LinPro

2 BOYUTLU STATİK ANALİZ PROGRAMI

EĞİTİM KİTAPÇIĞI

HAZIRLAYAN
AGAH ÇAĞRI ZORLU

1
 Önsöz
Yapı derslerini çalışırken çözdüğümüz soruların doğruluğunu
kontrol etme ihtiyacını hepimiz yaşamışızdır. Böyle durumlarda
başvurabileceğimiz kaynak ve program sayısı azdır, olanlar ise
kompleks yapıdadır. Bir de işin içine Türkçe kaynak bulma sıkıntısı
da girince iş daha da sıkıntılı bir hal alır. Tüm bu sebeplere
istinaden piyasada son derece nadir bilinen fakat işimizi belli bir
seviyeye kadar gayet iyi görebilen bir program olan LinPro’nun
eğitim kitapçığını Türkçe olarak hazırladım. Bu kısa kitap
LinPro’nun temel hatlarıyla anlatımını içermektedir.

Program ücretsiz bir program, bu yüzden kolaylıkla

edinebilirsiniz. www.enessiljak.com sitesinden ücretsiz olarak
indirebilirsiniz. Aynı zamanda mobil uygulaması da mevcut,
dilerseniz cep telefonu veya tabletinize de indirebilirsiniz.

Hazırladığım bu materyaller eğitim amaçlıdır bu yüzden kişisel

kullanım haricinde ticari olarak kullanılması, kaynak göstermeden
ve izin almadan paylaşılması/kopyalanması/başka bir web
sitesinde yayınlanması emek hırsızlığıdır ve yasaktır.

Başarılar Dilerim..
Agah Çağrı ZORLU
ESKİŞEHİR / 2018

2
 LinPro Nedir ?
LinPro statik ve dinamik analizlerimizi yapmamızı sağlayan, 2
boyutlu, hızlı ve basit çerçeve analiz programıdır. Farklı yük
türlerini destekleyen program model oluşturma konusunda da
gayet esnektir. Düzlem çerçevelerin doğrusal statik analizi için
ihtiyacınız olan hemen her şeye sahiptir.
Hem okulda Statik, Yapı Statiği, Mukavemet, Çelik Yapılar,
Betonarme gibi derslerinize yardımcı, hem de iş ortamında
gereken anlık basit çözümlerde kullanılabilir.
2 boyutlu olması sebebiyle diğer statik programlarına
kıyasla biraz daha sınırlı işlem yapar fakat bu da
beraberinde hızı getirir.

LinPro’nun Avantajları ?
Sap2000,Probina gibi diğer statik programları başlangıçta
bizden fazla veri isterler (kompleks program olmaları gereği)
ve bu biraz zaman alan bi süreç oluşturur.
Ayrıca mesnet tepkileri ve kesit tesirleri hesapları için elle
yapılan çözümlerde elemanın ağırlığı ihmal edildiğinden bu
programlarda bu ağırlığı ihmal etmek için ayrı işlem yapılır.
LinPro’da bu durum tam tersidir, varsayılan ayarlarda ağırlık
hesaplamaz, sadece eleman üzerindeki yüklemeye göre
hesap yapar. Bu nedenlerden dolayı çok seri bir şekilde
elemanı ve yüklemeyi oluşturabilir ve çözümleyebiliriz.
Ağırlık, elastisite modülü, ısıl genleşme katsayısı gibi
değerler göz önünde bulundurularak eğilme ve dönme
hesabı yapılmak istenirse bunları ayrı olarak tanımlamak da
mümkündür.
3
 LinPro Arayüzü
Görüldüğü gibi LinPro son derece sade ve basit bir arayüze sahiptir.

Program açıldığı zaman gri bir arka plan ve az sayıda buton bizi
karşılamakta. Yapacağımız çoğu işlem bu butonlarla halledilebilecek.
Butonlara geçmeden önce temel olarak gruplandırabileceğimiz
menülere hızlıca bir göz atalım.

Modal Analiz Çubuğu Dinamik Analiz Çubuğu Statik Analiz Çubuğu

Menü Çubuğu

Çizim Ekranı

Yapı (Structure) Çubuğu

Koordinat Göstergesi
Birim Göstergesi

4
 Menü Çubuğu ( )

Birçok programdan aşina olduğumuz tipteki menü çubuğundaki

sekmeleri ayrıntılı olarak inceleyelim.

File menüsünde tüm programlarda

olan Yeni Dosya Oluşturma , Dosya
Açma , Kaydetme , Farklı Kaydetme ,
Yazdırma , Çıkış gibi sekmeler
mevcut.Burada bizim için yeni olarak
New From Template,yani basit
şablonlarla hızlı bir şekilde model
oluşturma komutu var. Bu komuta
tıkladığımızda karşımıza 3 yaygın
eleman olan Sürekli Kiriş, Çok Katlı
Çerçeve ve Kafes Şablonları geliyor.

Burada açıklık sayısı ve mesafeleri, çerçeveler için kat sayısı gibi

belli bilgiler istenmekte.Eğer elimizde simetrik bir model varsa
kullanışlı bir komut.

5
 Fakat genelde model açıklıklarımız her noktada eşit mesafede
olmadığından çok sık kullanacağımız bir komut değil. Buna karşın
ileride göreceğimiz ve eleman çizmeye yarayan komutlarla son
derece basit şekilde model oluşturacağımız için bu o kadar da
problem teşkil etmemektedir.

View menüsü sadece Toolbar ve

Status Bar’dan oluşmakta. Toolbar’daki
sekmelerin hepsi aktif olduğundan
hiçbir ayar yapmamıza gerek yok. Eğer
hiç kullanmadığınız butonlar olursa ve
onları kaldırmak isterseniz ilgili tikleri
kaldırmanız yeterli. Status Bar ekranın
en altında bulunan durum çubuğunu
aktif eden komuttur. Koordinat ve birim
göstergeleri bu çubukta bulunduğundan
kapatılmaması daha iyi olur.

Structure menüsünde düğüm

noktalarının ve elemanların
koordinatlarını belirleyip
değiştirebileceğimiz sekmeler
mevcut. Ayrıca elemanların
materyal ve kesit atamalarını da
buradan yapıyoruz.

6
 Load/Mass menüsünde yükleri
atadığımız, yükleme durumu ve
kombinasyonu oluşturduğumuz sekmeler
mevcut. Bunların dışında ağırlık ve dinamik
yük seçenekleri de burada bulunmakta.

Analysis menüsünde elemanın statik,

dinamik ve modal analizlerinin
başlatılacağı ve bu analiz sonuçlarının
tablo halini bize veren komutlar mevcut.

Draw menüsünde iç kuvvet

diyagramları, mesnet tepkileri ve
deformasyon eğrilerini gösteren komutlar
mevcut. Ayrıca düğüm noktalarını
yerleştirdiğimiz Grid ekranının ayarlarını
yapmamızı sağlayan sekmeler ve
Seçenekler sekmesi de buradadır.
Seçenekler (Settings) sekmesinde çok
kompleks olmayan bir menü karşımıza
çıkar. Burada diyagramlar üzerinde
gösterilecek bilgileri ve bunların font, renk
gibi özelliklerini ayarlayabiliyoruz.

Help menüsünde program hakkında basit

bilgilerin verildiği sekmeler bulunmaktadır.

7
 Menü çubuğu elemanlarını basitçe inceledikten sonra
arayüzdeki diğer butonlardan bahsedelim. Aslında yukarda
incelediğimiz tüm bu menülerde bulunan komut ve sekmeler
programın arayüzündeki butonlara dağıtılmış olarak
bulunmaktadır. Yani ekrandaki tüm butonları ayrıca
bahsetmeye gerek yoktur. Bu komutları tek tek anlatmak
yerine, ileride bu komutları kullanarak yerinde öğreneceğiz.
Menü çubuğunda bulunmayan birkaç buton ve komutları da
anlattıktan sonra çizim ekranına geçiş yapacağız.
Kamera Araç Çubuğu

Zoom In / Zoom Out Komutları Diyagram Büyütme/Küçültme Komutu

Pan Komutu Ekrana Sığdır Komutu

Durum Çubuğu

Koordinat Göstergesi Birim Göstergesi

Yapı Çubuğu
İmleç (Pointer) Butonu
Düğüm Noktası (Joint) Butonu
Eleman (Member) Butonu
Düğüm Noktası Taşıma Butonu
Kılavuz Tanımlama Butonu
Kılavuz Gösterme/Saklama Butonu
Tutunma (Snap) Butonu
Tümünü Seç Butonu
Seçileni Temizle Butonu

8
 Artık menüleri ve butonları tanıdığımıza göre yavaş yavaş
önümüzdeki çizim ekranını kullanmaya başlayabiliriz. Çizim ekranı
Kılavuz (Grid) dediğimiz noktalardan oluşmaktadır.

System Width
System Height

Y Spacing

X Spacing

Çizeceğimiz modelin düğüm noktaları bu kılavuz noktalarına

yerleştirilir. Varsayılan ayarlarda her bir noktanın arasındaki yatay
ve düşey mesafeler 1 birimdir. Çözümlenecek sistem çizildikten
sonra bu kılavuzları gizlemek için solda bulunan Show Grid
butonuna basabilirsiniz. Başlangıçta bu buton aktif olarak
açılacaktır. Butona tekrar basmanız halinde kılavuz noktaları
yeniden belirecektir.

Modelimizin açıklıklarına göre yatay ve düşey nokta sayısını ve

noktalar arasındaki birim mesafeyi ayarlamak da mümkündür.
Bunun için ekranın solunda bulunan Define Grid butonunu
kullanabiliriz.

9
 Define Grid penceresinde Genişlik ,
Yükseklik , X yönündeki açıklık ve Y
yönündeki açıklık ayarları yapılabilir.
System Width seçeneği X yönündeki
kılavuz açıklık sayısını artırıp
azaltmamızı sağlar. Örneğin birkaç
açıklıktan oluşan uzun bir Gerber kirişi
modelleyeceğimiz zaman bu sayıyı
artırmamız gerekebilir.
System Height de aynı şekilde Y yönündeki açıklık sayısını
belirlemekte kullanılır. Örneğin çok katlı çerçeve modellemek
istediğimizde bu değeri artırma ihtiyacımız olabilir. Örnek resimde
görünen değerler çizim ekranındaki kılavuzların 15 birim genişliğinde,
10 birim yüksekliğinde olduğunu göstermektedir. Grid Spacing
seçenekleri ise bu değerlerin arasındaki mesafeyi gösterir. Örnek
resimde noktalar arasındaki uzaklıkların hem X hem Y yönünde 1 birim
olduğu görülmektedir. Sistemimizin modellerinin uygunluğu halinde
bu değerleri değiştirmemiz de mümkündür.
Çizim penceresinde yapacağımız son ayar Snap yani tutunma
ayarıdır. Ekranın sol tarafında bulunun Yapı Çubuğu’ndaki ‘’Snap to
Nearest When Creating Joint’’ butonu aktifken oluşturacağımız
düğüm noktaları kılavuz noktalarına yapışır, bu da düğüm noktalarını
%100 hassasiyetle yerleştirmenizi sağlar. Buton aktif değilken farenizin
imleci neredeyse düğüm noktaları oraya gider ve mesafeleri daha
tutarsız ayarlamanıza sebep olabilir.
Snap butonu
Snap butonu aktif aktifken düğüm
değilken kılavuz noktalarını
noktalarının sadece kılavuz
dışındaki yerlere noktalarının
de düğüm üzerine
noktası koyabiliriz.
koyabiliriz.

10
!varsayılan
Snap butonunu her zaman aktif tutmaya özen gösterin. Program
ayarlarda butonu aktif tutar, sizin bunun için bir ayar
yapmanıza gerek yoktur.
‘’Peki sistemimizin açıklığı kılavuz noktalarının tam ortasında bir
yere denk gelirse ne yapmamız gerekir ? ‘’ ya da ‘’Açıklıklarımız 1,25
metreyse düğüm noktamızı nereye koyacağız ? ‘’ gibi sorulara daha
sonra örnek model oluşturmaya başladığımızda cevap bulacağız.

Artık yavaş yavaş basit çizimler yapmaya başlayabiliriz. Yapı

sistemleri çizmeden önce çizim yapmamızı sağlayan başlıca
komutları kullanmayı öğrenelim. Ekranın sol tarafında bulunan
Joint butonuna tıklayalım ve kılavuz noktalarımıza rasgele
düğüm noktaları atayalım. İlk düğüm noktasının nerde olduğu
önemli değildir ve tamamen size kalmıştır. Çizeceğiniz sistemin
ölçülerine göre bu başlangıç noktasını belirleyebilirsiniz. Benim
çizdiğim sistemde ilk açıklığın 3, ikinci açıklığın 2, üçüncü açıklığın
ise 6 birim uzunluğunda olduğuna dikkat edin, varsayılan ayarlarda
bu birim metredir. Bunu kontrol etmek için durum çubuğundaki
birim seçeneğine tıklayabilirsiniz. Yeniden
çizimimize dönelim.

Gördüğünüz gibi program otomatik olarak düğüm noktalarını

numaralandırır. Bu numaralar daha sonra düğüm noktalarını
tanımamız için son derece önemlidir, bu konuyu ilerde tekrar ele
alacağız. Çizim ekranımızdaki düğüm noktalarını birleştirmek için
çubuk elemanlara ihtiyacımız var. Bu elemanlar sistemimizin
taşıyıcısını oluşturacak. Fakat bu elemanları birleştirmek için önce
düğüm noktalarını belirlememiz gerekti. Düğüm noktalarımız hazır
olduğuna göre artık çubuk elemanlarımızı çizebiliriz.

11
 Ekranın sol tarafında bulunan Member butonuna tıklayalım.
Bu butona tıkladıktan sonra aşağıdaki gibi bir pencere açılır.

Bu pencereden daha önce atadığımız kesitlerden hangisini

kullanmak istersek onu seçerek çizimimizi yaparız. Fakat şimdilik
sadece varsayılan olarak programın belirlediği kesitte çizim
yapacağız. Kesit atama, elastisite modülü ve atalet momenti
belirleme gibi ayarları yapmaya daha sonra değineceğiz.
TYPE1 kesiti seçiliyken düğüm noktalarımızı birleştirmeye
başlayalım.

Düğüm noktalarıyla benzer şekilde elemanlar da program

tarafından numaralandırılır. Son düğümü birleştirdikten sonra
komuttan çıkmak için ekranın herhangi bir yerine sağ tıklayıp
açılan pencereden Pointer ya da Member komutuna
tıklayabilirsiniz. Member komutuna tıklarsanız tekrar eleman
çizmeye başlarsınız, ilerde bunu kullanmamız gereken durumlar
olacaktır. Şimdilik pointer’a tıklayarak çizimimizi tamamlayalım.
Çizimimize devam etmeden önce sağ tık komutlarını
anlatacağım. Yeri geldiği zaman anlatmak için daha önce bu
komutlardan bahsetmedim, şimdi kısaca bu komutlara göz atalım
ve çizimimize devam edelim.

12
 Genel olarak sağ tıkla açabileceğimiz 3 pencere vardır.Bunlar boş
yüzeye, düğüm noktasına ve elemana olmak üzere değişir.
Boş yüzeye sağ tıkladığımızda yanda
gördüğünüz pencere açılır. Bu pencerenin
içeriği aslında ekranımızın sol tarafında
bulunan yapı çubuğunda da mevcuttur. Çizim
yaparken seçili komutlardan çıkmak için
boşluğa sağ tıklama işlemini sık sık yapmamız
gerekecek.

Bir diğer sağ tık penceresi ise

düğüm noktasına sağ tıklayarak açılır.
Bu pencerede yukardakine ek olarak
mesnet atadığımız butonlar ve
noktasal yük atayabileceğimiz bir
buton karşımıza çıkar. Çizeceğimiz
sistemin mesnetlerini bu pencereden
ekliyoruz, bu yüzden bu pencere de
aktif olarak kullanılacak.

Son penceremiz ise elemana sağ

tıkladığımızda açılan penceredir. Bu
pencerede ise iç kuvvetleri serbest
bırakma, yük atama ve eleman kesit
tipini belirleme/değiştirme komutları
mevcut. Daha önce anlattığım
Load/Mass menüsünden de yük
atanabileceği gibi sağ tık penceresinden
de yapılabilir, hatta bu biraz daha pratik
olacaktır.
Şimdi çizimimize geri dönüp bu sayfada öğrendiklerimizi
uygulayalım.

13
 1,2 ve 3. düğüm noktalarına sağ tıklayarak aşağıdaki gibi
mesnetleri atamaya çalışın.

Artık basit bir kiriş oluşturmuş olduk. Şimdi de daha önce

üzerinde konuşmadığımız yapı çubuğunda bulunan Move Joint
komutunu örnek üzerinde ele alalım.
Bu komut herhangi bir düğüm noktasının kendisine bağlı çubuk
elemanların bütünlüğünü bozmadan yerini değiştirmemize yarar.
Örneğimizde bulunan 2 numaralı düğüm noktasını 2 birim sağa
kaydırmaya çalışalım. Bunun için Move Joint komutuna tıkladıktan
sonra 2 numaralı düğüm noktasına tıklayalım. Düğüm noktamız
aktif olduktan sonra taşımak istediğimiz noktaya tekrar tıklayalım,
bu örneğimiz için 2 birim sağa taşıyalım. Bu işlemin sonunda 1
numaralı eleman 2 numaralı düğüm noktasıyla birlikte hareket
etmiş ve sistemin orta açıklığı 4 metre olmuştur.

! Bu komutu sadece yatay yönde değil düşey yönde de kullanabiliriz.

14
 Move Joint komutunu da öğrendikten sonra aslında herhangi
bir sistem çizmeyi çok büyük oranda öğrenmiş olduk. Bundan
sonra çizimle alakalı olarak öğreneceğimiz şeyler ufak ayarlara
yönelik olacak. Geri kalan bu ufak ayarlamalara ilerde örnekler
üzerinde döneceğiz.
Sistemimizin son hali üzerine yük ekleme işlemine artık
geçebiliriz.
Eleman üzerine yük atamanın 2 yolu vardır. Bunlardan
birincisi Load on Joint/Member butonu, bir diğeri ise
elemanın üzerine sağ tıklayıp Add Load seçeneğini seçmektir.
Load on Joint/Member komutu yük yüklemenin yanı sıra yükleri
organize etmemizi de sağlar, bu sebeple biraz daha kompleks
görünebilir. Biz şuan için sağ tık metodunu kullanalım, Load on
Joint/Member komutuna ileride bir örnekle değineceğim.

Herhangi bir elemana sağ tıkladığımızda resimde görüldüğü

gibi eleman yeşil olur, bu durum, yapılacak herhangi bir işlemin
sadece o eleman üzerinde gerçekleşeceğini belirtir.

15
 Add Load komutuna
tıkladığımızda karşımıza şöyle bir
pencere açılır.
Açılan pencerede Point,
Distributed ve Temperature
olmak üzere 3 sekme bulunur.
Point noktasal yükleri ve
momentleri, distributed yayılı
yükleri, temperature ise ısıl
değişim sebebiyle oluşan yükleri
atadığımız sekmelerdir.

Yüklerin büyüklüğü ve etki ettiği mesafeleri ayarlamadan

önce bilinmesi gereken şey yön kabulleridir. Bunun için
koordinant sistemi seçeneklerini kullanacağız. Varsayılan
ayarlarda bu seçenek Global Y olarak ayarlıdır. Global Y
eksenine göre yön kabulünü şekildeki gibidir.

Buradaki P1 elemanın başlangıç tarafındaki (i) yükün

değerini, P2 elemanın diğer tarafındaki (j) yükün değerini temsil
eder. a P1 yükünün etki ettiği mesafeyi, b ise yükün bittiği yerin
mesafesini belirtir. Değerlerin daha iyi anlaşılması için birkaç
örnek çizeceğim, çizdiğim örnekleri sizin de tekrar etmenizi
tavsiye ederim.

16
17
18
 Görüldüğü gibi yük atamaları son derece basit bir şekilde
yapılabilmektedir. Burada dikkat edilecek tek husus yüklerin
yönünü doğru girmektir, bunun için de seçili olan koordinat
sistemi kuvvetinizin yönüne göre ayarlanmalıdır. Çeşitli
koordinat sistemine göre yön kabulleri aşağıda birer görselle
gösterilmiştir, sizin de bunlara göz gezdirmeniz yararınıza
olacaktır.

Point Global Point Local

Global Y Global X

Local Y Local X

Global Y Global X
(Projection) (Projection)

19
 Yükleri atamayı öğrendiğimize göre artık analiz aşamasına
geçebiliriz.
Buraya kadar yaptıklarımızı gözden geçirmemiz gerekirse ;
✓ Kılavuz noktalarımızın adetini girmeyi,
✓ Düğüm noktalarını yerleştirmeyi,
✓ Düğüm noktalarının elemanlarla birleşimini,
✓ Mesnet yerleşimini,
✓ Kuvvet atamalarını öğrendik.

! Yukarıdaki adımların herhangi birinde yetersiz olduğunuzu

düşünüyorsanız geri dönüp konuları tekrar etmenizi öneririm.

Analizini yapmak üzere şekildeki gibi fazla karmaşık olmayan

bir sistem çizelim.

Açıklığımızın üstüne 20 kN/m ‘lik yayılı yük ve konsolun

ucuna 9 kN’luk noktasal yük etkitelim.

20
 Kuvvetlerimizi girdikten sonra sistemimizin yüklü hali aşağıdaki
gibi olmalıdır:

Artık sistemimiz analiz için hazır. Standart menü çubuğunda

bulunan Run Static Analysis butonuna bastığımız zaman
analiz başlar.

Analiz sonuçlandığı zaman yukardaki gibi sistemin ‘’deflected

shape’’i ekrana gelir.

!olduğu
Deflected shape, alan ve atalet momenti gibi değerlere bağlı
için elde edilen sonuçlar varsayılan ayarlardaki çubuk
eleman için geçerlidir. Sehim ve dönme gibi değerleri özellikle
hesaplamak istiyorsanız kesit özelliklerini gereken ölçülerde girmeniz
gerekmektedir. Kesit atamalarına daha ilerde değineceğiz.

Artık Analizi Başlat butonunun sağında bulunan butonlar da aktif

durumdadır. Bu sayede artık sistemin moment, kesme kuvveti,
eksenel kuvvet diyagramlarını ve mesnet reaksiyonlarını elde
edebiliriz.
21
 Moment Diyagramı

Kesme Kuvveti Diyagramı

Eksenel Kuvvet Diyagramı

Mesnet Tepkileri

22
 Analiz sonunda sistemde herhangi bir değişiklik yapmak
istersek (yapılan bir hatayı düzeltmek, yeni yük eklemek gibi)
analiz modundan çıkmamız ve yeniden çizim ekranına dönmemiz
gerekir. Bunun için Draw Structure butonuna basmamız
gerekir.
Şimdi analiz sonuçlarını ayrıntılı olarak inceleyebileceğimiz
komut olan Tabulate Static Analysis Result komutunu
kullanalım. Butona tıkladığımızda karşımıza aşağıdaki pencere
gelir.

Buradaki sekmeleri kısaca tanıtacak olursak;

• {u} and {f} on member ends: Seçili elemanın sadece uç
noktalarındaki kuvvetleri, momentleri, yer değiştirmeleri ve
dönmeleri listeler.
• {u} and {f} along members: Seçili elemanın tüm
noktalarındaki kuvvetleri, momentleri, yer değiştirmeleri ve
dönmeleri listeler.
• Reactions: Mesnetlerin tanımlı olduğu düğüm noktalarındaki
mesnet tepkilerini, momentleri ve dönmeleri listeler.
• Copy: Seçilen parametreleri panoya kopyalar. Bu sayede analiz
sonuçlarını Excel, Word gibi platformlara aktarabilirsiniz.
23
 Listelenen sonuçlar eleman bazlı gösterilir, üstteki eleman
pencereden analiz sonuçları istenen elemanı seçmeniz gerekir.
Eleman Seçimi Yük-Yer Değiştirme Seçimi
Yazdırma Butonu
Yükleme Durumu

Bu tablolar sayesinde elemanda oluşan maksimum kesit

tesirlerini, bu maksimum tesirlerin hangi noktalarda meydana
geldiğini rahatlıkla gözlemleyebilirsiniz.
Böylelikle artık herhangi bir sistemi çizmeyi, yüklerini atamayı ve
analiz sonuçlarını elde etmeyi öğrenmiş olduk. Aslında program
hakkında öğrenmemiz gereken bir çok şeyi geride bıraktık. Bundan
sonra yapacağımız şeyler bazı komutları daha detaylı öğrenmek
olacak. Program bilginizi ve hakimiyetinizi geliştirmek ve
hızlandırmak için bolca deneme yapmanızı öneririm. Zaten birkaç
denemeden sonra programa alıştığınızı siz de fark edeceksiniz.

Kafanıza takılan herhangi bir soru işareti olursa bu kitapçığın

haricinde hazırlamış olduğum video serisini de takip edebilirsiniz.

24
 Programın temel mantığını kavradığımıza göre daha önce bahsi
geçen ama detaylı incelemediğimiz komutlara geçebiliriz. Bunlar
standart menü çubuğunda bulunan komutlardır.
Kesit Atama Komutu Yük Düzenleme Komutu
(Cross Sections) (Load on Joint/Member)

Düğüm Noktası/Mesnet Düzenleme Komutu Eleman Düzenleme Komutu

(Coordinates of Joints/Supports) (Members)

Kesit Atama Komutu: Bu komut elemanın mekanik ve

geometrik özelliklerini belirlememizi sağlayan pencereyi açar.
Buradan istediğimiz elastisite modülüne, istediğimiz ölçülere
sahip elemanımızı tanımlayabiliriz. Daha önce varsayılan
ayarlarda çizdiğimiz TYPE1 elemanının kesit özellikleri aşağıdaki
gibidir.

Elastisite modülü ve ısıl genleşme katsayısı değerleri elle

girilebilir.(Hangi birimde çalıştığınızı göz önünde bulundurarak
hesaplanmalıdır.)
Alan ve atalet momenti değerleri ise şekilden bağımsız olarak elle
girilebildiği gibi belli ölçülerdeki kesit için program tarafından da
hesaplanabilir. Bunun için Calculate butonuna tıklayalım.

25
 Calculate butonuna tıkladığımızda aşağıdaki pencere açılır.
Burada dikdörtgen, T kesit, I kesit, kutu ve dairesel kesitteki
elemanları tanımlamak mümkündür. Gerekli ölçüler girildikten
sonra Compute and Close butonuna tıklayarak pencereden
çıkabiliriz.

Artık kesitimizin alanı ve atalet momenti girdiğimiz ölçülere

göre yenilendi. Kesitimize bir isim vererek Define butonuyla
kesitimizi tanımlayabiliriz.
Herhangi bir kesiti tanımladıktan sonra Member aracına
tıkladığımızda açılan pencerede bu kesit otomatik olarak
listelenecektir. Artık bu kesitle, ya da herhangi bir başka kesitle,
eleman çizebiliriz.

26
Düğüm Noktası/Mesnet Düzenleme Komutu : Bu komut
düğüm noktaları ve mesnetlerin koordinatlarını elle girebilmemizi,
mesnetleri döndürmemizi sağlar. Daha önceki sayfalardan da
hatırlayacağınız gibi düğüm noktaları arasındaki mesafeyi 1,25 m
gibi bir değerde atamaya sonra değineceğiz demiştik. Şimdi bunu
bu komutla yapacağız. Kılavuz noktaları arasındaki mesafeler hep
tam sayı olduğundan 2.5, 3.25 gibi değerleri elle girmemiz gerekir.
Şimdi bunu nasıl yapacağımızı ele alalım.
Komuta tıkladığımızda aşağıdaki gibi bir pencere açılır.

Burada X ve Y düğüm noktasının koordinatlarını, RX-RY-RM

düğüm noktalarının reaksiyonlarını, Rotation ise mesnetlerin
açısını değiştirmemizi sağlar. Bunların her birine birer örnek
verelim.

Normalde 2m olan 1
numaralı elemanın açıklığını
1,5m’ye düşürmek istersek
2 numaralı düğüm
noktasının koordinatını X
aksında 8,5’e çekebiliriz.
Benzer şekilde düğüm
noktalarının Y aksını da
değiştirmek mümkündür.

27
 Burada ise normalde moment taşımayan 0 numaralı düğüm
noktasındaki sabit mesnete moment reaksiyonu ekleyerek
ankastre mesnet haline getirelim. Bunun için RM kutucuğuna tik
atmamız yeterlidir. Benzer şekilde RX kutucuğundaki tiki kaldırarak
mesnetin X yönündeki reaksiyonunu da kaldırabiliriz.

Rotation ise mesnete açı vermek için kullanılır. Buradaki yön

kabulü saat yönünde negatif (–), saat yönünün tersinde pozitiftir.
(+). Genelde ankastre mesnetlerde bu komutu sıkça kullanırız. 0
numaralı düğüm noktasını,yani sabit mesneti, saat yönünde 45°
döndürmek için ilgili rotation satırına -45 yazmamız gerekir.

28
Eleman Düzenleme Komutu : Bu komut elemanların kesitini
seçebileceğimiz, eleman üzerindeki kesme kuvvetlerini, eksenel
kuvvetlerini ve momentleri serbest bırakabileceğimiz pencereyi
açar. Sistemimizde kesit alanı ve atalet momenti her noktada aynı
olmadığında, farklı bir eleman eklememiz gerekirse bu komutu
kullanabiliriz.

Bu pencerede herhangi bir elemanı seçtiğinizde pencerenin sağ

tarafındaki 3 buton aktif olur. Bu butonlardan End Releases
herhangi bir iç kuvveti serbest bırakmamızı sağlar. Örneğin
elemanın herhangi bir ucunda mafsal yapmamız gerekirse o
noktada ki momenti serbest bırakmamız gerekir. Böylelikle o
noktada moment oluşmayacak yani 0’a eşit olacaktır. Gerber
kirişleri, üç mafsallı çerçeve gibi sistemler çizerken mafsal
kullanımına sıkça yer verilir.

No Releases kutucuğu herhangi bir Herhangi bir elemanın bağlı olduğu düğüm
serbestliğe müsaade etmez. Eğer herhangi noktalarından birinde mafsal oluşturmak
bir noktada mafsalınız varsa bu kutucuğa isterseniz ilgili düğüm noktasının
tıklayarak mafsalı kaldırabilirsiniz. kutucuğuna tik atmanız gerekir.

29
Yük Düzenleme Komutu : Bu komut sisteme etkiyen tüm yükleri
görmemizi, düzenlememizi ve silmemizi sağlar. Yanlış girdiğiniz
değerleri burada düzeltebilirsiniz. Ayrıca çok katlı çerçeve gibi
sistemlerin çözümlerinde her defasında tekrar tekrar yük yüklemek
yerine önceden tanımladığınız yükleri istediğiniz elemana
atayabilirsiniz. Komuta tıkladığımızda aşağıdaki pencere açılır.

Member ve Node sekmelerinden yükün

bulunduğu eleman ve düğüm noktalarını
seçebilirsiniz. Ayrıca yük eklemek istediğiniz
eleman ya da düğüm noktasını buradan
seçmeniz gerekir.

Bu pencerede daha önceden atamış olduğunuz yükleri

görebilirsiniz. Yükleri yüklerken tanıyabileceğiniz isimler Buradaki butonlarla yükleri
vermek bu pencerede avantaj sağlayacaktır. Sağ üstte atayabilir ya da silebilirsiniz.
seçili elemana yeni bir yük eklemek isterseniz yukarda
yük değerlerini girip Define tuşuna basarsanız yük
tanımlama işlemini tamamlayabilirsiniz.

30
 Standart menü çubuğundaki 4 komutun da öğrenilmesiyle
programın statik analiz kısmını bitirmiş bulunmaktayız.
Artık LinPro kullanarak herhangi bir düzlem sistemin statik
analizlerini nasıl yapacağımızı öğrendik. Siz de birkaç deneme
yaptıktan sonra eliniz alışacak ve programı daha seri
kullanabilecek seviyeye geleceksiniz. Bu yüzden kitapçığın
sonunda alıştırma yapmanız için sistem örnekleri de olacak. Bu
alıştırmaların çizimini yapmanızı öneririm.

LinPro Düzlem Çerçeve Analiz Programı

eğitimimizin sonuna gelmiş bulunmaktayız. Daha
fazla eğitim videoları ve faydalı bir çok dokümanı
İNSTAGRAM / @1mimar_mühendis adresinde
bulabilirsiniz.

Başarılar Dilerim..

31
 ÇALIŞMA SORULARI
Aşağıdaki sistemlerin mesnet reaksiyonlarını bulunuz. N, M ve V
diyagramlarını çiziniz.

32
 ÇALIŞMA SORULARI
Aşağıdaki sistemlerin mesnet reaksiyonlarını bulunuz. N, M ve V
diyagramlarını çiziniz.

Aşağıdaki sistemlerin mesnet reaksiyonlarını bulunuz. V3, V4, O3, D3 ve

U3 çubukları üzerindeki kuvvetleri bulunuz.

33
 ÇALIŞMA SORULARI
Aşağıdaki sistemlerin mesnet reaksiyonlarını bulunuz. V2, V3, O2, D2,D4,
V5 ve U2 çubukları üzerindeki kuvvetleri bulunuz.

34