1.

khái niệm miễn dịch là gì : là khả năng cơ thể không mắc một bệnh nào đó, mặc dù đang sống
trong môi trường có mầm bệnh. Hoặc có thể hiểu một cách đơn giản miễn dịch là cách mà cơ
thể bạn sử dụng rất nhiều các cơ chế để chống lại các tác nhân gây hại từ bên trong (rối loạn xảy
ra trong tế bào, loại bỏ các tế bào già, chết) và bên ngoài (các vi sinh vật, vi khuẩn, virus xâm
nhập từ bên ngoài vào).
Nhờ có miễn dịch mà bạn sẽ không bị một số bệnh nào đó dù cho bạn sống trong một môi
trường có nhiều vi khuẩn gây bệnh.
Dựa vào tính đặc hiệu (bạn sẽ hiểu tính đặc hiệu ở đây là gì sau khi tìm hiểu sư so sánh miễn
dịch đặc hiệu và không đặc hiệu dưới đây) mà miễn dịch có thể ( Click ) chia làm 2 loại:
- Miễn dịch tự nhiên hay còn gọi là miễn dịch không đặc hiệu
- Miễn dịch nhân tạo hay miễn dịch đặc hiệu ( Click )
Về chi tiết , 1 ,Miễn dịch bẩm sinh là hiện tượng khi sinh ra đã có khả năng miễn dịch không mắc
một bệnh nào đó.
Ví dụ: bệnh toi gà, bệnh lở mồm long mỏng
2 , Miễn dịch tập nhiễm là miễn dịch có được sau khi cơ thể bị mắc một bệnh nào đó và tự khỏi.
Ví dụ: người bị bệnh như đậu mùa, sởi, quai bị thì sẽ không mắc lại các bệnh đó nữa.
3, Miễn dịch nhân tạo là miễn dịch có được sau khi cơ thể được tiêm vacxin phòng bệnh. Ví dụ:
vacxin lao, viêm gan B, rubella..
( Click ) Vacxin là dịch có chứa độc tổ của vi khuẩn, virut gây bệnh nào đó đã được làm yếu dùng
tiêm và cơ thể người để tạo ra khả năng miễn dịch bệnh đó.
 Vậy cụ thể thì 2 loại miễn dịch này có điểm gì giống và khác nhau , chúng ta hãy cùng đến
phần tiếp theo ( Click )
Thứ nhất , ta sẽ tìm hiểu về sự giống nhau của miễn dịch đặc hiệu và không đặc hiệu :
- Cả đáp ứng miễn dịch đặc hiệu và không đặc hiệu đều là các loại phản ứng miễn dịch của hệ
thống miễn dịch của cơ thể.
- Các tế bạch cầu có liên quan đến cả đáp ứng miễn dịch đặc hiệu và không đặc hiệu.
- Cả hai cùng hướng đến mục đích bảo vệ cơ thể khỏi các vi khuẩn, virus, nấm mốc, ký sinh trùng
xâm nhập. Hay bảo vệ cơ thể trước rối loạn của chính các tế bào. Điều đặc biệt là hệ thống miễn
dịch có khả năng phân biệt tế bào của cơ thể và thành phần lạ ngoài cơ thể. Đồng thời có khả
năng loại bỏ các tế bào chết, già. ( Click )
Tiếp đến chúng ta sẽ cùng tìm ra sự khác biệt giữa miễn dịch không đặc hiệu và đặc hiệu , căn cứ
vào bản chất của mỗi loại thì có thể chia làm 6 mục , đó chính là so sánh về tính đặc hiệu , Cơ
chế miễn dịch , Thành phần hay nói cách khác là các tế bào tham gia , khả năng ghi nhớ , tính
hiệu quả và thời gian đáp ứng hoặc là xảy ra . ( CLICK )
Chúng ta sẽ đi từng mục một , thứ nhất là tính đặc hiệu :
1, MD không đặc hiệu
- Là sự bảo vệ ngay lập tức của hệ thống miễn dịch không cần tiếp xúc với kháng nguyên trước
đó.
- Thể hiện sự miễn dịch với cả nhóm. Hay các loại vi sinh vật cùng cấu tạo chung.
2 , MD đặc hiệu ,
- Là miễn dịch hình thành để đáp lại sự xâm nhập của một kháng nguyên cụ thể.
- Có tính đặc hiệu riêng với từng tác nhân xâm nhập (hay gọi là kháng nguyên). Với mỗi kháng
nguyên thì gây ra đáp ứng miễn dịch đặc hiệu là khác nhau. ( CLICK )
Thứ hai đó chính là cơ chế miễn dịch
1, MD ko đặc hiệu ,
- Các hàng rào bảo vệ vật lí và hóa học (da, niêm mạc, các dịch tiết của cơ thể) và các đáp ứng
miễn dịch không đặc hiệu (viêm, sốt, tạo các peptide và protein kháng khuẩn) .
- Đáp ứng miễn dịch không đặc hiệu thuộc về miễn dịch bẩm sinh.
2, MD Đặc hiệu ,
- Gồm 2 loại: + Miễn dịch dịch thể: là miễn dịch có sự tham gia của các kháng thể.
+ Miễn dịch tế bào: là miễn dịch có sự tham gia của tế bào lympho T độc.
- Đáp ứng miễn dịch đặc hiệu thuộc về miễn dịch thích ứng. ( CLICK )
Để làm rõ hơn thì sau đây ta sẽ cùng nghiên cứu hình ảnh sau : Hình 1.1. Miễn dịch bẩm sinh và
thu được
GIẢI THÍCH  Các cơ chế của miễn dịch tự nhiên cung cấp sức đề kháng ban đầu đối với nhiễm
trùng. Đáp ứng miễn dịch thu được đến muộn hơn với sự hoạt hoá tế bào lymphô. Mức độ
mạnh hay yếu của đáp ứng miễn dịch bẩm sinh và thu được phụ thuộc từng loại nhiễm trùng.
( CLICK )
Tiếp theo sẽ là thành phần , các tế bào tham gia vào phản ứng miễn dịch
1, MD Ko đặc hiệu
- Dưỡng bào, bạch cầu đơn nhân, bạch cầu trung tính, tiểu thực bào, đại thực bào, tế bào giết tự
nhiên và các tế bào trình diện kháng nguyên (tế bào B, tế bào có tua, đại thực bào,…).
- Các tế bào như đại thực bào, bạch cầu trung tính, bạch cầu đơn nhân, tế nào mast, tế bào đuôi
gai có liên quan đến việc tạo ra phản ứng miễn dịch không đặc hiệu.
- Ngoài ra thì Histamin, phản ứng viêm, sốt, … cũng là các thành phần của phản ứng miễn dịch
không đặc hiệu.
2, MD Đặc hiệu
- Các tế bào lympho B , lympho T và các tế bào trình diện kháng nguyên có liên quan đến việc tạo
ra một phản ứng miễn dịch đặc hiệu. ( CLICK )
Đây chính là 3 loại tế bào lympho với các công dụng khác nhau
- Lympho T và B là NHỮNG TẾ THAM GIA VÀO QUÁ TRÌNH MIỄN DỊCH TẾ BÀO bằng cách tiết ra
các kháng thể , Trong khi tế bào NK, viết tắt của Natural Killer cells, là một loại tế bào lympho là
một phần của hệ thống miễn dịch bẩm sinh. Chúng có hoạt tính gây độc , chống lại các tế bào bị
nhiễm virus và các tế bào bị căng thẳng như tế bào khối u. ( CLICK )
Tiếp theo là tính ghi nhớ
1 , Miễn dịch không đặc hiệu thì không tạo ra bộ nhớ miễn dịch.
2 , Miễn dịch đặc hiệu: Miễn dịch đặc hiệu tạo ra một bộ nhớ miễn dịch, tức là khi kháng nguyên
đã xâm nhập một lần, nó sẽ ghi nhớ kháng nguyên này nhờ TB Lympho T và B và cách thức
chống lại nó ở những lần xâm nhập tiếp theo. ( CLICK )
Về tính hiệu quả ,
1,Miễn dịch đặc hiệu: Đắp ứng miễn dịch đặc hiệu có hiệu quả hơn.
2,Miễn dịch không đặc hiệu: Đáp ứng miễn dịch không đặc hiệu ít hiệu qua hơn đáp ứng miễn
dịch đặc hiệu. ( CLICK )
Hình trên thể hiện : Trong miễn dịch dịch thể, tế bào B loại bỏ các vi khuẩn ngoại bào . Trong
miễn dịch qua trung gian tế bào, tế bào T tiêu diệt vi khuẩn đã bị ăn vào bên trong tế bào này
hoặc tế bào T gây độc trực tiếp tiêu diệt tế bào đã bị nhiễm khuẩn. ( CLICK )
- Chức năng miễn dịch dịch thể là để ngăn chặn nhiễm trùng và loại bỏ các vi khuẩn ngoại bào
- Chức năng miễn dịch qua trung gian tế bào qua TB lympho T hỗ trợ là để hoạt hóa đại thực bào
để tiêu diệt vi khuẩn
- Còn TB Lympho T gây độc thì giết các tế bào bị nhiễm và loại bỏ các nguồn lây nhiễm tiềm tàng
( CLICK )
Tiếp theo là thời gian xảy ra của MD đặc hiệu là 012h trong khi MD Ko đặc hiệu :
- Miễn dịch nguyên phát: 7 – 10 ngày.
- Miễn dịch thứ phát: 2 – 3 ngày ( CLICK )
Tiếp theo là ứng dụng trong y học của 2 loại miễn dịch này :
- Vì miễn dịch không đặc hiệu là miễn dịch bẩm sinh của cơ thể còn miễn dịch đặc hiệu là cách
cơ thể ứng phó khi có tác nhân gây bệnh xâm nhập vào, đặc hiệu riêng với từng tác nhân gây
bệnh và nó còn có khả năng ghi nhớ cách thức hoạt động để lần tới nếu gặp tác nhân đó nó sẽ
biết cách chống lại một cách nhanh chóng và hữu hiệu hơn.
Do đó, người ta đã ứng dụng miễn dịch đặc hiệu để tạo nên bước tiến vacxin (Vacxin thực chất là
các vi sinh vật gây bệnh đã bị giết chết hoặc làm suy yếu, hoặc là các chất độc của các vi sinh vật
đó) trong phòng ngừa một số mầm bệnh.
Ngoài ra,miễn dịch còn được ứng dụng trong chẩn đoán bệnh và điều trị bệnh, đặc biệt là căn
bệnh ung thư.
Các biện pháp điều trị ung thư truyền thống đang được sử dụng như hóa trị, xạ trị, phẫu thuật
đều đem đến nhiều tác dụng phụ người bệnh, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe tổng thể và thời
gian sống của bệnh nhân.
Nhưng liệu pháp miễn dịch, một hướng mới trong điều trị ung thư , lấy chính hệ miễn dịch của
cơ thể để tiêu diệt các tế bào ung thư, từ đó tạo nên hy vọng về một phương pháp điều trị ung
thư an toàn và hiệu quả cao