Professional Documents
Culture Documents
ჰიპერბოლა, ლიტოტესი, გაპიროვნება
ჰიპერბოლა, ლიტოტესი, გაპიროვნება
ჰიპერბოლა, ლიტოტესი, გაპიროვნება
ლიტოტესი
ჰიპერბოლის საპირისპირო მხატვრული ხერხია ლიტოტესი. ის საგანს ან
მოვლენას შემცირებულად წარმოგვიდგენს:
„ცოტა კაცია ამირან, ცოტა სმა-ჭამა ეყოფა“ (ხალხური.“ამირანი“)
„სუტკნეინა ისე მოიკუნტა,ისე მიოკუნტა,რომ სულ დაპატარავდა“ (ილია
ჭავჭავაძე)
ლიტოტესი ემყარება სიტყვის გადატანით მნიშვნელობას ასოციაციის,
კონტრასტის, ანალოგიის მეშეობით. გადმოიცემა
სიტყვით,გამოთქმით,წინადადებით.
„ნეტავი შენ, ჭამამ რა ქნა, ლოკვამ რა უნდა ქნასო!“ („;ამირანი“.ხალხური)
მოყვანილი მაგალითი ეფუძნება გადატანით მნიშვნელობას, კონტრასტისა
(ჭამა,ლოკვა) და ასოციასიის გზით
აღსანიშნავია,რომ „ ლიტოტესის დროს ხდება საგნის ან მოვლენის განსაზღვრა
მისი საპირისპირო ცნების უარყოფით: „ თუმცა მე სამხიარულო არა მჭირდა რა,
მაგრამ მაინც გამეცინა“( თენგიზ კიკაჩეიშვილი ი. ჭავჭავაძის ციტატა „მგზავრის
წერილებიდან“)
„-ამისთანა წყალი, ამისთანა ჰაერი სწორედ ბედნიერებაა.
- ჰმ! - ჩაიცინა მოხევემ.- ცარიალ სტვამაქი მაგნით ვერ გაძღების.“ (ი. ჭავჭავაძე.
„მგზავრის წერილები“) . კარგი წყლისა და ჰაერის ქონის ბედნიერება
უარყოფილია იმით, რომ იქ მაცხოვრებელთა შიმშილს, გაჭირვებას ეს ვერ
შველის.
4. გასძახა დევს:
- აი, შე ქინქლავ, შენა! ერთი არ მებრალებოდე და გიჩვენებდი, ვინცა ვარ,
დედამიწას რომ ხელი მოვავლო, ზეცას შევტყორცნი და ნაცარ-მტვრად
ვაქცევო.
11.ამ წუთიდან ის ღვინჯუა აღარ იყო,რაც წინათ! მისი სულის დროშა ძირს
დაეშვა,თითოს ფრთებიც დააჭრესო. (გ. ლეონიძე)
გაპიროვნება