Professional Documents
Culture Documents
2-Stepen Ciji Je Izlozilac Prirodan Broj
2-Stepen Ciji Je Izlozilac Prirodan Broj
a n = a1⋅ 42
a4⋅ a ⋅43 ⋅a.
...4
n puta
Broj a zovemo baza ili osnova, a broj n zovemo eksponent ili izložioc.
Definišemo a 0 = 1.
Primer 1.
a) 3 0 = 1
0
2
b) = 1
3
10 0 1 9
c) − + 2 x 0 = − + 2 ⋅1 = .
5 5 5
(− a ) paran = a paran
(− a ) neparan = −a neparan
(− a ) paran ≠ −a paran .
Primer 2.
b) − 3 2 = −(3 ⋅ 3) = −9
1o a m ⋅ a n = a m+ n
Primer 3.
a) 3 4 ⋅ 33 = 3 4+3 = 3 7
3 4 7
2 2 2
b) − ⋅− = −
3 3 3
c) 5 5 ⋅ (−5) 6 = 5 5 ⋅ 5 6 = 511 .
2o ( a m ) n = a m ⋅n
Primer 4.
a) (5 7 ) 3 = 5 21
b) [(−10) 2 ]3 = (−10) 6 = 10 6
c) ( x 2 ) 5 = x 10 = ( x 5 ) 2 .
3o a m : a n = a m−n
Primer 5.
a) 3 5 : 3 3 = 3 2
2
3
2
4
2
5 7
2
5
2 2
2
b) − ⋅ − :− = − :− = −
5 5 5 5 5 5
815 : 8 7 8 8
c) 5
= 5 = 83 .
8 8
4o ( a ⋅ b) n = a n ⋅ b n
n
a an
5o =
b bn
Primer 6.
a) a 5 ⋅ b 5 ⋅ c 5 = (abc) 5
b) 4 7 ⋅ 0,25 7 = (4 ⋅ 0,25) 7 = 17 = 1
2 2 2 2 2
12 6 12 6 12 7 2 4
c) : = : = ⋅ = = .
35 7 35 7 35 6 5 25
(a 2 b 3 ) 2 a 3 ⋅ b
ZADATAK 1. Uprosti izraz ⋅ 2 4 3.
ab 4 (a b )
Rešenje:
(a 2 b 3 ) 2 a 3 ⋅ b a 4 ⋅ b6 a3 ⋅ b 1 1
⋅ = ⋅ 6 12 = a 3 ⋅ b 2 ⋅ 3 11 = 9 .
ab 4 2 4 3
(a b ) ab 4
a ⋅b a ⋅b b
(x3 ) 2 ⋅ x 4 : (x 2 ) 2
ZADATAK 2. Uprosti izraz .
x6 : (x 4 : x 2 )2
Rešenje:
(x3 ) 2 ⋅ x 4 : (x 2 ) 2 x6 ⋅ x4 : x4 x 6 + 4− 4
6 4 2 2
= 6 8 4
= 6 − (8 − 4 )
= x 6−2 = x 4 .
x : (x : x ) x : (x : x ) x
a) (2 2 ) 2 + (3 2 ) 2 − 5 2
b) 5 2 − (2 3 ) 2 − (2 2 ) 2
c) (2 3 ) 3 − (−3 2 ) 2 + 5 2
d) (3 2 ) 2 − (−2 2 ) 3 − 5 2 .
Rešenje:
a) (2 2 ) 2 + (3 2 ) 2 − 5 2 = 2 4 + 3 4 − 5 2 = 16 + 81 − 25 = 72
b) 5 2 − (2 3 ) 2 − (2 2 ) 2 = 5 2 − 2 6 − 2 4 = 25 − 64 − 16 = −55
ZADATAK 4. Izračunaj
26 : 42
a)
22
37 ⋅ 9 3
b)
27 3
16 4 ⋅ 216
c) .
416
Rešenje:
2 6 : 4 2 2 6 : (2 2 ) 2 2 6 : 2 4 2 6− 4
a) = = = 2 = 2 2−2 = 2 0 = 1
22 22 22 2
3 7 ⋅ 9 3 3 7 ⋅ (3 2 ) 3
b) 3
= 3 3
= 3 7 + 6 −9 =3 4 = 81
27 (3 )
16 4 ⋅ 216 (2 4 ) 4 ⋅ 216
c) 16
= 2 16
= 216 +16 −32 = 2 0 = 1 .
4 (2 )
8 2 n +1
ZADATAK 5. Uprosti izraz .
2 6 n +1
Rešenje:
8 2 n +1 (2 3 ) 2 n +1 2 3⋅( 2 n +1) 2 6 n + 3
= 6 n +1 = 6 n +1 = 6 n +1 = 2 6 n + 3−( 6 n +1) = 2 6 n +3−6 n −1 = 2 2 = 4.
2 6 n +1 2 2 2
a) (3 x 2 y 3 ) 3 : 3 x 2 y 3
b) (3 x 3 y 3 ) 2 : 3 x 4 y 3
c) (3 x 3 y 2 ) 2 : 9 xy 2
d) (9 xy 2 ) 2 ⋅ x 2 y 2 .
Rešenje:
a) (3x 2 y 3 ) 3 : 3 x 2 y 3 = 3 3 x 6 y 9 : 3 x 2 y 3 = 3 3−1 x 6 − 2 y 9 −3 = 3 2 x 4 y 6 = (3 x 2 y 3 ) 2
c) (3x 3 y 2 ) 2 : 9 xy 2 = 3 2 x 6 y 4 : 3 2 xy 2 = 3 2− 2 x 6 −1 y 4− 2 = 3 0 x 5 y 2 = x 5 y 2
d) (9 xy 2 ) 2 ⋅ x 2 y 2 = (3 2 ) 2 x 2 y 4 ⋅ x 2 y 2 = 3 4 x 2 + 2 y 4 + 2 = 81x 4 y 6 .
Rešenje:
a) = = = ⋅ 200100 =
300 200 300 200 300 200 300
100
2 2 4
100
800
100
= ⋅ 200 100
= ⋅ 200 = > 1.
3 9 9
200 300
Dakle, ako je 200
> 1 , znači da je 200 300 > 300 200 .
300