PAREMIE

Accusare nemo se debet - Nikt nie musi oskarżać samego siebie

Acta probant se ipsa - Czyny mówią (świadczą) same za siebie

Actio personalis moritur cum persona - Skarga osobista (wymierzona przeciw konkretnej osobie) ginie wraz z osobą

Ad personam - sprawa skierowana przeciwko osobie

Ad rem - w sprawie

Adoptio naturam imitatur - Adopcja (przysposobienie) naśladuje naturę

Ambulatoria est viluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum (Ambulatoria est voluntas testatoris usque ad mortem) - Wola
spadkodawcy (testatora) może być zmieniona aż do ostatniej chwili (jego) życia (aż do śmierci)

Amicus certus in re incerta cernitur - Pewnego przyjaciela poznasz w sytuacji niepewnej

Bis de eadem re agere non licet - Nie wolno procesować się dwa razy w tej samej sprawie

Casus est maior vis cui humana infirmitas resistere non potest - Siła wyższa to zdarzenie, któremu słabość ludzka nie może się oprzeć

Cedant arma togae - Niech oręż ustąpi przed togą

Celare fraudem fraus est - Ukrywanie oszustwa to oszustwo

Cogitationis poenam nemo patitur - Nikt nie ponosi kary za (swoje) myśli

Crimen grave non potest esse impunibile - Ciężkie przestępstwo nie może pozostać bez kary

Crimina morte extinguuntur - Przestępstwa wygasają ze śmiercią (sprawcy)

Cuiusvis hominis est errare, nullius nisi insipientis in errore perseverare - Każdy może zbłądzić, trwać w błędzie tylko głupi

Delicta parentium liberis non nocent - Czyny bezprawne rodziców nie przynoszą szkody dzieciom

Dulce et decorum est pro patria mori - Słodko i zaszczytnie jest umrzeć za ojczyznę

Dura lex, sed lex - Twarde prawo, ale prawo

Fatetur facinus, qui iudicium fugit - Przyznaje się do czynu (występku), kto unika sądu

Fraus est fraudem celare - Oszustwem jest ukrywać oszustw

Frustra legis auxilium quaerit, qui in legem committit - Nadaremnie szuka oparcia w prawie ten, kto je gwałci

Herediatas nihil aliud est, quam successioin universum ius, quod defunctus habuerit - Spadkobranie to nic innego, jak sukcesja w całość
prawa, jakie miał zmarły

Hominum causa omne ius constitutum est - Wszelkie prawo ustanowione zostało dla ludzi

Homo sum, nihil humani a me alienum esse puto - Jestem człowiekiem i nic co ludzkie nie jest mi obce Homo homini lupus est - Człowiek
człowiekowi wilkiem

Ignoranta iuris nocet - Nieznajomość prawa szkodzi (nie jest usprawiedliwieniem)

Ignorantia iuris nocet, ignorantia facti non nocet - Nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktu nie szkodzi.

In dubio mitius - W razie wątpliwości łagodniej

In dubio reo (scil. iudicandum est) - W (razie) wątpliwości należy orzekać na korzyść pozwanego
Inter arma silent leges - Wśród szczęku oręża (podczas wojny) milczą prawa

Iurisprudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia, iusti atque iniusti scientia - Prawoznawstwo jest znajomością spraw boskich i
ludzkich, wiedzą o tym, co sprawiedliwe i niesprawiedliwe

Iustitia non novit patrem nec matrem, solam veritatem spectat - Sprawiedliwość nie zna ojca ani matki, ma wzgląd jedynie na prawdę

Legibus idcirco omnes servimus, ut liberi esse possimus - Dlatego wszyscy służymy prawu, żebyśmy mogli być wolnymi (obywatelami)

Lex inferior non derogat legi superiori - Akt niższej mocy prawnej nie uchyla aktu wyższej mocy prawnej

Lex retro non agit - Prawo nie działa wstecz

Libertas inaestimabilis res est - Wolność jest rzeczą bezcenną

Mala causa silenda est - W złej sprawie najlepiej milczeć

Mater semper certa est, pater vero is est, quem nuptiae demonstrant - Matka jest zawsze pewna, ojciec zaś jest ten, na kogo wskazuje
małżeństwo

Multi multa sciunt, nemo omnia - Wielu wie dużo, nikt wszystkiego

Nemo sine vitiis est - Nikt nie jest bez wad

Nihil fit sin Nihil novi sub sole - Nic nowego pod słońcem

Non omne licitum honestum est - Nie wszystko co dozwolone jest godziwe

Nulla poena sine culpa - Nie ma kary bez winy

Nullum crimen sine lege scripta - Nie ma przestępstwa bez prawa pisanego

Pecunia non olet - Pieniądze nie śmierdzą

Primum non nocere - Po pierwsze nie szkodzić

Principes mortales, res publica aeterna - Władcy śmiertelni, państwo wieczne

Qualis mater, talis filia - Jaka matka, taka córka

Qualis vita, et mors ita - Jakie życie, taka śmierć

Qui non negat, fatetur - Kto nie zaprzecza, ten się przyznaje

Quod ad ius naturalre attinet, omnes homines aequales sunt - Zgodnie z prawem naturalnym wszyscy ludzie są równi

Quod differtur, non aufertur - Co się odwlecze to nie uciecze

Res iudicata pro veritate accipitur - Prawomocny wyrok przyjmuje się za prawdę

Scientia nobilitat - Wiedza uszlachetnia

Scio me nihil scire - Wiem, że nic nie wiem

Summum ius summa iniuria - Najwyższe prawo (może stać się) najwyższym bezprawiem

Testis unus testis nullus - Jeden świadek, żaden świadek

Ubi culpa est, ibi poena subesse debet - Gdzie jest wina, tam powinna być kara