RİSK TEMELLİ DÜŞÜNME VE DİĞER YÖNETİM STANDARTLARI İLE

İLİŞKİLER

BÖLÜM 5
Risk Temelli Düşünme Anlayışı
Etkin bir kalite yönetim sistemine ulaşmak için risk temelli düşünme odak noktası
olarak ele alınmalıdır.
Risk temelli düşünme kavramı, örneğin potansiyel uygunsuzlukları ortadan kaldırmak
için önleyici faaliyetlerde bulunmak, meydana gelen herhangi bir uygunsuzluğu analiz
etmektir. Bunların yanında uygunsuzluğun etkisine çözüm sunarak tekrar oluşmasını önlemek
dâhil olmak üzere, KYS standardının önceki versiyonlarında dolaylı olarak yer almıştır.

ISO 9001:2015 versiyonunda en önemli revizyonlardan biri “Önleyici Yaklaşım”ın

Kalite Yönetim Sisteminin tek bir bileşeni olması yerine riski baz alan sistematik bir yaklaşım
olarak tüm sisteme yayılmış olmasıdır.
Risk temelli yaklaşım maddelerine bir göz atalım;
GİRİŞ- Risk tabanlı düşünme kavramı açıklanmıştır.

Madde 4- Kuruluş gerekli Kalite Sistemi proseslerini belirlemeli ve bu prosesler için risk ve
fırsatları tanımlamalıdır.

Madde 5- Üst Yönetim; risk tabanlı düşünmeyi desteklemeli, ürün ve hizmet uygunluğunu
etkileyen risk ve fırsatları belirlemeli ve tanımlamalıdır.

Madde 6- Kuruluş, KYS performansını etkileyen risk ve fırsatları belirlemeli ve tanımlamalı,

uygun faaliyetleri başlatmalıdır.

Madde 9- Kuruluş, risk ve fırsatlar için gerekli izleme, ölçme, analiz ve etkinlik değerlendirme
faaliyetlerini belirlemelidir.

Madde 10- Kuruluş, istenmeyen sonuçları düzeltmeli, önlemeli veya azaltmalı ve KYS’yi
iyileştirmeli; risk ve fırsatları güncellemelidir.
Bu standardın gerekliliklerini karşılamak için kuruluş, riskleri ve fırsatları belirlemeye
yönelik faaliyetleri planlamalı ve uygulamalıdır. Risklerin ve fırsatların belirlenmesi, KYS’nin
etkinliğinin artırılması, iyileştirilmiş sonuçlara ulaşılması ve olumsuz etkilerin önlenmesi için
bir temel sağlar.

Amaçlanan bir sonuca ulaşmak için elverişli bir durumun bir sonucu olarak fırsatlar
ortaya çıkabilir; örneğin, kuruluşun müşterileri etkilemesine, israfı azaltmasına veya verimliliği
artırmasına yardımcı olur.
 Fırsatları belirlemeye yönelik faaliyetler, ilgili risklerin değerlendirilmesini de
içerebilir. Risk, belirsizliğin etkisidir ve bu belirsizliğin olumlu veya olumsuz etkileri olabilir.
Bir riskten olumlu bir sapma bir fırsat ortaya çıkarabilir, ancak riskin tüm olumlu etkileri fırsatla
sonuçlanmaz.

Diğer Yönetim Sistemi Standartlarıyla Nasıl Bir İlişki Vardır?

KYS standardı, uluslararası yönetim sistemleri standartlarına uyumu artırmayı amaçlar.
Organizasyonlara PUKÖ döngüsü ve risk temelli düşünme anlayışını bir arada sunar ve bu yolla
süreç yaklaşımına götürür.

- ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemleri- Temeller, terimler ve tarifler standardı, bu standardın
doğru anlaşılması ve uygulanması için KYS’ye esaslı bir arka plan konumundadır.
- ISO 9004 Kalite Yönetim Yaklaşımı- Bir kuruluşun sürdürülebilir başarısı için yönetim
standardı, bu standardın gerekliliklerinin ötesine geçmeyi seçen kuruluşlara rehberlik eder.

Standardın sonunda yer alan Ek B ise, kalite yönetim sistemleri ve ISO/T.C. 176
tarafından geliştirilen kalite yönetim standartları ile ilgili diğer uluslararası standartların
ayrıntılarını gösterir.

KYS standardı çevre yönetimi, iş sağlığı ve güvenliği yönetimi veya mali yönetim için
olanlar gibi diğer yönetim sistemlerine özgü gereksinimleri kapsamaz.

KYS’den ayrı olarak birçok sektör için özel standartlar geliştirilmiştir. Bu standartlardan
bazıları ek kalite yönetim sistemi gereksinimlerini belirtirken, diğerleri bu standardın belirli
endüstrilerde uygulanması için rehberlik sağlamakla sınırlıdır.