Đề 1: Phân tích tình huống phá bom trong truyện “Những ngôi sao xa xôi”

Mở Bài:
“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà long phơi phới dậy tương lai”
Đó là tinh thần của cả thời đại chống Mĩ.Đó là hình ảnh những anh bộ đội,những cô thanh niên
xung phong trên tuyến đường Trường Sơn đã đi vào văn chương và trở thành mạch nguồn cảm
xúc xuyên suốt văn học một thời.Đó là những người lính lái xe trong “Bài thơ về tiểu đội xe
không kính” của Phạm Tiến Duật, “Mảnh trăng cuối rừng”của Nguyễn Minh Châu hay là những
cô gái mở đường trong “Khoảng trời hố bom” của Lâm Thị Mĩ Dạ...Cũng được khơi nguồn từ
cảm hứng ấy,Lê Minh Khuê-một nhà văn thuộc thế hệ nhà văn trưởng thành trong CKCCM đã
sang tác nên truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi”.Truyện đem đến cho người đọc những cảm
xúc mới mẻ về hình ảnh những nữ thanh niên xung phong trong hoàn cảnh chiến tranh khốc
liệt.Trong đó,đoạn trích tình huống phá bom chắc hẳn đã in sâu những vẻ đẹp đáng trân
trọng,ngưỡng mộ ấy của những cô gái xung phong trong long độc giả nhiều ấn tượng khó phai.
Thân bài
*Nêu khái niệm tình huống truyện
-Tình huống là những h/c,sự việc bất thường trong đời sống được nhà văn chớp lấy,ghi lại vào
tác phẩm để bày tỏ suy nghĩ của mình về con người,cuộc sống
-Tình huống truyện có vai trò hết sức quan trọng trong tác phẩm tự sự,được ví như “mấu chốt
của nghệ thuật truyện ngắn”, “là chìa khoá vận hành cốt truyện”
-Từ tình huống truyện,các sự kiện,biến cố của cốt truyện được phát triển,tính cách nhân vật
được tiết lộ
-Việc sang tạo nên các TH độc đáo góp phần làm quan trọng thể hiện chủ đề tư tưởng của tác
phẩm,dụng ý nghệ thuật cũng như tài năng của nhà văn.
Ý1:Chỉ rõ,tái hiện,đánh giá chung về TP

- Phương Định là nhân vật chính,cô đồng thời là người kể chuyện,toàn bộ câu chuyện về ba cô
gái ở tổ trinh sát mặt đường được kể lại theo lời của cô
- Đó là một cô gái Hà Thành xinh xắn,đáng yêu có lí tưởng sống cao đẹp…
- Hoàn cảnh dẫn đến đoạn truyện

+Cô đón nhận một nhiệm vụ vô cùng khó khan,gian khổ,khốc liệt cùng đồng đội của mình trên
cao điểm.Cô làm nhiệm vụ trinh sát mặt đường,cảnh giới đường và phá bom nổ chậm.Sau
những loạt bom nổ,cô phải lao mình lên cao điểm giữa ban ngày để đo,tính khối lượng đất đá
cần san lấp và phá những quả bom chưa nổ.Trong một lần,cô cần phải phá một quả bom trên
đồi=>nguy hiểm,cái chết ngay cận kề.Mặc dù trong hoàn cảnh ấy nhưng PĐ vẫn sang ngời bao
phẩm chất tốt đẹp.

-Đây là một tình huống gay cấn,căng thẳng,kịch tính và đầy thử thách

Ý2:PT ý nghĩa của tình huống trong truyện

-ND : góp phần thể hiện chủ đề tư tưởng

+ góp phần khắc hoạ hoàn cảnh sống cực kì nguy hiểm,thử thách

+ sang ngời lên bao phẩm chất tốt đẹp của NV Phương Định

+ tình huống như đang ngợi ca về vẻ đẹp của những cô gái thanh niên xung phong dung cảm,có
tinh thần trách nhiệm cao trong cv

-Về NT :

+Lôi cuốn,hấp dẫn người đọc

+Thể hiện tài năng miêu tả tâm lí nhân vật của tg

*Ý chính

Ý1:Đặt Phương Định vào tình huống phá bom,ta cảm nhận được những gian khổ hiểm nguy mà
nhân vật phải trải qua cũng như không gian chiến trường vô cùng ác liệt.

-Không khí : “vắng lặng đến phát sợ,cây xác sơ,đất nóng,khói đen vật vờ từng cụm trên không
trung => câu văn tuy không dài nhưng đã khái quát được sự hoang tàn,xơ xác đến mức không
còn một dấu hiệu của sự sống nào ở nơi tuyến lửa Trường Sơn đầy khói bom,thuốc sung

-Sự hiện diện của quả bom : “nằm lạnh lùng trên một bụi cây khô,đầu vùi xuống đất…”Quả bom
nằm trùi trũi đầy bí ẩn bởi thần chết là một tay không thích đùa=>Sự nguy hiểm,đe doạ mạng
sống,Phương Định và đồng đội đang đứng giữa ranh giới giữa sự sống và cái chết.

=> Bằng lời kể tự nhiên,chân thực,hinh ảnh trần trụi,đậm chất chiến trường,qua tình huống phá
bom,Lê Minh Khuê đã thành công khắc hoạ trước mắt ta một không khí chiến trường ác
liệt,hiểm nguy trong những năm đánh Mĩ.

Ý2:Ác liệt của không khí chiến trường đầy khói bom thuốc súng là thế nhưng nhân vật Phương
Định vẫn người sang vẻ đẹp của một cô gái thanh niên xung phong khiến ta vô cùng ngưỡng mộ
- Tinh thần dũng cảm,can trường,quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao của Phương
Định
+Trước tiên,đó là hành động,cảm xúc,suy nghĩ của Phương Định khi tiến đến gần quả bom
+Hành động,cảm xúc của cô khi phá bom
+Quay về chỗ ẩn nấp và chờ bom nổ
-Cùng với lòng dũng cảm,qua tình huống phá bom,ta còn cảm nhận được trong Phương
Định tâm hồn nhạy cảm,tinh tế,tin yêu đồng đội sâu sắc,cảm động.
+Ánh mắt của các anh chiến sĩ
+Cảm nhận được sự yên ắng của không gian TS,cảm nhận được từ quả bom nóng,linh tính
dấu hiệu chẳng lành.Sự nhạy cảm ấy đến từ một cô gái có một tâm hồn đầy mơ mộng.
*ĐGKQ
Một lần nữa có thể khẳng định rằng tình huống phá bom là một tình huống hay,độc đáo,góp
phần thể hiện CĐTT của tp
-tác giả : thấu hiểu,trân trọng,yêu thg,ngưỡng mộ
KB: Nguyễn Minh Châu đã từng nói : “Tình huống là một lát cắt trên thân cây mà qua đó
thấy được tram năm đời thảo mộc”.Thật vậy,tình huống quả là một thành phần sâu sắc
đóng góp nên tư tưởng của tác giả và chủ đề tư tưởng của tác phẩm.Gấp trang sách lại rồi
nhưng sự khốc liệt,hoang tàn của chiến tranh trên tuyến lửa trường sơn cùng với vẻ đẹp
ngời sáng của Phương Định nói chung và các cô tnxq nói riêng thể hiện qua tình huống phá
bom sẽ luôn luôn ở đó trong tâm trí bạn đọc bao thế hệ.