Logika – ćwiczenia

Sprawdzian zaliczeniowy – 21 maja.

Podreczniki:
Logika dla prawników – Lewandowski, Machińska, Malinowski: 4 osoby=powtórzenia
Logika praktyczna – Z.Ziemiński: archaiczne terminy

Ćwiczenia z logiki – B.Stanosz: 1 rozdział „rachunek zdań”

Mała encyklopedia logiki – Witold Marciszewski

Sztuka argumentacji – słownik terminologiczny – K.Szymanek
Retoryka i erystyka dla prawników - Mirosław Korolko

Mała logika – Ewa….

27.02.2024

Logika – nauka o formach/zasadach poprawnego rozumowania.

Praca własna
Logika dla prawników
Rozdziały
1 – historia: gdzie, kiedy, rozwój logiki
2 – język jako system znaków: znaki, oznaki, dyscypliny, definicje, gramatyka kategorialna

Historia logiki

Za ojca logiki uważa się Arystotelesa, jednak można wyróżnić wielu innych filozofów
zajmujących się logiką. Logika powstawała w starożytnej Grecji.
Rozwój logiki dzieli się na trzy fazy: starożytność, średniowiecze i nowożytność.

Starożytność
 Zenon z Elei: twórca dialektyki – posługiwania się słowem.
 Sokrates: zajmował się definiowaniem poprzez tworzenie tablic przykładów.
 Platon: twórca pojęcia rozumowania dedukcyjnego jako podstawy rozumowania w
matematyce.
 Arystoteles: największy wpływ na rozwój logiki.
Stworzył podstawy teorii definicji i logiki formalnej. Definicje i twierdzenia są dla
niego istotą nauki.
Jest twórcą sylogizmu – „gdy coś się założy, coś innego niż się założyło musi wynikać,
dlatego że się założyło”.
Sformułował podstawowe zasady myślenia:
o Zasada sprzeczności: „dwa stwierdzenia względem siebie sprzeczne nie mogą
być równocześnie prawdziwe”
o Zasada wyłączonego środka: „z dwóch zdań sprzecznych jedno musi być
prawdziwe i nie mogą być oba fałszywe”.
 Logika według Arystotelesa ma pełnić rolę narzędzia, a nie nauki.

 Chryzyp z Soloi: logika stoicka. Stoicy zajmowali się zdaniami. Terminu „logika”
używali do opisywania nauki o znaku.
 Szkoła mówców z Megary: analizowanie paradoksów.
 Porfiriusz: klasyfikacje.

Średniowiecze
 Boecjusz: nawiązania do dzieł Arystotelesa.
 Piotr Hiszpan/Jan XXI: związek logiki z teologią, upowszechnienie dzieł Arystotelesa.
 Duns Szkot: własności implikacji.
 Wilhelm z Ockham: rachunek zdań, problemy wynikania logicznego.

Nowożytność
 Piotr Ramus: krytyka Arystotelesa.
 Kartezjusz: psychologia, poznanie jako warunek uzasadnienia.
 John Stuart Mill: kontynuacja nurtu psychologicznego, logika jako nauka o
rozumowaniu.
 Gottfried Wilhelm Leibniz: logika formalna, podstawy rachunku zdań.

Język jako system znaków

Znak – stan rzeczy spowodowany przez człowieka po to, by wiązać z nim myśli o określonej
treści. Przykład: zielone światło oznaczające zezwolenie na przejazd
Znak składa się z:
 Elementu oznaczającego – stanu rzeczy któremu człowiek ma przypisać określone
znaczenie,
 Elementu oznaczanego – część rzeczywistości, którą chcemy wywołać w myśli
odbiorcy z pomocą elementu oznaczającego,
 Funkcji znakotwórczej – określającej związek między elementem oznaczającym a
oznaczanym.

Oznaka – zjawisko powstające samoistnie w związku z danym stanem rzeczy. Przykład:

spaliny za samochodem, dym nad ogniskiem.

Znak ikoniczny – obiekt podobny do rzeczy, którą reprezentuje. Przykład: makieta, fotografia.

Znak słowny – ciąg foniczny lub ciąg liter mający znaczenie, informujący nas o czymś.
Zachodzi wtedy związek między słowem a stanem faktycznym ustalony na zasadzie
konwencji.
Znak słowny stanowiący całość nazywamy wyrazem=wyrażeniem prostym. Jest on
powiązany funkcją znakotwórczą z rzeczą, treścią, stanem itd.

Wyrażeniem złożonym nazywamy sensowne zestawienie dwóch lub więcej wyrazów,

powiązanych ze sobą składniowo.
Opisowa p/f
Ekspresywna ja,my. Itd.
Sugestywna wyrażenia ocenne
Fatyczna nadawca-odbiorca
Metajezykowa
Poetycka
Performatywna

Nba sugestywna/opisowa
Autobiografia opisowa
LOGOS opisowa
Ewa fatyczna
Prymitywiści

Test substytucji
Funktor – byt niesamodzielny łączący inne wyrażenia w całość
Nazwotwórcze/zdaniotwórcze/funktorotwórcze

Chata za wsią – funktor „za”

Zdania syntetyczne – jest to takie zdanie, którego wartość logiczna (prawda lub fałsz) nie może
być ustalona bez odwoływania się do rzeczywistości.

Zdanie analityczne – jest to takie zdanie, którego wartość logiczną (prawdę lub fałsz) można
wykazać na podstawie analizy użytych w nim wyrażeń i któremu nie można zaprzeczyć bez
naruszania reguł obowiązujących w danym języku. Wg Ajdukiewicza – zdaniu analitycznemu
można zaprzeczyć, pod warunkiem, że zwiąże się je z innym znaczeniem aniżeli to które na
gruncie danego języka posiada.

Praca domowa
Przeczytać
Podzialy nazw/relacje miedzy zakresami nazw