Professional Documents
Culture Documents
Tiểu luận lí thuyết truyền thông - Google Tài liệu
Tiểu luận lí thuyết truyền thông - Google Tài liệu
ềbài:Phântíchtácđộngtruyềnthôngđếncôngchúngqua3sự
Đ
kiệnthờisựsau:VụPhươngMỹChibịnghilàlộclipcùngbạntrai,Vũ
Minh Lâm -xelănvlogvàtrảinghiệmtạimộtquánphởHàNội,VĐV
thể dục dụng cụ Phạm Như Phương tố “ăn chặn” tiền thưởng
àitiểuluậnvềđềtài:Phântíchtácđộngtruyềnthôngđếncôngchúngqua3sự
B
kiệnthờisựsau:VụPhươngMỹChibịnghilàlộclip“nóng”cùngbạntrai,Vũ
MinhLâm-xelănvlogvàtrảinghiệmtạimộtquánphởHàNội,VĐVthểdục
dụng cụ Phạm Như Phương tố “ăn chặn”tiềnthưởngthuộcbộmônLýthuyết
truyềnthônglàkếtquảcủaquátrìnhhọctập,tiếpthukiếnthứctạitrường,lớp
kếthợpcùngsựtìmtòi,nghiêncứuriêngcủanhómchúngemvàsựchỉdạytận
tình của giảng viên Trần Minh Tuấn-ngườiđãtrựctiếphướngdẫnchúngem
trong môn học này. Do vậy, qua đây em xin phép được gửi lời cảm ơn chân
thành nhất tới thầy giáo.
ặc dù đã dành nhiều thời gian và nỗ lực để hoàn thành bài tiểu luận này,
M
nhưngdosựhạnchếvềmặtkiếnthứcvàbàiviếtđượcđặtdướigócnhìncủacá
nhân,mangtínhchấtthamkhảonênbàilàmkhótránhkhỏinhữngthiếusót.Em
kính mong nhận được những lời góp ý thầy giáo để bài làm ngày càng hoàn
thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn!
2
MỤC LỤC
Ở ĐẦU …………………………………………………………………… 5
M
I. Lời mở đầu……………………………………………………………… 5
II. Mục đích nghiên cứu………………………………………………….. 5
III. Đối tượng - phạm vi nghiên cứu……………………………………... 6
1. Đối tượng nghiên cứu ……………………………………………………. 6
2. Phạm vi nghiên cứu ……………………………………………………… 6
NỘI DUNG …………………………………………………………………. 7
Chương I. Cơ sở lý luận…………………………………………………… 7
I. Hệ thống khái niệm……………………………………………………… 7
1. Khái niệm truyền thông …………………………………………………… 7
2. Khái niệm xã hội …………………………………………………………. 7
3. Bản chất của xã hội truyền thông ………………………………………… 8
4. Lý thuyết thâm nhập xã hội ……………………………………………… 9
5. Khủng hoảng truyền thông ………………………………………………. 10
II. Phân loại truyền thông………………………………………………… 11
III. Các yếu tố cơ bản của truyền thông…………………………………. 12
Chương II. Phân tích tác động truyền thông đến công chúng qua sựkiện
Phương Mỹ Chi bị nghi là lộ clip “nóng” cùng bạn trai………………… 13
I. Tóm tắt sự việc…………………………………………………………… 13
1.Tiểu sử nhân vật …………………………………………………………. 13
2. Diễn biến sự việc …………………………………………………………. 13
3. Nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng truyền thông………………………… 14
4. Các chiều cạnh thông tin sự việc…………………………………………. 15
5. Cách xử lý của người trong trong cuộc …………………………………… 16
II. Đánh giá vụ việc…………………………………………………………. 18
III. Bài học rút ra thông qua vụ việc……………………………………… 23
Chương III. Phân tích tác độngtruyềnthôngđếncôngchúngquasựkiện
Vũ Minh Lâm - xe lăn vlog và trải nghiệm tại một quán phở Hà Nội……
I. Tóm tắt sự việc………………………………………………………… 26
1.Tiểu sử nhân vật…………………………………………………………. 26
2. Diễn biến sự việc ……………………………………………………….. 26
3. Nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng truyền thông ……………………….. 28
4. Các chiều cạnh thông tin sự việc …………………………………………. 30
5. Cách xử lý của người trong trong cuộc …………………………………… 31
II. Đánh giá vụ việc…………………………………………………………. 32
3
I II. Bài học rút ra thông qua vụ việc………………………………………. 36
Chương IV. Phân tích tác động truyền thông đếncôngchúngquasựkiện
VĐV thể dục dụng cụ Phạm Như Phương tố “ăn chặn” tiền thưởng…….
1.Tiểu sử nhân vật…………………………………………………………… 40
2. Diễn biến sự việc …………………………………………………………. 40
3. Nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng truyền thông ……………………….. 41
4. Các chiều cạnh thông tin sự việc …………………………………………. 43
5. Cách xử lý của người trong trong cuộc …………………………………… 43
II. Đánh giá vụ việc…………………………………………………………. 44
III. Bài học rút ra thông qua vụ việc………………………………………. 48
KẾT LUẬN ………………………………………………………………… 54
4
MỞ ĐẦU
I. Lời mở đầu
Trong thời đạicôngnghệsố,thếgiớinhưmột“ngôinhàtoàncầu”-nơi
mọi người có thể nghe, thấy và giao tiếp với nhau bằng cách này hoặc cách
khác.Internetđãmởravàhìnhthànhcáckênhmớiđểquảngbávănhóa,động
lực mới để phát triển kinh tế, không gian mới cho đờisốngchínhtrị-xãhội,
nềntảngmớichocácdịchvụcôngvàcáclĩnhvựcquảntrịquốcgiamới.Theo
đó, bức tranh mạng xã hội ngày càng đa dạng, môi trường truyền thông đa
chiều, phong phú khiến cho công chúngtrởthànhchủthểtiếpnhậnchủđộng.
Khinhucầutiếpcậnthôngtincủacôngchúngtruyềnthôngtănglênthìcáccơ
quan báo chí truyền thông cần sản xuất, cung cấp đa dạng hóa các nội dung,
cungcấpkịpthờicácthôngtinmới,chínhxác.Tuynhiên,điềuđánglongạilà
trongbốicảnhhiệnnay,côngchúngtruyềnthôngđangbịbaovâybởicácthông
tin nhiễu loạn, thất thiệt, giảmạotừnhiềunguồnkhácnhau,nhưtruyềnthông
Internetvàmạngxãhội.Chínhvìlýdocáctintức,sựkiệnthờisựđuanhaunở
rộ trên bức tranh mạng xã hội đã kéo theo nguyên nhân dẫn đến hiện tượng
khủng hoảng truyền thông. Cóthểthấy,cácsựkiệnkhủnghoảngtruyềnthông
đã để lại không ít những tác động, ảnh hưởng tích cực lẫn tiêu cực tới công
chúng.
Nhậnthứcrõđượcđiềuđó,nhómchúngemlựachọnđềtài:Phântíchtác
động truyền thông đến công chúng qua 3 sự kiện thờisựsau:VụPhươngMỹ
Chi bị nghilàlộclip“nóng”cùngbạntrai,VũMinhLâm-xelănvlogvàtrải
nghiệmtạimộtquánphởHàNội,VĐVthểdụcdụngcụPhạmNhưPhươngtố
“ăn chặn” tiền thưởng nhằm khám phá sâuhơncáckhíacạnhvụviệc.Làmột
sinhviêntrườngBáođanghọcmônLýthuyếttruyềnthông,việcphântíchcác
sựkiệntruyềnthôngtrêngiúpchúngemcóthểmởrộngkhảnăngquansát,kỹ
năng phântích,chắtlọcthôngtinđểtừđórútranhữngkinhnghiệmchoriêng
mình.
II. Mục đích nghiên cứu
- Phân tích tác động truyền thông đến công chúng qua 3 sự kiện thời sự sau: Vụ
Phương Mỹ Chi bị nghi là lộ clip “nóng” cùng bạn trai, Vũ Minh Lâm - xe lăn
vlog và trải nghiệm tại một quán phở Hà Nội , VĐV thể dục dụng cụ Phạm Như
Phương tố “ăn chặn” tiền thưởng.
- Đưa ra góc nhìn mới mẻ về các sự kiện thời sự
- Phục vụ cho quá trình học bộ môn Lý thuyết truyền thông
5
I II. Đối tượng - phạm vi nghiên cứu
1. Đối tượng:
- Các sự kiện thời sự: Vụ Phương Mỹ Chi bị nghi là lộ clip “nóng” cùng bạn
trai, Vũ Minh Lâm - xe lăn vlog và trải nghiệm tại một quán phở Hà Nội , VĐV
thể dục dụng cụ Phạm Như Phương tố “ăn chặn” tiền thưởng.
2. Phạm vi
- Các trang mạng xã hội, tin tức, báo đài
6
NỘI DUNG
hương 1. Cơ sở lý luận
C
I. Khái niệm
1. Truyền thông
* Một số quan niệm truyền thông:
-TheoJohn-Hoberđãtừngnóivàonăm1954:“Truyềnthônglàsựtraođổivới
nhauvềtưduyhoặcýtưởngbằnglời”.Đâylàmộtlĩnhvựcrộnglớn,baotrùm
tất cả các hoạt động của con người. Mọi người thường nhìn và hiểu truyền
thông qua sự hiện diện trên các trang báo điện tử, tờ báo in hoặc trên TV,
livestream bán hàng qua Facebook, Instagram… Song truyền thôngkhôngchỉ
dừng lại ở đó mà luôn tồn tại trong từng hành động nhỏ nhất của chúng ta.
VD: kể chuyện, share một bài viết, post một bức ảnh, viết thư, …
Từ đó thông tin “lớn dần”, khiến chúng có sự tác động mạnh mẽ tới nhiều đối
tượng hơn. Có thể hiểu đơn giản là sự “truyền đi thông tin”.
Nói theo cách khác:
- Truyền thông là quá trình liên tục mà qua đó, chúng ta hiểu người khác và làm
cho người khác hiểu chúng ta. Đó là một quá trình luôn thay đổi, biến chuyển và
ứng phó với tình huống. (Martin P.Adelsm)
- Truyền thông nảy sinh từ nhu cầu giảm độ không rõ ràng để có hành vi hiệu
quả. (Dean C. Barnlund)
- Truyền thông là quá trình làm cho cái trước đây là độc quyền của một hoặc vài
người trở thanh cái chung của hai hoặc nhiều người. (Frank Dance)
* Tóm lại:
-Truyềnthônglàquátrìnhliêntụctraođổithôngtin,tưtưởng,tìnhcảm…,chia
sẻ kỹ năng, kinh nghiệm giữa hai hoặc nhiều người với nhau.
- Truyền thông là một hoạt động mang tính quá trình. Đó không phải là hoạt
động nhất thời, giánđoạnmàmangtínhliêntục.Đólàquátrìnhtraođổi,chia
sẻ thông tin giữa các thực thể tham gia truyền thông.
-Mụctiêucủatruyềnthônglàtạorasựthayđổivềnhậnthức,tháiđộvàhành
vi.
2. Xã hội
- Đây là một từ ngữ quen thuộc trong mỗi chúng ta, luôn được sử dụng thường
xuyên và cũng có thể là nỗi sợ của nhiều người. Vậy như thế nào là một“xã
hội”?
7
ói một cách đơn giản, xã hội làmộtthựcthểtồntạixungquanhta,trongđó
N
chứađựngnhiềucánhân.Mỗicánhânđềucómốiquanhệriêng,nhữngvấnđề
riêng. Vậy nên xã hội luôn tác động tới đời sống con người.
- Con người khi sinh ra trên trái đất đã sử dụng tiếng nói,ngônngữ,bảntính
của mìnhđểkếtnốivớinhautạonênmộtxãhội.Nhưvậy,xãhộigắnliềnvới
sựrađờicủaloàingười,đượctiếnhoáquanhiềucấpbậc,giaiđoạnkhácnhau
(từ đơn giản đến phức tạp).
VD: xãhộicộngsảnnguyênthuỷ,xãhộiphongkiến,xãhộitưbảnchủnghĩa,
xã hội cộng sản chủ nghĩa,…
- Mỗi nơi trên thế giới lạichiaranhiềukhuvựcnênxãhộicũngsẽmangbản
chất khu vực,cótínhpháttriểnkhácnhausongnhìnchung,tớithờiđiểmhiện
tại,tấtcảđềuđanghướngtớimộtxãhộivănminh,dânchủ,vìlợiíchcủacon
người.
=>Chínhbởinguồngốcxãhộiđãgắnvớiconngườinênxãhội–conngườilà
haimốitươngquan,cóquanhệmậtthiếtvớinhau.Cóconngườimớisảnsinh
raxãhội,sựtồntạivàpháttriểncủaxãhộiphụthuộcvàosựtồntại,pháttriển
củaconngười.Điềunàyđượcthểhiệnquanhữngyếutốhàngngày,vídụnhư:
mối quan hệ giữa người với người, yếu tố thời tiết, giáo dục - đào tạo, lao động.
3. Bản chất xã hội của truyền thông
Như ta đã biết, truyền thông là hoạt động thông tinvàgiaotiếpxãhội.Trong
đó, giao tiếp xã hội tồn tại dưới dạng:
- Liên cá nhân
- Gia đình
- Nhóm
- Đại chúng
Để hoạt động giao tiếp được diễn ra còn phụ thuộc vào những điều kiện như:
Năng lực, trình độ, phương tiện giao tiếp
VD: Sống trong thời đại ngày càng phát triển, con người bắt buộc phải có sự
giao tiếp mỗi ngày để học hỏi, truyền đạt, duy trì cảmxúc,….Nếukhôngcó
nănglựchoặctrìnhđộgiaotiếp,tasẽdễbịcôlậptrongxãhội,cơhộibịthuhẹp
vàbảnthânkhôngbiếtmìnhđangởđâu,phảilàmgì.Ngoàiyếutốtừbảnthân
còn là phương tiện để giao tiếp mỗi ngày. Nếu thời xưangườitadùngbồcâu
đưa thư, phát triển lênđiệnthoạibàn,điệnthoạiphímthìngàynay,conngười
giao tiếp chủ yếu qua các thiết bị công nghệ.
8
húngtahoàntoàncóthểviếtthư,dùngđiệnthoạikhôngcảmứngsongdễgây
C
bấttiệnvàsựtruyềnđạt,giaotiếpsẽbịhạnchếnhiềuphần.Bởicuộcsốngtrôi
quánhanhvàconngườiluônvộivàngvớithamvọngriêng,khôngphảilúcnào
tacũngmuốndànhthờigianngồiviếtvàgửimộtbứcthưhàngngày,luônphải
để ý tới điện thoại của bạn bè hoặc nhắn tin trên bàn phím số,….
Môi trường chính trị, văn hoá, xã hội
VD: Nếu ở Nhật, mọi người đi ra đường luôn bịt khẩu trang và chỉmuốntập
trungvàocôngviệc,rấtítkhidànhthờigianchobạnbèbởiđólàcáchhọsống.
Hay ở Bắc Triều Tiên, mọi thiết bị công nghệ đều không được phép tiên tiến
hoá,mọingườichỉđượcxemnhữngchươngtrìnhvềchínhtrị,tổngthống;nghe
bài nhạc truyền thống của đất nước họ,… nguồn thông tin họ nhận được chỉ
nằmtrongvàinộidungnhấtđịnh.Xétvềmặtchínhtrị,sựgiaotiếpkếtnốigiữa
cácquốcgiatạonênthếgiớipháttriểnđồngđều,nướcmạnhgiúpnướcyếu,là
cơ sở để đời sống con người phát triển.
Ngoài ra:
Truyền thông là hoạt động liên kết xã hội, từ đó khơi nguồn, khai thác,
pháthuysứcmạnhmềm.Nócókhảnăngthâmnhậpvàomọimặtcủađời
sống xã hội.
VD:Thôngtinlànhucầucủaxãhội->báochícungcấpthôngtin,lantỏađến
tất cả cấu trúc và tiểu cấu trúc xã hội. Ở đây, sức mạnh mềm hay quyền lực
mềm chính là dư luận xãhội,niềmtin,lýtưởng,tinhthần….Sứcmạnhtruyền
thôngthểhiệnởkhảnăngđiềukhiểnkínđáohoặchiểnnhiêntrongnhậnthức,
thái độ, hành vi.
VD: Không ai phải trực tiếp nghe về sự đánh giá, quy kết, khuyến cáo.
Truyềnthônglàhoạtđộngcanthiệpxãhội,mangquyềnlựctrựctiếp(hay
chính là quyền lực dân chủ trực tiếp, tồn tại cùng dân chủ đại diện).
VD: Quyền lực đại diện là bộ máy nhà nước, đại diện cho nhân dân nhưng
mang tính tha hoá -> không đúngmụcđíchbanđầunhândângiaophósẽdẫn
tới chuộc lợi, tham nhũng.
VD: quyền lực dân chủ trực tiếp (báo chí,truyềnthông)gồmmộtphầnquyền
lực của nhân dân -> phơi lộ những góc khuất của quyền lực đại diện.
Từ đó:
- Tác động tới công chúng thêm hiểu biết giúp giải quyết vấn đề hiệu quả.
- Cảnh báo và dự báo giúp tiên liệu giải pháp để giải quyết vấn đề.
9
- Giám sát và phản biện xã hội.
=> Mối quan hệ giữa bản chất xã hội của truyền thông có thể hiểu theo cách sau
a tự hỏi: Vậy chuyện gì sẽ xảy ra nếu một ngày, bạn không còn nhậnđược
T
thôngbáotừcáctrangmạngxãhội,khôngcònchươngtrình“19:00”mỗingày,
trang báo không còn đăng tin “giật tít” và mọi thứ dần “đóng băng”? Một xã
hội, một thế giớikhôngcótruyềnthôngthìliệucócòntồntại,pháttriểnđược
nhưbâygiờkhông?Mọingườinhìnnhauvàchẳngcònđiềugìđểnóisẽlàcảm
giác như thế nào?
=>Cóthểthấy,hoạtđộngtruyềnthôngdùlớnhaybéđềumangtầmquantrọng
nhất định trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày. Và khi một xã hội không có
truyềnthông,điềutấtyếusẽxảyralàconngườikhôngcònkhảnăngđượccập
nhật tin tức mỗi ngày, từ đó “giết chết” sự giao tiếp – trao đổi thông tingiữa
người với người. Chúng ta không còn ý thức để học hỏi và sẽ dẫn tới không
hiểubiết,khôngbiếtmìnhlàai,thếgiớixungquanhmìnhđang“xoay”nhưthế
nào. Điều này dẫn tới sự mất nhận thức khách quan,conngườisốngtrongvô
thức, mất đi ý thức. Song một điều cơ bản mà ai cũng biết:conngườitồntại
trênthếgiới,nhiềuconngườitạoramộtxãhộivàmộtxãhộisẽchếtkhikhông
có truyền thông.
II. Phân loại truyền thông
* Căn cứ vào các kênh truyền tải thông điệp và phương thức tiến hành
truyền thông, ta có thể chia truyền thông làm hai loại:
- Truyền thông trực tiếp
- Truyền thông gián tiếp
*Căncứvàophạmvithamgiavàchịuảnhhưởngcủatruyềnthông,tacó
ba loại:
- Truyền thông cá nhân (mang tính cá nhân hoá, ví dụ như tâm sự riêng)
10
- Truyền thông nhóm
- Truyền thông đại chúng
4. Lý thuyết thâm nhập xã hội
-Lýthuyếtthâmnhậpxãhộichorằngmỗicánhânvàmỗinhómxãhộibaogiờ
cũng có nhu cầu thâm nhập vào người khác.
-Đólàmộttrongnhữngnguyênnhânquantrọngthúcđẩynhucầutruyềnthông
giữa các cá nhân, nhóm và cộng đồng.
- Hệ quả:
+Muốntạoratínhtíchcựctrongtruyềnthôngcầnphảikhơidậynhucầuthâm
nhập xã hội của con người.
+Chúýgiữanhucầuvàkhảnăng/điềukiệncủacánhânkhihọcóýđịnhhoặc
bắt đầu/đang/đã tham gia vào quá trình truyền thông.
+ Cần chú ý rèn luyện các kỹ năng cơ bản: hỏi và lắng nghe
5. Khủng hoảng truyền thông
Khái niệm: khủng hoảng truyền thông do bản thân “thông tin sựkiện”tạora
khủng hoảng và từ đó truyền thông khơi nguồn, truyền dẫn làm cho khủng
hoảng trầmtrọngthêmvàcóthểkhủnghoảngdotruyềnthôngtạorathôngtin
sựkiệnkiểufakenews(sựkiệngiảtạo),hoặccóbéxérato,cóítxuýtranhiều,
vo tròn bóp bóp méo sự kiện.
Đặc điểm của khủng hoảng truyền thông:
1. Xảy đến đột ngột
Đãđượcgọilàkhủnghoảng,điềuchắcchắnlàsẽcótínhđầybấtngờ,hoàntoàn
không thể dự đoán và tránh được. Do đó, đặc điểm chính của khủng hoảng
truyền thông là bùng nổ một cách đột ngột. Có thể là 10 phút trước khi mọi
chuyệnvẫnbìnhthường,10phútsauđãphảiđốimặtvớimộtcuộckhủnghoảng
nghiêm trọng. Khi khủng hoảng truyền thôngxảyra,“nhânvậtchính”thường
sẽ không tránh khỏi lo lắng trước những hậu quả không thể lường trước mà
cuộc khủng hoảng có thể mang lại.
2. Tốc độ lan truyền nhanh
Công nghệ 4.0 có thể được xem như một công cụ mạnh mẽ, có thể giúp các
Doanhnghiệpquảngbávềbảnthân,sảnphẩm,vàdịchvụcủahọmộtcáchhiệu
quả.Tuynhiên,đồngthời,nócũngtạođiềukiệnthuậnlợichosựxuấthiệncủa
khủng hoảng truyền thông, có khả năng kích độngvàbùngphátmạnhmẽ.Sự
xuất hiện đột ngột cùng với yếu tố bất ngờ làm cho cuộc khủng hoảng có thể lan
11
r ộng như một cơn bão, hoàn toàn nằm ngoài khả năng kiểm soát của cánhân
hoặc doanh nghiệp.
3. Gây nhiều tổn hại
Nếu không giải quyết khủng hoảng truyền thông kịp thời và hiệu quả, hình ảnh
và danh tiếng của cá nhân hoặc Doanh nghiệp có thể chịu ảnh hưởng nghiêm
trọng và thậm chí rơi vào tình trạng “không thể kiểm soát”. Trong thực tế, có rất
nhiều trường hợp doanh nghiệp và cá nhân đã mất hoàn toàn uy tín vì bị “quay
lưng” sau khi các vấn đề khủng hoảng truyền thông xuất hiện lan tràn một cách
không thể kiểm soát.
III. Các yếu tố cơ bản của truyền thông
1. Nguồn:
- Người mang thông tin, khởi xướng.
2. Thông điệp:
- Mang nội dung trao đổi từ nguồn, truyền đạt tới người tiếp nhận.
3. Kênh truyền thông:
- Là phương tiện để truyền tải thông điệp từ nguồn tới người tiếp nhận thông tin.
4. Người tiếp nhận:
- Là đối tượng được xác nhận và tiếp nhận thông tin, thông điệp được truyền tải
5. Phản hồi:
- Đây là hành động mang nhiều chiều hướng khác nhau từ người tiếp nhận
nguồn thông tin, mang tính phát ngôn cá nhân.
6. Nhiễu:
- Cách thức làm loãng nguồn thông tin trong quá trình truyền thông.
Có thể hiểu quá trình hoạt động của các yếu tố trong truyền thông như sau:
Sơ đồ quá trình hoạt động của các yếu tố truyền thông
12
hương II. Phân tích tác động truyền thông đến công chúng qua sựkiện
C
Phương Mỹ Chi bị nghi là lộ clip “nóng” cùng bạn trai.
I. Diễn biến sự việc
1. Tiểu sử ca sĩ Phương Mỹ Chi
Phương Mỹ Chi sinh ngày 13 tháng 1 năm 2003, được chú ý khi tham gia
chương trình Giọng hát Việt nhí 2013. Thời điểm đó, cô gây sốt khi thể hiện
loạtcakhúcnhưQuêemmùanướclũ,BàicađấtphươngNam…Dướisựđào
tạo của ca sĩ Hiền Thục, giọng ca sinh năm 2003 giành ngôi vị á quânchung
cuộc.
hành công ở Giọng hát Việt nhí là bước đệm để Phương Mỹ Chi theo đuổi
T
nghệ thuật. Sau khi rời công ty của ba nuôi, PhươngMỹChichămchỉramắt
cácsảnphẩmâmnhạcmangmàusắcmớimẻhơn.Năm2022,PhươngMỹChi
đánh dấu bước ngoặt lớn trong sự nghiệp khi công bố thành lập vàđiềuhành
côngtygiảitríPMCEntertainment.Nữcasĩchobiếtđâylàtháchthứcđốivới
cô vìđộtuổicònkhátrẻ.Songgiọngcasinhnăm2003luôncốgắnglinhhoạt
thời gian để hoàn thành các dự án mình theo đuổi.
ăm 2023 được xem là giai đoạn bứt phá trong sự nghiệp nghệ thuật củacô.
N
Ngày27/12,bantổchứcLànSóngXanhcôngbố10hạngmụcđềcửtronglần
thứ26tổchức.PhươngMỹChidẫnđầuvớinămđềcửgồmNữcasĩcủanăm,
Gương mặt mới xuất sắc, Album củanăm,MVcủanăm,Sựkếthợpxuấtsắc.
Trongđó,đángchúýlàloạtcakhúcnhưĐẩyxebò,Vũtrụcóanh…giúpxóa
tanđịnhkiến“chỉcóthểhátnhạcdânca”.Nữcasĩcũngthoảimáikhiđónnhận
những bình luận tích cực và tiêu cực của cộng đồng mạng để hoàn thiện hơn.
àongày8/12,PhươngMỹChibấtngờtrởthànhtâmđiểmkhimạngxãhộilan
V
truyềnđoạnclipgần1phútghilạicảnhquaynhạycảm,trongđónhânvậtnữcó
ngoạihìnhkhágiốngPMC.Chỉtrongkhoảngthờigianngắn,dướicácbàiđăng
làhàngloạtcácbìnhluậnvớivôsốquanđiểmtráichiều.Ngờvựccó,bấtbình
có nhưng đa số là những câu từ cố ý lăng mạ,xúcphạmdanhdự,nhânphẩm
của nữ ca sĩ kể cả khi chưa có thông tin chính thức về sự việc.
13
ộtsốthànhphầncònđưaranhữngđườnglinkđộchạinhằmkíchthíchsựtò
M
mò của dư luận, dẫn dắt người dùng vào những trang weblậu,gâyrasựròrỉ
thông tin và những hậu quả khôn lường.
3. Nguyên nhân sự việc dẫn đến khủng hoảng truyền thông
Mong muốn biết thêm về những cá thể ưu thế là một bản năng.
Vì con người dễ tiếp nhận những thông tin tiêu cực.
egativitybias–Thiênkiếntiêucực.Thiênkiếntiêucựcđượcđịnhnghĩatrên
N
verywellmind là khuynh hướng chúng ta chú ý, ghi nhớ,vàsửdụngthôngtin
tiêu cực nhiều hơn tích cực.Nóthểhiệnsựkhôngcânxứnggiữamặttíchcực
vàtiêucực.Trongtươngtácxãhội,thiênkiếnnàylàmchúngtacảmthấynhững
sựkiệntiêucựcquantrọnghơnvàghinhớchúngrõnéthơn.Nắmbắtđượctâm
lýnày,nhiềukênhthôngtinvàtruyềnthôngcốtìnhđăngtảinhữngtintứctiêu
cựcvàđặttiêuđề“giậtgân”đểthuhútsựchúýcủangườidùng.Nhưđãthấy,
tin lá cải dù luôn bị chỉ trích nhưng chưa bao giờ mất đi vị thế của mình.
14
ốivớisựviệcPMCbịnghilộclipnóngvớibạntrai,việctiếpnhậnthôngtin
Đ
của dư luận cũngbắtnguồntừthiênkiếnnày.Vìđâylàthôngtintiêucựcliên
quan đến đời tư nghệ sĩ nên dù chưađượcxácthực,dưluậnvẫncóxuhướng
chia sẻ rộng rãi từ đó gây ra khủng hoảng truyền thông.
Vì tốc độ lan truyền mạnh mẽ của các phương tiện truyền thông.
huyết “Mũi kim tiêm” (hypodermic needle model) hay thuyết “Viên đạn ma
T
thuật”(magicbullet)chorằngngườixemthìthụđộngvàbịảnhhưởngtrựctiếp
bởi các phương tiện truyền thông. Cách đặt vấn đề của thuyết này chịu ảnh
hưởngbởitâmlýhọchànhvi,chorằngcùngmộtkíchthíchsẽtạoracùngmột
loạiphảnứnggiốngnhauởđámđông(WilliamsK.,2003).Họmặcnhiênchấp
nhận những thông điệp mà họ nhận được từ các phươngtiệntruyềnthôngmà
không cầnphảixemxétlại.Nhưvậy,thôngđiệpđãđượcbắnthẳngvàongười
xem và thâm nhập vàotâmtrícủahọgiốngnhưmộtviênđạnmathuật,tạora
các phản ứng giống nhau ở mọi người.
rong trường hợp PMC bị nghi lộ clip nhạy cảm, đasốcánhânkhitiếpnhận
T
thôngtinđềusẽbắtđầutừsựtòmò,sauđóchiasẻrộngrãitrêncácnềntảngxã
hội.Đốichứngvớiđoạnclip,dễdàngnhậnthấynhânvậtnữcóngoạihìnhkhá
giốngPMC,từđódẫnđếnnhữngphỏngđoánvôcăncứ.Mộtngười,haingười,
nămngườirồimườingườitruyềntaynhaunhữngthôngtinnhưvậychỉvớimột
bức ảnh cùng dòng caption ngắn gọn nhưng đánh trúng tâm lý chung của dư
luậnđãgâynênsựkhủnghoảngkhôngđángcó.Nhưvậy,thôngđiệpvềsựviệc
PhươngMỹChibịlộclipnhạycảmđãbắnthẳngvàongườixemvàthâmnhập
vào tâm trí họ như một sự thật hiển nhiên.
* Tích cực:
Mộtbộphậnkhángiả,nhữngngườiquantâmvàtheodõihànhtrìnhnghệthuật
của PMC đã chỉ ra những điểm khác biệt về đặc điểm nhận dạng của cô với
nhânvậtnữtrongđoạnclip.Đồngthờilêntiếng,bàytỏquanđiểmcủabảnthân
trên các phương tiện truyền thông nhằm bảo vệ thần tượng của mình.
15
ó thể nhận thấy, Tiktok và Facebook là hai nền tảng đượcsửdụngbởiđông
C
đảongườidùngnhằmgiúpnữcasĩđínhchínhsựviệcvàđạtđượcnhữnghiệu
quả nhất định.
* Tiêu cực:
Dù sự việc vẫn chưa được xác thực nhưng đại đa số người dùng lại chia sẻ
thông tin với tốcđộchóngmặt.Khôngkhóđểthấytrongcáchộinhómnhững
bàiđăngliênquanđếnvụviệclạithuhútlượngtươngtáckhủng.Bêndướihầu
hếtlàcácbìnhluậnkhiếmnhãnhằmchỉtrích,bôinhọ,xúcphạmdanhdự,nhân
phẩm của nữ ca sĩ.
ừ góc nhìn của chuyên gia công nghệ, nhận định rằng đây là clip được can
T
thiệp bằng công nghệ deepfake. Và không chỉ riêng Phương Mỹ Chi mà rất
nhiềungườinổitiếngtrênthếgiớiđãrơivàotrườnghợptươngtự,phổbiếnhơn
là cuộc gọivideolừađảohiệnnaycũngsửdụngcôngnghệnày.(Tuynhiên,ý
kiếncủachuyêngiachỉmangýnghĩathamkhảo,dođónữcasĩchưathểthông
báo đến khán giả sớm hơn).
16
ongsongvớiđó,PhươngMỹChivàekipđãnỗlựctìmkiếmvàtậphợpchứng
S
cứđểgửiđơntrìnhbáođếncơquanchứcnăngcủaBộCôngAnvàđãđượctiếp
nhận. Bước đầu, các chuyên gia an ninh mạng nhận định, Phương Mỹ Chi
KHÔNG PHẢI nhân vật xuất hiện trong video và clip có dấu hiệu can thiệp
bằng công nghệ.
ữ ca sĩ chia sẻ:
N
“Thời gian điều tracóthểkéodài,chođếnkhicókếtquảchínhthức.Đốivới
cô gái 20 tuổi khi bị tổn hại danh dự, nhân phẩm, Chi đã xem đây là1hành
trìnhdài,khôngchỉlấylạidanhdựchobảnthân,chosựcốnghiếnnghệthuật
gần10nămqua,màcònlàhànhtrìnhtheođuổiđếncùngđểsátcánhcùngnạn
nhân bị vu khống, bôinhọdanhdự,nhânphẩm,bạolựctrênmạngxãhộisau
này có thêm sự mạnh mẽ để bảo vệ bản thân.
Gửi đến những “kẻ nấp sau màn hình”.Cácbạnsẽmãimãikhônghiểuđược
nỗi uất hận của những nạn nhân bị chà đạp danh dự, nhưng các bạn sẽhiểu
đượchậuquảcủahànhđộngmàmìnhđanglàmlànhưthếnào.Chưabaogiờ
Chi cảm thấy mình cần có trách nhiệm đối với bản thân nóiriêng,vàđốivới
nhữngnạnnhâncủanạnvukhống,bạohànhtrênmạngxãhội…nóichungđến
vậy!Lờikếtlại,PhươngMỹChixingửilờicảmơnchânthànhđếnnhữngkhán
giả đã luôn động viênChisuốtthờigianqua.Sựtinyêutừquýkhángiảsẽlà
động lực giúp Chi quyết liệt và giữ vững tinh thần đến cuối cùng.”
17
II. Đánh giá vụ việc
óthểnói,sựkiệnPhươngMỹChibịlộclip“nóng”đãgâyralànsóngtruyền
C
thôngtrêncácdiễnđàn.Vụviệcnàyđãnhanhchóngthuhútsựquantâmđông
đảocủacôngchúngvàphầnnàođểlạinhữngtácđộngkhôngnhỏđếncánhân
vàcộngđồngcôngchúng.Tatựhỏiliệuđâycóphảilà“taibayvạgió”haylà
“kế hoạch hạ bệ”đã định sẵn từ trước ?
iệc phát tán, lan truyền các clip, video không được xác thực thông tin
V
nhằmbôinhọdanhdự,uytíncủacánhânhaytổchứclàmộthànhvitrái
pháp luật và đáng lên án.
ua sự việc này, hình ảnh cá nhân, danh tiếng của nữ ca sĩ Phương Mỹ Chi
Q
trongmắtcôngchúngđangtrởnênxấuđivàđểlạikhôngítnhữngtổnthương
tâm lý đến cô và những người hâm mộ của nữ nghệ sĩ.
iềuđặcbiệtlàsựviệcnảyratronglúcPhươngMỹChiđangthăngtiến,nởrộ
Đ
với album hot hit“Vũtrụcòbay”.Theođó,đâycũnglàkhoảngthờigianmà
các lễ trao giải lớn nhỏ cận kề như: Làn Sóng Xanh…ítnhiềucũnggâyảnh
hưởng“khôngđẹp”đếnhìnhtượngcủanữcasĩtrẻ,đầytriểnvọngnhưPhương
Mỹ Chi.
18
ựviệccũnglàmộtvấnnạngópphầncổxúychocáchiệntượng“bạolực
S
mạng” và “nguy cơ bị quấy rối”.
iả sử như nữ ca sĩ Phương Mỹ Chi không có đủ ý chí và nghị lựcđứnglên
G
phảnđốinhữngtinđồnthấtthiệtvềmìnhthìaisẽlàngườichịutráchnhiệmcho
hành vi lan truyền thông tin sai sự thật nhằm hạ bệ danh dự, nhân phẩm của
ngườikhác.Tacóthểthấyrấtnhiềunghệsĩđãkhôngthểchốnglạinhững“cơn
bãophẫnnộ”từdưluận.Cónhữngngườihọđãphảiđiềutrịtâmlýhayrơivào
cănbệnh“trầmcảm”vàmấtrấtnhiềuthờigianđểcóthểlấylạitrạngtháitinh
thần ổn định, thậm chí có nhữngngườiđãlựachọncáichếtđểchônvùiđitất
cả. Vậy thì ai sẽ là người trả giá cho những điều đó?
hôngquasựviệcnữcasĩPhươngMỹchibịvướngvàotinđồnthấtthiệt,
T
ta có thể thấy bức tranh mạng xã hội ngày càng trở nên độc hại.
ete Cashmore, giám đốc điều hành của trang web truyền thông trực tuyến
P
Mashable, nhận định quyền riêng tư đã chết, mạng xã hội như khẩu súng có thể
chĩa vào người nổi tiếng hay bất kỳ ai
19
iềunàyrấtđúngkhiđặtvàobốicảnhxãhộingàynayngườingườinhànhàsử
Đ
dụngmạngxãhộivàđócũnglànguycơtạonênnhữngtiềmẩnkhólường.Việc
trao quyền tự do đánh giá, phán xét bất kỳ ai trên mạng xãhộilàmộtđiềuắt
hẳnkhôngcònxalạvớinhữngngườichưađủnhậnthứcvềphátngôncủabản
thânmình.Đặcbiệt,nghệsĩlàbộphậndễtrởthànhtâmđiểm,là“búarìu”của
dư luận. Và là người của công chúng ắt hẳn không thể tránh khỏi những lùm
xùmthấtthiệtvềbảnthânkhôngđángcó.VụviệccủanữcasĩPhươngMỹChi
cũngphầnnàonóilênđiềuđó.Bêncạnhviệcgánghépnhữngngườikhôngliên
quanvàchođólànghệsĩ,thủđoạnmớitinhvihơnđểbôinhọngườinổitiếng
làsửdụngAI,côngnghệdeepfake,dángươngmặtsaonữvàovideonhạycảm,
tạotingiả.Vấnnạntungvideonhạycảm,nhắctênngườikhác,dùngcôngnghệ
deepfake gây ra tình trạng ảnh hưởng danh tiếng của nghệsĩ.Tuynhiên,điều
nàyrấtkhókiểmsoát,truynguồn.NhữngkẻdùngdeepfakelạidùngđịachỉIP
giả để trục lợi. Và đây cũng là nguycơgópphầngiatăngvấnđềbạolựctình
dục, bạo lực mạng,quấyrối,khiêudâmhóa,ảnhhưởngđếnnhậnthứcvềtình
dục của con người, đặc biệt là giới trẻ.
ặcbiệtviệcgánghépnhữngthôngtinsaisựthậtnhưvậyđãgópphầnnở
Đ
rộcácluồngthôngtingiảhaycòngọilàfakenewsđểdắtmũidưluận,câu
view, câu like.
ựviệccủanữcasĩPhươngMỹChikhivừamớixảyrađãcórấtnhiềunhững
S
comment đả kích, tiêu cực đánh giá về nhân cách cô nàng. Thử hỏi nếu như
những bài đăng bịa đặt, giật gân để thuhútcôngchúngđượclantruyềnmạnh
mẽ hơnnữathìcôngchúngcóđủtỉnhtáođểnhậndiệnđâulàthôngtinđâulà
thôngtinsaihaykhông?Cóthểnóiđâylàvấnnạnkhókiểmsoáttriệtđể.Tuy
nhiên, đây cũng là hồi chuông cảnh tỉnh cho “ những anh hùngbànphím”và
công chúng về việc nhận thức “an toàn mạng” là như thế nào.
* Tuy nhiên, vụ việc cũng để lại những tác động tíchcựccầnphảinhìnnhận
như: Vụ việcđãthuhútđượcrấtnhiềusựquantâmđặcbiệttừđôngđảokhán
thính giả góp phần tạo cơhộibànluận,giáodụcsôinổivềvấnđềtìnhdụcan
toàn,lànhmạnh.Saukhisựviệcxảyrabằngviệclêntiếngđínhchínhvàbảovệ
danhdựnhânphẩmcủamình,cônàngPhươngMỹChicũngđãđanhthépphê
phánnhữngvấnnạnvềbạolựcmạng,hiệntượngbôinhọ,cắtghépthôngtinsai
sự thật cho người khác là những hành vi vi phạm pháp luật.
20
ồngthời,côcũngsửdụngđếnphápluậtđểtheođuổiđếncùngvớimụcđích
Đ
khôngchỉchứngminhsựtrongsạchcủabảnthânmàcònlàphòngchống,phê
phán “văn hóa lan truyền những tác phẩm đồi trụy”.
heođó,cônàngcũngchiasẻđến"những"kẻnấpsaumànhình":"Cácbạnsẽ
T
mãimãikhônghiểuđượcnỗiuấtgiậncủanhữngnạnnhânbịchàđạpdanhdự,
nhưngcácbạnsẽhiểuđượchậuquảcủahànhđộngmàmìnhđanglàmlànhư
thếnào.ChưabaogiờChicảmthấymìnhcầncótráchnhiệmđốivớibảnthân
nóiriêng,vàđốivớinhữngnạnnhâncủanạnvukhống,bạohànhtrênmạngxã
hội… nói chung đến vậy".
>Quađó,tacũngthấyđượcrằngviệccônànglêntiếngđãphầnnàogiúpcho
=
nhiều người thay đổi được nhận thức để tạo nên bức tranh mạng xã hội lành
mạnh, văn minh. Sự việc này nhắc nhởmọingườivềtầmquantrọngcủaviệc
bảo vệ thông tin cá nhân và sự cẩn trọng khi chia sẻ trên mạng xã hội.
óc nhìn truyền thông: Là sinh viên đang theo học môn Lý thuyết truyền
G
thông, việc đặt góc nhìn của bản thân để tìm hiểu, khám phámộtsựkiệncần
kiện truyền thông là điều vô cùng cần thiết. Cóthểthấy,vụviệccủagiọngca
Vũ Trụ Có Anh chính là khủng hoảng truyền thông. Một điều trớ trêu xoay
quanhgiữavụviệccủaPhươngMỹChilàsựviệcnằmởranhgiớigiữa“tinthất
thiệt” và “tin tiêu cực”.
21
ìvậy,tacầnđặtranhữnggiảthuyếtđểcóthểcónhữnggócnhìnmớimẻhơn
V
về vụ việc.
iả thuyết 1: Thời gian xảy ra vụ việc phải chăng là tình cờ hay có chủ
G
đích.
atựhỏitạisaoclipnhạycảmkhôngxuấthiệntrướcđómàlạilàvàothờiđiểm
T
Phương Mỹ Chiđangbứtphácùngvớihàngloạthittrongalbum“VũTrụCò
Bay”.Vàcóthểthấylàvụviệcxảyrarấtsátvàothờiđiểmcônàngđangchễm
chệtrênnhiềubảngxếphạng,lễtraogiảitổngkếtnghệsĩcuốinăm.Vụviệcnày
ít nhiều có thể ảnh hưởng đến thành tích của cô ca sĩ trẻ đầy triển vọng này.
iả thuyết 2: Nhân vật xuất hiện trong clip liệu có phải là người giống
G
người hay là sự cắt ghép, dàn dựng của công nghệ deepfake.
ó thể nói, một clip xuất hiện mờ mờ ảo ảo thì ko thể khẳng định liệu đócó
C
phảilàcôcasĩhaykhônghaylàmộtaikhácgiốngcônàng.Vìthế,việcnảyra
nhiều ý kiến tráichiềulàđiềudễhiểu.Trongkhủnghoảngtruyềnthôngthìcó
thểgọiđâylàtìnhhuốngkhôngđúngkhôngsai.Tuynhiên,việccắtghép,thay
mặt ngày nay là rất dễdàngbởicôngnghệdeepfake,AIrấtphổbiếnvàđãcó
rất nhiều nghệ sĩ “ vô cớ” dính vào những tin đồn thất thiệt như vậy.
iả thuyết 3: Liệu đây có phải là kế hoạch “sát hại’’ được định sẵn từ
G
trước?
ó thể nói, thế giới showbiz luôn ẩn chứa những mối cạnhtranhkhắcnghiệt.
C
Việc một nghệ sĩ trẻnhưcônàngPhươngMỹChithờigiangầnđâyđangtrên
đỉnh caocủahàoquangthìkhôngthểtránhkhỏiđượcsựganhghét,đốkỵcủa
rấtnhiềungười.Hiệntượng“sóngsauxôsóngtrước”cũngđãkhôngcònlạlẫm
trongthếgiớiđầythịphinhưshowbiz.Vìvậy,việcđặtragiảthuyếtđâycóphải
là kế hoạch mưu hại hay không là hoàn toàn có cơ sở.
>Tuynhiên,trênđâyđềulànhữnggiảthuyếtdotôiđặtranhằmkhaithácsâu
=
hơnvềvụviệc,khôngnhằmmụcđíchphánxétbấtcứcánhânhaytổchứcnào.
Thôngquavụviệctrên,tacầnnhìnnhậnmộtsựkiệntruyềnthôngđachiềuhơn
để rút ra những bài học bổ ích cho bản thân.
22
III. Bài học rút ra thông qua vụ việc
Trước hết, nghệ sĩ cần biết bảo vệ hình ảnh của bản thân.
rongthờiđạibùngnổthôngtinvàcácphươngtiệntruyềnthôngđạichúngnhư
T
hiệnnay,việckiểmsoátvàngănchặncáctinđồntiêucựcđãtrởthànhvấnnạn
không chỉ riêng với những người nổi tiếng.Bêncạnhviệcýthứcgiữgìnhình
ảnhcủabảnthân,nghệsĩcũngcầnchútrọngngănchặnnhữngthôngtinsailệch
về mình.
etizenhiệnkhôngcònlạlẫmvớinhữngồnào“trờiơiđấthỡi”nàyvìchúng
N
nổrahàngngàytrêncácnềntảngmạngxãhội.Tấtnhiên,khôngphảitấtcảđều
sai sự thật. Thế nhưng, có thể nói, đa phần những thôngtinđóđềuđượcthêu
dệtmộtcáchvôtìnhhoặccóchúýđểnhằmbôinhọdanhdựngườikhác,hoặc
đôi khi là thu hút vài lượt tương tác trên mạng.
ột điều không thể phủ nhận là tin đồn đó ít nhiều phần nào ảnhhưởngtrực
M
tiếptớidanhtiếngcủanhữngngườiđượcnhắcđến.Ngaykhiđoạnvideođược
một số người cho là của Phương Mỹ Chi được tung lên,đôngđảongườitheo
dõinữcasĩtừlâuchỉbiếtcườixòa.“ConbéChingườiyêucònchưacóthìđào
đâu ra clip nóng?”, mộtnetizenbìnhluận.Tuynhiên,cũngkhôngthiếunhững
ngườicốchấptìmmọicáchchứngminhnhânvậttrongvideolànữcasĩ,đưara
hàng loạt chi tiết như chiếc nhẫn, cặp kính và khẳngđịnhnhữngđồvậtđóđã
từng được Phương Mỹ Chi sử dụng.
iềutrớtrêulàồnàoxảyravớiPhươngMỹChichỉvàingàysaukhicôtham
Đ
giamộtchiếndịchtuyêntruyềnvềanninhmạng.Trongdựán,casĩcảibiênlời
ca khúc Vũ Trụ Có AnhthànhVũTrụAnToànMạngđểquảngbáthôngđiệp
về việc tránh bị lừa đảo, đọc phải tin giả trên mạng.
23
iềutrớtrêulàồnàoxảyravớiPhươngMỹChichỉvàingàysaukhicôtham
Đ
giamộtchiếndịchtuyêntruyềnvềanninhmạng.Trongdựán,casĩcảibiênlời
ca khúc Vũ Trụ Có AnhthànhVũTrụAnToànMạngđểquảngbáthôngđiệp
về việc tránh bị lừa đảo, đọc phải tin giả trên mạng.
ó thể nói, những scandal tin giả đã là câu chuyện không còn mới với giới
C
showbiz.Vấnnạntungtinnghệsĩquađờikéodàisuốtmộtthờigiandàikhiến
đông đảo côngchúngphảiphẫnnộvìhànhvi“câulike”bấtchấpnàycủamột
số thành phần xấu trên mạng xã hội.
24
âuchuyệnvềbảovệdanhdựcủangườinổitiếngcũngtừngđượcđềcậptrong
C
phiên chất vấncủaQuốchộihồitháng11.Mộtsốđạibiểuchorằngnghệsĩlà
đốitượngdễdàngthuhút“búarìu”dưluận.Vìvậy,khidínhnhữngtinđồnthất
thiệt,danhtiếngcủahọđôikhivẫnbịảnhhưởngphầnnàodùsauđóđãchứng
minh được mình trong sạch.
hônggianmạnglàphươngtiệntuyệtvờiđểkếtnốimọingườinhưngcũngẩn
K
chứanhữngrủiro,cạmbẫy.Trongđó,tingiảgiậtgânlàmiếngmồihoànhảođể
đưa nhiều người dùng internet thiếu cảnh giác vào tròng.
25
ới đây, Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ
M
cao(ANM-PCTPSDCNC)CônganTPHồChíMinhnêucảnhbáovềtìnhtrạng
cácloạimãđộcđánhcắpthôngtin,mãhóadữliệungườidùng,đặcbiệtlàgiả
mạocácứngdụngtrựctuyếntăngcaovàodịpcuốinăm2023.Theođó,cácđối
tượng này thường sử dụng thủ đoạn khá tinh vi bằng những câuchuyệnngụy
tranghợplýđểdẫndụnạnnhântruycậpcácđườnglinkhoặccàiđặtứngdụng
chứamãđộc.Vìvậy,netizencàngcầntỉnhtáođểtránhviệcchỉvìmuốnhóng
hớtscandalđểrồitrởthànhnạnnhâncủanhữngmànlừađảođượcchuẩnbịkỹ
càng.
ũMinhLâmsinhnăm1995,quêởThanhHóa–chàngtraibịteotủyđốtsống
V
cổ,liệt2chânvượtquanghịchcảnhtrởthànhTiktokernổitiếngđãkhiếnkhông
ít người nể phục.
iktoker Minh Lâm vốn là người bình thường, song sự cố trên đường năm 3
T
tuổiđãkhiếnanhbịliệthaichân,phảingồixelăn.Nhiềulầnmuốnbuôngxuôi,
mặcchosốphậnnhưngchínhgiađìnhvàngườiyêuđãlàđộnglựcđểanhvực
dậy.MinhLâmhiệnđangsinhsốngvàlàmviệcởHàNội,anhhiệnsởhữukênh
TikTok “Xe lăn Vlog” hơn 255.000 lượt theo dõi. Trên trang cá nhân, Lâm
thường xuyênchiasẻvideovềcuộcsốnghàngngày,đặcbiệtlànhữngkhoảnh
khắcđờithườngcủaanhvàbạngáilâunăm,truyềncảmhứngvànghịlựcsống
đến cộng đồng.
2. Diễn biến sự việc
ào tháng 1 năm 2024, Tiktoker VũMinhLâmhaycònđượcbiếtđếnvớitên
V
gọi “Xe lăn vlog” đã đăng tải mộtbàiviếttrêntrangcánhânFacebook,kểvề
mộttrảinghiệmkhôngvuicủamìnhtạiquánphởởHàNội.Theođó,Tiktoker
nàychobiếtđãhailầnbịtừchốiphụcvụkhiđiănphởtạiHàNộichỉvìngồixe
lăn. Theo bàiđăngcủaVũMinhLâmtạiquánănthứnhấtcóbậctamcấp,khi
bạngáiđicùngnhờngườiđưaVuxMinhLâmvàotrongthìnhânviêncủaquán
bảo: “Quán em không có nhân viên để khiêng người như anh”.
26
uánthứhailàmộtquánphởgàquenthuộcởphốNamNgư,quậnHoànKiếm,
Q
anh VML kể rằng vì quánchậtchộinênxelănphảichenvàochỗbàchủngồi
bánhàng,dẫnđếnviệcbịmiệtthị:“Ainhậncáingữnàyvàođâyăn?”.Saukhi
bài viết được đăng tải rất nhiều người đã bày tỏ sự thương cảm vớiVũMinh
Lâm, đồng thời chỉ trích quán phở vì đã có hành động phân biệt đối xử với
người khuyết tật. Bài viếtcủaanhchàngđãthuhútrấtnhiềusựchúýtừcộng
đồngmạngvàphầnđôngmọingườiđềucảmthấythươngcảmvớianh.Nhưng
sau đó, cộng đồng mạng cũng bắtđầunghingờtínhxácthựccủavấnđề.Chủ
quán phở - nơi Vũ Minh Lâm đề cập đến trong bài viết cũng lên tiếng đính
chính vụ việc.
heonhưchủquánphởvànhânviênchobiết,nhữngđiềuVũMinhLâmđăng
T
tảilênmạngxãhộilàkhôngđúngsựthật,kèmtheođólàđoạncameracóhình
ảnh Vũ Minh Lâm và bạn cùng vào quán phở. Trong đoạn camera chủ quán
cungcấp,VũMinhLâmngồiănngaycạnhchỗcôchủquánlàmđồănnênchật
vàhẹpnhưngkhianhvàoquánnhânviênđãdọndẹpđồđạcđểcóđườngđicho
anh vào bàn ăn.
rongcảquátrìnhVũMinhLâmngồi
T
trong quán ăn chủ quán phở đều
không có thái độ hay những lời nói
xúc phạm đến anh mà chỉ ngồi đếm
tiền(nhưtrongđoạncamera).Đếnkhi
ănxongnhânviênvẫndọndẹpđồđể
Vũ Minh Lâm có thể đi ra ngoài
được.Saukhiđoạncamerađượcđăng
lên và chủ quán đính chính thì rất
nhiều ý kiến trái chiều chỉ trích Vũ
Minh Lâm vì đã nói sai sự thật, vu
oan cho quán phở và làm mất hình
ảnh con người Hà Nội.
27
3. Nguyên nhân sự việc dẫn đến khủng hoảng truyền thông
Khủng hoảng truyền thông” là những tình huống khẩn cấp, đe dọa bất ngờ,
“
vượt tầm kiểm soát của chủ thể, thường nhận được nhiềusựchúýcủatruyền
thông và có ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và thương hiệu của chủ thể.
Đây là sự kiện tiêucựcđốivớixãhội,gâytổnthấtlớnchochủthểvàcácđối
tượngliênquan.Nhữngngàyqua,từkhoá“VũMinhLâm”xuấthiệntrênkhắp
các trang mạng xã hội, không phải về việc anh truyền động lực cho người
khuyếttậtmàliênquanđếnsựviệcởquánphởtrênphốNamNgư(HàNội).Sự
việc này trong thời gian vừa qua đã gây ra khủng hoảng truyền thông, những
thông tin được lan đi chóng mặt và kết thúc là bẽ bàng khi thông tin không
chínhxácmàlạigâyảnhhưởngchochínhanhchàngvànhữngngườiliênquan.
Vậy nguyên nhân do đâu mà sự việc trở thành khủng hoảng truyền thông?
guyên nhân sâu xa của sự việc này có lẽbắtnguồntừsựmặccảm,tựticủa
N
chínhanhchàngTiktokerVũMinhLâm.Saumộtvụtainạngiaothông,anhbị
chấnthươngsọnão,trảiquahàngchụccuộcphẫuthuậtkhácnhau.Dichứngđể
lạikhiếnđôichânvàphầndướicủaanhhoàntoànbịliệt.Cólẽanhvẫnluôncó
sự mặc cảm nhất định với khiếm khuyết của mình nên mới nhấtthờiđăngtải
status như vậy.
ộttrongnhữngnguyênnhâncóthểkểđếnnhưlàkhátkhaonổitiếngcủaanh
M
chàngtiktokernày.Nhiềungườiđặtragiảthuyếtrằng,liệucóphảianhcốtình
kể“mộtnửa”sựthật,“thêmmắmdặmmuối”đểcâulike,câuviewhaykhông?
Cư dânmạngđãrấtphẫnnộkhicảmthấymìnhbịdắtmũi,vậynêntốcđộlan
truyền mới nhanh như vậy.
guyên nhântrựctiếpdẫnđếnsựbùngnổtruyềnthôngnàylàdosựkhôngrõ
N
ràngtrongchínhcâutrảlờicủaanhLâm.Bởivậy,mọingườinghingờvềtính
xác thực của câu chuyện. Câuchuyệnnàykhivừađăngtảigâyralànsóngdư
luậndữdội,nhiềunetizencảmthấybứcxúctrướctháiđộquáđángcủa2quán
phở và yêu cầu cơ quan chứcnăngvàocuộcđiềutra.Tuynhiêntốingày15/1
chủ quán phở trên phố Nam Ngư đã trích xuất camera tại quán và khẳng định
28
s ự việc không hề giống như Minh Lâm đăng tải trên mạng xã hội.
Đồngthời,nhânviêncủaquáncũngchorằngkhônghềcóchuyệnphátngôn"ai
nhận cái ngữ này vào đây ăn"...
gaysauđó,Lâmcũnglênvideo8phútđínhchínhlạisựviệc,cậukhẳngđịnh
N
bài viết của mìnhhoàntoànkhôngmuốnđạpđổchéncơmcủaai:"Lúcđóbản
thânhơinhạycảm,cảmxúclêncaoquá,hơibuồnnêncóchiasẻlênFacebook
nhưng không muốn bóc phốt ai, cũng không muốnđạpđổbátcơmcủaainên
cũng không đưa tên quán lên". Nhiều người cũng cho rằnganhLâmđangbịa
đặt vì trong video 8 phút đó anh chàng chỉ nói vòng vo chứ không hề khẳng
định chủ quán cho nói nặng lời cậu hay không.
ự việc có thể lan truyền một cách chóng mặt như vậybởivìcâuchuyệncủa
S
anh chàng đã dấy lên 2 yếu tố nằm trong concept bấtbiến,đólà:yếutốphân
biệt vùng miền và yếu tố người khuyết tật.
29
ái thứ hai là anh chàng đã đánh vào lòng thương cảm trong mỗi con người.
C
Câuchuyệnkểvớilốihànhvănmượtmà,trưởngthành,dễnhậnđượcsựđồng
cảm của người đọc.
âuchuyệnnàycóthểchiathành2giaiđoạn:Trướckhibiếtsựthậtvàsaukhi
C
biết sự thật.
rước khi biết sự thật: Khi Vũ Minh Lâm đăng tải câu chuyện của mình lên
T
trang cá nhân đã có 2 luồng ý kiến khác nhau. 1 làđồngcảm,thươngxótvới
anh, 2 là nghi ngờ tính xác thựccủacâuchuyện.Đaphầnmọingườiđềucảm
thông và bênh vực Lâm, chỉ trích thái độ của chủ quán và nhân viên quán phở.
rongbàiviếttrêntrangcánhâncủaLâmđềulànhữngbìnhluậnbênhvựcanh
T
bởi họ cảm thông với hoàn cảnh của anh khi bị phân biệt đối xử vì là người
khuyếttật.Khônghiếmnhữngbìnhluậnchỉtrích,lênánchủvànhânviênquán
phởđãcóhànhđộngkhôngphùhợpvớingườikhuyếttật.Tuynhiên,bêncạnh
đó cũng có một số bình luận thể hiện sự nghi ngờ với câuchuyệncủaXelăn
vlog bởi họ không biết rõ chính xác thôngtinđịachỉquánphởnênkhôngthể
xác nhận được thông tin là đúng hay sai.
30
5. Cách xử lý của người trong cuộc
âu chuyệndầnđiđếnhồikếtkhitấtcảmọisựchỉtríchđềuhướngvềXelăn
C
vlog. Không những thế anh còn nhận phỏng vấn cho một trang tin cam đoan
nhữnglờinóicủamìnhlàđúngsựthậtvàchịutráchnhiệmtrướcphápluậtnếu
nói sai sự thật. Hành động ấy của anh càng khiếnmọingườiphẫnnộvàcàng
khiến sự việc đi xa hơn.
31
úc này anh vẫn không đưa ra lời xin lỗi mà chọn im lặng để mọi thứ lắng
L
xuống bằng cách tắt bình luận trên các trang mạng xãhội,khoácáctàikhoản
mạngxãhội.AnhxoábàiviếtđãđănglênFacebookvàkhôngcóđộngtháihay
lờixinlỗinàođếnchủquánvàcộngđồngmạng.Kếtquảlàanhđãbịphạt7,5
triệuđồngvìnhữngthôngtinsaisựthậtmàmìnhđăngtảiđãgâyảnhhưởngtới
các nhân và cộng đồng.
ựviệcVũMinhLâm-xelănvlogvàtrảinghiệmtạimộtquánphởHàNộiđã
S
lắng xuốngvàdầnđitớihồikết.Sựthậtthựcsựđằngsaunhữngphátngônấy
và diễn biến thực sự của câu chuyện như thế nào đều chưa có lời giải đáp rõ
ràng, cụthể.Nhữngthôngtinlantruyềnkhắpmạngxãhộitrongthờigianvừa
qualànhữngýkiếnđượcphỏngvấntừanhchàngTiktoker,bàchủquánphởvà
những đối tượng liên quan. Hiện tại chưa có một văn bản chính thức xử phạt
nào cả, Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội đã bác thông tinlan
truyền trên Facebook rằng tiktoker ngồi xe lăn tố quán phở đuổi khách bị xử
phạt hành chính.
32
óthểthấyrằng,đâykhôngphảimộtvấnđềtotátnhưngvìnhữngcảmxúccá
C
nhân hay vì một mục đích nào đó mà anh chàng Tiktoker đã đẩy nó đixa,từ
“chuyện nhỏ xé ra to”, kéo theo những ảnh hưởng tiêu cực đến chính anh
chàng và những người xung quanh.
hixảyrakhủnghoảngtruyềnthông,ngườihứngchịuhậuquảnặngnềnhấtcó
K
lẽ là người gây ra cơn khủng hoảng đó. Nguồn cơncủacơnkhủnghoảngnày
bắt nguồn từ chính anh chàng Vũ Minh Lâm. Vậy nên không thể tránh khỏi
những tác động tiêu cực xảy đến với anh chàng:
éotheođólàbaohệlụykhác.Cácnhãnhàng,đơnvịBookingchobiếtđã
K
từchốiVũMinhLâmquảngcáochonhãnhàng.Mộthãngbánhkẹoởthành
phốHồChíMinhchobiếtsẽthanhlýhợpđồngvớianh,mộtđơnvịquảngcáo
tràcũngchobiếtđãngừngthuêLâmlivestreamsaukhinhậnthấysựthiếutrung
thực của Vlogger này. Chínhanhđãtựhấtđổchéncơmcủamình,cũngchính
anhđãtựmìnhtướcbỏtưcáchlàmngườitruyềncảmhứngđếnnhữngngườicó
hoàn cảnh như anh. Chính anh chàng đã không cho mình cơ hội được thông
cảm,đượcđónnhậntrởlạivìbảnthânanhcứvòngvo,trốntránh,chọncáchim
lặng,khoábài,tắttínhnăngbìnhluậnthayvìnóirasựthật,thayvìmộtlờixin
lỗi chân thành.
hông chỉ là sự tẩy chay, huỷ hợp tác màthứanhLâmphảihứngchịucònlà
K
nhữngtổnthấtvềtinhthần.Từmộtngườitruyềncảmhứngchongườikhuyết
tậtđếnmộtkẻthịphibịtốlàmcontentbẩnđểnổitiếngđãlấyđicủaanhdanh
tiếng, sựuytín,sựcảmthươngvàsựtrântrọng.Hẳntronganhsẽkhôngtránh
khỏi cảm giác tiếc nuối, hối hận vì những gì bản thân đã gây ra.
33
ómlại,ngọnngànhcủacâuchuyệnđếnnayvẫnđangđượccơquanchứcnăng
T
vàocuộcxácminhlàmrõ,tuynhiêndùđúnghaysaithìviệctiktokerngườixứ
Thanhbấtngờ“dính” thịphisauhànhtrìnhvươnlênđầyýchí,nghịlựccũng
vô cùng đáng tiếc và không đáng phải xảy ra.
hủng hoảng truyền thông xảy ra, đâu chỉ còn là câuchuyệncủangườitrong
K
cuộc màđócònlàcâuchuyệncủanhữngngườiliênquan,thậmchícònlàcâu
chuyện của những người ngoài cuộc.
34
b uồntạimộtquánphởđượclantruyềnvớitốcđộnhanhchóng,phầnnàocũng
đã gây ảnh hưởng tới những người có hoàn cảnh như anh.
hữngchiasẻcủatiktokerkhôngchỉgâytranhcãikhiếnchomọingườicócái
N
nhìnsailệchvềvănhóacủaconngườiHàNộimàcòncóthểảnhhưởngtớidu
lịch, tới hình ảnh Thủ đô trong mắt bạn bè quốc tế.
ừ trước đến nay, vấn đề phân biệt vùng miền vẫn luôn rấtnhạycảm.Vàbài
T
đăng của Vũ MinhLâmđãmộtlầnkhơidậylànsóngphânbiệtvùngmiềnấy.
Khắp cõi mạng, rất nhiều người nói rằng: “Giờmìnhmớihiểutạisaoởnhiều
nơi khác họ treo biển tuyển nhân viên, trừ Thanh Hóa, Nghệ An.”...Thực sự
việc làm của một người đã gâyảnhhưởngtớisựcốgắngcủarấtnhiềungười.
NgườimiềnTrungkiêntrì,cốgắng,họbiếtbảnthânquêhươngmìnhcònmang
tiếngxấunênhọluônnỗlựctạoragiátrịtốtđẹpđểmọingườicócáinhìnđúng
đắnhơn,cóthiệncảmvớingườidânnơiđâyhơn.NhữngviệclàmcủaanhLâm
đã gây ra tranh cãi dữ dội về vấn đề phân biệt vùng miền.
ự thật thực sự bên trong đó là gì có lẽ còn phải chờ lời giải đáp từ cơ quan
S
chức năng. Nhưng cómộtđiềuthếnày,sautấtcảthìkhôngthểphủnhậnrằng
anhchàngtiktokernàyđãtruyềncảmhứngtíchcựcđếnnhữngngườikémmay
mắn, có khiếm khuyết trên cơ thể, tạo động lực cho họ vượt qua khó khăn, thử
35
thách, biết quý trọng cuộc sống, biết yêu thương bản thân mình.
ôi không nghĩ là anh Lâm cố tình gây guanhưngcólẽanhnênbiếttiếtchế,
T
biếtnhìnnhậnsựviệckháchquanhơnvàcónhữnghànhđộngchuẩnmựchơn.
Xâydựngnộidungbằngcáchkểlạinhữngcâuchuyệnkhácnhautrongnhững
giai thoạikhácnhaucủacuộcđờimìnhthìhãyluônđitheotônchỉđólà:Hãy
kể những câu chuyện mình thật sự đã trải qua, đúng như nóvốncó,chứ
một nửa sự thật thì không còn là sự thật mất rồi.
ong,mộtvấnđềluôncó2mặt,dùrằngcórấtnhiềunhữngảnhhưởngtiêucực
S
nhưng cũng không thể phủ nhận nhữngtác động tíchcựcmà nó mang lại.
à chính anh chàng tiktoker có lẽ cũng rút ra được bài học cho riêng mình.
V
Người ta có câu: “Đánh kẻ chạy đi, không ai đánh người chạy lại”, nếu anh
chàng có thể thay đổi theo chiều hướng tích cực, hẳn mọi người sẽ đón nhận
anh.
ự việc đến từ một Tiktoker nổi tiếng trên mạng xã hội với tên gọi Vũ Minh
S
Lâm-Xelănvlog.Anhchàngbịcộngđồngmạngchorằngđãbịachuyện,nói
sai sự thậtđểtốquánphởởHàNộivìkỳthịngườikhuyếttật.Hànhđộngcủa
anh đã gây ra làn sóng lớn và nhận lại nhiều ý kiến tiêu cực từ cộng động mạng.
36
ànếuchúngtatratrênkếtquảtìmkiếmgooglevớitừkhóaVũMinhLâmbạn
V
sẽ có khoảng 49.000.000 kết quả (0,28 giây) và có khoảng 605.000 kết quả
(0,21giây)chotừkhóaXeLănVlog.Hànhđộngcủaanhđãtácđộngvôcùng
lớnđếntruyềnthông.Quađây,tacóthểrútranhiềubàihọcbổíchđểcóthểxử
lý khủng hoảng truyền thông.
hi các Content và những câu chuyện cá nhân của mình gây ảnh hưởng đến
K
cộng đồng thì ta sẽ có một số cách để giải quyết khủng hoảng truyền thông.
ầu tiên, đa số cá nhân sẽ lựa chọn cách im lặng trong mộtthờigianđểchờ
Đ
mọi chuyện lắng xuống và làm giảm sự công kích đến từ dư luận (Ví dụ: tắt
bình luận, khóa trang cá nhân nhằm không kích động cộng đồng mạng,...).
áchxửlýthứ2thườngđượcđánhgiácaohơn,nhậnđượcsựđồngcảmhơn.
C
Đólàkhôngnêntrốntránhnữamàtựtinđốimặtvớinhữnggìmìnhđãgâyra.
Ngườilàmtruyềnthôngcầnnhậnranhữngđiềumìnhđãlàmvàhiểuđiềuđóđã
gây ra một cuộc khủng hoảng truyền thông thế nào, chấpnhậnnhữnggìcộng
đồng mạng chỉ trích. Và sẽ trở lại với mạng xã hội, kết nối với cộng đồng mạng.
37
ừ đó, chính bản thân người làm truyền thông phải trở nên trung thực, dũng
T
cảm hơn bao giờ hết. Họ phải biết cáchnhìnnhậnlỗilầmvàxinlỗimộtcách
chânthành(sựviệccủaanhMinhLâm.chàngtrainêngửilờixinlỗiđếnquán
phởmàmìnhđãbịađặt).Cuốicùng,cáchxửlýtruyềnthôngthứ3làđăngtải
truyền thông để thanh minh, giải thích. Cáchnàycóthểcoilà“dùnglửachữa
cháy”,cáchlàmnàysẽkhiếnsựviệcngàycàngtrầmtrọnghơn.Cảbacáchtrên
đã từng được áp dụng để xử lý khủng hoảng truyền thôngvàđốivớihiệntại,
anh Minh Lâm đang lựa chọn giải quyết bằng cáchthứnhất.Nhưngcáchlàm
củaanhchỉkhiếncơngiậndữđếntừcộngđộngmạngngàycàngtăngthêm.Do
đó, khi xử lý truyền thông chúng ta nênchọnlựacáchgiảiquyếtkhônngoan,
nhằmxoadịutâmlýcôngchúngtừđómàsựkhủnghoảngmớiđượcxửlýêm
đềm và cộng động mạng sẽ mở lòng lại với người làm truyền thông.
rong quy trình truyền thông thì người nhận hay công chúng là mộtmắtxích
T
quan trọng và không một cơquantruyềnthôngnàoxuấthiệnvàpháttriểnmà
khôngnhằmvàocôngchúng.Côngchúngcóvaitròđặcbiệtquantrọng:Họlà
người nuôi dưỡng chươngtrình,đánhgiá,thẩmđịnhcuốicùngchấtlượngcủa
chương trình, bài báo. Công chúng cũng là người thẩm định vai trò,vịthếxã
hộicủangườilàmbáo,cơquanbáochí.Vàđốivớingườilàmtruyềnthôngthì
côngchúnglàmộtnhântốquantrọngkhôngthểthiếu.Vớitốcđộpháttriểncủa
truyềnthôngởthờiđiểmhiệntạithìviệcảnhhưởngđếncôngchúnglàrấtlớn.
Do đó, việctìmgì,đọcgìvàlantruyềngìcầnđượcchắtlọcvàsửdụngđúng.
Đãcókhôngíttrườnghợpngườivìnhẹdạcảtinmànghetheonhữngthôngtin
sai lệch,xuyêntạc.Quasựviệctrên,chúngtacóthêmđượcnhữngthôngđiệp
tích cực, hướng tới xây dựng một xã hội văn minh, nhân ái, công bằng, bình
đẳng.
hitiếpnhậnmộtthôngtinnàođó,cầntìmhiểungọnngành,cầnnghetừnhiều
K
phía,cónhữngđánhgiákháchquanrồimớiđiđếnkếtluậncuốicùng.Đừngchỉ
dựa vào những cảm xúc cá nhân, những cái nhìn phiến diện hoặc chạy theo số
38
đ ông,bởivìnhưvậysẽrấtphátsinhnhữngquanniệmsailầm,cáchứngxửsai
lệch.
ừchiasẻcủaTikTokerVũMinhLâm,cưdânmạngnhắclạihiệntượng"bún
T
mắng,cháochửi"ởHàNội-khiếnkhôngítdukháchđếntừđịaphươngkhácái
ngại.Ngườilàmởquánphởcũngkhẳngđịnh,bàThuchủquánđôikhikhótính
haycáchnóichuyệnkhôngkhéoléo.Đólàbiểuhiệnchothấyvănhóabánhàng
cũng cầnchấnchỉnh,nếukhôngmuốnđểảnhhưởngtớidulịch,hìnhảnh,con
người Thủđôvănminhthanhlịch.Mặtkhác,khôngchỉvănhóaứngxửngoài
đời thực và văn hóa ứngxử,chiasẻthôngtintrênmạngảocũngcầnuốnnắn.
Qua đó, những người làmcontentcũngtựýthứcđượcnênchọncáchlàmnào
đểnổitiếng,đểviral.Sựviệcnàynhắcnhởmọingườihãysốngthậtvớichính
mình,vớinhữngngườixungquanh,hãyđilênbằngthựclựcchứđừngbámvíu
vào drama để câu view, để lấy danh tiếng.
Động lực để các chủ quán mang đến dịch vụ tốt hơn.
ịch vụ hàng quán là một câu chuyện muôn thuở đã được nhắc đến trong vô
D
vàntìnhhuốngvàlầnnàycũngkhôngngoạilệ.Đứngtrêncươngvịmộtngười
kinh doanh hàng quán, anh T.B, chủ một quán phở ở quận Ba Đình (HàNội)
chiasẻ:"Vềbàiviếtcủabạnnamtrênmạngxãhội,tôicũngcóxemvàthấymọi
ngườitranhluậnrấtgaygắt.Đốivớitôi,thôngtinbàiviếtnàymớichỉcógóc
nhìn đến từ một phía nên tôi cũng không có ý kiến gì nhiều.Cóthểđâylàsự
thật,cũngcóthểlàcâuchuyệncủabạnnamnàybịaravìtrongthờiđiểmhiện
nay,khôngítbạncốtìnhtạodramađểcâuview,câulike.Thếnhưngchungquy
lại đây cũng là lời cảnh báo cho các chủ dịch vụ ở Việt Namnóichungcũng
như chủ dịch vụ ở Hà Nội nói riêng cần có những sự thayđổiđốivớisựtiếp
đónvớikháchhàng.VìthựcsựchấtlượngdịchvụởHàNộimớiđangđượccải
thiệndầndần,vẫncòntồnđọngnhữnghàngquáncótháiđộkémvănminhvới
kháchhàng.Câuchuyệnnàycũngđượccoilàmộtđộnglựcvàbàihọcchocác
hàng quán cải thiện, thay đổi chất lượng dịch vụ để khách thấy vui vẻ, mang
đến sự hài lòng cho tất cả các đối tượng khách hàng".
39
hương IV. Phân tích tác động truyền thông đếncôngchúngquasựkiện
C
VĐV thể dục dụng cụ Phạm Như Phương tố “ăn chặn” tiền thưởng
I. Tóm tắt sự việc
1. Tiểu sử VĐV Phạm Như Phương
hạmNhưPhươnglàmộtcáitênkhôngcònquáxalạvớinhữngngườihâmmộ
P
thểthao.Côlàvậnđộngviênthểdụcdụngcụtrẻvớirấtnhiềutriểnvọngkhicó
rất nhiều đóng góp lớn cho thành tích huy chương tại các giải trong nước và
quốc tế.
ùđangởđỉnhcaocủasựnghiệp,sángngày15/1/2024PhạmNhưPhươngbất
D
ngờ tuyên bố giải nghệ khi vừa bước sang tuổi 20. Đâylàmộtquyếtđịnhbất
ngờ thậm chí gây sốc đối với cộng đồng người hâm mộ cũng như TDDC Hà
NộinóiriêngvàViệtNamnóichung.NhưPhươngchobiếtlýdobảnthânxin
giải nghệ là do HLV không chuyển đơn xin nghỉ phép đi thăm người thântại
Mỹ khiến cô bị gạch tên khỏi đội tuyển tập huấn TDDC quốc gia năm 2024.
TheoNhưPhương,trướckhicóchuyếnđiMĩdài19ngàyvàonămngoái,côđã
làmđơnnghỉphépgửiđến2HLVtrựctiếpquảnlýcôtạiTrungtâmhuấnluyện
và thi đấu Thể dục Thể thao Hà Nội là HLV Nguyễn Hà Thanh và HLV
NguyễnThùyDương.Cả2HLVđềuđồngývàhứasẽbáocáocũngnhưhứasẽ
chuyển đơn xin nghỉ phép củaNhưPhươnglênbộmônTDDCcủaTrungtâm
theo quy định.
Ngay sau đó, theo giải trình của 2 HLV nguyên nhân cụ thể là do họ quên
chuyểnđơncủaPhạmNhưPhươngtớibộmônTDDCđểđượckýduyệt.Cóthể
nóivìsailầmđángtráchnàycủanhữngcánhâncóliênquankhiếnPhạmNhư
Phương phải lãnh chịu hậu quả nặng nề.
ựviệckhôngchỉdừnglạiởđó,saukhituyênbốgiảinghệPhạmNhưPhương
S
còncótiếtlộthêmnhữngẩnứcbaonămquacôphảigánhchịumàkhôngdám
tiết lộ vì sợ ảnhhưởngđếnsựnghiệp."Baonămqua,mỗitấmhuychươngtôi
giành được, luật bất thành văn là tôi đều phải nộp lại 10% tiền thưởng cho HLV
40
c ủa mình. Huy chương vàng (HCV), huy chương bạc (HCB) hay huychương
đồng(HCĐ)gìcũngphảinộptất.Càngnhiềutiềnthưởnghuychươngthìcàng
phải nộp nhiều. Thời điểm tôi giành được 2 tấm HCB và 2 tấm HCĐ ở SEA
Games 31 là phải nộp nhiều nhất", VĐV Phạm Như Phương bức xúc cho biết.
heoPhạmNhưPhương,chuyện"thu10%tiềnthưởnghuychương"đãdiễnra
T
trong thời gian dài, từ khi cô bắt đầu bước vào nghề và giành được tấm huy
chương đầu tiên chođếnnay.ĐếntạiĐạihộiTDTTtoànquốcnăm2023diễn
ra vào tháng 10 năm ngoái, cô vẫn phải "nộp lại tiền" cho chính cô giáo của
mình.Đểchứngminh,PhạmNhưPhươngđãchiasẻtinnhắnmàmẹcủacôđã
trao đổi với HLV N.T.D hỏi lý do con mình phải nộp 10% tiền thưởng huy
chươngởSEAGames31tới2lần,vàsauđóbuộcphảiđichuyểntiềntheoyêu
cầu.
gaysaukhisựviệcđượcđăngtảiđãcórấtnhiềuýkiếntráichiềutừphíacộng
N
đồng người hâm mộ. Nhiều độc giả cho rằng cần có những biện pháp xử lý
quyết liệt trong đó không loại trừ việc chuyển hồsơ,đềnghịcơquanđiềutra
vào cuộc xem xét dấu hiệu hành vi vi phạm pháp luật.
3. Nguyên nhân dẫn đến sự việc trở thành khủng hoảng truyền thông
41
gaysaukhiđượcđăngtảilêncáctrangbáo,sựviệctrênnhậnđượcrấtnhiều
N
sựquantâmtừphíacộngđồngfanhâmmộvàđãtrởthànhkhủnghoảngtruyền
thông. Các trang mạng xã hội liên tục đưa tin về sự việc trên.
heo Nghị định 152/2018/NĐ-CP, huấn luyện viên trực tiếp đào tạoVĐVlập
T
thành tích tại các đại hội sẽ được hưởng tiềnthưởngtươngứngtheoquyđịnh
như sau:
LVtrựctiếpđàotạoVĐVlậpthànhtíchtrongcácgiảithiđấuthểthaoquốctế
H
có nội dung thi đấu cá nhân thì được hưởng mức thưởng chung bằng mức
thưởng đối với VĐV.
LVtrựctiếpđàotạođộituyểnthiđấulậpthànhtíchtrongcácgiảithiđấuthể
H
thaoquốctếcómônhoặcnộidungthiđấutậpthểthìđượchưởngmứcthưởng
chungbằngmứcthưởngđốivớiVĐVđạtgiảinhânvớisốlượngHLV,theoquy
định như sau:
- Dưới 4 VĐV tham gia thi đấu, mức thưởng chung tính cho 1 HLV.
- Từ 4 đến 8 VĐV tham gia thi đấu, mức thưởng chung tính cho 2 HLV.
- Từ 9 đến 12 VĐV tham gia thi đấu, mức thưởng chung tính cho 3 HLV.
- Từ 13 đến 15 VĐV tham gia thi đấu, mức thưởng chung tính cho 4 HLV.
- Trên 15 VĐV tham gia thi đấu, mức thưởng chung tính cho 5 HLV.
ồng thời, tỉ lệ phân chia tiền thưởng đối với các HLV được thực hiện theo
Đ
nguyên tắc: HLV trực tiếp huấn luyện đội tuyển được hưởng 60%, HLV trực
tiếpđàotạoVĐVởcơsởtrướckhithamgiađộituyểnđượchưởng40%.Cóthể
nóimộttrongnhữnglýdosựviệctrêntrởthànhkhủnghoảngcủatruyềnthông
là do các HLV đã ngang nhiên ăn chặn tiền thưởng của học trò bất hợp pháp
mộtcáchcôngkhai.Ngoàirasựviệcnàyđãdiễnratrongthờigianrấtdàikểtừ
khiPhạmNhưPhươngbắtđầusựnghiệpđếnnayđãhơn13nămmàkhônghề
có cuộc điều tra hay phát giác từphíaTrungtâmhuấnluyện.Khôngchỉdừng
lại ởviệcthutiềnthưởngcủahọctròmộtcáchvôlýmàcácHLVcònyêucầu
cácVĐVnộptiền“quỹlạ”hàngthángvớisốtiềnlà300.000d.Gọilà“quỹlạ”
vìPhạmNhưPhươngkhôngbiếtsốtiềnnàychichoviệcgìcũngnhưkhôngcó
thông báo bằng văn bản về lý do thu tiền hàng tháng.
42
hiềuđộcgiảchorằngsựviệctrênđãphảnánhphầnnào“mặttối”củathểthao
N
nước nhà và đặt ra rấtnhiềunghivấnvềviệccắtxéntiềnthưởngcóquytrình
liệurằngsựviệctrênchỉxảyravớiPhạmNhưPhươnghaycònxảyravớinhiều
VDVkhác.Câuchuyệntrênđãthuhútrấtnhiềusựquantâmtừphíacộngđồng
mạng. Các từ khóa “ăn chặn tiền” “Phạm Như Phương” liên tục đạt top tìm
kiếm trên các nền tảng mạng xã hội.
gaysaukhisựviệcxảyrađãthuhútrấtnhiềusựquantâmcủadưluận.Cácý
N
kiến đều chorằngvụviệcxảyrađãlàmxấumặtgiớithểthao,làmthầymàđi
cắt xén tiền của học trò. Việc ăn chặn tiền, kê khống ngoài việc vi phạm đạo
đức,đingượclạitinhthầncaothượngcủagiớithểthao,còncótáchạiđếnchất
lượng đào tạo vận động viên. Hầu hết các độc giả đều nghiêng về phía VĐV
Phạm Như Phương và yêu cầu các lãnh đạo Thể thao cần phải có biện pháp
quyết liệt và điều tra xác minh sự việc rõ ràng.
gày16.1.2024saukhiVĐVPhạmNhưPhươnglêntiếngvềsựviệc,CụcThể
N
dục Thể thao đã có cuộc họp với cá nhân HLV để xác minh vụ việc. Trong
phiên họp, các huấn luyện viên đội tuyển thể dục dụng cụ quốcgia,đạidiện
Trung tâm Huấn luyện Thể thao Quốc gia Hà Nội khẳng định không có chủ
trương và không thu phần trăm tiền thưởng của các vận động viên.
goài ra, bản thân huấn luyện viên N.T.D - 1 trong 2 huấn luyện viên bịvận
N
động viên Phạm Như Phương tố cáo - đã khẳng định Trung tâm và ban huấn
luyện đội tuyển thể dục dụng cụ quốc gia không yêucầuvàkhôngcóchuyện
chia tiền thưởng ở đội tuyển. Tuy nhiên, hai HLV Nguyễn Thùy Dương và
Nguyễn Hà Thanh cũng thừa nhận có thu “tiền phế” của VĐV Phạm Như
Phương nhưng không vì mục đích riêng mà… được dùng cho các công việc
chungcủađộiTDDCHàNội,thuộcTrungtâmhuấnluyệnvàthiđấuTDTTHà
Nội.
43
thờiđiểmnày,haivịHLVđãbịtạmthờichothôinhiệmvụhuấnluyệnđểvề
Ở
địa phương xác minh sự việc.
au quá trình điều tra xác minh sự việc, ngày 02.03.2024CụcTDTTchobiết
S
các HLV đã thừa nhận sai phạm "thu phế" tiền thưởng của các VĐVvàdùng
vào các mục đích "đối nội, đối ngoại". Trong báo cáo của CụcTDTT,họđều
thừa nhận sai phạm của mình và bị cho thôi công tác huấn luyện.
độituyểnTDDCquốcgia,phíaPhạmNhưPhươngđãchủđộngtrảlạisốtiền
Ở
chấm công ngoài giờ vào Chủ nhật và ngày lễ dù thực tế không tập luyện để
nhận phụ cấp và phải đưa 50% số tiền cho HLV. Ngoài ra, theo Phạm Hồng
Anh,chịgáiruộtkiêmngườiđạidiệncủaPhạmNhưPhươngchobiếtgiađình
đã nhận lại được số tiền 50% thưởng nóng trước Tết Nguyên đán và từ chối
nhậnlạisốtiền10%vìthiếutínhminhbạch.Côchobiếtgiađìnhchỉnhậnđược
một phong bì tiền mà không có thống kê xác nhận và hóa đơn có chứng từ.
goàira,CụcTDTTđãđộngviênPhạmNhưPhươngthayđổiquyếtđịnhgiải
N
nghệđểtiếptụccốnghiếnchothểdụcdụngcụViệtNamtuynhiêntrongphiên
livestream của cô, phía gia đìnhđãkhẳngđịnhkhôngtínhđếnviệcđểconem
mình quay lại với thể thao.
óthểnóivụviệcvậnđộngviên(VĐV)thểdụcdụngcụPhạmNhưPhươngtố
C
“ăn chặn”tiềnthưởngđãnhanhchóngthuhútsựquantâmcủađôngđảoquần
chúng nhân dân. Đồng thời làm dấy lên những “ đời tư”củathếgiớithểthao
nướcnhà.Vậyaiđúng,aisaitrongtrườnghợpnày,ailàngườibịhạihayđược
hưởng lợi và kết quả như thế nào?
rước hết thông qua vụ việc này đã khiến cho công chúng có cái nhìn khách
T
quan hơn về thế giới của những huấn luyện viên (HLV), VĐV -nhữngngười
cống hiến hết mình cho quốc gia.
44
Đối với Phạm Như Phương - đại diện cho vận động viên:
Trảiquahơn13nămmiệtmàitậpluyệnvàthiđấu,trảiquabaonhiêumồhôi
“
côngsứcđểcốnghiếnchothểthaonướcnhà,việcngườitathẳngtaygạchtên
như thế khiến tôi sốc và thất vọng. Sau tất cả tôi quyếtđịnhdừnglại”.Phạm
Như Phương chia sẻ
ụ việc xảy ra khi nữ VĐV có chuyến đi Mỹ thămgiađìnhđãbáocáovới2
V
huấnluyệnviêntrựctiếpquảnlýnhưngkhivềthấymìnhbịviphạmkỷluậtvà
bị gạch tên khỏi đội tuyển thi đấu quốc gia. Vậy ai là người đúng người sai
trongchuyệnnày?PhạmNhưPhươnggiảinghệkhichỉmới20tuổi,khiđangở
đỉnh cao của sự nghiệp, có thể thành công hơn nữa. Nhưng sau bao nhiêu
chuyệnthìcôphảichấpnhậntừbỏđammêcủamình,từbỏviệccốnghiếncho
đất nước:"Việc bị gạch tên khỏi danh sách tập huấn ĐTQG 2024 trên thựctế
chỉ là giọt nước tràn ly khiến tôi quyết định xin giải nghệ.
45
ôixinnhắclạiđâylàquyếtđịnhkhônghềbốcđồng,màlàtôiđãsuynghĩrất
T
kỹcàng,bởivìtôikhôngmuốnmìnhtiếptụcphảibịănchặntrênmồhôixương
máu như đã từng trong suốt bao năm qua."
aukhituyênbốgiảinghệ,PhạmNhưPhươngbấtngờtiếtlộnhữngđiềuuấtức
S
baonămquamàchưamộtlầndámkểvìsợảnhhưởngđếnsựnghiệpcủamình.
Cô chiasẻ:"Baonămqua,mỗitấmhuychươngtôigiànhđược,luậtbấtthành
văn là tôi đều phải nộp lại 10% tiền thưởng cho HLV của mình. Huychương
vàng,huychươngbạchayhuychươngđồnggìcũngphảinộptất.Càngnhiều
tiền thưởng huy chương thì càng phải nộp nhiều. Thời điểm tôi giành được 2
tấm huy chương bạc và 2 tấm huy chươngđồngởSEAGames31làphảinộp
nhiềunhất".Thôngtinnàyđãgâyralànsóngphẫnnộcủacộngđồngmạngkhi
Như Phương còn đưa ra được những bằng chứng xác đáng.
ự việctố“ănchặn”tiềnthưởngcủaPhạmNhưPhươngcũngnóilênmộtvấn
S
nạn“ngầm”ởthếgiớithểthaonướcnhà.Côchobiếtsaukhilêntiếngđãnhận
được hàng trăm tin nhắn của các vận động viên từ những bộ môn khác nhau
cũngchiasẻ,đồngcảmvềvấnđềnày.PhạmNhưPhươngkhôngphảilàngười
đầu tiên lên tiếng về việc bị “ăn chặn” tiềnthưởngmàcũngđãcó1vàiVĐV
lên tiếngvềvấnđềnàynhưngđềukhôngđượcgiảiquyếttriệtđể.BộVănhóa
Thể thao và Du lịch cần có những biện pháp, quy định nghiêm khắc hơn về
những vấn đề này. Thử hỏi nếu dưluậnkhôngphảnánhdữdộithìkhinàohọ
mới đòi lại được quyền lợi, các VĐV còn bị “ăn chặn” mồ hôi,côngsứcđến
baogiờ.Rồicònaidámcốnghiếntàinăng,sứclựccủamìnhchođấtnướcnữa.
Mongrằngsausựviệcnàymỗichúngtađềudámđứnglênđấutranhvìlợiích
của cá nhân, vì những quyền vốn có của mỗi con người.
aukhicósựđiềutravàocuộc,bộVănhóaThểthaovàDulịchđãchỉđạoxử
S
lý nghiêm đối với 2 huấn luyện viên trực tiếp quản lý Phạm Như Phương.
Khôngchỉvậy,sauhơn1thángđiềutralàmrõ,cụcThểdụcThểthao(TDTT)
đãchothôicôngtáchuấnluyệnvới4HLVbaogồm:NguyễnThịThanhThúy,
Đỗ Thị Ngân Thương, Nguyễn Thùy Dương, Nguyễn HàThanh.Đólànhững
HLV nhưng không có đủ đạo đức nghề nghiệp vốn có: sai phạm trong việc lập
46
q uỹthutráiphép,chấmcôngngàychủnhậtvàngàylễ…Đâychắcchắnkhông
phải làduynhấtmàchỉlà“bềnổicủatảngbăngchìm”ởđâuđócònrấtnhiều
nhữngsựviệctươngtựdiễnra.BởivậyrấtmongcácHLVcóthểnhìnratrách
nhiệm cao cả của mình, nhìn vàođạođứcnghềnghiệpcầncóchứkhôngphải
những lợiíchtrướcmắt.Phápluậtthìvẫncònđó,ngườilàmđiềusaitráiắtsẽ
phải nhận hậu quả. Các VĐVtrongquátrìnhtậpluyệncũnggiốngnhưnhững
đứa con của mình vậy, cần được chăm sóc, bảo vệ, nâng niu. Rất mong sau
khủng hoảng truyền thông này những vị HLVcóthểrútrađượcbàihọc,kinh
nghiệm cho riêng mình.
au khi vụ việc diễn ra đã nhận được rất nhiều ý kiến của cộng đồng mạng
S
trongđóhầunhưlàviệcđồngtìnhvớinhữnggìmàPhạmNhưPhươngphảitrải
qua."Bàconnghĩsao,tiềnthưởngphảiđóngthuếthunhậpđólàquyđịnh,còn
10%choHLVdựavàoquyđịnhnào?Tròcóthànhtíchtốtchắcchắnhọkhông
bao giờ quênơnthầycô,đólàđạolý,nhưngnhắcvàđòitiềnnhưnàylàđiều
không thể chấp nhận. Giờ mới thấm thía tại sao đi thi đấu HLVlạiđôngthế.
Không biết lãnh đạo ngành nghĩ sao về thông tin này?", người dùng Dương
Văn Tuấn bày tỏ ý kiến.
heođócũngcómộtsốýkiếnnổibật:"Dướivinhquangmàucờsắcáolàbóc
T
lột vậnđộngviêncóhệthống,tinhvivàchuyênnghiệp","MộtmìnhHLVdám
tựnghĩramấythứnàysao?Phảichăngcáiluậtbấtthànhvănnàyđãthànhcả
hệthốngrồinêncácHLVcũngphảitheothôi?Điềucầnthiếttrướcmắtlàphải
minhbạchcáckhoảnlương,thưởng,trợcấpchocảVĐVvàHLV.Trướcnaymù
mờquánêndễbịlợidụngtrụclợi".Mạngxãhộiđíchthịlàmộtcondao2lưỡi.
Nhìnvàomặttíchcựcnàythìhọđãgiúpnhữngngườicốnghiếnhếtmìnhcho
đất nước như Phạm Như Phương đòi lại được quyền vốn có của mình. Thế
nhưngcũngcórấtnhiềusựviệccóchủđíchnhằm“dắtmũi”dưluậnvớinhững
ýđồxấuxa.Chúngtađềulànhữngngườibìnhthườngvàchúngtacũngcóthể
trởthànhtâmđiểm,“bạolựcmạng”bấtcứlúcnào.Chínhvìvậykhitiếpnhận
mọi luồng thông tin cần tìm hiểu kĩ, tránh hùa theo số đông comment những
điều tiêu cực làm ảnh hưởng đến người khác mà có khi là chính bản thân mình.
47
* Trêncươngvịlàmộtngườilàmtruyềnthông,chúngtacầnnhìnnhậnsựviệc
ởcả2mặttíchcựcvàtiêucực.Việcdámlêntiếngđấutranhđểnóilênsựthật,
giành lại những điều đúng đắnlàmộtđiềuhếtsứctíchcực,quantrọngvàcần
thiết. Đối với bối cảnh mạng xã hội phát triển như hiện nay khi mà “bạo lực
mạng”đãtrởthànhvấnđềnangiảikhôngthểkiểmsoát,rấtnhiềungườilosợbị
“tấncông”quamànảnhnhỏmàkhôngdámlêntiếngđòilạiquyềnsốngchính
đáng của mình. Nếu không có sự lên tiếng ủng hộ của cộng đồng mạngcólẽ
NhưPhươngđãkhôngthểđòilạiquyềnlợicủamìnhnhanhchóngnhưvậy.Họ
lêntiếngđồngcảm,lênánnhữnghànhvixấuxavìlẽphảilàmộtđiềutốt.Tuy
nhiêngiảsửđâylàmộtsựviệcđãđược“sắpđặt”từtrướcvànólàfakenews,là
nhữngđiềukhôngcóthật.Vậythìnhữngngườilàmtruyềnthôngnhưchúngta
cónhiệmvụtìmhiểurõ,tườngtận.Chúngtalànhữngngườiđưathôngtinđến
độcgiả,việcđưathôngtinchínhxác,đúngđắnlàhếtsứcquantrọng.Cầnphải
có đạo đức nghề nghiệp của người làm truyền thông. Độc giả cũng cần có
những kiến thức, quan điểm nhất định để không bị dư luận dắt mũi. Nếunhư
nhìn vào mặt tiêu cực thì nền thể thao của nước nhà có vẻ đang ẩn dấu khá
nhiều điều đáng lo ngại. Việc này là không thể tránh khỏi nhưng tôi tin chắc
rằng nhà nước sẽ có những biện pháp nhất định để làm giảm tình trạng này.
Điều này cũng cầnsựgiúpđỡcủachínhmỗichúngta,rấtmongmỗingườicó
thể góp một phần giúp những nạn nhân như Phạm Như Phương đòi lại được
công bằng. Bởi pháp luật luôn luôn tồn tại, người làm việcsaitráirồisẽphải
gánh chịu hậu quả. Hy vọng qua sự việc bạn nhìn nhận đượcnhữngđiềutích
cựctừđórútrađượcnhữngbàihọckinhnghiệmcógiátrịchobảnthânmình.
Hãy là một người sử dụng mạng xã hội thông thái.
1 . Bài học của người làm truyền thông trong vụ việc vận động viên Phạm
Như Phương
hứnhất,cánhânvđvPhạmNhưPhươngvàgiađìnhcôđãđưaranhữngbằng
T
chứng xác thực trong vụ việc để lấy đượclòngtincủacôngchúng.Trongsuốt
quátrìnhlàvậnđộngviênquốcgia,cánhânvàgiađìnhvđvPhạmNhưPhương
luônlưulạinhữngbằngchứngxácthựcnhưtinnhắn,biênlaichuyểntiền,...Khi
lên live trên các nền tảng mạng xã hội vđv Phạm Như Phương dễ dàng được
48
k hángiảcôngchúngtintưởngvìcôhoàntoànchứngminhđượcnhữnglờinói
củabanthânlàchínhxác.Côđãđăngtảimộtsốbằngchứngtinnhắnmàcôvà
giađìnhcôvớihaihuấnluyệnviênđồnghànhlàHLVNguyễnHàThanh,HLV
Nguyễn Thùy Dương. Nhiều lần phải chuyển cáckhoảntiềnlạ,khôngrõmục
đíchtừphíacôvàgiađìnhđãcósựnghingờnhưngvìvẫnmuốntiếptụchoạt
động thể thao nên đành làm theo.
49
hứba,trongvụnàyvđvPhạmNhưPhươngkhilêntiếngthìđãcórấtnhiều
T
vđv,cựuvđvcủabộmônthểdụcdụngcụcũngnhưnhiềuvđvởcácbộmôn
khác lên tiếng ủng hộ .Vđv PhạmNhưPhươngchobiếtngaysauthờiđiểm
côlêntiếngtrêncácnềntảngtruyềnthôngđạichúngthìđãcórấtnhiềuvđv,
cựuvđvởbộmôncủacôvàcácbộmônkhácđãngaylậptứcliênlạcvớicô
cũng như là chịgáicô-ChịPhạmHồngAnh(ngườichịutráchnhiệmquản
lýhoạtđộngcủacô)đểđộngviênvđvPhạmNhưPhươngđưavụviệcnàyra
ánhsángvàgiúpđỡcácvđvkháccũngđangphảichịunhữngbấtcônglấylại
côngbằng.NhiềucựuvđvkhôngngầnngạigửichovđvPhạmNhưPhương
vềcácbằngchứngcủamình,họcũngđãtừngbịthuphếmộtcáchbấtcông,
bị tác động vật lý, bị chèn ép dẫn đến phải giải nghệ .Có vđv Lâm Như
Quỳnh - cựu thành viên của đội tuyển TDDCquốcgiavàcũnglàngườiđã
phảilàmđơnxingiảinghệvàonăm2023vìkhôngchịunổicảnhbóclộtsức
lao động trong gần 10 năm tập luyện và thi đấu.
" TôilàLâmNhưQuỳnh,từnglàthànhviêntrongđộituyểnTDDCquốcgia
giànhđượchuychươngbạcnộidungđồngđộiởSEAGames31tổchứctại
Việt Nam năm 2022. Cũng giống như chị Phương, tôi cũng từng phải nộp lại
50
1 0% tiền thưởng huy chương hoặc chia lại tiền thưởng nóng cho HLV của
ViệtNamnăm2022.CũnggiốngnhưchịPhương,tôicũngtừngphảinộplại
10% tiền thưởng huy chương hoặc chia lại tiền thưởng nóng cho HLV của
mình"
àcònnhiềuvđvvàcựuvđvkháccũngđãlêntiếngxácminhcũngnhưgửi
V
những bằng chứng thêm cho vđv Phạm Như Phương với một nguyệnvọng
chunglàxửphạtnhữngsaiphạmđãvàđangtồntạiquálâutrongmôitrường
thểthao.Đểchocácvđvkhácvẫncòntiếptụcvớinềnthểthaonướcnhàhọ
sẽđượcđốixửcôngtâmvàxứngđánghơnvớinhữnggìhọđãcốnghiến.Chị
PhạmHồngAnh-chịgáiruộtvđvPhạmNhưPhươngchiasẻbảnthânchịvô
cùng buồn cho các bạn vđv bởi các bạn đã chọnmộtcuộcđờilàcốnghiến
cho thể thao nướcnhàmàgiờlạiphảihoạtđộngtrongmộtmôitrườngtoàn
làsựchènépvàsaiphạm.ChịchohayhầuhếtcácbạnvđvnhưPhươngđều
đitậpluyệntừrấtnhỏhầuhếtcácbạnấymớichỉ3-4tuổiđãphảixagiađình
và đến các cơ sở tậpluyện.Việctậpluyệntừkhicònnhỏvàdànhtrọnthời
gian cho luyện tập nên hầu hết các em bị thiệtthòihơncácbạnđồngtrang
lứa vềmảnghọctậpvănhóa,đếnviệccộngtrừnhânchiacònkhókhănvới
cácemnêncóthểnóinếucácemkhônglàmvđvthìsẽrấtkhótìmđượccác
côngviệckhácổnđịnh,cónhiềuemdườngnhưđượccoilàtrụcộtkiếmtiền
củagiađìnhtừnăm4tuổi.Đểthấyrằngcôngviệcvđvnàylàrấtquantrọng
với em không chỉ là sự cống hiến của các em cho đấtnướcmàcònlàgiúp
các em trang trải cuộc sống. Vậymàcácemlạiphảitríchrasốtiềnmồhôi
côngsứccủacácemvàocácloại“quỹlạ”màkhôngrõsẽsửdụngvàoviệc
gì.Nếukhônglàmtheothìcácemsẽbịchènépnênnhiềuemdùbiếtchuyện
nhưng sợ , không dám đứng lên vạch trần mà chỉ dám giấu mặt nhờ vđv
Phạm Như Phương làm đến cùng vụ việc này .
51
iềunàycànglàmxônxaohơnnữatrongkhángiảđạichúng,họphẫnnộvà
Đ
muốnnhữngngườitrongcuộcnhưcáchlv,cácđơnvịchỉđạocầncónhững
lời giải thích vàxácminhlàmrõvụviệc.Rằngviệcquảnlýthểthaovàđãi
ngộvớicácvđvđangcórấtnhiềuvấnđềlớncầncáccấplãnhđạolàmrõvà
xử lý rõ ràng.
hứtư,CụcTDTTđãcónhữnghànhđộngđiềutravàxửlývớicáccánhân
T
viphạmđểchấnándưluậnvàcácvđvkhác.Cụthể,ngaysaukhinắmđược
thông tin vụ việc của vđv Phạm Như Phương, cục trưởng TDTT (Bộ
VHTT&DL)ĐặngHàViệtxácnhận,đãcóvănbảnbáocáogửiBộVHTT&DL
sau hơn một tháng xác minh kiểm tra những nội dung tố cáo củaVĐVPhạm
NhưPhươngvềnhữngđiểmsaiphạmởđộiTDDCquốcgia.Vụviệcthu10%
tiền thưởng huy chương và 50% tiền thưởng nóng của các HLV ở Trung tâm
HL&TĐ TDTT Hà Nội đãrõràngkhicácHLVthừanhậnsaiphạm.PhíaCục
TDTT đưa ra kỷ luật bằng việc cho thôi công tác huấn luyện với hai HLV
Nguyễn Hà Thanh và Nguyễn Thùy Dương.Ngoài ra, Cục TDTT cũng đã có
côngvăngửiSởVH&TTHàNộiđềnghịkiểmtralàmrõvụviệctrongphạmvi
thẩm quyền.Trong khi đó, về phía những sai phạm của tuyển TDDCquốcgia
cũng được làm rõ sau khi có tố cáocủaVĐVPhạmNhưPhương.Cụthể,sau
hơn một tháng kiểm tra và đưa ra xác nhận có nhiều sai phạm, lỗ hổngtrong
quản lý ở tuyển TDDC quốc gia, đặc biệt là ở đội tuyển TDDCnữ.PhíaCục
TDTTđãchothôicôngtáchuấnluyệnđốivớiHLVtrưởngNguyễnThịThanh
Thúy và HLV Đỗ Thị Ngân Thương khi có sai phạm trong công tác quản lý,
chấmcôngngàyChủnhậtvàngàylễ,saiphạmtrongviệclậpracáckhoảnquỹ
tráiphép.Nhưvậy,sauquátrìnhkiểmtraxácminhtốcáocủaVĐVPhạmNhư
Phương,CụcTDTThiệntạiđãcho4HLVởđộituyểnTDDCnữquốcgiathôi
công tác huấn luyện, gồm các HLV Nguyễn Thị Thanh Thúy, Đỗ Thị Ngân
Thương, Nguyễn Hà Thanh và Nguyễn Thùy Dương.
2. Bài học cho công chúng trong vụ việc vận động viên Phạm Như Phương
rongvụviệccủavđvPhạmNhưPhươngkhônggiantruyềntảithôngtinởđây
T
là trên các nền tảng mạng xã hội là tiktok, fb, ig .Vậy cho nên phạm vi công
chúngtiếpnhậnthôngtinlàrấtlớn.Vớitốcđộlantruyềnnhanhvàmạnhmẽ,
vụ việc ngày càng được đông đảo khán giả quần chúng biết tới.
52
hínhvìvậycũngcónhiềucánhân,đơnvịđãchưacósựkiểmchứngrõràng
C
màđưathôngtinthiếuhoặcsailệchvềvụviệcđểdắtmũidưluận.Làmộtkhán
giảthôngthái,tacầnlắngnghevụviệccụthể,đầyđủ,biếtchọnlọcthôngtinrõ
ràng, chính thống. Không nêncócáchànhđộngquákhíchhayhùatheobấtkì
cá nhân , tổ chức nào.
êncạnhđócầntintưởngvàchờđợisựđiềutracủacácbanngành,đơnvịcó
B
thẩm quyền kết luận. Không tự ý đăng tải các thông tin sai lệch ,chưa được
kiểm định . Hay không được công kích,lăngmạbấtkỳcánhânnàoliênquan
trong vụ việc để tránh đưa vụ việc ngày càng đi xa hơn.
53.
ẾT LUẬN
K
Cóthểnói,truyềnthôngđóngvaitròquantrọngtrongviệcđịnhhướngdưluận
vàtácđộngsâusắcđếnnhậnthứccủacôngchúng.Tuynhiên,bêncạnhnhững
tácđộngtíchcực,truyềnthôngcũngcóthểtạoranhữngảnhhưởngtiêucựcnếu
không đượcsửdụngmộtcáchcótráchnhiệm.Vìvậy,thôngquabàitiểuluận:
Phân tích tácđộngtruyềnthôngđếncôngchúngqua3sựkiệnthờisựsau:Vụ
PhươngMỹChibịnghilàlộclip“nóng”cùngbạntrai,VũMinhLâm-xelăn
vlogvàtrảinghiệmtạimộtquánphởHàNội,VĐVthểdụcdụngcụPhạmNhư
Phươngtố“ănchặn”tiềnthưởng,mỗingườicầnrútranhữngbàihọcchoriêng
mìnhvềvaitrò,tầmquantrọngcủatruyềnthôngđốivớidưluận,nângcaonhận
thứctrongviệcsửdụngmạngxãhộimộtcáchđúngđắn,chuẩnmực,tránhlan
truyềnnhữngthôngtinsaisựthậtgâyảnhhưởngđếnngườikhác.Cùngvớiđó,
cần nắm bắt rõ các nguyên tắc, điều luật khi tham gia vào quá trình truyền
thông.Đồngthời,cá ccơquanchứcnăngcầncóbiệnphápquảnlýchặtchẽhoạt
động truyền thông,đẩymạnhgiáodụcvềtruyềnthôngchohọcsinh,sinhviên
và cộng đồng. Từ đó, góp phần xây dựng một xã hội an toàn và văn minh.