ÌNH PHÁT TRI N GIÁO D C TRUNG H N2

---o0o---
NGUY N N TÂM AN
NGUY N TH HOA -V ANH

NG D N TH C HI N
ÌNH GIÁO D C PH THÔNG 2018
CHO H C SINH R I LO N PH T K
H C HÒA NH P C P TRUNG H S
(Dành cho cán b qu n lý, giáo viên c p trung h )

Hà N i, 2021
L .......................................................................... 1
ÒA NH
H 3
1.1. M 3
1.1.1. Khái ni ............. 3
1.1.2. Phân lo 4
1.1.3. D 6
1.1.4.
s 8
1.2. Giáo d òa nh
trung h s 27
1.2.1. Phát tri
cá nhân hóa............................................................................................... 27
1.2.2. Xây d ình giáo d
r k 29
1.2.3. Chu ình
giáo d
........................................................ 32
1.3. M ý/tình hu
khi có h òa nh 37
ÌNH
GIÁO D ÀNH CHO H
R 40
2.1. th C ình giáo d 2018
dành cho h .................................................. 40
2.1.1. êu d ................................................................. 40
2.1.2. ................................................................. 41
2.1.3. v ................................................... 41
2.1.4. ài li àh 43
2.1.5. u ch y h c h c sinh r i lo n ph t k 44
2.1.6. ch 45
2.2. H ình giáo d
cho h ........................................................... 47
2.2.1. Môn Ng ........................................................................................... 47
2.2.2. Môn Toán................................................................................................. 65
2.2.3. Môn Ho .................................. 80
2.2.4. Môn Giáo d ......................................................................... 88
2.2.5. Môn Công ngh ....................................................................................... 98
2.2.6. Môn Khoa h nhiên......................................................................... 111
2.2.7. Môn L 124

H ÒA NH 138
3.1. H ình 138
3.1.1. ình
r k 138
3.1.2. Ví d ình
r ...................................................................................... 143
3.1.3. Nh àb ình
r ..................................................................................... 146
3.2. C –
ph t ............................................................................................. 147
3.2.1. Các d –
r ...................................................................................... 147
3.2.2. Ví d –
trong d 150
3.2.3. Nh àb
......... 153
3.3. Phân tích/chia nh àk
r ............................................................................... 153
3.3.1. àk
trong d 153
3.3.2. Ví d
và k 154
3.4. Khái quát hóa trong d .................... 157
3.4.1. 157
2.2.8. Ví d minh h a khái quát hóa trong d y h c sinh r i lo n ph t k 157
3.5. àn thành nhi
d 158
3.5.1. àn thành nhi
trong d 158
3.5.2. Ví d àn thành
nhi k 163
3.6. Các công c sinh
r 164
3.6.1. tr
có h 164
3.6.2. Ví d
có h .................................................... 165
3.7. Qu lý hành vi trong l 167
3.7.1. K ành vi trong l
ph k 167
3.7.2. Ví d ành vi trong l
ph ............................. 173
3.8. d h àh
r 175
3.8.1. N hi àh
h 175
3.8.2. Ví d
không khuy àh 176
TÀI LI ......................................................................... 179
 U

Lu i khuy t t t (s 51/2010/QH12) c a Qu c h c C ng
hòa xã h i ch ngh ã quy nh “Giáo d c hòa nh c
giáo d c ch y iv i khuy t t t”. B Giáo d ã tri n khai
giáo d c hòa nh p các c p h c và th c ti n cho th y tính hi u qu và kh thi
c c giáo d c này b ng các ch s v h c sinh khuy t t c
hòa nh s ng và nâng cao v ch ng.
Ngày 28/11/2014 Qu c h ã ban hành Ngh quy t 88/2014/QH13 v
im ình, sách giáo khoa giáo d c ph thông. Th c hi n Ngh
quy t này, ngày 26/12/2018 B Giáo d ã ban hành Thông t
s 32/2018/TT– ình giáo d c ph thông
2018 cho h c sinh khuy t ph ình giáo d c
ph thông 2018) v ng phát tri n ph m ch c h c sinh cùng
v là t i bình ng v quy cb ov c t p và phát
tri n; quy c l ng nghe, tôn tr c tham gia c a h tn n
t ng cho m t xã h n b n v ng và ph n vinh.
Tài li u ng d n th c hi ình giáo d c ph thông 2018 cho
h c sinh r i lo n ph t k h c hòa nh p c p trung h ”g
M ts v chung v giáo d c hòa nh p c p trung h
s cho h c sinh r i lo n ph t k .
ình bày các n i dung v m h c sinh r i lo n ph t
k , các v v giáo d c hòa nh p h c sinh r i lo n ph t k c p trung h c
và m t s tình hu ng x ng h c có h c
sinh r i lo n ph t k giúp cán b qu n lý và giáo d c có nh ng hi u bi t ban
uv ng h c sinh r i lo n ph t k .
ng d n th c hi ình giáo d c ph thông 2018
dành cho h c sinh r i lo n ph t k c p trung h .
trình bày nh ng ti p c mh c
sinh r i lo n ph t k khi h c môn h c và nh ng bài d y minh h ng d n
cách ti p c n d y h c hòa nh p cho h c sinh r i lo n ph t k trong t ng môn
h cc ình giáo d c ph thông 2018. ng
u ch nh t p trung cho h c sinh khuy t t t m c n i v i các m
nh ho c r t n u ki n th c t giáo viên có b sung phù h p v i
ng h c sinh.
1
 H tr h c sinh r i lo n ph t k h c hòa nh p c p trung h .
H tr dành cho h c sinh r i lo n ph t k h c hòa nh p c p trung h c
v i nh ng g i ý c th và phù h p v i m h c sinh r i lo n ph t
k trong ng hòa nh p. Nh ng h tr g m: H tr hình nh; c
hóa thông tin – ; phân tích/chia nh ; khái quát hóa, t
àn thành nhi ; các công c
qu lý hành vi và h d h à h tr
sinh r .
Theo k ho ch tri n khai c a B Giáo d c 2021 –
2022 s th c hi ình giáo d c ph i v i l p 6, vì v y
trong khuôn kh tài li u s ch ng d n th c hi ình Giáo d c
ph thông 2018 cho h c sinh r i lo n ph t k h c hòa nh p l ng th i
l a ch n các môn h c phù h p v i h c sinh r i lo n ph t k là Toán, Ng
c T nhiên, L ch s và a lí, Ho ng tr i nghi m, ng
nghi p, Công ngh và Giáo d minh h a.
Tài li u có tham kh o m t s công trình khoa h c, các tài li u nghiên c u
và k t qu tri n khai v giáo d c hòa nh p cho h c sinh r i lo n ph t k trong
ng ph thông c a m t s t ch c.
Tài li u có th cs d ng d n chính th c ho c công c ,
ngu u tham kh o cho cán b qu n lý, giáo viên, ph huynh h c sinh và
nh ng nhà chuyên môn quan tâm trong giáo d c h c sinh r i lo n ph t k
h c hòa nh p c p trung h .
Giáo d c hòa nh p h c sinh khuy t t ng trung h r t
ng, phong phú, có th c th hi n nhi u t ng b i
nhi khác nhau. N c p trong b tài li u này m i ph n ánh
c nh ng v n, c t lõi nh t.
M c dù nhóm tác gi ã r t c g gi i thi n các th y giáo, cô
giáo nh ng v n trong vi c tri n khai th c hi n các n i dung giáo
d c hòa nh p ng trung h cho h c sinh r i lo n ph t k ,
u v n còn nh ng h n ch c n ti p t c b sung, hoàn thi n.
R t mong s ph n h i, góp ý c a các c p qu n lý, các c giáo d c và các
nhà giáo.
Trân tr
NHÓM TÁC GI
2
 C P TRUNG H
H C SINH R I LO N PH T K
1.1. M
K C TRUNG H
1.1.1. Khái ni
T k là m t r i lo n phát tri n l c mô t b i Leo Kanner
cu i nh u nh t ng r i
lo n ph t k xu t hi n, là tên g i dùng cho m t nhóm các r i lo n phát tri n.
R i lo n phát tri n này ng t i kh
phát tri n quan h v i khác và kh n ng m t cách phù h p
v i th gi i bên ngoài. Cá nhân t k có nh ng hành vi ho c s thích l p
l i và l i suy ngh ng nh c. M nghiêm tr ng c a t k là khác nhau
m i. Có nh ng cá nhân t k v n có nh ng ch i cao,
ngôn ng c a h không b ng. Có nhi u
i b suy gi m nh n th c nghiêm tr ng và ch m v m t ngôn ng , có
nh i không bao gi nói.
Trong s các khái ni m t k hi n có, m t khái ni cs
d ng ph bi n nh t là khái ni m c a Liên Hi p Qu
“T k là m t d ng khuy t t t phát tri n t n t i su t cu ng xu t hi n
i. T k là do r i lo n th n kinh gây n ch
ho ng c a não b . T k có th x y ra b t c cá nhân nào không phân bi t
gi i tính, ch ng t c ho u ki n kinh t xã h m c a t k là nh ng
khi m khuy t v ã h i, giao ti p ngôn ng và phi ngôn ng và có hành
vi, s s thích, ho ng mang tính h n h p, l p l i”.

3
1.1.2. Phân lo h tr
B ng 1.1: Phân lo i m h tr r i lo n ph t k theo” S tay ch
và th ng kê các r i lo n tinh th n–phiên b n 5” (DSM-5)
M Giao ti p xã h i Hành vi b gi i h n và l p l i
M 3: S suy y u nghiêm tr ng trong S thi u linh ho t c a hành vi,
“C n r t giao ti p có l i và không l i gây i ng
nhi u s ra nh ng suy y u nghiêm tr ng phó v i s i ho c
h tr ” trong ch ng hàng nh ng hành vi gi i h n/ l p l i
ngày, s kh ã ng m t cách rõ r n
h i r t h n ch và s ng t i ch ng trong t t c
thi u vi c ch các l c. R t kh s / khó
i khác. Ví d , m i is t p
ch có m t vài t có th hi u ng.
c hi m khi kh um ts
p
c nb ng ch c
nh ng cái mình c n và ch
ng v i nh ng ti p c n xã h i
r t tr c di n.
M 2: Nh ng suy y u rõ r t trong giao S thi u linh ho t c a hành vi,
“C n ti p xã h i có l i và không l i; c ng phó
nhi u s suy y u xã h i v n rõ ràng ngay v i s i ho c nh ng
h tr ” c khi có h tr ; h n ch kh i hành vi b gi i h n/ l p l i
ãh ng khác xu t hi ng
gi m ho c b ng v i s ch tr nên rõ ràng và có
i khác. th nh n bi c b i nhi u
Ví d , m i r i lo n ph t i.
k nói nh n,
gi i h n và h n h p
nh ng s c bi t và có
cách giao ti p không l i l lùng.

4
 M Giao ti p xã h i Hành vi b gi i h n và l p l i
M 1: N u không có h tr , nh ng suy S thi u linh ho t trong hành
“C n s y u trong giao ti p xã h i gây ra vi gây ra nh ng s gây nhi u.
h tr ” nh ng suy y u rõ ràng. Khó

xã h i và nh ng ví d rõ ràng v
nh ng ph n ng không bình
ng ho c không thành công
i v i nh ng s ch ng
i khác. Có th
gi m h
xã h i. Ví d m i có th
và tham gia vào
cu c h i tho i th t b i
trong nói chuy n qua l i v i
i khác, cách k t b n v i
ng l lùng và
không thành công.
Hình a m t ph n ba m ch
i ba m h tr c n cho r i lo n ph t k .

Hình 1.2: Ba m ch i ba m h tr cho r i

lo n ph t k
5
 H c sinh r i lo n ph t k h c hòa nh p c p trung h hi n nay
ch nhi u là nhóm c n h tr m 1 & 2. Các h c sinh r i lo n ph t k
c n h tr r t nhi u, m ng là nh ã d ng vi c h c hòa nh p
l a tu i nh c giáo d c t ng /l p chuyên bi t t nh .
1.1.3. D hi trung h
R i lo n ph t k c phát hi n xung quanh tu i lên hai tr
nh . Tình tr ng có th c c i thi n do k t qu can thi p, nhi u em trong s
tham gia h c hòa nh p các c p h c c i thi n
nhi u v m t k ì nh ng khi m khuy t c t lõi c a r i lo n ph t k v n
s c “ch a kh i”. Nh ng bi u hi n c a h c sinh r i lo n
ph t k v n s c nh n ra. Tuy v y, có nhi m khác bi t so v i giai
n tr nh .
Do tính ch t yêu c u v hành vi xã h i khác nhau, nên n tu i
trung h các d u hi n c a r i lo n ph t k c chia thành các l
v Trong các m i quan h ; trong công vi c và giao ti p; trong hành vi.
Tuy nói là t k n tu i trung h không có ngh à
n tu ng m i có các tri u ch ng t k , r i lo n ph t k là r i
lo n v phát tri n nên tri u ch ng x n phát tri n s m t c là
c ba tu ch r i lo n ph t k m c nh , v n có ch c
và trí tu ng b b qua.
G ình th ng cho r ng, tr ch ch m nói và s b t k p tr khác, nh ng
ng này th c ra v n g giao ti ã h i.
N tu i nh do s cl òi h i v k ã h i không nhi u nên
ng không th y tri u ch ng b c l rõ. c vào tu ng thành,
do có s òi h i v c l p và k ãh ng và ph c t i
ng này s b c l õ r t.

6
 B ng 1.3: Nh c c a h c sinh r i lo n ph t k
c p trung h
L c Các d u hi u c th
Trong các - G p các v trong phát tri n các k p, nét m t
m i quan thi u bi u c không t nhiên.
h - Không th thi t l p tình b n v i nh i cùng trang l a.
-G c quan tâm, chia s ng th l i ích
ho c thành t u v i nh i khác.
- Thi u s ng c c th u hi u c m xúc c a
i khác, ch ng h c bu n r u.
Trong - Ti p thu ch m, h c t p kém, ít nói chuy n.
công vi c - Khó ti b u m t cu c trò chuy n, nh ng
và giao i b r i lo n ph t k ti p t c m t cu c trò
ti p chuy ãb u.
- R p khuôn và l p l i vi c s d ng ngôn ng : T ng l p
l t l n m t t ho c c m t mà h ã nghe nói tr
- Khó hi u ý ngh nýc i khác. Ví d , m t
i r i lo n ph t k có th không hi u r n
t ra vui v c hay châm bi m.
Trong - H c sinh r i lo n ph t k ng ch t p trung vào m t b
hành vi ph n c th c a các quen thu c, ch ng h
trên m t chi c xe, thay vì toàn b .
- S lo l ng v m t ch nh nh. Ví d i l n có th b
hút b i trò ch n t , kinh doanh th , ho c t m gi y phép.
- R p khuôn hành vi và s thích.
- Hành vi t kích thích, ví d quay tròn tìm ki m kích thích
ti ình, t c u mình tìm ki m c m giác xúc giác...
Giáo viên d y hòa nh p có th nh n ra các d u hi u trên h c sinh r i
lo n ph t k có th ch r i lo n ph t k c n cho h c sinh
i các b nh vi n chuyên khoa ho
các công c ch tu i h c sinh r i lo n ph t k các
công c ch
giá ch c n ng và các v liên quan b
thích ng (Vineland II, ABS – S2) c nh
m lo âu, r i nhi u hành vi…
7
1.1.4. c h trung h
1.1.4.1. c thù v c m giác h c sinh r i lo n ph t k c p
trung h
M t s h c sinh r i lo n ph t k b khó ch u vì c m nh
chói m t, mùi n ng, ti ng bong bóng n c óc v i các em làm các
em r t s hãi,… ph n ng này x y ra v i b t k h c sinh r i lo n ph t k có
ch p. Tuy nhiên, nh ng x y ra v i
nh i có kh p. Các cá nhân bình th ng có th làm ch ph n
ng c a mình b ng cách chú tâm vào giác quan nào cho h thông tin quan
tr ng và b qua nh ng kích thích không quan tr i r i lo n
ph t k c v y. h c sinh r i lo n ph t k g
i
v th ch t và tinh th n làm cho s vi c càng tr nên t i t a, trong
n này cha m ng và xã h i, kì v ng vào các em nhi u
ì các em ã l n. Nh ng hành vi mà lúc nh có th i l n nhân
òn i x d dãi nh c mà
il òi h i h c sinh r i lo n ph t k có k lu t, tuân theo quy
nh, quy t c c ình, nhà tr ng và xã h i vi c không
n v i h c sinh r i lo n ph t k th i kì thanh thi u niên, b i vì:
+ ng trung h c có nhi u y u t m giác c a các
em. N ti u h c, h c sinh bình th ng trong m t l p h c không thay
i nhi u và luôn có s giám sát c a giáo viên ch nhi m, các em c
ph i nhi u giáo viên các môn h c trong su t c c. Lên trung
h c, các em có th ph i l p h c, gi h c, giáo viên, phòng h c nhi u
l n trong m t tu n, th m chí m t ngày; các em ph i làm vi c v i nhi u giáo
viên khác nhau; c nh gi y, n ào c a các b n làm cho
các em b i r i, m t m i và các em không hi c chuy n gì y ra và
nên quá t i v c i v i các em.
Ví d : u gi sáng cô giáo nh A lau b ng, em làm ngay l p t c. Chi u mu n
khi chu n b v cô nh lau nhà thì nh nh A không ch u làm mà cáu k nh. Cô
nh t quy t yêu c u A làm thì em la hét, p phá ch i lau nhà. Ph n i
này có th là do lúc sáng em còn ch t m i, còn t p nhi u áp
l c và em có th ch c. Tuy nhiên, t i cu i ngày s n, s m t m i,
s ng b n nén khi n em có th quá t i v c m giác,
quá v i s c ch ng c a em.
8
 + Nhi u v ng lên xúc giác, th giác và thính
giác c òi h i các em s d ng giác quan c a h ti ình làm các em
lo l ng, s hãi. Ví d p, ti ng chuông reo lanh l nh báo
gi h c, loa phóng thanh oang oang b t ng , hành lang m ng
n c... H qu là các em m t nhoài lúc tan h c v nhà, m t s em t ch c
thì l m lì không nói, m t s em ki t s c vì ph i phó ng s d n
nhi u hành vi không phù h p. Các em có th , khóc toáng lên khi g p
m t chuy n r t nh a ý.
Ví d : M b o hãy d , em không thích làm, m gi c nhanh lên,
th là em hét lên.
Trong nh ng h p này, giáo viên và cha m c cho các em
yên t òng riêng kho ng 12 ti ng s làm d u c m giác khó ch u
i h i han chuy n h c hành, chuy n x y ra t i l p h c
hay t ình.
- H th ng c m giác có th b ng trong nhi u khung c nh khác
nhau. Phòng ó nhi ng không kém gì vi i hành lang
i l p. Ng i trong phòng n nhi u h c sinh r i lo n ph t
k b ng p vì s n ào (thính giác), mùi th giác, kh u giác), tr em
m vào nhau (xúc giác) ph i gi cho khay th ng (h ti n
ình, c m giác b n th ). Trong gi th ng giác quan c a thanh
thi u niên có th b và k t qu là có nhi u hành vi không
phù h i xung, la hét vì chuy i khác cho r ng ch
gì, ho c có em l m lì không nói gì và ch bung ra khi v nhà ho ch i
không ch u h p tác vì quá m t.
Trong gi th d c và trong phòng thay c n giác
quan. Ví d , cha m nói là con luôn luôn tìm cách tránh gi th d c ho c em
vi n c không kh e, b ng ph c th thao nhà,… r t có th là em ý
th c mình không khéo tay chân trên sân ch ng ph c gây khó ch u
v xúc giác, khó cài và c i cúc làm em m t nhi u th n và b
ch c gh o.
- H c sinh r i lo n ph t k c c s p x p các
ngu n thông tin thành m t chu i các ho ng cho logic và phù h p, ví d
khi ta nghe ti ng còi xe c p nháy t xa là t chúng ta hi u
có chuy n b ng x y ra và ta ph i t ng nhanh c ng sát vào l
9
 ng. H c sinh r i lo n ph t k không suy ngh th y mà h
nói r ng ch có th chú tâm vào m t ngu n c m quan ho c thính giác ho c là
th giác mà không th c c. N ã nghe thì h không th u
mu n nói c c h th y thì không có ý ngh ì v i h c l i.
u này có th gi i thích s ki n là m t s i có ph n ng ch m so v i
c m giác và ai ti i r i lo n ph t k c n bi t
u này.
Ví d : Khi m máy tính thì màn hình b t sáng v i ti m
nh ã cb i r i lo n ph t k
l i nghe ti c và ph i 3 giây sau m i th y màn hình b t sáng. H cho
bi t là h ch có th dùng m t giác t lúc mà thôi và h ch n thính
ng h p này. Ti n s ì có ph n ng cách khác,
bà gi i thích là mình suy ngh àn toàn b ng hình và không hi u suy ngh ng
l i, ngôn ng là sao. Bà g i âm thanh vì thính giác quá nh y không
th l c b nh ng ti ng không c n thi m i có th làm m t
cách t nhiên.
- Các chuyên viên v tr li u c m giác có kinh nghi m v nh ng v c a
tu i thanh thi ng trung h c có th ch d y tr em nh ng
sinh ho t h u ích v c m giác giúp cho các em không g p quá nhi u xáo tr n.
V có th liên h c n
nh r i t gi i quy t ho c trình bày v ình
ng h i phó. Ví d ình ph i h p v ng cho
các em ng n ti n trong l p không b n
không làm các em nh c m u n u là v . V ph ình cha
m có th cho con luy quen v i các lo i âm thanh khác nhau
giúp cho con không còn g i m t s lo i âm thanh trong môi
ình và nhà tr ng có th xây d ng phòng tr li u âm
thanh cho các em.
- N u có âm thanh gây cho các em khó ch u thì giáo viên và cha m có th
cho các em dùng nút b t tai, h u ích trong vi c gi m s nh y c m v i âm thanh.
t nút b t tai sao cho các em v n có th i khác nói
chuy n v y cô g i và em c n tr l i ho c
nghe ti ng ch i gi h c. Khi c n t ng làm bài các em

10
có th c v n nh , cách này có s h u ích
ì m c tiêu nh m t i là gi m s nh y c m và ta ch
tt u ng có ti ng n mà không ph i tránh xa. M t
khác, các em c n quen v i ti ng trong cu c s ng hàng ngày thay vì cô
l p mình.
B ct i b n thân các em cho quen thì d òi
h i khung c i cho h p v i các em:
+ i v i ánh sáng n u b chói m t các em có th c mang
kính m u trong l p, khi khác thì i m ành to s giúp ch n ánh sáng nh p
nháy c nh quang. Cha m nên c n th n trong vi c tr li u v s nh y
c m c a m t. Th giác là c m giác h t s c m ng manh và nh y c m, c c
b ov r tk tránh r i ro có h i. Nó có ngh n có tr li u v th giác
cho các em cha m , giáo viên c n bi c không, có tài
li ng d n hay h tr không, vi c luy n t p hay tr li pv i
v c a h c sinh không.
+ i v i xúc giác: N u thi u niên th y khó ch ng ch m thì
nh ng ai xung quanh các em hàng ngày c n bi t là em không mu n b ng
ch i r i lo n ph t k có khi thích c m giác v áp l c sâu, n u các em
y thì m t gi ng, túi
av tn t o áp
l c. M t s em khác có th mu n lúc nào c m giác nhai b n hãy d n
con luôn luôn mang k o cao su trong túi.
+ i v i kh u giác: M t s em nh y c m v mùi thì có th cho em c m
trên tay mùi v các em có th ng ng
có nh ng mùi khác làm em th y ng t ng t. V i các em không bi t nói thì v n
có th tr nên tr m tr n c n b n tinh ý m t chút thì có th nh n
ra v các em. Ví d
+ Giác quan c n v sinh cá nhân. Thi u niên có th
nh y c m v i mùi ho c tính ch t c a m t lo i xà phòng hay thu c g u.
u này khi n các em không phát tri n thói quen t u r a tay
v i xà phòng và t m g i hàng ngày. N u em nh y c u thì có th không
mu n g ng xuyên, các em khác có th g i vi
ng là vùng nh y c m khác.

11
 - cá nhân r i lo n ph t k b tr c tr c v h th ng c m giác. Mu n
giúp h c sinh thành công ng thì u quan tr ng là tr em không c m
th y b b i r i v c m giác, t o cho h c sinh s an toàn nh t có th . Vi c c n
u tiên là tìm hi m h th ng c m giác c a h c sinh. Giáo viên
và cha m có th s d ng b c tìm hi u.
- trung h c là lúc h c sinh c n b u h c cách nh n bi t khi nào
mình b m th y khó ch u, b i
r i, nóng n y. Các em có th h c cách di i xung
quanh hay là em ph i r i kh i khung c nh làm em b t an, ho c h c cách ph n
ng thích h là nh m th cho th y
cô ghi lý do em mu n r i kh i l p và nh . H n ch c nh ng khó
v c m giác cho h c sinh s t i cho h c sinh
trong h c t p.
1.1.4.2. m nh n th c c a h c sinh r i lo n ph t k c p trung h
H c sinh r i lo n ph t k c p trung h n nh ng m
khác nhau c a ch n th c. C th
* Trí thông minh:
– R i lo n ph t k có th có m trí tu t th n r t cao. Tuy v y,
nh i có trí thông minh cao không có ngh à h có th cm i
chuy n. Ngoài ch s i c n có kh ng t t v i
ng, hoàn c nh, n hành vi và c i
r i lo n ph t k ng b y u kém v m t này. Do v y, có nhi ng h p
cho th y h c sinh r i lo n ph t k có th rành r t v tài khoa h
i không th làm xong bài t p giáo viên giao v nhà hay các em quá lo
l ng khi th i gian bi u có s ng g i ch d n nhi u
y, ch s i là y u t quy nh t t nh t
cho kh ng.
* Gi i quy t v :
– Nhi u nghiên c u mô t k i quy t v c a h c sinh r i lo n
ph t k cho r ng gi i quy t v l n x n và không nh t
quán. M i m c ch ng Asperger có th h c cách gi i quy t m t v
và s d ng nó trong t t c các tình hu n cách gi i
quy n tình hu Ho c, h c sinh có th

12
 c h c r t nhi u chi n thu th c hi n ho c
nh l ng, mà còn t o thêm s th t b i có
th d n t i s c ch i v i t t c nh i thu c ph t k , h th hi n
s ti n b trong các k i quy t v khi tìm hi u m t l c mà h
quan tâm m c bi i không th áp d ng các k
gi i quy t các nhi m v hàng ngày.
– u khác h c sinh r i lo n ph t k là không bi ng xét thông tin
hay cách th c gi i quy t v
các em có th nói làu làu nh ng cách gi i quy t v và li t kê nhi ng
h p mà các cách áp d c s d ng trong các hoàn c
các em l i có th không nh c cách nào khi c n. T i lúc các em ý th c là
có v thì chúng ta s th y các em bi u l s hoang mang r i trí, gi n gi
ho c b l ng và ph n ng c a em là n i sung ho c thu mình l i không
mu n ti p xúc v i ai.
– Kh i quy t v c bi t quan tr ng trong h c t c bi t
n nh ng khái ni m tr ng
thi u niên r i lo n ph t k ng g i nh ng v b ng ch ,
cl i s và hình h c – t t c nh ng có tính tr u
ng cao.
* Khái quát hóa:
– H c sinh r i lo n ph t k ng có các v nk
h c t p và thông tin qua l i gi i. H ng có v n
v i vi c k t h dùng h c t p và các tr i nghi m ho c áp d ng thông
tin trong các tình hu ng ch ,m i có r i lo n ph t k có
th c d y và ki m tra vi c anh ta hi u m t t ti n có m ng
c ng v i m t t ti n có m nh giá ng thì b
ta l i không th ch ng ti tr ti n mua m t v t gì
c a hàng. M i m c ch ng Asperger có th nh c m t b hàng hóa
theo m t tình hu i không th áp d ng vi c n thi t.
– H c sinh r i lo n ph t k hay g p tr c tr c khi áp d ng thông tin và k
c vào hoàn c nh khác nhau, v i khác. Các em có th nh
rõ các d ki n, nh ng b ng li ng là nh ng ch là các m u
thông tin r i r c, không k t n i l i v u có ý ngh ng
ra, các em thi u óc sáng t o không bi t k t h p nh u có s n thành m t
13
 cm il ý ngh á ng di n
gi i l m vi ng gi a kh o và thi u hành
à hành vi c ý không làm c a tr em r i lo n ph t k
s không nh n ra m c tính quan tr ng c a các em.
– Tình tr ng này s t thêm khi các em b ng và lo l ng. Nh ng
ã bi ng không nh c khi các em b ng, nh ng
lúc y các em d quay l n nay không còn thích h p
u nghe l i ch d n, và tr l i “không
b b n khác).
* Th c hi n nhi m v :
– H c sinh r i lo n ph t k g kh c hi n nhi m
v nh, có ngh p, s t, t ch c,
di chuy n s chú ý t vi c này sang vi c kia và làm nhi u vi c cùng m t lúc.
Lên trung h c và nh ng l ih ct òi h i
th ìm ki m tài li u, nghiên c u, vi t bài lu n,... Trong
ng h h c sinh phát tri ng s t ra th i gian bi u
h p lí giúp các em hoàn thành nhi m v vào ngày gi ã h c sinh
r i lo n ph t k ng không bi t cách s p x p m t công vi c ph c t p. Các
em không bi t chia vi c l n thành nh ng vi c nh d gi i quy t ra ngày
gi ng các em dành quá nhi u thì gi nói ho c lo
l ng v bài làm c n nhi u th i gian mà không ch u kh ng ngay. Em xem
t kh i d án kh ng l không th nào hoàn t t.
– Bi t cách gi i quy t công vi c có h th ng c àm tv h n ch
nhi u h c sinh r i lo n ph t k . Ví d : H có bài n p v tài là các v tinh,
vi t bài có ít nh t 5 d n ch t hình. Em quy nh vi t bài
cr ìm hình sau. Tuy nhiên, cách này khi n H ph i làm l i bài vì em
không tìm c hình cho m t v tinh mà em ch thi u niên bình
ng bi t là ph cl c là mình có nh ng thông tin c n
thi t. Trong ví d này, h c sinh phát tri ng bi t ph ìm hình
c a mình tr bi t ch c là mình ã có h t m i th c n dùng,
n u không có, em s so n l i k ho ch c a mình. Nh y khi
b u m t vi c l i ch ng ch t thêm v i v tìm s tr giúp. H g p v
v i vi c khai thác v tài v tinh c a em mà không bi t gi i quy t sao cho
nh dùng Internet làm ngu n tài li u H dành 3 ti ng
14
h tìm chi ti t v v tinh, m i l n tìm ch “v tinh satellite” máy tính l i
hi n ra thông tin v ti t sóng v tinh; em tìm nh y b ng nhi u
ìm ki m khác nhau trong m t lúc lâu. Mãi cho t i khi giáo viên
h r i, H m i cho giáo viên bi t r ng, mình không tìm th y
tài li u gì v v tinh trên tr i. T i lúc này, m c lo l ng c a em lên cao vì c
g ng tìm mà không thành công. N u giáo viên không can thi p ch c h n em
s ti p t c vi c tìm ki m b ng cách thi u hi u qu
– h c sinh r i lo n ph t k c p tr c tr c v vi c t ch c. Các
em làm bài t p v tìm nó trong túi khi n p bài. Em gi
sách v không có h th ng ho c không bi t quy nh là gi y t , tài li u nào
quan tr c t ho c b n ng thì em không có
h c c c n dùng trong l p vì không th tìm th y gi y, bút, t p, vi t.
– ng chú ý là khó kh h c sinh r i lo n ph t k .
Ví d t chuy ng s chú ý c a mình t vi c làm xong
bài sang vi c l ng nghe th y c d n m i cho c l p. Vì lý do này, làm
nhi u vi c cùng m i h c sinh r i lo n ph t k , các
em c n làm xong m t vi ib u làm vi c khác và các em khó mà
qua m t bên vi b u vi c ti p theo.
* Trí nh :
– Ghi nh b ng cách h c thu c lòng: H c sinh r i lo n ph t k ng có
m t vài v trong vi c tái hi n l i các thông tin ho c các s li
tr trong trí nh . Trí nh thu c lòng có th tr thành v n quý, m t tr em r i
lo n ph t k ng gi i trong v a lí và môn chính t , nó s có ích
trong các cu t thông tin l n v m t ch . Trí
nh thu c lòng c b hi u sai l ch b i vì vi c có th nh và s d ng
các nhóm t có th t o ra ng r n th c
m ình th c l i h c sinh nh n th c
m tm nh nh.
– Trí nh ng n h n: Trí nh ng n h n cho phép chúng ta n m gi m t
ng thông tin trong khi trí tu th c hi n vi c x lý l
có th là m i v i nh i m c ch ng r i lo n ph t k
là ki u trí nh mà b n c , nh ng h c sinh r i
lo n ph t k khi c n ph i th c hi n các thí nghi m trong phòng thí nghi m

15
hóa h ng th i ph i nh n các ch d n an toàn c n thi t khi s tay vào
các ch t hóa h c. H c sinh r i lo n ph t k có th l p giáo d c bi t
ph c v (v i s h tr phía sau) trong khi ph i ghi nh khung
c nh theo th t bi t khi nào thì r ph i, r trái thì các em có th b thu hút
b i các chi ti t c ng xung quanh mà quên m t vi c mình

– Nh ch nh : Nh ng h c sinh r i lo n ph t k có th quên m t r ng,

em có thông tin, các chi c hay các k có ích khi h ph i
m t v i các v . Các em luôn không k t n i gi a tình hu ng hi n t i và m t
tình hu trong quá kh . Có l trí nh c a các em ch thành
và không có s i dây liên k t gi a các ph n trí nh riêng r
này. H có th có v trong vi c khôi ph c l i thông tin, m c dù h có th
bi t mình có các thông tin liên quan n tình hu các em quên m t
ng d liên k t l i v i nhau và không th l y ra khi c n. Nh ng h c
sinh m c ch ng r i lo n ph t k có th có cùng nh c dù
khó có th phân bi t “nh ch nh ” hay ch là s phát tri c l p t c th i
qua th i gian.
1.1.4.3. m ngôn ng và giao ti p xã h i c a h c sinh r i lo n ph t
k c p trung h
m ngôn ng
Ngôn ng là có vai trò quan tr ng trong vi c t o ra nh ng thành công v
iv i r i lo n ph t k . Khi tr em r i lo n ph t k
ng h u d ng khi tr c 5-6 tu i thì s phát tri a em
ng là b gi i h n r t nhi u. Tuy nhiên, có m t s tr c tu i
sau v n có kh c t p. Bên c t
s tr c vào tu i thi u niên m i b u bi t nói. M c dù v y, vi c phát
tri n ngôn ng sau l a tu t hi m. Nhìn chung, có có m t
s ng khá l i r i lo n ph t k không bi t nói, và v i nh i
bi t nói thì h v n còn nh ng khi m khuy trong tu ng thành.
Nh ng khi m khuy t này không ch gi i h i có trí tu th p mà c
nh i có trí tu t trung bình tr lên. Nh m t ngôn
ng c th hi

16
 – H n ch trong kh t: M t vài h c sinh lo n ph t k có th
m nh trong ngôn ng ti p nh i y u trong ngôn ng bi t. Ví d ,
h có th th c hi n theo nh ng yêu c n và có th c nh ng
m c yêu c i không th th hi c ngôn ng c a b n thân
và có th ph i d n giao ti
– Hi u ngh i r i lo n ph t k ng hi u ngh a câu
nói mà ít hi u ngh : i r i lo n ph t k có kh
ih ch n c d y là em bé bú m m i l n
ng là kho ng 20 phút, nên t i 20 phút thì cô d t em bé kh i vú m dù là
ng h i v i L, khi s p có chuy
c thông báo là s ng a thì cô r t lo l ng vì hi u là s ng
trên mui xe và ph i t c gi i thích là ng ng trong toa tàu thì
cô m i hi u ra và yên lòng.
– Gi ng nói thi u ng u, c m xúc phù h p: Khi tr em r i lo n ph t k
còn nh , m t s em có gi u v i gi ng quá th p ho c quá cao,
không có s nh n gi ng,... Nh ng khi m khuy t này có th gi m d n theo th i
gian. Tuy nhiên, m t s iv ng n gi ng. V m
gi i nghe có c mu n gây s ,
m t thi n c m. H qu là nhi u khi câu nói có ý t t, có lý
i nghe không ch p nh n vì b c d c vì cách nói m t c m tình.
tu i thi u niên, gi ng nói c n m i quan h c a h c sinh
h c sinh ói này d d n vi c các
em b b t n t, ch c gh o ho c b g t kh i nhóm.
n tu ng thành, gi ng nói thi u ng u, c m xúc phù h p,
không nh n âm c i khác hi u l m v kh i
r i lo n ph t k . Ví d , P có trí thông minh trung bình, lên i h
cách nói ch m ch p, hay ng tìm t di n t ý làm ng i nghe
có c ng anh thi u thông minh và tính tình chán ng t, trong khi trên th c
t cá tính anh không ph c l i, m t s i r i lo n ph t k
khác thì có t t dùng t ng c u k mà không bi t r ng cu c nói chuy n bình
ã tr u cách không c n thi t, ho c không c p
nh t, dùng t ng tình hu ng trò chuy n là không c n
thi t. T t này th y c i r i lo n ph t k kh p.

17
 – Nh i l i: Nh i l i g m nh i l i ngay l p t c ho c nh i l i trì hoãn. Các
nghiên c u cho th y t ng x y ra v i h c sinh r i lo n ph t k có
kh th p. H ng nh i l i khi không hi ì. Bên c nh
tc x i r i lo n ph t k b ng, lo l ng, ho c
trong tình tr ng b d .
– Nói nh m: H c sinh r i lo n ph t k có th nói l p l i m t câu
nói ho c m t ch mà h t câu h i, b cm ngh ,
nói l i m ình trên ti vi (bóng n v t)... Nh ng câu nói này
ng không có ch p. V i nh i hay nói nh m, h
ng không h th o lu n nh ng chuy n khác, mà c ng không
mong có câu tr l i hay ý ki n c a ai khác. H c iv i
i khác ho c nói át l tl ih .
p xã h i
Các k p xã h i c a h c sinh m c ch ng r i lo n ph t k
ng ngày càng ph c t
ph i nhi ì s có nhi u nhi m v
ph i th c hi n và ph u v i nhi u ti ng n và nh ng kích thích khác
– n vi g hay không có kh
c sang tu i thanh thi i t k ch c
ng không có s ch m phát tri n trong ngôn ng . Tuy
nhiên, h có nh ng khi m khuy t v các k c
thù trong su t th i k thanh thi ã h i v i các b ng
trang l a.
Có th chia h c sinh r i lo n ph t k thành 4 nhóm chính, m i lo i có
m m t giao ti p:
– Tác bi t, d ra xa lánh và th im i khác. Khi các
em b c t c, r t khó làm cho các em nguôi ngoai.
– Th ng không t ý kh nv i
khác m u.
– Tích c ì l : T ý b t chuy n v i h c sinh
cách l nh lùng, không thích h p. Em c y n câu tr l i
c a nh ng ai mà em t n.

18
 – Tr nh tr ng nh c, h t s c l ch s , dùng ngôn
ng c, có th theo sát lu t linh
ng. H không th c s hi u nh ng quy t c trong giao ti p xã h ng áp
d ng m t cách máy móc trong nhi u tình hu ng. H có th m c l i vì b n thân
h không th c s hi u nh ng hành vi ngôn ng xã h i phù h p. Vi c quá l ch
s , nghi th c v i nh i thân có th khi n h tr nên xa l . Nguyên nhân
chính v n là do h không hi u nh ng suy ngh à c m nh n c i khác.
H c sinh r i lo n ph t k th m chí không hi u cách giao ti n,
t nh và có th ph m l i l m nghiêm tr ng trong cách th c giao ti p. Sai l m
này có th c em t ra hào h ng v i nh ã
bi t câu tr l i. Nh ng khi m khuy t v giao ti c bi t gây nên nh ng v n
cho thi u niên r i lo n ph t k bao g m:
Thi u s hi u bi t v vi c nh ng d u hi u không l i th hi n ý ngh .
+ H c sinh ph t k b l nhi i mang tính xã h i b i vì các em
không hi u r ng m t n i hay nét m t nghiêm ngh là c nh báo và nên
c hi u là các em hãy tr t t và tr l i làm bài t p.
+ H c sinh r i lo n ph t k b l r t nhi i giao ti p, vì các em
không n c nh ng ph n quan tr ng trong quá trình gia ti p. Nó có
ngh ng không th c hay hi u nét m t, c ch ,... Ví d : M g p
khoa h c vì không c nh ng d u hi u không l i
c a giáo viên. Khi mu n c nh cáo em thì giáo viên nhìn m t cách khác l mà
M không th y ho c không hi l ng nghe
bài h n trong l p khi giáo viên nhìn v không hài lòng
y.
Có v trong vi c s d ng ngôn ng kh ng hay duy trì m t cu c
h i tho i.
+ H c sinh r i lo n ph t k ng b u m t cu c h i tho i v i
nh ng bình lu ng có liên quan hay có th ti n l i g n nhóm
b n cùng trang l a và mong mu n tham gia cùng h c
vì h c sinh không bi t khi nào và b tham gia vào.
+ h c sinh r i lo n ph t k ng không bi t
cách g i chuy n v i khác ho c ti p t c câu chuy n. Tình tr ng này s t
ng ho c quá lo l ng. Ví d : H và S (tr em phát tri n
ng nói chuy ng, N (tr em r i lo n
19
 i và b ul i, ch d xen vào cu c chuy n trò.
L u hi u cho bi t N mu n nói mà không bi t khi nào hay cách nào
mình có th xen vào cu c trò chuy u qu là hai b n không hi u
c mong mu n c a N nên v n ti p t c câu chuy n c a h ý gì
n hành vi c ã làm m i giao ti p c a N v i
các b n.
+ Giáo viên và cha m có th ng d n cho h c sinh r i lo n ph t k
bi t cá p m t cách thành th o. C ng d n h cách
th c kh ng và duy trì cu c trò chuy n và s tham m t cu c th o lu n
nào cho phù h p. Ngoài ra, giáo viên và cha m c ng d n
thi u niên r i lo n ph t k v kho ng cách giao ti p cho phù h p, c n cho
các em có nhi u th suy ngh à tr l c bi t c n r ng,
ng t ra khó ch u khi các em không ch tài cu c trò chuy n.
+ Khi s ng trong m ng n ào hay nhi u y u t kích thích, các
em d b và giao ti p lúc
này có v t d n. Ví d : Cô N khá lo l ng cho H v s u v ngôn
ng và giao ti p c a H, cô N và H có th trò chuy n v i nhau v nhi u chi ti t
ph c t p trong câu chuy n M Châu, Tr ng Th y, cô N ngh t khá v
ngôn ng và có k p gi n cu i gi h c, cô không
th giáo viên thu v ch m. Em có lên bàn cô N n p bài
u b n cùng ch y lên n p và h i cô m ã
h t gi . H coi ti ng chuông h t gi là d u hi u tan l p nên H b ra ngoài, H
không n c bài vì H không bi t ph i nói v i cô hay chen ngang vào cu c
trò chuy n gi a cô và các b nào.
ng gi i thích các t ho c các c m t m t cách chính xác theo sát
ngh
+ H c sinh r i lo n ph t k ng ch hi u ngh a t ng và các
c m t và không th hi n ý ngh hân tôi” và
i b n vào v i nhau” ho c các em s làm chính xác nh ng gì c
nói và s không hi u nh ng gì n ý, vi ng giáo viên ngh ng
thanh thi c thông minh l m.
+ H c sinh r i lo n ph t k ng suy ngh t s c c th . Th
khi ngh ” quá, do cách em x s trong l p. Có hôm th y giáo h i
ng h không và bây gi là m y gi r i? H ch tr l i l i là “có” và
ng i im. Em không hi u ý là th y mu n h i m y gi r i.
20
 c hi u r ng c n coi tr ng m i quan h v i nh i
n.
+ u này d n nh ng cu c tho i m t chi u b i vì h c sinh r i
lo n ph t k nói v nh ng l c mà chúng ta quan tâm và không ki m
c vi c li
Không hi u nh ng quy t c b c n d trong tài li u hay các
nguyên t c mà t t c m u bi t.
+ G m có nói cái gì và v c, cách x s và cách phân bi t
gi a vi nhàng và cáu g bi c
s khác nhau gi a vi c trêu gh o v i vi a. Các em r i lo n ph t k
ng m t mình làm ch câu chuy n ch có h nói và không màng t i ai có
góp chuy n hay không, ho c nói th t ít v
còn có cách nh ng, l p l i câu nói theo cách không thích h p
và l .
Thi u nh n th c v vi c nh ng gì mà mình nói v i tho i có th
nào t i nh ng cá nhân có liên quan t i mình trong t
+ H c sinh có th nói nh ng câu bình lu n m t cách b c tr c v i nh ng
b n cùng trang l a mà không nh n ra r ng nó gây t b lúng
túng b i nh ng thi u xót khi giao ti p trong su t nh .
Khó nh n bi mc i khác khi trò chuy n
+ H c sinh r i lo n ph t k ng có v trong cu c h i tho
là ch có m t mình c tho i, các em có th ý xem
i nghe
1.1.4.4. m tình c m xã h i c a h c sinh r i lo n ph t k c p trung
h
Lo l ng khi ti p xúc v i các b ng trang l a:
– Quan sát h c sinh r i lo n ph t k i các tr nh
il ib ng trang l a. Gi ng,
ib ng tu i gây ra nhi u lo l i tr nh
ho c l nh d ì các em d dàng ch p nh n thanh thi u niên
ph t k l i em và không có ý ch trích. Vì v y, h c sinh r i lo n ph
t k th i tr nh il i
ng thành c àn vì nhi u ph n h thông c

21
 – Dù v y, c t s h c sinh ph t k thích ti p xúc v i khác
b t k tu m t cách v ng v vì quá th ng
th n, không t nh . Tùy theo ý th c, m t t c a các em mà các em thành
công hay không trong vi c giao ti p. N u không ý th my uc a
mình và bi t nh ng v t b c giao ti p, em có th khi n
i khác th y là em chán ng y (ch nói v m tài), thô l , xúc ph m h
(nói th ng quá).
Ý th c v b n thân:
– h c sinh r i lo n ph t k b u nh n ra b n thân mình không
hoàn toàn gi i khác. Khi các em hi c nh a mình
trong vi c giao ti p so v i b ng trang l a, bi t mình không bình th ng
thì các em ph i phó v i s m t mát trong lòng. Di n bi n tâm lí c a các
em có th tr i qua nh n sau: T c gi n; Ch i b ; Bu n s u; Ch p
nh n; Thích nghi.
– Tuy nhiên, không ph i t t c u tr n này ho c
tr n m t cách tu n t m xúc c a các em có
th b c l n bi n tình c m r
cho các em c . H có th n gì
tránh s c khuy n khích. Khi các
em th y cha m tho i mái, c i m m khi nhìn nh n s th c, ôn t n
và th c t , các em s c m th y t nói v s t c gi n và b c b i c a
mình. S c i m này giúp em ch u ch p nh n và t
là vài g n này:
+ B n không c n nêu ra v c p t i vi c mình
khác m i, hãy ch ng nghe và kiên nh n.
+ ng tìm cách tài tr khi các em mu i.
+ ng làm nh b a h c sinh mà c
h c sinh i. Cho h c sinh nh ng nh n xét th c t p
nh n h c sinh m y u, mà cùng lúc c ct u
c a h c sinh.
– Trong l a tu c l p, các em mu n tách xa cha m
nên r t có th các em s bác b nh ngh h p lý c a cha m . Hãy cho các
em th i gian suy ngh ý ki n cha m u c n thì s tg i
ý ng, th y cô ho i thân, nh ng ai mà
22
 nói chuy n. Có em ch p nh n nghe l i c a th
l i b m , vì c b ch tâm s v i l là chuy n d i
i thân.
Giáo viên c ên bi t qua nh ng tri u ch ng c a tr m c m, s u não:
+ ng t ra bu n r u.
+ D b c b i vì chuy ình ph i rón rén, th n tr ng
nói chuy n khi có m t em.
+ Không ng c, n a khuya th c d y và khó ng l i.
+ Than phi n là lúc nào c t và mu n ng ban ngày.
+ ình th ng.
+ H mình xu ng cho là mình ngu ng c.
+ Nói r ng em ghét cu c s m.
+ Không còn ham thích chuy n bình th ng làm em vui v .
+ Tránh h p m ình, t t nhóm.
– Hi ng, hành vi, c m xúc c a thi u niên ph t k c
u c n thi giúp em thoát kh
– Ph n iv is m c l i. Thay vì s u
não, chán ch ng là em có th ch p nh c tính t k c a mình và ti p xúc
v i h c sinh khác c k , ch d n cho b n trong l p v khuy t t t này, m
trang web v ch ng t k v i m i khác hi t t. B n có
th giúp con b ng cách khuy
phim tài li u, tìm nhóm t ho c nhóm thi em gia nh p, ti p
xúc v i các t ch it k
Nh n bi t c m xúc:
– i v i h c sinh r i lo n ph t k vi c nh n bi t c m xúc b khó
ý th c rõ r t v trí c mình
không gian, không bi t c m xúc mình t i. C yb cb i
v i c m xúc, em không th y, s ch c tr ng thái này nên
th y khó ch u và ngh nó, d ng nói t i chuy t tên cho c m xúc. Em h i:
“Nói dài dòng v c làm gì v y?”
– Giúp các em t ý th u ch nh, cách này áp d ng cho h c sinh
không ý th c trí não c a mình. Chúng ta s mô t
c các em n i k t v i c m xúc, có ngh c a thân hình
là ph n ánh c c m xúc trong lòng. Ví d cha m nói: “M t con bu n
thiu không nói ti ng nào, con có chuy n gì bu n không?”
23
 – ình có th ghi l i m t b ng v c m xúc và d u hi
giúp các em nh n ra tình c m trong lòng:
ng mau l i to = Vui v ho c ph n kh i
R t vai ng, lo âu
Nói nhanh, n ch t = B c b i, t c t i
N m v t ra không nói = Bu n, xu ng tinh th n
m t, l n ti ng = Gi n và r t gi n
– Khi các quen v i nh n xét c i khác v các d u hi u bên ngoài c a
c m xúc, em b u bi t g i tên c m xúc c a mình và r i liên k t tình tr ng
i v i c m xúc: Tay con run con th y con lo l u con nóng
b ng con t
– c ti p theo là khi các em bi t nói v c m xúc c a mình nb
r ng. Tuy v y, xin ch v i vàng gi i quy t chuy u
quan tr ng nh t trong lúc này là s l ng nghe, ch làm thinh l ng nghe con mà
không ph i lúc g t b c m nh n, lên l nó.
1.1.4.5. m hành vi c a h c sinh r i lo n ph t k c p trung h
a) Các v hành vi c a h c sinh r i lo n ph t k c p trung h
– Hành vi là m t hình th c liên l c, mu n bày t m t mong mu n, nguy n
v ng hay nhu c t s em có th không bi t cách bày t nhu c u vì
các em không th nói ho c nói r t kém.
–C t di n t ì nhi u c m
giác ùa t i làm h choáng ng p, b i r i không th suy ngh c. Vi c không
bày t c ý mu n d n t i nhi u ph n ng: T l ình càng lúc càng
m nh, t kích thích t i n các ph n ng c a các em là
nh ng hành vi không phù h p cho m u quan tr ng
c n bi t là các em luôn b òi h i ph i x s thích h ng mà
ì v chuy n x y ra xung quanh, m t môi
ng không ng i làm cho các em không th c u
gì s p x u này s i r i cho các em.
– Tìm ra nguyên nhân gây nên hành vi b ng
ho c y u t ã x c khi hành vi c a h c sinh xu t hi
c hành vi c a các em. M t tr em ph t k s i
nhi kích thích ho c th hi n s ph n kháng hay t c
gi n vì m t s
24
 + n vi c gi i quy t c u vào.
+ Lo l n vi i nhi m v hàng ngày hay s thay
ic nh.
+B i mê v i nh ng m c bi t ho c b
n hành vi t kích thích.
+ Thi u kh p khi có nhu c u, mong mu n hay th hi n c m xúc.
+ Bu n chán, th t v ng.
+ Thi u kh o v b n thân kh i s ch c gh o và b t n t c a các
b nt ng h c.
+ Thi u kh nh, quy t c hàng ngày.
– y, các v v hành vi thanh thi u niên g p ph i c
khác nhi u so v i th i kì th u. Các em c ts v v Hành
vi r nh hình; t xâm kích; cáu gi n; d phân tán s chú ý...
b) Các y u t làm xu t hi n hành vi không phù h p h c sinh r i lo n ph
t k c p trung h
Không hi u l i nói c i khác:
– m i giao ti p v i nhau b ng l u b hay ngôn ng
không l i. Tuy nhiên, c u niên r i
lo n ph t k . Các em có th không hi u l ng v i nh ng
ch d n b ng l i. M t s em khác hi c l i nói m t ph hi u
c ngh c ngh a nét m t, c ch c i
tho i; m t s em t ch i giao ti p b ng cách nhìn vào m i khác thì b
sót m t ph n l n ng ý trong l i nói và do v y các em hi u không tr n v n. Vì
không hi u ngh ên em có th b i cùng giao ti p
dùng ch hay câu nói có n ý ho c m a mai, châm bi c.
– Nh ng em không có ngôn ng , s không bi t cách bày t nhu c u, mong
mu n cho ng i khác hi u mình. Do v
cách thay th bày t ý mu t k t qu mong mu n. Còn khi không
hi u ngôn ng i khác (b ng l i ho c không l i) ho c hi u l m thì các em
sinh ra b c t c, lo l ng, hoang mang. Nh ng c m xúc này có th m
i di n cho r ng h c sinh không tuân theo ch d n hay l i yêu c u và
có ph n h c sinh có th n y sinh nh ng hành vi không thích h p.

25
 Không hi u cách th c v giao ti p:
–G i r i lo n ph t k g p ít nhi c giao
ti p. H có th t ra d i xung quanh, không
mu n ti p xúc v i th ng có th ch p nh p xúc v i h
um u giao ti p. H c sinh có kh mu n có
t cách ph i làm sao, không bi t
nh ng lu t b i tuân theo tùy theo hoàn c nh và không hi u
c ý ng i khác. S ch theo m t chi i r i lo n
ph t k không ý th c s luân phiên khi trò chuy n.
– Khi g p hoàn c nh mà h th y b c,
i r i lo n ph t k có th có hành vi rõ r tránh ho t ch i s
giao ti p.
– Không hi u r ng giao ti u quan tr th a mãn nhu c u và
c mu n c a mình. Các em có th dùng hành vi thay cho vi
c chuy n các em mong mu n.
– Vì không hi u cách th c và s luân phiên trong giao ti p, các em có th
hi u l m, th y r i trí trong m t s ng h p và có m t s hành vi b xem là
không thích h p. Các em khác có th tránh ti p xúc v i
xung quanh.
Thi ng:
H c sinh r i lo n ph t k c bi t g ng lúc c u trúc
sinh ho t b o l n. Ví d : Lúc chuy n ti p gi a hai ho ng ho c lúc ra
không bi t chuy n gì s t i, t i sao gi này l ng n ào, r i lo n
n v y. N u m t s em có r i lo n v giác quan thì kích thích quá m c c ng
thêm nh ng lo l ng làm các em khó ch u nhi ch c
n a thì các em s có bùng n . K t qu cho th y là hành vi không phù h p x y
ra nhi n ti p gi a hai môn h c hay hai ho ng.
giác quan:
– Nhi u h c sinh r i lo n ph t k b r i lo n c m giác, m t s có th quá
nh y c m ho c quá h n ch và có th i vi c não b không di n gi i
ng c m nh n t ng bên ngoài. Các y u kém này nh
n kinh nghi m c a h v i khung c nh sinh ho t, t o ra c m giác d
ch u hay không và bi u l b ng hành vi không phù h p.

26
 – Khi m t hay nhi u giác quan b , có th làm các em c m
th y h t s c lo l ng, b n ch n, r i trí khi n các em có th n tung, gi n d ; th c
các em gi i t a c m giác khó ch u. Các em c có hành
vi l p l i khi trong hoàn c nh m i l y tay,
i nhi u vòng ch n l i nh ng kích thích c m giác t bên ngoài.
– c l i, n kích thích quá ít, các em có th có hành
p. Hành vi hay th y là: t kích thích ho c l p l i, ví d
i, nh y nhót, ph y tay, l t t i l t lui m v t nh m kích thích
m t c m quan riêng bi t.
– ng h p xúc giác không nh y bén, các em có th ch c
nóng, l c bình th ng.
v ng:
– H c sinh r i lo n ph t k có th g i vi u khi n tay
chân và c ng t ng quát l n c ng tinh t . Ví d khác
ng cho n chân. Các em t ra v ng v , hay l n l n gi a
trái và ph i. N u các em có trí thông minh trung bình, tay chân
không khéo léo có th khi n các em b hi u l gây chú ý.
V i các em có kh p, s th hi n hành vi xâm h i b
c có th c.
1.2. GIÁO D ÒA NH
K
1.2.1. Phát tri r
Ti p c n cá nhân trong d y h c là s c th m “cá bi t hoá”
trong d y h c ã nh ngh à “s giáo d c
mà n i dung quá trình h c t p và gi ng d nh b i các nhu c u,
mong mu n c a n i h c và h tham gia tích c c vào vi c hình thành và
ki m soát; s giáo d ng nh ng ngu n l c và kinh nghi m c a
i h c”. “Cá bi t hoá” trong d y h c c à vi c th c hi n quan
m “d y h c l y h c sinh làm trung tâm” hay “d y h c i
h c”, quá trình d y h c này ph i d ng th i là ch th
c a quá trình d y h c bao g m: m cá nhân c a h c sinh (m ch c
n t i, phong cách h c t p, s thích, s u ki n d y h c
cho cá nhân h c sinh…
27
 Trong d y h c cho h c sinh khuy t t t nói chung và h c sinh r i lo n ph
t k nói riêng thì “cá bi c xem là m t trong nh ng nguyên t c t i
c n thi t và m t ch ng m ì vi c th c hi m “cá bi t
ình d y h c cho h c sinh r i lo n ph
t k c trong l p hoà nh p n i dung d y h c cho các em tuy
n m trong t ng th chung c a l p h c song c c c th hoá theo
m cá nhân c a h c sinh r i lo n ph t k . Khi h c sinh r i lo n ph t
k h c trong l p chuyên bi t, vi c ti p c n cá nhân th m chí c c th c
hi n m i K ho ch giáo d c cá nhân, v i các bài d y c
thi t k và ti n hành cho t ng h c sinh r i lo n ph t k (thông qua ti t h c
cá nhân 1 giáo viên – 1 h c sinh).
i v i h c sinh r i lo n ph t k , vi ng các yêu c u v c
cá nhân theo tiêu chu n c a h c sinh c p trung h i
ts y ut n nh t c ng cho h c sinh r i
lo n ph t k c p trung h :
+M trí tu là m t trong nh ng y u t quan tr ng mang tính quy t
i v i quá trình hình thành và phát tri
l c chung cho h c sinh r i lo n ph t k . Vì v y, m trí tu t trung bình
tr u ki n c u tiên giúp h c sinh r i lo n ph t k ti p t c h c
hòa nh p theo C trình giáo d c ph thông 2018 c p trung h .
+ u ki n c h c sinh r i lo n ph t k có th tham gia h c
hòa nh p c p trung h là nh ng yêu c u v nh ng k c thù c a
d ng t t và nh ng k c thù n n t c hình thành c p Ti u h c
n 7 môn h c trong C ình giáo d c ph thông 2018 c p
trung h :
• Nh ng k c thù c a d ng t t r i lo n ph t k : K
n n p l p h c; K p xã h i: Luân phiên h ng
h i tho i v i nhóm s ng ít thành viên; K m soát hành vi c a b n
thân b ng cách t di t s b t n b n thân v i b n thân ho c giáo viên
ng l p.
• Nh ng k n các môn h c: K c, hi u:
H cm k c trôi ch y và hi c ý ngh ng
minh c n; K t: H cm nhìn – sao chép,
nghe – vi t; K c cm n v các
d ng Toán theo C ình giáo d c ph thông c p Ti u h c.
28
1.2.2. Xây d ình giáo d r
t
ng d n v giáo d c hòa nh p cho h c sinh khuy t t t nói
chung, h c sinh r i lo n ph t k u nh n m nh v s d ng
K ho ch giáo d c cá nhân là công c giáo d t qu h c t p
cho h c sinh khuy t t t, h c sinh r i lo n ph t k .
“K ho ch giáo d c cá nhân bao g m các thông tin v : Kh c u;
c m cá nhân; M c và M c tiêu h c k ; th i gian, n i dung,
bi i th c hi n; k t qu i u ch iv i
i h c” u 4, m c 3 ch s 42/2013 ngày
31/12/2013/TTLT- - -

* Thành ph n c a m t b n k ho ch giáo d c cá nhân cs

d ng hòa nh p bao g m:
B ng 1.4: Các thành ph n c a m t k ho ch giáo d c cá nhân
cs d ng hòa nh p
STT Thành ph n N i dung
1 Thông tin chung Thông tin v h c sinh
Thông tin v ình
2 M c tiêu giáo d c M c tiêu giáo d c c c, h c k , n a
h c k , tháng.
3 K ho ch c th , N i dung ho t ng; Cách ti n hành và các
d ch v n liên quan; Th i gian th c
hi i th c hi n; K t qu i
4 - u t qu th c hi n m c tiêu và các
ch nh u ch nh c n thi t
* Ý ngh a b n k ho ch giáo d c cá nhân:
+ Phát huy t a h c sinh r i lo n ph t k ;
+ Gi m thi u ho c kh c ph c khi m khuy t c t lõi c a r i lo n ph t k ;
+ Trang b k ù h p v i tu i và m phát tri n c a h c sinh r i
lo n ph t k ;
+ Chu n b n n t ng c n thi t cho vi c h c hòa nh p c òa nh p
xã h i;

29
 + Khuy ng và giáo viên c n tr ng trong cách ti p c n h c
sinh r i lo n ph t k ;
+ y s ph i h p gi a các giáo viên, giáo viên v i các nhà chuyên
i làm công tác qu n lí;
+ Ràng bu c trách nhi m c i v i s ti n b c a h c sinh r i
lo n ph t k ;
+ Giúp giáo viên t ch c các ho ng giáo d c và d y h c cho h c sinh
r i lo n ph t k có hi u qu ng th i, c a vào k ho ch can thi p cá
c sinh r i lo n ph t k a h c sinh, t
xây d ng các m c tiêu ti p theo phù h p v i kh a h c sinh
r i lo n ph t k ;
+ giúp các nhà qu ra và th c hi n chính sách h tr h c
sinh r i lo n ph t k ình h c sinh, giáo viên tr c ti p d y h c sinh…
+ giáo viên, các thành viên c a nhóm h p tác th c hi n các
ho sóc, giáo d c h c sinh r i lo n ph t k ng
khác nhau: ình, nhà tr ng, c ng…
+ Giúp cho ban giám hi can thi p qu n
c nh ng ho ã và i v i giáo viên và h c sinh r i
lo n ph t k quan tr ng cho vi c ki u qu c a quá
trình giáo d c;
+ có th u qu quá trình d y h c, k t qu
h c t p và rèn luy n c a h c sinh r i lo n ph t k ;
+ có th cm tl ng xã h i l n tham gia vào
quá trình giáo d c h c sinh r i lo n ph t k ình h c sinh r i lo n ph
t k , các t ch c xã h i, các cá nhân tình nguy n,...
* Yêu c u c a b n k ho ch giáo d c cá nhân:
+ Xây d ng m c tiêu cho h c sinh r i lo n ph t k hi u qu có th d a
trên mô hình m
(i) Specific - C th : Vi t m c tiêu cho h c sinh các l c khác nhau
v h c t p, hành vi ho c l c ch , vi c, k ã h i...),
g m các mô t rõ ràng v các k cd c
s ti n b ng d n hành vi (ví d : T m, duy trì,...) và môi tr ng s
c s ti n b và m c (ví d : tu i, không có s h tr , có
s g iýc i l n).
30
 (ii) Measurable - c: T c là có th c ho c quan sát
c, v n là ph i s d ng con s và con s i có ý ngh u
này s giúp bi c s ti n b c a h c sinh là bao nhiêu trong m t kho ng
th i gian nà ó.
(iii) Attainable - Có th c u t t nh t là nên vi t m c tiêu chúng
ta c m th y h c sinh có th và s c v i nh ng d ch v và h tr . Nên
nh r ng n u h c sinh c m c tiêu s m thì chúng ta nên c
tiêu m ti p t c quá trình ã xây d ng.
(iv) Relevant - Phù h p: M c tiêu c n phù h tu i, m phát tri n,
ình... c a h c sinh.
(v) Time-Bound - Gi i h n th i gian: B u b ng vi c xem xét m
ch n t i c a h c sinh nh nh ng gì h c sinh c
có th c m c tiêu sau bao th i gian. Có th giám sát s ti n b c a h c
sinh khi th c hi n m c tiêu.
Ví d : “T s c i thi n k c c a mình" không ph i là m t m c tiêu c th
và có th c vì không rõ cách c s c i thi n và c i thi n bao nhiêu
.
là m c tiêu c th và d c: T có th c bài t cv it 50-
60 t /phút.
1.2.3. Chu b ình giáo
d thông 2018 cho h r trung
h
1.2.3.1. i ng ên, cán b qu n lý th c hi ình
– i ng ên và cán b qu n lý c n có nh ng ki n th c, k
ch c và d y h c hòa nh p cho h c sinh khuy t t t nói chung và h c sinh r i
lo n ph t k nói riêng.
– t s yêu c u c th :
V n c chung:
+ c nh mm a h c sinh r i lo n
ph t k c p trung h .T nd c nh ng ki n th c này
trong quá trình h tr h c sinh r i lo n ph t k c p trung h .
V c c th :

31
 + u ch nh và thi t k ng l p h c phù h p v mc a
h c sinh r i lo n ph t k c p trung h ; Thi t k và s d ng m t s
n, thi t b và h c li u hi u qu h tr h c sinh r i lo n ph t k c p
trung h ; Thi t k và t ch c các bài t p/ho ng h tr h c sinh r i
lo n ph t k c p trung h ;V nd ng g
k t qu giáo d c hòa nh p h c sinh r i lo n ph t k c p trung h .
V ph m ch t:
+ Kì v ng phù h p và tích c c v i các ho ng giáo d c hòa
nh p h c sinh r i lo n ph t k ; Luôn tìm tòi, sáng t o trong các ho ng
h tr h c sinh r i lo n ph t k c p trung h .
1.2.3.2. v t ch t
– th c hi n t t các m c tiêu c th v giáo d c hòa nh p h c
sinh r i lo n ph t k c p trung h vi c chu n b v v t ch t,
n, h c li u… là vô cùng quan tr ng.
–V v t ch ng, l c thi t k xây d ng ph i an toàn, v sinh,
m b o ti p nh n thu n l i cho h c sinh r i lo n ph t k h c hòa nh p:
+ mb ng l p an toàn, s ch s , có cây xanh, thoáng mát, l p h c
ánh sáng, bàn gh phù h p v m th ch t và nh a
h c sinh;
+ ng l p h c s p x p, b trí g p, có các khu
v v t nguy hi m;
+ nhà v t v trí phù h p v i c ng h c gi
gìn v sinh s ch s .
+ Nh u ch nh v ng v t ch t c n có trong – ng l p:
B ng 1.5: Nh u ch nh v ng v t ch t c n có trong và ng l p
Trong l p h c Ngoài l p h c
ng
- m b o s phù h p gi a c u trúc không gian và t - m b o gi a c u
ch c ho ng h c t p trong l p h c, t m b o trúc không gian và
s a giáo viên v i h c sinh và gi a h c t ch c ho ng
sinh v i nhau; - H th v t
- m b o h c sinh r i lo n ph t k nh n bi c ch
s có m t c a mình trong l p h c; ban công, hành lang,
các song s t…
32
 Trong l p h c Ngoài l p h c
ng
- m b o yêu c u v ánh sáng, bàn gh , - Xây d ng
thu n cho t ch c ho ng h c t p c a h c sinh;
- Có ch ng i thu n l i cho vi c di
- Ch ng i c c c nh; chuy n c a m i h c
-S px u ch nh l i phòng h c, không bày bi n sinh.
quá nhi gây m t t p trung chú ý cho h c sinh; - Xây d ng h th ng
- Làm gi m t i thi ng bên ngoài gây m t c s ch, khu v
t p trung v : Nhìn – nghe; Không gian c ng;
- ng d n h c sinh r i lo n ph t k các n i quy sinh s ch s …
v ng h c t p;
–V n, h c li u thi t b d y h c:
+ Có thi t b riêng dành cho giáo d c hòa nh p h c sinh r i lo n ph t
k ;
+ Khuy n khích các t p th t b luy n
t p, d y h c cho h c sinh;
+ Trang b các thi t b h tr cho h sinh tham gia h c hòa nh p:thi t b
giao ti ng và b tr (AAC công ngh th p và công ngh cao), bút
vi t có h tr ; máy tính, máy chi u;
+ n giao ti p có s d ng công ngh và không s d ng
công ngh .
1.2.3.3. ng d ng công ngh thông tin trong qu n lý và trong d y h c
– H c sinh r i lo n ph t k c c sinh trung h khác
có nhu c c giáo d ng có s ng d ng công ngh thông
tin. Vi c h c b ng các thi t b công ngh thông tin ng mang l i h ng thú
v i h c sinh r i lo n ph t k do các em là nh ih c
quan hình nh, d ti p nh n các thông tin t các thi t b do n m b c quy
trình truy n nh n thông tin, vi c h c b ng công ngh thông tin không yêu c u
s ph n h i tr c ti p… do v y d n cho các em nh ng thu n l i trong
h c t p. Ngoài ra, do nh c thù v m t giao ti p và h c nên c n
ng d ng các thi t b công ngh h tr giao ti p cho các em.

33
 – nh ct t
s thi t b h tr có th s d ng cho h c sinh r i lo n ph t k :
+ ng d n qua máy vi tính (Computer-Based Instruction): ng d n
qua máy tính t c là s d ng công ngh c các
ình máy tính d y k nv nt ,k
xã h i, hi u phép xã giao và gi i quy t v xã h i.
+ Giao ti p có d n d t (Facilitated Communication): Giao ti p có d n d t
là m t k id nd tr th ch t ho c h tr khác
nh i có khi m khuy t giao ti p có th ch vào hình nh, ch
cái in, t ng ho t c. Giao ti p có d n d t có
tác d ng giúp trẻ em r i lo n ph t k ho c khuy t t t khác b c l k
giao ti c vi t hi n th y.
+ ng d ình (Video-Based Instruction) ho c Video làm m u
(Video Modelling): ng d ình (còn g i là video làm m u
Video Modeling) là m cd yh
s d ng nh ì u hành vi/k n.
i xem s ình v i và b t
c nó. Video có th do h c sinh t làm m xem l
1.2.3.4. Ki n k t qu h c t p
V t qu h c t p c a h c sinh r i lo n ph t k :
t qu h c t p c a h c sinh r i lo n ph t k là m t vi c làm
a h c sinh r i
lo n ph t k khi mà k t qu làm bài không ch do nh ng k a các em
h n ch mà còn có th do các v tâm lí ho c b n thân các em không hi u
t m quan tr ng c a vi c hoàn thành bài ki m tra do v y không hi u là ph i n
l t k t qu cao... Vi u ch t qu h c t p không
nh nh k t qu h c t p c a h c sinh r i lo n ph t k mà còn
giúp g ti u ch nh ho ng d y
h c c a mình.
t qu h c t p c a h c sinh r i lo n ph t k nh m m
thu h nh m c c a h c sinh v ki n th c,
k so v i m c tiêu d y h ã ra, công khai hoá các nh n
nh v c và k t qu h c t p c a m i h c sinh, c a t p th l p, giúp h c

34
sinh nh n ra s ti n b c ng t n t i c a cá nhân h c sinh, khuy n
y vi c h c t p c a các em so v i m c tiêu c ình t
ra t i nh ng th n c th (th hi n qua chu n).
M t khác các k t qu ki òn có tác d ng giúp cho cán b
qu n lí giáo d c các b c bi t m c so v i m c tiêu môn h
h có th u ch nh ho ng chuyên môn c tr khác
nh nm nh. Các k t qu này còn giúp cho vi c phát
tri n nh mm my uc ình, sách giáo khoa, khi c n
thi t có th ki n ngh các tác gi u ch nh l i.
y, vi c ki ng th i th c hi n hai m
v a cung b c thông tin ph n h i v quá trình d y h c, v u khi n
h u hi u chính quá trình này.
Các k t qu ki cung b c nh ng thông tin chính xác,
t ng quát v k t qu h c t p b m t
k ình khi c nh chu ình chi ti t); các cán b ch
ng d n th c hi ình các vùng mi n khác nhau ho c
giúp ph huynh h c sinh khi h l a ch n cách giáo d c, ch n h ng ngh
nghi p cho con em h .
Vi nh m ng môn h c s quy nh n i
ình th t qu h c t p c a h c sinh.
Vi i dung th c hành c n ph i ti ng b v i ph n lí
thuy ánh giá không nên ch d ng nh ng câu h i lí thuy t có n i dung
th c nghi m mà ki m tra h c sinh t làm th c hành, thí nghi m.
Các ng d t qu h c t p dành cho
h c sinh khuy t t t nói chung và c p trung h nói riêng:
+ s 58/2011/TT- ngày 12/12/2011 v quy ch
giá, x p lo i h c sinh trung h và h c sinh trung h c ph thông; Th ng
26/2020/TT- i, b sung quy ch
giá, x p lo i h c sinh trung h và h c sinh trung h c ph thông ban hành
kèm theo s 58/2011/TT- c a B Giáo d o.
+ ch s 42/2013 ngày 31/12/2013/TTLT- -
- nh chính sách giáo d iv i khuy t t t.
+ 03/2018/TT- nh v
Giáo d c hòa nh p.
35
 t qu th c hi n k ho ch can thi p cá nhân:
bi t k t qu làm vi c theo k ho ch m t cách xác th c, giáo viên và các
nhà chuyên môn ph c sinh r i lo n ph t k c
c c a mình t t c các c : T ng, nhóm và cá nhân.
+ i là vi c ki m tra xem các m c tiêu dài h n và m c tiêu ng n
h c hoàn thành hay không, li u s l a ch n c
không và li u các n c hi n có phù h p hay không.
+ ch c sinh r i lo n ph t k
mà còn cho giáo viên, cho môi tr ng gi ng d ...
c ti n hành m t ho c hai l n m
i v i nh ng h c sinh r i lo n ph t k có kh c
bi t, vi u trong nh ng kho ng th i gian ng ng
xuyên là c n thi t.
Trong m t k ho ch can thi p, tiêu chí, cách th c và th
c nêu rõ t ng m c tiêu dài h n ho c ph
M n can thi p v a là k t qu , v ,n nt n
ti p theo di n ra. K t qu c a vi i s t o nên m t s b um i
i ti p di n m t chu trình liên t c m i. Qua kinh nghi m th c ti n
nhi u chuyên gia th y r ng, vi c gi tính liên t c c a chu trình
tr ng s n ph m cu i cùng.
ho ch can thi p cá nhân c n ph i d a trên k ho ã xây
d ng mà c th là m ã i cùng c a vi
ph i xây d c m t k ho ch can thi p ti p theo cho h c sinh
n u ch nh k p th i ngay trong quá trình th c hi n k ho ch
là m t công vi c không th thi u.
N :
– Các m ã xây d ng, h c sinh r i lo n ph t k c m c tiêu
nào, m h c sinh c các m c tiêu.
– M c tiêu nào d ng l i, m c tiêu nào d y ti p k ho ch m i.
– Nguyên nhân nào ng t i vi c h c t t các m c tiêu, h c sinh h c
không t t các m c tiêu.
– Các m c tiêu xây d ng cho k ho ch ti p theo.
– S ti n b c a h c sinh r i lo n ph t k trong quá trình h c t p.
– H p tác c ình, s tích c c c a các thành viên tham gia giáo d c.
–S d dùng, trang thi t b trong quá trình giáo d c.
36
 :
– ti n b c a h c sinh r i lo n ph t k c n xây d ng và th ng
nh t các n u. Ti ng
xuyên trong quá trình h c sinh r i lo n ph t k tham gia vào l p h c hòa nh p.
– Ti nh kì h c sinh theo quý hay theo h c kì.
– a h c sinh r i lo n ph t k t i nhi u th m và
ng khác nhau.
– Bên c nh vi c sinh r i lo n ph t k , c n ti n hành
s tham gia c a các cá nhân trong quá trình th c hi n k ho ch.
Có th l a ch n c hai hình th c: t
tham gia xây d ng và th c hi n k ho ch can thi p cá nhân t mình
ng th i c tham gia c a các thành viên khác trong nhóm.
tham gia c a các cá nhân c ên s d kp
th u ch i trong khi th c hi n k ho ch can thi p.
Trên ng d t qu h c t p c a h c sinh r i lo n ph t
k c p trung h theo K ho ch giáo d c cá nhân, ph n ti p c n hình thành
c môn h c s c trình bày trong C i v i m i môn h c.
1.3. M Ý/TÌNH HU
X R
LO H ÒA NH
Trong quá trình tham gia h c hòa nh p, h c sinh r i lo n ph t k g p
m ts v n k t qu h c t p và sinh ho t c a
h gi i quy c nh ng tình hu n
có các k nh n di n và gi i quy t các v
–V v i gi i tính: V i h c sinh r i lo n ph t k s u khi n
c m giác gi i tính c a mình. Nhi u h c sinh c m th y b t n v i nh ng thay
i bên ngoài c a mình.
– H c sinh d n i nóng, b ng và hi u th ng, có các hành vi gây g v i
b ng tr ng, v ng quá
m c ho c v i nh ng n i thì l i hay c c tính, nh lâu v i nh u
ho c nh i gây ra s không hài lòng.
– Các v v hành vi: Nh i bên trong tá ng tr c ti n
tình c m và hành vi do s ng các hóc – môn. Nh i bên ngoài

37
khi n cho thanh thi u niên b u ngh ình không còn là tr i
thân c u k v ng h c sinh có nh ng hành vi chín ch ng

– gi i quy c các tình hu ng và nh n

ph i t trang b ki n th c v các k u; k p, k
qu n lý hành vi và các ph p, d y h c thù v i h c sinh
r i lo n ph t k .
– Không có m t công th c chung nào mô t h a h c sinh
r i lo n ph t k ts n hình c các giáo viên
nhi u kinh nghi m làm vi c v i h c sinh r i lo n ph t k rút ra:
+ c không bi i b n; không quan tâm và
không có cách ng x phù h p v i các m i quan h xung quanh (th y cô, b n).
+ u khái ni m th i gian, không gian khi th c hi n
ho ng.
+ Thích làm vi c t do và ch thích m t s công vi c quen thu c.
+ Tính t ch c trong vi c th c hi n nhi m v h c t p kém.
+ nh trình t công vi c.
+ C m th y không tho i mái, lo l ng/gi n d khi không bi t th t các
s vi c.
+ C m th y không tho i mái, lo l ng ho c gi n d khi không bi t ph i làm
gì và làm nh th nào ho c giao nhi m v m i.
+ c th hi n ý ki n c a b n thân b ng giao ti p có l i
và giao ti p không l i.
+ c th c hi n n i quy t i l p h c.
+ Có th có hành vi b ng n b n thân và ho ng
c a l p.
+ Kh p thu các ki n th c, k c bi t
là nh ng ki n th c, k òi h i kh ng.
– i ng chi c chung mà giáo viên d y h c hòa nh p c n
làm t t vi c qu n lý hành vi và t ch c giáo d c h c sinh R i lo n
phát tri n:
+ Cho h c sinh bi u gì s p x y ra (h tr d .
+ t k v ng, nh t quán và th c hi n theo (h tr d .
+ Th a nh n vi c h ã tuân th các yêu c u c a b n.
38
 + Nói v i h c sinh c th nh ng gì b i và cho phép h c sinh
c quy tuân th k v ng c a b n.
+ Cho h c l a ch n.
– i v i m t s h c sinh g ngôn ng , cho h c sinh xem
ho ng ho dùng/sách v mà h c sinh s s d ng ti p theo là h u ích
khuy n khích h c sinh chuy n t ho ng này sang ho ng khác.
+ N u có th , hãy s d ng m t l ch trình h c sinh bi t m t ngày c a
mình s di này.
+ Cho phép h dùng/sách v chuy n ti p t ho ng
này sang ho ng ti p theo.
+ c ng và chuy ng hành vi có v thay vì nói “d ng”
ho c “không”.
+ N u h c sinh có v b kích thích quá m c t u vào c a giác quan,
ch ng h n, hãy h c sinh n m
t gi ng.
+ Ch d n rõ ràng, ng n g n và c th .
+ T n d ng nh ng kho nh kh c có th d c/ m
v , bài t p… nhi u h c sinh làm t u chúng bi t khi nào nhi m v s
k t thúc
+ M t s h c sinh phát tri n m c th c hi n các ho ng th c
hành ho c tr c quan có c u trúc.
+ Gi bình t i h c sinh.

39
 ÌNH GIÁO D C PH THÔNG 2018
DÀNH CHO H C SINH R I LO N PH T K
C P TRUNG H S

TH ÌNH GIÁO D
THÔNG 2018 DÀNH CHO H
ình giáo d c ph thông 2018 dành h c sinh r i lo n ph t k
c u ch nh nh m phù h p v m phát tri n và kh c
t p c a các em. Vi u ch ình Giáo d c ph thông m c
th hi n trong vi nh m c tiêu, l a ch n n u ch
pháp, tài li u và h c li yh t
qu h c t p c a h c sinh r i lo n ph t k c p trung h .

2.1: u chình Ch ình giáo d c ph thông 2018

dành cho h c sinh r i lo n ph t k
êu d
u ch nh m c tiêu h c t p th hi n s i trong c u trúc m c
tiêu và m t c m c tiêu m i bài h c.
40
 u ch nh m c tiêu d y h u ki n tiên quy mb ng
t ch c các ho ng h c t p, s thành công trong d y h c c a giáo viên và
s l i ki n th c có hi u qu c a h t m c tiêu h c t ã ra.
iv th c hi n cá th hoá trong
d yh ng ti p c c cá nhân c a m i h c sinh. Cá nhân hoá
là nhân t khuy n khích h ng thú h c t p c a h c sinh; h cl a
ch n m c tiêu h c t p c a mình c là cách phát huy tác d ng c a vi c cá

2.1.2.
M ih u có nh c và nhu c u khác nhau, do v y giáo
viên c u ch i n i dung và yêu c u sao cho phù h p v i kh
a m i h c sinh r i lo n ph t k u ch nh n i dung h c t p cho
h c sinh r i lo n ph t k bao g m:
+ u ch nh m yêu c u c a ki n th n hóa.
+ u ch nh v m v n d ng ki n th c c a h c sinh.
+ u ch nh v th ng cho t ng n i dung h c t p cho phù h p v i
m c a t ng h c sinh r i lo n ph t k .
y, n i dung d y h ã c thi t k nh c m c tiêu
d yh c th hi n và s p x p theo h th ng, trình t logic ch t ch trong
các môn h c c th . M i môn h c s p x p theo các ch ,m i
ch g m nhi u bài h c, m i bài h c ch ng m t s ng ki n th c, k
nh. Bài h n c a quá trình d y h c, trong m i bài
g m có n i dung ki n th c, các k n luy n t p, nh ng n i dung và hình
th c ôn t p, ki m tra. Do v y, m i môn h c giáo viên c n thi t k bài h c có
hi u qu u ch nh v n i dung cho phù h p v i t ng h c sinh
r i lo n ph t k .
2.1.3. ch v
–V m v phát tri n nh n th c c a h c sinh r i lo n ph t k c p
trung h các em c y h c linh ho t:
– ng s d Tr c quan hành
ng và tr c quan hình nh (Hình nh, chu i hình hóa, bi
hóa…)

41
 – Xây d ng các bài t p phù h p v i kh c c a m i h c sinh
r i lo n ph t k h c sinh r i lo n ph t k c luy n t p l pl i
các ki n th c bài h c.
– H n ch s d i. N u s d ng nhóm
n u ch nh ngôn ng cho phù h p v i kh
n th c c a h c sinh và k t h p v i tr c quan hình nh nh m h tr
h c sinh hi u nhi m v t
– ng ng d ng các công ngh d y h c 4.0: Thi t k bài h c trên
Powerpoint, thi t k các bài luy n t p tr c nghi c s d ng máy tính.
– T ch y h c theo nhóm, nhóm hai b n cùng ti n,
nhóm 4 b n chia s h c sinh r i lo n ph t k h c các bài trong các
gi h c.
– Thi t k các trò ch c t p ng d ng các ki n th c trong các bài h c
giúp h c sinh r i lo n ph t k tham gia h c t p tích c
– ng xuyên v n d ng viên,
ng khi h c sinh r i lo n ph t k tham gia h c t p có hi u qu và
u có ti n b .
Giáo d c hòa nh p h c sinh r i lo n ph t k c p trung h có th
s d ng b n ki yh u ch
(i) u ch nh theo ki ng lo t:
Trong l p h c sinh r i lo n ph t k g p ít khó ng
và h c t p, thì ch òi h giúp h c sinh ti p nh n
cùng n h c sinh khác. T t c h c sinh trong l ng t i
m c tiêu h c t p chung trong cùng m t ho ng. Có th u ch nh v cách
gi ng d y ho c s d ng thi t b h tr , ch ng h d ng hình
hóa, bi ng cho h c sinh r i lo n ph t k ... ho c thêm th i gian cho h c
sinh th c hi n nhi m v ho c h tr cá nhân cho h c sinh.
(ii) u ch nh theo ki ình :
T tc h ch cm ình nh ng m c
khác nhau. Khi th c hi n s p x p n i dung
các c nh n th c khác nhau c a h c sinh. T i h c sinh
c ti p thu m t s ng và m ki n th c nh nh phù h p v i kh
a mình.

42
 (iii) u ch nh theo ki u trùng l p giáo án:
H c sinh r i lo n ph t k g p r t nhi ng nh n
th c, song v n tham gia vào ho ng chung c a ti t h c n i m c tiêu
ki n th c khác. Ho ng h c t p c a h c sinh r i lo n ph t k trong l p
h c ch y ò là m t m c tiêu khác.
(iv) u ch nh theo ki u thay th :
H c sinh r i lo n ph t k không th tham gia vào các ho ng h c t p
chung c a l p h c trong m t s th i gian và n i dung h c t p c th . H c sinh
r i lo n ph t k c yêu c c nh ng m n
các b n h c khác trong l u này có th di n ra trong l p h c hòa nh p
ho c trong m ng thay th .
Tóm l y h c c n kích thích kh i
l c c a m i h c sinh, nâng cao vai trò ch ng, tích c c cá nhân c a m i em.
2.1.4. tài li và h
Tài li u và h c li u d y h u ki n thi t y m b o cho h c sinh
tham gia vào các ho ng h c t p. S u ch nh này g n li n v i n i dung
bài h c, môn h y h c mà giáo viên s s d ng trong
quá trình d y h c. Bên c nh tài li u và h c li u là nh
ti n d y h c chung, giáo viên s d n riêng phù h p v i
m nh n th c và h ng thú c a h c sinh r i lo n ph t k . dùng,
n d y h c ch th c s có hi u qu khi h c sinh thích thú khám phá
nh n th c v Vi c này liên quan tr c ti ns
chu n b dùng, thi t b d y h c c a giáo viên trong m i ti t h c phù h p
v im i dung bài h c và s tham gia c a h dùng, thi t b
d y h c l y t ngu n chính th c c a các d ch v giáo d c, ho c do giáo viên
và h c sinh t thi t k , t làm b n s n có, r ti n và h u ích t i
c giáo viên và h c sinh t tìm ki u ch nh tài
li u, h c li u bao g m:
+S px li u trong sách.
+ u khác.
+ Các bài khoá tr ng tâm.
+ S d ng tài li u b tr .
+ n h tr cho vi c ghi chép.

43
 + u c a giáo viên.
+ In ch to.
+ Các thi t b c bi t h tr bao g m: Máy ch , máy tính, máy vi tính,
video, thi t b nt n tho i.

H c sinh r i lo n ph t k g p nh
giao ti p v i khác. N u kh c ph c s m s giúp các em t
hòa nh p.
H c sinh r i lo n ph t k g p nh ng ngôn ng vì không
hi u ngôn ng c a giáo viên nên c không hi u các ch d n và và các thông
tin ch ch t khác mà giáo viên mu n truy n. ng th ng,
t các câu h i, hay yêu c u tr giúp hi n ngôn
ng . Trên th c t , các h c sinh này có th d dàng b giáo viên ph t l vì th c
ra nhi u h giáo viên chú ý vì các em lúng túng vì không hi u.
y mà giáo viên có th s d h tr
giao ti p v i h c sinh b ng các cách:
– Giao ti n và l p l i:
+ Dùng các câu ng n và rõ ràng và ch dùng các t mà h c sinh có th th c
s hi u;
+ Nói tr c ti p v i h c bi i g ng s c
h c/hi u;
+ Nói rõ ràng và không quá nhanh ho c quá ch m;
+ Tránh s d ng n d và so sánh;
+ Tránh s d ng thu t ng và các tên không thông d ng c v t, ý
ng ho ng;
+ ng xuyên l p l ng d n, ch d n và thông tin quan tr ng;
+ L p l i thông tin tr c ti p v i cá nhân h i g ng s c
h c/hi u.
– ng s d ng v t th t và ch ng h a b ng th c t :
+ Có m t câu châm ngôn c "M t b ng hàng ngàn l i
n có ngh à m t b c tranh ho c m v t th t có th
làm rõ m t khái ni m cho h c sinh m t cách hi u qu u so v i m t mô
t dài ho c mô t b ng r t nhi u thu t ng khác. H c sinh r i lo n ph t k

44
 ng l i r t l n t vi c s d v t và tranh th t khi d y và giáo viên c n
th s d ng thêm nhi v t và tranh nh b t c khi nào có th . Vi c giáo viên
s d ng ch ng minh b ng th c t và cho h i tham gia ho ng
th c t c à cách r t h u hi t u ki n thu n l i cho h c t p.
+ Giao ti p b ng tranh. h tr giao ti n cho các h c sinh em
này và giúp các em tin là mình có th giao ti p ng h c và tham gia h c
t p, giáo viên có th s d ng các tranh giao ti p. Tranh giao ti p có th c
s d ng theo hai cách:
• S d ng, tranh, nh mô t n i dung bài h c ho c nh ng khái ni m m i
c giúp h c sinh d nh n bi t và hi u v nh ng n i dung mà giáo
u này làm cho ngôn ng và thu t ng giáo viên s d ng d hi u
i v i m i h c sinh em.
• i v i h c sinh r i lo n ph t k r t ít ho c hoàn toàn không có kh
p, giáo viên có th p m t b ng tranh nh th hi v t,
i và s ki n quan tr ng có th n hàng ngày ng. Giáo viên
và các h c sinh khác có th s d ng b truy p cho h c
truy t các p cho giáo viên và các
h c sinh khác.
2.1.6. ch
t qu h c t p c a h c sinh nh m m i các thông
nh m c c a h c sinh v ki n th c, k à thái
so v i m c tiêu d y h ã ra, công khai hoá các nh nh v c và
k t qu h c t p c a m i h c sinh, c a t p th l p, giúp h c sinh nh n ra s
ti n b c ng t n t i c a cá nhân h c sinh, khuy y
vi c h c t p c a các em so v i m c tiêu c ình t ra t i nh ng th i
n c th (th hi n qua chu n).
M t khác các k t qu ki òn có tác d ng giúp cho cán b
qu n lí giáo d c các b c bi t m c so v i m c tiêu môn h
h có th u ch nh ho ng chuyên môn c tr khác
nh nm nh. Các k t qu này còn giúp cho vi c phát
tri n nh mm my uc ình, sách giáo khoa, khi c n
thi t có th ki n ngh các tác gi u ch nh l i.

45
 y, vi c ki ng th i th c hi n hai m
v a cung b c thông tin ph n h i v quá trình d y h c, v u khi n
h u hi u chính quá trình này.
Các k t qu ki cung b c nh ng thông tin chính xác,
t ng quát v k t qu h c t p b t
k ình khi c nh chu ình chi ti t); các cán b ch
ng d n th c hi ình các vùng mi n khác nhau ho c
giúp ph huynh h c sinh khi h l a ch n cách giáo d c, ch ng ngh
nghi p cho con em h .
Vi nh m ng môn h c s quy nh n i
ình th t qu h c t p c a h c sinh.
Vi i dung th c hành c n ph i ti ng b v i ph n lí
thuy d ng nh ng câu h i lí thuy t có n i dung
th c nghi m mà ki m tra h c sinh t làm th c hành, thí nghi m.
Vi c sinh r i lo n ph t k có th áp d ng theo
26/2020/TT– s im ts uc p
lo i h c sinh trung h , trung h c ph thông

ms i trong T 26/2020/TT– v u 14
– Quy ch p lo i H c sinh
trung h và H c sinh trung h c ph thông do B Giáo d
t o ban hành:
1. Vi t qu giáo d c c a h c sinh khuy t t c th c hi n
theo nguyên t ng viên, khuy n khích s n l c và ti n b c i h c.
i v i h c sinh khuy t t t h c t c giáo d c hòa
nh p, k t qu giáo d c môn h c ho c ho ng giáo d c mà h c sinh
khuy t t c yêu c ình giáo d
i v i h c sinh bình th m nh yêu c u v k t qu
h c t p. Nh ng môn h c ho c ho ng giáo d c mà h c sinh khuy t t t
không có kh ng yêu c t qu th c
hi n K ho ch giáo d ng n i dung môn h c,
môn h c ho c n i dung giáo d c mi n.

46
2.2. H ÌNH GIÁO
D
T
2.2.1. Môn Ng
2.2.1.1. M c tiêu ti p c c c a môn Ng ình
giáo d c ph thông 2018 cho h c sinh r i lo n ph t k
– Môn Ng ình giáo d c ph thông 2018 bao g m các
n

2.2: N i dung môn Ng ình giáo d c ph thông 2018

– Yêu c u c t v i môn h c ng p ình giáo d c
ph thông 2018 c p trung h :
B ng 2.1: Yêu c cc t v i môn h c ng p6
ình giáo d c ph thông 2018
Thành ph n H c sinh r i lo n
L p6
c ph t k
c 1.1. c 1.1. c
c hi u n i dung c hi u n i dung
– c ng chung v – c ng
n; nh n bi c các chi chung v n; nh n
ti t tiêu bi tài,câu chuy n, bi c các chi ti t tiêu
nhân v t trong tính ch nh th tác bi tài, câu chuy n,
ph m; nhân v t trong tính
– c ch c n; ch nh th tác ph m;

47
Thành ph n H c sinh r i lo n
L p6
c ph t k
– c tình c m, c m xúc – c ch c a
c i vi t th hi n qua ngôn n;
ng n; – c tình c m,
– Tóm t n m t c m xúc c i vi t
cách ng n g n; th hi n qua ngôn ng
c hi u hình th c n;
– cm ts y ut c a – Tóm t n
truy n truy n thuy t, c tích, m t cách ng n g n;
ng tho i; c hi u hình th c
– c – cm ts y u
m nhân v t th hi n qua hình t c a truy n truy n
dáng, c ch ng, ngôn thuy t, c ng
ng , ý ngh a nhân v t; tho i;
– i k chuy n – c
ngôi th nh i k m nhân v t th
chuy n ngôi th ba; hi n qua hình dáng, c
– c s ti ng, s dòng, ch ng, ngôn
v n, nh p c c bát; ng , ý ngh a nhân v t;
– Nh – i k
c hi n qua t ng , chuy n ngôi th nh t và
hình nh, bi n pháp tu t ; i k chuy n ngôi
c tác d ng c a các y u th ba;
t t s và miêu t – c s ti ng, s
– c hình th c ghi chép, dòng, v n, nh p c
cách k s vi i k chuy n l c bát;
ngôi th nh t c a h i kí ho c du
kí; Liên h , so sánh, k t n i
Liên h , so sánh, k t n i – c nh m
– c nh m gi ng gi ng nhau và khác nhau
nhau và khác nhau gi a hai nhân gi a hai nhân v t trong
v t tro n; n;

48
Thành ph n H c sinh r i lo n
L p6
c ph t k
– c bài h c v cách ngh c m r ng
và cách ng x c a cá nhân do – c
ã c g i ra; t i thi
c m r ng h c có th lo dài
– c t i
thi c có th b ã h c;
lo i – H c thu c lòng m t s
ã h c;
– H c thu c lòng m t s n
trình;
ình;
1.2. b n thông tin 1.2. n thông tin
c hi u n i dung: Ch c c hi u n i dung: Ch
các chi ti n; ch ra c các chi ti t trong
c m i liên h gi a các chi n; ch cm i
ti t, d li u v n liên h gi a các chi ti t,
c n; Tóm t c các ý d li u v i thông tin
chính c a m n trong m t b n c n; Tóm
n thông tin có nhi u t c các ý chính c a
n. m n trong m
c hi u hình th c b n thông tin có nhi u
– c tác d ng c a nhan n.
m c, ch m, s c hi u hình th c
th t và d u dòng trong – c cách tri n
n. n thông tin
– n thu t l i theo tr t t th i gian và
m t s ki c m i quan theo quan h nhân qu .
h gi nv i
m a nó.
– c cách tri
b n thông tin theo tr t t th i
gian và theo quan h nhân qu .
49
Thành ph n H c sinh r i lo n
L p6
c ph t k
Liên h , so sánh, k t n i Liên h , so sánh, k t n i
– c vai trò c a các – c vai trò c a
n giao ti p phi ngôn n giao ti p
ng ; phi ngôn ng ;
– Ch c nh ng v t – Ch c nh ng v n
n có liên quan n
n suy ngh ng c a n suy
b n thân. ngh ng c a
c m r ng: Trong 1 c, b n thân.
c t i thi n thông c m r ng: Trong 1
tin có ki dài c t i thi u
ã n thông tin có
h c ki dài
ng v
b ã h c.
2. Vi t 2.1 Quy trình vi t: Vi n 2.1 Quy trình vi t: Vi t
b c: chu n b n b m các
c khi vi t; tìm ý và l p dàn ý; c: chu n b c khi
vi t bài; xem l i và ch nh s a, rút vi t; tìm ý và l p dàn ý;
kinh nghi m. vi t bài; xem l i và ch nh
2.2. Th c hành vi t: s a, rút kinh nghi m.
- Vi l i m t tr i 2.2. Th c hành vi t:
nghi m c a b n thân; dùng - Vi l i
i k chuy n ngôi th nh t m t tr i nghi m c a b n
chia s tr i nghi m và th hi n i k
c c s vi c k . chuy n ngôi th nh t
- Vi l i m t chia s tr i nghi m và th
truy n thuy t ho c c tích. hi n c c s
- Vi c nh sinh vi ck .
ho t.

50
Thành ph n H c sinh r i lo n
L p6
c ph t k
- c bát; vi n - Vi l i
i c m xúc c a mình sau m t truy n thuy t ho c
cm c bát. c tích.
- Vi ình bày ý ki n v - Vi
m t hi ng mà mình quan c nh sinh ho t.
tâm: - Vi ình bày ý
cv và suy ngh ki n v m t hi ng
c i vi c lí l mà mình quan tâm.
và b ng ch làm sáng t - Vi n thuy t
cho ý ki n c a mình. minh thu t l i m t s
- Vi n thuy t minh thu t ki n.
l i m t s ki n.
3. Nói và 1.1. Nói: K c m t tr i 1.1. Nói: K cm t
Nghe nghi iv ib n tr i nghi
thân, th hi n c m xúc và suy i v i b n thân, th
ngh tr i nghi c hi n c m xúc và suy ngh
m t truy n thuy t ho c c tích v tr i nghi
m ng, bi t s c m t truy n thuy t
d ng các y u t ng, kì ho c c tích.
p d n trong 3.2. Nghe: Tóm t t
khi k ; trình bày c ý ki n v c n i dung trình bày
m tv i s ng. c i khác.
3.2. Nghe: Tóm t cn i 3.3.
dung trình bày c i khác. tác: Tham gia th o lu n
3.3. : Tham trong nhóm nh v m t
gia th o lu n trong nhóm nh v v c n có gi i pháp
m t v c n có gi i pháp th ng nh t, bi t câu
th ng nh t, bi t câu h i và h i và tr l i, bi t nêu
tr l i, bi t nêu m xu t m xu t d a trên
d a trên các ý t c. các ý t c.

51
 m c a h c sinh r i lo n ph t k khi tham gia h c t p môn
Ng
Môn Ng h i v i h c sinh r i lo n ph t
k c p trung h b i khi m khuy t v ngôn ng là m t trong nh ng
khi m khuy n hình c a h c sinh r i lo n ph t k .
V n t c a h c sinh r i lo n ph t k c
hi u ngh khó, t ng ngh
Kh c – hi u: Có th c là k n và quan
tr ng nh t trong các k c t p. H c sinh r i lo n ph t k có kh
c trôi ch y và hi u ý ngh ng minh c pk
trong vi c hi u ý ngh àm n c n.
Kh t: Vi t tay là m t ho ng ph c t òi h i ph i có s ph i,
k t h p nhi th c hi n m t chu i các k ì th ,
có th có r t nhi u y u t ình vi t: các v v
v ng, v v th giác; v trí nh hình i v i h c sinh r i lo n ph
t k n u không g p các v t tv v ng thì kh t r t t t vì m
m nh c a h c sinh r i lo n ph t k là trí nh hình nh, sao chép và tái hi n
hình nh ch t t. Tuy nhiên h c sinh r i lo n ph t k th hi n s y u kém
trong l p dàn bài, s d ng các lo i t r t h n ch , vi
c thi u logic, t vi t ch m, cách trình bày bài vi t m c l i s d ng
các d u ch m câu và các quy t c ng pháp. K ol n: h n ch
trong vi c vi c hoàn thành các bài t c sinh r i lo n ph t k
ng s d ng r t ít t ng , t ng không linh ho t, không bi t v n d ng các
k thu c ngôn ng di t bài t u qu .
V i môn Ng ti p c n môn h u ch nh –
h tr : Trung bình ( c kho ng 50 – 60% n i dung ki n th c, k ).
ng d n th c hi ình môn Ng c sinh r i
lo n ph t k
ng d n d c
– h c sinh r i lo n ph t k tham gia h c môn Ng
trình giáo d c ph thông 2018, c n th c hi n sau:

52
 1: 2: 3: 4: 5:
T L L Th
tin và xây à n ho k
d và cách h d
d th
h
2.1 ng d n d c hi u cho h c sinh r i lo n ph t k h c môn
Ng g trình giáo d c ph thông 2018
ng d n d c hi u
– Thi t k các d ng bài t p các d ng khác nhau cho cùng m t n i dung
c (b n tóm t t, b n t ng thu t, các trình bày khác...);
– nh và gi i ngh a nh ng t , c m t khó cho h c sinh tr c khi
vào gi h c. Khuy n khích h c sinh k l i n c;
– t câu h i tìm hi u n i dung chính c a bài;
– Kích ho t vi c sáng t o, khích l ng viên h c sinh t tin, ch ng;
– c di n c c phân vai, k chuy p v i kh
c a h c sinh;
– T ch c các ho ng v tranh phác h a nhân v c bi ch
tr i nghi m các tình hu ng mà nhân v ã tr i qua.
–T c, vi t v i nhi u lo i tài li u mà h c sinh yêu thích: Sách giáo
khoa; truy n; báo; tranh qu ng cáo; nhãn hi u; l i bài hát…
– Chia làm nhi u kho ng th i gian ng n trong ngày t 10 – 15
phút/l n. Luy c, vi t v i riêng v i giáo viên; b n; m
ình.
ng d n d y vi t
– L a ch n bài vi t phù h p v i kh u c a h c sinh, yêu
c u bài vi t ng n g ng và xúc tích;
– Th ng xuyên, giúp h c sinh bi t cách t o l n, vi t
dàn ý;
– D y k thu t vi t: Vi , câu, chính t ;
– D y vi d ng câu ng n, d hi u; l p dàn ý…
– Không trách ph t khi h c sinh vi t sai. Khoanh tròn t h c sinh vi t sai.
Yêu c u h c, s a l t l i nhi u l n t
53
 ng d n h c sinh h c nghe nói
– Làm m u: Giúp h c sinh bi t cách s d ng các câu ng trình bày,
nói nh ng n ã vi c t p th l p rõ ràng, m ch l c;
– Dành th i gian cho h c sinh l ph n h i;
– cv s l t, ch i, ph n h i;
2.2.1.4. Minh h ng d n h c sinh r i lo n ph t k h c môn Ng
ình giáo d c ph thông 2018
Bài 1: TH Y BÓI XEM VOI
m h c sinh h c hòa nh p
1.1. Thông tin chung
– H tên: Ph. Th. Q. M
– Gi i tính: Nam
– Ngày sinh: 5/6/2008
– D ng t t: r i lo n ph t k , không có hành vi không phù h p
– Quá trình h c hòa nh
m hi n t i c a h c sinh
STT Môn h c – Kh Nh ng v c n
L c h tr
1 Toán - Th c hi c các - Th c hi n các phép
phép tính c ng, tr tính v i phân s .
không nh và có nh - Th c hi n các phép
trong ph m vi 100. tính v i s th p phân.
- Th c hi cm ts

gi n..
2 Ng - n - nv it
- Tr l c m t s câu
h gi n liên quan - Tr l cm t
n, s câu h n
tên nhân v t, ý chính. chi ti t c n.
3 L ch s - - c bài, tr l i - Tr l c các câu
a lí c m t s câu h h n ki n
gi n bài. th c c a môn h c.

54
 4 Th d c - H n.
5 Giao ti p xã -
h i trong nh ng ho ng/
trò ch tv is h
tr l i c a giáo viên.
2. M c tiêu
2.1. M c tiêu chung
– c ý ngh i dung và hình th c c n.
– H c sinh có th c di n c n và k chuy n sáng t o.
– Rèn cho h c sinh thói quen ngh n tính kh thi c a m i k ho ch, giúp
các em có nh n th tv .
ng phát tri c.
– c t h c, sáng t o và gi i quy t v ng
– c s d ng ngôn ng ti ng Vi t.
– c h p tác và giao ti p.
ng phát tri n ph m ch t:
– Quan sát, nh n bi m s v t, hi ng.
– Kiên trì, c n th n, trung th c.
2.2. M c tiêu riêng dành cho h c sinh hòa nh p
– c hình th n.
– n.
– M tr l c 2-3 câu h n n i dung bài.
ng phát tri c
– c s d ng ngôn ng ti ng Vi t.
c h p tác và giao ti p.
* ng phát tri n ph m ch t
– Quan sát, nh n bi m s v t, hi ng.
– Kiên trì, c n th n, trung th c.
ình th c, k td yh c
ình th c, k t d y h c chung
– Gi i quy t v ,v t trình, làm vi c nhóm.
ình th c, k t d y h c dành cho h c sinh hòa nh p
– u ch nh, tr c quan, v c nhóm.

55
4. Chu n b
– Chu n b c a giáo viên:
+ Sách giáo khoa.
+ Giáo án.
– Dành riêng cho Minh:
+ Tranh bài ch ng ng, th y bói xem voi.
+ Phi u bài t p.
– Chu n b c a h c sinh:
+ Sách giáo khoa.
+ V ghi.
+ V bài t p.
5. Ti n trình d y h c
Th i Ho ng c a Ho ng Ho ng c a PPHD
gian Giáo viên h c sinh c Minh h tr
l p h c
sinh
r i
lo n
ph t
k
HO NG GI I THI U BÀI
3 Ho ng 1: Gi i – 2-3 H c – H
phút thi u bài sinh tr l i tr
– Giáo viên yêu c u hình
h c sinh nói tên bài nh
c trong
– Giáo viên – Minh tr l i câu d y
tranh truy n ch h i ho c g i tên h c
ng ng và tranh. – G i
yêu c u Minh nói nh c
c.
– Giáo viên gi i – L ng nghe – L ng nghe
thi u bài: Chúng ta

56
 m i tìm hi u câu
chuy n ng ngôn
u tiên v i bài h c
cho k hi u bi t h n
h p l i ch quan,
kiêu ng o và chu c
l y h u qu ng
th i khuyên con
i ph i khiêm
t n, m r ng t m
hi u bi t c a mình
dù ng
nào. V y truy n ng
ngôn còn có ý ngh
bài h c gì n a chúng
ta s cùng tìm hi u
n Th y
bói xem voi.
HO NG HÌNH THÀNH KI N TH CM I
20 – Ai là tác gi c a – H c sinh – Minh nh c l i – H
phút n Th y bói tr l i câu tr l i c a b n tr
xem voi.? hình
– n nh
này thu c th lo i trong
nào? Nh c l i nh ng d y
m c a th h c
lo i y? –
– ng – 1-2 H c – Minh n Gi m
d n h c sinh cách c bài nh
c: to, rõ ràng, chú yêu
ý l i các th y bói: t c u
và qu
quy t.

57
– Giáo viên c – 1 H c sinh
m u, g i h c sinh c t khó
c ti p
– Giáo viên yêu c u
h c gi i
thích t khó: phàn
nàn, hình thù.
– Giáo viên yêu c u – 1-2 H c – Nêu s ki n
h c sinh trình bày sinh trình chính c a truy n
các s vi c chính bày :
trong câu chuy n? Gi i thi u v 5
và nêu tóm t ông th y bói
b n. – C u
– trúc
s ki n chính c a 5 th y bói xem hóa và
và phán v voi hình
truy n cho Minh
nêu. nh
H u qu c a hóa
vi c xem voi thông
tin
– Giáo viên yêu c u – 1-2 H c – B n
h c sinh nêu b c c sinh nêu b h tr
bài và n i dung c c và n i – G i
chính c a các ph n dung các nh c
ph n và
– Giáo viên h i: – 2-3 H c gi m
th c bi u sinh tr l i: d n
t chính c t s g i
b n là gì? nh c
– Giáo viên h i: – 1-2 H c – Tr l i d a trên
Nhân v t chính sinh tr l i: 5 tranh
trong câu chuy n là ông th y bói,
ai? H th c hi n u

58
nh ng vi c gì? H mù và không
m chung bi t hình thù
gì?
– th nào.
tranh: th y bói, xem
voi, th y bói mù và
h i Minh
– Giáo viên h i: Các – H c sinh
th y n nh tr l i: Hoàn
xem voi trong hoàn c nh xem
c nh nào? Em th y voi: hàng,
cách m truy ã ng i tán g u,
có gì bu i và
h p d n? Vì sao?
– Giáo viên h i: Em – H c sinh
hãy nêu cách các tr l i: Dùng
th y bói xem voi? tay s voi;
Em có nh n xét gì v M i th y ch
cách xem y? Có s cm t
bu i không? b ph n c a
– Giáo viên ch t l i: con voi;
Cái bu i và Cách xem
h p d n là ch các ng,
th u không nhìn bu i.
c nên ph i xem
b ng tay. Cái làm

n a là: mù l i thích
xem (mu n nhìn
b ng m t khi m t
không còn kh
nhìn) con voi to l n,

59
quen thu c mà
không bi t.
– Giáo viên h i: Sau – H c sinh
khi t n tay s voi các tr l i: Cách
th ã phán v phán v voi
nào? – Vòi: Sun

a
– Ngà: Ch n
ch
òn càn
– Tai: Bè bè
t
thóc
– Chân:
S ng s ng
t
ình
–
t
ch i s cùn
– Giáo viên yêu c u – Minh làm phi u
b n ng i c nh bài t p n i:
ng d n Minh – Theo cách s c a
làm bài t p các th y bói thì con
voi gi
nh ng v t gì?
Vòi Qu t
thóc
Ngà C t
ình
Tai Ch i s
cùn

60
 Chân a
òn
càn
– Giáo viên h i: – H c sinh
Bi n pháp ngh tr l i:
thu ã c NT: So
các tác gi dân gian sánh, t láy
s d ng trong cách ng hình,
phán c a các th y? c m tính t
 Sinh
ng, h p
d n.
– Giáo viên h i: T i – H c sinh
ã tr l
s t n tay vào con v i t ng b
voi mà l i có ý ki n ph n con
c nhau v voi; Sai: l y
nó? H ã b ph n nói
nào? Sai ch nào? toàn th . 
Các nh n
nh trên ch
h p lý v i
t ng b ph n
c a con voi.
– Giáo viên h i: Em – H c sinh
có nh n xét gì v tr l i: Cách
cách phán c a các
th y? quan, phi n
– Giáo viên ch t l i: di n.
y bói có 5
cách xem voi khác
nhau. M i th y ch n
1 b ph n c
61
s , các th y t r t
ng b ph n
c
t lu n
con voi, vì các
th c
m c a b ph n
thay cho toàn th .
t cách
á ch quan,
phi n di n.
– Giáo viên h i: C – H c sinh
5 th u nói sai tr l i
n ra
u này không?
ý ki n c a
các th nào
chúng ta chuy n
sang ph n ti p theo
– Giáo viên ch t l i: – H c sinh
Giáo viên: C l ng nghe
th u phán sai
v
kh nh ch có
mình là
nh n ý ki i

ch quan sai l m.
Các th y sai v
n
th c l y t ng b ph n
riêng l nh ngh
v con voi ngh à sai

62
v 5
th
ch i t ng b
ph n c con
voi. n
này có th nói t ng
th y r t
c th . Nh ng hình
c miêu t y
ng v i nh ng so
sánh “Sun sun … con
a”, “ch n ch n …
òn càn”... là chính
xác không có gì ph i
bàn cãi. Song cái sai
c ah ch là m i
th y ch s c vào 1
b ph n con voi
nh ã v i vã nh n
ã t ã

con voi. C 5 th u
chung 1 cách xem voi
phi n di n: Dùng b
ph nói toàn th .
– Giáo viên h i: V y – H c sinh
theo em hình dáng tr l i: Ph i
con voi ph i ntn m i là s t ng
h p nh ng
nh n xét c a
5 th y
– Giáo viên h i: H u H u qu :
qu c a vi c xem

63
voi, phán v voi c a –
các th y là gì? u,
ch y máu
– Không ai
có nh n th c
voi.
– Theo em vì sao các Nguyên
th y l nhân:
– M t mù
– Không
ch u l ng
nghe ý ki n
c a i
khác.
– Do hoàn
c nh (
hàng)
– Giáo viên h i: V y – H c sinh
các em th y bài h c tr l i
tri t lý rút ra t câu
chuy n ng ngôn
này là gì?
– Giáo viên yêu c u – H c sinh
h c sinh: Hãy tìm tr l i
nh ng thành ng
quen thu c nói v s
vi c này?
– Giáo viên h i: – H c sinh
Truy n có nh ng tr l i
c s c nào v
ngh thu t?

64
 – Giáo viên yêu c u – 1 H c sinh – Minh khái quát
h c sinh khái quát tr l i n i dung chính c a
l i toàn b n i dung truy
truy n

2.2.2. Môn Toán

2.2.2.1. M c tiêu ti p c cc ình giáo
d c ph thông 2018 cho h c sinh r i lo n ph t k
– ình giáo d c ph thông 2018 bao g m các
n

2.2: N ình giáo d c ph thông 2018

– Yêu c u c t v i môn h c Toán l ình giáo d c
ph thông 2018 là:

65
 B ng 2.2: Yêu c cc t v i môn h c Toán l p 6
ình giáo d c ph thông 2018
Thành ph n C p trung h H c sinh r i lo n
c ph t k
- Th c hi c các thao tác - Th c hi c các thao
duy và l p
lu n toán - Th c hi n c vi c l p lu n - Th c hi c vi c l p
h c h p lí khi gi i quy t v . lu n h p lí khi gi i quy t
- Ch cm v .
toán h c không quá ph c t p. - Ch c m nh
toán h c không quá
ph c t p.
c mô - S d c các mô hình - S d c các mô
hình hoá toán h c (g m công th c toán hình toán h c (g m công
toán h c h , b ng bi u, hình v , th c toán h , b ng
ình, hình bi u bi u, hình v ,
di n...) trình, hình bi u di n...)
c gi i - S d c các ki n th c, - S d c các ki n
quy t v k th c, k c
toán h c gi i quy t v . gi i quy t
- Gi c gi ã v .
th c hi n. - Gi c gi i pháp
ã th c hi n.
c -S d c ngôn ng toán - S d c ngôn ng
giao ti p h c k t h p v i ngôn ng toán h c k t h p v i ngôn
toán h c ng khi trình bày, ng ng khi
di t, th o lu n, tranh lu n, trình bày, di t, th o
gi i thích các n i dung toán lu n, tranh lu n, gi i thích
h c trong m t s tình hu ng các n i dung toán h c
không quá ph c tạp. trong m t s tình hu ng
không quá ph c t p.

66
 Thành ph n C p trung h H c sinh r i lo n
c ph t k
c s - Nh n bi c tên g i, tác - Nh n bi c tên g i,
d ng công d ng, quy cách s d ng cách tác d ng, quy cách s d ng
c th c b o qu n các công c , cách th c b o qu n các
ti n h c toán n h c toán (mô công c nh c
hình hình h c ph ng và không toán (mô hình hình h c
c
cu n, tranh nh, bi ...). tranh nh, bi ...).
- Ch m, h n - Ch m,
ch c a nh ng công c , h n ch c a nh ng công
n h tr có cách c n h tr
s d ng h p lí. có cách s d ng h p lí.
m c a h c sinh r i lo n ph t k khi tham gia h c t p
môn Toán
M t trong nh ng yêu c i v i h c sinh r i lo n ph t k
c ti p t c h c hòa nh p c p trung h là m trí tu ph i t trung
bình tr lên. Vì v y h c sinh r i lo n ph t k h c hòa nh p c p trung h
s chia thành hai nhóm: Nhóm h c sinh có m trí tu trung bình và nhóm
h c sinh có m trí tu cao ho c r t cao.
m chung c a hai nhóm h c sinh r i lo n ph t k c
m ghi nh d li u phi xã h i (d li u T nhiên) t d li u xã
h i nên t o thu n l i cho vi c ti p thu ki n th c và hình thành các k
b n t ng n
– c các con s :
+ Phân bi t các ch s g n gi ng nhau (ví d : 6,9 ; 2,5 hay 17, 71), ti n
xu, các bi ng ho ng h
+ Sao chép l i các hình d ng.
+ Vi ng k trên gi y.
+ Không b nh m l n v khái ni c – sau (ví d r t nh v th i gian
và s m).
+ Liên h d u hi u bên ngoài c a toán h c v i các v v tính toán bao
g m thêm và b t (phép c ng), bên ph i – bên trái (chia l i nhóm) và s p x p
các ch s .
67
 + t d u th .
+D l i kho ng cách gi a các v t theo m u hay trong m t b .
+ S d ng dãy s nhanh và d dàng.
+ S khác bi t, phân c p gi a hai nhóm h c sinh r i lo n ph t k c
th hi n rõ nét khi h n nh ng n òi h i kh
hóa, liên k t, k t n i gi a nh ng tri th c, k ã c hình thành l i
v i nhau.
i v i nhóm h c sinh r i lo n ph t k có m trí tu cao và r t cao
không g p tr ng i trong vi c ti p t c ti p thu tri th c và hình thành nh ng k
m i m t s h c sinh r i lo n ph t k có m c
trí tu cao và r t cao, môn Toán là m t trong nh ng th m nh c a các em.
i v i nhóm h c sinh r i lo n ph t k có m trí tu trung bình thì
gi a các bi ã hình thành ít có ho c h k tn iv i
nhau, vì v y kh ng hóa b
h n ch c sinh r i lo n ph t k có m trí tu trung bình
g p r t nhi ng i khi h n nh ng n i dung Toán m

trí nh
– Trí nh ng n h n:
+ Không nh c các s ki n toán hay thông tin m i.
+ c trong thu t toán.
+ Không nh ý ngh ng.
– Trí nh dài h n:
+ Làm vi c ch m ch p trong m i lúc.
+ Kém trong vi c th c hi n các nhi m v ôn t p và t ng h p ki n th c.
+ c trong thu t toán.
ngôn ng
– Ngôn ng hi u:
+ các d ng toán và ý ngh í d : tr , c
góc b ng compa, t o nhóm m i, s b nhân và giá tr s ).
+ các t có nhi u ngh
– di t:
+ Không dùng các t v ng toán h c.
+ n toán.
68
 + c dung l gi i quy t v hay thu t toán.
+ n th c và hi u trìu t ng.
+ i thông tin t ng và s c a bi u th c hay thu t toán.
+ i quy t các v l i nói.
+ Không bi t so sánh v kích c và kh ng.
+ c hi u các kí hi u toán h c (“>”, “<”, “X” và “=”).
+G c hi u các m tr ng c a các khái ni m
toán h c và cách gi i toán.
ng d n th c hi ình môn Toán cho h c sinh r i lo n
ph t k :
ng d n th c hi ình môn Toán cho h c sinh r i lo n ph
t k dành cho nhóm h c sinh r i lo n ph t k có m trí tu trung bình.
a. D y các v b ng l n các k àm tính.
T p trung vào vi c giúp h c sinh phát tri n t tích c c v i môn toán.
D y h c sinh các cách h c giúp chúng tr cl
C n làm:
–B u vi c gi i bài toán ngay khi có th .
– T o vi c gi i bài toán thành lí do cho vi c h c làm tính.
– Phát tri n ình h th ng c a vi c gi i bài toán.
– ng d n vi c gi i quy t v t ho ng phong phú.
– Chú tr ng t i s ng c a m t thành ph n lên m t thành ph n
khác. N u h c bài, hãy vi t l i. N u phép tính quá ph c
t p, hãy
– Cho phép h i l i bài toán.
– Có s khác nhau gi a quy trình và ki n th c.
– Chu n b nh ng bài toán mà bu c h c sinh ph i ho ng nh vào
thông tin. Chu n b s s t các v sao cho có cùng m t d ng câu h i.
– Gi i thi u các v trong các tình hu .
– Liên t c ki m tra quá trình ho i bài toán phù h p v i
kh a h c sinh.
Không nên:
– Dùng các t ng gi làm d u hi u cho cách th c hi n.
– D y h c sinh dùng các quy t c làm tính gi i bài toán. Ngh à không
b o h c sinh làm tính c ng khi chúng th y có 3 ch s khác nhau.
69
 – Dùng các ho ng gi t ph ng xuyên
n m trong vi c làm tính.
– u l i sai khi h c sinh tính sai dù áp d g.
– Giáo viên coi vi c gi n ch y u c a vi c làm tính.
– Th a nh n là vì h c sinh có th th c hi n các công th c tính nên s t
gi i các bài toán có dùng công th
– K t lu n r ng m t l i tr l i sai là th hi n s thi u h t kh trong
vi c gi i bài toán.
– Sai l m trong nh nh r ng gi i bài toán là thành ph n quan tr ng c a
v toán h c trong cu c s ng ngày.
– Sai l m trong vi c k t h p vi c d y cách gi i bài toán trong các l c
m c tiêu khác.
ng d n d y h c sinh r i lo n ph t k gi i bài toán có l
H c sinh g i các bài toán có l i h c sinh thi u
nh ng k
+K u c a các bài toán có l
H c cô giáo d y cách gi i m t s bài m u. H
th c hi pg ng t
yêu c h c sinh s không hi u, không nh n ra v c n gi i
quy t và không th th c hi
+K bài và d c hi ng, tr ,
nhân hay chia).
+K a ch n cách gi ình t c cho bài toán có t
c tr lên.
Vì th giáo viên c n trang b cho h c sinh nh ng ki n th c và k
(i) Có ki n th c toán h n,
(ii) Áp d ng ki n th nh ng tình hu ng m i ho c khác,
(iii) Ghi nh c ti n hành.
Liên h ki n th c m i v i nh ng gì h ã bi t. Ví d giúp h c
sinh h c tính chia, hãy ch ra m i quan h gi a phép chia và phép nhân (9 x 7
= 63; 63 : 7 = 9; 63 : 9 = 7).

70
2.2.2.4. Minh h ng d n h c sinh r i lo n ph t k h c môn Toán
ình giáo d c ph thông 2018
BÀI 1.5. TÍNH CH T CHIA H T C A M T T NG. CÁC D U
HI U CHIA H T CHO 2, 5, 3, 9. (1 Ti t)
m h c sinh h c hòa nh p
1.1. Thông tin chung
– H tên: Ng. X. H
– Gi i tính: Nam
– Ngày sinh: 7/8/2007
– D ng t t: r i lo n ph t k
– Quá trình h c hòa nh p: H c hòa nh p t c p m m non
m hi n t i c a h c sinh
STT Môn h c – Kh Nh ng v c n
L c h tr
1 Toán – Th c hi n c các – Th c hi n các phép
phép tính c ng, tr tính v i phân s và s
trong ph m vi 1000 có th p phân.
tr giúp; Th c hi n
c các phép tính
n.
2 Ng – n; – C n h tr v
Tr l c m t s hi n và vi t
câu h n v tên
bài và nhân v t trong
bài.
3 Th d c – H
b n.
4 L ch s a lí – c bài h c. – Tr l cm ts
Tr l c m t s câu h n liên
câu h n liên n ki n th c
n bài h c. môn h c.
5 Giao ti p xã h i – t
i
b n bè.
71
2. M c tiêu
2.1. M c tiêu chung
– nh m t s ã cho có chia h t cho 2, 5, 9, 3.
– Th c hi n chính xác trong tìm và t c và b i c a m t s c
trong các ng h n.
ng phát tri c:
– c t h c, sáng t o và gi i quy t v toán h c;
– c s d ng ngôn ng toán h c, mô hình hóa toán h c;
– c h p tác và giao ti p.
ng phát tri n ph m ch t
– Quan sát, nh n bi m s v t, hi ng;
– Kiên trì, c n th n, trung th c.
2.2. M c tiêu riêng dành cho h c sinh hòa nh p
– Trình bày c d u hi u chia h t cho 2, 5, 9, 3.
– Tìm ng s c và b i c a m t s ng
h gi n.
ng phát tri c
c t h c toán;
c s d ng ngôn ng toán h c;
c h p tác và giao ti p.
ng phát tri n ph m ch t
+ Quan sát, nh n bi m s v t, hi ng;
+ Kiên trì, c n th n, trung th c.
ình th c, k td yh c
ình th c, k t d y h c chung
– Gi i quy t v ,v t trình, làm vi c nhóm.
ình th c, k t d y h c dành cho h c sinh hòa nh p
– u ch nh, tr c quan, v làm vi c nhóm
4. Chu n b
– Chu n b c a giáo viên:
+ Gói k o, bánh ho c các v t thay th .
+ Phi u bài t p dành riêng cho h c sinh h c hòa nh p
– Chu n b c a h c sinh:
+ Máy tính b túi
72
5. Ti n trình d y h c
– nh l p, ki m tra bài c
Th Ho ên Ho H PPD
i ph Hh
gia h tr
n sinh h
trong sinh
l r
lo
ph
t
5’ HO
5 Trò ch H Giáo viên g
Có 1 gói k sinh sinh
gói bánh 30 chi ãy trao
tìm cách chia cho s b tính 1 theo phép
mà không còn d l tính Nhân
ho ào? L b 2) H
b à tìm ra nhi
chia nh chia h ùng giáo
Giáo viên treo B ên viên.
b
B
S ? ? ? ?
b
S ? ? ? ?
k
S ? ? ? ?
bánh
=> 1. Nh
chia h :

73
 S ên a chia h
s ên b khác 0 n
s ên k sao cho:
a = b.k
Ký hi b
a  b (a không chia h
b)
25’ HO ÌNH THÀNH KI
=> Giáo viên áp d
5’ 1. Tính ch H Sau khi khái quát Chia
m sinh nêu ra t nh
Giáo viên nêu v ìn nh ch chia h khái
vào b xét. t ên giúp ni
nh h / k
phép chia k à bánh? ch
Giáo viên khái quát, nêu ra m Khái
tính ch nh quát
Tính ch B1. hóa
A m 16 : 2 = 8 trong
  ( A  B) m 8:2=4
B m
(16 8) : 2 = 12
a m
 B2.
b m  (a  b  c) m
16 : 2 = 8 => 16 
c m
2
Tính ch 8 : 2 = 4 => 8  2
am  (16 8) : 2 = 12

b  m   ( a  b  c )  m => (16 8)  2
c  m  B3
16 là A
8 là B
2 là m
(16 8) = (A B)
B4.

74
 16  2 => A  m
8  2 => B  m
(16 8)  2
=> (A B)  m
5’ 2. D H Sau m Giáo
Giáo viên yêu c sinh viên g
nh làm h òa nh ìn
d cho 2? theo trên b à nh
l
nh g d
c các c
s chia h t cô
cho 2 trong
B ng 1
B2. Xác S hàng
nh s t n c a
cùng m is
nh ng s ã
c B1
B3. Xác Nh ng
nh nh ng s :
s : 0, 2, 4, 6,
0,2,4,6, 8
8 là nh ng là nh ng
s gì. s ch n
B4. Rút ra Các ch
Nh n xét s t n
cùng
b ng 0, s
ch n chia
h t cho 2.
=> Giáo viên ch
s ùng là ch
s ì chia h à
ch
h
75
5’ 3. D H Sau m
Giáo viên yêu c sinh viên g
nh làm h òa nh ìn
d theo trên b à nh
l
và h òa nh g d
theo nh c
c cô
các s chia
h t cho 5
trong
B ng 1
B2. Xác S hàng
nh s c a
t n cùng m is
nh ng s
ã c
B1
B3. Rút ra Các ch s
Nh n xét t n cùng
b ng 0 ho c
u chia
h t cho 5
=> S ùng
b ì chia h
cho 5 và ch
m
5’ 4. D H Sau m
Giáo viên yêu c sinh viên g
nh làm h òa nh ìn
d theo trên b à nh
l
g d

76
 c
và h òa nh cô
theo nh
c các Li t kê các
s chia h t s :
cho 3 trong
B ng 1
B2. Tính Tính t ng:
t ng K t qu
m i s chia
h t cho 3
B3. Rút ra T ng các
Nh n xét ch s
trong m t
s t nhiên
chia h t
cho 3 thì s
t
cho 3
=> M

ch
chia h
5’ 5. D H Sau m
Giáo viên yêu c sinh viên g
nh làm h òa nh ìn
d theo trên b à nh
b l
nhi –B g d
c Li t kê các s : c
các s chia cô
h t cho 9
trong B ng
2
77
 B2. Tính Tính t ng:
t ng K t
qu m i
s chia h t
cho 9
B3. Rút ra T ng các ch
Nh n xét s trong m t
s t nhiên
chia h t cho 9
thì s
h t cho 9
=> M

ch
chia h
5’ C. HO
Phi ài t dành cho c H Làm Phi ài t
l sinh riêng: ch
ào lên Lý Bài t p yêu
27 * 9 b thuy t c
d
th Du BT1: bài
BT2: Trong các s
hi u Trong các t
nào chia hêt cho 9 hi
chia s sau s
187 ; 1347 ; 2515 ; 6534 ; h t nào chia
93258 cho 9 hêt cho 9
BT3: Dùng 4 ch n
0 hãy ghép thành s s thích
ch h p vào
Phi ài t ành riêng d 9
cho h òa nh
10’ HO ÌM TÒI M
-D H Làm Phi ài t
Nh sinh riêng:
t ành m nh Lý Bài t p
cho 8 thì chia h l thuy t

78
 -D : (Nh c (S p x p
Nh l i lý bài t p
thuy t ng)
3v ì )
chia h D u Bài 1. Cho
-D hi u A=
Nh chia 2.4.6.8.10.
h t 12  40.
3 v a chia h ì
cho 2, H i A có
chia h 3, 5 chia h t
cho 2 ; cho
3 ; cho
không? Vì
sao?
D u Bài 2.
hi u Không làm
chia tính, xét
h t xem t ng
cho 12 sau có chia
h t cho 12
không? Vì
sao?
a)120 36
b)120a 36b
(v i a ; b 
N)
n
d u X và ô
thích h p :
5’
Phi ài t
H làm bài t trong phi
Bài 1: Không làm tính, xét xem t
không? Vì sao?
a) 120.36
b) 120a36b (v N )
Bài 2: Cho A = 2.4.6.8.10.12  40. H
2; cho 3; cho 5 không? Vì sao?
Bài 3:
79
 à ô thích h
Câu S
N  4 và b  2 thì a b  4
N  4 và b  2 thì a b  2
N àm
hai s ì s còn l
N às
chia h ìs cho 3
N  5 ; b  5 ; c không chia h ì abc
không chia h
N  18; b  9; c không chia h ìab
c không chia h
125.7 – 50 chia h
1001a 28b – 22 không chia h
N
cho 5 thì t
 6 thì n  3
2.2.3. Ho tr ,
2.2.3.1. M c tiêu ti p c c c a Ho ng tr i nghi m, ng nghi p
ình giáo d c ph thông 2018 cho h c sinh r i lo n ph t k
– Ho ng tr i nghi m và Ho ng tr i nghi m, ng nghi p theo
ình giáo d c ph thông 2018 bao g m các n

2.3: N i dung môn h c Ho ng tr i nghi m, ng nghi p

80
 – Yêu c u c t v i môn h c Ho ng tr i nghi m, ng nghi p l p
6 ình giáo d c ph thông 2018 là:
B ng 2.3: Yêu c cc t v i môn h c Ho ng tr i nghi m, ng
nghi p l ình giáo d c ph thông 2018
Thành ph n L p6 H c sinh r i lo n
c ph t k
c – Hi u bi t v b n thân và – Hi u bi t v b n thân và
thích ng v i ng s ng. ng s ng.
cu c s ng – K u ch nh b n – K u ch nh b n
ng v i s thay ng v i s thay
i. i.
c –K p k ho ch.
thi t k và t – K c hi n k ho ch
ch c ho t u ch nh ho ng.
ng –K ng
c – Hi u bi t v ngh nghi p. – Hi u bi t v ngh nghi p.
ng – Hi u bi t và rèn luy n – Hi u bi t và rèn luy n
ngh nghi p ph m ch c liên ph m ch c liên
n ngh nghi p. n ngh nghi p.
–K nh và l p – K t nh
k ho ch h c t nh ng ngh
ng ngh nghi p. nghi p.
m c a h c sinh r i lo n ph t k khi tham gia h c t p Ho t
ng tr i nghi m và ng nghi p
Ho ng tr i nghi m, ng nghi p là môn h m tính ch t
c ng, xã h ã h i và Giao ti p xã h i, Hành vi
r p khuôn là nh ng khi m khuy n hình, a h c sinh r i lo n
ph t k bao g m c nhóm h c sinh r i lo n ph t k có m trí tu vao
và r t cao. Vì v y trong Ho ng tr i nghi m và Ho ng tr i nghi m
ng nghi p là ho i v i h c sinh r i lo n ph t k .
V i Ho ng tr i nghi m và Ho ng tr i nghi m, ng nghi p, kh
ti p c n môn h u ch nh – h tr : Trung bình ( t
c kho ng 50 – 60% n i dung ki n th c, k

81
 ng d n th c hi ình Ho ng tr i nghi ng
nghi p cho h c sinh r i lo n ph t k
h c sinh r i lo n ph t k tham gia Ho ng tr i nghi ng
nghi p ình giáo d c ph thông 2018, c n th c hi
b n sau:

2.4 ng d n h c sinh r i lo n ph t k tham gia h c Ho ng tr i

nghi m, ng nghi ình giáo d c ph thông 2018
c 1. T o ni m tin và xây d ng tr i nghi m
– Do g p ph i nh ng v r i lo n c m giác nên ho ng tham gia các
ho ng tr i nghi m mang tính ch t t p th òi h i s n l c r t l n c a b n
thân h c sinh r i lo n ph t k . Vì th u tiên giúp h c sinh tham gia
các ho ng tr i nghi m hi u qu là t o ni
viên c n th c hi
– Giúp h c sinh c m nh ng an toàn vì luôn có nh ng
i b n thân bên c nh h tr , giúp b n thân h c sinh r i lo n ph t k
d t qua nh ng nh ng kích thích, xáo tr n c ng.
– T ch c cho h c sinh g p g i v i m t s b n t t bên c nh
nh ib th y vi c tham gia ho ng tr i nghi m t p th
không ph i là quá khó ho c không th th c hi c.
–T i cho h c sinh thành công ngay l u tiên b ng cách l a
ch n n i dung, ho ng phù h p v i kh n t i c a h c sinh.
82
 c 2. mm ng c a
h c sinh
– ho ng tr i nghi m phù h p v i h c sinh, vi
kh u tr i nghi m là r t quan tr c th c hi n

nh m nh n th c c a h c sinh r i lo n ph t k iv i
nh ng n i dung c a môn h c.
nh nh ng hành vi và nh ng v n Hành vi c a
h c sinh.
nh m ã h i, Giao ti p xã h i và Ngôn ng di n
t c a h c sinh.
nh l ng h tr bao g m nh i b n thân và nh ng
i b n s n sàng h tr cho h c sinh khi c n.
c 3. L a ch n n i dung, ho ng tr i nghi m
–D m cá nhân c a h ình tr i nghi m
cho h c sinh c p trung h , giáo viên ti n hành l a ch n n i dung và các
cách th c ti n hành t ch c ho ng tr i nghi c này s c trình
bày c th trong nh ng ho ng sau).
c 4. L p k ho ch tham gia ho ng tr i nghi m
– Xây d ng m c tiêu, xác nh n i dung, l a ch n ph
h tr cho h c sinh r i lo n ph t k d a trên kh u c a chính

c 5. Th c hi n k ho ch tham gia ho ng tr i nghi m

– Giúp h c sinh tham gia ho ng tr i nghi m theo k ho ch m t cách
linh ho t. Ghi l i chi ti t k t qu c và nh mc u ch nh sau
m i bu i tr i nghi cho vi c l p k ho ch trong th i gian ti p theo.
– Tuy nhiên, không ph i v i b t c h c sinh nào chúng ta
c i th c hi n tu n t t tc c. Trong th c t d y h c
các b c này c c th c hi n m t cách linh ho t sao cho phù h p v i kh
u c a t ng h c sinh r i lo n ph t k .

83
2.2.3.4. Minh h ng d n h c sinh r i lo n ph t k tham gia Ho ng
tr i nghi m, ng nghi ình giáo d c ph thông 2018
K ho ch t ch c Ho ng tr i nghi m, ng nghi p l p 6
CH : NG X NG (3 ti t)
I. Yêu c u c t:
i v i t t c h c sinh:
– Sau ch này, h c sinh:
+ Th hi ng.
c nh ng không gian công c ng mà h ng tham gia
và ch c nh n có trong không gian công c
c hành vi c a b n thân và m i ng.
+ Nh c nh m i cùng th c hi ng x ng.
+ Góp ph n hình thành n c giao ti p và h c t ch
l c tham gia ho ng và th hi n trách nhi m c a b n thân v i c ng.
i v i L.H.Q.
– Sau ch này, h c sinh:
+ Th hi ng.
c nh ng không gian công c ng mà h ng tham gia
và ch c nh n có trong không gian công c
+ Phân bi c phép c a b n
thân và m i ng.
+ Góp ph n hình thành n c giao ti p và h c t ch
l c tham gia ho ng và th hi n trách nhi m c a b n thân v i c ng.
i t ng tham gia, quy mô, th m t ch c
– ng tham gia: T t c h c sinh l p 6.
– Quy mô t ch c: T ch l p.
– Th i gian: Ghi c th tu n nào, tháng nào, bu i nào.
– m t ch c: Trong l ng, ngoài nh ng.
III. Chu n b
1. C a giáo viên:
– Chu n b v tài li u: Các tình hu ng v ng,
phi u bài t p, phi

84
– Chu n b v n: Máy chi u, máy tính, b ng nhóm, giá treo, s p
x p không gian ho ng…
– Chu n b òng ph m phù h p v i yêu c u c a các ho t
ng: Gi y A4, A0, bìa màu, bút d , gi dán…
2. C a h c sinh
– Th c hi n các nhi m v c th chu n b cho các ho ng
c a ch : Chu n b m t s tình hu ng tích c c và tiêu c c mà h c sinh
g p khi tham gia sinh ho ng. Suy ngh các cách c n ng x
trong các tình hu ã chu n b .
3. C a L.H.Q.
– Ph huynh giúp h c sinh chu n b 3 b hình nh:
(i) Không gian công c ng h ng tham gia.
(ii) Nh n có trong các không gian công c
(iii) Nh c phép trong các không gian công c
IV. G i ý các ho ng
Ho ng 1: Kh ng
– M c tiêu: T o h ng thú, tâm th n ch ng x
c ng.
– Cách ti n hành: T ch c b ng các trò ch vui, ph ng v n
nhanh… có n n ng x ng…
Ho ng
– M c tiêu: H c nh ng không gian công c ng
tham gia và ch c nh n có trong các không gian
công c
– Cách ti n hành:
1. Giáo viên chia l p thành các nhóm và th o lu n:
a. Không gian công c ng tham gia?

2. Các nhóm trình bày k t qu th o lu n .

3. Giáo viên k t lu n.
Ho ình hu ng
– M c tiêu: c nh ng hành vi ng x am i và
b n thân ng trong các tình hu ng cu c s ng.

85
– Cách ti n hành:
1. Giáo viên trình chi u m t s ng x c a c ng
công c ng (tích c c và tiêu c c).
2. H c sinh quan sát và nh n di c sinh nên làm gì
trong b i c
3. H c sinh liên h b n thân: i m tích c c và tiêu c c trong ng x
ng.
4. Giáo viên k t lu n.
Ho ng 4: Rèn luy n k nghe
– M c tiêu: Giúp h c sinh rèn luy n các k nghe trong nhóm
b ng.
– Cách ti n hành:
(i) u c a ho ng: N nghe trong nhóm,
không n nhóm bên c nh.
(ii) ình hu ng giao ti p. Ví d : Các b n vào m t quán u ng
c, trong quán có nhi u nhóm b n h c sinh.
(iii) Giáo viên chia l i. C m t s b n cùng làm
quan sát viên v i giáo viên.
(iv) Yêu c u các nhóm nói chuy n v ch
xu t) trong 2 phút. Thí d hôm nay sau bu i h c mình s làm gì? Các nhóm
nói chuy i.
(v) t hai nhóm làm thành nhóm 6, h c sinh ti p t c nói
chuy n trong nhóm 6 v i ch tu ch n.
(vi) Quan sát viên nh n xét hành vi c a các nhóm.
(vii) i v i h c sinh v s khác nhau trong giao ti p gi a
nhóm 6 và nhóm 3 v vi ã ph u ch l n c a gi ng nói
không i bên c nh.
(viii) Giáo viên k t lu n.
Ho ng 5: Nh c nh cùng th c hi n
– M c tiêu: Th hi ng x ng và bi t
nh c nh m i cùng th c hi ng x ng.
– Cách ti n hành:

86
(i) Giáo viên chia l p thành các nhóm 5 – 6 h c sinh. Các nhóm th o lu n
v các cách nh c nh t nh m i khi th y nh ng
x ng. Thí d : nói chuy n to trong nhà hàng, chen l n
ng, v t rác ra n ng ph …
(ii) c sinh có th nh c nh m i cùng th c
hi n theo các tình hu ã
(iii) H c sinh nh n xét v quá trình th c hành.
(iv) Giáo viên k t lu n.
Ho ng d n t
– M c tiêu: Ho ng này nh m giúp h i các nhi m v
th c hi n và m c m c tiêu.
– Cách ti n hành:
(i) Giáo viên gi i thi u v i h c sinh các tiêu chí t
+ S t giác trong ng x ng c ng.
+ Ý th c nh c nh m i ng i cùng th c hi ng.
+ H p tác v i b n và s n sàng tham gia các ho ng.
(ii) Yêu c u h cc ab :
1- Th c hi t; 2 - Th c hi n khá t t; 3 - Th c hi n t t.
Ho ng 7. Góp ý và h c h i
– M c tiêu: Ho ng này giúp h c sinh nhìn l i b
giá c a các b n.
– Cách ti n hành:
ình hu ng, h ng x trong các tình
hu
+ Th o lu n nhóm/t v các câu h i sau:
• Em th y b ã th hi n hành vi ng x trong tình hu ng và th c t
nào?
• Em h c t p ho c rút kinh nghi m gì t nh ng hành vi ng x
c c?
ý: ng d ý ki n c a m i v t ng
b m b o th i gian và 100% h c
chia s , hãy quy nh th ng ho c s ng. Khi chia s , hãy nhìn vào
m tb i nói suy ngh a mình. Ng i nghe c n nói c
khi b n nói xong.
87
 Ho t a giáo viên
– M c tiêu: Ho ng này do Giáo viên t ch c nh t qu ho t
ng c a h c sinh.
– Cách ti n hành:
(i) Giáo viên nh n xét chung k t qu các k c rèn luy n.
(ii) ng viên khích l nh ng h c sinh có nhi u ti n b .
(iii) a cá nhân h c sinh vào các ho ng c a
nhóm, t p th . Nh c nh h c sinh th c hi ng
trong cu c s ng h ng ngày.
2.2.4. Môn Giáo d
2.2.4.1. M c tiêu ti p c c c a môn Giáo d c công dân trong
ình giáo d c ph thông 2018 cho h c sinh r i lo n ph t k
– Môn Giáo d c công dân ình giáo d c ph thông 2018
bao g m các n

2.5: N i dung môn h c Giáo d c công dân

– Yêu c u c t v i môn h c Giáo d c công dân l
trình giáo d c ph thông 2018 là:

88
 B ng 2.4: Yêu c cc t v i môn h c Giáo d c công dân l p 6
Thành ph n C p trung h H c sinh r i lo n
c ph t k
u – Nh n th c chu n m c – Nh n th c chu n m c
ch nh hành vi hành vi. hành vi.
– a – a
b i khác. b i khác.
– u ch nh hành vi – u ch nh hành vi
c phát – T nh n th c b n thân. – T nh n th c b n thân.
tri n b n thân – L p k ho ch phát tri n
b n thân.
– Th c hi n k ho ch
phát tri n b n thân.
c tìm – Tìm hi u các hi ng
hi u và tham gia kinh t – xã h i.
ho ng kinh – Tham gia ho ng
t – xã h i. kinh t –xã h i.
m c a h c sinh r i lo n ph t k khi tham gia h c t p môn
Giáo d c công dân
Môn Giáo d c công dân là môn h c xã h i ch y u s d ng t , c m t
tính t lo i t có c hình thành khó nh t, làm t , t khóa cho nh ng
n i dung h c. Vì v th i v i h c sinh r i lo n
ph t k c p trung h b i khi m khuy t v ngôn ng là m t trong
nh ng khi m khuy n hình c a h c sinh r i lo n ph t k . Bên c
h c sinh r i lo n ph t k g n ch trong quá trình ghi nh ,
hình thành bi ng, phát tri ng v i nh ng d li u mang
tính xã h i.
V n t c a h c sinh r i lo n ph t k c
hi u ngh khó, t ng ngh
Kh c – hi u: H c sinh r i lo n ph t k có kh c trôi
ch y và hi u ý ngh ng minh c c
hi u ý ngh àm n c n.
V i môn Giáo d c công dân kh ti p c n môn h u
ch nh – h tr : Trung bình ( t kho ng 50 – 60% n i dung ki n th c, k ).

89
 ng d n th c hi ình môn Giáo d c công dân cho h c
sinh r i lo n ph t k
– h c sinh r i lo n ph t k tham gia h c môn Giáo d c công dân
ình giáo d c ph thông 2018, c n th c hi n sau:
1: 2: 3: 4: 5:
T L L Th
tin và xây à n ho k
d và cách h d
d th
h
2.6 ng d n h c sinh r i lo n ph t k tham gia h c môn Giáo d c
ình giáo d c ph thông 2018
c 1. T o ni m tin và xây d ct p
– c ho c kém h c sinh s ít h ng thú và l ng tránh
vi c. Vì th u tiên giúp h c sinh h c hi u qu là t o ni m tin
c.
c 2. mm c c a h c sinh
– ho ng d c phù h p v i h c sinh, vi
u h c là r t quan tr c th c hi
nh h th ng n i dung h c t n ph c t p Yêu c u h c
sinh th c hi n t nhi m v n ph c t p.
+ Quan sát h c và ghi l i nh ng gì h c sinh hi c, nh ng gì
h c sinh còn g
+ Lí gi i nguyên nhân nh ng h n ch ng cách tr l i các câu h i sau:
T i sao h c sinh l i ch c n i dung bài h
nh m c c a h c sinh.
c 3. L a ch n n i dung, cách th c d c
–D mv cc ah ình giáo d c c p
trung h , giáo viên ti n hành l a ch n n i dung và các cách th c ti n
hành d c ( c này s c trình bày c th trong nh ng ho ng sau).
c 4. L p k ho ch d c
– Xây d ng m nh n i dung, l a ch n ph yh c
cho h c sinh r i lo n ph t k d a trên kh uc
90
 c 5.Th c hi n k ho ch d c
–D yh c theo k ho ch m t cách linh ho t. Ghi l i chi ti t k t
qu c và nh mc u ch nh sau m i bu i d cho
vi c l p k ho ch trong th i gian ti p theo.
– Tuy nhiên, không ph i v i b t c h c sinh nào chúng ta
c i th c hi n tu n t t tc c. Trong th c t d y h c
các b c này c c th c hi n m t cách linh ho t sao cho phù h p v i kh
u c a t ng h c sinh r i lo n ph t k .
2.2.4.4. Minh h ng d n h c sinh r i lo n ph t k h c môn Giáo d c
ình giáo d c ph thông 2018
PHÁT HI N VÀ NG PHÓ V I TÌNH HU NG NGUY HI M
m h c sinh h c hòa nh p
1.1. Thông tin chung
– H tên: Ng. X. H Gi i tính: Nam Ngày sinh: 7/8/2007
– D ng t t: r i lo n ph t k
– Quá trình h c hòa nh p: H c hòa nh p t c p m m non
m hi n t i c a h c sinh
STT Môn h c Kh Nh ng v
L c c n h tr
1 Toán Th c hi c các phép tính Th c hi n các
c ng, tr trong ph m vi 1000 có phép tính v i phân
tr giúp; Th c hi c các s và s th p phân.
n.
2 Ng n; Tr l c C n h tr v
m t s câu h n v tên hi n và
bài và nhân v t trong bài. vi
3 Th d c H n
4 L ch s - c bài h c. Tr l c Tr l c m t
a lí m t s câu h n liên s câu h n
n bài h c. n ki n
th c môn h c.
5 Giao ti p t
xã h i i
b n bè
91
2. M c tiêu
2.1. M c tiêu chung
– c m t s tình hu ng nguy hi m và h u qu c a nh ng tình hu ng
nguy hi i v i tr em.
– c cách ng phó v i m t s tình hu ng nguy hi m.
– Th c hành c m t s tình hu ng nguy hi m b o an
toàn.
ng phát tri c:
– c t h c, sáng t o và gi i quy t v trong cu c s ng.
– c s d ng ngôn ng ti ng Vi t.
– c h p tác và giao ti p.
ng phát tri n ph m ch t:
– Quan sát, nh n bi m s v t, hi ng;
– Kiên trì, c n th n, trung th c.
2.2. M c tiêu riêng dành cho h c sinh hòa nh p
– c m t s tình hu ng nguy hi m qua tranh nh.
– Nêu ng n g n cách ng phó v i 1-2 tình hu ng nguy hi m.
– Th ng phó v i 1 tình hu ng nguy hi m.
ng phát tri c:
– c t h c, sáng t o và gi i quy t v trong cu c s ng;
– c s d ng ngôn ng ti ng Vi t.
– c giao ti p.
ng phát tri n ph m ch t:
– Quan sát, nh n bi m s v t, hi ng;
– Kiên trì, c n th n, trung th c.
ình th c, k td yh c
ình th c, k t d y h c chung
– Gi i quy t v ,v t trình, làm vi c nhóm.
ình th c, k t d y h c dành cho h c sinh hòa nh p
– H tr hình nh trong d y h c; Chia nh nhi m v ; H tr giao ti p; C u
trúc hóa và hình ng tính t l p trong th c hi n
nhi m v ; G i nh c và gi m d n g i nh c.

92
4. Chu n b
– Chu n b c a giáo viên:
+ Hình nh v tình hu ng nguy hi m.
+ B ng ph .
+ Dành riêng cho H.: Hình nh v tình hu ng nguy hi m.
+ Phi u bài t p v cách gi i quy t tình hu ng nguy hi
n i).
– Chu n b c a h c sinh:
+ Gi y A4, bút d .
5. Ti n trình d y h c
– nh l p, ki m tra bài c
Th i Ho ng c a Ho ng Ho ng PPDH
gian giáo viên c a h c sinh c a H. h tr
c l p h c
sinh
r i
lo n
ph t
k
HO NG GI I THI U BÀI
5 t câu h i: Tr l i câu h i H tr
phút ã t ng tr i c a Giáo viên hình
qua nh ng tình nh
hu ng nguy hi m trong
nào? Cách gi i quy t
d y
nh ng tình hu
t câu h i h c.
H tr l i câu
cho H: H ã tr i qua Chia
h i ho c g i
nh ng tình hu ng nh
tên tranh.
nguy hi m nào? N u nhi m
H không tr l c, v .
g H tr
tình hu ng nguy giao
hi m và yêu c u H g i ti p.
tên các tranh.
93
 Giáo viên gi i thi u L ng nghe L ng nghe
bài: Trong cu c s ng
có r t nhi u tình
hu ng nguy hi m có
th x y ra, chúng ta
c n nh n bi t và bi t
cách gi i quy t tình
hu
cu c s ng c a chúng
ta t
nay chúng ta s h c
bài: Phát hi n và ng
phó v i tình hu ng
nguy hi m.
HO NG HÌNH THÀNH KI N TH C M I
Ho ng 1.Ho ng hình thành ki n th c m i v phát hi n tình hu ng
nguy hi m
5 Ho ng 1: H c sinh th o C u
phút Giáo viên cho h c lu n và k ra trúc
sinh th o lu n theo nh ng tình hóa và
tên hu ng nguy hình
nh ng tình hu ng hi m nh
nguy hi m có th x y hóa
ra. thông
Giáo viên ch t l i các tin.
tình hu ng nguy
hi m và không nguy ng
hi m tính t
Giáo viên giao bài t p H làm bài t p: l p
cho H trong
sai ghi S th c
hi n

94
 Tình nhi m
hu ng v .
n
gi t
G i
i nh c
c và
Nh y gi m
dây d n
B t
cóc
g i
nh c.

Giáo viên ch t l i:
Trong cu c s ng, m i
ig p
ph i tình hu ng nguy
hi nh n bi t
c i
quy t nh ng tình
hu ng y chúng ta s
c n ph i suy ngh t
k ìm ki m s h tr
ng gi i
quy t sao cho phù
h p nh t, an toàn
nh t cho b n thân.
Ho ng 2: Ho ng hình thành ki n th c m i v cách ng phó v i tình
hu ng nguy hi m
7 Giáo viên cho h c H c sinh th o H tr
phút sinh quan sát m t s lu n nhóm và hình
b c tranh. Chia l p 4 trình bày cách nh
nhóm, m i nhóm s ng phó v i trong
th o lu n 1 tình các tình hu ng d y
hu ng khác nhau vào b ng ph h c.
trong vòng 10 phút Tình Bi n
hu ng pháp
95
(Giáo viên phát tình nguy phòng Chia
hu c vi t hiểm tránh nh
trong gi y A4 cho h c nhi m
Tr l i câu h i:
sinh) v .
113 báo công
Tình hu ng 1: Khi bé C u
an;
b l c m trong siêu trúc
114 báo cháy;
th bé s làm gì? hóa
115 báo c p
Tình hu ng 2: N u thông
c u.
i không quen tin
bi t cho bé qu , bé trong
nên làm nh nào ? d y
Tình hu ng 3: N u h c.
nhà m t G i
mì i g i nh c
m c a con s làm gi? và
Tình hu ng 4: N u gi m
bé th y có khói, ho c d n
cháy g i
ph i làm th nào? nh c.
Giáo viên cho h c B nh
sinh nói tên các s tr .
n tho i có th g i
khi có các tình hu ng
nguy hi m kh n c p.
Giáo viên quan sát
h c sinh th o lu n và
t s g i ý
cho t ng tình hu ng
Giáo viên m i
di n các nhóm lên
trinh bày cách x lý
c a nhóm mình.

96
 Giáo viên nh n xét,
t
lu n l i cách gi i
quy t trong các tình
hu ng trên.
Trong khi c l p th o H tr l i câu
lu n: h i c a Giáo
Giáo viên cho H quan viên v cách
sát tranh tình hu ng gi i quy t tình
4, h i H các câu h i hu ng 4.
n tranh H làm bài t p
và cách gi i quy t tình n i:
hu ng d n Báo 115
H gi i quy t tình công an
hu ng. Báo 113
Giáo viên cho H làm cháy
bài t p và yêu c u b n Báo c p 114
c u
bên c nh h tr H
Giáo viên ch t l i:
Trong cu c s ng có
r t nhi u tình hu ng
nguy hi m có th x y
ra, chúng ta c n tìm
cách gi i quy t t
nh t giúp phòng
tránh nh ng nguy
hi m có th x y ra.
Ho ng 3: V n d ng ki n th c
7 Giáo viên cho h c i H tham gia
phút sinh th quy t tính ình
vai gi i quy t m t s hu ng. hu ng có
tình hu ng nguy cháy.
hi m.

HO NG K T THÚC BÀI
97
 3 Ho ng 4: C u
phút Giáo viên h i l i tên 2-3 H c sinh H tr l i v i s trúc
bài h c và n i dung tr l i. h tr c a hóa
chính c a bài h c. Giáo viên. thông
Giáo viên h i H tên tin.
bài h c và n i dung G i
chính c nh c
). và
gi m
d n
g i
nh c.

2.2.5. Môn Công ngh

2.2.5.1. M c tiêu ti p c c c a môn Công ngh ình
giáo d c ph thông 2018 cho h c sinh r i lo n ph t k
– Môn Công ngh ình giáo d c ph thông 2018 bao g m
các n

2.7: N i dung môn h c Công ngh

ình giáo d c ph thông 2018
– Yêu c u c t v i môn h c Công ngh l ình giáo
d c ph thông 2018 là:

98
B ng 2.5: Yêu c cc t v i môn h c Công ngh l p 6
trình giáo d c ph thông 2018
Thành ph n C p trung h H c sinh r i lo n
c ph t k
Giao ti p công – Bi u di c v t th – Bi u di c v t th
ngh hay ý t ng thi t k b ng hay ý t ng thi t k b ng
các hình bi u di n. các hình bi u di n.
– c các b n v , kí – c các b n v , kí
hi u, quy trình công ngh hi u, quy trình công ngh
thu c m t s l c s n thu c m t s l cs n
xu t ch y u. xu t ch y u.
S d ng công – c c tài li ng – c tài li ng
ngh d n s d ng các thi t b , d n s d ng các thi t b ,
s n ph m công ngh ph s n ph m công ngh ph
bi ình. bi ình.
–S d u – S d
qu m t s s n ph m công hi u qu m t s s n
ngh ph bi n trong gia ph m công ngh ph
ình bi ình
– Phát hi xu c
gi i pháp x lí các tình
hu ng m t an toàn cho
i và s n ph m công
ngh ình.
– Th c hi c m t s – Th c hi cm ts
c n n
i trong nh ng i trong nh ng
tình hu ng kh n c p. tình hu ng kh n c p.
– Th c hi c m t s – Th c hi cm ts
k n trong k n trong
s n xu t nông lâm nghi p s n xu t nông lâm nghi p
và thu s n. và thu s n.

99
 Thành ph n C p trung h H c sinh r i lo n
c ph t k
– c nh n xét – c nh n xét
ngh cho m t s n ph m công cho m t s n ph m công
ngh v ch ngh v ch
b n, tính th m m hi u qu và an toàn khi s
hi u qu và an toàn khi s d ng.
d ng.
– L a ch c s n
ph m công ngh phù h p
các tiêu chí
n ph m.
Thi t k k t – Phát hi c nhu c u,
v c n gi i quy t
trong b i c nh c th .
– xu c gi i pháp
và t c s n ph m
công ngh n d a
trên quy trình thi t k k
thu t và ki n th c, k
v công ngh .
m c a h c sinh r i lo n ph t k khi tham gia h c t p môn
Công ngh
Môn Công ngh là môn h c t nhiên, cung c p tri th c và hình thành
nh ng k c sinh mang tính quy lu t, công th c, quy trình. h c sinh
r i lo n ph t k v m quá trình ghi nh , hình thành bi
duy logic v i d li u mang tính t nhiên t i d li u mang tính xã
h i thì môn Công ngh là m t trong nh ng môn th m i v i h c sinh,
c bi t là v i nhóm h c sinh r i lo n ph t k có m c trí tu cao và r t
cao.
V i môn Công ngh kh ti p c n môn h u ch nh
– h tr : Trung bình ( c kho ng 60 – 80% n i dung ki n th c, k

100
 ng d n th c hi ình môn công ngh cho h c sinh r i
lo n ph t k
– h c sinh r i lo n ph t k tham gia h c môn Công ngh
trình giáo d c ph thông 2018, c n th c hi n sau:
1: 2: 3: 4: 5:
T L L Th
tin và xây à n ho k
d và cách h d
d th
h
2.8 ng d n h c sinh r i lo n ph t k tham gia h c môn Công ngh
ình giáo d c ph thông 2018
c 1. T o ni m tin và xây d ct p
– c ho c kém h c sinh s ít h ng thú và l ng tránh
vi c. Vì th u tiên giúp h c sinh h c hi u qu là t o ni m tin
c.
c 2. mm c c a h c sinh
– ho ng d c phù h p v i h c sinh, vi
u h c là r t quan tr c th c hi
nh h th ng n i dung h c t n ph c t p. Yêu c u h c
sinh th c hi n t nhi m v n ph c t p.
+ Quan sát h c sinh c và ghi l i nh ng gì h c sinh hi c, nh ng gì
h c sinh còn g
+ Lí gi i nguyên nhân nh ng h n ch ng cách tr l i các câu h i sau:
T i sao h c sinh l i ch c n i dung bài h
nh m c c a h c sinh.
c 3. L a ch n n i dung, cách th c d c
–D mv cc ah ình d y h c cho
h c sinh trung h , giáo viên ti n hành l a ch n n i dung và các cách
th c ti n hành d c này s c trình bày c th trong nh ng ho t
ng sau).
c 4. L p k ho ch d c
– Xây d ng m c tiêu, xác nh n i dung, l a ch n ph yh c
cho h c sinh r i lo n ph t k d a trên kh ng và nhu c u c .
101
 c 5. Th c hi n k ho ch d c
–D yh c theo k ho ch m t cách linh ho t. Ghi l i chi ti t k t
qu c và nh mc u ch nh sau m i bu i d cho
vi c l p k ho ch trong th i gian ti p theo.
– Tuy nhiên, không ph i v i b t c h c sinh nào chúng ta
c i th c hi n tu n t t tc c. Trong th c t d y h c
các b c này c c th c hi n m t cách linh ho t sao cho phù h p v i kh
u c a t ng h c sinh R i lo n phát tri n.
2.2.5.4. Minh h ng d n h c sinh r i lo n ph t k h c môn Công ngh
ình giáo d c ph thông 2018
CH ÌNH
Bài 1. Tìm hi ình (Th ng: 1 ti t)
m H c sinh h c hòa nh p
1.1. Thông tin chung
– H tên: Ng. X. H
– Gi i tính: Nam
– Ngày sinh: 7/8/2007
– D ng t t: r i lo n ph t k
– Quá trình h c hòa nh p: H c hòa nh p t c p m m non
m hi n t i c a H c sinh
STT Môn h c – Kh Nh ng v c n
L c h tr
1 Toán Th c hi c các Th c hi n các phép
phép tính c ng, tr tính v i phân s và
trong ph m vi 1000 có s th p phân.
tr giúp; Th c hi n
c các phép tính
n.
2 Ng n; Tr C n h tr v
l c m t s câu h i hi n và vi t
n v tên bài và .
nhân v t trong bài.
3 Th d c H n

102
 4 L ch s a lí c bài h c. Tr Tr l cm ts
l c m t s câu h i câu h n liên
n n ki n th c
bài h c. môn h c.
5 Giao ti p xã h i t trong
i b n bè.
2. M c tiêu
2.1. M c tiêu chung
–K cm ts ình.
– Phân lo ình ba d ng chuy n hóa c a
n.
– Hi c thông s k thu nc dùng n.
– c s li u k thu t c ình
– ình.
– S d ng h ình.
ng phát tri c
– c t h c, sáng t o và gi i quy t v .
– c s d ng ngôn ng nói và vi t.
– c h p tác và giao ti p.
ng phát tri n ph m ch t
– Quan sát, nh n bi m s v t, hi ng.
– Kiên trì, c n th n, trung th c.
– Có ý th c s d ng ti t ki n.
2.2. M c tiêu riêng dành cho h c sinh hòa nh p
–K cm ts ình.
– Nh n di ình s d ng lo ng
n nào.
– Hi c thông s k thu nc n.
– c s li u k thu t c n trong g ình
–S d ình.
ng phát tri c:
– c t h c, gi i quy t v ;
– c s d ng ngôn ng nói và vi t;
– c h p tác và giao ti p.
103
 ng phát tri n ph m ch t:
– Quan sát, nh n bi m s v t, hi ng;
– Kiên trì, c n th n;
– Có ý th c s d ng ti t ki n.
ình th c, k td yh c
ình th c, k t d y h c chung
– Gi i quy t v ,v t trình, làm vi c nhóm.
ình th c, k t d y h c dành cho h c sinh hòa nh p
– H tr hình nh trong d y h c; Vòng tay b u ch nh yêu c u bài t p.
4. Chu n b
– Chu n b c a giáo viên:
+M ts ình.
+ Slide, hình nh, video.
+ Phi u bài t p dành riêng cho H.
– Chu n b c a h c sinh:
+ Gi y.
+ Bút.
5. Ti n trình d y h c
nh l p, ki m tra bài c
Th i Ho ng c a Giáo viên Ho t Ho ng PPDH
gian ng c a H. h tr
c a H c
h c sinh
sinh r i
c l p lo n
ph t
k
HO NG GI I THI U BÀI
5 t câu h i: Các em Tr H tr
phút ã t ng tr i qua nh ng tình l i câu hình
hu ng nguy hi m nào? Cách h i nh
gi i quy t nh ng tình hu c a trong
giáo d y
viên. h c.
104
 1) T ch c h c sinh: Tr i H c H tr l i câu
nghi i video ng n v sinh: h i 1 b ng
m ts n và vi c s d ng Quan cách g i tên
ình. sát v t khi
t câu h i: video; nhìn hình
C1. K tên m t s n Tr nh trên màn
ình mà l i câu hình.
em nhìn th y trong video? h i.
*Giáo viên l t chi u trên
màn hình sau khi h c sinh li t kê.

dùng nào
c s d ng nhi
nh t?
C3. Em hi u th nào là gi cao
m trong s d n?
Giáo viên gi i thi u bài: Trong L ng L ng nghe
cu c s ng có r t nhi u tình nghe
hu ng nguy hi m có th x y ra,
chúng ta c n nh n bi t và bi t
cách gi i quy t tình hu
giúp cho cu c s ng c a chúng
ta t
ta s h c bài: Phát hi n và ng
phó v i tình hu ng nguy hi m.
HO NG HÌNH THÀNH KI N TH C M I
Ho t ng 1. Nguyên lý bi n
ình
15 1. Nguyên lý bi H c Hình
phút Quan sát Giáo viên bi u di n sinh nh
v t th t c m quan tr c
c, máy s y tóc. sát và quan.
t câu h i: tr l i

105
H c sinh gi i thích t i sao khi câu Vòng
c m n thì bóng h i tay b n
là t a nhi t và qu t quay? bè
H i chung c l p và g i m t s
em nêu ý ki n, các b n khác b
sung, góp ý.
bi i
thành các d ng khác
t

2. Nguyên lý ho ng c
n H c
1) Giáo viên nêu nguyên lý bi n sinh
l ng
nghe
nguyên lý ho ng c
n trong gia ình theo
nguyên lý bi
n ho c là
do có s bi
các d

2) Phân lo n trong
ình thành 3 nhóm:
H c
sinh
quan
sát và
tr l i
câu
h i.
L p b ng phân lo n
tr ình

106
 3) T ch c trò ch Th o Tham gia
n vào b ng tr ng. lu n làm bài t p
S d ng các b dùng nhóm nhóm cùng
n: M p các b n v i
u hòa nhi , lò vi s h tr c a
y tóc, cô giáo và 1
bàn là… b n cùng
4) Cho h c sinh làm bài t p: nhóm
Quan sát slide và n i hình các
ình
cùng nhóm v i nhau trong
phi u bài t p nhóm.

Ho ng 2: Thông s k thu t c n và tính toán hi

tiêu th n
10 3. Thông s k thu t c H c H tr l i câu u
phút n sinh h i 1 tìm ch nh
Tr i nghi m: Cho h c sinh quan c thông yêu c u
quan sát slide hình nh v m t sát và s k t bài t p
s thông s trên thi t b n. tr l i dùng
t câu h i: câu n v i s
h i.
107
Tr l i các câu h i sau: h tr c a
1. K ng (thông giáo viên
s ) mà các em quan sát th y
trong hình?
n nào c a d ng
c n cho chúng ta bi
d cv i
m ình hay
không?
il n nào c a d ng
c n cho bi t m tiêu th
u hay ít?
=> Giáo viên ch t l i:
nh m c
U c a d ng c n cho chúng
ta bi d ng
cv im n trong gia
ình hay không
ng công su nh
m c P c a d ng c n cho
bi t m tiêu th
nhi u hay ít
4. c
n tính theo công th c:
A = Pt
Tr l i các câu h i sau:
1. Công su nh m c P c a Suy
d ng c n t l th nào v i ng m
c dùng và tr
n? l i.
2. Th i gian s d nt l
th nào v ?

108
 Ho ng v n d ng, c ng c : H c H. làm phi u
1. H c sinh quan sát slide hình sinh bài t p riêng
nh v c th c
thông s c a các thi t b n hi n 25W
2. H c sinh làm bài t p v Tính nhi m SD
trong v lo i
n
ình. h c
t p. Dòng a < 25W
Th i gian s d ng 1 ngày: 8h n b = 25W
1 ngày: c > 25W
Angày = P.t = 25 x 8 = 200 (Wh)
1 tháng:
Atháng = Angày x 30 = 200 x 30 =
6000 (Wh) = 6(KWh)
Ho ng 3: Ho ng hình thành ki d ng h n

5 S d ng h
phút 1) Tr l i các câu h i sau: H c
1. Gi i thích t i sao l i có sinh
kho ng th i gian g i là gi cao th o
m? lu n
n áp c a m n và tr
gi m xu ng, em quan sát xem s l i
phát sáng c n, t
quay c a qu n, th i gian
cs nào?
3. Khi g p nh ng hi ng
ng d n gia
ình x ti t
ki m và không gây h ng cho
thi t b ?
=> 1. Gi m là kho ng
th n

109
 r t l n (th p sáng,
n n, tivi, t l u
hòa, qu ng gi
m là 18 gi n 22 gi .
2. Gi n áp
n áp c a m n gi m
xu ng, s phát sáng c
ny quay c a
qu n ch i gian

3. X lý khi g p s c n
Nên t t b t nh ng thi t b n
không c n thi t trong gi cao
m.
Nên c t bình nóng
l nh... c gi m
ò ch i nhóm k
tên 1 bi n pháp ti t ki n.
M i nhóm k theo vòng tròn.
HO NG K T THÚC BÀI
5 NG D N T H C H. nh c l i G i
phút Tìm hi u v các thi t b n và yêu c u bài nh c và
hi u các thông s trên thi t b t p c a cô: gi m
t cách s d ng thi t b c các d ng i
n h p lý. thông s trên nh c
thi t b n.
S d ng các
thi t b n
an toàn, ti t
ki n

110
2.2.6. Môn Khoa h t ên
2.2.6.1. M c tiêu ti p c c c a môn Khoa h c t
trình giáo d c ph thông 2018 cho h c sinh r i lo n ph t k
– Môn Khoa h c t ình giáo d c ph thông 2018
bao g m các n

2.9: N i dung môn h c Khoa h c t nhiên

ình giáo d c ph thông 2018
– Yêu c u c t v i môn h c Khoa h c t nhiên l
trình giáo d c ph thông 2018 là:
B ng 2.6: Yêu c cc t v i môn h c Khoa h c t nhiên l p 6 theo
ình giáo d c ph thông 2018
Thành ph n L p6 H c sinh r i lo n
c ph t k
c – G i tên, nh n bi i – G i tên, nh n bi t các
nh n th c ng, s ki n, khái ni m ho c ng, s ki n, khái
ki n th c quá trình t nhiên. ni m ho c quá trình t
nhiên.

111
Thành ph n L p6 H c sinh r i lo n
c ph t k
Khoa h c t – Trình bày m, vai trò c a – Trình bày m,
nhiên ng và quá trình t vai trò c n nh t c a
nhiên. ng và quá
– Phân lo i các v t, s v t theo trình t nhiên.
các tiêu chí khác nhau. – Phân lo i các v t, s v t
– Phân tích các khía c nh c a m t theo các tiêu chí khác
ng, s v t, quá trình. n.
– So sánh, l a ch ng, – Phân tích các khía
khái ni m ho c quá trình d a c nc am i
theo tiêu chí. ng, s v t, quá trình.
– Gi i thích v m i quan h gi a – So sánh, l a ch n các
các s v t, hi ng khoa h c. ng, khái ni m
ho c quá trình d a theo
n nh t.
c s – Hi u bi t v thu t ng , kí hi u, – Hi u bi t v thu t ng ,
d ng ngôn công th c, quy t , bi . kí hi u, quy t .
ng Khoa – Trình bày c n i dung c a – Trình bày c n i
h c t nhiên các khái ni n, thuy t, dung c a các khái ni m
nh lu nh lí. n, thuy nh lu t,
– S d ng thu t ng , kí hi u, nh lí.
công th , bi bi u – S d ng thu t ng , kí
tv khoa h c b ng hình hi bi t
th c nói, vi t. v khoa h c b ng
– c t khóa trong hình th c nói, vi t.
n khoa h c. – c t khóa
–V nd c ngôn ng khoa n khoa h c.
h c trong tình hu ng c th . –V nd c ngôn
ng khoa h c trong tình
hu ng c th .
c – c tình hu ng – c tình
phát hi n và trong h c t p. hu ng trong h c t p.

112
Thành ph n L p6 H c sinh r i lo n
c ph t k
gi i quy t – Phát hi xu t tình hu ng – Phát hi xu t
v liên có v n Khoa h c tình hu ng có v
n t nhiên. n Khoa h c
Khoa h c t – nh, tìm hi c các t nhiên.
nhiên thông tin nv – nh, tìm hi u
c n gi i quy t. c các thông tin liên
– ng gi nv c n gi i
thuy t khoa h c. quy t.
– xu t bi n pháp gi i quy t – t qu
v . nhi m v
– L p k ho ch gi i quy t v .
– Th c hi n k ho ã ra.
– t qu nhi m v
c s – Nghiên c u, chu n b n i dung – Nghiên c u, chu n b
d ng ki n th c hành thí nghi m. n i dung th c hành thí
th c Khoa – N m v ng quy t c an toàn nghi m.
h c t nhiên trong phòng thí nghi m. – N m v ng quy t c an
vào gi i – Ti n hành thí nghi toàn trong phòng thí
quy t v trình. nghi m.
th c ti n – Quan sát thí nghi m c n th n, chi – Ti n hành thí nghi m
ti ình.
– Mô t thí nghi , khoa – Quan sát thí nghi m
h c. c n th n, chi ti
– Gi c các hi ng
x y ra trong quá trình ti n hành – Mô t thí nghi y
thí nghi m. , khoa h c.
– V n d ng thí nghi m vào cu c
s ng trong m t s ng h p
thích h p.
– T ng k n
hành thí nghi m.

113
Thành ph n L p6 H c sinh r i lo n
c ph t k
c báo – L a ch n n i dung s trình bày,
cáo, trình báo cáo.
bày và công – T p h p t t c các v liên
b k t qu n n i dung s báo cáo.
th c hi n các – Tóm t c quy trình các
nhi m v c ti n hành nhi m v c
c giao giao.
– T ng h p k t qu công vi ã
ti n hành.
– Gi i c nguyên nhân
d n các hi ng x y ra.
– Trình bày k t qu i các hình
th n báo cáo, b n trình
chi u, bài báo khoa h c, poster...
– Báo cáo k t qu công vi c.
– Th o lu n v các v liên
n n i dung báo cáo
c m c a h c sinh r i lo n ph t k khi tham gia h c t p môn
Khoa h c t nhiên
– M t trong nh ng yêu c i v i h c sinh r i lo n ph t k
c ti p t c h c hòa nh p c p trung h là m trí tu ph i t trung
bình tr lên. Vì v y h c sinh r i lo n ph t k h c hòa nh p c p trung h
s chia thành hai nhóm: Nhóm h c sinh có m trí tu trung bình và
Nhóm h c sinh có m trí tu cao ho c r t cao.
– m chung c a hai nhóm h c sinh r i lo n ph t k trên là: Do
m ghi nh d li u phi xã h i (d li u T nhiên) t t d li u
xã h i nên t o thu n l i cho vi c ti p thu ki n th c và hình thành các k
n t ng n i dung môn Khoa h c t
+ G i tên, nh n bi t các ng, s ki n, khái ni m ho c quá trình t
nhiên.
+ Trình bày m, vai trò c ng và quá trình t nhiên.

114
 – S khác bi t, phân c p gi a hai nhóm h c sinh r i lo n ph t k c
th hi n rõ nét khi h n nh ng n i dung Khoa h c t nh òi h i kh
t, k t n i gi a nh ng tri th c, k ct
ã c hình thành l i v i nhau.
– i v i nhóm h c sinh r i lo n ph t k có m trí tu cao và r t
cao không g p tr ng i trong vi c ti p t c ti p thu tri th c và hình thành
nh ng k c t nhiên m i m t s h c sinh r i
lo n ph t k có m trí tu cao và r t cao, môn Khoa h c t nhiên là m t
trong nh ng th m nh c a các em.
– i v i nhóm h c sinh r i lo n ph t k có m trí tu trung bình
thì gi a các bi ã hình thành ít có ho c h u k tn i
v i nhau, vì v y kh ng hóa
b h n ch c sinh r i lo n ph t k có m trí tu trung
bình g p r t nhi ng i khi h n nh ng n i dung Khoa h c
t nhiên m
ng d n th c hi ình môn Khoa h c t nhiên cho h c
sinh r i lo n ph t k :
– ng d n th c hi ình môn Khoa h c t nhiên cho h c
sinh r i lo n ph t k dành cho nhóm h c sinh r i lo n ph t k có m
trí tu trung bình.
ng d n d y h c sinh r i lo n ph t k nh n th c ki n th c Khoa h c
t nhiên
1: 2: 3: 4: 5:
T L L Th
tin và xây à n ho k
d và cách h d
d th
h
2.10 ng d n h c sinh r i lo n ph t k tham gia h c môn Khoa h c
t ình giáo d c ph thông 2018
c 1. T o ni m tin và xây d c t p:
+ Giúp h c sinh nh n bi t m i ho ng trong cu c s ng hàng ngày liên
quan ch t ch n ki n th c Khoa h c t nhiên c a h c sinh.
115
 + T ch c cho h c sinh tham gia h c Khoa h c t nhiên cùng các b n h c
t th y vi c h c Khoa h c t nhiên không ph i là quá khó ho c không th
th c hi c.
+T i cho h c sinh thành công ngay l u tiên b ng cách
l a ch n bài Khoa h c t nhiên phù h p v i kh n t i c a h c sinh.
c 2. mm c Khoa h c t nhiên c a
h c sinh.
c 3. L a ch n n i dung, cách th c d y Khoa h c t nhiên.
–D mv cc ah cs ình d y Khoa
h c t nhiên cho h c sinh c p trung h giáo viên ti n hành l a ch n
n i dung và các cách th c ti n hành d y Khoa h c t c này s c
trình bày c th trong nh ng ho ng sau).
c 4. L p k ho ch d y Khoa h c t nhiên.
– Xây d ng m nh n i dung, l a ch n ph i
gian d y Khoa h c t nhiên cho h c sinh r i lo n ph t k d a trên kh
và nhu c u c
c 5. Th c hi n k ho ch d y Khoa h c t nhiên.
– D y h c sinh h c Khoa h c t nhiên theo k ho ch m t cách linh ho t.
Ghi l i chi ti t k t qu c và nh mc u ch nh sau m i bu i
d cho vi c l p k ho ch trong th i gian ti p theo.
b. ng d n d y cho h c sinh r i lo n ph t k s d ng ngôn ng Khoa h c
t nhiên
– c sinh các v g ng i cu c s ng hàng ngày.
– D y các v b ng l i nói k t h p hình nh h tr n
các hi ng Khoa h c t nhiên di n ra h ng ngày xung quanh h c sinh.
– T p trung vào vi c giúp h c sinh phát tri tích c c v i môn
Khoa h c t nhiên.
c. ng d n d y cho h c sinh r i lo n ph t k s d ng ki n th c Khoa h c
t nhiên vào gi i quy t v th c ti n
– H c sinh r i lo n ph t k ng g các k
quát. Phát tri n k c t nhiên s c th c hi n
thông qua các ho ng sau:

116
 + Phát tri ct ng l c giúp h c sinh c m th y tho i mái
v i vi c h c c a mình. Ngay c khi không có giáo viên tr giúp, nh ng h c
sinh này c cl ng ki n th c và k k ào tình
hu ng c n gi i quy t.
+ Thông qua vi c d y quy trình, có s nh kì v i h c sinh v lí
n c a vi c h c k c t nhiên và nh ng tình hu ng cu c
s ng c n chúng (Khi b b ng tay c n làm gì; Giúp cho n c ngu i nhanh
c n làm gì...).
+ Thông qua vi c d y cách th c hi ã giúp h c sinh có thêm nhi u ví
d và kinh nghi m phong phú.
– D y các k nm thành th h c sinh có th t p trung
vào vi c s d ng và không ch ghi nh m t k
– D y h c sinh cách gi i quy t các tình hu ng Khoa h c t nhiên liên
n cu c s ng hàng ngày c a chúng. Vi c liên h k i ch
s d u khái quát. h c sinh c
th c d y cách t o nh ng bài Khoa h c t nhiên cho mình.
– S d ng các c ng c ng u nhiên n ng t nhiên.
Theo cách này, h c sinh không l i vào các tình hu ng gi t o (nh ng c ng
c trong ph m vi l p h duy trì và s d ng k ã h c.
– Khi k ã c c ng c v ng ch n nh ng tính hu ng
m làm vi c l p.
– Khuy n khích h c sinh khái quát.
2.2.6.4. Minh h ng d n h c sinh r i lo n ph t k h c môn Khoa h c
t nhiên trong ình giáo d c ph thông 2018
BÀI 1. VIRUS VÀ VI KHU N (Th ng: 1 ti t)
m H c sinh h c hòa nh p
1.1. Thông tin chung
– H tên: Ng. X. H
– Gi i tính: Nam
– Ngày sinh: 7/8/2007
– D ng t t: r i lo n ph t k
– Quá trình h c hòa nh p: H c hòa nh p t c p m m non

117
 m hi n t i c a H c sinh
STT Môn h c – Kh Nh ng v c n
L c h tr
1 Toán Th c hi c các Th c hi n các phép
phép tính c ng, tr tính v i phân s và s
trong ph m vi 1000 có th p phân.
tr giúp; Th c hi n
c các phép tính
n.
2 Ng n; Tr C n h tr v
l c m t s câu hi n và vi t
h n v tên bài
và nhân v t trong bài.
3 Th d c H n.
4 L ch s a lí c c bài h c. Tr Tr l cm ts
l c m t s câu câu h n liên
h n liên quan n ki n th c
n bài h c. môn h c.
5 Giao ti p xã h i t trong
i b n bè.
2. M c tiêu
2.1. M c tiêu chung
– Trình bày c, c u t o c a vius, vi khu cs
khác nhau c a virus và vi khu n
– c m t s l i ích và tác h i c a virus, vi khu n; cách phòng ch ng
b nh do vi khu n, virus gây ra.
– Gi c m t s hi ng g b ôi thiu, cách
làm s a chua...
– Gi cm ts v ng g p trong cu c s ng.
– Bi t cách phòng tránh các b ng g p do vi khu n và virus gây ra.
ng phát tri c
– c t h c, sáng t o và gi i quy t v .
– c s d ng ngôn ng nói và vi t.
– c h p tác và giao ti p.
118
 ng phát tri n ph m ch t
– Quan sát, nh n bi m s v t, hi ng.
– Kiên trì, c n th n, trung th c.
– Có ý th c b o v s c kh e c a b n thân và nh i xung quanh.
2.2. M c tiêu riêng
– c m t s l i ích và tác h i c a virus, vi khu n; cách phòng ch ng
b nh do vi khu n, virus gây ra.
– Gi c m t s hi ng g ôi thiu, cách
làm s hóa.
– Bi t cách phòng tránh các b ng g p do vi khu n và virus gây ra.
ng phát tri c
– c gi i quy t v .
– c s d ng ngôn ng nói và vi t.
– c h p tác và giao ti p.
ng phát tri n ph m ch t
– Quan sát, nh n bi m s v t, hi ng.
– Kiên trì, c n th n.
– Có ý th c b o v s c kh e c a b n thân và nh i xung quanh.
ình th c, k td yh c
ình th c, k t d y h c chung
– Gi i quy t v ,v t trình, làm vi c nhóm.
ình th c, k t d y h c h tr h c sinh r i lo n ph
t k
– Hình nh tr c quan; Khái quát hóa; Vòng tay b u ch nh yêu c u
bài t p.
4. Chu n b
– Chu n b c a giáo viên:
+ M t s tranh, hình nh v c u t o c a virus, vi khu n.
+ M t s video, clip v tác h i c a virus, vi khu i và các loài
sinh v t khác.
+ Phi u bài t p nhóm và bài t p dành riêng cho H.
– Chu n b c a h c sinh:
+ Tìm hi u v các b ng g p do vi khu n và virus gây ra.
+ Ôn t p l i ki n th c ch t bào.
119
5. Ti n trình d y h c
Th i Ho ng giáo viên Ho t H c sinh PPDH
gian ng r i lo n h tr
h c ph t k h c
sinh sinh
r i
lo n
ph t
k
5’ HO NG KH NG
Cho h c sinh xem video (~2p) v H. Tr l i
i d ch Covid 19. câu h i 4.
t câu h i:
i d ã nh
n vi c h c
t p và cu c s ng c a em c
ình?
C2. Em có bi t d ch Covid 19 do
lo i sinh v t nào gây nên? Tên
chính xác c a chúng là gì?
C3. Tr l i câu h i ti t
ra: c x p vào 5 gi i
sinh v t trên không? T i sao
ã làm gì phòng
ch ng d ch Covid 19?
15’ HO NG HÌNH THÀNH KI N TH C M I V VIRUS
VÀ VI KHU N
10p 1. Hình d c c a virus Th o Nhóm Hình
và vi khu n lu n th o lu n nh
ình nh v nhóm c a H tr c
c u t o c a virus và vi khu n thêm 1 bài quan.
H c sinh Th o lu n nhóm v i t p: Vi t
nh ng câu h i (vi t câu h i lên

120
b ng ho c trình chi u b ng slide) ng v i Vòng
trong b ng: tranh, hình tay
Virus Vi khu n nh c u t o b n
c a virut, bè.
Kích R t nh , R t nh , vi khu n
c kho ng kho ng 1 – C nhóm u
12-50 n vài
h tr H. ch nh
ph n tri u ph n nghìn
mm mm
làm bài t p yêu
c c u bài
Hình D ng c u, Có th là t khi vào t p.
d ng d ng que, bào riêng l th o lu n
d ng kh i ho c x p bài t p
nhi u
chính
m t, d ng chu i t
nòng n c ng.

d ng

C ut o Có c u t o
(có c u c u t o t t bào, có
t o c a bào, g m vách bao
t bào v và v t b
không?) ch t di có nhân
truy n hoàn ch nh.

Kí sinh M
s ng b t bu c

th s ng
khác

Ví d Virus Vi khu n E-
SARS - coli
CoV 2
S khác nhau gi a virus và vi
khu n: V ut ot
bào, vi khu ã có c u t o t bào
121
5’ 2. Vai trò c a virus và vi khu n Suy Nhóm
tv : ngh th o lu n
Cho các t : Vi khu n, mu i v n c a H
khoáng, ch t h n t thích d ng thêm 1 bài
h p vào ch tr ng: ki n t p:
ng v t, th c v t ch th c Cho các
xu c……. t t : Vi
bi i thành các……..Các ch t n khu n có
c cây s d ch t o vào l i, vi
thành………...nuôi s . ch khu n có
tr ng. h i, virus
n vào
ch tr ng:
…. phân
hu th c

men làm
s a chua,

…. Gây
b nh
ng
gây b nh
C nhóm
h tr H.
làm bài t p
c
khi vào
th o lu n
bài t p
chính
10p’ HO NG V N D NG

122
 t câu h i: H c cl Hình
D a vào nh ng ki n th c v c sinh hóa quá nh
bi t, hãy gi i thích t i sao th tr l i trình th c tr c
lâu b c . quan.
ã b ôi thiu. Không nên Khái
=> Th lâu b vi khu n quát
phân hu gây mùi hôi th i, ôi thiu. ôi thiu. hóa.
N id ng, tiêu Quy trình
ch y. làm s a ng
Quy trình th lâu: chua. k
Th lâu -> Ôi thiu -> Hôi
th i - - ng, tiêu ch y t l p.
Em có bi c làm s a chua
nào không? Quy trình?
10’ HO NG TÌM TÒI M R NG
Cho c l p tên 6 b nh do virus và H c Nh c l i
vi khu n gây ra (VD: Th u, sinh cách ng
cúm, s t xu t huy t, ho gà, b nh th o phòng k
lao, tiêu ch y). Chia l p thành 2 lu n, b nh:
nhóm: tìm tòi Tiêm v c t l p.
+ Nhóm 1: Tìm trong 6 b ã thông xin, gi v
cho, b nh nào do virus gây ra. Gia tin. sinh s ch
ình em ã có ai b các b Nhóm s .
a vào hi u bi t c a em, trình
hãy nêu các cách phòng tránh bày,
b nh do virus gây ra. nhóm
+ Nhóm 2: Tìm trong 6 b ã khác
cho, b nh nào do vi khu n gây ra. b
ình em ã có ai b các b nh sung.
a vào hi u bi t c a
em, hãy nêu các cách phòng tránh
b nh do vi khu n gây ra

123
 Các nhóm trình bày, giáo viên
ch t l i.
B nh do Vi khu n: B nh lao, tiêu
ch y
Bênh do virus: B nh thu u,
cúm, s t xu t huy t, ho gà
Cách phòng tránh:
+ Tiêm v phòng m t s
b nh do virus gây ra.
+ Gi v sinh s ch s , tránh m t s
b nh do vi khu n.
5’ NG D N T H C
Tìm hi u thêm thông tin trên các Ôn l
hóa quá
internet v tác h i c a các b nh do trình th c
virus và vi khu n gây ra và cách .
phòng ch ng. ng d ng
T h c l i b ng mô t c, nh ng
hình d ng, c u t o c a virus và vi cách
khu n. phòng
b nh: Gi
v sinh,
u
trang khi ra

c ng
2.2.7. Môn L
2.2.7.1. M c tiêu ti p c c c a môn L ch s -
trình giáo d c ph thông 2018 cho h c sinh r i lo n ph t k
– Môn L ch s - a lí c p trung h g m phân môn L ch s và phân
a lí, m c thi t k theo m ch n i dung riêng. M
tích h c th hi n ba c : tích h p n i môn (trong t ng n i dung
giáo d c l ch s và giáo d a lí); tích h p n i dung l ch s trong nh ng ph n
124
phù h p c a lí và tích h p n a lí trong nh ng ph n phù h p
c a bài L ch s ; tích h p theo các ch chung. ình bao g m:
Môn L ch s :

2.11: N i dung môn h c L ch s ình giáo d c ph thông 2018

a lí:

2.12: N i dung môn h ình giáo d c ph thông 2018

125
 – Yêu c u c t v i môn h c L ch s - a lí l ình
giáo d c ph thông 2018 là:
B ng 2.7: Yêu c cc t v i môn h a lí l p 6
ình giáo d c ph thông 2018
Thành ph n L p6 H c sinh r i lo n
c ph t k
Nh n th c khoa – ng không gian: – ng không gian:
h c a lí Phân tích v a lí; Phân Phân tích v a lí; Phân
tích s phân b . tích s phân b .
– Gi i thích các hi n – Gi i thích các hi ng
ng và quá trình a lí và quá trình a lí (t nhiên,
(t nhiên, kinh t – xã h i. kinh t – xã h i.
Tìm hi a lí – S d ng các công c c a – S d ng các công c c a
a lí: Khai thác thông tin a lí: Khai thác thông tin
n; S d ng b . n; S d ng b .
V n d ng ki n – C p nh t thông tin, liên – C p nh t thông tin, liên
th c – k h th c ti n. h th c ti n.
ãh c – Th c hi n ch h c – Th c hi n ch h ct p
t p khám phá t th c ti n. khám phá t th c ti n.
B ng 2.8: Yêu c cc t v i môn h c L ch s l p 6
ình giáo d c ph thông 2018
Thành ph n L p6 H c sinh r i lo n ph t k
c
Tìm hi u – u nh n di n và – u nh n di n và
L ch s phân bi c: Lo i hình phân bi c: Lo i hình và
và d ng th c khác nhau c a d ng th c khác nhau c a các
các ngu n tài li n ngu n tài li n c a
c a khoa h c l ch s , giá tr khoa h c l ch s , giá tr c
c u l ch s trong vi c li u l ch s trong vi c tái hi n
tái hi n và nghiên c u l ch và nghiên c u l ch s .
s . – Khai thác và s d c
– Khai thác và s d c thông tin c a m t s lo
thông tin c a m t s lo li u l ch s n.
li u l ch s n.
126
 Thành ph n L p6 H c sinh r i lo n ph t k
c
Nh n th – Mô t và u trình – Mô t u trình
duy l ch s c nh ng nét chính c nh ng nét chính
c a các s ki n và quá trình c a các s ki n và quá trình
l ch s n v i các y u t l ch s n v i các y u t
chính v th a chính v th m,
m, di n bi n, k t qu có di n bi n, k t qu có s d ng
s d ,b n ,b l ch
l ch s … s …
V n d ng – V n d c ki n th c
KT – ã l ch s
h c ng c a m t s
ki n, nhân v t, v l ch
s i v i cu c s ng hi n
t i.
m c a h c sinh r i lo n ph t k khi tham gia h c t p môn
L ch s – a lí
– m c a môn L ch s – a lí r t khác bi t so v i nh ng môn h c
c cung c p n i dung tri th c v a mang tính ch t d li u
xã h i v a mang tính ch t d li u t nhiên.
– D li u môn h c L ch s – a lí mang tính ch t xã h i th hi n ph n
s d ng ngôn ng mô t các s ki ã di n ra trong quá kh , các hi ng
t giúp h c sinh r i lo n ph t k hi c ngh a nh ng t
ng mô t các s ki n, hi ng c n s d ng nh ng công c h tr ình
nh, C ch ub …
– D li u môn h c L ch s – a lí mang tính ch t t nhiên vì t p trung
vào nh ng s ki ã có g n li n v i nh ng con s v ng
và nh ng hi ng thiên nhiên có quy lu t.
– S khác bi t rõ nét c a môn L ch s – ã cho th y m t nh n nh
rõ ràng: t môn h c v a d l i v a khó.

127
 ng d n th c hi ình môn L ch s – a lí cho h c sinh
r i lo n ph t k :
– ng d n th c hi ình môn L ch s a lí cho h c sinh r i
lo n ph t k dành cho nhóm h c sinh r i lo n ph t k có m trí tu
trung bình.
ng d n d y h c sinh r i lo n ph t k tìm hi u, nh n th ch
s a lí
1: 2: 3: 4: 5:
T L L Th
tin và xây à n ho k
d và cách h d
d th
h
2.13 ng d n h c sinh r i lo n ph t k tham gia h c
môn L ch s - a lí t ình giáo d c ph thông 2018
c 1. T o ni m tin và xây d ct p
– Giúp h c sinh nh n bi t m i ho ng trong cu c s ng hàng ngày liên
quan ch t ch n ki n th c L ch s , a lí c a h c sinh.
– T ch c cho h c sinh tham gia h c L ch s , a lí cùng các b n h c t
th y vi c h c môn L ch s - a lí không ph i là quá khó ho c không th th c
hi c.
–T i cho h c sinh thành công ngay l u tiên b ng cách
l a ch n bài L ch s - a lí phù h p v i kh hi n t i c a h c sinh.
c 2. mm c L ch s a lí c a
h c sinh
c 3. L a ch n n i dung, cách th c d y L ch s a lí
–D mv cc ah ình d y môn
L ch s - a lí cho h c sinh c p trung h giáo viên ti n hành l a ch n
n i dung và các cách th c ti n hành d y L ch s c này s c trình
bày c th trong nh ng ho ng sau).
c 4. L p k ho ch d y L ch s a lí
– Xây d ng m nh n i dung, l a ch n ph i
gian d y môn L ch s - a lí cho h c sinh r i lo n ph t k d a trên kh
và nhu c u c
128
 c 5.Th c hi n k ho ch d y L ch s a lí
– D y h c sinh h c L ch s a lí theo k ho ch m t cách linh ho t. Ghi
l i chi ti t k t qu c và nh mc u ch nh sau m i bu i d y
cho vi c l p k ho ch trong th i gian ti p theo.
ng d n d y cho h c sinh r i lo n ph t k v n d ng ki n th c – k
ch s – ã h c vào th c ti n
– c sinh các v g ng i cu c s ng hàng ngày.
– D y các v b ng l i nói k t h p hình nh h tr n
các hi ng L ch s a lí di n ra h ng ngày xung quanh h c sinh.
– T p trung vào vi c giúp h c sinh phát tri tích c c v i môn
L ch s a lí.
2.2.7.4. Minh h ng d n h c sinh r i lo n ph t k h c môn L ch s
ình giáo d c ph thông 2018
– ng d n d y h c sinh r i lo n ph t k nh n th ch s –
a lí, tìm hi u L ch s – a lí
CÁC Y U T NC AB
m H c sinh h c hòa nh p
1.1. Thông tin chung
– H tên: Ph. Th. Q. M
– Gi i tính: Nam
– Ngày sinh: 5/6/2008
– D ng t t: r i lo n ph t k , không có hành vi không phù h p
– Quá trình h c hòa nh
m hi n t i c a H c sinh
STT Môn h c – Kh Nh ng v c n
L c h tr
1 Toán Th c hi c các phép Th c hi n các phép
tính c ng, tr không nh và tính v i phân s .
có nh trong ph m vi 100. Th c hi n các phép
Th c hi c m t s phép tính v i s th p phân.
n.
2 Ng n nv it c

129
 Tr l c m t s câu h i Tr l c
m t s câu h i liên
b n: T n, tên nhân n chi ti t c a
v t, ý chính. n.
3 L ch s a c bài, tr l c Tr l c các câu
lí m t s câu h n liên h n ki n
n bài. th c c a môn h c.
4 Th d c H n
5 Giao ti p xã
h i nh ng ho ng/ trò ch
có lu t v i s h tr l i c a
giáo viên.
2. M c tiêu
2.1. M c tiêu chung
– nh v ng chính trên b .
– ct l b c ý ngh at l b c các kí
hi u trên b d a vào b ng chú gi i.
– Phân bi c các lo i kí hi u và các d ng kí hi u b .
– ng chính trên b .
– D a vào b c kho ng cách trên th c t ng chim bay
ng th c l i.
– cb n
ng phát tri c
– Nh n th c th gi i theo m không gian.
– S d ng công c a lí h c.
– C p nh t thông tin và liên h th c t .
ng phát tri n ph m ch t
– Quan sát, nh n bi m s v t, hi ng.
– Kiên trì, c n th n, trung th c.
2.2. M c tiêu riêng dành cho H c sinh hòa nh p
– nc ab : ông, Tây, Nam, B c (ch , g i
ình và trên b ).
– c con s bi u th t l b .

130
– c m t vài kí hi u trên b : i m, di n tích.
ng phát tri c
– S d ng công c a lí h c.
– C p nh t thông tin và liên h th c t .
ng phát tri n ph m ch t
– Quan sát, nh n bi m s v t, hi ng.
– Kiên trì, c n th n, trung th c.
ình th c, k td yh c
3 ình th c, k t d y h c chung
– Gi i quy t v ,v t trình, làm vi c nhóm.
ình th c, k t d y h c dành cho h c sinh hòa nh p
– H tr hình nh trong d y h c; Chia nh nhi m v ; H tr giao ti p;
Gi m nh yêu c u; C u trúc hóa và hình nh hóa thông tin; ng
tính t l p trong th c hi n nhi m v ; G i nh c và gi m d n g i nh c; Chia
nh khái ni m/k òng tay b n bè
4. Chu n b
– Chu n b c a giáo viên:
+ Hình 8, 9, 10 phóng to;
+ Qu a c u;
+T pb a lí t ;
+ Máy tính, máy chi u ;
+ Phi u bài t p dành cho M;
+ Phi u bài t p v ng c a b ;
+ Phi u bài t p v t l b ;
+ Phi u bài t p v kí hi u b .
– Chu n b c a h c sinh:
dùng h c t p;
+ Gi y A4.
5. Ti n trình d y h c
nh l p, ki m tra bài c

131
Th Ho ên Ho PPDH H
gian h sinh
sinh h hòa
sinh nh
r
lo
ph
k
5’ HO
5 ình hu ng cho c Nêu các
l p ình em ch c n
t i m t thành ph m i, em s chu n b :
chu n b nh dùng gì cho dùng
chuy n khám phá thành ph cá nhân,
b …
ra và h i: Tr l i
ì? Ai ã bi t s d ng câu h i
b ?S d nào? c a Giáo
B g m các y u t nào? viên
t câu h i cho M: M M tr
ã ch i gia l i câu
ình? Khi ch M c n mang h i
theo gì? N u M không tr l i ho c
c, g ts g i tên
dùng c n ch tranh.
cho M g i tên.
Giáo viên gi i thi u bài: Mu n
bi t b có nh ng y u t nào,
hôm nay cô trò mình s ìm
hi u bài Các y u t nc a
b .

132
25’ HO NG HÌNH THÀNH KI N TH C M I
5’ Giáo viên dán hình 10 lên b Lên b
và yêu c :D ào ghi tên Ho t
hình 10 trong sách giáo khoa các ng
cho cô bi : “Có m hình
chính?” thành
Giáo viên v ki n M g
lên b êu c ên th c tên 4
b m i v
m ên.
bài t cho ng Tây,
M Mg trên Nam,
chính và vi b . B à
m . nhìn
Giáo viên gi H tr lên
ên b hình b
chúng ta p nh chép
kinh và v trong tên 4
âu h d y
bài c à gì? V h c.
tuy à gì? m ên
Ch à Chia
B - Nam nh
chính xác nh à v à nhi m
ông - Tây
v .
chính xác nh
Giáo viên g h lên xác 1 h H tr
ên qu lên b giao
chính: B Nam, Tây, ông làm bài. ti p.
d
tuy .

133
 C l p M ch 4
òn l ình sau: làm bài ng
B B t p. trên
qu a
Trong khi h àm c u.
bài t , giáo viên mang qu
c M M ch
ên qu .
5’ Giáo viên treo hình 8 và hình 9 Vài h
lên và khoanh tròn vào ch sinh tr Ho t
l ên b àh às l . ng M
bi ì? Vài h hình khoanh
thành s .
ài t ki n
l êu c th c
tròn các con s m i v
. t l
Giáo viên h à gì? 2-3 h trên M c
T b àm gì? T sinh tr b . m t
sao c ùng t l . con s
T 2h H tr v t l
th tr . hình b .
Giáo viên yêu c H nh
thích t ình 8 và tr trong
hình 9. Hình 8 t d y
+B ào trong 2 b l h c.
l ? 7.500
+ B ào th 1cm Luy n
trên b t p
+M th c
ph ào y ào (t 7.500cm hành.
? ngoài
th
134
 Hình 9 t Chia
t l nh
T 15000 nhi m
T ình: T - 1cm v .
> 1: 1.000.000 trên b
T ên 1: 1.000.000 Gi m
K l 15.000cm nh yêu
m ngoài c u.
dung th ên b th .
càng l ì s G i
ên b àng nh c và
nhi . gi m
Giáo viên chia l p thành 3 H c sinh d n g i M tham
nhóm, yêu c u tính t l b tham gia nh c. gia ho t
và kho ng cách th c t theo ho t ng
b ng. ng B n h nhóm.
nhóm. tr .

5’ Giáo viên l êu các câu H

h chú ý l Ho t
Kí hi à gì? nghe, ng
Kí hi quan sát hình
? và tr thành
các câu ki n
h th c
Là nh m i v
hình v kí hi u
màu s trên
b .

th
135
 nh H tr
hình
ên nh
b . trong
d y
b . h c.
Giáo viên yêu c H M lên
sát hình 14 và 15 sách giáo khoa, tr . Luy n b ng
tr : t p ch trên
Có nh ào? Cho ví th c b
d . hành. nh ng
Có nh ào? Cho vùng có
ví d Chia màu
Kí hi ì? nh xanh lá
Giáo viên yêu c M ch ùng nhi m cây
tr ùng tr v . (vùng
nghi ên b . tr ng
Giáo viên cho M làm bài t Gi m lúa),
kí hi ên m nh yêu nh ng
, di ên phi ài c u. vùng có
t .
G i (vùng
nh c và tr ng
gi m cây
d n g i công
nh c. nghi p)
B n h - M
tr . th c
hi n bài
t p

136
5’ HO ÀI
Ho ng 4: H C u M c
Giáo viên h i h c sinh c l p: lên b trúc các n i
Hôm nay chúng ta h c bài gì? th hóa dung
Nh ãh c thông c a bài
trong bài h c hôm nay? 2-3 H c tin. h c
lên sinh tr c
b ng và yêu c u M c các n i l i. G i minh
ã h c trong bài h c. nh c và h a
gi m trong
d n g i .
nh c.

137
 H C HÒA NH P C P TRUNG H
3.1. H ÌNH R
LO
3.1.1. Các vận d ình r
t
H tr hình nh là m t trong nh ng cách th c h tr hi u qu cho h c
sinh r i lo n ph t k b i nó d c quan hình nh
phát tri n m cao c a h c sinh. B t c s th hi n mang tính tr c quan
hình u có th h tr h c sinh r i lo n ph t k tham gia vào ho t
phát tri n các hành vi ho c k n.
nh m tr hình nh trong d y h c h c sinh r i
lo n ph t k
H c sinh r i lo n ph t k có th nh n ra hình nh t ng gì c
truy n t i b ng l tr hình nh cho h c sinh r i lo n ph t k c p
trung h có th s d ng vào nhi u m c
sinh có th hi u và giao ti p t ng s ch ng trong
i th y cô và b n bè, làm cho giao ti p c a giáo viên v i h c sinh
tr nên chân th c và nh t quán, thay vì thoáng qua và không nh
l i nói, giúp h c sinh hi u n i dung ki n th c và k
h c sinh hi u c u trúc và hình thành c ì thói quen, khuy n khích
s c l p, xây d ng s t tin, c i thi n s hi u bi t, tránh s th t v ng, lo l ng
h c sinh r i lo n ph t k n h tr hình nh có th thích
ng và có th c s d ng trong h u h t các tình hu ng.
kh n bi t c a h c sinh r i lo n ph t k
i v i hình nh
c khi l a ch n m t hình th c tr h tr h c sinh r i
lo n ph t k , giáo viên c n xem xét hình th c tr c quan h c sinh có th hi u
và nh c. Có h c sinh r i lo n ph t k n bi v t
th i r t gi i khi nh n ra tranh ch p hay hình v c v
h c sinh g ck ng d n tr c ti
138
l i có th b ck t khi xem video làm m y là m t s
hình th c và m tr c quan hình c s d ng khi h tr h c sinh r i
lo n ph t k c p trung h .
a) H tr tr c quan s d ng hình nh hai chi u và ba chi u
Nh ng h tr hình nh hai chi u và ba chi u dành cho h c sinh r i lo n
ph t k bao g v t th t, mô hình, tranh nh, bi ng, nhãn hi u,
ch vi , k ho ch và l ch trình có th nhìn th c. Ví d các hình
th c tr c quan hình nh có th minh h a cho cái áo trong bài L a ch n, s
d ng và b o qu n trang ph c môn Công ngh l
B ng 3.1: Các hình th c tr c quan hình nh có th minh h a cho cái áo
Hình th c tr c quan nh ngh
v t th t Nh ng cái áo h c sinh m c hàng ngày
Mô hình Nó không ph i là chi c áo th t
m là mô hình chi c áo
c, thi t k , ch t li u
có th không gi ng áo th
h c sinh th c hành l a ch n
theo mùa. Có th là nh ng
chi c áo dành cho búp bê.
Tranh nh Là nh ch p ho c nh v chi c
áo.

Bi ng Là hình nh chi ã c
gi c chi ti n m c có
th m b o nh n ra
c áo.

Nhãn hi u u th i trang áo.

Ch vi t Ch vi
139
 b) H tr hình nh s d ng k ho ch và l ch trình
K ho ch và l ch trình tr c quan hình nh là m t can thi p có th giúp
h c sinh r i lo n ph t k th c hi n m t thói quen, h tr h c sinh trong quá
trình chuy n ti p gi a các ho ng, phát tri n các k i cho h c sinh
và gi m b t ph thu c c a h c hi n các ho t
ng hàng ngày. M t l ch trình tr c quan s d ng hình nh, video, bi ng
ho nh d ng hình cs d minh h a cho h c sinh th y
nh ng gì h c sinh d ki n s làm. Các nhi m v c trình bày tr c quan và
c s p x p trong l ch trình theo m t th t h c sinh s ph i hoàn thành.
K ho ch và l ch trình tr c quan hình nh có th bao g m m t lo t các
nhi m v riêng bi t là m t ph n c a thói quen, ho c có th cs d
d ym tk i b ng cách chia nh ho c nh . Các
ho ng c th g m: K m r a và n ng, h c t
k ãh ng k àn thành nhi m v , gi n d và
các hành vi gây r i khác, h tr chuy n ti p…
– c s d ng k ho ch và l ch trình tr c quan hình nh g m:
+ nh k c thói quen mu n dùng k ho ch và l ch trình
minh h a;
+ Chia ho ng ho c k c nh phù h p v i h c sinh;
+ dài c a l ch trình;
+ L a ch n hình th c và m tr c quan c a hình nh;
+ Hoàn thành l ch trình;
+ D y h c sinh th c hi n theo l ch trình.
c) H tr hình nh s d ng video làm m u
Video làm m u (video Modeling) là m ng d y tr c
c th c hi n b ng cách cho h c sinh xem m n video c a m t
u ho c di n t m t k c sinh b c
các k c.
Video làm m u c à m t hình th c tr cs
d ng trong d y h c cho h c sinh r i lo n ph t k c bi t là s d ng trong
quá trình d y các k c sinh r i lo n ph t k . Video làm m u là
m t công c gi ng d n mà hi u qu y h c sinh tìm hi u thông
tin qua m n hình nh h p d n và vui nh ình th c tr c
quan hình nh mà h u h t h c sinh r i lo n ph t k u thích.
140
 S d ng video làm m c tiên h c sinh s c quan sát video làm
m u v các k c sinh s b ub c các k
các video. K à h c sinh th c hi n có th là k i ho c
k c sinh c c sinh b u quá trình khái
quát và s d ng các k c trong các tình hu ng khác nhau trong
cu c s òi h i ph i có s h tr t giáo viên, cha m ho c

V i nh u có vai trò quan

tr ng trong quá trình d y h c nói chung và giáo d c k c sinh r i
lo n ph t k nói riêng, bi u hi n các m t sau:
– Video làm m u giúp h c sinh r i lo n ph t k n m v ng ki n th c, k à
ghi nh lâu b n: Khác v i nh n d y h c khác, video làm m u có
kh m t cách chi ti t và chân th c nh ng k à h c sinh c n
h c b ng hình th c hình nh k t h p v i âm thanh theo m t trình t liên k t
h n i dung bài h c và k à h c sinh c n ghi nh c
th y cô, b n bè c a h i tr c ti p làm m u t o cho h c sinh s
thích thú, tò mò khi xem h th c hi n qua video. Không nh ng th h c sinh
còn b c và th c hi n l i nh ng k u này m t cách nhanh chóng.
T l ti p nh n ki n th c t ngoài vào b não con ng i qua nghe và nhìn là
l n nh t, chi m 94%.
– H c t p v i video giúp gi m s ng và lo l ng: ng và lo
l ng t o ra m t tâm lý tiêu c c h ng th i làm cho vi c h c t p c a
h c sinh c ng d y truy n th ng,
ng d n tr c ti p gi iv i (t c gi a giáo viên và h c sinh)
có th gây cho h c sinh c ng và lo l ng. Vi c h c t p thông qua
video làm m u có th gi cs iv i trong quá
trình h c t u này có ý ngh ng trong vi c gi m b t s
th ng cho h ng th i h c sinh luôn t p trung vào n i dung c a video
và ít b phân tán.
H c t p thông qua video làm m u làm gi m thi u kích thích c m giác giúp
i h c có th t p trung vào n i dung c a video. H c sinh r i lo n ph t
k ng r t d b xao nhãng và h n ch trong vi im i
ho c v i mô ng xung quanh. B ng cách gi m thi u nh ng yêu c u trong

141
vi c t p trung hay nói cách khác là thu nh không gian chú ý c a h òi
h i h c sinh ch nhìn vào m t vùng không gian nh (màn hình tivi ho c máy
tính) và ch nghe nh ng ngôn ng c n thi t, rõ ràng. Nh y, có th giúp h c
sinh ghi nh và v n d ng m t cách t ng k à h c sinh theo
dõi qua các video làm m u.
– Nâng cao hi u su t giáo d c và phát huy tác d ng c a m i hình th c giáo
d c: V i th ng nh nh, video làm m u trình bày n i dung ki n th c, k
t cách t ình nh v i c nh th i th t và tình
hu ng h ng g p t ng h c và l p h c. Nh ng âm
thanh, ti ng và l i thuy t minh s ng s giúp kh c sâu cho h c sinh
k u mà h c sinh v a theo dõi. T u th i
gian t ch c các ho ng nh n th c khác cho h
Video làm m u còn kèm theo nh ng l i thuy t minh, gi i thi ng s
t p trung chú ý c a h c sinh vào nh ng v tr ng tâm c a k n hình
thành cho h u có th phát huy tác d ng trong
nhi u hình th c và nhi ình th c d y
h c cá nhân, hình th c h c nhóm nh , hình th c h c hòa nh p.
Là m n mang ngu n n i dung giáo d i d ng hình nh,
video làm m c ch ng minh là m y h c hi u qu i
v it tc h c bi t là h c sinh r i lo n ph t k nói riêng.
Chính vì v y video làm m ò quan tr ng trong d y h c
cho h c sinh r i lo n ph t k b i không ph i m nd yh u
có th s d d ng cho m ng h c sinh và phù h p v i
n i dung bài gi ng.
c 3: V n d ng h tr hình nh trong các tình hu ng khác nhau
c hình th c tr c quan hình nh h c sinh
r i lo n ph t k có th nh n ra, giáo viên cho h có th
hi u và nh n bi c các hình d ng hình
tình hu ng khác nhau l p h h tr h c sinh r i lo n ph t k v i các
m ã nêu trên.

142
3.1.2. Ví d ình r
lo
– Ví d 1: H tr tr c quan s d ng hình nh và b ng bi u trong gi i thích
các t trong ph n chú thích trong b y Tinh trong môn
Ng p 6.
B ng 3.2: Nh ng h tr tr c quan s d ng hình nh và b ng bi u gi i thích các
t trong ph n chú thích trong b y Tinh, môn Ng p6
T ng Hình nh Gi i thích
Th n núi
Th y Tinh Th c

C u hôn c l y
làm v

T n Viên Núi cao

huy n Ba Vì,
Hà N i

143
T ng Hình nh Gi i thích
L ch u Ch c danh
quan cao nh t
giúp vua Hùng
trông coi vi c
c

Phán Truy n b o
(vua chúa ho c
i b trên
truy n b o
i)

Tâu ình
(quan, dân nói
v i vua chúa)

Sính l L v t nhà trai

n nhà
i

H ng mao B m ng a màu
h ng

144
 – Ví d 2: H tr hình tr l i câu h c hi u s 2 c
Tinh Th y Tinh Môn Ng p 6.
B ng 3.3: Nh ng h tr hình tr l i câu h c hi u s 2
c y Tinh môn Ng p6
Nhân Chi ti t ng, kì o Ý ngh ng
v t a nhân v t
– V y tay v i Chi n công c a
Tinh c n bãi. i Vi t c trong
– V y tay v phía tây, phía tây m c lên cu u tranh
t ng dãy núi i. ch ng bão l t vùng
c sông
sông H ng.

Th y –G . Hi
Tinh bão l t ghê g m
h c hình
ng hóa.

– Ví d 3: H tr hình nh trong k ho ch và l ch trình ho ng c a h c sinh

Hình 3.1: H tr hình nh trong k ho ch và l ch trình ho ng c a h c sinh

145
 –Ví d 4: H tr hình nh cho h c sinh r i lo n ph t k trong gi i toán
có l .
bài bài t p s 26 sách giáo khoa Toán 6
Cho các s li u v quãng ng b :Hà N i- V ên: 54 km; V
Yên- Vi t Trì: 19 km; Vi t Trì- Yên Bái: 82 km
T ãng ng m Hà N i lên Yên Bái qua V ên và
Vi t Trì.
H tr hình nh theo hình th cho h c sinh r i lo n ph t k :

Hình 3.2: H tr hình nh theo hình th

3.1.3. Nh àb ình
r
Ngoài cách s d ng h tr hình ng mà giáo viên v n s
d ng cho các h c sinh khác, c n có nh u ch nh và b sung giúp nâng
cao hi u qu s d ng h tr hình nh cho h c sinh r i lo n ph t k
Th nh t, c m b o h c sinh r i lo n ph t k hi u hình th c và m c
tr c quan c a hình c s d ng.
Th hai, ngoài hình nh to s d ng cho c l p, giáo viên c n s d ng b n
sao c a hình i kích t c phù h h c sinh r i lo n ph t k có
th s d ng theo hình th c cá nhân vì có th h c sinh r i lo n ph t k không
quan sát t t hình nh khi hình c dán trên b c sinh r i lo n
ph t k c c quan sát hình nh kho ng cách g
hình c s d ng trong gi h c cá nhân cho h c sinh.
Th ba, h tr hình nh c t c khi nào h c sinh khó hi u
v i nh ng gi i thích b ng l i nói.
Th ts ng h p, h tr hình nh có th c
sinh hi c n i dung bài h c, giáo viên có th s d ng minh h a b ng
giúp h c sinh hi u bài h c rõ h
146
3.2. C –
D R
3.2.1. Các d – r
lo
C u trúc hóa trong d y h c h c sinh r i lo n ph t k th hi n s c u
trúc thông tin sao cho thông tin tr nên rõ ràng và d hi i v i h c sinh.
Cách c u trúc hóa t t nh hóa các n i dung h c t h c sinh d
dàng n m b t. Có các d
D m ng kép
T trung tâm là th t ch a c m t bi u th ch c bài, v các
nhánh là các th t bi u th các ti u ch c n hay các ph u
này phù h p v m kh .... c a h c sinh
r i lo n ph t k này giúp h c sinh có th khái quát thông tin nhanh
r i gi i mã, s p x p và g i l ã c truy n t .
ng s d ng nh t và cho là d ng
d ng nh t. Lo này có th dùng cho các d c hi u. T
có th khái quát ch c n, n n, các ph n
nh n và tri n khai các chi ti t nh n, các ph n
c n m t cách c th , d hi u và logic. T c sinh có cái nhìn t ng
th , khái quát v n n.

3.1: m ng kép
D cây (tree map)
cây giúp ích r t nhi u trong vi c phân lo i và s p x p thông tin. V
m t tr cây gi t cái cây th t v i nhi u nhánh. Ph n trên
ho c ch i là các ch ph . Ch ph là
các thông tin liên quan, chi ti o thành các danh sách dài.
147
 M cây có th cs d t phác th o tr c quan cho b t
kì lo n nào.

3.2: cây
D ng
ng giúp tìm ra nguyên nhân và ng c a các s ki n
nh nh. Cách s d ng là b u v i s ki n chính, các hình
ch nh c k t n i khác xu t hi n bên trái và bên ph i n i dung chính.
Các hình ch nh i di n cho các nguyên nhân khi n s ki n x y ra.
Các hình ch nh t bên ph i là nh ng c a s ki n gây nên.

3.3: ng
D chu i s ki n
chu i s ki cs d th hi n các s ki n
theo chu i các s ki c s p x p theo m t trình t giúp h c sinh có th d
dàng n m b c các s ki n x nc
s ki

3.4: chu i s ki n
148
 D
d ng nh ng ký hi u, hình ng
minh h a giúp cho h c sinh r i lo n ph t k ghi nh bài d dàng và hi u qu
ì s d ng t ng , m mô t (v n khó hi u v i h c sinh
r i lo n ph t k ) thì t s d ng nh ng hình nh minh h a, nh ng
ng n i và nh ng m ên bi u th theo quy t c v a th hi c
d ng th ng, v a bi u th c quan h nhi u chi u gi a chúng. Gi a
nh ng khái ni m, nh ng n i dung quan tr ng có liên h , liên n nhau.
c trình bày g m ch t trung tâm và các ti u
ch các nhánh th hi n các chi ti c minh h a b ng màu
s c riêng khác nhau t a ra xung quanh.

3.5:
D vòng khép kín
minh h a các n i dung ki n th c có m i liên h m t thi t
v i nhau theo m t chu trình khép kín và không có m k m cu i
cùng c a chu i s d m u c a chu i ti p theo.

3.6: vòng khép kín

149
3.2.2. Ví d –
d r
– Ví d 1: Ví d m ng kép trong d y n i dung C u t o V
t trong ch 4 c a Môn L ch s - a lý l p 6.

3.7: m ng kép d y n i dung C u t o V t trong ch 4

Môn L ch s - a lý l p 6
– Ví d 2: cây minh h a n i dung Các nhân t hình thành t trong
môn L ch s a lí l p 6.

3.8: cây minh h a n i dung Các nhân t hình thành t

Môn L ch s a lí l p 6.
150
 – Ví d 3: S d ng minh h a n i dung bài h c Hi ng
t trong môn L ch s - a lý l p 6

3.9: ng minh h a n i dung bài h c Hi t

– Ví d 4: S d chu i s ki n minh h a các s ki c
y Tinh môn Ng

3.10: chu i s ki n minh h Th y Tinh

– Ví d 5: S d a bài h c Các d a hình chính
(Núi) trong môn L ch s - a lý l p 6.

3.11. a bài h c Các d a hình chính (Núi)

151
 – Ví d 6: S d a n i dung bài h c T
ph c, t ghép và t láy môn Ng

3.12: a n i dung bài h c T ph c, t ghép

và t láy Môn Ng
– Ví d 7: S d vòng khép kín minh h a bài h c Vòng tu n c a
c a lí l p 6.

3.13: vòng khép kín minh h a bài h c Vòng tu n c c

152
3.2.3. Nh àb
tin r
Khi v n d ng c u trúc hóa thông tin hóa trong d y h c h c sinh r i
lo n ph t k c n có nh u ch nh và b
+ Th nh t, l a ch n ki u c u trúc hóa hóa phù h p v i m
hi u và phù h p v i n i dung bài h c.
+ Th hai, giáo viên không nh t thi t ph i thi t k trên máy tính
ho c dùng hình v v i nhi u màu s c mà có th vi t/v tay trên gi y vì không
ph i lúc nào giáo viên c làm vi c này.
+ Th ba, ch cho h c sinh r i lo n ph t k th c c u trúc c
và gi c thông tin minh h .
+ Th c sinh có th hi u thông tin minh h ,
ng d n h c sinh s d ghi chép thông tin bài h c,
mb oh c nh ng n i dung chính c a bài h c.
3.3. PHÂN TÍCH/CHIA NH À K
TRONG D R
3.3.1. àk
d r n ph
Chia nh khái ni m/k à quá trình chia tách m t khái ni m/k
ph c h c, thành ph n nh th c hi c. Chia
nh khái ni m/k y h c h c sinh r i lo n ph t k c p trung
h có th hi u là m t k t khái ni m/k
c nh (m t chu c), phù h p v i kh a
h c sinh, giúp h c sinh r i lo n ph t k th c hi n nhi m v d
Quá trình chia nh khái ni m/k c th c hi n qu c sau:
+ nh các khái ni m/ k c tiêu
Khái ni m/k c tiêu là nh ng khái ni m và k n d y cho
h c sinh. Mu n bi t h c sinh r i lo n ph t k c n h c khái ni m/k
nào c n d a vào k t qu phát tri n c a h c sinh. K t qu
m nh ng thông tin v nh ng gì h c sinh bi c và
nh ng gì h nh nh ng
khái ni m/k c sinh c n h c.
+ nh các khái ni m/k ên quy t
153
 H c sinh r i lo n ph t k có th có nhi u khái ni m/k nh c
ng gì h c sinh c n h c nh t th m hi n t i. Ví d :
Trong nhóm k p, h c sinh r i lo n ph t k t k t b n,
t làm vi t thuy t trình… thì k p tiên
quy t c n d y h t b n. Khi có th k t b
v i b n s là n n t h c sinh h c các k àm vi c nhóm, thuy t trình.
+ c 3: Chia nh khái ni m/ k
Chia nh khái ni m/k ng cách phân tách khái ni m/k
thành các thành ph n nh và s p x p các thành ph t t
gi n ph c t p, t d c vi c này giáo viên c n: (1) T
mình th c hi n k i khác (t t nh t nên là các b n
ng trang l a v i h có s ng trong cách th c hi n k
gi a h c sinh và các b n) th c hi n k à ghi l c; (2) Ghi l i các
c; (3) S p x c nh theo m t tr t t lo t o thành m t chu i.
+ c 4: Ki c
c này, giáo viên c n ki m tra l ch c ch c
th c hi n k ã ,m c là phù h p và h c sinh có th
th c hi c. Giáo viên có th ki m tra b ng cách nh m i khác th c
hi n k c này và nh h cho ý ki n, ho c nh m t h c sinh
khác th c hi n k xem có c n b t ho c nào n a không.
+ c 5: D y h c sinh t cm t
ã có các b c, giáo viên d y h c sinh r i lo n ph t k theo các
c, b ut n nh t.
3.3.2. Ví d àk
trong d r
– Ví d 1: Chia nh k trong bài t p tính nhanh:
135+360+65+40

154
 3.14: c tính nhanh trong bài t p tính nhanh: 135+360+65+40
+ Minh h c c th
B ng 3.4: Minh h c tính nhanh trong bài t p tính nhanh
nh hai
135 + 360 + 65 + 40 =
nhóm có t ng tròn ch c
c 2: Nhóm hai nhóm
135 + 360 + 65 + 40 = (135 + 65) + (160 + 40)
có t ng tròn ch c
c 3 C ng t ng nhóm 135 + 360 + 65 + 40 = (135 + 65) + (160 + 40)
= 200 + 400
c 4 C ng hai nhóm
135 + 360 + 65 + 40 = (135 + 65) + (160 + 40)
l i v i nhau
= 200 + 400
= 600
– Ví d 2: Chia nh k c hi n phép tính 42 x 37 s d ng máy tính
b túi.
B ng 3.5 c th c hi n phép tính 42 x 37 s d ng máy tính b túi
c 1: Vi t phép tính “42 x 37=” vào v
c 2: Kh ng máy tính (nh n bút ON)
c 3: B m s 4
c 4: B m s 2
c 5: B m d u x
c 6: B m s 3
c 7: B m s 7
c 8: B m d u =
c 9: Ghi k t qu hi n trên máy tính vào v
155
– Ví d 3: Chia nh k t qu n áo b ng máy gi t
B ng 3.6 c gi t qu n áo b ng máy gi t
c ng Minh h a

1 Phân lo i qu n áo

2 Cho qu n áo vào máy gi t

3 Cho b t gi t

4 Nh n nút

5 L y qu n áo ra

6 n áo

156
3.4. KHÁI QUÁT HÓA TRONG D R
LO
3.4.1. r
c n vi c chuy n nh ng gì c h c trong m t môi
ng ho c tình hu ng này sang ng ho c tình hu ng khác. Trong
ng d ng, khi nói v khái quát hóa, chúng ta
ng nói v các k c d y trong m t b i c nh ho c tình hu ng và
khi i h c t nhiên b u s d ng các k t b i c nh
ho c tình hu i v i nh ng h c sinh có s phát tri n bình th ng,
c coi là t nhiên.
H c sinh r i lo n ph t k th hi n m t hành vi ho c k
trong b i c cd ih cd chuy n các k
ã h c t m t b i c nh cho các b i c nh ho
th c hi n khuy n khích h c sinh áp d ng m t k
h c trong nhi ng khác nhau, v i các v t li u khác nhau và trên
nhi i khác nhau. Ví d : N u m t h c sinh r i lo n ph t k h c cách
giao ti p v i b n c a mình ng thì em c d ng k p này
v i các b n hàng xóm ho c anh ch em h hàng. Giáo viên c
ng tính t l p c a h các em tr nên linh ho
D y h c sinh r i lo n ph t k khái quát hóa ki n th c, k c th c
hi n:
(i) D y ki n th c/k ình h c;
(ii) D y h c sinh áp d ng ki n th c/k ng b i c nh khác
nhau c a cu c s ng.
3.4.2. Ví d minh h r
– Ví d 1: Khái quát hóa k c hi n phép c ng và phép nhân môn
Toán l p 6 trong vi c tính ti n hàng hóa mua s m qua b ng sau:
B ng 3.7: Khái quát hóa k c hi n phép c ng và phép nhân môn
Toán l p 6 trong vi c tính ti n hàng hóa mua s m
S th t Tên hàng S ti n S ng Thành ti n
1 Xà phòng t m 6000 2 12.000
2 Bim bim 5000 2 10.000
C ng 22.000
157
 – Ví d 2: Khái quát hóa khái ni ng th ng th ng
Môn toán l p 6 trong cu c s ng hàng ngày b ng cách yêu c u h c sinh x p
gh ng th ng, x ng th ng…
– Ví d 3: Khái quát k a ch n trang ph c sau khi h c xong bài L a
ch n, s d ng và b o qu n trang ph c Môn Công ngh l p 6. Yêu c u h c
sinh l a ch c theo mùa, theo ho ng s tham gia và theo
s ph i h p h p lý gi a các lo i trang ph c.
– Ví d 4: Khái quát hóa k o qu n và ch bi n th c ph ãh c
trong môn Công ngh 6 vào các ho ng t ình nh Ch bi n các món
td l nh…
– Ví d 5: N i dung h c t p v s p x p góc h c t t cá nhân
g p trong ho ng tr i nghi m l c khái quát hóa
trong các nhi m v hàng ngày c a h c sinh t ình g m: S p x p giá sách
và góc h c t p, d n phòng ng , s p x p t qu n áo cá nhân m t cách g n gàng.
3.5. ÀN THÀNH
NHI R
T
3.5.1. àn thành nhi
trong d r
a) mk l p h c sinh r i lo n ph t k
M t c a vi c can thi p và giáo d c h c sinh r i lo n ph t
k chính là hình thành cho các em k l p. K ày có tính phát tri n
t khi h c sinh còn nh v i nh ng k c
thành h at ng theo quy t c tiên – u – k t thúc”.
Khi h ng k l p chính là vi c hoàn thành nhi m v h c
t p nhà và ng, th c hi n t giác l ch trình hàng ngày và nh ng k
t n tu ng thành k l p là y u t quan
tr ng c a cu c s il n kh n thân,
ng hay t qu n lí cu c s ng c a mình.
Dù s ng ì vi c giúp h c cu c s c l p là r t c n
thi t. Cu c s c l p giúp h c sinh r i lo n ph t k th hi n lòng t tr ng
c a mình và i khác tôn tr ng. Hãy b u v i vi c d y h c sinh làm
nh ng công vi c v t. ng l p, các công vi c v t g m: Quét l p, lau b ng,
158
 c... Các công vi c nhà g m: Các công vi c t ph c v b n thân,
n n d p nhà c a, gi t qu ir i
lo n ph t k có th làm thêm các công vi C tt n, thay
c...
Trên th c t , h c sinh r i lo n ph t k ng y u v k l p.
Nhi c can thi ng d n nhi giác th c hi n
nhi m v n u không có s nh c nh ng xuyên c i khác. Nh ng
m d dàng quan sát th y bao g m: K nh nhi m v (làm gì? bao
nhiêu? bao lâu? dùng gì? cùng ai?...); khó th c hi n nhi m v
(không bi t b u – k t thúc, c tiên – di chuy n ho ng, duy
trì ho ng,...); khó k t thúc nhi m v (b d gi a ch ng ho c l pl i
ho ng không bi m d ng)...
Nguyên nhân c a nh ng h n ch trên là vì h c sinh r i lo n ph t k ng
y u v kh c hi n ho ng không rõ ràng.
b) L a ch n ho ng t l p c n d y cho h c sinh
c tiên, hãy li t kê ra gi y t t c nh ng công vi c v t l p, nhà và
l a ch n d y h c sinh nh ng k ùh pv im s n sàng và s yêu
thích h c t p c a h c sinh b um th c hi n c a h c sinh
t ng k
+ Nh ng ho ng mà nh nc c hi c:
H c sinh v c hi ct tc c, ngay c nh n.
n h c thêm m t ho c t t c c liên quan.
+ Nh ng ho ng mà khi th c hi n h c sinh c n có s h tr : H c sinh
ã th c hi c nh th c hi c nh ng
c có tính quy nh. Nói cách khác, h c sinh v n c n ph i nh c/g i ý khi
th c hi n các nhi m v . Ví d : C n v t li u gì, b c ti p theo là gì.
+ Nh ng ho ng h c sinh có th làm t t và làm m cl
là nh ng k c sinh có th t làm mà không c n giám sát.
B ng 3.8: B ng li t kê các công vi c h c sinh có th làm l p và nhà
Nh ng ho ng có Nh ng ho t Nh ng ho c
th th c hi cl p ng c n h tr hi n c ngay c khi có h tr
…. …. ….
…. …. ….

159
 ã có b ng li t kê các ho ng v i m th c hi
viên và cha m có th th c hi n d
+ Ch n hai ho c ba nhi m v m c (i) Nh ng k à nh c
nc th c hi c và d c c n thi t. Th c hi u
này b ng cách phân tích nhi m v c nh và d y theo t c.
+ Ch n hai ho c ba nhi m v m c (ii) Nh ng k à khi th c hi n
h c sinh c n có s h tr và d y h c sinh suy ngh c v nh ng th h c sinh
c th c hi n công vi c, nói v c s th c hi u này có th th c
hi n b ng cách s d ng câu chuy n xã h i ho c minh h c b ng hình
nh và dán c sinh th c hi n công vi c.
+ Ti p t h c sinh th c hi n các công vi c hàng ngày mà h c sinh t
th c hi cm c l p và b sung thêm m t s k à h c sinh
v n c n s tr giúp. Hãy li t kê các công vi c và dán nhìn th các
em t ki m soát công vi c.
+ y h c sinh th c hi n các công vi c hàng ngày b ng cách s d ng
ph i ph ng sang ho ng hay b t c cái gì h c sinh
m tem, xem video, n ãn...
c) M t s chi ng d n h c sinh k l p
Xây d ng l ch ho ng b ng hình nh
M c tiêu c a vi c s d ng l ch b ng hình nh:
+ Xây d ng l ch theo các thói quen hàng ngày;
+ Khi chuy n t ho ng này sang ho ng khác;
+ X lí nh ng tình hu ng;
+ t ho ng m i;
+ Xây d ng m t thói quen m i cho h c sinh và hình thành tính t l p cho
h c sinh trong quá trình th c hi n các ho ng.
Có r t nhi u m khác nhau c a l ch b ng hình nh, bao g m l ch phân
c p theo th ch phân c p theo th i gian:

Hình 3.3: L ch phân c p theo th i gian

160
 h c sinh tr nên t l ng d n các
em ghi danh sách các ho ng c n làm và th c hi i
h c sinh r i lo n ph t k c p trung h , l ch ho ng có th thi t k
theo bu i h c ho c ngày h c (n u h c sinh h c c ngày). L ch ho ng nên
có hình nh h tr vi c hi u cho h c sinh. Ví d l ch ho ng bu i sáng th
3 ng c a h c sinh r i lo n ph t k
B ng 3.9: L ch ho ng bu i sáng th 3 c h tr hình nh
Th i gian Ho ng Hình nh
7h30 - 8h15 H c môn toán

8h15 - 8h25

8h25 - 9h10 H c môn ng

9h10 - 9h20

9h20 - 10h05 H c môn công ngh

10h05 - 10h10

10h15 - 11h00 Ho ng tr i
nghi m

161
 Trong gi làm vi c cá nhân, l ch ho ng có th ng n g
l ch ho ng c a h c sinh trong gi làm vi c cá nhân trong vòng m t gi
ng h .
B ng 3.10: L ch ho ng trong gi làm vi c cá nhân
L ch ho ng c a Minh
1 c bài Thánh Gióng và tr l i câu h i trong bài
2 Làm bài t p 1,2 sách giáo khoa trang 8
3 Nghe nh c
m c a h c sinh r i lo n ph t k là tính r p khuôn cao vì v ã
hình thành các thói quen thì tính t l p c a h c sinh c ng. Các
ho ng t ình là nh ng ho ng không mang tính c
m nên làm l ch ho t ng cho h ng tính t l p cho các em.
– S d ng góc làm vi c cá nhân:
ng trung h hòa nh p, h c sinh r i lo n ph t k c n có m t
góc làm vi ng nhu c u c a các em. M t góc làm vi c cá
nhân v i ít nh t s xao lãng, v i quy trình h ng d n b ng hình nh, v
n th c hi n ho c c u trúc hóa – hình nh hóa s
giúp h c sinh hình thành và phát tri n tính t l p.
Góc cá nhân này s c hình thành t trong l p h c, b u t khi h c
sinh có nh ng d u hi u tiên c a vi c t hoàn thành nhi m v h c t p. Bên
c nh các khu v c h c t p chung, n khích các ho ng t p th và
ý ngh ct òc n và c n thi t trong
l p h c dành cho h c sinh r i lo n ph t k . Vai trò s d ng c a góc h c t p cá
nhân bao g cl c sinh có th i
gian t h c ng c các ki n th h c các em có th
ch h c sinh th c hi n các ho u
m th y các kích thích v âm thanh, ti ng n và ho ng là quá t
h i gian ho ng t p th ; c th c
hi n nh ng ho ng cá nhân phù h p v i kh
H ng d n và d n hình thành thói quen tham gia vào các
ho ng t nh góc h c t p cá nhân – (2) Hoàn thành
các nhi m v c giao – (3) K t thúc nhi m v (có th bao g m nh n ph n
ng).
T i nhà, cha m có th phát tri n góc làm vi c cá nhân cho h
u qu rèn luy n k c sinh, h n ch nh ng y u t gây xao
lãng và h tr tính t l p.
162
 – C u trúc hóa ho ng:
+ H c sinh r i lo n ph t k th ng g c nh trình
t c c a ho m kh u và k t thúc c a m t công vi c. Các
em có th b d m t công vi c gi a ch ng, không bi t th c hi c ti p
theo c a công vi c… C u trúc hoá ho ng giúp h c sinh nh u gì
il i em trong m t ho ng c th . T hoàn
thành công vi c, th m chí m t s h c sinh còn có th th c hi n công vi c m t
c l p.
+ Vi c c u trúc hoá ho n cho h c sinh m t s
b n: M a ho ng là gì?; Trong kho ng th i gian này ph i th c
hi n bao nhiêu ho ng, nhi m v ; Quy trình th c hi n và khi nào thì chúng
k t thúc công vi c? u gì s x y ra khi ho ng k t thúc? (h c sinh s ph i
làm gì ti p, s ng gì n u hoàn thành công vi c…).
3.5.2. Ví d àn thành nhi
v r
– Ví d 1: S d ng quy trình ho ng b ng hình nh d y k
sinh cho h c sinh r i lo n ph t k (dành cho b n gái)
B ng 3.11: Quy trình ho ng b ng hình nh d y k sinh

2. G p g 3. B 4. L i
kh i qu n v sinh thùng rác ra kh i túi

5. L t l p keo 6. M hai bên 8. M c qu n

dán cánh qu n lót

163
 – Ví d 2: S d ng quy trình ho ng b ng hình nh d y k n
ng khi m ng tinh cho h c sinh r i lo n ph t k (dành cho b n trai).
B ng 3.12: Quy trình ho ng b ng hình nh d y
k ng khi m ng tinh

1. L t ga tr ng 2. B ga tr ng vào 3. Tr i ga tr ng
máy gi t m i
3.6. CÁC CÔNG C
CHO H R
3.6.1.
r
Các k p h c sinh r i lo n ph t k s d ng trong l p h c g m:
Yêu c u/xin th êu c ngh là k
b n nh t cho phép h ng nhu c
u ng, tham gia vào các ho v t tr li i
i khác.
Yêu c c giúp : Khi h c sinh không bi i
nên h c sinh không bi t gi i quy t v nào và có th
d n nhi u hành vi không phù h p, do v c coi là m t k
n.
c ngh gi i lao: S có nhi u lúc chúng ta c n ngh gi i lao vì s
th ng, m t m i do công vi n ph ng d n cho h c sinh
hi u r ng, chúng ta có quy n gi i lao khi chúng ta c m th y m t m i. Tuy
nhiên gi i lao không có ngh à chúng ta s không ti p t c công vi c n a mà
chúng ta s tr l i công vi c sau khi ngh àk n thi t cho
h c sinh, h c sinh c n bi c ngh gi c khi xu t hi n nh ng
hành vi b ng.

164
 T ch i (tr l c h i “Con có mu n...”): Bi t cách t
ch i là m t k ng vì trong m t s tình hu ng, n u không mu n
u gì ì có th t ch o ra s tho i mái cho c hai
bên tham gia giao ti p.
Kh nh (tr l c h i “ Con có mu n....”) trong k
này c n phân bi t câu tr l c h i “Con có mu n...” v i câu tr
l i “Ph i” cho câu h i là....” vì hai câu tr l c
th hi n b ng cách g c sinh s c nh n
h qu khác nhau, ch ng h u h c sinh g c h i: “Con
có mu không?” thì h c sinh s .
3.6.2. Ví d
h r
– Ví d 1: S giao ti p b th hi n nhu c u, xin th h c
sinh mu n.

Hình 3.4: S giao ti p b ng tranh th hi n nhu c u,

xin th h c sinh mu n
– Ví d 2: Th khi h c sinh g
quá trình gi i quy t v .

Hình 3.5: Th khi h c sinh g

trong quá trình gi i quy t v
165
 – Ví d 3: Th tranh xin ngh khi h c sinh th y m t.

Xin ngh /Xin d ng

Hình 3.6: Th tranh xin ngh khi h c sinh th y m t
– Ví d 4: Th tranh t ch i khi h c sinh không mu n th c hi n ho t
.

T ch i
Hình 3.7: Th tranh t ch i khi h c sinh không mu n
th c hi n ho
– Ví d 5: Th tranh th hi n s ch p nh n n u h c sinh ng ý v i m t
g i ý nào .

ng ý
Hình 3.8: Th tranh th hi n s ch p nh n
n uh ng ý v i m t g i ý nào
Tham kh o ngu n: Nguy n Xuân H i, Nguy n N n,
H tr ph c h i ch t k t i Vi t Nam – Dành cho giáo viên và k thu t
viên can thi

166
3.7. QU ÀNH VI TRONG L
R
3.7.1. K ành vi trong l r
3.7.1.1. Các k n hành vi không mong mu n c a h c sinh r i
lo n ph t k
p không xu t hi n là bi n pháp “an toàn”
nh t trong qu n lí hành vi c a h c sinh r i lo n ph t k u
n có các bi n pháp mang tính t ch c, s p x p cho c l p h c
và các bi i v i cá nhân h c sinh r i lo n ph t k
bi n pháp c th :
a) T ch c, s p x p l p h c
Bi n pháp quan tr ng và hi u qu nh y ra nh ng
hành vi không phù h p, khó ki m soát. Nh u
qu s lên k ho ch c n th n m m b o không b lúng túng hay nh m
l n v nh ng vi c c n ph i làm và khi nào thì nên làm nh ng vi ng
y h c hi u qu ng thi t l p nh ng
ình và l ch trình làm vi c m ng xuyên, s d ng nh ng th i
gian bi u hàng ngày và gi dùng trong l p trí ã cs p
t và gi l ch trình c a h c th c hi ho ch d ki n.
b) Giao ti p m t cách rõ ràng
Nh ng giáo viên gi ng d y hi u qu m b o r ng khi truy t nh ng
n i dung h ã d ki ng l i ch d ng d n rõ ràng t t
c các h c sinh bi t mình ph i làm vi c gì. Vi c này không
có ngh ng l i ch d n m i lúc. H
nh ng l i ch d n m t cách rõ ràng và t ng v i nh ng l ch trình nh t
quán c a mình t h c sinh bi u mình i
và nh ng vi c ph i làm. Nh ng giáo viên này s d ng th i gian bi u b ng hình
ng h và s ng d n trong l p h c cùng v i nh ng ch d n rõ ràng
c a mình.
c) Tôn tr ng l n nhau
Nh ng giáo viên t t luôn mong h c sinh c a mình th hi
tôn tr ng và h c hi n m t cách rõ ràng s tôn tr ng c a mình v i m i
h c sinh. H luôn t ra l ch s , th m chí l ch s khi khi n trách và khuyên nh
167
nh c. Nh ng giáo viên gi ng d y hi u qu
khuyên b o và gi i thích nh ng hành vi c a h th p
danh d nhân ph m hay xúc ph a các em. H không thiên v b t
k h c sinh nào và th hi n s tôn tr ng bình ng rõ ràng v i t t c h c sinh,
th m chí v i nh ng h c sinh khó b o.V i cách th hi n r ng h luôn t n t y
ns ng thành c a m i em h c sinh, h ã chi c ni m tin
và s tôn tr ng c a các b c cha m h c sinh và c ng th i,
nh ng giáo viên này không bao gi t ra thân thi n quá m c v i h c sinh c a
mình, h gi kho ng cách v cho h c sinh tôn tr ng.
d) G n gàng và s ch s
Các h c sinh r i lo n ph t k luôn mu n có m t l p h p, g n
gàng và s ch s . N mb ol ph c trong
l cs p tm p, các em s t ra tôn tr ng l p h c c a
mình và cao các ho ng trong l p h c. Khi các h c sinh r i lo n ph t
k cao giá tr c ng xung quanh mình và các ho ng mà các em
có vai trò tham gia, các em s gi m vi c th hi n các hành vi sai trái và không
c.
e) Luôn gi vai trò tham gia c a h c sinh
u óc t ch c t t, h có th gi cho các h c sinh r i
lo n ph t k c a mình luôn b n r n v i các ho ng. Nh ng h c sinh r i
lo n ph t k b n r n s hi m có nh ng hành vi không phù h p, vì hai lý do:
c tiên, các em có m t vi làm nên các em không c n ph i nhìn xung
xem có vi c gì làm không; ti có hành vi
cn c tham gia vào các ho ng. Gi cho các
h c sinh r i lo n ph t k luôn tham gia vào các ho ng s t
quá nhi u vi i v i nh ã th c s tham gia vào các
ho ng, thì ho cn m v a ph i và h p lý. N u m
quá d s d làm cho h c sinh r i lo n ph t k có c m giác chán n ng
d n hành vi tiêu c c. N u m quá khó, các em c cm
th y b n n chí và c có hành vi tiêu c c. Giáo viên không th lúc nào
c h c sinh r i lo n ph t k tham gia vào ho ng mà lúc nào c
m v a ph i h p lý cho các em m ng giáo viên gi ng
d y hi u qu nh t s c g ng giúp h c sinh r i lo n ph t k c a mình tham
gia các ho ng v i m công vi c phù h p nh t v ng th i gian h p
lý các em có th làm.
168
 Gi cho các h c sinh r i lo n ph t k luôn tham gia vào các ho ng
c à t o ra vi các em không ch dành h u h t
th i gian l ng nghe cô giáo nói. Khi các em h c sinh r i lo n ph t k tham
gia vào công vi c c a nhóm ho c làm vi c l p, giáo viên ph i quanh
l ph ki m tra xem công vi c c a m i h c sinh r i lo n ph t k ti n
tri n th nào. Vi i quy c
m t ho ng nh t t u ch nh các ho ng
t cách t ng nhu c u c a các h c sinh r i lo n
ph t k m t cách t
f) Th hi n s nh t quán
Các h c sinh r i lo n ph t k mong mu n bi u mà giáo viên mong
i. Giáo viên nên c g ng t ra nh t quán khi gi i quy c nh ng hành vi
không phù h p và khi thi t l c th c hi n trong
l p. N u h c sinh r i lo n ph t k bi c nh ng n l c và c g ng c a
mình s hi nh n m t cách nh t quán và liên t
m t cách công b ng), các em s tham gia các ho ng và làm vi c m t cách
có hi u qu t ra nh ng quy t c trong l p h c m t cách rõ ràng và luôn
k v ng các h c sinh r i lo n ph t k s th c hi n nghiê
nh ng quy t t trong nh ng k t quan tr n nh ng
hành vi không phù h p x y ra.
g) M r i th ng
ng, trong nh ng lúc gi i lao và sau gi h c, có th là m
nh ng quy t c ng x nh t t b vi ph ng
h c sinh r i lo n ph t k t g p r t nhi u b t
l ng qu n lý hi u qu nh mb ng
c giám sát trong su t nh ng th m này, nh ng quy t c rõ ràng mà h c
sinh r i lo n ph t k c n ph ng. Nh ng
quy t c th hi n m t cách rõ ràng và h c sinh r i lo n ph t k
nên t nh c nh mình m i lúc. Quan tr ng nh t, vi
c hi u là vi c nh ng hành vi không phù h p và t t
c h c sinh r i lo n ph t k ph i nh t quán tuân th nh và quy
t c này.

169
3.7.1.2. Các k t xây d ng hành vi tích c c cho h c sinh r i lo n ph t k
i v i nhi u h c sinh, vi c s d ng b t kì bi giúp
giáo viên nhìn nh n hành vi không phù h p trong b i c nh t i sao x y ra hành
c l i, vi c chú tr n lí do x y ra hành vi c bi t làm gì.
n mô t nh ng bi n pháp can thi p và h tr hành vi tích
c xu ã c các nghiên c u ch ng t hi u qu : Thay
ng l p h a ch u
ch ình, khuy n khích hành vi tích c c và d y các k .
a) ng l p h c
Giáo viên có th lo i b ho i các y u t thu c v ng l p
h c có th xu t hi n hành vi không phù h p b ng cách:
u ch nh nh ng nhu c u c a t ng h c sinh v môi ng l p h c:
+ Cân nh c vi c s p x p, b trí trong phòng h c.
+ Cân nh i l i trong l p.
b)
– L ch bi u: T o l ch ngày và ch c ch n r ng h c sinh nào c n
th c v nó. H c sinh trung h có th t o thêm l ch tu n, k ho ch tu n.
Giáo viên g i ý cho h c sinh liên h l ch c a mình v i l ch c a l h c sinh
d t ph i làm gì và khi nào thì s h n ch hành vi không phù h p. V i
nh ng h c sinh có kh kém ho c không ng i t p trung m t ch
trong th i gian dài thì c n có th i khóa bi u, l ch ho ng riêng, v.v.
– i: Nh i theo k ho ch ho c b t ng trong l ch bi u
có th x y ra nên c n chu n b tâm th cho h c sinh v nh
gi m thi u s lo âu và hành vi c a h c sinh.
– Chuy n ti p: c cho h c khi chuy n h c sinh t ho t
ng này sang ho ng khác, t ng n ng kia có th
xu t hi n các hành vi phù h p.
c) a ch n
B ng cách trao quy n cho h c sinh, giáo viên có th
nh ng l a ch kích thích h ng thú c a các em.
d) u ch ình
Trong l p h c hòa nh trình h c t p có th quá n ng so v i kh
a h c sinh r i lo n ph t k vào kh

170
và nhu c u c a h xây d ng k ho ình h c t p phù
h p v i các em.
e) S d ng ph ng
M tk c s d ng k t h p v i ph ng c
tích c c: C ng c tích c c d t r ng khi th c hi n hành
nl pl
c tiên c ng: Xem xét xem h c sinh th c s
thích gì và dùng làm ph kích thích hành vi tích c c c a h c sinh.
Nh ng th có th dùng làm ph ng cho h c sinh r i lo n ph t k
ng h c sinh thích, khen ng i b ng l u, c ng
ng xuyên khi h i gian này, l
nh ng hành vi không phù h p tr khi nó nguy hi m và gây r
ãh i ph ng các l n khác
chúng luôn h p d n. Giáo viên có th s d ng b ng ph ng quy
gi m d n vi ng b ng ph ng h u hình ngay l p t c.
f) D y các k
Nhi u khi hành vi không phù h p x y ra khi h c sinh không bi t cách th c
hi n hành vi nào t c k t qu . Khi d y cho h c sinh nh ng
ph n ng thay th phù h p có cùng chung m ã h n ch
hành vi không phù h p. Không gi n hi u bi t
v m a hành vi m i ti c, có th d y hành vi thay th tùy
theo m a hành v
có th d y các k ã h i phù h p v i l p h c. Cu i cùng, giáo viên c n
cân nh c hi u qu và hi u su t c a nh ng hành vi thay th c ch d y.
3.7.1.3. Các k t kh c ph c hành vi không phù h p h c sinh r i lo n
ph t k
a) Trách ph t
H u h t giáo viên s d ng vi c trách ph gi y ra nh ng
hành vi không phù h p và trong h u h ng h p, n u có nh ng bi n
pháp phù h ng cùng v ng d y t t trong không
khí tôn tr ng l n nhau, thì nh ng bi n pháp này s có tính hi u qu cao. Th m
chí, ngay c nh ng h c sinh r i lo n ph t k kèm khuy t t t trí tu c
ph n ng v i nh ng l i nói rõ ràng nh ng l i!”. Giáo viên có th s d ng

171
hình th c ph t tách kh i ho ng trong m t th i gian nh nh ho c cách
li cô l p. Tuy nhiên, vi c trách ph t có th c i hi u qu và
trong m ng h p có th có nhi u tác h i. Có m t vài v ti m n
do vi c trách ph c
sinh tr nên s giáo viên và không thích h c, h c sinh có th không hi u trách
ph t là gì và ch bi t là c n tránh giáo viên…
b) Thay th hành vi
Khi n trách và tr ng ph t tr c ti n vi c d ng hành vi, ví d ,
b o h c sinh r i lo n ph t k c làm, tuy nhiên trên th c t u
này không h u ích b ng b o h c sinh r i lo n ph t k nên làm gì. Vì v y giáo
viên có th yêu c u h u m i ho ng m i này s thay th ho t
ng có v .
c) Ph t l hành vi không phù h p
Giáo viên và ph ng cho r ng h c sinh r i lo n ph t k th
hi n hành vi không phù h thu hút s h c sinh r i lo n
ph t k không t ng ph t
l hành vi, hi v ng s th này s khi n em t b hành vi không phù h p.
Bi n pháp này có ích song trong nhi ng h p c ts v
hành vi b o l c có th gây nguy hi m cho h t
l hành vi không có tác d ng n u hành vi c a h c sinh không ph i là hành vi
thu hút s chú ý.
d) S d ng l i ch d n rõ ràng
Nhi u h c sinh r i lo n ph t k , th m chí c h c sinh r i lo n ph t k
kèm khuy t t t trí tu không c n ph ng là ho ng ho c các ph n
tham gia vào ho ng h u mà các em mu n là
ng d n c th bi t ph i làm gì. u này có th bao g m phân chia
các nhi m v c nh c giáo viên c n ph i làm m u c
th v nh ng gì mà giáo viên mu n em làm. H c sinh r i lo n ph t k ng
g i nh ng vi c c n làm ti p các ch d n rõ
ràng, c th c coi là k t gi ng d y hi u qu cho nhi u h c sinh r i lo n
ph t k .

172
 B ng 3.13: Ch d c hi u

c hi u t t em c n:

c c bài m t
n
cl it n và tr l i câu h i c
H i khi không hi u
3.7.2. Ví d ành vi trong l r
ph
– Ví d 1: Th n i quy giúp h c sinh r i lo n ph t k hi u ch nh
tuân theo n i quy l p h c.

Yên l ng X p hàng Làm bài t p Ng i trên gh

Hình 3.9: Th n i quy giúp h c sinh r i lo n ph t k hi u ch nh hành vi
tuân theo n i quy l p h c
– Ví d 2: ng h c giúp h c sinh r i lo n ph t k bi t mình
nên th c hi n ho ng trong bao lâu

Hình 3.10 ng h c giúp h c sinh r i lo n ph t k

173
 – Ví d 3: B ng ph qu n lý hành vi c a h c sinh
trong gi toán
B ng 3.14: B ng ph qu n lý hành vi
c a h c sinh trong gi toán
Hành Ng i Hoàn Ph ng quy
vi ngay chú nghe khi mu n thành bài i
ng n gi ng nói tp
Ph n
ng

ãn

– Ví d 4: Giáo viên cung c p Phi ng d c hi u trong gi ng

ch d n rõ ràng các b c h c sinh r i lo n ph t k c n th c hi n khi
c bài
B ng 3.15: Phi ng d c hi u trong gi ng

c hi u t t em c n:

c c bài m t
n
cl it n và tr l i câu h i c
H i khi không hi u

– Ví d 5: Ph t tách kh i ho ng trong kho ng th i gian nh nh

...tr b ph t tách kh i
ho ng...

Hình 3.11: Ph t tách kh i ho ng trong kho ng th i gian nh nh

174
 – Ví d 6: Minh h a h c sinh b cách li cô l c tham gia trò
ng th

Hình 3.12: Minh h a h c sinh b cách li cô l p

c tham gia trò ch trong kho ng th
3.8.
VÀ H R
3.8.1. N h không khuy àh h
sinh r
M u có nh c bi t và có s khác bi t so v i
khác. H c sinh r i lo n ph t k c y, các em có nh c bi t và
u này c c các b n khác tôn tr ng. Giáo d c hòa nh p h c sinh
r i lo n ph t k không ch nh m m c tiêu cung c p ki n th c và k
h c sinh mà còn ph n xây d ng m ng tâm lý nh,
t c h c sinh trong l p c n hi u và tôn tr ng s khác bi t c a b n
r i lo n ph t k . Ch khi có s tôn tr ng, hi u nh mm
c a b n r i lo n ph t k thì h c sinh không khuy t t t m i có th h tr c
b n mình.
ng n ng d n h c sinh không khuy t t t hi u và h
tr h c sinh r i lo n ph t k nên t p trung vào: D y h c sinh làm b n v i
nhau, giúp h c sinh không khuy t t t hi u nh mm a
h c sinh r i lo n ph t k , m c bi t c a b n r i lo n ph t k ,
tôn tr ng s khác bi t c a nhau.
Trong n ng d n h c sinh không khuy t t t hi u và h tr h c
sinh r i lo n ph t k , c n xây d ng và v n hành vòng b nâng cao
hi u qu các ho ng h tr c a h c sinh không khuy t t t dành cho h c
sinh r i lo n ph t k . Các n i dung xây d ng vòng b n bè g m:

175
 Các ho ng ng d n h c sinh không khuy t t t k
giúp h c sinh r i lo n ph t k
Làm quen, t gi i Ch ng làm quen và gi i thi u v i h c sinh r i
thi u lo n ph t k ng d n h c sinh r i lo n ph
t k cách làm quen và gi i thi u.
H ct p Tr giúp b n trong các ho ng h c t
+N ng d n: Nh c l ng d n cho
b n, ch cho b n vi c c n làm và cách làm, giúp
b n ghi bài t p v nhà, cùng làm bài t p v nhà
(n u g n nhà nhau), ng d n b n l y/c
dùng c n thi t cho ho ng…
ng d n: H tr th ch t toàn ph n, h
tr th ch t m t ph n, làm m u, g i nh c b ng c
ch , l i nói, ch vi t.
i n n trong
các ho il ph nt i
nhà (n u g n nhà h c sinh r i lo n ph t k )
3.8.2. Ví d
khuy àh r ph
– Ví d 1: Làm quen
+ M c tiêu: Giúp h c sinh k t b n v i nhau, hi
+ Cách d y: Nói v i h c sinh: “Làm quen v i nhi i khác nhau là
r t quan tr u tiên c a vi c làm quen là c n hi u v n
v y chúng ta c n bi t nh ng thông tin v
+ T ch c: Cho h c sinh ng i thành vòng tròn, Giáo viên tung m t qu bóng
gi a vòng tròn, ai b c bóng s ib ib u s n m tay
i bên ph i và chia s thông tin v b n thân. Ví d : T tên là An, t
c chia s s t m u gi y và dán lên b ng.
C ti p t n h t. Giáo viên h tr h c sinh r i lo n ph t k ghi
chép thông tin c a b n và nói v thông tin b i h c sinh t ch n
m t m u gi y mô t v m t b nb n v i b n. Ví d : Có
ph i c c m t h c sinh khác
h tr h c sinh r i lo n ph t k th c hi n ho ng.
176
 Các m u gi y s c trung bày trên m t t m b n h t tu n, gi ra
c sinh s l y các m u gi c thông tin và tìm b c mô t trong m u
gi n cùng h tr h c sinh r i lo n ph t k th c hi n ho ng.
– Ví d 2: S t c bi t
+ M c tiêu: Giúp h c sinh hi u v s thích và m i quan tâm c a nhau
+ Cách d y: Nói v i h c sinh: “M i có s thích và m i quan tâm
khác nhau. B ng vi c khám phá m i quan tâm c a m i, chúng ta s th y
i có s thích gi ng mình. T hi àk t
b nv chia s v s thích và m i quan tâm”
+ T ch c: Vi t lên b ng các t : Ho ng, môn h m, môn th
thao, th c theo hàng ngang. L t g i t ng h c sinh lên b ng
vi t nh u v mình t ng v i các n i dung i h c sinh c n vi t
tên mình. Ví d :
B ng 3.16: Phi u bài t p vi t v s thích b n thân
Ho ng Môn h c Môn th thao Th Màu s c
Minh V Toán, Xúc xích, Vàng
Ti ng Anh khoai tây
chiên
V G p gi y Toán Pizza, Cam
khoai tây
chiên
th ng kê ra nh ng b n có cùng s thích t ng l c.
Cu i cùng Giáo viên có th t lu n: “M i có th có s thích
gi ng nhau ho m riêng c a m i và chúng ta
c n tôn tr ng”.
– Ví d 3: Giá tr c a tôi
+ M c tiêu: Làm cho m i h c sinh th c giá tr c a mình và ng i
khác.
+ Cách d y: Nói v i h c sinh: “M m m nh c a mình và có
giá tr riêng. Giá tr ng các suy ngh à hành x c a m i i”.
+ T ch c: Phát cho m i h c sinh m t phi u h c sinh
khoanh tròn vào 3 th quan tr i v i mình.

177
 B ng 3.17: Phi u bài t p khoanh tròn 3 th quan tr ng v i mình
Vui v Có nhi u b n Sáng t o
H c gi i Tôn tr i khác i khác
Trung th c Th t thà i khác tôn tr ng
Giáo viên cho h c sinh nói v giá tr c a mình và gi i thích vì sao giá tr
i quan tr ng.
– Ví d 4: Nh ng vi c tôi có th nhau
+ M c tiêu: Giúp h c sinh bi c nh ng vi c mình có th b n
r i lo n ph t k trong các ho ng h c t .
+ Cách d y: Giáo viên nói v i h c sinh: “M t s b n trong l p s có khó
húng ta trong m t s công vi các b n là m t vi c làm t t
và th hi n tình b t và g n bó. Các em có th làm r t nhi u vi
b n”.
+ T ch c: Giáo viên yêu c u m i h c sinh vi t ra gi y ít nh t 03 vi c có
th b n r i lo n ph t k và các b u
h c sinh không k ng các vi c, giáo viên có th cho h c sinh l a
ch n trong danh sách các công vi c sau:
B ng 3.18: Phi u bài t p vi t ít nh t 03 vi c có th g b n
cm u D nb Nh c b n l y sách v ra
t câu h i v c và n ng d n b n m
ng d n b n tr l i sách
D y b n làm toán ng d n b n tr c nh t c cho b n vi t
Yêu c u m i h c sinh gi l i t danh sách các công vi c và th c hi n các
ho b c vi c nào thì u vào vi i
ngày c l p cùng ki c nhi u vi b n nh t thì s
ng.

178
 Tài li u ti ng Vi t
1. ình giáo d –

2. Nguy ên Bình, (2020), ìn ph

m 2.
3. Nguy ình – D àh
NXB S Hà N .
4. ng Duy H i (T ng ch biên),(2019), T ch c ho ng tr i nghi m sáng
t o trong d y h c giáo d c công dân trung h s , NXB Giáo d c Vi t Nam
5. Lê Huy Hoàng (2019), D y h c phát tri c môn Công ngh trung
h , NXB àN
6. Nguy Tr ng Hoàn, (2019), D ,
NXB Chính tr
7. ,D
s , NXB àN
8. trung h
ình giáo d , NXB àN
9. ình Trung – Phan Th D
hình thành và phát tri , NXB
àN
10. Nguy (ch ên),
Tr àng Th ên,
Phan Thi ,H
ch – Dành cho giáo viên và k ên can
thi Hà N
11. Nguy biên),
Tr àng Th ên,
179
 Phan Thi H
ch – Dành cho cha m , NXB

12. Nguy gd – giáo d r

ph (Tài li ành cho cha m
thông tin.
13. Linda A.Hodgdon (Hoàng Th Can thi
hành vi cho tr
14. Nguy àng Y T à th ,
àN
15. Nguy ình (2010), Giáo trình chuyên ,
àN
16. Nguy trong
can thi r ,T Khoa h ng
ph Hà N i, Volume 62, Issue 9AB, trang 248 – 253.
17. Nguy Tâm lí h à
tâm lí h NXB Giáo d
Tài li u ti ng Anh
1. Organization of autism research (2013), Understanding Autism: A Guide
for Secondary School Teachers.
2. American Psychiatric Association (APA) (2013). Diagnostic and
statistical manual of mental disorders (DSM-5). American Psychiatric Pub.
3. Andy Bondy, Mary Jane Weiss (2013), Teaching Social Skills to People
with Autism, Woodbine Publishing House.
4. Gary Mesibov & Marie Howley (2003), Accessing the Curriculum for pupil
with Autistic spectum Disorder, David Fulton Publishers.
5. John O. Cooper, Timothy E. Heron, & Heward, W. L. (2014). Applied
behavior analysis. Pearson educational international.

180
6. Marjorie. H Charlop Christy, Sabrina Daneshvar (2003), Using Video
Modeling to Teach Perspective Taking to Children with Autism, Journal of
Positive Behavior Intervention, Vol 5, Issue 1, p.235-241.
7. Hull Learning Services (2004), Supporting Children with Autistic spectrum
disorder, David Fulton Publishers.
8. Chantal Sicile – Kira (2015), Adolescents on the autism spectrum,
Vermilion London Publishsher.

181