FISIKA ETA KIMIKA

DBH 3

FENOMENO ELEKTRIKOAK - ELEKTROSTATIKA

GORPUTZAK KARGATZEA
Helburua:
Objektuak kargatzeko eta deskargatzeko moduak esploratzea eta ondorioztatzea.

Sartu simulaziora: GORPUTZAK KARGATZEA - SIMULAZIOA

Nabigazio-bidea:
www.physics sclassroom.com = = > Physics Interactives = = = > Elektrizitate estatikoa = = > Kargatzea

Ezagutu simulazioa:
Behin simulazioan, esperimentatu interfazearekin. Bi modu ditu: praktikatu (practice) eta jolastu
(play). Momentuz, praktikatzeko moduan arituko gara.
Ikusi metalezko bi blokeak (L eta R), puxika eta lurrerako konexioa. Ikusi blokeak eta globoak
pantailan zehar mugi daitezkeela: elkarrengana hurbildu eta elkar ukitu ere egin dezakete.
Objektuak lur-konexiorako hagarekin ere kontaktuan jarri daitezke.

Aztertu kargatze-prozesua:
Talde txikitan, esploratu eta erantzun galdera hauei:

PRAKTIKATU MODUAN:

1. Zer gertatzen da blokeetako kargekin globo kargatua euren inguruan mugitzean?

Elektroiak alderatu egiten dira.

2. Proposatu metodo bat L blokea negatiboki kargatua eta R blokea positiboki kargatua izateko.

Bloke bateko elektroi guztiak beste blokera pasatzea, horrela bloke bat karga negatiboa
izango du eta bezteak positiboa.

3. Egin eskema bat koadernoan, aurreko galderako erantzuna ilustratzeko. Marraztu blokeetako
eta globoko kargak hasierako eta bukaerako egoeretan.
 FISIKA ETA KIMIKA
DBH 3

4. Deskribatu metodo bat R blokea negatiboki kargatua eta L blokea positiboki kargatua izateko.

R blokea positiboki kargatuta egotea eta L blokea (negatiboki kargtuta) urbildu eta pusika
negatiboki kargatuta jarri L blokearen alboan eta elektroi guztiak L bloketik R blokeraino
pasatu egingo dira.

5. Mugitu al daitezke elektroiak bi blokeen artean, elkar ukitzen ari ez badira?

Bai, puzika blokeren baten jartzen bada elektroiak bezte blokera joango dira.

6. Mugitu al daitezke elektroiak globoaren eta bloke metaliko baten artean?

Ez dira mugituko elektroiak gorputzak bakarrik elekartzen badira baizik eta igurtzen badira.

7. Deskribatu globoaren rola kargatzeko prozesuan. Zer funtzio betetzen du?

puzika determinatzendu ea beste gorputzak zelako karga edukiko duten edo positiboa edo
negatiboa zegun eta non jartzen dugun puxika (puxika negatiboki kargatuta elektroiak
alderatu egiten ditu).

8. Aztertu nola bi blokeen sistemak duen kargaren zenbateko osoa mantendu egiten den kargatu
aurretik eta ondoren. Egin proba bat, esan bloke bakoitzaren karga zein en hasieran eta
bukaeran, eman zenbakizko balioak. Kargatu blokeak eta esan zer karga duten amaieran.
Sistema osoaren kargarekin zer gertatu da?

L blokea R blokea SISTEMA

 FISIKA ETA KIMIKA
DBH 3
HASIERAN -.7 +3 -4

BUKAERAN +6 -10 -4

sistemaren karga kontzerbatzen da beti.

9. Osatu taula. Zer gertatuko da esperimentu hauetan kargak horrela aldatzen badira? Kontuan
hartu beti kargaren kontserbazio-legea. Nahi baduzu, saiatu simulazioarekin probak eginez
hasierako eta amaierako egoerak ikusten.

HASIERAKO KARGAK AMAIERAKO KARGAK

L blokea R blokea SISTEMA L blokea R blokea SISTEMA

1 +5 unitate -3 unitate +2 unitate +7 unitate -5 unitate +2 unitate

2 -8 unitate +16 unitate +8 unitate +3 unitate +5 unitate +8 unitate

3 -12 unitate +5 unitate -7 unitate -3 unitate -4 unitate -7 unitate

 FISIKA ETA KIMIKA
DBH 3

Lur-konexioaren prozesua aztertzea:

10. Zer gertatzen da karga positiboa duen metalezko bloke batek lur-konexioko haga ukitzen
duenean? (Elektroien mugimenduaren norabidea aipatu).

Blokea negatiboki kargatzen da neutro egon arte (elektroiak gehitu egiten zaie lur
konekziotik metalezko blokera).

11. Zer gertatzen da karga negatiboa duen metalezko bloke batek lur-konexioko haga ukitzen
duenean? (Elektroien mugimenduaren norabidea aipatu).

Gorputzari, kasu honetan metalezko blokeari elektroiak kendu egiten zaizkio metalezko
blokea neutroki kargatuta egon arte ( elektroiak lur konexio ahagatik joaten dira metalezko
blokea neutro egon arte).

12. Posible al da negatiboki kargatutako bloke batek lur-konexioko haga ukitzea eta blokea
positiboki kargatuta gelditzea?

Ez da posible, lur konexioa metalezko blokea neutro gelditzea eragiten du bakarrik.

13. Zein da lur-konexioko hagaren funtzioa? Zertarako balio du?

Metalezko blokea neutro kargatuta uztea. Etxetako eta lantegietako entzufeetan erabiltzen
dira horrela kortozirkuito bat egoten bada kalanbre emongo du hasieran baina elektroi
gehienak lur konexiotatik joaten da eta horrela ez da izango hain arriskutzua kortozirkuitu
bat izatea.
 FISIKA ETA KIMIKA
DBH 3
ALUMINIOZKO LATAREN POLARIZAZIOA
Helburua:
Positiboki zein negatiboki kargatutako objektuen eta aluminiozko lata neutro baten arteko elkarrekintzak
bistaratzea.

Sartu simulaziora: ALUMINIOZKO LATAREN POLARIZAZIOA

Nabigazio-bidea: www.physics sclassroom.com = = > Physics Interactives = = = > Elektrizitate estatikoa = =

> Aluminiozko lataren polarizazioa

Esploratuz ikasi:

Talde txikitan, esploratu eta ikertu kristalezko hagaxka baten eta gomazko hagaxka baten eta
aluminiozko lataren arteko elkarrekintza. Jolastu simulazioarekin, lataren inguruan hagaxkak mugituz
eta lataren barruko kargen portaera behatuz.

Osatu beheko marrazkiak koadernoan, elektroien kokapena irudikatuz:

Ondorioak atera:
Deskribatu zer gertatzen den gorputz neutro bateko elektroiekin, positiboki eta negatiboki kargatutako
beste gorputz bat gerturatzean.

Guztiak indukzio ereduak dira:

A Eredua: Positiboki kargatuta dagoen hagazka alumiozko platerrera urbiltzen danean aluminiozko
platerean daudezen elektroiak hagzkara urbilduko dira iman bat bezala.

B Eredua: A ereduaren berdina.

C Eredua: Hagazka negatiboki kargatuta aluminiozko platerrera urbiltzen denean aluminiozko

 FISIKA ETA KIMIKA
DBH 3
platerrean dauden elektroiak urrundu egiten dira.

D Eredua: Albo batean karga negatiboa duen hagazka eta boeste alboan agazka positiboak
aluminizko platerrean daudezen elektroak gehiago urbilduko dira hagazka positiborantz zeren eta
karga positiboak karga negatiboa erakartzen du iman bat bezala

E Eredua: D ereduaren berdina.