Halina Dàbrowska, Miros∏aw Zybert

ROSYJSKI raz a dobrze

Intensywny kurs j´zyka rosyjskiego
w 30 lekcjach
Projekt ok∏adki serii: Marcin Rojek, 2-arts.com
Projekt makiety i opracowanie graficzne: Studio 27, studio27@qdnet.pl
Zdj´cie na ok∏adce: Corel Professional Photos
Redakcja i korekta: Nina Gierus, Pawe∏ Pokora
Lektorzy: Aleksander Choch∏ow, Nina Gierus, Yaroslav Kanishchev, Mi∏ogost Reczek
Dêwi´k i monta˝: Leszek Czernicki
Program komputerowy i gry j´zykowe na p∏ycie CD-ROM: Edgard, www.edgard.com.pl

Sk∏ad i ∏amanie: Studio 27

Druk i oprawa: Pozkal

© Copyright by Wydawnictwo Lingo sp.j., Warszawa 2005, www.WydawnictwoLingo.pl

© Copyright for the text by Miros∏aw Zybert, Tadeusz Dàbrowski

ISBN 83-60287-05-8
Spis treÊci

Wst´p 6 ìÓ+Í 6 26
ä‡Í ‚‡+¯‡ Ù‡ÏË+ÎËfl?
êÛ+ÒÒÍËÈ ‡ÎÙ‡‚Ë+Ú 8 Wyra˝enia ÏÂÌfl+ ÁÓ‚ÛÚ+... ÏÓfl+ Ù‡ÏË+ÎËfl...
Zwroty grzecznoÊciowe u˝ywane przy powita-
ìÓ+Í 1 9 niu i po˝egnaniu.

äÚÓ ˝+ÚÓ? óÚÓ ˝+ÚÓ?

Litery: Ä ù é ä í ç ó è Å
Akcent, o nie akcentowane, intonacja, wymowa
spó∏g∏oski ˜. Opuszczanie w zdaniach form
czasownika posi∏kowego byç w czasie teraê-
niejszym. Wskazywanie osób i przedmiotów.
ìÓ+Í 2 11
ɉ ÓÌ? ɉ Ó̇+? ɉ ÓÌË+?
Litery: Ö › û ü à É Ñ å ê
OkreÊlanie miejsca znajdowania si´. Wymowa
samog∏osek jotowanych.
ìÓ+Í 3 13
ä‡Í Ú·fl+ ÁÓ‚Û+Ú? ä‡Í ‚‡Ò ÁÓ‚Û+Ú?
Litery: Ç á â ë î ò ï ì
Przedstawianie si´. Formy grzecznoÊciowe –
zwracanie si´ do ró˝nych osób. Wymowa
spó∏g∏oski ¯.
ìÓ+Í 4 16
ɉ Ú˚ ÊË‚fi¯¸? ɉ ‚˚ ÊË‚fiÚÂ?
Litery: ã Ü ¸ ˚ ñ
Wymowa spó∏g∏osek Î, Ê, ˆ. Znak mi´kki i jego
funkcje. Formy osobowe czasownika ÊËÚ¸.
ìÓ+Í 5 20
äÚÓ Ú˚? ɉ Ú˚ ‡·Ó+ڇ¯¸?
Litery: ô ˙
Nazwy wybranych zawodów i miejsc pracy. For-
my osobowe czasowników koniugacji I. Wymo-
wa spó∏g∏osek ˜, ˘. Znak twardy i jego funkcje.
To ju˝ potrafisz! Sprawdê si´! 29
ìÓ+Í 7 30
ü Û˜Û+ Û+ÒÒÍËÈ flÁ˚+Í
Koniugacja II czasowników: czasowniki Û˜ËÚ¸,
„Ó‚ÓË+Ú¸. Przys∏ówki rosyjskie z przedrostkiem
ÔÓ.
ìÓ+Í 8 34
üÌ Â+‰ÂÚ ‚ êÓÒÒË+˛
Zwroty grzecznoÊciowe wyra˝ajàce proÊb´
i podzi´kowanie. Pytania „‰Â? äÛ‰‡+? ÓÚÍÛ+‰‡?
U˝ycie par przyimków: ‚ – ËÁ, ̇ – Ò.
ìÓ+Í 9 37
åÌ ÌÛÊ̇+ „ÓÒÚËÌË+ˆ‡...
Przys∏ówki (ÌÂ)‰‡ÎÂÍÓ+ ÓÚ, ·ÎË+ÁÍÓ ÓÚ. Nazwy dni
tygodnia. Odmiana rzeczowników rodzaju ˝eƒ-
skiego i m´skiego zakoƒczonych na -‡, -fl.
ìÓ+Í 10 41
Ç ÌÓ+ÏÂÂ
Ró˝nice w okreÊlaniu kondygnacji w j. polskim
i rosyjskim. Liczebniki g∏ówne i porzàdkowe
od 1 do 10. Zwroty grzecznoÊciowe u˝ywane
zwykle na poczàtku i na koƒcu rozmowy tele-
fonicznej. Czasownik ıÓÚÂÚ¸.
To ju˝ potrafisz! Sprawdê si´! 46

www.WydawnictwoLingo.pl 3
 Spis treÊci

ìÓ+Í 11 47 ìÓ+Í 17 71
Ç åÓÒÍ‚Â+ ä‡Í ‚˚ Ò·fl+ ˜Û+‚ÒÚ‚ÛÂÚÂ?
Wyra˝enia ‡ÒÔÓÎÓ+ÊÂÌ Ì‡ ÂÍÂ+, ̇ ÏÓ+Â, ̇ OkreÊlanie samopoczucia i stanu zdrowia.
Ó+ÁÂÂ. Odmiana rzeczowników rodzaju Wyra˝enia: ˜Û+‚ÒÚ‚Ó‚‡Ú¸ Ò·fl+, Û ÏÂÌfl+ ·ÓÎË+Ú,
m´skiego zakoƒczonych na spó∏g∏osk´ twardà. Á‡·ÓÎÂ+Ú¸ (˜ÂÏ?). Odmiana zaimków osobo-
wych: fl, Ú˚, ÓÌ, Ó̇+, ÓÌÓ+, Ï˚, ‚˚, ÓÌË+.
ìÓ+Í 12 50 Wyra˝enie Á‚ÓÌË+Ú¸ (ÍÓÏÛ+?).
ÑÂ+̸„Ë
Pieniàdze w Rosji. Wymiana pieni´dzy.
Rzeczowniki rodzaju ˝eƒskiego zakoƒczone ìÓ+Í 18 76
na spó∏g∏osk´ mi´kkà. Ç Ú‡+ÚÂ
S∏owa i wyra˝enia niezb´dne w rozmowach
ìÓ+Í 13 54 o teatrze. Rzeczowniki rodzaju nijakiego za-
ɉ ‚˚ ÛÊÂ+ ·˚+ÎË? ɉ ‚˚ ·Û+‰ÂÚÂ? koƒczone na -Ó, -Â.
Czas przesz∏y czasowników. Czas przysz∏y
z∏o˝ony czasowników niedokonanych. ìÓ+Í 19 83
Wyra˝enie ÒÎÛ+¯‡Ú¸ (˜ÚÓ?). ç‡ ‰‡+˜Â
OkreÊlanie wielkoÊci w przybli˝eniu. Przymiot-
ìÓ+Í 14 57 niki twardo- i mi´kkotematowe.
óÂÏ ‚˚ Û‚ÎÂ͇+ÂÚÂÒ¸?
óÚÓ Î˛+·ËÚ ‰Â+·ڸ? To ju˝ potrafisz! Sprawdê si´! 91
Czasowniki zwrotne: Û‚ÎÂ͇+Ú¸Òfl, ËÌÚÂÂÒÓ‚‡+Ú¸Òfl,
Á‡ÌËχ+Ú¸Òfl. Nazwy sprz´tu technicznego:
komputer, telefon komórkowy itp.
ìÓ+Í 20 94
èÓ„Ó‚ÓË+Ï Ó ÔÓ„Ó+‰Â
To ju˝ potrafisz! Sprawdê si´! 62 Pory roku, nazwy miesi´cy. Przymiotniki twar-
do- i mi´kkotematowe – utrwalenie.

ìÓ+Í 15 63
ìÓ+Í 21 100
Ç „ÓÒÚfl+ı
Formy grzecznoÊciowe stosowane podczas Ç ÂÒÚÓ‡+ÌÂ
zawierania znajomoÊci. Rodzina i jej cz∏onkowie. Nazwy podstawowych posi∏ków, daƒ.
Sk∏adanie ˝yczeƒ z ró˝nych okazji. Odmiana Zamawianie potraw. Odmiana czasowników
rzeczowników rodzaju ˝eƒskiego χڸ i ‰Ó˜¸. ÂÒÚ¸ i ÔËÚ¸.

ìÓ+Í 16 68 ìÓ+Í 22 106

ëÍÓ+θÍÓ Ú·Â+ ÎÂÚ? èÓÍÛÔ‡ÂÏ ÒÛ‚ÂÌË˚
OkreÊlanie wieku. Liczebniki g∏ówne do 100. Zwroty i wyra˝enia u˝ywane przez kupujàcych
Pisownia znaku mi´kkiego w liczebnikach g∏ów- i sprzedawców. Odmiana czasowników
nych. Po∏àczenia rzeczownika „Ó‰ z liczebnikami. ÍÛÔËÚ¸ i ÔÓÍÛÔ‡Ú¸.

4
 Spis treÊci

ìÓ+Í 23 110 ìÓ+Í 29 145

èÓÍÛÔ‡+ÂÏ ÔÓ‰Û+ÍÚ˚ Ç ë‡+ÌÍÚ-èÂÚÂ·Û+„Â
Zakupy ar tyku∏ów ˝ywnoÊciowych. Nazwy Wyra˝enia Ô‡+ÏflÚÌËÍ (˜Â„Ó+?)
dzia∏ów w sklepie spo˝ywczym. Nazwy i miary i Ô‡+ÏflÚÌËÍ (ÍÓÏÛ+?).
podstawowych ar tyku∏ów spo˝ywczych.
Pisownia imion w∏asnych w j´zyku rosyjskim.
Odmiana rzeczowników typu: ‚Â+Ïfl.
To ju˝ potrafisz! Sprawdê si´! 115
To ju˝ potrafisz! Sprawdê si´! 150
ìÓ+Í 24 117
ä‡Í ‰ÓÂ+ı‡Ú¸ ‰Ó...?
Pytanie o drog´. Formy trybu rozkazujàcego ìÓ+Í 30 152
dla 2 osoby l. poj. i l. mn. ç‡ ÔÓ+˜ÚÂ
Rodzaje listów i telegramów. Zwroty i wyra˝enia
ìÓ+Í 25 121 zwiàzane z prowadzeniem korespondencji.
Ö+‰ÂÏ Ì‡ ÏÂÚÓ+ Odmiana zaimków wskazujàcych ˝+ÚÓÚ, ÚÓÚ.
Zwroty i wyra˝enia zwiàzane z podró˝à metrem.
U˝ycie i odmiana czasowników ÔÓ‰ÌËχ+Ú¸Òfl ìÓ+Í 31 157
i ÒÔÛÒ͇+Ú¸Òfl.
Ç ÌÓ+‚ÓÈ Í‚‡ÚË+Â
Nazwy mebli i sprz´tów u˝ywanych w gospo-
ìÓ+Í 26 125 darstwie domowym. OkreÊlanie czasu
Ö+‰ÂÏ Ì‡ χ¯Ë+Ì z u˝yciem przyimka ˜Â+ÂÁ. Odmiana rzeczow-
Zwroty i wyra˝enia zwiàzane z podró˝à nika ÒÂϸfl+.
samochodem. Zaimki dzier ˝awcze: ÏÓÈ, ̇¯.
Odmiana i u˝ycie czasownika ʉ‡Ú¸.
ìÓ+Í 32 163
To ju˝ potrafisz! Sprawdê si´! 132 ãÂÚË+Ï Ì‡ Ò‡ÏÓÎfiÚÂ
Zwroty i wyra˝enia zwiàzane z podró˝à samo-
lotem. OkreÊlanie daty: dzieƒ miesiàca, dzieƒ
ìÓ+Í 27 134
tygodnia. Mianownik liczebników porzàdko-
Ç ÍÌË+ÊÌÓÏ Ï‡„‡ÁË+Ì wych od 1 do 31 w rodzaju nijakim.
Ksià˝ki i ich rodzaje. Rzeczowniki rodzaju
m´skiego zakoƒczone na spó∏g∏osk´ mi´kkà:
ÔÓÍÛÔ‡+ÚÂθ, ۷θ, ÔÛÚ‚ӉË+ÚÂθ, ÏÛÁÂ+È. ìÓ+Í 33 167
è˄·¯Â+ÌË ‚ èÓ+θ¯Û
ìÓ+Í 28 138 Stopieƒ wy˝szy i najwy˝szy przymiotników.
ç‡ ÊÂÎÂÁÌÓ‰ÓÓ+ÊÌÓÏ ‚ÓÍÁ‡+ΠWyra˝enie ·Î‡„Ó‰‡Ë+Ú¸ (ÍÓ„Ó+? Á‡ ˜ÚÓ?).
Rodzaje pomieszczeƒ na dworcu. Zwroty
grzecznoÊciowe i wyra˝enia zwiàzane z podró˝à To ju˝ potrafisz! Sprawdê si´! 173
kolejà. Pytanie o godzin´. OkreÊlanie czasu zega-
rowego (oficjalne i potoczne). Liczebniki porzàd-
kowe od 1 do 12 w mianowniku i dope∏niaczu. S∏ownik rosyjsko-polski 176

www.WydawnictwoLingo.pl 5
 Wst´p
amouczek j´zyka rosyjskiego przezna-
S czony jest dla osób, które chcà samo-
dzielnie rozpoczàç nauk´ tego j´zyka. Dla nich,
przede wszystkim, przeznaczone jest pi´ç pier-
wszych lekcji, w których mogà zapoznaç si´
z alfabetem rosyjskim oraz podstawowymi za-
sadami wymowy, akcentu i intonacji rosyjskiej.
Z samouczka mogà te˝ korzystaç ci, któ-
rzy kiedyÊ rozpocz´li nauk´, jednak d∏uga prze-
rwa i brak kontynuacji spowodowa∏y utrat´ na-
bytych umiej´tnoÊci.
Zasadniczym celem, który za∏o˝yli auto-
rzy, jest ukszta∏towanie u uczàcych si´ pod-
stawowych umiej´tnoÊci w zakresie pos∏ugi-
wania si´ j´zykiem rosyjskim w wybranych sy-
tuacjach, w których mogà i b´dà kontaktowaç
si´ z osobami pos∏ugujàcymi si´ tym j´zykiem.
Jak si´ uczyç?
Przed przystàpieniem do nauki nale˝y za-
poznaç si´ ze strukturà podr´cznika, co
w znacznym stopniu u∏atwi efektywne korzy-
stanie z niego.
Materia∏ poszczególnych lekcji to upo-
rzàdkowany zbiór çwiczeƒ, u∏o˝onych w opty-
malnej, naszym zdaniem, kolejnoÊci, w której
nale˝y je wykonywaç.
Prezentacji nowego materia∏u dokonuje-
my w dialogach wst´pnych lub krótkich tek-
stach, którym towarzyszy zazwyczaj polecenie:
pos∏uchaj, powtórz, przeczytaj. KolejnoÊç tych
czynnoÊci ma du˝e znaczenie:
6
 Dialog powinien byç najpierw wys∏uchany
z nagrania (najlepiej 2 lub 3-krotnie). Zrozu-
mienie treÊci u∏atwi podane s∏ownictwo oraz
t∏umaczenie ca∏oÊci tekstu w koƒcu rozdzia-
∏u (lekcji).
 Nast´pnie dialogi powinny byç powtórzone
z towarzyszeniem nagrania, a póêniej samo-
dzielnie, ma∏ymi fragmentami. Wa˝nym ele-
mentem umo˝liwiajàcym komunikacj´ w j´-
zyku rosyjskim jest wymowa, akcent i into-
nacja. ˚eby je opanowaç w stopniu nie za-
k∏ócajàcym porozumiewania si´, nie wystar-
czy teoretyczna znajomoÊç ich zasad. W∏a-
Ênie powtarzanie g∏oÊne zapewni nam nie-
zb´dne çwiczenie wymowy, akcentu i into-
nacji rosyjskiej.
 Ciche oraz g∏oÊne odczytanie tekstu dialo-
gów s∏u˝y rozpoznawaniu liter, kojarzeniu ich
z dêwi´kami i kszta∏towaniu podstaw techni-
ki czytania. Czytaniu w pierwszej fazie po-
winno towarzyszyç równoczesne ods∏uchi-
wanie nagrania.
 åwiczenia wyst´pujàce bezpoÊrednio po dia-
logach sà z nimi ÊciÊle zwiàzane i ich wyko-
nanie nie wymaga znajomoÊci innych form
j´zykowych ni˝ zastosowane w dialogach.
 Kolejne çwiczenia s∏u˝à zastosowaniu zwro-
tów i wyra˝eƒ j´zykowych z dialogów w in-
nych, podobnych sytuacjach z ˝ycia codzien-
nego. Niezb´dny do tego materia∏ s∏owniko-
wy i gramatyczny podawany jest w podroz-
dzia∏ach „To trzeba wiedzieç” i „To wa˝ne”.

Autorzy prezentujà materia∏ gramatyczny tyl-
ko w takim zakresie, jaki jest w danej chwili
niezb´dny do zastosowania w çwiczeniach
i potrzebny na danym etapie nauczania. Tak,
na przyk∏ad, przy okreÊlaniu czasu liczebniki
podawane sà tylko do 30 i tylko w formach
niezb´dnych do realizacji tego celu, nato-
miast przy okreÊlaniu wieku ich zakres zo-
staje rozszerzony do 100. ObjaÊnienia gra-
matyczne podawane sà w j´zyku polskim.
Wzory koniugacyjne i deklinacyjne zamiesz-
czone sà w ca∏oÊci, aby uczàcy móg∏ po-
znaç ca∏okszta∏t zagadnienia i wykorzystaç
tylko to, co jest mu aktualnie niezb´dne. Pre-
zentacji materia∏u gramatycznego towarzy-
szà çwiczenia utrwalajàce i kontrolujàce jego
stosowanie.
 Zawsze po kilku lekcjach pojawia si´ krótki
rozdzia∏ „To ju˝ potrafisz! Sprawdê si´!”, za-
wierajàcy zestaw çwiczeƒ kontrolujàcych
nabyte umiej´tnoÊci.
 Rozwiàzania çwiczeƒ, zarówno ze wspo-
mnianego rozdzia∏u, jak i z poszczególnych
lekcji znajdzie uczàcy si´ na koƒcu ka˝dej
lekcji „Klucz do çwiczeƒ”. Te çwiczenia, któ-
re wymagajà indywidualnej wypowiedzi
uczàcego si´, nie majà rozwiàzaƒ w kluczu.
 W niektórych lekcjach wprowadzono krótkie
teksty do czytania bez ich t∏umaczenia na
polski. Dotyczà one najcz´Êciej zagadnieƒ
zwiàzanych z kulturà Rosji. Zawierajà pozna-
ne wczeÊniej s∏ownictwo, a w przypadku
trudnoÊci uczàcy si´ mo˝e skorzystaç z za-
www.WydawnictwoLingo.pl
Wst´p
mieszczonego na koƒcu podr´cznika s∏ow-
niczka rosyjsko-polskiego.
 Nieocenionà pomocà w przyswajaniu prawi-
d∏owej wymowy czy nauce rozumienia ze s∏u-
chu sà umieszczone na p∏ycie audio CD na-
grania, dokonane przez rodowitych Rosjan.
S∏ówka czytane sà najpierw przez polskiego,
a potem rosyjskiego lektora, dzi´ki czemu
∏atwo mo˝na je sobie powtarzaç, s∏uchajàc
choçby w samochodzie. Przy wszystkich
fragmentach ksià˝ki, które zosta∏y nagrane,
umieÊciliÊmy symbole 02 z numerami
odpowiadajàcych im Êcie˝ek.
 Symbole odsy∏ajà do towarzyszàcego
ksià˝ce programu multimedialnego, który
poszerza mo˝liwoÊci kursu o interaktywne
sposoby nauki z wykorzystaniem komputera
(dotyczy pe∏nego pakietu multimedialnego
z do∏àczonà p∏ytà CD-ROM; w przypadku
zakupu wersji z samà p∏ytà audio, CD-ROM
mo˝na w ka˝dej chwili zamówiç w internecie
na stronie www.WydawnictwoLingo.pl).
trakcie uczenia si´ wskazany jest rów-
W nie˝ sta∏y kontakt z „˝ywym” j´zy-
kiem. Najlepszy i naj∏atwiejszy obecnie kontakt
z j´zykiem zapewnia internet. Dlatego te˝ w sa-
mouczku w wielu lekcjach znajdujà si´ odsy∏a-
cze do konkretnych rosyjskich stron www,
zwiàzanych tematycznie z danà lekcjà.
˚yczymy sukcesów w nauce j´zyka rosyjskiego!
Autorzy
7
 êÛÒ+ ÒÍËÈ ‡ÎÙ‡‚ËÚ+
NAZWA NAZWA
02 LITERY DRUKOWANE I PISANE LITERY LITERY DRUKOWANE I PISANE LITERY
Ä ‡ А а ‡ ê  Р р ˝
Å · Б б ·˝ ë Ò С с ˝Ò
Ç ‚ В в ‚˝ í Ú Т т Ú˝
É „ Г г „˝ ì Û У у Û
Ñ ‰ Д д ‰˝ î Ù Ф ф ˝Ù
Ö Â Е е È˝ ï ı Х х ı‡
› fi Ё ё ÈÓ ñ ˆ Ц ц ˆ˝
Ü Ê Ж ж Ê˝ ó ˜ Ч ч ˜Â
á Á З з Á˝ ò ¯ Ш ш ¯‡
à Ë И и Ë ô ˘ Щ щ ˘‡
â È Й й Ë Í‡+ÚÍÓ ˙ ъ Ú‚fi‰˚È Á̇Í
ä Í К к ͇ (znak twardy)
ã Î Л л ˝Î¸ ˚ ы ˚
å Ï М м ˝Ï ¸ ¸ Ïfl+„ÍËÈ Á̇Í
ç Ì Н н ˝Ì (znak mi´kki)
é Ó О о Ó ù ˝ Э э ˝ Ó·ÓÓ+ÚÌÓÂ
è Ô П п Ô˝ û ˛ Ю ю ÈÛ
ü fl Я я ȇ

Czy wiesz, ˝e

... nazwa alfabetu rosyjskiego – cy- Rusi i opracowa∏ alfabet s∏owiaƒski.

rylica – pochodzi od imienia Cyryl. Alfabetem tym, opar tym na grec-
Imi´ to nosi∏ mnich, który wraz ze kim, pos∏ugujà si´ do dzisiaj S∏o-
swym towarzyszem Metodym w IX wianie wschodni i po∏udniowi.
wieku szerzy∏ chrzeÊcijaƒstwo na

8
 1. äÚÓ ˝Ú+ Ó? óÚÓ ˝Ú+ Ó?
Litery rosyjskie drukowane: Ä, ‡ – a ù, ˝ – e é, Ó – o ä, Í – k
í, Ú – t ç, Ì – n ó, ˜ – cz è, Ô – p
Å, · – b

Litery rosyjskie pisane: Аа Ээ Оо Кк

Тт Нн Чч Пп
Бб

03 1. Pos∏uchaj, powtórz, przeczytaj: Ä: Кто+ э+то? Ä: Э+то по+чта?

Ç: Э+то А+нна. Ç: По+чта.
Ä: А э+то кто+? Ä: А э+то что+?
Ç: Э+то На+та. Ç: Э+то ба+нк.
Ä: А кто+ э+то?
Ç: Э+то кот.
Zapami´taj
– W j´zyku rosyjskim w odniesieniu do zwierzàt, ryb i ptaków stosujemy
pytanie ÍÚÓ?
– W zdaniach rosyjskich czasownik posi∏kowy byç w czasie teraêniejszym
jest pomijany. Rzeczownik ma form´ mianownika.
Porównaj:
ù+ÚÓ ÔÓ+˜Ú‡? – To jest poczta?

2. Uzupe∏nij dialogi

– ......................................... – .........................................

– Э+то На+та. – Э+то банк.

– ......................................... – .........................................

– Э+то А+нна. – Э+то по+чта.

3. Zapytaj kto to jest lub co to jest?

Э+то по+чта. Э+то кот. Э+то А+нна. Э+то банк.

www.WydawnictwoLingo.pl 9
 äÚÓ ˝ÚÓ? óÚÓ ˝ÚÓ?

To trzeba wiedzieç
Bardzo wa˝ny jest w j´zyku rosyjskim akcent, który (inaczej ni˝ w j´zyku
polskim) jest ruchomy. Znaczy to, ˝e w ró˝nych formach tego samego
wyrazu mo˝e on si´ przemieszczaç, na przyk∏ad:
ÓÍÌÓ+ (mianownik l. poj.) Ó+Í̇ (mianownik l. mn.).
1. Wymowa niektórych samog∏osek zale˝y od pozycji akcentu, szczególnie
samog∏oski o. Je˝eli samog∏oska o znajduje si´ przed akcentem, wymaw-
iamy jà jak a, np.: ÓÍÌÓ+ (akno+), natomiast, gdy znajduje si´ w pozycji po
akcencie wymawiamy jà jak krótki dêwi´k poÊredni mi´dzy a i y, np.: ˝+ÚÓ.

2. Samog∏osk´ o wymawiamy jak o jedynie jeÊli jest ona akcentowana, np.:

ÔÓ+˜Ú‡. Wymawiamy jà jednak nieco inaczej ni˝ w j´zyku polskim: d∏u˝ej
i mocniej, z wi´kszym zaokràgleniem ust.
Dla u∏atwienia w samouczku akcent oznaczany b´dzie ukoÊnà kreskà
nad samog∏oskà akcentowanà.

3. Spó∏g∏oska ˜ nale˝y do spó∏g∏osek, które w j´zyku rosyjskim wymawiamy

zawsze mi´kko, np.: ÔÓ+˜Ú‡.
Jednak w niektórych wyrazach, jak na przyk∏ad ˜ÚÓ, spó∏g∏osk´ t´
wymawiamy jako sz (szto).

4. W j´zyku rosyjskim zdania pytajàce wypowiadamy z intonacjà wznoszàcà

na sylabie akcentowanej, np.:
äÚÓ ˝+ÚÓ? Ä ˝+ÚÓ ÍÚÓ? ù+ÚÓ Ä+Ì̇? ù+ÚÓ ÔÓ+˜Ú‡?

Natomiast zdania oznajmujàce wypowiadamy z intonacjà opadajàcà (zob. çw. 4),

np.: ù+ÚÓ Ä+Ì̇. ù+ÚÓ ·‡ÌÍ.

04 4. Pos∏uchaj, powtórz, przeczytaj:

окно+ (m. l. poj.) – о+кна (m. l. mn.); по+чта, что.
Кто эт + о? А эт + Анна?
+ о кто? Это + + поч+ та? Это
Это + Анна.
+ + банк.
Это

5. Przeczytaj tekst pisany.

+ о? Э+то А+нна. Э+то На+та. Э+то кот. Что э+то? Э+то по+чта.
Кто+ эт
+ банк.
Это

Klucz do çwiczeƒ
óÚÓ ˝+ÚÓ? Ä ˝+ÚÓ ˜ÚÓ? 4. óÚÓ ˝+ÚÓ? äÚÓ ˝+ÚÓ? äÚÓ ˝+ÚÓ? óÚÓ ˝+ÚÓ?
2. a) ùÚÓ + ÄÌ̇.
+ b) ùÚÓ+ ç‡+Ú‡. c) ùÚÓ + ÔÓ+˜Ú‡. d) ùÚÓ + ·‡ÌÍ. 3. äÚÓ ˝+ÚÓ? Ä ˝+ÚÓ ÍÚÓ?

10
 2. ɉ ÓÌ? ɉ ÓÌa+? ɉ ÓÌË+?
Litery rosyjskie drukowane: Ö, Â – ie (je) ›, fi – io (jo) û, ˛ – iu(ju)
ü, fl – ia (ja) à, Ë – i É, „ – g
Ñ, ‰ – d å, Ï – m ê,  – r

Litery rosyjskie pisane: Ее Ёё Юю

Яя Ии Гг
Дд Мм Рр

05 1. Pos∏uchaj, powtórz, przeczytaj:

Ä: Где Ка+тя?
Ç: Ка+тя до+ма.
Ä: А Ю+ра?
Ç: Ю+ра на по+чте.
Ä: А тётя и дя+дя?
Ç: Тётя и дя+дя на рабо+те.

06 S∏ówka i zwroty
+ а – w domu
дом
на работ + е – w pracy
тётя – ciocia
дяд+ я – wujek

2. Odpowiedz na pytania:
Где Ю+ра? Где Ка+тя? А где тётя и дя+дя?

3. Uzupe∏nij dialog:

– ......................................... – .........................................

– Ка+тя до+ма. Тётя и дя+дя на рабо+те.

– .........................................

– И Ю+ра до+ма.

www.WydawnictwoLingo.pl 11
 ɉ ÓÌ? ɉ ÓÌa+? ɉ ÓÌË+?

4. Zapytaj, gdzie sà te osoby.

Katia ciocia i wujek

Jura Anna i Nata

5. Powiedz po rosyjsku, gdzie sà osoby wymienione w çwiczeniu 4.

To trzeba wiedzieç
Litery rosyjskie Â, fi, ˛, fl, nazywane równie˝ samog∏oskami jotowanymi,
mogà odpowiadaç ró˝nym g∏oskom, zale˝nie od pozycji, w której wystepujà:

 po spó∏g∏osce odpowiadajà samog∏oskom e, o, u, a, jednoczeÊnie oznacza-

jàc mi´kkoÊç spó∏g∏oski, która je poprzedza, na przyk∏ad: ( w transkrypcji:
znak ’ oznacza mi´kkoÊç)
‰+fl‰fl – d’ad’a ÏÂÚo+ – m’etro ÚfiÚfl – t’ot’a ·˛o+ – b’uro

 po samog∏osce lub na poczàtku wyrazu litery te odpowiadajà po∏àczeniom

g∏osek je, jo, ju, ja i tak je wymawiamy, na przyk∏ad:
Â+‰ÂÚ – jed’et û+‡ – Jura ÏÓfl+ – maja Ó+ÂÚ (ryje – czynnoÊç) – rojet

ÏÓfi ‰ÂÂ‚Ó (moje drzewo) – majo d’er’ewo

Samog∏oska fi jest zawsze akcentowana.

!
Klucz do çwiczeƒ
ífiÚfl Ë ‰fl+‰fl ̇ ‡·Ó+ÚÂ. Ä ÄÌ̇
+ Ë ç‡+Ú‡ ‰Ó+χ.
4. ɉ ä‡+Úfl? ɉ û+‡? ɉ ÚfiÚfl Ë ‰fl+‰fl? Ä „‰Â Ä+Ì̇ Ë ç‡+Ú‡? 5. ä‡+Úfl ‰Ó+χ. û+‡ ̇ ÔÓ+˜ÚÂ.
2. û+‡ ̇ ÔÓ+˜ÚÂ. ä‡+Úfl ‰Ó+χ. ífiÚfl Ë ‰fl+‰fl ̇ ‡·Ó+ÚÂ. 3. ɉ ä‡+Úfl? ɉ û+‡? ɉ ÚfiÚfl Ë ‰fl+‰fl?

12
 3. ä‡Í Ú·fl+ ÁÓ‚ÛÚ+ ? ä‡Í ‚‡Ò ÁÓ‚ÛÚ+ ?
Litery rosyjskie drukowane: Ç, ‚ – w á, Á – z â, È – j ë, Ò – s
î, Ù – f ò, ¯ – sz ï, ı – ch ì, Û – u

Litery rosyjskie pisane: Вв Зз Йй Сс

Фф Шш Хх Уу

07 1. Pos∏uchaj, powtórz, przeczytaj:

Ä: Де+вочка, как тебя+ зову+т?

Ç: Меня+ зову+т Ка+тя.
Ä: А бра+та А+ни как зову+т?
Ç: Бра+та А+ни зову+т Ди+ма.
Ä: А как зову+т сестру+ А+ни?
Ç: Сестру+ А+ни зову+т Ни+на.

Ä: Как вас зову+т?

Ç: Меня+? Меня+ зову+т Андре+й
Петро+вич.
Ä: А как зову+т ше+фа дя+ди?
Ç: Его+ зову+т Бори+с Андре+евич.

08 S∏ówka i zwroty
Как тебя+ зовут
+ ? – Jak masz na + ? – Jak pan (pani)
Как вас зовут
imi´? ma na imi´?
Меня+ зовут
+ ... – Mam na imi´... + шеф
Как зовут + а? – Jak szef ma
na imi´?

2. Odpowiedz na pytania:
Как тебя+ зову+т? Как зову+т сестру+ А+ни?
+ брат
Как зовут +
+ а Ани? Как зову+т ше+фа дя+ди?

www.WydawnictwoLingo.pl 13
 ä‡Í Ú·fl+ ÁÓ‚Û+Ú? ä‡Í ‚‡Ò ÁÓ‚Û+Ú?

3. Uzupe∏nij dialogi.

– Как ............................... зову+т? – Как ..................................... зову+т?

– Меня+ зову+т Фе+дя. – ........... зову+т Вади+м Фёдорович.

– А как зову+т сестру+ А+ни? – А .................................. как зову+т?

– ......................... зову+т Ни+на. –.......... зову+т Макси+м Анто+нович.

4. Przet∏umacz na j´zyk rosyjski:

Mam na imi´ Piotr.
Ona ma na imi´ Renata, a on – Jacek.
A jak ty masz na imi´?
Jak pan ma na imi´?
Jak pani ma na imi´?

To trzeba wiedzieç

1. W j´zyku rosyjskim pytajàc o imi´ u˝ywamy konstrukcji j´zykowej

ä‡Í Ú·fl= („Ó=, Âfi, ‚‡Ò, Ëı) ÁÓ‚Û=Ú?

Odpowiada to polskiej konstrukcji

Jak ty (on, ona, wy, oni) masz (macie) na imi´?

Na pytanie
ä‡Í Ú·fl= („Ó=, Âfi, ‚‡Ò, Ëı) ÁÓ‚Û=Ú?
Odpowiadamy nast´pujàco:
åÂÌfl= ÁÓ‚Û=Ú ÇË=ÍÚÓ. Ja mam na imi´ Wiktor.
í·fl= ÁÓ‚Û=Ú àË=̇. Ty masz na imi´ Irina.
Ç‡Ò ÁÓ‚Û=Ú àË=̇. Pani ma na imi´ Irina.
Ö„Ó= (wym. „jewo+”) ÁÓ‚Û=Ú ëÂ„Â=È. On ma na imi´ Sergiej.
Öfi ÁÓ‚Û=Ú ç‡Ú‡=¯‡. Ona ma na imi´ Natasza.

14
 ìêéaä 3

Zwracajàc si´ oficjalnie do innych osób lub mówiàc o osobach,

z którymi nie jesteÊmy po imieniu, u˝ywamy obok imienia tzw. imienia
odojcowskiego (otcziestwa). Jest to forma grzecznoÊciowa.
Imi´ odojcowskie tworzy si´ od imienia ojca, na przyk∏ad:
ÅÓË=Ò èÂÚÓ=‚˘ (tzn. Borys syn Piotra)
Ä=Ì̇ ÇËÍÚÓ=ӂ̇ (tzn. Anna córka Wiktora)

Pytamy wi´c:
Ç‡Ò ÁÓ‚Û=Ú ÅÓË=Ò ÇËÍÚÓ=ӂ˘? Pan ma na imi´ Borys Wiktorowicz?
àı ÁÓ‚Û=Ú å‡Ë=fl à‚‡=Ìӂ̇ Ë û+ËÈ èÂÚÓ=‚˘? Oni majà na imi´ Maria
Iwanowna i Jurij Pietrowicz?

Oficjalnà formà grzecznoÊciowà jest zwracanie si´ do osób w liczbie mnogiej.

O imi´ pytamy: ä‡Í ‚‡Ò ÁÓ‚=ÛÚ? Odpowiada to polskiej formie – Jak pan (pani)
ma na imi´?

2. Rosyjskà spó∏g∏osk´ ¯ wymawia si´ zawsze twardo. Pisane po niej

samog∏oski jotowane, czyli Â, fi, ˛, fl oraz samog∏oska Ë nie powodujà jej
zmi´kczenia, np.: ¯ÂÙ, ë‡=¯‡ – ë‡=¯Ë, å‡=¯‡ – å‡=¯Ë.

09 5. Pos∏uchaj, powtórz, przeczytaj:

шеф, Са=ша – Са=ше – Са=ши, Ма=ша – Ма=ше – Ма=ши.
Ната=ша – Ната=ше – Ната=ши, наш – на=ше – на=ши.

6. Przeczytaj tekst pisany.

Как тебя = зову = т ? Меня + зову + т Ка + т я. Как зову = т бра = т а
А = н и? Его = зову = т Ди = м а. Как зову = т сестру = А = н и? Её зову = т
Ни = н а. Как вас зову = т ? Меня = зову = т Андре = й Петро = в ич.

Klucz do çwiczeƒ
ÁÓ‚Û+Ú êÂ̇+Ú‡, ‡ „Ó+ – ü+ˆÂÍ. Ä Í‡Í Ú·fl+ ÁÓ‚Û+Ú? ä‡Í ‚‡Ò ÁÓ‚Û+Ú? ä‡Í ‚‡Ò ÁÓ‚Û+Ú?
LJ‰Ë+Ï îfi‰Óӂ˘. Ä Â„Ó+ Í‡Í ÁÓ‚Û+Ú? Ö„Ó+ ÁÓ‚Û+Ú å‡ÍÒË+Ï ÄÌÚÓ+Ìӂ˘. 4. åÂÌfl+ ÁÓ‚Û+Ú èfiÚ. Öfi
Ä̉Â+‚˘. 3. ä‡Í Ú·fl+ ÁÓ‚Û+Ú? Öfi (ëÂÒÚÛ+ Ä+ÌË) ÁÓ‚Û+Ú çË+̇. ä‡Í ‚‡Ò ÁÓ‚Û+Ú? åÂÌfl+ ÁÓ‚Û+Ú
+ ÁÓ‚Û+Ú çË+̇. òÂ+Ù‡ ‰fl+‰Ë ÁÓ‚Û+Ú ÅÓË+Ò
+ ÁÓ‚Û+Ú ÑË+χ. ëÂÒÚÛ+ ÄÌË
2. åÂÌfl+ ÁÓ‚Û+Ú... . Å‡+Ú‡ ÄÌË

www.WydawnictwoLingo.pl 15
 4. ɉ Ú˚ ÊË‚fi¯¸?
ɉ ‚˚ ÊË‚fiÚÂ?
Litery rosyjskie drukowane: ã, Î – ∏ Ü, Ê – ˝ ¸ – (znak mi´kki)
˚ –y ñ, ˆ – c

Litery rosyjskie pisane: Лл Жж ь

ы Цц

10 1. Pos∏uchaj, powtórz, przeczytaj:

Ä: Та+ня, где ты живёшь?

Ç: Я живу+ в Москве+ на Арба+те , а ты?
Ä: Я живу+ в Гда+ньске на у+лице Садо+вой.

Ä: Пётр Алекса+ндрович, где вы живёте?

Ç: Я живу+ в Санкт-Петербу+рге, на у+лице Ге+рцена.
Ä: А вы – Серге+й Михайлович и А+нна Петро+вна?
Ç: Мы то+же живём в Санкт-Петербу+рге, на Не+вском проспе+кте.

Ä: Пётр Алекса+ндрович, где живёт семья+ Ю+ры?

Ç: Его+ семья+ живёт в дере+вне под Москво+й.

11 S∏ówka i zwroty

+ ице Герцена – przy ulicy

Где ты живёшь? – Gdzie miesz- на ул
kasz? Hercena
я живу+ в... – mieszkam w... тож+ е – równie˝
+ ице... – przy ulicy...
на ул на Нев+ ском проспек
+ те
Где вы живёте? – Gdzie pan – przy Prospekcie Newskim
mieszka? семья+ – rodzina
Я живу+ в Санкт-Петербур
+ ге. + ня - wieÊ
дерев
– Ja mieszkam живёт в дерев + не – mieszka na wsi
w Sankt-Petersburgu. под Москвой + – pod Moskwà

16
 ìêéaä 4

To warto wiedzieç
Ä·‡+Ú – jedna z najstarszych ulic w centrum Moskwy, w latach 90-tych
? XX wieku przekszta∏cona w deptak; popularne miejsce spotkaƒ
i spacerów.
çÂ+‚ÒÍËÈ ÔÓÒÔÂ+ÍÚ – g∏ówna, reprezentacyjna ulica Sankt-Petersburga.
Jej d∏ugoÊç – 4 kilometry.

Zapami´taj
Formy osobowe czasownika ÊËÚ¸ (mieszkajà):

я жив-у+ мы жив-ём
ты жив-ёшь вы жив-ёте
он
она+ жив-ёт они+ +
жив-ут
оно+

2. Powiedz po rosyjsku, gdzie mieszka (gdzie mieszkajà):

Tania,
Marta, Sergiej Michaj∏owicz i Anna Pietrowna,
Pawe∏ Aleksandrowicz, rodzina Jury.

3. Powiedz po rosyjsku, gdzie mieszkasz.

4. Zapytaj o miejsce zamieszkania:

– Adama
– Ani´ i Ol´.

5. Uzupe∏nij dialogi:

– Пётр, ты ......... в По+знани? – Вы ................. на улице Садо+вой?

– Да, я .................... в Поз+ нани. – Нет, мы ....................... на Ми+лой.

А ты где ............................... ? – А кто ....................... на Садо+вой?

– Я ......................... в Гда+ньске. – Там .................... Ада+м и Ире+на.

www.WydawnictwoLingo.pl 17
 ɉ Ú˚ ÊË‚fi¯¸? ɉ ‚˚ ÊË‚fiÚÂ?

6. Powiedz to po rosyjsku.

Mieszkam w Warszawie. Brat mieszka w Poznaniu, a siostra

w Gdaƒsku. Ciocia i wujek mieszkajà w Krakowie. Rodzina Ani
mieszka na wsi. Katia i Jura mieszkajà w Moskwie, a Borys
mieszka w Sankt-Petersburgu.

To trzeba wiedzieç
Rosyjskà spó∏g∏osk´ Î (∏) wymawia si´ dotykajàc koƒcem j´zyka do górnych
z´bów, na przyk∏ad: ÎÓ+‰Í‡ (∏ódka), ·+ÏÔ‡ (lampa).

Litera Î s∏u˝y zarówno do oznaczania spó∏g∏oski ∏, jak i spó∏g∏oski l.

Wymawia si´ j´ jak l wówczas, gdy wyst´puje po niej znak mi´kki ¸, Ë lub Â,
fi, ˛, fl,
na przyk∏ad:
Û+Îˈ‡ – ulica éÎÂ+„ – Al’ek ÎfiÌ (len) – l’on
ã˛·‡ – L’uba äÓ+Îfl – Kol’a

Rosyjskie spó∏g∏oski Ê i ˆ, podobnie jak ¯, wymawia si´ zawsze twardo,

np.:
ÊË‚Û+ – ˝ywu ÊËÚ¸ – ˝yt’ ̇ Û+Îˈ ÉÂ+ˆÂ̇ – na ulice G’ercena
ˆÂ̇+ – cena ˆËÍ – cyrk ˆË+Ù‡ - cyfra

¸ znak mi´kki jest literà, która nie oznacza g∏oski. Pe∏ni on kilka ró˝nych funkcji:
 oznacza mi´kkoÊç poprzedzajàcej go spó∏g∏oski, np.: ɉ‡Ì¸ÒÍ, ÍÓ̸,
a tak˝e w zakoƒczeniach bezokolicznika wi´kszoÊci czasowników,
np.: ÊËÚ¸, ÒÔ‡Ú¸;
 wyst´puje zawsze w koƒcówce 2 os. l. poj. czasowników w czasie
teraêniejszym, np.: Ú˚ ÊË‚fi¯¸, Ú˚ ÒÔ˯¸;
 gdy wyst´puje po spó∏g∏osce, a przed samog∏oskami jotowanymi Â, fi,
˛, fl pe∏ni wówczas funkcj´ rozdzielajàcà, tj. oddziela w wymowie
spó∏g∏osk´ od nast´pujàcej po niej samog∏oski jotowanej,
np.: ÒÂϸfl+ – s’emja Á‰ÓÓ+‚¸Â (zdrowie) – zdarowje.
Samog∏oski jotowane wymawiamy wówczas jako je, ja, ju, jo, czyli tak
samo jak na poczàtku wyrazu lub po samog∏osce.

18