁå¸ÀªÁzÁUÀ CxÀðªÀåvÁå¸ÀªÁUÀÄªÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
µÀÀlà¢
µÀlà¢ ªÀiÁvÁæUÀtPÉÌ ¸ÉÃjzÀ ¥ÀzÀå ¥ÀæPÁgÀ.
ED
µÀÀlÖ¢AiÀÄ°è ±ÀgÀ, PÀÄ¸ÀÄªÀÄ, ¨sÉÆÃUÀ, ¨sÁ«Ä¤, ¥ÀjªÀ¢üð¤, ªÁzsÀðPÀ JA§ DgÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ.
H
µÀÀmï-DgÀÄ, ¥À¢-¸Á®Ä, DgÀÄ¸Á®ÄUÀ¼À ¥ÀzÀå -µÀÀlà¢.
IS
BL
EP S
 1. 2. 4 ªÀÄvÀÄÛ 5£ÉAiÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀÄvÀÛªÉ.

R TB
U
 3 ªÀÄvÀÄÛ 6£ÉAiÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÄÝ, G½zÀ ¸Á®ÄUÀ¼À MAzÀÆªÀgÉAiÀÄµÀÄÖ

BE @K
ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄgÀÄ«¤AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ.

 3 ªÀÄvÀÄÛ 6£ÉAiÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀ ®WÀÄªÁVzÀÝgÀÆ UÀÄgÀÄ JAzÉÃ
¥ÀjUÀtÂ¸À¨ÉÃPÀÄ.
TO
 MlÄÖ ¥ÀzÀåzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄÆgÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆªÁðzsÀðªÉAzÀÆ PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ

T
O
¸Á®ÄUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛgÁzsÀðªÉAzÀÆ w½AiÀÄ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

N
 D¢¥Áæ¸À ¤AiÀÄvÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
¨sÁ«Ä¤ µÀÀlà¢
1, 2, 4 ªÀÄvÀÄÛ 5£ÉAiÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À UÀtzÀ C£ÀAvÀgÀ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À

UÀtUÀ¼ÀÄ C£ÀÄPÀæªÀÄªÁV JgÀqÉgÀqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ. 3 ªÀÄvÀÄÛ 6 £ÉAiÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À
UÀtzÀ C£ÀAvÀgÀ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À UÀtUÀ¼ÀÄ C£ÀÄPÀæªÀÄªÁV ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ EzÀÄÝ, PÉÆ£ÉAiÀÄ°è
MAzÀÄ UÀÄgÀÄ«¤AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ.
154
GzÁ:
3 4 3 4
_ _ _
ªÀgÀzÀ ªÀgÀPÁ ªÉÃj £À¢¬ÄA
3 4 3 4
_ _ _
¥ÀgÀªÉÄ UÉÆÃzÁ ªÀjAiÀÄ ªÀÄzsÀåzÀ
3 4 3 4 3 4 UÀÄgÀÄ
_ _ _ _ _ _
ºÀgÀªÀÅ PÀ£ÀßqÀ zÉÃ±À ªÉAzÀ£ÀÄ ZÀQæ £ÀÈ¥ÀvÀÄA UÀ
ED
EzÀgÀ GvÀÛgÁzsÀðªÀÇ »ÃUÉAiÉÄÃ EgÀÄvÀÛzÉ.
H
IS
ªÁzsÀðPÀ µÀlà¢
BL
EP S
1. 2. 4 ªÀÄvÀÄÛ 5£ÉAiÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À°è 5 ªÀiÁvÉæUÀ¼À 4 UÀtUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. 3. ªÀÄvÀÄÛ 6 £ÉAiÀÄ

R TB
U
¸Á®ÄUÀ¼À°è 5 ªÀiÁvÉæUÀ¼À 6 UÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄgÀÄ ¤AiÀÄvÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
BE @K
GzÁ :
5 5 5 5
_ _
TO
_ _
§qÀvÀ£ÀzÀ ºÉÆvÁÛ£É zÉÆgÀQ¥sÀ® ªÉÃ£ÀÄ¤Ã
T
O
5 5 5 5
N
_ _ _ _
gÀqÀ¹zÀð ºÉÆvÁÛdå zÉÆgÀQ¥sÀ® ªÉÃ£ÀÄgÀÄeÉ
5 5 5 5 5 5 UÀÄgÀÄ
_ _ _ _ _ _ _ _
AiÀÄqÀ¹PÉqÉ ¢ºÀºÉÆvÀÄÛ gÀA¨ÉzÉÆgÉ PÉÆAqÀ°è ¥sÀ®ªÉÃ£ÀÄ ¸ÁªÀºÉÆ vÀÄÛ
EzÀgÀ GvÀÛgÁzsÀðªÀÇ »ÃUÉAiÉÄÃ EgÀÄvÀÛzÉ.
155
zsÊÉ AiÀÄð JA§ ¥ÀzªÀ £
À ÄÀ ß zsA
À iÀÄöæ å JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀÄ®è. EzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ GZÁÑgª
À £
À Æ
À ß
¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÀÅ¢®è. ºÁUÉAiÉÄÃ NzÀÄªÀÅzÀÆ PÀµÀÖ. CPÀð MvÀÛ£ÀÄß ¤ªÁj¸ÀÄªÀ AiÀÄvÀßzÀ°è MvÀÛPÀëgÀUÀ¼À
¸ÀASÉåAiÀÄÄ ºÉaÑvÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÀÄgÉAiÀÄ¨ÁgÀzÀÄ.
ºÁUÉAiÉÄÃ ¥Ëtð«Ä JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀªÀæöÚ«Ä JAzÀÄ §gÉzÁUÀ DUÀÄªÀ C¨sÁ¸ÀªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.
CPÀð MwÛ®èzÉ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄºÉÆÃzÁUÀ DUÀÄªÀ EAxÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
bÀAzÀ¸ÀÄì (ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀÄzÀÄ)
CPÀëgÀUÀt:
ED
ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À UÀÄA¥À£ÀÄß CPÀëgÀUÀtªÉ£ÀÄßvÉÛÃªÉ. E°è ªÀiÁvÉæUÀ¼ÀÄ EAwµÉÖÃ
EgÀ¨ÉÃPÉA§ ¤AiÀÄªÀÄ«®è. »ÃUÉ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À ¯ÉPÁÌZÁgÀ¢AzÀ UÀtUÀ¼À£ÀÄß
H
IS
«AUÀr¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÈvÀÛ eÁwAiÀÄ bÀAzÀ¸ÀÄìUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è ªÀÄÄRåªÁV GvÀà®ªÀiÁ®,
BL
EP S
R TB
ZÀA¥ÀPÀªÀiÁ®, ±ÁzÀÆð® «QæÃrvÀ, ªÀÄvÉæÃ¨sÀ«QæÃrvÀ, ¸ÀæUÀÜgÁ, ªÀÄºÁ¸ÀæUÀÜgÁ JA§ DgÀÄ ªÀÈvÀÛUÀ¼ÀÄ

U
BE @K
ºÉ¸ÀgÀÄªÁ¹AiÀiÁVªÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄ SÁåvÀ PÀPÁðlPÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ.

CPÀëgÀUÀtzÀ°è JAlÄ «zsÀzÀ UÀtUÀ¼ÀÄ EªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ ¸ÀÆvÀæzÀ°è ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
CªÀÅ »ÃVªÉ.
TO
AiÀÄªÀiÁvÁgÁd¨sÁ£À¸À®UÀA
T
AiÀÄªÀiÁvÁ = - - AiÀÄUÀt
O
N
ªÀiÁvÁgÁ = - - - ªÀÄUÀt
vÁgÁd = - - vÀUÀt
gÁd¨sÁ = - - gÀUÀt
d¨sÁ£À = - dUÀt
¨sÁ£À¸À = - ¨sÀUÀt
£À¸À® = £ÀUÀt
¸À®UÀA = - ¸ÀUÀt
DgÀÄªÀÈvÀÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV UÀÄgÀÄw¸À®Ä EgÀÄªÀ ¸ÀÆÜ® ¸ÁzsÀ£À ¥ÀzÀå
162
“UÀ Ä gÀ Ä ªÉ Ç AzÁ¢AiÉ Æ ¼À Ä vÀ à ® A UÀ Ä gÀ Ä ªÉ Æ zÀ ¯ ï ªÀ Ä ÆgÁUÉ ±ÁzÀ Æ ð®ªÀ i Á |
UÀÄgÀÄ£Á¯ÁÌVgÀ®AvÀÄ ¸ÀæUÀÞgÉ ®WÀÄzÀéAzÀéA UÀÄgÀÄzÀéAzÀéªÀiÁ | VgÉ ªÀÄvÉÛÃ¨sÀ ®WÀÄzÀéAiÀÄ
wæUÀÄgÀÄ«AzÀPÀÄÌA ªÀÄºÁ¸ÀæUÀÞgÁ | ºÀjuÁQëÃ ®WÀÄ£Á®ÄÌ ZÀA¥ÀPÀ«ÄªÁgÀÄ SÁåvÀPÀuÁðlPÀA”
GvÀà®ªÀiÁ¯ÁªÀÈvÀÛ
GvÀà®ªÀiÁ¯Á ªÀÈvÀÛ
®PÀët :- £Á®ÄÌ ¸Á®ÄUÀ½gÀÄªÀ ¥ÀzÀå. ¥Àæw ¸Á°£À®Æè 20 CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ.
¥Àæw ¸Á°£À®Æè ¨sÀUÀt, gÀUÀt, £ÀUÀt, ¨sÀUÀt, ¨sÀUÀt, gÀUÀtUÀ¼ÀÆ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ®WÀÄ,
UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÆ §gÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀÆvÀæ :- GvÀà®ªÀiÁ¯ÉAiÀÄ¥ÀÄàzÀÄ¨sÀgÀA£À¨sÀ¨sÀAgÀ®UÀA£ÉUÀ½ÝgÀ¯ï
GzÁ :
ED
¨sÀ gÀ £À ¨sÀ ¨sÀ gÀ ® UÀÄ
H
- - - - - - -
IS
GvÀà® ªÀiÁ¯ÉAiÀÄ ¥ÀÄz
à ÄÀ ¨sÀ gÀA£À¨sÀ ¨sÀAgÀ® UÀA£ÉUÀ ½ÝgÀ¯ï
BL
EP S
R TB
U
ZÀA¥ÀPÀªÀiÁ¯Á ªÀÈvÀÛ
BE @K
®PÀët :- ¥Àæw¥ÁzÀ®Æè E¥ÀàvÉÆÛAzÀÄ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. ¥Àæw¥ÁzÀªÀÇ £À, d, ¨sÀ, d, d,

d, gÀ JA§ UÀtUÀ½AzÀ PÀÆrzÉ. D¢ ¥Áæ¸À¢AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀÆvÀæ :- £Àd¨sÀddAdgÀA §UÉUÉÆ¼ÀÄwÛgÉ ZÀA¥ÀPÀ ªÀiÁ¯ÉAiÉÄAzÀ¥Àgï
TO
GzÁ :
T
£ÀÀ d ¨sÀ d d d gÀ
O
- - - - - - -
N
£Àd¨sÀ ddA gÀA§UÉ UÉÆ¼ÀÄwÛ gÉZÀA¥À PÀªÀiÁ¯É AiÉÄAzÀ¥Àgï
1. SÁåvÀPÀuÁðlPÀ ªÀÈvÀÛUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅªÀÅ?
2. CPÀëgÀUÀtUÀ¼À°è JµÀÄÖ «zsÀ? CªÀÅUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅªÀÅ?
163
D) PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀå¨sÁUÀPÉÌ ¥Àæ¸ÁÛgÀ ºÁQ, UÀt «¨sÁUÀ ªÀiÁr, bÀAzÀ¹ì£À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gÉ¬Äj.
C) ¸ÀPÀÌzÀªÀÄA ¥ÉÃ¿õÉÆéqÉ £ÉgÉ
¸ÀPÀÌzÀªÀÄA ¥ÉÃ¿õÉÎ ±ÀÄzÀÞ PÀ£ÀßqÀzÉÆ¼ï vÀA|
D) PÀlÄÖUÉ PÀlÖ¢PÉð PÀqÀ®A PÀ¦¸ÀAvÀwªÁªÀÄ£ÀPÀæªÀÄA|
E) ¸ÀÄ°zÀ ¨Á¼ÉAiÀÄ ºÀtÂÚ£ÀAzÀ¢
PÀ½zÀ ¹UÀÄj£À PÀ©â£ÀAzÀ¢
C½zÀ GµÀÚzÀ ºÁ°£ÀAzÀ¢ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV¥Àð
E) PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀå¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¹ PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁrj.
1. ¥ÀzÀ£ÀjzÀÄ _______________
_________________________________
ED
_______________________
H
_______________________ ªÀÄwUÀ¼ï
IS
2. ªÀÄ°èUÉ _______________ BL
EP S
R TB
_________________________________
U
_______________________
BE @K
_______________________ £ÁqÉÆ¼ï
TO
T
O
N
164
PÉ®ªÀgÀÄ “CvÀåAvÀ D±ÀÑAiÀÄð” JA§ÄzÀ£ÀÄß ºÉÃ¼À®Ä ¸ÀSÉÃzÁ±ÀÑAiÀÄð JA§ ±À§ÝªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
DzÀgÉ EzÀÄ vÀ¥ÀÄà. ¸ÀSÉÃzÁ±ÀÑAiÀÄð JAzÀgÉ “SÉÃzÀªÀÇ D±ÀÑAiÀÄðªÀÇ” JAzÀÄ CxÀð. SÉÃzÀ JAzÀgÉ
wÃªÀæªÁzÀ zÀÄBR JAzÀÄ CxÀð. D±ÀÑAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ zÀÄBR JgÀqÀÆ MnÖUÉÃ DzÁUÀ ªÀiÁvÀæ F ±À§ÝªÀ£ÀÄß
§¼À¸À§ºÀÄzÀÄ.
GzÁ: CµÀÄÖ aPÀÌ ªÀAiÀÄ¹ì£À¯ÉèÃ DPÉ wÃjPÉÆAqÀ¼ÉAzÀÄ w½zÀÄ £À£ÀUÉ ¸ÀSÉÃzÁ±ÀÑAiÀÄðªÁ¬ÄvÀÄ.
EAxÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr.
FUÁUÀ¯ÉÃ JAlÄ ªÀÄvÀÄÛ MA§vÀÛ£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀwUÀ¼À°è ªÁåPÀgÀt, bÀAzÀ¸ÀÄì C®APÁgÀUÀ¼À°è

§ºÀÄvÉÃPÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß w½zÀÄPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À ¥ÀÄ£ÀgÀªÀ¯ÉÆÃPÀ£ÀzÉÆA¢UÉ G½zÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
w½zÀÄPÉÆ¼ÉÆîÃt.
ED
H
IS
BL
EP S
R TB
U
BE @K
TO
T
O
N
13
UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
MAzÀÄ ªÀåAd£ÁPÀëgÀPÉÌ MAzÀÄ ¸ÀégÁPÀëgÀ ¸ÉÃj DUÀÄªÀ CPÀëgÀªÀ£ÀÄß UÀÄtÂvÁPÀëgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
GzÁ : Pï+C= PÀ ; Pï+D=PÁ ; AiÀiï+G=AiÀÄÄ EvÁå¢. »ÃUÉ MAzÀÄ ªÀåAd£ÀPÉÌ 13 ¸ÀégÀUÀ¼À£ÀÄß

JgÀqÀÄ AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ UÀÄtÂvÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
JgÀqÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀåAd£ÀUÀ½UÉ MAzÀÄ ¸ÀégÀ CAvÀåzÀ°è ¸ÉÃj DUÀÄªÀ CPÀëgÀªÀ£ÀÄß
¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ CxÀªÁ MvÀÛPÀëgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
EzÀgÀ°è ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ JAzÀÄ JgÀqÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ.
¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ – C¥Àà, CPÀÌ, CdÓ, PÀdÓ EvÁå¢
«eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼ÀÄ – GµÀÚ, ÇÀÛç, CPÀëgÀ EvÁå¢
ED
H
PÀ£ÀßqÀ CAQUÀ¼ÀÄ
IS
BL
EP S
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À°è §ºÀÄvÉÃPÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀéAvÀ CAQUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. 1, 2, 3 EvÁå¢UÀ¼ÀÄ
R TB
U
PÀ£ÀßqÀzÀ CAQUÀ¼ÀÄ. ºÁUÉAiÉÄÃ PÁ®Ä, CzsÀð, ªÀÄÄPÁÌ®Ä JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Æ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¥ÀævÉåÃPÀ
BE @K
¸ÀAPÉÃvÀUÀ½ªÉ. | (PÁ®Ä) || (CzsÀð) ||| (ªÀÄÄPÁÌ®Ä) EªÉÃ D ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ.
¥Àæ§AzsÀ gÀZÀ£É
TO
AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ ¸ÀÆPÀÛ «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß Dj¹PÉÆAqÀÄ CzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ «ªÉÃa¸ÀÄvÀÛ

ºÀvÁÛgÀÄ ªÁPÀåªÀÈAzÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ. EAvÀºÀ §gÉºÀªÀÅ CRAqÀªÁV PÀ¯ÁvÀäPÀªÁV
T
O
C£ÀÄ¨sÀªÀ¥ÀÆªÀðPÀªÉA§AvÉ ¸ÀÄAzÀgÀªÁV gÀÆ¦vÀUÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß ¥Àæ§AzsÀ J£Àß§ºÀÄzÀÄ. DAiÉÄÌ

N
ªÀiÁrzÀ «µÀAiÀÄzÀ §UÉÎ vÀÆPÀªÁV CxÀªÁ ®WÀÄªÁV §gÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ CªÀgÀªÀgÀ ªÀÄ£ÉÆÃzsÀªÀÄð,

C£ÀÄ¨sÀªÀ, ¸ÀA¸ÁÌgÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É C£Àé¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. UÀrAiÀiÁgÀ, «ªÀiÁ£À, ¥É£ÀÄß ªÀÄÄAvÁzÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À §UÉÎ
¥Àæ§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄÄªÀÅzÁzÀgÉ CªÀÅ ªÀ¸ÀÄÛ¤µÀ× ¥Àæ§AzsÀUÀ¼É¤¸ÀÄvÀÛªÉ. EAvÀºÀ ¥Àæ§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀvÁÛgÀÄ
ªÀÄA¢ §gÉzÀgÀÆ J®èªÀÇ MAzÉÃ vÉgÀ£ÁVgÀÄvÀÛªÉ. «ZÁgÀ ªÉÊ«zsÀå«gÀÄªÀÅ¢®è. ‘ªÀÄ¼É §AzÀ ªÀiÁgÀ£ÉAiÀÄ
¢£À’, ‘CªÀ£À PÀgª
À ¸
À ÛçÀ ’, ‘D ¥ÁQð£À°è’ ªÀÄÄAvÁzÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À PÀÄjvÀÄ §gÉzÁUÀ §gÉºÀUÁgÀ£À C£ÀÄ¨sª
À z
À À
Ew«ÄwUÀ¼ÀÄ ªÀåPÀÛªÁUÀÄvÀÛªÉ. ¤gÀÆ¥ÀuÉAiÀÄ°è ºÉÆ¸ÀºÉÆ¸À ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤jÃQë¸À§ºÀÄzÀÄ. ‘¸ÁjUÉ
gÁ¶ÖçÃPÀgÀt’, ‘ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ’, ‘²PÀët ªÀiÁzsÀåªÀÄ’ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ «ZÁgÀ¥ÀgÀ ¥Àæ§AzsÀUÀ¼ÀÄ.
ºÁUÁV ¥Àæ§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀ¸ÀÄÛ¤µÀ×, ¨sÁªÀ¤µÀ× ªÀÄvÀÄÛ «ZÁgÀ¥ÀgÀ JA§ÄzÁV «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ.
14
»AzÉ PÁªÀå, ªÀÄºÁPÁªÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ§AzsÀUÀ¼ÉAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ. DzÀgÉ EAzÀÄ RavÀªÁV
UÀzÀå¥ÀæPÁgÀzÀ°è ¥Àæ§AzsÀ ¸Á»vÀåªÉÃ ºÀÄ®Ä¸ÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛ §AzÀÄ ¸Á»vÀåzÀ £Á£Á ¥ÀæPÁgÀUÀ¼À°è
MAzÉ¤¹, vÀ£ÀßzÉÃ DzÀ «²µÀÖ ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢zÉ. ¥Àæ§AzsÀPÁgÀ£ÀÄ ¸ÀºÀÈzÀAiÀÄ£À£ÀÄß DwäÃAiÀÄ UÉ¼ÉAiÀÄ£ÀAvÉ
ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ vÀ£Àß «ZÁgÀUÀ¼ÉqÉUÉ PÀgÉzÉÆAiÀÄÄåªÀ£ÀÄ. CµÀÖgÀªÀÄnÖUÉ DvÀ¤UÉ ¸ÁévÀAvÀæöå«zÉ.
¥Àæ§AzsÀ gÀZÀ£ÉUÉ ¸ÀÆPÀÛ «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä DAiÉÄÌªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. §½PÀ ¦ÃpPÉ, «µÀAiÀÄ

¤gÀÆ¥ÀuÉ, G¥À¸ÀAºÁgÀ JA§ ªÀÄÆgÀÄ «¨sÁUÀUÀ¼À°è §gÉªÀtÂUÉ ¸ÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. »ÃUÉ §gÉªÀtÂUÉ
¸ÁUÀÄwÛgÄÀ ªÁUÀ ¥À§
æ Azsz
À À CRAqÀvU
É É vÉÆqÀPÁUÀ¨ÁgÀzÄÀ , ¨sÁªÀ£U
É ¼
À ÄÀ PÀ®¸ÀÄªÉÄÃ¯ÉÆÃUÀgª
À ÁUÀ¨ÁgÀzÄÀ .
CAvÉAiÉÄÃ ¨sÁµÉAiÀÄÆ ¸ÀàµÀÖ ±ÀÄzÀÞªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ.
«µÀAiÀÄ ¤gÀÆ¥ÀuÁ «zsÁ£À UÀA©üÃgÀªÁVAiÀÄÆ EgÀ¨ÉÃPÀÄ, ¸À¤ßªÉÃ±À, «ZÁgÀ ªÉÊ«zsÀåPÉÌ

vÀPÀÌAvÉ gÀ¸À¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À UÁgÀÄr EgÀ¨ÉÃPÀÄ. «µÀAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀ, «µÀAiÀÄ «¸ÁÛgÀ, ¸ÀgÀ¼À ±ÉÊ°, ¸ÀAQë¥ÀÛvÉ,
ED
¸ÀÄ¸ÀA§zÀÞvÉ, «µÀAiÀÄzÀ vÁQðPÀ eÉÆÃqÀuÉ ªÀÄÄAvÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀvÀé¥ÀÆtðªÁVzÁÝUÀ GvÀÛªÀÄ
H
¥Àæ§AzsÀ ªÀÄÆr§gÀÄvÀÛzÉ.
IS
BL
EP S
R TB
U
BE @K
1. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß Dj¹ §gÉ¬Äj.

PÁAiÀÄð, PÀvÀÛ¯É, E®è, ±À¸ÀÛç, JZÀÑgÀ, PÀtÂÚUÉ, CzÀÄãvÀ, §mÉÖ.
TO
2. ¤ÃrgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß Dj¹ §gÉ¬Äj.

¸ÀªÀÄ£ÁV, zÉÃ±À, ªÀÄ£ÉAiÀÄ, §½PÀ, £É®, ªÀÄzÀÄªÉ, ªÀiÁ£ÀÄµÀ, ºÉÆvÀÄÛ, M¼ÀUÉ
T
O
N
3. ªÉÆzÀ¯ÉgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ½VgÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÀzÀAvÉ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÀjºÉÆAzÀÄªÀ £Á®Ì£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß

§gÉ¬Äj.
C) Pï, Uï : C®à¥ÁæuÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ : : bï, gÀhiï : _________
D) ªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ : 25 : : CªÀVÃðAiÀÄ ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ : _________
E) D, F, H : ¢ÃWÀð¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ : : C, E, G, IÄ : _________
F) ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ : 13 : : AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼ÀÄ : _________
15
4. PÉÆnÖgÀÄªÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ¥Àæ§AzsÀ gÀa¹j.
1. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀ§âUÀ¼À ªÀÄºÀvÀé
2. UÀæAxÁ®AiÀÄUÀ¼À ªÀÄºÀvÀé
3. ¸ÁªÀiÁfPÀ ¦qÀÄUÀÄUÀ¼ÀÄ
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
• ²ªÀgÁªÀÄ PÁgÀAvÀgÀ ‘Q¸ÁUÉÆÃvÀ«Ä’ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÄ.w.£À. CªÀgÀ ‘CºÀ¯Éå’ VÃvÀ£ÁlPÀUÀ¼À£ÀÄß N¢.

• «.¹Ã. CªÀgÀ ‘±À§j’ ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ N¢j.
* * * * *
ED
H
IS
BL
EP S
R TB
U
BE @K
TO
T
O
N
16
¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ :
¸ÀA¢üUÀ¼À°è ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀªÁV PÀ£ÀßqÀ¸ÀA¢ü ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ¸ÀA¢ü JAzÀÄ JgÀqÀÄ «¨sÁUÀUÀ½ªÉ.

¯ÉÆÃ¥À, DUÀªÀÄ, DzÉÃ±À ¸ÀA¢üUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À°è ¯ÉÆÃ¥À ªÀÄvÀÄÛ
DUÀªÀÄ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ ¸ÀégÀ¸ÀA¢üUÀ¼ÉAvÀ®Æ DzÉÃ±À ¸ÀA¢üAiÀÄÄ ªÀåAd£À ¸ÀA¢üAiÉÄAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀªtÀ ð¢ÃWÀð, UÀÄt, ªÀÈ¢Þ, AiÀÄuï, d±ÀÛ÷é, ±ÀÄvÑ éÀ, C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢üU¼
À £
À ÄÀ ß ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¸ÀA¢üU¼
À A
É zÀÄ
PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EªÀÅUÀ¼À°è ¸ÀªÀtð¢ÃWÀð, UÀÄt, ªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄuï ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ ¸ÀégÀ¸ÀA¢üUÀ¼ÉAvÀ®Æ
d±ÀÛ÷é, ±ÀÄÑvÀé, C£ÀÄ£Á¹PÀ ¸ÀA¢üUÀ¼ÀÄ ªÀåAd£À ¸ÀA¢üUÀ¼ÉAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄvÀÛªÉ.
GzÁ :
ED
¯ÉÆÃ¥À - HgÀÆgÀÄ, §¯Éè£ÉAzÀÄ, ªÀiÁvÀAvÀÄ, ¸ÀA¥À£ÀßgÁzÀ.
H
IS
DUÀªÀÄ - PÉÊAiÀÄ£ÀÄß, ªÀÄ¼É¬ÄAzÀ, ±Á¯ÉAiÀÄ°è, ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß, ªÀÄUÀÄ«UÉ.
BL
EP S
DzÉÃ±À - ªÀÄ¼ÉUÁ®, ªÉÄÊzÉÆÃgÀÄ, ¨ÉA§vÀÄÛ, PÀqÀÄªÉ¼ÀÄà, ªÉÄ¯ÁévÀÄ.
R TB
U
¸ÀªÀtð¢ÃWÀð - ªÀÄºÁvÀä, VjÃ±À, ¸ÀÄgÁ¸ÀÄgÀ, ªÀzsÀÆ¥ÉÃvÀ.
BE @K
UÀÄt - zÉÃªÉÃAzÀæ, eÁÕ£ÉÃ±ÀégÀ, ¸ÀÆgÉÆåÃzÀAiÀÄ, ªÀÄºÀ¶ð, ªÀÄºÉÃ±À.

ªÀÈ¢Þ - KPÉÊPÀ, d£ÉÊPÀå, ªÀ£ËμÀ¢ü, CμÉÖöÊ±ÀégÀå.
TO
AiÀÄuï - CvÀåªÀ¸ÀgÀ, eÁvÀåwÃvÀ, PÉÆÃlå¢üÃ±ÀégÀ, PÉÆÃlå£ÀÄPÉÆÃn.

T
d±ÀÛ÷é - ªÁUÉÝÃ«, CdAvÀ, μÀqÁ£À£À, ¢UÀAvÀ, C©Þ.

O
N
±ÀÄÑvÀé - ¥ÀAiÀÄ±ÀêAiÀÄ£À, ±ÀgÀZÀÑAzÀæ, dUÀeÉÆÓöåÃw, §ÈºÀZÀÒvÀæ.

C£ÀÄ£Á¹PÀ - μÀtÄäR, ¸À£Áä£À, ªÁYäAiÀÄ, G£ÁäzÀ, vÀ£ÀäAiÀÄ.
¢égÀÄQÛ
F ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ :
- ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ NrNr zÀtÂzÀgÀÄ.
- FVÃUÀ CªÀ¼ÀÄ ZÉ£ÁßV NzÀÄvÁÛ¼É.
- zÉÆqÀØ zÉÆqÀØ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ©zÀÝªÀÅ.
25
F ªÁPÀåUÀ¼À°è Nr, FUÀ, zÉÆqÀØ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ JgÀqÉgÀqÀÄ ¨Áj ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÁzÀÄzÀ£ÀÄß
UÀªÀÄ¤¸À§ºÀÄzÀÄ »ÃUÉ-
¸ÀÆvÀæ :- MAzÀÄ «±ÉÃμÁxÀðªÀ£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌV MAzÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÉÆßÃ, MAzÀÄ ªÁPÀåªÀ£ÉÆßÃ,

JgÀqÉgÀqÀÄ ¨Áj ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¢égÀÄQÛ J£ÀÄßvÁÛgÉ. EAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CxÀðUÀ¼À°è
¥ÀæAiÉÆÃV¸À®àqÀÄvÀÛªÉ.
GzÁ:
GvÁìºÀzÀ°è - ºËzÀÄ ºËzÀÄ, ¤®Äè¤®Äè, §AzÉ§AzÉ.
D¢üPÀåzÀ°è - zÉÆqÀØzÉÆqÀØ, ºÉZÀÄÑºÉZÀÄÑ.
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ - ªÀÄ£ÉªÀÄ£ÉUÀ¼À°è, PÉÃjPÉÃjUÀ¼À£ÀÄß.
¸ÀA¨sÀæªÀÄzÀ°è - CUÉÆÃCUÉÆÃ, §¤ß§¤ß.
ED
D±ÀÑAiÀÄðzÀ°è - C§â¨Áâ, CºÀºÁ.
H
IS
DPÉëÃ¥ÀzÀ°è - ¨ÉÃqÀ¨ÉÃqÀ, £ÀqÉ£ÀqÉ.
BL
EP S
¤μÉÃzsÀzÀ°è - ¸ÁPÀÄ¸ÁPÀÄ
R TB
U
M¦àUÉAiÀÄ°è - ºËzËízÀÄ, DUÀ° DUÀ°, EgÀ° EgÀ°.
BE @K
CªÀ¸ÀgÀzÀ°è - NqÀÄNqÀÄ, £ÀqÉ£ÀqÉ.

EªÀÅUÀ¼À®èzÉ E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ «±ÉÃμÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ EªÉ.
TO
ªÉÆzÀ®ÄªÉÆzÀ®Ä - ªÉÆvÀÛªÉÆzÀ®Ä / ªÉÆlÖªÉÆzÀ®Ä

PÀqÉUÉPÀqÉUÉ - PÀlÖPÀqÉUÉ / PÀqÉPÀqÉUÉ
T
O
£ÀqÀÄªÉ£ÀqÀÄªÉ - £ÀlÖ£ÀqÀÄªÉ / £ÀqÀÄ£ÀqÀÄªÉ

N
§AiÀÄ®Ä§AiÀÄ®Ä - §lÖ§AiÀÄ®Ä
vÀÄ¢vÀÄ¢ - vÀÄvÀÛvÀÄ¢
PÉÆ£ÉUÉPÉÆ£ÉUÉ - PÉÆ£ÉPÉÆ£ÉUÉ
ªÉÄ®è£ÉªÉÄ®è£É - ªÉÄ®èªÉÄ®è£É
26
eÉÆÃqÀÄ£ÀÄr :
ªÉÄÃ¯ÉÆßÃlPÉÌ ¢égÀÄQÛUÀ¼À ºÁUÉ PÀAqÀÄ§gÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀUÀ½ªÉ. DzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¢égÀÄQÛUÀ¼ÉAzÀÄ
ºÉÃ¼ÀÄªÀ ªÁrPÉ¬Ä®è. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃqÀÄ£ÀÄrUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¢égÀÄQÛAiÀÄ°è MAzÉÃ¥ÀzÀ
JgÀqÀÄ ¨Áj §AzÀgÉ, E°è ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ eÉÆvÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛªÉ. »ÃUÉ eÉÆvÉAiÀiÁV §gÀÄªÀ
¥ÀzÀUÀ¼À°è JgÀqÀÄ «zsÀzÀ ¥ÀzÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. 1. JgÀqÀÆ ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CxÀð«gÀÄvÀÛzÉ. 2. JgÀqÀÄ
¥ÀzÀUÀ¼À°è ªÉÆzÀ® ¥ÀzÀPÉÌ ¤¢ðμÀÖ CxÀð«zÀÄÝ, JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀPÉÌ CxÀð«gÀÄªÀÅ¢®è.
JgÀqÀÆ ¥ÀzÀUÀ½UÉ CxÀð«gÀÄªÀAvÀºÀªÀÅ: ¸Àw¥Àw, PÉ£ÉªÉÆ¸ÀgÀÄ, ºÁ¯ÉÓÃ£ÀÄ, ªÀÄPÀÌ¼ÀÄªÀÄj EvÁå¢
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
ªÉÆzÀ® ¥ÀzÀPÉÌ ªÀiÁvÀæ CxÀð«gÀÄªÀAvÀºÀªÀÅ : (¥ÀæwzsÀé¤ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ/ªÀiÁwUÉÆAzÀÄ VÃvÀÄ) PÁ¦üVÃ¦ü,
ºÀÄ¼ÀºÀÄ¥Ààr, zÉÃªÀgÀÄVÃªÀgÀÄ, ºÀtVt, ¥ÀÄ¸ÀÛPÀV¸ÀÛPÀ EvÁå¢.
ED
H
IS
BL
EP S
R TB
U
BE @K
1. PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA¢üUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹, JgÀqÉgÀqÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.

2. ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¸ÀA¢üUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀégÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåAd£À ¸ÀA¢üUÀ½UÁV «AUÀr¹ §gÉ¬Äj.
TO
3. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹, ¸ÀA¢ü ºÉ¸Àj¹.

T
¸ÀÄgÁ¸ÀÄgÀ, §¯Éè£ÉAzÀÄ, ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄ, ªÀÄ¼ÉUÁ®, CµÉÖöÊ±ÀégÀå, ªÉÃ¢AiÀÄ°è.

O
N
D) ªÉÆzÀ¯ÉgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ½VgÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÀzÀAvÉ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÀjAiÀiÁzÀ £Á®Ì£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀ §gÉ¬Äj.
1. £ÀªÉÆÃ £ÀªÉÆÃ : ¢égÀÄQÛ : : ¢üÃgÀ ±ÀÆgÀ : _________
2. ¯ÉÆÃ¥À ¸ÀA¢ü : ¸ÀégÀ ¸ÀA¢ü : : DzÉÃ±À ¸ÀA¢ü : _________
3. PÀlÖPÀqÉUÉ : PÀqÉUÉ PÀqÉUÉ : : ªÉÆvÀÛªÉÆzÀ®Ä : _________
4. ±ÀgÀZÀÑAzÀæ : ±ÀÄÑvÀé ¸ÀA¢ü : : ¢UÀAvÀ : _________
27
G) F PÉ¼ÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀZÀ£À §zÀ¯Á¬Ä¹ §gÉ¬Äj.
ªÀiÁzÀj : PÀÄ°Ã£À - PÀÄ°Ã£ÀgÀÄ
Q«AiÉÆÃ¯É, PÀwÛUÀ¼ÀÄ, ºÁªÀÅ, ©A¢UÉUÀ¼ÀÄ, ºÉÆUÀ¼ÀÄ¨sÀl.
H) F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀéAvÀ ªÁPÀåzÀ°è §¼À¹j.
PÉÆÃ¯ÁºÀ®, »vÀªÀZÀ£À, zÁQëtå, C¥ÀjavÀ, zÉÆqÀØ¹ÛPÉ.
IÄ) F PÉ¼ÀV£À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹ ¸ÀA¢ü ºÉ¸Àj¹j.
vÀ¯ÉUÀqÀj, UÀÄgÀÆ¥ÀzÉÃ±À, ºÁ®ÄUÀqÀ®Ä, ¥ÀmÁÖ©üµÉÃPÀ.
MAzÉÃ ±À§Þ, DzÀgÉ JgÀqÀÄ CxÀð. EAxÀªÀÅ PÀ£ÀßqÀzÀ°è ºÉÃgÀ¼ÀªÁVªÉ.
ED
PÉgÉ -
H
(1) eÉÆÃgÁV ªÀÄ¼É ¸ÀÄjzÀ PÁgÀt PÉA¥ÁA§Ä¢ü PÉgÉAiÀÄÄ vÀÄA©vÀÄ.
IS
(2) CªÀ£ÀÄ ªÉÄÊAiÉÄ®è PÉgÉzÀÄPÉÆAqÀ£ÀÄ. BL
EP S
R TB
U
§gÉ -
BE @K
(3) ºÉÃ½zÀÝ£ÀÄß §gÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÁUÀ®Æ vÀ¥ÁàUÀÄªÀÅzÉ?

(4) vÀ¥ÀÄà ªÀiÁrzÀgÉ §gÉ ºÁQ©mÉÖÃ£ÀÄ!
vÉÆgÉ -
(5) UÀÄqÀØ¢AzÀ E½zÀÄ§gÀÄwÛzÀÝ vÉÆgÉAiÀÄ ¤ÃgÀ°è ªÀÄÄR vÉÆ¼ÉzÀÄPÉÆAqÉ£ÀÄ.
TO
(6) J®èªÀ£ÀÆß vÉÆgÉzÀÄ DvÀ PÁ²UÉ ºÉÆgÀlÄºÉÆÃzÀ£ÀÄ.

T
O
EAxÀ E£ÀßµÀÄÖ ±À§ÞUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr, CxÀð §gÉ¬Äj.

N
PÁ®
zsÁvÀÄUÀ½UÉ ‘GvÀÛ’ JA§ PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®gÀÆ¥ÀªÀÇ ‘zÀ’ JA§
¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ ¨sÀÆvÀPÁ®gÀÆ¥ÀªÀÇ ‘ªÀ’ JA§ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ ¨sÀ«µÀåvï PÁ®gÀÆ¥ÀªÀÇ
GAmÁUÀÄvÀÛzÉ. zsÁvÀÄUÀ½UÉ PÁ®¸ÀÆZÀPÀzÀ eÉÆvÉUÉ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ ¥ÀÅgÀÄµÀªÁZÀPÀUÀ½UÉ
C£ÀÄUÀÄtªÁV ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆAzÀÄvÀÛªÉ.
35
GzÁºÀgÀuÉ:
PÁ® GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ ªÀÄzsÀåªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀÀ ¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ
ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ® w£ÀÄßvÉÛÃ£É w£ÀÄßwÛ w£ÀÄßvÁÛ£É
¨sÀÆvÀPÁ® wAzÉ£ÀÄ wAzÉ wAzÀ£ÀÄ
¨sÀ«µÀåvïPÁ® w£ÀÄßªÉ£ÀÄ w£ÀÄßªÉ w£ÀÄßªÀ£ÀÄ
PÁ®¥À®èl: MAzÀÄ PÁ®zÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ PÁ®zÀ QæAiÀiÁgÀÆ¥À¢AzÀ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÉÃ PÁ®¥À®èl,

»ÃUÉ PÁ® ¥À®èlªÁUÀÄªÁUÀ ¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ®Æè ªÀvÀðªÀiÁ£À
ED
PÁ®zÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀ«µÀvï PÁ®zÀ®Æè ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÁUÀÄªÀÅªÀÅ.
H
GzÁ : 1. ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®ªÀÅ ¨sÀ«µÀåvï PÁ®zÀ°è
IS
- CªÀ£ÀÄ M¼ÀUÉ Hl ªÀiÁqÀÄªÀ£ÀÄ (HlªÀiÁqÀÄvÁÛ£É JAzÁUÀ¨ÉÃPÀÄ)
BL
EP S
R TB
2. ¨sÀ«µÀåvïPÁ®ªÀÅ ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®zÀ°è

U
- CªÀ¼ÀÄ ªÀÄÄA¢£À ªÁgÀ §gÀÄvÁÛ¼É (§gÀÄªÀ¼ÀÄ JAzÁUÀ¨ÉÃPÀÄ)

BE @K
PÉÆnÖgÀÄªÀ ¸ÀÆZÀ£ÉAiÀÄAvÉ GvÀÛj¹.

1. ºÀA¦AiÀÄ°è£À zÉÃªÁ®AiÀÄ £ÉÆÃrPÉÆAqÀÄ §AzÉªÀÅ.
TO
(¨sÀ«µÀåvïPÁ®PÉÌ ¥ÀjªÀwð¹)
T
2. ±ÉÊPÀëtÂPÀ CzsÀåAiÀÄ£À zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥ÀæªÁ¸À ªÀiÁqÀÄªÀgÀÄ.

O
(ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®PÉÌ ¥ÀjªÀwð¹)
N
3. ºÉeÉÓ ºÉeÉÓUÉ EwºÁ¸ÀzÀ CrUÀ®ÄèUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.

(¨sÀÆvÀPÁ®PÉÌ ¥ÀjªÀwð¹)
¥ÀvÀæ¯ÉÃR£À
FUÁUÀ¯ÃÉ »A¢£À vÀgU À w
À UÀ¼°
À è gÀeÁ Cfð, §AzsÄÀ UÀ½UÉ §gÉAiÀÄÄªÀ ¥ÀvU
æÀ ¼
À À §UÉÎ w½zÀÄPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ.
F vÀgÀUÀwAiÀÄ°è G½zÀ PÉ®ªÀÅ ªÀiÁzÀjUÀ¼À£ÀÄß w½zÀÄPÉÆ¼ÉÆîÃt.
«£ÀAw ¥ÀvÀæ :
¤ªÀÄä ©Ã¢UÉ zÁj¢Ã¥À ºÁQ¸ÀÄªÀAvÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ C¢üPÁjUÀ½UÉ ¥ÀvÀæ §gÉ¬Äj.
36
EªÀjAzÀ,
gÁªÀÄZÀAzÀæ ¢£ÁAPÀ : 2.10.2017
ZÉ£ÉßöÊvÉÆÛÃr UÁæªÀÄ ¸ÀÜ¼À : ªÁªÀÄzÀ¥ÀzÀªÀÅ
ªÁªÀÄzÀ¥ÀzÀªÀÅ CAZÉ
§AmÁé¼À vÁ®ÆPÀÄ, zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯Éè
EªÀjUÉ,
ªÀiÁ£Àå CzsÀåPÀëgÀÄ,
UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw PÀZÉÃj,
ªÁªÀÄ¥ÀzÀªÀÅ,
§AmÁé¼À vÁ®ÆPÀÄ, zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯Éè.
ªÀiÁ£ÀågÉÃ,
ED
«µÀAiÀÄ : ©Ã¢ ¢Ã¥À C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀAvÉ PÉÆÃj ªÀÄ£À«.
H
ªÁªÀÄzÀ¥ÀzÀ«¤AzÀ ZÉ£ÉßöÊvÉÆÛÃr UÁæªÀÄPÉÌ ºÉÆÃUÀÄªÀ gÀ¸ÉÛAiÀÄ°è ¥Àæw¤vÀå £ÀÆgÁgÀÄ ªÀÄA¢
IS
¸ÀAZÀj¸ÀÄvÁÛg.É F gÀ¸ÛÉ ¤ªÀiÁðtUÉÆAqÀÄ FUÁUÀ¯ÃÉ ºÀ¢£ÉÊzÀÄ ªÀµð
BL À UÀ¼ÁVªÉ. ZÉ£ßÉ öÊvÉÆÃÛ r UÁæªÄÀ zÀ°è
EP S
¸ÀÄªÀiÁgÀÄ J¥Àvà ÄÀ Û ªÀÄ£ÉU½

À UÉ ºÉÆÃUÀ®Ä F gÀ¸ÛÉ ¥Àª
æ ÄÀ ÄRªÁVzÉ. DzÀgÉ gÀ¸ÛÉ ºÉÆAqÀªÄÀ AiÀÄªÁVgÀÄªÀjAzÀ
R TB
U
ºÁUÀÆ PÁr£À ªÀÄzsåÉ ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀjAzÀ gÁwæ ºÉÆwÛ£° À è ¸ÀAZÁgÀPÌÉ vÀÄA¨Á vÉÆAzÀgA É iÀiÁUÀÄwÛz.É
BE @K
DzÀ Ä zÀ j AzÀ UÁæ ª À Ä ¥À A ZÁ¬ÄwAiÀ Ä ªÀ w ¬ÄAzÀ zÁj¢Ã¥À ºÁQ¸À ¨ É Ã PÁV F ªÀ Ä Æ®PÀ

¥Áæyð¹PÉÆ¼ÀÄîvÉÛÃ£É.
zsÀ£ÀåªÁzÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ
TO
Ew vÀªÀÄä «±Áé¹,
¸À».......................
T
O
(gÁªÀÄZÀAzÀæ)
N
(Hj£À £ÁUÀjPÀgÀ°è LªÀvÀÄÛ d£ÀgÀÄ F «£ÀAw ¥ÀvÀæPÉÌ ¸À» ºÁQgÀÄvÁÛgÉ.)
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
• ¥À¸
æ ÄÀ ÛvÀ ¥ÁoÀz°
À è §A¢gÀÄªÀ ªÀÄÄZÀAÑ eÉ, «ÄÃºÀ, ªÀÄÄ¥ÀÄà, ¨ÉÆdÄÓ - EªÉ®è CZÀÑ PÀ£ßÀ qÀzÀ ¥ÀzU
À ¼
À ÄÀ .
F ¥ÁoÀzÀ°è §A¢gÀÄªÀ G½zÀ CAxÀ CZÀÑPÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
• qÁ. §£ÀßAeÉ UÉÆÃ«AzÁZÁAiÀÄðgÀ E¤ßvÀgÀ PÀÈwUÀ¼À£ÀÄß N¢ C¨sÀå¹¹j.
• `¸ÀªÀÄÄzÀæªÀÄxÀ£À’ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ PÀvÉAiÀÄ£ÀÄß N¢, w½¬Äj.
* * * * *
37
§gÉªÀtÂUÉAiÀÄ°è ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼À ¥ÁvÀæ CvÀåAvÀ ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÀÄ. ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ½®èzÀ §gÉªÀtÂUÉ
¸ÀàµÁÖxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀzÉ vÉÆqÀPÀÄUÀ½UÉ PÁgÀtªÁUÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. ºÁUÁV ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼ÀÄ CvÀåAvÀ
CUÀvÀå. E°è PÉÆnÖgÀÄªÀ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.
¥ÀÇtð «gÁªÀÄ : (.) MAzÀÄ ¥ÀÇtðQæAiÉÄ¬ÄAzÀ PÀÆrzÀ ªÁPÀåzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è F ¥ÀÇtð«gÁªÀÄ
aºÉßAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÀÄ.
GzÁ :- «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß ºÁqÀÄvÁÛgÉ.
CzsÀð «gÁªÀÄ : (;) C£ÉÃPÀ G¥ÀªÁPÀåU¼
À ÄÀ MAzÀÄ ¥Àz
æ Ás £ÀªÁPÀåPÌÉ C¢üÃ£ÀªÁVzÁÝUÀ G¥ÀªÁPÀåU¼
À ÄÀ
ªÀÄÄVzÁUÀ¯É®è F aºÉßAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
ED
GzÁ :- vÁªÀÅ PÀrªÉÄ ªÀiÁvÀ£Ár¢ÝÃj; ºÉZÀÄÑ PÉ®¸À ªÀiÁr¢ÝÃj.
H
C®à«gÁªÀÄ : (,) ¸ÀA¨ÉÆÃzs£
À A
É iÀÄ ªÀÄÄAzÉ ºÁUÀÆ PÀvÈÀ ð, PÀªÄÀ ð, QæAiÀiÁ¥ÀzU
À ½
À UÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
IS
«±ÉÃµÀtUÀ¼ÀÄ §gÀÄªÁUÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ «±ÉÃµÀt ©lÄÖ G½zÀªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ
BL
EP S
C®à«gÁªÀÄ §¼À¸À¨ÉÃPÀÄ.
R TB
U
GzÁ :- §mÉÖVgÀtÂ, gÀlÄÖ, ¥É¤ì¯ï, ¨ÉAQPÀrØ vÀAiÀiÁjPÁ WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß
BE @K
¸ÁÜ¦¸À¯ÁVzÉ.
¥Àæ±ÁßxÀðPÀ : (?) ¥Àæ±ÉßgÀÆ¥ÀzÀ ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ aºÉßAiÀÄ£ÀÄß
§¼À¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
TO
GzÁ :- zÁ±ÀgÀy AiÀiÁgÀÄ ?

¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÀ : (!) ºÀµÀð, D±ÀÑAiÀÄð, ¸ÀAvÉÆÃµÀ, «µÁzÀ, zÀÄBR ªÀÄÄAvÁzÀ ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß
T
O
¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ F aºÉßAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

N
GzÁ :- CAiÉÆåÃ! »ÃUÁUÀ¨ÁgÀ¢vÀÄÛ!

GzÀÞgÀt aºÉß : (“ ”) M§âgÀÄ ºÉÃ½zÀ ªÀiÁvÀ£ÉßÃ AiÀÄxÁªÀvÁÛV §gÉAiÀÄÄªÁUÀ F aºÉßAiÀÄ£ÀÄß
§¼À¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
GzÁ :- “²PÀëtªÀÅ PÉ®ªÉÃ d£ÀgÀ ¸ÀévÁÛUÀzÉ ¥ÀæUÀw¥ÀgÀ gÁdåzÀ°è
J®ègÀ Dd£Àä¹zÀÝ ºÀPÁÌUÀ¨ÉÃPÀÄ” JAzÀÄ ¸Àgï JA. «±ÉéÃ±ÀégÀAiÀÄå£ÀªÀgÀÄ
ºÉÃ½zÀgÀÄ.
ªÁPÀåªÉÃµÀ×£À aºÉß : (‘ ’) ¥Áj¨sÁ¶PÀ ¥ÀzU À ¼

À £
À ÄÀ ß §¼À¸ÄÀ ªÁUÀ, C£Àå¨sÁµÉAiÀÄ ¥ÀzU
À ¼
À £
À ÄÀ ß §¼À¸ÄÀ ªÁUÀ,
¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÁUÀ F aºÉßAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
47
GzÁ :- PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉAiÀÄ°è ‘EAVèµï’, ‘¥À¶ðAiÀÄ£ï’, ‘¥ÉÀÇÃZïðVÃ¸ï’
¨sÁµÉUÀ¼À ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
DªÀgÀt aºÉß : () MAzÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÉÆßÃ ªÁPÀåªÀ£ÉÆßÃ ºÉÃ½ CzÀPÉÌ ¸ÀªiÀ Á£ÁxÀðPÀ ¥Àzª
À £
À Æ
É ßÃ
ªÁPÀåªÀ£ÉÆßÃ ºÉÃ¼ÀÄªÁUÀ F aºÉßAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
GzÁ :- ¤ÃgÀ £ À Ä ß «¨s À f ¹zÀ g É DªÀ Ä è d £À P À (DQì d £ï) d®d£À P À

(ºÉÊqÉÆæÃd£ï)UÀ¼ÀÄ GvÀàwÛAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.
«ªÀgu
À ÁvÀäPÀ aºÉß : (:) MAzÀÄ C©ü¥ÁæAiÀÄzÀ «ªÀgÀuÉ ªÀÄÄAzÉ w½¹zÀAvÉ EzÉ JAzÀÄ vÉÆÃj¸ÀÄªÀ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è F aºÉßAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
GzÁ :- ¥ÀAZÀªÀÄºÁªÁzÀåUÀ¼ÀÄ : vÁ¼À, ºÀ¼ÀUÀ, UÀAmÉ, ªÀiËj, ¸À£Á¢.
ED
ªÁPÀågÀZÀ£É
H
IS
E°ègÀÄªÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ :
BL
EP S
1. ©üÃªÀÄ£ÀÄ zÀÄµÀÖ£ÁzÀ §PÀ£À£ÀÄß PÉÆAzÀ£ÀÄ.

R TB
U
BE @K
2. ªÀÄºÁ±ÀPÀÛ£ÁzÀ zÉÃªÀgÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¯ÉÆÃPÀUÀ¼À£ÀÄß ¦æÃw¬ÄAzÀ PÁ¥ÁqÀÄªÀ£ÀÄ.

F JgÀqÀÄ ªÁPÀåUÀ¼À°è ©üÃªÀÄ, zÉÃªÀgÀÄ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀvÀÈð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ, §PÀ, ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¯ÉÆÃPÀ JA§
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ PÀªÀÄð¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ, PÉÆAzÀ£ÀÄ, PÁ¥ÁqÀÄªÀ£ÀÄ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ »ÃUÉ___
PÀvÀÈð, PÀªÀÄð ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ½AzÀ PÀÆrgÀÄªÀ ¥ÀzÀ ¸ÀªÀÄÆºÀªÉÃ ªÁPÀå JAzÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
TO
DzÀ g É PÉ ® ªÉ Ç ªÉ Ä ä PÀ v À È ð, PÀ ª À Ä ð, Qæ A iÀ i Á¥À z À U À ½ UÉ «±É Ã µÀ t UÀ ¼ À Æ ¸É Ã jPÉ Æ AqÀ Ä

T
O
ªÁPÀågÀZÀ£ÉAiÀiÁUÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. ºÁUÉAiÉÄÃ PÀvÀÈð¥ÀzÀ CxÀªÁ PÀªÀÄð¥ÀzÀ CxÀªÁ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

N
E®èzÉAiÀÄÆ ªÁPÀå ¥ÀÀÇtð CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄªÀÅzÀjAzÀ CAvÀºÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÀÇ EzÉ.

MAzÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtð CxÀð ¤ÃqÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀåªÀ¹ÜvÀ eÉÆÃqÀuÉAiÉÄÃ ªÁPÀå.
GzÁ:- 1. FUÀ §AzÀ£ÀÄ (PÀvÀÈð ¥ÀzÀ E®è)
2. CªÀ£ÀÄ FUÀ vÁ£É wAzÀ£ÀÄ (PÀªÀÄð¥ÀzÀ E®è)
3. ºÀÄqÀÄUÀ §Ä¢ÞªÀAvÀ (QæAiÀiÁ¥ÀzÀ E®è)
EAvÀºÀ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß CzsÁåºÁgÀAiÀÄÄPÀÛ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ.
48
ªÁPÀå ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ
1. ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁPÀå
F ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.
C. PÁgÀªÁgÀzÀ°è ªÀÄ¯ÉÃjAiÀiÁ ªÁå¥ÀPÀªÁV ºÀ©âvÀÄÛ.
D. PÁgÀªÁgÀzÀ°è GzÉÆåÃVAiÀiÁVzÀÝ «ÃgÉÃ±ÀégÀ ¥ÁoÀPï ªÀÄ¯ÉÃjAiÀiÁ¢AzÀ §¼À°zÀgÀÄ.
E. «ÃgÉÃ±ÀégÀ ¥ÁoÀPïgÀ£ÀÄß ¨ÉAUÀ¼ÀÆjUÉ ªÀUÁðªÀuÉ ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.
F ªÀÄÆgÀÄ ªÁPÀåUÀ¼ÄÀ MAzÉÆAzÀÄ ¥ÀÇtðQæAiÀiÁ¥Àzz À ÆÉ qÀ£É ¸ÀévA
À vÀæ ªÁPÀåUÀ¼ÁVªÉ. »ÃUÉ-
MAzÀÄ ¥ÀÇtðQæAiÀiÁ¥ÀzÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀévÀAvÀæªÁVgÀÄªÀ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁPÀåªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁPÀåzÀ°è MAzÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÀiÁvÀæ EzÀÄÝ ¸Á¥ÉÃPÀë QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄzsÀåzÀ°è
§gÀ§ºÀÄzÀÄ.
GzÁ:- PÁgÀªÁgÀz°À è ªÀÄ¯ÉÃjAiÀiÁ ºÀ©â, «ÃgÉÃ±ÀégÀ ¥ÁoÀPïgÀªg
À À DgÉÆÃUÀåzÀ ªÉÄÃ¯É zÀÄµÀj
à uÁªÀÄ
ED
©Ãj, CªÀgÀÄ C°èAzÀ ªÀUÁðªÀuÉ ºÉÆAzÀÄªÀAvÉ D¬ÄvÀÄ.
H
F ªÁPÀåzÀ°è D¬ÄvÀÄ JA§ MAzÉÃ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ«zÀÄÝ ºÀ©â, ©Ãj JA§ ¸Á¥ÉÃPÀë QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
IS
ªÀÄzsÀåzÀ°è §A¢ªÉ. ºÁUÁV EzÀÄ PÀÆqÁ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁPÀåªÉAzÉÃ ¥ÀjUÀtÂ¸À®àqÀÄvÀÛzÉ.
BL
EP S
R TB
2. ¸ÀAAiÉÆÃfvÀ ªÁPÀå :
U
BE @K
PÁgÀªÁgÀzÀ°è ªÀÄ¯ÉÃjAiÀiÁ ºÀ©âvÀÄÛ; DzÀÝjAzÀ «ÃgÉÃ±ÀégÀ ¥ÁoÀPïgÀªÀgÀÄ ªÀÄ¯ÉÃjAiÀiÁ¢AzÀ

§¼À®¨ÉÃPÁAiÀÄÄÛ; F PÁgÀt¢AzÀ CªÀgÀ£ÀÄß C°èAzÀ ªÀUÁð¬Ä¸À¯ÁAiÀÄÄÛ.
F ªÁPÀå ¸ÀªÀÄÆºÀzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ ªÁPÀåUÀ½ªÉ. DzÀgÉ F ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ
¸ÀAAiÉÆÃd£ÉUÉÆAqÀÄ MAzÀÄ ¥ÀÇtðªÁPÀåªÁVzÉ. »ÃUÉ_
TO
¸ÀévÀAvÀæ ªÁPÀåUÀ¼ÁV ¤®è§®è C£ÉÃPÀ G¥ÀªÁPÀåUÀ¼ÉÆqÀ£É MAzÀÄ ¥ÀÇuÁð©ü¥ÁæAiÀÄzÀ ªÁPÀåªÁVzÀÝgÉ

T
CzÀÄ ¸ÀAAiÉÆÃfvÀ ªÁPÀåªÉ¤ß¸ÀÄªÀÅzÀÄ.

O
N
3. «Ä±ÀæªÁPÀå :
K£ÁzÀgÀÆ ªÀiÁr ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆÃmÁgÀÄ PÁSÁð£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À®Ä «±ÉéÃ±ÀégÀAiÀÄå£ÀªÀgÀÄ
¤zsÀðj¹zÀgÁzÀgÀÆ CªÀgÀ ¤zsÁðgÀPÉÌ ©ænµï ¸ÀgÀPÁgÀzÀ C¥ÀàuÉ zÉÆgÉAiÀÄ°®èªÉA§ «µÀAiÀÄ
w½zÁUÀ CªÀgÀÄ §ºÀÄªÁV ªÀÄgÀÄVzÀgÀÄ.
E°è CªÀgÀÄ §ºÀÄªÁV ªÀÄgÀÄVzÀgÀÄ JA§ ¥ÀæzsÁ£À ªÁPÀåPÉÌ 1- K£ÁzÀgÀÆ ªÀiÁr ¨sÁgÀvÀzÀ°è
ªÉÆÃmÁgÀÄ PÁSÁð£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À®Ä «±ÉéÃ±ÀégÀAiÀÄå£ÀªÀgÀÄ ¤zsÀðj¹zÀgÀÄ; 2- CªÀgÀ ¤zsÁðgÀPÉÌ
©ænµï ¸ÀgPÀ ÁgÀzÀ C¥ÀàuÉ zÉÆgÉAiÀÄ°®è JA§ ªÁPÀåU¼ À ÄÀ G¥ÀªÁPÀåU¼À ÁV ¸ÉÃjPÉÆArªÉ. »ÃUÉ__
MAzÀÄ CxÀªÁ C£ÉÃPÀ ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¥ÀæzsÁ£À ªÁPÀåPÉÌ C¢üÃ£ÀUÀ¼ÁVzÀÝgÉ CAxÀ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß
«Ä±ÀæªÁPÀå J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
49
ªÁåªÀºÁjPÀ ¥ÀvÀæ
¥ÀjµÀvÀÄÛ ¥ÀæPÀn¹zÀ ‘PÀ£ÀßqÀ ¤WÀAlÄ’ «£À ºÀvÀÄÛ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆqÀÄªÀAvÉ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À PÀ£ÀßqÀ
¸Á»vÀå ¥ÀjµÀwÛ£ÉÆA¢UÉ ¥ÀvÀæªÀåªÀºÁgÀ £ÀqÉ¹.
EªÀjAzÀ,
¥Àæ«ÄÃ¼À, ¢£ÁAPÀ : 2.10.2016

ºÀvÀÛ£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀw ¸ÀÜ¼À : ²ªÀªÉÆUÀÎ
¸ÀgÀPÁj ¥ËæqsÀ±Á¯É
C±ÉÆÃPÀ£ÀUÀgÀ, ²ªÀªÉÆUÀÎ
EªÀjUÉ,
ED
ªÀiÁ£Àå PÁgÀåzÀ²ðUÀ¼ÀÄ,
H
PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀå ¥ÀjµÀvÀÄÛ
IS
ZÁªÀÄgÁd¥ÉÃmÉ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ. BL
EP S
R TB
U
ªÀiÁ£ÀågÉÃ,
BE @K
«µÀAiÀÄ : ¥ÀjµÀwÛ£À ¥ÀæPÀluÉAiÀiÁzÀ ‘PÀ£ÀßqÀ ¤WÀAlÄ’«£À ºÀvÀÄÛ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß PÀ¼ÀÄ»¹ PÉÆqÀÄªÀ §UÉÎ.
¥ÀjµÀvÀÄÛ ¥ÀæPÀn¹gÀÄªÀ PÀ£ÀßqÀ ¤WÀAn£À ºÀvÀÄÛ ¥ÀæwUÀ¼ÀÄ £À£ÀUÉ ªÀÄvÀÄÛ £À£Àß UÉ¼ÀwAiÀÄjUÉ ¨ÉÃPÁVzÉ.
TO
zÀAiÀÄªÀiÁr ºÀvÀÄÛ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß £À£Àß «¼Á¸ÀPÉÌ «.¦.¦. ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁV F ªÀÄÆ®PÀ PÉÃ½ PÉÆ¼ÀÄîvÉÛÃ£É. D
T
§UÉÎ L£ÀÆgÀÄ gÀÆ¥Á¬ÄUÀ¼À ¨ÁåAPï ºÀÄArAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAUÀqÀgÀÆ¥ÀªÁV F ¥ÀvÀæzÀ eÉÆvÉ Ej¹zÉÝÃ£É.

O
N
ªÀAzÀ£ÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ,
EAw vÀªÀÄä £ÀA§ÄUÉAiÀÄ,
¸À».......................
(¥Àæ«ÄÃ¼À)
50
1. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À vÀvÀìªÀÄ-vÀzÀãªÀ §gÉ¬Äj.
ªÀA±À, ¸ÁÜ£À, AiÀÄ±À, ¥ÀlÖt, PÁgÀå.
2. ¤ÃrgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è C£ÀåzÉÃ±Àå ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß Dj¹ §gÉ¬Äj.
r¥ÉÆèªÀiÁ, ¢ªÁ£À, ¥ËæqsÀ, ²PÀët, £ÀqÉ¸ÀÄ, ¸ÉÆÃ¥ÀÄ, PÁSÁð£É, PÁUÀzÀ, PÀZÉÃj.
3. PÉÆnÖgÀÄªÀ UÁzÉUÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß «ªÀj¹ §gÉ¬Äj.
1. PÀÆr¨Á½zÀgÉ ¸ÀéUÀð ¸ÀÄR.

2. ªÀiÁvÉÃ ªÀÄÄvÀÄÛ, ªÀiÁvÉÃ ªÀÄÈvÀÄå.
ED
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
H
IS
• J¸ï. dAiÀÄ¥ÀàUËqÀgÀ ‘¢ªÁ£ï ¸Àgï JA. «±ÉéÃ±ÀégÀAiÀÄå£ÀªÀgÀ PÁgÀå¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ’ PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß N¢j.
BL
EP S
R TB
U
BE @K
* * * * *
TO
T
O
N
51
G) F «µÀAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É ¤ªÀÄä vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ZÀZÉð/¸ÀAªÁzÀ £ÀqÉ¹:
1. AiÀiÁªÀÅzÀÄ DzÀ±ÀðªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ - vÀvÀÛ÷é CxÀªÁ ªÀåQÛ?
2. ªÀvÀðªÀiÁ£ÀzÀ°è AiÀiÁgÀ£ÀÄß DzÀ±Àð ¥ÀÄgÀÄµÀgÁV ¹éÃPÀj¸À§ºÀÄzÀÄ? AiÀiÁPÉ?
3. DzÀ±Àð ªÀåQÛAiÀÄ°è K£ÉÃ£ÀÄ UÀÄtUÀ¼ÀÄ EgÀ¨ÉÃPÀÄ?
4. ªÀÄ£ÀÄµÀågÀ£ÀÄß zÉÃªÀgÀ£ÁßV ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÉÄÃ vÀ¥Éà?
5. ªÀÄ£ÀÄµÀågÀÄ ªÀÄÆwð¥ÀÆeÉAiÀÄ£ÀÄß AiÀiÁPÉ ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ?
C ªÀÄvÀÄÛ ºÀ JA§ CPÀëgÀUÀ¼À GZÁÑgÀ MAzÉÃ §UÉAiÀiÁV PÉÃ½¸ÀÄvÀÛzÁzÀgÀÆ CªÀÅUÀ¼À ªÀÄzsÉå

¸ÀàµÀÖªÁzÀ ªÀåvÁå¸À«zÉ.
ED
CjªÉ - §mÉÖ
H
ºÀjªÉ - MAzÀÄ §UÉAiÀÄ ¸ÉÆ¥ÀÄà
IS
(1) CªÀ¤UÉ CjªÉ ºÉÆ°¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÉÌ PÁ¸ÀÄ PÉÆqÀÄ.
BL
EP S
R TB
(2) ºÀjªÉ ¸ÉÆ¥ÀÄà PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀPÉÌAzÀÄ CªÀ£À£ÀÄß ¸ÀAvÉUÉ PÀ½¸ÀÄ.

U
BE @K
KjPÉ - ºÉZÀÑ¼À
ºÉÃjPÉ - MAzÀgÀ ªÉÄÃ¯É E£ÉÆßAzÀ£ÀÄß ºÁPÀÄ
(3) ¥ÉmÉÆæÃ¯É ¨É¯É KjPÉAiÀiÁzÀgÉ J®è fÃªÀ£ÁªÀ±ÀåPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ¨É¯ÉUÀ¼ÀÆ ºÉZÀÄÑvÀÛªÉ.
TO
(4) MAzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ ªÉÄÃ¯É E£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ §®ªÀAvÀzÀ ºÉÃjPÉ ¸À®èzÀÄ.

EAxÀ E£ÀßµÀÄÖ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr.
T
O
N
I. ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ
1. C°è »jzÁzÀ vÉÆgÉAiÀÄÄ ºÀjAiÀÄÄwÛvÀÄÛ.
2. §¸ÀªÀ£ÀÄ PÁ°£À §¼ÉUÀ¼À£ÀÄß vÀAzÀ£ÀÄ.
3. PÉÆqÀV£À d£ÀgÀÄ PÉgÉUÀ¼À, PÀmÉÖUÀ¼À, ¨Á«UÀ¼À ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢zÁÝgÉ.
57
MAzÀ£ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ°ègÀÄªÀ ‘»jzÁzÀ, vÉÆgÉ’ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ‘ºÉzÉÆÝgÉ’ JAzÀÆ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ
ªÁPÀåzÀ°ègÀÄªÀ ‘PÁ°£À §¼ÉU¼ À £
À ÄÀ ß’ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ‘PÁ®Ä§¼É’ JA§ÄzÁVAiÀÄÆ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ
‘PÉgÉUÀ¼À, PÀmÉÖUÀ¼À, ¨Á«UÀ¼À’ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ‘PÉgÉPÀmÉÖ¨Á«UÀ¼À’ JA§ÄzÁVAiÀÄÆ ¥ÀæAiÉÆÃV¸À¯ÁVzÉ.
»ÃUÉ__
JgÀqÀÄ CxÀªÁ C£ÉÃPÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CxÀðPÀÌ£ÀÄ¸ÁgÀªÁV ¸ÉÃj¹ (CxÀðPÉÌ ¯ÉÆÃ¥À ¨ÁgÀzÀ jÃwAiÀÄ°è)
MAzÉÃ ¥Àzª À £
À ÁßV ªÀiÁqÀÄªÀ ¥ÀQæ Aæ iÉÄAiÀÄ£ÀÄß ‘¸ÀªiÀ Á¸À’ gÀZ£
À É JAzÀÄ PÀgAÉ iÀÄ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. »ÃUÉ gÀZ£À UÉ ÆÉ ¼ÀÄîªÀ
¸ÀªÄÀ ¸À¥
Û z
À À CxÀªÁ ¸ÀªiÀ Á¸ÀzÀ ªÉÆzÀ® ¥Àzª À ÅÀ ¥ÀÇªÀð¥Àzª À AÉ vÀ®Æ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¥Àzª À ÅÀ GvÀg
Û À ¥Àzª À AÉ vÀ®Æ
PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀÄ¸ÀÛ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ©r¹ §gÉAiÀÄÄªÀÅzÀ£ÀÄß ‘«UÀæºÀªÁPÀå’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
¸ÀªÀiÁ¸À gÀZÀ£É ªÀiÁqÀÄªÁUÀ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¥ÀzÀªÀ£ÉßÃ ¸ÉÃj¸À¨ÉÃPÀÄ ºÉÆgÀvÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøvÀPÉÌ
PÀ£ÀßqÀ CxÀªÁ PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¨ÁgÀzÀÄ. ºÁUÉ ¸ÉÃj¹zÀgÉ CzÀÄ ‘Cj¸ÀªÀiÁ¸À’
J¤¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ¥ÀÇªÀðzÀ PÀ«UÀ¼À ¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼À°è, ©gÀÄzÁªÀ½UÀ¼À°è, UÀªÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ
¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À°è ªÀiÁrzÀÝgÉ zÉÆÃµÀ«®è.
ED
¸ÀªiÀ Á¸ÀU¼À °
À è ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀ CxÀð¥Àz æ Ás £À ¸ÀªiÀ Á¸À. GvÀÛg¥
À zÀ À CxÀð¥Àz æ Ás £À ¸ÀªiÀ Á¸À, G¨sA À iÀÄ¥ÀzÀ
H
IS
CxÀð¥Àz æ Ás £À ¸ÀªiÀ Á¸À, C£Àå¥z
À À CxÀð¥Àz
æ Ás £À ¸ÀªiÀ Á¸À JA§ ¥À¨ æ ÃÉs zÀU½
À ªÉ. F ¥À¨ æ ÃÉs zÀU¼
À À DzsÁgÀ¢AzÀ
BL
EP S
PÀ£ÀßqÀzÀ°è MlÄÖ JAlÄ «zsÀzÀ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉAiÀÄ°èªÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß vÀvÀÄàgÀÄµÀ, PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ,
R TB
U
¢éUÀÄ, §ºÀÄ«æÃ», CA², zÀéAzÀé, QæAiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ UÀªÀÄPÀ JAzÀÄ ºÉ¸Àj¸À¯ÁVzÉ.
BE @K
F JAlÆ ¸ÀªÀiÁ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß »A¢£À vÀgÀUÀwUÀ¼À°è «ªÀgÀªÁV CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. ºÁUÁV

E°è GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ £É£À¦¹PÉÆ¼ÉÆîÃt.
vÀvÀÄàgÀÄµÀ ¸ÀªÀiÁ¸À : ¨ÉlÖzÀ + vÁªÀgÉ = ¨ÉlÖzÁªÀgÉ
TO
vÀ¯ÉAiÀÄ°è + £ÉÆÃªÀÅ = vÀ¯É£ÉÆÃªÀÅ

T
PÀªÀÄðzsÁgÀAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¸À : E¤zÀÄ + ªÀiÁªÀÅ = EªÀiÁäªÀÅ

O
N
ªÉÄ°èvÀÄ + ªÀiÁvÀÄ = ªÉÄ¯ÁévÀÄ

ºÉÆ¸ÀzÀÄ + PÀ£ÀßqÀ = ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀ
¢éUÀÄ¸ÀªÀiÁ¸À : ªÀÄÆgÀÄ + UÁªÀÅzÀ = ªÀÄÆUÁªÀÅzÀ
ªÀÄÆgÀÄ + PÀtÄÚ = ªÀÄÄPÀÌtÄÚ
¸À¥ÀÛUÀ¼ÁzÀ + ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ = ¸À¥ÀÛ¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ
§ºÀÄ«æÃ»¸ÀªÀiÁ¸À : ºÀuÉAiÀÄ°è PÀtÄÚ G¼ÀîªÀ£ÀÄ DªÀ£ÉÆÃ CªÀ£ÀÄ - ºÀuÉUÀtÚ - ²ªÀ.
ªÀÄÆgÀÄ PÀtÄÚ G¼ÀîªÀ£ÀÄ DªÀ£ÉÆÃ CªÀ£ÀÄ - ªÀÄÄPÀÌtÚ - ²ªÀ.
ZÀPÀæªÀÅ ¥ÁtÂAiÀÄ°è DªÀ¤UÉÆÃ CªÀ£ÀÄ - ZÀPÀæ¥ÁtÂ - «µÀÄÚ
58
CA²¸ÀªÀiÁ¸À : PÉÊAiÀÄ + Cr = CAUÉÊ
vÀ¯ÉAiÀÄ + »AzÀÄ = »AzÀ¯É
PÀtÚ + PÀqÉ = PÀqÉUÀtÄÚ
zÀéAzÀé¸ÀªÀiÁ¸À : VjAiÀÄÆ + ªÀ£ÀªÀÇ + zÀÄUÀðªÀÇ = VjªÀ£ÀzÀÄUÀðUÀ¼ÀÄ
PÀjAiÀÄÆ + vÀÄgÀUÀªÀÇ + gÀxÀªÀÇ = PÀjvÀÄgÀUÀgÀxÀ
QæAiÀiÁ¸ÀªÀiÁ¸À : ªÉÄÊAiÀÄ£ÀÄß + ªÀÄÄZÀÄÑ = ªÉÄÊªÀÄÄZÀÄÑ
PÀtÚA + vÉgÉ = PÀuÉÝgÉ
PÀtÂÚ¤AzÀ + PÉqÀÄ = PÀAUÉqÀÄ
UÀªÀÄPÀ¸ÀªÀiÁ¸À : CzÀÄ + PÀ®Äè = DPÀ®Äè
EzÀÄ + ¨ÉPÀÄÌ = F¨ÉPÀÄÌ
ED
£ÉAiÀÄÄÝzÀÄ + ªÀ¸ÀÛç = £ÉAiÀÄÝªÀ¸ÀÛç
H
IS
BL
EP S
R TB
U
BE @K
1. UÁæªÀÄ¸ÀégÁdå 2. vÁådåªÀ¸ÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉ
II. vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼ÀÄ
TO
1. ªÉÆÃ¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀªÀ£ÀÄ EzÁÝ£É.

T
2. PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß §®èªÀ£ÀÄ §AzÀ£ÀÄ.

O
N
ªÉÆzÀ® ªÁPÀåzÀ°è EgÀÄªÀ ªÉÆÃ¸ÀªÀ£ÀÄß JA§ ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÄAzÉ ªÀiÁqÀÄªÀªÀ£ÀÄ JA§ CxÀðzÀ°è
UÁgÀ JA§ ¥ÀævÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ªÉÆÃ¸ÀUÁgÀ JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
CAzÀ g É ªÉ Æ Ã¸À ª À £ À Ä ß + (ªÀ i ÁqÀ Ä ªÀ ª À £ À Ä ) + UÁgÀ = ªÉ Æ Ã¸À U ÁgÀ JA§ jÃwAiÀ Ä °è

¥ÀzÀgÀZÀ£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ ¥ÀæPÀÈw ¥ÀzÀPÉÌ JgÀqÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀÄªÀ PÀæªÀÄ«®è. ºÁUÁV
ªÉÆÃ¸À JA§ ¥ÀæPÀÈw ¥ÀzÀzÀ eÉÆvÉUÉ EzÀÝ C£ÀÄß JA§ ¥ÀævÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄ UÁgÀ JA§ vÀ¢ÞvÀ
¥ÀævÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ G½¹PÉÆAqÀÄ ªÉÆÃ¸ÀUÁgÀ JA§ vÀ¢ÞvÁAvÀ ¥ÀzÀgÀZÀ£É ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÁPÀåzÀ°è PÀÆqÁ EzÉÃ jÃwAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄ £ÀqÉzÀÄ PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß (¥ÀæPÀÈw¥ÀzÀ) + EUÀ
(vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ) = PÀ£ÀßrUÀ JA§ vÀ¢ÞvÁAvÀ ¥ÀzÀgÀZÀ£ÉAiÀiÁVzÉ.
59
vÀ¢ÞvÁAvÀ : £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ CxÀðUÀ¼À°è UÁgÀ, PÁgÀ, EUÀ, DrUÀ, ªÀAvÀ, EPÀ,
UÁjÛ, PÁjÛ, Ew, ªÀAvÉ ªÀÄÄAvÁzÀ vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
»ÃUÉ gÀZ£ À A
É iÀiÁUÀÄªÀ vÀ¢ÞvÀ ¥Àv
æ åÀ AiÀÄUÀ¼°
À è vÀ¢ÞvÁAvÀ£ÁªÀÄ, vÀ¢ÞvÁAvÀ¨Ás ªÀ£ÁªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀ¢ÞvÁAvÀ
CªÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ «¨sÁUÀUÀ½ªÉ.
vÀ¢ÞvÁAvÀ £ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ : £ÁªÀ Ä ¥À z À U À ½ UÉ vÀ ¢ ÞvÀ ¥À æ v À å AiÀ Ä UÀ ¼ À Ä ¸É Ã j DUÀ Ä ªÀ ¥À z À U À ¼ É Ã

vÀ¢ÞvÁAvÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ.
GzÁ:- (¥ÀÅ°èAUÀgÀÆ¥ÀzÀ°è)
§¼ÉAiÀÄ£ÀÄß + ªÀiÁgÀÄªÀªÀ£ÀÄ = §¼ÉUÁgÀ
PÉÆÃ®£ÀÄß + »rAiÀÄÄªÀªÀ£ÀÄ = PÉÆÃ®ÄPÁgÀ
PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß + §®èªÀ£ÀÄ = PÀ£ÀßrUÀ
ED
¹jAiÀÄ£ÀÄß + G¼ÀîªÀ£ÀÄ = ¹jªÀAvÀ
H
IS
¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß + G¼ÀîªÀ£ÀÄ = ¥ÁæªÀiÁtÂPÀ
BL
EP S
(¹ÛçÃ°AUÀgÀÆ¥ÀzÀ°è)
R TB
U
§¼ÉAiÀÄ£ÀÄß + ªÀiÁgÀÄªÀªÀ¼ÀÄ = §¼ÉUÁjÛ
BE @K
PÉÆÃ®£ÀÄß + »rAiÀÄÄªÀªÀ¼ÀÄ = PÉÆÃ®ÄPÁjÛ

PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß + §®èªÀ¼ÀÄ = PÀ£Àßrw
¹jAiÀÄ£ÀÄß + G¼ÀîªÀ¼ÀÄ = ¹jªÀAvÉ
TO
»ÃUÉ__
T
O
Ew, EwÛ, VwÛ, w, J EvÁå¢ ¹ÛçÃ°AUÀ gÀÆ¥ÀzÀ vÀ¢ÞvÀ ¥Àv

æ åÀ AiÀÄUÀ¼ÄÀ ¸ÉÃj ¹ÛçÃ°AUÀzÀ vÀ¢ÞvÁAvÀU¼
À ÁUÀÄvÀª
Û .É
N
vÀ¢ÞvÁAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ :
- §qÀvÀ£À, ¹jvÀ£ÀUÀ¼ÀÄ ±Á±ÀévÀªÀ®è.
- £ÀªÀÄUÉ CzÉÆAzÀÄ »jªÉÄ.
F ªÁPÀåUÀ¼À°ègÀÄªÀ §qÀvÀ£À, ¹jvÀ£À, »jªÉÄ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹zÁUÀ §qÀªÀ£À ¨sÁªÀ-

§qÀvÀ£À ¹jªÀAvÀ£À ¨sÁªÀ - ¹jvÀ£À, »jzÀgÀ ¨sÁªÀ - »jªÉÄ JA§ÄzÀÄ w½AiÀÄÄvÀÛzÉ. E°ègÀÄªÀ
vÀ£À, ªÉÄ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¨sÁªÁxÀðzÀ°è ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÁVªÉ. »ÃUÉ...
60
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV µÀ¶×Ã «¨sÀPÀÛöåAvÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ ¨sÁªÁxÀðzÀ°è - vÀ£À,- EPÉ, -¥ÀÅ, - ªÉÄ
EvÁå¢ vÀ¢ÞvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj vÀ¢ÞvÁAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
GzÁ:- eÁt£À (¨sÁªÀ) vÀ£À - eÁtvÀ£À

ZÉ®Ä«£À (¨sÁªÀ) EPÉ - ZÉ®Ä«PÉ
PÀjzÀgÀ (¨sÁªÀ) ¥ÀÅ - PÀ¥ÀÅà
¦jzÀgÀ (¨sÁªÀ) ªÉÄ - ¥ÉªÉÄð
vÀ¢ÞvÁAvÁªÀåAiÀÄ
- EªÀ£ÀÄ ©üÃªÀÄ£ÀAvÉ §®±Á°.
- ±Á¯ÉAiÀÄ vÀ£ÀPÀ §¤ß.
- DPÉVAvÀ aPÀÌªÀ¼ÀÄ.
ED
F ªÁPÀåUÀ¼À°ègÀÄªÀ ©üÃªÀÄ£ÀAvÉ, ±Á¯ÉAiÀÄvÀ£ÀPÀ, DPÉVAvÀ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ©r¹zÁUÀ ©üÃªÀÄ£À +
H
IS
CAvÉ, ±Á¯ÉAiÀÄ + vÀ£ÀPÀ, DPÉUÉ + EAvÀ JAzÁUÀÄªÀÅzÀÄ. »ÃUÉ....
BL
EP S
R TB
£ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ CAvÉ, ªÉÇ¯ï, ªÉÇÃ®Ä, vÀ£ÀPÀ, ªÀgÉUÉ, EAvÀ, DV, N¸ÀÄUÀ ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ
U
¸ÉÃj vÀ¢ÞvÁAvÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. F ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ §AzÁUÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀ°ègÀÄªÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ
BE @K
¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀÄªÀÅ¢®è.
GzÁ:
CAvÉ : ZÀAzÀæ£ÀAvÉ, CªÀ£ÀAvÉ
TO
ªÉÇ¯ï : ZÀAzÀæ£ÀªÉÇ¯ï, CªÀ£ÀªÉÇ¯ï

ªÉÇ®Ä : £À£ÀßªÉÇ®Ä, CªÀ¼ÀªÉÇ®Ä
T
O
ªÉÇÃ®Ä : ªÀÄ£ÉAiÀÄªÉÇÃ®Ä, EzÀgÀªÉÇÃ®Ä

N
ªÉÇÃ¯ï : PÀgÀrAiÀÄªÉÇÃ¯ï, £À¢AiÀÄªÉÇÃ¯ï

vÀ£ÀPÀ : ªÀÄ£ÉAiÀÄvÀ£ÀPÀ, »ªÀiÁ®AiÀÄzÀvÀ£ÀPÀ
ªÀgÉUÉ : ±Á¯ÉAiÀÄªÀgÉUÉ, ¥ÀlÖtzÀªÀgÉUÉ
ªÀÄnÖUÉ : EªÀ¼ÀªÀÄnÖUÉ, ¸ÀÄAzÀgÀ£ÀªÀÄnÖUÉ
N¸ÀÌgÀ : £À£ÀUÉÆÃ¸ÀÌgÀ, ¨ÉQÌUÉÆÃ¸ÀÌgÀ
¸À®ÄªÁV : CdÄð£À£À ¸À®ÄªÁV, PÀlÖqÀzÀ ¸À®ÄªÁV
EAvÀ : gÁzsÉVAvÀ, CzÀQÌAvÀ
DV : ¤£ÀUÁV, EzÀPÁÌV
N¸ÀÄUÀ : ªÀÄzÀÄªÉUÉÆÃ¸ÀÄUÀ, PÁUÉUÉÆÃ¸ÀÄUÀ
61
1. vÀ¢ÞvÁAvÀUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ?
2. vÀ¢ÞvÁAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ ¸À»vÀ «ªÀj¹.
D) PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀéAvÀ ªÁPÀåzÀ°è §¼À¹.
PÀPÁÌ©QÌ, DgÀA©ü¸ÀÄ, ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄ, WÁ¹UÉÆ½¸ÀÄ.
E) PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À «gÀÄzÁÞxÀðPÀ ¥ÀzÀ §gÉ¬Äj.
M½vÀÄ, ¸ÀªÀÄ¶Ö, ¥ÀÅtå, ¨É¼ÀPÀÄ, zsÀªÀÄð.
F) PÉÆnÖgÀÄªÀ UÁzÉUÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß «ªÀj¹ §gÉ¬Äj.
1. PÀlÄÖªÀÅzÀÄ PÀpt; PÉqÀºÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀ.
2. ºÉvÀÛ vÁ¬Ä; ºÉÆvÀÛ £ÁqÀÄ ¸ÀéUÀðQÌAvÀ «ÄV®Ä.
ED
¥ÀwæPÁ ªÀgÀ¢
H
IS
“EA¢£À ªÀÄPÀÌ¼ÉÃ ªÀÄÄA¢£À d£ÁAUÀ”
BL
EP S
vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ: £À.14:- “¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæzsÁ¤ dªÁºÀgÀ¯Á®gÀÄ vÀªÀÄä ºÀÄlÄÖºÀ§âªÀ£ÀÄß ªÀÄPÀÌ¼À ¢£ÀªÀ£ÁßV

R TB
U
DZÀj¸À®Ä PÀgÉ¬ÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ J®èjUÀÆ w½zÀ «µÀAiÀÄ. £ÉºÀgÀÆgÀªÀgÀ aAvÀ£ÉAiÀÄAvÉ EA¢£À ªÀÄPÀÌ¼ÉÃ
BE @K
ªÀÄÄA¢£À d£ÁAUÀ. CzÀPÁÌV ªÀÄPÀÌ¼À §UÉÎ ºÉZÀÄÑ PÁ¼Àf ªÀ»¸À¨ÉÃPÉA§ÄzÀÄ CªÀgÀ D±ÀAiÀÄªÁVvÀÄÛ.
EAzÀÄ ¤ªÀÄä ±Á¯ÉAiÀÄ°è DZÀj¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ªÀÄPÀÌ¼À¢£ÀzÀ ¸ÀA¨sÀæªÀÄ¢AzÁV £ÉºÀgÀÆgÀªÀgÀ DvÀäPÉÌ ±ÁAw
®©ü¹zÀAvÁAiÀÄÄÛ” JAzÀÄ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ±Á¸ÀPÀgÀÄ ºÉÃ½zÀgÀÄ. E°è£À eÁÕ£À¨sÁgÀw ¥ËæqsÀ±Á¯ÉAiÀÄ°è ªÀÄPÀÌ¼À
¢£ÁZÀgÀuÉ £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¸ÀªÀiÁgÀA¨sÀzÀ CzsÀåPÀë¸ÁÜ£À¢AzÀ CªÀgÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁrzÀgÀÄ.
TO
C£ÀAvÀgÀ ««zsÀ ¸ÀàzsÉðUÀ¼À°è «eÉÃvÀgÁzÀªÀjUÉ ±Á¸ÀPÀgÀÄ §ºÀÄªÀiÁ£À «vÀj¹zÀgÀÄ. ªÀÄPÀÌ½AzÀ

T
««zsÀ «£ÉÆÃzÁªÀ½ £ÀqÉ¬ÄvÀÄ. ¸ÀºÀ²PÀëPÀ gÁªÀÄAiÀÄå£ÀªÀgÀÄ ¸ÁéUÀw¹, ¸ÀºÀ²PÀëQ PÀÄªÀÄÄzÀ ªÀA¢¹zÀgÀÄ.

O
avÀPæ ¯
À Á²PÀëPÀ gÉÆÃ§mïð PÁgÀåPÀª
æ ÄÀ ¤gÀÆ¦¹zÀgÄÀ . gÁµÀÖçVÃvÉAiÉÆA¢UÉ ¸ÀªiÀ ÁgÀA¨sÀ ¸ÀA¥À£ßÀ UÉÆArvÀÄ.
N
.......................
(ªÀgÀ¢UÁgÀgÀ ¸À»)
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
• PÉÃ±ÀªÀ §°gÁªÀÄ ºÉqÀUÉÃªÁgÀgÀ fÃªÀ£ÀZÀjvÉæAiÀÄ£ÀÄß N¢j. (¨sÁgÀvÀ - ¨sÁgÀw)

• ºÉqÀUÉÃªÁgÀgÀ aAvÀ£ÉUÀ¼À PÀÈw “¥ÉæÃgÀuÁ” N¢j.
• DzÀ±Àð ¥ÀÄgÀÄµÀgÀ fÃªÀ£ÀZÀjvÉæUÀ¼À£ÀÄß N¢j.
* * * * *
62
2. AiÀÄdÕªÀÅ £ÀªÀÄUÉ PÀ°¸ÀÄªÀ fÃªÀ£À¥ÁoÀªÉAzÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ______ E®èzÉ zÁ£À
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
C. ¸ÁéxÀð D. DZÀgÀuÉ E. ¨sÀQÛ F. ¸ÀA§AzsÀ
3. Hj£À°è d£ÉÆÃ¥ÀAiÉÆÃUÀPÁÌV PÉgÉAiÀÄ£ÀÄß PÀnÖ¸ÀÄªÀÅzÀÄ ______ J¤¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ.
C. AiÀÄdÕ D. zÁ£À E. ¥ÀÆvÀð F. EµÀÖ
4. F±ÀégÀ£À°è «±Áé¸ÀªÀ£ÀÄß Ej¹zÀªÀjUÉ zsÀªÀÄðªÀÅ §jAiÀÄ ªÀåªÀºÁgÀªÀµÉÖÃ C®èzÉ ____
PÀÆqÀ DUÀÄvÀÛzÉ.
C. «ZÁgÀ D. DZÁgÀ E. ¥ÀÄgÀÄµÁxÀð F. ªÉÆÃPÀë
5. ªÀÄ£ÀB¥ÀÆªÀðPÀªÁV MªÉÄä PÉÆlÖ §½PÀ __________ .
C. PÀ¼ÀªÀ½¸À¨ÁgÀzÀÄ D. ªÀÄgÉAiÀÄ¨ÁgÀzÀÄ E. PÉÃ¼À¨ÁgÀzÀÄ F. ºÀ½AiÀÄ¨ÁgÀzÀÄ
ED
H
MAzÉÃ §UÉAiÀÄ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ©ü£Àß ¨sÁµÉUÀ¼À°è ©ü£Àß CxÀðUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ:
IS
(1) ºÀeÁgÀ - ªÀÄ£ÉAiÀÄ MAzÀÄ ¨sÁUÀ (PÀ£ÀßqÀ); ¸Á«gÀ (»A¢)
BL
EP S
R TB
ºÀeÁgÀ ªÀÄA¢ §AzÀgÀÆ £Á£ÀÄ CªÀgÀ£Éß®è JzÀÄj¸À§¯Éè.

U
BE @K
CªÀgÀ ªÀÄ£ÉAiÀÄ ºÀeÁgÀzÀ°è HgÀªÀÄA¢AiÉÄ®è ¸ÉÃjzÀgÀÄ.
(2) CªÀ¸ÀgÀ - UÀr©r, vÀégÉ (PÀ£ÀßqÀ); ¸ÀAzÀ¨sÀð (»A¢)

CwyUÀ¼ÀÄ E£ÉßÃ£ÀÄ §AzÉÃ©qÀÄvÁÛgÉAzÀÄ DAiÉÆÃdPÀgÀÄ CªÀ¸ÀgÀ¢AzÀ NqÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ.
TO
EAxÀ ±ÀÄ¨sÁªÀ¸ÀgÀzÀ°è K£ÀÆ CqÀZÀuÉ DUÀ¨ÁgÀzÉAzÀÄ §AiÀÄ¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀºÀdªÀ®èªÉ?

T
- EAxÀ E£ÀÆß ºÀ®ªÀÅ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹, CªÀÅUÀ¼À CxÀðUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.

O
N
£ÁªÀÄ¥ÀzÀ
£ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj DUÀÄªÀ ¥ÀzÀªÉÃ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ.
GzÁ : ‘©üÃªÀÄ’ J£ÀÄßªÀÅzÀÄ £ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈw, C£ÀÄß J£ÀÄßªÀÅzÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
©üÃªÀÄ£À£ÀÄß J£ÀÄßªÀÅzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ.
£ÁªÀÄªÁZÀPÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀ, UÀÄtªÁZÀPÀ, ¸ÀASÁåªÁZÀPÀ, ¸ÀASÉåÃAiÀÄªÁZÀPÀ, ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ,
¥ÀjªÀiÁtªÁZÀPÀ, ¢UÁéZÀPÀ, ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ JA§ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÁV «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ.
70
ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀUÀ¼À£ÀÄß gÀÆqsÀ, CAQvÀ, C£ÀéxÀð JA§ÄzÁV ªÀÄÆgÀÄ «¨sÁUÀUÀ¼À£ÁßV ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ - £À¢, ¥ÀªÀðvÀ, HgÀÄ, ªÀÄ£ÀÄµÀå, zÉÃ±À
CAQvÀ£ÁªÀÄ - ¸ÀºÀzÉÃªÀ, zsÀªÀÄðgÁAiÀÄ, gÁºÀÄ®, PÀªÀÄ¯ÁPÀë
C£ÀéxÀð£ÁªÀÄ - ªÁå¥Áj, «zÁéA¸À, «eÁÕ¤, ¥ÀÇeÁj
UÀÄtªÁZÀPÀ - M¼ÉîAiÀÄ, PÉlÖ, zÉÆqÀØzÀÄ, ºÀ¼ÀvÀÄ
¸ÀASÁåªÁZÀPÀ - ºÀ£ÉßgÀqÀÄ, LªÀvÀÄÛ, JA§vÀÄÛ
¸ÀASÉåÃAiÀÄªÁZÀPÀ - ºÀ£ÉßgÀqÀ£ÉAiÀÄ, JA§vÀÛ£ÉAiÀÄ, ªÀÄÆªÀgÀÄ
¨sÁªÀ£ÁªÀÄ - PÉA¥ÀÅ, »jªÉÄ, £ÉÆÃl, Dl, ªÀiÁl
¥ÀjªÀiÁtªÁZÀPÀ - CµÀÄÖ, JµÀÄÖ, ºÀ®ªÀÅ, C¤vÀÄ, E¤vÀÄ
¢UÁéZÀPÀ - ªÀÄÆqÀt, vÉAPÀt, ¥ÀqÀÄªÀt, F±Á£Àå, DUÉßÃAiÀÄ
ED
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ:
H
IS
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÅgÀÄµÁxÀðPÀ, ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ, DvÁäxÀðPÀUÀ¼ÉAzÀÄ «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
BL
EP S
R TB
¥ÀÅgÀÄµÁxÀðPÀUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛªÀÄ, ªÀÄzsÀåªÀÄ, C£Àå(¥ÀæxÀªÀÄ) ¥ÀÅgÀÄµÀUÀ¼ÉAzÀÄ «¨sÁV¹zÉ.

U
BE @K
GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ - £Á£ÀÄ, £ÁªÀÅ

ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀÄµÀ - ¤Ã£ÀÄ, ¤ÃªÀÅ
C£Àå¥ÀÅgÀÄµÀ (¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄµÀ) - CªÀ£ÀÄ, EªÀ£ÀÄ, CªÀgÀÄ, EªÀgÀÄ
TO
CªÀ¼ÀÄ, EªÀ¼ÀÄ, CªÀgÀÄ, EªÀgÀÄ

T
CzÀÄ, EzÀÄ, CªÀÅ, EªÀÅ

O
N
¥Àæ±ÁßxÀðPÀ - AiÀiÁgÀÄ?, K£ÀÄ?, AiÀiÁªÀÅzÀÄ?

DvÁäxÀðPÀ - vÁ£ÀÄ, vÁªÀÅ, vÀ£Àß, vÀªÀÄä
PÀÈzÀAvÀ
£ÀªÀÄä ªÀiÁvÀÄUÀ¼À°è ªÀiÁrzÀ, ºÉÆÃUÀÄªÀ, §gÉAiÀÄÄªÀ ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÉÛÃªÉ. E°è
ªÀiÁrzÀ JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ©r¹zÁUÀ ªÀiÁqÀÄ+zÀ+C ºÁUÉAiÉÄÃ ‘ºÉÆÃUÀÄªÀ’ ¥ÀzÀzÀ°è ºÉÆÃUÀÄ+ªÀ+C,
‘§gÉAiÀÄÄªÀ’ ¥ÀzÀzÀ°è §gÉ+GªÀ+C JA§ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ E°è ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ ‘zsÁvÀÄ’
JAvÀ®Æ JgÀq£ À A
É iÀÄzÀÄ ªÀÄÆgÀ£A
É iÀÄzÀÄ ¥Àv
æ åÀ AiÀÄUÀ¼A
É vÀ®Æ PÀgA
É iÀÄ®àqÄÀ vÀª
Û .É zsÁvÀÄUÀ½UÉ F ¥Àv
æ åÀ AiÀÄUÀ¼ÄÀ
71
¸ÉÃjzÀÀ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. F PÀÈzÀAvÀ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ «¨sÀQÛ
¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ CªÀÅUÀ¼ÀÄ PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄvÀÛªÉ. F GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ
‘C’ JA§ÄzÉÃ PÀÈvï¥ÀævÀåAiÀÄ.
¸ÀÆvÀæ : zsÁvÀÄUÀ½UÉ PÀÈvï¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj PÀÈzÀAvÀUÀ¼É¤¸ÀÄvÀÛªÉ. EzÀPÉÌ PÀÈ£ÁßªÀÄUÀ¼ÉA§ ºÉ¸ÀgÀÆ EzÉ.

PÀÈzÀAvÀUÀ¼À°è PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄ, PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ, PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ.
PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄ PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄ
1. ªÀiÁrzÀ ªÀiÁl ªÀiÁr
2. w£ÀÄßªÀ w£ÀÄß«PÉ wAzÀÄ
3. £ÀqÉAiÀÄÄªÀ £ÀqÉvÀ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛ
ED
4. NrzÀ Nl Nr
H
PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ :- zsÁvÀÄUÀ½UÉ PÀvÀÈð ªÉÆzÀ¯ÁzÀ CxÀðzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ‘C’ JA§
IS
PÀÈvï¥ÀævÀåAiÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÄ. zsÁvÀÄ«UÀÆ PÀÈvï ¥ÀævÀåAiÀÄPÀÆÌ ªÀÄzsÀåzÀ°è PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ
BL
EP S
¸ÉÃjPÉÆ¼ÀÄîvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÉßÃ PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄUÀ¼É£ÀÄßªÀgÀÄ.
R TB
U
GzÁ :
BE @K
ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÀÈzÀAvÀPÉÌ :
NqÀÄ+ªÀ+C = NqÀÄªÀ
¨Á¼ÀÄ+ªÀ+C = ¨Á¼ÀÄªÀ
TO
§gÉ+GªÀ+C = §gÉAiÀÄÄªÀ
T
¨sÀÆvÀPÁ®PÉÌ :
O
N
NqÀÄ+zÀ+C = NrzÀ
¨Á¼ÀÄ+zÀ+C = ¨Á½zÀ
§gÉ+zÀ+C = §gÉzÀ
¤µÉÃzsÀ PÀÈzÀAvÀPÉÌ:
NqÀÄ+CzÀ+C = NqÀzÀ
¨Á¼ÀÄ+CzÀ+C = ¨Á¼ÀzÀ
§gÉ+CzÀ+C = §gÉAiÀÄzÀ
72
EªÀÅUÀ½UÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ °AUÀUÀ½UÀ£ÀÄUÀÄtªÁV DUÀÄªÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
UÀªÀÄ¤¹.
NqÀÄªÀ+CªÀ£ÀÄ+G = NqÀÄªÀªÀ£ÀÄ
NqÀÄªÀ+CªÀ£ÀÄ+EAzÀ = NqÀÄªÀªÀ¤AzÀ
NqÀÄªÀ+CªÀ¼ÀÄ+C°è = NqÀÄªÀªÀ¼À°è
NqÀÄªÀ+GzÀÄ+C£ÀÄß = NqÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß
PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ :
- DvÀ£À Nl ZÉ£ÁßVvÀÄÛ
- UÀrUÉAiÀÄ ªÀiÁl ¸ÉÆUÀ¸ÁVzÉ
- CzÀgÀ £É£À¥ÀÄ E®è
ED
- EzÀgÀ PÉÆgÉvÀ ºÀ¸À£ÁVzÉ.
H
IS
F ªÁPÀåUÀ¼À°è UÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ «±ÉÃµÀ jÃwAiÀÄ CxÀðUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ.
BL
EP S
- NqÀÄªÀ jÃwAiÉÄÃ – Nl – NqÀÄ + l
R TB
U
- ªÀiÁrgÀÄªÀ jÃwAiÉÄÃ – ªÀiÁl – ªÀiÁqÀÄ + l
BE @K
- £É£ÉAiÀÄÄªÀ jÃwAiÉÄÃ - £É£À¥ÀÄ - £É£É + ¥ÀÄ

- PÉÆgÉ¢gÀÄ«PÉAiÉÄÃ – PÉÆgÉvÀ – PÉÆgÉ + vÀ
EªÉ®èªÀÇ QæAiÉÄAiÀÄ ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß w½¸ÀÄªÀÅzÀjAzÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÀÈzÀAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ JAzÀÄ

TO
PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁªÀPÀÈzÀAvÀUÀ¼ÉAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄªÀ gÀÆrü EzÉ.

T
O
¸ÀÆvÀæ :- zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¨sÁªÁxÀðzÀ°è PÀÈvï ¥Àv

æ åÀ AiÀÄUÀ¼ÄÀ ¸ÉÃjzÁUÀ PÀÈzÀAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÁUÀÄvÀª
Û .É
N
GzÁ :-
zsÁvÀÄ ¨sÁªÁxÀðzÀ°è PÀÈzÀAvÀ EvÀgÀ
PÀÈvï¥ÀævÀåAiÀÄ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
NqÀÄ l Nl £ÉÆÃl
¨Á¼ÀÄ «PÉ ¨Á¼ÀÄ«PÉ §gÉAiÀÄÄ«PÉ
CAdÄ EPÉ CAfPÉ £ÀA©PÉ
GqÀÄ UÉ GqÀÄUÉ vÉÆqÀÄUÉ
£ÀUÀÄ GzÀÄ £ÀUÀÄªÀÅzÀÄ w£ÀÄßªÀÅzÀÄ
73
»ÃUÉ... GzÀÄ, «PÉ, EPÉ, EUÉ, CªÀÅ, ªÀÅ, vÀ, l, ªÀ½, ¥ÀÄ, C®Ä, J, CPÉ, ªÀ½PÉ, ªÀtÂUÉ JA§
PÀÈvï¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¨sÁªÁxÀðzÀ°è zsÁvÀÄUÀ½UÉ ¸ÉÃgÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ PÀÈzÀAvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ
zsÁvÀÄUÀ½AzÀ ºÀÄnÖ CªÀåAiÀÄzÀ UÀÄtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ
CªÀåAiÀÄPÀÈzÀAvÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
GzÁ :- GtÚzÉ, §gÀÄvÀÛ, §gÉzÀÄ, ºÉÆÃUÀ°PÉÌ.
¸ÀÆvÀæ :- zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É GvÀÛ, CzÉ, zÀgÉ, C®Ä, C°PÉ, C, E, zÀÄ EvÁå¢ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj
PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.
GzÁ :- ªÀiÁqÀÄ + GvÀÛ = ªÀiÁqÀÄvÀÛ
ªÀiÁqÀÄ + CzÉ = ªÀiÁqÀzÉ
ED
ªÀiÁqÀÄ + C®Ä = ªÀiÁqÀ®Ä
H
IS
ªÀiÁqÀÄ + C°PÉÌ = ªÀiÁqÀ°PÉÌ
BL
EP S
ªÀiÁqÀÄ + C = ªÀiÁqÀ
R TB
U
ªÀiÁqÀÄ + E = ªÀiÁr
BE @K
§gÉ + zÀÄ = §gÉzÀÄ
TO

T
O
1. £ÁªÀÄ¥ÀzÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀj¹j.

N
2. £ÁªÀÄªÁZÀPÀUÀ¼À «zsÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁrj.

3. PÀÈzÀAvÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ? GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
4. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄ, PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ, PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÁV
«AUÀr¹ §gÉ¬Äj.
ªÀiÁl, NrzÀ, wAzÀ, £ÉÆÃr, Dl, £ÉÆÃrzÀ.
74
D) PÉÆnÖgÀÄªÀ £Á®ÄÌ GvÀÛgÀUÀ¼À°è ¸ÀÆPÀÛªÁzÀÄzÀ£ÀÄß Dj¹ §gÉ¬Äj.
1. ªÀvÀðªÀiÁ£À PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄPÉÌ F ¥ÀzÀªÀÅ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁVzÉ.
C) §gÉAiÀÄÄªÀ D) §gÉzÀ E) §gÉAiÀÄzÀ F) §gÉºÀ
2. ‘£ÉÆÃl’ JA§ÄzÀÄ F ªÁåPÀgÀuÁA±ÀªÁVzÉ.

C) PÀÈzÀAvÀ£ÁªÀÄ D) PÀÈzÀAvÀ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ E) PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄ F)vÀ¢ÞvÁAvÀ
3. EªÀÅUÀ¼À°è PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄPÉÌ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁzÀ ¥ÀzÀ.

C) vÉÆqÀÄUÉ D) w£ÀÄß«PÉ E) £ÀqÉAiÀÄÄªÀ F) ªÀiÁqÀ°PÉÌ
4. ‘¯ÉÆÃPÀzÉÆ¼ï’ JA§ÄzÀÄ F «¨sÀQÛAiÀÄ°èzÉ.

C) ¥ÀæxÀªÀiÁ D) vÀÈwÃAiÀiÁ E) ¥ÀAZÀ«ÄÃ F) ¸À¥ÀÛ«ÄÃ
ED
H
E) ªÉÆzÀ¯ÉgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ½VgÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÀzÀAvÉ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ £Á®Ì£ÉAiÀÄ
IS
¥ÀzÀ §gÉ¬Äj. BL
EP S
R TB
U
1. £À¢, ¥ÀªÀðvÀ : gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ : : ªÁå¥Áj, «eÁÕ¤ : _________
BE @K
2. £Á£ÀÄ, ¤Ã£ÀÄ : ¥ÀÄgÀÄµÁxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ : : AiÀiÁgÀÄ? K£ÀÄ? : _________

3. CµÀÄÖ : ¥ÀjªÀiÁt ªÁZÀPÀ : : ºÀ£ÉßgÀqÀÄ : _________
4. ¥ÉÆ¿¯ï : ¥ÀlÖt : : PÀ¸ÀªÀgÀ : _________
TO
F) PÉÆnÖgÀÄªÀ UÁzÉUÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß «ªÀj¹ §gÉ¬Äj.

T
O
1. ¸ÀvÀåPÉÌ ¸Á«®è; ¸ÀÄ½îUÉ ¸ÀÄR«®è.

N
2. D¼ÁUÀ§®èªÀ£ÀÄ; CgÀ¸ÁUÀ§®è£ÀÄ.
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
• ±ÀvÁªÀzsÁ¤ qÁ. Dgï. UÀuÉÃ±ï CªÀgÀ EvÀgÀ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß N¢j.

• ±ÀvÁªÀzsÁ¤ qÁ. Dgï. UÀuÉÃ±ï CªÀgÀ CµÁÖªÀzsÁ£À PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À°è ¥ÉæÃPÀëPÀgÁV ¥Á¯ÉÆÎ½îj.
• »jAiÀÄ ¸Á»w r«f CªÀgÀÄ §gÉ¢gÀÄªÀ “¸ÀA¸ÀÌøw” PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß N¢j.
* * * * *
75
PÉ®ªÀÅ ±À§ÝUÀ¼À°è CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ C®à¥Áæt CxÀªÁ ªÀÄºÁ¥Áæt EzÀÝgÉ CxÀðªÀåvÁå¸ÀªÁUÀÄªÀÅ¢®è. CAxÀ

¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ CPÀëgÀªÀ£ÀÆß §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ. C¯ÁàPÀëgÀªÀ£ÀÄß G½¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ M¼ÉîAiÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ: MA¨sÀvÀÄÛ, JA¨sÀvÀÄÛ ªÀÄÄAvÁzÀ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß MA§vÀÄÛ, JA§vÀÄÛ JAzÀÄ §gÉzÀgÀÆ
CxÀðªÀåvÁå¸ÀªÁUÀzÀÄ.
ºÁUÉAiÉÄÃ RÄað, PÀÄað - JgÀqÀÆ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉAiÀÄ°èªÉ.
zsÀÆ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zÀÆ¼ÀÄ JA§ JgÀqÀÆ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁzsÀÄ.
EAxÀ E£ÀßµÀÄÖ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr §gÉ¬Äj.
ED
H
IS
¾(gÀ)¼À-PÀÄ¼À-PÀë¼À :
BL
EP S
PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ°è »AzÉ ªÀÄÆgÀÄ jÃwAiÀÄ ‘¼À’ PÁgÀUÀ½zÀÄÝªÀÅ. CªÉÃ ¾¼À, PÀÄ¼À, PÀë¼À.
R TB
U
‘¿’ F ‘¼À’ PÁgÀªÉÃ ¾¼À. ¸ÀÆ¿ï ¥ÀzÀPÉÌ ¸ÀgÀ¢, ¥Á½ JA§xÀð«zÉ.
BE @K
‘¼À’ CPÀëgÀªÉÃ PÀÄ¼À. J¼À- aPÀÌ, ¸ÀtÚ; PÀ½- ¥ÀPÀéªÁUÀÄ, ªÀiÁUÀÄ JA§ CxÀðªÀÅ¼Àî ¥ÀzÀUÀ½ªÀÅ.
¸ÀA¸ÀÌøvÀzÀ ‘®’ PÁgÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ §gÀÄªÁUÀ ‘¼À’ PÁgÀ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ. EzÉÃ PÀë¼À.
ªÀÄAUÀ®-ªÀÄAUÀ¼À; ¦AUÀ®- ¦AUÀ¼À EvÁå¢.
TO
EzÉÃ jÃw ‘gÀ’ PÁgÀzÀ°èAiÀÄÆ JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ‘gÀ’ PÁgÀUÀ¼ÀÄ EzÀÄÝªÀÅ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß gÉÃ¥sÀ, ªÀÄvÀÄÛ
T
O
±ÀPÀlgÉÃ¥sÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ.

N
‘gÀ’ CPÀëgÀªÉÃ gÉÃ¥sÀ ªÀÄvÀÄÛ ‘¾’ CPÀëgÀªÉÃ ±ÀPÀlgÉÃ¥sÀ. F CPÀëgÀUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ CxÀð
ªÀåvÁå¸À«vÀÄÛ.
GzÁ : Kgï- ºÀvÀÄÛ; K¾ï - UÁAiÀÄ
£ÉgÉ - ¸À«ÄÃ¥À, CPÀÌ¥ÀPÀÌ ; £É¾õÉÉ - ¥ÀæªÁºÀ, ªÀÄºÁ¥ÀÆgÀ
ªÉÆgÉ - ¥ÁæxÀð£É ;
ªÉÆ¾õÉÉ- UÉÆÃ¼Ál, UÀÄAAiÀiï UÀÄqÀÄ. (zÀÄA© ªÉÆ¾õÉÉAiÀÄÄvÀÛzÉ)
86
bÀAzÀ¸ÀÄì ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀÄzÀÄ-
PÀAzÀ ¥ÀzÀå
®PÀët : EzÀÄ £Á®ÄÌ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀå. MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVzÀÄÝ, £Á®ÄÌ
ªÀiÁvÉæUÀ¼À ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ UÀtUÀ½AzÀ PÀÆrªÉ. JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £Á®Ì£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVzÀÄÝ
£Á®ÄÌ ªÀiÁvÉU
æ ¼
À À LzÉÊzÀÄ UÀtUÀ½ªÉ. »ÃUÁV MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JgÀq£
À A
É iÀÄ ¥ÁzÀU¼
À ÄÀ ¥ÀÇªÁðzsð
À ªÉAvÀ®Æ
ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £Á®Ì£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ GvÀÛgÁzsÀðªÉAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄvÀÛªÉ.
4 4 4
GzÁ : ∪∪∪ ∪ - - ∪∪∪∪ = 12
MqÉAiÀÄ® eÁAqÀA PÀÄ®Vj
4 4 4 4 4
∪∪ - ∪∪ - ∪ -∪ ∪∪ - ∪∪ -
ED
= 20
PÉqÉAiÀÄ¯ï £ÀqÀÄUÀ ¯ÉÌzsÁwæ ¢«dgï ¸ÉqÉAiÀÄ
H
4 4 4
IS
∪ ∪∪∪ ∪ - ∪ - ∪ ∪ BL
EP S
= 12
R TB
¯ÉÆÌqÀj¸ÀÄ «£ÀAd mÁ¸ÀÄgÀ

U
4 4 4 4 4
BE @K
∪ -∪ ∪∪- ∪- ∪ - - - -
= 20
»rA§ §PÀªÉÊ j¹AºÀ £ÁzÀA UÉAiÀÄÝA
GvÀà®ªÀiÁ¯ÁªÀÈvÀÛ
TO
®PÀët : EzÀÄ £Á®ÄÌ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀå. ¥Àæw ¥ÁzÀªÀÇ CPÀëgÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVzÀÄÝ vÀ¯Á
T
O
E¥ÀàvÀÄÛ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ. PÀæªÀÄªÁV ¥Àæw ¥ÁzÀzÀ®Æè ¨sÀ, gÀ, £À, ¨sÀ, ¨sÀ, gÀ, UÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
N
PÉÆ£ÉAiÀÄ°è MAzÀÄ ®WÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄgÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ.

¸ÀÆvÀæ : GvÀà®ªÀiÁ¯ÉAiÀÄ¥ÀÅàzÀÄ ¨sÀgÀA £À¨sÀ¨sÀAgÀ®UÀA £ÉUÀ¿ÉÝgÀ¯ï
GzÁ :
¨sÀ gÀ £À ¨sÀ ¨sÀ
gÀ ® UÀÄ
- ∪∪ - ∪ - ∪∪∪ - ∪∪ - ∪∪ -∪- ∪-
ZÁUÀzÀ ¨sÉÆÃUÀzÀ PÀÌgÀzÀ UÉÃAiÀÄzÀ UÉÆnÖAiÀÄ ®A¦¤A ¥ÀÅUÀ
¼ÁÎUÀgÀ........
87
±ÁzÀÆð® «QæÃrvÀ ªÀÈvÀÛ
®PÀët : EzÀÄ CPÀëgÀUÀtzÀ°ègÀÄªÀ ¥ÀzÀå. EzÀgÀ°è £Á®ÄÌ ¥ÁzÀUÀ½zÀÄÝ CPÀëgÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ°è
¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVªÉ. ¥Àæw¥ÁzÀzÀ®Æè ªÀÄ,¸À,d,¸À,vÀ,vÀ UÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄgÀÄ EgÀÄvÀÛzÉ. MlÄÖ
ºÀvÉÆÛA§vÀÄÛ CPÀëgÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀÆvÀæ : PÀuÉÆÎ¥Àà¯ï ªÀÄ¸ÀdA ¸ÀvÀAvÀUÀªÀÄÄªÀiÁ ±ÁzÀÆð®«QæÃrvÀA
GzÁ : ªÀÄ ¸ÀÀ d ¸ÀÀ vÀÀ vÀÀ UÀÄ

- - - ∪∪- ∪- ∪ ∪∪ - - - ∪ - - ∪ -
ªÀiÁvÀAUÁ ¸ÀÄgÀªÉÊ jAiÀÄ°è ¥ÀqÉzÀÄA ©®èAzsÀ £ÀÄ«ðzÉå UÀA
ED
1. F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¹ ¸ÀA¢üAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ §gÉ¬Äj.
H
¥ÉÇÃUÀ¯ïªÉÃ¿ÄÌA, vÀPÀÌ¤vÀÄ, ¥ÀÇ¿õÉÉÝqÉ
IS
2. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «UÀæ»¹ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
BL
EP S
R TB
CwPÀÄn®, PÉÊPÉÆ¼ÀÄézÀÄ, PÀmÉÖÃPÁAvÀ, ¸Áé«ÄzÉÆæÃºÀ, ¥ÀgÀzsÀ£À, zsÀ£ÀºÀgÀt,

U
BE @K
¸ÁQëªÀiÁr, §®ªÀAzÀÄ.
3. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀå¨sÁUÀPÉÌ ¥Àæ¸ÁÛgÀ ºÁQ, UÀt «AUÀr¹ bÀAzÀ¸Àì£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
C. CwPÀÄn®ªÀÄ£ÀA zsÀ£À®Ä|
TO
§ÞvÉ¬ÄAzÀA zÀÄµÀÖ§Ä¢Þ £ÀÄrzÀA ¥ÀÅ¹AiÀÄA||

T
D. ªÉÄÃ¢¤AiÀÄA PÀæªÀÄPÀæªÀÄzÉ ¥À«ðzÀÄzÁvÀÛ£À¨sÉÆÃ «¨sÁUÀªÀiÁ

O
N

1. ªÀÄ»¼Á ¸À§°ÃPÀgÀt 2. CPÀëgÀ zÁ¸ÉÆÃºÀ ªÀÄvÀÄÛ QëÃgÀ ¨sÁUÀåUÀ¼À ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄºÀvÀÛ÷é
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
• zÀÄUÀð¹AºÀ PÀ«AiÀÄ ‘PÀuÁðlPÀ ¥ÀAZÀvÀAvÀæA’ PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß N¢j.

• ««zsÀ ¯ÉÃRPÀgÀÄ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è §gÉ¢gÀÄªÀ ¥ÀAZÀvÀAvÀæ PÀxÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ N¢j.
∗∗∗∗∗
88
PÉ®ªÀÅ ±À§ÝUÀ¼À°è C®à¥Áæt CPÀëgÀzÀ eÁUÀzÀ°è ªÀÄºÁ¥Áæt CPÀëgÀªÀ£ÀÄß §¼À¹zÀgÉ (CxÀªÁ

ªÀåwjPÀÛ) CxÀðªÉÃ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV §zÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
¨sÀgÀZÀÄQÌ - PÁªÉÃj £À¢¬ÄAzÀ ¤ªÀiÁðtªÁzÀ MAzÀÄ d®¥ÁvÀzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ. F d®¥ÁvÀzÀ°è

¤ÃgÉÃ E®èzÉ ºÉÆÃzÀgÉ §ºÀÄ±ÀB ‘§gÀZÀÄQÌ’ J£Àß§ºÀÄzÉÃ£ÉÆÃ!
ºÁUÉAiÉÄÃ ‘gÀhÄj’ JAzÀgÉ ¤Ãj£À ¸ÀtÚzÉÆAzÀÄ ¥ÀæªÁºÀ. DzÀgÉ ‘djVqÀ’ JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ
eÁwAiÀÄ VqÀ. EzÀ£ÀÄß ‘gÀhÄjVqÀ’ J£Àß¯ÁUÀzÀÄ - CzÀÄ ‘gÀhÄjAiÀÄ’ §¢AiÀÄ°è ¨É¼É¢zÀÝgÀÆ!
EAxÀ E£ÀßµÀÄÖ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹, CªÀÅUÀ¼À CxÀðªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
ED
H
IS
BL
EP S
R TB
U
QæAiÀiÁ¥ÀzÀ
BE @K
QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆ® gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ‘zsÁvÀÄ’ (QæAiÀiÁ¥ÀæPÀÈw) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À°è

‘¸ÀPÀªÀÄðPÀ’ ªÀÄvÀÄÛ ‘CPÀªÀÄðPÀ’ zsÁvÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ JgÀqÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ.
¸ÀPÀªÀÄðPÀ:- PÉÆqÀÄ, ©qÀÄ, GtÄÚ, GdÄÓ, wzÀÄÝ, ªÀÄÄZÀÄÑ - EvÁå¢.
TO
CPÀªÀÄðPÀ:- ªÀÄ®UÀÄ, NqÀÄ, §zÀÄPÀÄ, ºÉÆÃUÀÄ, £ÁZÀÄ - EvÁå¢.

T
O
PÀ v À ð j¥À æ A iÉ Æ ÃUÀ : - zs Á vÀ Ä UÀ ½ UÉ °AUÀ ª ÁZÀ P À ªÀ Ä vÀ Ä Û ªÀ Z À £ À ª ÁZÀ P À U À ¼ À Ä ¸É Ã j MAzÀ Ä

N
¥ÀÇtðªÁPÀåªÁzÁUÀ CzÀÄ ‘PÀvÀðj ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ’ ªÁPÀåªÉ¤¸ÀÄvÀÛzÉ.

GzÁ:- ©üÃªÀÄ£ÀÄ C£ÀßªÀ£ÀÄß GAqÀ£ÀÄ
PÀªÀÄðtÂ¥ÀæAiÉÆÃUÀ:- ¸ÀPÀªÀÄðPÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ‘C®àqÀÄ’ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃj PÁ®¸ÀÆZÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ
DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÁUÀ ‘PÀªÀÄðtÂ ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ’ ªÁPÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
GzÁ:- ©üÃªÀÄ¤AzÀ C£ÀßªÀÅ GtÚ®ànÖvÀÄ.
92
CxÀðgÀÆ¥À QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
CxÀðgÀÆ¥À QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À°è ‘«zsÀåxÀðPÀ’, ‘¤µÉÃzsÁxÀðPÀ’, ‘¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ’ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ
ªÀÄÆgÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ.
«zsåÀ xÀðPÀ QæAiÀiÁ¥ÀzU
À ¼
À ÄÀ :- D²ÃªÁðzÀ, C¥Ààu,É DeÉÕ, PÉÆÃjPÉ EªÀÅUÀ¼ÄÀ vÉÆÃgÀÄªÁUÀ zsÁvÀÄUÀ½UÉ
DSÁåvÀ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj «zÀåxÀðPÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
‘ªÀiÁqÀÄ’ zsÁvÀÄ«£À «zsÀåxÀðPÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

¥ÀÄgÀÄµÀ °AUÀ KPÀªÀZÀ£À §ºÀÄªÀZÀ£À
¥ÀÄ°èAUÀ ªÀiÁqÀ° ªÀiÁqÀ°
¥ÀæxÀªÀÄ ¹ÛçÃ°AUÀ ªÀiÁqÀ° ªÀiÁqÀ°
ED
£À¥ÀÄA¸ÀPÀ °AUÀ ªÀiÁqÀ° ªÀiÁqÀ°
H
IS
ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÄA, ¹ÛçÃ, £À¥ÀÄA¸ÀPÀ °AUÀ ªÀiÁqÀÄ ªÀiÁr/ªÀiÁrj
BL
EP S
R TB
GvÀÛªÀÄ ¥ÀÄA, ¹ÛçÃ, £À¥ÀÄA¸ÀPÀ °AUÀ ªÀiÁqÀÄªÉ ªÀiÁqÀÄªÁ/ªÀiÁqÉÆÃt

U
BE @K
¤µÉÃzsÁxÀðPÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ :- QæAiÉÄAiÀÄÄ £ÀqÉAiÀÄ°®è JA§xÀð vÉÆÃgÀÄªÁUÀ zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É

DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À ¸ÉÃj ¤µÉÃzsÁxÀðPÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
‘ªÀiÁqÀÄ’ zsÁvÀÄ«£À ¤µÉÃzsÁxÀðPÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

TO

T
O
¥ÀÄ°èAUÀ ªÀiÁqÀ£ÀÄ ªÀiÁqÀgÀÄ

N
¥ÀæxÀªÀÄ ¹ÛçÃ°AUÀ ªÀiÁqÀ¼ÀÄ ªÀiÁqÀgÀÄ

£À¥ÀÄA¸ÀPÀ °AUÀ ªÀiÁqÀzÀÄ ªÀiÁqÀªÀÅ
ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÄA, ¹ÛçÃ, £À¥ÀÄA¸ÀPÀ °AUÀ ªÀiÁqÉ ªÀiÁqÀj
GvÀÛªÀÄ ¥ÀÄA, ¹ÛçÃ, £À¥ÀÄA¸ÀPÀ °AUÀ ªÀiÁqÉ£ÀÄ ªÀiÁqÉªÀÅ
¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ :- QæAiÉÄAiÀÄÄ £ÀqÉAiÀÄÄ«PÉAiÀÄ°è ‘¸ÀA±ÀAiÀÄ’ CxÀªÁ ‘HºÉ’

vÉÆÃgÀÄªÀ°è zsÁvÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼É¤¸ÀÄªÀÅªÀÅ.
93
‘ªÀiÁqÀÄ’ zsÁvÀÄ«£À ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ
¥ÀÄ°èAUÀ ªÀiÁrAiÀiÁ£ÀÄ ªÀiÁrAiÀiÁgÀÄ
¥ÀæxÀªÀÄ ¹ÛçÃ°AUÀ ªÀiÁrAiÀiÁ¼ÀÄ ªÀiÁrAiÀiÁgÀÄ

£À¥ÀÄA¸ÀPÀ °AUÀ ªÀiÁrÃvÀÄ ªÀiÁrAiÀiÁªÀÅ
ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÄA, ¹ÛçÃ, £À¥ÀÄA¸ÀPÀ °AUÀ ªÀiÁrÃAiÉÄ ªÀiÁrÃj
GvÀÛªÀÄ ¥ÀÄA, ¹ÛçÃ, £À¥ÀÄA¸ÀPÀ °AUÀ ªÀiÁqÉÃ£ÀÄ ªÀiÁqÉÃªÀÅ
«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ
F ªÁPÀåªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹:
ED
“©üÃªÀÄ£ÀÄ vÀ£Àß §®UÁ°¤AzÀ ZÉAqÀ£ÀÄß MzÉzÀ£ÀÄ.”
H
IS
F ªÁPÀåzÀ°è ©üÃªÀÄ, vÁ£ÀÄ, §®UÁ®Ä, ZÉAqÀÄ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼ÁVªÉ.
BL
EP S
F £ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ºÉÃ½ ‘MzÉzÀ£ÀÄ’ JA§ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ºÉÃ½zÀgÉ CxÀð
R TB
U
¸À à µ À Ö ª ÁUÀ Ä ªÀ Å ¢®è . (©ü Ã ªÀ Ä vÁ£À Ä §®UÁ®Ä ZÉ A qÀ Ä MzÉ z À £ À Ä JAzÀ Ä ºÉ Ã ½zÀ Ý gÉ ) F
BE @K
J¯Áè £ÁªÀÄ ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ PÁgÀPÁxÀðPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ ªÁPÀåªÀÅ

CxÀð¥ÀÇtðªÁUÀÄvÀÛzÉ. ‘©üÃªÀÄ’ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ ‘PÀvÀæðxÀð’zÀ°è ‘G’ JA§ ¥ÀævÀåAiÀÄªÀ£ÀÆß ‘vÁ£ÀÄ’ JA§
¸ÀªÀð£ÁªÀÄPÉÌ ‘¸ÀA§AzsÁxÀð’zÀ°è ‘C’ JA§ ¥ÀævÀåAiÀÄªÀ£ÀÆß ‘ZÉAqÀÄ’ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ ‘PÀªÀiÁðxÀð’zÀ°è
‘C£ÀÄß’ JA§ ¥ÀævÀåAiÀÄªÀ£ÀÆß ‘§®UÁ®Ä’ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ ‘PÀgÀuÁxÀð’zÀ°è ‘EAzÀ’ JA§ ¥ÀævÀåAiÀÄªÀ£ÀÆß
TO
¸ÉÃj¹ ‘MzÉzÀ£ÀÄ’ JA§ ‘QæAiÀiÁ¥ÀzÀ’ªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ - ‘©üÃªÀÄ£ÀÄ vÀ£Àß §®UÁ°¤AzÀ ZÉAqÀ£ÀÄß

T
MzÉzÀ£ÀÄ’ JA§ CxÀð¥ÀÇtðªÁzÀ ªÁPÀåzÀ gÀZÀ£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. »ÃUÉ....

O
N
PÀvÀÈð, PÀªÀÄð, PÀgÀt, ¸ÀA¥ÀæzÁ£À, C¥ÁzÁ£À, C¢üPÀgÀuÁ¢ PÁgÀPÁxÀðUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ

¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÉÃ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ.
F «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°è AiÀiÁªÀ gÀÆ¥ÀzÀ°èªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß

£ÉÆÃqÉÆÃt.
94
«¨sÀQÛ PÁgÀPÁxÀð ºÉÆ¸ÀU£ À ßÀ qÀ gÀÆ¥À ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀ gÀÆ¥À
¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ
¥ÀæxÀªÀiÁ PÀvÁæðxÀð G ¸Á«wæAiÀÄÄ ªÀiï ¸Á«wæAiÀÄÄªÀiï
¢éwÃAiÀiÁ PÀªÀiÁðxÀð C£ÀÄß ¸Á«wæAiÀÄ£ÀÄß CA ¸Á«wæAiÀÄA

vÀÈwÃAiÀiÁ PÀgÀuÁxÀð EAzÀ ¸Á«wæ¬ÄAzÀ EA,EAzÀA, ¸Á«wæ¬ÄA
EAzÉ
ZÀvÀÄyÃð ¸ÀA¥ÀæzÁ£À UÉ, EUÉ, PÉÌ ¸Á«wæUÉ UÉ, PÉ, PÉÌ ¸Á«wæAUÉ
¥ÀAZÀ«ÄÃ C¥ÁzÁ£À zÉ¸É¬ÄAzÀ ¸Á«wæAiÀÄ CvÀÛtÂA ¸Á«wæAiÀÄvÀÛtÂA
zÉ¸É¬ÄAzÀ CvÀÛtÂAzÀA
µÀ¶×Ã ¸ÀA§AzsÀ C ¸Á«wæAiÀÄ C ¸Á«wæAiÀÄ
ED
¸À¥ÀÛ«ÄÃ C¢üPÀgÀt C°è ¸Á«wæAiÀÄ°è M¼ï ¸Á«wæAiÉÆ¼ï
H
IS
BL
«¨sÀQÛ ¥À®èl : £ÁªÀÅ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÁUÀ ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ AiÀiÁªÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÉÆÃ
EP S
R TB
U
CzÀ£ÀÄß §¼À¸ÀzÉ ¨ÉÃgÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß §¼À¹ ªÀiÁvÁ£ÁqÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. »ÃUÉ MAzÀÄ «¨sÀQÛ
BE @K
¥ÀævÀåAiÀÄzÀ §zÀ°UÉ CxÀð ªÀåvÁå¸ÀªÁUÀzÀAvÉ E£ÉÆßAzÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀ PÀæªÀÄPÉÌ

‘«¨sÀQÛ ¥À®èl’ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÉÛÃªÉ.
TO
¢éwÃAiÀiÁ §zÀ°UÉ ZÀvÀÄyÃð «¨sÀQÛ ¸ÉÃjzÁUÀ -

T
- HgÀ£ÀÄß ¸ÉÃjzÀ£ÀÄ (¢éwÃAiÀiÁ) HjUÉ ¸ÉÃjzÀ£ÀÄ (ZÀvÀÄyÃð)

O
N
- ¨ÉlÖªÀ£ÀÄß ºÀwÛzÀ£ÀÄ (¢éwÃAiÀiÁ) ¨ÉlÖPÉÌ ºÀwÛzÀ£ÀÄ. (ZÀvÀÄyÃð)
¥ÀAZÀ«ÄÃ §zÀ°UÉ vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛ ¸ÉÃjzÁUÀ -

- ªÀÄgÀzÀ zÉ¸É¬ÄAzÀ ºÀtÄÚ ©vÀÄÛ (¥ÀAZÀ«ÄÃ)
ªÀÄgÀ¢AzÀ ºÀtÄÚ ©vÀÄÛ (vÀÈwÃAiÀiÁ)
- PËgÀªÀ£À zÉ¸É¬ÄAzÀ PÉÃqÁAiÀÄÄÛ (¥ÀAZÀ«ÄÃ)
PËgÀªÀ¤AzÀ PÉÃqÁAiÀÄÄÛ (vÀÈwÃAiÀiÁ)
95
µÀ¶×Ã §zÀ°UÉ ZÀvÀÄyÃð «¨sÀQÛ ¸ÉÃjzÁUÀ
- £ÀªÀÄä aPÀÌ¥Àà (µÀ¶×Ã) £ÀªÀÄUÉ aPÀÌ¥Àà (ZÀvÀÄyÃð)
- CAiÉÆÃzsÉåAiÀÄ gÁd (µÀ¶×Ã) CAiÉÆÃzsÉåUÉ gÁd (ZÀvÀÄyÃð)
1. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À zsÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ §gÉ¬Äj.

¤°è¸ÀÄ, £ÀqÉ¸ÀÄ, ºÀZÀÄÑªÀÅzÀÄ, ªÀÄÄmÉÆÖÃt, PÀlÄÖªÀÅzÀÄ, DUÉÆÃt.
2. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃQ¹ §gÉ¬Äj.
¦æÃwAiÀÄ, ©gÀÄUÁ½UÉ, d®PÉÌ, ©zÀÄÝzÀ£ÀÄß, ¨sÀgÀªÀ¸ÉUÀ¼À.
3. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ «¨sÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
ED
¸ÀA±ÀAiÀÄzÉÆ¼ï, d®¢A, ªÀÄgÀzÀvÀÛtÂA, gÁAiÀÄAUÉ.
H
IS
4. PÉÆnÖgÀÄªÀ zsÁvÀÄUÀ½UÉ «zsÀåxÀðPÀ, ¤µÉÃzsÁxÀðPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¨sÁªÀ£ÁxÀðPÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
BL
EP S
R TB
ºÁqÀÄ, £ÉÆÃqÀÄ, PÀlÄÖ, PÉÃ¼ÀÄ, NqÀÄ, NzÀÄ, §gÉ.

U
BE @K
ZÀlÄªÀnPÉ
5. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀå ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¹ PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁrj.
1. PÀ®Ä¶vÀªÁ¢Ã ............................... 2. ªÀÄvÀUÀ¼É®èªÀÇ ..................................
TO
............................................................. .............................................................
T
............................................................ ...........................................................
O
N
.......................................... ªÀÄÄmÉÆÖÃt ............................................. ©vÉÆÛÃt
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
• f.J¸ï. ²ªÀgÀÄzÀæ¥Àà£ÀªÀgÀ ¨sÁªÀVÃvÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ N¢.

• ‘gÁµÀÖçPÀ«’ ¥ÀÄgÀ¸ÀÌøvÀgÀ fÃªÀ£À ZÀjvÉæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ N¢.
∗∗∗∗∗
96
E) PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÉ JAlÄ-ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹.
1. ºÀQÌAiÀÄ£ÀÄß PÁ®UÀwUÉ ºÉÆÃ°¸ÀÄvÁÛ PÀ« ºÉÃ½gÀÄªÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÁªÀÅªÀÅ?
F) ¸ÀAzÀ¨sÀð¸À»vÀ ¸ÁégÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß «ªÀj¹.
1. “gÉPÉÌUÀ¼ÉgÀqÀÆ ¥ÀPÀÌzÀ®ÄèAlÄ”
2. “¸ÁªÀð¨sËªÀÄgÁ £ÉwÛAiÀÄ PÀÄQÌ”
3. “§®ègÀÄ AiÀiÁgÁ ºÁQzÀ ºÉÆAZÀ”
4. “ºÉÆ¸ÀUÁ®zÀ ºÀ¸ÀÄªÀÄPÀÌ¼À ºÀgÀ¹”
5. “ªÀÄAUÀ¼À ¯ÉÆÃPÀzÀ CAUÀ¼ÀPÉÃj”
G) ºÉÆA¢¹ §gÉ¬Äj.
1. ºÀQÌ eÁÕ£À¦ÃoÀ ¥Àæ±À¹Û
ED
2. £ÁPÀÄvÀAw ¥ÀQë
H
IS
3. ¤Ã®ªÉÄÃWÀªÀÄAqÀ® RAqÀ-RAqÀUÀ¼À
BL
EP S
4. gÁdåzÀ ¸ÁªÀiÁædåzÀ vÉ£É MQÌ
R TB
U
5. vÉÃ°¹ ªÀÄÄ¼ÀÄV¹ ¸ÀªÀÄ §tÚ
BE @K
6. ªÀÄAUÀ¼À ¨sÁUÀåªÀ vÉgÉ¹

CAUÀ¼ÀPÉÃj
TO
T
£ÀªÄÀ ä°è §ºÀ¼µ

À ÄÀ Ö ªÀÄA¢ C®à¥ÁætzÀ CPÀg
ë U
À ¼
À £
À ÄÀ ß §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÁzÀ ¸ÀAzÀ¨ð
Às zÀ®Æè C£ÀUv
À åÀ ªÁV
O
ªÀÄºÁ¥ÁætªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. CAxÀ PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ:

N
1. GzÉÞÃ±À (GzÉÝÃ±À ¸Àj)

2. ªÉÊqsÀÆAiÀÄð (JµÉÖÃ ¨É¯É¨Á¼ÀÄªÀ gÀvÀßªÁzÀgÀÆ CzÀÄ ªÉÊqÀÆAiÀÄðªÉÃ)
3. ¥Àæ¨sÀ® (CzÉµÉÖÃ §®AiÀÄÄvÀªÁzÀgÀÆ CzÀ£ÀÄß ¥Àæ§® JAzÉÃ §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ)
4. d£ÁzsÀð£À (UÉÆÃªÀzsÀð£À J£ÀÄßªÁUÀ zsÀ CPÀëgÀªÀÅ ªÀÄºÁ¥ÁætªÁVgÀ°, DzÀgÉ d£ÁzÀð£À
JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄªÁUÀ CzÀÄ C®à¥ÁæuÁPÀëgÀªÁVgÀ°)
5. GZÀÒ (GZÀÑ JA§ÄzÉÃ ¸ÀjAiÀiÁzÀ gÀÆ¥À)
EAxÀ ¨ÉÃgÉ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ J¶ÖªÉ? CªÀ£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr §gÉ¬Äj.
101
CªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ
F ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ :
- CªÀ£ÀÄ ¸ÀÄvÀÛ®Æ £ÉÆÃrzÀ£ÀÄ.
- CªÀ¼ÀÄ ¸ÀÄvÀÛ®Æ £ÉÆÃrzÀ¼ÀÄ.
- CªÀgÀÄ ¸ÀÄvÀÛ®Æ £ÉÆÃrzÀgÀÄ.
- CzÀÄ ¸ÀÄvÀÛ®Æ £ÉÆÃrvÀÄ.
F £Á®ÄÌ ªÁPÀåUÀ¼À°è §A¢gÀÄªÀ ‘¸ÀÄvÀÛ®Æ’ JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹zÁUÀ CzÀÄ ¥ÀÅ°èAUÀ,
¹ÛçÃ°AUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼À®Æè KPÀªÀZÀ£À, §ºÀÄªÀZÀ£ÀUÀ¼À®Æè AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀzÉ
ED
KPÀgÀÆ¥ÀzÀ°ègÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. ‘¸ÀÄvÀÛ®Æ’ JA§ ¥ÀzÀzÀ ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥ÀævÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß
H
ºÀZÀÑ¯ÁUÀÄªÀÅ¢®è. EzÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀUÀ¼À ºÁUÉ gÀÆ¥ÀzÀ°èAiÀÄÆ AiÀiÁªÀ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÆß
IS
BL
ºÉÆAzÀÄªÀÅ¢®è JA§ÄzÀÄ w½AiÀÄÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ_ °AUÀ, ªÀZÀ£À, «¨sÀQÛUÀ½AzÀ AiÀiÁªÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÆß
EP S
R TB
U
ºÉÆAzÀzÀ- ZÉ£ÁßV, £ÉlÖUÉ, ªÉÄ®èUÉ, ¸ÀÄªÀÄä£É, vÀgÀÄªÁAiÀÄ EvÁå¢ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄä ¨sÁµÉAiÀÄ°è
BE @K
¥ÀæAiÉÆÃV¸À®àqÀÄvÀÛªÉ. EAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ CªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ºÁUÁV_

‘£ÁªÀ Ä ¥À z À , Qæ A iÀ i Á¥À z À U À ¼ À A vÉ °AUÀ , ªÀ Z À £ À , «¨s À Q Û U À ½ AzÀ gÀ Æ ¥À ¨ s É Ã zÀ ª À £ À Ä ß ºÉ Æ AzÀ z É
KPÀgÀÆ¥ÀªÁVgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀåAiÀÄ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ.
TO
F CªÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÁåªÀåAiÀÄ, C£ÀÄPÀgÀuÁªÀåAiÀÄ, ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÁªÀåAiÀÄ, QæAiÀiÁxÀðPÁªÀåAiÀÄ,

¸ÀA§AzsÁxÀðPÁªÀåAiÀÄ, PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄ, vÀ¢ÞvÁAvÁªÀåAiÀÄ, CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÁªÀåAiÀÄ EvÁå¢
T
O
UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÁV «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ.
N
¸ÁªÀiÁ£ÁåxÀðPÁªÀåAiÀÄ : AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÆ
É AzÀÄ QæAiÉÄ £Àqz
É À jÃwAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀAvÀºÀ CªÀåAiÀÄUÀ¼ÃÉ
¸ÁªÀiÁ£ÁåªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ ºÉZÁÑV «±ÉÃµÀtUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ.
GzÁ:- ¨ÉÃUÀ£É, ªÉÄ®èUÉ, ¸ÉÆUÀ¸ÁV, ¸ÀÄªÀÄä£É, vÀlÖ£É, vÀgÀÄªÁAiÀÄ, ºÁUÉ, CAvÀÄ, ¨ÉÃgÉ, §½PÀ,
PÀÆqÀ¯É, ZÉ£ÁßV EvÁå¢UÀ¼ÀÄ.
C£ÀÄPÀgÀuÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ : ¤¢ðµÀÖ CxÀð«®èzÀ zsÀé¤ «±ÉÃµÀtUÀ¼À£ÀÄß vÁ£ÀÄ Q«¬ÄAzÀ PÉÃ½zÀAvÉ
C£ÀÄPÀgÀuÉ ªÀiÁr ºÉÃ¼ÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ‘C£ÀÄPÀgÀuÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ’ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
GzÁ: ZÀlZÀl, PÀgÀPÀgÀ, ZÀÄgÀÄZÀÄgÀÄ, zsÀUÀzsÀUÀ, gÉÆAiÀÄå£É, ¸ÀÄAiÀÄå£É, WÀÄ¼ÀÄWÀÄ¼ÀÄ, zÀqÀzÀqÀ
EvÁå¢ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ.
102
¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ:- ªÀÄ£À¹ì£À°è GAmÁUÀÄªÀ PÉÆÃ¥À, ºÀµÀð, zÀÄBR, ªÉÄZÀÄÑUÉ, DPÉëÃ¥À,
wgÀ¸ÁÌgÀ -EvÁå¢ ¨sÁªÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄªÁUÀ CxÀð«®èzÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÉÛÃªÉ. CAvÀºÀ
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÀ CªÀåAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
GzÁ:- DºÁ! ¨sÀ½gÉ! CAiÉÆåÃ! NºÉÆÃ! ºÉÆÃ! , CB! DB, N - EvÁå¢ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ, CxÀªÁ
¥ÀzÀgÀÆ¥ÀzÀ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ.
QæAiÀiÁxÀðPÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ: QæAiÀiÁ¥ÀzÀzÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÀÄÝ ªÁPÀåzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß ¥ÀÇtðUÉÆ½¸ÀÄªÀ
CªÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß QæAiÀiÁxÀðPÀ CªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ.
GzÁ:- CºÀÄzÀÄ, ¸ÁPÀÄ, C®è, ºËzÀÄ, ¨ÉÃqÀ, GAlÄ-EvÁå¢.
¸ÀA§AzsÁxÀðPÁªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ: JgÀqÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÁßUÀ°Ã ºÀ®ªÀÅ ¥ÀzÀ ¸ÀªÀÄÄZÀÑAiÀÄUÀ¼À£ÁßUÀ°Ã,
ªÁPÀåUÀ¼À£ÁßUÀ°Ã, eÉÆÃr¸ÀÄªÀAvÀºÀ CxÀªÁ ¸ÀA§AzsÀUÉÆ½¸ÀÄªÀAvÀºÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ ¸ÀA§AzsÁxÀðPÀ
CªÀåAiÀÄUÀ¼ÀÄ.
ED
GzÁ:- ªÀÄvÀÄÛ, CxÀªÁ, DzÀÝjAzÀ, H, GA, C®èzÉ EvÁå¢.
H
IS
¥ÀzÀUÀ¼À eÉÆÃqÀuÉ :- gÁªÀÄ£ÀÆ ®PÀëöät£ÀÆ ¹ÃvÉAiÀÄÆ PÁrUÉ ºÉÆgÀlgÀÄ.
BL
EP S
¥ÀzÀ¸ÀªÀÄÄZÀÑAiÀÄ eÉÆÃqÀuÉ:- CªÀ£ÀÄ §gÀÄªÀÅzÀÆ ¨ÉÃqÀ; D PÉ®¸À DUÀÄªÀÅzÀÆ ¨ÉÃqÀ.
R TB
U
ªÁPÀåUÀ¼À eÉÆÃqÀuÉ:- CªÀ£ÀÄ §gÀ°®è DzÀÝjAzÀ £Á£ÀÆ §gÀ°®è.
BE @K
PÀÈzÀAvÁªÀåAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀ¢ÞvÁAvÁªÀåAiÀÄUÀ¼À «ªÀgÀªÀ£ÀÄß PÀÈzÀAvÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀ¢ÞvÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À

«ªÀgÀuÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è w½AiÉÆÃt.
CªÀzÁs gÀuÁxÀðPÁªÀåAiÀÄ:- MAzÀÄ ¤±ÀA Ñ iÀiÁxÀðzÀ°ègÄÀ ªÀ CªÀåAiÀÄªÀ£ÄÀ ß CªÀzÁs gÀuÁxÀðPÀ CªÀåAiÀÄ
TO
JAzÀÄ PÀgA
É iÀÄÄvÁÛg.É ºÀ®ªÀÅ ªÀ¸ÄÀ ÛU¼
À °
À è MAzÀ£ÄÀ ß ¤±ÀA
Ñ iÀÄªÁV ºÉÃ¼ÀÄªÀ ¸ÀAzÀ¨ð Às zs°À è F CªÀåAiÀÄªÀ£ÄÀ ß
T
§¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
O
N
GzÁ:- CªÀ£ÉÃ, CzÀÄªÉÃ, ¤Ã£ÉÃ, CªÀ¼ÉÃ, CªÀgÉÃ, EvÁå¢ ¥ÀzÀUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ ‘K’ JA§
CPÀëgÀªÉÃ CªÀzsÁgÀuÁxÀðPÀ CªÀåAiÀÄ.

1. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ ¥ÀzÀ §gÉ¬Äj.
¸ÀÆAiÀÄð, ªÉÄÃWÀ, UÀqÀ, ºÀgÀ¸ÀÄ, MQÌ, PÉ£Àß.
103
2. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ vÀvÀìªÀÄ-vÀzÀãªÀ §gÉ¬Äj.
§tÚ, §æºÀä, ZÀAzÀæ, AiÀÄÄUÀ, CAUÀ¼À.
EgÀÄ¼À½zÀÄ, vÉgÉ¢PÀÄÌªÀ, ºÉÆ¸ÀUÁ®, ªÀÄ£ÀéAvÀgÀ, wAUÀ½£ÀÆgÀÄ.
4. F ¥ÀzÀåzÀ°è §gÀÄªÀ ¢égÀÄQÛ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁrj.
D) PÉÆnÖgÀÄªÀ CªÀåAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ CªÀåAiÀÄPÉÌ ¸ÉÃjªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
CzÀÄªÉÃ, DzÀÝjAzÀ, CAiÉÆåÃ, ¨ÉÃUÀ£É, zsÀUÀzsÀUÀ, ¸ÁPÀÄ, NºÉÆÃ, ºËzÀÄ, ¤Ã£ÉÃ,
gÉÆAiÀÄå£É, ªÉÄ®èUÉ, C®èzÉ.
ZÀlÄªÀnPÉ
1. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀå¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¹, PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁrj.
ED
1. ¤Ã® ªÉÄÃWÀ ªÀÄAqÀ® ..................................................
H
IS
......................................................................................
BL
EP S
.......................................................................................
R TB
U
.......................................................................................
BE @K
ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ?
2. AiÀÄÄUÀ AiÀÄÄUÀUÀ¼À .........................................................

TO
......................................................................................
T
.......................................................................................
O
N
.......................................................................................
ºÀQÌ ºÁgÀÄwzÉ £ÉÆÃr¢gÁ?
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
• zÀ.gÁ. ¨ÉÃAzÉæAiÀÄªÀgÀ ‘UÀj’ PÀªÀ£À ¸ÀAPÀ®£ÀªÀ£ÀÄß N¢.
• PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀåzÀ°è ‘eÁÕ£À¦ÃoÀ’ ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ ¸Á»wUÀ¼À §UÉÎ w½zÀÄPÉÆ½îj.
∗∗∗∗∗
104
3. PÀÄA¥ÀtÂ ¸ÀPÁðgÀ eÁjUÉ vÀAzÀ ±Á¸À£À
(AiÀÄÄzÀÞ±Á¸À£À, ¤±Àê¹ÛçÃPÀgÀt, PÀ§Ä®±Á¸À£À, PÀÄvÀðPÉÆÃn±Á¸À£À)
4. ¯ÁªÀtÂPÁgÀ CAQvÀUÉÆ½¹gÀÄªÀ zÉÊªÀ
(PÀ¯ÉäÃ±À, ºÀ£ÀÄªÀÄ, gÁªÀÄ, ®QëöäÃ±À)
5. ‘«¯Áw’ ¥ÀzÀzÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ gÀÆ¥À
(DAiÀÄÄzsÀ, «ºÁgÀ, «®Aw, «¯Á¬Äw)
PÉ®ªÉÇªÉÄä £ÁªÀÅ ªÀÄºÁ¥Áæt CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄ¨ÉÃQzÉÝqÉ C®à¥Áæt CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉzÀÄ
CxÀðªÀ£ÀÄß PÉr¹©qÀÄvÉÛÃªÉ. CAxÀ PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ:
1. PÀ¤µÀÖ - EzÀÄ vÀ¥ÀÄà gÀÆ¥À. PÀ¤µÀ× JAzÉÃ §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. (ºÁUÉAiÉÄÃ WÀ¤µÀ×, UÀjµÀ×)
ED
2. ±ÉæÃµÀÖ - EzÀÄ vÀ¥ÀÄà. ±ÉæÃµÀ× ¸ÀjAiÀiÁzÀ gÀÆ¥À.
H
3. ¸ÀéZÀÑ - ¸ÀjAiÀÄ®è. ¸ÀéZÀÒ JAzÀÄ §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
IS
4. GZÁÑçAiÀÄ - EzÀÄ PÀÆqÀ vÀ¥ÀÄà. GZÁÒçAiÀÄ JA§ÄzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ gÀÆ¥À.
BL
EP S
R TB
F §UÉAiÀÄ E£ÀßµÀÄÖ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr.

U
BE @K
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
TO
CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀvÁÛV eÉÆÃr¹zÁUÀ ¥ÀzÀgÀZÀ£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. PÉ®ªÉÇªÉÄä MAzÉÃ CPÀëgÀªÀÇ

¥ÀzÀªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄvÀÛzÉ. GzÁ : D ªÀÄ£É, F vÉÆÃl E°ègÀÄªÀ D, F JA§ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
T
¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ DVgÀÄvÀÛªÉ.
O
N
¨sÁµÉAiÉÄA§ÄzÀÄ ¤AvÀ ¤ÃgÀ®è. CzÀÄ vÀ£Àß ¸ÀA¥ÀPÀðPÉÌ ¹PÀÄÌªÀ ¨ÉÃgÉ ¨sÁµÉUÀ½AzÀ®Æ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
¹éÃPÀj¹ §¼À¸ÄÀ vÀÛz.É ºÁUÁV ¥Àw
æ AiÉÆAzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ®Æè CzÀgzÀ ÃÉ DzÀ ªÀÄÆ® ¥ÀzU À ¼
À ÄÀ ºÁUÀÆ ¨ÉÃgÉ
¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §AzÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ. MAzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ ªÀÄÆ® ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ‘zÉÃ±Àå¥ÀzÀ’ JAvÀ®Æ
¨ÉÃgÉ ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ §A¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ‘C£ÀåzÉÃ±Àå’ ¥ÀzÀ JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄÆ® ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ zÉÃ±Àå¥ÀzU
À À¼É¤¹ªÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è ¸ÀA¸ÀÌøvÀ, ¥Á¹ð, ¥ÉÉÇÃZÀÄðVÃ¸ï,
EAVèµï, GzÀÄð - EvÁå¢ ¨sÁµÉUÀ½AzÀ®Æ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ §A¢ªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è ¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ
§A¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ ¥Àr¹ G½zÀ ¨sÁµÉUÀ½AzÀ §A¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß C£ÀåzÉÃ±Àå
¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÆ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ §A¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß vÀzÀãªÀ JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À §UÉÎ
w½AiÉÆÃt.
110
zÉÃ±Àå ¥ÀzU
À ¼
À ÄÀ : ¥Àw
æ AiÉÆAzÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ®Æè CzÀgz
À ÃÉ DzÀ ªÀÄÆ® ¥ÀzU
À ¼
À ÄÀ EgÀÄvÀª
Û É JA§ÄzÀ£ÄÀ ß
FUÁUÀ¯ÉÃ w½zÀÄPÉÆArzÉÝÃªÉ. D ¥ÀzÀUÀ¼ÉÃ zÉÃ±Àå¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄvÀÛªÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
¥Àæw¨sÁµÉAiÀÄ®Æè zÉÃºÀzÀ CAUÁAUÀ UÀ½UÉ, ¸ÀA§AzsÀªÁZÀPÀUÀ½UÉ, ¥ÁætÂUÀ¼À ºÉ¸ÀjUÉ, ¥ÀzÁxÀðUÀ½UÉ,
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ½UÉ, ¸ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ½UÉ, zsÁvÀÄUÀ½UÉ DAiÀiÁ ¨sÁµÉAiÀÄ ¸ÀéAvÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ zÉÃ±Àå¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
CAUÁAUÀUÀ¼ÀÄ : PÉÊ, vÀ¯É, ºÉÆmÉÖ, PÁ®Ä, ¨É£ÀÄß EvÁå¢.
¸ÀA§AzsÀªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ : C¥Àà, CªÀÄä, CdÓ, CfÓ, aPÀÌ¥Àà, ªÀiÁªÀ, ¨ÁªÀ,
CtÚ, vÀAV, vÀªÀÄä EvÁå¢.
¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ : E°, ºÁªÀÅ, JvÀÄÛ, JªÉÄä, zÀ£À, PÉÆÃ½ EvÁå¢.
¥ÀzÁxÀðUÀ¼ÀÄ : ¨ÁV®Ä, G¥ÀÄà, ºÁ®Ä, a®PÀ EvÁå¢.
¸ÀªÀð£ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ : £Á£ÀÄ, CªÀ£ÀÄ, ¤Ã£ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ, CzÀÄ, CªÀÅ, CªÀgÀÄ
ED
EvÁå¢.
H
IS
¸ÀASÁåªÁZÀPÀUÀ¼ÀÄ : MAzÀjAzÀ MA¨ÉÊ£ÀÆgÀvÉÆA§vÉÆÛA§vÀÛgÀªÀgÉV£À
BL
EP S
¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ.
R TB
U
zsÁvÀÄUÀ¼ÀÄ : w£ÀÄß, ºÉÆÃUÀÄ, PÉÃ¼ÀÄ, ©qÀÄ EvÁå¢.
BE @K
JgÀªÀ®Ä ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¸ÀÌøvÀªÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ EvÀgÉ ¨sÁµÉUÀ½AzÀ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉUÉ §A¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ‘JgÀªÀ®Ä

TO
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. ««zsÀ ¨sÁµÉUÀ½AzÀ §A¢gÀÄªÀ JgÀªÀ®Ä ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹.

T
O
GzÁ: zÀªÀÄÄä, C§PÁj, gÀ¸ÉÛ, zÀªÁSÁ£É, zÀ¯Áè½, UÀ°ÃdÄ, vÀPÀgÁgÀÄ, vÀgÀ¨ÉÃvÀÄ, C£Á£À¸ÀÄ,
N
¸Á§Æ£ÀÄ, ZÉÆA§Ä, E¹Ûç, gÀ¹Ã¢, vÁjÃRÄ, E¯ÁSÉ, zÀeÉð, §AzÀÆPÀÄ, PÀbÉÃj, PÁSÁð£É, PÀÄað,
PÁUÀzÀ, §¸ÀÄì, PÁgÀÄ, PÁ¯ÉÃdÄ EvÁå¢ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ JgÀªÀ®Ä ¥ÀzÀUÀ¼ÁVªÉ.
vÀvÀìªÀÄ-vÀzÀãªÀ
¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ PÀ£ÀßqÀPÉÌ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ §A¢ªÉ. »ÃUÉ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ §AzÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ
C®à¸Àé®à §zÀ¯ÁªÀuÉUÉÆAqÀÄ §AzÀgÉ E£ÀÄß PÉ®ªÀÅ ¥ÀÆwð §zÀ¯ÁªÀuÉUÉÆAqÀÄ §A¢ªÉ. »ÃUÉ
¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ §A¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß vÀvÀìªÀÄ-vÀzÀãªÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀ gÀÆrü¬ÄzÉ.
111
vÀvÀìªÀÄUÀ¼ÀÄ : ¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ §gÀÄªÁUÀ «PÁgÀ ºÉÆAzÀzÉ PÀ£ÀßqÀzÀ°è §¼À¸À®àqÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
‘vÀvª
ìÀ ÄÀ ’UÀ¼AÉ zÀÄ PÀgAÉ iÀÄÄvÁÛg.É ‘vÀvï’ JAzÀgÉ ‘CzÀPÌ’É (¸ÀA¸ÀÌøvÀPÌ)É ‘¸ÀªÄÀ ’ JAzÀgÉ ‘¸ÀªiÀ Á£À’À JAzÀxð
À . CAzÀgÉ
¸ÀA¸ÀÌøvÀPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀzÀÄÝ JAzÀxÀð. vÀzÀãªÀUÀ¼À ¸ÀA¸ÀÌøvÀ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÆß vÀvÀìªÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
GzÁ : gÁªÀ Ä , ªÀ ¸ À A vÀ , ¸É Æ ÃªÀ Ä , ZÀ A zÀ æ , UÀ æ º À , ¹Û ç Ã , ²æ Ã , ¨s À Ä ªÀ £ À , ±À Ä æ w , PÁªÀ å ,
¥À±ÀÄ - EvÁå¢.
vÀzãÀ ªU
À ¼
À ÄÀ : ¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ PÀ£ßÀ qÀPÌÉ §gÀÄªÁUÀ C®à¸éÀ®à «PÁgÀª£
À ÁßUÀ°Ã, ¥ÀÇÀ tð «PÁgÀª£
À ÁßUÀ°Ã
ºÉÆA¢ §A¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ‘vÀzÀãªÀ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ‘vÀvï’ JAzÀgÉ CzÀjAzÀ, JAzÀgÉ
¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ ‘¨sÀªÀ’ JAzÀgÉ ºÀÄnÖzÀÄÝ CAzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ ºÀÄnÖzÀÄÝ JAzÀxÀð.
C®à¸Àé®à §zÀ¯ÁªÀuÉUÉÆAqÀ vÀzÀãªÀgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ : ±À²-¸À¹, ²gÀ-¹gÀ, PÀ®±À-PÀ¼À¸À, CAPÀÄ±À-
ED
CAPÀÄ¸À, ªÀµÀð-ªÀgÀÄ¸À EvÁå¢
H
¥ÀÀÇtð ªÀåvÁå¸À ºÉÆA¢zÀ vÀzÀãªÀgÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ : zÀÆåvÀ-dÆdÄ, ªÀAzsÁå-§AeÉ, «zÁåzsÀgÀ-
IS
BL
EP S
©eÉÆÓÃzÀgÀ, ªÉÊ±ÁR-¨ÉÃ¸ÀUÉ, PÀÄoÁgÀ-PÉÆqÀ°,
R TB
U
¥ÁzÀÄPÁ-ºÁªÀÅUÉ, CPÀð-JPÀÌ EvÁå¢.
BE @K
1. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «UÀæ»¹ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.

TO
ªÀÄÄAUÉÊ, £ÀqÀÄgÁwæ, ºÀ£ÀÄªÀÄ©üÃªÀÄgÁªÀÄ, ªÉÆÃ¸ÀªÀiÁqÀÄ.

T
O
2. PÉÆnÖgÀÄªÀ UÁæªÀÄå ¥ÀzÀUÀ½UÉ UÁæAyPÀ gÀÀÆ¥À §gÉ¬Äj.

N
»ÃAUÀ, ªÀiÁåUÀ, PÀ¼ÀÄªÁågÉ, E®èzÀíAUÀ, E¸ÀªÁ¸À, ¸ÀPÁÌj.
3. C®APÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹ ¸ÀªÀÄ£Àé¬Ä¹.

C. ‘‘M¼ÀV£À ªÀÄA¢ UÀÄAqÀÄ ºÉÆrzÀgÉÆ ªÀÄÄAUÁj ¹r® ¹rzÁíAUÀ’’
D. ¹r® ¹rzÁíAUÀ UÀÄAqÀÄ ¸ÀÄjzÁªÀ.
4. ¸ÀéAvÀ ªÁPÀåzÀ°è §¼À¹.

M¼ÀVAzÉÆ¼ÀUÉ, ¸ÀÄ¢Ý, ªÀÄA¢, PÀ¸ÀgÀvÀÄÛ.
112
ºÁUÉAiÉÄÃ PÀ£ÀßqÀzÀ®Æè DqÀÄªÀ ªÀiÁvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ §gÀªÀtÂUÉ JAzÀÄ JgÀqÀÄ §UÉ. §gÀªÀtÂUÉAiÀÄ
¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß UÁæAyPÀ PÀ£ßÀ qÀ J£ÀÄßvÉÃÛ ªÉ. E°è £ÁªÀÅ ¨sÁµÉAiÀÄ PÁUÀÄtÂvz
À À PÀqÉ UÀªÄÀ £À PÉÆqÀ¨ÃÉ PÁUÀÄvÀz
Û .É
§gÀªÀtÂUÉUÉ CzÀgÀzÉÝÃ DzÀ EwºÁ¸À, ±Á¸ÀÛç, ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ. ªÀiÁw£À°è £ÁªÀÅ ºÉ¸ïæ, ºÉ¸ÀÄæ
JAzÀÄ DrzÀgÀÆ §gÉªÁUÀ ºÉ¸ÀgÀÄ JAzÉÃ §gÉAiÀÄÄvÉÛÃªÀ®èªÉ? ¸ÀA¨sÁµÀuÉAiÀÄ°è “zÁgÀªÁqÀ” JA§
¥ÀzÀ§¼ÀPÉAiÀiÁzÀgÀÆ CzÀ£ÀÄß CPÀëgÀUÀ¼À°è ¥ÀrªÀÄÆr¸ÀÄªÁUÀ “zsÁgÀªÁqÀ” JAzÉÃ §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
DqÀÄªÀiÁw£À°è “zÀÄPÀÌ” JAzÀgÀÆ §gÉAiÀÄÄªÁUÀ zÀÄBR JA§ÄzÀÄ ¸ÁzsÀÄgÀÆ¥À.
DqÀÄªÀiÁw£À ±À§ÝUÀ¼ÀÄ §gÀºÀQÌ½zÁUÀ ºÉÃUÉ §zÀ¯ÁUÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸À®Ä LzÁgÀÄ

GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr.
ED
bÀAzÀ¸ÀÄì
H
±ÀÄzÀÞ ºÁUÀÆ CxÀð¥ÀÇtðªÁV ªÀiÁvÀ£ÁqÀ®Ä, §gÉAiÀÄ®Ä ªÁåPÀgÀt ±Á¸ÀÛçªÀÅ ºÉÃUÉ CUÀvÀåªÉÇÃ
IS
ºÁUÉAiÉÄÃ ¥ÀzÀågÀZÀ£É ªÀiÁqÀ®Æ PÉ®ªÀÅ ¤AiÀÄªÀÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. EAvÀºÀ ¥ÀzÀågÀZÀ£Á ¤AiÀÄªÀÄªÀ£ÀÄß bÀAzÀ¸ÀÄì
BL
EP S
R TB
JAzÀÄ PÀgA
É iÀÄ¯ÁVzÉ. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ Qæ.±À. 990gÀ°è EzÀÝ MAzÀ£AÉ iÀÄ £ÁUÀªª
À ÄÀ ð JA§ªÀ£ÄÀ bÀAzÉÆÃA§Ä¢ü
U
BE @K
JA§ UÀæAxÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ F ±Á¸ÀÛçªÀ£ÀÄß ¤ÃrzÁÝ£É. ºÀ¼ÀUÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÀqÀÄUÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀzÀåPÁªÀåUÀ¼ÀÄ

F ±Á¸ÀÛçªÀ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¹AiÉÄÃ §gÉAiÀÄ®àlÖªÀÅ.
bÀAzÀ±Áê¸ÀÛçªÀ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ «¨sÁUÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥Áæ¸À, AiÀÄw, UÀtUÀ¼ÉAzÀÄ
TO
PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ.
¥Áæ¸À : ¥ÀzÀåzÀ ¥Àæw ¸Á°£À MAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¸ÀégÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è MAzÉÃ eÁwAiÀÄ
T
O
ªÀåAd£À«zÀÝgÉ CzÀ£ÀÄß D¢¥Áæ¸À ªÉAvÀ®Æ ¥Àæw ¥ÁzÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è MAzÉÃ eÁwAiÀÄ ªÀåAd£À«zÀÝgÉ
N
CzÀ£ÀÄß CAvÀå¥Áæ¸ÀªÉAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. PÉ®ªÉÇªÉÄä C¥ÀgÀÆ¥ÀPÉÌ ¸Á°£À ªÀÄzsÀåzÀ°è ¥Áæ¸ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ

§gÀÄªÀÅzÀÄAlÄ CzÀ£ÀÄß M¼À¥Áæ¸À CxÀªÁ ªÀÄzsÀå¥Áæ¸À JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ.
¥Áæ¸ÁPÀëgÀzÀ »A¢£À ¸ÀégÀªÀÅ ºÀæ¸ÀéªÁVzÀÝgÉ CzÀ£ÀÄß ¹AºÀ¥Áæ¸À JAvÀ®Æ »A¢£À ¸ÀégÀªÀÅ
¢ÃWÀðªÁVzÀÝgÉ CzÀ£ÀÄß UÀd¥Áæ¸À JAvÀ®Æ »AzÉ C£ÀÄ¸ÁégÀ«zÀÝgÉ ªÀÈµÀ¨sÀ¥Áæ¸À JAvÀ®Æ »AzÉ
«¸ÀUð
À «zÀÝgÉ Cd¥Áæ¸À JAvÀ®Æ ¨ÉÃgÉ¨ÃÉ gÉ eÁwAiÀÄ JgÀqÄÀ ªÀÄÆgÀÄ ªÀåAd£ÀU¼
À ÄÀ ¥Áæ¸ÁPÀg
ë U
À ¼
À ÁVzÀÝgÉ
±ÀgÀ¨sÀ¥Áæ¸À JAvÀ®Æ MAzÉÃeÁwAiÀÄ JgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ¥Áæ¸ÁPÀëgÀUÀ¼ÁVzÀÝgÉ ºÀAiÀÄ¥Áæ¸À JAvÀ®Æ
PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄªÀ DgÀÄ «zsÀzÀ ¥Áæ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.
122
AiÀÄw : PÁªÀåªÀ£ÀÄß NzÀÄªÁUÀ G¹gÀÄ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸À®ÄªÁV ¤°è¸ÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß AiÀÄw JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. ºÁUÉAzÀ ªÀiÁvÀæPÉÌ £ÀªÀÄUÉ EµÀÖ §AzÀ°è ¤°è¸ÀÄªÀ ¸ÁévÀAvÀæöå«®è. NzÀÄªÁUÀ CxÀªÁ
ºÁqÀÄªÁUÀ CxÀðPÉÌ ¯ÉÆÃ¥À ¨ÁgÀzÀAvÉ ¤°è¸À¨ÉÃPÁzÀ C¤ªÁgÀåvÉ¬ÄzÉ. »ÃUÉ__
PÁªÀåªÀ£ÀÄß NzÀÄªÁUÀ CxÀªÁ ºÁqÀÄªÁUÀ CxÀðPÉÌ ¯ÉÆÃ¥À¨ÁgÀzÀAvÉ ¤°è¸ÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß ‘AiÀÄw’
JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ. PÉ®ªÀÅ PÀ«UÀ¼ÄÀ AiÀÄwAiÀÄ ¸ÁÜ£ª
À £
À ÄÀ ß PÉ®ªÀÅ ¸ÀAPÉÃvÀU¼
À Æ
É A¢UÉ vÀªÄÀ ä PÁªÀåUÀ¼°
À è
UÀÄgÀÄw¹zÀÄÝ PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛzÉ. PÀ£ÀßqÀ PÁªÀåUÀ¼À°è AiÀÄwAiÀÄ §¼ÀPÉ CvÀåAvÀ PÀrªÉÄAiÀiÁVzÀÄÝ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ
PÁªÀåUÀ¼À°è §ºÀ¼ÀµÀÄÖ EgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸À§ºÀÄzÀÄ.
UÀt : ‘UÀt’ JAzÀgÉ ‘UÀÄA¥ÀÅ’ CxÀªÁ ‘¸ÀªÀÄÆºÀ’ JAzÀxÀð. bÀAzÀ±Áê¸ÀÛçzÀ°è ‘UÀt’ JAzÀgÉ
¥ÀzÀåzÀ ¥Àæw ¸Á°£À®Æè «¨sÁV¸À®àqÀÄªÀ ªÀiÁvÉæ CxÀªÁ CPÀëgÀ CxÀªÁ CA±ÀUÀ¼À UÀÄA¥ÀÅ JAzÀxÀð.
ªÀiÁvÉæUÀ¼À ¯ÉPÁÌZÁgÀzÉÆA¢UÉ «¨sÁV¸À®àqÀÄªÀ UÀtªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÁæUÀt JAvÀ®Æ CPÀëgÀUÀ¼À
ED
¯ÉPÁÌZÁgÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ «¨sÁV¸À®àqÀÄªÀ UÀtªÀ£ÀÄß CPÀëgÀUÀt JAvÀ®Æ CA±ÀUÀ¼À DzsÁgÀ¢AzÀ
H
«¨sÁV¸À®àqÀÄªÀ UÀtªÀ£ÀÄß CA±ÀUÀt JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ.
IS
CA±ÀUÀtzÀ°è §æºÀä, «µÀÄÚ ªÀÄvÀÄÛ gÀÄzÀæ JA§ ªÀÄÆgÀÄ «zsÀzÀ UÀtUÀ½ªÉ. (EªÀÅUÀ¼À §UÉÎ ºÉaÑ£À
BL
EP S
R TB
«ªÀgÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À vÀgÀUÀwUÀ¼À°è w½zÀÄPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ.)

U
BE @K
ªÀiÁvÁæUÀt
MAzÀÄ CPÀëgª
À £
À ÄÀ ß GZÀj
Ñ ¸À®Ä ¨ÉÃPÁzÀ PÁ®ªÀ£ÄÀ ß ‘ªÀiÁvÉ’æ JA§ ªÀiÁ£À¢AzÀ C¼ÉAiÀÄ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
F ªÀiÁvÉæUÀ¼À DzsÁgÀ¢AzÀ ‘UÀt’ «¨sÁUÀ ªÀiÁrzÀgÉ CzÀ£ÀÄß ‘ªÀiÁvÁæUÀt’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. »ÃUÉ
TO
UÀtUÀ¼ÁV «AUÀr¸ÀÄªÁUÀ ªÀÄÆgÀÄ, £Á®ÄÌ CxÀªÁ LzÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À UÀtUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ,

T
¥ÀzÀåzÀ ¥Àæw ¸Á°£À°ègÀÄªÀ J®è CPÀëgÀUÀ¼À ªÀiÁvÉæUÀ¼À£ÀÄß ¤±ÉêÃµÀªÁV UÀtUÀ¼À£ÁßV «AUÀr¸À¨ÉÃPÀÄ.

O
N
CAzÀgÉ AiÀiÁªÀ ¸Á°£À®Æè UÀt «AUÀqÀuÉ DzÀ §½PÀ ªÀiÁvÉæ G½AiÀÄ¨ÁgÀzÀÄ. (µÀlà¢AiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀªÀ£ÀÄß ©lÄÖ).
ªÀiÁvÉæUÀ¼À°è JgÀqÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ‘UÀÄgÀÄ’, ‘®WÀÄ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. MAzÀÄ
ªÀiÁvÁæPÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À®àqÀÄªÀ CPÀëgÀªÀ£ÀÄß ‘®WÀÄ’ JAvÀ®Æ JgÀqÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ
ªÀiÁvÁæPÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À®àqÀÄªÀ CPÀëgÀªÀ£ÀÄß ‘UÀÄgÀÄ’ JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ®WÀÄªÀ£ÀÄß ‘‰’
aºÉß¬ÄAzÀ®Æ UÀÄgÀÄªÀ£ÀÄß ‘-’ aºÉß¬ÄAzÀ®Æ UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÁÛgÉ. UÀÄgÀÄ, ®WÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀzÀåzÀ°è
UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ‘¥Àæ¸ÁÛgÀºÁPÀÄªÀÅzÀÄ’ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
123
CPÀëgÀªÀÅ UÀÄgÀÄªÉ¤¸ÀÄªÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ :
- - - - - - - ‰
- ¢ÃWÁðPÀëgÀ KPÉÆÃ gÁdÆ F PÉÊ ¸ËlÄ
- ‰‰
- MvÀÛPÀëgÀzÀ »A¢£À CPÀëgÀ CPÀ ëg À
-‰ ‰-
- C£ÀÄ¸ÁégÀ CxÀªÁ «¸ÀUÀðUÀ½AzÀ ±ÀAR, ¥ÀÅ£ÀB
PÀÆrgÀÄªÀ CPÀëgÀ
‰‰ -
- ªÀåAd£ÁPÀëgÀ¢AzÀ PÀÆrgÀÄªÀ CPÀëgÀ §AiÀÄ¯ÉÆ¼ï
- µÀlà¢AiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£ÉAiÀÄ EzÀÄ UÀÄgÀÄ J¤¸ÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¸Á°£À (¥ÁzÀzÀ) PÉÆ£ÉAiÀÄ CPÀëgÀ ®PÀëtªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀ¢zÀÝgÀÆ
ED
UÀÄgÀÄªÉAzÉÃ ¥ÀjUÀtÂ¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
H
(µÀlà¢UÀ¼À°è £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ)
IS
BL
EP S
EzÀÄªÀgÉUÉ ºÉÃ½zÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ E®èzÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ‘®WÀÄ’ JAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. PÀAzÀ,

R TB
U
µÀlà¢ ªÀÄvÀÄÛ gÀUÀ¼É bÀAzÀ¸ÀÄìUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÁæUÀuÁzsÁjvÀ bÀAzÀ¸ÀÄìUÀ¼ÀÄ.
BE @K
µÀlà¢UÀ¼ÀÄ
DgÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀåªÀ£ÀÄß ‘µÀlà¢’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EzÀgÀ MAzÀÄ, JgÀqÀÄ, £Á®ÄÌ ªÀÄvÀÄÛ
TO
LzÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÁæ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£ÉAiÀÄ

¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀÄªÁVgÀÄvÀÛªÉ. MAzÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀiÁvÉæUÀ¼À MAzÀÆªÀgÉAiÀÄµÀÄÖ ªÀÄvÀÄÛ
T
O
MAzÀÄ UÀÄgÀÄ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼À°ègÀÄvÀÛªÉ. ¢éwÃAiÀiÁPÀëgÀªÀÅ ¥Áæ¸ÁPÀëgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.

N
µÀl¢
à UÀ¼°
À è ±Àg,À PÀÄ¸ÀÄªÀÄ, ¨sÆ
É ÃUÀ, ¨sÁ«Ä¤, ¥ÀjªÀ¢ð
ü ¤ ªÀÄvÀÄÛ ªÁzsð
À PÀ JA§ DgÀÄ «zsU
À ½
À gÀÄvÀª
Û .É
¨sÁ«Ä¤ µÀlà¢
®PÀët : MAzÀÄ, JgÀqÀÄ, £Á®ÄÌ ªÀÄvÀÄÛ LzÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVzÀÄÝ ¥Àæw¥ÁzÀzÀ®Æè
ªÀÄÆgÀÄ £Á®ÄÌ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀÄ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À JgÀqÉgÀqÀÄ UÀtUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£ÉAiÀÄ
¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀÄªÁVzÀÄÝ ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ £Á®ÄÌ ªÀiÁvÉæUÀ¼À ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ
UÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è MAzÀÄ UÀÄgÀÄ EgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV MAzÀÄ, JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ
¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆªÁðzsÀðªÉAvÀ®Æ £Á®ÄÌ, LzÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ GvÀÛgÁzsÀðªÉAvÀ®Æ
PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄvÀÛªÀÉ.
124
GzÁ :
3 4 3 4
- ∪ -∪∪ -∪ ∪∪∪∪
ªÀÄPÀÌ ¼ÉÊªÀgÉÆ ¼Á£ÀÄ »jAiÀÄ£ÀÄ
3 4 3 4
-∪ - ∪∪ - ∪ - -
vÀPÀÌ ªÀiÁvÉAiÀÄ ªÀiÁvÀÄ ¸ÀAzÉÃ
3 4 3 4 3 4 UÀÄ
-∪ ∪∪- ∪∪∪ ∪∪- ∪∪∪ ∪ ∪ ∪ ∪ -
ºÀPÉÌ £É¯É¬Ä ®èzÀÄ¤ ®°zsÁ gÀÄtÂAiÀÄ §AiÀÄ¸ÀÄªÀ gÉ |
3 4 3 4
-∪ - - -∪ ∪∪∪ ∪
ED
vÀPÀÄÌ zÉÃzÁ vÁgÀ £ÀgÀ¹AiÉÆ
3 4 3 4
H
IS
-∪ ∪∪∪∪ -∪ - ∪ ∪
BL
EP S
¼ÉÆPÀÌ vÀ£À«gÀ ¯ÁgÀÄ ªÉÄZÀÄÑªÀ
R TB
U
3 4 3 4 3 4 UÀÄ
BE @K
-∪ - - -∪ - ∪∪ -∪ ∪∪ - -
gÀPÀÌ ºÉÃ¼Ë ºÉÃ¸À ¼ÉÃdAiÀÄ ®Qëöä vÀ£ÀUÉA zÀ ||
TO
T
1. C®APÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹ ¸ÀªÀÄ£Àé¬Ä¹.

O
N
“ªÀiÁjUËvÀtªÁAiÀÄÄÛ £Á½£À ¨sÁgÀvÀªÀÅ”

2. «UÀæ»¹ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
E£ÀvÀ£ÀÆd, zÀ£ÀÄdj¥ÀÄ, ªÀÄÄgÁj, ªÉÄÃ¢¤Ã¥Àw, PÉÊAiÀiÁ£ÀÄ, ªÀiÁzÀæªÀiÁUÀzsÀAiÀiÁzÀªÀgÀÄ,
ºÉÆUÉzÉÆÃgÀÄ, gÁfÃªÀ¸ÀR.
3. ¥Àæ¸ÁÛgÀ ºÁQ, UÀt«¨sÁUÀ ªÀiÁr, bÀAzÀ¸Àì£ÀÄß ºÉ¸Àj¹ ®PÀët §gÉ¬Äj.
K£ÀÄ ºÉÃ¼ÉÊ PÀtð avÀÛ
UÁè¤ AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀÄ£ÀPÉ PÀÄAwÃ
¸ÀÆ£ÀÄUÀ¼À ¨É¸ÀPÉÊ¹PÉÆA§ÄzÀÄ ¸ÉÃgÀzÉÃ ¤£ÀUÉ ||
125
E) PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ JAlÄ-ºÀvÀÄÛ ªÁPÀåUÀ¼À°è GvÀÛj¹.
1. ‘ºÀ¸ÀÄgÀÄ’ PÀªÀ£ÀzÀ jÃvÀå J¯Éè°è ºÀ¸ÀÄgÀÄ ªÁå¦¹zÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß «ªÀj¹.
2. ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ ‘ºÀ¸ÀÄgÀÄ’ fÃªÀ dUÀwÛUÉ JµÀÄÖ ªÀÄÄRå JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ¤ªÀÄä
C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
F) ¸ÀAzÀ¨sÀð¸À»vÀ ¸ÁégÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß «ªÀj¹.
1. “ºÀ¸ÀÄgÁzÀÄzÀÄ PÀ«AiÀiÁvÀäA”
2. “¨ÉÃgÉ §tÚªÀ£É PÁuÉ”
3. “ºÀ¸ÀÄgÀÄ ºÀ¸ÀÄj¼ÉAiÀÄÄ¹gÀÆ”
4. “ºÀ¸ÀÄgÀvÀÛ¯ï, ºÀ¸ÀÄjvÀÛ¯ï, ºÀ¸ÀÄgÉvÀÛ¯ï”
ED
H
IS
BL
EP S
£ÀªÀÄä zÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß D½zÀ ªÀÄÄ¹èA zÉÆgÉUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ©ænµï ¸ÀgÀPÁgÀ E°è£À §ºÀ¼ÀµÀÄÖ
R TB
U
HgÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß §zÀ°¹zÀgÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ,
BE @K
zÉÃªÀVj - zË®vÁ¨Ázï
¥ÀæAiÀiÁUÀ - C®ºÁ¨Ázï
ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ - ªÀÄAdgÁ¨Ázï
TO
ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ - ªÉÄÊ¸ÉÆÃgï
T
®ªÀ¥ÀÄgÀ - ¯ÁºÉÆÃgï
O
N
UÀÄgÀÄUÁæªÀÄ - UÀÄUÁðªï
GzÀPÀªÀÄAqÀ® - Hn
wgÀÄªÀ£ÀAvÀ¥ÀÄgÀ - næªÉÃAqÀæªÀiï
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ - ¨ÁåAUÀ¯ÉÆÃgï
«dAiÀÄ¥ÀÄgÀ - ©eÁ¥ÀÄgï
Hj£À ºÉ¸g À ÄÀ UÀ¼ÄÀ DAiÀiÁ Hj£Àªg À À UËgÀª,À C¹ävU
É ¼
À À ¸ÀAPÉÃvÀ. ºÁUÁV ¸ÁévAÀ vÁæöå£AÀ vÀgz
À À
¢£ÀUÀ¼À°è HgÀÄUÀ½UÉ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÉßÃ ªÀÄgÀÄ£ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀÄªÀ ¥ÀæQæAiÉÄ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛ §A¢zÉ.
AiÀiÁªÉ®è HgÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ §zÀ¯ÁVªÉ? CxÀªÁ §zÀ¯ÁUÀ¨ÉÃQzÉ? ¥ÀnÖ ªÀiÁr.
130
C®APÁgÀUÀ¼ÀÄ
‘C®APÁgÀ’ JAzÀgÉ ¸ËAzÀgÀåªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¸ÀÄªÀ ¸ÁzsÀ£À. ªÀiÁ£ÀªÀ vÀ£Àß zÉÃºÀzÀ ¸ËAzÀAiÀÄðªÀ£ÀÄß
ºÉaÑ¸À®Ä C®APÁgÀ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀAvÉ vÁ£ÀÄ DqÀÄªÀ ªÀiÁwUÀÆ, gÀa¸ÀÄªÀ ¸Á»vÀåPÀÆÌ C®APÁgÀ
ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É.
GzÁ : ‘¥ÀÇªÀð ¢QÌ£À°è ¸ÀÆgÀå ªÀÄÆrzÀ£ÀÄ’ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀ §zÀ°UÉ ‘¥ÀÇªÀð¢QÌ£À°è

ªÀÄÆrzÀ ¸ÀÆgÀå£ÀÄ ªÀÄÄvÉÛöÊzÉAiÀÄ ºÀuÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ PÀÄAPÀÄªÀÄzÀAvÉ PÀAqÀ£ÀÄ’, JAzÀÄ ºÉÃ½zÁUÀ ªÀiÁw£À
¸ËAzÀgÀå ºÉZÀÄÑvÀÛzÉ.
ED
C®APÁgÀzÀ°è ‘±À¨ÁÝ®APÁgÀ’, ªÀÄvÀÄÛ ‘CxÁð®APÁgÀ’ JAzÀÄ JgÀqÀÄ «¨sÁUÀUÀ½ªÉ. ±À§Ý CxÀªÁ
¥ÀzÀUÀ¼À eÉÆÃqÀuÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ PÁªÀå CxÀªÁ ªÀiÁw£À ¸ËAzÀgÀå ºÉaÑzÀgÉ CzÀ£ÀÄß ‘±À¨ÁÝ®APÁgÀ’
H
IS
JAvÀ®Æ ¥ÀzÀUÀ¼À CxÀð ZÀªÀÄvÁÌgÀ¢AzÀ PÁªÀåzÀ CxÀªÁ CxÀðzÀ ¸ËAzÀgÀå ºÉaÑzÀgÉ CzÀ£ÀÄß
BL
EP S
CxÁð®APÁgÀ JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
R TB
U
BE @K
±À¨ÁÝ®APÁgÀ :- EzÀgÀ°è C£ÀÄ¥Áæ¸À, AiÀÄªÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ avÀæPÀ«vÀé JAzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ «¨sÁUÀUÀ½ªÉ.

C£ÀÄ¥Áæ¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀÈvÀÛöå£ÀÄ¥Áæ¸À ªÀÄvÀÄÛ bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸À JA§ÄzÁV ªÀÄvÉÛ «¨sÁV¸À¯ÁVzÉ.
TO
ªÀÈvÀÛöå£ÀÄ¥Áæ¸À :- MAzÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀÄ ªÀåAd£ÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀzÀåzÀ ¸Á®ÄUÀ¼À°è ªÀÄvÉÛ ªÀÄvÉÛ §AzÀgÉ
CAzÀgÉ ¥ÀÅ£ÀgÁªÀvÀð£ÉUÉÆAqÀgÉ CzÀ£ÀÄß ªÀÈvÀÛöå£ÀÄ¥Áæ¸À JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
T
O
GzÁ :- “J¼ÀV½UÀ¼À §¼ÀUÀUÀ¼ÀÄ £À¼À£À½¹ ¨É¼ÉzÀ PÀ¼ÀªÉAiÀÄ J¼ÉAiÀÄ PÁ½UÉ J¼À¹ §AzÀªÀÅ”
N
bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸À :- JgÀqÉgÀqÀÄ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÅ£ÀgÁªÀvÀð£ÉUÉÆAqÀgÉ CzÀ£ÀÄß bÉÃPÁ£ÀÄ¥Áæ¸À J£ÀÄßvÁÛgÉ.

GzÁ:- PÉ®zÉÆ¼ï ¥ÀÅ½A¢¬ÄgÉ ¥É |
§Äð° §AzÉÆqÀªÀÄAd£À¼ÀÌ £ÉÆÃqÀA£ÉÆÃqÀA ||
ZÀ®¢A PÁqÀAPÁqÀA |
¸À¯É ¥À¹ªÀA ªÀÄgÉzÀÄ vÀtÂzÀÄ ¨ÉÃqÀA¨ÉÃqÀA ||
AiÀÄªÀÄPÀ :- ªÀÄÆgÀÄ CxÀªÁ CzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀªÁUÀ°, ¥ÀzÀ¨sÁUÀªÁUÀ° MAzÀÄ ¥ÀzÀåzÀ
D¢, ªÀÄzsÀå, CxÀªÁ CAvÀåzÀ°è ¤AiÀÄvÀªÁV ¥ÀÅ£ÀB ¥ÀÅ£ÀB §AzÀgÉ CzÀÄ AiÀÄªÀÄPÁ®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
131
CªÀÄ¼ÎÀ¼ï £ÀAiÀÄ«PÀæªÀÄUÀÄt |
zÀªÀÄ¼ÀÎ¼ï £ÀÈ¥À±Á¸ÀÛç ¥ÀjtvÀgÀªÀgÀA ||
¸ÀªÀÄgÀzÉÆ¼ÀUÀUÀæ ±ËgÀåA |
¸ÀªÀÄgÀ¸À ¸ÀA¥À£Àß£ÁªÀ£ÀÄzÁgÀ£À¥Àà£ï ||
avÀæPÀ«vÀé :- ¥ËæqsÀ¥ÀArvÀ PÀ«UÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä §Ä¢ÞPË±À®¢AzÀ ªÉÊavÀæöå¥ÀÇtðªÁV CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÆß,
¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÆß eÉÆÃr¹ ¥ÀzÀågÀa¸ÀÄvÁÛgÉ. EzÀPÉÌ avÀæPÀ«vÀé CxÀªÁ §AzsÀ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ. EzÀgÀ°è
¤gÉÆÃµÀ×öå, vÁ®ªÀå, KPÁPÀëgÀ, zÀéöåPÀëgÀ, vÀæöåPÀëgÀ, ºÁgÀ§AzsÀ, ªÀÄÄgÀd§AzsÀ EvÁå¢ ¥ÀæPÁgÀUÀ½ªÉ.
CxÁð®APÁgÀ
CxÁð®APÁgÀz°
À è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ £ÀÆgÀPÆ
À Ì «ÄQÌzÀ C®APÁgÀU½
À ªÉ CªÀÅUÀ¼°
À è DgÀÄ C®APÁgÀU¼
À £
À ÄÀ ß
¥ËæqsÀ²PÀët ºÀAvÀzÀ°è w½zÀÄPÉÆAqÀgÉ ¸ÁPÀÄ. FUÁUÀ¯ÉÃ JAlÄ ªÀÄvÀÄÛ MA§vÀÛ£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀwUÀ¼À°è
ED
G¥ÀªiÀ Á, gÀÆ¥ÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀU¼
À £
À ÄÀ ß w½zÀÄPÉÆ¼À¯
î ÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À ¥ÀÅ£ÀgÁªÀvð
À £ÉAiÉÆA¢UÉ
H
G½zÀ ªÀÄÆgÀÄ C®APÁgÀUÀ¼À£ÀÄß F vÀgÀUÀwAiÀÄ°è w½zÀÄPÉÆ¼ÉÆîÃt.
IS
BL
EP S
G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ
R TB
U
F ªÁPÀåªÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ :
BE @K
‘¤ÃZÀjUÉ ªÀiÁrzÀ G¥ÀPÁgÀªÀÅ ºÁ«UÉ ºÁ¯ÉgÉzÀAvÉ’

¤ÃZÀ j UÉ G¥À P ÁgÀ ªÀ i ÁqÀ Ä ªÀ Å zÀ j AzÀ ºÉ Ã UÉ ¥À æ A iÉ Æ Ãd£À « ®è ª É Ç Ã ºÁUÉ A iÉ Ä Ã ºÁ«UÉ
ºÁ¯ÉgÉAiÀÄÄªÀÅzÀjAzÀ ¥ÀæAiÉÆÃd£À«®è JA§ÄzÀÄ F ªÁPÀåzÀ CxÀð.
TO
E°è ‘¤ÃZÀ j UÉ ªÀ i ÁqÀ Ä ªÀ G¥À P ÁgÀ ’ JA§ÄzÀ Ä ‘ªÀ t åð’. (ªÀ t Â ð ¸À ® à q À Ä ªÀ ªÁPÀ å )
EzÀ£ÀÄß ‘G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. ‘ºÁ«UÉ JgÉzÀ ºÁ®Ä’ ‘CªÀtåð’. (ªÀtÂð¸À®Ä
T
O
DzsÁgÀªÁVgÀÄªÀ ªÁPÀå) EzÀ£ÀÄß ‘G¥ÀªÀiÁ£À’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ‘CAvÉ’ JA§ÄzÀÄ ‘ªÁZÀPÀ’ ¥ÀzÀ
N
CAzÀgÉ G¥ÀªÉÄÃAiÀÄPÀÆÌ G¥ÀªÀiÁ£ÀPÀÆÌ EgÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß CAzÀgÉ ºÉÆÃ°PÉAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß

¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀzÀ. »ÃUÉ__
JgÀqÀÄ ªÀ¸ÀÄÛUÀ½UÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀªÁV EgÀÄªÀ ºÉÆÃ°PÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÉÃ G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
GzÁ:- “©üÃªÀÄ zÀÄgÉÆåÃzsÀ£ÀgÀÄ ªÀÄzÀUÀdUÀ¼ÀAvÉ ºÉÆÃgÁrzÀgÀÄ.”
E°è ©üÃªÀÄ zÀÄgÉÆåÃzs£
À g
À À ºÉÆÃgÁlªÀÅ ªÀÄzÀUd
À UÀ¼À ºÉÆÃgÁlzÀAvÉ EvÀÄÛ JAzÀÄ ªÀtð
Â ¸À¯ÁVzÉ.
G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ (ªÀtåð) : ©üÃªÀÄ zÀÄgÉÆåÃzsÀ£ÀgÀÄ
G¥ÀªÀiÁ£À (CªÀtåð) : ªÀÄzÀUÀdUÀ¼ÀÄ
132
G¥ÀªÀiÁªÁZÀPÀ : CAvÉ
¸ÀªÀiÁ£ÀzsÀªÀÄð : ºÉÆÃgÁl
C®APÁgÀ : G¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ
¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ : ‘G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ’ªÁzÀ ©üÃªÀÄzÀÄgÉÆåÃzsÀ£ÀgÀ£ÀÄß

‘G¥ÀªÀiÁ£À’ªÁzÀ ªÀÄzÀUÀdUÀ½UÉ ºÉÆÃ°¸À¯ÁVzÉ.
‘CAvÉ’ JA§ ‘ªÁZÀPÀ’ ¥ÀzÀ«zÀÄÝ ‘ºÉÆÃgÁl’ JA§
‘¸ÀªÀiÁ£ÀzsÀªÀÄð’ EgÀÄªÀÅzÀjAzÀ EzÀ£ÀÄß
‘¥ÀÇuÉÆÃð¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ’ JAzÀÄ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
G¥Àª Ài Á®APÁgÀ ªÁVzÀÝ gÀÆ CzÀg À° è G¥À ªÉ ÄÃAiÀ Ä , G¥À ªÀ i Á£À , ¸À ªÀ iÁ£À zs À ªÀ ÄðUÀ¼ÀÄ
AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ EgÀ¢zÀÝgÉ CzÀ£ÀÄß ®Ä¥ÉÆÛÃ¥ÀªÀiÁ®APÁgÀ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
ED
GzÁºÀgÀuÉ : ªÀÄgÀªÉÃjzÀ ªÀÄPÀðl£ÀAvÉ
H
G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ : (ªÀÄ£À¸ÀÄì) ®Ä¥ÀÛªÁVzÉ
IS
BL
EP S
G¥ÀªÀiÁ£À : ªÀÄgÀªÉÃjzÀ ªÀÄPÀðl
R TB
U
G¥ÀªÀiÁªÁZÀPÀ : CAvÉ
BE @K
¸ÀªÀiÁ£À zsÀªÀÄð : ZÀAZÀ®vÉ

¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ : G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ ®Ä¥ÀÛªÁVzÉ EzÀ£ÀÄß ®Ä¥ÉÆÛÃªÀiÁ®APÁgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
∗∗∗∗∗
TO
T
O
Cw ¸ÁªÀÄå¢AzÁV G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ G¥ÀªÀiÁ£ÀUÀ¼À°è C¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ºÉÃ½ ªÀtÂð¹zÁUÀ CzÀÄ

N
‘gÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀ’ ªÁUÀÄvÀÛzÉ.
GzÁ : C½îjAiÀÄÄw¥Àà JªÀÄä MqÀ®¨ÉÃUÉAiÀÄ ¨ÉAQAiÀÄÄj ¤£Àß¤jAiÀÄzÉ ¥ÉÃ¼ÀÄ «±Áé«ÄvÀæ
E°è -
G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ - MqÀ®¨ÉÃUÉ
G¥ÀªÀiÁ£À - ¨ÉAQAiÀÄÄj
C®APÁgÀ - gÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀ
¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ - G¥ÀªÉÄÃAiÀÄªÁzÀ CAiÉÆÃzsÉåAiÀÄ ¥ÀæeÉUÀ¼À MqÀ® ¨ÉÃUÉAiÀÄ£ÀÄß G¥ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ
¨ÉAQAiÀÄ GjUÉ C¨sÉÃzÀªÁV gÀÆ¦¹gÀÄªÀÅzÀjAzÀ EzÀÄ gÀÆ¥ÀPÁ®APÁgÀªÁVzÉ.
133
CPÀëgÀUÀt
EzÀgÀ ºÉ¸ÀgÉÃ ºÉÃ¼ÀÄªÀAvÉ F UÀtzÀ°è CPÀëgÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÉÄÃ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVzÉ. ªÀiÁvÉæUÀ¼ÀÄ EAwµÉÖÃ
EgÀ¨ÉÃPÀÄ JA§ ¤AiÀÄªÀÄ«®è. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgÀUÀ½UÉ MAzÀgÀAvÉ UÀt «¨sÁUÀ ªÀiÁqÀÄªÀ PÀæªÀÄªÉÃ
CPÀëgÀUÀtzÀ ¥ÀzÀÞw. »ÃUÉ ¥ÀzÀåzÀ ¸Á°£À°è §gÀÄªÀ CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ CPÀëgÀUÀ½UÉ MAzÀgÀAvÉ
UÀtªÀ£ÀÄß «¨sÁV¹zÀ §½PÀ D ¸Á°£À°è MAzÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ G½AiÀÄ§ºÀÄzÀÄ. CAvÀºÀ
CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ‘®’, ‘UÀÄ’ JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. G½zÀAvÉ UÀtUÀ¼ÁV «AUÀr¸À®àlÖ CPÀëgÀUÀ¼À
ªÀiÁvÁæ PÀæªÀÄPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV D UÀtUÀ½UÉ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. F jÃwAiÀÄ UÀtUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ
¸ÀÆvÀæªÁPÀå¢AzÀ »ÃUÉ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
AiÀÄªÀiÁvÁgÁd¨sÁ£À¸À®UÀA JA§ÄzÉÃ D ¸ÀÆvÀæªÁPÀå.
ED
F ¸ÀÆvÀæªÁPÀåzÀ JAlÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ UÀtUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅ EAwªÉ_
H
UÀtUÀ¼ÀÄ CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÁæ«£Áå¸À
IS
∪_ _
BL
EP S
AiÀÄUÀt AiÀÄªÀiÁvÁ
R TB
_ _ _
U
ªÀÄUÀt ªÀiÁvÁgÁ
BE @K
vÀUÀt vÁgÁd _ _∪
gÀUÀt gÁd¨sÁ _ ∪_
dUÀt d¨sÁ£À ∪_∪
TO
¨sÀUÀt ¨sÁ£À¸À _∪∪

∪∪∪
T
£ÀUÀt £À¸À®
O
¸ÀUÀt ¸À®UÀA ∪∪_

N
F JAlÄ UÀtUÀ¼À£ÀÄß F ¥ÀzÀåzÀ DzsÁgÀ¢AzÀ®Æ UÀÄgÀÄw¹PÉÆ¼Àî®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

UÀÄgÀÄ ®WÀÄ ªÀÄÆjgÉ ªÀÄ - £À - UÀt |
UÀÄgÀÄ ®WÀÄ ªÉÆzÀ®°è §gÀ®Ä ¨sÀ - AiÀÄ - UÀtªÉÄA§gï ||
UÀÄgÀÄ ®WÀÄ £ÀqÀÄ«gÉ d - gÀ - UÀt |
UÀÄgÀÄ ®WÀÄ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è §gÀ®Ä ¸À - vÀ - UÀt ªÀÄPÀÄÌA ||
»ÃUÉ CPÀëgÀUÀtUÀ¼À°è JAlÄ «zsÀzÀ UÀtUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.
140
ªÀÈvÀÛUÀ¼ÀÄ
CPÀëgÀUÀtUÀ¼À ±Á¸ÀÛçPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV gÀa¸À®àlÖ ¥ÀzÀåUÀ¼À£ÀÄß ªÀÈvÀÛUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ¸ÀA¸ÀÌøvÀ
PÁªÀåU¼
À °
À è ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀÈvÀÛU¼
À ÄÀ §¼ÀPA
É iÀiÁVzÀÝgÆ
À PÀ£ßÀ qÀzÀ ¥ÁæaÃ£À PÀ«UÀ¼ÄÀ §ºÀ¼ª
À ÁV §¼À¹gÀÄªÀÅzÀÄ
DgÀÄ ªÀÈvÀÛUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß SÁåvÀPÀuÁðlPÀA JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. CªÀÅ EAwªÉ__
UÀÄgÀÄªÉÇAzÁ¢AiÉÆ¼ÀÄvÀà®A UÀÄgÀÄªÉÆzÀ¯ï ªÀÄÆgÁUÉ ±ÁzÀÆð®ªÀiÁ |

UÀÄgÀÄ£Á¯ÁÌVgÀ®AvÀÄ ¸ÀæUÀÞgÉ ®WÀÄ zÀéAzÀéA UÀÄgÀÄzÀéAzÀéªÀiÁ |
VgÉ ªÀÄvÉÛÃ¨sÀ ®WÀÄzÀéAiÀÄ wæUÀÄgÀÄ«AzÀPÀÄÌA ªÀÄºÁ¸ÀæUÀÞgÁ |
ºÀjuÁQëÃ, ®WÀÄ £Á®ÄÌ ZÀA¥ÀPÀ«ÄªÁ¾ÄA SÁåvÀPÀuÁðlPÀA ||
ªÀÈvÀÛzÀ ®PÀët : £Á®ÄÌ ¥ÁzÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. CPÀëgÀUÀ¼À ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ UÀtUÀ¼À «zsÀUÀ¼À°è ¥Àæw¥ÁzÀªÀÇ
ED
¸ÀªiÀ Á£ÀªÁVgÀÄvÀz
Û .É D¢¥Áæ¸¢
À AzÀ PÀÆrgÀÄvÀz
Û .É ¥Àw
æ AiÉÆAzÀÄ ªÀÈvÀPÛ Æ
À Ì UÀuÁzsÁjvÀ ¤AiÀÄªÀÄ ¨ÉÃgÉ¨ÃÉ gÉ
EgÀÄvÀÛzÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß DAiÀiÁªÀÈvÀÛUÀ¼À ®PÀëtªÀ£ÀÄß w½AiÀÄÄªÁUÀ UÀªÀÄ¤¸ÉÆÃt.
H
IS
ªÀÄvÉÛÃ¨sÀ«QæÃrvÀ ªÀÈvÀÛ
BL
EP S
R TB
U
GzÁ :
BE @K
¸À ¨sÀ gÀÀ £ÀÀ ªÀÄ AiÀÄ ®UÀÄ

∪∪- -∪ ∪ - ∪- ∪∪∪ --- ∪- - ∪-
PÉgÉAiÀÄA PÀnÖ¸ÀÄ ¨Á«AiÀÄA ¸ÀªÉ¸ÀÄ zÉÃªÁUÁ gÀªÀÄA ªÀiÁ r¸À
TO
dÓgÉAiÉÆ¼ï.......
T
O
®PÀët : ¥Àæw ¥ÁzÀzÀ®Æè E¥ÀàvÀÄÛ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. ¥Àæw ¥ÁzÀªÀÇ ¸À,¨sÀ,gÀ,£À,ªÀÄ,AiÀÄ JA§

N
UÀtUÀ½AzÀ®Æ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è MAzÀÄ ®WÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄgÀÄ«¤AzÀ®Æ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ. D¢

¥Áæ¸À¢AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀÆvÀæ : ¸À¨sÀgÀA£ÀAªÀÄAiÀÄ®AUÀªÀÄÄA §UÉUÉÆ¼À¯ï ªÀÄvÉÛÃ¨sÀ«QæÃrvÀA
vÁ¼É £ÉÆÃqÀÄªÀÅzÀÄ : F ¸ÀÆvÀæPÉÌ ¥Àæ¸ÁÛgÀ ºÁQ UÀt «¨sÁUÀ ªÀiÁrzÁUÀ®Æ EzÉÃ jÃwAiÀÄ
UÀt «£Áå¸À §gÀ¨ÉÃPÀÄ.
¸À ¨sÀ gÀÀ £ÀÀ ªÀÄ AiÀÄ ®UÀÄ
∪∪- - ∪ ∪ - ∪ - ∪ ∪∪ --- ∪- - ∪-
¸À¨sÀgÀA £ÀAªÀÄAiÀÄ ®AUÀªÀÄÄA §UÉUÉÆ ¼À¯ïªÀÄvÉÛÃ ¨sÀ«QæÃ rvÀA
141
ZÀA¥ÀPÀªÀiÁ¯Á ªÀÈvÀÛ
®PÀët :- ¥Àæw¥Á¢zÀ®Æè E¥ÀàvÉÆÛAzÀÄ CPÀëgÀUÀ½ªÉ. ¥Àæw¥ÁzÀªÀÇ £À, d, ¨sÀ, d, d, d, gÀ
JA§ UÀtUÀ½AzÀ PÀÆrzÉ. D¢ ¥Áæ¸À¢AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀÆvÀæ :- £Àd¨sÀddAdgÀA §UÉUÉÆ¼ÀÄwÛgÉ ZÀA¥ÀPÀ ªÀiÁ¯ÉAiÉÄAzÀ¥Àgï
GzÁ :
£ÀÀ d ¨sÀ d d d gÀ
∪∪∪ ∪- ∪ - ∪∪ ∪ - ∪ ∪ - ∪ ∪- ∪ - ∪-
J£É£À ¸ÀÄ£ÀPÀÄÌ ªÀiÁgÀj ¥ÀÅªÁvÀ £À zsÉÊgÀå ªÀÄ£ÁvÀ £ÉÃ¼ÉÎªÉ
vÀÛ£ÀÄUÀvÀ.....
C®APÁgÀUÀ¼ÀÄ (ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉzÀÄzÀÄ)
ED
zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀ : JgÀqÀÄ ¨ÉÃgÉ¨ÉÃgÉ ªÁPÀåUÀ¼À°è CxÀð¸ÁzÀÈ±Àå¢AzÀ ©A§ ¥Àæw©A§
¨sÁªÀªÀÅ vÉÆÃj§AzÀgÉ CzÀ£ÀÄß zÀÈµÁÖAvÁ®APÁgÀ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
H
IS
GzÁ : ªÀiÁvÀÄ §®èªÀ¤UÉ dUÀ¼À«®è; Hl§®èªÀ¤UÉ gÉÆÃUÀ«®è.
BL
EP S
R TB
U
GvÉàçÃPÁë®APÁgÀ : G¥ÀªÉÄÃAiÀÄªÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß CxÀªÁ ¸À¤ßªÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß G¥ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ
BE @K
ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÁßV CxÀªÁ ¸À¤ßªÉÃ±ÀªÀ£ÁßV PÀ°à¸ÀÄªÀÅzÉÃ GvÉàçÃPÁë®APÁgÀ.

GzÁ : CZÉÆÒÃzÀ ¸ÀgÉÆÃªÀgÀªÀÅ vÉæöÊ¯ÉÆÃPÀå®QëöäAiÀÄÄ vÀ£Àß ¸ËAzÀgÀåªÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀ®Ä
ªÀiÁrlÖ gÀ£ÀßUÀ£ÀßrAiÉÆÃ JA§AvÉ ±ÉÆÃ©ü¹vÀÄ.
TO
G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ : CZÉÆÒÃzÀ ¸ÀgÉÆÃªÀgÀ

T
O
G¥ÀªÀiÁ£À : gÀ£ÀßUÀ£Àßr
N
C®APÁgÀ : GvÉàÃPÁë®APÁgÀ
¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ : G¥ÀªÉÄÃAiÀÄªÁzÀ CZÉÆÒÃzÀ ¸ÀgÉÆÃªÀgÀªÀ£ÀÄß
G¥ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ gÀ£ÀßUÀ£Àßr JA§ÄzÁV PÀ°à¹gÀÄªÀÅzÀjAzÀ
EzÀÄ GvÉàçÃPÁë®APÁgÀªÁVzÉ.
142
C. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀåzÀ ¸Á®ÄUÀ½UÉ ¥Àæ¸ÁÛgÀ ºÁQ, UÀt «¨sÁUÀ ªÀiÁr, bÀAzÀ¹ì£À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gÉ¬Äj.
1. ¥ÀÄnÖzÀ £ÀÆªÀðgÀÄªÉÄ£ÉÆßqÀ
ªÀÅnÖzÀ £ÀÆªÀðgÀÄ«Ä¢að ¸ÀvÉÆÛqÉ PÉÆÃ¥ÀA
2. J£ÀßtÄUÁ¼À£É£ÀßtÄUÀzÀªÀÄä£À¤QÌzÀ ¥ÁxÀð©üÃªÀÄgÀÄ
¼Àî£ÉßªÀiï
D. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ vÀvÀìªÀÄ- vÀzÀãªÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
PÀdÓ, CdÓ,
E. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «UÀæºÀªÁPÀå ªÀiÁr ¸ÀªÀiÁ¸ÀzÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß w½¹.
ED
¥ÁxÀð©üÃªÀÄgÀÄ, CAvÀPÁvÀäd, ¢£À¥À¸ÀÄvÀ
H
IS
ZÀlÄªÀnPÉ
BL
EP S
R TB
C. F PÉ¼ÀV£À ¥ÀzÀå¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¥ÀÆwðªÀiÁr, PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁr.

U
BE @K
1. £É®Q¾ÂªÉ£ÉAzÀÄ §UÉ¢gÉ
________________________________
_________________
TO
_____________________ ¥ÀÄzÀÄªÁ¿Ý¥É£ÉÃ
T
O
2. ¥ÀÄnÖzÀ £ÀÆªÀðgÀÄªÉÄ£ÉÆßqÀ
N
________________________________
__________________
____________________ bÀ®ªÀÄ£É ªÉÄ¾õÉªÉA
¥ÀÆgÀPÀ NzÀÄ
• ºÉÆ¸ÀUÀ£ÀßqÀzÀ°ègÀÄªÀ PÀ« gÀ£Àß£À ‘¸ÁºÀ¸À©üÃªÀÄ «dAiÀÄA’ (UÀzÁAiÀÄÄzÀÞ) PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß N¢j.
∗∗∗∗∗
143
G) ºÉÆA¢¹ §gÉ¬Äj.
C §
1. zÉÃªÀ£ÀÆgÀÄ - gÁªÀÄ
2. PË¸À¯Éå - ®QëöäÃ±À
3. ªÀgÀÄt - C±Àé
4. ªÁ°äÃQ - C©Þ¥À
5. vÀÄgÀAUÀ - ªÀÄÄ¤
- ªÀÄ¼É
- ±ÀvÀÄæWÀß
PÉ®ªÀÅ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ¨sÁµÉ¬ÄAzÀ ¨sÁµÉUÉ ¥ÀæAiÀiÁt ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. PÉ®ªÀÅ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ EAxÀ

¥ÀæAiÀiÁtzÀ°è vÀªÀÄä gÀÆ¥ÀzÀ°è C®à¸Àé®à §zÀ¯ÁªÀuÉUÉ M¼ÀUÁUÀÄvÀÛªÉ. E£ÀÄß PÉ®ªÀÅ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ CAxÀ
ED
ªÀÄºÀvÀÛgÀ §zÀ¯ÁªÀuÉ K£ÀÆ DUÀzÉ ªÀÄÆ®¸ÀégÀÆ¥ÀzÀ¯ÉèÃ G½AiÀÄÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ D ¨sÁµÉAiÀÄ ±À§ÝUÀ¼ÉÃ
DV©qÀÄvÀÛªÉ. PÀ£ÀßqÀªÀÅ EAxÀ £ÀÆgÁgÀÄ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ ¥ÀqÉ¢zÉ. PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ:
H
IS
C£Àß - C£ÀßªÀiï BL
EP S
R TB
¤ÃgÀÄ - ¤ÃgÀªÀiï
U
BE @K
±À§Ý - ±À§ÝB
¥ÀzÀ - ¥ÀzÀªÀiï
ªÁPÀå - ªÁPÀåªÀiï
TO
±Á¯É - ±Á¯Á
T
¥ÀÄ¸ÀÛPÀ - ¥ÀÄ¸ÀÛPÀªÀiï
O
N
EAxÀ E£ÀßµÀÄÖ ±À§ÝUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
ªÁzsÀðPÀ µÀlà¢
®PÀët : MAzÀÄ, JgÀqÀÄ, £Á®ÄÌ ªÀÄvÀÄÛ LzÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÁæ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVzÀÄÝ
LzÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À £Á®ÄÌ UÀtUÀ¼ÀÄ ¥Àæw¥ÁzÀzÀ®Æè EgÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÀ£ÉAiÀÄ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVzÀÄÝ LzÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À DgÁgÀÄ UÀtUÀ¼ÀÄ ¥Àæw¥ÁzÀzÀ®Æè EzÀÄÝ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è MAzÉÆAzÀÄ
UÀÄgÀÄ EgÀÄvÀÛzÉ. D¢ ¥Áæ¸À«gÀÄvÀÛzÉ.
149
GzÁ :
5 5 5 5
∪∪∪ ∪∪ - ∪ ∪∪ ∪∪∪- ∪ ∪ ∪∪∪
¸ÀwªÀÄr¹ ¤ÃqÀÄªÉ¯É «rzÀPÉÊ §¸ÀªÀ½zÀÄ
5 5 5 5
∪∪ - ∪ ∪ ∪ ∪∪∪ ∪∪ - ∪ ∪∪∪-
zÀwaAvÉ AiÉÆ¼ÀÄªÀÄ¾õÉzÀ vÀ£ÀÄeÉÆªÀÄÄä «rzÀ¥ÀÅ
5 5 5 5 5 5 UÀÄ
∪ ∪-∪ - ∪- - ∪ - ∪ ∪ ∪∪ ∪ - - ∪ - ∪ ∪∪ -
§ðw¨sÁgÀ ªÁVPÀ tÄäaÑvÉÆÃ¼ï vÉÆqÉ«ÄqÀÄPÉ ¸ÀÄAiÀiï¸ÀÆ¸É ¤zÉæ PÀ« zÀÄ
5 5 5 5
∪∪∪∪ ∪ - ∪ ∪ ∪ -∪ - - - ∪
«vÀvÀ¸ÀÄR ¢A¢gÀÄw gÀ¯ÉÌ£Á £ÁzÀÄBR
ED
5 5 5 5
∪ ∪ -∪ - ∪∪∪ - -∪ - ∪ -
H
AiÀÄÄvÀªÀ¥ÀÄà zÉÆAzÀÄPÀ£À ¸ÀAPÀAqÀÄ £ÉÆAzÀÄ¨sÀÆ
IS
5 5 5 5 5 5 UÀÄ
BL
EP S
∪∪∪∪∪ - ∪ - ∪∪- ∪ - ∪∪∪ - ∪ ∪∪ - -∪ -
R TB
¥Àw¨ÉzÀ¾ É zÀAvÉ¨sÉÆÃA PÉ£À¯ÉzÀÄÝ ¨É§â½¹ £Á¯ÉÝ¸ÉAiÀÄ £ÁgÀAiÀÄÝ £ÀÄ

U
BE @K
gÀUÀ¼É
®PÀët : EzÀÄ §ºÀÄ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀåªÁVzÉ. EzÀgÀ J¯Áè ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÁæ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è
¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ. JgÀqÉgÀqÀÄ ¥ÁzÀUÀ½UÉ ¥Áæ¸ÁPÀëgÀ«gÀÄvÀÛzÉ. CAvÀå¥Áæ¸À ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁVzÀÄÝ
D¢¥Áæ¸ÀªÀÇ PÉ®ªÀÅ PÀqÉ EgÀÄvÀÛzÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ°è GvÁìºÀ, ªÀÄAzÁ¤® ªÀÄvÀÄÛ ®°vÀ JA§ ªÀÄÆgÀÄ
TO
«zsÀzÀ gÀUÀ¼ÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀæZÀ°vÀªÁVªÉ.

T
GvÁìºÀgÀUÀ¼É : EzÀgÀ°è JgÀqÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ. MAzÀ£ÉAiÀÄ «zsÀzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À £Á®ÄÌ

O
UÀtUÀ¼ÀÄ EzÀÝgÉ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ «zsÀzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæAiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ UÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄgÀÄªÀÅ
N
¥Àæw ¥ÁzÀzÀ®Æè EgÀÄvÀÛªÉ.

3 3 3 3
GzÁ 1 :
∪∪ ∪ - ∪ -∪ -∪
PÀÄ½ªÀð ¥ÀÆUÉÆ ¼ÀAUÀ ¼À°è
3 3 3 3
∪∪∪ -∪ -∪ -∪
vÀ½gÀ PÁªÀ tAUÀ ¼À°è
E°ègÄÀ ªÀ ªÉÆzÀ® ¥ÁzÀzÀ ªÀÄÆgÀ£A

É iÀÄ CPÀg
ë À ‘ªÀð’ JA§ÄzÀÄ ¢évÁéPg
ëÀ À (¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPg
ëÀ )À ªÁVzÀÝgÆ
À
E°è£À ¢évÀéªÀÅ ²y®ªÁVgÀÄªÀ PÁgÀt EzÀgÀ »A¢£À CPÀëgÀªÁzÀ ‘½’ JA§ÄzÀÄ UÀÄgÀÄªÉ¤¸ÀzÉ
®WÀÄªÁVgÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸À¨ÉÃPÀÄ. EzÀ£ÉßÃ ‘²y®¢évÀé’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ.
150
3 3 3 UÀÄ
GzÁ 2 :
- ∪ ∪ ∪∪ -∪ -
ªÀiÁ« £ÉqÉAiÉÆ ¼ÁqÀÄ vÀÄA
3 3 3 UÀÄ
-∪ -∪ -∪ -
¥ÁqÀ £ÉAiÉÄÝ PÉÃ¼ÀÄ vÀA
ªÀÄAzÁ¤®gÀUÀ¼É : EzÀgÀ°èAiÀÄÆ JgÀqÀÄ §UÉUÀ½ªÉ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀgÀ°è ¥Àæw¥ÁzÀzÀ®Æè £Á®ÄÌ

ªÀiÁvÉæUÀ¼À £Á®ÄÌ UÀtUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀgÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ LzÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À
JgÀqÉgÀqÀÄ UÀtUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.
4 4 4 4
GzÁ - 1 : - ∪∪ - ∪∪ - ∪∪ ∪ ∪ -
¥ÀAPÀd zÀAwgÉ ¥ÀÄnÖzÀ ¼ÉÆ®«A
4 4 4 4
ED
-∪∪ - - - ∪ ∪ ∪∪ -
¥ÀAPÀªÀ £ÉAzÀÄA ¥ÉÆzÀðzÉ £À®«A
H
IS
BL
EP S
3 5 3 5
-∪ - ∪∪∪ ∪∪∪ - ∪-
R TB
GzÁ - 2 :
U
¸ÀÄvÀÛ ®ÄA ¥ÀjªÀ djªÉÇ £À®Î½A
BE @K
3 5 3 5
-∪ - ∪ ∪∪ ∪ ∪∪ -∪-
JvÀÛ ®ÄA £À°ªÀ ¥ÉÆ¸À£À «®Î½A
®°vÀgÀUÀ¼É : ¥Àæw¥ÁzÀzÀ°èAiÀÄÆ LzÀÄ ªÀiÁvÉæUÀ¼À £Á®ÄÌ UÀtUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ.

TO
GzÁ : 5 5 5 5
T
- ∪- - ∪∪ ∪ - ∪∪∪ - - ∪
O
N
¸ÉÆA¦¤A PÀA¦qÀÄªÀ ¸ÀA¥ÀUÉUÀ ¼ÀAPÉÆAqÀÄ

5 5 5 5
- ∪∪∪ - -∪ ∪∪ - ∪ - - ∪
ºÉÆA¥É¸ÉªÀ ºÉÆAUÉÃzÀ UÉAiÀÄºÀÆUÀ ¼ÀAPÉÆAqÀÄ
±ÉèÃµÁ®APÁgÀ
®PÀët : MAzÀÄ ¥ÀzÀªÀÅ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ CxÀðPÉÆqÀÄªÀAwzÀÝgÉ CAvÀºÀ ¥ÀzÀPÉÌ ‘±ÉèÃµÀ¥ÀzÀ’
JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ, EAvÀºÀ ±ÉèÃµÁxÀðUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ§®è ¥ÀzÀUÀ½gÀÄªÀ C®APÁgÀªÀ£ÀÄß ±ÉèÃµÁ®APÁgÀ
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
151
GzÁ : Cw±ÀAiÀÄ ¥ÀzÁxÀð ¤PÀgÀ |
¥ÀæwÃwAiÀÄA ¥ÀqÉªÀ ¥ÁzÀ«£Áå¸ÀA ¨sÀÆ ||
£ÀÄvÀªÀiÁUÀzÀ¯ÉÛ¤zÉÆÃð |
µÀvÉ¬ÄAzÀ®èzÉ ¸ÀªÀÄAvÀÄ PÀ«UÀA gÀ«UÀA ||
E°è PÀ« ªÀÄvÀÄÛ gÀ« MAzÉÃ §UÉAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ½AzÀ ªÀtÂðvÀgÁVzÁÝgÉ. F ªÀtð£ÉAiÀÄ°è ¥ÀzÁxÀð,
¥ÁzÀ, ¤zÉÆÃðµÀvÉ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ±ÉèÃµÁxÀð¢AzÀ PÀÆrªÉ. CªÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÉÆÃt.
¥ÀzÀ PÀ«AiÀÄ ¥ÀgÀªÁV gÀ«AiÀÄ ¥ÀgÀªÁV

1. ¥ÀzÁxÀð - ¥ÀzÀzÀ CxÀð (±À¨ÁÝxÀð) - ªÀ¸ÀÄÛ
2. ¥ÁzÀ - ¥ÀzÀåzÀ ¸Á®Ä - QgÀt
ED
3. ¤zÉÆÃðµÀvÉ - zÉÆÃµÀ«®è¢gÀÄ«PÉ - PÀvÀÛ°®è¢gÀÄ«PÉ (ºÀUÀ®Ä)
H
IS
BL
EP S
R TB
U
1. «UÀæ»¹ ¸ÀªÀiÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
BE @K
¸ÉÆ¯ÉÎÃ½, £À®ÄÎzÀÄgÉ, ©¯ÉÆÎAqÀÄ, ©°ÝgÀÄªÀ£ÉÃj¹, ¥ÀÆzÉÆÃl.
2. vÀvÀìªÀÄ-vÀzÀãªÀ §gÉ¬Äj.
TO
«ÃgÀ, AiÀÄdÕ, §AeÉ

T
3. «AUÀr¹ ¸ÀA¢üAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ §gÉ¬Äj.

O
N
ZÀj¸ÀÄvÀzéÀgz
À ,À ¤eÁ±Àª
æ ÄÀ , ¯ÉÃR£Àª£
À Æ
É Ã¢, vÉUz
É ÄÀ vÀÛjÃAiÀÄªÀÄA, ¨ÉÃqÀ¨ÃÉ qÀg¸
À ÄÀ UÀ¼,À ¤AwzÀð£ÀÄ.
4. ¥Àæ¸ÁÛgÀºÁQ UÀt «¨sÁUÀ ªÀiÁr bÀAzÀ¸Àì£ÀÄß ºÉ¸Àj¹ ®PÀët §gÉ¬Äj.

G«ðAiÉÆ¼ï PË¸À¯Éå ¥ÀqÉzÀ PÀÄªÀgÀA gÁªÀÄ |
£ÉÆªÀð£ÉÃ «ÃgÀ£ÁvÀ£À AiÀÄdÕ vÀÄgÀUÀ«ÄzÀÄ |
¤ªÀð»¸À¯Á¥ÀðgÁgÁzÉÆqÀA vÀqÉAiÀÄ¯ÉA¢zÀð ¯ÉÃR£ÀªÀ£ÉÆÃ¢ ||
152
IÄPÁgÀªÀÅ PÀ£ÀßqÀ ªÀtðªÀiÁ¯ÉAiÀÄ MAzÀÄ «²µÀÖªÁzÀ CPÀëgÀ. EzÀÄ ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼À eÉÆvÉ

PÁtÂ¹PÉÆAqÀgÀÆ MvÀÛPÀëgÀªÁVAiÀÄÆ §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ (¨ÉÃgÁªÀ ¸ÀégÁPÀëgÀªÀÇ MvÀÛPÀëgÀªÁV §gÀÄªÀÅ¢®è).
DzÀgÉ IÄ ªÀÄvÀÄÛ gÀ JA§ JgÀqÀÄ CPÀëgÀUÀ¼À MvÀÛPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÁUÀ £ÁªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV C£ÉÃPÀ
vÀ¥ÀÄàUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÉÛÃªÉ. CAxÀ PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸ÉÆÃt:
UÀÈºÀ - E°è IÄPÁgÀªÀÅ MvÀÛPÀëgÀªÁV §A¢zÉ. UÀæºÀ JA§°è gÀPÁgÀªÀÅ MvÀÛPÀëgÀªÁVzÉ. UÀÈºÀ
JAzÀgÉ ªÀÄ£É JAzÀxðÀ . UÀº
æ À JAzÀgÉ ZÀ°¸ÀÄªÀ DPÁ±ÀPÁAiÀÄ JAzÀÄ CxÀð. ªÀÄAUÀ¼U
À º
æÀ PÀ ÌÉ ºÉÆÃUÉÆÃt,
C°è £ÀªÀÄäzÉÃ MAzÀÄ UÀÈºÀªÀ£ÀÄß ¤«Äð¹PÉÆ¼ÉÆîÃt!
±ÀÄæw JA§ÄzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ gÀÆ¥À. DzÀgÉ §ºÀ¼ÀµÀÄÖ ªÀÄA¢ ±ÀÈw JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
PÀÈw JA§ÄzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ gÀÆ¥À. EzÀ£ÀÄß Qæw CxÀªÁ PÀÄæw JAzÀÄ §gÉAiÀÄ¨ÁgÀzÀÄ.
ED
ºÀæ¸Àé JA§ÄzÀÄ ¸Àj gÀÆ¥À. ºÀÈ¸Àé JA§ÄzÀÄ vÀ¥ÀÄà.
H
IS
CªÀÄÈvÀ JA§ÄzÀÄ ¸Àj. CªÀÄævÀ CxÀªÁ C«ÄævÀ JAzÀÄ §gÉzÀgÉ gÀÆ¥ÀªÀÇ CxÀðªÀÇ PÉqÀÄvÀÛzÉ.
BL
EP S
ªÀiÁvÀæªÀ®è, PÁªÀåzÀ°è §¼ÀPÉAiÀiÁVzÀÝgÉ ªÀiÁvÉæAiÀÄÆ PÉqÀÄvÀÛzÉ.
R TB
U
BE @K
EAxÀ E£ÀßµÀÄÖ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹, CªÀÅUÀ¼À ¸Àj ªÀÄvÀÄÛ vÀ¥ÀÄà gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
TO
¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛ
T
®PÀët : EzÀÄ PÀÆqÁ £Á®ÄÌ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀzÀå. ¥Àæw ¥ÁzÀzÀ®Æè E¥ÀàvÉÆÛAzÀÄ CPÀëgÀUÀ½zÀÄÝ
O
N
PÀæªÀÄªÁV ªÀÄ,gÀ,¨sÀ,£À,AiÀÄ,AiÀÄ,AiÀÄ UÀtUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.

¸ÀÆvÀæ : vÉÆÃgÀ¯ï ªÀÄAgÀA ¨sÀ£ÀA ªÀÄÆAiÀÄUÀtªÀÄÄªÀÄzÉ vÁA ¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛªÀÄPÀÄÌA
GzÁ :
ªÀÄ gÀ ¨sÀ £À AiÀÄ AiÀÄ AiÀÄ
- - - - ∪ - - ∪ ∪ ∪∪ ∪ ∪ - - ∪ - - ∪ - -
¸ÀÆ¿õÉÉÊ¸É ZÉÑZÀÄÑ© ®èAgÀxÀ zÀPÀÄzÀÄ gÉAiÀÄA¸ÀÆ vÀ£ÀARA r¸ÀÄvÁÛ
160
ªÀÄºÁ¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛ
®PÀët : EzÀÄ £Á®ÄÌ ¥ÁzÀUÀ¼ÀÄ¼Àî CPÀëgÀUÀuÁzsÁjvÀ ¥ÀzÀå. EzÀgÀ ¥Àæw¥ÁzÀzÀ®Æè E¥ÀàvÉÛgÀqÀÄ

CPÀëgÀUÀ½zÀÄÝ PÀæªÀÄªÁV ¸À,vÀ,vÀ,£À,¸À,gÀ,gÀ, UÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄgÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀÆvÀæ : ¸ÀvÀvÀA£ÀA¸ÀAgÀgÀAUÀA £É¾õÉzÉ¸ÉAiÉÄ ªÀÄºÁ¸ÀæUÀÞgÁªÀÈvÀÛªÀÄPÀÄÌA
GzÁ :
¸À vÀÀ vÀÀ £À ¸À gÀ gÀ UÀÄ

∪∪ - -- ∪ - - ∪ ∪ ∪ ∪ ∪∪- - ∪ - -∪ - -
EzÀÄZÀ PÀæªÀÇåºÀ «ÄÃªÀÇåºÀ ªÀÄ£ÉÆqÉ ªÀzÀlA ¥ÁxÀð£ÀA vÁvÀ£ÀÄA UÉA
ED
CxÁðAvÀgÀ£Áå¸Á®APÁgÀ
H
IS
F ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ - BL
EP S
R TB
U
DvÀ£ÀÄ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉzÀÄ GwÛÃtð£ÁzÀ£ÀÄ. §Ä¢ÞªÀAvÀgÁzÀ ªÀÄPÀÌ½UÉ ¥ÀjÃPÉëAiÉÆAzÀÄ
BE @K
¯ÉPÀÌªÉÃ?
E°è ‘DvÀ£ÀÄ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉzÀÄ GwÛÃtð£ÁzÀ£ÀÄ’ JA§ «±ÉÃµÀªÁPÀåªÀ£ÀÄß
TO
(G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ) ¯ÉÆÃPÀzÀ°è J®è §Ä¢ÞªÀAvÀ ªÀÄPÀÌ½UÉ C£ÀéAiÀÄªÁUÀÄªÀAvÀºÀ ‘§Ä¢ÞªÀAvÀgÁzÀ ªÀÄPÀÌ½UÉ

¥ÀjÃPÉëAiÉÆAzÀÄ ¯ÉPÀÌªÉ? JA§ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁPÀå¢AzÀ (G¥ÀªÀiÁ£À) ¸ÀªÀÄyð¸À¯ÁVzÉ. »ÃUÉ - MAzÀÄ
T
O
N
«±ÉÃµÀ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁPÀå¢AzÀ CxÀªÁ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁPÀåªÀ£ÀÄß «±ÉÃµÀ ªÁPÀå¢AzÀ ¸ÀªÀÄxÀð£É
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÉÃ CxÁðAvÀgÀ£Áå¸Á®APÁgÀªÉ¤¸ÀÄvÀÛzÉ.
GzÁ : d®¤¢üd®ªÀÄA d®¨sÀÈ |

vÀÄÌ®PÉÌ £À°¢vÀÄÛzÀvÀÛ«ÄvÀÛ£À¢Ã¤ |
ªÀÄð® ¸À°®A zÉÆgÉzÀÄzÀÄ UÀqÀ |
£É®zÉÆ¼ï PÉÆlÖAUÉ §qÀvÀ£ÀA §AzÀ¥ÀÄzÉÃ ||

161
G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ : d®¤¢ü d®ªÀÄA d®¨sÀÈvÀÄÌ®PÉÌ £À°¢vÀÄÛzÀÄ ; EvÀÛ £À¢Ã¤ªÀÄð®
¸À°®AzÉÆgÉzÀÄzÀÄ.’ (¸ÀªÀÄÄzÀæªÀÅ ¤ÃgÀ£ÀÄß ªÉÆÃqÀUÀ½UÉ ¤ÃrvÀÄ; ªÉÆÃqÀ¢AzÀ
ªÀÄ¼É ¸ÀÄjzÀÄ £À¢UÀ¼À°è vÀÄA© ¥ÀÄ£ÀB ¸ÀªÀÄÄzÀæPÉÌ ºÉÆÃ¬ÄvÀÄ.) («±ÉÃµÀªÁPÀå)
G¥ÀªÀiÁ£À : ‘£É®zÉÆ¼ï PÉÆlÖAUÉ §qÀvÀ£ÀA §AzÀ¥ÀÄzÉÃ’ (¯ÉÆÃPÀzÀ°è PÉÆlÖªÀ¤UÉ §qÀvÀ£À
§gÀÄªÀÅ¢®è) (¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁPÀå)
¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ : ‘E°èd®¤¢üd®ªÀÄA d®¨sÀÈvÀÄÌ®PÉÌ £À°¢vÀÄÛzÀÄ; EvÀÛ £À¢Ã ¤ªÀÄð® ¸À°®A
zÉÆgÉzÀÄzÀÄ’ JA§ G¥ÀªÉÄÃAiÀÄ ªÁPÀåªÀ£ÀÄß £É®zÉÆ¼ï PÉÆlÖAUÉ §qÀvÀ£ÀA
§AzÀ¥ÀÄzÉÃ’ JA§ G¥ÀªÀiÁ£À ªÁPÀå¢AzÀ ¸ÀªÀÄxÀð£É ªÀiÁrgÀÄªÀÅzÀjAzÀ EzÀ£ÀÄß
CxÁðAvÀgÀ£Áå¸Á®APÁgÀ JAzÀÄ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.
ED
H
IS
BL
EP S
R TB
U
BE @K
ªÀ®Ì¯ÁªÀÈvÀ, zÀæªÁåyð, ¤ªÀÄägÀ¸À, ªÀÄzÉÆÃ£ÀävÀÛ, PÀ¼ÀÄÎr.
2. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß «UÀæºÀ ªÁPÀå ªÀiÁr, ¸ÀªÀiÁ¸À ºÉ¸Àj¹

TO
£ÁtÂ°, ¢ªÀå±ÀgÁ½, ªÀÄ»Ã¥Àw, PÀ¼ÀÄÎrzÀ

T
3. PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÁPÀåzÀ°ègÀÄªÀ C®APÁgÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹, ®PÀëtzÉÆA¢UÉ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄUÉÆ½¹.

O
N
£ÉÆ¼À«AUÉ PÀÄ¥Éà ªÀgÀªÉÄA§ªÉÇ¯ÁA§gÀªÀÄÄAmÉ ¤£ÀßzÉÆAzÀ¼ÀªÀÅ?
4. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀå¨sÁUÀPÉÌ ¥Àæ¸ÁÛgÀ ºÁQ, UÀt«¨sÁUÀ ªÀiÁr, bÀAzÀ¹ì£À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gÉ¬Äj.

C. CAvÉA§£ÁUÉð ¦jzÀÄA
¨sÁæAvÀÄ zÀ¯ÉÃA zÉÆæÃt£ÉA§£ÉÃA ¥ÁªÀð£É ¥ÉÃ
D. R¼À£ÉÆ¼À«AUÉ PÀÄ¥Éà ªÀgÀªÉÄA§ªÉÇ¯ÁA§gÀªÀÄÄAmÉ ¤£ÀßzÉÆA
162

Kannada Grammar Notes

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kannada Grammar Notes

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

E. SÁ° ©lÖ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀUÀ½AzÀ vÀÄA©j.

1. ¨ÉÃ«£À ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß d£À __________ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ.

MlÄÖ ¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ 13.

1) ºÀæ¸Àé¸ÀégÀ - MAzÀÄ ªÀiÁvÁæ PÁ®zÀ°è GZÀÑj¸À¯ÁUÀÄªÀ (C, E, G, IÄ, J,

M.) CPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ºÀæ¸Àé¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ.

ªÀÄºÁ¥ÁæuÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ = ºÉZÀÄÑ G¹gÀÄ PÉÆlÄÖ GZÀÑj¸À¯ÁUÀÄªÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÀÄ

GzÁ : Sï, bï, oï, xï, ¥sï.

¸ÀégÁPÀëgÀUÀ¼À ¸ÀASÉå ªÀåAd£ÀUÀ¼À ¸ÀASÉå AiÉÆÃUÀªÁºÀUÀ¼À ¸ÀASÉå

C®à¥Áæt ªÀÄºÁ¥Áæt C®à¥Áæt ªÀÄºÁ¥Áæt C£ÀÄ£Á¹PÀ

1. ¢£À¥ÀwæPÉUÀ¼À°è §gÀÄªÀ £Á®ÄÌ ªÀÄPÀÌ¼À PÀxÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹, vÀÆUÀÄ¥ÀlzÀ°è

1. UÀæAxÁ®AiÀÄzÀ°è zÉÆgÀPÀÄªÀ ¥ÀjavÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À PÀÄjvÀ PÀxÉUÀ¼À£ÀÄß N¢j.

MAzÀPÉÆÌAzÀÄ PÀÆrPÉÆAqÀÄ GAmÁUÀÄªÀ CPÀëgÀªÀÅ «eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ

«eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÁÛPÀëgÀ ªÀåAd£ÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ, EªÉgÀqÀÄ PÀÆr ‘PÀÛ’ JA§ «eÁwÃAiÀÄ

GzÁ :- ZÀPÀæ, DeÉÕ, ¹ÛçÃ, ªÀ¸ÀÛç EvÁå¢.

2. ¢£À¥ÀwæPÉAiÀÄ°è §gÀÄªÀ £À¢UÀ¼À ªÀiÁ°£Àå PÀÄjvÁzÀ ¯ÉÃR£ÀUÀ¼À£ÀÄß N¢

2. C±ÀÄzÀÞ ¤ÃgÀÄ C£ÁgÉÆÃUÀåPÉÌ DºÁé£À.

D£ÉAiÀÄÄ J®ègÀ ªÉÄZÀÄÑUÉAiÀÄ£ÀÄß UÀ½¹vÀÄÛ.

C. ªÀZÀ£À §zÀ°¹ §gÉ¬Äj.

1. EvÀgÀgÀ ªÀiÁvÀÄUÀ½UÀÆ ªÀÄ£ÀßuÉ PÉÆrj.

3. ªÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¹j, ªÀ£Àå fÃ«UÀ¼À£ÀÄß G½¹j.

GzÁºÀgÀuÉ : ªÀÄAqÀå, wªÀÄätÚ, ºÀÄ°, PÀ®Äè EvÁå¢.

F PÉ¼ÀUÉ ªÀÄÆgÀÄ «zsÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¸À¯ÁVzÉ.

gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ CAQvÀ£ÁªÀÄ C£ÀéxÀð£ÁªÀÄ

gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ : gÀÆrü¬ÄAzÀ §AzÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ gÀÆqsÀ£ÁªÀÄ J£ÀÄßªÀgÀÄ.

GzÁ : £À¢, ¥ÀªÀðvÀ, ºÉAUÀ¸ÀÄ, ¥ÀlÖt, zÉÃ±À, EvÁå¢.

CAQvÀ£ÁªÀÄ : UÀÄgÀÄwUÁV ºÁUÀÆ ªÀåªÀºÁgÀzÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀPÉÌ ElÄÖPÉÆAqÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼É®è

ªÀiÁ°ð£ï, «Ä®ègï, ªÉÊzÀå, gÉÆÃV, ºÉAUÀ¸ÀÄ,

²±ÀÄ, ¨Á§ðgÁ, ¥Àæ«Ãt, PÀÄgÀÄqÀ, «zÁåyð

1. ªÀÄÄ¢ævÀ PÀgÀ¥ÀvÀæ ºÁUÀÆ ®UÀß ¥ÀwæPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ N¢j.

£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈwUÀ½UÉ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ K£ÁUÀÄªÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸ÉÆÃt.

£ÁªÀÄ¥ÀæPÀÈw «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀzÀ

£ÁªÀÄ¥ÀPÀÈwUÀ¼ÀÄ - ±Á¯É, ºÀÆªÀÅ, ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ, §¼É, ºÀÄqÀÄUÀ, gÉÊvÀ.

1. ‘¥ÀAdgÀ ±Á¯É’ ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß zsÀé¤AiÀÄ Kj½vÀzÉÆA¢UÉ N¢j.

8. ¸ÀªÀiÁ£ÁxÀðPÀ aºÉß (=)

C. PÉ¼ÀV£À PÀxÉ £ÀPÀ®Ä ªÀiÁr, ¸ÀÆPÀÛ ¯ÉÃR£À aºÉßUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹j.

£ÉÃgÀ® ºÀtÄÚUÀ½zÀÝªÀÅ V½gÁAiÀÄ ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß PÀÄQÌPÀÄQÌ gÀÄa »ÃgÀÄvÀÛ vÀ£Àß «ÄvÀæ¤UÉ

ºÉÃ½vÀÄ DºÁ JAxÀ ¹» ¸À«AiÀÄÄvÉÛÃ£É «ÄvÀæ ¨Á ¤Ã£ÀÄ F gÀÄaAiÀÄ£ÀÄß »ÃgÀÄ

gÀÄaAiÀÄ£ÀÄß ¸À«AiÀÄÄ«AiÀÄAvÉ JAzÀÄ UÉ¼ÉAiÀÄ£À£ÀÄß PÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃ¬ÄvÀÄ.

1. CgÀtå ¸ÀAgÀPÀëuÉUÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹j.

2. ªÀÄÆqsÀ£ÀA©PÉUÀ¼ÉAzÀgÉÃ£ÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß »jAiÀÄjAzÀ PÉÃ½ w½¬Äj.

1. £ÀA©PÉUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÀÄ, ªÀÄÆqsÀ£ÀA©PÉUÀ¼À®è.

1. UÉÆÃ¥Á®gÁAiÀÄgÀÄ J°è ¸ÉÊ¤PÀ ²PÀët ¥ÀqÉzÀgÀÄ?

1. UÉÆÃ¥Á®gÁAiÀÄgÀ vÀAzÉ _________ vÁ¬Ä _____________

4. qÁdð°AUï£À°è PÀnÖ¹zÀ ______________ ¨sÀªÀ£ÀPÉÌ f.f. ¨ÉÃªÀÇgÀgÀ

ªÀiÁzÀj : Cr = vÀ¼À, ¥ÁzÀ, C¼ÀvÉ

1. zÉÃ±ÀPÁÌV ºÉÆÃgÁrzÀ UÀtågÀ fÃªÀ£À ZÀjvÉæ ¸ÀAUÀæ»¹ N¢j.

2. ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀ ¨sÁªÀavÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹j.

ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß N¢ CrUÉgÉ J¼É¢gÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j, ‘gÁd’. ‘¥ÀÄ¤Ãvï’

2. D¸ÉAiÀÄÄ gÁtÂUÀ®èzÉ ªÀÄvÁÛjUÉ?

JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ‘ºÉAUÀ¸ÀÄ’ JA§ CxÀð¢AzÀ §¼ÀPÉAiÀiÁVªÉ. EªÀÅ ¹ÛçÃ°AUÀUÀ¼ÀÄ.

1. V½AiÀÄ ªÉÄÊ§tÚ ºÀ¹gÀÄ.

D. °AUÀ gÀÆ¥À ¥ÀjªÀwð¹ §gÉ¬Äj.

E. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è ¥ÀÄ°èAUÀ, ¹ÛçÃ°AUÀ ºÁUÀÆ £À¥ÀÄA¸ÀPÀ°AUÀUÀ¼ÁV Dj¹ §gÉ¬Äj.

1. PÉ. J¸ï. ¤¸Ágï CºÀªÀÄäzï CªÀgÀ §UÉUÉ ºÉaÑ£À «ªÀgÀªÀ£ÀÄß w½¬Äj.

GzÁ : DqÀÄ + E¸ÀÄ = Dr¸ÀÄ

ªÀÄ¼É + PÁ® = ªÀÄ¼ÉUÁ®

»ÃUÉ MAzÀÄ ¥ÀzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀzÀzÉÆqÀ£É ¸ÉÃjzÁUÀ ¥ÀÆªÀð¥ÀzÀzÀ CAvÀåzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ

GvÀÛgÀ¥ÀzÀzÀ D¢AiÀÄ°è ªÀÄÆgÀÄ §UÉAiÀÄ PÁgÀåUÀ¼ÀÄ £ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ. CPÀëgÀªÉÇAzÀÄ

¯ÉÆÃ¥ÀªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ, E£ÉÆßAzÀÄ DUÀ«Ä¸À§ºÀÄzÀÄ, MAzÀÄ CPÀëgÀ ºÉÆÃV CzÀgÀ

¥ÀÆªÀð¥ÀzÀ + GvÀÛgÀ¥ÀzÀ = ¸ÀA¢üPÁAiÀÄð

C. PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.

2. PÀ£ÀßqÀ £Ár£À ±ÉæÃµÀ× ªÀåQÛUÀ¼À §UÉÎ w½¬Äj.

1. UÉÆÃ¥Á®gÁAiÀÄgÀ vÀAzÉ _ vÁ¬Ä _____