AKTI JURIDIK Akti juridik sht shprehje e vullnetit, shprehje e arsyes, i cili prmban normn juridike apo paraqet

t kushtin pr zbatimin e ndonj norme juridike. Aktet juridike, sipas asaj sa merren me krijimin e s drejts dhe cilat jan elementet e tyre, ndahen n dy lloje: 1. Aktet juridike me t cilat krijohen normat juridike - me t cilat krijohen rregullat e sjelljes, 2. Aktet me t cilat krijohen disa fakte juridike q paraqesin supo-zime t norms juridike t parapara si kusht pr zbatimin e norms juridike, (t tillajan, p. sh., deklaratat e ndryshme, lutjet, ankesat etj.). Faktor t natyrs s brendshme t cilt ndikojn n mos prputhshmrin e elementve t aktit juridik jan: gabimi dhe lajthitja (vet-mashtrimi), Faktor t natyrs s jashtme jan: mashtrimi dhe shtrngimi. GABIMI - Paraqet rastin m t thjesht t mosprputhjes s elementve t aktit juridik (t brendshm dhe t jashtm). Gabimi paraqet gjendjen e ktill: elementi i brendshm ekziston plotsisht i caktuar vullneti shprehet nprmjet vendimit - por e meta qndron n shprehjen e jashtme - kjo s'sht shprehje e sakte e vullnetit. Ky sht rasti kur kemi gabimin n t shprehur. P. sh., hartuesi i aktgjykimit n vend q t shpre-h dispozitivin e tij me shenjn 3, q do t tregonte se NN sht dnuar me tre vjet burg - shnon 30 vjet. LAJTHITJA ( vetmashtrimi apo mashtrimi) - Paraqet nj faktor i cili ndikon n mosprputhshmrin e pjesve t aktit juridik. Lajthitja, merret si gjendje kur krijuesi i aktit juridik e sjell vetn n situat t atill duke menduar se i ka t njohura t gjitha faktet relevant juridike pr t marr nj vendim t arsyeshm. MASHTRIMI - Paraqet faktorin imponues i cili ndikon n elementin e brendshm, t subjekti i cili krijon aktin psikik n procesin e krijimit t vullnetit, sipas ndikimit t faktorit t jashtm. Personi tjetr e sjell krijuesin e aktit juridik n lajthitje lidhur me subjektin, bazn juridike apo edhe sendin pr t cilat duhet marr vendim. SHTRNGIMI - Gjithashtu sht nj faktor i jashtm i cili ndikon n mosprputhshmrin e elementve t aktit juridik. Shtrngimi si faktor i jashtm mund t veproj ndaj hartuesit t aktit juridik n mnyr fizike dhe psikike. Duke qen nn trysnit e shtrngimit apo vetm t faktit se do t gjej zbatim forca fizike apo ndonj form tjetr, ndikon n hartuesin e aktit juridik q t ndrroj mnyrn e krijimit t vullnetit dhe ky qndrim i ktill psikik edhe materializohet. Aktet juridike q ndikohen nga faktort si gabimi, lajthitja, mashtrimi dhe shtrngimi , vlejn derisa t pushojn faktort t cilt drejtprdrejt kan ndikuar n nxjerrjen e tyre. Dallojm dy element t rndsishmet aktit juridik:

1.formn e aktit juridik 2.prmbajtjen e aktit juridik. FORMA E AKTIT JURIDIK Elementet t cilat e prcaktojn formn e aktit juridik jan: 1. kompetenca, 2. procedura 3. materializimi i aktit juridik. Radhitja e akteve juridike sipas fuqis krijon nj vij vertikale t t ndrtuarit t rendit juridik, q n fakt paraqet nj parim t njohur t cilin e quajm HIERARKI. KOMPETENCA - paraqet autorizimin q ka subjekti shtetror pr t krijuar nj norm apo nj akt juridik. Kompetenca zakonisht caktohet me ann e aktit m t lart, se kush dhe sa do t krijoj akte prkatse juridike. Kompetenca mu-ndtjet: lndore dhe territoriale. PROCEDURA E NXJERRJES S AKTIT JURIDIK - paraqet nj element shum t rndsishm pr t prcaktuar formn e nj akti. Sepse, aktet juridike jan t llojllojshme dhe natyrisht se kan edhe procedur t ndry-shme t nxjerrjes. Aktet juridike t cilat kan nj procedur t njjt, ato edhe i takojn llojit t njjt t akteve juridike. Aktet juridike t ndryshme kan edhe procedur tjetr t nxjerrjes. p. sh., ekziston procedura e nxjerrjes s kushtetuts (procedur kushtetutdhnse), procedura ligjore, procedura gjyqsore, procedura prmbaruese, procedura civilo-kontestimore etj. Pra, respektimi i procedurs sht i rndsishm n drejtim t nxjerrjes krijimit t aktit juridik t ligjshm. Materializimi i aktit juridik paraqet shprehjen e jashtme t tij, ajo bhet bhet me qllim t zgjatjes s jets t akteve psikike, q ato t bhen t dukshme, t prekshme dhe natyrisht, t ken nj kohzgjatje m t madhe. Nga brendia aktet juridike mund t ndahen n: 1. Akte me t cilat krijohen normat juridike - kemi aktin me t cilin merret vendim q paraqet shprehjen e vullnetit dhe t vetdijes s njeriut q nxit pasoja juridike. 2. Akte me t cilat parashihen kushtet pr zbatimin e norms apo t aktit juridik - paraqesin kushtin i cili parashihet n supozimin e ndonj norme juridike pr ta zbatuar at, p. sh., akte t ktillajan: anke-sa, lutja, padia, t cilat krijohen n baz t ndonj norme juridike. BURIMET E SE DREJTESAktet e prgjithshme jan baz burimore e zhvillimit t s drejts dhe si t ktilla jan akte m t larta se aktet e veanta, andaj edhe konsiderohen si "burime", sepse prej tyre rrjedhin aktet e veanta juridike. Pr kt arsye aktet e prgjithshme juridike quhen