Professional Documents
Culture Documents
Podstawowe Zadania, Pojęcia I Założenia Wytrzymałości Materiałów
Podstawowe Zadania, Pojęcia I Założenia Wytrzymałości Materiałów
Czas
W statyce uważamy, że procesy nie zależą od czasu, czyli są stacjonarne.
Ciało
Ciało zajmuje część przestrzeni i jest obdarzone takimi cechami fizycznymi jak
masa. Modelami ciał, stosowanymi w mechanice są: punkt materialny, tarcza
i bryła.
STOPNIE SWOBODY CIAŁA
y
Punkt materialny
w
u
v
Na płaszczyźnie W przestrzeni v
u
2 stopnie swobody 3 stopnie swobody
y
x x
STOPNIE SWOBODY CIAŁA
3 stopnie swobody
v
u
x
STOPNIE SWOBODY CIAŁA
4 stopnie swobody
STOPNIE SWOBODY CIAŁA
5 stopni swobody
STOPNIE SWOBODY CIAŁA
3 translacje + 3 obroty
6 stopni swobody
z
y
x
x
WIĘZY
Więzami nazywamy ograniczenia ruchów, narzucone na ciało.
Więzy zmniejszają liczbę stopni swobody ciała.
Jeśli liczba więzów od siebie niezależnych jest równa liczbie stopni swobody, ciało
pozostaje nieruchome.
Więzy nie mogą być zakładane dowolnie i muszą spełniać warunki, które
rzeczywiście odbierają stopnie swobody. z
Na płaszczyźnie W przestrzeni
x x
nieprawidłowo prawidłowo
Więzy narzucone na tarczę
Podpory
Podpora przegubowo-przesuwna, odebrany jeden stopień swobody – ruch
prostopadły do linii przesuwu
Skalary i wektory
Suma wektorów
C= A+B
C
A
B
C = A+B = B+A
C A
A C
B
PODSTAWY RACHUNKU WEKTOROWEGO
Wektory
Różnica wektorów
-B
B
A C = A − B = A + (−B)
C
A − B ≠ B− A
PODSTAWY RACHUNKU WEKTOROWEGO
Wektory
B
c = A ⋅ B = A ⋅ B ⋅ cos α
•
α
A c = B⋅ A
•
PODSTAWY RACHUNKU WEKTOROWEGO
Wektory
C C⋅A = 0 C⋅B = 0
B C = A ⋅ B ⋅ sin α
α
A
B
α
A
PODSTAWY RACHUNKU WEKTOROWEGO
Wektory
Rzut wektora na oś na płaszczyźnie
C
Cy
y By B W = A+ B +C
W
Ay
A Ay Wy
A Wx = Ax + Bx + C x
Bx Cx Wy = Ay + B y + C y
x Wx
Ax Ax x
PODSTAWY RACHUNKU WEKTOROWEGO
Wektory
Rzut wektora na oś w przestrzeni
z A
z
B
Az A
W
Ay
Ax y y
C
x x Wx = Ax + Bx + C x
W = A+ B +C Wy = Ay + B y + C y
Wz = Az + Bz + C z
Zbieżny układ sił
Układ sił nazywa się zbieżnym, jeśli kierunki działania wszystkich sił przecinają się
w jednym punkcie.
P2
P3 P
P = P1 + P2 + P3 + ...Pn
P1
P – wypadkowa układu sił zbieżnych
Pn
Równowaga układu sił zbieżnych
Układ sił nazywa się zbieżnym, jeśli kierunki działania wszystkich sił przecinają się
w jednym punkcie.
P2
Pn P = P + P + P + .... + P
i 1 2 3 n =0
P3 Na płaszczyźnie
Pn −1 P1
P1
Pn
P ix = P1x + P2 x + P3 x + .... + Pnx = 0
P2 P iy = P1 y + P2 y + P3 y + .... + Pny = 0
W przestrzeni
P3 P iy = P1 y + P2 y + P3 y + .... + Pny = 0
0 r
M0 = r × P
y
M0 = F
x
P = P1 + P2 + P3 + ...Pn z 0
r P1
n n
Pn
M 0 = r × P = r Pi = M 0i
i =1 i =1 P2
P3 y
x
Siły równoległe
Zgodnie skierowane
R = P1 + P2
a S
= S ⋅ h = a ⋅ P1
R h P1
b S
h = S ⋅ h = b ⋅ P2
h P2
S a b S
a ⋅ P1 = b ⋅ P2
P1
a P2
R1 P2 =
b P1
R2
Siły równoległe
Przeciwnie skierowane
R1
P1 a S b R = P2 − P1
S
a+b S
= S ⋅ h = (a + b) ⋅ P1
P2 h P1
R2 b S
h = S ⋅ h = b ⋅ P2
h P2
(a + b) ⋅ P1 = b ⋅ P2
b P1
=
R a + b P2
Para sił
Dwie siły równe i przeciwnie skierowane
M
P
R=0
a
M 0 = P ⋅ b + P ⋅ ( a − b) = P ⋅ a
Moment pary sił względem dowolnego
punktu jest stały
b 0 a −b
Równoległe przesunięcie siły
P P
M = P⋅a P
a a
A B A B
P
Redukcja płaskiego układu sił
Dwie siły równe i przeciwnie skierowane
P3
P2 M n = Pn ⋅ hn
Pn P3
h3
A
hn M 3 = P3 ⋅ h3
h1 P1
P1 Pn P2
h2 M 1 = P1 ⋅ h1
M 2 = P2 ⋅ h2
P = P1 + P2 + P3 + ... + Pn Px = P1x + P2 x + P3 x + ... + Pnx
M = M 1 + M 2 + M 3 + ... + M n Py = P1 y + P2 y + P3 y + ... + Pny
M = M 1 + M 2 + M 3 + ... + M n
Równowaga płaskiego układu sił
P3
M 1 + M 2 + M 3 + ... + M n = 0
P2
M3
Pn P3
P1 M2
P1 Pn P2
Mn M1
Pn P2 P3
P1 y + P2 y + P3 y + ... + Pny = 0
Reakcje podporowe
Podstaw owe rodzaje podpór służące do modelowania sposobu
podparcia elementu konstrukcyjnego to:
1. Podpora przegubowa przesuwna
(reakcja podporowa VA )
Reakcje podporowe
Podstaw owe rodzaje podpór służące do modelowania sposobu
podparcia elementu konstrukcyjnego to:
2. Podpora przegubowa, nieprzesuwna
(reakcja podporowa H A ; VA )
Reakcje podporowe
Podstaw owe rodzaje podpór służące do modelowania sposobu
podparcia elementu konstrukcyjnego to:
3. Utwierdzenie
(reakcja podporowa H A ; VA ; M A )
Reakcje podporowe
Podstaw owe rodzaje podpór służące do modelowania sposobu
podparcia elementu konstrukcyjnego to:
4. Podpora teleskopowa
5. Reakcje w przegubie
Reakcje podporowe
Do w yznaczenia reakcji podporowych układów statycznie
w yznaczalnych w ykorzystujemy jeden z trzech możliwych układów
rów nań rów nowagi
1) = 0, = 0, ( ) =0
2) = 0, ( ) = 0, ( ) =0
3)
( ) = 0, ( ) = 0, ( ) =0
Reakcje podporowe
1)
= 0, = 0, ( ) =0
U WAG A: o s i e X i Y n i e m o g ą b yć r ó w n o l e g ł e
K – d o w o l n i e o b r a n y w p ł a s z c z yź n i e u k ł a d u
2)
= 0, ( ) = 0, ( ) =0
U WAG A: o ś X n i e m o ż e b yć p r o s t o p a d ł a d o
prostej AB
3)
( ) = 0, ( ) = 0, ( ) =0 U WAG A: p u n k t y A , B , C n i e m o g ą l e ż e ć n a
jednej prostej
Reakcje podporowe
Warunki analityczne rów nowagi płaskiego zbieżnego układu sił
=0
= 0, =0
U WAG A: o s i e X i Z n i e m o g ą b yć r ó w n o l e g ł e
Reakcje podporowe
W c e lu wyz n a c z e n ia r e a k c j i p o d p ó r :
1 ) r ys u j e m y s c h e m a t s t a t yc z n y
r o z p a t rywa n e g o u k ła d u p r ę t o we g o wr a z
z d z ia ła j ą c ym i n a ń o b c ią ż e n ia m i,
2 ) u wa ln ia m y u k ła d o d p o łą c z e ń
( z a s t ę p u je my p o d p o r y s k ła d o wym i
r e a k c j i) ,
3 ) s iły o k ie r u n k u u k o ś n ym z a s t ę p u j e m y ic h
s k ła d o wym i r ó wn o le g łym i d o o s i
p r z yj ę t e g o u k ła d u ws p ó łr z ę d n yc h ,
4 ) f o r m u łu je my o d p o wie d n ie r ó wn a n ia
r ó wn o wa g i, z k t ó r yc h wyz n a c z a m y
o d p o wie d n ie wie lk o ś c i s t a t yc z n e .
Deformacje wywołane obciążeniem
Siły wewnętrzne w prętach prostych
Siły wewnętrzne inaczej zwane są siłami przekrojowymi. Wyznaczenie tych sił jest
najważniejszym zadaniem w teorii konstrukcji i stanowi podstawę projektowania
inżynierskiego.
Siły wewnętrzne w belce
Siły wewnętrzne w prętach prostych
Siły wewnętrzne w prętach prostych
Dla lewej lub prawej części wykorzystuje się następujące równania:
∑P x
= 0, ∑Py
= 0, ∑ M( ) = 0,
α
z których wyznacza się nieznane siły Mα, Vα, Nα. Można przeprowadzać obliczenia
z dowolnej strony przekroju belki, gdyż wartości sił wewnętrznych, obliczone w tym
samym przekroju, muszą być sobie równe.
Chcąc przedstawić dokładny przebieg sił wewnętrznych, zapisuje się je w postaci
funkcji. Rozkład sił przedstawia się graficznie w postaci wykresów.
Przykładowe wykresy sił wewnętrznych dla fragmentów układu
Przykładowe wykresy sił wewnętrznych dla fragmentów układu
Na podstawie przebiegu wykresów sił wewnętrznych można stwierdzić następujące
prawidłowości:
jeżeli wykres sił poprzecznych jest opisany równaniem prostej poziomej, to wykres
momentów zginających będzie opisany równaniem prostej nachylonej,
jeżeli wykres sił poprzecznych jest opisany równaniem prostej pochyłej, to wykres
momentów będzie opisany parabolą,
ekstremum momentu zginającego znajduje się w miejscu zerowania się siły
poprzecznej,
jeżeli na układ działa siła skupiona, to w miejscu jej zaczepienia wystąpi nieciągłość na
wykresie sił poprzecznych,
jeżeli na układ działa moment skupiony, to w miejscu jego zaczepienia wystąpi
nieciągłość na wykresie momentów zginających.
Belki proste
Płaski układ określa się jako statycznie wyznaczalny, jeżeli do wyznaczenia wszystkich
reakcji i sił wewnętrznych wystarczą tylko równania równowagi.
Belka na trzech podporach przegubowo-przesuwnych (mechanizm – układ chwiejny lub
geometrycznie zmienny)
T 0,6 P
0,4 P
Jeżeli w przedziale nie działa żadne obciążenie, wykres momentów w tym przedziale jest linią prostą
Momenty zginające i siły poprzeczne
w belkach
x
q
l
A B M B = VA ⋅ l − ql ⋅ 2
=0
VA VB ql
l VA =
2
ql
VB =
M 2
ql 2 ql x qx
8 M = ⋅ x − qx ⋅ = (l − x)
2 2 2
ql ql
T= − qx
T 2 2
ql
2
Siły wewnętrzne w belkach