Νοητικοί & Εννοιολογικοί χάρτες

Α. Νοητικοί και εννοιολογικοί χάρτες – Ορισμοί – Διαφορές – Ομοιότητες

Όλοι οι μαθητές, ιδίως αυτοί που έχουν μια προτίμηση και έφεση στην οπτική μάθηση,
επωφελούνται εκφράζοντας ιδέες, πληροφορίες και σκέψεις χρησιμοποιώντας ένα
συνδυασμό από σχήματα, χρώματα, εικόνες, κείμενο και ήχο (Becta, 2008).

Η διαφορά μεταξύ νοητικών (mind maps) και εννοιολογικών χαρτών (concept maps) – παρ’
όλο που οι όροι χρησιμοποιούνται εναλλακτικά – είναι ότι οι νοητικοί
χάρτες ασχολούνται γενικά με μία κύρια ιδέα, ενώ οι εννοιολογικοί με πολύ
περισσότερες.

Εννοιολογικοί
χάρτες (concept
Νοητικοί χάρτες (mind maps) maps)

Οι εννοιολογικοί
χάρτες
ασχολούνται με
πολύ
περισσότερες
Οι νοητικοί χάρτες ασχολούνται γενικά με μία κύρια ιδέα ιδέες.

Οι εννοιολογικοί
χάρτες είναι
εικονογραφικοί
τρόποι
Οι νοητικοί χάρτες είναι εικονογραφικοί τρόποι αποτύπωσης της κύριας αποτύπωσης
ιδέας στο χαρτί. ιδεών στο χαρτί.

Οι νοητικοί χάρτες μπορούν να χρησιμοποιηθούν με πολλούς και Προσφέρονται για

διαφορετικούς τρόπους. Για να οργανώσουν ιδέες, να κρατηθούν την αρχική
σημειώσεις και να οργανωθούν οι πληροφορίες που απαιτούνται για κατανόηση και τη
την ανάπτυξη ενός θέματος (Russel, 2008)». σύνδεση της ύλης
με προηγούμενη
γνωστή όσο και
για την
επανάληψη. Στηρίζ
ονται στην
κατάταξη και
ταξινόμηση του
προς εκμάθηση
υλικού με
συστηματικό
τρόπο και είναι
φανερό ότι
κινούνται στο
θεωρητικό πλαίσιο
που όρισαν οι
γνωστικές
 προσέγγισης
θεωρίες για τη
μάθηση.

Concept mapping
ή εννοιολογική
χαρτογράφηση,
είναι η τεχνική που
αναπτύχθηκε από
τον Novak τη
δεκαετία του 1960
και αφορά στην
αναπαράσταση
των εννοιών και
των μεταξύ τους
Το mind-mapping αρχικά μεταφράστηκε ως «χαρτογράφηση του νου» αλληλεξαρτήσεων
(Αγραφιώτη, 1996) πριν τον καθιερωμένο όρο νοητικός χάρτης και με κόμβους και
εννοιολογικός χάρτης. Ονομάστηκε έτσι επειδή αντικατοπτρίζει τον συνδέσεις,
τρόπο που λειτουργεί ο νους: προς όλες τις κατευθύνσεις και με πολύ αντιπροσωπεύοντ
οργανωμένο τρόπο, από το σύνολο προς το μέρος και αντίστροφα. ας γνωστικές
Βασίζεται στα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα, σύμφωνα με τα δομές που οι
οποία αν ένα κείμενο μελετηθεί με τέτοιο τρόπο που να αναχθεί σε άνθρωποι
κύριες ιδέες, μπορούμε πολύ καλύτερα να το θυμόμαστε, απ’ ότι αν κατασκευάζουν
προσπαθήσουμε να το μάθουμε με όλες τις λεπτομέρειες και κατά λέξη. στο μυαλό τους.

Η τεχνική της εννοιολογικής χαρτογράφησης αναπτύχθηκε από τον καθηγητή Joseph D.

Novak, στο πανεπιστήμιο του Cornell. Βασίστηκε στις θεωρίες του David Ausubel, ο οποίος
τόνισε τη σημασία των πρότερων γνώσεων για την εκμάθηση νέων εννοιών. Ο Novak,
κατέληξε στο συμπέρασμα ότι » η μάθηση με νόημα περιλαμβάνει την αφομοίωση των
νέων εννοιών και την ενσωμάτωσή τους στις υπάρχουσες γνωστικές δομές». Ένας
εννοιολογικός χάρτης αποτελεί μια γραφική αναπαράσταση εννοιών, όπου κόμβοι
αντιπροσωπεύουν τις έννοιες και συνδέσεις τις σχέσεις μεταξύ των εννοιών. Οι συνδέσεις
μεταξύ των εννοιών γίνονται με τόξα ή γραμμές και μπορεί να είναι μονόδρομες,
αμφίδρομες ή μη κατευθυντικές. Οι έννοιες και μερικές φορές και οι συνδέσεις
προσδιορίζονται (ονομάζονται). Οι σχέσεις και οι συνδέσεις ανάμεσα στις έννοιες μπορούν
να αναπαρασταθούν αποτελεσματικά μέσα από ένα εννοιολογικό χάρτη καθώς η μη
γραμμική φύση των εννοιολογικών χαρτών διευκολύνει την παραπομπή και τη σύνδεση
μεταξύ διαφορετικών στοιχείων του χάρτη.

Bubbl.us - Mind Maps