Nghệ thuật đối xuất hiện trong hai câu thực và hai câu luận:

- Quét trúc >< thưởng mai; Bước qua lòng suối >< về đạp bóng trăng.
- Phần du >< Tùng cúc; lẽo đẽo >< bù trì; thương quê cũ >< nhớ việc hằng.

Tác dụng:
- Miêu tả cuộc sống thanh nhàn, gắn bó với thiên nhiên, qua đó bộc lộ tình
yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước của Nguyễn Trãi.
- Tạo sự cân xứng, hài hòa cho lời thơ.

Những nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ:

+ Nguyễn Trãi đã Việt hóa thơ Đường luật, biến thể thơ nhiều quy cách gò bó
của Trung Quốc thành thể thơ dân tộc: Xen các câu thơ lục ngôn vào bài thơ
thất ngôn; biến hóa linh hoạt về nhịp điệu, phối thanh.
+ Sử dụng ngôn ngữ tự nhiên, mộc mạc như lời ăn tiếng nói hàng ngày, phát
huy sự giàu đẹp của ngôn ngữ dân tộc.
+ Sử dụng hiệu quả của phép đối, phép đảo ngữ..
+ Chất trữ tình và chất triết lí đan cài tạo khiến bài thơ vừa giàu cảm xúc, vừa
sâu sắc, thấm thía.