BÀI 25: TẠO GIỐNG BẰNG CÔNG NGHỆ GEN

I.Khái niệm công nghệ gen

Công nghệ gen là qui trình tạo ra những tế bào hoặc sinh vật có gen biến đổi hoặc có thêm
gen mới.
Kĩ thuật chuyển gen là kĩ thuật chuyển gen từ tế bào này sang tế bào khác để tạo AND tái
tổ hợp.
VD:

II. Quy trình chuyển gen

1. Tạo AND tái tổ hợp
Gồm các bước
B1: Tách ADN ( gen) của tế bào cho, tách plasmit từ tế bào vi khuẩn
B2: Cắt ADN của plasmit và cắt đoạn gen cần lấy từ tế bào cho bằng enzim cắt giới hạn để tạo ra đầu
dính.
B3: Nối ADN của tế bào với AND của plasmit bằng enzim nối (ligaza). Tạo ra AND tái tổ hợp.

- ADN tái tổ hợp là một phân tử ADN nhỏ, được lắp ráp từ các đoạn ADN lấy từ các nguồn khác nhau
( gồm thể truyền và gen cần chuyển).
- Thê Truyền( vecto chuyển gen) phân tử ADN có khả năng tự nhân đôi, tồn tại độc lập trong tế bào và
mang được gen cần chuyển.
- Có 2 loại : Plasmit của vi khuẩn là AND dạng vòng, mạch kép
+ ADN của thực khuẩn thể lamđa ( virut pha gơ)\
2. Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận
+ Phương pháp biến nạp: với thể truyền là plasmit dùng muối CaCl2 hoặc xung điện cao áp làm dãn
màng sinh chất.
+ Phương pháp tải nạp: Với thể truyền là thực khuẩn thể lamđa cho xâm nhập vào vi khuẩn.
+ Phương pháp chuyển gen trực tiếp bằng kĩ thuật vi tiêm, kĩ thuật súng bắn gen.
3. Tách dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp
Chọn thể truyền có các dấu chuẩn hoặc các gen đánh dấu.
Các gen đánh dấu có thể là gen kháng kháng sinh, các gen tổng hợp hoặc gen phát huỳnh quang ở hạt.
III. Thành tựu ứng dụng công nghệ gen
c. Vi sinh vật
- Tạo chủng vi khuẩn có khả năng sản xuất ra isulin của người
- Tạo chủng vi sinh vật biến đổi gen làm sạch môi trường: phân huỷ rác, các cống rãnh nước thải, các vết
dầu loang trên biển… được sử dụng trong xử lý ô nhiễm môi trường.