Terugkoppeling Taak 1.

2 – Verschillende soorten onderzoek

Vraag 1
Lees deze drie korte tekstfragmenten over onderzoeksprojecten. Beargumenteer voor elk project of
er sprake is van zuiver fundamenteel onderzoek, zuiver toegepast onderzoek of toepassingsgericht
fundamenteel onderzoek en verantwoord je keuze. Gebruik per tekstfragment maximaal 120
woorden.

Fragment 1 - Reputatieschandalen De reputatie van een bedrijf kan worden beïnvloed

door andere bedrijven omdat zij kenmerken met elkaar delen, bijvoorbeeld omdat ze in
dezelfde sector actief zijn, omdat ze samenwerken, of onderdeel zijn van hetzelfde
conglomeraat. Wanneer één bedrijf een onwenselijk gedrag vertoond, dan kan dat niet
alleen reputatieschade veroorzaken voor dat bedrijf, maar ook voor gerelateerde
bedrijven, mogelijk ten onrechte. Denk bijvoorbeeld aan het emissieschandaal bij Audi,
waar ook Porsche negatieve gevolgen van ondervond doordat beide bedrijven onderdeel
zijn van de Volkswagen Group.

Er zijn twee manieren voor bedrijven die hier de dupe van zijn om de reputatieschade te
bestrijden. Men kan passieve strategieën kiezen, waarbij het bedrijf de banden met het
bedrijf dat onwenselijk gedrag vertoonde stopzet en afstand neemt van de acties van dat
bedrijf. Een alternatief zijn proactieve strategieën, waarbij het bedrijf actief aan de slag
gaat om de eigen reputatie te verbeteren, bijvoorbeeld door gerichte donaties of
sponsoring.

Tot op heden richtte onderzoek zich vooral op passieve strategieën, terwijl juist die
strategieën in de praktijk moeilijk te voeren zijn. Een bedrijf kan zich niet zomaar
distantiëren van het conglomeraat waar het deel van uitmaakt. Dit onderzoek bekijkt
hoe bedrijven in een conglomeraat met behulp van proactieve strategieën
reputatieschade als gevolg van de acties van derden kunnen herstellen. Het project is van
belang voor organisaties die voor dit soort schade ontvankelijk zijn (zoals bedrijven in
bepaalde sectoren en met samenwerkingsverbanden).

Bron: Experiment.com (2019; vrije vertaling)

In fragment 1 is er sprake van toepassingsgericht fundamenteel onderzoek. Het doel van het
onderzoek is namelijk tweeledig. Enerzijds trachten de onderzoekers te begrijpen welke strategieën
in algemene zin gebruikt kunnen worden om reputatieschade te bestrijden. Dit is een breed
onderzoeksprobleem, dat niet specifiek is voor één of enkele organisaties. Het onderzoek levert ook
geen directe oplossing voor reputatieschade in een specifieke situatie. Het streeft dus naar een
bijdrage aan ons fundamentele begrip van (bestrijding van) reputatieschade. Anderzijds trachten de
onderzoekers met deze nieuwe kennis wel managers die zich geconfronteerd zien met dit soort
problemen beter uit te rusten met effectieve interventies (strategieën) die zouden kunnen werken.
Er is dus een potentiële bijdrage aan de aanpak van problemen.

Fragment 2 – Diamanten en dataopslag

“Om tot werkbare kwantumcomputers te komen, wordt er onder meer gezocht naar
makkelijk hanteerbare ‘qubits’ – de elementaire bouwstenen waarin informatie wordt
opgeslagen. De meest gebruikte qubits zijn vandaag gemaakt van supergeleidende
elektronische circuits, maar hebben één groot nadeel: ze werken alleen bij ‘cryogene’
 temperaturen dicht bij het absolute nulpunt (- 273,15° Celsius).” De vraag is of er ook
‘qubits’ bestaan die bij kamertemperatuur werken.

[…] “Onderzoekers kijken al een tijdje naar diamant als een veelbelovend materiaal
voor qubits. Een team rond UHasselt-professor Milos Nesladek is er nu in geslaagd om
daar een stap vooruit te doen. De onderzoeksgroep IMO-IMOMEC heeft 30 jaar
ervaring met het maken van en werken met artificiële diamanten. ‘Diamant bestaat uit
koolstofatomen. Voor het maken van deze qubit hebben wij één van deze atomen
vervangen door stikstof en een ander atoom weggelaten, zodat hier een lege ruimte in
ontstond. Zo kan de diamant fungeren als kwantumbit’, zegt Nesladek. Het is daarbij
wel uiterst belangrijk dat de diamant extreem zuiver is (minder dan 0.1 ppb
onzuiverheid).”

Bron: De Tijd (15 februari 2019)

In fragment 2 is er sprake van zuiver fundamenteel onderzoek. Het doel van het onderzoek is om een
materiaal te vinden waarbij op hogere temperaturen informatie kan worden opgeslagen door
kwantumcomputers. Het draagt dus bij aan ons fundamentele begrip van de eigenschappen van
bepaalde materialen. Hoewel dit onderzoek op de lange termijn zou kunnen leiden tot enige
praktische toepassing van dit materiaal in kwantumcomputers, is dat stadium nog lang niet bereikt.
Op de twee assen van Figuur 1.1 zal dit onderzoek dus hoog worden ingeschaald als het gaat om het
bijdragen aan fundamentele ontwikkeling in het vakgebied, en lager dan gemiddeld wanneer het de
praktische toepassing van de nieuwe kennis betreft.

Fragment 3 – Weefsel en vlees kweken

Hampton Creek (inmiddels JUST genaamd) is één van een handje vol startups met als
doel “schoon vlees” en andere gekweekte dierproducten naar de markt te brengen.

[…] Met technologie ontwikkeld door (Nederlandse) wetenschappers en medici

nemen deze innovatieve ondernemers kleine biopten van spieren van dieren, die ze
vervolgens gebruiken om meer van zulke spiercellen te kweken in een laboratorium.
[…] Als deze ondernemers slagen, dan zouden ze daarmee een enorme bijdrage
leveren aan grote vraagstukken op het vlak van milieu, dierenwelzijn,
voedselveiligheid en de economie.

Josh Tetrick, CEO van Hampton Creek, startte zijn bedrijf in 2011, samen met Josh
Balk. Hun plan was om plantaardige ei-vervangers voor voedsel te ontwikkelen, maar
sinds 2016 zetten zij zich volledig in voor de ontwikkeling van kweekvlees. Nu het
bedrijf wordt gewaardeerd om meer dan een miljard dollar, is het plan om de
komende miljoenen te investeren in onderzoek dat bijdraagt aan de brede introductie
en acceptatie van kweekvlees op de markt.

[…] de uitdagingen van dit onderzoek warden als snel duidelijk:

“Het moet serumvrij zijn, om te beginnen. Dat is de eerste stap,” stelt Eitan Fischer
(directeur Food Technology).
[…] “Nog belangrijker, we moeten een goedkopere manier vinden om groei van het
vlees te stimuleren of na te bootsen, veel goedkoper zelfs! Als het gaat om het
kweken van weefsel voor medisch gebruik, dan is dat een ander verhaal, maar voor
commerciële toepassing in de voedingsindustrie moeten we de kosten heel ver terug
zien te brengen.”
 Bron: The Guardian (31 januari 2018; vrije vertaling van geselecteerde tekstdelen)

In fragment 3 is er sprake van zuiver toegepast onderzoek. Het doel van het onderzoek is primair om
de productiekosten voor het maken van kweekvlees op een grote, commerciële schaal enorm te
reduceren, zodat kweekvlees op de markt kan worden gebracht als alternatief voor vlees in de
voedingsindustrie, en voor een breed publiek. Het ultieme doel is om met dit onderzoek geld te
verdienen aan de productie van kweekvlees; het onderzoek wordt dan ook uitgevoerd in een private
context (door een bedrijf). De fundamentele ontwikkelingen rondom kweekvlees hebben al
plaatsgevonden in eerder onderzoek in een andere context (o.a. de medische wetenschap).

Vraag 2
Reageer op de volgende vraag: Bestaat er volgens jou zoiets als zuiver fundamenteel onderzoek in de
managementwetenschappen? Maak een keuze en onderbouw deze met enkele passende
argumenten ontleend aan de lesstof. Gebruik maximaal 500 woorden.

Nee, er bestaat niet zoiets als zuiver fundamenteel managementwetenschappelijk onderzoek. In dat
type onderzoek staat namelijk uitsluitend het ontwikkelen van ons fundamenteel begrip over een
bepaald probleem centraal (Stokes, 1997). In managementwetenschappelijk onderzoek is het
eigenlijk per definitie zo dat onderzoek óók een praktisch nut nastreeft. De onderzoeksproblemen
die we onderzoeken vinden we namelijk in de praktijk van managen en organiseren. De kennis die we
over die problemen genereren d.m.v. onderzoek vormt weliswaar niet rechtstreeks een oplossing
voor die praktijkproblemen, maar kan wel gebruikt worden om mogelijke oplossingen te
identificeren. Uiteindelijk heeft alle bedrijfswetenschappelijk onderzoek dus praktische implicaties, al
zij het soms bescheiden en indirect. Dit is een wezenlijk verschil met andere ‘harde’ wetenschappen,
de bètawetenschappen (natuurkunde, scheikunde, e.d.), waarin de praktijk veel vaker niet of
nauwelijks een rol speelt in onze keuze om bepaalde onderzoeksproblemen te onderzoeken.
Managementwetenschappelijk onderzoek is bovendien een discipline dat put uit meerdere andere
monodisciplines. Ze is een multidisciplinair veld in de wetenschap. In managementwetenschappelijk
onderzoek bouwen we voort op de ideeën en theorieën uit o.a. de economische wetenschappen,
maar ook op die uit (organisatie-)psychologie en sociologie. De meer fundamentele ontwikkelingen
vinden in die zin eerder plaats in de monodisciplines waaruit de managementwetenschappen putten,
dan in managementwetenschappelijk onderzoek zelf. Managementwetenschappelijk onderzoek
heeft eerder het karakter van toepassingsgericht fundamenteel onderzoek. Als
managementwetenschapper houden we ons namelijk wel bezig met enige fundamentele
ontwikkeling van het onderzoeksveld en willen we ook altijd kennis genereren die algemeen
toepasbaar is voor managers en niet specifiek voor bepaalde bedrijven of bedrijfsproblemen. Echter,
zeker wanneer het je afstudeeronderzoek aan de Open Universiteit betreft, sta je als onderzoeker
met één been in de praktijk en met één been in de wetenschap. Je bent dus uitstekend op de hoogte
van problemen die relevant zijn voor managers en organisaties en van open, meer fundamentele
vragen in de managementwetenschappen. Beide inzichten geven richting aan je onderzoek.
Overigens heeft afstudeeronderzoek aan de Open Universiteit nooit het karakter van zuiver
toegepast onderzoek.