‫بوتولیسم‬

‫از ویکی‌پدیا‪ ،‬دانشنامٔه آزاد‬

‫بوتولیسم (به انگلیسی‪ )Botulism :‬یک بیماری نادر ولی به صورت‬

‫بوتولیسم‬
‫بالقوه کشنده است‪ .‬بوتولیسم یک بیماری فلج است که عامل‬
‫ایجادکنندٔه آن سمی است که توسط باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم‬
‫تولید می‌شود‪ .‬شروع بوتولیسم با علائمی همچون ضعف‪ ،‬سختی در‬
‫دید‪ ،‬احساس خستگی‪ ،‬و سختی در حرف زدن همراه است‪ .‬علائم‬
‫بعدی بیماری می‌توانند شامل این موارد باشند‪ :‬ضعف دست‌ها‪ ،‬عضلات‬
‫قفسٔه سینه‪ ،‬و پا‪ .‬این بیماری معمولًا تأثیری روی خودآگاهی ندارد و‬
‫ایجاد تب نمی‌کند اما باعث ایجاد گیجی می‌شود‪]۱[.‬‬

‫بوتولیسم می‌تواند از چند راه مختلف ایجاد شود‪ .‬وجود اسپورهای‬

‫باکتریایی عامل این بیماری در خاک و آب رایج است‪.‬‬

‫وقتی که این اسپورها در شرایطی قرار بگیرند که سطوح اکسیژن کم‬

‫نوجوانی ‪ ۱۴‬ساله دچار بتولیسم‪ .‬ضعف شدید‬
‫باشد و شرایط دمایی خاصی برقرار باشد‪ ،‬سم بوتولینوم تولید می‌کنند‪.‬‬
‫ماهیچه‌ها و به دنبال آن افتادگی هردو پلک دیده‬ ‫بوتولیسم غذایی زمانی رخ می‌دهد که سم بوتولیسم خورده شود‪.‬‬
‫می‌شود‪ .‬حتی مردمک هم حرکتی ندارد‪ .‬این کودک در‬ ‫بوتولیسم نوزادان زمانی رخ می‌دهد که باکتری در روده رشد کرده و‬
‫تمام مدت بستری و باوجود بی حرکتی و فلج کامل‪،‬‬ ‫سم آزاد کند‪ .‬اصولًا این بیماری تنها در کودکان زیر شش ماه رخ‬
‫هوشیار است‪.‬‬ ‫می‌دهد‪ ،‬چرا که پس از آن سازوکارهای محافظ رشد می‌یابند‪ .‬بوتولیسم‬
‫بیماری عفونی (تخصص پزشکی)‬ ‫تخصص‬ ‫در اثر زخم بیشتر در میان کسانی رخ می‌دهد که مواد مخدر تزریقی‬
‫استفاده می‌کنند‪ .‬در چنین شرایطی اسپورها وارد زخم شده و در‬
‫طبق ه‌بندی و منابع بیرونی‬ ‫غیاب اکسیژن‪ ،‬سم آزاد می‌کنند‪ .‬بوتولیسم مستقیمًا میان انسان‌ها‬
‫آی‌سی‌دی‪A05.1 (https://icd.who.int/b ۱۰-‬‬ ‫انتقال پیدا نمی‌کند‪ .‬تشخیص بیماری از طریق یافتن سم یا باکتری در‬
‫فرد انجام می‌پذیرد‪]۱[.‬‬
‫)‪rowse10/2019/en#/A05.1‬‬
‫آی‌سی‌دی‪http://www.icd9dat( 005.1 -۹-‬‬
‫در اصل‪ ،‬پیشگیری از بوتولیسم از طریق تهیٔه کامل و مناسب غذا ممکن‬
‫‪a.com/getICD9Code.ash‬‬ ‫سی‌ام‬ ‫است‪ .‬این سم با گرمای بالاتر از ‪ ۸۵‬درجٔه سیلسیوس به مدت بالاتر از‬
‫‪040.41 (htt,)x?icd9=005.1‬‬ ‫پنج دقیقه از بین می‌رود‪ .‬دادن عسل به کودکان زیر یک سال‪ ،‬به خاطر‬
‫‪p://www.icd9data.com/get‬‬ ‫ریسکی که این غذا دارد‪ ،‬توصیه نمی‌شود‪ .‬درمان بوتولیسم از طریق‬
‫‪ICD9Code.ashx?icd9=040.‬‬ ‫مادٔه ضد سم است‪ .‬برای کسانی که خود نمی‌توانند تنفس کنند‪ ،‬ممکن‬
‫‪41),040.42 (http://www.icd9‬‬ ‫است تهویه مکانیکی به مدت چند ماه مورد نیاز باشد‪ .‬برای بوتولیسم‬
‫‪data.com/getICD9Code.a‬‬ ‫زخمی‪ ،‬ممکن است آنتی‌بیوتیک نیز استفاده شود‪ .‬مرگ و میر در ‪ ۵‬تا ‪۱۰‬‬
‫)‪shx?icd9=040.42‬‬ ‫درصد افراد رخ می‌دهد‪ .‬بوتولیسم می‌تواند حیوانات دیگری را نیز دچار‬
‫کند‪]۱[.‬‬
‫‪article/۲۱۳۳۱۱ (http://emedic‬‬ ‫ئی‌مدیسین‬
‫‪ine.medscape.com/articl‬‬
‫)‪e/213311-overview‬‬ ‫انتقال‬
‫بوتولیسم (‪https://patient.inf‬‬ ‫پیشنت‬
‫انتقال این باکتری از طریق‪:‬‬
‫‪)o/doctor/Botulism‬‬ ‫پلاس‬
‫‪-‬زخم باز و ضد عفونی نشده‬

‫‪-‬آب آلوده و غیر استریل و غذای نپخته‬

‫‪-‬خاک آلوده که دارای اسپور باکتری بوتولیسم‬

 ‫‪-‬استفراغ اسهال مدفوع ادرار و خون فرد بیماری‬

‫‪-‬ورود مدفوع از طریق دهان‬

‫لازم به ذکر است خاک آب و غذای آلوده سه منبع مهم انتقال این باکتری است که علاوه بر آن باکتری کزاز را نیز به وجود‬
‫میاورد‬

‫پیشگیری‬
‫اقدامات پیشگیری شامل‪:‬‬

‫‪-‬جوشاندن آب آلوده با دمای بالای ‪ ۶۰‬درجه سانتیگراد‬

‫‪-‬پختن مواد غذایی برای خنثی کردن سم بوتولیسم‬

‫‪-‬تصفیه آب و مدفوع با سیستم تصفیه قدرتمند مکانیکی‬

‫‪-‬شستن مکرر دست ها با صابون یا الکل‬

‫‪-‬تماس نداشتن با ادرار و مدفوع آلوده از طریق دهان‬

‫‪-‬وجود زخم بسته و ضد عفونی شده‬

‫علاوه بر آن عسل به دلیل وجود مقداری کمی سم بوتولیسم برای کودکان پایین ‪ ۴‬سال مناسب نیست توجه داشته باشید‬
‫مدفوع ادرار خون اسهال و استفراغ دارای سم و باکتری بوتولیسم است پس از این موارد باکتری بوتولیسم را منتقل‬
‫میشود‬

‫درمان‬
‫بوتولیسم درمان دارد ولی واکسنی برای آن تاکنون ساخته نشده درمان ها شامل تزریق آنتی بیوتیک میترونیدازول است تا‬
‫باکتری را از بدن فرد آلوده ریشه کن کند تا سم تولید نکند تزریق پادتن بوتولیسم برای از بین بردن و خنثی کردن سم داخل‬
‫بدن از جمله اقدامات مهم درمان است اما سم های جمع شده در بافت را نمی‌تواند خنثی کند همچنین تزریق مایعات داخل‬
‫وریدی برای حفظ دما و کم آبی بدن مهم است چک کردن علائم حیاتی بدن فرد از مرگ نیز پیشگیری میکند اگر فرد بیماری‬
‫حاد تر داشت باید در آی سی یو بماند تا در آنجا پادتن ها ضد بوتولیسم دریافت کند و اکسیژن زیادی نیز بگیرد همچنین‬
‫دارو های ضد اسپاسم فلج اندام را درمان میکند‬

‫شیوع‬
‫بوتولیسم غذایی اغلب با خوردن غذاهای آلوده کنسروی و به ویژه کنسروهای خانگی ایجاد می‌شود‪ .‬تعداد مسمومیت‌های‬
‫بوتولیسم غذایی و نوزادی در سا ل‌های اخیر کمی کاهش یافته‌است‪.‬‬

‫بوتولیسم در تمام جهان رخ می‌دهد ولی گزارش‌های مربوط به بروز ان در نقاط مختلف متفاوت است‪ ،‬هر چند این امر‬
‫می‌تواند به دلیل تفاوت در بروز باشد ولی باید توجه داشت که بیماری بوتولیسم نادر است و لذا ممکن است دلیل اختلاف‬
‫شیوع در نقاط مختلف مربوط به میزان دسترسی به منابع برای اثبات تشخیص و میزان آشنایی پزشکان با بیماری و‬
‫همچنین تفاوت‌ها در التزام به گزارش کردن این بیماری به مراجع ذیصلاح باشد‪ ]۲[.‬بیشترین ابتلای بوتولیسم در ایران‪،‬‬

‫[ ]‬
‫مربوط به استان‌های گیلان با ‪ ۹۰‬مورد در طول پنج‌سال[‪ ]۳‬و سپس گلستان و به دلیل مصرف فرآورده‌های خانگی همچون‬
‫اشبل شور‪ ،‬کشک و پنیر تازه و نیز فراورده‌های دریایی همچون جلبک است‪ ]۵[]۴[.‬کمترین شیوع بوتولیسم تاکنون مربوط به‬
‫استان آذربایجان غربی‪ ،‬با چهار مورد در طول پنج سال گزارش شد ه‌است‪]۶[.‬‬

‫علایم‬
‫بوتولیسم با علایم دو بینی‪ ،‬دید بلوری‪ ،‬افتادگی پلکها‪ ،‬صحبتهای درهم و نامشخص‪ ،‬اشکال در بلع‪ ،‬خشکی دهان‪ ،‬و ضعف‬
‫شدید عضلانی و فلج کامل همراه است‪ .‬بیماری در تمام دوران ابتلاء و فلج‪ ،‬تأثیری بر هوشیاری بیمار ندارد و همچنین تب‬
‫وجود ندارد‪ ]۱[.‬در نوزادان دچار بوتولیسم خواب آلودگی‪ ،‬گریه ضعیف‪ ،‬یبوست و توان عضلانی بسیار ضعیف دیده می‌شود‪.‬‬
‫در صورت عدم درمان اولیه‪ ،‬فلج دست‌ها‪ ،‬پاها و حلق و عضلات تنفسی پیش خواهد آمد‪ ]۷[.‬در حالت مسمومیت غذایی‬
‫نشانه‌های بیماری عمومًا ‪۱۸‬تا ‪۳۶‬ساعت پس از خوردن غذای آلوده ایجاد می‌شود‪ ،‬ولی از ‪۶‬ساعت تا ‪۱۰‬روز بعد هم احتمال‬
‫بروز علایم هست‪.‬‬

‫جستارهای وابسته‬
‫سم بوتولینوم‬

‫منابع‬
‫‪Botulism Fact sheet N°270" (http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs270/e" .۱‬‬
‫‪.n/). World Health Organization. August 2013. Retrieved 24 February 2014‬‬
‫‪dennis L. Kasper, Anthony s. fauci, stephen L. Hauser, Harrisons Principles of .۲‬‬
‫‪Internal Medicine, 19th Edition (2015), McGraw-Hill Education, page 987, ISBN 978-0-‬‬
‫‪07-180216-1, ISBN 978-0-07-180215-4, MHID: 0-07-180216-9, MHID: 0-07-180215-0‬‬
‫‪ .۳‬توکلی حمیدرضا‪ ،‬زینلی محمد‪« .‬وضعیت مسمومیت غذایی بوتولیسم در ایران» (‪http://www.sid.ir/fa/VEWS‬‬
‫‪ .)PDF( )SID/J_pdf/57113870407.pdf‬وزارت بهداشت‪ -‬درمان و آموزش پزشکی‪ ،‬مرکز مدیریت بیماری‌ها‪.‬‬
‫‪« .۴‬انستیتوپاستور تنها مرکز تشخیص بیماری بوتولیسم در ایران» (‪http://www.yjc.ir/fa/news/4550161‬ست‪/‬اسن‬
‫ان)یتوپاریا‪-‬رد‪-‬مسیلوتوب‪-‬یرامیب‪-‬صیخشت‪-‬زکرم‪-‬اهنت‪-‬روتستور‪-‬تنها‪-‬مرکز‪-‬تشخیص‪-‬بیماری‪-‬بوتولیسم‪-‬در‪-‬ایر‪ .‬باشگاه خبرنگاران‪.‬‬
‫‪ .۵‬خبرگزاری سلامت‪« .‬مردم استان‌های گیلان و گلستان بیشتر مراقب بوتولیسم باشند»‪ .‬معاونت بهداشتی دانشگاه علوم‬
‫پزشکی گیلان‪ .‬تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک);‬
‫پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)‬
‫‪« .۶‬وضعیت مسمومیت غذایی بوتولیسم در ایران» (‪https://web.archive.org/web/20150402091326/htt‬‬
‫‪ .)p://fa.journals.sid.ir/ViewPaper.aspx?ID=89226‬جهاد دانشگاهی‪ .‬زمستان ‪ .۱۳۸۷‬بایگانی‌شده از‬
‫اصلی (‪ )http://fa.journals.sid.ir/ViewPaper.aspx?ID=89226‬در ‪ ۲‬آوریل ‪.۲۰۱۵‬‬
‫‪Sobel J (October 2005). "Botulism". Clin. Infect. Dis. 41 (8): 1167–73. .۷‬‬
‫‪doi:10.1086/444507 (https://doi.org/10.1086%2F444507). PMID 16163636 (https://pubm‬‬
‫)‪.ed.ncbi.nlm.nih.gov/16163636‬‬

‫برگرفته از «‪&oldid=38374752‬بوتولیسم=‪»https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title‬‬