Một Số Chuyên Đề Ôn HSGQG

You might also like

Download as pdf
Download as pdf
You are on page 1of 265
Ths Nguyén Thanh Tu eBook Collection TRAI HE HUNG VUONG LAN X CHUYEN DE MON VAT LY BOI DUGNG HSG QUOC GIA (16 TRUONG THPT CHUYEN CAC TINH PHiA BAC) WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYEN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM Tai ligu chudn tham khéo Phat trién kénh bi Ths Nguyén Thanh Te Don vi tai tro/ phat hank / chia sé hoc thuat : Nguyen Thanh Tu Group Hé trg true tuyén QUANG NINH, MUC LUC STT | TINH TRUONG CHYEN DE TRANG 1 Bac THPT chuyén Bac Giang —_| Dién truong trong chat dién | 03 Giang moi 2 Cao Bang | THPT Chuyén Cao Bang Thién van 28% 3 Cao bang | THPT Chuyén Cao Bang Tu truong ye 4 Ha Giang | THPT Chuyén Ha Giang Quang hinh SS S Ha Giang | THPT Chuyén Ha Giang Bai toan co nhiét 80 6 | LaoCai__| THPT Chuyén Lao Cai 96 7 Pht Tho _| THPT Chuyén Hing Vuong 110 8 Quang THPT Chuyén Ha long 128 Ninh 9 Tuyén THPT Chuyén Tuyén Quang 143 Quang 10 | Tuyén THPT Chuyén Tuyén Quan; mg tu quang- co 149 Quang 11 | Vinh THPT Chuyén Vinh aS i toan ngung ty va hoi 160 Phuc 12. | Vinh THPT Chuyén ak Pic Su dich chuyén anh 170 Phuc 13. | Thai Ving csv Chuyén déng cia hat mang | 174 Nguyén dién trong dién truong va tir truong 14 | Thai Va Viet Bac Thién van hoc 203 Nguyén ~ 15 | Yén Bai Chuyén Nguyén Tat | Dién tir trudng 222 16 | Yéh Bai \| THPT Chuyén Nguyen Tat | Cac dinh luat Keple 247 vv Thanh Chuyén d6ng ctia hanh tinh, vé tinh. SO GIAO DUC DAO TAO TINH BAC GIANG. TRUONG THPT CHUYEN BAC GIANG CHUYEN DE: DIEN TRUONG TRONG CHAT DIEN MOI ‘Tac gia (Nhom tac gia): Té \v Trwéng THPT chuyén Bac Gi 1. Co sé ly thuyét ~ 1. Chat dién mi phan ewe va chat dign méi khong phan ewe. « Cac chat dién mdi la cae chat ma trong cac diéu kién bi ong gan nhu khéng co cdc hat tich dién c6 thé di chuyén tu do. Cac chat dién mdi b tat cd cdc chat khi khi Khéng bi ion hoa, mét s6 chat long va mét s6 chat ri ‘4c phan tir cua chat dién méi déu trung hoa vé dién: sé dién tich am ctia cac eleci sé dién tich duong cua hat nhan nguyén tir co trong phan tit. Tuy nhién, su tia cdc electron trong phan tir cia chat dién méi cé momen ludng cue dién hay KI +) Néu su phan bé ctta cdc.eléctron $a0 cho Ga "trong & Oo g tam" clacac +q d -q dién tém" cia electron trong phan tu va tich duong ctia cac hat mone tr iene tring Hinh 1 nan ma cach nhau mét kh d( thi mdi phan tir co the oa xem nhu mét neo voi momen dién p, = gd, trong do q la dién tich duong téng céng cua tat os nhan nguyén ti trong phan tir, d 1a vecto vé tir "trong tam" cia electron i han tir dén "trong tam" cita cdc dién tich duong cia cdc hat nhén nguyén tit Vid cde, phan ti loai nay 1a cac phan tir H2O, ruou,. c chat dién méi trong dé cac phan tir co sin momen dién nhu vay duge goi la cdc YY mi co phan tir phan cye (hay chat dién méi phan cyc). Trong chat dién méi thuée loai nay, tuy timg phan tir co thé xem 1 mét lung cuc dién, nhung do chuyén déng nhiét hén loan, sy dinh hudng cia cac ludng cuc dé hoan toan ngau nhién. Két qua 1a momen dién téng cng ctia tat ca cdc phan tir khi khong cé dién truong ngoai bang 0. +) Néu su phan bé ctia cae electron sao cho "trong tam" ciia electron trong phan tir va "trong tam" cua cdc dién tich duong cla cac hat nhan nguyén tir trung nhau d = 0. Khi do, cde phan tir khéng cd momen dién. Vi du cho cac phan tt thudc loai nay 1a cdc phan tir Hp, No, Oo, CCl, Si,... Cae chat dién méi c6 cae phan tir nhu vay due goi la cae chat dién mdi co cac phan tir khéng phan cuc hay chat dién méi khéng phan cuc \y 2. Su phan ewe cua chat dign mdi. vs Khi khéng co dién trong ngoai, chat dién mdi, bat ké thudc loai nao, a 9 momen dién téng céng bang khéng. Bay gid, ta hay xét mét chat dién méi trong mét dién truong ngoai. Dui tac dung cua dién truong, chat dién we 6 momen dién tong céng khac khéng. Hién tuong xuat hién momen dién tong cé1 chat dién méi khi dat no trong dién trudng ngoai duge goi la sy phan cye dién mdi Khi dat mét chat kim loai hode mét chat dié ‘ong mét dién trudng, 6 trén mat cla ching déu xuat hién cae dién tinh cam nhién co mét su khde nhau quan trong gitra hai truong hop nay. Do 1a, trong ai, cdc dién tich 4m tén tai dudi dang linh déng (electron tu do) c6 thé di chuyé Do dé, cac dién tich cam img trong kim loai c6 thé tach nhau ra. Trong cac, dbdién 4c dién tich trai dau lién két voi nhau va chi cé thé dich chuyén mét khi ach rat ng&n. Co hai co ché phan cuc trong chat dién mol. ~ 2A. Chat dign méi due cau tao tir cic phan tir von khong bi phan ewe (khong cé momen luéng cw SN Trong 4na° Cudng dé dién trong S wma OD = Areea a6 o _o(e-1) ae Dign tich lign'ketg’ |= 4na'a'=4na'o( ®=")-(£")y é é vig’ aks qnén a=-(S)a 2 da oO " la dién tich lién két 6 mat ngoai khdi dién mdi. Tw dinh luat bao toan dién tich: teg" = —gia( &=! q'+q"=0=4"=-4'=(“—]q Thay sé a=-a=()as =2nC Truong hop tong quat: Khi vat dan co hinh dang bat ki Xét mét diém M trén mat vat dan, tai d6 ban kinh chinh khue cua mat 1a R. Lay 1 dién tich nguyén té dS bao quanh M; co thé coi dS 1a mét phan mat cau ban kinh R. Dién tich lién két dq’ trén dS la dg'=o'dS = 2 as (Ha vn enn(ie( yy 5. a8 é-1 Va q"=-q=——q e Bai 4. Mot chat dién mdi c6 dang mét 6p cau cé ban ki trong la a, ban kinh ngoai la b (a < b). Tim médun cua a) theo mat trong cua lép. b) theo thé tich cua Iép. \ »y Lai gid 1) Dién tich q phan bé déu Os uu 0,6.20.10°?.2007 éir< i b= = j A= y= a) Voir mee const (vi A 30=0,6) 15.107) =1,5mJ) b) veiacr a a & Aaeer” es oer ii q va q c b 66E, = 6 Ex, > 6, = E, : pied Be ng > in? 30? 4 LO” coe? 39° Eh + B3, = Ejsin® a, +“t-o0s" a = 10° sin? 30? += cos" 30° = 27,08 2 i = ni =F, = (77,08 =5,2~ m & »_ 6 — tga, = etga, = 61g30" = = > a, = art; & BQ, Sy Ig. NB A «( ¢) o'=P. = Pease, = 6,7, cosa, = 6,(e-1)E, cosa Thay s6: @'=0,885,10"''(6-1).5,2. cos 73,9" = 63,7.107? Bai 6. Tai bé mat phiing cia mét chat dién méi co ha mdi €, cong dé dién truong & vGi phap tuyén 7 cua bé mat dién mi. Coi dién truong 6 bén trong va bén ng a nhu nhau, hay tinh: a) Thong luong cua vecto E qua mat ca Rn voi tm trén bé mat cua dién méi. b) Luu sé ctia vecto D theo chu tuyénl dai / ma bé mat cia nd vudng géc voi bé mat cia dién mdi va song song voi vecto&, . ey. Lai gid a) Taco os, P=O+9 > . () = -rM cosO)aR* Theo ke g 4) cos’ O +e sin’ 0 (2) < ) ee Va t8a = etg0 (3) cost= ft = | a) l+ig?a l+e7tg"O Thay (2) va (4) vao (1): trong chan khéng 1a Eo, hon nifa vecto £, tao a ae _ o=ar| £2 [00s O+8"sin’O | coco) — ere 2" lease eo l+e7tg"0 € = J Dal = -¢,¢Esinal =-D,=-eDyl & J nén Dal =1, +1, =1,(1-8)=-(6-1)s,E,/sind Bai 7. SS M6t ban dién mdi Ién v6 han co hang so CO ich dién déu voi mat d6 dién thé tich p. Dé day cita ban la 2d. Hay tinh a) Médun cua vecto cuong dé dién ran) thé theo khoang cach / tir tam ban (dién thé 6 tam ban duge tinh bang kh6 b) Mat 46 mat va mat dé thé tic wiadién tich lién két. Loi gidi a) Dat O la tam ban. Xé ong tai M voi OM = /. Xét hinh tru day S, d6 cao 2/. qd) say- @) ye tich chwa trong hinh tru YS = BV =2pS/ (3) Thay vao (1) rut ra: pl =D = eoeE (4) Vay 6-2 (5) HE 2) Khi / > d, ttre M nim ngoai dién méi (nam trong chan khéng) (4) thanh pd =ek 28-08 (6) 4 Tinh @. Ta cé E=-gradp= #,=-@ (7) Tw(S)suyra sp =- oe oF Tir (7) va (6) suy ra =~ 28 1ccon SS ue /= d. Thay vao (8) Hy xc dinh const trong (9). Xét mt diém N 6 bé mat chat di = =~ YS (10) Vay (9) thin = 4(1-4+2) ~\ : b) Tacé o=P, = Peosa= P= syle-DE a p & Suy ra const = vai E theo (5) pa ee went gf _ dsl) 4) Tinh ras rong khéi dién méi m6t hinh tru tron dimg, day S, dé cao 2d bang d6 day cua “as Theo dinh li O— G, dién théng giti qua bé mat bao hinh tru la: = 2D'S=q', voi D' = 0 trong mét hinh cau a R lam bang dién méi dong tinh ding hudng voi hang sé dién mdi e. Hay tinh: } a) Médun cua vecto cudng dé dién truéng theo khoang cach r tinh tir tim b) Mat d6 thé tich va mat d6 bé mat cia cdc dién tich Lién két. Lai giai nn Dién trudng tai M bén trong qua cau C tuong duong vaiedidi{ trudng do qua cau nho Cm gay ra By = voi q=4anip = £, = 2 AMEE Ty, 3. Bee Dién truong tai N ngoai qua edu C la XS . 3 YS “ 2 4ne,er, Voi q=Sar'p =h=zS S a) San, (2) const*Tai mét diém trén mat cau C. (1) va (2) thanh ¢ : 2 2 p_ pr PR + const => const = 2° (-z) 666 3& 36,0 2 a anh g, -2R (1,1 1 Vay () thank gy = 3e, (Z R aa) a) Taco E=E+E'=> £=£,-£' (vi E nguge chiéu voi Ev) (3) V6i qua cau dién méi mang dién q, va dién tich lién ket q’ thi q p= 4 ya pe lal E= 7 > A= 2 2 Ane yer dae? Aner 4 ___4_ qf Aner Arey” : 1)_ (e-1 \q Fa-Lnq{i-2)-a( 1) & 5 e Vi q' nguoe dau voi qnén q'= -({ =) é 4m a3 4 0; (e-l o4t py Aap (Ex! Toye a3” a é } yy & & som weal) Ow b) Ta c6 So' = Vp", vai S va V la dién tich va thé ieidor nto'-2aR'p'0'= 22 XS ‘) 3 3 thay (4) vao (5): o'=-% p21 SS 3° € ~\ Baid. M6t dia tron bang dién/indi ‘inh R bé day d bi phn cuc sao cho dé phan cue bang d< E=E, --2 udng dé dién truong & Tir (1) suy ra: on Bs a & 5 Py Po a AQ= 9-9, = Poly _ = 5 ~ Be asi 2s, 2) ‘ 20-2 og DY] Ars \ “oe itt 1 *, uc dau khéng gian gida cac ban cla mét tu dién phang chita khéng khi va cubng dé dign truong trong do bang Eo. Sau d6 mét nia khe hé duge lap day dién méi Hinh 6 va dang hudng co hing sé dién mdi la ¢. Hay tim médun cia cac vecto E va D trong ca 2 phan 1 va 2 cia khe ho néu khi dat dién mdi vao a) Hiéu dién thé gitta cdc ban khong di b) Cac dién tich trén cac ban khong doi. Lai giai a) Tu E =-grado > p--#ou, = Ey.2d V6i 2d 1a khoang cach gitra 2 ban A va B Tacé Di =Di=6 Suy ra = =2 vag, a aay: Ta cé Uap = Uan + Us « Q) 2Eyd = Ed + bd = 24 4 Bd € ak iE o [2 Suy ra £,=28 #5 va B, = — +1 ee etl b) Khi q (hay o) khéng déi. Ta cd. o = D = G) Mat khac D = D; = Dz = €.E; = e9¢E2 YW (6) Tir (5) va (6): Er = Eo va £, AS Bai 12. Giai bai tap 11 khi lj n méi nhu hinh vé. 1 a) Khi aes i= qd) Hinh7 ni Uy 44 va E,= od (2) Ns =Ey GB) Dj = £981 E) = oF va D2 = e082 = e0E (4) Suy ra D2 = sD, (5) b) Khi q khéng d6i. Néu chua dat dién mdi thi mat dé dién mat o = q/S. Khi dat dién méi ‘yao, sw phan bé dién tich trén mdi ban sé khéng déu. Nua | khéng co dién mdi, mdi ban co mat d6 6) = Di = &0E1 (6) Nua 2 c6 dién moi, mat do dién tich la. 62 = D2 = €D1 = c01= ent E2 (7) 474442 0S=0,5 40,5 30,40,=20 (8) Voi c=D=siEo ( yy Vay 20 = 0) + 60; = 0;(e+1) \ deb =(e+Deb = b= (10) Bai 13. M6t nita kh6ng gian gitta hai ban cuc déng tam ctia m6 tu dién cdu duge lap day dién mdi déng tinh, ding AS hang s6 dién méi ¢. Dién tich ctia tu dién 1a g. Hay z cua vecto cudng dé dién trudng giita cac ban Ne cach Hinh 8 r tinh tir tam cong cua hai ban cuc cua ty dig i jai cla bai toan nay (khi R; va R2 > ©) “ai toan 85, Bai toan 85 la truong hop ri Vi vay ta van ding cong tht E,=E,= PE etl ~ VGi Eo la dién ((r) khi trong ty dién la chan khéng ( = 1) —_ 4 _. e,(€ + Ir? R= ua cau nho gidng hét nhau, mang dién cuing tén duoc treo bang cdc soi day cach bang nhau vao mét diém. Khi lap day mdi truong xung quanh bang dau hoa thi gdc tao béi 2 soi day khéng thay déi. Tinh khdi luong riéng cua chat lam cdc qua cau Loi giai Qua cdu C chiu tac dung 2 luc: trong lye theo phuong thang dimg va lye Cu - léng theo phuong ngang. 1) Khi chua co dién mdi terme P Vpg Khi cé dién méi, luc Cu - léng giam ¢ lan, déng thoi dién méi con tac dung lén qua cau C luc day Acsimet Fs = Vpog. NYY : Fle Fle Fle rR Vay iga'=— = =——* = YO PHF, Ves—Vag Mp-poe \ Theo dé bai a! = a=>tga' = tga. > Vpg = eV(p - po) O _ _ Pe Vay p=4(p-p,)=> 0 te) ON Bai 15. Nguoi ta tao ra 6 bén trong mét qua cau bang dié: i déng tinh, ding huong co hing sé dién méi ¢ = 5,00 mét dién trudng déu co cudn; 100 V/m. Ban kinh ctia qua cau R=3.0 cm. Hay tinh mat d6 dién mat cuc dai.cu toan phan duong (hode am). Ve a) Taco o'=P = Poos@=4,(e-IE Ta CO 0’ = 6'max khi cos® = O'max = €0(€ - 1)E ey Thay s6: 6'max 1).100 = 3,54.10° C/m? X¢ét dién tich we M(R,9,0): dS = RdO.Rsinddp Dién tich lq’ = odS = s0(¢ - 1)R2dosinOcos0d0; & thing dimg hung lén trén nén n tich lién két va dién tich lién két Ayes mang dién tich q', ntra dudi mang dién tich -q'. = fdg' = ,(e- yrEj asf sin 0cos0d0 > 0 an q'=75,(6-l)R'Esin® 0) =16,(¢-1)R7E=10pC ° Bai 16. M6t dién tich diém q duge dat trong chan khéng, cach mét mat phang cua mét chat dién mdi déng tinh dang huéng lap day khéng gian. Hang s6 dién mdi la ¢. Hay tinh a) Mat d6 dién mat cua cac dién tich lién két theo khoang cach r tinh tu dién tich diém q. Xét truong hop / > 0 b) Tong dién tich lién ket trén be mat ctia dién mdi. \y Loi giai } a) Xét diém M ngay sat mat ngan cdch P gitta chan kh6ng va dién mdi ¢ cyt tich q la AM =r. Dién trudng tai £ 1a tong hop dién trudng Fy do q gay ri lo dién tich cam ung trén mat P, co mat d6 o' tai M: Eo Suy ra Ein = Ecoso. + E' X< (2) -—4_ 1 le : (4) . yl va D,, =.= Fel (5) Mit khae ta c6 Di) = Dan S (6) fo) VOI Don = €0&E2n Ta cing c6 o! = Py = Eo: En (8) Thay (5) (7) va Ky, lait |g" i 4ar 5,(6—) ' € )_loe+) Ae-D) 2-1 5 oa Bova og —gle-D Vio' nguge dau voi q nén o' Tres) (9) Khi/~— 0 thio'>0 b) Tinh dién tich cam img q' trén mat ngan cach P 20 Xeét hinh vanh khan tam O, ban kinh x, day dx, dién tich cua no 1a dS = 27xdx, va dién tich trén dS la qle-1) dq! = 0'dS =-— 2ar(e+) x2axde (10) Ta c6: x°= rr => 2xdx = 2rdr ‘ a ge=D dr \y Thay vao (10): dg'= “EHD z ee . ae-D ide _ ae-),1 ge-l) Gu P= \da=—"o EO ead “|, 7 ead « Bai 17. & Dung cae diéu kién va 10i giai cia bai tap tén, hay ti dién tich q gay ra boi cdc dién tich lién két trén mat cha méi. Loi giai Xét dién tich nguyén t6 8S cia hinh vanh Od goc de) =as. 42 38 = 45.5% aS 8S mang dién tich nguyén t6 orate Hinh chiéu dF, cua Sem Oz L mat P la: dF. =dF men 4 eq oes Se 827e,(e+)) 7° De, ge-N tart 9 FM = aafer) 1? @ oe < 8 fao-27 waft] - 0 wv Ay 4 AF any pe ED Thay vao (1): Po eale+) 21 Bai 18. M6t dién tich diém q nam trén mat phang ngan cach chan khéng vamét chat dién méi déng tinh ding hudng co hing s6 dién mdi ¢. Hay tinh médun ctia vecto D va E va dién thé @ theo khoang cach r tinh tir dién tich q. Loi gid Tir cong thite o' = Py = e0%En= £0(é - 1)Eo ayy aerate ts »_ de-N Theo két qua bai tap 89: o’ “Tererh O anh (1) va (2) £, = £, =—2—=—_@ « So sanh (1) va (2) #,= 4, &(e-l) ar(e+Dey Vay b= 8,=8,=t=_# Ss @) 1 2xe(e+)r (3) la biéu thite cua cudng dé dién “a chan khéng thi ¢ = 1 trong dién mdi thie <1 Tir cong thite D = eoeE ~\ (4) «4 »S ‘Thay (3) vao (4): E= Trong chan khéng ¢ Ww = re 2a E=-grai 0 Loi giai 2 Bai nay 1a bai toan ngugc ctia bai toan 89. Trong bai 89 dién tich q dat trong chan kh6ng, trong bai nay q dat trong dién mdi ¢. Vay mat dé dién mat o' 6 day giam dic Kin 1 HED gs OkhiI 0. Oe Tar(esh * Bai 20. M6t nira khong gian dugc lap day bang m6t dién mdi ding tinh da sie 6 hang sé dién mdi s. Nia khéng gian cn lai duoc gidi han bang mét mat a qua cau nhé bang kim loai co dién tich q duoc dat trong dién mdi, cach mike ang /. Hay tinh mat d6 bé mat cia cae dién tich lién két trén mat phdng ranh aes Ke cach r ké tir qua cau. Loi gia Xét mét diém B nam tai mat P, cach q la SS chua co dién méi theo phuong phap anh dién, cudng d6 dién trudng tai WS - 4 ar a B giam ¢ lan Khi co dién mdi, cuong dé dién. oe 2ne,er’ la do dién tich cam tr at dién moi (cd mat do o') gay ra tai B dién truong phu: )=eote, (3) & (2) ve sie nto MNM'N' bao quanh B, cé 2 day MN va M'N' bang S va song song voi P. Di im trong mat try la o'S. a O-G: $LuS=q'=0's Suy ra o'S = DS = &).E'S So! = &9E' (4) Thay (4) vao (3), rut ra: o'as, = 224 at ae-) 6 Qner 2aer’ 23 Bai 21. M6t tam dién méi tur phan cuc dé day d duoc dat trong mot tu dién phang ma hai ban da ni véi nhau bang mét day dan. Vecto phan cuc dién méi la p (hinh 74). Khoang cach gitta hai ban tu dign la d. Hay tinh cdc vecto D va E bén trong va bén ngoai ban dién mdi. Loi giai Ta c6: P= e0xE = €0(-1I)E mt P Vey F=oD S Phai xac dinh €. O mat ngan cach C tac Don = Dy =Do= D = e0Eo= eve YW () Suy ra Ep = eE > Ta lai co Vg - Ve=|E|h va V\-Ve= Va-Ve= |Eol(d |E|h = Edd - (5) vi E vaEo ngugod au nén Eq(d - » =-Eh (6) Thay (4 —h)=-Eh=> ¢ =—— ay ( x A) Sea 4“ Ph-d = BVP gm me b= 4.- (-4}Z5 E=-(1-2|— = Do= 6 Eo = P— ~ ah 4) z ( 4\F va D=Do=6,E) =P ii . Mot hinh tru trn rat dai bang chat dién méi bi phan cuc sao cho vecto P =ar, trong do a la mét hang sé duong, r 1a khoang cach tinh tir truc. Hay tinh mat d6 thé tich cia cdc dién tich lién két theo r Loi giai 24 Ta cé biéu thite: p'dV =-PdS () Trong dé dS 1a dién tich bao boc thé tich dV Ta lay 1 doan hinh tru c6 d6 cao dh Thé tich dV Ia thé tich phan hinh tru cé dé cao dh: dV = 2Rdh. dS 1a dién tich xung quanh cua phan hinh tru cao dh (dién tich 2 day nén PdS = PdS cosa =0 Vay dS = xRdh. (1) thanh p'xR7dh = - aR.2nRdh => p = - 2a; p! khong neve r nghia la p' bang hing s6 4m, tite dién tich lién két phan bé déu trong Bey Bai 23. & M6t qua cau dién méi tu phan cue déng déu, vecto min es né la p. Néu coi qua cau bi phan cue nhu sy dich chuyén ctia toan ’ b6 cae dién tich duong va toan b6 cac dién tich 4m trong dién mdi. a) Hay tinh vecto cuong d6 dién truong & trong qua cau Ss b) Chimg minh ring dién trudng & béA ngoadiiqua cdu la dién trudng cua mét ludng’ en duoc dat tai tam qua cau va dién a voi p, io la momen dién cha a la khoang cach tinh Hinh 10 tir tém qua cau. Q c) Tinh p, Ne a) spe M trén mat cau, ta co < p =P, Lai gidi n= peos® Dién tich dS = R*decos6d0 (xem hinh 75) (1) mang dién tich dq’ = o'dS = pR°decos@sin@dé (2) dq! gay ra tai O dién truong cam mg dE' 25 _ pdecos@sinddd “Gre 476, Hinh chiéu de, cia dE" lén truc Ox la 2 dE, = di cosa = Pags0s" Osin Odo Az, Cha y rang nira mat cau bén phai mang dién tich duong, nia mat cdu trai mang digs Taco B'= fade", =— 72 2 Fag cos -sin 040) Cc} Png 808 8|" peas) p « me, 3, Ame,x3 38, <& ee dién truong cam img E cung phuo chiéu voi p Ei) b) Dat OM =r thi AM=r=r+acos0=r+ ar BM =r, =r-acos0=r-ar ° aS Ta cé g=9,+9.=—-—-_4_ Azer, Amer ate trong 6 2ga= ~ la mol we cuc dién. Ta hay tinh q' v: we Ta po = 2aq! Tur (2) ah ra —— 26 26, Bai 26. SoS Mot hinh tru tron bang dién mai dé woe dat vao mét dién trudng déu cudng &6SU d a a | su dé g=cu= =6,€SE. Truc hi vudng g6c voi g=CU =“ =e,eSE. Trong cdc diéu kién do chat dién mdi déu. Hay sit dung két qua cia bai toan trén dé tinh vecto cudng d6 dién truong hinh tru va vecto phan cuc dién méi co hang s6 dién -, ¢ Loi giai ramet as oe =f, -2S- =F E, 2B va oe ip pypn 2h DEs Qs, rapecsenee2e=DB SG GIAO DUC DAO TAO TINH CAO BANG. TRUONG THPT CHUYEN CAO BANG. 28 CHUYEN DE: THIEN VAN Tac gia: Tran Thu Hug Trwéng THPT Chuyén Cao Bang A. DAT VAN DE: Hé théng cdc kién thirc vat ly 1a mt khu quan trong bdi Ié dé lam duge mét bai toan vat ly can phai hiéu duoc duoc hién tuong vat ly. Khi da nam duoc ly thuyéehgc sé dinh hinh duge cac dang bai tap va van dung mét cach co hiéu qua trong ial bai tap vat ly. Thién van hoc 1A mét trong nhiing van dé giao vién va nr tam, déng thoi né ciing 1a nhimg bai cé trong dé thi hoe sinh gidi cde < at pfiat tir cae van dé néu trén dé phuc vu cho viée giang day ciia gido vién va hoc tap ‘sinh nén t6i tién hanh nghién ctu chuyén dé ve thién van, B. GIAI QUYET VAN DE. & 1. Cosé: YS * Co sé ly luan : Ss Théng qua ly thuyét vé thi Do nhu cau cai tién fone giang day va hoc * Co so thuc tién : Do thuc té tr Oo giang day 2 phan (Ly truyét va bai tap) b6 chuyén dé vé thién van theo 4 ndi dung chinh (theo chuong NQI DUNG 1 QUA TRINH PHAT HIEN CAU TRUC HE MAT TROL A- CAC KIEN THUC VA BINH LUAT CO BAN 1, Cac don vi do khoang cach 29 a) Don vi thién van (dvt) cd dé dai bang khoang cach trung binh tir Trai Dat toi Mat Troi: Idvt = 1,496.10!'!m b) Nam anh sang (nas) co d6 dai bang quing dudng truyén cia anh sang trong chan kh6ng trong thdi gian m6t nam. 1 nas = 9,460.10!5m = 6,324.10! dvt c) Parsee (ps) c6 d6 dai bang quang dudng tir do nhin ban kinh quy daoeua Tr (dai 1 dvtv) dudi géc tréng | giay (1") cy Ips = 3,086.10'*m = 206265 dvtv = 3,261 nas ay 2. Thién cu 1a mot mat cdu tung tuong co ban kinh v6 cu va ‘co tam 1a noi ta quan st. Cac sao la nhiing thién thé néng sang 6 rat xa nén % thién cau. Cac hanh tinh la "nhig sao" c6 su di chuyén d6i ey 3. Dac diém chuyén dong nhin thay (bieu kié ic thé a) Nhat dong: Toan bé thién cau quay tro1 Gays Dat voi chu ki mot ngay dém (24 gio). b) Mat Trai va Mat Trang tir tir dich (6i vai cdc sao theo chiéu ngugc voi chiéu inhur nam cé dinh trén sao. nhat d6ng voi chu ki tuong ung 1a ay va 27 ngay. c) Quy dao chuyén déng mhin thay cia 5 hanh tinh c6 dang nut (Thuy tinh, Kim tinh, Hoa tinh, Méc tinh, Tho ti yén 6 trung tam vii tru. cia vd tru la mét vom cau trong suét trén dé gan chat cac sao. Toan bd ee quay déu quanh mét truc xuyén qua tim Trai Dat. re Trang, Mat Tri chuyén déng tron déu quanh Trai Dat ciing chiéu voi chiéu quay ctia vom cau nhung chung c6 chu ky khac nhau nén ta thay chung dich chuyén tt tir doi voi cac sao. d) Cac hanh tinh chuyén déng déu theo nhig vong tron phu ma tam cia cae vong nay chuyén d6ng tron déu quanh Trai Dat. 30 e) Trai Dat, Mat Troi va tam vong phu cua Kim tinh va Thuy tinh luén lu6n nam trén m6t duong thang. 5. Hé nhat tam Copernic a) Mat Troi nam yén 6 trung tam hé. b) Céc hanh tinh chuyén déng quanh Mat Troi theo qu¥ dao tran va cung chiéu. ¢) Trai Dat ciing 1a mét hanh tinh. Ngoai chuyén dong quanh Mat Troi, Trai of ty quay quanh minh voi chu ki mét ngay dém. ( d) Tur Mat Troi ra xa co cac hanh tinh: Thuy tinh, Kim tinh, Tra By tinh, Méc tinh, Thé tinh. Hanh tinh & cang xa Mat Troi co chu ki chuyén xR Mat Troi cang ° S e) Cac sao 6 rat ‘xa, nam yén trén Thién cau. 6. Ba dinh luat Kepler a) Cac hanh tinh chuyén dong quanh. = elip. b) Téc dé dién tich khong déi c) Binh phuong chu ki chuyén dén; HRD lap phuong ban truc lon (a) T? = Ka*. Voi T tinh theo don vi nam va a tinh the vi thién van thi: T? =a’, z 7. Dinh luat van vat hap wion Luc tuong tac gitta hai iém ti 1¢ thudn voi tich s6 hai khOi lugng cua chung va ti 1é nghich véi binh pete ~ B- BAITA 1.1. The ang cach gitta chung: F = ome dao dich chuyén cia Mat Trang d6i véi cdc sao trong vong 30 dém lién tuc #61 rut ra két lun. yo déi quy dao cua mét hanh tinh (vi dy Hoa tinh c6 mau do) déi v6i cde sao .g*ba thang (mdi tuan vé vi tri cia hanh tinh d6i vdi cdc sao lan can rdi ndi cdc vi tri ndy lai). Rut ra két luan 1.3. Giai thich cae dac diém chuyén, d6ng nhin thay cua thién cdu, cia Mat Troi, cua Mat Trang va cua cac hanh tinh theo hé nhat tam Copernic. 1.4. Chimg to ring sao H6m va sao Mai la hai pha nhin thay cia Kim tinh. 31 1.5. Dya vao dac diém chuyén déng nhin thay cia Kim Tinh va Thuy tinh hay xac dinh khoang cach tir méi hanh tinh nay dén mat Troi theo don vi thién van va chu ki chuyén d6ng cia ching quanh Mat Trii theo don vi nam (coi cdc hanh tinh chuyén déng quanh Mat Troi theo quy dao trdn). 1.6. Sao Can tinh la sao 6 gan ta nhat cach Trai Dat 4,2 nas. \y 1.7. Ching to rang | parsec bang 206265 dvtv. RS 18. Bang quan sat vi tri cua Kim tinh, Hoa tinh va Méc tinh di chuyé Ny ac sao ngui ta x4e dinh duge chu ki chuyén d6ng ctia cac hanh tinh nay q tuong (mg la 2/3 nam, 2 nam va 11,8 nam. Hay tinh khoang cacl hanh tinh nay dén Mat Troi. Cho rang quy dao cua cac hanh tinh déu Ia tron, nen cach gan nhat va xa nhat tir Trai Dat dén cac hanh tinh nay. NOI DUNG Ss QUY LUAT CHUYEN “we AC THIEN THE A- CAC DINH LUAT VA CONG TH! 1. Trong trong re hap din Oi C6 tri sé : Hai thién thé chuyén déng quanh khéi tam chung theo quy dao déng dang, cé ‘oc ti 1é nghich voi khéi lugng cua chung. 2. Cac dinh luat Kepl Dinh luat 1: - P dpe Ut _p_pf Quy dao aan vOi P= "= (l-e)'a Aw max =a(1 +e); tmin=a(1 - e) vith 2?Téc dé dién tich khong déi . (hang sé) ciing la dinh luat bao toan momen déng luong. Q 4 =[rael-consi->|Mn [= T Dinh luat 3: Dinh ludt nay c6 bigu thie chinh xe: 74+") _ 4 a G 32 Trong do: T, a, m la chu ki, ban truc Ion, khéi lugng cia hanh tinh chuyén déng quanh Mat Troi khdi lugng M. Ap dung cho hé hai hanh tinh (hay hé hai vé tinh) T(M+m) _ a) T;(M+m,) a; 3. Phong trinh nang long RO rang dang quy dao cu thé cla mot vat phy thude vao van téc (v) cua va khao sat. Phuong trinh nang lugng biéu thi mdi lién hé gira binh phuong ee) e quy dao c6: v? = G(M+ m) 2-4) trong dor la khoang cach gitra sey va a la ban truc 1dn quy dao. Ta cing dé dang thay voi a=» thi ct parabol (v7 = 2eM), 4. Cac van téc vai tru & Biéu thurc lién hé gitta van téc (v) cra mot d6ng tron quanh vat khac c6 khéi ém khao sat g tng 1a van toc lugng M 6 khoang cach r la v = ff. Truong hop vat chuyén es ‘Trai Dét khdi lwong M va ban kinh R thi van toe v sélav=|2", voi hla 10.80 voi mat dat. Khih= Was ee setanaouy Van t Gn thoat li khoi luc hap dan cia Trai Dat (qu¥ dao parabol) duoc . Tirdé 06 Vir= V2 Vi Aa bay quy luat chuyén d6ng ciia hé hai vat trong trudng luc hap dan tuong hd. Ti truong hop nao thi cé thé xem vat nay chuyén dong quanh vat kia duge coi nhu nam 2.2. Hai vat co khéi luong tuong tmg 1a m; va mp, Biét m; co quy dao 1a mét elip voi tam sai e = 0,5. Biéu dién quy dao chuyén d6ng cia m, va mp Ién hinh vé (biét m: = 2m1). Vi trudng hop m; rat 16n so v6i m;, hay vé quy dao cua m> 33 2.3. Mét vé tinh nhn tao chuyén déng quanh Trai Dat theo quy dao elip vai tam sai e, ban truc 1én a va chu ki T. a) Tinh van téc cia vé tinh 6 can diém va 6 vién diém. So sanh hai van téc ay. b) Ap dung bang sé e = 0,2; a = 10000km. Hay tinh d6 cao eta vé tinh biét ban kinh Trai Dat R = 6370km \Y 2.4, Sao ch6i Halley co chu ki 76 nam, quy dao rat det voi e = 0,967 } a) Xac dinh ban truc lon qu¥ dao. ee b) Xée dinh khéi long cita Mat tréi ~ ¢) Tinh khoang cach can nhat va vién nhat. « d) So sanh déng nang 6 can diém va vién diém x 2.5. MG ta cach phong m6t vé tinh dé tro thanh vé Gd Hay xac dinh d6 cao va van téc cua vé tinh nay 2.6. Co hai vé tinh dang chuyén dong trén Lm uy dao tron quanh Trai Dat. Nguoi ta truyén cho vé tinh sau mét xung Ic theo. ép tuyén voi quy dao. Vé tinh nay co dudi kip vé tinh truéc né khéng? Giai thic 2.7. Nguoi ta muén phéng m inh nhan tao theo phuong an sau: - Tu mat dat truyén cho v - Tai d6 cao h khi vé ti roc Vo theo phuong thang dimg. 6c bing khéng, ngudi ta truyén cho no van téc v; theo phuong nam ngang dé xée dinh tude. “Y a) Tinh yan t6 Vv b) + be vi biét Trai Dat hinh cdu ban kinh ro va gia téc trong trudng tai mat dat 1a go = 7M, to én déng theo quy dao elip co tam sai e va théng sé p duoc t 6M la khdi lugng Trai Dat (bo qua str can ctia khi quyén). c) Khi vé tinh bay 6 vién diém (van téc vy) thi ngudi ta lam giam van téc cla né (van téc vy) dé quy dao lac nay ¢6 khoang cach can diém bang ban kinh rp (co nghia la dua vé tinh tro vé Trai Dat). Hay tinh dé gidm van téc do 34 2.8. Ngudi ta phéng mét tram vii tru chuyén déng quanh Mat Tréi theo quy dao tron trong mat phang hoang dao. Cac tram trén mat dat quan sat thay tram nay dao déng quanh Mat Trai voi bién dé xac dinh bang 45° a) Tinh ban kinh quy dao (a1) va chu ki chuyén dng (T;) eta tram (biét Trai Dat chuyén déng quanh Mat Troi theo qu¥ dao tron voi ban kinh 1 dvtv va vai chu ki bang 1 ni b) Gia str tai diém O trén quy dao cua tram ngudi ta tang van toc cho tre WI; ‘yan téc parabol (dé tram thoat li khoi hé Mat Troi bay vao vai tru). Hay aN in tram bay tit diém O dén diém K. Cho biét phuong trinh parabol trong hé er trong, do p la khoang cach tir tiéu diém dén dudng chudn. Cha y them x luat Kepler thar II ciing dung voi chuyén déng parabol 2.9. Nguoi ta phong m6t tram vii tru theo quy dao cut tiéu tir Trai Dat lén Mat Trang. oo a) Xa dinh van t6c lue phong va lic tram . rang, b) Xac dinh thoi gian bay tir Trai Dat rang. Cho biét: Khdi luong Trai Dat dén Cho biét: Khéi long Trai Da 5,9.10" kg, Ban kinh Trai Daty =%6370km Khoang cach tir Trai faye dao Mat Trang la 60r. (Quy dao ning Iuong cue tiéu la do quy dao cau aww tru duge phong tir Trai Dat theo phuong tinh nang lurong) v tiép xtic voi quy dao cua thién thé ma tram bay téi Jang thoi gian can cé ngiin nhat (tinh theo don vi nim) cho viée phéng mé6t tr: bay theo qui dao nang luong cuc tiéu tir Trai Dat dén Hoa tinh, dimg lai day 6t thdiBiann gin nhat can c6 dé réi bay vé Trai Dat. Cho biét quy dao cia Trai Dat va ctia déu la tron va cé d6 lon tuong Ung a Idvty va 1,6 dvtv 2.11. Quan sat mét sao cho thay van téc tia ctia né bién thién theo ham sin vai bién do V va chu ki T. Thira nhan sao nay c6 mét hanh tinh dang chuyén d6ng theo quy luat cua hé hai thién thé va phuong ctia mat phang quy dao tring véi phuong tia nhin 35 a) Hay thanh lap biéu thie xac dinh khéi Iuong m cia hanh tinh va khoang cach r gitta chung theo V, T, M (véi M la khéi lugng cia sao quan sat). b) Néu mat phang qu dao nghiéng véi phurong tia nhin mét goc i thi két qua tinh toan cé gi thay déi 2.12. Tinh gan dung khéi long cua Méc tinh biét né chuyén dong quanh Mat quy dao véi ban truc lép ay = 5,2 dvtv va voi chu ki Ty = 11,9 nam. Biét vé ti cua M6c tinh chuyén d6éng quanh Mé6c tinh voi ban truc lon ag = 7,14. eo ki Tg = 1,9.107 nam. Khéi long cia Mat Troi Mo = 1,99.10°" kg. 2.13. Tinh van téc vi tru cap I va cp II cua Hoa tinh va ciaMiah' Tring. Biét Mu = 6.4.10” kg: Ru = 3386km O Mr=7,3.10”kg; Rr = 1738km 2.14. Cho biét khéi lugng cia Trai Dat lon homkhOMuwong Mat Trang dén 80 lan va ban kinh Trai Dat lon hon ban kinh Mat Trang dé 3.61 . Hay tinh chu ki cia mét tau vii tru bay cach bé mat Mat Trang 6 d6 cao khoa . Str dung théng tin cae vé tinh nhan tao cia Trai Dat c6 chu ki khoang 100 phut séng v6 tuyén khéng xuyén qua duroe Mat Trang thi ctr méi vong quay ctia trarmeae nha du hanh sé mat lién lac voi Trai Dat trong bao cS NOI DUNG 3 BAU manages CAU VA NHAT DONG, CAC HE TOA lau. DO THIEN VAN. Ae 7 ic ne THUC VA DINH LUAT CO BAN cau: 1a mét mat cau tuéng tuong 6 ban kinh vé cing Ion va cé tam 1a noi ta ‘ong thang trén thién cau la nhimg vong tron Idn. Khoang cach gitta hai thién thé NO cita vong trén Ién giéi han béi hai thién thé dé (do bing don vi g6c) 2. HG toa d6 chan tréi - D6 cao h (0° > 90°) - Khoang cach dinh Z = 90° - h - D6 phuong A (0° 360°) tinh tir diém Nam (N) theo chigu NTBD. 36 Trung tuyén trdi 3. Hé xich daol QW” - Xich vi 5 (0 +90°) YW thién thé khong thay déi do nhai 4. Hé toa d6 xich dao - Xich dao 6 (0. - Xich kinh SS hay 24h, tink ti diém Xudo phén y-nguge chidu sgt dng Ca hai toa d6 4 a@*éua thién thé khong thay déi do nhat déng, khong phy thudc noi quan - Goce gid t (0 > 24h ) tinh ti tuyén trén cung chiéu nhat dong. Xich vi 6 cua sear phu thuéc noi quan sat. sat, dugg str dung théng bao trong cae lich thién van. 37 Vi tri nguéi quan sat trén mat dat Thién thé cn quan sit Diém mat trdi i qua vao Xuan phan ‘Gao din cach hint 8 v8 Sao teng do ts eae Ny Sen ge gu un phn 5. Lién hé giira d6 vi (¢) noi quan sat voi d6 x thién cye hp=9> d6 cao cita thién cuc (P) bang dé vi noi VN Tir do xich vi cua thién dinh bang 40 vi. Ss 6. Diéu kign moc, ling cia “ 6,> 90° - 9 khéng lan »y |-6,| 290°- @ khong 6, > 0 thoi gian Cy lan 6, <0 thor Bi Se gian lan 6, ere (xét ho ngwi quan sat & bac ban cau). 6 Cao ciia thieentheer khi qua kinh tuyén trén theo xich vi (6) cua thién thé va d6 vi () noi quan sat ma c6 d6 cao khac nhau. 6i S > ¢ thi qua kinh tuyén trén 6 Bac thién dinh z, c6 d6 cao h=90°- 6 + @ - Véi 6 = g thi thién thé qua thién dinh z: h = 90° hay z=0 - Véi 6 < y, qua kinh tuyén trén 6 Nam thién dinh z, c6 dO cao: h=90" + 3 - p 8. Bau trdi sao: 38 -Khai nigm: Ngéi sao 1a mét qua cau plasm a sang, khdi Iuong lén duge gitt boi luc hap dan. Ngoi sao gan Trai Dat nhat 1a Mat Troi, no 1a nguén cia hau hét nang luong trén Trai Dat Nhiéu ng6i sao khac c6 thé nhin thay duoc trén bau troi dém, khi chung khéng bi lu mo di dudi anh sang cua Mat Troi. - Trong phan I6n thoi gian hoat déng cua no, mét sao chiéu K la do cdc phan img tong hop hat nhan tai 1di cua no(phan rng nhiét thach), giai phong nang lugng truyén qua phan én trong sao va sau do bute xa ra khéng gian bén ngoai. - (Cach xde dinh d6 tudi sao:Khéi luong t tién héa ciia nd, bao gm dudng ki chuyén d6ng va nhiét do B- T: ae 6 noi nao thi ta thay thién cue Bac tring voi diém Bae va 6 noi nao thi hai eye xa nhau nhat 2. Dumg 6 noi nao thi ta thy d6 cao cau sao Bac cure bang khoang cach dinh. 3.3. Chumg minh rang vong thang dmg thir nhat (vuéng géc voi kinh tuyén troi) cat xich dao trdi tai hai diém Dong va Tay. 39 3.4. Trong diéu kién quan sat nao thi dé phuong cia mot thién thé khong thay déi tir luc moe cho téi Iie qua kinh tuyén trén. 3.5. Tim géc gid va dé phuong ctia thién dinh (z), 3.6. Sao Thién Lang cé xich vi & = -16°39'. Tinh d6 cao va d6 phuong cia nd khi nd qua kinh tuyén trén déi voi ngudi quan sat 6 Ha N6i c6 vi d6 @=21° va 6 Can Tho = 10°. 3.7. Sao Chie Nit cé xich kinh 18°34", xich vi 38°. Hoi khi diém Xuan phai WV tuyén trén thi né & phwowngn ao cla bau troi déi voi ngudi quan sat tai a o=2I" Ky 3.8. Xich vi cua cdc sao nhu sau Sao @ (chom Thién Hau) 5 = +56°19' X< a@ (chom Tiéu Hung) 5 = +89° @ (chom Dai Hung) 3 = +62° Ss @ (chom Boi Ca) 5 = -80°30! Hi Sao nao khéng moe, khéng lan di vong nhat d6ng cua cac Sao trén. t di S vi i quan sat 6 Can Tho (g =10°). Vé cdc 3.9. Mét Sao 6 phuong Bac kinh tuyén trén co khoang cach dinh Ip 68°6'42", khi qua kinh tuyén dudi la 69 "Ng6i sao nay 1a sao gi? Xich vi cua no la bao nhiéu? Tinh dé vi noi quan sat - 3.10. Vao mot troi (MT), Mat Trang (T) Hoa tinh (H) va Méc tinh (M) c6 toa d6 nhu sau: 90° 1 ngay Mat Troi = ngay sao > ngay Mat Troi dai hon ngay sao 3ph56" ~ 4ph. 4l a) Thdi sai la hiéu gid Mat Troi trung binh va gio Mat Troi thue: 7 =7,, -To b) Gid quéc té la gid’ mui sé khéng, mui c6 kinh tuyén gitta qua dai thién van Greenwich. Lién hé gitta quéc t8 (T,.) va gid mati (Tm): Tm = T+ m 5. Lich a) Duong lich citi duge xay dung tir dau cong nguyén. ayy - Mdi nam cé 365 ngay (nam thudng), 366 ngay (nam nhuan). - Cir 4 nam c6 mét nam nhuan. - Quy ude Mat Trai qua diém Xuan phan vao ngay 21-3 sO b) Duong lich moi la duong lich cai tién tir duong “SO cdl vi 1582 bang hai yéu - Di luat nhudn: ctr 400 nam c6 97 nam nhuan. - Tang lich ci lén 10 ngay (voi y thu 1a git ue ci la ngay 21-3 phai la ngay Mat Troi qua diém Xudn phan, ngay bat dn (theo phuong Tay) hay ngay gitta mua xudn (theo phuong Déng)). B-BAI TAP 4.1, Hay biéu dién quy dao nhinsthay cia Mat Trai trong mét nam (téng hop nhat dong va chuyén d6éng cua Mat Troi trén hoang dao). 4.2. Cam mét que thai 2 Zoe voi mat dat va quan sat bong que trén mat dat dé xae dinh: a) Vi tri an ‘inh tuyén (duéng Bac - Nam) noi quan sat b) DO cos wong cua Mat Troi Ide né qua kinh tuyén trén. Lap lai viée quan sat trén trong mét sO™ngay rdi rut ra két ludn. ‘Thu phan bong mét que thang dimg trén mat phing nim ngang luc gitta trua oe dai cua que. Xac dinh 6 vi noi cim que. Sy Tinh d6 cao va dé phuong ctia Mat Troi hic gitta trua quan sat tai Ha Ndi (@ =21° ) vao cdc ngay Xuan phan, Thu phan, Ha chi va Dong chi 4.5. Nam 1979 ngay Xuan phan la ngay 21-3 (Mat Troi 6 tai diém Xuan phan luc 1222P'065) theo gid Ha N6i, Hay xac dinh ngay Xudn phan cho cdc nam 1980, 1981, 1982, 1983. a2 4.6. Ngay 24-10-1957 tai noi dé kinh 4500°"10,8° co Mat Troi thyc 1a 8°12°"25°, Tim gid Mat Troi trung binh dia phuong luc 46. Cho biét thoi sai lic Mat Troi qua kinh tuyén trén la Greenwich la: 15448 yao ngay 24-10-1957 5"52° vao ngay 25-10-1957 4.7. Gio Mat Troi trung binh dia phuong cua noi c6 d6 kinh 4 = 55'30'21" Lapa Tim mui gid cua noi do. Xac dinh gio mui cua noi nay tai thoi diém noi tré \ 4.8. Mat dia phuong c6 dé kinh $2°32'42"D. Tim gid trung binh ed vao luc gid mui cua ho 1a 11524?36°7.

You might also like