FILIPINO Q1 M7-8 (Q2-1)
“Talumpati”
TALUMPATI
Kahulugan: isang proseso o paraan ng
pagpapahayag ng ideya o kaisipan sa paraang
pasalita na tumatalakay sa isang tiyak na paksa
➢ buod ng kaisipan o opinyon ng isang tao na
pinababatid sa pamamagitan ng pagsasalita sa
entablado
➢ uri ng sining: Maipapakita ang katatasan at
kahusayan ng tagapagsalita sa panghihikayat
Mga Uri ng Talumpati Ayon sa Paglalahad
a. Biglaang talumpati- ang paksa ay ibinibigay sa oras
ng pagsasalita; walang paghahandang magaganap sa
uri ng talumpating ito
b. Maluwag na talumpati- may ilang minutong
paghahanda pagkatapos maibigay ang paksa
c. Manuskrito- pagtatalumpati kung saan
magbabasa ang mananalumpati ng kanyang kopya
ng talumpati
➢ matagal na panahon sa paghahanda
d. Isinaulong talumpati- ang manuskrito ng
mananalumpati ay isinaulo sa pagharap niya sa madla
➢ isang kahinaan ng ganitong uri ng talumpati
ay pagkalimot sa nilalaman ng manuskrito
Mga Uri ng Talumpati Ayon sa Layunin
1. Nagbibigay ng Impormasyon o Kabatiran
Layunin: ipabatid sa mga nakikinig ang tungkol sa isang
paksa, isyu, o pangyayari.
Halimbawa: panayam at pagbibigay ng ulat, SONA
➢ Makatutulong din ang paggamit ng mga larawan,
tsart, dayagram, at iba pa
2. Panlibang
Layunin: magbigay ng kasiyahan , may mga biro
▪ salusalo,
▪ pagtitipong sosyal,
▪ pulong ng mga samahan
3. Pampasigla
Layunin: magbigay ng inspirasyon
➢ tiyaking ang nilalaman ay makapupupkaw at
makapagpapasigla sa damdamin at isipan ng mga
tao
1|Page
Karaniwang isinasagawa ang ganitong talumpati sa:
▪ araw ng pagtatapos sa mga paaralan at
pamantasan, at
▪ pagdiriwang ng anibersaryo ng mga samahan o
organisasyon, kumbensiyon
4. Panghikayat
Layunin: hikayatin ang mga tagapakinig na tanggapin ang
paniniwala ng mananalumpati sa pamamagitan ng
pagbibigay – katwiran at mga patunay.
Halimbawa:
▪ sermon sa mga simbahan,
▪ kampanya ng mga politiko sa panahon ng halalan,
▪ talumpati sa Kongreso,
▪ talumpati ng abogado sa paglilitis sa hukuman
5. Pagbibigay – galang
Layunin: tanggapin ang bagong kasapi ng samahan o
organisasyon / pagtanggap sa isang bagong opisyal na
natalaga sa isang tungkulin
6. Papuri
Layunin: magbigay ng pagkilala o pagpupugay sa isang
tao o samahan.
▪ pagtatalaga sa bagong hirang na opisyal,
▪ eulogy: pagkilala sa isang taong namatay
▪ paggawad ng medalya o sertipiko ng pagkilala sa
isang tao o samahang nakapag – ambag nang
malaki
MGA DAPAT ISAALANG – ALANG
A. Uri Ng Mga Tagapakinig
• Ang edad o gulang ng mga makikinig
Mahalagang malaman ang edad ng nakararami sa mga
tagapakinig upang maiakma ang nilalaman ng paksa at
maging ang wikang gagamitin sa edad ng makikinig
• Ang bilang ng mga makikinig
Kung maraming makikinig, maraming paniniwala at
saloobin ang dapat na isaalang -alang ng mananalumpati
• Kasarian
Madalas magkaiba ang interes, kawilihan, karanasan, at
kaalaman ng kalalakihan sa kababaihan.
• Edukasyon o antas sa lipunan
Malaki ang kinalaman ng edukasyon sa kakayahang
umunawa sa paksa ng mga tagapakinig.
• Mga saloobin at dati nang alam ng mga tagapakinig
Kung may alam na ang mga tagapakinig tungkol sa paksa,
sikaping gawing kasangkapan ito ng mga bago at
karagdagang impormasyon upang hindi sila mabagot o
mawalan ng interes.
B. Tema O Paksang Tatalakayin
A.
Casanova at Rubin: dapat makataan na may sapat na
kaalaman ang mananalumpati hinggil sa paksa
Hakbang na Maaaring Isagawa sa Pagsulat ng Talumpati
a. Pananaliksik ng datos at mga kaugnay na
babasahin
- pagbabasa: kumuha ng mahahalagang datos o
kinakailangang impormasyon tungkol sa paksa
- interbyu: taong eksperto sa paksang tatalakayin
b. Pagbuo ng tesis
- pangunahing ideya (magbigay ng Kabatiran)
- pangunahing argumento o posisyon (manghikayat),
- pokus ng pagpapahayag ng damdamin (magtaguyod
ng pagkakaisa ng damdamin)
c. Pagtukoy sa mga pangunahing punto
Mahalagang mahimay o matukoy ang
mahahalagang detalyeng bibigyang – pansin
upang maging komprehensibo ang susulatin at
bibigkasing talumpati.
C. Hulwaran Sa Pagbuo Ng Talumpati
Malaki ang epekto ng paraan ng pagkabalangkas ng
nilalaman ng talumpati sa pag–unawa ng mga tagapakinig
➢ gumamit ng paraan o hulwarang akma sa uri o
katangian ng mga makikinig
Tatlong Hulwaran sa Pagbuo ng Talumpati
Kronolohikal: pagkasunod–sunod ng pangyayari o
panahon
➢ mula sa unang pangyayari, sumunod na mga
pangyayari, at panghuling pangyayari
➢ mga hakbang na dapat mabatid at sundin ayon sa
tiyak na pagsunod–sunod ng mga ito
Topikal: nakabatay sa pangunahing paksa
➢ mainam kung ang paksa ay kailangang hatiin sa
mga tiyak na paksa
➢ Hal: Kultura – sosyolohiya, antropolohiya, atbp.
Problema-Solusyon: nanghihikayat o nagpapakilos
➢ paglalahad ng suliranin
➢ pagtalakay sa solusyon
2|Page
D. Kasanayan sa Paghahabi ng mga Bahagi
Alcmitse P. Tumangan, Sr. et al.: ang isang talumpati ay
kailangang magtaglay ng tatlong bahagi:
1. Introduksiyon (pinakapanimula)
➢ naghahanda sa mga nakikinig para sa nilalaman ng
talumpati kaya naman dapat angkop ang
pambungad sa katawan ng talumpati.
Mahalaga ang isang mahusay na panimula upang:
a. mapukaw ang kaisipan at damdamin ng mga nakikinig
b. makuha ang kanilang interes at atensiyon
c. maihanda ang mga tagapakinig sa gaganaping pagtalakay
sa paksa
d. maipaliwanag ang paksa
e. mailahad ang balangkas ng paksang tatalakayin
f. maihanda ang kanilang puso at isipan sa mensahe
Maaaring simulan ang talumpati sa pamamagitan ng;
• pagpapaliwanag sa ginaganap na okasyon o pagdiriwang,
• paglalarawan ng isang tanawin o pangyayaring kaugnay
sa paksa,
• pagbanggit ng isang salawikaing angkop sa paksa,
• pagbanggit o paggamit sa sinabi ng isang tao o awtoridad,
• pagtatanong tungkol sa isang isyu,
• pagsasalaysay ng isang kuwentong nakatatawa, at
marami pang iba.
2. Diskusyon o Katawan (pinakakaluluwa)
➢ dito tinatalakay ang mahahalagang punto o
kaisipang nais ibahagi sa mga nakikinig
Mga Katangiang Kailangang Taglayin Ng Katawan Ng
Talumpati:
a. Kawastuhan: wasto at maayos ang nilalaman
▪ totoo at maipaliliwanag nang mabisa ang lahat ng
kailangang detalye
▪ angkop na wika at may kawastuhang pambalarila
b. Kalinawan – Kailangang maliwanag ang pagkakasulat at
pagkakabigkas ng talumpati upang maunawaan ng mga
nakikinig.
Mahalagang tandaan ang mga sumusunod:
1. Gumamit ng mga angkop at tiyak na salitang
mauunawaan ng mga makikinig.
2. Umiwas sa madalas na paggamit ng
mahahabang hugnayang pangungusap
3. Sikaping maging direkta sa pagsasalita at
iwasang magpaligoy – ligoy sa pagpapahayag ng
paksa.
 4. Gawing parang karaniwang pagsasalita ang
pakikipag –usap sa mga tagapakinig.
5. Gumamit ng mga halimbawa at patunay sa
pagpapaliwanag ng paksa.

c. Kaakit – akit –kawili – wili ang paglalahad ng mga

katwiran o paliwanag para sa paksa

▪ Sikaping bumuo ng nilalaman na kaugnay sa paksa

at gigising sa kaisipan at damdamin ng nakikinig
▪ Sikaping mapaniwala ang mga nakikinig sa mga
katotohanang inilalahad ng talumpati

3. Katapusan o Kongklusyon (pinakakongklusyon)

➢ Dito kalimitang nilalagom ang mga patunay at

argumentong inilahad sa katawan ng talumpati.
➢ maikli ngunit malaman
➢ ilagay rito ang pinakamatibay na paliwanag at
katwiran upang mapakilos ang mga tao ayon sa
layunin ng talumpati.

4. Haba ng Talumpati

➢ nakasalalay kung ilang minuto o oras ang inilaan

para sa pagbigkas o presentasyon nito
➢ Malaking tulong sa pagbuo ng nilalaman nito ang
pagtiyak sa nilaang oras.

Pagbigkas ng Talumpati
• Boses
• Tindig o postyur
• Kilos, galaw at kumpas
• Koneksyon sa madla
• Hikayat

3|Page
FILIPINO Q2 M1 (Q2-2)
“Adyenda”
• Nagbibigay ng pagkakataon sa mga kasapi sa pulong na
AGENDA O ADYENDA
maging handa sa paksang tatalakayin o pagdedesisyunan
Kahulugan: talaan ng mga pag-uusapan sa isang pormal
• Nagpapanatili ng pokus sa mga paksang tatalakayin sa
na pulong.
pulong
Sudaprasert: nagtatakda ng mga paksang tatalakayin sa
isang pulong (Maayos + sistematikong agenda =
Mga Hakbang sa Pagsulat Nito
matagumpay na pulong)
➢ isa sa mga susi ng matagumpay na pulong 1. Magpadala ng memo na nagsasaad na magkakaroon ng
➢ Isa sa tatlong mahahalagang elementong pagpupulong
kailangang upang maging maayos, organisado, at
epektibo ang isang pulong 2. Palagdaan o magpadala ng tugon bilang patunay na ang
mga kalahok sa pagpupulong ay dadalo. Ibigay din sa
Binubuo: bago maganap ang isang pagpupulong gagawa ng adyenda ang mga paksang nais isali sa usapin
Sino ang gagawa ng adyenda?
3. Gumawa ng balangkas ng pagpupulong. Kung sakaling
➢ administrador (nagpatawag ng pulong) may nalalayong paksa sa layunin ng pagpupulong ay
➢ kalihim imungkahi na sa susunod na pulong na ito pag-uusapan

Nilalaman ng Adyenda 4. Ipadala ang sipi sa mga taong dadalo isa o dalawang
araw bago gaganapin ang pulong

Mga Dapat Tandaan sa Paggamit Nito

1. Simulan kaagad ang paghahanda sa pagsulat ng

adyenda.

Gawin ito sa mismo ng pagkakaroon ng desisyon sa petsa

at tema upang matiyak na maisasagawa nang maayos ang
susunod na pagpupulong, at may kaisahang patutunguhan
ang napag-uusapan sa pulong.

2. Bigyang-halaga ang lugar na pagdarausan ng pulong at

ang oras kung kailan ito magsisimula at matatapos.

Dapat tiyakin ng tagapagdaloy ng pulong na nakapukos

lamang sa adyenda ang pag-uusapan upang masunod ang
itinakdang oras at hindi abutin ng matagal na nagiging
sanhi ng walang kabuluhang pagpupulong.

3. Bigyang-halaga ang layuning inaasahang makamit sa

araw ng pagpupulong.
Kahalagahan ng Adyenda Tiyaking malinaw ang layunin upang mapaghandaan ng
• Nagsasaad ng mahahalagang impormasyon: mga kasapi ang mangyayari sa pulong.
- paksang tatalakayin
4. Bigyang-pansin ang mga isyu o usaping tatalakayin sa
- taong tatalakay
pulong. Dapat maikli lamang ang bahaging ito.
- oras na itinakda
• Nagtatakda ng balangkas ng pulong 5. Tiyakin na ang mga taong kasangkot lamang na nasa
• Nagsisilbing talaan o tseklist listahan ang dapat dumalo sa pulong.

1|Page
FILIPINO Q2 M2 (Q2-3)
“Katitikan ng Pulong”
KATITIKAN NG PULONG
Kahulugan: opisyal na tala ng isang pulong; nagsisilbing
paglalagom sa mahahalagang tinalakay
▪ summary o pagbubuod ng mahahalagang napag-usapan
▪ pormal, obhetibo, at komprehensibo
▪ prima facie (on first impression) evidence sa mga legal na
usapin o sanggunian para sa mga susunod na pagpaplano
at pagkilos
▪ hindi lamang gawain ng kalihim
Tatlong Uri o Istilo ng Pagsulat ng Katitikan
i. Ulat ng katitikan - ang lahat ng detalyeng napag-
usapan sa pulong ay nakatala. Maging ang pangalan ng
mga taong nagsalita o tumalakay ng paksa kasama ang
pangalan ng mga taong sumang-ayon sa mosyong
isinagawa.
ii. Salaysay ng Katitikan– Isinasalaysay lamang ang
mahahalagang detalye ng pulong. Ang ganitong uri ng
katitikan ay maituturing na isang legal na dokumento.
iii. Resolusyon ng Katitikan– Nakasaad lamang sa
katitikan na ito ang lahat ng isyung napagkasunduan
ng samahan. Hindi na itinatala ang pangalan ng mga
taong tumalakay nito at maging ang mga sumang-
ayon dito. Kadalasang mababasa ang mga katagang
“Napagkasunduan na…” o “Napagtibay na…”
Mahahalagang Bahagi ng Katitikan ng Pulong
1. Heading – Ito ay naglalaman ng pangalan ng kompanya,
samahan, organisasyon, o kagawaran.
Makikita rin dito ang petsa, lokasyon, at maging ang oras
ng pagsisimula ng pulong.
2. Mga kalahok o dumalo – Dito nakalagay kung sino ang
nanguna sa pagpapadaloy ng pulong gayundin ang
pangalan ng lahat ng mga dumalo kasama ang mga
panauhin.
Maging ang pangalan ng mga liban o hindi nakadalo ay
nakatala rin dito.
3. Pagbasa at pagpapatibay ng nagdaang katitikan ng
pulong – Dito makikita kung ang nakalipas na katitikan ng
pulong ay napagtibay o may mga pagbabagong isinagawa
sa mga ito.
1|Page
4. Action items o usaping napagkasunduan (kasama sa
bahaging ito ang mga hindi pa natapos o nagawang
proyektong bahagi ng nagdaang pulong).
Dito makikita ang mahahalagang tala hinggil sa mga
paksang tinalakay. Inilalagay rin sa bahaging ito kung sino
ang taong nanguna sa pagtalakay ng isyu at maging ang
desisyong nabuo ukol dito.
5. Pabalita o patalastas – Hindi ito laging makikita sa
katitikan ng pulong ngunit kung mayroon mang pabalita o
patalastas mula sa mga dumalo tulad halimbawa ng mga
suhestiyong adyenda para sa susunod na pulong ay
maaaring ilagay sa bahaging ito.
6. Iskedyul ng susunod na pulong – Itinatala sa bahaging
ito kung kailan at saan gaganapin ang susunod na pulong.
7. Pagtatapos – Inilalagay sa bahaging ito kung anong oras
nagwakas ang pulong.
8. Lagda – Mahalagang ilagay sa bahaging ito ang pangalan
ng taong kumuha ng katitikan ng pulong at kung kailan ito
isinumite.
Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Katitikan
ng Pulong
- Dawn Rosenberg McKay, isang editor at may-akda ng
The Everything Practice Interview Book at The Everything
Get-a-job Book, sa pagkuha ng katitikan ng pulong
mahalagang maunawaan ang mga bagay na dapat gawin
bago ang pulong, habang isinasagawa ang pulong, at
pagkatapos ng pulong.
Bago ang Pulong
➢ Magpasiya kung anong paraan ng pagtatala ng
katitikan ang iyong gagamitin. (bolpen at papel,
laptop, tablet, computer, o recorder)
➢ Tiyaking ang gagamitin mong kasangkapan ay nasa
maayos na kondisyon. Kung ikaw ay gagamit ng
laptop siguraduhing ito ay may sapat na baterya na
kakailanganin para sa kabuoan ng pulong.
➢ Gamitin ang adyenda para gawin nang mas maaga
ang outline o balangkas ng katitikan ng pulong.
Maglaan ng sapat na espasyo para sa bawat paksa,
makatutulong ito upang mabilis na maitala ang mga
napag-usapan kaugnay ng mga ito.
Habang Isinasagawa ang Pulong

➢ Ipaikot ang listahan ng mga taong kasama sa pulong

at hayaang lagdaan ito ng bawat isa. Mula rito madali
mong matutukoy kung sino ang liban sa pulong at
maging ang panauhin sa araw na iyon.
➢ Sikaping makilala kung sino ang bawat isa upang
maging madali para sa iyo na matukoy kung sino ang
nagsasalita sa oras ng pulong.
➢ Itala lamang ang mahahalagang ideya o puntos.
(maging maingat sa pagtatala, tandaan na ang
katitikan ng pulong ay isang opisyal at legal na
dokumento ng samahan o organisasyon.
➢ Itala ang mga mosyon o mga suhestiyon, maging ang
pangalan ng taong nagbanggit nito, gayon din ang
mga sumang-ayon, at ang naging resulta ng botohan.
➢ Itala kung anong oras natapos ang pulong.
Mga Dapat Gawin ng Taong Naatasang
Kumuha ng Katitikan
Dapat tandaan ng sinumang kumukuha ng katitikan ng
pulong na hindi niya trabahong ipaliwanag o bigyang-
interpretasyon ang mga napag-usapan sa pulong, sa halip,
ang kanyang tanging gawain ay itala at iulat lamang ito."
1. Hangga't maaari ay hindi participant sa nasabing pulong.
2. Umupo malapit sa tagapanguna o presider ng pulong.
3. May sipi ng mga pangalan ng mga taong dadalo sa
pulong.
4. Handa sa mga sipi ng adyenda at katitikan ng nakaraang
pulong.

Pagkatapos ng Pulong 5. Nakapokus o nakatuon lamang sa nakatalang adyenda.

➢ Gawin o buoin agad ang katitikan ng pulong 6. Tiyaking ang katitikan ng pulong na ginagawa ay
pagkatapos na pagkatapos habang sariwa pa sa isip nagtataglay ng tumpak at kompletong heading.
ang lahat ng mga tinalakay. Kung may hindi malinaw
7. Gumamit ng recorder kung kinakailangan.
sa iyong mga tala ay maaaring linawin ito sa iba na
dumalo rin sa nasabing pulong. 8. Itala ang mga mosyon o pormal na suhestiyon nang
➢ Huwag kalimutang itala ang pangalan ng samahan o maayos.
organisasyon, pangalan ng komite, uri ng pulong 9. Itala ang lahat ng paksa at isyung napagdesisyunan ng
(lingguhan, buwanan, taunan o espesyal na pulong), koponan.
at maging ang layunin nito.
➢ Itala kung anong oras ito nagsimula at natapos. 10. Isulat o isaayos agad ang mga datos ng katitikan ng
pulong
➢ Isama ang listahan ng mga dumalo at maging ang
pangalan ng nanguna sa pagpapadaloy ng pulong. Sa
katapusan ng katitikan ay huwag kalimutang ilagay
ang “Isinumite ni:”, kasunod ang iyong pangalan.
➢ Basahing muli ang katitikan ng pulong bago tuluyang
ipasa sa kinauukulan para sa huling pagwawasto nito.
Maaaring ipabasa ito sa kasamahan na nakadalo rin sa
nasabing pulong upang kung mayroon ka mang
nakaligtaang puntos o ideyang hindi naisama ay
maaari niya ito makita at ipagbigay alam sa iyo.
➢ Ipasa ang sipi ng katitikan ng pulong sa kinauukulan
o sa taong nanguna sa pagpapadaloy nito.

2|Page
FILIPINO Q2 M3 (Q2-4)
“Pagsulat ng Memorandum”
MEMORANDUM
L. English: isang impormal na liham o ulat o isang palibot
– sulat
Webster: isang anyong pasulat na maikling note na sinulat
para ipaalam o ipaalala ang isang bagay;
• isang tala ng pangyayari upang magamit sa
hinaharap,
• impormal na komunikasyon (pang– opisina)
• isang maikling pasulat na pahayag ng
pagkakasunduan ng isang kontrata o transaksyon
Prof. Ma Rovilla Sudaprasert : kasulatang nagbibigay
kabatiran tungkol sa gagawing pulong o paalala tungkol sa
isang mahalagang impormasyon, gawain, tungkulin, o utos
➢ nakasaad ang layunin o pakay ng gagawing B. Memorandum para sa Kabatiran – Ito ay isang uri
ng pagsulat na may layuning magbigay ng impormasyon sa
pagpupulong
isang grupo ng tao o sa pangkalahatan.
➢ nagiging malinaw sa mga dadalo ng pulong kung
ano ang inaasahan mula sa kanila

Maituturing din itong isang sining.

Dapat tandaan na ang memo ay hindi isang liham.
Kadalasan, ito ay maikli lamang na ang pangunahing
layunin ay pakilusin ang isang tao sa isang tiyak na
alituntunin na dapat isakatuparan, halimbawa ng pagdalo
sa isang pulong, pagsasagawa o pagsunod sa bagong
Sistema ng produksiyon o kompanya. Ito rin ay maaaring
maglahad ng isang impormasyon tungkol sa isang
mahalagang balita o pangyayari at pagbabago sa mga
polisiya.

Dr. Darwin Bargo: ang mga kilala at malalaking kompanya C. Memorandum para sa Pagtugon – Ito ay isang uri
at mga institusyon ay kalimitang gumagamit ng mga ng pagsulat na ngagbibigay tugon o pagresponde sa alok ng
colored stationery para sa kanilang mga memo tulad ng: isang partido o panig.
• Puti – ginagamit sa mga pangkalahatang kautusan,
direktiba, o impormasyon
• Pink o Rosas – ginagamit ito para sa request o order na
nanggagaling sa purchasing department
• Dilaw o Luntian – ginagamit naman para sa mga memo
na nanggagaling sa marketing at accounting department

Uri ng Memorandum
A. Memorandum para sa Kahilingan – Ito ay isang uri
ng pagsulat na humihingi ng pabor o hiling na gustong
ipaabot sa taong namamahala ng isang bagay. Kapag
sinasabi nating memorandum, ito ay nagbibigay ng
importansiya kagaya ng batas na kailangan ng maigihang
pag – iisip para sa katuparan ng kahilingan.

1|Page
FILIPINO Q2 M3 (Q2-4)
“Pagsulat ng Memorandum”
Bahagi ng Memorandum
Ang mga impormasyong ito ay hinango mula sa aklat ni
Sudaprasert na English for the Workplace 3 (2014).
A. Letterhead – Makikita sa bahaging ito ang logo at
pangalan ng kompanya, institusyon, o organisasyon
gayundin ang lugar kung saan matatagpuan ito at minsan
maging ang bilang ng numero ng telepono.
buong pangalan ng buwan o ang dinaglat na salita nito
tulad halimbawa ng Nobyembre o Nob. kasama ang araw
at taon upang maiwasan ang pagkalito.
E. Paksa – Ang bahaging ito ay mahalagang maisulat nang
payak, malinaw, at tuwiran upang agad na maunawaan ang
nais ipabatid nito.
F. Mensahe – Kadalasang maikli lamang ang bahaging ito
ngunit kung ito ay isang detalyadong memo kailangang ito
ay nagtataglay ng mga sumusunod:
1. Sitwasyon – dito makikita ang panimula o
layunin ng memo.
2. Problema – nakasaad dito ang suliraning dapat
pagtuonan ng pansin at hindi lahat ng memo ay
nagtataglay nito.
3. Solusyon – nagsasaad ng inaasahang dapat
gawin ng kinauukulan
4. Paggalang o Pasasalamat – sa bahaging ito,
wawakasan ang memo sa pamamagitan ng
pagpapasalamat o pagpapakita ng paggalang.
G. Lagda – Inilalagay ang bahaging ito sa ibabaw ng
pangalan sa bahaging Mula kay.

B. Para sa/kay/kina – Ang bahaging ito ay naglalaman ng

pangalan ng tao o mga tao, o grupong pinag–uukulan ng
memo.
➢ impormal na memo ang Para kay: Margarita ay
sapat na
➢ pormal na memo, mahalagang isulat ang buong
pangalan ng pinag – uukulan nito. Kung ang
tatanggap ay kabilang sa isang departamento,
makatutulong kung ilalagay rin ang pangalan ng
departamento at hindi na kinakailangan ang G.,
Gng., Bb. at iba pa.
C. Mula Kay – Ang bahaging ito naman ay naglalaman ng
pangalan ng gumawa o nagpadala ng memo. Sinusunod
ang mga tuntunin sa bahaging Para sa/kay/kina.
➢ impormal ang Mula kay: Marco ay sapat na
➢ pormal - isulat ang buong pangalan ng nagpadala
nito, gayundin ang pangalan ng departamento
kung ang memo ay galing sa ibang seksiyon o
tanggapan. Hindi na kinakailangan ang G., Gng.,
Bb. at iba pa.
D. Petsa – Sa bahaging ito, iwasan ang paggamit ng
numero gaya ng 07/13/18 o 10/31/2020. Sa halip, isulat ang

2|Page
FILIPINO Q2 M5&7
“Lakbay-sanaysay, Pictorial Essay, Replektibong Sanaysay”
LAKBAY-SANAYSAY
Tinatawag ding: “travel essay o travelogue”
Kahulugan: isang uri ng lathalain na ang pangunahing
layunin ay maitala ang mga naging karanasan sa
paglalakbay
Nonon Carandang: tinawag niyang sanay-lakbay
➢ Binubuo ng tatlong konsepto:
o sanaysay, sanay, at lakbay.
➢ Naniniwalang ang pinakaepektibong pormat ng
sulatin upang maitala ang mga naranasan na
paglalakbay.
Tanging sa mga larawang di naman nakapagsasalita niya
iniasa ang pagbabalik–tanaw sa kanyang mga ginawang
paglalakbay.
Kaya naman, sa kanyang panayam sa naganap na UP
Writers Workshop noong ika – 10 ng Abril 2014 ay
kanyang winika sa kaniyang mga tagapakinig na sisikapin
niyang isulat ang mga nangyari at kanyang naranasan sa
kanyang mga paglalakbay sa pamamagitan ng paglalahad
gamit ang sanaysay.
Mga Dahilan ng Pagsulat ng Lakbay – Sanaysay
Ayon kay Dr. Lilia Antonio, et al. sa kanilang aklat na
Malikhaing Sanaysay (2013), may apat na pangunahing
dahilan sa pagsulat ng lakbay – sanaysay:
1. Itaguyod ang isang lugar at kumita sa
pagsulat.
Hal: paggawa ng travel blog na maituturing
na isang libangan at gayundin naman ay
maaaring pagkakitaan.
2. Layunin din nitong makalikha ng patnubay
(gabay) para sa mga posibleng manlalakbay.
Marami ang makikinabang, lalo na sa mga
taong nais magkaroon ng paunang kaalaman
sa lugar na kanilang bibisitahin bago nila ito puntahan.
Rizal, Noli Me Tangere: kung nais mong higit na makilala
ang katangian at kultura ng bansang iyong pupuntahan,
mahalagang alamin mo muna ang taglay nitong
kasaysayan.
1|Page
3. Maaari ring itala ang pansariling
kasaysayan sa paglalakbay (espiritwalidad,
pagpapahilom, o pagtuklas sa sarili)
➢ Kadalasan ito sa daily journal o diary
➢ upang maitala ang mga bagong bagay na kanyang
nakita, narinig, naranasan, at iba pa
➢ Madalas itinatala rin sa dyornal ang mga
realisasyon o mga natutuhan sa proseso ng
paglalakbay.
4. Maidokumento ang kasaysayan, kultura, at
heograpiya ng lugar sa malikhaing
pamamaraan.
❖ Antonio Pigafetta (Venetian iskolar) tumungo sa
Pilipinas kasama ni Ferdinand Magellan
➢ nagtala ng mahahalagang datos - halaman,
hayop, klima, heograpiya, at kultura ng mga
sinaunang Pilipino
➢ bilang bahagi ng kanilang ulat sa hari at reyna ng
Espanya sa kanilang pagbabalik sa kanilang bansa.
DAPAT GAWIN SA PAGSULAT
1. Magkaroon ng kaisipang manlalakbay sa halip na
isang turista. Mahalagang malinaw sa isip ng isang
manlalakbay ang kanyang pakay o layunin.
▪ Turista: maglibang, magliwaliw, at makita ang
magagandang tanawin, mga gusali, at iba’t ibang lugar.
➢ itinerary o talaan ng magagandang lugar na
pupuntahan
▪ Manlalakbay: pangalawa na lamang ang mga bagay na
ito; sinisikap na maunawaan ang kultura, kasaysayan,
heograpiya, hanapbuhay, pagkain, at maging uri ng pang
– araw – araw na pamumuhay ng mga tao.
➢ hindi lamang nakabatay sa mga kuhang larawan
ang mga kaisipan o impormasyong itatala
➢ malalim niyang maipaliliwanag o mailalarawan ang
mga bagay o lugar na kanyang nakita o namalas.
2. Sumulat sa unang panauhang punto de–bista.
Nilalaman ng sanaysay - mula sa mga nakita, narinig,
naunawaan, at naranasan ng manunulat.
➢ Kadalasang napakapersonal ng tinig
Antonio (2013): “ang susi sa mainam na pagsulat nito ay
ang erudisyon”
➢ Erudisyon: ang pagtataglay ng sapat na kaalaman
at pagkatuto sa isang paglalakbay
 ➢ Tumutukoy rin ito sa pagkilala at pagpapakilala sa
sarili at sa pagmumuni sa mga naranasan sa
proseso ng paglalakbay.
Mahalagang maranasan din ng manlalakbay ang mga
bagay–bagay upang lubos na maunawaan at mabigyang–
kahulugan ang mga pangyayari.
➢ Sikaping maisali ang sarili sa mga gawain bilang
bahagi na rin ng imersiyon sa mga pangyayari.
➢ Makipamuhay kagaya ng mga taong naninirahan
sa lugar na iyong pinuntahan, kumain ng mga
natatanging pagkain sa lugar, makisalamuha sa
mga tao, at higit sa lahat ay maging adbenturero.
➢ Subukin ang iba’t ibang karanasan at mga hamon
tulad ng pag – akyat sa bundok, paglangoy sa
dagat, surfing, pagpasok sa mga yungib, pagsakay
sa mga kakaibang sasakyan o rides, at pagkain ng
mga kakaiba o katutubong pagkain sa lugar.
Sa pamamagitan ng pagsasagawa nito, magiging
makatotohanan at may lalim ang gagawin mong
paglalahad ng iyong mga karanasan.
3. Tukuyin ang pokus ng susulating lakbay – sanaysay.
➢ batay sa human interest
Tandaang iba–iba ang kinahihiligan o kinawiwilihang paksa
na maaaring itampok sa paglalakbay at maging sa pagsulat
ng lakbay–sanaysay. Maaring ibatay sa kung ano ang
dahilan o layunin ng paglalakbay.
a) Espiritwal: pagtungo sa Lupang Pangako ng mga
Kristiyano o ang pagpunta sa Mecca ng mga
Muslim.
b) pagtatampok ng magagandang pook, kilalang
landmark, liwasan, simbahan, at mga gusali at
establisimiyento.
c) hayop o halaman, mga kakatwa o kakaibang
bagay, mga pagkain, libangan, kultura at marami
pang iba.
d) Maaaring bigyang–pansin mismo ang
pakikipagsapalarang mararanasan sa
paglalakbay.
➢ makatutulong upang matiyak ang sakop ng nilalaman
ng lakbay – sanaysay.
➢ delimitasyon sa pagsulat ng isang akda
4. Magtala ng mahahalagang detalye at kumuha ng
mga larawan para sa dokumentasyon habang
naglalakbay.
Mga pangunahing gamit na ng taong susulat:
• panulat, kuwaderno o dyornal,
• kamera
➢ Mahalagang maitala ang pangalan ng mahahahalagang
lugar, kalye, restoran, gusali, at iba pa.
➢ Ang wastong detalyeng may kinalaman sa
mahahalagang lugar na nakita, nabisita o napuntahan
ang magbibigay ng kredibilidad sa sanaysay.
➢ Makatutulong din nang malaki kung makukuhanan ng
litrato o larawan ang mga lugar, tao, o pangyayari.
Mahalaga ito para sa wastong dokumentasyon ng
sanaysay.
Para sa mga larawan, mahalagang maglagay ng mga
impormasyon para sa mga mambabasa:
o eksaktong lokasyon kung saan ito matatagpuan
o maikling deskripsiyon
o maikling kasaysayan
Iwasang maglagay ng napakadetalyadong deskripsiyon
upang ito ay kawilihang basahin ng mga mambabasa.
5. Ilahad ang mga realisasyon o mga natutuhan sa
ginawang paglalakbay.
➢ magsisilbing pinakapuso ng sanaysay
➢ dito ibabahagi ang mga gintong aral na nakuha bunga
ng epekto ng ginawang paglalakbay
o paano nabago ang buhay o pananaw ng may – akda,
o paano umunlad ang kanyang pagkatao mula sa
kanyang mga naging karanasan,
o mga karagdagang kaalamang natuklasan mula sa
ginagawang paglalakbay.
6. Gamitin ang kasanayan sa pagsulat ng sanaysay.
➢ sapat na kasanayan sa paggamit ng wika
➢ malinaw, organisado, lohikal, at malaman
➢ akmang salita batay sa himig
➢ Maaari ding gumamit ng mga tayutay, idyoma, o
matalinghagang salita
➢ Tiyaking makakukuha ng atensiyon

2|Page
 KARAGDAGANG KAALAMAN SA PAGSULAT REPLEKTIBONG SANAYSAY
1. Maging obhetibo sa paglalatag ng mga Kahulugan ayon sa mga Manunulat at Dalubhasa
impormasyon. Michael Stratford (isang guro at manunulat)
2. Sikaping mailahad ang katotohanan sa ➢ tiyak na uri ng sanaysay na may kinalaman sa
pamamagitan ng mga positibo at negatibong introspeksiyon na pagsasanay
karanasan at maging ng kondisyon ng lugar na ➢ Kinapapalooban ng pagbabahagi ng mga bagay na
pinuntahan. naiisip, nararamdaman, pananaw, at damdamin
hinggil sa isang paksa at kung paano ito nakalikha
3. Nakatutulong sa mga makababasa nito.
ng epekto sa taong sumusulat nito.
4. Maaaring maipakita sa tulong ng photo essay.
5. Sikaping hindi nakatuon sa sarili ang mga larawan
Kori Morgan (West Virginia U at University of Akron)
sa photo essay kundi ang mahahalagang larawan
➢ nagpapakita ng personal na paglago ng isang tao
na kailangan para mapagtibay ang sanaysay. mula sa isang mahalagang karanasan o pangyayari.
➢ Ibinabahagi sa mga mambabasa ang kalakasan at
PICTORIAL ESSAY kahinaan ng sumulat batay sa mga karanasang
natutuhan o nakuha.
Kahulugan: isang sulating higit na nakararami ang
larawan kaysa sa salita o panulat.
REPLEKTIBONG SANAYSAY
➢ May pagkakataong nakaugnay ito sa isang lakbay
- isang anyo ng sulating pasalaysay na hindi lamang
– sanaysay lalo na’t karamihan ng lakbay –
nakatuon sa husay ng paggamit ng estilo sa pagsulat
sanaysay ay may kasamang larawan bagkus ay sa pagsusuri ng salaysay na inilatag ng
manunulat para sa mambabasa.
DAPAT TANDAAN SA PICTORIAL ESSAY
➢ nagsisilbing midyum ng manunulat upang masuri ang
1. Isinasaayos ang mga larawan.
sariling karanasan, kaisipan, damdamin, at pananaw
➢ ito ang magpapakita ng kabuoan ng kuwento o
tungkol sa napiling paksa at maibahagi ang mga aral
kaisipang nais ipahayag.
na natutuhan rito sa kanyang mga mambabasa
2. Ang mga nakatalang sulat o katitikan sa bawat
➢ isa itong akademikong paraan ng pagbuo ng bagong
larawan ay suporta lamang sa mga larawan
kaalaman patungkol sa pagkatao, lipunan, at mga isyu
➢ hindi ito napakahaba o napakaikli
o paksa sa pagitan.
➢ makatutulong sa pag – unawa at makapukaw sa
DAHILAN: inaasahan na ang mambabasa ay
interes ng magbabasa o titingin
nagsusuri din at humuhusga sa halaga, bigat, at
3. Isa lamang ang paksa.
katotohanan ng paksang inilalatag ng manunulat sa
➢ hindi maglagay ng mga larawang may ibang
piyesa (Garcia, 2017).
kaisipan o lihis sa paksang nais bigyang – dii
➢ kadalasang nakabatay sa karanasan kaya mula sa
➢ maipakita sa kabuoan ang layunin ng pagsulat o
nilalaman nito ay masasalamin ang pagkatao ng
paggawa
sumulat. (malayang makapipili ng paksa o
4. Angkop sa edad ng tagatingin.
pangyayaring bibigyang-pansin sa pagsulat ang
➢ ibatay sa kanilang kaisipan at interes (bata,
manunulat)
kabataan, propesyonal, o masa) ang mga larawang
ilalagay gayundin ang mga salitang gagamitin sa
Maihahalintulad ito sa pagsulat ng isang journal kung saan
pagsulat ng mga caption.
nangangailangan ito ng pagtatala ng mga kaisipan at
nararamdaman tungkol sa isang tiyak na paksa o
pangyayari.

Maiuugnay rin ito sa pagsulat ng mga academic portfolio

kung saan nagkakaroon ng malalim na pagsusuri ang may-
akda kung paano siya umunlad bilang tao kaugnay ng paksa
o pangyayaring binibigyang-pansin sa pagsulat.
3|Page
 HALIMBAWANG PAKSA
Halimbawa ng mga paksa na maaaring gawan ng
replektibong sanaysay:
• librong katatapos lamang basahin
• katatapos na proyekto hinggil sa pananaliksik
• pagsali sa isang pansibikong gawain
• praktikum tungkol sa isang kurso
• paglalakbay sa isang tiyak na lugar
• isyu tungkol sa pagkagumon sa pinagbabawal na gamut
• isyu tungkol sa mga pinag-aagawang teritoryo sa WPS
• paglutas sa isang mabigat na suliranin
• isang natatanging karanasan bilang mag-aaral at marami
pang iba
DAPAT ISAALANG-ALANG SA PAGSULAT NG
REPLEKTIBONG SANAYSAY
1. Magkaroon ng isang tiyak na paksa o tesis na iikutan ng
nilalaman ng sanaysay.
2. Isulat ito gamit ang unang panauhan ng panghalip.
Tanggap nang gamitin ang mga panghalip na ako, ko, at
akin sapagkat ito ay kadalasang nakasalig sa personal na
karanasan.
3. Tandaan na bagama’t nakabatay sa personal na
karanasan, mahalagang magtaglay ito ng patunay o
patotoo batay sa iyong mga naobserbahan o katotohanang
nabasa hinggil sa paksa upang higit na maging mabisa at
epektibo ang pagkakasulat nito.
4. Gumamit ng mga pormal na salita sa pagsulat nito.
Tandaang ito ay kabilang sa akademikong sulatin.
5. Gumamit ng tekstong naglalahad sa pagsulat nito.
Gawing malinaw at madaling maunawaan ang gagawing
pagpapaliwanag ng mga ideya o kaisipan upang maipabatid
ang mensahe sa mga babasa.
6. Sundin ang tamang estruktura o mga bahagi sa pagsulat
ng sanaysay: introduksiyon, katawan, at kongklusyon.
7. Gawing lohikal at organisado ang pagkakasulat ng mga
talata.
MGA HAKBANG SA PAGSULAT
dapat na magtaglay ng introduksiyon, katawan, at wakas o
kongklusyon.
A. Simula: maaaring mag-umpisa sa pagsagot sa
sumusunod na mga tanong:
4|Page
➢ Ano ang aking nararamdaman o pananaw tungkol sa
paksa?
➢ Paano ito makaaapekto sa aking buhay?
➢ Bakit ito makaaapekto sa aking pagkatao?
Matapos masagot ang mga tanong na ito, lagumin ang
iyong mga sagot sa loob ng isang pangungusap. Ito ang
iyong magsisilbing tesis o pangunahing kaisipan na
siyang magiging gabay o batayan sa pagsulat ng iyong
replektibong sanaysay.
Sa pagsulat ng simula, tandaang ito ay dapat na
makapukaw sa atensiyon ng mga mambabasa. Maaaring
gumamit ng iba’t ibang paraan ng pagsulat ng mahusay
napanimula. Maaaring gumamit ng kilalang pahayag mula
sa isang tao o quotation, tanong, anekdota, karanasan, at
iba pa. Sundan agad ito ng pagpapakilala ng paksa at
layunin ng pagsulat ng sanaysay na siyang magsisilbing
preview ng kabuoan ng sanaysay. Isulat ito sa loob lamang
ng isang talata.
B. Katawan: dito inilalahad ang mga pantulong o
kaugnay na kaisipan tungkol sa paksa o tesis na
inilalahad sa panimula.
➢ obhetibong datos batay sa iyong naobserbahan o
naranasan upang higit na mapagtibay ang kaisipang
iyong ipinaliliwanag
➢ Gumamit ng mga mapagkakatiwalaang sanggunian
bilang karagdagang datos na magpapaliwanag sa paksa
➢ mga napagnilay-nilayan o mga natutuhan
➢ kung paano umunlad ang iyong pagkatao mula sa mga
karanasan o mga gintong aral na napulot at mga
patotoo kung paano nakatulong ang mga karanasang
ito sa iyo
C. Wakas o Kongklusyon: muling banggitin ang
tesis o pangunahing paksa ng sanaysay.
➢ Lagumin ito sa pamamagitan ng pagbanggit kung
paano mo magagamit ang iyong mga natutuhan sa
buhay sa hinaharap.
➢ Bilang pagwawakas, maaaring magbigay ng
hamon sa mga mambabasa na sila man ay
magnilay sa kanilang buhay hinggil sa iyong
natutuhan o kaya naman ay mag-iwan ng tanong
na maaari nilang pagisipan.
TANDAAN: ang replektibong sanaysay ay isang personal
na pagtataya tungkol sa isang paksa na maaaring
makapagdulot ng epekto sa iyong buhay o sa mga taong
makababasa nito.
FILIPINO Q2 M6
“Posisyong Papel”
POSISYONG PAPEL
Kahulugan: Isang sulatin na nagpapahayag ng tiyak na
paninindigan ng isang indibidwal o grupo tungkol sa isang
makabuluhan at napapanahong isyu
➢ Naglalaman ng mga katuwiran o ebidensiya para
suportahan ang paninindigan
➢ Mahalagang bahagi nito ang posisyon at mga
katuwiran ng kataliwas o katunggaling panig
➢ 1 to 2 pahina lamang upang mas madaling mabasa
at maintindihan at mahikayat pumanig sa
paninindigang naayon sa papel
CONSTANTINO AT ZAFRA (2016)
- Mas maganda gamitin ang katuwiran kaysa argumento,
paninindigan kaysa posisyon.
❖ Katuwiran – galing sa salitang tuwid, nagpapahiwatig
ng pagiging tama, maayos, may direksyon, o layon.
❖ Paninindigan – galing sa “tindig”, nagpapahiwatag ng
pagtayo, pagtatanggol, paglaban, pagiging tama.
KABULUHAN NG PAGSULAT
A. Sa may-akda
➢ Pagpapalalim ng pagkaunawa sa tiyak na isyu
➢ Pagkakataon na magtipon ng datos, organisahin ang
mga ito, at bumuo ng isang malinaw na paninindigan
tungkol sa isang paksa o usapin
➢ Pagpapakilala ng sariling kredibilidad sa komunidad
ng mga may kinalaman sa nasabing usapin
B. Sa lipunan
➢ Tumutulong para maging malay ang mga tao sa
magkakaibang pananaw tungkol sa isang usaping
panlipunan dahil madalas itong ibahagi sa publiko
tulad ng paglathala sa pahayagan
➢ Nagagamit itong batayan ng mga tao sa kanilang
sariling pagtugon at pagsangkot sa usapin sapagkat
madalas itong nagtatapos sa isang panawagan ng
pagkilos
➢ Nakakapag-ambag ito sa paglutas ng mga suliranin ng
lipunan kapag nahikayat ang lipunan sa akmang
pagkilos na ninanais mula sa kanila
MAHAHALAGANG SALITA KAUGNAY
1. Pahayag ng tesis o Thesis Statement
Pamela C. Constantino at Galileo S. Zafra
- ang pahayag ng tesis ay naglalahad ng pangunahin o
sentrong ideya ng posisyong papel. Isa itong matibay na
pahayag na naglalahad ng pinapanigang posisyon tungkol
sa paksa na handang patunayan sa pamamagitan ng
pangangalap ng mga datos o ebidensya.
1|Page
2. Counterargument
- isang argumento na sumasalungat sa iyong tesis o bahagi
ng iyong tesis
Oldham: ito ang nagbabahagi sa pananaw ng isang tao na
hindi sumasang-ayon sa iyong posisyon
3. Mga katunayan o Facts
Constantino at Zafra (1997)
➢ Ang katunayan ay isa sa 2 uri ng ebidensyang
magagamit sa pangangatwiran
➢ mga ideyang tinatanggap na totoo (nakabatay sa
nakita, narinig, naamoy, nalasahan at nadama)
➢ Hindi kailangang ang mananaliksik o manunulat ang
mismong nakaranas ng pangyayari, maaaring ibang
tao.
➢ Ang kanyang pahayag ay magagamit bilang
testimonya o patotoo, tiyakin lamang na reliable o
mapagkakatiwalaan ang testimonyang gagamitin
Hindi lahat ng itinuturing na katotohanan ay unibersal at
panghabambuhay. Maaari itong mabago dahil sa mga
bagong tuklas na datos
4. Mga opinion
➢ Ikalawang uri ng ebidensyang magagamit sa
pangangatwiran
➢ Tumutukoy sa pananaw ng mga tao na ipinapalagay
na totoo
➢ Hindi ito katunayan kundi pagsususi o judgment ng
katunayan
➢ Kung gagamiting ebidensya ang opinyon sa iyong
sulating papel, kailangang manggaling ito sa taong
may awtoridad na magsalita hinggil sa isyu o paksa
MGA DAPAT ISAALANG-ALANG SA PAGSULAT
1. Pagpili ng paksa batay sa interes
➢ upang mapadali ang pagpapatibay ng iyong
paninindigan o posisyon.
➢ upang sa kabila ng pagiging mahirap ng pagsulat at
hindi ka mawalan ng gana o panghinaan ng loob.
Mas malawak din ang nagagawang pananaliksik ng mga
datos, opinyon, estadistika, at iba pang mga anyo ng mga
katibayan kapag nasa iyong interes ang paksa dahil
nagiging mas bukas ang isipan sa mga bagong ideya.
2. Magsagawa ng paunang pananaliksik
- kinakailangan upang matukoy kung ang katibayan ay
magagamit upang suportahan ang iyong paninindigan.
Gumamit ng mga datos mula sa Internet, ngunit tiyaking
magmumula ito sa mga mapagkakatiwalaang website,
• educational site (.edu) ng mga institusyong
akademiko at pampananaliksik
• mga site ng gobyerno (.gov),
 TANDAAN: Sa pagsulat ng posisyong papel, ipahayag
- Mahalaga ring magtungo sa silid-aklatan at gumamit ng ang iyong opinyon nang may paninidigan at kasinupan sa
mga nailathala nang mga pag-aaral patungkol sa iyong impormasyon.
paksa.
Maging matatag sa paninindigan, subalit panatilihin ang
3. Hamunin ang iyong sariling paksa pagiging magalang. Iparating ang iyong mga punto at
Kailangang alamin at unawain ang kabaligtarang pananaw patunayan ang mga ito gamit ang mga ebidensiya
tungkol sa iyong paksa upang mapagtibay ang iyong
kaalaman at paninindigan.
• Alamin ang lahat ng posibleng mga hamon na maaari
mong makuha bilang suporta sa iyong mga pananaw.
• Dapat harapin at kilalanin sa iyong posisyong papel
ang mga kasalungat na posisyon at gumamit ng mga
kontra-argumento (datos, opinyon, estadistika, at
iba pa) upang pahinain ang tindig ng mga ito.
• Dapat maisa-isa ang mga argumento para sa mga
kasalungat na posisyon, ilahad sa isang obhetibong
paraan, at tukuyin kung bakit hindi tumpak ang mga
ito.
• Makatutulong din ang pagguhit ng isang linya sa gitna
ng isang pirasong papel, ilista ang iyong mga punto na
sang-yon sa iyong posisyon sa isang bahagi at mga
kasalungat na punto naman sa kabilang bahagi.
• Pagkatapos ay tayahin kung anong posisyon ba talaga
ang mas mahusay.

4. Magpatuloy upang mangolekta ng

sumusuportang katibayan
- Pumunta sa aklatan at maghanap ng mas maraming
mapagkukunan ng datos.
- Maaari ding magsama ng opinyon ng isang dalubhasa o
eksperto sa paksa (tulad ng mga doktor, abogado, o
propesor).
- Gayundin ng mga personal na karanasan mula sa isang
kaibigan o miyembro ng pamilya, personal na salaysay ng
ibang tao, at iba pa na maaaring makaantig sa damdamin
ng mambabasa.

5. Lumikha ng Balangkas (outline)

Narito ang isang halimbawa kung paaano babalangkasin
ang isang posisyong papel:
a. Ipakilala ang iyong paksa gamit ang maikling
paglalahad ng pangkaligirang impormasyon
(background information). Gumawa ng pahayag
ng tesis na iginigiit ang iyong posisyon.
b. Itala ang mga posibleng kasalungat na pananaw
ng iyong posisyon.
c. Ipakita rin ang mga sumusuportang punto ng mga
kasalungat na pananaw ng iyong posisyon.
d. Pangatwiranang pinakamahusay at nakatatayo
pa rin ang iyong posisyon sa kabila ng mga inilahad
na mga kontra-argumento (sa b at c).
e. Ibuod ang iyong argumento at muling igiit ang
iyong posisyon.

2|Page