DWA OBLICZA
ZALETY SARMATYZMU
A/ duma narodowa -
wiązała się z poczuciem
potęgi polityczno-
ekonomicznej,
przekonaniem o
doskonałości polskiego
ustroju, przeświadczeniem
o wyjątkowej roli polskiej
szlachty w Europie (idea
przedmurza
chrześcijaństwa)
B/ przywiązanie do
rodzimych tradycji,
pielęgnowanie starych
obyczajów, duma,
odrzucanie
cudzoziemszczyzny -
zwłaszcza w sferze stroju i
obyczajów
C/ patriotyzm - miłość do
Polski, gotowość walki w
jej obronie, chęć
poświecenia własnego
życia
D/ waleczność, odwaga
męstwo, honor
E/ umiłowanie wolności
i demokracji
F/ przywiązanie do
religii
G/ szacunek dla
praworządności,
sprawiedliwości,
rozstrzyganie sporów na
drodze sądowej
Portret trumienny
Stanisława Woyszy
H/ sztuka oratorska
I/ gościnność,
wystawność
WADY
A/ megalomania - przesadne
poczucie własnej wartości
B/ zaściankowość, zacofanie
kulturalne, prowincjonalizm,
wstecznictwo, obskurantyzm
(ciemnota umysłowa, wrogie
nastawienie do oświaty i
postępu), konserwatyzm
C/ ksenofobia - pogarda,
przesadna niechęć, wrogość
w stosunku do cudzoziemców
D/ awanturnictwo,
pojedynkowanie się pod byle
pretekstem, brawura,
nieposzanowanie własnego
życia
E/ warcholstwo
(wichrzycielstwo), anarchia,
nadużywanie praktyki
liberum veto, czyli prawa
unieważniania wszystkich
strój sarmacki uchwal sejmowych prze;
sprzeciw jednego posła
F/ nietolerancja wobec
innowierców,
dewocja, fanatyzm religijny
G/ pieniactwo, brak chęci
kompromisu, wieloletnie
procesy sadowe toczone
czasami o tak błahe sprawy,
jak grusza na miedzy
H/ gadulstwo, niekończące
się popisy oratorskie w sejmie
czy w czasie przyjęć,
makaronizowanie
I/ życie ponad stan
(wystawne uczty, pełne
przepychu zaślubiny,
ceremonialne uroczystości
pogrzebowe), pijaństw,
obżarstwo, często prowadzące
do ruiny i utraty majątków