Formy opieki geriatrycznej,

opieka długoterminowa,
domowa, instytucjonalna
i wielodyscyplinarna

Artur Karol Jakubiak

 Formy opieki geriatrycznej

W Polsce długość życia mężczyzny wzrosła do

71 lat, a kobiety do 79 lat.
Według prognozy GUS na rok 2020 odsetek osób
starszych w populacji ma osiągnąć 22,4%,
a co czwarty z nich przekroczy 75 rok życia.

@CMKP

2
 Formy opieki geriatrycznej
Formy opieki nad osobami starszymi

Głównymi kryteriami budowania skutecznego systemu

opieki geriatrycznej powinny być:
▪ kompleksowość
▪ dostępność
▪ ciągłość

@CMKP

3
 Formy opieki geriatrycznej
Właściwie analizując tego rodzaju wsparcie seniorów możemy wyróżnić
opiekę w różnego rodzaju instytucjach oraz w warunkach domowych.

▪ System pomocy społecznej

• Domy Pomocy Społecznej
• Miejskie Dzienne Domy Pomocy Społecznej
• Ośrodki Wsparcia dla Osób Starszych
• Opieka domowa
• Specjalistyczne usługi opiekuńcze w domu seniora

▪ wsparcie instytucjonalne zapewniane przez NFZ

• zakłady opiekuńczo-lecznicze
• hospicja
• poradnie
• szpitale
• pielęgniarska długoterminowa pomoc domowa
• opieka nad pacjentem wentylowanym mechanicznie

@CMKP

4
 Formy opieki geriatrycznej
Zakłady Opiekuńczo – Lecznicze oraz Domy Pomocy Społecznej
i Dzienne Domy Pomocy Społecznej

Kryterium przyjęcia do zakładów opiekuńczo-leczniczych (finansowanych

przez NFZ) jest skierowanie, zaświadczenie lekarskie, pielęgniarskie i ocena
w skali Barthela od 0 do 40.
W zależności od wieku, stanu zdrowia czy niepełnosprawności różny jest
czas pobytu pacjenta w zakładzie.

W zakładzie opiekuńczo-leczniczym zapewniana jest:

a) całodobowa opieka lekarska, pielęgniarska oraz pielęgnacyjna
b) pomoc psychologa
c) konsultacje dietetyczna
d) rehabilitacja
e) pomoc pracownika socjalnego
@CMKP

5
 Formy opieki geriatrycznej
Zakłady Opiekuńczo – Lecznicze oraz Domy Pomocy Społecznej
i Dzienne Domy Pomocy Społecznej

Domy Pomocy Społecznej świadczą całodobowo usługi opiekuńcze,

zapewniają wyżywienie, mieszkanie, odzież oraz pomagają w załatwianiu
codziennych spraw.

Niestety głównie w związku ze stale wzrastającą liczbą osób w wieku

poprodukcyjnym największą przeszkodą jest często bardzo długi okres
oczekiwania na miejsce w takim zakładzie, co związane jest z niewielką
ilością miejsc w stosunku do potrzeb.

Możliwa jest również pomoc społeczna pół stacjonarna realizowana

w Dziennym Domu Pomocy Społecznej poprzez całodzienne zajęcia
tj. kulturalne, rehabilitacyjne, rozmowy i porady psychoterapeutyczne
oraz posiłki.
@CMKP
6
 Formy opieki geriatrycznej
Hospicja i poradnie
Pacjentowi przewlekle i ciężko choremu zapewnia się opiekę
paliatywną (łagodzenie bólu i innych dolegliwości chorego
w końcowym okresie życia oraz wsparcie psychiczne dla
członków rodzin).

@CMKP

7
 Formy opieki geriatrycznej
Oddziały szpitalne

a) geriatryczny
b) dla przewlekle chorych
c) medycyny paliatywnej
d) psychogeriatryczny

@CMKP

8
 Formy opieki geriatrycznej
Domowa opieka seniora

▪ Pomoc w miejscu zamieszkania obejmuje cały zakres usług opiekuńczych

(realizowanych przez wykwalifikowaną opiekunkę osób starszych).

▪ Pracownik socjalny podczas wywiadu środowiskowego oceniającego

sytuację rodzinną, materialną oraz zdrowotną osoby starszej przydziela
opiekę domową (niestety tylko w godzinach dziennych).

▪ Aby ubiegać się o tego typu pomoc nie jest potrzebne skierowanie
od lekarza rodzinnego.

@CMKP

9
 Formy opieki geriatrycznej
Domowa opieka seniora

▪ W zakres usług opiekuńczych mogą wchodzić

▪ usługi kosmetyczne i higieniczne tj. mycie, kąpanie, golenie, zmiana
pieluchomajtek
▪ profilaktyka przeciwodleżynowa
▪ pomiary ciśnienia
▪ pomiary poziomu cukru
▪ utrzymanie w czystości najbliższego otoczenia osoby starszej
▪ przygotowanie i podawanie posiłków
▪ realizacja recept
▪ pomoc w prawidłowym przyjmowaniu leków i umawianie wizyt
▪ pomoc i wsparcie logistyczne np. dojazd na umówioną wizytę lekarską
▪ w przypadku osób z zaburzeniami psychicznymi pomoc polega na
uczeniu i pomaganiu w samodzielnym funkcjonowaniu.
@CMKP

10
 Formy opieki geriatrycznej
Opieka pielęgniarska długoterminowa

O opiekę pielęgniarską długoterminową w domu w ramach NFZ

mogą się ubiegać pacjenci przewlekle chorzy czy unieruchomieni
z powodu choroby bądź urazu, w zależności m.in. od stanu zdrowia,
towarzyszących chorób czy rodzaju niepełnosprawności.

Kryterium jest również skala Barthel (od 0 do 40 punktów).

Udzielana jest na podstawie skierowania od lekarza rodzinnego
lub ze szpitala oraz na podstawie kwalifikacji pielęgniarki.

Czas poświęcony na pomoc seniorom w miejscu zamieszkania

może być różny i zależy od stanu zdrowia podopiecznego

@CMKP

11
 Formy opieki geriatrycznej
Opieka pielęgniarki POZ

Świadczenie bezpłatne, finansowane przez NFZ, a częstotliwość

wizyt ustalana jest indywidualnie dla chorego.
Warunkiem niezbędnym do korzystania z tego rodzaju pomocy jest
złożenie deklaracji o wyborze pielęgniarki POZ (np. w przychodni do
której jesteśmy zapisani) i poinformowanie o konieczności wizyt
(telefonicznie lub za pomocą opiekuna osoby starszej).

@CMKP

12
 Formy opieki geriatrycznej
Opieka nad pacjentem wentylowanym mechanicznie

Wsparcie pacjentów wentylowanych mechanicznie

(niewymagających hospitalizacji, lecz stałego nadzoru
i profesjonalnej pomocy i pielęgnacji).
Opieka ta dotyczy osób ciężko chorych na niewydolność oddechową,
które wymagają okresowej lub ciągłej terapii oddechowej (inwazyjnej
przy pomocy respiratora bądź nieinwazyjnej tj. maski, ustniki).
Warunkiem objęcia tego rodzaju opieką jest skierowanie od lekarza
z oddziału szpitalnego oraz odpowiednie warunki domowe wraz
z przeszkolonym do obsługi aparatury medycznej i udzielania
pierwszej pomocy opiekunem.
@CMKP
13
 Formy opieki geriatrycznej
Zazwyczaj zmiana miejsca zamieszkania seniora
wiąże się z dużym stresem i niechęcią.
W skrajnych przypadkach nawet z utratą chęci
do życia.
Dlatego zdecydowanie największą i najcenniejszą
zaletą opieki nad osobą starszą w domu jest
poczucie bezpieczeństwa, komfort, pozytywne
samopoczucie, a co za tym idzie szybszy powrót
do zdrowia lub opóźnienie progresu choroby.
@CMKP

14
 Formy opieki geriatrycznej
Opieka wielodyscyplinarna
Wynika z różnorodności problemów i schorzeń

Zespół opieki:
- Geriatra
- Pielęgniarka
- Wykwalifikowany opiekun osób starszych
- Fizjoterapeuta
- Psycholog
@CMKP

15
 Formy opieki geriatrycznej
Lekarz rodzinny w ścisłej współpracy z poradnią
geriatryczną i / lub innymi specjalistami zależnie
od charakteru problemu.

Koordynator opieki:
Lekarz rodzinny / geriatra ?

Konstrukcja systemu opieki zdrowotnej nie daje lekarzowi

rodzinnemu faktycznych uprawnień do koordynowania działań
innych specjalistów lub pracowników niemedycznych.
W tym układzie określenie „koordynacja” należy rozumieć jako
zbieranie informacji z różnych źródeł i ustalanie na tej
podstawie optymalnej „ścieżki” działania.
@CMKP
16
 Formy opieki geriatrycznej

@CMKP
17
 Formy opieki geriatrycznej

@CMKP
18
 Formy opieki geriatrycznej

@CMKP
19
 Formy opieki geriatrycznej

@CMKP
20
 Formy opieki geriatrycznej

@CMKP
21
@CMKP

22