wyklady wieslawa najwazniejsze kwestie plus inne rzeczy

wyklad 1 istota psychologii

teoria dysonansu poznawczego- jest to stan nieprzyjemnego napiecia psychicznego pojawiajacego
sie gdy jednoczesnie wystepuja elementy poznawcze, dotyczace zjawiska sa niezgodne ze soba
np. pale papierosy i wiem ze to zle ale moja babcia zyla do 90 a tez palila
albo moj kolega mowi ze bicie dzieci jest zle ale ja bije swoje dziecko tylko delikatnie w formie
klapsow
wyklad 2
czy czlowieka mozna poznac ?

WNIOSKOWANIE O UMIEJSCOWIENIU MOTYWACJI

motywacja wewnetrzna (wybor)
-robi to czesto
-robi to tylko on
-robi to w kazdej sytuacji i wobec wszystkich

motywacja zewnetrzna (presjq sytuacji)

-robi to rzadko
-robi to wiekszosc ludzi
-robi to epizodycznie i tylko wobec niektorych

istnieje wiele perspektyw psychologicznej analizy zachowania

wiekszosc zachowan ma wiecej niz jedna przyczyne zatem interakcyjne dzialanie wielu czynnikow
jest warunkiem koniecznym zachowania

istnieje naturalna zmiennosc nie tylko zachowan ale i cech

NAJWAZNIEJSZE PYTANIA PSYCHOLOGII NAUKOWEJ

-dlaczego on/ ona to robi? Co jest przyczyna zachowania ?
-czy mozna ustalic zwiazek miedzy warunkami w jakich dochodzi do zachowania i cechami
zachowania ?
-w jakich warunkach na pewno tak sie nie zachowa ?
-czy posiada jakies wlasciwosci sklaniajace go do danego zachowania czy tez wykluczajace takie
zachowanie ?
np. psychopatia, neurotycznosc
-przy jakiej kombinacji warunkow i wlasciwosci dane zachowanie wystapi z duzym
prawdopodobienstwem
-jaka kombinacja warunkow i wlasciwosci wyklucza lub radykalnie zmniejsza prawdopodobienstwo
danego zachowania ?

cialo determinuje psyche (niektore przyklady )

-brak witaminy B powoduje problemy pamieci, uwagi, problemy motywacyjne
-ospalosc i brak motywacji w cukrzycy
-wdychanie pewnych srodokow chemicznych oraz spozywanie pewnych lekarstw np. na watrobe
powoduje depresje
-problemy kardiologiczne powoduja lęk

wyklad o uczeniu sie

zatapianie- ekspozycja lekotworczego bodzca tak dlugo az przestaje powodowac lęk

systematyczne odwrazliwianie- stopniowe eksponowanie zrelaksowanej osobie coraz bardziej
lekotworczych bodzcow
przeciwwarunkowanie- przyjemny bodziec eksponowany wraz z tym lekowym
programowane uczenie sie- metoda stworzona przez Skinnera mowi o tym ze kazde nawet
najbardziej zlozone zachowanie mozna rozlozyc na liczbe pojedynczych krokow i mozna je
oddzielnie wzmacniac i laczyc w dluzsze lancuchy zachowan
teoria kontyngencji- badania nad psami Rescorli
sw i sb - sw musi informowac organizm o wystapieniu sb
WARUNKOWANIE KLASYCZNE:
-warunkowanie rownoczesne
-warunkowanie wsteczne
-warunkowanie sladowe (bodziec wylaczony tuz przed tym bezwarunkowym)
-istnieje kilka niezaleznych drog uczenia sie
-w wiekszosci przypadkow proces uczenia sie jest odwracalny- wyjatkiem jest uczenie sie leku
-proces uczenia sie jest podobny u ludzi i zwierzat ale ludzie ucza sie szybciej
Proces uczenia sie podlega ekonomizacji
Prawa Edwarda Thorndikea:
-prawo nabierania wprawy- utrwala sie ta czynnosc ktora jest czesciej powtarzana
-prawo efektu- utrwalanie dzialania skutecznego
-prawo gotowosci organizmu- szanse utrwalenia sie tych czynnosci do ktorych organizm jest
przygotowany

WYKLAD OBRAZ RZECZYWISTOSCI

procesy percepcyjne

percepcja- procesy poznawania przedmiotow i zdarzen w srodowisku, ogarnizowanie informacji,

rozumienie i interpretacja

proces percepcji
odbior wrazen- stymulacja narzadow zmyslow prowadzi do powstania impulsow nerwowych
organizacja percepcji- etap w ktorym mozg otrzymuje te informacje i organizuje je by stworzyc jak
najlepsza wewnetrzna reprezentacje bodzca
w przypadku wzroku procesy te dotycza oszacowywania wielkosci, ksztaltu, ruchu obiektu
zachodzi bez udzialu swiadomosci
proces identyfikacji i rozpoznania - jest to nadawanie znaczenia tym wszystkim spostrzezeniom
zadajemy pytanie czym cos jest jaka funkcje pelni

spor na polu odbicie czy konstrukcja ?

obraz jest rejestracja stanu bodzca, ale tez konstrukcja obrazu

co decyduje o obrazie rzeczywistosci ?

cechy bodzcow:
-jakosc receptorow:
-siatkowka
-nerw wzrokowy
-kora projekcyjna
dysfunkcja miesni prowadzi do pogorszenia widzenia
siatkowka ma 2 rodzaje neuronow
sa wyspecjalizowane w swojej funkcji
z wiekiem jakosc widzenia pogarsza sie przez to ze soczewka oka z wiekiem staje sie zoltawa, mniej
przejrzysta i mniej elastyczna

bodziec proksymalny- obraz optyczny na siatkowce

bodziec dystalny- znajdujacy sie daleko w srodowisku zewnetrznym

ruchy oczu sa bardzo wazne dla odpowiedniej percepcji

metoda Roya Pitcharda

czlowiek jest wyodrebnionym elementem percepcji

glowa a na niej usta i oczy- najwiecej uwagi skupionej na tych dwoch elementach

psychofizyka- zajmuje sie relacjami pomiedzy stymulacja fizyczna a psychicznym doswiadczeniem

prog absolutny- minimalny zasob energii fizycznej potrzebnej do wywolania wrazenia zmyslowego
sygnal zmyslowy jest wtedy wykrywany w polowie przypadkow
tendencyjnosc reakcji- systematyczna tendencja obserwatora do preferowania okreslonego
sposobu reagowania z powodow niemajacych zwiazku z cechami sensorycznymi bodzca
teoria detekcji sygnalow- podejscie do problemu tendencyjnosci reakcji pozwala
eksperymentatorom zidentyfikowac i oddzielic role bodzcow zmyslowych i poziomu kryterialneho
jednostki w wytwarzaniu koncowej reakcji
oceny obserwatorow sa zalezne od:
-wrazliwosci obserwatora na sile bodzca
-procesu decyzyjnego, ktory ukazuje tendencyjnosc reakcji obserwatora
adaptacja sensoryczna- dostoswanie sie zmyslow do natezenia bodzcow
sensytyzacja- zwiekszenie wrazliwosci na stymulacje
desensytyzacja- uniewrazliwienie

prawo Webera- twierdzenie ze wielkosc progu roznicy jest proporcjonalna do natezenia bodzca
standardowego
transdukcja- przeksztalcenie energii fizycznej w energie elektrochemiczna

PROCESY ORGANIZUJACE PERCEPCJE

-procesy uwagi
musimy sie na czyms skoncentrowac aby zwrocic uwage
ale jest mozliwe ze zwrocimy uwage na jakis element bo np ma inny kolor niz reszta otoczenia, albo
inny ksztalt generalnie wyroznia sie w jakis sposob

DWA MECHANIZMY ODPOWIEDZIALNE ZA ZWROCENIE UWAGI:

selekcja ukierunkowana na cel- sami wybieramy to na co patrzymy, wybieramy dany bodziec
z szerokiej gamy naplywajacych do nas informacji

pochwycenie przez bodziec- zwrocenie uwagi na bodziec niezaleznie od celow danej

jednostki
zestawy przedmiotow i badani wolniej odpowiadali gdy zestawy zawieraly ludzka twarz
psychologia Gestalt- psychologia postaci
figura i tło kielich rubina
wazon i dwie twarzy
PRAWA PSYCHOLOGII GESTALT
1.prawo bliskosci- ludzie grupuja razem najblizsze elementy
2.prawo podobienstwo-ludzie grupuja elementy najbardziej podobne
3.prawo ciaglosci-ludzie spostrzegaja linie jako ciagle, nawet wtedy, gdy sa one przerwane
4.prawo domykania- ludzie maja tendencje do zapelniania niewielkich przerw w doswiadczanych
obiektach, tak aby tworzyly calosci
5.prawo wspolnego losu- grupowanie razem obiektow poruszajacych sie w tym samym kierunku

duza czesc percepcji polega na fragmentarycznosci na skladaniu kawalkow swiata we wlasciwy

sposob
nadawanie sensu jest regula budowania percepcji

czlowiek musi laczyc informacje na roznych wymiarach przestrzennych

-dokonywac integracji przestrzennej
-dokonywac integracji czasowej

percepcja ruchu
wymaga laczenia informacji z poszczegolnych spojrzen, rzutow oka na swiat
zjawisko fi- zludzenie ruchu, polega na tym ze dwa nieruchome punkty swietlne znajdujace sie w
roznych miejsca pola widzenia sa na przemian wlaczane i wylaczane, wydaje sie wtedy ze swiatlo
porusza sie miedzy tymi dwoma miejscami

percepcja glebi
w codziennej przestrzeni mamy do czynienia z obiektami trojwymiarowymi
dwuoczne wskazowki glebi- rozbieznosc i zbieznosc
informacje sa pobierane z oczu do stworzenia jednego obrazu
zbieznosc- stopien w jakim oczy zbiegaja sie do wewnatrz patrzac na dany obiekt

zjawisko paralaksy ruchowej- polega na tym ze przedmioty znajdujace sie blizej wydaja sie poruszac
szybciej niz te w oddali, przedmioty oddalone sa wzglednie stabilnie
jednooczne wskazowki glebi- wymagaja informacji tylko z jednego oka
nakladanie sie- polega na tym ze jeden przedmiot zaslaniajac drugi sprawia ze postrzegamy glebie
przesloniety przedmiot jest dalej

stalosci percepcyjne- ludzka zdolnosc do utrzymania niezmienionego postrzegania obiektu pomimo

jego zmian na siatkowce
stalosc wielkosci- pomimo ruchu przedmiotu i widzenia go z daleka nadal zakladamy ze jest on
wiekszy jakbysmy byli blizej np. wzrost czlowieka nie wydaje sie nam zmieniac nawet jesli sie on od
nas oddala
stalosc ksztaltu- postrzegamy ksztalt danego obiektu prawidlowo nawet jesli jest on bardzo
oddalony od obserwatora i jest przedstawiony pod zupelnie innym kątem
stalosc jasnosci- postrzeganie bialosci, szarosci i czerni przedmiotow jako stalych pomimo
zmieniajacego sie oswietlenia
np przyciemnione cegly nadal widzimy w taki sam sposob, tzn widzimy ze sa z tego samego
materialu i maja ten sam kolor tylko sa przyciemnione
stalosc koloru- postrzeganie obiektow majacych stala barwe pomimo zmieniajacych sie warunkow
oswietlenia

zludzenie, iluzja- powstaje gdy doswiadczamy jakis bodziec w sposob nieodpowiedni, ale inni ludzie
tez go tak postrzegaja

RODZAJE PRZETWARZANIA
przetwarzanie typu dół-góra- procesy postrzegania od bodzcow do utworzenia ich
abstrakcyjnych reprezentacji

przetwarzanie góra- dół- procesy postrzegania, w ktorych informacje czerpane z dawnych

doswiadczen, wyksztalcenia, wiedzy, oczekiwan wplywaja na sposob interpretacji danego
przedmiotu

wykorzystywanie kontekstu i oczekiwan aby zrozumiec to co jest w otoczeniu

dwuznacznosc- jeden obraz moze miec wiecej niz jedna interpretacje

percepcja na podstawie naszej wiedzy i doswiadczenia

nastawienie- gotowosc do reagowania na dany bodziec w okreslony sposob

-nastawienie umyslowe
-nastawienie percepcyjne- wykrywanie danego elementu w danym kontekscie

laczenie podstawowego przetwarzania informacji na poziomie tu i teraz i tylko odnoszenia sie do

rzeczy ktore widzimy oraz analizy na wielu plaszczyznach
laczenie przetwarzania gora- dol i dol- gora do optymalnego funkcjonowania w swiecie

wyklad pamiec
co zapamietujemy ?
cos co jest wyraziste
sensowne
jest dla nas wazne
rzeczy uzyteczne
rzeczy zgodne z naszymi postawami
nastawienie jest wazne- np przekladanie daty egzaminu sprawi ze wyniki beda gorsze

roznoronosc procesow pamieciowych

badania Ebbinghausa
sylaby bezsensowne i dwie spolgloski oddzielone samogloska np. NET, RYF, BAZ itp

rozne procesy- zapamietywanie, przechowywanie, odtwarzanie, przypominanie, rozpoznawanie,

uczenie sie na nowo

wyznaczniki efektywnosci zapamietywania

-powtarzanie
-efekty liniowe, modyfikowane przez inne czynniki
-optymalizacja rozkladu w czasie

przeuczenie - eksperyment Krugera

warto powtarzac nawet jesli juz cos wiemy
im wiecej powtorzysz tym lepiej zapamietasz

pamiec autobiograficzna (Maruszewski)

-zdarzenia uporzadkowane sa liniowo
-czasem zapis hierarchiczno- liniowy
-porzadkowanie idei zachowania rzeczywistego porzadku czasowego zdarzen
-zdarzenia maja scisla lokalizacje zdarzen (nie zawsze poprawna)
-zdarzenia opatrzone sa tytulami i etykietkami zawierajacymi okreslenie sensu zdarzenia
-opisom zdarzen towarzysza oznakowania afektywne

pamiec autobiograficzna tez moze sie zmieniac, ulegac przeksztalceniom w wyniku odstepu czasu
zmienia sie ich intensywnosc czy nawet sposob rozumienia w kontekscie emocjonalnym np.
mozemy inaczej patrzec na traumatyczne wydarzenie po czasie

amnezja dziecieca
-brak wspomnien z pierwszego roku zycia
-nieliczne wspomnienia z pierwszych 3 lat zycia
-maly wplyw dystansu czasowego od wspomnianego zdarzenia na pamietanie
-najlepiej pamietane zdarzenia nacechowane emocjonalnie
-niemowleta nie sa zainteresowane przeszloscia
-neurony nie sa zmielinizowane i mozg jeszcze sie rozwija
-nie uzywaja schematow
-nie znaja slow wiec ciezko jest zapamietac informacje bo nie maja mozliwosci ich werbalizacji

pamiec fleszowa
np. zamach na Kennedy’egp
zamach na Jana Pawla
katastrofa promu Challenger
-fotograficzne kopie rzeczywistosci
w pamieci autobiograficznej
-sa obrazowe, nasycone szczegolami
-sa trafne
-trwale zachowywane

pamiec fleszowa dotyczy zdarzen niecodziennych, zaskakujacych o wysokiej donioslosci

specjalny mechanizm kodowania danych
miejsce otrzymania informacji
aktywnosc podmiotu w momencie nadejscia sytuacji
zrodlo informacji
zachowania innych osob w tamtym momencie

badania pokazuja ze zachowujemy takie wspomnienia na bardzo dlugo, czasami cale zycie ale po
pewnym czasie wkradaja nam sie znieksztalcenia w szczegolach
pamietamy do roku praktycznie wszystko z detalami a pozniej powoli zatracamy detale

waznosc wydarzen fleszowych

francuzi lepiej pamietaja o smierci Mitteranda niz nie francuzi a brytyjczycy lepiej pamietaja
okolicznosci rezygnacji Margaret Thatcher niz nie brytyjczycy
wazne wydarzenia dla jakis grup spolecznych, etnicznych etc

fabrykowanie wspomnien
np badania Loftus
zagubienie sie w sklepie w dziecinstwie

pamiec dlugotrwala dziala na zasadzie hierarchicznosci pewnych drabinek etc np. pojecie zwierzeta
i mamy dolaczone do tego rozne skojarzenia ze zwierzetami
ponowne uczenie sie i metoda oszczedzania

kolejna czesc
MYSLENIE I ROZWIAZYWANIE PROBLEMOW

myslenie- zestawienie w pamieci operacyjnej roznych danych poznawczych (informacji) w celu

uzyskania nowej jakosci
myslenie wymaga pojec, pewnych kategorii umyslowych
prototypy- rzeczy najlepiej reprezentujace dana kategorie
egzemplarze- znajomosc danego przykladu, np konkretne psy sa egzemplarzami pojecia pies

dane poznawcze moga pochodzic z otoczenia, z zadania badz z pamieci trwalej

dwa zalozenia
-myslenie jest swiadome
-myslenie jest kontrolowane

OBA SA NIEPRAWDZIWE
behawioralne wskaźniki myslenia

TYPU MYSLENIA WEDLUG EDWARDA NECKI

myslenie asocjacyjne
-potok myslowy, skojarzenia
ukierunkowane
-reproduktywne
-produktywne
-krytyczne

problem- zadanie trudne do rozwiazania w ramach aktualnie posiadanej wiedzy

wymaga poszukania informacji
wyprodukowania nowej informacji

STRUKTURA SYTUACJI PROBLEMOWEJ:

-odczucie trudnosci
-analiza problemu
-wytwarzanie rozwiazan
-ocena rozwiazan
NIEZALEZNOSC GENEROWANIA I EWALUACJI POMYSLOW

DWA RODZAJE PROBLEMOW:

-otwarte- wymaga sformulowania i ewaluacji pomyslu ( co dzisiaj zrobic na kolacje ?)
wplyw wzbudzonej motywacji na rozwiazywanie problemow - czyli pytanie czy kolacja zwykla czy
urodzinowa

przy rozwiazywaniu problemow pomagaja algorytmy

algorytmy- procedura obejmujaca serie dzialan podejmowanych krok po kroku, zapewniajaca
prawidlowe rozwiazanie okreslonego typu problemu
PROBLEM - SKLADOWE PROBLEMU:
-stan wyjsciowy- niepelna informacja lub niezadowalaxje warunki
-stan docelowy- informacja lub stan ktora chcemy osiagnac
-zestaw operacji- kroki ktore musimy spelnic zeby cos zdobyc

Radzenie sobie z problemami:

-rola czynnikow sytuacyjnych
-przezwyciezenie nastawien
-radzenie sobie z fiksacja

fiksacja funkcjonalna- nieumiejetnosc dostrzezenia nowego sposobu uzycia przedmiotu uprzednio

skojarzonego z innym celem
wplywa negatywnie na rozwiazanie problemow

czynniki wplywajace na rozwiazywanie problemow

-kompetencje
-nastawienie umyslowe
-zjawisko wglądu aha
-stalosc funkcjonalna- myslenie o przedmiotach w kategorii ich nazw i funkcji

heurystyki- strategie poznawcze lub intuicje, plyna z praktyki, sa to po prostu skroty myslowe do
rozwiazywania zlozonych zadan

HEURYSTYKA DOSTEPNOSCI
-wnioskowanie na podstawie informacji ktore mamy, np informacje latwo dostepne w pamieci
HEURYSTYKA REPREZENTATYWNOSCI
strategia poznawcza polegajaca na wlaczeniu jakiegos przedmiotu do kategorii na podstawie
podobienstwa do typowych przedstawicieli tej kategorii
polacy sadza ze najbardziej typowym ptakiem jest wrobel i oceniaja ze liczba innych ptakow jest
tym wieksza im bardziej sa podobne do wrobla
HEURYSTYKA ZAKOTWICZENIA
ocenianie pewnych rzeczy na podstawie pewnego punktu odniesienia (kotwicy)
np. jesli cena wywolawcza domu jest wyzsza to ludzie sa w stanie wiecej za niego zaplacic
efekt perspektyw- sposob przedstawienia informacji wplywa na wybor podejmowany przez
czlowieka
EFEKT PIERWSZENSTWA- pierwsze informacje sa najwazniejsze
osoba opisana jako
leniwa, uparta, miła, inteligentna
bedzie gorzej odebrana od
inteligentna, mila, uparta, leniwa

samospelniajace sie proroctwo- okreslone oczekiwania w stosunku do pewnych rzeczy, zachowan

moga realnie wplynac na te zachowania tak ze spelnia sie oczekiwania- badania Roberta Rosenthala
efekt Pigmaliona
efekt Golema

efekt tendencyjnosci przekonan- zjawisko znieksztalcenie rozumowania przez wczesniejsza wiedze,

postawy i wartosci, ktore prowadzi do uznania nieprawdziwych osadow

rozumowanie dedukcyjne- zwiazane z wyciaganiem wnioskow z logicznych przeslanek

rozumowanie indukcyjne- wnioski formułuje sie na podstawie dostepnych dowodow oraz

wczesniejszych doswiadczen
jestesmy bardzo sklonni do wiary i zaufania naszym sądom nawet jesli sa one ledne
moze to wynikac z:
-niezdawania sobie sprawy z tego jak watpliwe sa nasze sady
-skupianie uwagi na tym co je potwierdza a nie co obala
-staramy sie doprowadzic do stanu rzeczy w jaki wierzymy

BLEDY W ARGUMENTACJI
-argumenty ukierunkowane na osobe
-odwolywanie sie do sily
-odwolanie sie do autorytetu
-odwolanie sie do popularnosci

RACJONALNOSC
czy ludzie sa racjonalni ?
Czym jest racjonalnosc ?
-zestaw narzedzi poznawczych zapewniajacych realizacje celow a dokladniej
-zdolnosc do wykorzystania wiedzy sprawdzonej i uzasadnionej do osiagania celow
-zeby wiedze wykorzystac trzeba ja miec albo zdobyc

Pragmatyczne podejscie do racjonalnosci

ujecie klasyczne odwoluje sie do logiki, wnioskowania ogolnie rzecz biorac do rozumu
(ratio=rozum)

ujecie pragmatyczne odwoluje sie do skutecznosci, uzytecznosci, slusznosci (ratio=racja,

slusznosc)

oznacza to ze dzialanie racjonalne z jednej strony moze byc nieracjonalne z drugiej i

odwrotnie

oznacza to tez ze czasami dzialanie nielogiczne moze byc skuteczne

Racjonalnosc jako wartosc
-ludzie sa przekonani o wlasnej racjonalnsci
-przekonanie o nieracjonalnosci innych
-racjonalnosc jest cenna wartoscia

Trzy sfery przejawiania sie racjonalnosci

-sfera podstawowej wiedzy
-sfera myslenia
-sfera czynnosci

Nieracjonalnosc to odwrotnosc racjonalnosci

przejawia sie w sferach
-sferach wiedzy: ignorancja na wiedze
-sferach myslenia: bledy poznawcze
-sferach czynnosci: zachowania nieoptymalne

Kto aktywnie unika wiedzy ?

-osoby o zamknietych umyslach
dogmatyczne one juz wiedza wszystko
-osoby ktore nie radza sobie z niepewnoscia
-osoby o ograniczonych zasobach poznawczych i energetycznych
-osoby przekonane o malym wplywie na sytuacje
-osoby kontrolowane przez rozne grupy np sekty

wewnetrzne i zewnetrzne kryteria racjonalnosci

bledy w racjonalnosci wynikaja raczej z pewnymi pogladami, motywami sa wynikiem ogolnej wiedzy
o swiecie i sa zwiazane bardziej z procesami poznawczymi

EMOCJE I MOTYWACJA
tradycja romantyczna- emocje i rozum
po co emocje ?

roznice indywidualne np. psychopaci czy neurotycy

roznice miedzykulturowe- reguly okazywania emocji w danej kulturze
emocje rzadza nami czy my radzimy emocjami ?
emocje moga miec bardzo duza intensywnosc od stanu silnego pobudzenia do neutralnego

Pięć zjawisk afektywnych:

-pobudzenie emocjonalne fundament wszelkich emocji
-odmienne emocje np. zlosc, radosx
-uczucia milosc, nienawisc
-nastroje smutek, depresja, euforia
-oceny i postawy wobec obiektow
sympatia antypatia
uczucia:
-adresowane- maja obiekt
-werbalizowane
-sa wzglednie trwale
-orientacja behawioralna
-gotowosc do dzialania na rzecz obiektu
Frijda- pojmowanie emocji
emocja polega na uruchomieniu gotowosci do realizacji pewnych programow dzialania
emocja hierarchizuje dzialania w skali priorytetow lub pilnosci
rozne emocje uruchamiaja rozne programy dzialania
emocja jest doswiadczana subiektywnie jako szczegolny i wyroznialny stan
towarzyszy np ekspresja, zmiany mimiczne
poznawcze podejscie do emocji:
-poszukiwanie informacji- rozumienie zjawiska, oswajanie sie
-nadawanie nowego sensu informacjom
-odcinanie dostepu do informacji
-spoleczne reguly okazywania
-samouspakajanie i samoinstrukcje

motywacja
motywacja kompetencyjna
-wrodzone dazenie do efektywnej interakcji z otoczeniem
-umiejetnosci zapewniajace skutecznosc
-przemieszczanie sie
-operowanie przedmiotami
Poczatek aktywnosci:
uruchomienie zachowania
-wielkosc oczekiwanej gratyfikacji
-subiektywne prawdopodobienstwo osiagniecia sukcesu

Klasy procesow motywacyjnych:

-procesy odpowiedzialne za przejscie ze stanu odpoczynku do stanu aktywnosci
-procesy odpowiedzialne za zmiane kierunku aktywnosci (nowy cel)
-procesy odpowiedzialne za podtrzymanie aktywnosci dlugoterminowej i powtarzalnej
-procesy odpowiedzialne za przerwanie dzialania przed osiagnieciem wyniku
-procesy odpowiedzialne za rozpoznanie wyniku

Wyznaczniki subiektywnego prawdopodobienstwa

-wewnetrzne - zdolnosci, wysilek i doswiadczenie

koncepcja alternatywna Paul Pintrich

-komponent wartosci celu
-komponent mozliwosci- czy jestem w stanie cos zrobic i w jakim stopniu
-komponent afektywny- jakie emocje wzbudza efekt
-zalozenie o niezaleznosci czynnikow

Poczatek aktywnosci
motywacja typu musze
-presja biologiczna
-presja spoleczna - oczekiwania wymagania, role spoleczne
-wymagania sytuacyjne (katastrofy, pogoda, zamknieta droga)

motywacja typu chce

-pokusy
-potrzeby nabyte
-fantazje, aspiracje, pragnienia
-zachowania innych ludzi
-rozne wersje niezgodnosci poznawczych

Czego chcemy?
tego co jest dla nas subiektywnie wazne
-tego co moje
-tego co dostepne
-tego co jest powszechnie upragnione
-tego czego inni nie maja

Podtrzymanie aktywnosci- wytrwalosc

techniki podtrzymania
-segmentacja
-magiczna polowa
-zadania jako indywidualne

Zniechęcenie
-z powodu braku gratyfikacji
-z powodu zmeczenia, wyczerpania zasobow
-niskie szanse na sukces, lub znaczacy spadek tych szans
-alternatywna wartosc
-utrata wplywu nad zdarzeniami- cos sie wymyka spod kontroli
-lęk przed porazka
-samoutrudnianie
-lęk przed sukcesem

emocje- kontrola dzialania

nastroj- kontrola procesow poznawczych
nastroj trwa dluzej niz emocja
emocje sa bardziej ukierunkowane nastroje nie sa ukierunkowane
ludzie z reguly wiedza w jakim sa nastroju ale nie wiedza z czego taki nastroj wynika
nastroj wplywa na stosunek do nas
np. nastroj negatywny sprawia ze patrzymy raczej na siebie skupiamy uwage na sobie
natomiast pozytywny nastroj sprzyja koncentracju uwagi na innych osobach
zwiazek nastroju z uczeniem sie i procesami pamieciowymi
pozytywny nastroj zwieksza gotowosc do zachowan prospolecznych

radzenie sobie z emocjami:

-zabieg regulacji emocji przez modyfikowanie stanu miesni
-terapia tancem czy cwiczenia w relaksacji ciala
-modyfikacja doplywu informacji- nie chce tego widziec albo nie chce o czyms wiedziec
-oswajanie sie ze zrodlami emocji i samymi emocjami
-wyjscie od jednego stanu do drugiego
Sposoby na zly nastroj:
-relaks rozne jego formu np ciepla kapiel
-ucieczka i unikanie np. izolowanie sie od innych ludzi
-bezposrednia redukcja napiecia np. picie alkoholu
-wsparcie spoleczne- rozmowa ze znajomymi, wspolne palenie papierosow
-techniki pasywne- np. ogladanie telewizji, jedzenie, zakupy
-aktywnosc dostarczajaca przyjemnosci np. sluchanie muzyki, zaangazowanie w hobby

kontrola emocjonalna
-zimny mechanizm poznawczy- kalkulacja zyskow i strat
-goracy mechanizm- impulsywny, szybki, zalezny od napiecia sytuacyjnego
uleganie pokusom w sytuacji gdy wiecej zyskamy niz stracimy, nie zostaniemy ani przylapani i
zdemaskowani ani ukarani
czynniki bardziej zdeterminowane sytuacyjnie niz osobowosciowo

DODATKOWE
inteligencja
inteligencja jako zaleta cos co jest powodem do domu
brak inteligencji powod do wstydu
inteligencja jako zasoby odnawialne, wyczerpowalne i moga byc trenowane
inteligencja jako pewna zlozonosc roznych skladowych

Trzy rodzaje inteligencji:

-inteligencja A- wrodzone mozliwosci
-inteligencja B- mozliwosci rzeczywiste, zrealizowane
-inteligencja C- mozliwosci ujawniajace sie poddajce sie pomiarowi
inteligencja jako dobra pamiec, odpowiednie przetwarzanie informacji, uwaga i uczenie sie
inteligencja jako zdolnosc do rozwiazywania problemow zarowno prostych i tych zlozonych

PODSTAWOWY PODZIAL
inteligencja psychometryczna- mozemy zmierzyc w roznych testach
inteligencja praktyczna- widzimy ja w zachowaniach

inteligencja plynna i skrystalizowana

inteligencja plynna - zdeterminowana biologicznie
inteligencja skrystalizowana- zalezna od srodowiska
inteligencja plynna jest stabilna natomiast skrystalizowana ulega zmianom w ciagu zycia jednostki

inteligencja wieloraka- czyli taka ktora nie jest skonkretyzowana na jednej dziedzinie a jest calym
zbiorem roznych w ktorej jednostka wykazuje umiejetnosci:
-inteligencja jezykowa
-inteligencja muzyczna
-inteligencja przestrzenna
-inteligencja kinestetyczna

jednak to nie wyjasnia wszystkiego bo mozna te skladowe wlozyc do kategorii tej psychometrycznej
badz do kompetencji spolecznej i emocjonalnej

rozwoj inteligencji na przestrzeni zycia

zalezy od odzywiania nowych sposobow edukacyjnych, nowych mozliwosci rozwoju dla ludzi

z wysoka inteligencja wcale nie ida w parze niesamowite sukcesy szkolne czy zawodowe jak sie
powszechnie uwaza

STRUKTURY JA
rozne pojecia dla ja
czlowiek sklada sie z wielu ja

tozsamosc osobista i spoleczna

spojrzenie na jednostke jako indywidualna, jakie ma cechy charakterystyczne ale tez jako osobe
spoleczna, ktora jest w jakims stopniu podobna do innych osob

pierwszy sposob definiowania ja odnosi sie do symboli np. Jasna Gora, Luk Triumfalny a drugi
odnosi sie do przypisanych do roli zachowan
pierwszy ciezko zmienic, jest praktycznie nie do zmiany a drugi mozna

Ja moze byc podmiotem albo przedmiotem

Ja jest podmiotem kiedy:
-jednostka dysponuje zdolnoscia do samokontroli
-jednostka jest sprawca, wywiera wplyw na wydarzenia
-realna wolnosc wyboru

Przedmiotem jest sie wtedy gdy Ja ulega uprzedmiotowieniu i staje sie narzedziem dla celow
organizacji, grupy itd
Ja moze byc tez przedmiotem w kontekscie samoobserwacji
jedni ludzie sa bardziej sklonni do samoobserwacji niz inni

czasami latwiej nam o samokontrole i samoobserwacje niz w innych, osoby z wysoka tendencja do
samokontroli lepiej radza sobie w wielu sytuacjach spolecznych, latwiej sie dostosowuja
niz osoby o niskiej tendencji do samokontroli obserwacyjnej

Ja przedmiotowe- ogladanie swoich zdjec, przegladanie sie w lustrze, sluchanie nagran wlasnego
glosu
koncentracja uwagi na Ja sprzyja:
-intensyfikacji kontroli zgodnosci dzialania z ustalonym standardem
-wzrost wlasnych standardow i oczekiwan i funkcjonowanie zadaniowe na ich podstawie

z danych dostarczanych do naszej struktury Ja są generowane rozne wersje wlasnego Ja

Ja mozliwe- przekonania na temat tego jaki podmiot moze sie stac, kim moze byc, a kim wolaby nie
byc

porownujemy siebie z roznych okresow zycia- ja teraz a ja wtedy

czasami wyobrazenie siebie swojego Ja w przyszlosci moze nas sklonic do dzialania i pobudzic

Ja aktualne- jaki jestem teraz

Ja idealne- jaki chcialbym byc, idealna wersja siebie
Ja normatywne- jaki powinien byc
ja idealne- nastawienie na dokonania, osiagniecia
ja powinnosciowe- bezpieczenstwo i nastawienie prewencyjne
Ja prywatne i Ja publiczne
ja prywatne- pobudzenie Ja idealnego
ja publiczne bardziej skupia sie na ja powinnosciowym

SAMOOCENA- CENTRALNA KATEGORIA STRUKTURY JA

samoocena jest wyrazem wartosciujacego stosunku do siebie samego jako calosci lub tez do
jakiegos konkretnego aspektu Ja

Samoocena jako:
-wskaznik uznania ze strony innych ludzi
-detektor odchylen od normy
-posiadane zasoby poznawcze i energetyczne
-samoocena jako zabezpieczenie przed nadmiernymi emocjonalnymi konsekwencjami zdarzen
-samoocena jako bufor zabezpieczajacy przed lekami
-jako wskaznik dobrego nastroju ogolnego dobrostanu

doswiadczenia skladajace sie na Ja mozna opisac za pomoca czterech wymiarow:

-temporalny- czasowy ja przeszle, aktualne, przyszle
-realnosciowy-stany typowe Ja realne, Ja idealne , Ja robocze (tymczasowe)
-obligujacy- jaki ktos byc powinien czyli Ja powinnosciowe
-wymiar kompetencji - ja skuteczne i ja nieskuteczne

porownania miedzy roznymi aspektami Ja sluza nam regulacji roznych kwestii- mechanizm
regulacyjnych
dotyczy to aspektu afektywno- motywacyjnego oraz dzialan ukierunkowanych na autoweryfikacje-
dazenie do trafnego obrazu siebie
oraz autowaloryzacje- dazenie do poprawienie obrazu wlasnej osoby

sądy pewne na nasz temat nie wymagaja ciaglego sprawdzania natomiast takie ktorych nie jestesmy
pewni wymagaja poszukiwania nowych informacji aby uzyskac pewnosc

struktura Ja jest automatycznie aktywizowana, integruje dane, koordynuje interesy, stanowi punkt
odniesienia

struktura Ja jako zdolnosc do autoidentyfikacji do rozpoznania siebie,zdolnosci do samookreslenia

oraz jako narzedzie do rozpoznawania, cech, intencji i tym podobnych
zadanie Ja to wybor celow i dzialan koordynujacych rozne interesy
zdolnosc do samokontroli

Dwa procesy w strukturze Ja:

-dazenie do usuwania niezgodnosci wewnatrz tej struktury
-dazenie do poprawy mniemania o sobie samym