Prof.dr.ir.

Hans Janssen
Afdeling Bouwfysica
Dep. Burg. Bouwkunde
Kasteelpark Arenberg 40
B-3001 Heverlee, België

2Bbwk & 2Bira

BOUWFYSICA
1

Overzicht cursus

❖ KUL-H01H3B Bouwfysica lessenschema

• 01. Warmte & Massa - Inleiding

• 02. Warmte - Concepten + Geleiding
• 03. Warmte - Convectie
• 04. Warmte - Straling
• 05. Warmte - Weerstanden
• 06. Warmte - Gecombineerd
• 07. Warmte - Meerdimensionaal
• 08. Warmte - Nietstationair
• 09. Massa - Lucht & vocht & materialen
• 10. Massa - Dampdiffusie
• 11. Massa - Luchttransport
• 12. Massa - Lucht & warmte & damp
• 13. Massa - Vochttransport in poriën
• 14. Massa - Vochttransport in materialen
• 15. Massa - Vochttransport en poriënruimte 2
2

1
 Overzicht vandaag

❖ Previously in …

❖ 02. Warmte – Concepten

• Motivatie & leerdoelen
• Opslag warmte: behoud, warmte, warmtebalansen
• Transport warmte: inleiding, mechanismes

❖ 02. Warmte – Geleiding

• Motivatie & leerdoelen
• Beginselen: algemeen, eigenschap

3
3

Previously in …

❖ Gebouwprestaties: vier prestatiecategoriën

Gewenst: een aangename binnenomgeving

Voorzien door: een duurzame gebouwschil
→ aangenaam1: garantie gezondheid van gebouwgebruikers
→ aangenaam2: optimaal WVLcomfort van gebouwgebruikers
→ duurzaam1: maximalisatie levensduur (schade vermijden)
→ duurzaam2: minimalisatie verbruik energie (& materialen)

❖ Inzicht in & controle over: WVL status en stroom

Criteria voor gezondheid, comfort, duurzaamheid hangen vaak

samen met warmte, vocht, lucht (WVL) status/stroom
Benodigd: inzicht in en controle over warmte, vocht, lucht
status/stroom in materialen, bouwdelen, gebouwen
Kerntaak: opstellen van warmte-, vocht- en luchtbalansen 4
4

2
 Previously in …

❖ KUL-H01H3B Bouwfysica leerdoelen

• duiden waarom warmte, vocht, lucht cruciaal zijn in bouwfysisch

ontwerpen en ontleden van materialen, bouwdelen, gebouwen;
• bespreken hoe opslag en transport van warmte, vocht, lucht in
materialen, bouwdelen en gebouwen verlopen;
• formuleren van warmte-, vocht-, luchtbalansen voor bouwfysische
toepassingen, met toepassing van de transportvergelijkingen voor
warmte, lucht, vocht daarin;
• ontwerpen van bouwfysisch correcte componenten en gebouwen,
ontleden van bouwfysisch incorrecte componenten en gebouwen;
• classificeren van bouwmaterialen in functie van hun bouwfysische
eigenschappen, en evalueren van de invloed van die eigenschappen
op de prestaties van materialen, bouwdelen en gebouwen;

5
5

02. Warmte - Concepten

Motivatie & leerdoelen
❖ Motivatie: belang temperatuur & warmtetransport

• temperaturen en warmtestromen spelen sterke rol in criteria

voor gezondheid, comfort, duurzaamheid
• temperaturen bepalen bovengrenzen voor dampdruk in lucht
• temperatuursbepaalde archimedeskracht drijft luchttransport

❖ Leerdoelen: 02. Warmte - Concepten

Na deze les moet je in staat zijn om:

• de mechanismen voor de opslag en het transport van warmte
in materialen, bouwdelen en gebouwen te beschrijven;
• een warmtebalans op te stellen voor vlakken in bouwdelen en
voor zones in gebouwen;
→ inzicht in en toepassing van: behoud van energie
vlak- & zonebalansen 6
6

3
 02. Warmte - Concepten
Motivatie & leerdoelen
❖ Illustratie van topic: thermische analyse kantoor

Zomer: thermisch comfort & winter: nodige verwarming

Vkant.: 45 m³
Amuur: 3 m²
Araam: 6 m²

(
Inzicht in & controle over: Tkant = bal Qtrans ,Q vent ,Q zon , Qopslag )
Qverwarm = Qtrans + Qvent
→ expliciete uitdrukkingen nodig voor Qtrans, Qvent, Qzon, Qopslag

7
7

A. Warmte 02. Warmte - Concepten

Opslag warmte
❖ Definitie ‘warmte’: thermodynamica & deeltjesfysica

• thermodynamica: energie uitgewisseld tussen objecten,

in contact, op verschillende temperatuur
• deeltjesfysica: energie aanwezig als kinetische energie
van electronen/atomen/moleculen, en als
POLL

bindingsenergie van atomen/moleculen

❖ Warmte: voelbare en latente warmtevormen

• VOELBAAR: Evoel = Mmat c mat T = Vmat mat c mat T

= toename in kinetische energie met temperatuur
• LATENT: Elat = MmatL v,mat = Vmat matL v,mat
E: warmte [J] = sprong in bindingsenergie bij faseveranderingen
ρ: densiteit [kg/m³]
M: massa [kg] c: soortelijke warmte [J/kgK] Lv: verdampingswarmte [J/kg]
V: volume [m³] T: temperatuur [K] voel/lat/mat:
voelbaar/latent/material 8
8

4
 A. Warmte

❖ Voelbaar & latent: voorbeeldwaarden eigenschappen

• VOELBAAR:
c ρ ρc λ
Materiaal
[J/kgK] [kg/m³] [J/m³K] [W/mK]
metaal 880 2700-12000 6.6·106 35-380
baksteen 840 700-2000 1.3·106 0.3-1.1
kunststof 1470 900-2200 2.4·106 0.1-0.5
hout 1880 350-1000 1.3·106 0.1-0.2
minerale wol 840 10-200 4.2·104 0.03-0.05
schuimisolatie 1470 10-60 4.4·104 0.02-0.04
vloeibaar water 4200 1000 4.2·106 0.6
lucht 1000 1.25 1.3·103 0.025

• LATENT:
Lv,water = 2.5·106 J/kg Lm,water = 3.3·105 J/kg
v/m: verdampen/smelten 9
9

A. Warmte

❖ Voelbaar & latent: warmte in 1 kg water

Algemene relatie tussen warmte en temperatuur

4.0 1860 J/kgK

3.0
warmte [MJ/kg]

verdampen 2.5 106 J/kg

2.0

1.0 4180 J/kgK

smelten 3.3 105 J/kg
2030 J/kgK

100 200 300 400 500

temperatuur [K]

10
10

5
 A. Warmte

❖ Definitie ‘temperatuur’: maat hoeveelheid warmte

Kinetische energie in object is evenredig met zijn temperatuur

→ temperatuur: maat voor hoeveelheid warmte in object

❖ Temperatuurschalen: graden Kelvin and Celsius

• Kelvin [K]: T absoluut nulpunt =0K

vriespunt H2O = 273.15 K
kookpunt H2O = 373.15 K
• Celsius [°C]: θ absoluut nulpunt = - 273.15 °C
vriespunt H2O = 0 °C
kookpunt H2O = 100 °C

• temperatuuromzetting: θ = T - 273.15
• temperatuurverschillen: 1 °C = 1 K
11
11

B. Behoud 02. Warmte - Concepten

Opslag warmte
❖ Behoudswet: behoud van energie

De totale hoeveelheid energie in een gesloten systeem is constant

(wordt behouden)

❖ Bouwfysica: thermische energie of warmte

• basisformulering: Eopslag =  Ein −  Euit

• stroomformulering: dEopslag dt =  Qin −  Quit object

linken van opslag & transport van warmte aan temperaturen

→ begroten van thermische responsen
van bouwdelen en gebouwen mogelijk
∆: increment Q: warmtestroom [W] opslag : opslag
E: warmte [J] t: tijd [s] in/uit : ingaand/uitgaand 12
12

6
 Klasvoorbeeld

❖ Behoud van energie: zomercomfort in kantoor

Evolutie in de tijd van temperatuur van kantoor met zonnewinst

Qzon: 300 W Qzon

Htrans: 15 W/K
Hvent: 15 W/K Te = 20 °C Ti (t) = ?

• Warmtebalans: Qin = Qzon = Quit = Htrans∙(Ti – Te) + Hvent∙(Ti – Te)

→ Ti = Te + Qzon/(Htrans + Hvent)

• Energiebehoud: dEopslag/dt = Qin – Quit = Qzon – Htrans∙(Ti – Te) – Hvent∙(Ti – Te)

→ Eopslag schrijven als functie van Ti
→ differentiaalvergelijking voor Ti(t)
→ oplossing beschrijft verloop Ti(t)
13
13

Klasvoorbeeld

❖ Behoud van energie: zomercomfort in kantoor

Evolutie in de tijd van temperatuur van kantoor met zonnewinst

• vergelijking:
dEopslag dt =  Qin −  Quit met Ti ( t = 0 ) = Te
• uitgewerkt:
dTi ( t )
Vlucht c lucht lucht = Qzon − (Htrans + Hvent ) ( Ti ( t ) − Te )
dt
• oplossing:

Qzon   H + Hvent 
Ti ( t ) = Te +  1 − exp  − trans t 
Htrans + Hvent 
  Vlucht c lucht lucht 

E: energie [J] H: verliesfactor [W/K]

T: temperatuur [K] Vlucht: luchtvolume [m³] i/e/in/uit:binnen/buiten/in-/uitgaand
Q: warmtestroom [W] clucht: soortel. warmte lucht [J/kgK] zon/trans/vent: zon/ transmissie/ven-
t: tijd [s] ρlucht: luchtdensiteit [kg/m³] tilatie 14
14

7
 Klasvoorbeeld

❖ Behoud van energie: zomercomfort in kantoor

Evolutie in de tijd van temperatuur van kantoor met zonnewinst

Kantoor:
kantoortemperatuur [°C]

30 Te: 20 °C
Qzon: 300 W

Vlucht: 45 m³
25 ρclucht: 1250 J/m3K

Htrans: 15 W/K
Hvent: 15 W/K
20
Variaties:
Hvent: 60 W/K
15 Qzon: 60 W
ρclucht: 6250 J/m3K
0 4 8 12
ρclucht: 31250 J/m3K
tijd na start zon [h]
15
15

B. Behoud

❖ Behoud van energie: transiënte & stationaire balans

• basisformulering: Eopslag =  Ein −  Euit

• stroomformulering: dEopslag dt =  Qin −  Quit

• stationaire gevallen: Eopslag = 0 & dEopslag dt = 0
opmerking: object met constante opslag warmte
= object met constante temperatuur

 Ein =  Euit
standaarddefinities
→  Qin =  Quit van warmtebalans
 qin =  quit
∆: increment t: tijd [s] opslag : opslag
E: warmte [J] Q/q: warmtestroom [W]/-flux [W/m²] in/uit : ingaand/uitgaand 16
16

8
 Klastoepassing

❖ Toepassing warmtebalans: koelen van kantoor

Impact van latente warmte (smelten van ijs) op koelmiddeldebiet

Ons kleine kantoor wordt te warm door de zonneïnstraling 300 W (zie de

vorige les). De ingenieur technieken stelt voor om de temperatuur op
20 °C te houden via actieve koeling.

Neem aan dat de koelvloeistof instroomt op 0 °C en uitstroomt op 10 °C.

• geval A: koelvloeistof = water

• geval B: koelvloeistof = ijswater
Wat is de nodige massa koelvloeistof om 300 J af te voeren ?
Wat is de nodige massastroom om 300 W (J/s) af te voeren ?

17
17

Klastoepassing

❖ Toepassing warmtebalans: koelen van kantoor

Impact van latente warmte (smelten van ijs) op koelmiddeldebiet

Geval A: koelvloeistof = water

• Ein = Euit
• Ezon + Ekoel,in = Ekoel,uit
• Ezon + Mkoel∙(cijs∙Tsmelt + Lm,wat + cwat∙(Tkoel,in – Tsmelt)) =
Mkoel∙(cijs∙Tsmelt + Lm,wat + cwat∙(Tkoel,uit – Tsmelt))
→ Mkoel = Ezon / (cwat∙(Tkoel,uit – Tkoel,in)) = 300 / (4200∙(10 – 0)) = 0.007 kg

Geval B: koelvloeistof = ijswater

• Ezon + Ekoel,in = Ekoel,uit
• Ezon + Mkoel∙(cijs∙Tkoel,in) =
Mkoel∙(cijs∙Tsmelt + Lm,wat + cwat∙(Tkoel,uit – Tsmelt))
→ Mkoel = Ezon / (cijs∙(Tsmelt – Tkoel,in) + Lm,wat + cwat∙(Tkoel,uit – Tsmelt)) = 0.0008 kg
18
18

9
 A. Inleiding 02. Warmte - Concepten
Transport warmte
❖ Vijf vormen warmtetransport: 4 x voelbaar, 1 x latent

• ADVECTIE: met vaste stof & fluidum

Massatransport brengt transport van voelbare warmte met zich mee

• GELEIDING: door vaste stof & fluidum

VOELBAAR

Transmissie of atomaire energie geeft transport van voelbare warmte

• CONVECTIE: tussen oppervlak & fluidum

Locale micro-geleiding en -advectie tussen een oppervlak en fluidum

• STRALING: tussen oppervlakken (doorheen fluidum)

Uitwisseling electromag. straling geeft transport van voelbare warmte
LATENT

• LATENT: met faseverandering

Verdamping/smelten/… zet voelbare warmte om in latente (en v.v.)
19
19

B. Mechanismes 02. Warmte - Concepten

Transport warmte
❖ Definitie: advectief warmtetransport

Massatransport brengt transport van voelbare warmte met zich mee

❖ Voorbeelden: advectief warmtetransport in realiteit

• impact ventilatie: uitstroom (warme) lucht neemt warmte weg

• werking radiator: instroom (warm) water brengt warmte aan

❖ Transportwet: voelbare warmte in materialen

Gbulk
Q = Gbulk cTy Ty
Q

Q: warmtestroom [W] c: soortelijke warmte [J/kgK] bulk: bulk, macro

G: massastroom [kg/s] T: temperatuur [K] y: specifieke locatie 20
20

10
 B. Mechanismes

❖ Definitie: geleidingswarmtetransport

Transmissie of atomaire energie geeft transport van voelbare warmte

❖ Voorbeelden: geleidingswarmtetransport in realiteit

• hete teelepel: warme thee verhit lepeltje, binnen en buiten

• koude vloer: koude vloer geleidt warmte weg van voeten

❖ Transportwet: eerste wet van Fourier

Ty A

(
Q = A  Ty − Tz ) d Q d

Tz
Q: warmtestroom [W] λ: geleidbaarheid [W/mK] d: dikte [m]
A: oppervlakte [m²] T: temperatuur [K] y,z: oppervlak & oppervlak 21
21

B. Mechanismes

❖ Definitie: convectief warmtetransport

Locale micro-geleiding en -advectie tussen een oppervlak en fluidum

❖ Voorbeelden: convectief warmtetransport in realiteit

• ervaring tocht: koude luchtstroom leidt tot locale afkoeling

• afkoelen soep: koude lucht over soep blazen koelt soep af

❖ Transportwet: wet van Newton voor koeling

Ty
( )
A
Q = A hconv Ty − Tz Q

Tz
Q: warmtestroom [W] T: temperatuur [K]
A: oppervlakte [m²] hconv: overgangscoëfficiënt [W/m²K] y,z: oppervlak & fluidum 22
22

11
 B. Mechanismes

❖ Definitie: stralingswarmtetransport

Uitwisseling electromag. straling geeft transport van voelbare warmte

❖ Voorbeelden: stralingswarmtetransport in realiteit

• zonneïnstraling: absorptie van zonlicht warmt de huid op

• raamoppervlak: dicht bij raam zitten geeft koude sensatie

❖ Transportwet: wet van Stefan-Boltzmann

Ty
A
Q = A e ( Ty4 − Tz4 ) Q
Tz
Q: warmtestroom [W] e: emissiviteit [-] T: temperatuur [K]
A: oppervlakte [m²] σ: Stefan-Boltzmann constante y,z: oppervlak & oppervlak 23
23

B. Mechanismes

❖ Definitie: latent warmtetransport

Verdampen/smelten/… zet voelbare warmte om in latente (en v.v.)

❖ Voorbeelden: latent warmtetransport in realiteit

• rillen na douche: verdampend water onttrekt energie aan huid

• water koken: water kokend houden vraagt warmtetoevoer

❖ Transportwet: latente warmte van faseverandering

Q Gdamp
Q = Gdamp L v

Q: warmtestroom [W] Gdamp: verdampingsstroom [kg/s] Lv: verdampingswarmte [J/kg] 24

24

12
 Klastoepassing

❖ Toepassing warmtestromen: oppervlaktebalansen

Warmtebalansen voor binnen- en buitenoppervlak bakstenen wand

Amuur: 3 m² Te,lucht = 0 °C Ti,lucht = 20 °C

dbakst: 0.1 m Te,opp = 0 °C Ti,opp = 20 °C
λbakst: 0.5 W/mK hconv,e = 20 W/m²K hconv,i = 3.5 W/m²K
ebakst: 0.9
σ: 5.67 10-8
W/m²K4

Stel, op basis van de voorgaande warmtetransportuitdrukkingen, warmte-

balansen op voor het binnenoppervlak en buitenoppervlak van de bak-
stenen wand, met respectievelijk temperatuur Tsi en temperatuur Tse.

25
25

Klasvoorbeeld

❖ Warmteverliezen kantoor: transmissie en ventilatie

Nodige verwarmingsvermogen ter compensatie transmissieverlies

Amuur: 3 m² Te,lucht = 0 °C Ti,lucht = 20 °C

dbakst: 0.1 m Te,opp = 0 °C Ti,opp = 20 °C
λbakst: 0.5 W/mK hconv,e = 20 W/m²K hconv,i = 3.5 W/m²K
ebakst: 0.9
Qtrans
σ: 5.67 10-8
W/m²K4

• Transmissieverlies: Qtrans = Amuur∙λbakst∙(Tsi – Tse)/dbakst

• Warmtebalans Tsi: Qin = Qconv,i-si + Qstra,i-si = Quit = Qcond,si-se
Amuur∙hconv,i∙(Ti,lucht – Tsi) + Amuur∙ebakst∙σ∙(Ti,opp4 – Tsi4)
= Abakst∙λbakst∙(Tsi – Tse)/dbakst
• Warmtebalans Tse: Qin = Qcond,si-se = Quit = Qconv,se-e + Qstra,se-e
Amuur∙λbakst∙(Tsi – Tse)/dbakst = Amuur∙hconv,e∙(Tse – Te,lucht)
+ Amuur∙ebakst∙σ∙(Tse4 – Te,opp4) 26
26

13
 Klasvoorbeeld

❖ Warmteverliezen kantoor: transmissie en ventilatie

Nodige verwarmingsvermogen ter compensatie transmissieverlies

Amuur: 3 m² Te,lucht = 0 °C Ti,lucht = 20 °C

dbakst: 0.1 m Te,opp = 0 °C Ti,opp = 20 °C
λbakst: 0.5 W/mK hconv,e = 20 W/m²K hconv,i = 3.5 W/m²K
ebakst: 0.9
Qtrans
σ: 5.67 10-8
W/m²K4

• Oplossing Tsi & Tse: Tsi = 286.6 K & Tse = 275.4 K

• Transmissieverlies: Qtrans = Amuur∙λbakst∙(Tsi – Tse)/dbakst = 167 W

• Berekening transmissieverlies geïsoleerde wand kan ook via warmte-

balansen, maar dan zijn vier warmtebalansen nodig: op se, bakst/isol,
isol/gipsk, si.
• Zelfde opmerking voor transmissieverlies dubbel glas: vier balansen 27
27

Klasvoorbeeld

❖ Warmteverliezen kantoor: transmissie en ventilatie

Nodige verwarmingsvermogen ter compensatie ventilatieverlies

Vkant.: 45 m³
nvent: 1 /h
ρlucht: 1.25 kg/m³ Te,lucht = 0 °C Ti,lucht = 20 °C
clucht: 1000 J/kgK
Qvent

• Warmtebalans: Qin = Qvent + Gvent∙clucht∙Te,lucht = Quit = Gvent∙clucht∙Ti,lucht

• Ventilatieverlies: Qvent = Gvent∙clucht∙(Ti,lucht – Te,lucht)
= (nvent∙Vkantoor∙ρlucht/3600)∙clucht∙(Ti,lucht – Te,lucht)
= (clucht∙ρlucht/3600)∙nvent∙Vkantoor∙(Ti,lucht – Te,lucht)
= 0.34∙nvent∙Vkantoor∙(Ti – Te) = 312 W
• Verliescoëfficiënt: Qvent = Hvent∙(Ti,lucht – Te,lucht) → Hvent = 0.34∙nvent∙Vkantoor
= 15.3 W/K 28
28

14
 02. Warmte - Geleiding
Motivatie & leerdoelen
❖ Motivatie: belang van geleidingswarmtetransport

• temperaturen en warmtestromen spelen sterke rol: in criteria

voor gezondheid, comfort, duurzaamheid; bovengrenzen voor
dampdruk in lucht; archimedeskracht voor luchttransport; …
• geleiding is alomtegenwoordig warmtetransportmechanisme !

❖ Leerdoelen: 02. Warmte - Geleiding

Na deze les moet je in staat zijn om:

• de geleidbaarheid van bouwmaterialen te bespreken, inclusief de
relatie met andere materiaaleigenschappen;
• de uitdrukkingen voor geleidingswarmtestromen toe te passen in
berekeningen van warmtestromen en temperaturen;
→ inzicht in en toepassing van: geleidbaarheid materiaal
weerstand materiaallaag 29
29

02. Warmte - Geleiding

Motivatie & leerdoelen
❖ Illustratie voor topic: thermisch analyse kantoor

Zomer: thermisch comfort & winter: nodige verwarming

Vkantoor: 45 m³
Amuur: 3 m²
Araam: 6 m²

Inzicht in & controle over: Tkant = bal ( Qtrans ,Q vent ,Q zon )

Qverwarm = Qtrans + Qvent
Qtrans = Abakst ( Tsi − Tse ) dbakst
→ expliciete uitdrukkingen nodig voor geleiding

30
30

15
 A. Algemeen 02. Warmte - Geleiding
Beginselen
❖ Definitie: warmtetransport door geleiding

Transmissie van atomaire kinetische

energie resulteert in warmtetransport
Tz Ty
Kinetische energie wordt doorgegeven
via atomaire trillingen & vrije electronen

❖ Transportwet: eerste wet Fourier

Ty A
Ty − Tz Ty − Tz d
Q d Q = A =A R=
d R 
Tz
voorwaarden: - stationair: geen variatie Ty/z / λ in tijd
- ééndimensionaal: oppervlakte A is constant
- constant eigenschapp.: geen variatie λ in ruimte
Q: warmtestroom [W] λ: geleidbaarheid [W/mK] d: dikte [m]
A: oppervlakte [m²] T: temperatuur [K] R: weerstand [m2K/W] 31
31

B. Eigenschap 02. Warmte - Geleiding

Beginselen
❖ Transporteigenschap: geleidbaarheid λ

Hoe vlot warmte door materiaal geleid wordt [W/mK]

Voorbeeldwaarden voor enkele bouwmaterialen:

c ρ ρc λ
Materiaal
[J/kgK] [kg/m³] [J/m³K] [W/mK]
metaal 880 2700-12000 6.6·106 35-380
baksteen 840 700-2000 1.3·106 0.3-1.1
kunststof 1470 900-2200 2.4·106 0.1-0.5
hout 1880 350-1000 1.3·106 0.1-0.2
minerale wol 840 10-200 4.2·104 0.03-0.05
schuimisolatie 1470 10-60 4.4·104 0.02-0.04
vloeibaar water 4200 1000 4.2·106 0.6
lucht 1000 1.25 1.3·103 0.025

geleidbaarheid ~ densiteit van materiaal

~ gemak transmissie atoomtrillingen
~ metalen: aanwezigheid electronen 32
32

16
 Klastoepassing

❖ Toepassing weerstand: temperatuurverschil over laag

Temperatuurverschillen over drie materiaallagen in kantoormuur

De kantoormuur bestaat uit (van buiten naar binnen): baksteen (d = 0.1 m,

λ = 0.5 W/mK), minerale wol (d = 0.05 m, λ = 0.04 W/mK) en gipskarton
(d = 0.01 m, λ = 0.13 W/mK). Neem aan dat binnen- en buitenomgeving
POLL

op 20 °C en 0 °C staan.

Over elk van de drie lagen zal een bepaald temperatuurverschil ontstaan.
Rangschik ze in volgorde van oplopend temperatuurverschil.

33
33

B. Eigenschap

❖ Transporteigenschap: effect temperatuur & vocht

Impact temperatuur op λ: Impact vocht op λ:

0.10 0.40
λ [W/mK]

λ [W/mK]

cellenglas
minerale wol
geëxtr. polystyreen calciumsilicaat isolatie
0.00 0.00
0 100 0 600
temperatuur [°C] vochtgehalte [kg/m³]

→ typisch worden in praktijk referentiewaarden gebruikt

→ hou de impact van uitzonderlijke condities in het oog ! 34
34

17
 02. Warmte - Concepten + Geleiding
The end

35
35

18