GENETİK

Dr. Öğr. Üyesi Muhammet BULUT

MUTASYON TİPLERİ
*Mutasyonlar, DNA'daki nükleotid dizisinin değişmesi ile
gerçekleşir.
*Bu değişikler mRNA'ya yansır.
*Bazı mutasyonlarda tek baz değişiklikleri (nokta mutasyonları)
gözlenir.
* Bunlar arasındaki tranzisyonlarda pürin-pürin veya pirimidin-
pirimidin yer değiştirmesi gözlenirken transversiyonlarda
pürin-pirimidin yer değişikliği olur.
mRNA moleküllerindeki tek baz değişikliğinin
protein üzerine birkaç etkisi olur:
*Sessiz mutasyonlarda herhangi bir amino asit değişikliği
olmaz.
*Yanlış ( Missense)mutasyonlarda farklı bir amino asit
protein içine yerleşir.
*Bu değişiklik proteindeki yerleşim yerine göre kabul
edilebilir, kısmen kabul edilebilir veya kabul edilemez.
*Kabul edilmeyen türde proteinde fonksiyon kaybı gelişir.
*Saçma ( anlamsız, nonsense) mutasyonlarda protein
sentezi erkenden sonlanır, eksik polipeptid zinciri
sentezlenir.
 *İnsersiyon: Bir veya daha fazla nükleotid DNA’ya yerleşir (
eklenir)
*Delesyon: Bir veya daha fazla nükleotid DNA’dan koparılır(
çıkarılır)
*Çerçeve kayması (Frameshift) mutasyonları, eklenen veya
kaldırılan baz sayısının üçün katları olmadığı durumlarda
gözlenir.
* Okunan çerçeve kaymıştır, mutasyonun başladığı noktanın
ötesinde tamamen farklı kodon dizileri okunur. Bu nedenle,
genellikle daha ağır bir fenotipin oluşumuna neden olabileceği
düşünülür.
TEK GEN MUTASYONLARI
*Tek bir gendeki mutasyon sonucu oluşan kalıtsal hastalıklar,
mutant genin otozomal veya X kromozomu üzerinde
oluşuna göre;
otozomal dominant (OD)
otozomal resesif (OR)
X'e bağlı dominant (XD), ve
X'e bağlı resesif (XR) olmak üzere 4 alt gruba ayrılırlar.
OTOZOMAL DOMİNANT KALITIM

*Anne veya babadan biri hastadır.

*Tek mutant geni heterozigot olarak taşıyanlarda da
hastalığın görüldüğü kalıtım biçimidir.
*Fenotip her jenerasyonda belirgindir.
*Anne veya babadan her çocuğa hastalık geçme riski %50
*Erkek ve kızlarda aynı oranda görülür.
OTOZOMAL DOMİNANT HASTALIKLAR

Sinir s.:Huntington hast., Nörofibromatozis, Miyotonik distrofi,

Tuberoskleroz, Spinoserebellar ataksiler
Üriner: Polikistik böbrek hast.
GIS: Familial polipozis koli
Hematopoetik: Herediter sferositoz, von Willebrand
İskelet sist.: Marfan send., Ehlers-Danlos send.,Osteogenezis
imperfekta, Akondroplazi
Metabolik: Familyal hiperkolersterolemi,akut intemitan porfiri,
herediter anjionörotikk ödem
OTOZOMAL RESESİF KALITIM
*Ancak homozigot durumda hastalık oluşur.
*Hasta olma riski %25, normal %25, taşıyıcı olma riski
%50'dir.
*Erkek ve kızlarda risk eşittir.
*Akraba evliliklerinde daha sık görülür (mutant genlerin
karşılaşma şansı artar).
OTOZOMAL RESESİF HASTALIKLAR

Metabolik: Kistik fibrozis, fenilketonüri, galaktozemi,

homosistinüri, lizozomal depo hast., alfa1 antitripsin
eksikliği, Wilson hast., hemokromatozis, glikojen depo hast.
Hematopoetik: orak hücre anemisi, talasemi
Endokrin: Konjenital adrenal hiperplazi
İskelet sist.: Bazı Ehlers-Danlos tipleri,Alkaptonüri
Sinir sist.: Friedreich ataksisi, spinal müsküler atrofi
X'E BAĞLI DOMİNANT KALITIM

* Anne hasta ise erkek ve kızların %50'si hastadır.

* Baba hasta ise kızların %100‘ü hastadır. Erkekler sağlamdır.
* En iyi örnek D vitamine dirençli raşitizm ve Alport
sendromu' dur.
* Diğer iyi bilinen örnekte İnkontinentia pigmenti'dir.
 *En sık OD kalıtımda karışır. Ancak belirtilerin erkeklerde
daha ağır olması ve erkekten erkeğe geçiş olmaması ile
ayrılır.
*Kızlarda 2 kez sık görülür. Kızlarda daha hafif eksprese
(penetre olan genin ortaya çıkma derecesi) olur.
*Bazı XD hastalıklar erkeklerde fatal olduğundan,
sadece kızlarda görülür.
X'E BAĞLI RESESİF KALITIM

*Erkeklerde daha sık görülür.

*Kızlarda sadece homozigot durumda hastalık görülür
(45X0 hariç).
*Hastalık hiçbir zaman babadan oğula geçmez
*Sorumlu gen babadan tüm kız çocuklara geçer.
X'E BAĞLI RESESİF KALITIM

 Kas-iskelet: Duchenne müsküler distrofisi

 Kan: hemofili A ve B, kronik granulomatöz hast., glikoz 6
fosfat dehidrogenaz eksikliği
 İmmün: Agamaglobülinemi, Wiskott-Aldrich
 Metabolik: Diabetes insipidus, Lesch-Nyhan send.
 Sinir s.: Frajil X send. Rett sendromu ,Adrenolökodistrofi
PSEUDO-DOMİNANT KALITIM

*Otosomal resesif kalıtıldığı bilinen bir hastalığın sanki

dominant karakterde gibi ebeveynlerden çocuklara geçişidir.
*Bu durum homozigot (hasta) ve heterozigot (taşıyıcı)
ebeveynlerin çocuklarının yarısının hasta olması ile
sonuçlanır.
*En sık orak hücreli anemi ve non-sendromik otozomal
resesif işitme kayıplarında görülen bir durumdur.
DELESYON VE MİKRODELESYON
SENDROMLARI

*Delesyon, kromozomal bir parçanın silinmesi anlamına

gelir ve rutin kromozom incelemesinde saptanabilir.
*Mikrodelesyonlar ise rutin kromozom tetkikleri ile
saptanmayıp, sadece yüksek kaliteli (pro)metafaz
incelemede saptanabilen daha küçük kromozomal
delesyonlardır.
*Daha küçük submikroskopik seviyedeki delesyonların
saptanması için moleküler probların kullanıldığı FISH
(floresan in situ hibridizasyon) veya DNA çalışmaları
gerekebilir.
DELESYON SENDROMLARI

4p (-)WOLF-HİRSCHHORN SENDROMU
*Tipik yunan miğferi yüz görünümü
*Oküler hipertelorizm
*Çıkık glabella
*Frontal belirginleşme
*Hipospadias
*Kardiyak anomaliler
*Mental retardasyon
5p (-) CRİ-DU-CHAT SENDROMU

*Hipotoni
*Kısa boy
*Karakteristik ağlama sesi
*Mikrosefali
*Aydede yüz
*Hipertelorizm
*Bilateral epikantal kıvrımlar
*Yüksek damak
*Geniş ve düz burun
*Mental retardasyon
MULTİ FAKTÖRYEL KALITIM
*Yaygın görülen birçok izole konjenital anomali ;
**nöral tüp defektleri
**yarık dudak/yarık dudak- yarık damak/izole yarık damak,
**kardiyak septal defektler
**yumru ayak
*birçok erişkin hastalığı
*diabetes mellitus
*inme
*koroner arter hastalığı
*şizofreni ve
*hipertansiyon multifaktöriyel bir şekilde kalıtılır.
 *Multifaktöriyel olarak belirlenen hastalıklar multipl genetik
ve çevresel faktörün toplamıdır.
*Bu hastalıklara predispozisyon oluşturan genetik faktörler
heterojendir ve büyük oranda bilinmemektedir.
*Multifaktöriyel model belli bir anomaliye veya hastalığa
normal bir dağılım olarak yatkınlık oluşturan genlerin
bulunduğunu kabul eder.
*Teorik olarak, eğri üzerinde öyle bir nokta (hassasiyet
eşiği) bulunur ki, bu noktanın altında bireyler etkilenmez ve
üzerinde klinik belirtiler görülür.
*Eşik çevresel etkenlerle sola veya sağa kayabilir.
 *Örneğin, nöral tüp defektlerinde, belli teratojenler
(örneğin valproat) eşiği sola kaydırabilir, daha az bir genetik
predispozisyonu olan bir çocuğun etkilenmesine yol açabilir.
*Alternatif olarak, eşik maternal folik asit desteği ile sağa
kayabilir, duyarlı genetik zemini bulunan bir embriyoda
koruyucu bir etki sağlar.
MULTİFAKTÖRİYEL HASTALIKLARIN
ÖZELLİKLERİ

1.Birinci derece akrabalarda (kardeşler, ebeveynler, etkilenen

çocuğun çocukları vb) rekürrens oranları (tipik olarak %3-5)
benzerdir.
*Öte yandan, kişinin ikinci derece akrabalarından daha uzak
akrabalarında oranların yüksek bulunması beklenen bir durum
değildir.
 2.Rekürrens riski hastalık insidansı ile ilişkilidir.
3.Bazı hastalıklarda cinsiyet farkı bulunur; erkek/kadın oranı
eşit değildir.
*Pilor stenozu erkeklerde daha sıktır, konjenital kalça
çıkığı kızlarda daha sıktır.
*Cinsiyet oranı değiştiğinde risk daha az etkilenen cinsiyetin
olduğu grubun akrabalarında daha yüksektir
*İnfantil pilor stenozlu etkilenmiş bir kızın erkek çocuğunda
etkilenme riski %18 iken, etkilenen bir erkeğin oğlu için bu
oran %5'dir.
Kız kendi çocuğuna daha fazla genetik eğilim geçirmiştir.
 4.Tek yumurta ikizlerinin aynı malformasyondan etkilenme
olasılığı %100'den az, ancak tek yumurta ikiz olmayanlarda
görülen orandan çok daha yüksektir.
5.Rekürrens riski multipl aile bireyi etkilenmişse artar
6.Rekürrens riski hastalık daha ciddi ise daha yüksek
olabilir.
Tüm genetik bozukluklar içinde toplumda insidans ve
prevalansı en yüksek grubu oluşturur.
MİTOKONDRİYAL KALITIM

*Mitokondriler yalnız ovumda bulunur, spermde yok

denecek kadar azdır.
*Mitokondrial kalıtımın en önemli özelliği maternal
oluşudur.
 *Mutant DNA anneden tüm çocuklara geçtiğinden hasta
bir kadının tüm çocuklan da hasta olur, ancak hasta
erkekten çocuklara hastalık geçmez.
* Leberin kalıtsal optik nöropatisi
KROMOZOM ANOMALİLER

TRİZOMİLER
DOWN SENDROMU (TRİZOMİ 21)
*En sık görülen kromozom anomalisidir.
*Toplumda orta derecede mental retardasyonun en sık
nedenidir.
*İleri anne yaşı en önemli faktörlerden birisidir.
 *Bebekler genelde prematüredir (% 50), term doğanlar da düşük
doğum ağırlıklıdır.
*Büyüme ve kemik yaşı geridir.
*Puberte genelde gecikir ve erişkin boylan erkekte 155 cm, kızlarda
145 cm’yi geçmez.
*Strabismus
*Ufak kulaklar, hastaların % 50'sinde işitme azlığı var.
*Dil devamlı dışarıda durur ama Down sendromunda dil büyük
değildir.
*Süt dişlerinin çıkması, fontanellerin kapanması gibi gecikir.
*Hipotoni (yenidoğan dönemindeki en önemli bulgudur,
yaş ilerledikçe kaybolur), moro refleksi alınmaz.
*Gözlerin yukarı ve dışa doğru çekik olması (% 80)
*5. parmağın kıvrık, kısa olması (% 85)
*Mikrosefali, Brakisefali (% 75) sıktır ve ön transvers kutup,
arka kutuptan uzundur
*Yüksek damak (% 70)
*Burun kökü basıklığı (% 60)
*Simian çizgisi (% 50)
*Kısa ve geniş boyun (% 45)
*Ayak 1. ve 2. parmaklar arası geniştir (sandalet açıklığı) (% 45)
*Orbitalar normale göre dardır.
*Brushfield lekeleri (irisin periferik hipoplazisi nedeniyle oluşan beyaz
lekeler)
*Eklemlerde hiperekstansiyon kolaylıkla yapılır.
*İç organ anomalileri (% 7) (Duodenal atrezi, megakolon,
imperfore anüs, TÖF, Hirschsprung)
*KVS anomalileri (En sık endokardial yastık defekti, PH ile
seyreden ASD,VSD ve PDA).
*IQ genellikle 50'nin altında.
*Hastaların %50'si 1 yaşına kadar kaybedilir. Bebeklik yaşlarında
KVS anomalileri dışında en önemli mortalite nedeni
enfeksiyonlar ve özellikle pnömonidir.
*İleri yaşlarda en önemli sorunlar; erken katarakt; DM,
tiroid bozuklukları ve epilepsidir.
*40 yaş civarında Alzheimer sık görülür.
*Konjenital löseminin en sık nedenidir ve ileri yaşlarda da ALL
ve AML7 başta olmak üzere lösemi sık görülür.
*Hipotiroidi ve Hashimoto tiroiditi riski yüksektir.
*İmmün yetmezlik sık görülür ve özellikle fagositoz
bozulmuştur.
*Enfeksiyonlara eğilim artmıştır.
DOWN SENDROMUNDA DİĞER BULGULAR
*Duodenal atrezi
*Annüler pankreas
*Trakeoözefagtal fistül
*Hirschsprung hastalığı
*Kısa boy
*Kısa sternum
*Brakisefali
*Fontanel kapanmasında gecikme
*Üç fontanel
*Frontal sinüs hipoplazisi
*Periferik eklem laksitesi
*Atlantoaksiyel instabilite (C1-C2 subluksasyonu)
*1 ve 2. parmak arasında abartılı boşluk olması
*İnfantlarda alacalı-benekli cilt
*Adolesanlarda kuru kaba cilt
RİSKİ ARTAN HASTALIKLAR

*Lösemi: ALL, AML

*MDS
*Transient lenfoproliferatif sendrom
*Çölyak hastalığı
*Hipotiroidi
*Diabetes mellitus
*Obezite
*Kırma kusurları
*Strabismus
*Mitral kapak prolapsusu
*Kondüktif ve/veya sensörinöral işitme kaybı
*Obstrüktif uyku apne sendromu
*Epilepsi
*Alzheimer hastalığı
*Karşıt Gelme ve Davranış Bozuklukları
*Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
GENETİK:

 % 95 serbest trizomi
 Anne 21/21 translokasyon taşıyıcısı ise
çocuk %100 Down sendromu olur.
*İntrauterin dönemde, 2. trimesterde anne serumunda
bakılan serbest beta-HCG, östriol ve a-fetoprotein düzeyi
(3'lü test), Down Sendromunun prenatal tanısında
kullanılır.
*Bu testlerin yanında fetal ense kalınlığı ve gebelikle ilişkili
plazma protein-A (PAPP-A) ve inhibin-A düzeylerinin
bakılması, tanı şansını % 95'lere çıkarır.
TRİZOMİ 18 (EDWARDS SENDROMU)

*2. Sıklıkla görülen otozomal kromozom anomalisidir.

*Down sendromun'da olduğu gibi anne yaşı önemli bir
etmendir.
*Kızlarda daha sık
*Doğum tartıları az
*Genellikle göbek arterlerinden biri eksik
*Sık olarak plasenta küçük, polihidroamnios var.
*Sağırlık, serebellar hipoplazisi
*Katarakt
*Dolikosefali (sagittal sutur erken kapanır, başın ön arka çapı artar).
*Mahmuz topuk (rocker-bottom feet), parmaklarda yapışıklık
*El parmaklarında birbiri üzerine çaprazlama (fleksiyon kontraktürü)
*Parmaklarda kıvrım çizgileri yok.
*VSD, PDA, kapak ve damar anomalileri
(KVS anomallerinin en sık görüldüğü trizomidir)
*Mikrognati,
*Yarık damak, dudak
*5 parmakta tırnak hipoplazisi
*GİS anomalileri: Malrotasyon, Meckel divertikülü,
karaciğer ve dalakta şekil anomalileri
*Böbrek anomalileri: At nalı böbrek, çift böbrek
*Çocuklar genellikle ilk aylarda apne nöbetleri ve
kalp yetmezliğinden kaybedilir.
TRİZOMİ 13 (PATAU SENDROMU)

*Hemen hemen tüm hastalar 6 aydan önce ölür.

*Doğum tartıları az
*Yarık damak-dudak (%60-80).
*Anensefali, holoprosensefali
*Sağırlık
*Mikroftalmi, İris kolobomu
*Aplasia cutis
*Mikrosefali, trigonosefali (koronal ve metopik sutur erken
kapanır,
başın tepesinde 2. bir tepe oluşur).
*Polidaktili
*Baş parmağın geriye kıvrılabilmesi
*Tırnakların konveksitesinde artma
*VSD, ASD, TOF (Fallot Tetralojisi),
TGA (Büyük Arter Transpozisyonu) (%80).
*Simian çizgisi, distal triradius
*Omfalosel, Meckel divertikülü, malrotasyon, dalak anomalileri
*Tek umbilikal arter, atropin ve pilokarpin içeren ajanlara karşı
hipersensivite
*Uterus anomalileri, böbrek anomalileri.
*1. kostanın hipolazisi, 12. kostanın yokluğu
* HbF varlığı
* Nötrofil çekirdeklerinde çengel şeklinde çıkıntı.
CİNSİYET KROMOZOM ANOMALİLERİ

TURNER SENDROMU
*%40-60 hasta 45X0, diğerleri mozaiktir.
*Fibrotik overler ve cinsel gelişim geriliği.
*Doğumda overlerde primordial folliküller bulunur ama bunlar daha
sonra dejenere olur
*Pubertede çoğu hastada overler fibrotik doku halini alır.
*Bu nedenle hastalar steril kalır, menstürasyon olmaz.
*Östrojen düşük, Gonadotropinler yüksektir.
*Adrenal androjenlerin etkisi ile pubik kıllanma olur, nadiren bazı
hastalar da meme gelişimi olabilir.
*Büyüme geriliği, boy kısalığı (Doktora en sık başvuru
nedenidir)

*Yele boyun, kısa boyun

*Kubitus valgus
*Göğüs kalkan şeklinde
*Meme başları ayrık
*IQ normal
*El-ayakta ödem yenidoğan döneminde görülür.
*En sık kalp anomalisi, aort koarktasyonudur
(Bikuspid aorta olmayan olgularda)
*Otoimmun tiroidit ve hipotroidi, genel topluma oranla sıktır.
*Pigmente nevüs
*Ense saç çizgisinin aşağıda olması
*İşitme kusuru
*Yüksek damak
*Mikrognati
*Yele boyun ve kalp damar anomalileri cerrahi yolla
düzeltilebilir.
*Epifizler kapandıktan sonra Östrojen ve siklik
östrojen+progesteron
tedavisi ile meme gelişimi ve mentruasyon sağlanır.
*Growth hormon + Androjen (oxandrolon) ile boy uzaması
artırabilir.
TURNER SENDROMU İLE İLİŞKİLİ
HASTALIKLAR
*Kısa boy **Hipoplastik sol kalp sendromu?
*Konjenital lenfödem *Gonadal disgenezi (infertilite, primer amenore)
*At nalı böbrek * Gonadoblastom (eğer Y kromozom materyali varsa)
*Patella dislokasyonu *Öğrenme güçlükleri
*Dirsek açısında genişleme *Gelişme geriliği (%10’unda)
*Madelung deformitesi *Sosyal beceriksizlik
(distal radiyal epifiz kondrodisplazisi) *Hipotiriodi
*Konjenital kalça çıkığı *Tip 2 diabetes mellitus (insulin rezistansı)
*Skolyoz *Strabismus
*Meme başlarının ayrıklığı *Katarakt
*Kalkan göğüs *Kırmızı-yeşil renk körlüğü
*Nukal cilt kalınlaşması (in utero kistik higroma) *Rekürrent otitis media
Ense saç çizgisinin aşağıda olması *Sensörinöral işitme kaybı
*Aort koarktasyonu *İnflamatuvar bağırsak hastalığı
*Biküspit aort kapağı *Çölyak hastalığı ?
*Kardiyak ileti defektleri
NOONAN SENDROMU

*Otozomal dominant geçiş gösteren ve Turner Sendromu

stigmaları taşıyan hastalardır.
*En sık görülen bulguları boy kısalığı, düşük saç çizgisi,
yelken göğüs, konjenital kalp hastalıkları ve kısa veya yele
boyundur.
*Turner Sendromundan farklı olarak Noonan Sendromu
her iki cinsi de etkiler ve Turnerden farklı kardiyak
tutulum bulguları vardır (en sık pulmoner stenoz görülür).
NOONAN SENDROMU İLE İLİŞKİLİ
HASTALIKLAR
*Kısa boy *Kısa yele boyun
*Büyüme geriliği *Kalkan göğüs
*Epikantal katlantı *Pectus ekskavatum veya karinatum
*Pitoz *Skolyoz
*Hipertelorizm *Kubitus valgus
*Küçük nazal köprü *Pulmoner kapak stenozu
*Aşağı dönük palpebral fissür *Hipertrofik kardiyomiyopati
*Miyopi *Atriyal septal defekt (ASD)
*Nistagmus *Fallot tetralojisi
*Düşük kulak *Kriptorşidizm
*Dental maloklüzyon *Küçük penis
*Ense saç çizgisinin aşağıda olması *Kanama diyatezi (trombositopeni)
SAF GONADAL DİSGENEZI (SWYER
SENDROMU)
*Bu olgularda kromozom yapısı 46XY' dir.
*Ancak fenotipi dişidir, vajina, uterus ve fallop tüpleri vardır.
*Püberte yaşında meme gelişimi ve menarş olmaz.
*Gonadotropin (FSH, LH) yüksektir (Hipergonadotropik
hipogonadizm).
*Gonadlar primitif yapıda. Fibrotik ve disgeneziktir.
*Olguların çoğunda SRY geninde mutasyon vardır.
*Gonadoblastom ve Disgerminom gelişebilir.
*Bu yüzden tanı konulur konulmaz primitif gonadlar hemen
çıkarılmalıdır.
KLİNEFELTER SENDROM
*Bu anomali ebeveynlerden birinde gametogenez sırasında
mayotik ayrılamama nedeniyle olur.
*Olay 1/3'ünde paternal, 2/3'ünde maternaldir.
*En sık 47, XXY karyotipi görülür.
*Mozaiklerde bulgular daha hafiftir.
*Genellikle toplum ortalamasından 5 cm uzundurlar.
*Puberteden önce tanınması zordur. En sık inmemiş testis
ve mental retardasyon olanlarda düşünülmeli.
*Spermatogenezde bozukluk vardır (%100)
*Küçük testis (%99)
*Testosteron azalmıştır (%80)
*Pubis veya sakal kıllarında azalma (%70-80)
*Gonadotropinler genellikle artmıştır (%70-80)
*Gonadotropinierin idrarla atılımı 4 kat artmıştır.
*Jinekomasti (hemen hemen her vakada görülür).
*Ufak penis (%41) en önemli bulgudur.
*Erişkinlerde dişi tipi yağlanma olur.
*Genelde sterildirler (çok genç yaşta baba olanlar var, bu
nedenle dejenerasyonun puberteden sonra oluştuğu
düşünülüyor)
*Ses incedir
*Otoimmün hastalıklara eğilim artmıştır,
Tip 1 diabet ve hipotiroidi sık görülür.
*Bu bozukluk, kromozom anomalilerinden en sık
Down sendromun'da meydana gelir (48, XXY+21).
*Jinekomasti operasyonla düzeltilir (ileride meme kanseri
riskini önler)
*Testosteron ile virilasyon sağlanır.
47 XYY SENDROMU

*Vakaların büyük kısmı normal görünüm ve zekaya sahip

olduğundan tanı almazlar.
*Zeka normal olmakla birlikte vakaların büyük kısmında
öğrenme güçlüğü ve hiperaktivite mevcuttur.
*Şiddete eğilim artmıştır ve ileri yaşlarda suç işlemeye
meyillidirler.
FRAJİL-X SENDROMU
*Frajil-X Sendromu, mental retarde erkeklerin %3'ünü
oluşturur.
* Etkilenen erkeklerde en önemli klinik bulgular mental
retardasyon, otistik davranış, makroorşidizm, makrozomi ve
karakteristik yüz görüntüsüdür.
*Makroorşidizm puberteye kadar fark edilemeyebilir.
*En önemli yüz bulguları olan uzun yüz ve belirgin çene yaş
ilerledikçe daha belirgin hale gelir.
*Etkilenen kızlarda ise çeşitli derecelerde mental
retardasyon ve/veya öğrenme bozuklukları görülür.
POTTER SENDROMU

 Down sendromundan sonra 2. sıklıkla görülen multiple

konjenital anomali sendromudur.
 Bilateral renal agenezi
 Pulmoner hipoplazi
 Renal agenezi amniyon sıvısının üretiminde azalmaya
neden olur ve bu da pulmoner hipoplaziden sorumludur.
 Gaga burun
 Kulak deformitesi
 Respiratuar distres
 Basık burun
 Doğumda anüri var.
 En iyi USG ile tanımlanır.
 Bazen Prune-belly sendromu (abdominal duvar kaslarının
yokluğu, inmemiş testis, ürlner sistem anomalileri) ile
beraberdir.
 Hastalar üremi ve solunum yetmezliği nedeniyle
kaybedilir.
AMNİYOTİK BAND SENDROMU

 Amnion sıvısında oluşan bantların fetüs üzerindeki

mekanik etkisiyle olur.
 Ekstremite amputasyonları
 Fasial yarıklar, kranio-fasial anomaliler
 Omfalosel, gastroşizis
 Oligohidroamios sıklıkla var, amnion içinde bantlar var.
PİERRE-ROBİN SENDROMU

 Mandibula hipoplazisi
 Küçük çene
 Yarık dudak ve damak
 Glossopitozise bağlı üst solunum yolu obstriksiyonu
VATER sendromu

 Vertebra
 Anal atrezi
 TÖF
 Özefagus atrezisi
 Radial/renal defektler
CHARGE sendromu

 Coloboma
 Heart (kalp) hastalığı
 Coanal Atrezi
 Retarded growth
 Genital anomali
 Ear (kulak) anomalileri
SIK GÖRÜLEN MALFORMASYON
SENDROMLARI
 AKONDROPLAZİ
 En sık rastlanan kondrodistrofidir.
 Otozomal dominant kalıtılır
(Kondroblast FGF-3 reseptöründe defekt vardır).
 Majör bulgular;
 Kısa boyludurlar ve ekstremitelerin proksimal segmentleri
distal segmenlerinden daha fazla etkilenmiştir
(asimetrik/orantısız boy kısalığı).
Eller kısa ve kalındır.
Humerusta halter görünümü vardır.
 Baş büyük (makrosefali veya hidrosefaliye veya herikisine
bağlı), alın belirgindir.
 Burun kökü basık, burun yukarıya doğru dönük
 Göğüs kavitesi küçük, lordoz var, abdomen belirgindir
 Motor gelişme geri kalabilir. Fakat zeka genellikle
normaldir.
 X-ray bulguları tanıyı destekler.
 İleum kemikleri kare şeklindedir. Sakrosiyatik çentik
küçüktür.
 Pubik ve ischium kemikleri kısadır.
APERT SENDROMU
(AKROSEFALOSİNDAKTİLİ)

 Majör bulguları;
 Özellikle koronal suturlarda kraniosinostoz
 Burun kökünde basıklık
 Gaga burun
 Maksilla hipoplazisi
 Belirgin oküler hipertelorizm
 Palpebral fissürlerin aşağıya doğru olması
 Yüksek ve dar damak görülür.
 İskelet anomalileri genellikle el ve ayaklarda sindaktili
şeklindedir.
 Mental retardasyon sık değildir.
 Vakaların çoğu sporadiktir.
 Fakat otozomal dominant kalıtım da rapor edilmiştir.
BECKWİTH-WİDEMANN SENDROMU

 Majör bulguları;
 Makrozomi,
 Makroglossi ve
 Omfalosel triadı vardır.
 Dil ve iç organlar büyüktür.
 Neonatal hipoglisemi genellikle hayatın ilk gününde
görülür.
 Hipoglisemi (ölüm nedeni olabilir).
 Lösin duyarlılığı, ağır hipogliseminin en önemli nedenidir.
 Hiperinsülinemi de hipoglisemiyi ağırlaştıran diğer
faktördür.
 Strabismus
 Omfalosel veya büyük umblikal hemi vardır
 Diğer bulgular; mikrosefali, kulak loplarında çentikler,
diafragmatik evantrasyon, kliteromegali ve asimetri vardır.
 Kalıtım tipi tam bilinmemektedir.
STURGE-WEBER SENDROMU

 Kalıtımsal geçişi olmayan tek fakomatozdur.

 Majör bulgular;
 Porto-wine vasküler malformasyon, özellikle 5. kranial
sinirin yayılım alanında görülür.
Bu vasküler malformasyon beyinde de olabilir.
 Konvulsiyon ve intraserebral kalsifikasyonlara yol açar.
 Glokom da ayrı bir bulgu olarak dikkati çekebilir.
 Hemianopi ve hemipleji sıklıkla görülür.
FETAL ALKOL SENDROMU

 Majör bulgular;
 Pre ve postnatal yavaş büyüme
 Mental retardasyon
 Mikrosefali
 Karakteristik yüz görünümü
geniş burun köprüsü
kısa palpebral fissürler
pitozis ve
belirgin filtrum
 Konjenital kalp defektleri
 Doğuştan kalça çıkığı
 Diğer ektem/ekstremite anomalileri
 Zayıf motor koordinasyon görülür.
FETAL HİDANTOİN SENDROMU

 Majör bulgular;
 Pre ve postnatal yavaş büyüme
 Mikrosefali
 Mental retardasyon
 Karakteristik yüz görünümü
epikantal kıvrımlar
göz kapaklarının pitozisi
geniş burun köprüsü
yukarı doğru kıvrık burun
oküler hipertelorizm
belirgin filtrum
 Çeşitli tipte konjenital kalp hastalığı vardır.
 Ekstremite anomalileri içinde ;
distal falanksların hipoplazisi ve tırnak hipoplazisi bulunur.
GENETİK DANIŞMA ENDİKASYONLARI

 İleri ebeveyn yaşı:Anne yaşı > 35, Baba yaşı > 50

 Önceki çocukta veya ailede:Konjenital anomali, Dismorfoloji,
Mental retardasyon
 İzole doğum defekti
 Metabolik hastalık
 Kromozom anomalisi
 Tek gen hastalığı
 *Erişkin başlangıçlı genetik hastalık (presemptomatik test)
 Kanser
 Huntington hastalığı
 Akrabalık
 *Teratojene maruz kalma
 Tekrarlayan abortus öyküsü veya infertilite
Gebelikte tarama testlerinde anormallik
 Matemal serum alfa fetoprotein
 Üçlü test
 Fetal ultrasonografi
 Fetal karyotip
 Etnik riskle ilişkili heterozigot tarama
 • Orak hücreli anemi
 • Tay-Sachs, Canavan, Gaucher hastalığı
 • Talasemiler
 Anormal neonatal genetik test sonuçlarının izlemi