Professional Documents
Culture Documents
Doc
Doc
com
1
د کتاب پیژندنه:
|||||||||||||||||||||||||||||||||
2
اما بعد :محرتم مال عبدالسالم ضعيف صاحب هغه پيژندل شوي شخصيت دی چې دافغانستان داسالمي امارت
له پلوه په اسالم اباد كې سفري و .اګر چې مونږ دواړو وروڼو( :عبدالرحيم مسلم (دوست) او استاذ بدرالزمان( بدر)
دزندان ددورې نه مخكې ضعيف صاحب ليديل نه و ،خو دخربي رسنيو له الرې دهغه دڅريی او نوم رسه اشنا
شوي وو .دلومړي ځل له پاره مونږ ضعيف صاحب دکندهار دهوايي ډګر په خواكې دامريكايي اغزن زندان په
څپرګيو كې وليد.
كله چې د 1002م كال دستمرب په ( )22يوولسمه دامريكا په نيويارك او واشنګټن حريانوونيك بريد وشو او امريكا له
ډېرې وارخطايۍ او ترورۍ دناټو اونورو پوځونو ملګرتيا دډالرو ،وسلو او وسائلو رسه زمونږ سيمې ته راوخوځېده،
دترهګرۍ په خالف دجنګ ډرامه پيل شوه او په افغانستان د كرغېړن يرغل ټکل وشو .دتل غوندې دافغانستان په
دغه ناورين كې دپاكستان دپوځي استخباراتو :اي ايس اي غوالنګه شوه .دګانډيو هېوادونو په هكله د اي ايس اي
كرغېړن كړه وړه او عزائم دتاريخ يو تور باب دي چې له هيچا پټ نه دي.
دا چې دترهګرۍ په خالف دجنګ په ډرامه كې صليبيانو څه وكړل او څه غواړي؟ او د پاكستان پوځي استخباراتو
دافغانستان او نړيوالو رسه كومې لوبې روانې كړي دي؟ او په يو وخت كې هڅې كوي چې په خپل زعم كې اليعاذ
بالله هم الله تعاىل وغولوي؛ هم نړيوال ،امريكا ،افغانستان او دپاكستان ولس ته په سرتګو كې خاورې واچوي او په
دې ترتيب اوبه خړې كړي او كبان په كې ونييس .....ددې اونورو اړوندو موضوعاتو او خربو تفصيل به لوستونيك
دضعيف صاحب په دې كتاب ((دګوانتاناموانځور))اوزمونږ دواړو ورڼو په رشيک ليکل شوی کتاب ((ماتې زونلې))
كې وګورئ.
مونږ دواړه ورونه ددغه جنګ لومړين قربانيان يو چې د 1002م كال دنومرب په ( )21اولسمه د اي ايس اي دافغاين
ګوډاګيانو په ملسون اي ايس اي ونيولو او دډالرو دپنډ او پېړ مبلغ پر بدل كې يې په امريكا وپلورولو .زمونږ ګونا
دخپل دين ،وطن او نواميسو نه دفاع وه؛ كله چې دډيورنډ دمنحوسې كرښې تاريخي او قانوين حيثيت ړنګ شوي و
اوړنګ شو هغه وخت راورسېده چې دافغانستان دخپلې خاورې پخوانيو اصيل پولوته ورسيږي او خپل حقه حقوق تر
السه كړي .نو ددې په ځاي چې پاكستان حق ته غاړه كښيږدي او حق په حقدار وسپاري .....ټول افغانستان ته يې
خيټه اوبو كې كيښوده او دخپلو افغان دښمنه افغان مناغالمانو نه يې دافغانستان په پاكستان كې دمدغمولو
دعرائضو مطالبه وكړه ،هغوي همدايس وكړل ،او مونږ يې په كلكه مخالفت وكړ ...نو ځكه اي ايس اي دجاري
ناورين ښكار كړو.
3
زمونږ دنيولونه وروسته د 1001م كال دجنوري په ( )1دوهمه مال عبدالسالم ضعيف صاحب هم د اي ايس اي
بزدلو جرناالنو او كرنيالنو ونيوه او درې ورځې وروسته يې په امريكا خرڅ كړ؛ دټولو مسلامنانو نيول او په امريكا
پلورل دپاكستان له پاره يو لوى تاريخي رشم او عار دى ،خو دهغه ضعيف صاحب پلورل تر ټولو لوي رشم او عار دى
چې دپاكستان او ټولو نړيوالو طاغويت قوانينو مطابق يې قانوين پاسپورټ ،ويزه اونور اسناد لرل ،پاكستان دافغانستان
دسفري په حيث منيل و او دقانوين ضامنت الندې اوسېده .خو پاكستان دننګ ،غريت ،بني الدويل ،بني املليل،
سفاريت او ديپلومايت قوانينو ،ادابو او ضوابطو نه رشمناكه رسغړونه وكړه ،مونږ په لومړي ځل ضعيف صاحب
دقندهار په امريكايي محبس كې وليده.
وروسته بيا كوانټنا موته يو ځاي انتقال شولو او په يو بالك كې په نږدې پنجرو كې رسه پاتې شو .چې دغه سونزمن
سفر او تاريخي مرحلې كې مو تر ډيره حده رسه وپېژندل .دپنجرو په دغه ملګرتيا كې به مو اكرثه يوتر بله دتحقيق
جريانات او دژوند دتودو سړو معلومات رسه تبادله كول .ريښتيا خربه داده چې دضعيف صاحب ثبات ،ښو اخالقو،
جرات او ......مونږ ډېر اغيزمن كړو .ضعيف صاحب په ډېرو سختو رشائطو كې حوصله له السه ورنه كړه .او ټولو
كړاوونو او ربړونو ته يې دصرب او زغم اوږه وركړه .په همدغو ستونزمنو رشائطو كې ورته الله تعاىل دا توفيق هم
وركړ چې قران كريم ياد (حفظ) كړي .اكرثه به دقرانكريم په تالوت بوخت و .ښايي دمسلامنانو دغه كړاوونه،
دردونه ،ټپونه ،شهادتونه او ګڼې ستونزې داسالمي نړۍ دويښتابه ،يووايل ،پاڅون او يون الملونه يش او ټوله اسالمي
نړۍ يو موټي او يو كور يش .مونږ نور ستاسو او دضعيف صاحب تر منځ نه پرده كيږو دا تاسو او دا مو ضعيف
صاحب.
4
دهغو زندانيانو په ياد چه په تورو او تنګو خونو كې الس او پښي تړيل دتندي او لوږي شپي پدي اميد تريوي چه
كه كله ورباندي دالله (ج) لخوا رحم ويش ،او دخپل كور انګړ دمور او پالر غيږ ورباندي ډكه يش:
دښاغيل ورور مال عبدالسالم ضعيف له غمه او درده ډك كتاب ماډير په دقت رسه ولوست.
دزندان ترخي خاطري او يادونه يئ يوځل بيا را په ياد كړل .په پرتي نيولو زخمونو يئ راته مالګي ودوړويل.
دا چه ښاغيل ضعيف څه ليديل او څه يئ اوريديل دي تر بګرام پوري زه ددي اعاملو شاهد يم .او ان تردي ويالي
شم چه په ځيني مواردو كې بګرام له ګوانتانامو څخه سخت وو .خو زه دا هم زياتوم ،چه هغه كسان دي دالله شكر
وبايس چه دكابل استخبارايت زندانونه يي نه دي ليديل .خو بيا هم دومره وايم چه انقالب عكس يا رسچپه كيدلو
ته وايي هر څه چه چپه يش نو مشكالت لري ځكه خو دانقالبونو له مخي انسانان هم رسچپه راځړول كيږي.
دضعيف صاحب په ټول كتاب کې ما ته دري نقطي ډيري مهمي اوجالبي دي:
-دا چه هر بندي به چې دشكنجو او عذابونو رسه مخ شو نو دځان په حال به دومره نه وو خفه لكه چه دنورو ملګرو
په حال او هميشه به يي ويل :چه په مونږ هر څه ترييږي الله (ج) دي زمونږ نور ملګري په حفظ او امان كې وسايت.
چه كله به ملګري خالصيدل دنورو ملګرو حال به يي ليد ،نو دخپل خالصون په خوشحالئ به نه پوهيده .او دا
احساس به وررسه وو چه كاش چه ټول خالص شوي واي او يا زما په ځاي بل مظلوم خالص شوي واي.
نو عجيبه غوندي احساس -عجيبه غوندي وروري � عجيبه قرباين څومره اخالص -رښتينويل -الله (ج) دي يې له
هر يوه څخه قبول او منظور كړي.
3-تر ټولو بختور خو ضعيف صاحب وچه دافغانستان منائنده يي په ګوانتانامو كې وليدالى شو او باالخره وررسه
راغي.
او دايس منائنده چه داسالم � ديانت -افغانيت -او شفقت نښې له ورايه وباندي ښكاري.
داهغه څوك دي چه زه يې پيژنم كه ددي منائنده ،په واك او اختياريك واي ،نو هيڅ افغان ته به په هيڅ ځاي كې
هيڅ نوع تكليف نه وو رسيديل داسالمي ورورويل ،او افغاين وحدت سمبول: A-B
په ښاغيل ضعيف صاحب ډيري سختي او ناخوايل تريي شوي .دنورو وروڼو په شمول دي الله (ج) اجر وركړي.
5
او الله (ج) دي ټول ملګري لدي ظلم او ستم څخه راخالص كړي خصوصاً :زما ګران ورور خريالله خري خوا .له
ټولولوستونكو څخه هيله من يم چه دمظلومو بنديانو په حق كې د دعا الس پورته كړي.
6
د(ګوانتانامو انځور) دبرش دخواخوږو او نړېوالې ورورولۍ دمدعيانو ؟؟ په الس د برش درټلو ،کړولو ،سپکولو ،ځورولو
او دردولو لپاره دهغه جهنم ته ورته ځاى (ګوانتانامو) ترخې خاطرې دي چې دځمکې پر رس يواځې خپله خپل مثال
دى او بس.
دکتاب ليکوال ښاغىل مال عبدالسالم ضعيف هم هغه څوک دى چې له شک پرته ديو ديني عامل او په نړيواله کچه
ديو پياوړي ديپلومات په توګه ځلېدىل خو دليکوال او اديب په توګه ال چا نه پېژنده خو دادى حاالتو او اړتياوو
ليکوال هم کړ.
زه له دولسو کالو راهيسې له ضعيف صاحب رسه پېژنم ،دپېژندګلوۍ په پيل کې يا هغه وخت چې دده سري ت مې
نه و مطالعه کړى نو دده دصورت يا فزيکي جسم په لېدلو مې داسې انګېرله چې ښايي ضعيف صاحب به رښتيا
ضعيف نه وي ،دى به ډېر کربجن او په اصطالح کالنکاره وي خو کله مې چې پېژندګلوي وررسه ډېره شوه او په يو
وزارت کې ده ته د ےمر او ماته دمامور په توګه دکار چانس پيدا شو نو دده په اړه خپل خيايل اټکل مې ناسم وموند
او درک مې کړه چې مال عبدالسالم دحق پر وړاندې ډېر ((ضعيف )) دى.
دضعيف صاحب دسيايس کفايت ،مديريت ،اهليت او شخصيت په اړه ځکه څه نه ليکم چې دى داسې ورک نومى
او ټيټ پوړى څوک نه وو چې ګوندې څوک يې نه پېژين (عيان ته څه حاجت دبيان) خو دده ديو نږدې همکار او
ملګري په توګه ماته هم وياړ دى چې دوست مې ديو بريايل ديپلومات ،کارپوهه او محرتم شخص په توګه وځلېد
.
دضعيف صاحب وروستى ماموريت په پاکستان کې چې داسالم دکال او دمسلامنانو لپاره ديو ځانګړي هېواد په
توګه جوړ شوى دافغانستان ددولت اوافغانانو استازيتوب (سفارت ) وو.
سفريڅوک وي ،څه حقوق ،مسئووليتونه اودندې لري دا هغه پوښتنې دي چې له هر لوستوال او کم لوستي رسه يې
ځوابونه شته .په دې مانا چې که دوه هېوادونه ان که دوه ولسونه هم يو له بل رسه وران يش او ميليونونه وګړي يې
هم په جګړه کې ووژل يش نو سفري يا استازي يې مصئون وي په مسلامنه ټولنه کې خو پرېږده ان په نا مسلامنه
ټولنه کې هم همدا دود دى ،او دا دود ډېره تاريخي لرغونتيا لري او که چا دادود مات کړي نو دنړيوالو له مالمتۍ
او جګړو رسه مخ شوي.
راشده خلفاوو به دکفارو دسفريانو ډېر احرتام کاوه او يو ځل خو يې دکفارو په الس دخپل استازي پر وژنه له هغوى
رسه جهاد اعالن دهغوى دلسګونو تنو ويني تويې کړې .
7
٧٢کاله وړاندې ايران دامريکا له ديپلوماتانو رسه نامناسب چلند وکړ چې ددښمنۍ اور يې اوس هم بل دى او
دايران ملت پکې سوځي.
خو پاکستاين چارواکيو دافغان دولت او افغان مسلامن ولس له استازي رسه چې دواړو هېوادونو ديو بل حکومتونه
په رسميت هم پيژنديل وو ،ددې سفري رسمي اعتبار ليک يې هم منىل ،سيايس پاسپورت ،ويزه ،دکار اجازه هر څه
يې ورکړي و څه وکړل ؟؟
افغانان ډېر سرت ،غرييت او با شهامته خلک دي او هر وخت يې ديومسلامن ګاونډي په توګه له پاکستان رسه ښې
اړيکې لرلې دي دهغوى دتېري پر وړاندې يې له صرب او زغم څخه کار اخستى ،ناځواين ،له ژوبلې ګوتې نيول يې
وررسه نه دي کړى .خو په مقابل کې يې هر وخت پاکستان دافغانانو داحسان او ځوانۍ ځواب په ناځوانۍ ورکړى
دى.
راځئ چې له پاکستان رسه دافغانانو دځوانۍ او سرت توب دا دوه بېلګې ولولو.
دظاهر شاه دوران ١٧٢١م کال و ،دپښتونستان په رس له پاکستان رسه دافغانانو تبليغايت او سړه جګړه ښه په درز
کې روانه وه چې په همدې وخت کې هند له پاکستان رسه ونښت ددواړو هېوادونو ترمنځ کلکه جګړه روانه وه
دافغانستان دکابينې په غونډه کې ځينو وزيرانو وړاندېز وکړ چې اوس پاکستان له هند رسه نښتى دى نو دافغانستان
لپاره ښه چانس دى چې له پاکستان رسه جګړه اعالن او دپښتونستان مسئله له نظامي الرې حل کړي .په هغه وخت
کې پاکستان له نظامي پلوه په ډېر کمزوري دريځ کي و چې يواځې له هند رسه يې هم دجګړې تاب نه درلود په
داسې حال کې چې دافغانستان برى او دپښتنو دله السه وتلې خاورې بيا ترالسه کول سل په سلو کې باوري و ،خو
دکابينې ډېرو غړيو له دې وړاندېز رسه مخالفت وښود ،دليل يې داو چې پاکستان زموږ مسلامن ګاونډى هېواد
دى او اوس په ډېرو ناوړو رشايطو کې قرار لري او ان دوېش له خطر رسه مخ دى نو که موږ پرې حمله وکړو دابه
يوې ناځوانۍ ته ورته کار وي موږ بايد دخپل مسلامن ګاونډي له ناوړه حالت څخه ګټه وانخلو او نه يې بايد له
ژوبلې ګوتې ونيسو.
که څه هم پاکستان خپل مخ په اينه کې ليدىل و اوانګېرلې يې وه چې افغانستان به هرومرو پرې حمله کوي خو کله
يې چې دافغانانو داسرتتوب او ځواين وليده نو له حريانتيا ورته ګوته په غاښ شول .دهند او پاکستان ددې جګړې
پايله داشوه چې پاکستان دهند پر وړاندې ماتې وخوړه ،جرنال نيازي خپله وسله دهندي جرنال (ارورا) پر وړاندې
کېښوده ،او شيخ مجيب الرحمن له پاکستان څخه بېل شوى خپلواک بنګله ديش اعالن کړ.
د ١٥٠١هـ ل دسه شنبې په ورځ دمرغومي په ٧١مه چې د ١٧٢٧م کال دجنورۍ له يوولسمې رسه سمون خوري
پاکستان په پېښور کې افغان قونسلګرۍ ته خرب وکړ چې دپاکستان ولسمرش ذوالفقار عيل بوټو غواړي همدا نن
کابل ته سفر وکړي ،بوټو په هامغه ورځ ديو پالوي په مرشۍ چې هوايي مارشال رحيم خان ،دوسلوالو ځواکونو لوى
8
درستيز جرنال غالم اسحاق خان ( چې وروسته دپاکستان ولسمرش شو) او نور په کې وو دهوايي ځواکونو اړوند
الوتکه کې کابل ته راغى او دخواجه رواش په هوايي ډګر ورته په خپله دظاهر شاه ،صدراعظم ډاکټر محمد ظاهر،
دصدارت مرستيال ډاکټر عبدالصمد حامد ددربار وزير عيل محمد لخوا هر کىل وويل شو.
بوټو په کابل کې څلور ساعته تېر کړل او دګلخانې په ماڼۍ کې يې له افغان مرشانو رسه خربې اترې وکړې نوموړى
دافغانانو له ځوانۍ ،مروت او شهامت څخه دومره اغېزمن وو چې که کچه يې دهغه له دې څرګندونو څخه
معلوموىل شو (( : .ددې لپاره کابل ته راغىل يم چې خپل دمننې او احرتام مراتب داعليحرضت هاميوين ،دافغانستان
دحکومت او خلکو حضور ته ددوى دهغه له همدردۍ څخه ډک دريځ په اړه پخپله وړاندې کړم چې زموږ دهېواد
په اړه يې په هغه وخت کې خپل کړى وو چې له يو لوى کړکيچ رسه مخ وو ،افغانستان دېته ورته دريځ په ١٧٩٠م
کال هم غوره کړى و او پاکستان چمتو دى چې دافغانستان ددې ځوامنردانه اقدام په بدل کې تر ممکنه حده
متقابل اقدام وکړي ))..
درسدار داړد خان دصدارت په زمانه کې بيا هم دپاکستان او افغانستان ترمنځه دپښتونستان په رس النجې ،اوديو
بل پر ضد پروپاګند روان وو چې دپاکستان دبهرنيو چارو دوزارت مرستيال سکندر مرزا کابل ته په يو رسمي سفر
راغى څرنګه چې سکندر مرزا دافغانانانو مېلمه وو نو افغان حکومت کابل راډيو ته رسامً خرب ورکړ چې دپاکستاين
مېلمه د احرتام لپاره دې پاکستان پسې پروپاګنداو ترهغې چې سکندر مرزا دلته وي دپښتونستان خپرونه بنده
کړي .
خو پاکستانيو چارواکيو دافغانانو ددې احسان حق څومره ادا کړ!! دافغان دولت او ولس له رسمي استازي رسه يې
څه چلند وکړ اودافغانانو له مجبور حال څخه يې څومره دځان په ګټه کار واخيست ،دافغانانو څومره وينې يې
وڅښلې ،دروسانو او دهغوى ګوډاګيانو پر ضد له افغان جهاد څخه يې څومره ناوړې ګټې واخيستې .ددې ملت له
بچيانو(رسښند نکيو طالبانو) رسه يې څه وکړل ؟! دا هغه حقايق دي چې ليکل يې ډېر وخت او حوصله غواړي.
زه ګومان کوم چې دنړۍ تاريخ به داسې بېلګه ونه لري چې يو څوک دې خپل هم مذهبه ،په دين ،دود او دستور
کې ګډ بېګناګاونډى او په خپل هېوادکې بر حاله سفري دکفارو دخوښۍ لپاره بل هېواد ته چې په دين ،عقيده ،ژبه،
فکر ...کې ترې بېل او په جغرافيوي لحاظ دنړۍ بل رسکې وي داسې الس تړىل وسپاري لکه چې پسه ليوانو ته
سپارل کېږي .
راځئ دلته اميانونه او وجدانونه پرتله کړو يوې خواته داسې اميانونه چې خاوندان يې دامريکا ( صهيونيسم) دخوښۍ
لپاره هر ذلت ته غاړه ږدي له ازادۍ ،خاورې ،ننګ او ناموس هر څه ورتېرېږي او بلې خواته په نوم ((ضعيف)) خو
ددومره پياوړي اميان او بشپړې عقيدې خاوند چې دګوانتانامو دزندان تکليفونو او شکنجو يې هم اميان ټکنى نکړ.
9
نه يواځې دا چې ټکنى او کمزرى نه شو ،بلکې ال فوالدي شو داميان او سپنې يې دزحمتونو او کړاوونو( ےب) وخوړ
نوره هم کلکه شوه اوکله چې امريکايې چارواکي ورته په زندان کې وړاندېز کوي چې له ګونتانامو يا جهنم ته ورته
زندان څخه به يې هم خوشې کړي ،لکونه ډالر او منصب به هم ورکړي خو له دوى رسه دې دوست او همکار واويس
نو په ډېرې زړورتياپيغمربي ځواب ورکوي( :رب السجن احب اىل ماميدعونني اليه) يعنې (( :زما ربه زندان راته
غوره دى له هغه څه څخه چې دوى مې ورته بويل )).چې هغه ديو مسلامن ورور په ضد له کفر رسه مرسته وه.
پاکستانيو چارواکيو دى ولې امريکاته وسپاره؟ ښکاره ده چې دچوکۍ دساتلو او دمادياتو دترالسه کولو لپاره .خو ،
ښه شوه چې دامريکا ډول ته دنڅېدونکيو پاکستانيانو او افغانانو په امريکا پورې تړلې هيلې هم پوره ؟؟شوې .دوى
خو معاذ الله له الله ج څخه هم پر امريکا کلک باور درلود .امريکاددوى معبود ګرځېدىل و ،دوى انګېرله چې دوزخ
او جنت دواړه دامريکا په واک کې دي دلته به جنت راوړي دامريکا له راتګ رسه به دلته د افغانستان په ويالو کې
شهد او شيدې وبهېږي ،په دوى هامغه د پخوانيو قومونو کيسه شوې چې قرےن موږ ته بيان کړې (( :فلام راوه
مستقبال اوديتهم قالوا هذا عارض ممطرنا بل هو ما استعجلتم به فيه ريح عاصف تدمر کل شئ بامر ربها )) يعنې((:
کله يې چې په فضاکې ورېځې وليدې چې د دوى کليو ته مخامخ راروانې وې نو دوى وويل چې دا پلنې ورېځې دي
چې پر موږ ورېږي ( نه نه ) ،بلکې دا هغه څه دي چې تاسې يې په غوښتلو کې بېړه کوله (عذاب دى) په دې کې
توند او تېز باد دى چې د خپل رب په امر هر څه له منځه وړي)).
لوېديځوالو هم انګېرله چې امريکا به موږ ته د ژوند ټول نعمتونه راوړي نور به نو زحمت نه وي ....خو دا دى د
دوى د اټکل پر خالف ،امريکا هم پاکستاين ولس او هم افغان ولس ته اور بل کړ او وينو چې هره ورځ لسګونه بې
ګناه هېوادوال وژين ،په ناموس يې تېرى کوي او کومه نخره پاتې ده چې ويې نکړه ،نيستي او غربت خپل وروستي
پړواوونه وهي ،د هيچا رس ،مال او ناموس خوندي ندى ،لنډه دا چې امريکا باران نه بلکې توپان وخوت .
په دې کتاب کې د برش د مدعيانو لخوا د بې ګناه ،مظلوم او کړيديل برش ته د سزا ورکولو ،د هغوى د بې پته کولو
د انسانيت د سپکاوي ښه ريښتينى انځور کښل شوى دى .
دا څرګنده ده چې لدوى رسه بنديان له دې پرته بله ګناه نلري چې د ځمکې پررسله الله ( ج ) پرته د بل چا جباريت
نه مني ،د اوسنيو فرعونانو او منرودانو په وړاندې د تسليمۍ او سجدې رس نه ټيټوي ،او په همدې خاطر کړول
کېږي ،ځورول کېږي (( .وما نقموا منهم اال ان يومنوا بالله العزيزالحميد)) يعنى (( :او دوى ترې غچ نه اخيل
مګرپدې خاطر چې دوى يواځې په عزيز او حميد خدا ى( ج ) اميان لري .
ښاغيل ضعيف هم له همدې په خداى ج مئينو کسانو او د الله ج د نور په ډيوه ستي پتنګ دى ،دا کتاب دده د
خپلو سرتګو ليدىل حال او په ده تېرې شوې ترخې خاطرې دي .
10
پوره باور دى چې دامريکا دمتدن ،دميوکراسۍ ،پرمختګ ،ازادۍ او دبرش دحقوقو په چېغو ډېر غوليديل او دلوېديځ
ژوندانه ډېر تږي به ددې امريکايې رساب په ليدلو ماړه او دوخت ددې لوى فرعون اصيل څېره به ورته ښکاره يش
نور نو درانه ضعيف صاحب ته په ده دتېرو شويو عذابونو او کړاوونو دا جرونو او په افغانستان کې دسوچه اسالمي
نظام دنفاذ دعاګانې کوم.
11
رسيزه
دټولو كايناتو څښنت پيدا كوونيك او پالونيك ته ثنا اود نړی سرت الرښود او دهغه وروڼو الرښوونكو اودكورنی ټولو
غړيو او وررسه ټولو ملګرو ته درودونه او سالمونه ،دلوی متعال څښنت شكر كوم چی دلوی رحمت په بخښولو رسه
يې داوسنی نړی داستكباری قوت له خونړيو منګولو څخه سامل راويستم او نوی ژوند يې را په برخه كې اوله هغو
وروڼو څخه يو جهان مننه كوم چی زما په خويش كولو كې يي كوښښ كړی دی.
چون د نننۍ دنيا دتروريست او ويره اچونكو په نامه داستكباری قوت له خواديوويشتم قرن ،تر ټولو دظلم اوبی
قانونه نېولو خوشې كولو لړی روانه کړې ده ،اوپه ګوانتانامو كې يی دقانون خالف ،دملل متحد ،او برشی ادارو ،له
اعرتاضونو رسه رسه دبی رسنوشته بنديانو ساتلو ته له قانونی محكمي پرته دوام وركړی دي ،چی داخپله تر ټولو
لوی تروريستی عمل دی ،چی زه هم ددغه ښامار په خوله كی دپاكستانی مخلصينو !!؟له خوا لويدلی وم ،چی بيا
يی په ګوانتانامو كی ترستوين كښته كړم ،چی تر دريو كالو اولسو مياشتو وروسته بيا افغان حكومت ته وسپارل
شوم.
ډېرو وروڼووغوښتل چی له دغه جريانه خرب شی ،او د هغه مفصل بيان واوری او ډېرو وروڼودمباريك په ليدويك چي
راتلل ،او ډېرو وروڼو دټيلفونونو په ذريعه رانه وغوښتل ،چی دا انځور څومره چی ژر ممكن وی وباسم ،او وروڼو ته
يی تقديم كړم ،ماهم دنا چاری له كبله د دغو وروڼو د ارزو پوره كولو په خاطر دغه لږ خاطرات دبيلګي په توګه
وليكل ،الله (ج) دې وكړی چی دډېرو وروڼو سوالونه په كښی جواب شوي وی.
ګرانو او محرتمو لوستونكو كيدای شی ،تاسو زما په ليكلی وړه ډايل كې څلورو څيزونو ته دلوستلو په وخت كې
ګوته ونيسی ،اول داچې ډېر داسی ليكيل به ولولئ چی د ادبی پلوه پكښي نيمګړتياوي وی او كله خو به دامال
نيمګړتيا ولری ،دا چی له يوي خوازه ليكوال نه يم ،او دا اول ځل دی چی داسی ليكنی ته زړه ښه كوم ،بل دا چې
كله ناكله دښه صحت احساس نكوم ،اوله روحی مشكالتو رسه مخ كيږم نوهيله ده چې معذرت مو ومنئ
دويم دا چی ځينی ليكنی شايد څه ذهنی فشار ولری اوله لوستلو رسه يې ستا سوپه زړه يك هيښونكې څه پېداشی،
اويا په دماغ درته بوج راولی ،اويا داچی ځينی لوستونكی ښايي اعرتاض وکړي چی ځينی مطالب دځينو رشايطو
مطابق بايد ذكر شوی نه واى ،كه بالفرض داسی څه پيداشی زه ستاسو دفكر او نظر درناوی او احرتام كوم او په
ځای يی بومل البته زما رسه د دوو شيانو احساس ډېر اوډيردی ،اول دا چې له مسلامنانو رسه په مختلفو نومونو او
دسيسو ناوړه كړه ونشی چی هغه دانسانيت له حده وتلی وی اود ځناورو تر حده بد چلند وررسه وشی ،بل دا چی
دبرش د حقوقو په نامه بايد له مسلامنانو رسه درغلی او دوكه بربنډه او وغندل شی ،اومسلامنه ټولنه بايدد داسی
دوه مخه شيطانت او په ګبني كې ګډو زهرو څخه ځان وسايت ،داسی پالنونوته ځري او ويښ واويس او مخه يې
ونيسی.
12
دريم داچی په ليكلو كی به غليظ او شديد الفاظ ومومي چی دځينو لوستونكو په نظر به له اديب چوکاټه ويت اوپه
ځای نه وی ،اوځينی لوستونكی يې شايد تعصب وبويل .ګرانه لوستونكيه په الله (ج) قسم دی له چا رسه شخصی
تعصب نه ساتم ،خودا ليكل به دوه مفهومه لری يودا چی زما شدت به زما دپوره مظلوميت مناينده ګي كوي چې
دهغودعمل په مقابل کې به زما عكس العمل اوددې الفاظو كارول به زما دپړسيديل زړه بوج كم كړي.
دويم دا چی په ټولنه كی هر سړی بايد په دی پوی شی چی هر سړی دخپلو اعاملو مسؤوليت لری هغه که هر
څوك وی.
څلورم په ليكنه كی د ځينو مملكتونو پاليسۍ اومنافقانه كړنو ته په زغرده اويا نا مستقيم ډول اشاره يا شديدالفاظ
كارول ياغندل ،ددی معنی نلری چی ملت ته داسی څه ويل په كار دی ،داسی نه ده ،بلكې زما ليكنه يواځی دهغه
وخت تر حكومتونو پوری محدوده ده اوبس .زه په ګاونډي هېواد پاكستان كې ،قريب دوه كاله دافغانستان دلوي
سفري او ځانګړي استازي په توګه په رسمي دنده ګومارل شوى وم ،او دا هغه حالت وو چې نړيوالو په ځانګړي توګه
نااسالمي نړي دافغانستان داسالمي امارت موجوديت ددوى په اصطالح دخطر يو لوى عامل ګڼىل وو ،چې دځينو
افغاين کړيوپه مرسته يې داسالمي امارت ختمولو ته بډي رانغښتې وي ،او ددي كار لپاره يي په مختلفو الرو چارو
غور كاوه ،داسالمي امارت دمخالفينو او په خارج كې دځينو غريب كلتور پلووافغانانو رسه ،دامارت په نابودولو كې
يي مشوري او مجلسونه كول ،او په خارجي هېوادونو كې يې ،په يوه او يا بل نامه غونډي او كنفرانسونه جوړ ول .په
افغانستان بنديزونه ولګيدل ،دتجارانو په ځينو صادراتو وارداتو ،دپور پر راكړه وركړه ،په بانيك حسابونو ،دحكومت
دچارواكو پر سفرونو ،او دالوتكو په تجاريت پروازونو ،هم بنديزونه ولګيدل چې ټول ملت يې له كړاوونو رسه مخ كړ،
دا زما په ژوندکی ماته تر ټولو ستړى اوستومانه حالت وو ،چې دپاكستان دحكومت په دوه مخي سياست بيا تردي
ټولو زيات ځوريدمل ،چې له يوي خوا به يې دمقدس جهاد خربي كويل ،او له بيل خوايې خپل هوايي ډګرونه ،او
استخبارايت پټ معلومات ،امريكايانو ته دمظلومو افغانانو دوژلو ،اودافغانستان دورانولو لپاره وركول.
خو دا هرڅه وشول ،زه ددغه دوه كلن مسؤوليت په وخت كې دحكومتي چارواكو ،او عامه خلكو رسه ډېر ناست ،
او والړ يم ،دپاكستان عام وګړي ،اسالمي احزاب اومطبوعات ،اسالم خوښه مسلامنان دي ،چې له اسالم رسه پوره
مينه لري ،دپاكستان اوپه ځانګړي توګه دمرشف ددغه ناروا عمل خالف وه ،او ډېري هيل ځيل يې كويل چې پاكستان
دايس عمل بايد ونكړي چې دتلپايت كاونډي هېوادپه ضد دايس كار نامه تر رسه كړي ،چې دتاريخ لپاره يې په تندي
تور خال پايت يش ،او له بل پلوه پخپله ورته هغه څه پيښ يش چې دګاونډي لپاره يې غواړي .مكوه په ما ،چې وبه
يش په تا.
دپاكستان ولس له افغانستان رسه ډېري نيكۍ او ښيګړي كړي دي او په تري تاريخ كې يې وررسه د ورور غوندي
سلوك كړي دی ،دپاكستان خلكو چې داسالمي اخوت او ورورويل له كبله كوم محبت له دطالبانو رسه درلود او
13
تردوى وړاندي يې دمجاهدينو رسه درلود اوتراوسه مهاجرينوته يې په خپل كوريك ځاي وركړي،ځانګړي قدر او
ارزښت لري ډېر وروڼه او خوندي ما وليدلې چې دپاكستان دحكومت دپالييس خالف يې له طالبانو رسه سرتي
همكاري كويل او لويي مظاهري يې كويل ،حتی ښځو به دخپلو ګاڼو تحفي چې تر ډېرو شيانو ورته محرتمي دي
طالبانو ته وركويل ما دا ليديل چې جوايل غريب به هم خپل په اندازه كمك كاوه چې دا زما لپاره ډېر په زړه پاتې
انځور دي ،زه دهغه ټولو مسلامنانو لپاره چې له افغانانو رسه يې په غم کې ځان رشيك كړي ،او وررسه يي الهي مينه
كړي ،له لويه خدايه ورته په دنيا او اخرت كې لوی اجر غواړم .كه الله (ج) په ما رحمت وكړي ،په ورځ دمحرش به
زه ددغو وروڼو او خويندو چې زموږ په غم يې ځان خرب كړي ،شاهدي وركوم انشاء الله.
دپاكستان دديكتاتورانو او ځينو اجنټانو ناروا كړين ،او پالييس هغه قربانۍ نيش له منځه وړىل چي دپاكستان ملت
تريولسيزويك كړي دي.
زه پخپله له هغه ټولو مسلامنانو وروڼو او خويندو څخه ډېره مننه كوم چی ديرغلګرو ديرغلونو په وړاندی يی له موږ
رسه ترخپل وسه همكاری كړيده.الله (ج) مودی لدی څخه له سختو ابتالګانو وساتی اود وروستۍ زمانې ناوړه فتنی
او دفساد خپروونكی ا ذهانو زهرجن پالنونه دی الله ج په خپل لوی فضل زموږ په پاک افغانستان او ټولی اسالمی
نړی نه خپر وی.
والسالم
په درناوي
14
زما خوب
دنيولوڅو ورځي مخكې مې خوب ليده چې ډېر وحشت ناك غوندي وو ،په خوب كې مې وليدل چې خپل سكني
ورور مي رايش ،په الس كې يې دقصابانو لويه او تريه چاړه وي ،په مخ يي دقهر او غصې نښي ښكاريدي او په ډېر
قهر او غصه وو ،ما ته ښه نژدې راغی او لويه چاړه يې په الس كې تاو راتاو كوله ،ماته يې نيغ نيغ كتل ،كله چې ښه
نژدې راغي او ښه نژدي راته ودريده ،په نرمه لهجه رسه يې راته وويل :وروره زه ددې لپاره راغيل يم چې تا په دغه
چاړه رسه حالل كړم ،دواړه لستوڼي يې رانغښتي وو ،زه حريان وم او كله مي هم دا باور نه راتله ،چې زما سكني ورور
به دداسې بدۍ او ناروا ارادي ټكل كړي وي ،له بل پلوه ما كله هم له دې ورور رسه بد سلوك نه وو كړي او نه مي
كله بد ورته رسويل وو او نه مې دده دخفه كيدو هڅه كړي وه او ډېر ځله به مي ويل ،چې څه ټوكه به كوي او يا به
رواين ناروغي ورته پيدا شوې وي ،خو دده په ډېر ارصار رسه مطمنئ شوم چې ،دزړه له كومي هم دا اراده لري ،ما
دځان رسه فكر كاوه چې مرش ورور كه په دې رسه خوشحاليږي ،بايد دا ارزو يې زه پوره كړم او كه په قناعت رسه
بريايل نه شم نو به غاړه ورته كښېږدم او مقاومت به وررسه نه كوم ،په ډېره نرمي رسه مې ورته وويل وروره ما
هيڅكله هم تا ته بد نه دي رسويل چې انتقام راڅخه واخيل او نه مي ستا په خالف كوم كار كړي ،څه سبب دی
چې تا دايس غري رشعي ټكل كړي دی ،خو ونه توانيدم چې قناعت وركړم باالخره ورته مې غاړه كښيښوده او ورته
ومي ويل :وروره څه چې دي اراده كړي هغه پوره كړه خو بيا هم په دي مته وم چې ،كيداي يش تردې نيت ترييش
او رحم يي په زړه كې رايش ،ځان مې ورته په ځمكه واچاوه او قرباين ته چمتو شوم ،ورور مي يب له دي چې رحم
راباندي وكړي ،په غاړه يي د قصاب لويه چاړه راكښيښوده او په بيړه رسه يي حالل كړم ،دا خوب مي هغه مهال
وليد ،چې پنځه شپږ ورځي وروسته پاكستاين رستريو زما كور له څلورو لورو څخه محارصه كړ ،خو ما دا حال تردې
دمه نه چاته و ويلې او نه يې خپله په تعبري پوهيدم.
قالت ان امللوک اذا دخلوا قرية افسدوها وجعلو اعزة اهلها اذلةج وکذلک یفعلون .االیة
ترجمه :نو وویل بقلیس چه بیشکه باچاهان هر کله چه ننوزی په کوم کلی په غلبه او قهر رسه خرابوی دوی هغه
کلی او ګرزوی عزمتند دوسدونکو دکلی ذلیله او خوار همدارنګه کوی.
15
كړيدىل انځور
د ميالدي كال 1001دجنورۍ دمياشتي دوهمه وه چې دپاكستاين مقاماتو دنوي كال د مراسمو لړۍ ختمه شوه
او شپه تريه شوې وه ،په خپل كور كې مې دكورنۍ له غړو رسه دمعمول په څري ژوند كاوه او د خپلو وركو وروڼو ،او
شهيدانو ،چې ديب رحمه دوستم الس ته دپنا په اميد لويديل وو په لټون وم ،او له ځينى مختلفو مراجعو څخه مي
دمرستي هيله كوله .
واقعاً له خپل برخليک نه ناخربه وم ،او بل دا چې ددايس لوي غم او مصيبت په پيښېدلو راڅخه دخپل ځان غم هري
و ،او په دي لټه كې وم ،چې دشامل وروڼه به په څه شكل خپلو كورونو ته سامل ورسيږي ،او څنګه به د غائبو وروڼو
دكورونو رسه متاس ونيسو ،او څنګه به د بې كوره شوو افغانانو په درد ځان خرب كړو،قريب 8بجي وی چې ناڅاپه
د كور ساتندويانو خرب راوړ ،وامې وريدل چې يوڅو تنه پاكستانيان مالقات ته راغيل او ځانونه حكومتي مامورين
معريف كوي.
كله چې زه دميلمنو لپاره هغه كوچني كوټې ته ورغلم چې دمعمول په څري به موږ نابلده خلك پكښي ليدل او ومي
ليدل ،چې درې كسه چې يو يې پښتون و چې ځان يې دګلزار په نامه معريف كړ او دوه نور كسان چې اوردو ژبې و
په چوكيو كې ناست و ،ما سالم وكړ او ښه راغالست مي ورته ووايه ،السونه مو رسه ونښلول او كښيناست،و وروسته
مي دچاي مناسبت وكړ او دوي ته مي انتظار كاوه چې دڅه پيغام رسه مله دي.
په دوي كې يو نفر وو چې طبيعي حالت يي دتعصب او دكركې ډك معلوميده ،تور مخ ،برداره او پړسېديل لويې
شنې شونډې ،او پړسېديل خېټه ،او ځړېدىل جج لكه تازه چې ددوزخه استازی راغيل وي په ډېره يب احرتامي يې په
خربو پيل وكړي اوويې ويل (يور ايكسليسني يوار نو مور ايكسليسني)
)( your Excellency you are no more Excellencyيعني ډېر محرتمه ته نور محرتم نه يې دا هغه الفاظ دي
چې دډېری دښمنۍ او تعصب له مخی استعامليږی اود ډېر يب عقلو ترخولو وزي او كله يې هم رضورت نه ليده
كيده ،او يواځې يې دتعصب او دښمني څرګندونه كوله ،بيايې وويل :چې ته پوهيږي امريكايان يو لوي سوپر طاقت
دی ،او څوك يې مقابله نيش كويل ،او نه يې خربه ورګرځوالي يش نوهغوي تاته رضورت لري چې تحقيق درڅخه
وكړي ،زموږ دراتګ موخه همدغه ده چې تا امريكايانوته تسليم كړو ،او هغوى زموږ څخه رايض يش اوپاكستان هم
له خطره بچ شی.
په ځواب كې مې ورته وويل :چې داخربه خو سمه ده چې امريكايان ستاسو په اصطالح سوپر طاقت دي ،خورسه
ددی په دنيا كې قانون او اصول شته چې دهغي له مخي دنيا ټويل چاري پر مخ بيايې نو په كومو اسالمی
اوغرياسالمی مروجه اصولو تاسو له ما رسه دايس معامله كوئ او دكوم قانون له مخي تاسو مجبور ياست چې ما
16
امريكايانو ته تسليم كړئ ،ستاسو حق خو يواځې دادي چې ما ته ځواب راكړئ ،او مهلت راكړئ چې زه ستاسو هيواد
پريږدم او بس ،خو دا لوغړن او كرغيړن او يب رحمه مزدور په ډېرې سپني سرتګۍ رسه راته وويل :چې زموږ رسه
نن اسالم او قانون مطرح نه دي او يواځې دپاكستان ګټي مطرح دي او بس.
كله چې ما ددوي سلوك او وضعيت درك كړ ،معقوليت او دالئلو هيڅ ګټه نه رسوله مجبورا ً ساكت شوم او ورته مي
وويل :چې څه غواړئ هغه وكړئ موږ اوس ستاسو په الس كې يو بې له يو پروردګاره بل څه نه لرو او پر هغه مي
توكل دى.
وروسته دوي وويل :چې تر ۲۱بجو پوري په كور كې اوسه ،او وروسته به تا پيښور ته انتقال كړو خو زما كور څلور
طرفه محارصه و ،او دوتلو هيڅ الره يې نه وه اونه می داميد اوکمک مرجع درلودل،دتلفون دالری می دپاکستان
خارجه وزارت رسه متاس ونيو خومسوولومقاماتودجواب نه ډډه وکړه.
پورتني راغيل پالوي دكوره له ا ېستلو مخ كې راته وويل چې موږ تا پيښور ته انتقالوو چې هلته به ته زموږ رسه اويس
او رصف امريكايان به درڅخه تحقيق كوي ،او كيداي يش وروسته تر لسو ورځو بريته خپل كور ته رايش ،هم دايس
اطمنان يې زما كور او فاميل ته وركړى و چې تر هغه وخته چې زه لدوى رسه په توقيف كې يم ،زما دفاميل لپاره به
داوسيدلو ځاي ،او مرصف وركوي خو دا هرڅه په هغه ځاي پايت شول .ديادوين وړ ده چې په دغه وخت يك ما د
لسو۲۱مياشتو ويزه درلوده ،او دپاكستان دبهرنيو چارو وزارت هم راته رسامً مكتوب را ليږيل و ،چې زه تر هغه وخته
په پاكستان كې اوسيديل شم تر څو په افغانستان كې رشائط عادي كيږي ،او هم مي دملل متحد هغه مكتوب درلود
چې په كې ذكر شوي وو ،چې ددي مکتوب لرونيك يو اهم شخصيت دي او دده دشخصيت بايد احرتام ويش او
څوك وررسه غرض ونكړي ،چې مطلب يې پاكستاين مقامات وو .
څه دپاسه دولس بجي وي چي دري موټره دكور مخي ته ودريدل،او راتلونيك الري يې بندي كړي دخلكو او موټرو،
تګ او راتګ يې ودراوه ،او هغه ژورنالستان يې چې غوښتل يې دغه صحنه وويني او دپاكستان دغه ناروا ،او ظاملانه
عمل نړۍ ،او په تريه بيا مسلامنانو ته وښيي نه پريښودل .ان تردې چې دلېدلو فرصت هم ورنه كړل شو ،ماته يې
دراوتلو امر وكړ.
زه په داسی حال كې له كوره راووتم چې بچيانو مي چيغي وهيل او پاكستاين عسكرو چې داسالم دفاع خپله موخه
ښيي ديوه مسلامن ميلمه چې هيڅ جرم نلري هيڅ قانون جواز نه وركوي ،رصف د نامسلامنو دخوشحالولو ،او ديوڅو
پيسو لپاره كفارو امريكايانو ته ډالۍ كړي ،دقران ،او اسالم ،دود ،او عنعني دغريت ،او شهامت ،دضيافت ،او ميلمه
17
پالني ،دميل ،او بني املليل ،قوانينو داسالمي اخوت درحم ،او شفقت په خالف دايس ناروا جرئت وكړې،په هرصورت
له كوره راووتم او حريان وم چي ويل دايس ظلم ويش ،اوويل څوك نشته چې ددايس ظلمونو مخه ونييس ،هغه دبرش
حقوق ،او بني املليل قوانني ،هغه ددميوكرايس او ديپلومايس حقوق څه شول ،په هر صورت له كوره دباندي لږ
شيبه ودرول شوم ،او ما دكور په طرف خپلو ماشومانو ته د كتلو جرئت نشو كوالي اونه می دتسلی اوازياپيغام
ورکولی شوای .بيا په هغه موټر كې كښېناستم چې ما يې هيڅ كله توقع نه كوله ،او دپاكستان له مقاماتو څخه مي
چې ځانونه يې زمونږ وروڼه ،او خالص مسلامنان معريف كول ،او كله كله خو به يې د مقدس جهاد خربي هم ترخولې
ايستيل دايس اميد نه درلود.
زه د منځ په موټر كې سپور كړل شوم چې يو امنيتي موټر مخ ته روان وو او بل يعني دويم تر شا بدرګه كاوه ،هغه
موټر چې زه په كښي وم دبيخي تورو ښيښو درلودونيك وو چې نه ما څوك ليديل شواى ،او نه زه چاليدالي شواي،
او امنيتي دای ايس ای IS.Iكسان هم په دي موټر كې و ،چې البته اسلحه وررسه نه وه او نور دوه موټره مسلح
كسان و ،او ټوله الر په همدي موټر كې موزيك چې ښځو په اردو ژيب سندرو بدرګه كاوه وږ وږ جوړ كړي و ،دا
ددې لپاره چي ماته څه ازار راكړي ځكه دوي پوهيدل چې دا درشيعت او دين خالف كار دي او دي ورباندي
ځوريږي.
په الريك مي دملانځه كولو غوښتنه وكړه ځكه چې ملونځ په قضاء كېدو شو ،په جواب كې مي واوريدل چی پيښور
كې به يې وكړي او په څو كرته مې تكرار كړل ګټه يې ونه كړه ،او نه يې ماته وخت راكړ چې فرضيت په ځاي كړم
او نه يې دوی پروا وكړه .
پېښور ته په رسېدو هغه دفرت ته ننويستل شوم چي ما فكر كاوه چی دپاكستان دڅارګرۍ دفرت به وي يعني IS I
خو اوس هم مطمنئ نه يم چې دا به كوم ځاي وو هلته ددفرت يوي ځانګړي كوټې ته راهناميې شوم چې دښكلو
ميزونو او چوكيو درلودونيك و ،او دپاكستان بريغ ،او دجناح عكس هم د ميز پر رس پراته وه ،يو پښتون سړي په
څرخنده چوكې كې ناست وو يو طرف او بل طرف ته يې دچوكې په ګرځولو حركت كاوه.
دغه سړي چې ميانه قد يې درلود او ږيره يې خرييلې او لوڅ رس و ،سپني چيك پاكستاين كلتوري جامي يې په تن
وي .مخي ته راغى او ويې وويل ،ډير ښه راغيل محرتمه زه فالنىك يم ،ددغه دفرت مسؤول يم ،ته زمونږ رسه ميلمه
يې او دايس ميلمه يې چې خوښ مو يې او درباندي خوشحاله هم يو،خو زه نه پوهېدم چې ددي ټكو به څه معنا وه.
او په ذهن كې مي وګرځېدل چې داسړي په خپل قول كې صادق دى ،خوښ او خوشحاله ځكه شو چې په ښو پيسو
ورته خرڅيږم ،دوی هغه څوك دی چی انسانان د مالونو په څري پلوری دلوړ قيمت مال دهر چا خوښ او پري
خوشحاليږي ،كه نه انسان خو قيمت نلري ،او نه يې څوك پلوري خاصتاً په شلمه ،او يوويشتمه پيړۍ كې ،خو د
18
پاكستان حكومت دا دظلم او انسان پلورين بازار تر اوسه هم تود او ګرم ساتيل دى دمسلامن خرڅول دډالرپه بدل
روااوجهادبولی.