Japanse kunst tijdens de Meijiperiode

Bram Vaessen, Rebecca van den Broek, Annemiek Vroegop

Groep 6
Werkgroepdocent: Margot Schmidt

Inleiding met hoofdvraag

In 1636 implementeerde de Japanse heerser, de shogun, een wet waarmee handel met westerse landen
verboden werd. De volgende ruim tweehonderd jaar wordt de geschiedenis van Japan gekenmerkt
door handelsprotectionisme en actief verzet tegen westerse culturele invloeden. Dit alles verandert
met de aankomst van Amerikaanse handelsschepen met de boodschap “trade or war”. Dit
afgedwongen handelsverdrag samen met een politieke hervorming waarbij de macht van de shogun
beperkt werd, ging de geschiedenis in als de Meiji Revolutie (1868) (Horie, 1937). Na deze revolutie
werd Japan blootgesteld aan internationale handel en ging Japan actief moderniseren. Deze
modernisering werd weliswaar in gang gezet door westers handelsimperialisme, maar verliep heel
anders dan in westerse landen. Met de nieuwe handelsverdragen namen de buitenlandse invloeden niet
alleen op economisch gebied, maar ook op cultureel gebied toe (Lin, 2014). In dit essay zal gekeken
worden in hoeverre de westerse invloed (lees: Frans, Amerikaans en Britse invloed) in de Japanse
samenleving tijdens de Meiji Restauratieperiode (1867-1912) de Japanse beeldende kunst
beïnvloedde.

Sectiekoppen
Wij zullen onze hoofdvraag beantwoorden door middel van drie deelvragen:
Deelvraag 1: Hoe zagen de internationale (handels)relaties er voor de Meiji-Restauratie periode uit?
- Een korte beschrijving van de internationale (handels)relaties tussen Japan en de rest van de
wereld (of specifieke focus op het westen) tijdens de Edoperiode.
- Kijken in hoeverre er sprake was van globalisering.
Deelvraag 2: Welke gevolgen had de Meiji-Restauratie periode op de internationale relaties?
- Korte beschrijving van de politieke transitie van Tokugawa naar Meiji.
- Beschrijving van de gevolgen van deze politieke transitie op de (handels)relaties van Japan.
- Kijken in hoeverre globalisering toenam.
- Theorie van het vak toepassen: globalisering; was er sprake van homogenisering,
heterogenisering, hybridisering of botsing van culturen?
Deelvraag 3: Hoe vertaalden de gevolgen van de Meiji Restauratie zich in de Japanse kunst?
- (veranderde) normen en waarden in de cultuur, hoe vertalen deze zich in de Japanse kunst.
- Beschrijving van de gevolgen van globalisering op de Japanse kunst.
- Een analytische vergelijking van de kunst voor en na de Meiji Restauratieperiode.

Literatuurlijst met minstens 8 wetenschappelijke werken

Abou-Jaoude, A. L. (2016). A Pure Invention: Japan, Impressionism, and the West, 1853-1906. The
History Teacher, 50(1), 57–82. http://www.jstor.org/stable/44504454
Allinson, J., & Anievas, A. (2010). The uneven and combined development of the Meiji
Restoration: a passive revolutionary road to capitalist modernity. Capital & Class, 34(3),
469–490. https://doi.org/10.1177/0309816810378723
Barker, C. (2016). Origins and significance of the Meiji restoration. mmu.
https://www.academia.edu/29615876/Origins_and_Significance_of_the_Meiji_Restoration
Calder, K. E. (2017). Circles of Compensation: Economic growth and the globalization of
 Japan. https://openlibrary.org/books/OL26930645M/Circles_of_compensation
Cesaratto, A., Luo, Y., Smith, H. W., & Leona, M. (2018). A timeline for the introduction of synthetic
dyestuffs in Japan during the late Edo and Meiji periods. Heritage Science, 6(1).
https://doi.org/10.1186/s40494-018-0187-0
Crawcour, S. (1974). The Tokugawa period and Japan’s preparation for modern economic
growth. Journal of Japanese Studies, 1(1), 113. https://doi.org/10.2307/133439
Daniels, G. (1968). The British Role in the Meiji Restoration: A Re-Interpretive Note. Modern Asian
Studies, 2(4), 291–313. http://www.jstor.org/stable/311710
Hellyer, R., & Fuess, H. (Eds.). (2020). The Meiji Restoration: Japan as a Global Nation.
Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781108775762
Horie, Y. (1937). THE ECONOMIC SIGNIFICANCE OF THE MEIJI RESTORATION. The
Kyoto University economic review, 12(2), 63–81. https://doi.org/10.11179/ker1926.12.2_63
Ike, N. (1948). Western influences on the Meiji restoration. Pacific Historical Review, 17(1),
1–10. https://doi.org/10.2307/3634763
Ishikawa, A. (2002). Modernization: Westernization vs. Nationalism — A Historical
Overview of the Japanese Case. Development and Society, 31(2), 281–288.
http://www.jstor.org/stable/deveandsoci.31.2.281
Lin, M. (2014, December 1). Western art in the Meiji Restoration of Japan (1868-1912). Dbpia.
https://www.dbpia.co.kr/Journal/articleDetail?nodeId=NODE06105073
Mayfair Gallery Guides. (2018, 9 augustus). The art and antiques of the Japanese Meiji period.
Mayfair Gallery. https://www.mayfairgallery.com/blog/japanese-meiji-period-art-antiques/
McManamon, S. P. (2016). Japanese Woodblock Prints as a Lens and a Mirror for Modernity. The
History Teacher, 49(3), 443–464. http://www.jstor.org/stable/24810554
Miki, T. (1964). The influence of Western culture on Japanese art. Monumenta Nipponica,
19(3/4), 380. https://doi.org/10.2307/2383178
Tashiro, K., & Videen, S. D. (1982). Foreign relations during the EDO period: Sakoku
reexamined. Journal of Japanese Studies, 8(2), 283. https://doi.org/10.2307/132341
Totman, C. (1980). From Sakoku to Kaikoku. The Transformation of Foreign-Policy
Attitudes, 1853-1868. Monumenta Nipponica, 35(1), https://doi.org/10.2307/2384397

Korte motivatie voor deze wetenschappelijke werken (op basis van e.g. abstracts)
Deze artikelen bieden een waardevol inzicht in de dynamiek van de (handels)relaties tussen Japan en
westerse landen voor en tijdens de Meiji-Restauratieperiode, en hun impact op de Japanse kunst. Zo
biedt Barker (2016) met de "Origins and Significance of the Meiji restoration" een historische basis
voor de revolutionaire veranderingen in Japan, wat belangrijk is om de culturele veranderingen in de
kunst te begrijpen. De artikelen van Horie (1937) en Ike (1948) richten zich specifiek op economische
en westerse invloeden op de Meiji Restauratie, waardoor we kunnen kijken of er daadwerkelijk
toenemende globalisering plaatsvond. Miki (1964) en Ishikawa (2002) belichten de ontwikkelingen in
de moderne kunst en bieden inzichten in de culturele verschuivingen en artistieke keuzes die
voortkwamen uit de botsing tussen de westerse en de traditionele Japanse waarden. Met name met
behulp van het artikel van Miki (1964), dat specifiek gericht is op westerse invloeden op de Japanse
kunst, kunnen we meer inzichten krijgen in de culturele overdracht die plaatsvond als gevolg van de
toenemende handelsrelaties tussen Japan en westerse landen. "The Meiji Restoration: Japan as a
Global Nation" van Hellyer & Fuess (2020) presenteert daarentegen weer verschillende perspectieven
op de internationale betrekkingen en globalisering in Japan tijdens de Meiji Restauratie, waardoor er
een meer holistisch beeld van de buitenlandse relaties van Japan ontstaat. Deze gevarieerde artikelen
zouden daarom een solide basis voor ons onderzoek moeten vormen.
Gevolgde strategie en methoden om deze literatuurlijst samen te stellen
Voor het samenstellen van deze literatuurlijst hebben we gebruikgemaakt van verschillende
strategieën. We hebben gezocht op meerdere zoekmachines, waaronder met name Google Scholar en
WorldCat (van de UU), maar ook WUR Library en Scopus. Voorbeelden van queries (of variaties
daarop) die we hebben gebruikt zijn: “(‘Japan’ OR ‘Japanese’) AND (‘Edo’ OR ‘Meiji’ OR ‘Sakoku’
OR ‘Kaikoku’) AND (‘globalization’ OR ‘international’ OR ‘trade’ OR ‘west’ OR ‘western’)” en
“(‘Japan’ OR ‘Japanese’) AND (‘Edo’ OR ‘Meiji’) AND (‘art’ OR ‘paint’ OR ‘ukiyo-e’)”.
Het was echter een beetje moeilijk op gang komen, omdat we tot veel artikelen geen toegang hadden
of omdat de artikelen in het Japans waren. Daarom is de strategie die we uiteindelijk het meeste
hebben gebruikt ‘snowballing terug in de tijd’. Zodra we een relevant artikel vonden, onder andere het
artikel van McManamon (2016), hebben we de referentielijst daarvan bekeken en hebben we zo meer
relevante artikelen gevonden, in dit geval het artikel van Crawcour (1974). Ook hebben we
gebruikgemaakt van het kopje ‘related texts’ zodra we een passend artikel hadden gevonden, vaak
werden er namelijk andere relevante artikelen aangeraden die te maken hadden met hetzelfde
onderwerp. Zo hebben we uiteindelijk toch een redelijke lijst artikelen gevonden.