Yeşil hidrojen ekonomisi için

yol ayrımının eşiğinde,

Türkiye’nin attığı umut verici adımlar
 strategyand.pwc.com/tr

Strategy&, baştan sona farklılaşma üzerine kurulu ve özel tasarlanmış bir geleceği hayata geçirmek
üzere konumlanmış küresel strateji danışmanlık şirketidir.

PwC’nin bir parçası olarak Strategy&’de büyümenin özünü oluşturan sistemler inşa ediyoruz.
Somut uzmanlık, teknoloji ve ölçek gücümüzle öngörülerimizi birleştirerek ilk günden itibaren daha
iyi, daha dönüştürücü bir strateji oluşturmanıza yardımcı oluyoruz.

PwC’de amacımız, toplumda güven oluşturmak ve önemli sorunlara çözüm üretmektir.

Biz, denetim, danışmanlık ve vergi hizmetleri alanında kaliteli hizmet sunmaya odaklanmış,
152 ülkede ​328.000’i aşkın çalışanın oluşturduğu bir topluluğuz.

1981’den bu yana Türkiye’de iş dünyasına hizmet sunan PwC olarak; İstanbul, Ankara, Bursa,
İzmir ve Eskişehir’deki yaklaşık 2.400 kişilik profesyonel kadromuz ile müşterilerimizin aradığı
değeri yaratmak için çalışıyoruz.

Bu içerik sadece genel bilgi verme amacı taşır ve profesyonel danışmanlardan alınacak hizmetin yerine geçmez. pwc.com.tr
 “Yeşil hidrojen
ekonomisi için yol
ayrımının eşiğinde,
Türkiye’nin attığı
umut verici adımlar”
Yakın zamanda gerçekleşen jeopolitik
gelişmelerin, fiyat artışlarının, azalan
Yeşil hidrojen nedir?
üretim maliyetlerinin ve COP27 net sıfır Hidrojen doğada en çok bulunan
hedeflerinin tetiklediği enerji krizinin element olarak; petrol rafinerileri, çelik
etkisiyle, küresel hidrojen talebinin 2030 üretimi ve cam yapımı dahil olmak üzere
ve sonrası artması bekleniyor. Ocak geniş bir sektör yelpazesinde birçok
2023’te yayımlanan Ulusal Hidrojen üretim sürecinde kullanılıyor. Rüzgâr,
Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritası, güneş, hidroelektrik ve biyoenerji gibi
birkaç pilot projeden sonra Türkiye’yi öncü yenilenebilir enerjilerle üretilen
yeşil hidrojen ekonomilerinden biri olarak yeşil hidrojen, 2030’a kadar karbon
küresel arenaya çıkardı. Strategy& Türkiye emisyonlarını %45 azaltmak ve Paris
olarak, Türkiye’deki yeşil hidrojen talebinin Anlaşması uyarınca 2050’ye kadar
2030’a kadar 1-1,5 Mt’yi, 2050’de ise 2-2,5 küresel net sıfır hedeflerine ulaşmak
Mt’yi geçebileceğini öngörüyoruz. Enerji için önemli bir enerji kaynağı olarak
sektörü paydaşlarının Türkiye’de şekillenen görülüyor.
yeşil hidrojen ekonomisinde fark yaratan
pazara giriş stratejileri oluşturabilmeleri
için; yeni iş modellerine yönelik kapsamlı
pazar potansiyeli analizi ve detaylı rekabet
değerlendirmesi yapmasını tavsiye ediyoruz.

3 Yeşil hidrojen ekonomisi için yol ayrımının eşiğinde, Türkiye’nin attığı umut verici adımlar
 Hidrojen değer zinciri enerji tedariğiyle başlar ve üretim, depolama, dağıtım ve kullanımı kapsar
Hidrojen değer zinciri
Enerji Tedariki Hidrojen Üretimi Depolama ve Dağıtım Kullanımı

Depolama şekilleri
Rüzgâr Sıvılaştırılmış hidrojen Kimyasal & Petrokimyal
1. Elektroliz: (Ör. Ham madde üretimi için süreç girdisi)
Elektrik kullanılarak suyu
hidrojen ve oksijene ayırma
Güneş Sıvı organik hidrojen taşıyıcıları
süreci
Yeşil H2 Enerji & Isı üretimi
Elektroliz türleri: (Ör. Yedek güç ve şebeke birleştirme)
Hidroelektrik -Alkalin Elektrolizör Kriyojenik depolama
-PEM
-SOEC (ArGe aşamasında)
Metan Metal hidritler Demir & Çelik
(Ör. demir üretimi için süreç girdisi)

Dağıtım yöntemleri
Biyoenerji Turkuaz H2 2. Eriyik metal piroliz: Tank
Metanın bileşenlerine Taşımacılık
termal yolla ayrılması (Ör. ağır taşımacılık için yakıt)

Doğal gaz Mavi H2 Boru hattı

3. Buhar metan
reformasyonu:
Genel Üretim
Kömür Gri H2 Hidrojen atomları metandaki
Tren, Gemi, Kamyon (ör. proses ısı üretimi için yakıt)
karbon atomlarından ayrılır.
Kaynak: UEA, Technavio, Allied Market Research, Strategy& analizi

Teknolojik gelişmeler sayesinde, hidrojen üretim maliyetinin 2030 ve sonrasında birçok ülkede rekabetçi seviyelere düşmesi bekleniyor.

Yeşil hidrojen yatırımlarının en popüler ve ucuz teknolojisi olan alkalin elektrolizör, katalizör olarak kullanılmak üzere potasyum hidroksit ve su veya sodyum hidroksit ve su
kullanır; bu da hidrojeni katoda salar. Polimer elektrolit membran (PEM) elektroliz, hidrojen ve oksijeni katı polimer elektrolit (SPE) aracılığıyla ayırır ve yüksek akım yoğunluklarında
faaliyet gösterebilir. Katı oksit elektrolizörü (SOEC) ise elektrolit olarak katı seramiği kullanan en yeni teknoloji olarak dikkat çekiyor. Bu teknoloji, hidrojenin yakıt üretimi, karbondioksit
geri dönüştürme ve kimyasal sentez alanlarına uygulanmasını mümkün kılıyor ve avantajları arasında uzun vadeli stabil kullanım, yakıt esnekliği, düşük karbon emisyonu ve düşük
operasyonel maliyet bulunuyor.

4 Yeşil hidrojen ekonomisi için yol ayrımının eşiğinde, Türkiye’nin attığı umut verici adımlar
Küresel hidrojen
piyasası Paris Anlaşması hedeflerine ulaşmak için gerekli küresel temiz hidrojen talebi, 2040’a kadar
450-500 milyon tona yükselebilir
Yeşil hidrojene olan küresel talebin
özellikle 2030’dan sonra hızlı bir şekilde
artması bekleniyor. UEA’nın tahminlerine
göre, net sıfır emisyon (NZE) senaryosunda 2050’ye kadar küresel temiz hidrojen talebi
dünyada hidrojen talebinin 2021’de 94 milyon UEA NZE1 senaryosuna göre küresel temiz hidrojen talebi (2020-2050, milyon ton) Öne çıkan gözlemler
tondan (Mt) 2030’da 200 Mt’ye ve 2050’de
450-500 Mt’ye yükselmesi bekleniyor. 450-500 • 2020’de küresel olarak gri dahil
Ülkelerin yayımladığı Açıklanan Taahhütler olmak üzere~85-90 milyon ton
Senaryosu (APS senaryosu) dikkate hidrojen tüketildi
alındığında ise, yeşil hidrojen hacmi tahminleri
bu rakamın yarısında kalabilir. Ancak, şu an • Net Sıfır Emisyon (NZE) senaryosunda,
%95’i gri olan küresel hidrojen üretiminin, +%6-8 hidrojen talebinin 2050’ye kadar
%99’u temiz olarak üretilmesi ve temiz yaklaşık 450-500 milyon tona ulaşması
hidrojen talebinin karşılanması gerektiği de beklenirken; Açıklanan Taahhütler
göz önünde bulundurulmalı. Senaryosu (APS) ise NZE senaryosunun
yarısını öngörüyor.
APS senaryosuna göre, Avrupa’nın yaklaşık
50 bcme (doğal gazın milyar kübik metresine • Yeşil hidrojen hacminin %60’ı çelik,
denk) ile en büyük yeşil hidrojen ithalatçısı çimento ve kimya gibi enerji yoğun son
olması, ardından da Japonya ve Kore’nin kullanım sektörleri tarafından tüketilecek.
gelmesi bekleniyor. ABD ve Çin’in ulusal
150 bcme’lik tedariğine ulaşması bekleniyor.
85-90
Avustralya, Orta Doğu, Kuzey Afrika ve
Latin Amerika’nın ise, zengin yenilenebilir
enerji kaynağı kaynakları ile en büyük net yeşil
2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050
hidrojen ihracatçısı olacağı tahmin ediliyor.
ABD, Almanya, Hollanda, İngiltere ve
Japonya dahil olmak üzere öncü ülkeler, UEA NZE: Uluslararası Enerji Ajansı Net Sıfır Salınım
1

halihazırda geniş ölçekli yeşil hidrojen

projelerini, resmi kapasite hedeflerini ve Kaynak: UEA Global Hydrogen Review, IEA World Energy Outlook 2022, Strategy& analizi
destek programlarını açıklamış durumdalar.

5 Yeşil hidrojen ekonomisi için yol ayrımının eşiğinde, Türkiye’nin attığı umut verici adımlar
• En büyük iki elektrolizör 2022’de
faaliyet göstermeye başladı: Çin’de
bir metanol ve kimyasallar tesisine
tedarik yapan 150 MW kapasiteli bağlı
elektrolizör ve İspanya’da güneş enerjili
20 MW kapasite. 2025’e kadar Çin ve
Hollanda’da iki adet 200 MW’ın üzerinde
kapasiteye sahip projenin gerçekleşmesi
bekleniyor.
• AB, REPowerEU planına göre
2025’e kadar 17,5 GW’lık kapasiteye
sahip elektrolizörler kurmayı hedefliyor.
Örneğin, Alman Enerji Ajansı DENA’ya
göre, Almanya yeşil hidrojen enerji
üretimi için 120 pilot proje başladı ve
Güney Amerika ve Afrika ülkeleri ve
Avustralya ile çeşitli ithalat projeleri
halihazırda tartışılıyor.
• Teşvikler açısından Japonya’nın Yeşil
Dönüşüm (GX) Programı, ABD’nin ise
temiz hidrojen üretim tesisleri için 10
yıllık vergi kredisi sunan 2022 Enflasyonu
Azaltma Yasası bulunuyor.
Yeşil hidrojen; çelik, kimya, taşımacılık, rafineri ve enerji üretimi sektörleri için önemli olacak
Sektörlerin düşük karbonlu hidrojen kullanılan bir gelecek için öncelikleri
• Demirin doğrudan indirgenmesi – yüksek fırında eritmeden, hidrojen kullanılarak demir cevherinden
oksijenin çıkarılması – karbonsuzlaşma için gelecek vadeden bir yol sunuyor
• Teknoloji, çelik üreticileri tarafından pilot projelerinde şimdiden test ediliyor
Çelik
sektöründe...
• Hidrojen, amonyak ve metanol üretiminde kullanılırken, amonyak gübre sektörünün ana kaynağıdır
• Şu anda, rafineri ve kimya sektörleri küresel hidrojen talebinin %80’inden fazlasını oluşturuyor ve gri hidrojen
Türkiye’de amonyak üretimi için yaygın olarak kullanılıyor
Kimyasallar
• Karbonsuzlaşma hedefleri ile birlikte kimya pazarı Türkiye’nin öncelikli sektörlerinden biri olarak öne çıkıyor
sektöründe...
• Ağır taşımacılık, örneğin navlun sevkiyatı, ölçek ekonomilerini tetikleyecek kadar büyük olabilecek yakıt olarak
hidrojen tüketimi hacimlerini gerektirebilir
• Mazot ve benzin maliyeti genel olarak doğal gaz maliyetinden daha yüksek olduğu için, hidrojenin, büyük olasılıkla
Taşımacılık diğer sektörlerden önce taşımacılıkta rekabetçi bir avantajı olabilir
sektöründe...
• Kömür ve gazdan üretilen geleneksel hidrojenin yerine düşük karbonlu hidrojen kullanılmaya başlanması muhtemel
görünüyor
• Sektör diğer uygulamaların yanı sıra karbon yakalama ile birlikte sentetik yakıt üretmek için düşük karbonlu hidrojen
Rafineri kullanmayı planlıyor
sektöründe... • Mevcut yenilenebilir enerji düzenlemeleriyle uyum ve ekonomik teşvikler bu değişimi hızlandırabilir
• Doğal gazla karıştırılmış veya saf hidrojen, sektörü karbonsuzlaştırmak için gaz türbinlerine ve motorlara güç
sağlayabilir
• Gaz türbini ve gaz motoru üreticileri şu anda endüstri kuruluşu EU Turbines’in hedefleri doğrultusunda, 2030 yılına
Enerji kadar tamamen hidrojen uyumlu türbinler ve motorlar tasarlamak için, hidrojen yanmasının neden olduğu, daha
üretiminde... yüksek alev yayılma hızları ve nitrojen dioksit emisyonları gibi teknik zorlukları ele alıyor.
Kaynak: IEA, Strategy& analizi
6 Yeşil hidrojen ekonomisi için yol ayrımının eşiğinde, Türkiye’nin attığı umut verici adımlar
Küresel emisyonun %41’i doğrudan termal
enerji ihtiyacından etkilendiğinden, çelik,
kimya, taşımacılık, rafineri ve güç üretimi
başta olmak üzere enerji yoğun sektörlerde
yeşil hidrojen çok önemli olacak. Her sektör
yeşil hidrojeni farklı bir uygulama alanında
kullanıyor ve yeşil hidrojene geçişin 2050’ye
kadar son kullanıcı sektörlerindeki durumu
değiştirmesi bekleniyor.
• Çelik: Doğrudan demir indirgenmesinin
uzun vadede temel teknolojilerden biri
haline gelmesi beklentisiyle, 2030’da
çelik yapımında kullanılan enerjinin %3’ü,
2050’de ise %25’i hidrojenden üretilebilir.
Bu durum demir çelik sektörünün
küresel hidrojen kapasitesindeki payını
2050’ye kadar %8 artırabilir.
• Kimya: Hidrojen amonyak (gübrenin
ana kaynağı) ve metanol yapımında
kullanılıyor ve küresel hidrojen hacminin
%53’ünü tüketen kimya sektörünün
temiz hidrojen talebinin 2050’ye kadar
yaklaşık 60 Mt’ye ulaşması bekleniyor.
• Rafineri: 2020’de küresel temiz hidrojen
için en büyük talep rafinerilerden gelirken,
rafinerilerden gelen talebin 2050’nin
sonunda toplam talep içindeki payının
%41’den %2’ye düşmesi bekleniyor.
• Taşımacılık: Hidrojenin ağır yük
taşımacılığını önemli ölçüde dönüştürmesi
bekleniyor. Taşımacılık sektöründe
temiz hidrojen talebinin büyüme
oranının tüm diğer sektörleri geçerek,
2020 ile 2050 arasında %12 yıllık bileşik
büyüme oranı (YBBO) ile sürdürülebilir
havacılık yakıtı ve gemiler için metanol
uygulamaları dahil olarak 2050’de
yaklaşık 100 Mt hacme ulaşması
bekleniyor.
Türkiye’deki güncel
yeşil hidrojen
gelişmeleri
Ortaya çıkan düzenlemelerin
beklentileriyle birlikte Türkiye’nin öncü enerji
oyuncuları yeşil hidrojen çalışmalarını ve
yatırımlarını hızlandırdı. Bazı Türk enerji
oyuncuları yeşil hidrojenin potansiyelini
ve zorluklarını tartışırken ilk pilot projeler
(Enerjisa’nın Bandırma’da yeşil hidrojen
kapasitesi, Bozcaada Hidrojen Projesi
[iptal], TÜPRAŞ Yeşil Hidrojen Yatırımı ve
GAZBİR-GAZMER Hidrojen projesi vs.)
ortaya çıkmaya başladı.
7 Yeşil hidrojen ekonomisi için yol ayrımının eşiğinde, Türkiye’nin attığı umut verici adımlar
 Türkiye’de yeşil hidrojene olan odak Bandırma’daki ilk pilot proje ile hızla arttı
Türkiye’de son zamanlardaki önemli yeşil hidrojen gelişmeleri

Bozcaada Hidrojen Projesi Projesi Yeşil Hidrojen Tesisi Projesi

2011’de Enerji Bakanlığı’nın 15 Şubat 2022’de imzalanan

desteğiyle Bozcaada’da yerel
binalara elektrik sağlamak için
pilot hidrojen üretim tesisi
kurulsa da projeye son verildi.
TÜPRAŞ Yeşil Hidrojen Stratejileri
2025’te Batman ve Kırıkkale
(planlama aşamasında) güneş
enerjisi santralleri ile yeşil
hidrojen üretmeyi hedeflerken,
Lojistik ve taşımacılık
sektörlerine hidrojen satışları
planlıyor.
Ağustos 2022’de TÜPRAŞ,
Entek Enerji’yi (şu anda yaklaşık
450 MW kapasiteye sahip)
satın aldı ve 2030’a kadar 1
GW ek kapasite için ön lisansa
başvurdu.
protokole göre ilk yeşil hidrojen
Bozcaada, üretimi ve Türkiye sanayiinde
Çanakkale İzmit, kullanımı için Enerjisa Üretim
Bandırma, Kocaeli
Balıkesir Bandırma Santrali’nde çalışmalar
başladı.
Listelediğimiz paydaşlar da bu
girişimde önemli rol oynayacak,
• Eti Maden - Avrupa’ya
yaklaşık 300 milyon ABD
doları ihracat kapasitesi
• TÜBİTAK-MAM - Hidrojen
teknolojileri ArGe’sinde
GAZBİR-GAZMER Hidrojen Projesi kapsamlı uzmanlık
• ASPİLSAN Enerji -
Depolama teknolojilerinde
Hidrojenin doğal gaz botu yerel kapasiteyi geliştiriyor
hattına karıştırılması sürecinin Proje EU Hirzon Europe
testi ve yönetimi için 2021’de
Programı’ndan 8 milyon euro
bir ArGe laboratuvarı kuruldu. hibe aldı (yıllık 500 ton kapasite
Son çalışmalara göre hatlara
için toplam 37 milyon euro
%20’ye kadar hidrojen bütçe)
karıştırılabilir.

Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Ocak 2023’te Türkiye’nin Ulusal Hidrojen Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritası’nı yayımladı ve Türkiye’yi küresel ölçekte öncü yeşil hidrojen
ekonomileri arasına yerleştirdi. Yayınlanan strateji, 2053’e kadar elektrolizör kapasite hedefleri, yeşil hidrojen üretiminde maliyetlerin azaltılması, yerel kaynaklar için ArGe desteği, kamu-özel
sektör işbirliği, yeşil hidrojen ve amonyak ihracatı, öncelikli yeşil hidrojen sektörleri ve hidrojen taşımacılığı/dağıtımı gibi önemli stratejik öncelikleri ortaya koyuyor. Ulusal hidrojen stratejisine
göre, Türkiye 2030’a kadar 2GW, 2035’e kadar 5 GW ve 2053’e kadar 70 GW hidrojen üretim kapasitesi kurmayı hedefliyor.

8 Yeşil hidrojen ekonomisi için yol ayrımının eşiğinde, Türkiye’nin attığı umut verici adımlar
 Ulusal Hidrojen Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritası Türkiye’nin yeşil hidrojene geçişi için öncelikli alanlarını belirliyor.

Ulusal Hidrojen Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritası’ndan öncelikli alanlar

Elektrolizör kapasite hedefleri Yeşil hidrojen ve amonyak

Türkiye’de hidrojen elektrolizörlerinin kurulu kapasitesinin 2030’a Türkiye; sektör, teknoloji, standartlar, sertifikasyonda iyileştirme ve
kadar 2 GW’a, 2035’e kadar 5 GW’a ve 2053’e kadar 70 GW’a tedarik zinciri ile ilgili ticari talep ve yatırımları desteklemek üzere kamu
ulaşması bekleniyor. ve özel sektörle işbirliği yapmayı amaçlıyor.

Üretim maliyeti Öncelikli müşteri sektörler

Hidrojen üretimi maliyetinin 2035 yılına kadar 2,4 ABD Doları/kgH Türkiye karbon yoğun sektörlerde (ör. Kimyasallar, çelik,
ve 2053 yılına kadar 1,2 ABD Doları/kgH gibi rekabetçi seviyelere taşımacılık, seramik) yeşil hidrojen kullanımı için bir teşvik
düşürülmesi hedefleniyor. mekanizması tasarlayacak

Yerel kaynaklara ArGe desteği Doğal gaz hatlarının kullanımı

Hidrojen üretiminde yerel kaynakların (ör. kömür) kullanımına yönelik Hidrojenin doğal gaz boru hatlarına dahil edilmesinin, ısı
ArGe faaliyetleri için destek mekanizmasının hükümet tarafından sektörünün kademeli karbonsuzlaşmasına katkı sağlaması
kurulması bekleniyor. bekleniyor.

Kamu-özel sektör işbirliği

Türkiye; sektör, teknoloji, standartlar, sertifikasyonda iyileştirme ve TENMAK1 Teknoloji Odaklı Sanayi girişim programı altında
tedarik zinciri ile ilgili ticari talep ve yatırımları desteklemek üzere kamu hidrojen teknolojileri için ArGe çağrısı yaptı
ve özel sektörle işbirliği yapmayı amaçlıyor.

1
TENMAK: Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu
Kaynak: MENR - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

Enerji yoğun sektörlerin yeşil hidrojen talebindeki yükseliş eğilimine bağlı olarak, Strategy& Türkiye olarak, Türkiye’de yeşil hidrojen talebinin 2030’da 1-1,5 Mt’yi, 2050’de ise 2-2,5 Mt’yi
geçebileceğini tahmin ediyoruz. Çelik, çimento, taşımacılık, kimya, seramik, petrol ve gaz ve enerji üretim sektörlerinin genel talepte en büyük payı elde etmesi bekleniyor. Yeni yeşil
hidrojen üretim teknolojilerinin yaygın kullanımı için ArGe faaliyetleri devam ediyor.

9 Yeşil hidrojen ekonomisi için yol ayrımının eşiğinde, Türkiye’nin attığı umut verici adımlar
 Türkiye’de hidrojen ekosisteminde, ham
madde tedarikinden, elektrolizör ve
ekipman imalatına, üretime (yerel tüketim
ve ihracat), dağıtıma ve perakende satışa
kadar farklı faaliyet alanlarında yeni iş
modellerinin ve öncü oyuncuların ortaya
çıkması bekleniyor. Bunlar arasında,

• Ülkedeki yerel yatırımların çoğunluğu

elektrolizör ve ekipman imalatı (ör.
özel boru hattı malzemeleri), üretim ve
dağıtım alanlarında yoğunlaşabilir. Türkiye
Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma
Kurumu (TENMAK), Teknoloji Odaklı
Sanayi Hamlesi Programı altında, temiz
hidrojen teknolojileri için temiz hidrojen
üretimi, depolanması, sıvılaştırılması ve
yakıt pillerine için çağrı çıkardı.

• Ana tüketim sektörlerinin talebinin

artması ve yerel ekosistem
oyuncularının ortaya çıkışıyla, Türkiye,
büyüyen kurulu yenilenebilir enerji
kapasitesi, önemli ülkelere coğrafi
yakınlığı, yaygın doğal gaz boru hattı
altyapısı, lojistik altyapısı, zengin
doğal kaynakları ve görece düşük yeşil
hidrojen üretim maliyetiyle, başlıca
Avrupa ülkeleri ve diğer çevre ülkeler
için net yeşil hidrojen tedarikçisi olarak
konumlanabilir. Bu nedenle öncü enerji
üreticileri, enerji distribütörleri, boru hattı
işletmecileri, lojistik çözüm sağlayıcıları ve
teknoloji şirketleri bu yeni iş fırsatlarında
tarihi bir rol oynayabilir.
10 Yeşil hidrojen ekonomisi için yol ayrımının eşiğinde, Türkiye’nin attığı umut verici adımlar
 Şirket olarak,
Türkiye ve küresel
çapta büyüyen
hidrojen pazarından
nasıl fayda
sağlayabilirsiniz?
Türk hidrojen pazarına girmek isteyen
şirketlere pazar potansiyelini, büyüme
ve hidrojen uygulama alanları
açısından detaylı değerlendirmelerini
öneriyoruz. Dikkatli bir rekabet analizi
değer zincirinde benzersiz bir
pazar pozisyonu belirlemenize ve
yatırım yapılması gereken farklılaştırıcı
yetkinlikleri ortaya çıkarmaya yardımcı
olabilir.

Ardından Türkiye hidrojen pazarında

büyüyebilmek için fark yaratan bir pazara
giriş stratejisi geliştirmek ve uygulamak üzere
altı temel sorunun yanıtlanması gerekiyor.

11 Yeşil hidrojen ekonomisi için yol ayrımının eşiğinde, Türkiye’nin attığı umut verici adımlar
 Türkiye hidrojen pazarına başarıyla Hidrojen üretimi halihazırdaki veya
girebilmek için stratejik seçenekler nedir? gelecekteki becerilerimizle nasıl uyuşuyor?

Hidrojen değer zincirinin neresinde en çok Sinerji fırsatlarından yararlanabilir miyiz?

değeri yaratabiliriz?

Hidrojen pazarına
yeni girenler Ulaşılabilir pazarın boyutu ve bu stratejik Ortaklıklarla ne tür iş modelleri
için kilit stratejik seçeneklerin beklenen karlılığı nedir? yaratabiliriz?

sorular
Pazara giriş stratejimizi kilit müşteriler,
Ne kadar yatırım yapmalıyız? ürünler, fiyatlandırma seviyeleri, tedarikçi
ağı ve gerekli kapasite çevresinde nasıl
tasarlamalıyız?

Azaltmamız gereken kilit pazar, rekabet ve

düzenleme riskleri neler?

Kaynak: Strategy& analizi

PwC Strategy& olarak, stratejiden uygulamaya sahip olduğumuz becerilerimizi kullanarak, enerji sektöründeki müşterilerimize yatırımın ilk değerlendirilmesinden itibaren pazar ve rekabet
değerlendirmesi, finansal durum tespiti, ortaklık, birleşme ve satın alma piyasa araştırmaları ve uygulama program yönetimi gibi çeşitli alanlarda entegre bir yaklaşımla yardımcı
oluyoruz.

12 Yeşil hidrojen ekonomisi için yol ayrımının eşiğinde, Türkiye’nin attığı umut verici adımlar
 strategyand.pwc.com/tr

İletişim

Kağan Karamanoğlu Dirk Niemeier

Strategy& Türkiye, Şirket Ortağı Strategy& Almanya, Direktör
kagan.karamanoglu@strategyand.tr.pwc.com dirk.niemeier@pwc.com

Cem Çamlı Mehmet Özenbaş

Strategy& Türkiye, Direktör Strategy& Türkiye, Direktör
cem.camli@pwc.com mehmet.ozenbas@pwc.com

© 2023 PwC Türkiye. Tüm hakları saklıdır.

Bu belgede PwC ifadesi, PwC ağını veya PwC ağının üyesi olan bağımsız ve farklı tüzel kişiliklerden oluşan PwC Türkiye’yi ifade etmektedir.
Daha detaylı bilgi için www.pwc.com/structure adresini ziyaret edebilirsiniz.

2023-0065 pwc.com.tr