PAL

Teoryang Pampanitikan

1. Klasismo - Ang klasismo sa pampanitikan ay tumutukoy sa paggamit ng mga klasikong pamantayan at

ideya sa paglikha ng mga akda. Halimbawa nito ang “Ibong Adarna” ni Jose de la Cruz.

2. Humanismo - Ang humanismo ay isang pananaw sa buhay na nagbibigay-halaga sa dignidad, kalayaan,

at kabuluhan ng tao. Halimbawa nito ang “Noli Me Tangere” ni Jose Rizal.

3. Romantisismo - Ang romantisismo sa pampanitikan ay nagtatampok ng malalim na damdamin,

pagmamahal sa kalikasan, at pagpapahalaga sa kalayaan ng indibidwal. Halimbawa nito ang
“Nang Gabing Maging Akin Ka” ni Efren Abueg.

4. Realismo - Ang realismo ay isang pananaw sa pampanitikan na naglalarawan ng totoong buhay at

realidad ng lipunan. Halimbawa nito ang “Maynila sa Kuko ng Liwanag” ni Edgardo Reyes.

5. Pormalistiko - Ang pormalistikong pananaw sa pampanitikan ay nagbibigyang-diin sa estruktura, estilo,

at teknikal na aspeto ng isang akda. Halimbawa nito ang tula ni Jose Corazon de Jesus.

6. Eksistensyalismo - Ang eksistensyalismo sa pampanitikan ay tumutukoy sa pananaw na ang tao ay may

malayang pagpapasya at responsibilidad sa kanyang buhay. Halimbawa nito ang “Dekada ‘70” ni
Lualhati Bautista.

7. Estrukturalismo - Ang estrukturalismo sa pampanitikan ay nag-aaral ng mga sistema at relasyon sa

loob ng teksto. Halimbawa nito ang “Banaag at Sikat” ni Lope K. Santos.

8. Dekonstruksyon - Ang dekonstruksyon sa pampanitikan ay naglalayong suriin at subukang talakayin

ang mga kahulugan at pagkakaunawaan sa isang teksto. Halimbawa nito ang “Gapô” ni Lualhati
Bautista.

9. Feminismo - Ang feminismo sa pampanitikan ay nagtutuon sa pagsusuri at pagpapakita ng karanasan

at laban ng kababaihan sa lipunan. Halimbawa nito ang “Babae, Huwag Kang Tukso” ni Lualhati
Bautista.
10. Bayograpikal - Ang bayograpikal na pampanitikan ay naglalarawan ng buhay at karanasan ng isang
indibidwal o pangkat. Halimbawa nito ang “Jolography” ni Angelo Suarez.

11. Historikal - Ang historikal na pampanitikan ay nag-aaral ng kasaysayan at konteksto ng isang akda.
Halimbawa nito ang “El Filibusterismo” ni Jose Rizal.

Mga Halimbawa:

1. **Klasismo:**

- “Ibong Adarna” ni Jose de la Cruz

- “Florante at Laura” ni Francisco Balagtas

- “Noli Me Tangere” ni Jose Rizal

- “El Filibusterismo” ni Jose Rizal

- “Maria Clara” ni Jose Rizal

- “La Solidaridad” (panahon ng Klasikong Panitikan)

2. **Humanismo:**

- “Noli Me Tangere” ni Jose Rizal

- “El Filibusterismo” ni Jose Rizal

- “Kahapon, Ngayon, at Bukas” ni Aurelio Tolentino

- “Sa mga Kuko ng Liwanag” ni Edgardo Reyes

- “Banaag at Sikat” ni Lope K. Santos

- “Ang Pamilyang Hapones” ni Nick Joaquin

3. **Romantisismo:**

- “Nang Gabing Maging Akin Ka” ni Efren Abueg

- “Sa Ilalim ng Balumbon” ni Edgardo M. Reyes

- “Ang Pamilyang Hapones” ni Nick Joaquin

- “Luha ng Buwaya” ni Amado V. Hernandez

 - “Ang Tundo Man May Langit Din” ni Andres Cristobal Cruz

4. **Realismo:**

- “Maynila sa Kuko ng Liwanag” ni Edgardo Reyes

- “Tatlong Gabi, Tatlong Araw” ni Lualhati Bautista

- “Bata, Bata… Pa’no Ka Ginawa?” ni Lualhati Bautista

- “Gapo” ni Lualhati Bautista

- “Ang Tundo Man May Langit Din” ni Andres Cristobal Cruz

5. Pormalistiko:

“Bayan Ko, Paano ka Saklaw ng Aking Pag-ibig” ni Jose Corazon de Jesus

“Isang Dipang Langit” ni Amado Hernandez

“Makata Tawag: Makabagong Tagalog na Tula” ni Virgilio Almario

“Have Come, Am Here” ni Jose Garcia Villa

“Tunay na Ina” ni Rolando Tinio

6. **Eksistensyalismo:**

- “Dekada ‘70” ni Lualhati Bautista

- “Gapo” ni Lualhati Bautista

- “Bata, Bata… Pa’no Ka Ginawa?” ni Lualhati Bautista

- “Ang Pamilyang Hapones” ni Nick Joaquin

- “Huwag Mong Buksan ang Pintuan” ni Emilio Mar Antonio

7. **Estrukturalismo:**

- “Banaag at Sikat” ni Lope K. Santos

- “Mga Ibong Mandaragit” ni Amado V. Hernandez

- “Mga Kuwento ni Lola Basyang” ni Severino Reyes

- “Maynila sa Kuko ng Liwanag” ni Edgardo Reyes

- “Si Janus Silang at ang Tiyanak ng Tabon” ni Edgar Calabia Samar

8. **Dekonstruksyon:**

- “Gapo” ni Lualhati Bautista

- “Huwag Mong Buksan ang Pintuan” ni Emilio Mar Antonio

- “Mga Ibong Mandaragit” ni Amado V. Hernandez

- “Si Janus Silang at ang Tiyanak ng Tabon” ni Edgar Calabia Samar

- “Ang Pamilyang Hapones” ni Nick Joaquin

9. **Feminismo:**

- “Babae, Huwag Kang Tukso” ni Lualhati Bautista

- “Gapo” ni Lualhati Bautista

- “Tatlong Gabi, Tatlong Araw” ni Lualhati Bautista

- “Bata, Bata… Pa’no Ka Ginawa?” ni Lualhati Bautista

- “Dekada ‘70” ni Lualhati Bautista

10. **Bayograpikal:**

- “Jolography” ni Angelo Suarez

- “Bakit Baliktad Magbasa ng Libro ang mga Pilipino?” ni Bob Ong

- “Biyaheng Langit” ni Edgar Calabia Samar

- “Ani ng Dangal” ni Bienvenido Lumbera

- “Biag ni Lam-ang” ni Pedro Bukaneg

Sanggunian:

Mabait, M. (2014, July 9). Teoryang Pampanitikan. SlideShare.

https://www.slideshare.net/GinoongGood/teoryang-pampanitikan-36790003