Imię i nazwisko ……………………………………………………… Klasa ……… Grupa A

Eliza Orzeszkowa, Gloria victis

SPRAWDZIAN PO OMÓWIENIU LEKTURY

Zadanie 1. (3 punkty)
Uzupełnij brakujące treści w tekście opisującym utwór Elizy Orzeszkowej Gloria victis.

Gloria victis to utwór poruszający problematykę ważnego dla Polaków wydarzenia historycznego z roku

[A] …………, którym było [B] ………………………………………………………………… . Symbolem

tego wydarzenia w opowiadaniu jest [C] ……………………………… . Historię walczących przedstawia

[D] ……………………, a słucha tego [E] ……………………, który wzlatuje w niebo, krzycząc „gloria

victis”, co znaczy [F] …………………………………………………… . W ten sposób Orzeszkowa składa

[G] …………………… męczennikom sprawy narodowej. Styl opowiadania jest pełen [H] …………………,

który podkreśla wagę przedstawionych postaci i zdarzeń. Ze względu na obowiązującą cenzurę, Eliza

Orzeszkowa posłużyła się w przedstawianiu zdarzeń [I] ………………..……………………………………. .

Zadanie 2. (3 punkty)
Wypisz trzy funkcje, które pełni przyroda w utworze Elizy Orzeszkowej.

 ……………………………………………………………………………………………………………………

 ……………………………………………………………………………………………………………………

 ……………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 3. (3 punkty)
Przedstaw definicję patriotyzmu, którą Orzeszkowa zawarła w swoim opowiadaniu. Scharakteryzuj
obraz miłości do ojczyzny na podstawie podanego fragmentu i całości utworu.

„Nie niewolnicy to byli, na arkanie przemocy do boju ciągnięci, lecz dobrowolni ofiarnicy wysokich ołtarzy.
Ze światłem idei w głowach, z ogniem miłości w sercach, głowy i serca nieśli wysoko. Byli silni, śmieli,
gwarni i, czy uwierzysz – byli szczęśliwi”.

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 4. (6 punktów)
Rozpoznaj postaci, o których mowa w poniższych fragmentach. Nazwij zabieg stylistyczny
zastosowany przez Orzeszkową w przedstawianiu tych postaci. Wypełnij tabelę: podkreśl
w odpowiednim cytacie jeden przykład środka językowego budującego portret postaci, nazwij ten
środek i opisz krótko jego funkcję.

A. „Wodzem ich był człowiek świętego imienia […]. Pytasz, dlaczego świętym jest to imię? Albowiem,
według przykazania Pana, opuścił on żonę i dzieci, dostatki i spokój […], a wziąwszy na ramiona krzyż
narodu swego, poszedł za idącym ziemią tą słupem ognistym i w nim zgorzał. […] I głos jego słyszałyśmy
z brzmieniem, jak stal, dzwoniącym, rozkazującym, niekiedy aż groźnym”.

postać – ………………………………………………………………
zabieg stylistyczny – ….…………………………………………………………

środek stylistyczny funkcja

B. „Na czele jazdy wybór wodza postawił młodzieńca o postawie wyniosłej i czarnym iskrzącym się oku.
Młody Herkules z kształtów, Scypio rzymski z rysów”.

postać – ………………………………………………………………
zabieg stylistyczny – ….…………………………………………………………

środek stylistyczny funkcja

Zadanie 5. (3 punkty)
Na podstawie podanego fragmentu rozpoznaj bohatera Glorii victis. Wyjaśnij, na czym polegała
wyjątkowość tej postaci.

„Dlatego właśnie ulubieńcem moim stał się, że był wątły, drobny, na twarzy różowy i biały, a oczy miał jak
u dziewczyny, łagodne, nieśmiałe, czyste i tak błękitne, jak te niezapominajki […]”.

bohater – ……………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………..……………………………….
Zadanie 6. (2 punkty)
Zastanów się, jaki wpływ na Anielę Tarłowską miały wydarzenia, o których mowa w utworze
Orzeszkowej. Wymień dwie konsekwencje.

 ……………………………………………………………………………………………………………………

 ……………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 7. (5 punktów)
Czy miłość do ojczyzny to siła budująca czy niszcząca? Sformułuj tezę oraz jeden argument
w odniesieniu do Glorii victis Elizy Orzeszkowej.

teza – ……………………………………………………..…………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

argument – ………………………………………………..…………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………