PANITIKAN Panitikang Piksyon Kabilang sa mga halimbawa ng akdang tuluyan ang

mga sumusunod.
 Ito ay kahit anong nasusulat na gawa ng tao. Ito ay  Ang panitikang piksyon ay isang uri na naglalaman
ginagamit ng mga tao upang magpahayag ng ng mga kwentong kathang-isip na nagpapakita ng Anekdota Pasaling Dula Salawikain
kanilang mga nararamdaman, mga naiisip, mga mga karakter, pangyayari, at mga lugar na hindi
Nobela Sanaysay Kasabihan
karanasan, at mga hangarin sa pamamagitan ng tunay o hindi nangyari sa totoong buhay.
pagsulat.  Kabilang dito ang mga nobela, maikling kwento, Pabula Talambuhay Alamat
 Ang salitang ito ay tinatawag ding literatura tula, at iba pa.
(literature). Ito ay nagmula sa salitang Latin na Parabula Talumpati Mito
“litera” na nangangahulugang “titik“. Ang salitang Panitikang Hindi Piksyon
Maikling kuwento Balita
Tagalog naman na “panitikan” ayon kay Dr. Jose  Ang panitikang hindi piksyon ay isang uri na hindi
Villa Panganiban, ay nanggaling sa salitang ugat na naglalaman ng mga kwentong kathang-isip, ngunit Dula Kwentong Bayan
“TITIK”, na dinagdagan ng panlaping “pang- at - naglalayong magbigay ng impormasyon at
an”. Samakatuwid, ito ay pinaikling salita na Akdang Patula at Mga Halimbawa
kaalaman sa mambabasa.
PANG+TITIK+AN.  Ito ay binubuo ng iba’t ibang anyo ng mga teksto Ang akdang patula, sa kabilang dako, ay isang uri ng
Ano ang Panitikan? na nakasulat, tulad ng mga aklat, artikulo, panitikan na nakasulat sa anyong tula. Ito ay binubuo ng
sanaysay, biograpya, mga pagsasaliksik at iba pa. mga taludtod na may parehong bilang ng pantig sa bawat
 Ang panitikan ay tumutukoy sa mga akda na  Kabilang sa mga halimbawa ng hindi piksyon ang linya at may tinutukoy na tugma at sukat. Kabilang sa mga
nakasulat o naisulat ng mga manunulat at mga aklat sa kasaysayan, agham, teknolohiya, halimbawa ng akdang patula ang mga tula, soneto, epiko,
kadalasang naglalarawan ng karanasan, emosyon, pamamahala, relihiyon, at iba pang mga aklat na at iba
kaisipan, at iba pang mga konsepto na nais naglalayong magbahagi ng kaalaman at
ipahayag ng may-akda. impormasyon. Awit at Korido Bugtong
 Ito ay naglalarawan ng buhay, kultura,
Anyo ng Panitikan at Mga Halimbawa Epiko Soneto
pamahalaan, relihiyon, at iba pang karanasan na
nabibigyang kulay ng iba’t ibang damdamin tulad Ang dalawang pangunahing anyo ng panitikan ay ang Balada Kantahin
ng pag-ibig, kalungkutan, pag-asa, pagkamuhi, akdang tuluyan at akdang patula.
takot, at pangamba. Sawikain Tanaga
 Ang salitang panitikan ay mula sa salitang “pang- Akdang Tuluyan at Halimbawa
Salawikain Tula
titik-an“. Ito ay binubuo ng unlaping “pang“,
 Ang akdang tuluyan ay isang uri ng panitikan na
hulaping “an” at ang salitang ugat na “titik“. Mga Elemento ng Panitikan
nakasulat ng parang talata o prosa. Ito ay binubuo
Uri ng Panitikan ng mga salita na nabuo ng magkakasunod na mga Paksa – Ang paksa ay tumutukoy sa pangunahing tema o
pangungusap na naglalaman ng mga detalyadong ideya ng isang akda.
Ang dalawang pangunahing uri ng panitikan ay piksyon at paglalarawan, eksposisyon, pangangatwiran, at iba
hindi piksyon. pa.
Tauhan – Ang mga tauhan ay mga karakter o personalidad Kahalagahan ng Panitikan -Pagbasa
na lumilitaw sa akda.
Ang panitikan ay mayroong malaking papel sa -Malikhaing Pagbubuod
Tagpuan – Ang tagpuan ay tumutukoy sa lugar at panahon pagpapalaganap at pagpapanatili ng kultura at tradisyon
na kung saan naganap ang kuwento. ng isang bansa, kabilang na rin ang Pilipinas. Narito ang • Pagsusuri sa Akda
ilang mga kahalagahan ng panitikan sa panitikang Pilipino -Pagsusuring Panglinggwistika
Banghay – Ang banghay ay tumutukoy sa maayos na at kultura:
pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa kuwento. -Pagsusuring Pangnilalaman
1. Pagpapakita ng Pagkakakilanlan
Estilo – Ang estilo ay tumutukoy sa pagkakasulat at 2. Pagpapanatili ng mga Tradisyon at Kultura -Pagsusuring Pampanitikan
paggamit ng wika ng manunulat. 3. Pagbibigay ng Inspirasyon at Motibasyon
• Pagpapahalaga
Layunin – Ang layunin ay tumutukoy sa dahilan kung bakit 4. Pag-unawa sa Iba’t Ibang Uri ng Karanasan
isinulat ang akda. Maaaring ito ay para maglahad ng isang -Pagpapakita ng pakikisangkot
Ang pagtuturo ng panitikan
mensahe, mag-aliw, magbigay ng kaalaman, o magpabago
-Pagpapakita ng paghahambing
ng pananaw ng mambabasa. • Ang pagtuturo ng panitikan ay hindi kasaysayan.
• Ang pagtuturo ng panitikan ay kailangang -Pagpapakita ng Pagatataya
Tonong Pampanitikan – Ang tono ay tumutukoy sa maginginteraktib at kolaboratib.
pakikipag-usap ng manunulat sa mambabasa. Ito ay • Ang proseso ng pagtuturo at pagkatuto ay • Paglikha
maaaring maging malungkot, masaya, nakakainis, hindina rin monopolisado ng guro.
nakakapagtaka, at iba pa. -Paghahanda sa Paglikha (Pagtukoy sa mga tiyak na
Pangangailanganng epektibonggurongpanitikan kraytirya)
Tekstura – Ang tekstura ay tumutukoy sa kabuuan ng anyo
at nilalaman ng akda. Ito ay maaaring maging tuluyan, • Pang-unawa -Paglika
patula, o prosaik. • Puso
-Pagpapahalaga sa ilang pagsisimula
• Pagkamalikhain
Imahen – Ang imahen ay tumutukoy sa mga larawan o • Sensitibiti -Paglilinaw (Guro)
pangitain na ginamit sa akda upang makatulong sa • Kahandaan
mambabasa na mas maintindihan at maipaliwanag ang •Ebalwasyon
mga kaisipan na nais iparating ng manunulat. BAHAGI NG PAGTUTURO NGPANITIKAN
-Mga Pang-ugnay na Gawain
Porma – Ang porma ay tumutukoy sa estruktura ng akda. • Paglalapit sa Akda sa mga Mag-aaral
Ito ay maaaring maging maikling kwento, tula, nobela, o -Panimulang Ebalwasyon
iba pang uri ng akdang pampanitikan. -Mga Panimulang Gawain
-Pangklaseng Ebalwasyon
a. Malikhaing Pagganyak
-Panghuling input (guro)
b. Malikhaing Paglalahad
Pagdulog sa pagtuturo ng panitikan • Romantisismo

• Pormalistiko -Pagpapalutang ng damdamin kaysa kaisipan.

-Pinagtutuunan ng pansin ang mga elementong • Eksistensyalismo

bummubuo sakatha.
-Nagpapakita ng kongkretong buhay at pakikihamok ng
-Binibigyang pansin ang mga detalye at bahagi ng kwento. isangindibidwal sa pagpili at kalayaan.

• Moralistiko • Dekonstruksyon

-Ipinapakita ang pamantayang moral na nakapaloob sa - Ang isang teksto ay hindi nagbabago at may iisang
akda. kahulugan.

-Ginagamit ang panitikan bilang instrumento ng • Feminismo

pagbabago ng taoat ng lipunan.
-Nakatuon sa mga kababaihan.
-Pahalagahan ang kabutihan at itakwil ang kasamaan.
• Naturalismo
• Sosyolohikal
- Ang lahat ng nangyayari sa sangkalawakan ay natural at
- Akdang pumapaksa sa mga karanasan ng tao. hindinaniniwala sa mga pangyayaring super natural.

-Paglalapat ng mga pangyayari sa tunay na buhay. • Realismo

• Sikolohikal -Ipinapakita ang realidad at mga makakatotohanang

kaganapan.
-Tinatalakay ang mga damdaming namamayani sa mga
tauhan. • Marxismo

• Humanismo -Pagsusuri sa kalagayang panlipunan, pag-uugali at

motibsayon ngmga tauhan.
-Nagbibigay-tugon sa kalagayan at karanasan ng tao.

• Imahismo

-Nagbibigay pansin sa mga hanay ng salita at

simbolismongnakapaloob sa isang akda.