3

Filipino
Ikalawang Markahan - Modyul 3

Salita mo, Bokabularyo ko!

AIRs - LM
Filipino
Ikalawang Markahan - Modyul 3
Salita mo, Bokabularyo ko!
Unang Edisyon, 2020
Karapatang sipi © 2020
La Union Schools Division
Region I

Ang lahat ng karapatan ay ibinibigay sa may akda. Anomang paggamit o

pagkuha ng bahagi ng walang pahintulot ay hindi pinapayagan.

Bumuo sa Pagsulat ng Modyul

Manunulat: Shirley E. Collado, Francia Sur ES, Tubao District

Editor: SDO La Union, Learning Resource Quality Assurance Team
Tagaguhit: Ernesto F. Ramos, Jr.

Tagapamahala:

ATTY. Donato D. Balderas, Jr.

Schools Division Superintendent

Vivian Luz S. Pagatpatan, Ph.D

Assistant Schools Division Superintendent

German E. Flora, Ph.D, CID Chief

Virgilio C. Boado, Ph.D, EPS in Charge of LRMS

Luisito V. Libatique, Ph.D, EPS in Charge of Filipino

Michael Jason D. Morales, PDO II

Claire P. Toluyen, Librarian II

 Sapulin
Magandang araw sa iyo!

Malugod kitang binabati dahil matagumpay mong

nasagot ang mga naunang mga gawain. Sa modyul na ito,
mapapayaman mo ang iyong talasalitaan sa pamamagitan ng
paggamit ng magkasingkahulugan at magkasalungat na mga
salita.

Matututuhan mo rin sa modyul na ito kung paano bumuo

ng mga bagong salita mula sa salitang-ugat at humanap ng
maikling salita mula sa loob ng mahabang salita

Pagkatapos ng modyul na ito, ikaw ay inaasahang:

• Napapayamanan ang talasalitaan sa pamamagitan
ng paggamit ng magkasingkahulugan at
magkasalungat na mga salita (F3PT-11h-2.3)
• Nakabubuo ng bagong salita mula sa salitang-ugat
(F3PT-lVaf-2.2)
• Nakahahanap ng mga maiikling salita sa loob ng isang
mahabang salita (F3PT-11ld-h-2.1)
 Aralin
Pagpapayaman ng Talasalitaan
1
Simulan
Panuto : Basahin ang maikling kuwento.

Sorpresa kay Sophia

Masayang umuwi sa kanilang tahanan si

Sophia. Pagpasok niya sa kanilang bahay ay
nakita niya ang isang bag na may disenyong
pusa. Matagal na niyang gustong magkaroon
nito. Nakita siya ng kaniyang nanay at sinabing
“Para sa iyo iyan, anak, dahil nanalo ka sa
patimpalak at nag-uwi ng bronseng medalya.”
Sobrang natuwa si Sophia. Inilapag niya ang
kaniyang dalang libro, niyakap ang ina,at nagpasalamat.

Gawain 1

Panuto : Bilugan ang mga salitang magkasingkahulugan sa mga

pangungusap.

1. Masayang umuwi sa kanilang tahanan si Sophia. Masigla

siyang pumasok ng bahay.
2. Matagal na niyang gustong magkaroon ng bag na may
disensyong pusa. Kulay rosas ang nais niyang kulay.
3. Sobrang natuwa si Sophia kaya labis ang pasasalamat sa
ina.
 4. Nakita niya ang kanyang ina na nakatanaw sa kanyang
pagdating.
5. Niyakap niya ang kanyang ina bilang pasasalamat .
Mahigpit din siyang niyapos ng kanyang ina.

Gawain 2
Panuto : Punan ng letra ang kahon upang mabuo ang salitang
kasalungat ng naibigay na salita.

1. natuwa -

2. nanalo -

3. mababa -

4. masigla -

5. sobra -

Lakbayin

Maraming salita sa wikang Filipino ang magkakatulad o

magkakapareho ng kahulugan. Maaaring may dalawa o higit
pang magkakatulad na kahulugan. Ang tawag sa mga salitang
magkapareho ang kahulugan ay mga salitang
magkasingkahulugan.

Halimbawa:
matalino- magaling mahirap-dukha
masaya- maligaya tahimik-payapa
gusto- hilig maganda-marikit
mayaman-mariwasa mataas-matayog
 Kung may mga salitang magkakasingkahulugan, mayroon ding
mga salitang magkaiba o magkabaligtad ang kanilang
kahulugan. Ang tawag sa mga salitang ito ay magkasalungat.

Halimbawa:
mahirap-mayaman tamad-masipag
magaan-mabigat tahimik-maingay
malakas-mahina mataba-payat
mataas-mababa matalim-mapurol

Galugarin

Gawain 1

Panuto : Bilugan ang salitang kasingkahulugan ng salitang nasa

kaliwa.

1. mabilis matulin, maganda, marumi

2. masaya
2. masaya
malungkot, matalino, maligaya
3. mataas
matangkad, masikip, madilim
4. mayaman
mariwasa, mahirap,mataas
5. almusal hapunan, agahan, tanghalian
Gawain 2

Panuto : Pagtambalin sa pamamagitan ng guhit ang mga salita

sa hanay A sa larawan na nasa hanay B.

1. mababa ● a. ●

2. payat ● b. ●

3. manipis ● c. ●

4. malapit ● d. ●

5. malaki ● e. ●

Gawain 3
Panuto : Isulat sa patlang ang MS kung magkasingkahulugan at
MK kung magkasalungat ang pares ng mga salita.

_____1. mabango-mahalimuyak
_____2. sikat-kilala
_____3.tahimik-madaldal
_____4.malinamnam- masarap
_____5. natanaw-nakita
 Palalimin

Gawain 1

Panuto : Salungguhitan ang kasingkahulugan ng salitang may

salungguhit.
1. Nagalak siya nang makatanggap ng regalo.
(Nagalit, Natuwa, Natakot)
2. Lagi niyang dala ang larawan ng kanyang nanay.
(litrato, pitaka, susi)
3. Madalas ang ulan kung Hunyo.
(Malimit, Malayo, Mainit)
4. Nabasag ang lalagyan ng asukal.
( paligid, sisidlan, tirahan)
5. Marahan siyang maglakad kaya siya nahuli.
(Makupad, Mabilis, Maganda)
Gawain 2

Panuto : Isulat ang kasalungat ng salitang may salungguhit, Pumili

sa mga salita na nasa loob ng kahon.

mababaw maingay matapang

malambot mahina

1. Malakas ang hangin kanina. Buti na lang _____________na ito

ngayon.
2. Noon duwag si Alfred. Ngayon _______________ na siya.
3. Tahimik si Shirley. Naging mas________________ siya nang
magkuwento si Teresa.
4. Ang lalim ng baha kanina. Mabuti na lang __________________
na ngayon.
5. Ang tigas ng silya.Dito ka matulog sa______________ na kama.
Gawain 3
Panuto : Isulat sa tapat na hanay ang kasingkahulugan at
kasalungat ng salitang may salungguhit.
Kasingkahulugan Kasalungat

1. Malinaw pa ang mata ng lola

ko.
2. Umalis ang nanay kanina.

3. Madalas ang ulan kung

buwan ng Hunyo.
4. Masaya ang bata sa kanyang
natanggap na regalo.

5. Ang pamilya ni Jose ay

mahirap lamang.

Sukatin

Panuto: Bilugan ang magkapares na salita sa bawat pangungusap. Isulat

ang K kung ang pares na salita ay magkasingkahulugan at S kung
magkasalungat.
_______1. Ang marikit na dalaga ay may magandang buhok.
_______2. Si Allan ay maitim samantalang ang kanyang kambal ay
maputi.
_______3. Si Maria ay mataba at si Monica ay malusog din.
_______4. Akala ko patuloy ang pag-iyak ni Angel. Buti na lang huminto na
siya.
_______5. Si Sarah ay mahusay umawit. Si Mateo naman ay magaling
sumayaw.
 Aralin
Pagbuo ng mga Bagong Salita
2
Simulan

Panuto : Basahin ang maikling kuwento.

Hindi Basura

“Bata! Bata! Bakit mo kinukuha ang mga

basurang iyan?” tanong ni Sita sa batang
nagtutulak ng kariton.

“Hindi ito basura. Mga pira-pirasong papel

ito, mga lumang bote at latang pinipi,” sagot
ng batang nagtutulak ng kariton.

“Ano ang gagawin mo riyan?” tanong muli ni Sita.

“Hindi mo ba alam? Ipagbibili ko ito. Tutunawin ito ng bibili.

Gagawin nila uli itong papel, bote, at lata.”

Humanga si Sita sa bata. Kumikita siya. Nakatutulong pa siya

sa pagtitipid sa likas na yaman ng bansa.
Gawain 1

Panuto : Hanapin ang mga salitang maaaring mabuo mula sa sa

sumusunod na salita na hango sa kuwento.

Halimbawa: gawin - gagawin

1. likas 2.yaman 3. Bata 4.basura 5.sagot

K k a b a t a a n W
M a y a m a n b p R
A l t t u y i a k L
H i y d s i a s t n
N k i c r e b u s i
D a r a v b u r n w
T s w s d f i a p a
S a g u t i n h o g
R n r e s a t a p a
A y t a a g b n c g

Gawain 2

Panuto : Punan ng wastong sagot ang bawat hanay.

Salita Salitang -ugat Panlapi

1. humanga hanga -um

2. kinukuha

3. pagtitipid

4. nakatutulong

5. kumikita
 Lakbayin

Panuto : Basahing muli ang mga salitang hango sa kuwentong

binasa.

nagtutulak kumikita tutunawin

gagawin humanga nakatutulong

Mapapansin ninyo na sa bawat salita ay may nakasalungguhit

na maikling salita. Ano ang tawag sa maikling salita na ito?
Tama, salitang -ugat ang tawag dito.
Ano naman ang tawag sa mga pantig na idinagdag sa mga
salitang ugat?
Tama, ito ay ang mga panlapi. Itong mga panlapi ay maaaring
ikabit sa mga salitang-ugat upang makabuo ng panibagong
salita.
Ang mga panlapi na maaaring ikabit sa mga salitang-ugat ay
ang mga sumusunod:

• unla I - idinagdag sa unahang bahagi ng salita

• gitlapi - idinagdag sa gitnang bahagi ng salita
• hulapi - idinagdag sa hulihang bahagi ng salita
Halimbawa:

mag-aaral mag-aral

aral

aralin paaralan

palaaral

Alam mo ba na mula sa mahabang salita ay maaari tayong

makahanap o makabuo ng maikling salita.
 Napapayaman natin ang ating talasalitaan sa
pamamagitan ng pagbuo ng bagong salita.

Magagawa natin ito sa iba’t ibang paraan:

• Maaring makahanap ng maikling salita mula sa isang
mahabang salita sa pamamagitan ng pagsasama-
sama ng ilang mga tunog na makikita sa isang
mahabang salita.
• Maaaring magtanggal ng pantig o letra sa mahabang
salita
• Maaring magpalit ng tunog o pantig sa bahagi ng
salita.

Halimbawa:

Ligaya, maligaya ina, ama

pinakamaligaya

gaya, aya mali, kama

 Galugarin

Gawain 1

Panuto : Bumuo ng bagong salita sa pamamagitan ng pagkabit

ng panlapi sa salitang –ugat. Pumili sa mga panlapi na nasa loob
ng kahon.

mag- -um ma-

-an ka-, -an

Salitang -ugat Bagong Salita

1. aral
2. buhay
3. awit
4. lapit
5. sigaw

Gawain 2
Panuto : Bilugan ang maikling salita na maaaring mahanap sa
mga sumusunod na mga salita.

1. natahimik ( tahimik. tahim,nata )

2. kahusayan ( sayan, husay, kahuy )

3. nahihirapan ( hihi, hirap, nara )

4. kagubatan ( gubat, batan,kagub )

5. lumilipad ( ilipad, lipad, lumi )

 Palalimin

Gawain 1
Panuto : Bumuo ng bagong salita sa pamamagitan ng paggamit
sa mga panlapi sa sumusunod na salitang-ugat.

1. tanim ___________________
2. linis ___________________
3. kain ___________________
4. tawag ___________________
5. gamit ___________________

Gawain 2
Panuto : Humanap ng mga maiikling salita sa mga sumusunod na
mahahabang salita. Isulat sa patlang ang sagot.

1. pagmamahalan __________________ _________________

2. paglalarawan __________________ _________________

3. paaralan __________________ _________________

4. talasalitaan __________________ _________________

5. makabago __________________ _________________

 Sukatin

A. Panuto : Punan ng wastong salita gamit ang mga salitang

ugat na nasa loob ng panaklong upang mabuo ang
pangungusap.

1. Masarap _______________ (luto ) ang nanay.

2. Magaling _______________ (langoy ) si Angelo.
3. Inutusan ng guro si Almar na _______________ (linis) niya
ang kalat sa loob ng silid-aralan.
4. _______________ (busog ) ang mga bata sa kinain nilang
sopas.
5. Sina Sharon at Maya ay _______________ ( ligo) sa ilog.

B. Panuto : Lagyan ng tsek ( / ) kung ang salita ay mahahanap

sa mahabang salita na nasa kaliwa.

1. kabuhayan ____buhay 4. paglalakbay____lakbay

____hayan ____lalak
____kabu ____labay

2. pasalamat ____pasal 5. sumisingaw ____sumisi

____salamat ____singaw
____salam ____isingaw

3. kagandahan ____ganda
____kaga
____ahan
Simulan
Gawain 1 Gawain 2
1. masaya, masigla 1. nalungkot
2. gusto, nais 2. natalo
3. sobra, labis 3. matayog
4. nakita, natanaw 4. matamlay
5. niyakap, niyapos 5. kulang
Galugarin
Gawain 1 Gawain 2 Gawain 3
1. matulin 1. e 1. MS
2.maligaya 2. a 2. MS
3. matangkad 3. b 3. MK
4.mariwasa 4. c 4. MS
5.agahan 5. d 5. MS
Palalimin
Gawain 1 Gawain 2 Gawain 3
Kasingkahulugan Kasalungat
1. natuwa 1. mahina 1. malinis malabo
2. litrato 2. matapang 2. lumabas umuwi
3. malimit 3. maingay 3. malimit madalang
4. sisidlan 4. mababaw 4. maligaya malungkot
5. makupad 5. malambot 5. maralita mayaman
Sukatin
1. marikit, maganda –K
2. maitim, maputi –S
3. mataba-malusog –K
4. patuloy, huminto –S
5. mahusay, magaling –K
ARALIN 2
Simulan
Gawain 1 Gawain 2
Salitang-ugat Panlapi
1. kalikasan 1.hanga -um
2. mayaman 2.kuha kinu-
3. kabataan 3.tipid pagti-
4. basurahan 4.tulong nakatu-
5. sagutin 5.kita Kumi-
Galugarin Palalimin
Gawain 1 Gawain 2 Gawain 1 Gawain 2
(maaaring magkaroon ng ibang sagot
1. mag-aral 1. tahimik 1. magtanim 1. mahal, ama
2. kabuhayan 2.husay 2. linisan 2. larawan, araw
3. umawit 3. hirap 3. kumain 3. paaral, aral
4. malapit 4. gubat 4. tawagin 4. salita, tala
5. sigawan 5. kita 5. kagamitan 5. bago, kaba
Sukatin
A B
1. magluto 1. buhay
2. lumangoy 2. salamat
3. linisin 3. ganda
4. nabusog 4. lakbay
5. naligo 5. singaw
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian

A. Mga Aklat

• Batang Pinoy Ako 3, Kagamitan ng Mag-aaral sa

Ffilipino, Pasig City: Studio Graphics Corp, 2017

• BASA PILIPINAS, Gabay sa Pgtuturo ng Filipino sa

Ikatlong Baitang, Pasig City: 2015