Isang Agenda para sa

Kalusugan ng mga
Kababaihan: Pagtutuwid
sa Kamalian
CHAIRED BY DAME LESLEY REGAN AND DAME CLARE GERADA
WRITTEN BY LOTTIE MOORE

Eli Lilly and Company and MSD have provided sponsorship funding for this
programme of work. Public Policy Projects has retained full editorial control.

2
PAUNANG SALITA

PAUNANG SALITA NI DAME CLARE

GERADA
at hindi magawa, kaya't hindi
Ito ang aking personal na
nakakapagtaka na maraming buntis ang
nararamdaman na ang mga kababaihan
nag-atubiling magpaturok ng Covid-19
ay wala nang mas maraming karapatan
vaccine. Ito ay ngayon ay isang
patungkol sa kanilang mga katawan at
nakakagambalang katotohanan na
pangangalaga sa kalusugan kaysa
maraming pasyenteng may sakit na may
noong ako'y ipinanganak 62 taon na ang
virus sa ICU ay buntis na mga ina. Ang
nakararaan. Bilang isang GP ng mahigit
pangkalahatang pangangasiwa sa mga
40 na taon, ako'y nagamot ng libu-libong
katawan ng mga kababaihan ng mga
kababaihan. Gayunpaman, sa buong
sistema at istrakturang itinataguyod upang
proseso ng pagbuo ng ulat na ito,
alagaan sila ay nagresulta sa isang
ikinagulat ko ang malaman na marami
sitwasyon kung saan ang mga kababaihan
sa mga medikal na interbensyon at
ay hindi nagtitiwala sa kanilang sarili o sa
pamamaraan na itinataguyod ng mga
kanilang instinkto patungkol sa kanilang
institusyon at tagapagtaguyod ng
sariling kalusugan.
patakaran ay hindi para sa kapakanan
ng kalusugan ng kababaihan kundi para
Nagtipon kami ng mga kababaihan at
pigilan sila sa pagkontrol ng kanilang
kalalakihan mula sa iba't ibang bahagi ng
sariling mga katawan.
mundo upang talakayin kung bakit naiiwan
Ang mga sistema ng kalusugan ay ang mga kababaihan mula sa mga
nagpapabata sa mga kababaihan, serbisyong at medikal na interbensyon na
itinuturing silang hindi kayang alagaan kailangan nila. Ang mga problemang ito ay
ang kanilang sariling kalusugan, nang hindi agad na maaaring malutas ngunit ang
hindi nakikialam ang estado sa bawat pagtitipon upang talakayin ang mga
yugto. Kung ito man ay sa pamamagitan solusyon ay isang hakbang na tamang
ng paghingi ng pagdalo sa isang klinika direksyon. Ang mga kababaihan ay bumubuo
para makakuha ng kontrasepsyon o sa ng higit sa 70 porsyento ng pandaigdigang
pamamagitan ng pagsusumite na dapat puwersa sa kalusugan at bumubuo ng 50
suriin ang mga kababaihan para sa mga porsyento ng populasyon ng mundo.1 Kung
suliraning pang-psykiyatrik kung sapat ang mag-uusap sa atin,
hinihiling nila ang isang aborsyon. Ang kinakailangang magsimula nang makinig
mga kababaihan ay patuloy na ang mundo.
sinasabihan sa buong pagbubuntis kung
ano ang maaari nilang

3
 Foreword

FOREWORD BY DAME LESLEY REGAN

Ang mga sistema ay nagkukulang sa pag-

.Sa loob ng buong takbo ng aking
aalaga sa kanilang mga pangangailangan
karera bilang isang ginekologo, ako
sa marami sa kanilang pinakamahalagang
nagkaruon ng privilehiyo sa
isyu ay nananatiling nakatago sa tabu. Ang
pagkakataon na magbigay ng payo sa
mga ito ay nagbibigay-daan sa mga
alaga sa mga kababaihan sa iba't
mamamayan upang maging mga
ibang bahagi ng kanilang buhay.
tagapagtaguyod para sa mga ito't isa, na
Ipinagkaloob ko na lang ang mga
nauunawaan kung saan maaaring kulang
babae sa pag-iisip ko kung ano ang
ang kanilang mga sistema ng
gagawin ko. Ipinapagkaloob ko sa
pangangalagang pangkalusugan at kung
kanya ang kanyang personal na pag-
ano ang dapat nilang gawin para makakuha
uugali sa pangmasustansyang resulta
ng payo sa praktikal na tulong na kanilang
para sa kanyang sarili.
kailangan.

Ang maraming indibidwal na iniimbitahan

Ang mga ito ay nagbibigay pansin sa
natin na makibahagi sa pagkolekta ng
pang-global na pangangailangan ng
ebidensya sa pag-uusap na nagtataguyod
mga babae sa ika-21 siglo, na
sa ulat na ito, ay nakumpirma kung paano
nagdala sa atin ng pinakamalaking
nararanasan ng mga kababaihan sa buong
henerasyon ng mga batang babae sa
mundo ang parehong mga isyu. Malinaw na
kasaysayan, mga tratamientong
ang pag-aawit sa pananagutan sa pagitan
maaaring makaiwas sa infertility,
ng mga sistema ay kinakailangan upang
pagtaas ng kumplikasyon sa
mapatupad ang mas pinabuting mga
pagbubuntis sa mga mas matandang
serbisyong pangkalusugan para sa mga
babae, sa ang kauna-unahang
kababaihan.
heneration ng mga kababaihan sa ang
mas pinabuting harapan ng buhay ay
Ang mga resulta ng kalusugan ng mga
magdidikta na sila ay magtatagal ng
kababaihan ay nakakaapekto hindi lamang
mas matagal bilang isang
sa indibidwal na babae sa kanyang pamilya,
menopausal na babae kaysa sa
kundi pati na rin sa malusog na pag-andar
kanilang panahon ng reproduction. Sa
ng lipunan sa kabuuan. Puwede kang
buong mundo, ang kalusugan ng mga
makipag-ugnayan sa mga mamamayan
kababaihan ay maaaring siya-
kung ano ang pangangalagang
kanyang pangangailangan.
pangkalusugan sa pulitika ng mas
malawakang pulitika. Ipinapagkaloob ko sa
iyo ang mga bagay na dapat gawin sa iyong
pag-aari.

4
Recommendations

CONTRACEPTION

Ang mga serbisyong pangkalusugan sa sekswal Ito ay dapat isama ang pagtiyak na ang
sa reproduksyon ay dapat bigyang prayoridad emergency hormonal contraception ay libre sa
upang labanan ang hindi kapani-paniwala o hindi
100 porsyento ng provision ng serbisyong
maayos na pangkalosugan - sa ang access ay
dapat gawing magagamit, anumang oras. pangkalusugan. Ang pag-aayos ng mga
mamamayan sa pag-uugali ng mga magsasaka
Ang mga pangkaraniwang appointment para sa ay nag-aalala sa mga mag-asawa sa paggawa
mga gumagamit ng oral contraceptive ay may ng mga kontraceptibo.
limitahan sa hindi kinakailangang medikal na
pagsusuri na maaaring maging maylang lamang
sa access sa contraception.
Ang kontrasepsiyon pagkatapos ng
Ang progestogen-only pill (POP) ay dapat gawing panganganak ay dapat maging isang integral
magagamit sa pangkalahatan (off the shelf) sa na bahagi ng mga serbisyo pang-maternity
hindi na kinakailangang makipagkonsulta sa
sa dapat itong sapat na pondohan. Dapat ito
isang parmasyutiko maliban na lang kung naisin
ng babae.
maging bahagi ng regular na alok sa mga
kababaihan pagkatapos mangmangak sa
Ang mga nagpaplano sa bumibili ng bigyan sila ng impormasyon tungkol sa
pangangalagang pangkalusugan ay dapat tiyakin kahalagahan ng pagitan ng mga
ang provision ng buong range ng serbisyong
panganganak upang mapabuti ang kanilang
pang-contraception sa lahat ng kababaihan na
nakatuon sa kanilang sariling pangangailangan
kalusugan sa ang kalosugan ng kanilang
sa kanilang lahat ng edad ng reproducsyon, na sanggol/pamilya.
may partikular na pagtuon sa mga kababaihan
na maaaring mababang socioeconomic status
(SES) sa mga kababaihang etniko minority.

ABORTION
Mayroon kang access sa telemedicine sa
Para sa pag-aayos sa telemedicine
alisin ang mga balakid sa access kung saan
abortion, ang mga health provider ay
man ito maaaring gawin. Kasama dito ang
dapat na magbigay ng mga kakayahan
pag-alis ng pangangailangan para sa mga
sa mas maraming tauhan na magsagawa
babae na sumailalim sa isang
ng mga abortions sa magreseta ng mga
pangkaraniwang scan sa loob ng clinical
gamot - dapat isama dito ang pagbibigay
setting upang maging karapat-dapat sa
ng kabayahan ng mga narkoba sa
telemedicine abortion.
parmasyutiko na magsaagawa ng
clinical consultation.
Dapat ito maging mas integrado pa sa mga
serbisyong pang-pagpipigil sa mas
Ang post-abortion care ay maaaring
malawakang serbisyon pangkalusugan sa
mapahalaan ng babae sa kanyang sarili
sekswal sa reproduksyon. Ang mga
at ito ay maaaring itaguyod sa loob ng
nagbibigay ng serbisyong pangkalusugan ay
lokal na serbisyo pangkalusugan sa
dapat tiyakin na ang contraception ay
sekswal sa reproduction.
inaalok sa oras ng abortion kung naisin ito
ng babae.

5
 ASSISTED CONCEPTION
Ang impormasyon sa fertility ay maaaring
ma-access ng sinuman, kahit saang
lokasyon. Ang mga kababaihan ay dapat
makakuha ng rekomendadong tatlong siklo
ng IVF therapy mula sa kahit sa saang
bahagi ng bansa, kahit na hindi maaaring
hindi pantay na antas ng pondo sa iba't
ibang Clinical Commissioning Groups (CCGs)
sa sa mga paparating na integrated care
systems.
Ang isang nagdadaan sa fertility treatment
ay dapat bigyan ng mas malinaw na
impormasyon, sa ang mga 'add-ons' sa
assisted conception ay dapat regulahan
nang maayos, na maaaring malinawa na
imporMAS para sa mga pasyente kung
kailan ito dapat gamitin.
MENSTRUATION AND MENOPAUSE
Ang pamahalaan ng UK ay dapat
magtaguyod ng katarungan sa panahon
ng menstrual sa pamamagitan ng
pagsiguro na ang mga batang babae sa
mga babae sa reproductive age ay
maaaring mag-access sa sapat na
menstrual hygiene, kasama ang mga
pangunahing pasilidad sa produkto.
Ang mga produkto ng pang-regla ay dapat
maging libre sa England, na sumusunod sa
framework na itinakda ng matagumpay na
kampanya ng Scotland para tapusin ang
'period poverty'.
Ang pondo para sa tampon tax relief ng
pamahalaan ng UK ay dapat palitan ng isa
pang pondo sa kalusugan ng mga
kababaihan, na tiyak na suportado ang mga
organisasyon na noon ay umaasa dito.
6
Ang mga pilipilian sa paggamot ay hindi
lubusang batay sa ebidensya. Ang sektor
ng reproductive genomics ay dapat na
mas mabuting masupil sa regulahan – ang
mga kababaihan ay dapat makatanggap
ng independiyenteng payo hinggil sa
kanilang mga opsyon mula sa mga
eksperto sa genomic bago sila
ipinapadala sa mga komersyal na
nagbibigay ng serbisyo.
Isang malaking bahagi ng genomics ng
fertility ng mga kababaihan ay nasa labas
ng umiiral na istraktura ng NHS England
sa PHE governance. Ito ay dapat bigyang
prayoridad sa pamamagitan ng pagsiguro
na ito ay isinama sa saklaw ng umieral na
mga istruktura..
Ang mga pamahalaan ay dapat
magbigay ng mas mataas na
prayoridad sa menstrual na kalusugan
sa loob ng mga pang-edukasyon na
setting, pinauunlad ang diskusyon sa
mga batang lalaki at babae ng lahat
ng edad upang sirain ang mga
nakaraang taboos. Batay dito,
maaaring paigtingin ang kaalaman sa
pang-unawa sa menstrual na
kalusugan.
Ang mga guro, mga klinisyano, at mga
nagtatadhana ng patakaran ay dapat baguhin
ang mga lumang termino sa usapin ng
menstrual health.

Ang pag-aayos ng mga kababaihan sa batang babae

sa mga systemang pangkalusugan ay dapat gamitin
bilang pagkakataon ng mga klinisyano na
maunawaan kung paano nakakaapekto ang
menstrual na kalusugan sa kanilang buhay. Ang mga
tagapagbigay ng kalusugan ay dapat makatanggap
ng mas malaking suporta upang makilahok sa
diskusyon tungkol sa kalusuhan ng mga kababaihan
sa suportahan ng isang komprehensibong
imprastruktura ng data na nagre-record ng mga
komento sa sumusukat sa pinakamahusay na
gawain.

Ang mga tagapagtaguyod ng patakaran ay

dapat patuloy na suportahan ang sektor ng
kalusugan sa pagtataguyod sa kampanya na
nagtatapos sa maling impormasyon tungkol sa
Hormone Replacement Therapy (HRT). Ang
mga kababaihan ay dapat ipaalam sa kanila
ang mga panganib sa regular na alokin ang
HRT upang makapagdesisyon sila.
Kinakailangan ang partikular na pokus sa mga
kababaihan na may mababang sosyo-
ekonomiyang kalagayan.

7
Recommendations
BREAST CANCER
Ang mga pamahalaan ay dapat
magbigay ng prayoridad sa pagbuo ng
mga pambansang estratehiya na
nakatuon sa pagbabago ng pamumuhay,
pati na rin sa pagbubuo ng mga gabay
sa pagsusuri na maaaring baguhin
upang maisaayos sa lokal na mga
mapagkukunan..
Sa UK, kinakailangan ng NHS recovery
program na suriin ang malalang pila ng
naghihintay sa baguhin ang sistema.
CERVICAL CANCER
Kapag ang mga pamahalaan na may
limitadong mapagkukunan ay naghahanap
ng mga estratehiya upang maiwasan ang
kanser ng uterus, itinataguyod ang
prayoridad sa HPV vaccination ng mga
kabataang babae tulad ng inirerekomenda
ng World Health Organization.
Ang Women's Health Strategy ng UK ay
dapat magtuon sa pag-target sa mga etniko
minority group upang mapabuti ang cervical
screening uptake. Kinakailangan ang isang
pangkalahatang pamamaraan upang sagutin
ang lumalaking kawalan ng pantay-pantay
sa cervical cancer.
A GENDERED LENS: RESEARCH, DATA & POLICY
Ang mga babae sa edad ng maaaring
magbuntis at ang mga buntis ay dapat
bigyan ng opsyon na makilahok sa mga
clinical trial, sa halip na ito sila mula sa
simula. Ang partisipasyon ng mga lalaki,
lalo na sa mga puting lalaki, sa mga
clinical trial ay dapat na limitasyon upang
tiyakin ang partisipation mula sa mga
hindi sapat na kinakatawan sa mga grupo,
lalo sa ang mga kababaihan sa mga buntis.
8
Ang programa ng pagsusuri sa breast sa
UK ay kinakailangang repasuhin sa ilipat
ang pokus sa loob ng mga estratehiya sa
breast cancer palayo sa pagsusure tungo
sa pagsulong.
Ang pag-aaral sa mga klinika ng pag-screening ng
buhok ay kinakailangang maging bahagi ng
komprehensibong reporma ng mga programa ng
pagsusuri ng NHS recovery program.
Sa UK, ang mga serbisyong pang-cervical
screening ay dapat integre sa mga regular
na pang-seksual na pangkalusugan sa
ginekological para sa mas madaling pag-
access.
Ang mga pagsusumikap na nakikilala ang
self-sampling ay kinakailangang palakihin
sa mga bansang ay mababang o gitnang
kita. Pagkatapos ng YouScreen study sa
London, ang HPV self-sampling ay dapat
ipatupad sa buong UK na nakatuon sa
mga grupo na may mas mababang
screening uptake.
Upang mapalakas ang integrasyon ng
kasarian sa gender sa pondo sa regulasyon
ng kalusugan sa pananaliksik sa
biomedikal sa UK, kinakailangan itaguyod
ang pang-obyung pagsasama ng mga plano
para sa pagsusuri ng kasariang sa genders
sa mga form ng aplikasyon, paglaan ng mga
pinagkukunan sa pagsasanay sa edukasyon
ng mga aplikante, tagapondo, sa mga
tagapagsuri, sa pagpaparangal sa mga
proposal na masusing nakikipag-ugma sa
pagsosuri ng Kasarian at gender.
Introduction

Ang mga ito ay naglalatag ng SDG 3: "tiyakin ang malusog na buhay

kahalagahan ng pagtanggap sa isang kultura at itaguyod ang kagalingan para sa sa
ng pagbabago sa disenyo sa paghahatid ng lahat sa lahat ng edad," ay may
kalusugan ng kababaihan upang makamit ang pangakong "bawasan ang
mga pambansang sistema sa lokal na mga pandaigdigang ratio ng maternal
serbisyong angkop sa inaasahan sa mortality sa mas mababa sa 70 bawat
pangangailangan ng kababaihang may-ari ng 100,000 live births," at "tiyaakin ang
ika-21 siglo. Ito ay naglalarawan ng maraming unibersal na access sa sexual sa
kakulangan ng mga serbisyong pangkalusugan reproductive health-care services,
sa buong mundo na ang default na posisyon ay kabilang ang family planning,
tratin ang mga kababaihan bilang pangalawang impormasyon sa edukasyon, at ang
uri ng mamamayan sa maglagay ng hindi integrasyon ng reproductive Health sa
kinakailangang hadlang sa paghahatid ng mga pambansang strategy sa
mataas-kalidad sa accessible na pangangalaga. programa."
Sa pagbuo ng ulat na ito, may mga diskusyon
na isinagawa sa mga lalaki, kababaihan, at
mga batang babae mula sa iba't ibang bahagi
ng mundo. Ipinapakita ng mga usapang ito na
bihirang pinagkakatiwalaan ang mga
kababaihan na maging mga panginoon ng
kanilang sariling katawan, kundi madalas na
inuukit sila sa mga paternalistikong sa labis na
medikal na interbensyon.

Ang mga rekomendasyon ng ulat na ito ay

itinatag sa katuwiran sa nagmula sa
paniniwala na ang mga kababaihan ay dapat
nasa kontrol ng kanilang sariling katawan.
Ang mga ito ay direktang bunga ng mga
alalahanin, suhestiyon, at ideya na naitala ng
mga tao na pinag-isa namin mula sa iba't
ibang bahagi ng mundo, na determinadong
gawing mas malusog at mas makatarungan
ang kanilang kapaligiran para sa lahat.

Ang United Nations Sustainable Development

Goals (SDGs) 2016-2030 ay naglalarawan ng
isang hanay ng mga layunin para sa mga
bansa sa buong mundo, na disenyo upang
tapusin ang Pilipino, protektahan ang planeta,
at tiyakin ang kasaganaan para sa lahat.
Dalawang sa 17 na layunin ng SDG ay
explicitong kinikilala ang kahalagahan ng mga
batang babae sa kababaihan, pati na rin ang
kanilang kalusugan, sa pag-abot ng
ambisyosong layunin sa ito..

9
 the centre of preventative health services
which are designed to address their many
SDG 5: - to “Achieve gender equality and empower
predictable areas of need.
all girls and women”, again underlines the
importance of sexual and reproductive health, while
The UK government’s women’s health strategy,
also including commitments to “eliminate all forms of
due to be published in Spring 2022, offers the
violence against women and girls in the public and
unique opportunity to see the evidence-based
private spheres, including trafficking
recommendations from Better for Women and
and sexual and other types of exploitation” and
this report, A Women’s Health Agenda be brought
“eliminate all harmful practices, such as child, early
to fruition.
and forced marriage and female genital mutilation.”
Unlike its predecessor Millennium Development
The chapter topics of this report were selected
Goal 3, SDG-5 calls on governments to achieve,
because of the important contributions they
rather than just promote, gender equality and the
make to women’s daily lives and because
empowerment of all girls.2
historically these issues have been shrouded
in taboo and stigma, frequently leading to
This report builds upon the Royal College of
polarised opinions and viewpoints. They also
Obstetricians and Gynaecologists (RCOG) 2019
provide opportunities to redress the balance
publication Better for Women, which made 23 clear
by adopting practical solutions which redirect
recommendations to policymakers on how to improve
valuable resources to areas of greatest need
the health of women and girls.3 However, the primary
and reduce barriers to achieving measurable
aim was to encourage the creation of national
improvements in:
strategies for women’s health based on a life course
approach. The emphasis was on placing women at

• Contraception representative of every woman across

• Abortion
• Assisted conception
• Menstruation and Menopause
• Breast Cancer
• Cervical Cancer
• A Gendered Lens: Data, Research and Policy
The subjects covered within this report
are by no means exhaustive nor are they
the world. However, this document makes
a significant contribution to the growing
body of evidence which demonstrates that
women’s health has been disproportionately
disadvantaged globally. It also draws attention
to the fact that equitable health systems are
more cost-effective and efficient, because
healthy women are the cornerstone of healthy
societies.4

10
Chapter One
CONTRACEPTION
Introduction
Ang kontracepsiyon ay ang pinakaepektibong
medikal na interbensyon sa kalusugan at ito ay
natatangi sa kanyang malawak na positibong mga
resulta.
Ang pag-aayos ng mga mamimili sa mga bansang
nag-unlad ay nakababawas ng halos 40 porsyento
sa bilang ng mga kamag-anak na namatay sa
nakalipas na tatlong dekada, sa simpleng paraan
ng pagbawas ng bilang sa mga hindi inaasahang
pagbubuntis.6 Ngunit sa buong mundo, humigit-
kumulang 45 porsiyento ng lahat ng
pagbubunsang ay nananatiling hindi inaasaahan,
sa mga isang-katlo ng mga panganganak ay hindi
inaassahan kahit sa mga bansa na may
magandang sistema ng pangangalagang
pangkalusugan.7
May sapat na ebidensiyang ang mga hindi
inaasahang pagbubuntis ay nagreresulta sa mas
masamang mga resulta sa kalusugan para sa mga
kababaihan sa kanilang mga sanggol dahil sa sa
mga huli nang pagpapakita para sa pangangalaga
sa pagtaas ng mga komplikasyon sa obstetrikya sa
panahon ng pagbibuntis, panganganak, sa
Ang panahon ng postnatal, pati na rin ang pagtaas
ng Postnatal depression, ay mga posibleng epekto
ng mga hindi inaasahang pagbubuntis. Ang mga
ito ay nagtataglay ng mga katotohanan sa pag-iisip
ng mga tao na ang mga bagay na ito ay
magkaroon ng malinaw na pag-aari sa mga tao, at
ang mga ito'y magkakaroon ng malalim na
pagkakataon sa mga taong nakakaapekto sa
buhay at pag-ibig ng kanilang mga tao.
Ang pag-aari ng mga mamamayan ay nag-aalala
ng pag-iisip ng mga magulang na magkaroon ng
pagkakataon sa pag-ibig ng kanilang mga anak.
Mas mataas ang posibilidad ng hindi maayos na
mga resulta.
“May malalakas na ebidensiya na
ang mga hindi inaasahang
pagbubuntis ay nagreresulta sa mas
masamang mga resulta sa
kalusugan para sa mga kababaihan
at kanilang mga sanggol.”
11
 Sa mga kababaihan na naninirahan sa mga
lugar na may pangyayari sa mas mababang
antas ng edukasyon sa hindi maayos na
nutrisyon.9 Dahil dito, mas mababa ang
kanilang posibilidad na sundan ang payo tungkol
sa pagpapakain ng sanggol sa ang siklo ng
masamang kalusugan ay namamana sa
susunod na henerasyon. Gayundin, kilala na
ang mga yugto na 18 - 24 na buwan sa pagitan
ng mga panganak ay nagbibigay ng mas
magandang resulta tanto para sa ina sa sanggol.
Ipinapagkaloob na rin ang pag-aayos ng mga
mamamayan sa pag-iisip ng mga magulang na
magkaroon ng pagkakataon sa pagbawi ng
kanilang mga anak.
Ang mga ito ay nagtataglay ng mga
pansamantalang pang-aabuso sa pag-aari ng
mga mamamayan sa mga bansa at nag-aalok
ng mga mag-aaral na magkaroon ng
karapatang-tao at mag-asawa sa mga
mamamayang mamamahayag sa lahat ng mga
bansa sa buong mundo..
Ang mga patakaran ng UK sa contraception ay
naging, hanggang sa mga nagdaang taon,
progresibo. Noong 1967, ginawa ito magagamit
nang hindi iniuugma sa estado ng kasal sa sa
taong 1974, 1,000 NHS family planning clinics
ang itinatag upang gawing libre sa mas
madaling ma-access ang contraception para sa
lahat..
Ang emergency hormonal contraception (EHC) ay
magagamit na mula noong 1984 sa naiangkop sa
pamamagitan ng pag-introduce ng progestogen-
only EHC bilang isang pharmacy medicine.11 Sa
pagitan ng 1999 sa 2010, ang pambansang
estratehiya upang mapabuti ang kalusugang pang-
seksuwal sa mabawasan ang rate ng teenage
pregnancy ay nag nag nagtagumpay sa pagbaba
ng 51 porsyento sa bilang ng mga pagbubuntis ng
mga kabataang may edad na hindi lalampas sa 18
taon.12
Mula noong 2005, inirerekomenda na ng National
Institute of Health and Care Excellence (NICE) ang
mga paraan ng long-acting reversible contraception
(LARC) (intrauterine devices, implants, at
injections). Ang mga pills at barrier methods ay
maaaring maging cost effective kahit na ang tagal
ng paggamit ay isang taon o mas mababa.
10
Demographic trends: Pag-unlad ng
pangangailangan at pagbawas ng supply
Ang pagbabago sa global na demographics at sa
mga inaasahan sa lipunan ay nagpapataas ng
demand para sa mga serbisyo pang-
contraception. Ang pagkamatay ng birth rate,
mas maliit na pamilya, at pagtaas ng walang
anak ay nagresulta sa mas mahabang panahon
na kung saan kinakailangang pigilan ang
pagbubuntis. Sa UK, mayroong isang average
na 13 taon kung saan kinakailangan ng
kontrasepsiyon bago ang unang panganganak
ng isang babae.13
Pagkatapos ng Health and Social Care Act
(HSCA) ng 2012, ang mga serbisyong
pangkalusugan sa sekswal sa pang-
reproductive (SRH) sa England ay naging
biktima ng malubhang pagka-abala dahil sa
mga budget cut sa pampublikong kalusugan at
fragmented commissioning. Ang paglipat ng
mga serbisyong pang-family planning sa mga
lokal na awtoridad ay nagresulta sa hindi buo sa
hindi maayos na pagbibigay ng serbisyo sa sa
taong 2020, 54 porsyento ng lahat ng mga
klinika ay nagsara sa ang Family Planning
Association ay nagkasagabal.14
Ang pag-uugali sa goverance ng mga serbisyong
pangkalusugan sa sexwal at pang-reproductive
(SRH) ay nahati sa tatlong magkakahiwalay na
organisasyon, na nagdulot ng postcode lottery
para sa mga gumagamit, siloed na trabaho, sa
kawalan ng accountability sa pag-aari. Ang
resulta ng abortion sa mga mamamayan ay hindi
nagbabago sa kanilang mga pamilya sa hindi
makakakuha ng access sa mga LARCs. Mula
2016 hanggang 2020, ang bilang ng mga
abortion ay tumaas mula 190,000 patungo sa
higit sa 210,000 kada taon sa England sa
Wales.15 Lalo pang nadagdagan ang
sitwasyong ito ng pagsiklab ng pandemya ng
Covid-19 noong 2020 na nagresulta sa pagbaba
ng pangkalahatang access sa contraceptive
service sa ang mabilis na pagbaba ng paggamit
ng LARC, na nagdulot ng mabilis na pagtaas ng
mga kaso ng kumplikadong panganganak sa
mga aborsyon na hinihiling matapos ang
napakahusay na mga birth interval.
Nakakabahala na, sa pag-ahon mula sa
pandemya, ang UK ay nagbawas ng kanilang
pangako sa UN family planning program ng 85
porsyento.16
Ang pandaigdigang kalakaran ng paggamit ng kababaihan (sa ilalim ng 20 taon),
contraceptive ay patuloy na sa nagsusuporta sa mga sapagkat ang mga pagbubuntis na ito
paraang naka-depende sa gumagamit tulad ng lalaki sa ay mas malamang
babae condoms, diaphragms sa caps, spermicides, sa
mga digital na tool na sumusuporta ang natural family
planning, na lahat ay makabuluhang mas hindi epektibo
kaysa sa hormonal na mga paraan. Ang oral contraceptive
pills (OCP) ay ang pinakamadaling gamitin sa lahat ng
form ng contraception sa simple lang gamitin - bilang isang
araw-araw na pil - ngunit kailangan pa rin ng tulong ng
gumagamit. Ang OCPs sa mga barrier method ay patuloy
sa namamayani kaysa sa paggamit ng LARC sa itinuturing
na pinakatibay sa pinakamahusay na paraan. Ang
porsyento ng mga babae sa reproductive age na
gumagamit ng LARCs ay tinatayang 14 porsyentos,
karamihan ay dahil sa kakulangan ng mga propesyonal sa
pangangalagang pangkalusugan na maaaring kasanayan
sa paglagay ng implants sa uterine devices.17

Ang combinadong COCP, na naglalaman ng

parehong estrogen sa progestogen, ay
magagamit na ng mahigit sa 60 taon sa marami
nang pinag-aralan. Gayunpaman, sa UK ito ay
maaari pa pa ring makuha lamang sa reseta
mula sa isang medical practitioner, na nagiging
sagabal sa parehong pagsisimula sa
pagpapatuloy ng paggamit. Ang progestogen-
only pill (POP) ay maaaring mas kaunting
contraindications sa kaugnay na mga panganib
sa kalusugan, sa ang mga preparasyon ng
ikatlong henerasyon sa pumipigil sa ovulation ay
kasing epektibo ng COCPs. Ang POP ay
ibinaliklasipika bilang over the counter (OTC) na
gamot noong Hulyo 2021, na isang magandang
pag-unlad sa maaaring magbukas ng daan sa
pagluluwag ng regulasyon para sa iba pang
mga opsyon sa contraception.

Mga simpleng solusyon para maabawasan ang

mga komplikasyone

Ang pangangailangan para sa kontrasepsiyon

ay hindi hindi nangangailangan ng diagnosis sa
mga kababaihang ito ay hindi maaaring sakit sa
hindi ay hindi kailangan ng regular na monitoring.
Ang kanilang pangangailangan lamang ay isang
maaasahang paraan upang kontrolin ang
kanilang kapangyarihan sa maiwasan o
maipagpaliban ang pagbubuntis. Mayroong mga
simpleng solusyon para alisin ang marami sa
mga hadlang na kinakaharap ng mga
kababaihan kapag nais nilang magkaruon ng
access sa mga kontraceptive services. Ang mga
estratehiya sa pagplano ng pamilya ay
kadalasang nagtuon sa mas batang mga
11
Ng hindi inaasahang mangyari. Gayunpaman, ang totoo ay 77
porsyento ng mga pagbubuntis sa mga kababaihang higit sa 40
ay hindi inaasahan, isang grupo na malamang na naghahandle
ng trabaho, pag-aalaga ng mga anak, at iba pang mga
responsibilidad sa pamilya.18

Recommendation: Ang mga serbisyong

pangkalusugan sa sexwal at pang-reproductive ay
dapat bigyang prayoridad upang labanan ang hindi
buo sa hindi maayos na pagbibigay ng serbisyo sa
kalusugan - at ang access ay dapat gawing
available, kahit anong oras.

Sa kabila ng 60-taon na rekord ng kaligtasan, malamang

na pa rin ang mga kababaihan ng isang tatlong-buwang
reseta para sa anumang uri ng OCPs sa sinasabihan
ang mag-appointment para sa isang medikal na
pagsusuri upang i-renew ang kanilang mga reseta. Sa
katunayan, ang 50 porsyento ng lahat ng mga
appointment para sa contraception ay para sa mga
repeat prescriptions na nag-aplay ng hindi
kinakailangang presyon sa mga serbisyong
pangkalusugan. Malinaw na ang mga babae ay may
malalang problema sa kalusugan, tulad ng mataas na
presyon ng dugo o hindi maayos na kontroladong
diabetes, mas ligtas na iwasan ang hindi inaasahang
pagbubuntis kaysa magkaruon ng isang maliit na
komplikasyon mula sa pag-inom ng kanilang COCP.

Recommendation: Ang NICE ay dapat suriin muli

ang mga alituntunin na nagrerekomenda ng mga
paminsang appointment para sa mga gumagamit
ng oral contraception - na maaaring layuning
limitahan ang hindi kinakailangang medikal check
na maaaring makatulong lamang sa pag-limita ng
access sa contraception.

May mga hindi kinakailangang may prescription practice sa buong

sistema ng kalusugan na maaaring maglimita sa access sa
kontrasepsiyon. Sinasabi ng mga mamamayan, ang pag-aaral ng mga
magsasaka ay hindi nag-aalala sa mga mag-aaral na may
karagdagang pagkakataon sa pagsusuri ng mga babaeng mag-asawa.
Kung ang mga clinic ay maaaring mas edukado sa mas pinag-impower
upang alisin ang mga ganitong appointment, maaaring magresulta ito
sa mas mataas na pagtanggap ng contraception sa mga kababaihan sa
batang babae.

12
. “May iniulat na anim na beses na
Ipinapagkaloob ng mga parmasya ang mga
mamamayan sa isang parmasyutiko upang
makakuha ng POP. Kung ibinibigay ito sa
ibabaw ng counter, ang POP ay hindi libre,
hindi tulad kung ang parehong gamot ay
nakuha sa pamamagitan ng isang NHS recipe.
Ito ay nagbibigay daan sa mga hindi pantay na
pag-access sa naglalagay sa mga kababaihan
na may limitadong kita o may mga problema sa
pag-acccess sa sistema ng kalusugan sa hindi
kinakailangang panganib ng hindi inaasahang
pagbubuntis.
Recommendation: Ang POPs ay dapat
gawing magagamit sa pangkalahatang
bilihan (off the shelf) sa hindi na
kinakailangan ang konsultasyon sa isang
parmasyutiko maliban na lamang kung
nais ng babae.
May iniulat na anim na beses na ang
pagkakaiba sa teenage conception sa birth
rates sa pagitan ng mga pinakamahirap na
lugar sa England sa ang pinakamayaman na
lugar.20 Sa mga kababaihang etniko minority,
mas mababa rin ang konsistenteng paggamit
ng contraceptive.21 Ang Women's Health
Strategy ng gobyerno ng UK ay dapat
magtuon sa pag-target sa mga grupo ito
upang tiy ang katarungan ng access sa
contraception.
Ang emergency hormonal contraception (EHC) ay
magagamit na over the counter sa UK ng 20 taon nang
walang ebidensiyang ito ay naaabuso o labis na
ginagamit. Ang Scotland at Wales ay nagbibigay ng
libreng access sa EHC nang walang reseta mula sa
lahat ng mga parmasya. Samantalang sa England, ito
ay madalas na hindi libre, ginagawang hindi abot-kaya
para sa maraming mga kabataan sa kababaihan.22
Kinakailangan ang isang obligatory consultation sa
parmasyutiko para sa EHC. Ito ay nagiging sagabal sa
access. Ipinapagkaloob na ang mga ito ng mga
mamamayan sa panlabas na pananaliksik sa
panliligaligang panlilinggalang sa panlipunang panlipon
sa panlipunan ng mga magulang at mga
magsasaka.23
pagkakaiba sa teenage conception at
birth rates sa pagitan ng mga
pinakamahirap na lugar sa England
at ang pinakamayaman na lugar.”
Recommendation: Ang mga nagpaplano sa
nagbibili ng healthcare ay dapat tiyakin ang
pagbibigay ng kumpletong hanay ng mga
serbisyong contraception sa lahat ng
kababaihan na sentro sa tao sa sa mga
lahat ng reproductive ages, na may
partikular na focus sa pag-target ng mga
kababaihan na maaaring mababang SES sa
mga kababaihang etniko minority. Dapat
isama dito ang pagtitiyak na ang
emergency hormonal contraception ay libre
sa 100 porsyento ng pagbibigay ng
serbisyong pangkalusugan.
Ang long-acting reversible contraceptives
(LARCs) ay ang pinakamahalaga sa cost-
effective na mga paraan ng contraception sa
hindi nangangailangan ng renewal sa loob ng
tatlong hanggang limang taon. Mayroong
maraming pagkakataon na hindi nagagamit
para sa mga GPs, midwives, espesyalista nurse,
sa gynaecologists na magbigay ng LARCs sa
mga kababaihan dahil ang pondo para sa
pagsasanay sa bayad para sa pagbibigay ng
injectables, implants, sa IUD insertions ay
hindi itinuturing na prayoridad..
Dapat ito ayon sa mga kontraceptive, ngunit hindi
ito dapat maging hadlang para sa mga
kababaihang gumamit ng anumang maaasahang
paraan ng kontraception. Sinasabi ko na ang pag-
aayos ng isang babae sa kung ano ang uri ng
kontrasepsiyon na ito ay maaaring mas mababang
epekto kaysa sa kanyang desisyon na gumamit ng
contraception sa unang taon.24 Ibig sabihin, dapat
na nakatuon ang mga pagsisikap sa pagsusulong
ng pagbabago ng ugali ng mga sekswal na aktibo
sa kababaihan na hindi gumagamit ng control ng
kapanganakan na ginamit ng anumang
maaasahang paraan ng kontraception, kung hindi
nila nais na mabuntis.
Ipinapahayag: Ang mga mamamayan ay
nagaalok ng mga kontraceptibo para sa
kanilang pag-iimbak sa mga hindi
mamamahayag na paraan ng kontrasepsi.
13
14
Ang direktang panahon pagkatapos ng
panganganak (postpartum) ay isa pang
pagkakataon na magbigay ng maaasahang
kontrasepsiyon sa mga kababaihan. Sa ideal
na sitwasyon, ang pag-uusap tungkol sa family
planning options ay dapat magsimula sa
panahon ng prenatal travel sa dapat na alok
ulit pagkatapos ng panganganak, upang
maibigay sa lahat ng mga kababaihan ang
isang mahabang-acting paraan na kaakibat ng
breastfeeding bago sila umalis sa health facility.
Dahil ang midwife ay maaaring pangunahing
papel sa continuity ng pag-aalaga sa mga
maternity services, siya ang pinakamahusay
na nakalagay na magbigay ng post-delivery
contraception. Gayunpaman, ipinapakita ng
State of the World’s Midwifery 2021 report ang
kakulangan sa mga midwife sa buong mundo
sa tinatayang kulang ng 900,000 midwives sa
buong world. Ang mga mamamayan ay nag-
aalok ng 10 porsyento ng sekswal,
reproductive, maternal, newborn, at Adolescent
Health (SRMNAH) workforce, maaari nilang
ibigay ang 90 porsyentos ng mga
mahahalagang SRMNAH interventions sa
buong buhay course.25
Ang pangunahing kontribusyon ng mga midwife sa
pagbibigay ng mga serbisyo sa pag-planning ng
pamilya (lalo na ang LARC), ay isang pangunahin
kadahilanan sa pagtaas ng kontraceptive
prevalence rate sa ilang bansa na may gitna sa
mababang kita. Isang pag-aaral na isinagawa sa
Nigeria ay nagpapakita na ang contraceptive
uptake rate ay double sa loob ng hindi hihigit sa
limang taon dahil sa kanyang midwifery-led
contraception services.26
Ang pagbibigay kapangyarihan sa mga midwife na
magbigay ng contraceptive care, sa pamamagitan
ng pag-disenyo ng mga e-learning tool sa praktikal
na session upang matutunan ang LARC insertion,
ay nangangailangan ng protektadong oras para sa
pagsasanay, pagpapabuti ng kasanayan, sa
patuloy na na propesyonal na pag-unlad. Sa kabila
ng pag-aalok ng mga kontraceptive services bilang
karagdagang gawain na dapat gawin ng mga
midwife, ito ay dapat na ituring na isang extension
ng kanilang kasalukuyang papel sa isang
pagkakataon para sa karera development na
nagbibigay sa kanila ng karagatang awtonomiya
sa pagbibigay ng maternity care. Mas magandang
15

Ang mga ugnayan sa pagitan ng kalahating
panganganak at mga espesyalistang serbisyong
pangkalusugan ng reproduksiyon at sekswal ay
dapat palakasin..
Ang kontrasepsiyon pagkatapos ng
panganganak ay dapat maging isang
integradong bahagi ng mga serbisyong pang-
maternity sa dapat itong ma-financial nang
naaangkop. Mayroon nang regular na
iniaalok sa mga kababaihan ang pagpili ng
kontrasepsiyon pagkatapos ng panganganak
sa bibigyan sila ng impormasyon tungkol sa
kahalagahan ng pagitan ng Panganganak
upang mapabuti ang kanilang kalusugan sa
kanilang baby / pamilya..
KASO NG PAG-AARAL
UNFPA: Ang Modelo ng Family Health House
Batay sa Mid-Term Review, ang Family Health
House Model ay isang modelo na isinagawa sa
tulong ng United Nations Population Fund
(UNFPA) at layuning mapabuti ang access sa
reproductive at child health services sa mga
lugar na hindi sapat na napaglilingkuran. Ang
layunin ng modelo na ito ay mapababa ang
morbidity at mortality, at mapabuti ang kalidad
ng buhay sa pamamagitan ng pagpapatupad
ng mobile support teams na may kasamang
mga naka-training na healthcare staff. Ang
layunin nito ay kaakibat sa pangkalahatang
estratehiya ng UNFPA na mapalakas ang
karapatan at kapangyarihan ng mga
kababaihan, lalo na sa mga lugar na itinuturing
na malalimang nangangailangan.
Isang pagsusuri sa mga serbisyong iniaalok:
• Ang bawat Family Health House, na kilala
bilang Ashiana-e-Sehi, ay naglilingkod sa
isang populasyon na may 1,500-3,000 at may
kasamang isang naka-training na midwife at
epektibong referral system patungo sa Basic
Package of Health Services (BPHS) facilities.
• Ang mga health post ay nag-uugnay sa mga
miyembro ng komunidad sa mga Family Health
Houses sa pamamagitan ng pagbibigay ng
mas basic na health services.
16
• Ang Family Health Action Groups ay
binubuo ng ilang babae na boluntaryong
nagtataguyod ng mabuting pangangalaga sa
kalusugan sa kanilang mga komunidad, pati
na rin ang pag-udyok sa iba na gumamit ng
Family Health House.
• Bukod sa mga babaeng boluntaryo, bawat
komunidad ay bumubuo ng isang Health
Shura. Ito ay isang pagsasama ng mga lider
at tagapagsalita na nagpapatupad ng mga
patakaran sa pampublikong kalusugan at
nagpapatupad ng mga alituntunin.
Mula sa proyektong itinatampok, 95
porsyento ng mga community midwives na
nakumpleto ang kanilang community
midwifery education ay nananatili sa kanilang
mga komunidad. Bagaman may mas marami
pang trabaho na dapat gawin upang
mabawasan ang politikal na epekto sa
kalusugan at kalayaan ng mga kababaihan,
nagpapakita ang Family Health House Model
kung gaano kahalaga ang mga komunidad sa
pagpapabuti ng pambansang healthcare
systems. Hindi lamang nito itinataguyod ang
mas mataas na edukasyon para sa mga
kababaihan sa pamamagitan ng midwifery
training, kundi nagbibigay din ito ng mga
serbisyong pangkalusugan sa mga rural na
lugar na dati'y hindi naisasakatuparan.
MARIE STOPES KENYA:
PAGPAPABUTI NG ACCESS SA
KONTRASEPSIYON PARA SA MGA
KABABAIHAN NA KINOKONSIDERANG
MALILIGAYANG SERBISYO SA KENYA
Ang Marie Stopes Kenya (MSK) ay
nangunguna sa espesyalisadong Sexual
and Reproductive Health (SRH) at Family
Planning (FP) organization sa Kenya at
layunin nitong palawakin ang katarungan
sa healthcare na nakatuon sa pagtaas ng
access at pagtangkilik sa SRH/FP services
sa mga populasyong kinokonsiderang
maliligaya, kabilang ang mga kabataan,
mga taong may kapansanan, mga taga-
baryo, at ang mga mahihirap sa urbanong
lugar.
Ang Problema
Ayon sa survey ng MSK sa mga kliyenteng
may malaking epekto noong 2020, ang 63
porsyento ng mga kliyenteng ito ay walang
access sa modernong kontraseptibo at post
abortion care (PAC) services sa mga
pampublikong pasilidad ng gobyerno. Ang
mga kliyenteng may malaking epekto sa
MSK ay kinabibilangan ng:
• Mga kababaihan na namumuhay ng mas
mababa sa $1.25 kada araw
• Mga FP Adopters
• Mga kliyenteng may edad na hindi lalampas
sa 20 taon
• Ang mga hindi kailanman makakakuha ng
access sa FP sa ibang paraan
Ang Solusyon
Nilikha ng MSK ang isang modelo na
tinatawag na Public Sector Strengthening
(PSS) na layuning magbigay ng abot-kayang
at kalidad na FP at PAC services sa mga
kliyenteng may malaking epekto sa
pamamagitan ng pagpapalakas ng sistema
ng kalusugan.
Ang PSS ay maaaring ipatupad para sa
bawat isa sa apat na kliyenteng may
malaking epekto na binanggit.
• Mga kababaihan na namumuhay ng mas
mababa sa $1.25 kada araw: Upang tiyakin
na ang mga kumikita ng mas mababa ay
makakakuha ng access sa SRH services,
ang PSS services ay dapat na libre, maliban
kung ipinag-uutos ng regulasyon ng
gobyerno. Sa pamamagitan ng pagbibigay
ng pagpili sa mga mag-asawa hinggil sa
kanilang fertility, mas mabuti nilang
maaalagaan ang kanilang mga anak upang
makalabas sa siklo ng kahirapan.
• Adopters: Sa pag-target sa mga kliyenteng
hindi pa gumagamit ng modernong
kontraseptibo, maaaring makatulong ito sa
pag-abot ng layunin ng MSI: na tiyakin na
ang isa sa bawat apat na kababaihan ay
maserbisyuhan ang kanilang
pangangailangan sa kontrasepsiyon ng
taong 2030. Ang pagbibigay ng magandang
karanasan sa PSS sites sa mga unang
beses na gumagamit ay magbibigay
inspirasyon sa kanila na magpatuloy sa
paggamit ng FP, at maaaring maging
tagapagtaguyod sa kanilang komunidad.
• **Mga Kabataan (Adolescents):** Para sa
mga may edad na hindi lalampas sa 20 taon,
may malaking pangangailangan para sa mga
serbisyong pangkalusugan sa reproduksiyon,
lalo na sa mga rural na lugar. Kaya't may
mahalagang papel ang PSS sa pagbawas ng
pangangailangang ito.
• **Yung Walang Access sa FP:** Ang PSS ay
naglalagay ng mga access point para sa mga
nangangailangan ng family planning, sa
pamamagitan ng pagsasanay sa mga tauhan
na sa ibang paraan ay hindi kayang magbigay
ng mga serbisyong ito.
Ayon sa internal data sourcing, iniulat ng MSK
na natutulungan nitong taasan ang paggamit
ng Long-Acting Reversible Contraception
(LARC) mula sa 27 porsyento noong 2020
hanggang 33 porsyento noong 2021 sa mga
kababaihan na inaasikaso sa mga
pampublikong pasilidad ng kalusugan. Ang
paglipat sa mga mahabang epekto ng mga
paraan ay maaaring makatulong sa pagbaba
ng rates ng paghinto at maaaring mas
mahusay na maserbisyuhan ang mga
pangangailangan ng mga kababaihan sa mga
pampublikong pasilidad ng kalusugan sa
Kenya.
KONTRASEPSIYON PAGKATAPPOS NG
PANGANGANAK: IMPERYAL NA LOKAL NA
PILOTO NG SISTEMA NG MATERNITY
Matapos ang unang lockdown ng UK sa Covid-19
noong Marso 2020, agad itong naging malinaw
na ang mga kababaihan ay hindi makakakuha ng
kontrasepsiyon mula sa kanilang GP o mga
klinika sa komunidad pagkatapos ng kanilang
pag-alis mula sa pasilidad ng panganganak.
Maaaring mabuntis ang mga kababaihang muli
sa loob ng 21 araw mula sa panganganak at ang
50 porsyento ng mga mag-asawa ay muling
nagsisimula ng pakikipagtalik sa loob ng anim na
linggo matapos manganak. Ang mga
kababaihang nagpapasuso o may hindi regular
na pagregla ay may mahinang proteksiyon laban
sa pagbubuntis muli at ang maikli na mga
panahon sa pagitan ng pagbubuntis (<12 buwan)
ay kaugnay ng seryosong komplikasyon sa
panganganak. Dahil ang komisyon sa sexual at
reproductive health ay hindi nakapaloob sa mga
serbisyong maternity, 29,000 na kababaihan
kada taon sa Hilagang Kanluran ng London ay
walang access sa maaasahang kontrasepsiyon.
15
 matapos manganak. Ang umuunlad na gastos
ng pagkakamaling ito ay ini-estimate na £1.6
milyon kada taon para lamang sa Hilagang RECOMMENDATIONS
Kanluran ng London, bagamat may kaalaman
na ang kabuuang return on investment (ROI)
• • Ang mga serbisyong pangkalusugan sa
para sa kontrasepsiyon pagkatapos ng
sekswal at reproduksiyon ay dapat na
panganganak ay £16 para sa bawat £1 na
bigyan ng prayoridad upang labanan ang
ginastos.
hindi kapani-paniwala na pagbibigay ng
serbisyong pangkalusugan - at dapat na
Simula noong 2020, isang kolaboratibong
gawing available ang access, sa loob at
koponan ng mga midwife, obstetricians,
labas ng oras.
kasamahan sa sexual at reproductive health, at
• • Ang NICE ay dapat magbalik-tanaw sa
mga komisyoner ang nagbuo ng isang
mga alituntunin na nagmumungkahi ng mga
serbisyong kontrasepsiyon pagkatapos ng
regular na appointment para sa mga
panganganak sa pamamagitan ng pag-develop
gumagamit ng oral na kontrasepsiyon - na
ng mga teoretikal at praktikal na kurso para sa
may layuning limitahan ang mga hindi
lahat ng mga midwife at doktor upang maging
kinakailangang medikal na pagsusuri na
bihasa sa kontrasepsiyon counseling at LARC
maaaring makatulong lamang sa pag-limit
fitting. Ang lahat ng buntis na kababaihan ay
ng access sa kontrasepsiyon.
binibigyan ng pre-natal na counseling at isang
• • Ang POPs ay dapat maging available sa
hanay ng breastfeeding-friendly na
pangkaraniwang bilihan (off the shelf) at
kontrasepsiyon, kasama ang progesterone-
hindi nangangailangan ng konsultasyon sa
only pill, sub-dermal implants, at kung
isang parmasyutiko maliban na lamang
manganak sa pamamagitan ng cesarean
kung nais ng babae.
section, ang copper o levonorgestrel intra-
• • Ang mga nagpaplano at nagpupurchase
uterine devices.
ng healthcare ay dapat tiyakin ang
pagbibigay ng buong hanay ng serbisyong
Ang serbisyong ito sa Hilagang Kanluran ng
kontrasepsiyon sa lahat ng kababaihan na
London ay naglilingkod bilang halimbawa para
sentro sa tao at sa lahat ng edad ng
sa iba pang mga rehiyon sa England na tularan
reproduksiyon, na may partikular na focus
at makinabang sa learning curve na ito sa
sa mga kababaihan na may mababang
pamamagitan ng paggamit ng mga katulad na
socioeconomic status at minority ethnic
modelo ng pangangalaga. Ang modelo ng
women. Dapat itong kasama ang pagsiguro
kontrasepsiyon pagkatapos ng panganganak
na ang emergency hormonal contraception
na ito ay dapat na ipatupad nang pambansa
ay libre sa 100 porsyento ng pagbibigay ng
upang makatulong sa leveling up na
serbisyong pangkalusugan.
kinakailangan pagkatapos ng pandemyang
• • Bagaman dapat itaguyod ang LARC, ang
Covid-19. Ang kontrasepsiyon ay naglalaro ng
pinakamalaking epekto para sa pagbawas
mahalagang papel sa kalusugan at kagalingan
ng hindi plano o unplanned na pagbubuntis
ng mga kababaihan saanman. Pinakita ng
ay dapat nakatuon sa pag-aapekto sa mga
inobatibong pilot programang ito na ang
kababaihan na hindi gumagamit ng
pagbibigay ng mga bagong ina ng pagpipilian
anumang form ng maaasahang
sa kontrasepsiyon, kasama ang LARCs, agad
kontrasepsiyon upang magsimula gamitin
pagkatapos ng panganganak, ay lubos na
ito.
cost-effective, nagpoprotekta sa mga yaman
• • Ang kontrasepsiyon pagkatapos ng
ng NHS, at popular sa mga kababaihan.
panganganak ay dapat maging integradong
bahagi ng mga serbisyong pang-maternity
at dapat itong ma-finansyal nang
naaangkop. Ang mga kababaihan ay dapat
na regular na inaalok ng pagpili ng
kontrasepsiyon pagkatapos ng
panganganak at binibigyan ng
impormasyon tungkol sa kahalagahan ng
pagitan ng panganganak upang mapabuti
ang kanilang kalusugan at ng kanilang
baby/pamilya..
16
Introduction
Introduksiyon
Ang aborsiyon ay isa sa pinakakaraniwang mga
pamamaraang pinagdadaanan ng mga kababaihan sa
edad ng reproduksiyon. Sa buong mundo, ang
kabuuang bilang ng mga pagbubuntis ay umaabot sa
215 milyon kada taon, kung saan 73 milyon dito ay
nagtatapos sa aborsiyon. Ito ay katumbas ng mahigit sa
isa sa bawat apat na pagbubuntis o 150,000 na kaso ng
aborsiyon kada araw. Ang halos kalahati ng mga
aborsiyon na ito ay hindi ligtas, kung saan karaniwan ay
nagkakaroon ng komplikasyon kapag ito ay isinasagawa
ng mga hindi bihasang tao, sa mga hindi angkop na
lugar, o sa pamamagitan ng mga gamot na binibili nang
ilegal. Sa mga hindi ligtas na aborsiyon na ito, ang 97
porsyento ay nagaganap sa mga lugar sa Africa, Asia,
at Latin America, kung saan ang mga patakaran na
nagbabawas sa kalayaan sa aborsiyon ay nagreresulta
sa hindi ligtas na aborsiyon at pagkamatay ng mga ina.
Ang mga hindi ligtas na aborsiyon ay hinahanap ng
tinatayang tatlong milyong mga batang babae bawat
taon na walang access sa kontrasepsiyon.
porsyento sa mga bansang kung saan ito'y ilegal
o kung saan kinakailangan sa mga kababaihan
ang pagdaan sa mga balakid upang makuha ang
prosedurang ito. Ang paghihigpit sa access sa
aborsiyon ay hindi nakakabawas sa bilang ng
mga nagbabalak na mga kabataan at
kababaihan na magpatupad ng aborsiyon, ngunit
malaki ang epekto nito sa resulta ng aborsiyon
sa kalusugan ng naglalakihang kabataan o
kababaihan.
Doon sa mga bansang mayroong mas kaunting o
walang legal na hadlang, halos 99.9 porsyento
ay nagiging matagumpay nang walang
malubhang komplikasyon. 39 Ito'y kaiba sa
tanging 25 porsyento sa mga bansang kung saan
ito'y ilegal o kung saan kinakailangan sa mga
kababaihan ang pagdaan sa mga balakid upang
makuha ang prosedurang ito.

Ang aborsiyon ay nagreresulta sa 14 porsyento ng

kabuuang 303,000 na pagkamatay ng mga ina
kada taon sa buong mundo, na nangangahulugang
walong kababaihan sa buong mundo ang
namamatay dahil sa aborsiyon bawat oras.

215m Pregnancies per

year in total
97% of unsafe abortions occur in
Africa, Asia and Latin America

73m
Pregnancies per
year end in abortion

150,000
Pregnancies per day
end in abortion
1/2 of abortions
are unsafe

17
 porsyento sa mga bansang kung saan ito'y ilegal
o kung saan kinakailangan sa mga kababaihan
ang pagdaan sa mga balakid upang makuha ang
prosedurang ito. Ang paghihigpit sa access sa
aborsiyon ay hindi nakakabawas sa bilang ng
mga aborsiyon; sa katunayan, ang kabaligtaran
ang nangyayari, yamang ang pagbibigay ng
aborsiyon at serbisyong kontrasepsiyon ay
kadalasang magkasama. Ang pagbabawal sa
aborsiyon ay hindi nagpapawala sa problema; ito
lamang ay naglilipat sa ilalim ng lupa at nagiging
hindi ligtas, na nagreresulta sa kamatayan ng
mga ina at malupit na mga komplikasyon sa
kalusugan.
Ang mga bansang may mas progresibong
pananaw hinggil sa mga kababaihan kadalasang
may mas maluwag na mga batas sa aborsiyon.
Gayunpaman, kamakailang mga pangyayari sa
buong mundo ay nagpakita ng kaunting espasyo
para sa katiwasayan, at maaaring magbago ng
mabilisan ang mga pananaw at access sa ligtas
na aborsiyon. Sa panahon ng pandemya ng
Covid-19, halimbawa, ang elective na mga
aborsiyon ay ipinagbawal sa anim na bansang
European at itinigil sa isa. 40 Samantalang sa
USA kung saan may konstitusyonal na
karapatan ang mga kababaihan sa aborsiyon,
maraming indibidwal na estado ang gumamit ng
Covid-19 bilang palusot upang ipagbawal ang
lahat ng anyo ng aborsiyon sa pamamagitan ng
paglalarawan dito bilang hindi-essential na
serbisyong pangkalusugan. 41.
18
“Ang pagbabawal sa aborsiyon ay hindi
nagpapawala ng problema; ito lamang ay
naglilipat sa ilalim ng lupa at nagiging
hindi ligtas, na nagreresulta sa kamatayan
ng mga ina at malupit na mga
komplikasyon sa kalusugan.”
Ang Guttmacher Institute, isang kilalang
institusyon sa pananaliksik at patakaran na
nakatuon sa pagsusulong ng karapatan sa
seksuwal at reproduktibong kalusugan, ay
nagbigay ng isang prediksyon noong Abril 2020
hinggil sa potensyal na epekto ng Covid-19 sa
mga serbisyong seksuwal at reproduktibong
kalusugan ng mga kababaihan sa 132 na low-
to-middle-income countries (LMICs).
Inirerekomenda nila na ang 10 porsyentong
disruption sa essential SRH care (kasama ang
paggamit ng maikli at mahabang epekto na
kontrasepsiyon at paglipat ng mga aborsiyon
mula sa ligtas patungo sa hindi ligtas) ay
magreresulta sa malaking pagtaas sa bilang ng
unintended pregnancies (15.5 milyon), unsafe
abortions
(3.3 milyon) at pagkamatay ng mga ina (10,000).
Ang mga kamakailang datos mula sa
Guttmacher ay nagpapahiwatig na ang
prediksyon na ito ay maaaring maging isang
maliit na pagmamaliit at na ang taon 2021 ay
tandaan bilang "ang pinakamapaminsalang
taon laban sa aborsiyon sa kasaysayan." 42
Ang World Health Organization (WHO) ay
nagpapatunay na mayroong malinaw at hindi
palaisipang karapatan na gawing normal ang
aborsiyon bilang isang pampublikong karapatan
sa kalusugan. 43 Ang mga framework ng
karapatang pantao ay ang pinakaepektibong
paraan upang itaguyod ang mas kaunting
mabigat na mga batas sa aborsiyon. Ang lahat
ng mga prosedurang aborsiyon ay dapat
sumunod sa mga regulatory at propesyonal na
pamantayan, na kasuwang ng ibang medikal na
mga prosedurang, kaysa sa mga kriminal na
parusa.
Ang pagsusulong ng telemedicine abortion
Sa England at Wales, maaaring magkaruon ng
early medical abortion (EMA) ang mga
kababaihan bago matapos ang ika-9 na lingo ng
pagbubuntis, sa loob ng legal na aprubadong
lugar. Sa Scotland, ang limitasyon ng gestasyon
ay mas mababa sa 13 na lingo. Kasama sa
EMA ang pag-inom ng dalawang gamot,
mifepristone, na sinusundan ng misoprostol
pagkatapos ng 24-48 oras. Noon, kinakailangan
ang mga kababaihan na dumalo sa klinikal na
lugar sa dalawang magkaibang pagkakataon
upang kunin ang kanilang gamot sa harap ng
nagmamanman na propesyonal sa kalusugan.
Ang kinakailangang ito ay kahit na may
mabuting ebidensiyang walang
pangangailangan para sa mga gamot na ito na
kinakailangang magkaruon ng personal na
pakikipagtagpo. Noong 2018, itinakda sa
England na ang mga kababaihan ay maaaring
payagang kunin ang pangalawang gamot na
misoprostol sa kanilang tahanan sa parehong
paraan na kanilang gagawin para sa isang hindi
kumpletong pagka-miscarriage.
Ang pangangalaga sa NHS na mapabuti ang
transmisyon ng Covid-19 ay nagsilbing
katalisador para sa kinakailangang mga legal
na utos (sa pansamantalang batayan), upang
parehong EMA drugs ay maaaring ibigay sa
bahay pagkatapos ng isang may istrakturadong
remote (telepono o video) na konsultasyon. Ang
telemedicine early medical abortion (TM-EMA)
ay maaaring ibigay na ngayon sa bahay
pagkatapos ng remote consultation kasama ang
mga gamot.
Ang telemedicine abortion ay napatunayan na
ligtas, epektibo, at mas pinipili ng mga kababaihan.
Ang mga pag-aaral mula sa iba't ibang bahagi ng
mundo ay nagpapakita na ang pagkuha ng gamot
sa aborsiyon sa bahay ay mas kumportable para sa
mga kababaihan. Sa Norway, 95 porsyento ng mga
kababaihan ay pumili na magkaruon ng aborsiyon
sa kanilang tahanan, anila'y 'mas malaking privacy,'
'mas maraming kontrol' at 'mas mahusay na
emosyonal na suporta.' 44 Ang paraang ito ay
inirerekomenda na ng ilang taon ng WHO, NICE,
RCOG, Faculty of Sexual and Reproductive Health
(FSRH) - ang lahat ng ito ay naglathala ng mga
gabay sa klinikal upang matulungan ang mga
propesyonal sa kalusugan na magbigay ng ligtas,
maalalahanin, at mataas na kalidad na
pangangalaga.
Sa UK, ang mabilis na pagpapakilala ng TM-EMA
noong unang bugso ng pandemya noong tagsibol
ng 2020 ay lubos na matagumpay. Ang average na
panahon ng paghihintay para sa paggamot ay
naitapon, na nagreresulta sa pagbaba ng gestation
sa oras ng prosedura ng higit sa isang lingo, kaya't
nabawasan ang rate ng mga komplikasyon na
nadaragdagan nang may paglipas ng bawat linggo
ng pagbubuntis. 44 Dahil sa mga salik na ito,
bumaba ang pangangailangan para sa late
gestational abortions at tinanggal ang karagdagang
pabigat sa mga serbisyong pang-operasyon sa
panahon ng pandemya. Tanging isang maliit na
bilang ng mga kababaihan ang nangangailangan
ng ultrasound o pagsusuri sa klinikal dahil sa
kawalan ng katiyakan tungkol sa petsa ng kanilang
huling regla o iba pang posibleng komplikasyon.
Walang nadagdag na pagtaas sa mga
diagnosadong ectopic pregnancies at ang
pangkalahatang rate ng tagumpay ng aborsiyon ay
nadagdagan. 46
Walang klinikal na dahilan para sa isang babae na
kailangan pumunta sa isang klinika para sa isang
karaniwang pagsusuri pagkatapos ng aborsiyon.
Sa halip, ang payo ay dapat ibinibigay upang
maintidihan niya kung kailan, paano, at bakit siya
maaaring kailangang humingi ng medikal na
atensiyon. Ang resulta ng maagang medikal na
aborsiyon ay maaaring suriin sa bahay, gamit ang
mga mababang sensitivity na pregnancy test.
19
 “Walang klinikal na dahilan para
sa isang babae na kailangan
pumunta sa isang klinika para sa
isa karaniwang pagsusuri
pagkatapos ng aborsiyon.”
Ang mga implikasyon ng telemedicine abortion
para sa mga kababaihan ay mahalaga. Ang
mga kasiyahan ng pasyente sa serbisyong ito
ay mataas, na umaabot sa higit sa 83
porsyento.47 Ang mga kababaihan ay
maaaring magtanggap ng pangangalaga sa
kalusugan sa ito sa kaginhawaan ng kanilang
tahanan, nagbibigay sa kanila ng privacy sa
iniiwasan ang pangangailangan sa maglakbay
ng malayo, kumuha ng oras sa trabaho, sa
mag-ayos ng pangangaaga sa bata. Para sa
mga kababaihan sa mga mahihirap na
sitwasyon, mas naging mabuti ang
pangangalaga dahil hindi na nila kailangang
ipahayag ang kanilang sarili sa pagpasok sa
isang klinika sa maaari silang makipag-ugnay
sa mga may-kaalaman na tagapagbigay nang
pribado.
Bukod dito, ang hindi awtorisadong pagkuha
ng mga gamot na pang-aborsiyon mula sa
internet ay nawala na sa may kaakibat na
pagtitipid para sa serbisyong pangkalusugan
na kaugnay sa modelo ng pangangalaga ng
TM.48 49
Sa kasalukuyan sa UK, tanging isang lubos na
may-kaalaman na nag-aaborsiyon
(karaniwang isang doktor) lamang ang
maaaring magbigay ng telemedicine abortion.
Ang mga data na ito ay nagbibigay sa mga
mamamayan at mamamahayag ng mga
magsasaka sa pag-aayos ng mga abortion
ayon sa mga pananaliksik, mga parmasyutiko,
at mga pangangasiwa sa pagbuti ng aborsyon.
Nagsusumpay ang telemedicine abortion sa
panahon ng pandemic, noong Pebrero 2022,
nagdesisyon ang pamahalaan ng UK na alisin
ang programa sa katapusan ng Setyembre
2022. Nagtatapos ang pagsusuri ng ilang mga
mataas sa organisasyon ng Royal College of
Obstetricians and Gynaecologists, ang British
Medical Association, at ang Real College of
Midwives.
20
Recommendation: Para sa pagbuti ng access
sa telemedicine abortion, ang mga
tagapagbigay ng pangangalaga sa kalusugan
ay dapat maglaan ng mas maraming tauhan
para sa telmedicine Abortion sa magbigay ng
reseta para sa mga gamot – dapat isama dito
ang pagsasanay para sa ang mga nars sa
parmasyutiko upang magkaruon ng clinical
consultation.
Recommendation: Ang pangangalaga
pagkatapos ng aborsiyon ay maaaring
pamahalaan ng babae sa kanyang sarili at ito
ay dapat na ipag-advocate sa mga lokal na
serbisyong pangkalusugan sa sekswal sa
reproduktibong kalusugan.
Recommendation: Ang access sa
telemedicine ay dapat palakasin at dapat
alisin ang mga hadlang sa access kung
maaari. Dapat isama dito ang pag-alis ng
pangangailangan para sa mga kababaihan na
magkaruon ng karaniwang pagsusuri sa loob
ng klinikal na lugar upang mag-qualify para sa
telemedicine abortion.
MSI REPRODUCTIVE CHOICES
The Telemedicine Abortion Service: giving
women choice during the Covid-19 pandemic
Ang MSI Reproductive Choices (MSI) ay isa
sa pinakamalalaking nagbibigay ng
serbisyong pangkalusugan sa sexwal at
reproduktibong kalusugan. Sila ay
nagtatrabaho sa 37 bansa bilang isang
pangunahing kasosyo ng mga ministeryo ng
kalusugan, pribadong nagbibigay ng serbisyo,
sa mga organisasyong sibil. Sa katapusan ng
2021, mahigit sa 34 milyong kababaihan sa
buong mundo ang ini-estimate na gumagamit
ng anyo ng pagpaplano ng pamilya mula sa
MSI, ayon sa ang MSI Impact 2.5 modelo.
Sa pagitan ng pandemya, ang 60 porsyento
ng mga pagbubuntis sa South Africa ay hindi
inaasahan, sa ang 52-58 porsyentos ng mga
aborsiyon ay hindi ligtas. Ang Covid-19 ay
nagdulot din ng pagpapatupad ng mga
patakaran sa domestikong paglalakbay,
kung saan ang pampublikong
transportasyon ay limitado lamang.
Sa panahon ng pandemya, ipinatupad ng
South Africa ang mga patakaran sa
domestikong paglalakbay, na naglimita sa
oras ng pampublikong transportasyon mula
6am-9am at 4pm-7pm. Ang mga
mamamayan ay kailangang magkaruon ng
permiso para lumabas ng bahay at sapilitang
nag-iisa sa pagsadya sa mga klinika, na
nagdadala ng limitasyon sa kanilang support
network at ligtas na paglalakbay. Ang
serbisyong Early Medical Abortion at Home
(telemedicine) ay pinahintulutan sa South
Africa at sa UK sa panahon ng pandemya
upang sagutin ang mga sumusunod na
hamon sa pag-access sa abortion.
Ang mga Problema:
• Ang sobra-sobrang medicalisasyon
ng abortion at hindi epektibong
paggamit ng mga pinagkukunan.
- Wala namang klinikal na dahilan kung
bakit ang bawat naghahanap ng abortion ay
kinakailangang magkaruon ng scan. Ito ay
isang hindi maayos na paggamit ng
pinagkukunan, isang di-kinakailangang
pakikialam, at sa konteksto ng UK, isang
karagdagang pagpahaba sa mahabang
panahon ng paghihintay sa NHS.
• Ang mga hadlang sa access, lalo na
para sa pinakamarginalisado.
- May mga tao na nangangailangan o
gustong magkaruon ng abortion ngunit hindi
nangangamusta o hindi madaling makarating
sa isang klinika nang personal, tulad ng mga
may kapansanan na kababaihan, kababaihan
sa mapanganib na relasyon, at mga batang
babae na nakatira sa mapanganib na mga
pamilya. Bilang resulta, ang ligtas at legal na
serbisyong abortion ay nagiging hindi
accessible sa mga mas nangangailangan, na
nauuwi sa pag-oorder ng hindi regulated na
gamot online.
• Ang kakulangan sa privacy at
dignidad.
- Ang pagbisita sa isang abortion clinic
ay maaaring maging nakakapagod na
karanasan, lalo na't may mga grupo ng
anti-abortion na umiikot sa labas ng
ilang mga clinic. Ito ay hindi lamang
nakakatakot at nagdudulot ng guilt,
kundi maari rin itong maging sanhi ng
retraumatisasyon para sa mga
kababaihan na nakaranas ng sexual
violence o domestic abuse.
ANG MGA BENEPISYO NG
TELEMEDICINE
Ang telemedicine ay nagbibigay ng solusyon sa
bawat isa sa mga problemaang ito sa ito ay isa
sa maraming serbisyong resistant sa
pandemya na dapat manatiling available mula
ngayon. Ito ay nagtatanggal ng mga hadlang
para sa mga hindi makakapunta sa clinika sa
nagbibigay ng pagkakataon sa mga kliyente na
simulan ang MSI path when itinuring na clinical
na angkop ng isang lubos na naka-train na
health advisor. Ito ay magbibigay daan sa
kanila na tapusin ang kanilang pagbubuntis
nang ligtas sa kanilang tahanan, sa isang mas
pribado sa marangal na kapaligiran. Sa huli,
ang telemedicine ay hindi nagbibigay ng kontrol
sa mga kababaihan. Ang mga limitadong
prosedurang nag-aayos sa mga kababaihan na
magkaruon ng awtonomiya at respeto ay
naaangkop na na-modernize, at dapat ito
manatiling magagamit para sa mga
susunod na henerasyon.
Pagtutok sa Pagsasama ng mga Serbisyong
Pangkalusugan sa Seksuwal sa Reproduktibo
Ang mga serbisyo sa kontrasepsyon sa
abortion ay mahahalagang bahagi ng
pangangalaga sa kalusugan ng mga
kababaihan sa dapat na iniaalok bilang isang
integradong pakete ng lahat ng serbisyong
pangkalusugan sa sekswal sa reproduktibo.
Kontrasepsiyon pagkatapos ng abortion
Ang Faculty of Sexual and Reproductive Health ay
nagmumungkahi na ang mga serbisyong abortion
ay dapat talakayin ang buong hanay ng mga
opsyon sa kontrasepsiyon sa siguruhing ang babae
ay kayang magsimula ng kanyang napiling paraan
sa oras ng abortus o hindi maglaon.52 Nagpapakita
ang mga pag-aaral na ito na ina-appreciate ng mga
kababaihan ang pagkakataon na talakahin ang
kontrasepsyon sa panahon ng pre-abortus
assessment sa na ang hindi paglalaman ng payo
na ito ay isang pagkakataong na nailalagpasan
upang maiwasan ang isang hindi inaasahang
pagbubuntis.53
Halos 50 porsyento ng mga kababaihan ay
nagsisimula ng aktibidad sa sekswal na dalawang
linggo matapos ang kanilang abortion, sa isa sa
bawat walong babae ay
21
 nagbigay ng panganganak sa loob ng isang
taon matapos ang abortion.54 Maraming
randomised trials ang nagpapakita na ang
pagbibigay ng kontrasepsyon sa panahong ito
ay makababawas ng malaki sa panganib ng
isa pang hindi inaasahang pagbubuntis o
maikling agwat ng panganganak, na sa gayon
ay makakabawas ng mga komplikasyon sa
hinaharap ng pagbubuntis.55 Kung ang
inaasam na paraan ng kontrasepsyon ay hindi
maaaring ibigay agad, ang mga "bridging" na
paraan ay dapat talakayin at maaring ilakip sa
home termination pack o gawan ng paraan
para sa babae na magkaruon ng konsultasyon.
Ang bridging na kontrasepsyon ay tumutukoy
sa mga paraan ng kontrasepsyon na
maaaring simulan kaagad at magamit
hanggang sa maging available ang inaasam
na paraan ng kontrasepsyon sa gumagamit.
Ang condom, pills, at injectables ay mga
kapaki-pakinabang na bridging na paraan.
Ang pinakabagong injectable subcutaneous
preparations ay maaaring i-self-administer
buwanang gamit ang prefilled syringes, at
napatunayan na ito ay isang napakapopular
na opsyon para sa mga kababaihan..
Rekomendasyon: Ang abortion ay dapat
paangatang maging bahagi ng mas
malawak na serbisyong kontrasepsyon at
pangkalahatang pangangalaga sa
kalusugan sa seksuwal at reproduktibo.
Ang mga nagbibigay ng pangangalaga sa
kalusugan ay dapat tiyakin na ang
kontrasepsyon ay iniaalok sa panahon ng
abortion kung ito ang nais ng babae.
MSI REPRODUCTIVE CHOICES
Pag-suporta sa sariling pamamahala ng
medication abortion mula sa mga parmasya
Sa mga bansang may mababang at gitnang
kita, madalas na unang pinupuntahan ang
mga parmasya ng mga tao na naghahanap
ng abortion, dahil itinuturing na madaling
lapitan ang mga parmasya, maingat, at mas
abot-kaya. Ang ebidensiyang ipinakita ay
nagpapakita na ang sariling pamamahala
ng medical abortion ay tinatanggap,56 ligtas,
at epektibo sa pamamagitan ng parmasya
tulad ng sa loob ng pasilidad.57
Gayunpaman, ang kinakailangan ay isang
produktong may kalidad, tamang
impormasyon tungkol sa
22
“Ang mga pag-aaral ay nagpapakita
na pinahahalagahan ng mga
kababaihan ang pagkakataon na
talakayin ang kontrasepsyon sa
panahon ng pre-abortion
assessment. ”
Ang ebidensiyang ipinakita ay nagpapakita
na hindi palaging may access ang mga
gumagamit ng parmasya sa isang tuluy-
tuloy na pangangalaga.58 Halimbawa,
maaaring mababa ang kalidad ng mga
produkto, o binibigyan ang mga gumagamit
ng mga produkto na wala sa kanilang
orihinal na packaging, kung kaya't
nawawalan sila ng mga tagubilin na
kinakailangan para tamang ma-administer
ang mga gamot. Kahit na mayroong
tagubilin, kung ang mga ito ay nakasulat sa
teknikal na wika, maaaring mahirap ito para
sa mga may mababang antas ng literasiya
na mauunawa.
Dahil dito, ipinaglalaban ng MSI at ng
kanilang mga kasosyo na maging available
ang isang tuluy-tuloy na pangangalaga para
sa lahat ng mga kliyente. Upang gawin ito,
mahalaga na tiyakin na ang mga
produktong may kalidad ay
maaaring makuha, alinsunod sa mga
pambansang batas, at may tamang
impormasyon na ibinibigay sa mga kliyente
kung paano i-self-administer ang mga
gamot, sa pamamagitan ng mga piktoryal
na tagubilin sa lahat ng packaging ng
produkto at mga accessible na digital na
kagamitan.
Pagtitiyak na ang mga pagsisikap na
magkaruon ng kamalayan sa medical
abortion ay kaugnay sa kultura
Noong 2018, isinagawa ng MSI ang isang
pag-aaral sa Zambia upang suriin kung ang
mas maraming materyal na pampromosyon
sa medical abortion ay magdudulot ng mas
mataas na pakikipag-ugnayan sa MSI
center.59 Gayunpaman, hindi nakita sa
pag-aaral ang pagtaas sa paggamit ng
contact center na kaugnay sa interbensiyon.
Sa halip, ipinakita ng pananaliksik na
bagaman ang
Ang mga materyal na pampromosyon ay
naaangkop para sa mga staff ng parmasya,
ngunit para sa mga gumagamit ng serbisyo,
ang ideya ng pagtawag sa isang estranghero
sa isang hotline upang makipag-usap ukol sa
sensitibong isyu ay itinuturing na kultura ng
hindi karaniwan. Bilang resulta, nilikha at
sinubok ng MSI at ng kanilang mga kasosyo
ang iba't ibang paraan ng pagpaparating ng
impormasyon nang direkta sa mga gumagamit
ng medical abortion, tulad ng user-friendly na
label ng produkto, pagpapakita sa mga
gumagamit ng daan patungo sa mga contact
center, at sa pakikipagtulungan sa
pambansang lehislatura sa kalusugan upang
tiyakin na ang mga staff ng parmasya at mga
gumagamit ng medical abortion ay may
access sa mataas na kalidad na impormasyon.
Ang pangunahing aral dito ay ang
kahalagahan ng pagtatag ng isang angkop,
maraming-format na imprastruktura ng
impormasyon para sa mga gumagamit ng
medical abortion upang ligtas na pamahalaan
ang medical abortion mula sa mga parmasya.
BRITISH PREGNANCY ADVISORY
SERVICE (BPAS) PILLS BY POST
Ang pandemya ng Covid-19 ay nagresulta sa
mga kababaihan na hindi makalabas ng
bahay upang makakuha ng pangangalaga,
at sa may isang ikatlong bahagi ng mga
klinikang BPAS na sarado noong ika-23 ng
Marso 2020, maraming agarang paggamot
ang naantala. Kinakailangan ang agarang
aksyon upang ibalik ang autonomiya ng mga
kababaihan, kaya noong Marso 2020,
nanguna ang BPAS sa kampanya na
magbigay ng mga ebidensiya-batayang
hiling para sa pagsasagawa ng telemedical
abortion provisions. Sa loob ng siyam na
araw mula nang baguhin ang batas,
inilunsad ang Pills by Post (PBP) na
pumapayag sa mga midwife at nurse na
magkaruon ng virtual na konsultasyon at
ipadala ang gamot sa bahay ng isang babae
kapag ito'y angkop. Ang mga pakete na ito
ay naglalaman ng parehong mifepristone,
upang sirain ang lining ng matris, at
misoprostol, upang ilabas ang mga tisyu ng
pagbubuntis.
23
 Ang pangungunang serbisyong ito sa mundo
ay nagresulta sa malalaking pagbabawas sa
oras ng paghihintay para sa abortion,
gestational age, at rates ng complications.
Hindi lamang nakakuha ang serbisyong ito
ng 97 porsyentong satisfaction rate mula sa
mga kliyente, na may 52,147 kababaihan na
gumamit ng serbisyong ito sa unang taon
nito, ito rin ay nagtakda ng pamantayan ng
pangangalaga para matugunan ang mga
pangangailangan ng mga kababaihan sa
panahon ng krisis.
Isang analisis ng gastos at benepisyo
Sa isang pag-aaral noong 2021, tinataya na
ang paglipat sa telemedicine abortion ay
makakatipid ng higit sa £3 milyon kada taon
para sa NHS, dahil sa mas mababang
pangangailangan para sa mga kama sa
operasyon, anesthesia, at oras ng
pakikipag-ugnayan ng staff.60 Bukod dito,
walang kinakailangang bisitahin na klinika o
ultrasound scan sa serbisyong ito.
Nakipagtulungan rin ang BPAS sa iba't ibang
organisasyon para magbigay ng karagdagang
impormasyon sa kalusugan ng mga
kababaihan at suporta sa pamamagitan ng
serbisyong Pills by Post. Halimbawa nito
ang partnership nila sa CoppaFeel! para
maghatid ng mga guide sa breast-checking
kasama sa mga packages ng Pills by Post, at
mga factsheet ukol sa bakuna laban sa
Covid-19 na tumutukoy sa maling chismis
ukol sa fertility. May mga pangunahing
benepisyo sa pagpapadala ng mga
mensaheng ito nang direkta sa tahanan ng
mga kababaihan sa panahon na iniisip nila
ang kanilang sariling kalusugan.
24
RECOMMENDATIONS
• Upang lalo pang mapalawak ang access sa
telemedicine abortion, dapat payagan ng
mga health provider ang mas maraming staff
na mag-undergo ng telemedicine abortion at
mag-prescribe ng mga gamot – dapat isama
dito ang pagsanay para sa mga nars at
parmasyutiko upang mag-conduct ng clinical
consultation.
• Ang post-abortion care ay maaaring
pamahalaan ng mismong babae at ito ay
dapat itaguyod sa loob ng lokal na mga
serbisyong pangkalusugan sa reproductive.
• Ang access sa telemedicine ay dapat
palakasin at alisin ang mga hadlang kung
maaari. Dapat isama dito ang pagtanggal ng
pangangailangan para sa routine scan sa
loob ng clinical setting upang mag-qualify
para sa telemedicine abortion.
• Ang abortion ay dapat mas lalo pang ma-
integrate sa contraception services at mas
malawak na serbisyong pangkalusugan sa
reproductive. Dapat tiyakin ng mga health
provider na inaalok ang contraception sa oras
ng abortion kung nais ito ng babae.
KABANATA TRES
TULONG SA PAGNBUBUNTIS
bago magsimula ng pagiging ina ay dapat na
Introduksyon
timbangin laban sa epekto ng edad sa
pagbawas ng fertility.
Ang pagsusuri at paggamot sa subfertility
ay kadalasang itinuturing na pangalawang
Ang mga epekto ng infertility ay mahalaga at
plano kumpara sa ibang mga serbisyong
kinikilala sa antas ng kahindik-hindik. Kasama
pangkalusugang reproductive. Noong
rito ang takot, guilt at self-blame; tensiyon sa
2020, sinabi ng WHO na "kinikilala nito na
pagsasama, kawalan ng tulong at depresyon,
ang pagbibigay ng mataas na kalidad na
karahasan sa pagsasama at isolasyong
mga serbisyong pangplano para sa
panlipunan, kakulangan sa ekonomiya at
pamilya, kasama na ang fertility care, ay
pagkawala ng sosyal na estado, karahasan na
isa sa mga pangunahing bahagi ng
nagdudulot ng pagpapakamatay, pagugutom
reproductive health." 61 Sa buong mundo,
at sakit. Sa ilang mga kultura, ang mga
mahigit sa 48 milyong tao ang
kababaihan ay hindi tinatanggap ng lipunan
naapektohan ng infertility, na inilalarawan
malibang mayroon silang hindi bababa sa
bilang ang hindi pagtagumpay sa
isang buhay na anak. 63.63
pagbubuntis matapos ang 12 buwan o
higit pang regular na walang proteksiyong
pakikipagtalik. 62 Sa pangwakas,
kinakailangan ang isang masusing “Ang mga benepisyo para sa mga
pagsusuri ng papel ng assisted conception kababaihan na maging pinansiyal na
bilang isang isyu sa medisina sa lipunan.
ligtas at nasa stable na relasyon bago
May ilang kababaihan ang nagpapaliban sila magkaruon ng anak ay dapat na
ng pagbubuntis hanggang sa kanilang timbangin laban sa epekto ng edad sa
makumpleto ang kanilang edukasyon at
maipatagumpay ang kanilang karera, pagbawas ng fertility.”
isang pagpili na hindi naging opsyon para
sa mga nakaraang henerasyon ng mga
kababaihan. Ang mga benepisyo para sa
mga kababaihan na maging pinansiyal na
ligtas at nasa maayos na relasyon

25
 Pagre-regula sa isang
komersyalisadong larangan ng

<20%
medisina.

Noong 1978, ipinanganak si Louise Brown,

ang unang buháy na anak matapos ang In
vitro fertilization (IVF). Gayunpaman, kahit
na ito ay isang pandaigdigang yugto ng
siyentipikong pagbabago at tagumpay, ang
UK ay hindi na maituturing na
pinakamahusay na lugar para sa mga may
problema sa subfertility na humingi ng tulong.
Ang paggamot sa fertility ay iniaalok sa NHS
ngunit ito ay ibinubukod sa mga clinical
commissioning groups (CCGs) kung saan
ang serbisyong iniaalok ay nakadepende sa
heograpikal na lokasyon. Bilang resulta,
depende sa lugar kung maaaring sumailalim
ng isang babae sa fertility treatment at
magkaruon ng access sa IVF services -
isang trend na madalas tinatawag na
'postcode lottery.'.
Sa UK, inirerekomenda ng NICE ang tatlong buong
cycles ng IVF na dapat ibinibigay ng NHS. Ang
mga gabay ng NICE ay nagpapatunay na ang
tatlong cycles ay ang pinaka-cost efficient at
epektibong bilang. Sa kasalukuyan, hindi hihigit
sa 20 porsyento ng mga CCG ang nag-aalok ng
inirerekomendang tatlong cycles, at may ilang
lugar na hindi nag-aalok ng fertility treatment sa
lahat. Madalas na binabago ng mga CCG ang mga
gabay, at ang provision ay maaaring depende sa
lokal na mga patakaran ng CCG, tulad ng hindi
magkaruon ng mga anak (kahit na ang mga anak
na ito ay kasama ng babae o magkasama, o kung
ang lalaking kasama ay may anak mula sa ibang
relasyon), pagiging may mabuting timbang, hindi
paninigarilyo, at pagkakasunod-sunod sa isang
tiyak na edad (halimbawa, may ilang CCG na
nagpopondo lamang ng treatment para sa mga
babae na mas bata sa 35).
Rekomendasyon: Ang access sa fertility
treatment ay dapat na batay sa pangangailangan,
hindi sa geograpikal na lokasyon. Ang mga hindi
pantay na antas ng pondo sa iba't ibang CCG at
paparating na mga integrated care systems ay
dapat
addressin upang ang mga kababaihan ay
maaaring magkaruon ng access sa
inirerekomendang tatlong cycles ng IVF treatment
mula sa kahit saang bahagi ng bansa.
Mas mababa sa
20 porsyento ng
CCGs
(ipinaliwanag
dito) ang nag-
aalok ng
inirerekomendan
g tatlong cycles
ng IVF.
Ang kakulangan sa serbisyong fertility, isang
problema na nakaaapekto sa maraming bansa sa
buong mundo, ay nakatulong sa pagpapalago ng
pribadong industriya para sa fertility treatment.
Noong 2018, ang market ng assisted conception sa
UK ay tinayang nagkakahalaga ng halos £400
milyon, at ang isang cycle ng IVF ay nagkakahalaga
ng mahigit £5000.67
Kinikilala ng WHO ang infertility bilang isang
reproductive disease at inirerekomenda na tingnan
ang infertility treatment bilang isang integral na
bahagi ng kalusugan. Madalas na inaalok ang mga
'add-ons' sa pribadong pasyente sa fertility - mga
optional na tratamento na inaangkin na epektibo sa
pagpapabuti ng tsansa ng live birth. Ang Human
Fertilisation & Embryology Authority (ang tagapag-
regula sa IVF, artificial insemination, at ang pag-
iimbak ng human eggs, sperm, at embryos sa UK)
ay lumikha ng listahan ng traffic light ratings para sa
mga add-on.
Ang bawat kulay ay naglalarawan kung ang isang
treatment ay sumailalim sa mga pagsusuri at
ebidensiyang nagpapabuti ng tsansa ng live birth.
Wala sa mga nasa listahan ang nakakuha ng mas
mataas kaysa sa amber.68 Ang mga add-on ay
maaaring sobrang mahal, at ang mga bayaring ito ay
inaatasan sa itaas ng mga karaniwang gastos ng
infertility treatment.

26
Ang mga indibidwal na desperadong
magkaruon ng anak ay lubos na
maaapektohan at marami sa kanila ang
handang gawin o bayaran ang anuman upang
matupad ang kanilang pangarap na maging
magulang. Kapag binigyan ng isang listahan
ng mahahalagang add-ons, marami sa kanila
ang natutuklasan na sila'y pumapasok sa mga
di pangkaraniwang paraan upang makalikom
ng kinakailangang pondo, na tila ba walang
kasiguruhan na matutupad ang kanilang mga
pangarap. Ang emosyonal na pasanin ng
infertility ay malaki at karaniwang nakasalalay
sa balikat ng mga kababaihan ang
responsibilidad para dito.
Rekomendasyon: Ang mga sumasailalim
sa fertility treatment ay dapat bigyan ng
mas malinaw na impormasyon at ang mga
"add-ons" sa assisted conception ay dapat
regulahin, at dapat ipaalam ng mabuti sa
mga pasyente kapag ang mga pagpipilian
sa treatment ay hindi lubusang batay sa
ebidensya.
GUMAWA NG ABOT-KAYANG IVF NA
TOTOO
Ang British Pregnancy Advisory Service (BPAS)
ay isang independiyenteng healthcare charity na
nagbibigay ng pregnancy counselling, abortion
care, miscarriage management, contraception, at
testing para sa sexually transmitted infections.
Binibigyan ng serbisyong pangkalusugan ang
100,000 na kababaihan bawat taon sa higit sa 60
reproductive healthcare clinics sa buong bansa,
nagtatrabaho ang BPAS upang bigyan ng
kapangyarihan ang mga tao na magkaruon ng
kontrol sa kanilang sariling reproductive decisions.
Mga Paralelo: mga serbisyo sa fertility
ngayon at abortion care noong 1967
Bagaman ipinagbawal ang abortion noong 1967,
nanatiling mahirap ang access, at madalas na
napipilitang pondohan ng mga kababaihan ang
kanilang mga abortion dahil sa kakulangan ng
NHS provision. Binigyan ng BPAS ang mga
kababaihan ng isang hindi-pampakinabang,
mataas na kalidad na alternatibo sa kawalan ng
NHS-funded services (habang sabay na
nangangampanya para sa karapatan ng
lahat ng kababaihan na magkaruon ng
access sa ligtas na abortion).o
“Ang emosyonal na pasanin ng
hindi pagkakaroon ng
kakayahang magbuntis ay malaki
at karaniwan ay umuupo sa mga
balikat ng mga kababaihan.”
Ang di-nailarang dagdag na bayarin ay
isang karaniwang isyu para sa mga
pasyenteng nagtustos sa kanilang sariling
IVF, sapagkat natuklasan ng isang survey
noong 2020 na tanging 37 porsyento ng
mga respondent ang walang nakatagong
bayad.70 Upang labanan ito, ang presyo
ng paggamot sa BPAS ay lubos na
transparent (£3,500 para sa isang siklo ng
IVF) at hindi inaalok ang mga add-on na
walang ebidensiyang benepisyo sa
paggamot.
Ang oportunidad na lugar na dapat address
Mas maraming kababaihan ang
sumusubok na magkaanak sa labas ng
natural na bracket ng fertility, dahil sa mga
pagbabagong panlipunan tulad ng pag-
unlad sa karera, katiyakan sa trabaho, at
presyo ng bahay. Mayroon ding
dumaraming nagnanais na magkaanak sa
pamamagitan ng fertility treatment ang
mga single at LGBT+ na grupo. Ang
kasalukuyang fertility care provision ay
hindi lamang iniwanan ang mga grupong
ito kundi inilalagay ang sariling
nagpundarang pangangalaga sa mga
nangangailangan ng pinakamalaking
tulong. Ang kasalukuyang mga gabay sa
ilang mga lugar ay may cut-off na punto
para sa pasyenteng mababa sa 35 taon,
samantalang ang iba ay tinanggihan dahil
sa may anak na ang kanilang kasama mula
sa nakaraang relasyon. Ang kakulangan ng
konsistensiya sa NHS-funded care ay
nagpapilita sa mga kayang magbayad na
pumunta sa pribadong ruta, at ang mga
hindi kayang magbayad ay wala nang
ibang pagpipilian. Ang pribadong
nagpundarang pangangalaga ay madalas
na iniulat na kulang sa ganap na
pagsisiwalat, na may ibinibigay na mga
add-on na nagbibigay ng karagdagang
gastos ngunit may kaunting ebidensiyang
tagumpay.
27
 Abroad. Ang gabay ay naglalantad ng mga isyu
sa etika at batas ng turismo sa fertility sa mga
bansa kung saan ang paggamot ay hindi
Ang layunin ng BPAS ay labanan ang IVF
regulado. Ang HFEA ay nagmamantini ng
postcode lottery, hamunin ang hindi
isang rehistro ng lahat ng lisensiyadong
makatarungan na mga pamamaraan sa
paggamot na isinagawa sa UK, kaya ang mga
pribadong sektor, at tutulan ang
indibidwal na ipinanganak mula sa donor ay
diskriminatoryong mga patakaran na
maaaring makakuha ng makikilalang
nagdudulot ng kahinaan sa mga pasyente dahil
impormasyon tungkol sa kanilang donor kapag
sa kanilang seksuwal na orientasyon.
sila ay 18. Sa kabaligtaran, ang donasyon
Bagaman ang pangwakas na layunin ay para
sa maraming bansa ay anonimo, na
maging libre ang fertility treatment para sa
nagtatangkang ipagkait sa mga bata ang
lahat, inihahandog ng BPAS ang isang bago at
karapatan na ma-access ang impormasyon
pantay-pantay na oportunidad sa sektor ng
tungkol sa kanilang pinagmulan sa genetics. Ito
assisted conception, at ang framework na ito
rin ay nangangahulugang pag-alis sa mga
ng equal-opportunities ay dapat na ulitin sa
support system, na maaaring magkaruon ng
ibang lugar.
psychological na epekto sa mga indibidwal at
maaaring may mas malaking panganib
HFEA: AWTORIDAD SA HUMAN ng multiple pregnancies na nagpapataas ng
FERTILISATION & EMBRYOLOGY kabuuang panganib ng pagbubuntis.
Matataas na kalidad na pangangalaga para sa Isang maiksi at malawakang inisyatiba
lahat ng nangangailangan ng fertility treatment
Pagkatapos na ang Costa Rica ay maging huli
Ang HFEA (Human Fertilisation & Embryology na bansa na nagtanggal ng kanilang
Authority) ay ang independent regulator ng pagbabawal sa IVF treatment noong 2017,
fertility treatment at research gamit ang mga mayayakag ngayon ang pagpapadami ng
embryo ng tao sa UK. Ang pangunahing focus ng fertility treatments para maging mas
HFEA ay ang licensing at monitoring ng fertility malawakang naa-access at alisin ang mga
clinics, at layunin nitong tiyakin na lahat ng paghihigpit na ipinataw sa mga nag-iisang
pumapasok sa isang fertility clinic, at ang mga babae at mga LGBT+ na magkasintahan sa
ipinanganak bilang resulta ng treatment, ay buong mundo. Ang pagbibigay ng pantay na
nakakatanggap ng matataas na kalidad na mga pagpipilian sa paggamot hindi lamang sa
pangangalaga.71 buong UK, kundi sa buong mundo at sa isang
paraan na maunawaan ng lahat, ay isang
Ang mga pagpipilian sa fertility treatment ay nag- prayoridad sa agenda ng kalusugan ng mga
iiba depende sa bawat kaso, at ang HFEA ay kababaihan. Ang HFEA ay nag-aalok ng isang
nagbibigay ng imparsyal na impormasyon na modelo na maaaring ulitin sa buong mundo.
nagbibigay ng awtonomiya sa mga tao na gawin
ang kanilang sariling maiporma at desisyon.
Kasama sa mga area ang mga LGBT+
Bagong genomics at reproductive health:
couples/individuals, mga kababaihang higit sa 38,
pakikipaglaban sa kawalan ng pantay na pag-
mga single women, mga taong may genetikong
access
sakit, at mga donors.72 Sa isang lumalaking
komersyal na fertility market, nagbibigay din ng
Ang kakayahang madama ang genetikong
imparsyal na payo ang HFEA tungkol sa mga
pagbabago ay nagbago ng pangangalaga para sa
treatment add-ons, upang matulungan ang mga
mga taong may genetikong mga sakit o yaong
pasyente na lutasin ang mga komplikadong
maaaring makinabang sa personalized na
pagpili na kanilang hinaharap.73
medisina. Ang makatarungan at makatarungan na
pag-access sa mga benepisyo ng genomic tests ay
Ang HFEA ay nagbibigay din ng gabay kapag
isang pangunahing layunin ng NHS Long Term
iniisip ang mga pagpipilian para sa fertility
Plan, na nagbigay-diin sa pangangailangan para
treatment.
sa mas pina-precise na medisina para sa cancer,
pati na rin ang kapangyarihan ng diagnostic DNA
sequencing para sa mga kakaibang sakit. Ang
NHS ay nangunguna sa mundo.

28
Sa pag-access sa Buong Pagsusuri ng Genoma,
na may kakayahan na suriin ang mga solong letra
ng genetic code. Kamakailan lamang ito naging
available para sa mga mahahalagang pagsusuri
sa mga fetus at mga maysakit na sanggol, at ito
ay nakatulong na sa maraming pamilya sa UK.
Para sa mga kababaihan na may mga aberasyong
fetal o mga sanggol na pinaghihinalaang may mga
bihirang sakit, mayroong access sa pagsusuri,
pagpipilian, ekspertong payo, at suporta. Ang
sitwasyon ay lubos na iba para sa mga
kababaihang nasa landas ng fertility na
desperadong nagsusumikap na magkaanak. Ang
reproductive genomics ay nananatiling isang
subgroup ng 'Rare Disease' framework at walang
sariling imprastruktura, estratehiya, o matibay na
regulasyon.
Ang NHS ay nagbibigay ng pre-implantation
genetic testing (PGT) para sa mga mag-asawang
may panganib na magpasa ng seryosong mga
genetic na kondisyon. Ang pag-unlad ng PGT-M
(monogenic o solong depektong gene) at PGT-SR
(mga mas malalaking pagbabago sa gene) ay
isang malaking tagumpay sa pangangalaga ng
fertility. Pre-
Ang pagsusuri ng implantasyon ay nagbibigay-daan para sa
pagpili ng mga embryos na malaya mula sa sakit, isang opsyon
na ngayon ay available para sa mga taong naisin ito.
Ang mga magulang na kwalipikado ay nakikinabang sa
pagkakaroon ng access sa espesyalisadong at ekspertong
pagsangguni tungkol sa PGT-M at SR, ngunit ang pagbibigay ng
serbisyo ay nakasalalay sa zip code at lamang kung ang lokal na
koponan ng pangangalagang pangkalusugan ay may kaalaman
sa serbisyo. Ang mga magkasintahan na may anak na mayroong
bihirang sakit ay maaaring hindi awaran na may PGT na
sinusuportahan ng NHS, at ang ilang mga magulang ay
dumaranas ng karagdagang pagkawala, kapansanan sa
kabataan, o nagiging bahagi ng paulit-ulit na prenatal na
pagsusuri upang ipatigil ang apektadong fetus. Ang mga pila
para sa serbisyo ay mahaba, at ang tanging serbisyong
sinusuportahan ng NHS ay nakabase sa London. Ang pagsusuri
ng PGT provision ng NHS ay naantala ng pandemya ngunit
kinakailangan ng agarang aksyon upang tiyakin na ang mga
kwalipikadong magkasintahan ay may access sa reproductive
choice.
Ang mga komersyal na nagbibigay ng serbisyong PGT ay nag-
aalok din ng serbisyo, at maraming mga kwalipikadong
magkasintahan ang dumaranas ng matinding kahirapan sa
pinansyal upang bigyan-prioritize ang kanilang paggamot.
29
 Ang mga pasyenteng nagnanais magkaanak ay
may walang hanggang access sa pagsusuri ng
genetic ng embryo kung kaya nilang bayaran ito,
at maaaring itaguyod ng pribadong mga klinikang
IVF ang PGT-Screening (PGT-S: tinatawag din na
PGT-Aneuploidy – PGT-A) ng mga embryo para
sa mga problema na dati'y hindi napapansin,
tulad ng Down syndrome. Ayon sa pananaliksik,
ang pangkalahatang rate ng klinikal na
pagbubuntis ay hindi pinapabuti ng PGT-S at may
alalahanin na maaaring itapon ang mga malusog
na embryo sa proseso. Ang pagsusuri para sa
isang kilalang sakit, tulad ng PGT-M/SR, ay lubos
na iba mula sa bulag na pagsusuri ng buong
genetic code (PGT-S). Ang pagkakaiba-iba ng
genetic ng embryo ay maaaring hindi mag-
translate sa sakit sa tao at maraming landas ng
pag-unlad ang hindi pa rin lubos na nauunawaan.
Ang Human Fertilisation and Embryology
Authority (HFEA) ay naglabas ng updated na
gabay hinggil sa mahalagang optional na dagdag
na fertility treatments noong 2023 – ang kanilang
buod na may traffic light ay inilalagay ang PGT-S
sa kategoryang pula, 'walang ebidensiyang
benepisyo,' at hindi ito iniirerekomenda.
Sa kabila ng gabay na ito, ang self-pay PGT-S/A
ay mabilis na lumalago sa UK kung saan halos
lahat ng pribadong klinika ay nag-aalok ng
opsiyong ito, kahit na may potensyal na panganib
na itinaas ng maraming eksperto. May mga
embryo na genetic mosaic - halo ng malusog at
di-normal na mga selula at selulang may di-tiyak
na kahalagahan. Maraming ganitong mga embryo
ang matatagpuan sa mga malulusog na mag-
asawa at magdudulot ng malulusog na mga anak.
Ang mga mosaic embryo ay kinakategorya bilang
ligtas gamitin ayon sa mga kriteriyang ginagamit
ng industriya, ngunit mayroong limitadong
literatura at walang pambansang kasunduan
tungkol sa pinakamahusay na gawain. Maaaring
hinihingi sa mga mag-asawa na pumili sa pagitan
ng mga embryo at kahit na may tila malusog na
pagbubuntis ang resulta, maaaring magpatuloy
ang mga pangamba. Ito ay mga mahalagang isyu
na kailangang regulahan at magkaruon ng
konsensya ng mga eksperto - ngunit sa kawalan
ng pareho, isang industriya ay nabuo at ang mga
maysakit na pasyente sa fertility ay itinuturing na
mga mamimili, sapilitang naglalakbay sa kanilang
sariling paraan sa pamamagitan ng isang serye
ng mabigat na pinamamahagiang interbensiyon.
Wala ring datos na magagamit tungkol sa
pagtanggap ng PGT-S sa pribadong sektor, isang
puwang na dapat agad na malutas.
30
“Ang kasalukuyang sistema ay
nagbigay daan sa kawalan ng
pantay-pantay at hindi sinasadyang
nagresulta sa pagtrato sa mga
pasyenteng may fertility issues
bilang mga mamimili at hindi bilang
mga pasyente.”
Ito ay mga isyu na may global na epekto. Ang
genetic na sakit ay isa sa pinakamalaking nagiging
sanhi ng pagkawala sa pagbubuntis, kapansanan sa
kabataan, at kamatayan, habang ang mga
alalahanin sa fertility ay nakakaapekto sa milyun-
milyong kababaihan sa buong mundo. Ang
kasalukuyang sistema ay nagbigay-daan sa hindi
pagkakapantay-pantay at di-inaasahang nagresulta
sa pangangalaga sa mga pasyenteng nagnanais
magkaanak bilang mga mamimili at hindi bilang mga
pasyente. Ang UK ay maaaring, at dapat, manguna
sa pamamagitan ng matibay na regulasyon ng
reproductive genomic services at ng
implementasyon ng mga gabay ng pinakamahusay
na praktika.
Rekomendasyon: Ang sektor ng reproductive
genomics ay dapat sumailalim sa mas
matibay na estruktura at regulasyon - ang
mga kababaihan ay dapat na makatanggap ng
independiyenteng payo hinggil sa kanilang
mga opsyon mula sa mga ekspertong
genomics bago sila i-refer sa mga komersyal
na nagbibigay ng serbisyo.
Rekomendasyon: Isang malaking bahagi ng
genomics ng fertility ng mga kababaihan ay
nasa labas ng umiiral na estruktura ng NHSE
at PHE. Dapat itong bigyan ng prayoridad sa
pamamagitan ng pagsiguro na ito ay isinama
sa saklaw ng umiiral na mga estruktura.
VERITY: PAGTUTURO, PAGSUSUPORTA, AT
PAGPAPAKILALA SA KAKAYAHAN NG MGA
KABABAIHAN NA MAY POLYCYSTIC OVARIAN
SYNDROME
Ang Verity ay ang tanging pambansang charity para sa
mga kababaihan na may polycystic ovarian syndrome
(PCOS) at ito ay lubos na pinapatakbo ng mga boluntaryo,
na walang anumang pondo mula sa estado. Kanilang
ibinibigay ang impormasyon na napatunayan ng mga
propesyonal sa medisina ayon sa mga internasyonal na
gabay, mayroong mga lokal na support group para sa
peer support, at isang online forum para sa peer support.

PCOS ay isang karaniwang kondisyon na may
mga sintomas na nakakaapekto sa mga obaryo.
Ito ay nakakaapekto sa mga isang sa 10
kababaihan sa UK, na nagiging sanhi ng di-
regular na regla, labis na androgen, at paglaki
ng follicle. Maaring ito rin ay magdulot ng
pagbaba ng fertility sa 70-80 porsyento ng
mga apektado, na maaaring nakakadistress
para sa mga mag-asawang nagsusumikap
magkaanak. Ang gamot ay available para sa
mga kababaihang may PCOS na nagtatangkang
magkaanak, na karaniwang nagiging
matagumpay, ngunit maaari rin magkaruon ng
IVF kung natutugma sa mga kriterya.
Mga Problema: IVF at ang loteng patakaran
Ang limitadong patakaran sa IVF ay nagiging
isang lottery ng pangangalaga, kung saan ang
mga patakaran ng Clinical Commissioning
Groups (CCGs) ang nagdedesisyon sa kanilang
sariling pondo para sa paggamot. Ito ay
nagresulta sa mas mababa sa isa sa limang
CCGs na nag-aalok ng buong bilang ng NICE-
recommended cycles, ayon sa isang pagsusuri
ng Fertility Fairness. Bukod dito, ang mga
mag-asawang naghihirap sa kawalan ng
kakayahan sa Vale of York ay hindi binibigyan
ng IVF treatment, na nagpapakita ng patuloy
na hindi pantay-pantay sa kalusugan sa buong
UK.
Ang Solusyon ng Verity: adbokasiya, access, at
kontrol para sa kababaihan
Ang pagpapabuti ng pang-unawa sa mga
kondisyon tulad ng PCOS sa larangan ng
medisina ay maaaring makatulong upang
mabawasan ang pag-antala sa diagnosis at,
samakatuwid, mapabuti ang kalidad ng
pangangalaga. Ang pagpapatupad ng isang
pambansang gabay sa fertility treatment ay
maalis ang bias sa lokasyon at, sa turnilyo,
mapabuti ang access sa paggamot, tulad ng
IVF para sa lahat.
Ang Verity ay humahamon sa negatibong mga
Ang Verity ay nagsasagawa ng mga bukas na
usapan ukol sa fertility treatments at awareness
events upang hamunin ang kasalukuyang
kalagayan.
Ang ganitong paraan ng pagsugpo sa mga health
inequalities na nakabase sa lokasyon ay
maaaring maging ehemplo para sa lahat ng
larangan ng pangangalaga sa medisina na
kinakaharap ang hindi pantay-pantay na
sitwasyon. Ang malawakang pribatisasyon ng IVF
ay isang hakbang pabalik sa hindi pantay-pantay
na pag-unlad sa buong bansa, at ang
malawakang mga gabay ay makakatulong sa
pantay-pantay na pag-access sa mga tratamento
sa buong UK. Ang Verity ay patuloy na bumubuti
sa kalagayan ng mga kababaihan na may PCOS
sa UK, ngunit isang pandaigdigang inisyatiba ay
kinakailangan upang makita ang pag-unlad sa
kabuuang estadistika.
MGA REKOMENDASYON
• Ang access sa fertility treatment ay dapat na
batay sa pangangailangan, hindi sa lokasyong
heograpikal. Ang mga pagkakaiba sa antas ng
pondo sa iba't ibang CCGs at malapit nang ma-
integrate na mga care system ay dapat ayusin
upang ang mga kababaihan ay makakuha ng
rekomendadong tatlong cycles ng IVF treatment
mula sa anumang bahagi ng bansa.
• Ang mga nagdadaan sa fertility treatment ay
dapat bigyan ng mas malinaw na impormasyon at
ang mga "add-ons" sa assisted conception ay
dapat ayusin, kung saan malinaw na iniinforma ang
mga pasyente kapag ang mga opsyon sa
paggamot ay hindi ganap na naka-base sa
ebidensya.
• Ang reproductive genomics sector ay dapat
sumailalim sa mas malaking istraktura at
regulasyon – dapat makatanggap ng
independiyenteng payo ang mga kababaihan
tungkol sa kanilang mga opsyon mula sa mga
eksperto sa genomics bago sila ituro sa mga
komersiyal na nagbibigay ng serbisyo.
• Isang malaking bahagi ng genomics ng fertility ng
mga kababaihan ay nasa labas ng umiiral na
NHSE at PHE governance structures. Ito ay dapat
aksyunan ng maaga sa pamamagitan ng pagtutok
na isama ito sa saklaw ng umiiral na mga istraktura.
31
Chapter Four
ANG KATOTOHANANG DI MAITATANGGI NG
PAGIGING BABAE: MENSTRUWASYON AT
MENOPOS
Introduksyon
Karamihan sa mga kababaihan ay magkakaroon
ng regla bawat buwan sa loob ng mga 30
hanggang 40 taon ng kanilang buhay, pagkatapos
nito, karaniwang pumapasok sila sa menopos sa
pagitan ng 45 at 55 taon. Sa kabila ng regular na
pag-atake at ng kahalagahan nito sa reproductive
na bahagi ng buhay ng isang babae, ang regla at
menopos ay nananatiling mga paksa ng hiya,
diskriminasyon, pagtatawa, at pagpapalabas sa
mga tahanan, komunidad, at lugar ng trabaho sa
buong mundo. Sa ilang lipunan, ang kawalan ng
kawalaang-hanggan ng pagiging babae ay
nagiging pinagmumulan ng hiya, diskriminasyon,
pang-uuyam, at pag-ihiwalay para sa mga batang
babae at kababaihan.
Ang edukasyon at bukas na pakikipag-usap
tungkol sa 'ano ang normal' at 'ano ang dapat
ihanda ng mga babae' ay dapat nang maging
pangkaraniwan sa mga paaralan, tahanan, at
lugar ng trabaho para sa parehong regla at
menopos. Kinakailangan bigyan ang mga batang
babae at kababaihan ng impormasyon at
kumpiyansa upang humingi ng payo hinggil sa
karaniwang problema tulad ng
32
.heavy menstrual bleeding, menstrual and non-
menstrual pelvic pain, irregular bleeding, and the
symptoms of menopause.
Sa mga nagdaang taon, ang pagtaas ng
kamalayan ng lipunan sa mga di-pantay na
kasarian ay nagsimulang tutukan ang
malawakang problema ng paminsang
pagwawalang-bahala o pagbibigay-kahalagahan
sa mga isyu sa kalusugan ng kababaihan.
Mahalaga na ang mga tagapagtaguyod ng
patakaran ay tumugon sa pangangailangan ng
publiko at lumalaking pwersa upang kilalanin
ang menstruation at menopause bilang
inaasahang mga yugto sa buhay ng mga
kababaihan. Hindi dapat itong maging mga
karamdaman o sakit na sumisira sa mental at
pisikal na kalusugan at kalidad ng buhay ng
isang babae bago ito makuha ang atensiyon o
maging dahilan upang makakuha ng tulong
mula sa mga serbisyong pangkalusugan.
Ang Rekomendasyon 21 ng ulat ng RCOG na
Better for Women noong 2019 ay nagsasaad na
"Ang mga isyu sa kalusugan ng kababaihan ay
dapat isingit sa patakaran at proseso sa
paaralan at lugar ng trabaho." Ang access sa
malinaw na impormasyon at edukasyon hinggil
sa
 ang menstruation at menopause ay mahalaga
upang matiyak na natutupad ang
rekomendasyong ito sa lahat ng mga paaralan
at kapaligiran ng trabaho. Ito ay magbibigay
katiyakan na ang mga batang babae at mga
kababaihan ay makakalahok nang buo sa
lipunan at makakamit ang kanilang potensyal.
Ang ambisyosong ngunit maaring marating na
target na ito ay nakasalalay sa pagsasanib ng
political will at ang pakikipagtulungan ng iba't
ibang ahensya..
Kalusugan sa Menstruwasyon
Isang artikulo na inilathala dalawang dekada na
ang nakalilipas ay inilarawan ang menstruwasyon
bilang isang anomaliya sa modernong medisina,
sa kaugnayan sa kung gaano kaliit ang interesong
ipinakita nito mula sa sektor ng medisina at
siyentipiko. Sinulat ng mga may-akda, "walang
ibang sakit o kondisyon na nakakaapekto ng ganito
karaming tao sa isang regular na batayan na may
mga kahihinatnan, sa parehong indibidwal at
panglipunan na antas, na hindi isinusulong sa
ilalim man lang ng mga propesyonal sa kalusugan
o mga tagapagbalangkas ng patakaran."
ekonomiya na higit sa £530 milyon. Hindi mahirap
itanghal ang negosyong kaso para sa pag-iinvest
sa sapat na serbisyong pang-regla, pagpapabuti
ng access sa mga produkto para sa regla, at
pagtaas ng kaalaman ng mga employer at praktikal
na suporta para sa kanilang female workforce. Ito
ay isang mas mura at praktikal na opsyon kumpara
sa gastos ng pag-ignorar sa mga solvable na
problema.
May lumalaking kilusan upang bigyan ang lahat ng
batang babae at kababaihan ng access sa ligtas at
hygienic na pamamahala ng regla upang
mapanatili ang kanilang kalusugang pang-regla.
Gayunpaman, ang mga serbisyong pang-regla ay
lubos na naapektohan ng pandemyang Covid-19 at
ang mga kaakibat na pagkaantala sa
pangangalaga.
Pantay na access sa menstrual hygiene products
Ang kakulangan ng access sa mga produkto para
sa regla ay isang pandaigdigang problema.
Tinatayang 500 milyong batang babae at
kababaihan sa reproductive age (isa sa bawat apat)
ang walang access sa mga kinakailangang

500m(est)
Ang malupit na katotohanan ay na hindi binibigyan
ng prayoridad ng mga gobyerno ang
menstruwasyon, alinmang ituring ito bilang isang
isyu ng indibidwal na kalusugan o pangkalahatang It is estimated that 500 million adolescent girls
usapin sa lipunan, kahit na sa ngayon, 800 milyong and women of reproductive age do not have
kababaihan at batang babae sa buong mundo ang the resources to manage their periods
nagme-menstruwasyon. Ang malakas na
pagdurugo sa regla (HMB) at sakit sa regla ay
dalawang sa pinakakaraniwang dahilan ng pagre-
refer sa mga klinika ng ginekolohiya, at maaaring
maging senyales ng mga underlying na kondisyon
na nangangailangan ng karagdagang medikal o
operasyon na paggamot. Dahil kalahati ng
populasyon ng mundo ay nagme-menstruwasyon,
napakahalaga na mapagbuti nang lubusan ang
mga landas ng kalusugan sa menstruwasyon.

Sa loob ng UK, halos dalawang milyong mga

babae ang hindi nakakapasok sa paaralan dahil sa
kanilang regla. Ang mga babae ay bumubuo ng 51
porsiyento ng populasyon at naglalaro ng
mahalagang papel sa lakas-paggawa at
produktibidad ng UK. Gayunpaman, 40 porsiyento
ng mga babae ang hindi kayang magawa ang
lahat ng kanilang regular na gawain sa bahay o sa
trabaho tuwing panahon ng regla. Sa UK, malakas
at masakit na regla ang dahilan ng halos anim na
milyong araw na hindi makapasok sa trabaho
bawat taon, na nagreresulta sa gastos para sa
ekonomiya ng British.
kailangan nilang pamahalaan ang kanilang mga regla. Ang ebidensya mula sa mga bansa na may mababang,33
 katamtaman, at mataas na kita ay nagpapakita na
ang mga babaeng mag-aaral, mga babaeng na
nawalan ng tahanan,
at mga babae sa workplace ay haharap sa mga
malalaking hamon kaugnay ng regla kasama na
ang stigma, kulang na edukasyon, limitadong
access sa kagamitang pang-regla, mga kubetang
may tubig, mekanismo para sa pagtatapon ng
gamit na ginamit, o ang privacy. Nakakalungkot na
ang mga pagkakaibang ito ay nadagdagan pa ng
disruption na kinaharap ng mga tagapagbigay ng
kalusugan mula sa pandemya ng Covid-19.
Noong 2018, nagsimula ang pamahalaan ng
Scotland ng isang tatlong-taong kampanya para
"tapusin ang kahirapan sa regla" – nililinis ang
problemang ang mga batang babae ay hindi
pumapasok sa paaralan tuwing buwan dahil hindi
nila kayang bumili ng mga produkto para sa regla.
Sa Nobyembre 2020, ang Scotland ay naging
unang bansa sa buong mundo na nagbigay ng
libreng kagamitang pang-regla sa bawat paaralan,
kolehiyo, unibersidad, at gusali ng publiko.
Nagdesisyon nang buo ang Scottish parliament na
suportahan ang Free Provision Bill, na nagiging
legal na obligasyon para sa mga lokal na awtoridad
na tiyakin na ang mga produkto para sa regla ay
available sa "kung sino man ang
nangangailangan." Kamakailan lang ay inilunsad
nila ang PickupMyPeriod, isang app na ginagamit
para mahanap ang libreng sanitary towels.
Mula 2015 hanggang 2021, naglaan ang gobyerno
ng UK ng mahigit £90 milyon na pondo para sa
mga charitable organizations na sumusuporta sa
mga kababaihan at mga batang babae, kabilang
ang mga organisasyong nagtatanggol sa mga
babaeng refugee at mga charitable organizations
laban sa pang-aabuso sa loob ng pamilya. Ang
pondo ay mula sa limang porsyentong VAT na ina-
apply sa mga produkto para sa regla ayon sa batas
ng EU. Tinatawag itong "tampon tax" at ito ay na-
abolish noong unang bahagi ng 2021, na
nagmarka bilang unang pagbawas ng buwis mula
nang maganap ang Brexit at isinara ang sentral na
pondo. Bagaman makikinabang ang ilan sa
pagbawas ng buwis, tulad ng karamihan ng
pagbawas ng VAT, ang mas maykayang tao ang
magbebenepisyo nang mas malaki. Bukod pa roon,
hindi pa ipinaliliwanag ng gobyerno kung ano ang
magiging kapalit ng pondo mula sa "tampon tax" na
dating ginagamit para sa mga charitable
organizations (na nakakolekta ng £15 milyon mula
2015 hanggang 2021). Ang mga batang babae at
mga kababaihan na dating umaasa sa tulong ng
charitable organizations ngayon ay nag-aalala
tungkol sa pangmatagalang kakayahan ng mga
serbisyong nagtatanggol sa kalusugan ng regla.
34
On this, ang suporta ng gobyerno para sa
charitable organizations na nakatutok sa
kalusugan ng mga kababaihan ay maaaring
magdusa ng mga kahihinatnan kung hindi
makakahanap ng alternatibong mapagkukunan
ng pondo.
Rekomendasyon: Dapat itaguyod ng gobyerno
ng UK ang menstrual equity sa pamamagitan
ng pagtitiyak na ang mga batang babae at
kababaihan sa reproductive age ay may access
sa sapat na menstrual hygiene - pangunahing
pasilidad at produkto.
Rekomendasyon: Ang mga produktong pang-
regla ay dapat maging libre sa England, na
sumusunod sa balangkas na itinakda ng
matagumpay na kampanya ng Scotland para
"tapusin ang period poverty."
Rekomendasyon: Ang "tampon tax" relief fund
ng gobyerno ng UK ay dapat palitan ng ibang
women's health relief fund, na nagtitiyak na ang
mga organisasyon na dating umaasa dito ay
patuloy na matutulungan.
Edukasyon, access sa tumpak na impormasyon,
at paggamit ng angkop na wika
Ang pag-break down ng mga tabu tungkol sa
menstruwasyon ay kasama ang pagbibigay-
edukasyon sa mga mag-aaral (lalaki at babae),
kanilang mga magulang, at komunidad tungkol
sa normal na prosesong pangangatawan.
Dapat isama sa curriculum ng paaralan ang
malinaw na paglalarawan ng reproductive
organs at body parts ng lalaki at babae, at
hikayatin ang mga magulang na gawin ito nang
pareho, iwasan ang kahambal-hambal na
terminolohiya. Ang mga babae ay
nangangailangan ng tulong para maunawaan
kung ano ang kanilang maaaring maranasan sa
kanilang buwanang regla at dapat silang bigyan
ng mga parameter na maaari nilang gamitin
para masuri kung ang kanilang sariling regla ay
"normal" o "di-normal."
Ang pagbibigay ng payo sa mga babae ukol sa
uri at haba ng pagdurugo, pati na rin ang antas
ng sakit o discomfort na maaari nilang
maranasan, ay tutulong sa kanila na
magdesisyon kung kailan sila dapat humingi ng
tulong. Hindi kailanman masyadong maaga na
pag-usapan sa mga babae ang kahalagahan
ng malusog na pamumuhay (obesity, ehersisyo,
paninigarilyo, alak, recreational activities, at
kabuuang kagalingan).
droga, maayos na relasyong sekswal) at ang
kanilang posibleng epekto sa pagtuklas ng
hinaharap na kalusugan. May iba't ibang
mahusay na impormasyon para sa mga
kababaihan at mga propesyonal sa
pangangalagang pangkalusugan tungkol sa
menstrual health at pamamahala ng mga
karamdaman sa menstruation (HMB, fibroids, at
endometriosis) na madaling ma-access. Ilan sa
magandang halimbawa nito
ay ang Green-top Guidelines ng RCOG, ang
mga gabay ng NICE ukol sa Heavy Menstrual
Bleeding, at ang Menstrual Wellbeing Toolkit ng
RCGP.
Madalas ituring sa loob ng clinical settings ang
mga isyu sa menstrual health bilang "benign" na
medikal na problema, isang terminong
kadalasang hindi sapat sa paglalarawan ng
kronikong at kadalasang nakakapinsalang
kalikasan ng mga isyu sa regla - pati na rin ang
potensyal na epekto nito sa lipunan. Bagaman
ang mga problema sa regla ay maaaring hindi
laging masama o nagbabanta ng buhay,
madalas silang nagbabago ng buhay at
nakakapinsala. Ang mga pila ng mga batang
babae at kababaihan na may hindi-malignanteng
gynecological na problema ay palaging
mahabang panahon ngunit mas lumala ang
sitwasyong ito dahil sa pandemya ng Covid-19.
Bagaman wala pang mga kamakailang
inobasyon sa medikal na paggamot para sa mga
problema sa regla, may iba't ibang mga
pagpipilian sa paggamot na dapat maaaring
makuha ng mga batang babae at kabataan
upang labanan ang malakas na pagdurugo at
sakit. Kung hindi sila responsive sa mga unang
hakbang na ito, ito ay makatarungan na humingi
ng pagsangguni para sa espesyalistang payo
dahil malamang na mangyari muli ang mga
problema kada buwan at unti-unti itong
makakaapekto sa kakayahan ng babae na
gampanan ang kanyang pang-araw-araw na
buhay.
Ang term na "period poverty" ay ginamit sa
nakaraang dekada upang ilarawan ang
sitwasyon ng mga batang babae at kababaihan
na hindi makakuha ng menstrual products dahil
sa kahirapan sa pera. Gayunpaman, ang mas
kamakailang opinyon ng publiko ay
nagpapahiwatig na ang term ay lumang estilo na
at dapat nang palitan. Ayon sa ilang mga
kabataang babae, ang pagtukoy sa kanilang
mga problema sa pondo sa pag-access sa
produkto para sa regla bilang isang uri ng
"kahirapan", at ang ugnayan ng salitang ito sa
"kahirapan sa pagkain", ay hindi nakakatulong.
“While menstrual problems may
not always be malignant or life
threatening, they are frequently life
altering and disabling”
Inilalaban nila na ito ay nagdadala ng
panganib ng mas mas marami pang pag-iisa
para sa mga batang babae at kababaihan na
nahuhulog sa kahihiyan at stigma dahil hindi
nila kayang bilhin ang mga produkto para sa
regla.
Rekomendasyon: Ang mga pamahalaan ay
dapat na magbigay ng mas mataas na
prayoridad sa kalusugang pang-regla sa loob
ng mga institusyon ng edukasyon, an
encouragement ng masusing pakikipag-usap
sa mga batang lalaki at babae ng lahat ng
edad upang sirain ang mga nakasanayang
tabo. Sa pagpapalalim ng kaalaman at pag-
unawa sa kalusugang pang-regla, dapat
lumayo ang mga guro, clinician, at mga
tagapagbalangkas ng patakaran mula sa mga
luma at hindi naaangkop na terminolohiya
tungkol sa kalusugang pang-regla.
Rekomendasyon: Ang bawat pag-uusap ng
mga babae at batang babae sa healthcare
systems ay dapat gamitin bilang pagkakataon
ng mga clinician na maunawaan kung paano
nakakaapekto ang kalusugang pang-regla sa
kanilang buhay. Ang mga nagbibigay ng
serbisyong pangkalusugan ay dapat na
makatanggap ng mas malaking suporta upang
makipag-usap tungkol sa kalusugang pang-
kababaihan at dapat suportahan ng isang
kumpletong imprastruktura ng datos na nagre-
record ng mga komento at nagsusukat ng best
practice.
Menopos
Sa pagtaas ng pangkalahatang life
expectancy, mayroong higit sa isang bilyong
post-menopausal na kababaihan sa buong
mundo (12 porsyento ng kabuuang
populasyon) sa taong 2025. Kapag
pumapasok ang mga babae sa menopos,
hinihinto na nila ang pagkakaroon ng
buwanang regla at hindi na sila makakabuntis
nang natural. Ang transisyon na ito
karaniwang nangyayari sa pagitan ng 45 at 55
na taong gulang, bagaman may isang
porsyento ng mga babae ang naranasan ang
mas maagang (premature) menopos, sa o
bago mag-40 na taon, na kilala bilang
Premature Ovarian Failure (POI).. 35
 menopause affect about half of all women at
the menopause and include hot flushes and
night sweats, joint and muscle pains, low
mood, poor sleep patterns, problems with
memory, reduced sex drive and vaginal
dryness. These symptoms are particularly
challenging for the 25 per cent of
menopausal women who experience severe
menopausal symptoms, which are potentially
avoidable and may lead to the earlier onset
of future health problems such as
cardiovascular disease, osteoporosis and
dementia.
Despite there being a range of treatments
and lifestyle advice to combat these
symptoms, which arise from low levels of the
hormone estrogen, many women struggle to
disclose how menopausal symptoms are
affecting the quality of their lives, both
physically and mentally. This is due to
embarrassment or lack of support, both at
home and in the workplace.
36
Ang menopos ay nakakaapekto ng halos
kalahati ng lahat ng kababaihan sa menopos at
kasama dito ang mainit na pakiramdam at pawis
sa gabi, kirot at pamamaga ng mga kasukasuan
at kalamnan, mababang mood, hindi maayos na
padrino ng pagtulog, problema sa memorya,
nabawasan na kagustuhan sa pakikipagtalik, at
tuyot na bahagi ng bahay-bata. Ang mga
sintomas na ito ay lalong nakakatindi para sa 25
porsyento ng mga kababaihan sa menopos na
nakakaranas ng matindi at maaaring mauwasan
at maging sanhi ng maagang pagsilang ng mga
problema sa kalusugan tulad ng cardiovascular
disease, osteoporosis, at dementia.
Bagaman may iba't ibang mga tratamento at
payo hinggil sa pamumuhay upang labanan ang
mga sintomas na ito, na nagmumula sa
mababang antas ng hormone na estrogen,
maraming kababaihan ang nahihirapan na
aminin kung paano naapektohan ng mga
sintomas ng menopos ang kalidad ng kanilang
buhay, sa pisikal at mental na aspeto. Ito ay
dahil sa hiya o kakulangan ng suporta, sa bahay
at sa lugar ng trabaho.
Hormone Replacement Therapy (HRT) – Pagsira sa
mga Alingawngaw
Isa itong mahalagang bahagi sa pagtulong sa mga
kababaihan na pamahalaan ang kanilang sariling
kalusugan, manatili sa trabaho, at maiwasan ang mga
hinaharap na problema sa kalusugan sa pamamagitan
ng access sa angkop na gamot at suporta. Humigit-
kumulang isang milyong kababaihan sa UK ang
kasalukuyang gumagamit ng Hormone Replacement
Therapy (HRT), ang pinakakaraniwang iniresetang
tratamento para sa mga sintomas ng ovarian failure, at
may maraming benepisyo, mula sa pagsasaayos ng
kalidad ng buhay hanggang sa proteksiyon mula sa
pagkawala ng kalamnan at paminsang pagkakabasag
ng buto.93
Gayunpaman, isang henerasyon ng mga kababaihan
ang nawalan ng pagkakataon na mapabuti ang kalidad
ng buhay dahil sa serye ng mga ulat noong maagang
2000s hinggil sa kaligtasan ng HRT. Noong 2002,
iniulat ng Women’s Health Initiative (WHI) ang
pinaigting na panganib ng kanser sa suso at sakit sa
puso sa mga menopausal na kababaihan na
gumagamit ng HRT, na nagpataas ng pag-aatubiling
gamitin ito ng mga kababaihan at doktor. Bilang resulta,
bumaba ng 50 porsyento ang bilang ng reseta ng HRT
sa maraming bansa, kabilang ang UK at US.94 Isang
bunga ng trend na ito ay ang biglang pag-usbong ng
demand para sa mga hindi naaayon na produkto, at
ang merkado nito ngayon ay nagkakahalaga ng higit sa
$30 bilyon kada taon.95
Sa buong mundo, ang pangunahing mga sanhi ng
kamatayan para sa mga kababaihan pagkatapos ng
menopos ay ang mga sakit sa puso (coronary heart
disease (CHD)) at ang mga komplikasyon ng
osteoporosis at dementia. Gayunpaman, natagpuan ng
1998 Heart and Estrogen/progestin Replacement
Study (HERS) maraming isyu sa pagtanggi na
nagbibigay malubay na alinlangan sa mga inilathala na
konklusyon. Ang average na edad ng mga
kababaihang kasali sa pag-aaral ay 63 taon (sampung
taon higit sa average na edad ng mga kababaihang
kumukuha ng HRT). Marami sa mga kababaihang
narecruit ay may karagdagang panganib sa CHD at
higit sa 20 porsyento ng mga kalahok ay nasa higit sa
70 taong gulang.96 Ang muling pagsusuri ng datos ng
HERS study sa mga kababaihang 60 taon o mas bata
ay nagpapakita na ang HRT ay hindi nagiging sanhi ng
pinsala, at sa katunayan ay nagbibigay ng mga
mabuting epekto, kabilang ang pagsuspinde sa
cardiovascular mortality at morbidity.97
Ang mga resulta ng WHI study ay nagpatunay ng
pinaigting na panganib ng kanser sa suso,
bagaman walang pagtaas sa breast cancer
mortality. Tulad ng ipinapakita ng grapikong ito, ang
mga panganib na itinuturing na para sa kanser sa
suso tulad ng sobra-sobrang timbang, alcoholismo,
at paninigarilyo ay nagbibigay ng konteksto sa
panganib ng kanser sa suso at HRT. Noong 2013,
iniulat na maaaring may 92,000 kababaihan ang
namatay ng maaga dahil hindi sila nagkaruon ng
hormone therapy sa United States.98
A comparison of lifestyle risk factors versus
Hormone Replacement Therapy (HRT) treatment
Difference in breast cancer incidence per 1,000 women
aged 50-59. Approximate number of women developing
breast cancer over the next five years.
23 cases of breast cancer diagnosed in the UK general population
An additional four cases in women on combined hormone
replacement therapy (HRT)
Four fewer cases in women on oestrogen only Hormone
Replacement Therapy (HRT)
An additional four cases in women on combined hormonal
contraceptives (the pill)
An additional five cases in women who drink 2 or more units
of alcohol per day
Three additional cases in women who are smokers
An additional 24 cases in women who are overweight or
obese (BMI equal or greater than 30)
Seven fewer cases in women who take at least 2.5 hours
moderate exercise per week
(Original Source: Women’s Health Concern)
Ang maling impormasyon ay nagdudulot ng
kaguluhan sa pagitan ng mga kababaihan at
clinician: isang ikatlong bahagi ng mga kababaihan
ay hindi inaabisuhan tungkol sa HRT kapag unang
nagpakita ng mga sintomas ng menopos sa mga
propesyonal sa kalusugan. Nakakabahala ang
katotohanan na ang mga kababaihan na may mas
mababang status sa ekonomiya ay mas mababa
ang tsansang makatanggap ng HRT. Nagpapakita
ang mga pag-aaral na
37
 Ang pangkalahatang rate ng pagrereseta para sa
HRT ay 29 porsyento na mas mababa sa primary
care settings mula sa pinakakahirap na
quintiles.99
Ang mga kababaihang menopos ay
kinakailangang ibigay sa kanila ang ebidensiyang
magtuturo sa kanila kung paano timbangin ang
mga panganib at benepisyo ng pagtanggap ng
HRT at gumawa ng indibidwal na desisyon hinggil
sa pamamahala ng kanilang menopos. Isang
editorial na inilathala sa British Medical Journal
noong Oktubre 2019, ng Pangulo ng RCOG,
Pangalawang Pangulo, at Tagapangulo ng
Womens Network ay nagpapakita ng sumusunod
na punto:
"Lahat tayo ay may papel sa pagbibigay ng
kakayahan sa mga kababaihan na gumawa ng
pinakamabuting desisyon para sa kanilang
kalusugan sa pamamagitan ng pagbibigay ng
mataas na kalidad, hindi-biased na ebidensya at
pagsuporta sa kanila upang gumawa ng desisyon...
Matapos ang mga dekada ng maling impormasyon
at pamumulitika ng mga ulohan na nakatuon sa
mga epekto ng hormone treatment, kinakailangan
nating magtulungan upang iwasan ang isa pang
masamang setback sa kalusugan ng mga
kababaihan. Kinakailangan nating tratuhing ang
bawat indibidwal na kababaihan, hindi bilang
estadistika."100
Rekomendasyon: Ang mga
tagapagbalangkas ng patakaran ay
dapat magpatuloy na suportahan ang
sektor ng kalusugan sa pagsuporta sa
mga kampanya na nagtatapos sa
maling impormasyon tungkol sa HRT.
Ang mga kababaihan ay dapat
ipakitaan ng panganib at regular na
inaalok ng HRT upang sila mismo ang
makapagdesisyon. Kinakailangan ang
espesipikong pagtuon sa mga
kababaihan na may mababang status
sa ekonomiya.
transition in their lives. The charity aims to empower women
with knowledge about the menopause, enabling them to
make informed decisions about their health.
In the context of cancer screening, The Menopause Charity
recognizes the importance of raising awareness about
menopausal symptoms and their potential impact on health.
By providing accurate information and fostering
understanding, the charity believes that women may be
more inclined to participate in cancer screening programs.
38
The connection between menopausal symptoms and cancer
screening is likely rooted in the fact that certain symptoms,
such as changes in breast tissue or irregular bleeding, may
raise concerns about the risk of cancer. Through education
and awareness campaigns, The Menopause Charity seeks
to break down barriers to screening participation,
encouraging women to prioritize their health and well-being.
Overall, The Menopause Charity plays a crucial role in
bridging the gap between menopausal education and
cancer screening awareness, ultimately contributing to the
overall health and empowerment of women.
stage in their lives. The key focus is to normalise vaginal health
awareness through education platforms and increase
communication between services to support these common
issues.101
Addressing the solutions as a case study: A smear test review
A 55-year-old woman attended a smear test with a nurse. She
had been putting it off due to fear of discomfort and the
procedure could not go ahead as the
speculum was intolerable (a medical device used to separate the
vaginal walls). After arranging a consultation and receiving a
leaflet on genital syndrome of menopause, it transpired she had
recurrent dysuria, vaginal dryness,103 and discomfort. After starting
vaginal oestrogen, she went on to successfully have her smear 6
weeks later.
This is a prime example of how signposting and referral can
combat menopausal struggles, as well as improving the uptake of
smear tests (cervical screening to help prevent cancer).102
A scalable initiative
Women over the age of 55 account for lower levels of smear test
uptake due to painful examination, typically due to vaginal
dryness. The smear test case study portrays how important access
to information and communication between services are.
Addressing the primary issues, such as lack of education on the
menopause, will trigger a domino effect of benefits, such as
increasing
smear uptake in older women. If this mentality was applied at scale to
matters of women’s health, there is potential to not only improve
individual lives but to achieve larger global goals such as eliminating
cervical cancer.
REKOMENDASYON
health, schools and workplaces should
provide easy access to menstrual products
and accommodations for those who need
them. This includes proper disposal
mechanisms, privacy, and support for
individuals managing menstrual health
challenges.
• Menstrual education should be integrated
into school curricula, promoting a
comprehensive understanding of
menstruation, breaking stigmas, and fostering
a supportive environment for all students.
• Governments should work towards
eliminating period poverty globally,
recognizing it as a matter of human rights and
dignity. International efforts should be directed
at ensuring access to menstrual hygiene
products, facilities, and education for all
individuals, irrespective of their socio-
economic status.
• Research and data collection on menstrual
health should be prioritized to better
understand the specific needs and challenges
faced by different populations. This will
contribute to evidence-based policies and
initiatives that address menstrual health
comprehensively.
• Collaboration between governments, NGOs,
and private sectors is essential to create
sustainable solutions and initiatives that
promote menstrual equity and eliminate
barriers to menstrual health globally. By
working together, these entities can leverage
resources and expertise to effect meaningful
change.
• • Health professionals, educators,
clinicians, and policymakers should
update outdated terminology related
to menstrual health, using language
that is inclusive, respectful, and free
of stigma.
•
• • Every interaction women and girls
have with healthcare systems should
be utilized as an opportunity for
clinicians to gain insight into how
menstrual health is impacting their
lives. Health providers should receive
increased support to facilitate open
dialogue around women's health. A
comprehensive data infrastructure
that records patient comments and
scales best practices can aid in this
effort.
•
• • Policymakers must continue
supporting the health sector in
campaigns aimed at dispelling
misinformation about Hormone
Replacement Therapy (HRT).
Women should be provided with
accurate information about the risks
and benefits of HRT consistently,
empowering them to make informed
decisions. There should be a specific
focus on reaching women of low
socioeconomic status (SES),
ensuring that they have equal access
to information and healthcare options.
•
• These initiatives collectively aim to
improve the understanding,
communication, and support
surrounding menstrual health,
fostering an environment that
prioritizes women's well-being and
empowers them to make informed
choices about their health.
39
 Chapter Five

BREAST CANCER mahaharap ng malalaking hamon.

Introduksiyon

Sa buong mundo, may malaking pagkakaiba sa mga rate ng pag-

survive at mortalidad ng breast cancer. Dumarami ang pagkamatay
habang tumatanda at ang pag-usbong ng survival sa mga bansang
may mataas na kita ay dahil sa kombinasyon ng maagang diagnosis
at epektibong mga tratamento, na nagreresulta sa 90 porsyento o
higit pang mga babae na buhay pa pagkatapos ng limang taon mula
sa diagnosis.104 Ang katumbas na bilang sa India ay 66 porsyento at
sa South Africa ay 40 porsyento, na naglalarawan ng mas huliang
diagnosis at di-sapat na mga option para sa paggamot.105
Ang breast cancer ngayon ay nag-ambag ng 50 porsyento ng lahat ng
kamatayan sa cancer at patuloy na tumataas sa buong mundo,
kumakatawan sa 50 porsyento ng lahat ng kamatayan sa cancer.
Ang trend na ito ay nakadepende sa mga nagbabagong lifestyle
factors tulad ng pagtaas ng obesity, pag-inom ng alak, bisyo sa
paninigarilyo, at pagbaba ng personal na pisikal na aktibidad, pati na
rin ang pagtanda ng populasyon. Ang mga sistemang pangkalusugan
na hindi kayang pondohan ang kagamitan na kinakailangan para sa
maagang pagsusuri at epektibong paggamot ay nag-aambag sa mga
hamon sa pagsulong ng mga resulta ng breast cancer sa maraming
rehiyon.
Ang mga pagkakaiba-iba sa mga resulta ng breast cancer ay
nagpapakita ng pangangailangan para sa kumprehensibo at
accessible na mga serbisyong pangkalusugan, na nagtatampok sa
maagang pagsusuri, diagnosis, at paggamot. Bukod dito, mahalaga
ang pag-address sa mga lifestyle factors na naglalaan sa pag-usbong
ng mga kaso ng breast cancer para sa pag-iwas. Sa kontekstong ito,
mahalaga ang pag-eksplika at pagpapatupad ng mga estratehiya na
nagpapabuti sa kamalayan sa breast cancer, maagang interbensiyon,
at accessibility ng paggamot, lalo na sa mga rehiyong may mas
mababang rate ng survival. Sa pamamagitan ng pagsugpo sa mga
hamong ito, may pagkakataon na mapabuti ang kabuuang resulta ng
breast cancer at bawasan ang pandaigdigang pasanin ng sakit na ito.
Ang WHO ay naglalatag ng layunin na bawasan
ang mortalidad ng breast cancer ng 2.5 porsyento
kada taon, ngunit ang pag-achieve nito ay
mangangailangan ng malaking pagbabago sa
paraan kung paano hinahandle ng mga nagbibigay
ng serbisyong pangkalusugan at ng mga pasyente
ang sakit na ito.106 Sa paglipas ng panahon,
kinakailangan ng mga nagbibigay ng serbisyong
pangkalusugan sa buong mundo na magtuon sa
mga preventive health measures at tugunan ang
mga social at economic determinants ng kalusugan
na nagdudulot ng kanser. Ang mahalaga sa pag-
achieve nito ay ang paggamit ng mga lokal na
solusyon na kinakailangan upang matugma ang
mga pangangailangan ng lokal sa mga magagamit
na yaman.
Sa UK, mayroong 35 porsyentong pagbaba sa
mortality mula sa breast cancer sa nakalipas na 20
taon.107 Ang pagbaba na ito ay resulta ng mas
mataas na kamalayan sa breast cancer, screening,
at mabilis na diagnosis, kasama ang magandang
access sa surgery, gamot, at radiotherapy.108 Ang
karagdagang pagbaba ng mga insidente ng breast
cancer sa UK ay nangangailangan ng

35% Ang UK ay nakakaranas ng 35

porsyentong pagbaba sa mortalidad ng
breast cancer sa nakalipas na 20 taon.

-2.5%
Ang WHO ay nagtakda
ng layunin na bawasan
ang mortalidad ng breast

50%
cancer ng 2.5 porsyento
bawat taon.
Ang breast cancer ay nag-ambag ng 50 porsyento
ng lahat ng kamatayan sa cancer.
40
Paglipat ng pokus tungo sa pagsasanay at mas mabuting
pang-unawa ng mga maaaring baguhing panganib, na may
layunin sa pangangalaga ng kalusugan at kagalingan ng
dibdib. Ang paglipat ng pokus ay kailangan upang
maiwasan ang paggastos ng mas maraming pera para sa
minimal na benepisyo sa kalusugan ng kababaihan, na
hindi naman inaasahan o matibay na paraan ng
pamumuhay.
ANG KAHALAGAHAN NG INOBASYON AT LOKAL NA
SOLUSYON PARA SA PANGANGASIWA NG BREAST CANCER
Ang pagtuklas ng mga inobatibong paraan para sa pag-iwas
sa breast cancer ay magiging pangunahing bahagi sa
pagpapabuti ng mga resulta at pagpapabagal sa
inaasahang pagtaas ng sakit sa dibdib para sa mga
kababaihan sa mga lumalagong ekonomiya, kung saan ang
mga mahal na diagnostic at treatment options ay hindi
abot-kamay. Mayroon nang mga halimbawa ng inobasyon
na lumilitaw sa mga LLMC sa buong mundo. Ang mga
programa para sa mas maagang pagtuklas na nakatuon sa
pag-aalis ng stigma at takot sa breast cancer, at pagtuturo
sa mga batang babae at kabataang babae na maging
mapanagot sa kalusugan ng dibdib (may o walang mga
target na programa para sa screening) ay nagpapakita ng
mga palatandaan ng epekto. Ang mga best practice
guidelines para sa paggamit ng operasyon, gamot, at
radiation ay maaaring baguhin upang maisalaysay ang lokal
na mga yaman at maipadala sa mga kababaihang may
malamang na makakatanggap ng pinakamaraming
benepisyo. Maari ring itaguyod ang mga preventatibong
pamumuhay sa mga bansang may limitadong kalusugan.
Huwag dapat ipagpalagay na ang mga bansang may mataas
na kita at mas magagandang resulta ay pinakamahusay na
naka-angkop na mamuno sa hinaharap na inobasyon sa
breast cancer. Mayroon ang mga bansang ito ng maraming
dapat matutunan mula sa mga malikhain na solusyon para
sa pag-iwas sa breast cancer na ipinakilala sa mga
lumalabas na ekonomiya. Mayaman ang mga datos ng
epidemiolohiya tungkol sa mga kababaihang nasa mas
mataas na panganib at dapat itong naaangkopan ng
tamang pagsusuri; ang mga mas matandang kababaihan,
ilang etniko at kultural na grupo, ang mga may malakas na
kasaysayan ng pamilya, ang mga gumawa ng maling mga
pagpili sa pamumuhay o yaong namumuhay sa mga lugar
na napag-iiwanan. Maaring mapabuti ang pag-iwas sa
pamamagitan ng mas malusog na mga pagpili sa
pamumuhay at genetikong pagsusuri kung kinakailangan.
Ang mga rate ng mas maagang pagtuklas ay makikinabang
mula sa isang reporma sa sistemang pang-refer
Pagsasaayos ng mga daanan at pagsasanay ng
standard para sa pag-uulat ng pagsusuri sa dibdib,
na nagdudulot sa isang breast screening na
naaayon sa panganib para sa mga kababaihan.
Kahit sa UK, hindi pa rin naaabot ang pantay na
access sa operasyon, gamot, at radioterapiya, at
ang pag-unlad ng mga personalisadong
paggamot na may pokus sa biyolohiya ay
malamang na magpapalawak sa agwat ng
kawalan-pantayang pangkalusugan.
Rekomendasyon: Ang mga gobyerno ay
dapat na bigyang-priority ang pagbuo ng
mga pamamaraang pang-iwas na nakatuon
sa pagbabago ng pamumuhay, pati na rin
ang pagfocus sa paggawa ng mga gabay sa
screening na maaaring baguhin para
maisaayon sa lokal na mga yaman.
Panahon na para sa isang muling pag-iisip: kalusugan ng
dibdib, pagsugpo sa sakit at pagsusuri
Bagamat mahalaga ang pagsusuri sa dibdib, mahalaga rin na
hikayatin ang mga kababaihan na maging bahagi sa
pangangasiwa ng kanilang sariling kalusugan ng dibdib. Ang
WHO global breast cancer initiative ay nagtakda ng layunin
na maiwasan ang 2.5 milyong pagkamatay mula sa breast
cancer mula 2020 hanggang 2040. Ito ay naglalarawan ng 25
porsyentong pagbawas sa pagkamatay ng 2030, na aabot sa
40 porsyento sa 2040 sa mga kababaihan na mas bata sa 70
taon. Ang kanilang estratehiya ay may 3 haligi: pagsusulong
ng kalusugan para sa maagang pagtuklas, maagap na
pagdiagnose, at komprehensibong pangangasiwa sa breast
cancer.
ANG EPEKTO NG COVID-19
Ang pandemya ay nagdulot ng hindi pangkaraniwang
pagkakabasag sa elektibong pangangalaga sa buong mundo,
at ang mga numero ay nagpapahiwatig na may lumalaking
backlog sa hindi natutuklasang mga kaso ng breast cancer.
Ang mga pagkaantala sa pagdiagnose ay nagdulot ng mas
mataas na bahagi ng mga kababaihan na natuklasang may
mas advanced na sakit sa dibdib na may inaasahang
negatibong epekto sa kaligtasan at pagkamatay. Ang mga
pagkaantala ay nagdulot din ng mas mataas na pagkabalisa
at stress para sa mga kababaihang ito at kanilang mga
pamilya, na may natutunang paglala ng kalusugan at
kagalingan sa mental na maitala. Ang epekto sa ekonomiya
ng mas masamang sakit sa oras ng presentasyon na
nagreresulta sa mas maraming masusing paggamot at sa
huli, mas mahirap na kaligtasan.
41
 Ang pandemya ay nagdulot ng
pagbawas sa pagsusuri sa dibdib. Sa
UK, isang ulat na inilathala noong 2021
ay nagtala na ang bilang ng mga
kababaihang isinailalim sa screening sa
parehong 10-buwang panahon noong
2019-2020 at 2020-2021 ay bumaba ng
halos 50 porsyento.113 Kailangang
matutunan ang mga aral mula sa mga
negatibong epekto na dinaranas ng mga
kababaihan dahil sa kakulangan sa
screening sa dibdib na dulot ng
pandemyang Covid-19. May agarang
pangangailangan na gamitin ang
potensyal na pagkakataon upang
baguhin ang umiiral na mga programa
sa screening sa dibdib at makilala ang
pinakamabisang paraan kung paano
maioffer ang screening para sa breast
cancer at maibigay ang pinakamataas
na pamantayan ng pangangalaga para
sa napatunayang sakit.114
Ang programa ng pagsusuri sa dibdib ay
nag-aalok ng pambansang pagsusuri sa
UK na may regular na screening bawat
tatlong taon mula 50 hanggang 71 taon.
Tinatayang nagliligtas ang maagang
pagtuklas sa pamamagitan ng screening
ng 1,300 buhay kada taon, ibig sabihin
ay isang buhay ang naliligtas para sa
bawat 200 na kababaihan na isinailalim
sa screening.117 Gayunpaman, ang
breast cancer ay pinakamadalas sa mas
matandang kababaihan - halos isa sa
bawat tatlong breast cancers ay
nagaganap sa mga kababaihan na may
edad na higit sa 71 taon. Sa UK,
maaaring ipagpatuloy ng mga
kababaihan ang pagsusuri para sa
breast cancer sa kanilang lokal na yunit
ng pagsusuri ng NHS kung naisin nila
gawin ito.118
42
“Ang pagsugpo sa backlog ng screening
ng Covid-19 ay nagbibigay daan
upang suriin kung sino ang dapat bigyan
ng prayoridad sa pagsusuri sa dibdib.”
Ang downside ng breast screening ay na may
mga 4000 na kababaihan kada taon sa UK na
matatagpuan na may cancer na hindi na
magiging panganib sa buhay at maaaring
inaalokan ng
pangangailangan ng hindi kinakailangang
gamutan.119 Ang over-diagnosis ay mas
nagiging karaniwan habang tumatanda ang
mga kababaihan. Ang counter argument ay na
ang breast screening gamit ang mammograms
ay nagliligtas ng buhay at ang tatlong taong
recall service ay sobrang haba ng interval, dahil
ang mga kanser na nag-unlad sa mga taon na
dalawa at tatlong matapos ang screening ay
magiging labis na advanced bago magsimula
ang diagnosis at paggamot.120 Gayunpaman,
ang mas madalas na pagsusuri ay maaaring
magdagdag sa panganib ng cancer dahil sa
radiation exposure, bagaman iniulat ng
maraming specialistang nag-aaral ng breast
cancer na ang karamihan sa mga kababaihan
na kanilang inaalagaan ay mas concerned sa
kapayapaan ng isipan kaysa sa potensyal na
panganib ng madalas na screening. Iniulat ng
isang screening programme para sa mga
kababaihang may edad na 40 hanggang 74
taon na dumadaan sa taunang mammograms
na maaaring maiwasan ang potensyal na 968
na mga pagkamatay sa breast cancer bawat
100,000 na kababaihan na isinailalim sa
screening, bagaman ito ay maaaring magdulot
ng 16 na kamatayan mula sa karagdagang
radiation exposure.121
Rekomendasyon: Sa UK, kinakailangang
suriin ng programa ng NHS recovery ang
malawakang mga listahan ng naghihintay at
baguhin ang programa ng breast screening at
ilipat ang focus sa loob ng mga estratehiya
ng breast cancer mula sa screening tungo sa
pag-iwas.
Pagsusuri para sa Breast Density
Ang breast density ay isang mahalagang at
independiyenteng panganib na factor para sa breast
cancer. Para sa bawat isa porsiyentong pagtaas sa
density, mayroong dalawang porsiyentong dagdag na
panganib ng breast cancer."
 Sa loob ng UK, ang NHS recovery programme ay
Ang breast density ay nagreresulta ng mas nagbibigay ng pagkakataon para ilipat ang focus
mataas na panganib ng cancer. Mas mataas mula sa mass screening programs tungo sa mas
ang breast density sa mga kababaihan na pinanatagong screening na kasama ang pagsukat
naninirahan sa urbanong kapaligiran na ng breast density. Ang mga bagong community
patuloy pa sa kanilang trabaho.122 diagnostic centers na itinatag upang magbigay ng
Gayunpaman, sa maraming bansa kabilang medikal na pagsusuri sa mga pasyenteng
ang UK, ang breast density ay hindi isinangguni ng GP ay dapat isaalang-alang ang
kadalasang sinusukat o iniuulat at wala pang pag-aalok ng mas advanced at pinanatagong
opisyal na batas o gabay para sa mga screening na ito.
clinician na sundan. Sa kabaligtaran, ito ay
obligadong iulat ang breast density sa 46 sa Rekomendasyon: Ang breast density ay
50 estado sa US.123 Sa kasalukuyan, ang dapat na regular na sinusukat sa loob ng
UK Breast Screening - Risk Adaptive mga breast screening clinics bilang
Imaging for Density (BRAID) trial ay bahagi ng pangkalahatang pagbabago ng
nagsasagawa ng pagsusuri sa paggamit ng
mga screening program ng NHS recovery.
supplemental imaging techniques upang
mas mabuti itong makilala ang breast cancer
Malinaw na may isang timbang na dapat tuparin,
sa mga kababaihang may dense na breast
dahil epektibo ang breast screening sa
tissue.124 Ang ebidensya ay
paghahanap ng breast cancer at pagliligtas ng
nagpapahiwatig na ang targeted adjunct
buhay, ngunit ang mass screening programs ay
screening bukod sa tradisyonal na
hindi maayos at kailangang mapabuti. Ang
mammography ay nagbibigay ng potensyal
karagdagang mga imaging technique ay maaaring
na madetect ang 1.5 karagdagang cancer
mapabuti ang kahusayan ng diagnosis ng breast
bawat 1000 na kababaihan.125 Siyam na
disease kumpara sa mammography lamang,
bansa sa Europe ay umano'y tinanggap na
ang ultrasound scans para sa mga
kababaihang may dense na breast tissues at
ini-launch ng Netherlands ang isang trial
upang suriin ang mga benepisyo ng
karagdagang MRI screening para sa
grupong ito ng mga kababaihan.126

43

kasama ang breast ultrasound, tomosynthesis, at
MRI. Inaasahan na sa pamamagitan ng paglipat
ng kwento mula sa paghahanap lamang ng breast
disease at paglilipat ng focus sa breast health at
wellness, ang mga kababaihan ay maaaring
magkaruon ng lakas na maging bahagi ng
solusyon at matiyak na ang mga yaman sa
kalusugan sa landas ng kanser ay optimal na
ginagamit.
PIONEER STUDY: ISANG PILOTONG
PAG-AARAL NG INTERBENSYON SA
LIFESTYLE UPANG BAWASIN ANG
PELIGRO NG KANSER SA DIBDIB127
Ang Pilot ng Lifestyle Intervention to Reduce Breast
Cancer Risk (PIONEER study) ay layunin na
maunawaan kung paano mas pinakamahusay na
suportahan ang mga kababaihan na gumawa ng mga
pagbabago sa kanilang lifestyle upang mabawasan ang
kanilang peligro ng kanser sa dibdib. Ang pangangasiwa
ng wastong pagsasanay at edukasyon tungkol sa mga
pagpipilian sa lifestyle na nagdaragdag ng mga
nababagong panganib sa iba't ibang konteksto ng kultura
ay magiging pangunahing bahagi sa drastikong
pagbawas ng kaso ng kanser sa dibdib.
Ayon sa Cancer Research UK, sa 5000 kaso ng kanser
sa dibdib na ini-diagnose kada buwan, mga 23 porsyento
ang maaaring maiwasan. Ang PIONEER study ay
nagtapos ng recruitment noong Oktubre 2021 at nag-alok
ng pagkakataon sa mga kababaihan na malaman ang
kanilang tinatayang panganib na magkaruon ng kanser
sa dibdib. Pagkatapos nito, isinagawa ang isang
partikular na online na proseso ng pagtatakda ng layunin
upang matulungan ang mga kalahok na itakda ang
kanilang mga layunin upang baguhin ang kanilang
pamumuhay sa paraang pinakatugma sa kanilang
panganib na magkaruon ng kanser sa dibdib
Dahil ito ay isang randomised controlled trial, hindi lahat
ng mga kalahok ay nakatanggap ng parehong antas ng
tagubilin o virtual na interaksyon. Lahat ng mga kalahok
ay nakatanggap ng isang booklet na nagpapaliwanag ng
mga factor ng panganib sa kanser sa dibdib at ang
koponan ng pag-aaral ay available upang talakayin ang
mga alalahanin ng alinman sa mga kalahok. Bukod sa
partikular na online na proseso ng pagtatakda ng layunin,
isang ikatlong bahagi ng mga kalahok ay may access sa
partikular na suporta, kasama ang breast ultrasound,
tomosynthesis, at MRI. Inaasahan na sa pamamagitan
ng paglipat ng kwento palayo mula sa paghahanap ng
sakit sa dibdib lamang at pag-shifting sa pangalan ng
breast health at wellness, ang mga kababaihan ay
magiging may kakayahan na maging bahagi ng solusyon
at matiyak na ang mga yaman sa kalusugan sa landas
ng kanser ay ginagamit nang maayos.
44
Ang impormasyon online ukol sa pagsusuri ng
panganib ng breast cancer at ang isang
ikatlong bahagi ng mga kalahok ay maaaring
gumamit ng website at iniimbitahan sa
facilitated peer support sessions.
Ang pangunahing resulta ay naglalaman ng
pag-aaral kung mas may posibilidad bang
makamit ng mga kababaihan ang kanilang mga
layunin pagkatapos ng 12 na buwan kung sila
ay binigyan ng basic na impormasyon sa
pagsusulat, access sa website, o sa mga
sesyon ng grupo. Subalit, ang mga
mahahalagang pangalawang resulta ay
magbibigay ng karagdagang impormasyon ukol
sa kung aling panganib ng breast cancer ang
nakakayang baguhin ng mga kababaihan, at
kung ang pag-alam na may bahagi ng genetic
na panganib ay nagpapadali o nagpapahirap
sa mga kalahok na makamit ang kanilang mga
layunin
PRESENSIYAL NA PAG-IWAS SA
KANSER SA DIBDIB SA LOOB NG
LATIN AMERICA AT ANG
CARIBBEAN (LAC)
Ang European Code Against Cancer ay
naglalatag ng 12 paraan kung paano maaaring
bawasan ng bawat indibidwal ang kanilang
panganib na magkaruon ng kanser,
kasama ang mga pagbabago sa pamumuhay,
pati na rin ang pagsusulong para sa pagsusuri at
pagbabakuna.129 Ang Pan American
Health Organisation (PAHO) ay nakakakita ng
pangangailangan na baguhin ang European
guidance para sa pagsugpo ng panganib, upang
magamit sa loob ng konteksto ng LAC region.
Binibigyang diin sa pag-aaral na ito ang
dalawang pangunahing panganib na maaaring
magdulot ng kanser sa dibdib at kung paano ito
mababawasan sa pamamagitan ng mHealth
platforms (mga platapormang gumagamit ng
mga mobile phone para suportahan ang praktika
ng medisina).
Pangunahing mensahe: pagsusuri
sa tabako
Ito ay iniulat bilang isang malaking problema sa
kalusugan ng publiko, na may kahindik-hindik
na 322
30 porsyento ng lahat ng mga adulto sa
rehiyon ng LAC ay nagpapakilala bilang mga MGA REKOMENDASYON
naninigarilyo.130 Ang paninigarilyo nang
higit sa 10 taon ay ipinakita na nagdaragdag • Ang mga gobyerno ay dapat magbigay prayoridad
ng 21 porsyento sa panganib ng sa pagbuo ng mga pampaglanggana na estratehiya
pagkakaroon ng kanser sa dibdib, na na nakatutok sa pagbabago ng pamumuhay, pati na
nagbibigay diin sa kahalagahan ng mga rin sa pagsusuri ng mga gabay na maaring baguhin
paraan ng pagsusuri sa tabako sa buong upang umangkop sa lokal na mga mapagkukunan.
rehiyon.131
• Sa UK, ang programa ng NHS na pang pagbawi
Pangunahing mensahe: pagsusuri sa sobra ay dapat magbigay halaga sa malawakang mga
timbang listahan ng naghihintay at baguhin ang programa ng
pagsusuri sa dibdib at ilipat ang atensyon mula sa
Sa pagdating ng 2030, inaasahan na 90 pagsusuri patungo sa pagsugpo.
porsyento ng mga kababaihan sa Cuba at
Panama ay maituturing na sobra timbang. • Ang density ng dibdib ay dapat na isukat nang
Bilang pangunahing panganib na maaaring palaging sa mga klinika ng pagsusuri sa dibdib
magdulot ng kanser sa dibdib, kasama sa bilang bahagi ng pagbabago ng programa ng pag-
mga pangunahing lugar na nais tuklasin ng restore ng NHS para sa mga programa ng
PAHO ang pagsusulong ng pisikal na pagsusuri.
aktibidad at pagsi reduce ng pagkonsumo ng
alak sa kanilang estratehiya sa pagsusuri.
Sa kabila ng implementasyon ng WHO
tobacco at alcohol policies, isang
personalisadong paraan ang kinakailangan
upang makita ang pagpabuti sa insidente ng
mga kaso ng kanser sa dibdib sa LAC.

Ang PAHO ay layuning ipalaganap ang mga

mensahe para sa LAC sa pamamagitan ng
digital na paraan, sa kanilang mHealth
platform. Pagkatapos ng isang awtomatikong
text message, maaaring tingnan ng
tatanggap ang mga Q+A services, pati na rin
ang estadistika ng kanser sa dibdib na
espesipiko sa bawat bansa. Ang mga
teknolohikal na pag-unlad sa loob ng
mHealth market ay kinabibilangan ng mga
wearable device na konektado sa mga
mHealth app at nagbibigay daan sa mga
gumagamit na subaybayan ang kanilang
cardiovascular, respiratory, at metabolic
health.132 Ang masamang kalusugan sa
loob ng mga ito markers ay natuklasan
bilang mga panganib sa pag-unlad ng
kanser sa dibdib, at nagbibigay ang mHealth
ng paraan para sa mga mamamayan ng
LAC na makita ang epekto ng kanilang
kalusugan sa totoong oras.
45
Kabanata Anim
KANSER SA MATRIS
Introduksyon
Sa buong mundo, ang kanser sa matris ay ngayon
ang ikaapat na pinakakaraniwang kanser sa mga
kababaihan, na may mahigit sa 600,000 na bagong
kaso at higit sa 340,000 na namamatay noong
2020.133 Ibig sabihin, ang mga namamatay sa
kanser sa matris ay umuusad na sa pandaigdigang
bilang ng mga namamatay mula sa mortalidad ng
mga ina at bawat dalawang minuto, isang babae ay
mamamatay
dahil sa kanser sa matris. Ang human
papillomavirus (HPV) ay responsable sa 95
porsyento ng mga kaso ng kanser sa matris, at ang
pasanin nito ay pangunahing dala ng mga bansang
ang kalusugan ng mga kababaihan
ay itinuturing na mababang prayoridad at ang mga
serbisyo ay may mababang pondo.134
Humigit-kumulang sa 85 porsyento ng lahat ng
bagong kaso at kamatayan sa buong mundo ay
nangyayari sa mga kabataang babae na mababa
ang antas ng edukasyon at kababaihan na nakatira
sa mga bansang may mababang kita (LMIC),
karamihan sa mga ito ay nasa Sub-Saharan
Africa.135 Ang geograpikal na pagkakakaiba na ito
ay lalo pang pinalala ng katotohanang ang mga
kababaihang nabubuhay na may
46
Ang Human Immunodeficiency Virus (HIV) ay
anim na beses mas may posibilidad na
magkaruon ng kanser sa matris at ito ay
mangyayari sa mas maagang edad.
May ilang sakit na naglalarawan ng
pandaigdigang hindi pantay-pantay at kawalan
ng katarungan tulad ng kanser sa cervix.
Marami sa mga kabataang babae na
namamatay ay mga ina rin ng maliliit na anak
na ang kaligtasan ay naapektohan dahil sa
maagang pagkamatay ng kanilang mga ina.
Ang kanser sa matris ay isang maaaring
maiwasan na sakit at maaaring gamutin kung
maagap itong natuklasan at naagapan. Ang mga
bansang may mataas na kita ay nag-develop ng
mga programa upang tiyakin na ang mga
kabataang babae ay nakakatanggap ng bakuna
laban sa HPV infection at ang mga kababaihan
ay sumasailalim sa regular na pagsusuri sa
matris. Ito ay nagbibigay daan para sa mga
prekanserous na mga lesion na madaling
matuklasan sa maagang yugto kung saan
maaari itong madaling gamutin gamit ang lokal
na ablative na mga pamamaraan. Sa mga LMIC,
ang limitadong access sa mga hakbang sa pag-
iwas ay nagreresulta sa pagkatagilid
ng pagtuklas sa mga kaso ng kanser sa matris,
sa oras na ito, ang sakit ay mas nangunguna na.
Ang rate ng kamatayan sa mga bansang ito ay
mas mataas dahil kapag natuklasan na, ang
access sa paggamot para sa invasive
cancerous lesions ay madalas na limitado.
Halimbawa, ang radiotherapy ang pangunahing
gamot para sa invasive cervical disease, ngunit
mas mababa sa 50 porsyento ng mga bansa sa
Africa ang mayroong anumang uri ng
serbisyong radiotherapy, at ang iba ay nag-
aambag ng isang makina para sa mga halos
limang milyong tao.
Nakalkula na ang mga kaso ng kanser sa
matris ay tataas nang malaki kung ang global
na pagsisikap na alisin ang sakit gamit ang
isang kombinadong paraan para sa pagsiwalat,
pagsusuri, at paggamot ay hindi itinaas agad
bilang isang bagay na kinakailangan. Tinataya
ng mga dalubhasa na sa pamamagitan ng 2040,
maaaring magkaruon ng 50 porsyentong
pagtaas sa mga kamatayan na katumbas ng
450,000 preventable deaths kada taon.
Panahon para sa HPV at Kanser sa Matris
Ang HPV ay ang pinaka-karaniwang viral na
impeksiyon ng sistema ng reproduksyon at
pangunahing naipapasa sa pamamagitan ng
pakikipagtalik. Ang karamihan ng mga
impeksiyon ay nagaganap matapos ang
pagsisimula ng gawain sa seksuwal, na may
karamihan sa mga lalaki at babae na
naaapektohan sa ilalim ng ilang yugto ng
kanilang buhay at ang ilan ay paulit-ulit na na-
infect. Gayunpaman, sa 90 porsyento ng mga
impeksiyon ng HPV, ang immune system ng
katawan ay nalinis ang impeksiyon sa ilalim ng
ilang punto, nang walang pangmatagalang mga
epekto. Bagaman ang karamihan ng
prekanserous na mga lesion ay umaayos nang
kusa, may maliit na panganib na ang
impeksiyon ng HPV ay maging kroniko, at ang
prekanserous na lesion ay umuunlad patungo
sa pagiging invasive.
“Nakalkula na ang mga kaso ng
kanser sa matris ay tataas nang
malaki kung ang global na
pagsisikap na alisin ang sakit
gamit ang isang kombinadong
paraan para sa pagsiwalat,
pagsusuri, at paggamot ay hindi
itinaas agad bilang isang bagay
na kinakailangan.”
HPV vaccination
Ang mga bakuna laban sa HPV ay ligtas at
epektibo sa pag-iwas sa mga impeksiyon ng
HPV, mataas na antas na precancerous cervical
lesions, at invazibong kanser, at pinakaepektibo
kapag ibinibigay bago ang unang paglabas sa
HPV. Kaya't nirerekomenda ng WHO ang
pagbabakuna sa mga batang babae na may
edad na siyam hanggang 14 taon, bago pa man
ang karamihan sa kanila ay maging aktibo sa
seksuwal.139 Mahalaga na maunawaan na ang
pagbabakuna laban sa HPV ay hindi pumapalit
sa cervical cancer screening population
screening-based programs pa rin ang kailangan
upang makakita at gamutin ang cervical
precancerous lesions at itinatag na kanser
upang mabawasan ang bilang ng cervical
cancer at pagkamatay.
Ngunit ang pagbabakuna laban sa HPV ay
lubos na matagumpay sa pag-iwas sa kanser ng
cervix, at ang pandaigdigang implementasyon
ng mga programa ng pagbabakuna sa HPV ay
dapat bigyang prayoridad.

Mayroong maraming iba't ibang uri ng HPV,

ngunit ang mga subtayp 16 at 18 ay
responsable sa hindi bababa sa 70 porsyento
ng lahat ng kanser sa matris at 50 porsyento ng
mataas na grado ng mga prekanserous na
lesion. Sa mga kababaihan na may normal na
immune system, karaniwan ay kinakailangan
ang 15-20 taon bago ang kanser sa matris ay
umusbong, ngunit maaaring maging maikli ang
yugto na ito ng lima o sampung taon sa mga
kababaihan na may hindi naaayos na HIV
infection, dahil sa kanilang hinina ng immune
system.
47
 Ang programa ng pagbabakuna ng UK ay
nagpapakita ng epekto nito nang maipublish ang
resulta noong Nobyembre 2021 na nagpapakita ng
97 porsyentong pagbaba sa mga precancerous
cervical changes sa mga kababaihang inaalokan
ng HPV vaccine sa edad na 12-13 (na ngayon ay
nasa kanilang 20s), 75 porsyento para sa 14-16
taong gulang at 39 porsyento para sa 16-18 taong
gulang kumpara sa hindi nabakunahan na
populasyon.141
Ang WHO elimination of cervical
cancer initiative
Ang pandaigdigang estratehiya ng WHO para
mapabilis ang pagsugpo ng cervical cancer ay
tinanggap ng World Health Assembly (WHA) noong
2020. Ito'y nagmumungkahi ng panibagong
politikal na kagustuhan upang gawing isang
realidad ang pagsugpo at pagkakaisa ng lahat ng
stakeholders sa likod ng isang pangkaraniwang
layunin. Upang masugpo ang cervical cancer, ang
bawat bansa ay dapat makamit at mapanatili ang
isang rate ng insidensya na mas mababa sa apat
na kaso ng cervical cancer bawat 100,000 na
kababaihan.142
Ang pag-abot sa layuning ito ay magdedepende sa
mga bansa na makamit ang "90-70-90 targets" na
nakalista sa WHO strategic plan, na batay sa
tatlong integradong haligi: pagsugpo sa
pamamagitan ng bakuna, screening, at treatment
hanggang 2030. Ang mga targets ay:
• 90 porsyento ng lahat ng mga batang babae ay
lubos na nabakunahan laban sa HPV virus bago
mag-15 taong gulang
• 70 porsyento ng mga kababaihan ay na-screen
gamit ang mataas na kapasidad na test bago mag-
35 taong gulang at muli bago mag-45 taon
• 90 porsyento ng mga kababaihan na may
cervical disease ay nakakatanggap ng treatment –
90 porsyento ng mga kababaihan na may pre-
cancer ay naitratreat at 90 porsyento ng mga
kababaihan na may invasive cancer ay namanage.
Kung maabot ang target na 90 porsyento na
pagbabakuna, tinatayang 45 milyong buhay ang
maliligtas mula sa cervical cancer sa mga LMIC sa
susunod na dekada.143 Ngunit, 58 lamang
48
“Upang alisin ang cervical
cancer, ang bawat bansa ay
dapat umabot at panatilihin
ang rate ng insidente na mas
mababa sa apat na kaso ng
cervical cancer kada 100,000
na kababaihan.”
porsyento lamang ng mga bansa sa buong mundo
ang kasalukuyang nag-aalok ng bakuna sa mga
batang babae sa edad na siyam hanggang 15 taon,
kung saan ibig sabihin, sa kabuuan, mas mababa sa
20 porsyento ng mga batang babae sa LMICs ang
makakakuha ng HPV vaccine, kumpara sa 90
porsyento sa mga mayayaman na bansa.144
Sa malinaw, ang pag-optimize ng kahandaan at
pagtanggap ng HPV vaccine ay isang kritikal na
unang hakbang sa pag-abot sa mga layunin ng
WHO. Gayunpaman, ang mga sistema na maayos
sa isang bansa o kultural na setting ay bihirang
direkta o madaling maililipat sa isa pang lugar. Isa sa
tatlong babae sa Africa ay ikinakasal noong kanilang
kabataan, at isa sa sampung kabataang babae ay
ikinakasal bago mag-15 taong gulang.145 Bukod
dito, may hindi bababa sa 52 milyong batang babae
na hindi pumapasok sa paaralan.146 Ibig sabihin,
ang pag-abot sa mga batang babae na pinakamalaki
ang panganib ay nagdadala ng isang malaking
hamon kahit na ang kinakailangang imprastruktura
upang bakunahan sila ay magagamit. Ang
pagsasagawa ng pananaliksik sa pag-aalok ng HPV
vaccination kasama ang iba pang bakuna sa
kabataan ay dapat pagtuunan ng pansin bilang isa
sa mga potensyal na solusyon sa problemang ito.
Ang pagbibigay ng bakuna sa mga batang lalaki pati
na rin sa mga batang babae ay isa pang potensyal
na paraan upang makamit ang pagsugpo ng cervical
cancer sa mga babae at iba pang cancer na may
kaugnayan sa HPV sa mga lalaki at babae.
Gayunpaman, ang mga implikasyon sa pinansiyal at
suplay ng pagsasagawa ng programa ng bakunahan
ay dapat isaalang-alang sa isang pandaigdigang
konteksto. Sa UK, ang pagbabakuna ng mga batang
lalaki na may edad na 11 at 12 taon ay nagsimula
nang maayos, at mataas ang pagtanggap. Ngunit,
kung
Humigit-kumulang 80 porsyento ng mga babae
ang nakakakuha ng kahit isang uri ng HPV sa
kanilang buhay, ang pagbibigay ng bakuna sa
mga batang lalaki pati na rin sa mga batang
babae sa mga bansang may limitadong
pinansiyal na yaman ay hindi epektibong
paggamit ng bakuna kapag layunin ang cervical
cancer nang espesipiko.147 Ang
pangmatagalang layunin para sa mga programa
ng HPV vaccination ay dapat isama ang mga
batang lalaki ngunit sa kasalukuyan, hindi ito
isang makatotohanan o abot-kayang estratehiya
para sa maraming bansa. Sa konteksto ng
kasalukuyang mga hadlang, ang
pinakamabisang epekto ay sa pamamagitan ng
pagbibigay ng HPV vaccination sa mga babae
lamang.
Rekomendasyon: Kapag ang mga
pamahalaan na may limitadong
yaman ay naghahanap ng mga
estratehiya upang maalis ang
cervical cancer, dapat itaguyod ang
prayoridad ng pagbibigay ng HPV
vaccination sa mga batang babae,
tulad ng inirerekomenda ng World
Health Organization.
Ang pangalawang bahagi ng WHO 2030 target ay
para sa 70 porsiyento ng mga batang babae sa
buong mundo na sumailalim sa cervical screening
sa hindi bababa sa dalawang pagkakataon bago
mag-45 taong gulang. Ang pagsasagawa ng
dalawang cervical screenings sa buhay ng isang
babae, bukod sa pag-achieve ng mataas na target
ng HPV vaccination, ay magbibigay daan sa LMICs
na maabot ang layunin na maalis ang cervical
cancer ng hindi bababa sa 10-15 taon bago ang
mga kasalukuyang proyeksi.
Ang UK ay madalas na itinuturing na may isa sa
pinakamahusay na mga cervical screening program
sa buong mundo at tinatayang nagsasalba ito ng
halos 4,500 buhay taun-taon. Nag-aalok ang
programa ng screening sa mga babae na may
edad na 25-49 taon kada tatlong taon at kada
limang taon mula sa mga edad na 50-64.
Gayunpaman, ang isang programa ng screening ay
magiging matagumpay lamang kung ito ay maayos
na ginagamit, at nakakabahala na sa loob ng
nakalipas na sampung taon ay may pagbaba sa
bilang ng mga kababaihan sa UK na kumukuha ng
cervical screening, na umabot sa 20-taon na
pinakamababang porsyento noong 2018 na 71
porsiyento. Inaasahan ang karagdagang pagbaba
bilang resulta ng pandemya ng Covid.
Maraming dahilan para sa pagbaba nito ng
pagtanggap ngunit ang paghiwa-hiwalay ng mga
serbisyong pangkalusugan ng kababaihan at ang
kakulangan ng liderato at malinaw na pananagutan
sa buong sistema ay nagresulta sa kalituhan,
pagkaantala, at panganib sa kaligtasan ng
pasyente. Mas mababa ang tsansa na susundan ng
mga kababaihan ang alok ng screening kung sila
ay mula sa pinakamahirap na quintile. Ang mga
kababaihan mula sa mga itim at Asyanong minorya
ay mas mababa ang tsansang dumalo sa mga
appointment para sa cervical screening kumpara sa
mga puting kababaihan.151 Muling dapat maglaan
ang Women's Health Strategy ng gobyerno ng UK
ng mga resources upang tutukan ang mga minority
ethnic group at mapabuti ang pagtanggap ng
cervical screening.
ADDRESSING INEQUALITIES IN HPV
VACCINATION UPTAKE
Sa loob ng mahigit isang siglo, ang MSD ay
nagbibigay ng mga inobasyon para sa buhay,
nagdadala ng mga gamot at bakuna para sa
maraming pinakamatitindi sa mga sakit sa
buong mundo. Ngayon, patuloy ang MSD na
nasa unahan ng pananaliksik upang magbigay
ng mga makabagong solusyon sa kalusugan at
itaguyod ang pagsusuri at paggamot sa mga
sakit na nagbabanta sa mga tao at hayop sa
buong mundo.
Ang paglalawak ng agwat ng inequality sa
cervical cancer
Sa loob ng isang dekada mula nang ito'y itatag,
ang UK's HPV schools vaccination program ay
nagkaruon ng malaking progreso, na
nagpapababa ng HPV prevalence sa mga 16-
18 na taong gulang na kababaihan mula 15
porsyento pababa sa dalawang porsyento.152
Kasama ang cervical screening at cervical
cancer treatment, may tunay na pagkakataon
na malunasan ang cervical cancer bilang isang
banta sa kalusugan ng publiko. Maaring
baguhin nito ang buhay ng libu-libong
kababaihan sa UK,153 at makatipid sa NHS ng
mahigit £20m bawat taon,154 habang ito ay
isang mahalagang unang hakbang sa
pagsisikap na malunasan ang iba't ibang mga
cancer na may kaugnayan sa HPV sa mga
kababaihan at kalalakihan
49

Subalit, sa gitna ng malaking pagbabago sa mga
programa ng HPV vaccination sa paaralan at
cervical screening dahil sa pandemyang COVID-
19, ang HPV vaccination coverage ay malayo sa
itinakdang 90 porsyentong marka ng WHO.
Kahit bago ang pandemya, ang national
coverage rates ay nakakaranas ng maliit ngunit
patuloy na pagbaba mula 2015/16, na may
malaking regional na pagkakaiba.155 Ang
mataas na antas ng kahirapan ay direkta nang
konektado sa mababang vaccine uptake,156 at
insidente ng cervical cancer: na may 65
porsyento ng mga kaso sa mga kababaihan
mula sa pinakamababang socioeconomic
group.157 Habang sinususubok natin na
makabangon at mapabuti ang rates ng
vaccination at screening, kinakailangan nating
gawin ang lahat upang siguruhing walang babae
ang maiiwan sa harap ng lumalaking agwat ng
inequality sa cervical cancer.
Paano itinugon ng MSD ito?
Ang pagbangon ng HPV vaccination program ay
isang mahalagang hakbang sa pagtataguyod ng
pagkakataon na malunasan ang mga cancer na
may kaugnayan sa HPV sa UK at pagpapatunay
na hindi ito mawawala ang tagumpay hanggang
sa petsa sa pagpapababa ng mga kaso ng
cervical cancer.
Tailored messaging
Isa sa mga pinakamalaking pagkakataon upang
siguruhing mataas ang pag-angkat ng
vaccination program ay ang tiyakin na ang mga
magulang ay may kaalaman sa pangangailangan
ng pahintulot para sa kanilang anak na
tumanggap ng HPV vaccination sa paaralan.
Upang mag-develop ng isang awareness
campaign na magpapabuti sa kamalayan ng
mga magulang ukol sa HPV vaccination program,
isinagawa ng MSD ang market research upang
maunawaan ang mga pangunahing mensahe na
magiging epektibo at ipinagpatuloy na i-update
ang umiiral na HPV public awareness site upang
isama ang customized na mensahe kabilang ang
mga bagay tulad ng pagsasanay sa mensaheng
may kaugnayan sa cancer upang mapabuti ang
kamalayan ng mga magulang tungkol sa HPV.
50
Nakatuon sa mga lugar na may mababang porsyento ng
pagsang-ayon upang tugunan ang hindi pantay-pantayang
sitwasyon
Iba't ibang mekanismo ng pampublikong pag-aanunsiyo,
kabilang ang outdoor advertising, nilalaman sa social media,
at radyo ads, ang ginamit bilang bahagi ng kampanya at
itinaas sa mga lugar na may mababang porsyento ng
pagsang-ayon. Ang masusing antas ng datos na magagamit
sa pagtanggap ng bakuna laban sa HPV ay nagbigay-daan
para sa kampanya na maging partikular sa bawat lokalidad.
Halimbawa, ang paglalagay ng mga anunsyo sa bus na
nakatuon sa mga pangunahing ruta ng bus sa London o
Manchester na may mababang porsyento ng pagsang-ayon.
Isang kampanya na maaring baguhin at tagumpay
Sa pagsasaalang-alang sa epekto ng pandemya ng Covid-19
sa programa ng pagbabakuna laban sa HPV, mahalaga ang
pag-unawa sa mga lugar na may pinakamababang porsyento
ng pagsang-ayon upang mabawasan ang karagdagang hindi
pantay-pantayang pagsasakripisyo. Ang kakayahan ng
kampanya ng MSD na baguhin ang kanilang mga
interbensyon sa partikular na mga lugar gamit ang lokal na
datos ay nagbibigay ng pagkakataon para sa iba pang mga
serbisyong gawin ang parehong hakbang upang tiyakin na
mas mataas na pamumuhunan ay ginagawa sa mga lugar na
ito na nangangailangan nito ng pinaka. Ang kampanyang ito
ay nagbibigay-diin sa pangangailangan ng tama at mabilis na
datos at ebidensya upang gabayan ang paggawa ng desisyon
at pagbuo ng kampanya, na dapat na isang pangunahing
prayoridad sa anumang sistema ng kalusugan at maaaring
gamitin sa lahat ng larangan ng kalusugan upang suportahan
ang paggaling at address ang mga hindi pantay-pantayang
pangkalusugan.
Noong 2021, 83,000 katao ang bumisita sa HPV public
awareness site, kung saan ang karamihan (72,000) ay
nagbisita sa seksyon ng FAQ, na nagpapakita ng pagnanais
para sa karagdagang impormasyon tungkol sa HPV. Higit sa
lahat, ang karamihan sa mga nag-access sa site ay nasa mga
lugar na may mababang porsyento ng pagsang-ayon tulad ng
London, Glasgow, Birmingham, Manchester, kung saan
nadagdagan ng MSD ang kanilang pamumuhunan. Bukod dito,
ang isang pagsusuri sa site na nagtatanong sa mga
gumagamit, "pagkatapos ng pagbisita sa site, mas"
"Mas malamang bang pumayag na mabakunahan
ang iyong anak laban sa HPV?" ay natagpuan na 92
porsyento ng mga nag-click sa pagsusuri ay nag-
click NG OO. Ipinakikita nito na ang pagbibigay ng
edukasyonal na materyal na naayon sa feedback
mula sa nakaraang market research ay maaaring
nagpapataas ng paniniwala at kumpiyansa sa
bakuna at nagtutulak sa mga magulang na pumayag
na mabakunahan ang kanilang anak laban sa HPV.
Sa panahon kung saan ang programa ng
pagbabakuna laban sa HPV ay nakaranas ng
malalaking pagbaba sa coverage rate dahil sa
pandemya, ang prayoridad ay dapat na nasa
pagpapabuti at
"Sa panahon kung saan ang programa ng pagbabakuna
laban sa HPV ay nakaranas ng malalaking pagbaba sa
coverage rate dahil sa pandemya, ang prayoridad ay
dapat na nasa pagpapabuti at pinalakas na programa
tungo sa antas bago ang pandemya upang mapanatili
ang kalusugan ng mga susunod na henerasyon laban sa
mga kanser na maaaring maiwasan ng HPV. Ang UK ay
dapat na patuloy na gabayan ng data sa paggawa ng
desisyon nito upang tiyakin na ang lahat ng mga hakbang
na ginawa hanggang sa kasalukuyan sa pagbawas ng
mga sakit at kanser na may kinalaman sa HPV ay hindi
mababaligtad, lalo na para sa pinakamahina.
Naglaan ang MSD ng sponsorship funding para sa
programang ito ng trabaho, at may kontrol na pang-
editoryal lamang sa kaso na ito. Nananatiling may ganap
na kontrol sa pang-editoryal ang Public Policy Projects sa
iba pang bahagi ng ulat."
51
 "Rekomendasyon: Ang Women’s Health
Strategy ng UK ay dapat magtuon sa pag-
target sa mga ethnic minority groups upang sa pamamagitan ng mga tagumpay nito, at
mapabuti ang cervical screening uptake. nagmumula ito sa trabaho na nakikita sa UK
Kinakailangan ang isang komprehensibong at US, bagaman mas limitado ang pondo.
paraan upang address ang lumalawak na
kawalan-pantayang kaugnay sa cervical
cancer."

"Ang takot, hiya, sakit, at mahirap na access sa

mga appointments ay naglalaan ng problema sa
mababang cervical screening uptake. Bukod dito,
madalas sabihin sa mga kababaihan na
kailangang sumailalim sa karagdagang masusing
pagsusuri sa ibang clinic para sa cervical
screening dahil sa mga patakaran sa komisyon. Ito Rwanda
ay hindi lamang hindi praktikal; ito ay nagiging
isang negatibong hadlang para sa maraming
kababaihan. Ang pagsasama ng cervical
programa ay nagbibigay hindi lamang ng
screening sa loob ng isang appointment para sa
screening, kundi nagsisiguro rin ng pagsunod
iba pang mga serbisyong panggynaecological o
sa mga kababaihan na nagpositibo sa
pangkalusugang pangreproduktibo ay maaaring
precancerous lesions. Dahil dito, naging
maging mas acceptable sa mga kababaihan at
16,563 ang mga kababaihang dumalo sa
mas cost-effective. Ang pagtatag ng mga women’s
screening, at sumunod dito ay 559 na
health hubs sa komunidad, kung saan maaaring
tumanggap ng thermal ablation sa parehong
mag-access ang mga kababaihan sa lahat ng
pasilidad kung saan isinagawa ang
kanilang pangangailangan sa kagalingan at
screening.159 Ito ay mahalaga sapagkat ito'y
screening, ay dapat maging direksyon patungo sa
nagbibigay hindi lamang ng tamang tuluy-
hinaharap."
tuloy na paggamot kundi nagbaba din ng
gastos sa biyahe na kakaharapin ng mga
"Rekomendasyon: Sa UK, ang cervical
kababaihan kung inaasahan na sila'y
screening services ay dapat i-integrate
maglilipat sa ibang distrito o pasilidad para sa
sa mga regular na sexual at
kanilang paggamot.
gynaecological health services para sa
mas madaling access."
Pagtatatag ng Pangunahing Halimbawa
"Rekomendasyon: Ang mga pagsisikap
Katulad ng nakita sa pagsasakatuparan ng
na ipakilala ang self-sampling ay
polio, MMR at ngayon naman ay HPV
kailangang palawakin sa mga bansang
vaccination, ipinakita ng Rwanda ang
may mababang kita. Matapos ang
determinasyon na mapabuti ang kalusugan
YouScreen study sa London, ang HPV
ng lahat ng mamamayan.160 Ito ay
self-sampling ay dapat ipatupad sa
pinangunahan ng isang pangunahing
buong UK na nakatutok sa mga grupo na
babaeng lider sa bansa, na may buong
may mas mababang screening uptake."
sigasig na nagsusulong ng pagpapabuti ng
kalusugan ng mga kababaihan at nagiging
RWANDA: PAMBANSANG PROGRAMA SA
inspirasyon sa mga batang babae at
CERVICAL CANCER
kabataang kababaihan sa komunidad. Ang
screen-and-treat pilot program ay nagbibigay
Ang Rwanda ay nagpatupad ng isang
ng ehemplo sa ibang bansa ng mga
matagumpay na HPV vaccination scheme
kinakailangang inobasyon upang alisin ang
kasabay ng pagsusuri at paggamot, at ngayon ay
sakit na ito at mabawasan ang epekto nito sa
nasa landas na maging unang bansa na
sosyal at ekonomikong estado ng mga
matanggal ang cervical cancer. Sa lumalabas na
kababaihan.
ekonomiya, ipinakita ng Rwanda ang katatagan

52
programa ay nagbibigay hindi lamang ng
screening, kundi nagsisiguro rin ng pagsunod sa
mga kababaihan na nagpositibo sa precancerous
lesions. Dahil dito, naging 16,563 ang mga
kababaihang dumalo sa screening, at sumunod
dito ay 559 na tumanggap ng thermal ablation sa
parehong pasilidad kung saan isinagawa ang
screening.159 Ito ay mahalaga sapagkat ito'y
nagbibigay hindi lamang ng tamang tuluy-tuloy
na paggamot kundi nagbaba din ng gastos sa
biyahe na kakaharapin ng mga kababaihan kung
inaasahan na sila'y maglilipat sa ibang distrito o
pasilidad para sa kanilang paggamot.
Pagtatatag ng Pangunahing Halimbawa
Katulad ng nakita sa pagsasakatuparan ng polio,
MMR at ngayon naman ay HPV vaccination,
ipinakita ng Rwanda ang determinasyon na
mapabuti ang kalusugan ng lahat ng
mamamayan.160 Ito ay pinangunahan ng isang
pangunahing babaeng lider sa bansa, na may
buong sigasig na nagsusulong ng pagpapabuti
ng kalusugan ng mga kababaihan at nagiging
inspirasyon sa mga batang babae at kabataang
kababaihan sa komunidad. Ang screen-and-treat
pilot program ay nagbibigay ng ehemplo sa ibang
bansa ng mga kinakailangang inobasyon upang
alisin ang sakit na ito at mabawasan ang epekto
nito sa sosyal at ekonomikong estado ng mga
kababaihan.
REKOMENDASYON
• • Kapag ang mga gobyerno na may limitadong
yaman ay naghahanap ng mga paraan upang
alisin ang cervical cancer, dapat itong
itaguyod ang pagbabakuna ng HPV sa mga
batang babae, ayon sa rekomendasyon ng
World Health Organization.
• • Ang Women's Health Strategy ng UK ay dapat
magtuon sa pag-target sa mga etnikong
minorya upang mapabuti ang pagtanggap sa
cervical screening. Kinakailangan ang isang
buong pamamaraan upang address ang
lumalaking pagkakabahabahagi sa cervical
cancer.
• • Sa UK, ang cervical screening services ay
dapat i-integrate sa regular na sexual at
gynecological health services para sa
madaliang access.
• • Ang mga pagsusumikap na ipakilala ang self-
sampling ay dapat gawing mas malawak sa
mga bansang may mababang hanggang
katamtamang kita. Susundan ang YouScreen
study sa London, at ang HPV self-sampling ay
dapat ipatupad sa buong UK na may layuning
tuklasin ang mga grupo na may mababang
pagtanggap sa screening.
53
Chapter Seven
A GENDERED LENS:
RESEARCH, DATA & POLICY
Introduction
Ang pangunahing suliranin sa kalusugan ng mga
kababaihan ay ang pangangailangan para sa
mabuting data, pananaliksik, at patakaran, upang
tiyakin na ang resulta ng kalusugan ng mga
kababaihan ay maging pinakamabuti. Ang pagtaas
ng kamalayan sa mga istrakturang may bahid ng
paboritismo laban sa mga kababaihan ay naging
mas matindi, lalo na't ipinakita ng pandemya ng
Covid-19 kung paanong ang kakulangan ng pansin
sa disagregasyon ng datos ay nagdulot ng
masamang resulta para sa mga kababaihan.
Ang mabuting kalusugan ng kababaihan ay
nagsisimula bago pa man pumasok sa silid ng
doktor. Ito ay maaring mangyari lamang kapag ang
mga clinical trial ay nangangailangan ng balanseng
representasyon ng mga kababaihan upang maging
posible ang pantay-pantay na serbisyo sa
kalusugan. Kaakibat nito ay ang pangangailangan
na tiyakin ang representasyon ng mga kababaihan
sa larangan ng medikal na pananaliksik at
propesyon, upang itulak ang adhikain na ito. Sa
bawat hakbang sa proseso, ang pagsusuri gamit
ang perspektibong pangkasarian ay kinakailangan
upang tiyakin na ang mga kababaihan ay
makakatanggap ng pinakamahusay na serbisyong
pangkalusugan.
54
Pagbubuntis: Proteksyon sa pamamagitan ng
pananaliksik hindi proteksyon mula sa
pananaliksik
Bago ang 2010, mahigit sa 90 porsyento ng mga
approved na gamot ng American Food and Drug
Administration ay walang datos tungkol sa
epektibidad at kaligtasan sa panahon ng
pagbubuntis, at gayunpaman, higit sa 80
porsyento ng mga kababaihang gumagamit ng
gamot sa panahon ng pagbubuntis ay gagawin ito
nang may kaunting datos sa kaligtasan.161 Sa
katunayan, hanggang sa dekada ng 1990, ang
mga kababaihang nasa edad ng pagbubuntis ay
itinataboy mula sa mga clinical trial sa kabuuan
dahil sa mga kasaysayan ng pangangamba
tungkol sa pinsala ng mga gamot sa mga hindi pa
isinisilang na anak, na nagmula sa kaso ng
thalidomide, na inialok sa mga kababaihan noong
1950s upang pigilan ang umaga-sakit ngunit
nagdulot ng mga depekto sa mga isinisilang na
mga bata.162 Ang pagtuon sa hindi pa isinisilang
na anak ay sa di-pinaalam na paraan ay nagdulot
ng deprioritization sa kalusugan ng mga
kababaihan.
Ang pag-exclude mula sa mga clinical trial ay
nagpapatuloy sa paniniwalang ang mga
kababaihan ay mga tagapagdalang ng anak, at
nagdudulot ng mga panganib pagkatapos ng pag-
apruba, kung saan may mas kaunting monitoring
at pagsusumite ng ulat sa kaligtasan kaysa sa
karaniwang praktika.
 Sa mga clinical trial. Kahit na hindi kasama sa
mga clinical trial, mas malamang na makatanggap
pa rin ang mga kababaihan ng bagong gamot sa
pamamagitan ng mga hindi naka-base sa
ebidensiyang paraan. Ang kakulangan sa
ebidensiyang ito ay nagdudulot ng mga kahirapan
para sa mga manggagamot na nagbibigay ng
payo sa mga buntis at nagpapasuso hinggil sa
gamot na paggamot.
Hindi pa ito naging mas maliwanag kaysa sa
panahon ng pandemya. Bagamat kinikilala ang
mga buntis na mas madaling tamaan ng Covid-19
kaysa sa mga hindi buntis, ang mga buntis ay
itinatangi sa mga maagang yugto ng pagsubok ng
bakuna.
Mayroon pa ring napakalimitadong klinikal na
datos hinggil sa immune response na dulot ng
mga bakuna para sa mga babaeng ito. Ito ay
nagdulot ng kawalan ng katiyakan at kalituhan
para sa mga buntis kung dapat ba silang
tumanggap ng bakuna o hindi. Sa Enero 2022,
halos lahat ng mga babaeng buntis na naadmit sa
intensive care na may Covid-19 sa UK ay hindi
naka-bakuna.163
FEMTECH: ANG KINABUKASAN NG KALUSUGAN NG
KABABAIHAN
Ang Femtech (female technology) ay isang merkado para
sa mga produkto at software na nakatuon nang espesipiko
sa mga isyu sa kalusugan ng kababaihan tulad ng
contraception, menstrual pain, fertility, at sexual
wellness.164 May malawak na hanay ng mga kumpanya sa
buong mundo na nag-aalok ng mga solusyon mula sa
period-tracking hanggang sa mga app na nag-prescribe ng
contraception, pati na rin ang pag-imbak ng datos ng mga
wearable breast pumps. Ang mga modernisadong
serbisyong pangkalusugan na ito ay may kakayahan na
baguhin ang mga luma at hindi na akma sa panahon na
mapagkukunan noon ng kalusugan ng kababaihan.
Sa paglawak ng merkado, may pagkakataon na maitama
hindi lamang ang gender gap, kundi pati na rin ang agwat
sa pag-access sa teknolohiya. Sa loob ng UK, ang NHS ay
nakikipagtulungan sa mga kumpanya ng Femtech tulad ng
Peppy Health
upang mapakinabangan ang kanilang workforce. Mga
halimbawa ng kanilang gawain ay ang pag-suporta sa mga
manggagawang NHS na dumadaan sa menopos, kung
saan may ginagawang pilot
na pagsusuri ay natuklasan na 55 porsyento ng
mga empleyado ay nag-apply ng leave sa
trabaho dahil sa mga sintomas ng menopos. Sa
pag-aalok ng isang ligtas na lugar at
personalisadong suporta mula sa mga
ekspertong praktisyoner, iniwan ng pagsusubok
na ito na 81 porsyento ng mga empleyado na
mas buo ang kanilang commitment sa NHS, na
nangangahulugang nag-ambag ito sa mas
mataas na produktibidad sa workplace.165
Inaasahan na lalaki ang sektor, at sa
kalahating bahagi ng populasyon bilang laki ng
merkado, may sapat na pagkakataon para sa
pag-unlad. Bilang isang paraan ng pagtatapos
ng gender gap sa pamamagitan ng pag-address
ng mga di-pantay-pantay sa kalusugan ng
kababaihan, itinataguyod ng Femtech ang
pagpapabilis ng kamalayan at suporta sa
kalusugan ng kababaihan, pati na rin ang pag-
aalok ng isang lugar para sa mga negosyanteng
babae na mag-expand.166
PRESUMPTIVE EXCLUSION TOWARD
FAIR INCLUSION - WOMEN IN CLINICAL TRIALS
THROUGH THE LENS OF HIV
Ang Human Immunodeficiency Virus (HIV) ay
malubhaang humihina sa immune system, ngunit
ang maagang pagtuklas nito ay nagbibigay ng sapat
na oras para sa epektibong interbensiyon ng gamot
gamit ang antiretroviral drugs (ARVs), na nagbibigay
daan para sa mga diagnosed na mabuhay nang
mas matagal at mas malusog. 167 Bagaman higit sa
kalahati ng mga kaso ng HIV sa buong mundo ay
kababaihan, sila ay naglalarawan lamang ng 15
porsyento ng mga kalahok sa phase III HIV trials sa
huling limang taon.
Ang mga grupo na karaniwang itinatangi mula sa
pagsasagawa ng mga pag-aaral ay kinabibilangan
ng mga buntis, mga miyembro ng trans community,
nagpapasuso, at mga bata. Ito ay hindi
makakatulong sa pagtiyak ng epektibong clinical
trials, sapagkat ang mga grupong ito na mababa
ang representasyon ay nangangailangan ng mas
maraming pananaliksik at mas maraming datos,
hindi mas kaunti.
Ang mababang representasyon na ito ay hindi
limitado sa HIV kundi maaaring makita sa lahat ng
clinical trials;
55
 higit sa 90 porsyento ng mga FDA-approved na
gamot ay walang datos tungkol sa kaligtasan sa
pagbubuntis bago ang 2012.168
Pagsusuring naghahatid ng isang karaniwang
pamantayan sa diversity sa mga clinical trial
Ang pag-unlad ng long-acting HIV therapy ay
nagbibigay-daan sa mga tao na malaya mula sa
pasanin ng pang-araw-araw na oral na gamot at
sa halip ay makatanggap ng anim na injection
kada taon. Gayunpaman, sa mga unang yugto
ng pagsusuri, mas kaunti ang mga babaeng
kasali. Ang isang Implementation trial (phase IV)
sa long-acting therapy ay isasagawa sa anim na
UK HIV center; gayunpaman, ang mga
pagsusuring ito ay magdudulot ng mga
pagbabago sa estratehiya ng recruitment.
Si Professor Chloe Orkin, ng Queen Mary
University of London Barts Health NHS Trust, ay
nag-insist na dapat itakda sa 50 porsyento ang
maximum na porsyento ng partisipasyon ng mga
lalaki at puti para sa mga pagsusuring ito. Ang
mga pagsusuring ito ay nagtutulak ng
proaktibong pamamaraan upang bigyan ng
pagkakataon ang mga kababaihan at mga
kandidatong mula sa mga etniko na kasali sa
pananaliksik. Ang pag-aaral na ito ay
magbibigay-daan din sa mga kababaihan na
nabuntis habang nasa pagsusuri na manatili sa
pagsusuri kung nais nila.
Hakbang tungo sa solusyon
Dapat magkaruon ng focus sa pagbibigay ng
kapangyarihan sa mga kababaihan na gumawa
ng mga desisyon tungkol sa kanilang
pangangalaga, at isang paglipat ng pokus mula
sa hindi pa isinilang na anak patungo sa
parehong kalusugan ng ina at anak. Ang
implementasyon ng isang representatibong
cohort sa buong mga clinical trial ay hindi
lamang magbibigay ng katiyakan na
natutuklasan ang mga pagkakaiba sa
pharmacokinetics, kundi magbibigay din ito ng
mas pantay na distribusyon sa kasarian sa mga
data set.
Ang mga kababaihan at buntis na kababaihan ay
hindi isang naka-katokhang grupo, sila ay 50
porsyento ng populasyon at ang paglipat mula
sa presumptive exclusion tungo sa
makatarungan inclusion ay tiyakin na sila ay
parehong kinakatawan sa buong mga pag-aaral
ng gamot at sa mga alituntunin sa
pangangalagang pangkalusugan.
56
Recommendation: Ang mga
kababaihang nasa edad ng pagbubuntis
at mga buntis ay dapat bigyan ng
pagkakataon na pumili kung nais nilang
lumahok sa mga clinical trials, sa halip
na itaboy sila mula sa simula. Ang
partisipasyon ng mga kalalakihan at
puting kalalakihan sa mga clinical
trials ay dapat limitahan upang tiyakin
ang paglahok mula sa mga mababang-
representadong grupo, partikular na
ang mga kababaihan at mga buntis.
The need for sex and gender disaggregation within
clinical trial data
Ang kababaihan ay mababa ang representasyon sa mga
clinical trial kumpara sa bigat ng sakit. Mas kaunting
kaysa sa 22 porsyento ng mga kababaihan ang kasali sa
Phase I trials.169 Ang kasalukuyang mga gabay ay
nagmumungkahi na, sa pinakamababa, dapat ay
nakakasama ang mga kababaihan sa mga pag-aaral
nang proporsyonal sa pagiging karaniwan ng partikular na
mga kondisyon sa kalusugan sa kanilang grupo. Ang
target na ito ay hindi natutugma sa mga seryosong sakit,
tulad ng mga kondisyon sa puso. Ang British Heart
Foundation ay gumamit ng pariralang 'the heart attack
gap' upang ipakita kung paano, mula 2002 hanggang
2013, mahigit sa 8000 na kababaihan ang nawalan ng
buhay nang walang dahilan.170 Sa 40 na gamot na
rehistrado ng FDA noong 2019 para sa mga kondisyon na
nakakaapekto sa parehong kasarian, 16 ay nakakita ng
partisipasyon ng mga kababaihan sa mga pag-aaral na
hindi lalampas sa 50 porsyento.
Ang problema ay kahit na umabot sa 50 porsyento
ang partisipasyon ng mga kababaihan sa
pananaliksik, bihirang disagregado sa kasarian ang
nalikom na datos. Muli, sa panahon ng pandemya
ng Covid-19, mula Setyembre 2020, mas kaunting
kaysa sa limang porsyento ng mga mananaliksik
ang nagplano ng aksiyong may kinalaman sa
disagregadong kasarian sa kanilang mga pag-aaral
sa halos 2500 na nai-publish na pag-aaral kaugnay
ng Covid. Wala sa labing-isang clinical trial na
iniulat sa mga siyentipikong journal noong Hunyo
2020 ang nag-ulat ng disagregadong resulta ayon
sa kasarian.171
Upang labanan ang problemang ito, iba't ibang
ahensiyang pang-internasyonal na nagbibigay ng
pondo para sa pananaliksik na batay sa patakaran
ay nagpatupad ng mga patakaran na
nangangailangan ng integrasyon ng analisis sa
kasarian at kasarian sa disenyo ng mga pag-aaral.
Ang mga patakaran ng mga tagapagbigay ng
pondo ay inilatag sa US, Canada, at kamakailan
lamang ay sa European Commission.

Ang pagsusuri sa lahat ng 39,390 na aplikasyon
na isinumite sa Canadian Institutes of Health
Research (CIRH) mula 2011 hanggang 2019 ay
nagpapakita na ang pag-uulat sa kasarian ay
tumaas mula 22 hanggang 83 porsyento at ang
pag-uulat sa gender ay tumaas mula 12 hanggang
33 porsyento. Ang mga ganitong patakaran ay
epektibo, at dapat itong maging kinakailangan na
ang lahat ng pagsasaliksik ay naglalahad ng datos
batay sa kasarian at gender. Ang mga aplikasyon
na may babaeng pangunahing mananaliksik ay
mas may kalamangan na isama ang kasarian at
gender.172 Kapag tinanong ang 17 sa
pinakamalalaking medical research charities sa UK
at ang apat na UK medical regulators kung sila ay
mayroong mga patakaran sa kasarian at gender
para sa kanilang pinansiyahan na pagsasaliksik,
wala sa kanila ang nagsabi ng oo. Ang UK ay
dapat gawin ng mas marami.
– GENDER AND COVID-19
– Pabilisin ang progreso patungo sa ganap na
kasamahan sa pagsusuri ng datos
– kwalitatibong datos. Ang mga inisyatibang
– Ang Gender and COVID-19 Working Group ay
isang pandaigdigang grupo ng mga eksperto at
tagapagtanggol na may layuning tutukan ang
mga epekto ng COVID-19 sa kasarian, kasama
ang mga cis at trans na kababaihan at
kalalakihan, at mga minoridad sa kasarian. Sa
kanilang trabaho na kumakalat sa buong
mundo na may mahigit 700 miyembro, patuloy
silang nakikipag-ugnayan tungkol sa mga
epekto ng pandemya na may kaugnayan sa
kasarian at ang pangangailangan para sa
pagsasama ng perspektibong pangkasarian sa
datos.
– INDUSTRIYA NG KALUSUGAN SA
– Ang mga suliranin sa datos
– PANGKALUSUGAN NG KASARIAN
– Mayroong padrino ng kasaysayan ng
pagpapabalewala pagdating sa pagsusuri ng
datos na may kinalaman sa kasarian na
nagpapakita sa mga walang pinipiling kasarian
sa mga interbensyon. Ipinalabas ng Gender and
COVID-19 Project ang isang analisis batay sa
ebidensiya ng ilan sa mga pagkakaiba-iba na
ito. Sa panahon ng pandemya, ang mga hindi
farmakologikong tugon - tulad ng pagsasara ng
paaralan at lockdowns - ay labis na
naapektohan ang mga kababaihan at
gender minorities. For example, these groups
were more affected by job losses and
gender-based violence. Moreover, gendered
effects have been seen before in the Ebola
and Zika epidemics, highlighting the need for
gender-specific research and increased data
inclusion.173
Ang Gender at COVID-19 Research Project
A gender matrix ay naglalarawan kung paano
nararanasan ng iba't ibang kasarian ang
isang pangyayari at ginamit sa kasong ito
upang rekordin ang mga pagkakaiba sa
kalusugan at mga panlipunang factor sa
buong mundo sa buong pandemya. Ang mga
indibidwal na kaso na nakuha mula sa
Australia, Brazil, China, Kenya, Nigeria, at
UK ay isinama sa matrix na ito upang suriin
ang antas ng panganib, at ang mga epekto
nito sa panlipunan, pang-ekonomiya, at
seguridad.174 Hindi lamang makakatulong
ang tool na ito sa pagsasagawa ng
detalyadong analisis sa kasarian, kundi
nagbibigay din ito ng kwantitatibo at
tulad nito ay may malaking potensyal na
maisakatuparan sa buong mundo sa
larangan ng pagsasaliksik sa kalusugan
upang maitama ang mga pagkakabara sa
datos, lalo na sa aspeto ng kasarian at lahi.
PAANO MAKAKATULONG ANG
PAGSUGPO SA KAHIRAPANG
Laura Steele, President & General Manager,
UK, Ireland, at Northern Europe sa Eli Lilly
and Company
Ang mga kababaihan ay patuloy na kulang sa
representasyon sa loob ng industriya ng
kalusugan sa loob ng daang taon. Mula sa
hindi pagkakaroon ng pantay na access sa
mga serbisyong pangkalusugan hanggang sa
pagpapalabas sa mga datos ng clinical trial
dahil sa dominasyon ng mga kalalakihan;
57
 kalusugan ng kababaihan ay isang isyu ng
pampublikong kalusugan. Habang dumarami ang
kamalayan sa lawak ng isyung ito, mahalaga na
gamitin natin ang ating posisyon sa industriya ng
pangangalagang pangkalusugan upang kumilos,
sagutin ang kasaysayan ng pang-aabuso sa mga
kababaihan sa larangan ng pangangalagang
pangkalusugan, at tiyakin na ang susunod na
henerasyon ay hindi haharap sa parehong agwat sa
kalusugan batay sa kasarian.
May malawakang kinikilalang pagkakaroon ng
agwat sa medikal na pananaliksik hinggil sa
mga resulta ng paggamot at epekto ng gamot
para sa mga kababaihan. Ang
pangkaraniwang paggamit ng katawan ng
lalaki bilang 'karaniwan' sa mga clinical trial ay
nagdulot ng pagkakaroon ng bias sa kasarian
sa pananaliksik sa loob ng maraming taon.
Halimbawa, alam natin na ang sakit sa puso
ang pangunahing sanhi ng kamatayan sa mga
kababaihan, ngunit ang tanging 34 porsyento
lamang ng mga kalahok sa mga pag-aaral na
sumusuporta sa 36 iba't ibang cardiovascular
approvals ay mga kababaihan.175 176
Kaya't bakit pa natin nakikita ang mga agwat
sa kasarian na ito sa loob ng medikal na
pananaliksik? May ilang mga balakid na
nagpapabawas sa mga kababaihan na
makilahok sa mga clinical trial, kabilang na
ang pangamba dahil sa kasaysayan ng hindi
etikal na pananaliksik o ang pangingialam sa
kanilang mga obligasyon sa pamilya at
trabaho.177 Ang pandemya ng Covid-19 ay
nagtulak sa commitment ng Lilly na dagdagan
ang diversity sa aming mga clinical trial. Kami
ay nagtatrabaho upang alisin ang mga balakid
at gawing mas accessible ang aming mga
pag-aaral, halimbawa, sa pamamagitan ng
pag-decentralize ng clinical trials at pagtaas
ng paggamit ng virtual na teknolohiya para sa
mga follow-up na appointment o ang pag-
aalok ng childcare para sa mga ina na walang
suportang childcare. Layunin din namin na
ma-recruit ang mas maraming mga clinical
trial investigator at external advisor na
kinakatawan ang mga populasyon na layunin
ng aming mga gamot.
Ang pananaliksik ay hindi ang tanging paraan
kung paano natin maaaring bawasan ang mga
balakid na hinaharap ng mga kababaihan sa
larangan ng pangangalagang pangkalusugan.
Ang mga kababaihan ay bumubuo ng 75
porsyento ng lakas-paggawa sa kalusugan
ngunit kumakatawan lamang sa mas mababa
sa 25 porsyento ng
58
PAANO MAARING TUMULONG ANG INDUSTRIYA NG
KALUSUGAN SA PAGTUGON SA KAHIRAPANG
PANGKALUSUGAN NG KASARIAN
Laura Steele, President & General Manager, UK,
Ireland, at Northern Europe sa Eli Lilly and Company
Ang mga kababaihan ay patuloy na kulang sa
representasyon sa loob ng industriya ng kalusugan sa
loob ng daang taon. Mula sa hindi pagkakaroon ng pantay
na access sa mga serbisyong pangkalusugan hanggang
sa pagpapalabas sa mga datos ng clinical trial dahil sa
dominasyon ng mga kalalakihan; ang mga kababaihan ay
madalas na wala sa mga pinakamahalagang posisyon ng
liderato. Ang pananaliksik ay nagpapakita na lalo pang
lumala ang gender inequalities sa workplace dahil sa
pandemya, kung saan ang mga survey ay nagpapakita na
ang mga kababaihan ay isang kalahating beses na mas
malamang kaysa sa mga kalalakihan na mawalan ng
trabaho o mabigatan sa pag-aalaga ng mga bata noong
panahon ng lockdown ng mga paaralan. Mahalaga na
suportahan ang mga kababaihan upang makapag-ambag
ng pantay sa workforce, at na ang mga kumpanya sa
industriya ng kalusugan ay may iba't ibang mga tao at
may kasamahan upang maunawaan at matugunan ang
mga pangangailangan ng lahat ng komunidad.
Ang pagbuo ng isang masusing, makatarungan, at pantay
na workplace sa Lilly ay isang pangunahing prayoridad.
Noong 2015, inilunsad namin ang sarili naming award-
winning Women’s Journey research upang maunawaan
ang pang-araw-araw na mga hamon at hadlang na
nagpapahinto sa mga kababaihan sa lahat ng antas sa
workforce na makamit ang mga pangunahing posisyon ng
liderato. Ang pananaliksik ay kasama ang mga 400 na
kababaihan at may kasamang quantitative at qualitative
findings. Ito ay humantong sa limang mga rekomendasyon
na ipinatupad upang magsulong ng pagbabago at buksan
ang daan para sa isang mas inclusive na kultura.
Ngayon, nakakakita na tayo ng mga resulta mula sa
aming commitment na itaas ang mga kababaihan sa
workplace. Sa katapusan ng 2020, ang mga kababaihan
ay nagrerepresenta ng 46 porsyento ng aming global
management team, mula sa 38 porsyento noong simula
ng 2017. Pero mayroon pa tayong dapat gawin. Ang
pagkakaroon ng tamang support system ay nakakatulong
sa pagpapalaganap ng isang bukas na kapaligiran, at dito
pumapasok ang employee-led initiatives, na may suporta
ng liderato, na maaaring magdulot ng tunay na
pagbabago. Halimbawa, ang Gender Inclusion Network
(GIN) ng Lilly ay itinatag upang mapataas ang kamalayan
sa bias at stereotypes na nakakaapekto sa lahat ng
kasarian. Ang Women’s Initiative for Leading at Lilly (WILL)
ay isang komunidad ng mga kababaihan at kalalakihan na
nagtatrabaho para sa pabilis ng aming progreso sa
gender equity, at nagsusulong ng walang-kaalaman na
ambisyon mula sa mga kababaihan.
Patuloy kaming natututo at iniuudyok ang mga
masusing usapan upang mapabuti ang diversity
at inclusion sa loob ng Lilly. Nakatuon kami sa
pagtutok sa pagsara ng agwat sa kalusugan REKOMENDASYON
batay sa kasarian at pagtulong na lumikha ng
isang masalimuot na industriya ng
pangangalagang pangkalusugan na may mga • Ang mga kababaihan sa edad ng
kababaihan sa unahan ng liderato at innovasyon. panganganak at mga buntis ay dapat bigyan
Sa sama-sama, maaari nating tiyakin na ang ng pagkakataon na makilahok sa clinical
mga kababaihan sa anumang edad, lahi, o trials mismo, sa halip na itaboy sila mula sa
kalagayan sa lipunan ay magiging lubos na simula. Ang paglahok ng mga lalaki at puting
suportado sa pagtataguyod ng malusog at lalaki sa clinical trials ay dapat na limitahan
masagana nilang pamumuhay. upang tiyakin ang paglahok mula sa mga
hindi maayos na kinakatawan na grupo,
Ang Eli Lilly and Company ay nagbigay ng pondo partikular na ang mga kababaihan at mga
para sa programa ng trabaho na ito, at may buntis.
kontrol ng editorial lamang sa kaso ng pag-aaral • Upang mapataas ang integrasyon ng
na ito. Ang Public Policy Projects ay nagtataglay kasarian at gender sa pondo at regulasyon
ng buong kontrol ng editorial sa natitirang ng kalusugan at biomedical research sa UK,
kinakailangang ipag-advocate ang mandatory
inclusion ng mga plano ng analysis ng
Rekomendasyon: Upang mapataas ang
kasarian at gender sa mga application forms,
integrasyon ng kasarian at gender sa pondo
magbigay ng mga resources para sa
at regulasyon ng kalusugan at biomedical
pagsasanay at edukasyon ng mga aplikante,
research sa UK, kinakailangang ipag-
nagpopondo at evaluators, at bigyan ng
advocate ang mandatory inclusion ng mga
gantimpala ang mga proposal na masusing
plano ng analysis ng kasarian at gender sa
nakikisangkot sa analysis ng kasarian at
mga application forms, magbigay ng mga
gender.
resources para sa pagsasanay at edukasyon
ng mga aplikante, nagpopondo at evaluators,
at bigyan ng gantimpala ang mga proposal na
masusing nakikisangkot sa analysis ng
kasarian at gender..

59
Conclusion
Ipinapakita ng ulat na ito na posible lumikha ng sistema
ng kalusugan para sa kababaihan na angkop para sa
ika-21 siglo. Binibigyan nito ng malawakang ebidensya,
suportado ng malinaw na mga halimbawa ng best
practice, na kapag ang kalusugan ng kababaihan ay
hinahawakan ng may kakayahang pangkaraniwang
pamamaraan, maaaring maganap ang tunay na
pagbabago.
Ang ulat na ito ay isinulat sa panahon ng isang
pandemya na nagdulot ng maagang kamatayan ng
milyon-milyong tao sa buong mundo. Sa parehong
panahon, may isa pang pandemya na tahimik. Tinawag
ito ng United Nations Women bilang 'shadow
pandemic' at ito ay nakakaapekto rin sa milyon-milyong
tao, ngunit sa pagkakataong ito, tanging mga
kababaihan. Ito ay hindi sanhi ng coronavirus kundi ng
mga intimahe na partner ng mga batang babae at
kababaihan. Ayon sa pagsasaliksik na isinagawa ng
United Nations, tinatayang 243 milyong kababaihan sa
buong mundo ang nakaranas ng pisikal o seksuwal na
karahasan sa panahon ng Covid-19.
Bagaman hindi ito kasama bilang isang hiwalay na
kabanata, ang karahasan laban sa mga kababaihan ay
lumitaw bilang isang patuloy na tema sa buong ulat, na
nag-uugma sa bawat paksa. Ang mga kababaihan
bilang biktima ay isang paksa na pinag-usapan sa
bawat grupo na ginanap sa panahon ng pagkolekta ng
ebidensya. Hindi lamang ito dahil sa pang-aabuso na
kanilang nararanasan mula sa kanilang mga
kasintahan, kundi pati na rin indirectly, sa
pamamagitan ng mga sistema, gawain, at patakaran
na naglalagay sa mga kababaihan sa mas mataas na
panganib sa pamamagitan ng hindi inaasahang
pagbubuntis, kanser, o impeksyon. Ang mga panganib
na ito ay maramihang-faktorial at tulad ng napag-
usapan sa ulat na ito, mula sa pagtanggi sa
impormasyon at access ng mga kababaihan sa mga
pangunahing serbisyo na nagdudulot ng pinsala at
nagiging sanhi ng mas maraming kahinaan sa kanila,
patungo sa pag-iinfantilisa sa kanila sa pamamagitan
ng pangangailangan na sumailalim sila sa hindi
kinakailangang pagsusuri bago sila payagang
sumailalim sa mga pangangalagang pangkalusugan.
Hindi nakakagulat na ang resulta ay maraming
kababaihan ang nagiging hindi gustong maghanap ng
simpleng tratamento at natutunan nilang iwasan ang
pagharap sa mga hadlang at birokrasya.
60
Ang parehong chairman ng ulat na ito ay mga babae
na nasa kanilang 60s. Pareho silang lumaki na may
access sa libreng contraceptives, legal na pagsasara
ng pagbubuntis, treatment para sa infertility, maternity
care, at mga programa para sa breast at cervical
screening. Gayunpaman, parang tumitigil na ang
progreso at ang mga kababaihan ngayon ay maaaring
magkaruon ng mas kaunting karapatan kaysa sa
kanilang mga ina. Ang mga serbisyong abortion sa
buong mundo ay nagiging mas limitado. Ang
contraceptive pill, isa sa pinakamaraming pinag-aralan
at ligtas na gamot sa pangangalagang pangkalusugan,
ay kailangan pa rin ng reseta at di-kinakailangang
clinical assessments. Ang mga kababaihan ay
nawawalan ng kakayahang magbayad para sa
infertility treatment at pinapadala na magbayad para sa
mga di-napatunayang add-on treatments. Ang
kakulangan ng suporta para sa mga kababaihang nasa
menopos ay nagreresulta sa maraming magagaling na
kababaihan na maagang lumilisan sa kanilang trabaho,
sa halip na magbigay ng kanilang karanasan at
kasanayan sa pinakamapagkakatiwangwang na
bahagi ng kanilang mga buhay sa trabaho.
Kung nais ng mga kababaihan na magkaruon ng mas
maraming kontrol at kapangyarihan sa kanilang sariling
mga katawan, ang kalusugan ng mga kababaihan ay
dapat gawing responsibilidad ng lahat. Ito ay dapat
magsimula sa mga nagpaplano ng mga serbisyong
pangkalusugan upang gawing mas accessible ang
pangangalagang pangkalusugan at mag-progress sa
mga nagbibigay nito sa pamamagitan ng pagsasanib
ng hindi kinakailangang mga hadlang sa pagtanggap
ng pangangalagang ito.
Oras na para sa bawat gobyerno sa buong mundo na
mag-commit na mapabuti ang kalusugan ng mga
kababaihan. Sa UK, marami sa mga interbensyong
pangkalusugan ng kababaihan ay batay sa postcode
lotteries na lumilikha ng malaking hindi pantay-pantay
na access. Sa buong mundo, marami sa mga
interbensyong pangkalusugan na ito ay nananatiling
lubusang hindi abot-kamay. Gayunpaman, ipinakita ng
ulat na ito na hindi dapat ituring na maaring i-transfer
ang mga pamamaraan ng kanluraning kultura nang
simpleng paraan sa mga umuunlad na bansa, kung
saan ang kanilang imprastruktura at lipunan ay lubos
na iba.
Ito ang tapat na pag-asa ng lahat ng mga taong
nagbigay ng kanilang mga kaalaman sa ulat na ito na
ang mga tagapagtaguyod at mga politiko ay pumili na
magtrabaho ng sama-sama upang makamit ang
pangarap nito.
Recommendations Summary
CONTRACEPTION
sa serbisyong pangkalusugan na may
kinalaman sa seksuwal at reproductive ay
dapat na bigyan ng prayoridad upang labanan
ang hindi pantay-pantay na serbisyong
pangkalusugan - at dapat na gawing available
ang access, sa at labas ng oras.
Ang NICE ay dapat magbalik-tanaw sa mga
gabay na nagrerekomenda para sa mga rutin
na appointments para sa mga gumagamit ng
oral na contraceptives - na may layuning
limitahan ang hindi kinakailangang pagsusuri
na maaaring magdulot lamang ng limitadong
access sa contraception.
Ang mga POPs ay dapat na maging available
sa pangkalahatang pagbenta (off the shelf) at
hindi nangangailangan ng konsultasyon sa
isang parmasyutiko maliban na lang kung
gusto ito ng babae.
Ang mga nagplaplano at nagpapamili ng
kalusugan ay dapat na tiyakin ang pagbibigay
ng buong saklaw ng mga serbisyong
contraceptives sa lahat ng kababaihan na
nakatuon sa tao at sa lahat ng edad ng
reproduksyon, na may partikular na fokus
ABORTION
Upang paigtingin ang access sa
telemedicine abortion, dapat payagan ng
mga health provider ang mas maraming
tauhan na magsagawa ng telemedicine
abortion at magreseta ng mga gamot –
dapat kasama rito ang pagbibigay ng
pagsasanay sa mga nars at
parmasyutiko upang magsagawa ng
clinical consultation.
Ang pangangalaga pagkatapos ng
abortion ay maaaring pamahalaan ng
mismong babae at ito ay dapat itaguyod
sa loob ng lokal na mga serbisyong
pangkalusugan para sa sexual at
reproductive health.
sa pagsasagawa ng hakbang na tumutok sa
mga kababaihan na may mababang
kalagayang sosyo-ekonomiko (SES) at
kababaihan na mula sa minority ethnic
groups. Dapat kasama rito ang pagpapatupad
ng libreng emergency hormonal
contraception sa 100 porsyento ng mga
serbisyong pangkalusugan.
Bagamat dapat itaguyod ang LARC, ang
pinakamalaking epekto para sa pagbawas ng
mga hindi inaasahang pagbubuntis ay dapat
nakatuon sa pag-influence sa mga
kababaihang hindi gumagamit ng anumang
uri ng kontrasepsyon upang simulan ang
paggamit nito.
Ang kontrasepsyon pagkatapos ng
panganganak ay dapat maging bahagi ng
integradong serbisyong pang-maternity at
dapat itong tamang-fund sa paraan. Dapat
regular na inaalok ang mga opsyon ng
kontrasepsyon pagkatapos ng panganganak
sa mga kababaihan at dapat silang bigyan ng
impormasyon tungkol sa kahalagahan ng
pagitan ng panganganak upang mapabuti ang
kanilang kalusugan at ng kanilang
baby/pamilya.
Ang access sa telemedicine ay dapat palawigin at
ang mga hadlang sa access ay dapat alisin kung
saan maaari. Kasama na rito ang pag-aalis ng
pangangailangan para sa mga babae na
magkaruon ng isang routine scan sa loob ng isang
clinical setting upang maging kwalipikado para sa
telemedicine abortion.
Ang abortion ay dapat paigtingin pa sa mga
serbisyong contraceptives at mas malawak na
serbisyong pangkalusugan na may kinalaman sa
seksuwal at reproductive - dapat tiyakin ng mga
tagapagbigay ng kalusugan na ang contraceptives
ay inaalok sa oras ng abortion kung ito ay ninanais
ng babae.
61
Recommendations Summary
ASSISTED CONCEPTION
Ang access sa telemedicine ay dapat
palawigin at ang mga hadlang sa access
ay dapat alisin kung saan maaari.
Kasama na rito ang pag-aalis ng
pangangailangan para sa mga babae na
magkaruon ng isang routine scan sa loob
ng isang clinical setting upang maging
kwalipikado para sa telemedicine
abortion.
Ang abortion ay dapat paigtingin pa sa
mga serbisyong contraceptives at mas
malawak na serbisyong pangkalusugan
na may kinalaman sa seksuwal at
reproductive - dapat tiyakin ng mga
tagapagbigay ng kalusugan na ang
contraceptives ay inaalok sa oras ng
abortion kung ito ay ninanais ng babae.
MENSTRUATION AND MENOPAUSE
Ang pamahalaan ng UK ay dapat itaguyod ang menstrual
equity sa pamamagitan ng pagtitiyak na ang mga batang
babae at mga kababaihan sa reproductive age ay may
access sa sapat na menstrual hygiene – pangunahing
mga pasilidad at produkto.
Ang mga menstrual period products ay dapat nang
maging libre sa England, na sumusunod sa framework na
itinakda ng matagumpay na kampanya sa Scotland para
tapusin ang 'period poverty'.
Ang pondo ng tampon tax relief fund ng pamahalaan ng
UK ay dapat palitan ng isa pang women’s health relief
fund, na nagsisiguro na ang mga organisasyon na dating
umaasa dito ay matutulungan.
Ang mga pamahalaan ay dapat magbigay ng mas mataas
na prayoridad sa menstrual health sa loob ng mga
educational setting, na nag-eencourage ng dialogue sa
mga batang lalaki at babae sa lahat ng edad upang sirain
ang mga nakaraang taboo. Batay sa mas mataas na
kaalaman na ito.
62
Ang sektor ng reproductive genomics
ay dapat na masubjectuhan ng mas
malaking estruktura at regulasyon –
ang mga kababaihan ay dapat na
makatanggap ng independenteng
payo tungkol sa kanilang mga opsyon
mula sa mga ekspertong genomics
bago sila isinasangguni sa
commercial na mga tagapagbigay.
Isang malaking bahagi ng genomics
ng fertility ng mga kababaihan ay
nasa labas ng mga umiiral na
governance structures ng NHSE at
PHE. Dapat itong bigyang-pansin
bilang isang prayoridad sa
pamamagitan ng pagsiguro na ito ay
isinasama sa saklaw ng umiiral na
mga estruktura.
at pag-unawa sa menstrual health, ang mga guro,
mga doktor, at mga nagbuo ng patakaran ay dapat
palitan ang mga lumang termino ukol sa menstrual
health.
Ang bawat pakikipag-ugnayan ng mga kababaihan
at batang babae sa mga sistema ng
pangangalagang pangkalusugan ay dapat gamitin
bilang pagkakataon ng mga doktor na maunawaan
kung paano nakakaapekto ang menstrual health sa
kanilang buhay - ang mga nagbibigay ng
pangangalagang pangkalusugan ay dapat na
makatanggap ng mas malaking suporta upang
makilahok sa usapan ukol sa kalusugan ng mga
kababaihan at suportahan ng isang kumpletong
data infrastructure na nagre-record ng mga
komento at nagbibigay ng mga best practice.
Ang mga nagbuo ng patakaran ay dapat magpatuloy
na suportahan ang sektor ng kalusugan sa
pagsuporta sa mga kampanya na nagtatapos sa
maling impormasyon tungkol sa HRT (hormone
replacement therapy). Ang mga kababaihan ay
dapat na ipaalam sa kanila ang mga panganib at
dapat na regular na inaalok ng HRT upang
magkaruon sila ng sariling desisyon. Dapat may
partikular na focus sa pagtarget sa mga kababaihan
na may mababang kalagayang sosyo-ekonomiko.
BREAST CANCER

Ang mga pamahalaan ay dapat maglaan Dapat na regular na sukatin ang

ng prayoridad sa paglikha ng mga breast density sa loob ng mga
estratehiya sa pag-iwas na nakatutok breast screening clinic bilang
sa pagbabago ng lifestyle, pati na rin
bahagi ng reporma ng mga
ang pagsusumikap sa pagbuo ng mga
programa ng screening ng NHS
gabay sa screening na maaaring
baguhin upang maisaayon sa lokal na recovery.
mga mapagkukunan.

Sa UK, ang programa ng NHS recovery

ay dapat suriin ang malawakang mga
listahan ng naghihintay at baguhin

CERVICAL CANCER

Sa UK, ang mga serbisyo ng cervical

Kapag ang mga gobyerno na may
screening ay dapat integrado sa mga
limitadong mga yaman ay naghahanap
karaniwang serbisyo ng kalusugan sa
ng mga estratehiya upang mawakasan
gynaecological para sa madaliang pag-
ang cervical cancer, dapat itong
access.
itaguyod na bigyan-prioridad ang HPV
vaccination para sa mga kabataang
Dapat palakihin ang mga pagsusumikap
babae, gaya ng inirerekomenda ng
na ipakilala ang self-sampling sa mga
World Health Organization.
bansa na may mababang hanggang
gitnang kita. Pagkatapos ng YouScreen
Ang Women’s Health Strategy ng UK ay
study sa London, dapat ipatupad ang HPV
dapat magtuon ng pansin sa pag-target
self-sampling sa buong UK na nakatutok
sa mga ethnic minority groups upang
sa mga grupo na may mababang
mapabuti ang partisipasyon sa cervical
pagtanggap sa screening.
screening. Kinakailangan ang isang
holistikong approach upang sagutin ang
lumalalang agwat sa cervical cancer
inequality.

A GENDERED LENS: RESEARCH, DATA & POLICY

Ang mga kababaihan sa edad ng Upang mapalakas ang integrasyon ng kasarian

nagbubuntis at buntis ay dapat bigyan ng
pagkakataon na makilahok sa mga
clinical trial mismo, sa halip na i-exclude
mula sa simula. Ang paglahok ng mga
lalaki at puting lalaki sa mga clinical
trial ay dapat na may limitasyon upang
tiyakin ang paglahok ng mga
underrepresented na grupo, lalo na ang
mga babae at buntis.
at gender sa pondo at regulasyon ng kalusugan
at biomedical na pagsasaliksik sa UK,
kinakailangan ang pag-advocate para sa
mandatory inclusion ng mga plano sa analisis ng
kasarian at gender sa mga application forms.
Kinakailangan din ang pondo para sa
pagsasanay at edukasyon ng mga aplikante,
tagapondo, at mga taga-evaluate, at
pagpapahalaga sa mga proposal na masusing
nakikipag-ugnayan sa analisis ng kasarian at
gender.

63
Acknowledgements
This report was written following a series
of roundtable conversations to which
professionals from across the business, public
and private sectors contributed. All these
people are dedicated to making society fairer
and healthier for all and gave their invaluable
insights and time to these discussions. This
report and its recommendations are a direct
outcome of the concerns, suggestions and ideas
generated in these sessions.
ABOUT PUBLIC POLICY PROJECTS
Public Policy Projects (PPP) is a global policy
institute offering practical analysis and
development across a range of sectors,
including health and social care. The institute
is independent and cross-party, and brings
together public and private sector leaders,
investors, policymakers and commentators with
a common interest in the future of public policy.
Public Policy Projects publishes annual reports
in a series of policy areas, including integrated
ABOUT ELI LILLY AND COMPANY
Lilly is a global healthcare leader that
unites caring with discovery to create
medicines that make life better for people
around the world. We were founded
more than a century ago and from the
start it was committed to creating high-
quality medicines that meet real needs,
and today we remain true to that mission
in all our work. Across the globe, Lilly
employees work to discover and bring life-
changing medicines to those who need
them, improve the understanding and
management of disease, and give back to
communities through philanthropy and
volunteerism.
64
This report was project managed and written
by Lottie Moore, Policy Manager. Other
valuable contributions from PPP came from
Charlotte Perry, Policy Intern, who wrote the
case-studies, and Rachel Wylie, Operations
Executive, as well as Rt Hon Chris Skidmore,
Research Director, David Duffy, Head of
Content and Gabriel Blaazer, Content Editor.
This report was designed by Joe Everley,
19-Ninety.com
care, social care, genomics, rare diseases,
women’s health, antimicrobial resistance
(AMR), health inequalities, diagnostics,
economics, environment and energy,
connectivity and 5G wireless technology,
rail infrastructure and planning. All these
programmes, and their corresponding
events, publications and conferences, receive
contributions from sector leaders from
around the world.
Lilly has been included in the FT’s Diversity
Leaders ranking 2022 and has been in the
Ethisphere listing of the world’s most ethical
companies for five years running. Lilly’s work
to recruit, include and promote the best talent
from all backgrounds is making a difference, and
is fuelling the way Lilly serves our customers
and accelerates access to our medicines around
the world. Lilly’s commitment to social impact
also inspires how we tackle complex global
health challenges and work to develop and
scale sustainable solutions. This commitment is
underscored by an aggressive goal – Lilly
30×30 – which aims to improve access to quality
health care for 30 million people, each year, by
2030.
ABOUT MSD
For more than 125 years, MSD has been
inventing for life, bringing forward medicines
and vaccines for many of the world’s most
challenging diseases in pursuit of our mission
to save and improve lives. MSD is a trade
name of Merck & Co., Inc., with headquarters
in Kenilworth, N.J., U.S.A. We demonstrate our
commitment to patients and population health
by increasing access to health care through far-
reaching policies, programs and partnerships.
Today, MSD continues to be at the forefront
of research to prevent and treat diseases that
threaten people and animals — including
cancer, infectious diseases such as HIV and
Ebola, and emerging animal diseases — as we
aspire to be the premier research-intensive
biopharmaceutical company in the world. For
more information, visit www.msd-uk.com and
connect with us @MSDintheUK on Twitter,
Instagram, LinkedIn, YouTube and Facebook.
This report uses the term woman and women.
However, we recognise that people who do
not identify as women may need to access
women’s health services and to whom the
recommendations of this report may be
applicable. Healthcare must be inclusive to both
women but also those whose gender is different
from the sex they were assigned at birth.
65
Sources
REFERENCES
1. World Health Organisation [2022] Value gender and equity in
the global health workforce [online] Available at: https://www.
who.int/activities/value-gender-and-equity-in-the-global-
health-workforce#:~: [Accessed 1 March 2022]
2. United Nations [2021] 5 Achieve gender equality and empower
all women and girls [online] Available at: https://sdgs.un.org/
goals/goal5 [Accessed 1 March 2022]
3. Royal College of Obstetricians and Gynaecologists [2019]
Better for women: Improving the health and wellbeing of girls
and women [online] Available at: https://www.rcog.org.uk/
globalassets/documents/news/campaigns-and-opinions/bet-
ter-for-women/better-for-women-full-report.pdf [Accessed 1
March 2022]
4. Marquez, P. [2017] Healthy women are the cornerstone of
healthy societies [online] Available at: https://blogs.worldbank.
org/health/healthy-women-are-cornerstone-healthy-societies
[Accessed 1 March 2022]
5. Cleland, J. et al. [2012] Contraception and health [online] Avail-
able at: https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/
PIIS0140-6736(12)60609-6/fulltext [Accessed 1 March 2022]
6. World Health Organisation [2019] Maternal mortality [online]
Available at: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/de-
tail/maternal-mortality [Accessed 1 March 2022]
7. Department for Health [2018] Health matters: reproductive
health and pregnancy planning [online] Available at: https://
www.gov.uk/government/publications/health-matters-repro-
ductive-health-and-pregnancy-planning/health-matters-repro-
ductive-health-and-pregnancy-planning [Accessed 28 January
2022]
8. Kaestner, R. [2015] Unintended pregnancy effects on child de-
velopment [online] Available at: https://grantome.com/grant/
NIH/R01-HD035659-02 [Accessed 2 March 2022]
9. Gavin, A. et al. [2012] Mediators of Adverse Birth Outcomes
Among Socially Disadvantaged Women [online] Available at:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3366100/
[Accessed 1 March 2022]
10. United Nations [2020] SDG Indicator 3.7.1 on Contraceptive Use
[online] Available at: https://www.un.org/development/desa/
pd/data/sdg-indicator-371-contraceptive-use [Accessed 28
January 2022]
11. The American College of Obstetricians and Gynecologists
[2020] Emergency Contraception [online] Available at: https://
www.acog.org/womens-health/faqs/emergency-contraception
[Accessed 2 March 2022]
12. Hadley, A. et al. [2016] Implementing the United Kingdom’s
ten-year teenage pregnancy strategy for England (1999-2010):
How was this done and what did it achieve? [online] Available
at: https://reproductive-health-journal.biomedcentral.com/
articles/10.1186/s12978-016-0255-4 [Accessed 1 March 2022]
13. Wellings, K. et al. [2013] The prevalence of unplanned
pregnancy and associated factors in Britain: findings from
the third National Survey of Sexual Attitudes and Lifestyles
(Natsal-3) [online] Available at: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.
gov/24286786/ [Accessed 2 March 2022]
14. Cairns, G. [2020] UK sexual health services are being decimated
by COVID-19 [online] Available at: https://www.aidsmap.com/
news/apr-2020/uk-sexual-health-services-are-being-decimat-
ed-covid-19[Accessed 1 February 2022]
15. Office for National Statistics [2016] Abortion statistics for
England and Wales: 2016 [online] Available at: https://assets.
publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/
uploads/attachment_data/file/679028/Abortions_stats_Eng-
land_Wales_2016.pdf[Accessed 28 January 2022]
66
16. BBC News UK [2021] Foreign aid: UK cuts its pledge to UN fami-
ly planning by 85% [online] Available at: https://www.bbc.co.uk/
news/uk-56924128 [Accessed 28 January 2022]
17. Yang, J. [2021] Use of long acting reversible contraceptives in
England 2020/21 [online] Available at: https://www.statista.
com/statistics/573196/uptake-long-acting-reversible-contra-
ceptives-in-england/#:~: [Accessed 1 February 2022]
18. Institute of Medicine [1995] The Best Intentions: Unintended
pregnancy and the well-being of children and families [online]
Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK232124/
[Accessed 2 March]
19. Hussain, S. Progestogen-only pills and high blood pressure: Is
there an association? A literature review [online] Available at:
https://www.researchgate.net/publication/8888412_Progesto-
gen-only_pills_and_high_blood_pressure_Is_there_an_associa-
tion_A_literature_review [Accessed 1 March 2022]
20. NHS [2019] The Atlas of Shared Learning [online] Avail-
able at: https://www.england.nhs.uk/atlas_case_study/
increasing-the-uptake-of-long-acting-reversible-contracep-
tion-larc-in-general-practice/ [Accessed 2 March 2022]
21. Saxena, S. et al. [2006] Ethnic variations in sexual activity and
contraception use: national cross-sectional survey [online]
Available at: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16904416/
[Accessed 2 March 2022]
22. BBC News [2017] Boots faces morning-after pill cost
row [online] Available at: https://www.bbc.co.uk/news/
uk-40676534[Accessed 2 March 2022]
23. World Health Organisation [2021] Emergency contraception
[online] Available at: https://www.who.int/news-room/fact-
sheets/detail/emergency-contraception#:~:[Accessed 1 March
2022]
24. Thomas, A. and Karpilow, Q. [2016] The intensive and extensive
margins of contraceptive use: comparing the effects of method
choice and method initiation [online] Available at: https://pu-
bmed.ncbi.nlm.nih.gov/27036300/ [Accessed 2 March 2022]
25. United Nations Population Fund [2021] The state of the World’s
Midwifery 2021 [online] Available at: https://www.unfpa.
org/sites/default/files/resource-pdf/21-038-UNFPA-SoW-
My2021-ExecSumweb-ENv430.pdf [Accessed 1 February 2022]
26. Alayande, A et al. [2016] Midwives as drivers of reproductive
health commodity security in Kaduna State, Nigeria [online]
Available at: https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.3109/13
625187.2015.1137280 [Accessed 28 January 2022]
27. Sherratt, D. and Sharifi, K. [2015] Mid-Term Review of the
Family Health House Model, Afghanistan [online] Available at:
https://afghanistan.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/fami-
ly_health_house_model.pdf [Accessed 2 February 2022]
28. Marie Stopes Kenya [2020] 2020 Client Exist Interview. Internal
CEI Report: Unpublished
29. MSI Reproductive Choices [2021] Public Sector Strengthening
[online] Available at: https://www.msichoices.org/what-we-
do/our-approach/public-sector-strengthening/ [Accessed 27
January 2022]
30. Marie Stopes Kenya (2021). District Health Information Soft-
ware (DHIS) Dataset. 2021 Internal Public Sector Strengthening
Report: Unpublished
31. New Parent Support [2018] Fertility and contraception after
birth [online] Available at: https://www.nct.org.uk/life-parent/
your-body-after-birth/fertility-and-contraception-after-birth
[Accessed 2 March 2022]
32. Imperial College Health Partners [2018] Developing the mater-
nity early adopters transformation programme: Lot 1 report
 – Evaluation approach and baseline measures [online] Available
at:https://imperialcollegehealthpartners.com/wp-content/
uploads/2019/03/Maternity-report-v1-030419.pdf [Accessed 2
March 2022]
33. Mullins, E. [2021] Setting up post birth contraception services
in NW London [online] Available at: https://www.fsrh.org/
blogs/setting-up-post-birth-contraception-services-in-nw-lon-
don/ [Accessed 2 March 2022]
34. World Health Organisation [2021] Abortion [online] Available
at: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/abor-
tion [Accessed 1 March 2022]
35. World Health Organisation [2017] Worldwide, an estimated
25 million unsafe abortions occur each year [online] Available
at: https://www.who.int/news/item/28-09-2017-worldwide-
an-estimated-25-million-unsafe-abortions-occur-each-year
[Accessed 1 March 2022]
36. World Health Organisation [2014] Adolescent pregnancy
[online] Available at: https://apps.who.int/iris/bitstream/
handle/10665/112320/WHO_RHR_14.08_eng.pdf [Accessed 1
March 2022]
37. World Health Organisation [2021] Abortion Fact Sheets Detail
[online] Available at: https://www.who.int/news-room/fact-
sheets/detail/abortion [Accessed 1 February 2022]
38. Regan, L. and Glasier, A. [2017] The British 1967 Abortion
Act-still fit for purpose? [online] Available at:[Accessed 1 March
2022]
39. National Health Service [2020] Risks Abortion [online] Available
at: https://www.nhs.uk/conditions/abortion/risks/ [Accessed 2
March 2022]
40. Moreau, C. et al. [2020] Abortion regulation in Europe in the era
of COVID-19: a spectrum of policy responses [online] Available
at: https://srh.bmj.com/content/47/4/e14 [Accessed 1 March
2022]
41. BBC News US & Canada [2020] Coronavirus: Texas says
abortions ’non-essential’ amid pandemic [online] Available at:
https://www.bbc.co.uk/news/52012243 [Accessed 1 March
2022]
42. Nash, E. and Cross, L. [2021] 2021 Is on Track to Become the
Most Devastating Antiabortion State Legislative Session in
Decades [online] Available at: https://www.guttmacher.org/
article/2021/04/2021-track-become-most-devastating-an-
tiabortion-state-legislative-session-decades [Accessed 28
January 2022]
43. World Health Organisation [2021] Abortion Detail Fact Sheets
[online] Available at: https://www.who.int/news-room/fact-
sheets/detail/abortion [Accessed 28 January 2022]
44. Løkeland, M. et al. [2014] Medical abortion with mifepristone
and home administration of misoprostol up to 63 days’ gesta-
tion [online] Available at: https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/
doi/full/10.1111/aogs.12398 [Accessed 28 January 2022]
45. British Pregnancy Advisory Service [2020] Comment on DHSC
Abortion Statistics: Telemedical abortion service results in
significant drop in gestation at which women can access care –
protecting their health during the pandemic [online] Available
at: https://www.bpas.org/about-our-charity/press-office/
press-releases/comment-on-dhsc-abortion-statistics-tele-
medical-abortion-service-results-in-significant-drop-in-gesta-
tion-at-which-women-can-access-care-protecting-their-health-
during-the-pandemic/ [Accessed 2 March 2022]
46. A, Aiken. et al. [2021] Effectiveness, safety and acceptability of
no-test medical abortion (termination of pregnancy) provided
via telemedicine: a national cohort study [online] Available at: .
[Accessed 2 March 2022]
47. Aiken, A. et al. [2021] Effectiveness, safety and acceptability of
no-test medical abortion (termination of pregnancy) provided
via telemedicine: a national cohort study [online] Available at:
https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/1471-
0528.16668 [Accessed 28 January 2022]
48. Aiken ARA, et al. [2020] Demand for self-managed online
telemedicine abortion in eight European countries during
the COVID-19 pandemic: a regression discontinuity analysis
Available at: https://srh.bmj.com/content/familyplanning/
early/2021/01/11/bmjsrh-2020-200880.full.pdf [Accessed 7
February 2022]
49. British Pregnancy Advisory Service [2020] Comment on DHSC
Abortion Statistics: Telemedical abortion service results in
significant drop in gestation at which women can access care –
protecting their health during the pandemic [online] Available
at: https://www.bpas.org/about-our-charity/press-office/
press-releases/comment-on-dhsc-abortion-statistics-tele-
medical-abortion-service-results-in-significant-drop-in-gesta-
tion-at-which-women-can-access-care-protecting-their-health-
during-the-pandemic/ [Accessed 1 February 2022]
50. MSI Reproductive Choices [2019] Impact 2 [online] Available at:
https://www.msichoices.org/who-we-are/our-technical-exper-
tise/impact-2/ [Accessed 26 January 2022]
51. Department of Health and Social Care [2020] Home use of
both pills for early medical abortion up to 10 weeks gestation
[online] Available at: https://www.gov.uk/government/consul-
tations/home-use-of-both-pills-for-early-medical-abortion/
home-use-of-both-pills-for-early-medical-abortion-up-to-
10-weeks-gestation#early-medical-abortion-ema-services
[Accessed 10 January 2022]
52. The Faculty of Sexual & Reproductive Healthcare [2020] Contra-
ception After Pregnancy [online] Available at: https://www.fsrh.
org/documents/contraception-after-pregnancy-guideline-janu-
ary-2017/ [Accessed 28 January 2022]
53. World Health Organisation [2014] Clinical Practice Handbook
for Safe Abortion [online] Available at: https://www.ncbi.nlm.
nih.gov/books/NBK190097/ [Accessed 28 January 2022]
54. The Faculty of Sexual and Reproductive Healthcare, the
Royal College of Obstetricians and Gynaecologists [October
2020] FSRH Clinical Guideline: Contraception After Pregnancy
(January 2017, amended October 2020) Available at https://
www.fsrh.org/standards-and-guidance/documents/contra-
ception-after-pregnancy-guideline-january-2017 [Accessed 7
February 2022]
55. Kallner, H. and Danielsson, K. [2016] Prevention of unintended
pregnancy and use of contraception – important factors for
preconception care [online] Available at: https://www.ncbi.
nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5098489/ [Accessed 1 February
2022]
56. Rodriguez, M. et al. [2012] Acceptability of misoprostol-only
medical termination of pregnancy compared with vacuum
aspiration: an international, multicentre trial [online] Available
at: https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/
j.1471-0528.2012.03310.x [Accessed 9 February 2022]
57. Chen, M. and Creinin, M. [2015] Mifepristone with buccal
misoprostol for medical abortion: a systematic review [online]
Available at: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26241251/
[Accessed 9 February 2022]
58. MSI Reproductive Choices [2020] Supporting safe self-man-
agement of MA from pharmacies [online] Available at: https://
www.safeaccesshub.org/access/supporting-safe-self-manage-
ment-of-ma-from-pharmacies/ [Accessed 9 February 2022]
59. Footman, K. et al. [2021] Treading the Thin Line: Pharmacy
Workers’ Perspectives on Medication Abortion Provision
67
 in Lusaka, Zambia [online] Available at: http://eprints.lse.
ac.uk/108916/2/sifp.12151.pdf [Accessed 17 January 2022]
60. Hawkins, J. et al. [2021] Early medical abortion by telemedicine
in the United Kingdom: a costing analysis [online] Available at:
https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/1471-
0528.17033 [Accessed 7 February 2022]
61. World Health Organisation [2020] Infertility Detail Fact Sheets
[online] Available at: https://www.who.int/news-room/fact-
sheets/detail/infertility [Accessed 28 January 2022]
62. Mascarenhas, M. et al. [2012] National, Regional, and Global
Trends in Infertility Prevalence Since 1990: A Systematic
Analysis of 277 Health Surveys [online] Available at: https://
journals.plos.org/plosmedicine/article?id=10.1371/journal.
pmed.1001356#:~:. [Accessed 2 March 2022]
63. Department of Economic and Social Affairs [2010] The World’s
Women 2010: Trends and Statistics [online] Available at: https://
unstats.un.org/unsd/demographic/products/worldswomen/
WW_full%20report_BW.pdf [Accessed 2 March 2022]
64. National Institute for Health and Care Excellence [2014] The
importance of 3 full cycles of IVF [online] Available at: https://
www.nice.org.uk/news/blog/the-importance-of-3-full-cycles-
of-ivf [Accessed 28 January 2022]
65. Fertility Network UK [2019] CCG inefficiencies ’blocking’ access
to IVF [online] Available at:[Accessed 2 March 2022]
66. National Health Service [2021] IVF Availability [online] Available
at:https://www.nhs.uk/conditions/ivf/availability/ [Accessed 28
January 2022]
67. Gill, S et al. [2019] UK In Vitro Fertilization Market by Cycle Type
and End User: Opportunity Analysis and Industry Forecast
2019-2026 [online] Available at: https://www.alliedmarketre-
search.com/uk-ivf-market [Accessed 1 February 2022]
68. Human Fertilisation & Embryology Authority [2020] Treatment
add-ons with limited evidence [online] Available at: https://
www.hfea.gov.uk/treatments/treatment-add-ons/ [Accessed 1
February 2022]
69. British Pregnancy Advisory Service [2022] About British Preg-
nancy Advisory Service [online] Available at: https://www.bpas.
org/about-our-charity/ [Accessed 2 February 2022]
70. British Pregnancy Advisory Service [2021] BPAS welcomes new
draft guidance for fertility clinics [online] Available at:https://
www.bpas.org/about-our-charity/press-office/press-releases/
bpas-welcomes-new-draft-guidance-for-fertility-clinics/ [Ac-
cessed 2 February 2022]
71. Human Fertilisation & Embryology Authority [2022] About [on-
line] Available at: https://www.hfea.gov.uk/about-us/ [Accessed
24 January 2022]
72. Human Fertilisation & Embryology Authority [2022] I am
[online] Available at: https://www.hfea.gov.uk/i-am/ [Accessed
24 January 2022]
73. Human Fertilisation & Embryology Authority [2022] Treatment
add-ons with limited evidence [online] Available at: https://
www.hfea.gov.uk/treatments/treatment-add-ons/ [Accessed
14 February 2022]
74. Valerio, C., Vargas, K. and Raventos, H. [2017] IVF in Costa Rica
[online] Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/arti-
cles/PMC5714607/ [Accessed 24 January 2022]
75. National Health Service [2019] Overview: polycystic ovary syn-
drome [online] Available at: https://www.nhs.uk/conditions/
polycystic-ovary-syndrome-pcos/ [Accessed 10 January 2022]
76. Fertility Network UK [2021] A complete postcode lottery: all of
England’s CCGs ration access to NHS-funded fertility treatment
[online] Available at: https://fertilitynetworkuk.org/a-complete-
68
postcode-lottery/ [Accessed 10 January 2022]
77. Royal College of Obstetricians and Gynaecologists [2019] Key
recommendations Better for women report [online] Available
at: https://www.rcog.org.uk/en/news/campaigns-and-opin-
ions/better-for-women/key-recommendations/ [Accessed 1
February 2022]
78. Thomas, S. and Ellertson, C. [2000] Nuisance or natural and
healthy: should monthly menstruation be optional for women?
[online] Available at: https://www.thelancet.com/journals/
lancet/article/PIIS0140-6736(99)11159-0/fulltext [Accessed 1
February 2022]
79. Onano, V. [2022] Having your period shouldn’t hold you back
[online] Available at: https://www.wateraid.org/us/stories/In-
ternational-womens-day-having-a-period-shouldnt-hold-wom-
en-back#:~:[Accessed 2 March 2022]
80. PLAN International [2021] Nearly two million girls in the UK
miss school because of their period [online] Available at:
https://plan-uk.org/media-centre/nearly-two-million-girls-
in-the-uk-miss-school-because-of-their-period [Accessed 1
February 2022]
81. Healthy Women [2022] Menstrual Disorders [online] Available
at: https://www.healthywomen.org/condition/menstrual-dis-
orders/overview [Accessed 2 March 2022]
82. Petter, O. [2017] Period pains responsible for five million
sick days in the UK each year [online] Available at: https://
www.independent.co.uk/life-style/health-and-families/
heavy-periods-sick-days-five-million-uk-economy-menorrha-
gia-a8000131.html [Accessed 1 February 2022]
83. Cardoso, L. et al. [2021] Period poverty and mental health
implications among college-aged women in the United States
[online] Available at: https://bmcwomenshealth.biomedcentral.
com/articles/10.1186/s12905-020-01149-5 [Accessed 2 March
2022]
84. Sommer, M. and Mason, D. [2021] Period poverty and pro-
moting menstrual equity [online] Available at: https://jama-
network.com/journals/jama-health-forum/fullarticle/2783499
[Accessed 2 March 2022]
85. Brooks, L. [2020] Scotland becomes first nation to provide free
period products for all [online] Available at: https://www.the-
guardian.com/uk-news/2020/nov/24/scotland-becomes-first-
nation-to-provide-free-period-products-for-all#:~: [Accessed 1
February 2022]
86. The Scottish Parliament [2020] Period Products (Free Provision)
(Scotland) Bill [online] Available at: https://archive2021.parlia-
ment.scot/parliamentarybusiness/currentcommittees/112914.
aspx [Accessed 1 February 2022]
87. Scottish Government [2022] New app to access free period
products [online] Available at: https://www.gov.scot/news/
new-app-to-access-free-period-products/ [Accessed 1 Febru-
ary 2022]
88. Wait, S. [2021] Final round of Tampon Tax funding released
[online] Available at:https://www.civilsociety.co.uk/news/
final-round-of-tampon-tax-funding-released.html [Accessed 1
February 2022]
89. Feria, R. [2021] Why we should all worry about the abolition
of the tampon tax [online] Available at: https://oxfordtax.sbs.
ox.ac.uk/article/tampon-tax [Accessed 2 March 2022]
90. Topping, A. [2020] Tampon tax: government axes VAT on sani-
tary products [online] Available at: https://www.theguardian.
com/politics/2020/dec/31/tampon-tax-government-ax-
es-vat-on-sanitary-products [Accessed 2 March 2022]
91. Das, R. [2019] Menopause Unveils Itself As The Next Big Op-
portunity In Femtech [online] Available at: https://www.forbes.
 com/sites/reenitadas/2019/07/24/menopause-unveils-itself-
as-the-next-big-opportunity-in-femtech/?sh=2554637d6535
[Accessed 1 February 2022]
92. NHS UK [2018] Menopause [online] Available at: https://www.
nhs.uk/conditions/menopause/ [Accessed 24 January 2022]
93. National Institute of Child Health and Human Development
[2016] Primary Ovarian Insufficiency [online] Available at:
https://medlineplus.gov/primaryovarianinsufficiency.html#:~:
[Accessed 2 March 2022]
94. Kim, N. et al. [2005] The impact of clinical trials on the use of
hormone replacement therapy [online] Available at: https://
link.springer.com/article/10.1111%2Fj.1525-1497.2005.0221.x
[Accessed 1 February 2022]
95. Connolly, M. [2021] Hormones replacement therapy: NI short-
age ‘distressing’ for women [online] Available at: https://www.
bbc.co.uk/news/uk-northern-ireland-59198124#:~: [Accessed 1
February 2022]
96. Mendelsohn, M. and Karas, R. [2001] The time has come to
stop letting the HERS Tale Wag the Dogma [online] Available
at: https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/circ.104.19.2256
[Accessed 1 February 2022]
97. National Institute for Health and Care Excellence [2019] Men-
opause: diagnosis and management, Benefits and risks of HRT
[online] Available at: https://www.nice.org.uk/guidance/ng23/
ifp/chapter/benefits-and-risks-of-hrt#:~: [Accessed 1 February
2022]
98. Sarrel, P. et al. [2013] The Mortality Toll of Estrogen Avoidance:
An Analysis of Excess Deaths Among Hysterectomized Women
Aged 50 to 59 Years [online] Available at:https://www.ncbi.nlm.
nih.gov/pmc/articles/PMC3780684/https://www.ncbi.nlm.nih.
gov/pmc/articles/PMC3780684/ [Accessed 1 February 2022]
99. Hillman, S. et al. [2020] Socioeconomic status and HRT
prescribing: a study of practice-level data in England [online]
Available at: https://bjgp.org/content/70/700/e772 [Accessed 1
February 2022]
100. Rymer, J. et al. HRT and breast cancer risk [online] Available
at: https://thebms.org.uk/wp-content/uploads/2019/10/bmj.
l5928.full_.pdf [Accessed 1 February 2022]
101. The Menopause Charity [2022] Support and advice [online]
Available at: https://www.themenopausecharity.org/meno-
pause/ [Accessed 24 January 2022]
102. NHS UK [2020] What is cervical screening? [online] Available at:
https://www.nhs.uk/conditions/cervical-screening/ [Accessed
24 January 2022]
103. Landy, R. et al. [2022] Non-speculum sampling approaches
for cervical screening in older women: randomised controlled
trial [online] Available at: https://bjgp.org/content/72/714/e26
[Accessed 24 January 2022]
104. Cancer Research UK [2020] Breast Cancer Survival [online]
Available at: https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/
breast-cancer/survival#:~:https://www.cancerresearchuk.org/
about-cancer/breast-cancer/survival#:~:[Accessed 2 March
2022]
105. Sofi, J. [2020] Breast Cancer in India [online] Available at:
https://timesofindia.indiatimes.com/blogs/poverty-of-ambi-
tion/breast-cancer-in-india/[Accessed 2 March 2022]
106. World Health Organisation [2021] Breast cancer [online] Availa-
ble at: . [Accessed 2 March 2022]
107. Cancer Research UK [2022] Breast cancer mortality [online]
Available at: https://www.cancerresearchuk.org/health-profes-
sional/cancer-statistics/statistics-by-cancer-type/breast-can-
cer#heading-Two [Accessed 2 March 2022]
108. Narod, S. et al. [2015] Why have breast cancer mortality rates
declined? [online] Available at: https://www.sciencedirect.com/
science/article/pii/S2213538315000065 [Accessed 2 March
2022]
109. Getting It Right First Time [2022] Getting it right first time (GIR-
FT) [online] Available at: https://www.gettingitrightfirsttime.
co.uk/ [Accessed 2 March 2022]
110. World Health Organisation [2021] Breast Cancer [online]
Available at: https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/
breast-cancer/survival#:~https://www.cancerresearchuk.org/
about-cancer/breast-cancer/survival#:~: [Accessed 2 March
2022]
111. Breast Cancer Now [2020] Almost one million women in the UK
miss vital breast screening due to COVID-19 [online] Available
at: https://breastcancernow.org/about-us/media/press-releas-
es/almost-one-million-women-in-uk-miss-vital-breast-screen-
ing-due-covid-19 [Accessed 2 March 2022]
112. Kurt, S. [2021] More advanced, aggressive breast cancers at
presentation after COVID-19 [online] Available at: https://jour-
nals.lww.com/oncology-times/fulltext/2021/01200/more_ad-
vanced,_aggressive_breast_cancers_at.18.aspx [Accessed 2
March 2022]
113. NHS Digital [2022] NHS Breast Screening Programme, England
2020-21 [online] Available at: https://digital.nhs.uk/data-and-in-
formation/publications/statistical/breast-screening-pro-
gramme/england--- 2020-21#key-findings-2020-21 [Accessed 2
March 2022]
114. Campbell, D. [2021] Late diagnosis of breast cancer rises as
NHS struggles in Covid crisis https://www.theguardian.com/
society/2021/nov/26/late-diagnosis-of-breast-cancer-rises-as-
nhs-struggles-in-covid-crisis [Accessed 1 February 2022]
115. NHS [2022] Delivery plan for tackling the COVID-19 backlog of
elective care [online] Available at: https://www.england.nhs.uk/
coronavirus/wp-content/uploads/sites/52/2022/02/C1466-de-
livery-plan-for-tackling-the-covid-19-backlog-of-elective-care.
pdf [Accessed 2 March 2022]
116. National Institute for Health Research [2020] GPs who make
the most urgent referrals for cancer see the fewest cancer
deaths among their patients [online] Available at: https://
evidence.nihr.ac.uk/alert/gps-who-make-the-most-urgent-re-
ferrals-for-cancer-see-the-fewest-cancer-deaths-among-their-
patients/ [Accessed 2 March 2022]
117. NHS [2021] How to decide if you want breast screening [online]
Available at: https://www.nhs.uk/conditions/breast-screen-
ing-mammogram/how-to-decide-if-you-want-breast-screen-
ing/#:~: [Accessed 2 March 2022]
118. Public Health England [2021] 71 or over? You can still have
breast screening if you choose [online] Available at: https://
www.gov.uk/government/publications/breast-screening-for-
women-aged-71-or-over/71-or-over-you-can-still-have-breast-
screening-if-you-choose [Accessed 2 March 2022]
119. Cancer Research UK [2020] 2012 review of the UK breast
screening programme [online] Available at: https://www.
cancerresearchuk.org/about-cancer/breast-cancer/getting-di-
agnosed/screening/screening-2012-review [Accessed 2 March
2022]
120. Cancer Research UK [2020] Breast Awareness [online] Avail-
able at: https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/
breast-cancer/getting-diagnosed/screening/breast-screen-
ing#:~: [Accessed 2 March 2022]
121. Melnikow, J. et al. [2016] Supplemental Screening for Breast
Cancer in Women With Dense Breasts: A Systematic Review for
the U.S. Preventive Services Task Force [online] Available at:
69
 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26757021/ [Accessed 2 March
2022]
122. Perry, N. et al. [2020] Mammographic breast density and
urbanization: Interactions with BMI, environment, lifestyle, and
other patient factors [online] Available at: https://www.ncbi.
nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7344692/ [Accessed 2 March
2022]
123. Imaging Technology News [2015] Nearly Half of U.S States
Sporting Breast Density Inform Laws [online] Available at:
https://www.itnonline.com/content/nearly-half-us-states-
sporting-breast-density-inform-laws [Accessed 1 February
2022]
124. Gilbert, F. et al. [2021] Department of Radiology: BRAID Trial
[online] Available at: https://radiology.medschl.cam.ac.uk/re-
search/research-themes/breast-imaging/braid-trial/ [Accessed
1 February 2022]
125. Harada-Shoji, N. et al. [2021] Evaluation of adjunctive ultra-
sonography for breast cancer detection among women aged
40-49 years with varying breast density undergoing screening
mammography [online] Available at: https://jamanetwork.com/
journals/jamanetworkopen/fullarticle/2783177 [Accessed 2
March 2022]
126. Bakker, M. et al. [2019] Supplemental MRI screening for
women with extremely dense breast tissue [online] Available
at: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/nejmoa1903986
[Accessed 2 March 2022]
127. PIONEER STUDY [2022] About the study [online] Available at:
https://www.pioneerstudy.co.uk/about-1 [Accessed 2 February
2022]
128. NHS England [2020] PIONEER Study of Lifestyle Intervention
to Reduced Breast Cancer Risk (PIONEER) [online] Available at:
https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04574063 [Accessed 1
February 2022]
129. World Health Organisation [2016] European Code Against
Cancer [online] Available at: https://cancer-code-europe.iarc.fr/
index.php/en/ [Accessed 7 February 2022]
130. Champagne, B. et al. [2009] Tobacco smoking in seven Latin
American cities: the CARMELA study [online] Available at:
https://tobaccocontrol.bmj.com/content/19/6/457 [Accessed 7
February 2022]
131. Rosenberg, J. [2017] Study Links Smoking to Increased Risk of
Breast Cancer [online] Available at: https://www.ajmc.com/
view/study-links-smoking-to-increased-risk-of-breast-cancer
[Accessed 7 February 2022]
132. Graphical Research Report [2020] Latin America mHealth
Market Size by End-use [online] Available at:https://www.
graphicalresearch.com/industry-insights/1446/latin-ameri-
ca-mhealth-market [Accessed 7 February 2022]
133. Cancer.Net [2022] Cervical Cancer: Statistics [online] Available
at: https://www.cancer.net/cancer-types/cervical-cancer/statis-
tics [Accessed 2 March 2022]
134. World Health Organisation [2022] Cervical Cancer [online]
Available at: https://www.who.int/health-topics/cervical-can-
cer#tab=tab_1 [Accessed 7 February 2022]
135. LaVigne, A. et al. [2017] Cervical cancer in low and middle
income countries: Addressing barriers to radiotherapy delivery
[online] Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/arti-
cles/PMC5602511/ [Accessed 2 March]
136. Ndlovu, N. [2019] Radiotherapy treatment in cancer control
and its important role in Africa [online] Available at: https://
www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6722105/ [Accessed 2
March 2022]
70
137. UNAIDS [2019] UNAIDS data 2019 [online] Available at: https://
www.unaids.org/en/resources/documents/2019/2019-UN-
AIDS-data [Accessed 2 March 2022]
138. Cleveland Clinic [2018] How is human papilloma virus (HPV)
treated? [online] Available at: https://my.clevelandclinic.org/
health/diseases/11901-hpv-human-papilloma-virus#:~: [Ac-
cessed 2 March 2022]
139. World Health Organisation [2017] Human papillomavirus vac-
cines (HPV) [online] Available at: https://www.who.int/teams/
immunization-vaccines-and-biologicals/diseases/human-papil-
lomavirus-vaccines-(HPV) [Accessed 2 March 2022]
140. World Health Organisation [2020] Cervical Cancer Elimination
Initiative [online] Available at: https://www.who.int/initiatives/
cervical-cancer-elimination-initiative [Accessed 2 March 2022]
141. Falcaro, M. et al. [2021] The effects of the national HPV vaccina-
tion programme in England, UK, on cervical cancer and grade
3 cervical intraepithelial neoplasia incidence: a register-based
observational study [online] Available at: https://www.thelan-
cet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(21)02178-4/
fulltext [Accessed 2 March 2022]
142. World Health Organisation [2020] Cervical Cancer Elimination
Initiative [online] Available at: https://www.who.int/initiatives/
cervical-cancer-elimination-initiative [Accessed 7 February
2022]
143. Canfell, K. et al. [2020] Mortality impact of achieving WHO
cervical cancer elimination targets: a comparative modelling
analysis in 78 low-income and lower-middle-income countries
[online] Available at: https://www.thelancet.com/journals/
lancet/article/PIIS0140-6736(20)30157-4/fulltext [Accessed 7
February 2022]
144. Lei, J. et al. [2020] HPV Vaccination and the Risk of Invasive Cer-
vical Cancer [online] Available at: https://www.nejm.org/doi/
full/10.1056/NEJMoa1917338 [Accessed 7 February 2022]
145. UNICEF [2021] Child marriage is a violation of human rights, but
is all too common [online] Available at: https://data.unicef.org/
topic/child-protection/child-marriage/ [Accessed 7 February
2022]
146. CAMFED [2022] Why girls’ education [online] Available at:
https://camfed.org/why-girls-education/ [Accessed 2 March
2022]
147. Office on Women’s Health [2019] Human papillomavirus [on-
line] Available at: https://www.womenshealth.gov/a-z-topics/
human-papillomavirus# [Accessed 2 March 2022]
148. Brisson, M. et al, [2020] Impact of HPV vaccination and cervical
screening on cervical cancer elimination: a comparative
modelling analysis in 78 low-income and lower-middle-income
countries [online] Available at https://www.thelancet.com/
action/showPdf?pii=S0140-6736%2820%2930068-4 [Accessed
7 Feb 2022]
149. Lim, A. and Sasieni, P. [2015] Consultation rates in cervical
screening non-attenders: opportunities to increase screening
uptake in GP primary care [online] Available at: https://www.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4429163/#:~: [Accessed 2
March 2022]
150. Ford, M. [2021] Pandemic sees NHS cervical screening coverage
drop by 2% [online] Available at: https://www.nursingtimes.
net/news/research-and-innovation/pandemic-sees-nhs-cer-
vical-screening-coverage-drop-by-2-14-12-2021/ [Accessed 2
March 2022]
151. Marlow, L., Wardle, J. and Waller, J. [2015] Understanding cervi-
cal screening non-attendance among ethnic minority women in
England [online] Available at: https://www.nature.com/articles/
bjc2015248 [Accessed 7 February 2022]
152. Public Health England [27 July 2021] Changes to the vaccine of
the HPV immunisation programme [online] Available at: https://
assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/
uploads/attachment_data/file/1005943/HPV_letter_chang-
es_to_the_vaccine_of_the_HPV_immunisation_programme
July_2021.pdf [Accessed 22 February 2022]
153. Cancer Research UK [2016-2018] Cervical Cancer Statistics:
Cervical Cancer Incidence [online] Available at: https://www.
cancerresearchuk.org/health-professional/cancer-statistics/
statistics-by-cancer-type/cervical-cancer#heading-Zero [Ac-
cessed 22 February 2022]
154. Demos [2014] Behind the screen: Revealing the true cost of
cervical cancer [online] Available at: http://www.demos.co.uk/
files/Behind_the_screen_-_web.pdf?1402772155 [Accessed 22
February 2022]
155. Public Health England [2019] Human papillomavirus (HPV)
vaccination coverage in adolescent females in England: 2018/19
[online] Available at: https://assets.publishing.service.gov.
uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/
file/851797/HPV_annual_coverage_report_2018_to_2019.pdf
[Accessed 22 February 2022]
156. MSD & MHP [2021] The journey to cervical cancer elimination:
tackling regional variation in a world-leading programme. Data
on file.
157. Cancer Research UK [2013-2017] Cervical cancer incidence
by deprivation [online] Available at: https://www.cancerre-
searchuk.org/health-professional/cancer-statistics/statis-
tics-by-cancer-type/cervical-cancer/incidence#heading-Four
[Accessed 22 February 2022]
158. UNAIDS [2022] First Lady of Rwanda Jeannette Kagame, UN-
AIDS Special Ambassador for Adolescent Health and Well-being
[online] Available at: https://www.unaids.org/en/aboutunaids/
unaidsambassadors/Jeannette_Kagame [Accessed 2 February
2022]
159. National Cervical Cancer Program [2021] Treatment [online]
Available at: https://rbc.gov.rw/cervicalcancer/spip.php?arti-
cle6 [Accessed 2 February 2022]
160. Cousins, S. [2019] Why Rwanda could be the first country to
wipe out cervical cancer [online] Available at:https://edition.
cnn.com/2019/05/30/health/rwanda-first-eliminate-cervi-
cal-cancer-africa-partner/index.html [Accessed 2 February
2022]
161. Ayad, M. and Costantine, M [2015] Epidemiology of Medications
Use in Pregnancy [online] Available at: https://www.ncbi.nlm.
nih.gov/pmc/articles/PMC4628584/ [Accessed 2 March 2022]
162. The Thalidomide Trust [2017] About Thalidomide [online] Avail-
able at: https://www.thalidomidetrust.org/about-us/about-tha-
lidomide/#:~: [Accessed 2 March 2022]
163. The National Perinatal Epidemiology Unit [2022] Almost all
pregnant women admitted to intensive care with COVID-19 are
unvaccinated, new study shows [online] Available at: https://
www.npeu.ox.ac.uk/news/2196-almost-all-pregnant-women-
admitted-to-intensive-care-with-covid-19-are-unvaccinated-
new-study-shows [Accessed 2 March 2022]
164. Staff reporter UKTN [2021] Female-founded femtech start-ups
in the UK tackling gender bias in healthcare [online] Avail-
able at: https://www.uktech.news/news/female-founded-
femtech-startups-in-the-uk-tackling-gender-bias-in-health-
care-20211011 [Accessed 24 January 2022]
165. Digital Health London [2021] The growth of Peppy Health with-
in the NHS [online] Available at: https://digitalhealth.london/
the-growth-of-peppy-health-within-the-nhs#:~: [Accessed 7
February 2022]
166. FemTech Analytics [2022] FemTech Market Overview [online]
Available at: https://www.femtech.health/femtech-mar-
ket-overview#:~: [Accessed 24 January 2022]
167. NHS [2021] HIV and AIDS [online] Available at: https://www.nhs.
uk/conditions/hiv-and-aids/ [Accessed 10 February 2022]
168. Ayad, M. and Constantine, M. [2016] Epidemiology of Medica-
tions Use in Pregnancy [online] Available at: https://www.ncbi.
nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4628584/ [Accessed 10 February
2022]
169. Brown, C. [2019] Women in Clinical Trials: More Than Equal
Representation is Required [online] Available at: https://www.
anjusoftware.com/about/all-news/insights/women-in-clini-
cal-trials#:~: [Accessed 2 March 2022]
170. Bakker, J. [2019] Heart attack gender gap is costing women’s
lives [online] Available at: https://www.bhf.org.uk/what-we-do/
news-from-the-bhf/news-archive/2019/september/heart-at-
tack-gender-gap-is-costing-womens-lives [Accessed 2 March
2022]
171. Brady, E. et al. [2020] Lack of consideration of sex and gender
in clinical trials for COVID-19 [online] Available at: https://
www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.09.13.20193680v1
[Accessed 2 March 2022]
172. Haverfield, J. and Tannenbaum, C. [2021] A 10-year longitudi-
nal evaluation of science policy interventions to promote sex
and gender in health research [online] Available at: https://
health-policy-systems.biomedcentral.com/articles/10.1186/
s12961-021-00741-x [Accessed 2 March 2022]
173. Morgan, R. et al. [2022] Using gender analysis matrixes to inte-
grate a gender lens into infectious diseases outbreaks research
[online] Available at: https://academic.oup.com/heapol/ad-
vance-article/doi/10.1093/heapol/czab149/6459624 [Accessed
17 January 2022]
174. Gender and COVID-19 [2022] Gender Matrix [online] Available
at: https://www.genderandcovid-19.org/matrix/ [Accessed 17
January 2022]
175. Vogel, B. et al. [2021] The Lancet women and cardiovascular
disease Commission: reducing the global burden by 2030
[online] Available at https://www.thelancet.com/journals/lan-
cet/article/PIIS0140-6736(21)00684-X/fulltext#:~:[Accessed 22
February 2022]
176. BMJ [2020] Making pharmaceutical research and regulation
work for women [online] Available at https://www.bmj.com/
content/371/bmj.m3808 [Accessed 22 February 2022]
177. Liu, K. et al. [2016] Women’s involvement in clinical trials:
historical perspective and future implications [online]
Available at https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PM-
C4800017/#ref40 [Accessed 22 February 2022]
178. Women in Global Health – Executive Summary [online] Availa-
ble at https://www.womeningh.org/our-approach [Accessed 22
February 2022]
179. Hupkau, C. et al. [2020] Work, care and gender during
the Covid-19 crisis [online]Available at http://eprints.lse.
ac.uk/104674/3/Petrongolo_work_care_gender_during_cov-
id_19_crises_published.pdf [Accessed 2 March 2022]
180. Fawcett Society [2020] Written Evidence (LBC0182) [online]
Available at https://committees.parliament.uk/writtenevi-
dence/10397/pdf/ [Accessed 22 February 2022]
181. UN Women [2022] The shadow pandemic: violence against
women during COVID-19 [online] Available at: https://www.
unwomen.org/en/news/in-focus/in-focus-gender-equality-in-
covid-19-response/violence-against-women-during-covid-19
[Accessed 2 March 2022]
71
Copyright: Public Policy Projects 2022 www.publicpolicyprojects.com