Sa ibang kaso sa pagmamanupaktura, madali ang paghati-hati ng produksyon sa iba't

ibang gawain, kaya't ang job order costing ay isang angkop na paraan ng accounting.

Ngunit, hindi masyadong epektibo ang ganitong pamamaraan kapag ang produksyon
ay may patuloy na daloy ng raw materials sa iba't ibang yugto ng proseso, na
nagreresulta sa pare-parehong produkto na may parehong katangian. Ang mga
industriya tulad ng pag-convert ng kahoy papunta sa malalaking papel na roll,
pagsasaayos ng krudo na maging gasolina, pagproseso ng iron ore papunta sa steel, at
pag-convert ng buhangin papunta sa salamin ay halimbawa ng ganitong tuluy-tuloy na
produksyon.

Ang homogenous na kalikasan ng produkto sa dulo ng proseso ay nagdadala ng hamon

sa pag-atribute ng partikular na yunit ng direktang paggawa at direktang materyales sa
end product. Ang pisikal na katangian ng mga prosesong ito ay nagiging sagabal sa
pagtutukoy at pagsasanib ng bawat yunit ng input sa final na produkto.

Kumbaga, mahirap itong gayahin at isama ang bawat yunit ng materyales at paggawa
dahil sa parehong kalikasan ng produkto

Ang Process Costing ay isang paraan sa cost accounting na ginagamit upang hatiin ang
kabuuang gastos ng produksyon ng homogenous na yunit na ginawa sa pamamagitan
ng patuloy na proseso na karaniwang kasama ang iba't ibang hakbang o departamento.

Sa madaling salita, kapag ang isang produkto ay ginagawa sa pamamagitan ng sunud-

sunod na hakbang o departamento, ang Process Costing ay nagbibigay daan upang
ma-allocate ang gastos sa bawat hakbang o yugto ng produksyon. Ito ay kadalasang
ginagamit sa mga industriya tulad ng pagmamanupaktura ng pagkain, kemikal, at iba
pang produkto na dumaan sa iba't ibang yugto ng produksyon.

Sa bawat yugto ng proseso, binibilang ang kabuuang gastos at ito ay ini-distribute sa

dami ng yunit na naidaan sa yugto na iyon. Ang metodyong ito ay makakatulong sa
pag-unawa kung gaano karaming gastos ang nauugma sa bawat yugto ng produksyon,
na nagiging basehan para sa pagtakda ng tamang presyo ng produkto at pagpapasya
sa operasyon ng negosyo.

Ang Process Costing ay mahalaga sa mga industriya kung saan ang produksyon ay
isinasagawa sa mga yugto o hakbang, at ang bawat yugto ay may kanya-kanyang
kontribusyon sa kabuuang gastos ng produksyon. Ito ay nagbibigay ng masusing
pagtingin sa distribusyon ng gastos at nakakatulong sa pamamahagi ng responsibilidad
sa iba't ibang bahagi ng proseso ng produksyon.
Ang cost-flow model ay isang sistema sa accounting na ginagamit upang ma-
monitor ang daloy ng gastos sa buong proseso ng produksyon. Narito ang
pagsusuri sa bawat yugto ng model sa process costing:

1. Simula ng Balanse sa Work-in-Process Inventory para sa partikular

na departamento (na hindi natapos sa nakaraang period):
 Ito ay tumutukoy sa mga yunit ng produkto na nagsimula na sa
nakaraang yugto ng produksyon subalit hindi pa natapos. Ang
simula ng balanse na ito ay binubuo ng mga yunit na iniwan mula
sa nakaraang period. Ang gastos na kaugnay sa mga yunit na ito
ay maaaring nagmula sa mga naunang yugto ng produksyon.
2. Yunit na nagsimula sa panahon ng period sa departamento:
 Ito ay tumutukoy sa mga yunit ng produkto na nagsimula o
nagsimulang maiproseso sa loob ng kasalukuyang period. Ang
gastos para sa mga yunit na ito ay idinadagdag sa cost ng
produksyon.
3. Ilan sa simula ng WIP units at yunit na nagsimula sa period ang
natapos sa parehong period:
 Sa pagitan ng simula ng WIP units at yung mga nagsimula sa
period, kailangan nating tuklasin kung ilan sa mga ito ang natapos
o nagawa sa loob ng kasalukuyang period. Ang gastos na ito ay
maaaring magmula sa iba't ibang bahagi ng produksyon.
4. Hindi pa natatapos na yunit (WIP, ending na dadalhin sa susunod
na period bilang WIP simula):
 Ito ay binubuo ng mga yunit na naiwan na hindi pa natatapos sa
kasalukuyang period. Ang gastos na kaugnay dito ay maaaring
hindi pa kumpleto, depende sa yugto ng produksyon kung saan
ito matatagpuan.

Sa pangkalahatan, ang cost-flow model sa process costing ay tumutulong sa

pagsusuri at pag-unawa ng daloy ng gastos sa bawat yugto ng produksyon,
mula sa simula ng WIP hanggang sa pagtatapos ng period. Ito ay mahalaga
para sa wastong accounting at pagtakda ng tamang halaga ng bawat yunit ng
produkto.
Sa proseso ng pagsusuri ng gastos sa paggawa o "process costing," mahalaga
ang konsepto ng Equivalent Units of Production (EUP) o "Katumbas na Yunit
ng Produksyon." Ito ay isang paraan ng pagtutukoy kung gaano karaming
yunit ang kalahating tapos na ang proseso at gaano karaming yunit ang
kalahating tapos na rin ang konbersyon (labor at overhead) sa loob ng isang
partikular na yugto ng produksyon.

Ang formula para sa pagkuha ng EUP ay:

���=���������������������+
(���������������������������−�
�−����������������)EUP=BuongProsesadong
Units+(EquivalentUnitsinEndingWork−in−ProcessInventory)

Sa halimbawang binigay mo, kung ang ending work-in-process inventory ay

1,000 units at ang lahat ng materyales ay idinagdag sa simula ng proseso, at
ang labor at overhead ay 60% kumpleto, ang computation para sa EUP ay:

���=0+(1,000 units×60%)EUP=0+(1,000 units×60%)

���=0+600 unitsEUP=0+600 units

���=600 unitsEUP=600 units

Ibig sabihin, mayroong 600 equivalent units ng production sa department na

ito sa partikular na yugto ng produksyon.

Ang konsepto ng EUP ay mahalaga sa pagkuha ng tamang halaga ng gastos

sa paggawa at sa pagtatantya ng presyo bawat unit. Ito ay isang bahagi ng
mas malawak na sistema ng cost accounting na tumutulong sa mga
kumpanya na maunawaan at mamahagi nang maayos ang gastos sa paggawa
sa iba't ibang bahagi ng produksyon.

Sa hakbang na ito ng proseso ng pagkaka-cost o "process costing," layunin natin ay

kalkulahin ang lahat ng naaangkop na direkta at hindi direkta o "direct and indirect
costs" na nasanlaan sa produksyon. Ang layunin ay itakda ang mga gastos na ito sa mga
katumbas na yunit ng produksyon, alinsunod sa kung gaano na ito kalahating tapos o
kung ito ay nasa proseso pa.

Ang mga naaangkop na gastos sa senaryong ito ay kinabibilangan ng lahat ng mga

gastos na konektado sa simula ng inventaryo at mga gastos sa kasalukuyang periodong
idinagdag upang ipagpatuloy ang proseso ng produksyon.

Para gawin ito, maaari mong kalkulahin ang sumatotal ng mga gastos na ito sa
pamamagitan ng pag-merge ng lahat ng direktang gastos (tulad ng materyales at oras
ng trabaho) at hindi direktang gastos (tulad ng gastos sa overhead). Ang resulta ay
magiging ang kabuuang gastos na dapat isangla sa katumbas na yunit ng produksyon.

Ang mga gastos na ito ay ipinapamahagi pagkatapos sa mga equivalent units, depende
sa kung gaano na ito kalahating tapos. Kaya, ang mga katumbas na yunit na kalahating
tapos ay tatanggap ng bahagi ng gastos batay sa kung gaano na sila kalahating tapos.

Sa pangunahing layunin ng hakbang na ito ay ang tamang pagtasa at pag-allocate ng

mga gastos sa paggawa sa iba't ibang yugto ng produksyon upang magbigay ng mas
mabuti at mas makatarungan na larawan ng kabuuang gastos ng produksyon.

Sa hakbang na ito ng proseso ng pagkaka-cost o "process costing," layunin

natin ang pagkuha ng halaga na kailangang isanla o ibawas sa bawat
katumbas na yunit ng produksyon. Ito ay tinatawag na "Cost per Equivalent
Unit of Production" o "Cost per EUP."

Ang formula para sa Cost per EUP ay:

Cost per EUP=Applicable cost in productionEquivalent Units of Prod

uction (EUP)Cost per EUP=Equivalent Units of Production (EUP)Applicable cost in pro
duction

Ito ay nangangahulugang kailangan nating hatiin ang kabuuang gastos na

nasanlaan sa produksyon sa pamamagitan ng bilang ng mga katumbas na
yunit ng produksyon na nasa kalahating tapos o kompleto na.
Halimbawa, kung ang kabuuang gastos na nasanlaan sa produksyon ay
P100,000 at mayroong 600 equivalent units ng production (EUP), ang Cost per
EUP ay maaaring kalkulahin gamit ang formula:

Cost per EUP=�100,000600Cost per EUP=600P100,000

Cost per EUP=�166.67Cost per EUP=P166.67

Ang resultang P166.67 ay ang halagang dapat isanla o ibawas sa bawat

katumbas na yunit ng produksyon. Ito ay magagamit upang makalkula ang
kabuuang gastos na itatanghal sa mga yunit ng produksyon sa iba't ibang
yugto ng proseso.

Ang Cost per EUP ay isang mahalagang bahagi ng proseso ng cost accounting
dahil ito ay nagbibigay ng patas at makatarungan na pamamahagi ng gastos
sa paggawa sa bawat yunit ng produksyon, kahit pa kalahating tapos pa lang
ito o kompleto na.

Sa hakbang na ito ng proseso ng costing o "process costing," ang layunin

natin ay i-allocate o ibahagi ang lahat ng relevanteng gastos sa lahat ng
produkto na kalahating tapos na at sa lahat ng produkto na nasa proseso pa.

Kapag mayroon na tayong Cost per Equivalent Unit of Production (Cost per
EUP), maaari na nating gamitin ito upang malaman kung magkano ang dapat
isanla o ibawas sa bawat yunit ng produksyon, kahit pa kalahating tapos pa
lang ito o kompleto na. Ang pag-allocate ng gastos na ito ay nagbibigay ng
malinaw na larawan kung paano binubuo ng mga gastos sa paggawa ang
bawat yunit ng produkto.

Halimbawa, kung ang Cost per EUP ay P166.67 at mayroong 600 equivalent
units ng production (EUP), ang gastos na dapat isanla para sa lahat ng yunit
(kalahating tapos at kompleto) ay maaaring kalkulahin gamit ang formula:

Total Cost to be Allocated=Cost per EUP×Total Equivalent UnitsTota

l Cost to be Allocated=Cost per EUP×Total Equivalent Units
Total Cost to be Allocated=�166.67×600Total Cost to be Allocated=
P166.67×600

Total Cost to be Allocated=�100,000Total Cost to be Allocated=P10

0,000

Ang P100,000 na ito ay isasama sa costing ng mga yunit ng produksyon, kahit

pa kalahating tapos o kompleto na. Ang layunin ay magkaruon ng tamang
representasyon ng kabuuang gastos sa paggawa na kaakibat sa bawat yunit
ng produkto, kahit pa hindi pa ito tapos o tapos na. Sa ganitong paraan, mas
makakamit ang makatarungan at makabuluhang pagtasa ng presyo at kita ng
bawat yunit ng produkto.