Przykład nr 9; Wersja: 2006-02-18

PRZYKŁAD OBLICZENIA ŻELBETOWEJ STOPY FUNDAMENTOWEJ

OBCIĄŻONEJ OSIOWO.

90 40
30 30

100
80
40
170

1. Geometria stopy fundamentowej

1. Dane:

Beton B15: fcd=8000 kPa, fck=12000 kPa, fctd=730 kPa

Stal A-I – St3SX-b: fyd=210000 kPa, fyk=240000 kPa
Wymiary przekroju poprzecznego słupa: bs=hs=0,30 m (słup kwadratowy)
Siła obciążająca słup: NP=344,50 kN
Ponieważ stopa jest obciążona osiowo, przyjmujemy podstawę kwadratową –
wstępnie o wymiarach 1,7x1,7 m.
Grunt: Podłoże jednorodne - piasek drobny wilgotny, średnio zagęszczony, stopień
zagęszczenia ID(n)=0,40. Piaski określono jako wysadzinowe. Pozostałe parametry
wyznaczone metodą B:
- ciężar objętościowy gruntu: γ(n)=1,75·9,81=17,17 kN/m3, γ(r)=17,17·0,9=15,45 kN/m
- kąt tarcia wewnętrznego: Φu(n)=300, Φu(r)= Φu(n)·γm=300·0,9=270

Przyjęto poziom posadowienia wynoszący 1m, założono, że stopa nie będzie

odsłaniana (odkopywana), więc Dmin=1,00 m

Ciężar objętościowy zasypki: γ(n)=18 kN/m3

Parametry wg PN-81/B-03020: iD=0,96, iB=0,93; ND=13,2; NB=4,66
Pozostałe dane jak w poprzednich przykładach.

2. Wyznaczenie pozostałych wielkości:

Ciężar słupa: NS=ρ·bs·hs·H·γf=25·0,30·0,30·5,35·1,1=13,24 kN

Maksymalna reakcja obliczeniowa ze słupa:

Rmax=NSd=NP+NS=344,50+13,24=357,74 kN

1
Przykład nr 9; Wersja: 2006-02-18

Przyjęto otulinę o grubości c=50 mm

3. Obliczenia nośności podłoża:

Ciężar fundamentu:
Gf=[1,7·1,7·0,4+0,9·0,9·0,4]·25·1,1=40,70 kN

Ciężar gruntu na odsadzkach:

Ggr=[1,7·1,7·0,35-0,9·0,9·0,35]·18,00·1,2=15,72 kN

Ciężar posadzki nad stopą:

GP=[(1,7·1,7·0,05-0,9·0,9·0,05)+(1,7·1,7·0,2-0,3·0,3·0,2)]·25·1,1=18,26 kN

Średnia gęstość gruntu i posadzki obok stopy:

ρD=17,17·0,8+25,00·0,2=18,74 kN/m3
ρD(r)=18,74·0,9=16,87 kN/m3

Całkowita siła obciążająca grunt:

Nr=NSd+Gf+Ggr+GP=357,74+40,70+15,72+18,26=432,42 kN

Opór graniczny podłoża:

[( ) ( ) ]
Q fNB = B ⋅ L ⋅ 1 + 1,5 BL ND ⋅ ρD(r) ⋅ D min ⋅ iD + 1 − 0,25 BL NB ⋅ ρB(r) ⋅ B ⋅ iB =
= 1,7 ⋅ 1,7[(1 + 1,5 ⋅ 1) ⋅ 13,2 ⋅ 16,87 ⋅ 0,8 ⋅ 0,96 + (1 − 0,25 ⋅ 1) ⋅ 4,66 ⋅ 15,45 ⋅ 1,7 ⋅ 0,93 ] = Nr=431
= 1482,35kN
Nr=432,42 < 0,9·m·QfNB=0,9·0,9·1482,35=1200,70 kN Wrunek normowy został
spełniony (duży zapas – można spróbować zmniejszyć wymiary stopy
fundamentowej np. do wielkości 1,5x1,5 m.

4. Obliczenia statyczno-wytrzymałościowe stopy – zbrojenie na zginanie:

Obliczeniowy odpór graniczny powodujący zginanie stopy fundamentowej:

NSd
σ gr = A
= 357,74
1,7⋅1,7
= 123,79kN/m 2

Moment zginający wspornik (wydzielony wspornik trapezowy stopy fundamentowej):

(L − h )2 (2B + b )σ
= (1,7 − 0,3 ) (2⋅1,7 + 0,3 )⋅123,79
2
MSd = s
24
s gr
24
= 37,41kNm - na ten moment projektujemy
zbrojenie stopy fundamentowej jak dla typowego przekroju prostokątnego
pojedynczo zbrojonego (wzór w tej postaci jest słuszny jedynie dla stopy osiowo
obciążonej, w którym hs to wysokość przekroju słupa, L to szerokość stopy
fundamentowej w tym samym kierunku, co hs, natomiast bs to szerokość przekroju
słupa, a B to szerokość stopy fundamentowej w tym samym kierunku, co bs.

Przyjęto Ømax=16 mm, c=50 mm.

Wysokość użyteczna przekroju: d=h-c-Ø-Ø/2=0,8-0,05-0,016-0,008=0,726 m

2
Przykład nr 9; Wersja: 2006-02-18

MSd
μeff = α⋅fcd ⋅b⋅d2
= 37,41
1⋅8000⋅1,70⋅0,726 2
= 0,00522 → ξ eff ≈ 0,0 < ξlim
Przy tak małej wartości ξeff wystarczy zbrojenie minimalne.

Przyjęcie powierzchni zbrojenia ze względu na minimalną dopuszczalną

powierzchnię zbrojenia według warunków normowych:

a) ze wzoru nr 23a wg PN-B-03264:2002:

3
A s1min = 0,26 ffctm
yk
⋅ b ⋅ d = 0,26 21,6 ⋅10
40⋅10 3
⋅ 1,7 ⋅ 0,726 = 21,39 ⋅ 10 −4 m 2

b) ze wzoru nr 23b wg PN-B-03264:2002:

A s1min = 0,0013 ⋅ b ⋅ d = 0,0013 ⋅ 1,7 ⋅ 0,726 = 16,04 ⋅ 10 −4 m 2

Przyjęto siatkę prętów Ø16 mm o oczkach kwadratowych o rozstawie 9x9 cm

(As1,prov=22,34 cm2).
Rozstaw jest mniejszy od maksymalnego dopuszczalnego przez PN.

Ponadto, stopę o kształcie schodkowym należy sprawdzić również na krawędzi

odsadzki. W uproszczeniu, moment zginający na krawędzi odsadzki można wyliczyć
z następującego wzoru:

Mkr = 0,25 ⋅ σsr ⋅ B(L − Lo ) = 0,25 ⋅ 123,79 ⋅ 1,7(1,7 − 0,9 ) = 42,09kNm

Powyższy wzór jest zaadaptowanym wzorem na moment zginający klasycznego
wspornika obciążonego równomiernie na całej długości:
2
M = q2⋅l , w którym q = σsr ⋅ B , natomiast długość jest wysięgiem dolnej odsadzki, czyli
l=0,5(L-Lo), gdzie Lo to szerokość odsadzki w tym samym kierunku, co L. W
przypadku stopy prostokątnej musielibyśmy sprawdzić jeszcze drugą odsadzkę
analogicznie doprowadzając wzór do postaci: Mkr = 0,25 ⋅ σsr ⋅ L(B − Bo ) .
Wysokość użyteczna przekroju niższej odsadzki to d=0,726-0,4=0,326 m.

MSd
μeff = α ⋅ fcd ⋅b ⋅ d 2
= 42,09
1⋅8000 ⋅1,70 ⋅0,326 2
= 0,0291 → ξ eff ≈ 0,029 - (wersja dla b=B)
αf cd
A s1 = ξ eff ⋅ d ⋅ b f yd
= 0,029 ⋅ 0,326 ⋅ 1,00 ⋅ 210000
1⋅8000
= 3,60 ⋅ 10 −4 m = 3,60cm2 <As1,prov

albo wersja dla b=B0 (szerokość odsadzki w tym samym kierunku, co B):

Mkr = 0,25 ⋅ σsr ⋅ Bo (L − L o ) = 0,25 ⋅ 123,79 ⋅ 0,9(1,7 − 0,9 ) = 22,28kNm

M Sd
μeff = α ⋅ fcd ⋅b ⋅ d 2
= 22,28
1⋅8000 ⋅0,9 ⋅0,326 2
= 0,0291 → ξ eff ≈ 0,029

5. Sprawdzenie stopy na przebicie:

Warunek normowy:

NpSd≤NRd=fctdupd

3
Przykład nr 9; Wersja: 2006-02-18

NpSd=NSd-qroA, gdzie NSd to siła nacisku słupa, qro to odpór graniczny podłoża,
natomiast A to pole powierzchni odciętej przekrojami przebicia w poziomie zbrojenia
(patrz rys. nr 2).

90 40
30 30

d=734 mm

100
80
45°
45°

40
157
170

2. Schemat do obliczania nośności na przebicie

Dla rozkładu naprężeń pod kątem 450, będzie to w naszym przypadku pole kwadratu
1,57x1,57 m (wyznaczone dla „d” uśrednionego dla obu kierunków – dx=0,8-0,05-
0,08=0,742 m, dy=0,8-0,05-0,016-0,08=0,726 m, dśr=0,734 m), ponieważ sytuację
zaburza tu przyjęta geometria odsadzki – naprężenia ściskające prowadzi się nie od
słupa, ale od poziomu zmiany przekroju stopy. Jeżeli zmieniłoby się geometrię stopy
poszerzając jej górną część, to linie naprężeń prowadzone byłyby od dolnej części
słupa i pole to wykroczyłoby poza obrys stopy, co oznaczałoby, że przebicie nie
nastąpi.

NpSd=357,74-123,79·1,57·1,57=52,61 kN

NRd=fctdupd=730·0,5(4·0,9+4·1,57)·0,734=2646,95 kN

NpSd≤NRd

Warunek normowy został spełniony – przebicie nie nastąpi i przekroju nie trzeba
dodatkowo zbroić.