Spring 2009/2010

CEV203 ÇEVRE MİKROBİYOLOJİSİ

2019-2020-GÜZ

1
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

2
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

LİPİTLER
Lipitler organik bileşiklerin geniş bir grubunu oluşturur.

Karbohidratlara benzer olarak lipitlerde karbon (C),

hidrojen (H) ve oksijen (O) den oluşmuşlardır.

Lipitlerde karbohidratlarda olduğu gibi hidrojenin

oksijene olan oranı 2:1 görülmez.

Lipitler, suda çözünmezler ancak organik çözücülerin

(solventlerin) içerisinde çözünürler.
Örneğin; eter, benzen

Bu polar olmayan (kutupsuz) yapının nedeni genelde

hidrojen ve karbon atomları arasındaki kovalent
bağların olmasıdır.

Sudan farklı olarak, lipitlerde pozitif veya negatif uç

yoktur.

3
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Lipitlerin 2 temel fonksiyonu vardır:

1) Lipitler enerji depolanmasında

fonksiyon gösterir,

2) Zarlı yapıların ve bazı hücre

duvarlarının yapısını teşkil ederler.

Bakterilerin kuru ağırlığının yaklaşık

% 10-15 ‘ini lipitler oluşturur.

4
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Lipit Çeşitleri
1) Basit Lipitler (Yağ asitli);
-Katı Yağlar (Fats)& Sıvı Yağlar (Oils): (Trigliserit) esterler
(gliserol+yağ asitleri)
-Bal Mumları (Waxes): Esterler (yağ asitleri+uzun zincirli
mono alkoller)

2)Kompleks Lipitler (Yağ Asiti İçeren):

- Fosfolipitler
- Glikolipitler

3)Yağ Asiti İçermeyen Lipitler:

-Steroitler
-Bitki pigmentleri (β-karoten)
-Vitaminler (A, D, E ve K)
5
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

BASİT LİPİTLER

Basit Lipitlere yağlar (fats) veya trigliseritler

denir ve gliserol denen bir alkol ve yağ asitleri
denen bir grup bileşikten meydana gelmişlerdir.

Yağlar basit lipitler olup yapıları yağ asitlerine

göre düzenlenmiştir.

Yağ asitleri uzun hidrokarbon zincirleridir.

En genel yağ asitleri çift sayılı karbon atomu

içerirler.

Yağ asitlerinin genel formülü: CH3-(CH2)n-COOH

dir. n= genel olarak çift sayıdır.

6
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Bir yağ molekülü bir gliserol molekülünün 1, 2, veya 3

molekül yağ asidi ile birleşmesi sonucunda oluşur ve
yağ asidi sayısına göre monogliserit, digliserit, veya
trigliserit ismini alır. Bu reaksiyon sonucunda yağ
asidi sayısına bağlı olarak 1, 2, veya 3 molekül su
çıkarılır (dehidrasyon sentezi). Su molekülü çıkararak
oluşan bu kimyasal bağa ESTER BAĞI denmektedir.
Dehidrasyonun tersine olarak hidroliz
de ise bir yağ molekülü parçaları olan
gliserol ve yağ asidi moleküllerine ayrılır.

7
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Katı Yağlar (Fats) ve Sıvı Yağlar (Oils)

Katı ve sıvı yağlar; yağ asidinin gliserol ile birleşmesiyle oluşur.
Alkol + Asit ―> Ester

Trans Yapı, C-C Tek bağ

Cis Yapı, C=C Çift bağ

8
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Katı ve Sıvı Yağlar

Gliserol ve Yağ Asitlerinden oluşurlar.
O
CH2 OH HO C (CH2)14CH3
O
CH OH + HO C (CH2)14CH3
O
CH2 OH HO C (CH2)14CH3
glycerol palmitic acid (a fatty acid) Trigliseritler

ester bonds
O
CH2 O C (CH2)14CH3 + H2O
O
CH O C (CH2)14CH3 + H2O
O
Gliserol ve Yağ Asitlerinin Esterleri. CH2 O C (CH2)14CH3 + H2O 9
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Lipitlerin birincil görevi hücreyi çepeçevre

kapatan hücre zarını (plazma zarını)
oluşturmaktır.

Hücre zarı (plazma zarı) viskoz olmalıdır,

ısıtıldığında çok akışkan veya
soğutulduğunda katılaşarak çok
kalınlaşmamalıdır.

Hayvansal yağlar (tereyağı) genelde oda

sıcaklığında katı, bitkisel yağlar (zeytin
yağı)ise sıvıdır.

Bu fark genelde yağ asidi zincirlerinin

doygunluk (hidrojen ile) derecelerine
bağlı olarak farklı erime noktalarından
gelmektedir.

Bir yağ asidinin karbon iskeletinde çift bağ

yoksa bu yağ doymuş ve en fazla sayıda
hidrojen atomu bulundurur. 10
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Doymuş (Saturated) ve Doymamış (Unsaturated) Fatty Asitleri

Doymuş = C–C bağları

Doymamış = bir veya daha çok sayıda C=C bağları

COOH
palmitic acid, a saturated acid
COOH

palmitoleic acid, an unsaturated fatty acid

11
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Doymuş yağ asidi zincirleri daha kolayca katılaşır çünkü doymuş yağ
asitleri daha düz ve doymamış yağ asitlerine göre daha yakın olarak
oluşmuşlardır. Doymamış yağ asit zincirlerinin çift bağları zincirleri
birbirinden daha ayrık olarak tutar.

Doymuş yağ asitleri düz zincirler oluşturur ve daha sıkı olarak

zincirleri birbirine bağlar ve canlıların kimyasal enerjilerini daha
yoğun olarak depolamasına neden olur.

12
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Yağ Asitlerinin Tanımı

Yağ asitlerinin en kısa tanımı sadece karbon atomu sayısını ve çift
bağ sayısını gösterir. Örneğin C18:0 veya 18:0). C18:0 anlamı 18
karbon atomu ve hiç çift bağ olmadığını gösterir., veya C18:1
gösterimi 18 karbon atomu içeren zinciri ve bir çift bağı gösterir.

En fazla bulunan bazı doymuş yağ asitleri: (Çift Bağ Yok)

Bütirik (butanoic acid): CH3(CH2)2COOH or C4:0
Kaproik (hexanoic acid): CH3(CH2)4COOH or C6:0
Kaprilik (octanoic acid): CH3(CH2)6COOH or C8:0
Kaprik (decanoic acid): CH3(CH2)8COOH or C10:0
Lorik (dodecanoic acid): CH3(CH2)10COOH or C12:0
Miristik (tetradecanoic acid): CH3(CH2)12COOH or C14:0
Palmitik (hexadecanoic acid): CH3(CH2)14COOH or C16:0
Stearik (octadecanoic acid): CH3(CH2)16COOH or C18:0
Arakidik (eicosanoic acid): CH3(CH2)18COOH or C20:0
Behenik (docosanoic acid): CH3(CH2)20COOH or C22:0

13
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Doymuş Yağ Asitlerinin Özellikleri

 Sadece C–C bağlarını içerirler

 Sıkı paket halindedirler

 Zincirleri birbirini kuvvetli çeker

 Erime sıcaklıkları yüksektir

 Oda sıcaklığında katıdırlar

14
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Doymamış Yağ Asitlerinin Özellikleri

 Bir veya daha çok sayıda C=C çift bağı içerirler

 Düz zincir şeklinde olmayan moleküller sıkı bir paket

yapı olmasını engeller

 Zincirler arasında sadece birkaç bağlantı bulunur

 Erime sıcaklıkları düşüktür

 Oda sıcaklığında sıvıdırlar

 Oleik Asit (18:1) zeytinyağında bulunur.

yağ (cis izomer) (iki izomer ; cis ve trans)

15
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Bal Mumları(WAXES)
Bal mumları arıların peteklerini yaparlarken salgıladıkları salgı
maddesine izafeten isimlendirilmişlerdir ve bu salgıya çok benzer
özellikler gösterirler.
Bal mumları ayrıca ağaçların ve diğer hayvanların
ürettikleri salgılardır. Ayrıca yapay olarak ham
petrolden ve kimyasal yolla sentetik olarak
üretilebilir.
Bal mumları çok uzun yağ asit zincirlerinden
meydana gelirler.

H3C (CH2)14 C O CH2 (CH2)28 -CH3

fatty acid
16
long chain alcohol
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Temel Yağ Asitleri ve Önemleri

İnsan vücudu 2 tanesi hariç ihtiyacı olan diğer
temel yağ asitlerini üretebilir.
Bu 2 yağ asidi, linoleik asit ve alfa-linolenik asit.
Bunlar genellikle ağaçlarda ve balık yağlarında
mevcuttur.
İnsanda temel ihtiyaç yağ asitleri çoklu-doymamış
(polyunsaturated) ve omega-6 ve omega-3 yağ
asidi serileridir.
Omega 6 Gama-linolenik ve Linoleik asit
olarak 2 çeşit bulunur. GLA siyah frenk
üzümü, çuha çiçeği yağında, LA ise mısır
özü, ceviz, badem….de bulunur.
3 çeşit Omega-3 yağ asidi vardır;
ALA (Alfa Lionelik Asit) bitkilerde,
EPA (Eikosapentaenoik Asit) ve
DHA (Dokosaheksaenoik Asit) ise
hayvansal besinlerde bulunur. 17
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Temel Yağ Asitleri ve Önemleri

İhtiyaç duyulan ve vücutta
üretilemediği için dışarıdan diğer
gıdalardan alınması zorunlu yağ
asitlerine TEMEL YAĞ ASİTLERİ
denir.

Temel yağ asitleri öncelikle hormon Linoleik asit

benzeri maddelerin üretilmesinde
kullanılırlar. Bu maddeler bir çok
fonksiyonun düzenlenmesinde,
örneğin tansiyon, kan pıhtılaşması,
kan lipit seviyesi ve bağışıklık
sistemi gibi temel işlerde kullanılır.

α-Linolenik asit
18
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

KOMPLEKS LİPİTLER
Kompleks lipitler basit
lipitlerdeki karbon, hidrojen ve
oksijene ilaveten fosfor, azot ve
sülfür içerirler.

Fosfolipit denen kompleks

lipitler gliserol, 2 yağ asidi ve
üçüncü yağ asidi yerine fosfat
grup ile bir çok organik
gruplardan birine bağlanır.
Fosfolipitler hücre hayatiyetinin
temeli olan zarların yapımına
esas teşkil ederler.

Fosfolipitlerin polar ve polar

olmayan bölgeleri
bulunmaktadır.
19
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Fosfolipit molekülü suya

bırakıldığında polar kısımları
suya temas edecek bir şekilde
kendi içine döner ve hidrojen
bağları oluşturur. Bu hücre
zarının (plazma zarı) esasını
oluşturur. Polar kısımlar fosfat
grup ve gliserol den oluşmuştur.

Polar bölgelerin aksine, fosfolipitin polar olmayan hidrofobik tüm kısımları

komşu moleküllerin polar olmayan kısımları ile temas eder. Polar olmayan
kısımlar yağ asitlerini içerir. Bu özel duruş fosfolipitleri hücreyi çevreleyen
zarın en temel yapı taşını oluşturmasına neden olmaktadır.

Fosfolipitler hücreyi ve hücre organellerini içinde yaşadığı su ile çevrili

ortamdan bir bariyer oluşturarak ayırmasına yardımcı olur.

20
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

O H2C O C R2

R1 C O CH O
O
H2C O P O
O H2C O C R2
 H
O
R1 C O CH O CH3
OH OH
H OH +
H2C O P O CH2 CH2 N CH3
OH H
phosphatidyl- H H O CH3
inositol H OH phosphatidylcholine

Fosfatidilinositol bir polar grup Fosfatidilkolin bir polar baş grup

(inositol) ve bir gliserofosfolipit içeren (kolin) diğer bir gliserofosfolipit
den oluşur. Bu molekül bir zar dir. Fosfatidilkolin de sık rastlanan bir
lipiti ve ayrıca hücre işareti hücre zarı lipiti dir.
olarak görev yapar.
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Bazı kompleks lipitler bazı

bakterileri tanımakta çok
faydalıdır.
Örneğin:
Mycobacterium tuberculosis’in
hücre duvarında bulunur.

Hücre duvarı bal mumu ve

glikolipitler gibi kompleks lipitleri
içerir. Bu lipitler hücreye farklı
boyanma özelliği verir (Asit-Fast
Boyama).

Mycobacterium cinsi bakterilerde

hücre duvarlarında bol miktarda
karakteristik olan kompleks
lipitleri bulundurur.

22
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

STEROİTLER
Steroitler (çeşitli sayıda halkasal karbon yapılı) lipitlerden yapısal olarak oldukça
farklılık gösterir.

Kolesterol steroitlere özgü, birbirine bağlanmış 4 halkalı yapı içeren bir steroit dir.

Steroller hayvan ve bir grup bakteri (Mycoplasma cinsi) hücrelerinin plazma

zarının önemli elemanlarındandır. Steroller ayrıca bitki ve mantarların (Fungi)
hücre zarlarında da bulunurlar.

Steroller yağ asidi zincirlerini ayırarak düşük sıcaklıklarda hücre zarı grubunun
(paketinin) sertleşmesini (seçici geçirgen özelliğinin kaybolmasını) önler.

23
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

24
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

25
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Tarihçe
Colin Macleod
1944 yılında 3 Amerikalı Mikrobiyolog- Oswald
Avery, Colin Macleod, ve Maclyn McCarty-
Deoksi Ribo Nükleik Asit (DNA) denen Oswald Avery

genlerin yapı taşlarını keşfettiler.

9 yıl sonra, James Watson ve Francis Crick,

DNA’nın fiziksel yapısını tanımladılar. Ayrıca
Crick DNA replikasyonu (çoğaltma) için bir
Maclyn McCarty
mekanizma teklifinde bulundu ve kalıtımın
nasıl olduğunu açıkladı. DNA ve Ribo Nükleik
Asit (RNA) denen diğer bir maddeyi nükleik
asitler olarak açıkladı. Bu ismin verilmesinin
nedeni bu maddelerin ilk defa hücrelerin
çekirdeklerinde keşfedilmesinden dolayıdır.

James Watson ve Francis Crick 26

CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

NÜKLEİK ASİTLER
polimerik makromoleküller
dir. Bunların başlıcaları
deoksiribonükleik asit
(DNA) ve ribonükleik asit
(RNA) tir. Her ikiside
NÜKLEOTİT denen daha
küçük polimer
moleküllerinden meydana
gelmişlerdir.

Bu iki molekülün, DNA ve

RNA, yapısında içerdikleri
nükleotitler bakımından
farklılık vardır.

27
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Her bir nükleotit 3

parçadan oluşur:
1) Azot-içeren baz

2) Pentoz şeker (5 –karbon)

3) Fosfat Grup (fosforik asit)

Azot içeren bazlar: karbon,

hidrojen, oksijen ve azot
atomları içeren halkalı
yapılardır.

Azot Bazları:
Adenin (A),
Timin (T),
Sitozin (C),
Guanin (G),
Urasil (U).

28
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Adenin ve Guanin çift halka yapılardır ve bunlara PÜRİNLER denir.

Timin, Sitozin, ve Urasil tek halka yapılardır ve bunlara PİRİMİDİNLER denir.

Nükleotitler içerikleri azot bazlarına göre isimlendirilir.

NÜKLEOSİT terimi ise bir pürin(Adenin, Guanin) veya pirimidin (Timin Sitozin,
Urasil) azot bazı ile pentoz şekerin (Riboz veya Deoksiriboz) bir araya gelmesine
verilen terimdir. Nükleositler sadece 2 birimden oluşur ve fosfat grup içermezler.
(10 adet nükleosit mümkün olabilir)
Nükleositler beta-glikosit bağlarla riboz veya deoksiriboz şekere bağlanan ve
glikozilaminleri içeren çekirdek bazlı yapılardır. Örneğin Sistidin, Üridin,
Adenosin, Guanozin, Timidin ve İnozin nükleosit içerirler.
Fosfat grup ester bağlarıyla pentoz şekerin 5. karbonuna bağlanır.
DNA Urasil içermez, RNA Timin içermez.

29
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

DNA YAPISI
Watson ve Crick tarafından
teklif edilen bir DNA molekülü
birbirinin etrafında dönen iki
uzun sarmal dan meydana
gelmektedir ki buna ÇİFT
SARMAL HELİKS denmektedir.
Çift sarmal heliks kıvrılmış bir
merdivene benzer ve her bir
sarmal heliks çok sayıda
nükleotitten oluşmuştur. Çift
Heliksi oluşturan her bir DNA
sarmalı alternatif olarak
deoksiriboz şekeri ile fosfat
grupdan oluşan bir temel iskelet
yapıya sahiptir. Bir nükleotitin
deoksiribozu diğer bitişik
nükleotit’in fosfat grubuyla
DNA sarmalının asimetrik uçları 5′ (beş ucu,
birleşir.
five prime) ve 3′ (üç ucu, three prime) olarak
Azot içeren bazlar merdivenin
sonlanır. 5' uç fosfat grupla (terminal PO4-
basamaklarını oluşturmaktadır.
grup), 3‘ uç bir hidroksil grup (terminal OH)
30
ile sonlanır.
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Azot bazları hidrojen

bağlarıyla bir arada
tutulur.

31
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

32
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

DNA’nın yapısındaki azot bazlı çiftlerinin sırası son derece

önemlidir ve organizmanın çok özel olan genetik bilgi ve şifrelerini
içermektedir.

Nükleotitler genleri oluşturur ve bir tek DNA molekülü binlerce geni

içerir. Genler tüm kalıtım özelliklerini taşırlar ve hücre içerisindeki
aktiviteleri kontrol ederler.

Azot baz çifti içeren çok önemli bir dizilimde eğer bir azot baz
sıralaması biliniyorsa diğer sarmalın azot bazlı sıralaması da bilinir.

Örneğin, eğer bir sarmal ATGC sıralamasına sahipse diğer sarmal

TACG sıralamasına sahip olur. Çünkü bir sarmalın azot bazlarının
sırası diğer sarmalın azot bazlarının sırasıyla belirlenir ki bu bazlara
tamamlayıcı (complementary) bazlar denir. Bilginin tam olarak
aktarılması DNA’nın kendine özgü yapısı dolayısıyla mümkün
olabilmektedir.

33
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

 Bir DNA’nın genetik kodu; 64 nükleotit

kombinasyon üçlüsünden (triplet) her
birisine KODON denmektedir. mRNA
kodonları taşır ve bilgiyi antikodonların
olduğu tRNA‘ya aktarır.

Örneğin : ACT, CAG, TTT

Her kodon 20 amino asitten birisini

tanımlar.

Amino asitlerin bazılarının birden fazla

KODON la tanımlanmaktadır.

Örneğin : Glutamik asit - GAA, GAG

CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Genetik Kodun Yapılması

Bir DNA sarmalının tek zincirinde, proteinlerde sadece 20 amino asit

mevcut olduğundan, en azından 20 farklı kod kelimeleri olması
gerekir. Genelde; 4 nükleotit (A, T, G, S) sıralaması ile oluşturulan düz
DNA sıralamasında farklı kodlar yer almaktadır
4 nükleotidin çiftler halinde kodlanması durumunda sadece 16
kombinasyon oluşabilir ki bu durumda tüm amino asitleri şifrelemek
mümkün olamazdı. Bu yüzden bir kod kelimesi veya KODON en
azından 3 lü kombinasyonlar (43) halinde olmalıdır ki 20 amino asiti
temsil edebilsin. Bu durumda 64 mümkün kombinasyon oluşur,
kodonlar hem amino asitleri tanımlar ve kodlar, hem de protein
sentezindeki “başla” (AUG) ve “dur” (UAG, UGA, UAA) gibi
metabolizma komutlarını da kodlamaktadır.
 Başlama kodonu: AUG
 Dur kodonları: UAG, UGA, UAA
 Sadece Triptofan (TGG) ve Metionin (ATG) bir kodonla belirlenir.
 Geri kalan tüm aminoasitlerin birden fazla (en çok 6) kodonu vardır.
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

36
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

RNA YAPISI
RNA, ikinci temel nükleik asittir ve DNA
dan çeşitli yönleriyle farklılaşır.

DNA çift sarmal iken RNA genelde tek

sarmal dır.

5-karbon şeker RNA da riboz ve ikinci

karbonda DNA dan farklı olarak hidrojene
ilave olarak oksijen içerir.

RNA da, DNA daki Timin’in yerine Urasil

bazı bulunmaktadır. Diğer 3 baz DNA
dakilerle aynidir (Adenin, Guanin, Sitozin).

Hücrelerde 3 tip RNA tanımlanmıştır.

Bunlar: messenger RNA (mRNA),
ribosomal RNA (rRNA) ve transfer RNA
(tRNA). Her birisinin protein sentezinde
özel görevleri vardır.

37
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

DİĞER NÜKLEOTİTLER

Adenozin Trifosfat (ATP)

NAD (Nikotinamit Adenin Dinükleotit)

FAD (Flavin Adenin Dinükleotit)

Koenzim A

38
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Adenozin Trifosfat (ATP)

Adenozin Trifosfat (ATP) nükleotiti tüm

hücrelerin birincil enerji taşıyıcı
molekülüdür.
Yapısında depoladığı kimyasal enerjiyi
bazı kimyasal reaksiyonlara verirken,
ayrıca enerji gereksinimi duyulan
reaksiyonlara da enerji sağlarlar. ATP,
Adenin, riboz ve 3-fosfat grup içerir.

ATP yüksek enerjili molekül olarak bilinir çünkü fosfat grubunun hidrolizi
ile büyük miktarda kullanılabilir enerji açığa çıkarır. Bu durumda oluşan
ürün Adenozin Difosfat (ADP) dır ve sonra onun parçalanmasıyla Adenozin
Monofosfat (AMP) oluşur.

ATP üretimi ve kullanımı hücre biyoenerjisinin temelini oluşturur.

Mikroorganizmaların metabolik arayolları ATP’nin üretilmesini ve

kullanılmasını içerir. 39
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

NAD (Nikotinamit Adenin Dinükleotit)

Nikotinamit Adenin Dinükleotit, (NAD+),

tüm canlı hücrelerde bulunan bir
koenzimdir. Bu maddede 2 nükleotit fosfat
gruplarıyla birbirine bağlanır, bu
nükleotitlerden birisi adenin, diğeri ise
nikotinamit dir.

Metabolizmada, NAD+ redoks

reaksiyonlarına katılır, elektronları bir
reaksiyondan diğerine taşır. Bu yüzden bu
koenzim hücrelerde 2 şekilde bulunur:
NAD+ ve NADH2.

40
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

FAD (Flavin Adenin Dinükleotit)

Flavin Adenin Dinükleotit (FAD) (biyokimyada) bir

redoks kofaktörü olup ve metabolizmada bir çok
önemli reaksiyona katılır.

FAD 2 farklı redoks kademesinde bulunur; elektron

alıcı ve elektron vericisi. FAD molekülü, bir
riboflavin parçasını (vitamin B2) bir ADP
molekülünün fosfat grubuna bağlar.

41
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

42
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

Koenzim A

Koenzim A (CoA) sitrik asit

devresinde pürivat’ın ve yağ
asitlerinin oksidasyonu ile
sentezlemelerde önemli rol
oynayan bir koenzim dir.

Koenzim A:
-sisteamin (cysteamine),
-pantotenat (pantothenate) ve
-adenozin trifosfat (ATP)’tan
oluşur.

43
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

HÜCRENİN YAPI TAŞLARI HÜCRENİN BÜYÜK BİRİMLERİ

SUGARS CARBONHYDRATES

FATTY ACIDS FATS, LIPIDS

AMINO ACIDS PROTEINS

NUCLEOTIDES NUCLEIC ACIDS

Organik baz <Nükleozit <Nükleotit <DNA <Gen <Kromozom <Çekirdek <Hücre

44
CEV 203– Çevre Mikrobiyolojisi

45