The New Pāli Course – Sửa Bài Tập 15 1

Sư Thiện Hảo (Bhik. Vāyāma)

The New Pāli Course

SỬA BÀI TẬP 15
Sư Thiện Hảo (Bhik. Vāyāma)

Viết Tắt:
Vat = vattamānā (Hiện tại); Aj = ajjattanī (Bất định khứ); Bhav = bhavissantī (Tương lai); Pañ =
pañcamī (Mệnh lệnh); Sat = sattamī (Khả năng); A-a = avyaya-atītakitakapada (bất biến quá khứ
phân từ); Tum = tum-paccayanta (nguyên thể).
Dịch sang tiếng Việt:
1. Mayaṃ gāviyā khīraṃ, khīramhā dadhiṃ, dadhimhā sapiñca labhāma. à Chúng tôi có
được sữa tươi từ con bò cái, sữa đông từ sữa tươi, và bơ từ sữa đông. = We get milk from
the cow, curd from milk and ghee from curd.
lVat & Pañ: labhāma = √labh+a+ma (a>ā) à Sat: labheyyāma; Aj: (a)labhimha; Bhav:
labhissāma [lacchāma –Pada.477]; A-a: laddhā/āna [labhitvā/tvāna] = √labh+tvā
(bht>ddh); Tum: laddhuṃ [laddhave, labhituṃ] = √labh+tuṃ (bht>ddh).
lKattu: mayaṃ; kamma: khīraṃ, dadhiṃ, sapiṃ; ākhyāta: labhāma; vitthāritapada: gāviyā
khīramhā dadhimhā (labhāma); avyayapada: ca.

2. Mātā dhītuyā akkhīsu assūni disvā (tassā)1 vadanaṃ vārinā dhovi. à Người mẹ đã nhìn
thấy các giọt lệ trên đôi mắt của đứa con gái và rửa mặt (của nó) bằng nước. = Having seen
tears in her daughter's eyes, the mother washed her face with water.
lA-a: disvā/āna [passitvā/tvāna, passituna, passiya, daṭṭhā/āna, daṭṭhuna, dakkhitvā] =
√dis+tvā à Pañ & Vat: passatu [dakkhatu] & passati [dakkhati]; =
√dis>√pass(Kac.471)+a+tu & ti; Sat: passeyyāma [dakkheyyāma]; Aj: (a)passimha/imhā
[(a)dakkhimha/imhā]; Bhav: passissāma [dakkhissāma]; Tum: passituṃ [daṭṭhuṃ,
daṭṭhave, dakkhituṃ, dakkhitave].
lAj: (a)dhovi = (a)√dhov+a+i Pañ & Vat: dhovatu & dhovati; Sat: dhovayye; Bhav:
dhovissati; A-a: dhovitvā; Tum: dhovituṃ.
lKattu: mātā; kamma: assūni, vadanaṃ; ākhyāta: disvā, dhovi; vitthāritapada: dhītuyā
(akkhīsu), akkhīsu (assūni), tassā (vadanaṃ), vārinā (dhovi).

3. Kasmā tvaṃ ajja vāpiṃ gantvā puna nadiṃ gantuṃ icchasi? à Tại sao hôm nay bạn đã
đến ao nước rồi mà lại còn muốn đi đến con sông nữa? = Having gone to the tank today,
why do you wish to go again to the river again?
lA-a: gantvā/tvāna [gamitvā/itvāna, gantuna, gamiya/iyāna, gamma, gacchitvā/itvāna] =
√gam+tvā (mt>nt) à Pañ & Vat: gacchāhi [gamāhi] & gacchasi [gamasi] = √gam+a+hi
& si (a>ā, m>cch –Kac.476); Sat: gameyyāsi [gaccheyyāsi]; Aj: (a)gami; Bhav: gamissasi
(gacchissasi); Tum: gantuṃ [gantave, gamituṃ, gamituna, gamitave, gacchituṃ].
lVat & Pañca: icchasi & icchāhi = √is+a+si & hi (a>ā, s>cch –Kac.522) à Sat:
iccheyyāsi; Aj: icchi; Bhav: icchissasi; A-a: icchitvā; Tum: icchituṃ [icchitave].

1
Của cô ấy.
The New Pāli Course – Sửa Bài Tập 15 2
Sư Thiện Hảo (Bhik. Vāyāma)

lKattu: tvaṃ; kamma: vāpiṃ, nadiṃ; ākhyāta: gantvā, gantuṃ, icchasi; avyayapada:
kathaṃ, ajja, puna.

4. Kathaṃ tava bhātaro nadiyā padumāni ocinitvā āharissanti? à Các anh trai của bạn sẽ
hái các hoa sen từ con sông và mang (chúng) về như thế nào? = Having collected the lotuses
from the river, how will your brothers bring (them)?
lA-a: ocinitvā/tvāna = ava+√ci+nā+(i)tvā (ava>o) à Pañ & Vat: ocinantu & ocinanti;
Sat: ocineyyuṃ; Aj: ociniṃsu/uṃ; Bhav: ocinissanti; Tum: ocinituṃ.
lBhav: āharissanti = ā+√har+a+(i)ssanti à Pañ & Vat: āharantu & āharanti; Sat:
dadeyyuṃ; Aj: āhariṃsu/uṃ; A-a: āharitvā/tvāna [āhātuna]; Tum: āharituṃ [āhāthuṃ,
āhātave, āhattuṃ, āhattave].
lKattu: bhātaro; kamma: padumāni; ākhyāta: ocinitvā, āharissanti; avyayapada: kathaṃ;
vitthāritapada: tava (bhātaro), nadiyā (ocinitvā).

5. Addhā te dhanūni ādāya vanaṃ pavisitvā migaṃ māretvā ānessanti. à Họ nhất định sẽ
cầm lấy cung, đi vào rừng, giết nai và mang (nó) về. = They will certainly take the bows,
enter the forest, kill the deer and bring (it) back.
lA-a: ādāya [ādaditvā] = ā+√dā+ya à Pañ & Vat: ādadantu [ādajjantu, ādentu] &
ādadanti [ādajjanti –Kac.499, ādenti] = ā+√dā>√dādā+a+ntu & nti (ā>a); Sat: ādadeyyuṃ
[ādeyyuṃ, ādajjuṃ –Nirut.611]; Bhav: ādadissanti [ādassanti, ādajjissanti] =
ā+√dā>√dādā+a+(i)ssāma; Aj: ādadimha = ā+√dā+a+(i)ṃha; Tum: ādātuṃ [ādadituṃ]
lKattu: te; kamma: dhanūni, vanaṃ, migaṃ; ākhyāta: ādāya, pavisitvā, māretvā,
ānessanti; avyayapada: addhā.

6. Amhākaṃ pitaro tadā vanamhā madhuṃ āharitvā dadhinā saha bhuñjiṃsu. à Những
người cha của chúng tôi đã đem mật ong từ rừng về và sau đó ăn cùng với sữa đông. = Our
fathers brought honey from the forest and then ate it with curd.
lA-a: āharitvā/tvāna [āhātuna] = ā+√har+a+(i)tvā à Pañ & Vat: āharantu & āharanti;
Sat: āhareyyuṃ; Aj: āhariṃsu/uṃ; Bhav: āharissanti; Tum: āharituṃ [āhāthuṃ, āhātave,
āhattuṃ, āhattave].
lAj: (a)bhuñjiṃsu/uṃ = (a)√bhuj+ṃ-a+iṃsu (jṃ>jñ>ñj) à Pañ & Vat: bhuñjantu &
bhuñjanti; Sat: bhuñjeyyuṃ; Bhav: bhuñjissanti; A-a: bhuñjitvā/tvāna [bhutvā/tvāna,
bhotvā/tvāna, bhuñjiya/iyāna]; Tum: bhottuṃ [bhuñjituṃ, bhuñjitave, bhottave].
lKattu: pitaro; kamma: madhuṃ; ākhyāta: āharitvā, bhuñjiṃsu; avyayapada: tadā, saha;
vitthāritapada: amhākaṃ (pitaro), vanamhā (āharitvā), dadhinā (bhuñjiṃsu).

7. Mayaṃ suve tumhehi2 vinā araññaṃ gantvā dārūni bhañjissāma3. à Ngày mai, chúng tôi
sẽ đi vào rừng và đốn cũi mà không có các bạn. = We will go tomorrow without you to the
forest, and break firewood.
lA-a: gantvā/tvāna [gamitvā/itvāna, gantuna, gamiya/iyāna, gamma, gacchitvā/itvāna] =
√gam+tvā (mt>nt) à Pañ & Vat: gacchāma [gamāma] = √gam+a+ma & si (a>ā, m>cch
–Kac.476); Sat: gameyyāma [gaccheyyāma]; Aj: (a)gamimha; Bhav: gamissāma
(gacchissāma); Tum: gantuṃ [gantave, gamituṃ, gamituna, gamitave, gacchituṃ].

2
Nên dùng Xuất xứ cách.
3
Bhañjati = √bhaj+ṃ-a+ti (làm gãy/đứt/vỡ)
The New Pāli Course – Sửa Bài Tập 15 3
Sư Thiện Hảo (Bhik. Vāyāma)

lBhav: bhañjissāma = √bhaj+ṃ-a+(i)ssāma (jṃ>jñ>ñj) à Pañ & Vat: bhañjāma; Sat:

bhañjeyyuṃ; Aj: (a)bhañjiṃsu/uṃ; A-a: bhañjitvā; Tum: bhañjituṃ.
lKattu: mayaṃ; kamma: araññaṃ, dārūni; ākhyāta: gantvā, bhañjissāma; avyayapada:
suve, vinā; vitthāritapada: tumhehi (vinā).

8. Kumārā sīghaṃ dhāvitvā vāpiyaṃ kīḷitvā sanikaṃ gehāni agamiṃsu. à Các bé trai đã
chạy thật nhanh, chơi đùa ở ao nước và đi từ từ về các nhà. = Having quickly ran and played
in the tank, the boys went slowly home.
lA-a: dhāvitvā = √dhāv+a+(i)tvā à Pañ & Vat: dhāvantu & dhāvanti; Sat: dhāveyyuṃ;
Aj: (a)dhāviṃsu/uṃ; Bhav: dhāvissanti; Tum: daṭṭhuṃ [passituṃ].
lA-a: kīḷitvā = √kīḷ+a+(i)tvā = √kīḷ+a+iṃsu à Pañ & Vat: kīḷantu & kīḷanti; Sat:
kīḷeyyuṃ; Bhav: kīḷissanti; Aj: kīḷiṃsu/uṃ; Tum: kīlituṃ.
lAj: (a)gamiṃsu/uṃ = (a)√gam+iṃsu à Pañ & Vat: gacchantu [gamantu] & gacchanti
[gamanti] = √gam+a+ma & si (a>ā, m>cch –Kac.476); Sat: gameyyuṃ [gaccheyyuµ];
Bhav: gamissanti (gacchissanti); Tum: gantuṃ [gantave, gamituṃ, gamituna, gamitave,
gacchituṃ]; A-a: gantvā/tvāna [gamitvā/itvāna, gantuna, gamiya/iyāna, gamma,
gacchitvā/itvāna].
lKattu: kumārā; kamma: gehāni; ākhyāta: dhāvitvā, kīḷitvā, agamiṃsu; avyayapada:
sīghaṃ, sanikaṃ; vitthāritapada: vāpiyaṃ (kīḷitvā).

9. Tumhe khīraṃ pivituṃ icchatha, athavā dadhiṃ bhuñjituṃ? à Các bạn muốn uống sữa
tươi hoặc muốn ăn sữa đông? = Do you like to drink milk or eat curd?
lTum: pātuṃ [pivituṃ] = √pā+tuṃ à Pañ & Vat: pivatha =
√pā>√pib>√piv(Pada.494)+a+ntu & nti; Sat: piveyyuṃ; Aj: (a)piviṃsu/uṃ; Bhav:
pivissanti; A-a: pivitvā/tvāna [pītvā/tvāna, pitvā/tvāna].
lVat & Pañ: icchatha = √is+a+tha (s>cch –Kac.522) à Sat: iccheyyuṃ; Aj:
icchiṃsu/uṃ; Bhav: icchissanti; A-a: icchitvā = √is+a+(i)tvā (s>cch); Tum: icchituṃ
[icchitave] = √is+a+(i)tuṃ (s>cch).
lTum: bhottuṃ [bhuñjituṃ, bhuñjitave, bhottave] = √bhuj+tuṃ (u>o, jt>tt) à Pañ &
Vat: bhuñjatha = √bhuj+ṃ-a+tha (jṃ>jñ>ñj); Sat: bhuñjeyyuṃ; Aj: (a)bhuñjiṃsu/uṃ;
Bhav: bhuñjissanti; A-a: bhuñjitvā/tvāna [bhutvā/tvāna, bhotvā/tvāna, bhuñjiya/iyāna] =
√bhuj+tvā.
lKattu: tumhe; kamma: khīraṃ, dadhiṃ; ākhyāta: pivituṃ, icchatha, bhuñjituṃ;
avyayapada: athavā.

10. Yāva mayhaṃ pitā nahāyissati tāva ahaṃ idha tiṭṭhāmi (tiṭṭhissāmi).4 à Tôi sẽ đứng ở đây
cho đến khi cha của tôi còn tắm. = I will stand here as long as my father takes a bath.
lBhav: nahāyissati [nhāyissati] = √nhā>√nahā+ya+(i)ssati à Pañ & Vat: nahāyatu
[nhāyatu] & nahāyati [nhāyati]; Sat: nahāyeyya [nhāyeyya]; Aj: nahāyi [nhāyi]; A-a:
nahāyitvā [nahātvā, nahatvā, nhatvā, nhātvā]; Tum: nahāyituṃ.
lBhav: tiṭṭhissāmi [ṭhassāmi] = √ṭhā>√tiṭṭh(Kac.468)+a+(i)ssāmi à Pañ & Vat: tiṭṭhāmi
[ṭhāmi]; Sat: tiṭṭheyyāmi; Aj: aṭṭhaṃsu; A-a: ṭhavā/tvāna; Tum: ṭhātuṃ [tiṭṭhituṃ].
lKattu: pitā, ahaṃ; ākhyāta: nahāyissati, ṭhassāmi; avyayapada: yāva tāva, idha;
vitthāritapada: mayhaṃ (pitā).

4
Nên dùng thì Tương Lai ‘ṭhassāmi, tiṭṭhissāmi’ giống như “yāvassa kāyo ṭhassati, tāva naṃ dakkhanti devamanussā”.
The New Pāli Course – Sửa Bài Tập 15 4
Sư Thiện Hảo (Bhik. Vāyāma)

11. Yathā bhūpati āṇāpeti tathā tvaṃ kātuṃ icchasi? à Bạn có muốn làm điều như vua ra lệnh
không?
lVat & Pañ: icchasi & icchāhi = √is+a+si & hi (s>cch –Kac.522) à Sat: iccheyyāsi; Aj:
icchi; Bhav: icchissasi; A-a: icchitvā; Tum: icchituṃ.
lKattu: pitā, ahaṃ; ākhyāta: nahāyissati, ṭhassāmi; avyayapada: yāva tāva, idha;
vitthāritapada:
12. Āma, ahaṃ bhūpatino vacanaṃ atikkamituṃ5 na sakkomi. à Đúng, tôi không thể kháng
chỉ vua được.
lTum: atikkamituṃ = ati+√kam(Sk. kram)+a+(i)tuṃ (k>kk) à Pañ & Vat: atikkamātu
& atikkamāti; Sat: atikkameyyāmi; Aj: atikkamiṃ; A-a: atikkamitvā; Bhav:
atikkamissāmi.
lVat & Pañ: sakkomi [sakkuṇāmi] = √sak(Sk. śaky)+o+mi (k>kk) à Sat: sakkuṇeyyāmi
√sak+uṇā+eyyāmi (k>kk); Aj: (a)sakkhiṃ = (a)√sak+o+iṃ (k>kkh –Pada.512); Bhav:
sakkhissāmi (sakkhāmi –Mog.69); A-a: sakkuṇitvā; Tum: sakkuṇituṃ.
lKattu: ahaṃ; kamma: vacanaṃ; ākhyāta: sakkomi; avyayapada: āma, na; vitthāritapada:
bhūpatino.

Dịch sang tiếng Pāḷi:

1. Do you like to drink milk or to eat curs? à Tvaṃ khīraṃ pātuṃ icchasi athavā dadhiṃ
bhuñjituṃ? = Bạn muốn uống sữa tươi hay ăn sữa đông?
lTum: pātuṃ [pivituṃ] = √pā+tuṃ à Pañ & Vat: pivāhi & pivasi =
√pā>√pib>√piv(Pada.494)+a+hi (a>ā) & si; Sat: piveyyāsi; Aj: (a)pivi; Bhav: pivissasi;
A-a: pivitvā/tvāna.
lVat & Pañ: icchasi & icchāhi = √is+a+si & hi (a>ā, s>cch –Kac.522) à Sat: iccheyyāsi;
Aj: icchi; Bhav: icchissasi; A-a: icchitvā; Tum: icchituṃ [icchitave].
lTum: bhottuṃ [bhuñjituṃ, bhuñjitave, bhottave] = √bhuj+tuṃ (u>o, jt>tt) à Pañ &
Vat: bhuñjasi & bhuñjāhi = √bhuj+ṃ-a+si & hi (jṃ>jñ>ñj, a>ā); Sat: bhuñjeyyāsi; Aj:
(a)bhuñji; Bhav: bhuñjissasi; A-a: bhuñjitvā/tvāna [bhutvā/tvāna, bhotvā/tvāna,
bhuñjiya/iyāna].
lKattu: tvaṃ; kamma: khīraṃ, dadhiṃ; ākhyāta: pātuṃ, icchasi, bhuñjituṃ; avyayapada:
athavā.

2. First6 I will drink gruel and then eat curd with honey. à Paṭhamaṃ ahaṃ yāguṃ pivitvā
pacchā/atha madhunā dadhiṃ bhuñjissāmi. = Trước tiên tôi sẽ uống cháo và sau đó ăn sữa
đông/chua với mật ong.
lA-a: pivitvā/tvāna = √pā>√pib>√piv(Pada.494)+a+(i)tvā à Pañ & Vat: pivāmi; Sat:
piveyyāmi; Aj: (a)piviṃ; Bhav: pivissāmi; Tum: pātuṃ [pivituṃ].
lBhav: bhuñjissāmi = √bhuj+ṃ-a+(i)ssāmi (jṃ>jñ>ñj) à Pañ & Vat: bhuñjāmi; Sat:
bhuñjeyyāmi; Aj: (a)bhuñjimha; A-a: bhuñjitvā/tvāna [bhutvā/tvāna, bhotvā/tvāna,
bhuñjiya/iyāna] = √bhuj+tvā; Tum: bhottuṃ [bhuñjituṃ, bhuñjitave, bhottave].

5
Atikkamati (ati+√kam+a+ti): vượt qua; chiến thắng, trội hơn.
6
Paṭhamaṃ (trt).
The New Pāli Course – Sửa Bài Tập 15 5
Sư Thiện Hảo (Bhik. Vāyāma)

lKattu: ahaṃ; kamma: yāguṃ, dadhiṃ; ākhyāta: pivitvā, bhuñjissāmi; avyayapada:

paṭhamaṃ, pacchā/atha; vitthāritapada: madhunā (bhuñjissāmi).

3. Go quickly to the market to bring some ghee. à Tvaṃ thokaṃ (/appakaṃ) sappiṃ
āharituṃ āpaṇaṃ sīghaṃ gaccha. = Bạn hãy đi nhanh ra chợ để mang về một ít bơ.
lTum: āharituṃ [āhāthuṃ, āhātave, āhattuṃ, āhattave] = ā+√har+a+(i)tuṃ à Pañ & Vat:
āharāhi & āharasi = ā+√har+a+hi (a>ā) & si; Sat: āhareyyāsi; Aj: āhari; Bhav: āharissasi;
A-a: āharitvā/tvāna [āhātuna].
lPañ & Vat: gacchāhi [gamāhi] & gacchasi [gamasi] = √gam+a+hi (a>ā) & si (m>cch –
Kac.476) à Sat: gameyyāsi [gaccheyyāsi]; Bhav: gamissasi [gacchissasi]; Aj: (a)gami
[(a)gacchi]; Tum: gantuṃ [gantave, gamituṃ, gamituna, gamitave, gacchituṃ]; A-a:
gantvā/tvāna [gamitvā,/tvāna, gamiya/yāna, gacchitvā/tvāna, gamma, gantuna].
lKattu: tvaṃ; kamma: sappiṃ, āpaṇaṃ; ākhyāta: āharituṃ, gaccha; avyayapada: thokaṃ,
sīghaṃ.

4. Having bathed in the sea why do you like to go again there now? à Kasmā tvaṃ
udadhimhi/sindhumhi nahātvā idāni puna tattha gantuṃ icchasi? = Sau khi tắm ở biển
xong, tại sao bây giờ bạn lại thích đi đến đó lần nữa?
lA-a: nahātvā [nahatvā, nhatvā, nhātvā, nahāyitvā] = √nhā+tvā (ā>a) à Pañ & Vat:
nahāyāhi [nhāyāhi] & nahāyasi [nhāyasi] = √nhā>√nahā+ya+hi (a>ā) & si; Sat: nhāyeyyāsi
[nahāyeyyāsi]; Bhav: nhāyissasi [nahāyissasi]; Aj: nhāyi [nahāyi]; Tum: nhāyituṃ
[nahāyituṃ].
lTum: gantuṃ [gantave, gamituṃ, gamituna, gamitave, gacchituṃ] = √gam+tuṃ (mt>nt)
à Pañ & Vat: gacchāhi (gamāhi) & gacchasi (gamasi) = √gam+a+hi (a>ā) & si (m>cch –
Kac.476); Sat: gameyyāsi [gaccheyyāsi]; Bhav: gamissasi [gacchissasi]; Aj: (a)gami
[(a)gacchi]; A-a: gantvā/tvāna [gamitvā,/tvāna, gamiya/yāna, gacchitvā/tvāna, gamma,
gantuna].
lVat & Pañ: icchasi & icchāhi = √is+a+si & hi (a>ā, s>cch –Kac.522) à Sat: iccheyyāsi;
Aj: icchi; Bhav: icchissasi; A-a: icchitvā; Tum: icchituṃ [icchitave].
lKattu: tvaṃ; ākhyāta: nahātvā, gantuṃ, icchasi; avyayapada: kasmā, idāni, puna, tattha;
vitthāritapada: udadhimhi (nahātvā).

5. Do you know how our fathers gathered honey from the forests? à Kathaṃ amhākaṃ pitaro
araññehi madhuṃ ociniṃsu tvaṃ nu jānāsi? = Các bạn có biết những người cha của chúng
ta đã thu hoạch mật ong từ những cánh rừng như thế nào không?
lAj: ociniṃsu = ava+√ci+nā+(i)ṃsu (ava>o) à Pañ & Vat: ocinantu & ocinanti =
ava+√ci+nā+ntu & nti (ava>o, ā>a); Sat: ocineyyuṃ; Bhav: ocinissanti; Tum: ocinituṃ;
A-a: ocinitvā/tvāna.
lVat & Pañ: jānāsi & jānāhi = √ñā>√jā(Kac.470)+nāsi & hi à Sat: jāneyyāsi; Aj: (a)jāni
[aññāsi]; Bhav: jānissasi; A-a: ñatvā/tvāna [jānitvā]; Tum: ñātuṃ [ñātave, jānituṃ,
jānitave].
lKattu: pitaro, tvaṃ; kamma: madhuṃ; ākhyāta: ociniṃsu, jānāsi; avyayapada: kathaṃ,
nu; vitthāritapada: amhākaṃ (pitaro), araññehi (ociniṃsu).
The New Pāli Course – Sửa Bài Tập 15 6
Sư Thiện Hảo (Bhik. Vāyāma)

6. I will stay on the river bank till you cross the river and come back. à Yāva tvaṃ/tumhe
nadiṃ taritvā paccāgacchissasi/paccāgacchissatha tvāva ahaṃ nadiyā kūle tiṭṭhissāmi. =
Tôi sẽ ở lại bờ sông cho đến khi bạn bạn/các bạn vượt qua sông và trở lại.
lA-a: taritvā/tvāna = √tar+a+(i)tvā à Pañ & Vat: tarāhi/taratha & tarasi/taratha; Sat:
tareyyāsi/tareyyātha; Aj: (a)tari/(a)tarittha; Bhav: tarissasi/tarissatha; Tum: tarituṃ.
lBhav: paccāgacchissasi/paccāgacchissatha [paccāgamissasi/paccāgamissatha] =
pati+ā+√gam+a+(i)sssasi/(i)ssatha (i>y, ty>cc, m>cch –Kac.476) à Pañ & Vat:
paccāgacchasi/paccāgacchatha [paccāgamasi/paccāgamatha]; Sat:
paccāgameyyāsi/paccāgameyyātha [paccāgaccheyyāsi/paccāgaccheyyātha]; Aj:
paccāgami/paccāgamittha [paccāgacchi/paccāgacchittha]; A-a: paccāgantvā/tvāna
[paccāgamitvā/tvāna, paccāgacchitvā/tvāna, paccāgamiya/yāna, paccāgantuna,
paccāgamma]; Tum: paccāgantuṃ [paccāgantave, paccāgamituṃ, paccāgamituna,
paccāgamitave, paccāgacchituṃ].
lBhav: tiṭṭhissāmi [ṭhassāmi] = √ṭhā>√tiṭṭha(Kac.468)+a+(i)ssāmi à Pañ & Vat: tiṭṭhāmi
[ṭhāmi]; Sat: tiṭṭheyyāmi; Aj: aṭṭhāsiṃ; A-a: ṭhavā/tvāna [tiṭṭhitvā]; Tum: ṭhātuṃ
[tiṭṭhituṃ].
lKattu: tvaṃ/tumhe, ahaṃ; kamma: nadiṃ; ākhyāta: taritvā,
paccāgacchissasi/paccāgacchissatha, tiṭṭhissāmi; avyayapada: yāva tāva; vitthāritapada:
nadiyā (kule), kule (tiṭṭhissāmi).

7. My mother-in-law went to the city without her retinue and returned with a sister. à Mama
sassu tāya parisāya vinā nagaraṃ gantvā (ekāya) bhaginiyā saddhiṃ paccāgami. = Mẹ vợ
của tôi đã đi đến thành phố mà không có đoàn tuỳ tùng của bà và trở về cùng với một người
chị.
lA-a: gantvā/tvāna [gamitvā/itvāna, gantuna, gamiya/iyāna, gamma, gacchitvā/itvāna] =
√gam+tvā (mt>nt) à Pañ & Vat: gacchatu [gamatu] & gacchati [gamati] = √gam+a+tu &
ti (m>cch –Kac.476); Sat: gameyya [gaccheyya]; Aj: (a)gami [(a)gacchi]; Bhav: gamissati
[gacchissati]; Tum: gantuṃ [gantave, gamituṃ, gamituna, gamitave, gacchituṃ].
lAj: paccāgami [paccāgacchi] = pati+ā+√gam+i (i>y, ty>cc) à Pañ & Vat:
paccāgacchatu [paccāgamatu] & paccāgacchati [paccāgamati] = pati+ā+√gam+a+tu & ti
(m>cch –Kac.476); Sat: paccāgameyya [paccāgaccheyya]; Bhav: paccāgamissati
[paccāgacchissati]; A-a: paccāgantvā/tvāna [paccāgamitvā/tvāna, paccāgamiya/āyana,
paccāgacchitvā/tvāna, paccāgantuna, paccāgamma]; Tum: paccāgantuṃ [paccāgantave,
paccāgamituṃ, paccāgamituna, paccāgamitave, paccāgacchituṃ].
lKattu: sassu; kamma: nagaraṃ; ākhyāta: gantvā, paccāgami; avyayapada: vinā, saddhiṃ;
vitthāritapada: mama (sassu), tāya (parisāya), parisāya (vinā), bhaginiyā (sadd)

8. The millionaire fell on (his) knees7 before the king and bowed down at his feet. à Seṭṭhi
bhūpalassa purato (tassa) jāṇūhi patitvā tassa pādesu vandi. = Người phú gia đã quỳ
xuống trước nhà vua và cúi lạy dưới chân của vua.
lA-a: patitvā/tvāna = √pat+a+(i)tvā à Pañ & Vat: patatu & patati; Sat: pateyya; Bhav:
patissati; Aj: (a)pati; Tum: patituṃ.
lAj: (a)vandi = (a)√vand+a+i à Pañ & Vat: vandatu & vandati; Sat: vandeyya; Bhav:
vandissati; A-a: vandiya [vanditvā/tvāna]; Tum: vandituṃ.

7
Jāṇuhi patitvā (Không dùng ‘vị trí cách’).
The New Pāli Course – Sửa Bài Tập 15 7
Sư Thiện Hảo (Bhik. Vāyāma)

lKattu: seṭṭhi; ākhyāta: patitvā, vandi; avyayapada: purato; vitthāritapada: bhūpalassa

(purato), tassa (jāṇūhi), jāṇūhi (patitvā), tassa (pādesu), pādesu (vandi).

9. Is your horse able to run fast? à Tava asso nu sīghaṃ dhāvituṃ sakkoti? = Con ngựa của
bạn có thể chạy nhanh được không?
lTum: dhāvituṃ = √dhāv+a+(i)tuṃ à Pañ & Vat: dhāvatu & dhāvati; Sat: dhāveyya;
Aj: (a)dhāvi; Bhav: dhāvissati; A-a: dhāvitvā.
lVat & Pañ: sakkoti [sakkuṇāti] & sakkotu [sakkuṇātu] = √sak(Sk. śaky)+o+ti & tu
(k>kk) à Sat: sakkuṇeyya; Aj: (a)sakkhi [(a)sakkuṇi] = (a)√sak+o+(i)ṃsu (k>kkh –
Pada.512); Bhav: sakkhissati [sakkhati –Mog.69, sakkuṇissati); A-a: sakkuṇitvā; Tum:
sakkuṇituṃ.
lKattu: asso; ākhyāta: dhāvituṃ, sakkoti; avyayapada: nu, sīghaṃ; vitthāritapada: tava
(asso).

10. Yes, certainly it will run fast. à Āma, so addhā/dhuvaṃ/have sīghaṃ dhāvissati. = Vâng,
tất nhiên nó sẽ chạy nhanh.
lBhav: dhāvissati = √dhāv+a+(i)ssati à Pañ & Vat: dhāvatu & dhāvati; Sat: dhāveyya;
Aj: (a)dhāvi;; A-a: dhāvitvā; Tum: dhāvituṃ = √dhāv+a+(i)tuṃ
lKattu: so; ākhyāta: dhāvissati; avyayapada: āma, addhā, sīghaṃ.

11. Having gone to the forest, with bows in hands, our brothers killed an elephant and cut its
tusks. à Amhākaṃ bhātaro hatthesu dhanūhi araññaṃ gantvā ekaṃ hatthiṃ
hantvā/māretvā tassa dāṭhāyo/dante chindiṃsu. = Các anh trai của chúng tôi đã đi vào rừng
với các cây cung trên tay, giết một con voi và cắt các ngà của nó.
lA-a: gantvā/tvāna [gamitvā/itvāna, gantuna, gamiya/iyāna, gamma, gacchitvā/itvāna] =
√gam+tvā (mt>nt) à Pañ & Vat: gacchantu [gamantu] & gacchanti [gamanti] =
√gam+a+ntu & nti (m>cch –Kac.476); Sat: gameyyuṃ [gaccheyyuṃ]; Aj: (a)gamiṃsu/uṃ
[(a)gacchiṃsu/uṃ]; Bhav: gamissanti [gacchissanti]; Tum: gantuṃ [gantave, gamituṃ,
gamituna, gamitave, gacchituṃ].
lA-a: hantvā/tvāna [hanitvā/tvāna, hantuna] = √han+tvā à Pañ & Vat: hanantu & hananti
= √han+a+ntu & nti; Sat: haneyyuṃ; Aj: (a)haniṃsu/uṃ = (a)√han+a+(i)ṃsu; Bhav:
hanissanti; Tuṃ: hantuṃ [hantave, hanituṃ].
lAj: (a)chindiṃsu/uṃ [acchindiṃsu/uṃ, acchecchiṃsu/uṃ –Sad.sut.1098] =
(a)√chid+ṃ-a+iṃsu (dṃ>dn>nd) à Pañ & Vat: chindantu & chindanti; Sat: chindeyyuṃ;
Bhav: chindissanti [checchanti]; A-a: chinditvā/tvāna [chindituna, chetvā/tvāna, chettuna];
Tuṃ: chindituṃ [chetuṃ, chetave, chettuṃ, chettave].
lKattu: bhātaro; kamma: araññaṃ, hatthiṃ, dāṭhāyo; ākhyāta: gantvā, hantvā, chindiṃsu;
vitthāritapada: amhākaṃ (bhātaro), hatthesu (dhanūhi), dhanūhi (bhātaro), ekaṃ (hatthiṃ),
tassa (dāṭhāyo).

12. Why does your father walk slowly on the sand? à Kasmā tava pitā puline sanikaṃ carati?
= Tại sao ba của bạn lại đi bộ từ từ trên cát vậy?
lVat & Pañ: carati & caratu = √car+a+ti & tu à Sat: careyya; Aj: (a)cari; Bhav: carissati;
A-a: caritvā/tvāna; Tum: carituṃ.
The New Pāli Course – Sửa Bài Tập 15 8
Sư Thiện Hảo (Bhik. Vāyāma)

lKattu: pitā; ākhyāta: carati; avyayapada: kasmā, sanikaṃ; vitthāritapada: tava (pitā),
puline (carati).
-ooOoo-